De Zwengel
…op zoek naar evenwicht…
Schoolgids 2011/2012 De Schoolgids wordt verstrekt aan ouders / verzorgers / voogden bij inschrijving van de leerling.
Inhoudsopgave Een woord vooraf ________________________________________________ 3 1. De Zwengel ___________________________________________________ 4 2. Samenwerking met ouders _______________________________________ 8 3. De organisatie van het onderwijs _________________________________ 12 4. Deskundigheid ________________________________________________ 17 5. Uitstroomgegevens ____________________________________________ 24 6. De dagelijkse gang van zaken ____________________________________ 25 7. Het personeel _________________________________________________ 32 8. Schoolvakanties _______________________________________________ 36
op zoek naar evenwicht 2
Een woord vooraf Voor u ligt de schoolgids voor het schooljaar 2011/2012 van De Zwengel. De Zwengel heeft drie vestigingen: Helmond, Veldhoven en Vught. Alle drie de vestigingen hebben een unieke, intensieve samenwerking met Herlaarhof, centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. In deze schoolgids informeren wij u uitvoerig over de doelstelling, opzet en inhoud van het onderwijs op De Zwengel. Wij vertellen u het nodige over de organisatie van ons onderwijs en hoe onze zorg voor de leerlingen is geregeld. U kunt kennisnemen van de organisatie van het onderwijs, de dagelijkse gang van zaken en de schoolregels. Verder geven wij een overzicht van medewerkers en van schoolvakanties. Daardoor is het mogelijk een beeld te krijgen van de begeleiding- en leermogelijkheden die aan de leerling geboden worden. Wij vinden het belangrijk dat de leerling zich thuis voelt op school en zo tot ontplooiïng kan komen. De medewerkers doen er alles aan om dat mogelijk te maken. De Zwengel is een school die zich blijft ontwikkelen. Ieder jaar worden onderwijsvernieuwingen op de voet gevolgd en ingevoerd als dat wenselijk of noodzakelijk is. Voor de komende schooljaren zal de invoering van Passend Onderwijs een belangrijk onderwerp zijn. Wij werken voortdurend aan het bevorderen van de deskundigheid van de teamleden. Door de samenwerking met Herlaarhof kan van de aanwezige deskundigheid over en weer gebruik gemaakt worden. Van belang is ook de samenwerking met ouders, scholen en andere partners, en het Regionaal Expertise Centrum Chiron. De Zwengel staat open voor elke vorm van samenwerking die van belang is voor de ontwikkeling van uw kind. Mochten er na het lezen van deze schoolgids toch nog vragen of opmerkingen zijn, dan horen we die graag. Hopende op opnieuw een fijn schooljaar, zeggen wij: De Zwengel: een school volop in groei en ontwikkeling met als voornaamste doel: een veilige, prettige school te zijn en te blijven met goede begeleiding en goed onderwijs!’’
Els van Rosmalen waarnemend algemeen directeur
Waar in deze schoolgids over ouders gesproken wordt, bedoelen wij ook de verzorgers. Wanneer over de leerling als hij gesproken wordt, bedoelen wij ook zij.
op zoek naar evenwicht 3
1. De Zwengel Doelstelling De Zwengel is een school voor speciaal onderwijs (so) en voortgezet speciaal onderwijs (vso) aan leerlingen van 4 tot en met 20 jaar. De missie van De Zwengel is het weer op gang brengen van een verstoorde of gestagneerde ontwikkeling. Daarom kijken we heel goed naar elk kind afzonderlijk: waarom loopt het vast? De kerntaak van De Zwengel is het geven van onderwijs aan leerlingen met onderwijsbeperkingen die samengaan met een psychiatrische problematiek (of een vermoeden van die samenhang). Daarom werken wij nauw samen met de ouders en Herlaarhof. Voor de so en vso-afdeling is er altijd sprake van: • onderwijs binnen het kader van een behandeling • één kind - één plan: het doel van het onderwijs en het doel van de behandeling vormen samen één geheel. Het doel dat we willen bereiken is om de leerling weer goed te laten functioneren op de school van herkomst, in een andere vorm van onderwijs of op een plek binnen de arbeidsmarkt.
Doelgroep De leerling die op De Zwengel komt, is uit balans of dreigt uit balans te raken. De leerling heeft vaak meerdere ingewikkelde problemen, bijvoorbeeld op het gebied van: •
• •
• •
sociale en emotionele ontwikkeling: we zien faalangst, niet meer naar school willen, problemen met leeftijdgenoten of leerkrachten, slecht kunnen communiceren, slecht voor zichzelf kunnen opkomen, driftaanvallen, zich terugtrekken; lichamelijke ontwikkeling: we zien bewegingsproblemen, gespannenheid, zindelijkheidsproblemen, moe zijn; functieontwikkeling: we constateren concentratieproblemen, bewegingstoornissen, motorische onhandigheid, onvoldoende zelfredzaamheid of zelfstandigheid; cognitieve ontwikkeling: we zien problemen met lezen, spellen, rekenen of een verstoorde denkontwikkeling; de thuissituatie: we signaleren het moeilijk aanvaarden van regels, angstig en teruggetrokken zijn, problemen met de sociale omgang, grensoverschrijdend gedrag, het nodig hebben van heel veel structuur.
