Maastricht
Milieu- en veiligheidsverslag 2013/2014
Bedrijfsprofiel
› Een
overgangsjaar
› 85%
vervangende brandstoffen
› Veiligheid:
Go for Zero
› 34%
biomassa
› Behoud
van de biodiversiteit
› Transformatie
ENCI-gebied
1
MARKANTE FEITEN 2013 Nul ongevallen met verzuim gerealiseerd. Safety Week: om medewerkers bewust te maken van veiligheid op het werk én thuis. Veel aandacht voor stof- en gehoorbescherming. Productie van het halffabricaat klinker gehalveerd vanwege de crisis in de bouw. Investeringen: vervanging van de motor van Cementmolen 15. Uitvoering Plan van Transformatie: - Voorbereidingen voor realisatie kalkgraslanden - Realiseren van twee verschillende hoogtes op de overgangszone - Voorbereidingen voor bouw van 40 meter hoge trap naar ENCI-groeve - Verhuur van ruimten aan derden verloopt volgens plan - Inrichting infocentrum voor omwonenden over de transformatie van het ENCI-gebied. Uitbreiding gepland in 2014
Een overgangsjaar In 2018 eindigt onze commerciële mergelwinning en een jaar later onze klinkerproductie. Ondertussen zijn we druk bezig met de uitvoering van het Plan van Transformatie van het ENCI-gebied. Hoe hou je een veranderende fabriek efficiënt en welke gevolgen heeft dat voor onze medewerkers? En hoe kunnen we de transformatie matchen met onze eigen mensen en activiteiten? Dat zijn grote uitdagingen!
Bij alles wat we doen, staat veiligheid voorop. Binnen ons concern is hiervoor zelfs een Health & Safety organisatie in het leven geroepen. We hebben in 2013 onze doelstelling van nul ongevallen met verzuim gerealiseerd. We werken continu aan de bewustwording dat veilig gedrag niet alleen in het belang is van ons bedrijf, maar vooral in het belang van onze collega’s en onszelf. Tijdens een speciale Safety Week in oktober hebben we hier de nodige aandacht aan besteed. Veel acties op veiligheidsgebied hebben we doorgevoerd zoals bijvoorbeeld de wijzigingen in de draagplicht van PBM’s op wegen en terreinen en in de zonering op ons bedrijventerrein.
“2013 was een overgangsjaar voor ENCI Maastricht. De uitdaging was om de dalende cementverkoop die het gevolg is van de economische crisis, te blijven trotseren. De klinkerproductie werd noodgedwongen gehalveerd en het personeelsbestand bijgevolg teruggebracht tot 129 FTE. Hiermee kan de fabriek haar concurrentiekracht behouden!” In 2013 heeft de HeidelbergCement Group onder de noemer «Earth» een nieuwe, webbased methode geïntroduceerd die het voorbereiden van milieuaudits, het opvolgen van de acties die voortvloeien uit de audits en het rapporteren over de resultaten
2
Günther Gach
Directeur ENCI Maastricht
een stuk eenvoudiger maakt. ENCI Maastricht is de eerste cementfabriek van HC Benelux die volgens deze nieuwe methode werd geauditeerd. Begin 2013 heeft de oude molenmotor van Cementmolen 15 het begeven, waardoor ENCI de productie van hoogovencement moest onderbrengen bij andere molens die meer energie verbruikten. Met de nieuwe motor kunnen we ons hoogovencement weer onder optimale condities malen. Ook het behoud van de biodiversiteit in onze groeve is een belangrijk aandachtspunt bij ENCI. In dat opzicht werden in de loop van 2013 verschillende acties uitgevoerd zoals het afvangen en verplaatsen van dieren en het plaatsen van een amfibie- en reptielenscherm in een gebied waar in 2014 kalkgraslanden worden gerealiseerd. Samen met Natuurmonumenten, Gemeente Maastricht, Provincie Limburg en de Stichting SintPietersberg Adembenemend is ENCI ook in 2013 verder gegaan met de uitvoering van het Plan van Transformatie voor onze kade, het bedrijventerrein, overgangszone en groeve. Het ENCI-gebied zal straks een juweel voor Maastricht en de regio zijn… Günther Gach, Directeur
Onze ambitie: NUL ongevallen
Tot slot heeft ENCI wijzigingen doorgevoerd in de draagplicht van PBM’s (Persoonlijke Beschermingsmiddelen). In 2014 zullen we de risicovolle situaties die nog aanwezig zijn in kaart brengen. Via een Plan van Aanpak zullen deze weggenomen worden. Verder werken we in 2014 aan het analyseren - en waar nodig verbeteren - van de procedure voor werkvergunningen en het veiligstellen van apparatuur.
