Datum van inontvangstneming
:
06/11/2012
28 september
2012
Eerste Kamer 11/04252
EE/IF Afschrift
Hoge Raad der Nederlanden Ingeschreven in het register van het
Arrest
Hof van Justitie onder nr.. B.A.6 Luxemburg,
~B.6
..
0 ~ -10- 2012
in de zaak van:
De Griffier, ' . ../ ~eze Fax I E-mall..........................." ~ ? J el Maria anue a erreira Neergelegd op:a.~t..l.o. ...1Á. Hoofdadministrateur
Jan SNELLER, wonende
te Wezep,
gemeente
Oldebroek,
EISER tot cassatie, advocaten:
mr. A.H.H. Vermeulen mr. A.H. Vermeulen,
t
en
e gen
DAS NEDERLANDSE RECHTSBIJSTAND VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ N.V., gevestigd VERWEERSTER advocaten:
te Amsterdam, in cassatie, mr. J.W.H. van Wijk en mr. J. van Duijvendijk-Brand.
11/04252
2
Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als Sneller en DAS.
1.
Het geding in feitelijke instanties Voor
het
instanties
verloop
verwijst
de
van
het
Hoge
geding
Raad
naar
in
feitelijke
de
navolgende
stukken: a. van
het vonnis in de zaak 482300/KG ZA 11-212 HJ/JWR de
voorzieningenrechter
te
Amsterdam
van
8
maart
2011; b.
het arrest in de zaak 200.085.721/01 SKG van het
gerechtshof te Amsterdam van 26 juli 2011. Het arrest van het hof is aan dit arrest gehecht.
2.
Het geding in cassatie Tegen het arrest van het hof heeft Sneller beroep
in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit. DAS
heeft
geconcludeerd
tot
verwerping
van
het
door
hun
beroep. De
zaak
is
voor
partijen
toegelicht
advocaten. De
conclusie
van
de
Advocaat-Generaal
J.
Spier
strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot
3
11/04252
verwijzing. De advocaat op die conclusie
van DAS heeft bij brief van 6 juli 2012 gereageerd.
3.
Beoordeling
van het middel
3.1
In cassatie
kan van het volgende
(i)
Sneller
afgesloten Reaal).
bij
Op deze
de volgende 1. (
... )
heeft Reaal
een
worden uitgegaan.
rechtsbijstandverzekering
Schadeverzekeringen
verzekeringsovereenkomst
algemene
voorwaarden
zijn
onder
meer
van toepassing:
De overeenkomst
De maatschappij heeft de uitvoering aangewezen: DAS Nederlandse Verzekeringsmaatschappij N.V. (
(hierna
N.V.
van
de
dekking
Rechtsbijstand
... )
6. Verlenen van rechtsbijstand 1. DAS behandelt de aangemelde zaken. De zaken worden behandeld door de eigen medewerkers, waaronder mede begrepen advocaten die in dienstbetrekking staan tot DAS. DAS zal daarbij al tij d, voorzover mogelij k in eerste instantie een regeling in der minne nastreven. 2. Indien een procedure in rechte gevoerd moet worden, zal DAS voor zover mogelij k zelf, de bijstand verlenen. (
... )
7. Uitbesteding van rechtsbijstandverlening aan advocaten en andere rechtens bevoegde deskundigen. 1. Indien ingevolge de voorwaarden of naar de mening van DAS een zaak aan een advocaat of andere rechtens bevoegde deskundige buiten DAS uitbesteed moet worden, heeft de verzekerde het recht deze naar eigen keuze aan te wijzen. (
... )
16. (
... )
Geschillenregeling
over de behandeling
door DAS
4
11/04252
De verzekerde kan geschillenregeling met de wij ze van verzekerde dient op basis van omstandigheden te is met DAS. (
een beroep doen op de onderstaande als (... ) hij het niet eens is juridische aanpak van de zaak. De in dat geval schriftelij k aan DAS voor DAS bekende feiten en motiveren waarom hij het niet eens
... )
De geschillenregeling omvat het volgende: a. DAS verzoekt een in Nederland ingeschreven advocaat, voor zover deze niet in dienstbetrekking staat van DAS, advies uitte brengen over de vraag of (... ) de juridische aanpak van de zaak al dan niet de juiste is. b. de verzekerde heeft hierbij het recht van vrije advocaatkeuze. (
... )
f. deel t de advocaat de mening van de verzekerde, dan kan DAS de zaak volgens het uitgebrachte advies verder behandelen. Behandelt DAS verder niet zelf, dan heeft verzekerde de vrije keuze wie de zaak verder volgens het uitgebrachte advies zal behandelen. De in het kader van deze geschillenregeling ingeschakelde advocaat of een kantoorgenoot van hem mag de zaak verder niet behandelen. (
(ii)
... )
Sneller
voormalige heeft
van
werkgever
ontslagen.