Het intelligentieniveau van de leerlingen varieert van licht verstandelijk beperkt tot hoogbegaafd. De leerlingen van onze school zijn afkomstig van de kliniek, dagkliniek of polikliniek van Herlaarhof.
op zoek naar evenwicht 4
Samenwerking met Herlaarhof, één kind - één plan De samenwerking gaat uit van het principe: één kind - één plan. Dat wil zeggen dat het onderwijs altijd een onderdeel vormt van een behandelplan. De verantwoordelijkheid voor het onderwijs ligt bij De Zwengel, de eindverantwoordelijkheid voor het behandelplan ligt bij Herlaarhof. De Zwengel maakt een individueel handelingsplan voor uw kind. Op basis van dit plan begeleiden wij de leerling naar een situatie, waarin het weer mogelijk is om goed mee te doen in het onderwijs in een andere school dan de onze. In sommige gevallen is terugkeer naar een andere vorm van onderwijs niet meer mogelijk of wenselijk en vindt er uitstroom naar de arbeidsmarkt plaats. Zodra de behandeling op Herlaarhof beëindigd wordt, zal de leerling op De Zwengel worden uitgeschreven op basis van artikel 40, lid 3 van de Wet op de Expertisecentra. Om tot een goede afstemming van het principe één kind - één plan’ te komen, zijn er de volgende overlegmomenten tussen De Zwengel en Herlaarhof: • structureel overleg door intern begeleider en behandelcoördinator. Dit betreft vaak de afstemming van het behandelplan en het individueel handelingsplan op elkaar • wekelijkse begeleiding leerkrachten door intern begeleider en orthopedagoog Herlaarhof • deelname leerkracht bij behandelplanevaluaties • overleg tussen groepsleiding en leerkracht voor (dag)klinische leerlingen In de één kind - één plan gedachte nemen de ouders een belangrijke positie in. Aan de samenwerking met ouders is een apart hoofdstuk gewijd.
Samenwerking met REC Chiron Per 1 augustus 2003 zijn alle scholen voor speciaal onderwijs op regionaal niveau gaan samenwerken in een Regionaal Expertisecentrum (REC). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met REC Chiron, Postbus 388, 5280 AJ Boxtel, telefoon: 0411-689775 of www.REC-Chiron.nl De folder is ook op school verkrijgbaar. De De • • • • • • •
Zwengel is op basis van landelijke uitgangspunten ingedeeld in cluster 4. andere scholen in dit cluster zijn: De Hilt in Helmond De Korenaer in Eindhoven en Stevensbeek De Michaëlschool in Boxtel De Rietlanden in ’s-Hertogenbosch De Rungraaf in Eindhoven De Vlinder in Reek en ’s-Hertogenbosch Vreekwijk Educatie in Deurne
op zoek naar evenwicht 5
Aanmelding en toelating Toelating tot De Zwengel is niet afhankelijk van een cluster 4-indicatie van REC Chiron. Er is een interne procedure voor leerlingen die in behandeling zijn op Herlaarhof. Wij streven ernaar om de leerling na zijn aanmelding zo spoedig mogelijk naar school te laten komen. De toelatingsprocedure voor SO en VSO heeft de volgende uitgangspunten: • er is sprake van een psychiatrische problematiek of een vermoeden daarvan; • er is sprake van een integrale benadering door Herlaarhof en De Zwengel volgens het uitgangspunt één kind - één plan; • door deze integrale benadering is plaatsing op een andere vorm van onderwijs niet haalbaar of niet realiseerbaar; • de leerling is in staat onderwijs te volgen binnen de schoolse omgeving van De Zwengel. Als ouders hun kind aanmelden, bespreken de leden van de commissie van begeleiding de leerling en beslissen over de toelating.
Commissie van Begeleiding (CvB): De Commissie is verantwoordelijk voor het al dan niet toelaten van de leerlingen. Dit gebeurt op basis van onderzoeken op medisch, didactisch, psychologisch en psychiatrisch gebied. Zowel het opvragen als uitwisselen van gegevens tussen Herlaarhof en De Zwengel vindt alleen plaats indien de ouders schriftelijke toestemming geven. Op indicatie van de commissie van begeleiding kan er op deelgebieden onderzoek gedaan worden. Daarnaast draagt de Commissie handreikingen aan voor het opstellen van de individuele handelingsplannen op basis van onderzoek, observaties en diagnostiek.