ENCI blijft zich inspannen op het gebied van veiligheid en ongevallenpreventie. De campagne met de naam “Go for Zero” streeft naar 0 ongevallen. In dit kader heeft ENCI diverse maatregelen uitgevoerd op veiligheidsgebied. Mede hierdoor heeft zich in 2013 géén ongeval voorgedaan in onze fabriek. De preventiewerkzaamheden zijn hiermee niet afgerond: we blijven de resterende risico’s systematisch analyseren en het veiligheidsbewustzijn van iedereen op het ENCI-terrein vergroten. De jaarlijkse veiligheidsweek is hiervoor een belangrijk middel.
Verantwoordelijkheidsgevoel bijbrengen
Een veiligere (werk)omgeving
MARKANTE FEITEN OP VEILIGHEIDSGEBIED Geen ongevallen met verzuim in 2013! Alle certificaten (ISO 14001, ISO 9001 en OHSAS 18001) zijn verlengd. ENCI heeft alle medewerkers in 2013 een gehoortest en longfunctietest aangeboden. Hieraan heeft 95% van de medewerkers gehoor gegeven.
In 2013 startte ENCI met het herinrichten van de BHV-organisatie. Hiervoor is een voormalige brandweerauto van de Gemeente Valkenburg omgebouwd en ingericht tot BHV-voertuig dat ook ingezet kan worden voor kleine milieu-incidenten. Tevens zijn vele medewerkers tot BHV-er opgeleid. Het gehele managementteam heeft de AED-cursus gevolgd.
AANTAL ONGEVALLEN MET VERZUIM (2013 - 2004) 2013
2012
2011
2010
2009
0
1
3
1
2
2008 2
2007 3
2006 1
2005 2
2004 2
Medewerkers en veiligheid
In 2013 realiseerde ENCI opnieuw een veiligere (werk)omgeving door onder andere de verkeersveiligheid op de locatie te verhogen. Zo hebben we duidelijke zebrapaden en voetpaden aangebracht om de vele voetgangers op de locatie te beschermen. Ook controleren we strenger op het gebruik van veiligheidsgordels in voertuigen. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de heftrucks en «golfkarretjes» die veel ingezet worden tijdens revisiewerkzaamheden.
In oktober 2013 hebben we opnieuw een veiligheidsweek georganiseerd voor onze medewerkers. Het doel is om iedereen verantwoordelijkheidsgevoel op het gebied van veiligheid bij te brengen, niet alleen op het werk maar ook thuis. Naast informatiebijeenkomsten over de gevolgen van werken zonder gehoorbescherming, veilig werken op hoogte, de zin van het dragen van PBM’s en zichtbaarheid op het terrein waren er stands over o.a. PBM’s en ‘Bring safety@home’. Naast deze veiligheidsweek werken we er continu aan om veiligheid dieper in te bedden in de bedrijfscultuur en zowel werknemers, leidinggevenden als huurders van het bedrijventerrein hierin te betrekken.
3
Verantwoordelijkheid en maatschappij Bij alle processen die te maken hebben met de bereiding van het halffabricaat klinker als het eindproduct cement, houdt ENCI de emissies van stof en geluid naar de omgeving zo laag mogelijk. Dit gebeurt binnen de technische mogelijkheden van de bestaande techniek. Bovendien zijn alle emissiepunten bijvoorbeeld voorzien van filters.
Transport ENCI is en blijft voorstander van vervoer over water omdat het milieu zo minder wordt belast. Circa 75% van alle grond- en brandstoffen wordt per schip aangevoerd. Tussen de 35 en 40% van het cement wordt per bulkschip naar klanten vervoerd. Dit vervoer is gemaximaliseerd omdat alleen aan klanten geleverd kan worden die ook aan het water zijn gevestigd om deze scheepsvrachten te kunnen lossen. Het vervoer met bulkwagens wordt zodanig gepland dat het aantal kilometers met lege bulkwagens tot een minimum wordt gereduceerd.