werkgever
schadevergoeding
verlangt
Hij
omdat wil
die
door
rechtsbijstandverzekeraar rechtsbijstand ui tvoerder gesloten voert
van
zou
verzekering maar
stelt
ermee dat
de door
in dat de
voormalige
terwijl
DAS
die
stemt
als
een
Sneller
zijn
van
Sneller
Sneller
door
k
voeren met bijstand
kosten
dragen.
van
die
advocaat
de
moeten
de dekking
tegen
procedure
gekozen
hem
zijn
kennelij konredelij
daarover
een gerechtelijke
een
hem
van
met
Reaal
procedure gesloten
5
11/04252
verzekeringsovereenkomst kosten van
van
de
rechtsbij een
rechtsbijstand
verzekerde stand
door
is.
(iii)
de
werkgever
en
aan
haar
advocaat In
geen
aan
wil
voeren
(i v)
De Wet op
art.
4: 67
een
door is
te
die
het
van belang
slechts
eigen
Sneller
voor naar
bereid
verlenen
financieel
bepaling
biedt
advocaat
door
tegen
toezicht
keuze
middel
van
die
zijn
niet
de
om zelf
werknemer
rechtsbijstand
geen
voormalige
verplicht. (Wft)
bevat
over
de
overeenkomst
tussen
en
de
verzekerde,
voor
rechtsbijstandverzekeraar hier
te
wij zen
is
een
daarom
Sneller
procedure
dekking
in een
zover
luidende:
"Een rechtsbij standverzekeraar draagt er zorg voor dat in de overeenkomst inzake de rechtsbijstanddekking uitdrukkelijk wordt bepaald dat het de verzekerde vrij staat een advocaat of een andere rechtens bevoegde deskundige te kiezen indien: a. een advocaat of andere rechtens bevoegde deskundige wordt verzocht de belangen van de verzekerde in een gerechtelij ke of administratieve procedure te verdedigen, te vertegenwoordigen of te behartigen; of b. zich een belangenconflict voordoet". (v)
Deze
Richtlijn 22
juni
bepaling
gebaseerd
van de Raad van 1987
tot
bestuursrechtelijke rechtsbijstandverzekering, Richtlijn)
is
.
op
de Europese
coördinatie
van
bepalingen 87/344/EEG
art.
4
van
Gemeenschappen de
wettelijke
betreffende (hierna:
de van en de de
11/04252
3.2
6
Sneller
zover
thans
heeft nog
van
opdracht
te
geven
advocaat
om
hem
werkgever en
in
in
aan een
overwogen. gelezen
Art.
overeengekomen,
nodig de
maar
door
niet
zijnde door
behandeld.
door
daartoe
Richtlij n
het
heeft
afgewezen.
van
de
verbetering
van
samengevat
op
-
het
a Wft moet
besluit
om
volgende
aldus
in
vrije
nemen.
worden
waarin
een
natura
is
advocaat keuze
niet
ten
behoeve
te voeren, maar
van
dat daarvoor
van de rechtsbijstandverzekeraar een
externe
Pas dan doet
belangenconflict
-
voormalige
vonnis met
wij zen
te
als het onderhavige,
recht
advocaat) een
het
te
honorarium
rekening
bekrachtigd
een procedure
is een besluit
zijn
diens
rechtsbijstand
het
ontstaat
zaak
(niet
haar
voor
veroordeeld
aan
tegen en
4:67 lid 1 onder
tot
wordt
Sneller
procedure
dat in een geval
verzekerde
door
heeft
heeft
verzekering
reeds
DAS
gevorderd,
heeft die vordering
voorzieningenrechter Het
een
voor
hof
gronden.
geding
be Lariq, dat
De voorzieningenrechter
Het
kort
vertegenwoordigen
te
proceskosten
3.3
dit
zoals willen
rechtshulpverlener van
de
in
zich de mogelijkheid 4
ook dat
loondienst
rechtsbijstandverzekeraar
rechtshulpverlener
art.
de
lid
voorkomen.