Locaties De Zwengel is ontstaan uit het didactisch centrum van de instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie Herlaarhof in Vught. In 1984 werd De Zwengel officieel een school. Vijf jaar later werd gestart met de bouw van een school, vlakbij Herlaarhof. In Vught is in juni 2009 gestart met een uitbreiding en verbouwing van nieuwe praktijklokalen. In 2000 vestigde Herlaarhof een dag- en polikliniek in Veldhoven. Tevens is daar een nevenvestiging van De Zwengel gestart. Per 1 september 2010 zijn Herlaarhof en De Zwengel een nevenvestiging in Helmond gestart. In totaal biedt De Zwengel plaats aan ca. 320 leerlingen: 200 in Vught, 60 in Veldhoven en 60 in Helmond. De leerlingen komen uit de regio’s ’sHertogenbosch, Oss/Veghel/Boxmeer, Eindhoven/De Kempen, Helmond, Venray, Venlo, de Bommelerwaard en een enkele keer van daarbuiten. De hoofdvestiging van De Zwengel is gevestigd op Zorgpark Voorburg te Vught op korte loopafstand van de gebouwen van het Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie Herlaarhof.
op zoek naar evenwicht 6
Het schooladres is: Carillonlaan 3, Vught
Het postadres is: Postbus 2214, 5260 CE Vught
algemeen directeur/bestuurder: directeur hoofdvestiging Vught: telefoon: fax: email:
vacature Els van Rosmalen 073-6847060 073-6847061
[email protected]
De school is te bereiken via de Boxtelseweg (dit is de parallelweg west van de snelweg A2 ’s-Hertogenbosch – Eindhoven) of via de ANWB-borden in de gemeente Vught. Op Zorgpark Voorburg aangekomen wijzen bordjes u de weg naar De Zwengel. De Zwengel heeft een nevenvestiging in Veldhoven, bij de poli- en dagkliniek van Herlaarhof. Het schooladres is: Platanenlaan 26-b, 5507 MD Veldhoven algemeen directeur/bestuurder: directeur nevenvestiging Veldhoven: telefoon: email:
vacature Irmgard Heijmans 040-2903655
[email protected]
De school is te bereiken komende uit de richting Venlo/ Maastricht, Tilburg/ ’s-Hertogenbosch via de afslag 31 Veldhoven/ Industrieterrein De Hurk. U blijft gedurende ongeveer 4,5 km de borden Wintelre/Vessem volgen tot u aan een T- splitsing komt (Nieuwe Kerkstraat). Hier gaat u rechtsaf en vervolgens rijdt u de tweede straat rechts in (Platanenlaan). Vervolgens gaat u de eerste straat rechts in, waarna u uitkomt op de parkeerplaats van De Zwengel. De Zwengel heeft een nevenvestiging in Helmond, bij de poli- en dagkliniek van Herlaarhof. Het schooladres is: Brevierpad 34, 5709 AD Helmond algemeen directeur/bestuurder: directeur nevenvestiging Helmond: Telefoon: Email:
vacature William Bressers 0492-349960
[email protected]
De school is te bereiken via de Deurneseweg (N270). U neemt dan de afslag Berkveld. Volg hierbij de bordjes Herlaarhof. De Zwengel bevindt zich op het einde van deze weg aan uw linkerhand.
op zoek naar evenwicht 7
2. Samenwerking met ouders
De Zwengel
KIND Ouders
Herlaarhof
De Zwengel hecht grote waarde aan een goede samenwerking met de ouders of de verantwoordelijke opvoeders van de leerlingen. Om goed te kunnen samenwerken is het van groot belang om elkaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen van het kind. Wij spreken de intentie uit dat De Zwengel, Herlaarhof en ouders elkaar zo goed mogelijk op de hoogte houden van de ontwikkeling van de leerling. Het spreekt voor zich dat de betrokken partijen hun eigen verantwoordelijkheid hebben.