Emissies De emissies aan alle productie-installaties die horen bij de cementklinkeroven en cementmolens, worden het hele jaar door gemeten. Aan de oven voeren we continu metingen uit voor de parameters die belangrijk zijn voor de procesbesturing en de eisen van de vergunning. De meetwaarden liggen onder de gestelde eisen van de overeenkomstige vergunning. Ieder jaar controleert een onafhankelijk en gecertificeerd meetinstituut de emissies. Ook in 2013 kwamen metingen van dit instituut overeen met de metingen van ENCI.
Verantwoordelijkheid en maatschappij
Emissie NOx
4
NOX (stikstofoxiden) is een verzamelnaam voor verbindingen van stikstof en zuurstof. NOX ontstaat bij alle vormen van verbranding op hoge temperatuur, dus ook bij cementovens. Stikstofoxiden worden gerekend tot stoffen die invloed hebben op de verzuring van het milieu. De maximale eis van deze emissie is eind 2005 gedaald van 1.300 naar 800 mg/Nm3. ENCI werkt aan een permanente oplossing om de NOx-emissie nog verder te verlagen, zónder concessies te hoeven doen aan de klinkerkwaliteit.
Certificaten ENCI beschikt over de certificaten ISO 9001 (kwaliteitszorg), ISO 14001 (milieuzorg) en OSHAS 18001 (Arbozorg). De controle-audit die KIWA in januari 2014 heeft uitgevoerd, heeft weer bevestigd dat ENCI aan alle certificaateisen voldoet. De cementen van ENCI Maastricht zijn gecertificeerd en voldoen aan de producteisen van CE en KOMO. De cementen worden meerdere malen per jaar gecontroleerd door KIWA.
Bulkschip
«EARTH» VERGEMAKKELIJKT INTERNE MILIEU-AUDITS Eén van de milieu-duurzaamheidsambities van HeidelbergCement is dat álle productielocaties van HeidelbergCement één keer per vijf jaar intern door de Groep worden geauditeerd op milieugebied. Om het administratieve proces hieromheen te vergemakkelijken, lanceerde de HeidelbergCement Group in 2013 «Earth». Rob Willems, Hoofd Kwaliteit & Proces van ENCI Maastricht: “Het Earth-pakket, dat beschikbaar is via internet, automatiseert niet alleen het maken van het auditrapport, maar ook het monitoren van de acties en het rapporteren over de resultaten. Earth werd in Maastricht in september 2013 toegepast, als eerste cementfabriek van HC Benelux.” De voordelen van Earth voor HeidelbergCement zijn evident. Rob Willems: “Niet alleen vraagt het hele proces veel minder tijd, veel belangrijker nog is dat álle acties die naar aanleiding van de audits gebeuren, in één systeem worden vastgelegd en zichtbaar zijn voor de betrokken personen. Genomen acties die voortvloeien uit de audit, worden door medewerkers van ENCI namelijk meteen ingevoerd in het systeem, al dan niet ondersteund met foto’s.”
Het vervoer met bulkwagens wordt zodanig gepland dat het aantal kilometers met lege bulkwagens tot een minimum wordt gereduceerd
Rob Willems
Hoofd Kwaliteit & Proces
Begin 2014 heeft ENCI de inrichting van de kalkgraslanden een aantal maanden moeten uitstellen vanwege een broedende Oehoe. Er werden vier jonge kuikens geboren die in mei 2014 zijn geringd.
Behoud van de biodiversiteit Er heerst wel eens een beeld dat groeves vijandige omgevingen zijn voor de ontwikkeling van flora en fauna. Het tegendeel is waar: groeves spelen een doorslaggevende rol in het behoud en de ontwikkeling van de biodiversiteit. ENCI Maastricht heeft bewezen dat biodiversiteit en een groeve die in bedrijf is, heel goed samen gaan. Samen met diverse partners heeft ENCI een Plan van Transformatie van het ENCI-gebied opgesteld (zie p. 11), zo ook van de groeve. Zo kunnen ENCI en Natuurmonumenten (toekomstig eigenaar groeve) sámen in een vroeg stadium anticiperen op de functie van de groeve wanneer de mergelwinning is beëindigd en zo natuur en biodiversiteit ontwikkelen. Nu al houden we bij de huidige bedrijfsvoering rekening met de toekomst van de groeve.