1 Het
zal
voor van een
onder hof
worden
a
leest
van
de
in
de
7
11/04252
Richtlij n die
aan
geen de
voldoet,
in
om
verzekering haar
in natura
dat
de
ruime
meebrengt recht alle
kan
aantal feit.
de
verlenen de
recht
procedure
wil
een
vaststaat gevoerd
te
op
schade
moest
laten
voeren
bestaat
maar
dit
praktijkuitoefening
de
voortvloeit zijn
door (wel)
een
voort
voor groot
Nederlandse
heeft
een willen
(rov. 3.6). DAS
een
3.7). een
het
eenzelfde
werkgever
door
(rov.
in
niet
verzekerden
advocaat keuze
vloeit
worden,
een
door
aan
behandelen
advocaat
een
bescherming
wanneer
dat
Wft
tegen
dat
zich
lijdt
aangenomen
vrije
Eschig-
rechtshulpverlener
kiezen
aan
gevoerde
Het
toekomende
de
4:67
laten
advocaat
advocaat keuze, de
zelf
Sneller
zelf
zijnde
zijnde
verzekerde
worden art.
door
procedure.
advocaat
dan uit de Richtlijn
procedure niet
de
te verlenen
verzekerde
dat
eisen
rechtsbijstand-
een
die
geval
verzekerden
met
van
gestelde
rechtsbijstandverzekeraar
kan
verdergaand
mocht
het
verzekeringnemers
wetgever
Richtlij n
door
voorbehouden
Niet
de
kader
een externe
betrokken
rechtsbij standverzekeraar
administratieve
aan
dat
van
een
voor
door
een
zelf rechtsbijstand
in
of
leert
procedure
3
het
verzekerde
arrest
aan
art. in
gerechteli jke
op
verbod
te
gemachtigde,
Indien
bij
haar
recht uit
voeren
DAS
een
in dienst op
vrije
de Verordening
dienstbetrekking
van
de
11/04252
8
Nederlandse
Orde
Richtlijn,
3.4
aldus
hof
aangemerkt
als
reeds
zou
verzekering
3.5 essentie
zijn
het dat
het
de
externe
in
het
standpunt
betogen
niet
de
op
beoordeling
die
van
dat
klacht Sneller
ingenomen
verzekering
onderdelen
dan
k
is
van
de
worden
onderdelen
1 en
een
2
van
keuze
dat zal
Deze
heeft
vrije
rechtsbijstandverzekeraar
te
van DAS).
afhankelij
rechtshulpverlener
worden
vermeldt
standpunt
dat
dient
natura".
andere
meer
heeft
niet
recht
de
gemotiveerd
zij
een
(het
overige
rechtshulpverlener van
van
in natura
Voor
dat
de Wft of
onder
verzekering
"verzekering
instanties
uit
klaagt
onvoldoende
op de grond
sprake
middel
wel
een
niet
3.8).
de onderhavige
de feitelijke
dat
en
(rov.
het
dan
dat
faalt
hof
Ivan
niet
geoordeeld
in
het
Onderdeel
het
van Advocaten
een
zaak
behandeld.
wordt
het
voor
zover
in een
beslui door
t
een
Bij
de
volgende
vooropgesteld.
3.6.1
Art.
belang
in
verzekering vrij
4 van
is
dat
de de
Richtlij
overeenkomst
uitdrukkelij om "een
n houdt
advocaat
k moet of
inzake bepalen
andere
hier
van
rechtsbijstanddat
persoon
de verzekerde die
volgens
9
11/04252
het
nationale
recht
een
zodanige
persoon
verzekerde procedure
in
"wordt
een
niet
dat
de
van
de
slechts
verzekeraar
of andere
rechtens
de verzekeraar advocaat
of
de
van
de
deze bepaling
in
is
dat
een
verzekeringsovereenkomst zal
worden
verleend
door
onder wie advocaten
tot de verzekeraar
staan,
en dat
recht heeft om zelf een - op kosten
rechtsbij stand bevoegde
van mening andere
indien
van DAS aldus uitgelegd
van de verzekeraar,
die in dienstbetrekking de verzekerde
in
kiezen
administratieve
of
onverenigbaar
rechtsbij stand
eigen medewerkers
te
de belangen
Het hof heeft
rechtsbijstandverzekeraar bedingt
gevraagd
met het standpunt
daarmee
is"
gerechtelijke
te verdedigen".
overeenstemming dat
gekwalificeerd
verlenende
deskundige
- advocaat
te kiezen,
indien
is dat de zaak aan een externe
rechtens
bevoegde
deskundige
moet
worden uitbesteed. Volgens arrest Jur.