De Zwengel heeft verschillende manieren om de samenwerking met de ouders vorm te geven: • In de tweede schoolweek belt de mentor van de nieuwe leerlingen met de ouders met de vraag hoe de eerste kennismaking is verlopen. In dit gesprek wordt aangegeven dat De Zwengel het op prijs stelt als ook ouders initiatieven nemen om informatie uit te wisselen. • Binnen 6 weken worden de ouders uitgenodigd om het individueel handelingsplan van hun kind te komen bespreken en te ondertekenen. • Ouders worden periodiek uitgenodigd voor een evaluatie- en voortgangsgesprek over hun kind. • De Zwengel organiseert twee ouderavonden per jaar met als doel kennismaking, informatieuitwisseling en het ontmoeten van ouders onderling. • Naar aanleiding van thema’s van de so-afdeling worden er inloopmiddagen georganiseerd. • Samen met Herlaarhof worden er gezamenlijke activiteiten georganiseerd. • Ouders worden uitgenodigd hun belangstelling kenbaar te maken voor een plaats in de oudergeleding van de Medezeggenschapsraad. De Zwengel doet geen beroep op ouders voor ondersteunende werkzaamheden. Doordat veel ouders hun kinderen niet naar onze school kunnen brengen zijn de contacten minder vanzelfsprekend dan bij een school in de buurt. We vinden het daarom belangrijk om hier te herhalen dat contact door ouders met school altijd op prijs wordt gesteld. Als u vragen heeft over zaken die het functioneren op school aangaan, aarzel dan niet. U kunt de leerkracht of mentor van uw kind buiten schooltijd altijd telefonisch bereiken. Afspraken voor een oudergesprek plannen wij in principe na schooltijd. Gezien het belang van regelmatig contact vragen wij u ook dringend wijziging van adres en/of wijziging van telefoonnummer z.s.m. aan de administratie van De Zwengel door te geven.
op zoek naar evenwicht 8
Rapportage Rapport Drie keer per jaar krijgt de leerling een schoolrapport mee. Dit rapport is in de eerste plaats bedoeld voor de leerling. Hiermee willen we hem motiveren en inzicht geven in zijn functioneren op school. Het rapport ontvangen wij graag zo snel mogelijk door de ouders ondertekend terug. Bij het verlaten van De Zwengel krijgt de leerling het rapport mee. Mocht u vragen of opmerkingen hebben over het rapport, dan kunt u altijd een afspraak maken met de mentor of leerkracht van uw kind. Incidenteel en op aanvraag kunnen ook andere medewerkers bij dit gesprek aanwezig zijn. Leerlingvolgsysteem so De vorderingen van de leerlingen worden 2 keer per jaar vastgelegd in het leerlingvolgsysteem. Om een goed beeld te krijgen van de vorderingen wordt gebruik gemaakt van de volgende methode onafhankelijke toetsen: Voor de kleuters: • CITO Rekenen voor kleuters • CITO Taal voor kleuters Voor leerlingen op een functioneringsniveau van midden groep 3: • Herfstsignalering van het dyslexieprotocol • Fonemen en grafemen toets van CITO • Auditieve synthese Voor leerlingen op een functioneringsniveau van groep 3 t/m 8 worden de volgende methode onafhankelijke toetsen gebruikt: • Technisch lezen: AVI en DMT • Begrijpend Lezen: Begrijpend lezen (CITO Volgsysteem) • Spelling: Spelling (CITO Volgsysteem) • Rekenen: Rekenen-wiskunde (CITO Volgsysteem) • Woordenschat: Woordenschat (CITO Volgsysteem) Alle toetsen van het CITO Volgsysteem zijn afgelopen schooljaar vernieuwd. Bij de schoolverlaters wordt in principe een schoolverlatertoets afgenomen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de CITO Eindtoets Basisonderwijs of van het Drempelonderzoek. Leerlingen met leerstoornisen of leerproblemen worden getoetst in afstemming met IB-er, RT-er en orthopedagoog. Naast de methode onafhankelijke toetsen worden ook de toetsen uit de methodes gebruikt om de vorderingen van de leerlingen in kaart te brengen.
op zoek naar evenwicht 9
Leerlingvolgsysteem vso Voor de leerlingen in de schakelklas en brugklas zijn we bezig met het ontwikkelen van een leerlingvolgsysteem voor de onderdelen zinsontleding, (werkwoord)spelling, rekenen en begrijpend lezen. Deze toetsen zullen twee keer per jaar afgenomen worden. Op deze manier volgen we de leervorderingen van deze leeftijdsgroep. Ten eerste om, indien nodig, op tijd te kunnen remediëren en ten tweede om zo tot een goed schooladvies voor het voortgezet onderwijs te kunnen komen. Leerstof volgsysteem havo/vwo Op de afdeling havo/vwo worden de toetsen afgenomen die deel uitmaken van het Volgsysteem Voortgezet Onderwijs (CITO). In de toetsen zijn op dit moment de volgende vaardigheden opgenomen: • Nederlands leesvaardigheid • Nederlands woordenschat • Engels leesvaardigheid en bij Toets 0 (de aanvangstoets) ook Engels woordenschat • studievaardigheden (informatieverwerking) (alleen bij Toets 1, Toets 2 en Toets 3) • rekenen/wiskunde • taalverzorging (Toets 0) De doelstelling van deelname aan deze toetsen is voor de havo/vwo tweeledig: • de toetsen maken onderdeel uit van de advisering betreffende het vervolgniveau na de onderbouw. • de toetsen maken het mogelijk te beoordelen of onze leerlingen op een aantal kernvaardigheden gelijkwaardige scores bereiken als hun leeftijdgenoten in het reguliere onderwijs. Naast de uitslag van de CITO-toetsen worden in klas 2 ook in het niveau advies betrokken: • de resultaten op de methodetoetsen van de diverse vakken (de rapportcijfers) • en de adviezen per vak van de betrokken leerkrachten In de loop van het tweede leerjaar krijgen de havo/vwo-leerlingen dus een advies per vak voor het derde leerjaar. De mening van de betrokken leerlingen en van hun ouders wordt gepeild en vervolgens wordt er beslist welke vakken een leerling in leerjaar drie op havo niveau gaat volgen en welke op vwoniveau. In de loop van het derde leerjaar worden opnieuw de CITO toetsen uit het Volgsysteem Voortgezet Onderwijs afgenomen. Daarnaast wordt er een intelligentietoets afgenomen De resultaten van de methodetoetsen, verwerkt in rapportcijfers worden verzameld De adviezen per vak van de betrokken leerkrachten worden geïnventariseerd Hierna besluit de school op welk niveau per vak een leerling het onderwijs in de bovenbouw kan gaan volgen.