Voormalig silexdepot wordt kalkgrasland In het Plan van Transformatie is afgesproken om een voormalig silexdepot aan de noordzijde van de groeve in te richten tot kalkgrasland. Het depot wordt in 2014 gewijzigd in een zuidgerichte flauwe helling die vervolgens wordt afgedekt met een één meter dikke laag kalksteen gemengd met teelaarde. Dit is een ideale omstandigheid voor het ontstaan van de voor Nederland unieke kalkgraslanden. Zo ontstaat een positieve impact op de biodiversiteit en de ecosystemen in het gebied. De nieuwe kalkgraslanden
zullen een zeer waardevolle uitbreiding zijn op de schaarse hoeveelheid bestaande kalkgraslanden in het omringende natuurgebied van de Sint-Pietersberg.
Ecologisch onderzoek: beschermde planten en dieren aanwezig Omdat zich op het silexdepot in de loop van de jaren flora en fauna heeft ontwikkeld, is in 2012 met een ecologische quick scan vastgesteld dat zich hier ook beschermde planten en dieren bevinden. Daarop hebben we in het kader van de Flora- en Faunawet vanaf juli 2012 t/m juli 2013 een volledig ecologisch onderzoek laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat in het gebied waar de kalkgraslanden worden gerealiseerd, ook enkele beschermde planten en dieren aanwezig zijn: de hazelworm, alpenwatersalamander, rugstreeppad, vroedmeesterpad, bruin dikkopje (vlinder), klaverblauwtje, das, stijf hardgras, wilde marjolein en vleeskleurige orchis.
Voorkomen van negatieve effecten voor dieren en planten Om de negatieve effecten van het realiseren van deze kalkgraslanden voor deze dieren en planten zo veel mogelijk te voorkomen of te compenseren, heeft ENCI een «mitigatieplan» laten opstellen. Op basis van de ecologische onderzoeken en het mitigatieplan hebben we in het kader van de Flora en Faunawet begin 2014 een ontheffing verkregen van de Dienst Regelingen van Economische Zaken.
Verder is het afwerkingsplan van de groeve enigszins aangepast. Bepaalde delen van het gebied worden later ingericht waardoor de natuur meer kans krijgt zich te herstellen.
Biodiversiteit
Een belangrijk onderdeel van het mitigatieplan is dat in september 2013 een amfibie- en reptielenscherm in de groeve is geplaatst (totale lengte 1,4 km!). Ecologen hebben de aanwezige amfibieën en reptielen in het gebied uitgevangen en aan de andere zijde van het scherm in de natuur vrijgelaten. Zo wordt voorkomen dat de dieren weer terug kunnen gaan naar het plangebied.
5
Sluiten van kringlopen Zuinig omgaan met natuurlijke grondstoffen en fossiele brandstoffen is al decennialang een belangrijke pijler van onze bedrijfsvoering. Al tientallen jaren gebruikt ENCI restproducten van andere industrieën als vervangende grond- of brandstof. Om portlandcementklinker te produceren in de cementklinkeroven is een vlam met een temperatuur van 2.000 graden Celcius nodig. Daarbij worden alternatieve brandstoffen ingezet om fossiele brandstoffen te besparen. Hiermee lost ENCI een deel van het afvalprobleem op voor andere industrieën.
Afval als grondstof
Duurzaam produceren
Voor de productie van klinker (halffabricaat voor cement) is mergel nodig. Die mergel wint ENCI in haar groeve in Maastricht. Voor de productie van ruim 550.000 ton klinker gebruikten we in 2013 922.000 ton natte mergel. Om onder andere het klinkerverbruik te verminderen, zetten we alternatieve grondstoffen zoals hoogovenslak en vliegas in. Door de inzet van deze alternatieve grondstoffen bij de cementproductie hoeft er minder energie-intensieve
6
klinker geproduceerd te worden. Door de jarenlange ontwikkeling hebben de ENCI-fabrieken gemiddeld het laagste aandeel portlandcementklinker (ca 50%) in Europa. Dit is veel minder dan gemiddeld in de Europese cementindustrie (bijna 74%). Wereldwijd onderscheidt Nederlands ENCI-cement zich door het hoge gebruik van hoogovenslak. Dit hoogovencement zorgt voor écht duurzaam beton: hoogovencement is immers een CO2-arm cement (er hoeft hiervoor minder klinker te worden geproduceerd) en het is bovendien beter bestand tegen atmosferische invloeden.
