De effectiviteit van rouwbegeleiding J.W.A.M. Neijenhuis MSW 01/06/2012 01/06/2012
Even voorstellen
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 2/28
Visie mensbeeld 365
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
Een korte inventarisatie
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 3/28
Twee praktijkvoorbeelden
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 4/28
DNA van mijn droom • Trek op de voor jou juiste wijze lering uit de worstelingen van het leven • Mijn werk is zinvol voor de ander en voor mij • Rust en ruimte creëren om te rouwen in een prestatiemaatschappij
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 5/28
Project Arbeid en Rouw
• • • • • • • •
duurzame inzetbaarheid
literatuuronderzoek aantonen nut & noodzaak ontwikkeling dienstverlening Arbeid en Rouw ontwikkelen methodiek Arbeid en Rouw voor de discipline bmw meten effectiviteit methodiek t.o.v. care as usual produktontwikkeling implementatie evaluatie nieuw onderzoek?
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 6/28
Sense of urgency
Macro
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Meso
Micro
Datum 01/06/2012
Pagina 7/28
Literatuuronderzoek
• Weinig tot geen kennis over de precieze effecten van rouw op arbeidsparticipatie • Weinig tot geen kennis over bevordering reïntegratie • Ontwikkelen van een vernieuwde visie op rouw
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 8/28
Nieuwe visie op rouw: duale procesmodel van verliesverwerking
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 9/28
Rouwbegeleiding (visie LSR gebaseerd op Bonanno)
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 10/28
Rouw reden tot ongeschiktheid volgens literatuur? – Maar-Bakker (2004) rouw geen reden tot ziekte m.u.v. bij psychiatrische pathologie na een ernstig verlies – Taak bedrijfsarts: geven van advies. – Haar visie: demedicaliseren van de rouw door bedrijfsarts
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
Vraagstelling en hypothese onderzoek Arbeid en Rouw
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 12/28
Deelvragen • Wat is het effect van rouwbegeleiding op basis van de methodiek Arbeid en Rouw opzichte van care as usual op klachten als distress, depressie, angst en somatisatie? • Wat is het effect van rouwbegeleiding op basis van de methodiek Arbeid en Rouw opzichte van care as usual op de arbeidsproductiviteit? • Wat is het effect van rouwbegeleiding op basis van de methodiek Arbeid en Rouw opzichte van care as usual op de intensiteit van rouw? • Wat is het effect van rouwbegeleiding op basis van de methodiek Arbeid en Rouw opzichte van care as usual op de emoties op het werk? • Kent de werkgever een meerwaarde toe aan rouwbegeleiding? • Hoe wordt de rouwbegeleiding door bedrijfsmaatschappelijk werk ervaren door werkgever? • Hoe wordt de rouwbegeleiding door bedrijfsmaatschappelijk werk ervaren door werknemer?
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
ten ten ten ten
Pagina 13/28
Onderzoeksopzet 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Natuurlijke selectie bmw’ers experimentele groep Werkconferentie Arbeid en Rouw In kaart brengen discipline BMW Informeren verwijzers (bedrijfsartsen e.d.) Organisatie deelname werkgever/werknemer Vragenlijsten werknemer (4 DKL, QQ, RVL, JAWS, vragen krachtbronnen, evaluerende vragen) bij start en einde. Vragenlijst werkgever Data-analyse Opleveren onderzoeksrapport Implementatie ja/nee
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 14/28
Aantal deelnemers Totaal 81 deelnemers Experimentele groep 43 deelnemers 10 uitvoerende bmw’ers 30% man 70% vrouw Controle groep 38 deelnemers 16 uitvoerende bmw’ers 32% man 68% vrouw
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 15/28
Achtergrondkenmerken onderzoeksgroepen Experimenteel
Leeftijd 21 – 30 jaar 12% 31 – 40 jaar 28% 41 – 50 jaar 40% 51 – 60 jaar 21% Boven 60 jaar 0% Geloofsovertuiging Ja 51% Werktype Blue collar 17% White collar 71% Pink collar 12%
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Controle 06% 26% 34% 34% 0% 47% 18% 67% 15%
Datum 01/06/2012
Pagina 16/28
De overleden dierbare is mijn Experimenteel
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Controle
Datum 01/06/2012
Pagina 17/28
Overige kenmerken – 88% van de werknemers is geboren in Nederland – 81% heeft ouders die beiden in Nederland geboren zijn – Opleidingsniveau: 5% lagere school, 25% VMBO, 5% HAVO/VWO, 29% MBO, 28% HBO en 8% WO – Regelmogelijkheden: 22% geen, 34% enigszins, 34% grotendeels, 9% volledig – 16% heeft leidinggevende functie
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 18/28
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
Arbeid en Rouw Belangrijkste conclusies:
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 19/28
Effecten verzuimduur • Gemiddelde verzuimduur is 177 dagen: – Betreft verzuimepisode met een tussenperiode minder dan 28 dagen
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 20/28
Effecten klachten Controle en experimentele groep tonen daling van: • spanning • angst • depressie • somatisatie • negatieve emoties op het werk • rouwintensiteit
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 21/28
Resultaten werkgever 92% rouw reden tot enige vorm van arbeidsongeschiktheid 100% bereid tot het doen van aanpassingen taken 76% stimuleert collega’s in het geven van steun 77% accepteert dat werk even blijft liggen 45% bereid tot inzet preventieve rouwbegeleiding 79% ervaart rouw niet als lastig thema 24% heeft een stappenplan bij overlijden werknemer (3% vindt dat ook niet nodig) 83% ervaart begeleiding als meerwaarde (experimenteel) 67% ervaart begeleiding als meerwaarde (controle) 86% zet rouwbegeleiding is als dat nodig is
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 22/28
Werknemers benoemen het volgende: – – – – – – – –
96% 98% 92% 90% 88% 94% 96% 64%
heeft vindt vindt vindt vindt vindt vindt geeft
De effectiviteit van rouwbegeleiding
overlijden kenbaar gemaakt op werkvloer dat werkgever begrip moet hebben dat werkgever iets kan betekenen dat werkgever aanpassingen moet doen het goed om effecten rouw te bespreken rouw een reden tot ziekmelding werk belangrijk werk een andere betekenis na het overlijden
Datum 01/06/2012
Pagina 23/28
Klanttevredenheid inzet bmw 365
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 24/28
Krachtbronnen werk en privé soms
De effectiviteit van rouwbegeleiding
vaak
altijd
Datum 01/06/2012
Pagina 25/28
Conclusie
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 26/28
Tenslotte Rouw is het bespreken waard
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 27/28
En bedenk dat iedereen wel eens denkt:
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina
De effectiviteit van rouwbegeleiding
Datum 01/06/2012
Pagina 28/28