op zoek naar evenwicht 10
Omdat leerlingen van De Zwengel staatsexamens doen, is het mogelijk per vak op havo- of vwoniveau examen te doen. Bij gemengde niveaus wordt er dan uiteindelijk een havo diploma behaald. Schooladvies De Zwengel geeft op aanvraag van ouders en/of de behandelcoördinator of aan het einde van ieder schooljaar voor elke leerling een schooladvies. Het schooladvies wordt meegenomen in het totaaladvies. Wij stellen een onderwijskundig rapport op van elke leerling die De Zwengel verlaat. Daarin wordt ook het schooladvies opgenomen. Aan de ouders wordt een exemplaar van het onderwijskundig rapport en schooladvies overhandigd of toegestuurd.
op zoek naar evenwicht 11
3. De organisatie van het onderwijs Veel leerlingen die bij De Zwengel worden aangemeld zijn om diverse (en vaak nog niet zo heldere) redenen vastgelopen in het onderwijs. Het onderwijs op De Zwengel is onderverdeeld in 2 stromen: 1. de leervoorbereidende stroom: bereidt de leerling voor op terugkeer naar een andere vorm van onderwijs. 2. de werkvoorbereidende stroom: bereidt de leerling voor op een plaats op de arbeidsmarkt. Binnen elke stroom onderscheiden wij 4 fasen: 1. School- of stagevoorwaardelijke fase. De drempels die tot school- of stageweigering kunnen leiden, worden zo veel mogelijk weggenomen. Er vindt observatie en voorlopige diagnostiek plaats. 2. Leer- of werkvoorwaardelijke fase. Het verbeteren van het leer- en/of werkgedrag staat centraal. Denk hierbij onder andere aan het verhogen van de motivatie, het beïnvloeden van (het vermogen tot) zelfkritiek, het leren maken van een plan, het vergroten van de concentratie. In deze fase wordt nadrukkelijker aandacht geschonken aan het stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het onderwijs is in deze fase vooral een middel om de gestelde schooldoelen te behalen. Leerlingen in de werkvoorbereidende stroom lopen oriënterende stages. 3. Leer- of werkeffectuerende fase. Dat wat geleerd is, moet zich stabiliseren. Onderwijs is geen middel meer, maar wordt het doel. We werken concreet toe naar plaatsing binnen een andere vorm van onderwijs. Als er bij de leerling sprake is van een specifieke leerstoornis, wordt er remedial teaching (RT) of neuro psychologische behandeling (NPB) aangeboden. Leerlingen in de werkvoorbereidende stroom lopen stages die direct gericht zijn op of voortkomen uit de beroepskeuze die ook in deze fase gemaakt wordt. 4. Buitenschool- of werkfase. De leerling is niet langer aangewezen op een plaats binnen De Zwengel: de doelstelling is bereikt. Indien nodig en wettelijk mogelijk biedt De Zwengel ambulante begeleiding aan. Mede hierdoor kan de overgang naar de nieuwe school of arbeidsplek zo goed mogelijk verlopen.
op zoek naar evenwicht 12
Beide afdelingen, SO en VSO, werken met individuele handelingsplannen en met het hierboven genoemde fasenmodel.