Afval als brandstof Er is veel energie nodig om portlandcementklinker in de cementklinkeroven te produceren. Als marktleider in Nederland zet ENCI zoveel mogelijk alternatieve brandstoffen in ter vervanging van fossiele brandstoffen. Voorbeelden zijn rioolwaterzuiveringsslib, PPDF (mengsel van papier en plastic) en diermeel. Hiermee bereiken we een vermindering van de eigen energiekosten voor de productie van klinker. In 2013 werd bij ENCI Maastricht 85% van de benodigde verbrandingsenergie gehaald uit alternatieve brandstoffen. Dit percentage is iets hoger dan 2012 (82%) maar nagenoeg gelijk aan 2011.
Brandstoffenverdeling 2013 15% Fossiele brandstoffen Biomassa
34% 51%
Andere alternatieve brandstoffen
«Met de inzet van alternatieve gronden brandstoffen lost ENCI een deel van het afvalprobleem op én de fabriek bespaart op haar energiekosten. Een win-win-situatie dus!»
ENCI zet onder andere rioolwaterzuiveringsslib in ter vervanging van fossiele brandstoffen
Minder CO2 door biomassa
« Het voordeel van de toepassing van restproducten bij de cementindustrie ten opzichte van andere industrieën is dat er bij de verwerking tot cement nauwelijks restafval overblijft.»
ENCI Maastricht voldeed ook in 2013 ruimschoots aan de opgelegde criteria voor de emissie van CO2. In 2013 kon ENCI Maastricht haar CO2-uitstoot per geproduceerde ton klinker handhaven op het niveau van voorgaande jaren. Deze uitstoot is zo’n 18% minder dan in het referentiejaar 1990.
Inzet biomassa De productie van cement kost veel energie en genereert emissies van koolstofdioxide (CO2). Net als haar zusterbedrijven stelt ENCI Maastricht alles in het werk om haar CO2-uitstoot te beperken. De fabriek gebruikt hiervoor onder andere klimaatneutrale biobrandstoffen. De vermindering van de CO2-emissie wordt bereikt door:
Inzet van alternatieve grondstoffen ter vervanging van klinker ENCI zet alternatieve grondstoffen in ter vervanging van energie-intensieve klinker (zie ook ‘sluiten van kringlopen) Dit betekent een aanzienlijke besparing op CO2-emissie. Het zo efficiënt mogelijk bedrijven van de installaties Een optimaal beheer van de installaties waardoor het energieverbruik daalt en de CO2-uitstoot vermindert. Ontwikkeling emissie kg CO2/ton klinker
1200 1000 800 600 400 200
De cementklinkeroven van ENCI Maastricht
0
1990
2000
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Duurzaam produceren
Inzet van biomassa als brandstof voor de oven In 2013 was 85% van de brandstoffen van de cementklinkeroven van ENCI Maastricht alternatief. Zo’n 34% van de brandstofinput in het ovensysteem was afkomstig uit biomassa. Dit heeft belangrijke voordelen: als duurzame energie is biomassa klimaatneutraal, het wordt lokaal ingekocht en ENCI hoeft minder fossiele brandstoffen te gebruiken. Omdat deze brandstoffen beperkt beschikbaar zijn, verwacht ENCI dat het vergroten van het aandeel biomassa de komende jaren niet kan groeien en gehandhaafd zal blijven rond 35-40%.
Inzet van andere alternatieve brandstoffen in de cementoven Naast biomassa, gebruikt ENCI al jarenlang restproducten van andere industrieën als brandstof. Door de hoge vlamtemperatuur en lange verblijftijd in de oven, verbranden de alternatieve brandstoffen volledig. Het niet-brandbare deel wordt tijdens het ovenproces gebonden aan de klinker. De medewerkers van ENCI hebben inmiddels veel kennis en ervaring op dit gebied opgebouwd en verspreiden dit actief binnen de HeidelbergCement Group.