van 2009
hieraan het
het
hof
HvJEU
I-08295,
staan van
10
de
overwegingen
september
LJN BJ8048,
NJ
2009,
2009/593
van
dat
advocaat
vaststond
dat
een
gevoerd moest worden.
procedure
het
C-199/08, (Eschig),
niet in de weg omdat dit arrest betrekking
geval
externe
het
had op
door
een
10
11/04252
3.6.2 DAS heeft in de procedure in cassatie betoogd dat de woorden "wordt gevraagd" in art. 4 op
duiden
het
benaderen
van de Richtlijn
van
een
externe
rechtshulpverlener. Zij voert aan dat de Richtlijn niet de voorwaarden regelt waaronder de verzekerde recht heeft op inschakeling van een advocaat, hetgeen meebrengt dat die
voorwaarden
overeenkomst. procedure dienst
voortvloeien
Bij
een
zo mogelijk
van)
de
DAS benadrukt
uit
verzekerings-
de
naturaverzekering wordt
gevoerd
geldt
door
de
meeste
procedures
de
(juristen in
rechtsbijstandverzekeraar.
dat
dat
Verder die
heeft
onder
een
rechtsbijstandverzekering vallen, procedures zijn waarin vertegenwoordiging door een advocaat niet verplicht is. DAS stelt dat uitbesteding van deze zaken aan advocaten zal
leiden
tot
meer
dan
een
verdubbeling
van
de
opdrachten aan advocaten. Dit zal, aldus DAS, leiden tot een aanzienlijke premieverhoging, wat weer zal leiden tot een
vermindering
verzekeringen toegang
tot
en de
van tot
het het
aantal
rechtsbijstand-
maatschappelijk
rechter
voor
bepaalde
standpunt
van
DAS pleit
effect
groepen
dat wordt
bemoeilijkt.
3.7.1 Tegen
het
in
de
eerste
plaats dat de considerans van de Richtlijn zonder enige
11
11/04252
beperking
centraal
"zijn
zelf
stelt het belang
advocaat
kwalificaties toegestaan"
die
of
door
te kiezen
"in het
procedures".
mee
te brengen
dat
een
rechtsbij standverlener
voldaan
de
nationale kader
Aldus
de
worden
recht
van gerechtelijke
het
reeds
met
om
of
lijkt deze considerans
Richtlijn
aan de voorwaarde
persoon
andere
het
administratieve
voor de verzekerde
recht
doet
op
keuze
ontstaan
dat een zodanige
van
indien
procedure
is
moet
worden gevoerd.
3.7.2 Voorts 4
art.
is van belang
van
de
Nederlandse op
keuze
afhankelijk Andere
Richtlij n
(met de
vrije
stellen
op
woorden van
ayant
"wordt
een
taalversies wij ze
gevraagd")
als
het
de
recht
rechtshulpverlener een verzoek
van
ervan
wordt
gedaan.
luiden immers als volgt:
"il est fait appel
personne
alle
soortgelij ke
dat daartoe
taalversies
- Frans:
dat niet
les
à un avocat
qualifications
ou à toute autre
admises
par
la
loi
nationale", - Engels:
"recourse
appropriately Dui ts:
"ein
nationalen Anspruch
is had
qualified
genommen
oder
entsprechend wird".
a lawyer
according
Rechtsanwal t
Recht
to
or other
to national eine
lawn,
sonstige
qualifizierte
person
nach
dem
Person
in
11/04252
12
DAS
geeft
aan
de
woorden
"wordt
gevraagd
de
U
uitleg:
"wordt gevraagd door haarzelf", waaraan
zij de
slotsom
verbindt
zodanig
dat
het
haar
vrijstaat
een
verzoek niet te doen en de zaak te laten behandelen door een
bij
haar
in
dienst
Franse, Engelse en
zijnde
rechtshulpverlener.
De
Duitse taalversies van de Richtlijn
lijken aan deze interpretatie echter niet in gelijke mate steun te verlenen als de Nederlandse taalversie.