De SO-afdeling De SO-afdeling is bestemd voor leerlingen van 4 tot 12 jaar. De groepsgrootte varieert van 10 tot 13 leerlingen. Elke groep wordt geleid door een groepsleerkracht, met ondersteuning van een onderwijsassistent. De leerlingen krijgen voornamelijk les in de eigen groep en van hun eigen leerkracht. Andere werksamenstellingen zijn mogelijk. Voor enkele vakken zijn vakleerkrachten aangesteld. Het SO wordt inhoudelijk begeleid door een interne begeleider en door een orthopedagoog. De SO-afdeling onderscheidt vier ontwikkelingsniveaus: 1. Peuters. De nadruk ligt op het aanbieden van een stimulerende en uitnodigende omgeving, waarbij communicatie / contact met anderen en variatie van de verschillende materialen centraal staan. De peuters leren omgaan met andere kinderen. Door middel van observatie wordt het gedrag van de leerling in kaart gebracht. 2. Kleuters. Bij de kleutergroep is de omgang met elkaar erg belangrijk. Daarnaast ligt de nadruk op het ontwikkelen van een leer/werkhouding, zodat een kind positieve ervaringen opdoet met leren en zich de leervoorwaarden eigen maakt. We bieden een dagprogramma aan waarbij steeds sprake is van afwisseling tussen inspanning en ontspanning. Er wordt vaak gewerkt met projecten, bij de verwerking wordt rekening gehouden met individuele doelen. 3. Aanvankelijk leerniveau. Bij deze leerlingen wordt gestart met het aanvankelijk lees-, taal- en rekenonderwijs. Wij werken met een klassikaal rooster, maar er wordt ook in wisselende leergroepen gewerkt. 4. Voortgezet leerniveau. Deze leerlingen werken met individuele leerprogramma’s, aansluitend op hun leerniveau. Ook hier wordt gewerkt met een klassikaal rooster en kunnen de leerlingen voor een aantal vakken ingedeeld worden in leergroepen. Voor de doelstellingen en methodieken per vakgebied verwijzen wij u naar het Schoolplan. Dit ligt ter inzage op de school.
De VSO-afdeling De VSO-afdeling is voor leerlingen van 12 tot 20 jaar. Leerlingen stromen in vanuit groep 8 van het (speciaal) basisonderwijs en vanuit alle vormen van het voortgezet (speciaal) onderwijs. De didactische niveaus lopen dus zeer sterk uiteen. De groepsgrootte is 10 tot 13 leerlingen. Het VSO wordt inhoudelijk begeleid door 4 intern begeleiders en drie orthopedagogen/ GZpsychologen.
op zoek naar evenwicht 13
De VSO-afdeling is te verdelen in drie opleidingsroutes: • praktijk/ werkvoorbereidend • vmbo/b-kgt • havo/vwo Welke route het beste aansluit bij een leerling, wordt vastgesteld aan de hand van de mogelijkheden van de betreffende leerling. Mogelijkheden die in eerste instantie worden ingeschat aan de hand van onderzoeks– en observatiegegevens en de gegevens van de school van herkomst. Om tot de praktijk- / werkvoorbereidende- of de vmbo/b-kgt route toegelaten te worden, geldt dat er sprake moet zijn van een behandeling bij Herlaarhof. Er is sprake van één kind - één plan: het doel van het onderwijs en het doel van de behandeling vormen samen een geheel (zie ook blz. 6) Voor de havo/vwo route gelden de volgende toelatingscriteria: • De leerling heeft een cluster-4 beschikking, of is in behandeling bij Herlaarhof (één kind – één plan) • De leerling heeft een positief advies van de school van herkomst. • Er is een recent intelligentie onderzoek dat dit advies ondersteunt. • De CITO score leidt tot een havo of vwo advies. • De leerling kan functioneren in klassenverband. • Aanvullende gegevens (indien nodig) Op basis van álle beschikbare gegevens, beslist de commissie van begeleiding (De Zwengel/Van Maerlant) over toelating. Praktijk -/ werkvoorbereidende routes ( 4 klassen) • Praktijkroute: De leerlingen krijgen onderwijs dat praktisch is ingericht en dat vergelijkbaar is met het onderwijs op het niveau van de praktijkscholen. De meeste leerlingen volgen het klassikale rooster, waarbij wisseling van docent en lokaal zo weinig mogelijk voorkomt. • Werkvoorbereidende route: In deze route zitten leerlingen die een (leer)traject volgen dat voorbereidt op een toekomstige arbeidsituatie. Wij begeleiden deze leerlingen bij het maken van een beroepskeuze. Er wordt gekozen uit het leerstofaanbod van het voortgezet onderwijs en van het examenbureau van het IVIO (Instituut Voor Individueel Onderwijs). Met deelcertificaten van het IVIO kan een leerling aantonen het onderwijs op niveau 2 of 3 van het middelbaar beroeps onderwijs in vakken als bijvoorbeeld Nederlands, Engels of rekenen aan te kunnen. Deelname hieraan is niet gratis. De hoogte van het examengeld is afhankelijk van het vak waarin examen wordt afgelegd. Sommige leerlingen kunnen vmbo-t certificaten halen door deelname aan het staatsexamen. Voor dit schooljaar gaan we kijken naar de haalbaarheid van het behalen van vmbo/kgcertificaten. Mogelijke deelname hieraan is gratis. Stage is een belangrijk onderdeel van het onderwijsprogramma in de werkvoorbereidende route. Ook biedt De Zwengel in Vught branchege-