2013
7
De bereiding van cement ENCI Maastricht produceert zowel klinker (het halffabricaat voor de cementbereiding), als diverse cementsoorten (het eindproduct). De kalksteen die nodig is om klinker te produceren, wint ENCI in de St.-Pietersberggroeve in Maastricht. De commerciële mergelwinning eindigt in juli 2018. De klinkerproductie eindigt uiterlijk in juli 2019. Het cement van ENCI Maastricht is grotendeels bestemd voor de Nederlandse markt en vindt z’n weg naar met name infrastructurele werken, utiliteitsbouw en woningbouw, bouwmarkten en de verwerkende industrie. De ondertunneling van de A2 in Maastricht is een belangrijk project dat met cement van ENCI Maastricht wordt gerealiseerd.
Fase 1: van mergel tot klinker
Cementbereiding
Voor de productie van cement is kalksteen nodig. ENCI wint deze kalksteen in de groeve pal achter haar fabrieksterrein. De kalksteen wordt gebroken, gedroogd en samen met andere materialen (ijzeroxide, siliciumoxide, hoogovenslak en aluminiumoxide) tot ovenmeel vermalen. Deze bestanddelen zijn afkomstig van andere industrieën en worden via het water en per as aangevoerd.
8
Nadat het ovenmeel in een cyclonentoren wordt opgewarmd tot een temperatuur van 780ºC, stroomt het materiaal in een 200 meter lange roterende oven. Door de ronddraaiende beweging en de hellende opstelling van de oven wordt het ovenmeel geleidelijk opgewarmd tot circa 1.450ºC. De hoge temperatuur zorgt voor chemische reacties waardoor klinker ontstaat. Vervolgens wordt de klinker gekoeld in negen meedraaiende koelers met een lengte van elk 22 meter. Er vormen zich grijs-zwarte bolletjes: de portlandcementklinker.
rollenpers met daaraan gekoppeld een kogelmolen. In deze rollenpers wordt klinker onder hoge druk tussen twee walsen voorgemalen en vervolgens in de kogelmolen tot cement vermalen. Afhankelijk van het gewenste eindproduct voegt ENCI bepaalde stoffen toe. Dat zijn restproducten uit andere industrieën. Hoogovenslak: een restproduct dat vrijkomt tijdens de productie van ruwijzer. Vliegas: een restproduct van met steenkool gestookte elektriciteitscentrales. Portlandcementklinker, hoogovenslak, poederkoolvliegas en kalksteen worden in verschillende verhoudingen gedoseerd waardoor de verschillende cementsoorten worden geproduceerd. Tijdens het productieproces wordt ook nog een kleine hoeveelheid «bindtijdregelaar» toegevoegd in de vorm van calciumsulfaat waarmee de verwerkingstijd van het beton wordt geregeld.