3.7.3 In
de
derde
plaats
had
het
hiervoor
in
3.6.1
genoemde arrest Eschig weliswaar betrekking op een geval waarin
vaststond
advocaat bevat
dat
gevoerd
ook
een
procedure worden,
zou
algemene
door maar
beschouwingen
over
een
externe
dit
arrest
de
verhouding
tussen art. 4 lid 1 en art. 3 lid 2 van de Richtlijn die ten
aanzien
van
het
hier
van
belang
zijnde onderwerp
eenzelfde algemene strekking hebben als de hiervoor in 3.7.1
bedoelde considerans van de Richtlijn
meer de punten 44-48, deze beschouwingen
50 en 57-58
(zie onder
van het arrest). Noch
zelf, noch hun context of plaatsing
geven enige aanwijzing dat zij zouden zijn beperkt tot het
geval
dat
aanleiding
prejudiciële
vragen.
Ook
overwegingen
in
latere
het
gaf
uit
de
tot
het
stellen
verwijzing
arrest
van
het
van
naar
deze
HvJEU
van
13
11/04252
29
2011,
mei
C-293/10,
LJN
punten 28 en 29), blijkt
3.7.4 In gegeven onder
licht
polis
moet
ruimte
procedure
procedure
van
ruimte
de
geeft van
voor op
de
opvatting
rechtshulp
de verzekerde
van de verzekeraar
in
3.7.5
In
argument
van
over
het aanvaarden opmerking arrest het
DAS
bedrag
het
heeft dat
in
zijn of lijkt
desbetreffende Ook
laten
de
arrest
Eschig
dat
een
polis
die
de
vrije
advocatenkeuze
stellen
van
weinig
aanspraak
de mening
een externe
advocaat
moet worden behandeld.
in
3.6.2
maatschappelij ke van Sneller,
in het hiervoor
geconstateerd de
van
Daarbij
de
is.
hiervoor
de
het
het
van de opvatting
dat het HvJEU
Stark
dat
dat de zaak door
met
keuze
gevoerd.
afhankelij k mag
verband
verzekerde
in
natura,
of andere rechtshulpverlener
de
gerechtelijke
verplicht
HvJEU
3.7.3
3.7.1
dat
een
beperking
het
in
vrije
wordt
rechtsbijstand
overwegingen
op
indien
voor
(Stark,
rechtsbij standverzekering
geboden
rechtshulpverlener
geen
hiervoor
verdedigbaar
iedere
worden
administratieve
de
is
van
2011/534
NJ
niet van enige beperking.
van
argumenten de
recht
het
BQ6995,
dat
weergegeven gevolgen
van
verdient
nog
in 3.7.3 genoemde
de vaststelling
rechtsbijstandverzekeraar
van moet
14
11/04252
toekennen
ter
dekking
rechtsbijstandverlener, geregeld arrest zijn de
(punt 32). kan worden
steeds kosten
leggen,
van het
redelij ke keuze
het
de
afgeleid
de
verleend
geboden
in
niet Uit
de
dat
bijstand
dat
wel
dat
de
wat
(punt 33).
een
zijn
laatste
kosten
grenzen
van
te
rechtshulpverleners.
van
stellen
de
bedingen
gerechtelijke rechtsbijstand
3.8 mee
Hetgeen dat
gunste
zij
mag
procedure
te
om
de
wordt
in
dat hun
te vergoeden
echter
gekozen aangetekend
van een redelijke
leiden
als
een
te brengen
rechtshulpverleners zou
dat
dient
zelf
hierbij
aanzienlij ke premiestij ging situatie
aan
tot het bieden
externe
te
vertegenwoordiger
lij kt mee
van
op
praktijk
vrijstaat
DAS heeft
dat ook een verplichting keuze
de
verzekerden
door
dekking
dekking
in
dat
verplicht
verzekerde
zodanige
rechtsbijstandverzekeraars
polisvoorwaarden
een
van
niet
de volledige
verzekerde
betreft Dat
overwegingen
de wordt
Richtlijn
lidstaten
aan
van
kosten
de
verdere
aan de verzekeraars
zij
worden
van
ten
in
tot
een
opzichte
een
te
van
voeren
uitgangspunt
zelf
te verlenen.
hiervoor
zwaarwegende
in 3.7.1-3.7.4 argumenten
van de opvatting
dat,
is overwogen
zijn
indien
aan
te
brengt
voeren
ten
een gerechtelij ke of
11/04252
15
administratieve
procedure
verzekerde
polisvoorwaarden
in de
worden
geboden
op
rechtshulpverlener. twijfel
van
een
een
dat
tot
het
geval
niet
te
rechtshulpverlener
die
voorwaarden
dat
voor
geschillenregeling verdedigbaar
dat
het
hier
in
dient
worden
onderhavige
het
en
lid
de
dat
de
haar
geval
de
komen
in
geven
op
verhoudingsgewij s
lage
omdat
mogelijk
rechtsbijstand deze
de
van
zijn
1
Richtlijn
van
de
op
in het geval
vrije
keuze
besluit
behandelen
door
van
in
dienst
is,
mits
die
in
een
voorzien
zaak).
geval
Daarbij
om
Verzekeringen
komt dat
Nederland
andere
in
en
de een
rechtsbijstandverzekeraar
natura
wellicht
deze redenen als
de
ook
in
Unie - veel voor, omdat zij ook
procedures, premie.