op zoek naar evenwicht 14
richte trajecten aan, waarbij de leerlingen een erkend certificaat kunnen behalen, gelijk aan niveau 1 van het middelbaar beroeps onderwijs. Op dit moment bieden wij de richtingen horeca, groen en metaal aan. We starten ook met de richting schoonmaak. In het schooljaar 2011/2012 verplicht De Zwengel de kandidaten voor één van de branchegerichte trajecten om óók het certificaat basisveiligheid VCA te behalen. Deelname aan de examens van de branches en VCA is voor het schooljaar 2011/2012 gratis, mede dankzij de ESF subsidie. Vmbo/b-kgt route (5 klassen) Het leerstofaanbod omvat de niveaus van vmbo-b tot en met vmbo-t. De leerlingen kunnen in Vught deelnemen aan het staatsexamen theoretische leerweg binnen het voorbereidend middelbaar beroeps onderwijs (vmbo-t). De school biedt de mogelijkheid tot het behalen van de volgende staatsexamens vmbo-t: de vakken Nederlands, wiskunde, Engels, Duits, geschiedenis-staatsinrichting, aardrijkskunde, biologie, economie, maatschappijleer I, maatschappijleer II en natuur-en scheikunde I. Aan het staatsexamen zijn geen kosten verbonden. Leerlingen uit Veldhoven en Helmond kunnen in Vught deelnemen aan vmbo-t examens. Naast een klassikaal rooster kent de theorieroute individuele roosters. Havo/vwo route (6 klassen) De Zwengel is in het schooljaar 2009/2010 gestart met een afdeling voor havo/vwo Cluster-4. Dit doet de school in zeer nauwe samenwerking met Van Maerlant, de zorglocatie van het Hervion College in ’s-Hertogenbosch. In het schooljaar 2011/2012 biedt De Zwengel onderwijs aan leerjaar 1 t/m 3 havo/vwo. De leerlingen kunnen – als zij de juiste indicatie hebben – de hele schoolperiode op deze school blijven. Het is ook mogelijk om terug te stromen naar het reguliere onderwijs. De lesstof en het tempo sluiten zoveel mogelijk aan bij het reguliere onderwijs. De klassen zijn kleiner en er wordt rekening gehouden met de individuele behoeften van de leerlingen. Het onderwijs is erop gericht dat de leerlingen een havo- of vwo-diploma, c.q. deelcertificaten verwerven. Zie voor meer informatie www.dezwengel.nl Voor de doelstellingen en methodieken per vakgebied verwijzen wij u naar het schoolplan. Dit ligt ter inzage op de school.
Onderwijsondersteunende activiteiten •
Remedial teaching Leerlingen krijgen remedial teaching (RT) op grond van een duidelijke indicatie. Deze indicatie is vaak het resultaat van psychologisch-didactisch onderzoek. Maar het kan ook resultaat zijn van overleg tijdens de leerlingbegeleiding, een structureel overleg tussen leerkrachten, intern begeleider, orthopedagoog en remedial teacher. Remedial Teaching verloopt volgens een vast stappenplan: • signalering • beoordeling • planning
op zoek naar evenwicht 15
•
•
• uitvoering • toetsing Neuropsychologische behandeling Op indicatie wordt in samenwerking met Herlaarhof neuropsychologische behandeling gegeven (zie lees- en spellingstoornisen). Logopedie Per 1 januari 2009 is er een logopediste werkzaam op De Zwengel. De logopedische behandeling is in eerste instantie gericht op de jongere kinderen van het SO met overwegend ASS, ADHD en emotionele problematiek. De logopedie zal zowel individueel als in kleine groepjes worden uitgevoerd. Verder wordt gedacht aan taalstimulering in de groep. Kinderen met psychiatrische stoornissen hebben vaak een ernstige taalstoornis op alle gebieden van de taal. De logopedist zal in samenwerking met de ouders, behandelcoördinator, school en de logopedisten van Herlaarhof een behandelplan opstellen, gericht op de specifieke spraak- en/of taalproblematiek van het kind.
• School Video Interactie Begeleiding (SVIB) School Video Interactie Begeleiding (SVIB) is één van de begeleidingsmethoden die onze school hanteert om alle aspecten van het onderwijs zo goed mogelijk af te stemmen op de leerlingen. Er worden alleen video-opnames gemaakt van uw zoon of dochter, wanneer u toestemming hebt gegeven door middel van het aanmeldingsformulier van De Zwengel. Meer informatie hierover is te vinden in het Protocol SVIB, dat gepubliceerd staat op onze website.