Verpakken en verzenden Nadat het cement is gemaakt, moet het nog bij de klant terecht komen. Dat kan bij ENCI in bulk of verpakt in zakken van 25 kg. Cement voor bulktransport gaat vanuit opslagsilo’s naar volledig geautomatiseerde laadinstallaties waarmee de schepen of tankauto’s worden gevuld. Anno 2014 bedraagt het vervoer over water circa 36% en het vervoer per as 64%. Daarnaast verpakt ENCI jaarlijks verschillende soorten cement in 25 kg zakken (circa 10% van de totale productie). Het vullen en wegen van deze cementzakken verloopt via volledig geautomatiseerde processen. Klinker- en cementproductie ENCI Maastricht (in tonnen) 1400 1200 1000
Fase 2: van klinker tot cement
800
In de vorm van ronde bollen is portlandcementklinker niet bruikbaar in beton. Hij moet eerst tot een fijn poeder worden gemalen. In Maastricht vindt deze maling plaats in drie kogelmolens waarin stalen kogels van verschillende grootte de portlandcementklinker fijnmalen. ENCI Maastricht beschikt ook over een energiezuinige
600 400 200 0
2008
2009
Klinker
2010
2011
2012
Cement
2013
Schematische weergave van de cementbereiding Productieschema van mergel tot klinker opslaghal klinker
meelmolen stoffilter
oven voorwarmer (cyclonentoren)
homogeniseersilo’s
droger
mengbed (tussenopslag mergel) breker Materiaalstroom Luchtstroom
groeve
Productieschema van klinker tot cement opslagsilo’s cement
vliegas slak
gips kalksteen transport
rollenpers
opslaghal klinker Materiaalstroom
Cementbereiding
kogelmolen
9
Cementsoorten Cement is een bindmiddel in onder andere betonmortel en betonnen producten, in metsel- en voegmortels en in zand-cement-stabilisaties. De bekendste, meest toegepaste cementsoorten zijn portlandcement en hoogovencement. ENCI Maastricht produceert diverse cementsoorten in de juiste kwaliteit, met elk zijn eigen toepassingsgebied. CEM I (in drie kwaliteiten) Portlandcement: 100% klinker CEM II/B-V Portlandvliegascement: 75% klinker en 25% poederkoolvliegas CEM II/B-S Portlandslakcement: 75% klinker en 25% hoogovenslak CEM III/B Hoogovencement: 30% klinker en 70% hoogovenslak CEM V/A (S-V) Composietcement: 50% klinker, 25% hoogovenslak, 25% poederkoolvliegas
proces. Ook onze leveranciers moeten zich houden aan de vereiste specificaties en uiteraard wordt dit gecontroleerd. Het resultaat is een cement van constante hoge kwaliteit.
MC Metselcement: 65% klinker en 35% kalksteen
Cementsoorten
Blijven innoveren
10
De innovatieve ontwikkelingen staan niet stil. In hoogwaardige kwaliteitscentra ontwikkelt ENCI nieuwe cementsoorten die inspelen op wensen van klanten of de trend zetten voor nieuwe of toekomstige markten. Verder ondersteunt het kwaliteitscentrum van ENCI Maastricht onze klanten ten aanzien van de cementen die we leveren en de toepassingen ervan.
De zorg voor de kwaliteit van onze cementen De cementproductie vereist een strikte controle van de producten en het productieproces. Daarom worden bij alle stappen in het proces monsters genomen en analyses uitgevoerd. Met speciaal ontwikkelde softwareprogramma’s beheersen en bewaken we ons
CEMENT VORMT DE BASIS VOOR BETON! Cement is de belangrijkste grondstof voor de bereiding van beton. Cement vormt samen met water het lijm om de zand- en grindkorrels aan elkaar te plakken. Het materiaal dat vervolgens na verharding ontstaat, noemen we beton. Beton is overal om ons heen: in de woningbouw (28%), utiliteitsbouw (35%), de grond-, water- en wegenbouw (24%) en bij herstel- en verbouwprojecten (13%). In totaal produceert Nederland gemiddeld 14 à 15 miljoen m3 beton wat overeenkomt met 1 m3 beton per inwoner. En dat elk jaar opnieuw.