Die
in
gerechtelij ke tegen
lage
premie
een is mede
rechtsbijstandverzekeraar
in die procedures polissen
moet
verzekeraar
rechtsbij stand,
administratieve
recht
redelijke
tevens
bedoelde
gegund.
de
verzekeringsvoorwaarden
laten bij
aan
niet boven
recht
in
landen van de Europese
aanspraak
keuze
(zoals in deze
is
vrij heid
geven
4
het
dat een rechtsbijstandverzekeraar
procedure
andere
art.
rechtshulpverlener
te
steeds
is daardoor
naturaverzekering
beperkt
gevoerd,
vrije
Toch
verheven
verhindert
wordt
aanspraak
zelf verleent. op
de
Bovendien
rechtsbij stand
in
11/04252
16
gerechtelijke
en
rechtsbij stand waarin nadat is
niet
dikwij Is de
verplicht toegang
veelvuldig
gevoerd.
bij naturapolissen vrije
keuze
wellicht
art.
van
een
geval
4 lid
forse
omvang.
kwestie
van
van
belang,
die ook in dit kort geding
4
Omschrijving
vermelde
Hoge
Vragen
1.
Laat
evident
hand,
de
is derhalve
maatschappelijk
het stellen van vragen
de door het HvJEU
naar
de
hiervoor
in
3.1
van uitleg
art.
4 lid
rechtsbijstand
procedures
voor
moet
te dezen moet worden uitgegaan.
1 van Richtlijn
een rechtsbijstandverzekeraar dat
een redelijke,
toegepast
verwijst
feiten, waarvan
5
1 van de Richtlijn
van de feiten waarop
Raad
Nederland
rechtvaardigt.
te geven uitleg moet worden De
in
In zoverre
sprake
aan het Hof van Justitie
openstaat
of klachtprocedure
premiestijging
een
pas
rechtshulpverleners
externe
ligt
zelfs
rechter
ook voor die procedures
van
waarborgen,
de
ieder
Indien
waarin
Dergelij ke procedures,
bezwaar-
in
worden
is.
tot
een buitengerechtelijke
gevolgd,
procedures
administratieve
in
in
die in zijn polissen
gerechtelijke
beginsel
87/344/EEG
zal
of
worden
toe dat regelt
administratieve verleend
door
11/04252
17
werknemers
van de verzekeraar,
kosten van rechtsbijstand gekozen
advocaat
de dekking de
of
vallen
2.
Maakt
verschil
de
zaak
moet worden
voor
administratieve
6
de verzekeraar
de
dat de
onder
een
is dat externe
uitbesteed? van de eerste
desbetreffende
procedure
vrij
slechts
van mening
aan
het voor de beantwoording
of
verplicht
rechtsbij standverlener
van
rechtshulpverlener
nog bedingt
van een door de verzekerde
indien
behandeling
tevens
vraag
gerechtelijke
rechtsbijstand
wel
of
of
niet
de Europese
Unie
is?
Beslissing De Hoge Raad:
met
verzoekt
het Hof
betrekking
tot
uitspraak
geding
iedere
tot
het Hof
verzoek uitspraak
F.B.
de
Justitie
van
5
onder
geformuleerde
vragen
te doen;
houdt
Dit
van
arrest
Bakels
als
Buchern-Spapens,
verdere van
Justitie
zal hebben
is
naar
van
aan en schorst
het
aanleiding
dit
van
gedaan.
gewezen
voorzitter J.C.
beslissing
en
door de
Oven,
de
vice-president
raadsheren A.H.T.
A.M.J.
van
Heisterkamp
en
18 11/04252
M.A.
Loth,
raadsheer
en
in
het
openbaar
uitgesproken
J.C. van Oven op 28 september
(
\
Vo6r e~nslJidend afschrift De Grlffi~r n de Hoge Raad
det
,
erlanden,
\~ ~,
\
2012.
door
de