ENCI-gebied wordt juweel voor Maastricht en regio Begin 2010 is ENCI samen met Provincie Limburg, Gemeente Maastricht, Natuurmonumenten en belangenorganisaties een ‘Plan van Transformatie voor het ENCI-gebied’ overeengekomen. Op basis hiervan stopt ENCI de commerciële mergelwinning uiterlijk in juli 2018. Uiterlijk een jaar later stopt de productie van klinker en gaat de fabriek verder als maalbedrijf. In 2020 draagt ENCI de groeve over aan Natuurmonumenten. De transformatie vindt plaats in vier onderdelen van het ENCI-gebied. 1. Bedrijventerrein: nieuwe bedrijven en werkgelegenheid ENCI produceert en levert cement. Nu, maar ook in de toekomst wanneer de klinkerproductie is beëindigd. Los hiervan ontwikkelt ons bedrijventerrein zich naar een open, multifunctioneel terrein met een verscheidenheid aan bedrijven waar respect voor duurzaamheid een belangrijk punt van aandacht is. Anno 2014 zijn ruim 30 externe bedrijven gevestigd op het ENCI Bedrijvenpark. 2. Groeve: unieke natuur met recreatie In nauw overleg met Natuurmonumenten vormen we onze 135 ha grote groeve nu al om tot een prachtig natuurgebied met verschillende recreatiemogelijkheden. Een natuurbad, kalkgraslanden, steilwanden, wandelpaden, trappen en uitzichtpunten zijn belangrijke onderdelen, waarbij er rust is voor natuur en ruimte voor avontuur. Beleving van geologische wonderen in optima forma! 3. Overgangszone: geleidelijke overgang tussen bedrijventerrein en groeve De overgangszone tussen groeve en bedrijventerrein richt zich in de toekomst op recreatie/horeca, wellness en creatieve bedrijvigheid (lichtere vormen van bedrijvigheid). In 2013 hebben we een deel
van deze zone 12 meter uitgediept (naar +38 m NAP) voor een prachtig uitzicht op de groeve. In 2014 draagt ENCI dit gebied over aan de Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied. Sinds 2013 ligt in de overgangszone het «Infocentrum ENCIgebied» waar talrijke bezoekers zich laten informeren over de transformatie. 4. Kade: omvorming naar een multimodale kade ENCI, Gemeente Maastricht en Provincie Limburg spannen zich in om de huidige kade te transformeren naar een multimodale kade die klaar is voor de toekomst van het ENCI Bedrijvenpark. In 2014 wordt gewerkt aan een concreet investeringsprogramma. Bij de uitvoering van het Plan van Transformatie is de ontsluiting van het ENCI-gebied een speciaal punt van aandacht. Een uniek voorbeeld hiervan is de bouw in 2014 en 2015 van een spectaculaire 40 meter hoge trap en uitzichtplatform tussen de St.-Pietersberg in Maastricht en de ENCI-groeve. De «Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCIgebied» ziet toe op de kwaliteit en voortgang van de uitvoering van de transformatie en is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de overgangszone. Participanten zijn ENCI, Natuurmonumenten, Provincie Limburg, Gemeente Maastricht en Stichting St.Pietersberg Adembenemend (vertegenwoordiging omgeving).
Transformatie ENCI-gebied
In 2014 en 2015 wordt gebouwd aan een spectaculaire trap en uitzichtplatform tussen de Sint-Pietersberg en de ENCI-groeve. Doel is de historische route Maastricht - Luik in ere te herstellen. (foto is eerste impressie)
Inrichting van het natuurbad aan de noordzijde van de groeve
11
ENCI Maastricht in vogelvlucht ENCI is de grootste producent en leverancier van Nederlands cement. Het bedrijf heeft in Nederland productielocaties in Maastricht, IJmuiden en Rotterdam. ENCI Maastricht, de oudste fabriek van ENCI, is opgericht in 1926 en ligt langs de rivier de Maas. De fabriek beschikt over één groeve, één cementklinkeroven, een rollenpers en diverse kogelmolens om cement te malen, een verzendafdeling en een kade. Het fabrieksterrein is 33 hectare groot en de groeve bestrijkt zo’n 135 hectare. Hiervan is 70 hectare heringericht of in afwerking. Maastricht produceerde in 2013 550.000 ton klinker (halffabricaat voor de cementbereiding) en ruim 949.000 ton cement. Eind 2013 telde de fabriek circa 129 FTE (fulltime-equivalent). Deze medewerkers zijn alleen werkzaam voor ENCI Maastricht. Aanvullend telt de fabriek nog een kleine 20 FTE die werkzaam zijn voor de centrale stafafdelingen van HeidelbergCement Benelux.
HEIDELBERGCEMENT GROUP ENCI is onderdeel van de HeidelbergCement Group, wereldwijd marktleider in zand en grind en één van de grootste producenten van cement en beton ter wereld. De HeidelbergCement Group is beursgenoteerd en is actief in meer dan 40 landen.
Met ruim 52.500 medewerkers die werkzaam zijn in 2.500 productielocaties heeft HeidelbergCement in 2013 een geconsolideerde omzet gerealiseerd van 14 miljard euro.
ENCI B.V. Vestiging Maastricht Lage Kanaaldijk 115 6212 NA Maastricht Tel. + 31 (0)43 329 7777
www.enci.nl
www.heidelbergcement.com/benelux www.enci-gebied.nl