De Medezeggenschapsraad van De Zwengel In januari 2007 is er een nieuwe wet op de Medezeggenschap in scholen (WMS) ingevoerd. De wet legt er sterk de nadruk op dat het belangrijk is dat ouders en personeelsleden meepraten en meebeslissen over school- en onderwijszaken. De medezeggenschapsraad van De Zwengel zou moeten bestaan uit 12 leden: 6 personeelsleden en 6 ouders. De personeelsgeleding is volledig bezet, maar de oudergeleding niet. Dat is niet goed voor het proces van medezeggenschap. Als u belangstelling heeft voor een plaats in de oudergeleding (ook voor een korte periode bent u van harte welkom), neemt u dan contact op met één van de leden van de raad. Een telefoontje naar De Zwengel, of een email naar één van de hieronder genoemde personen is voldoende. Vanuit de medezeggenschapsraad wordt daarna contact met u opgenomen. Ook op een later moment is uw reactie van harte welkom. De Zwengel Vught: 073-684 70 60 De Zwengel Veldhoven: 040-290 36 55 De Zwengel Helmond: 0492-349960 Oudergeleding:
[email protected] Secretaris:
[email protected] Voorzitter:
[email protected] Zie ook: www.dezwengel.nl
op zoek naar evenwicht 16
4. Deskundigheid De Zwengel heeft op onderstaande gebieden onderwijszorgprogramma’s ontwikkeld in samenwerking met Herlaarhof.
Onderwijs aan leerlingen met onderwijsbeperkingen in relatie met een psychiatrische problematiek Doelgroep Ernstige psychiatrische problematiek is vastgesteld en heeft tot gevolg dat de leerling in belangrijke mate een onderwijsbeperking ondervindt. De leerling is gebaat bij een op de problematiek gerichte vorm van behandeling. Deze kan klinisch, dagklinisch of poliklinisch zijn, in combinatie met onderwijs op onze school. Doelstelling Het in kaart brengen van de vertraagde of vastgelopen ontwikkeling en bijdragen aan de geïntegreerde behandeling, zodat uitstroom naar een andere vorm van onderwijs of naar de arbeidsmarkt mogelijk wordt. Werkwijze De Zwengel ontwerpt een individueel handelingsplan (IHP) dat zo veel mogelijk rekening houdt met de specifieke stoornis van de leerling. Dit plan vormt een integraal onderdeel van het totale behandelplan. Zo snel als dat gewenst is en mogelijk gemaakt wordt, verlaat de leerling De Zwengel. De Zwengel zorgt voor overdracht van de gegevens en verzorgt, indien wenselijk/mogelijk, ambulante begeleiding op de vervolgschool.
Onderwijs aan leerlingen met lees- en spellingstoornisen Doelgroep Leerlingen in de leeftijd van 4 tot 20 jaar bij wie ernstige lees- en spellingstoornissen zijn vastgesteld. Doelstelling De Zwengel stemt bestaande technieken binnen het onderwijs en Herlaarhof op elkaar af. Zo kan gebruik worden gemaakt van ieders kennis en kunde. De orthopedagogische en orthodidactische aanpak binnen het onderwijs worden geïntegreerd. Neuro-psychologische behandeling (npb), remedial teaching (rt) en een specifieke aansturing binnen de klas vormen de basis van deze vorm van onderwijs op maat. Voor het starten van een neuro psychologische behandeling is een zorgindicatie nodig via Herlaarhof. Voor remedial teaching beslist de commissie van begeleiding. De Zwengel heeft als compenserend middel Sprint-plus aangeschaft. Dit kan ter ondersteuning in de klassen worden gebruikt. Sprint-plus wordt enkel gebruikt voor leerlingen met een dyslexieverklaring en moet opgenomen zijn in het individueel handelingsplan. Andere compenserende middelen worden niet aangeschaft door De Zwengel. Werkwijze
op zoek naar evenwicht 17
Het onderzoek- of behandelplan omschrijft welke onderzoeken en (remediërende) behandelingen aan leerlingen met lees- en spellingsproblemen kunnen worden aangeboden. Medewerkers van De Zwengel, die opgeleid en gespecialiseerd zijn in neuro-psychologische behandeling (npb) en remedial teaching (rt), voeren onder aansturing van Herlaarhof de hun toegewezen onderzoek- en remediërende activiteiten uit. Het team leerstoornissen bespreekt en evalueert de resultaten van behandelingen en specifieke aanpak. Herlaarhof en De Zwengel streven ernaar om de trajecten zo kort mogelijk te houden en de opgedane kennis over aanpak en begeleiding overdraagbaar te maken naar vervolgscholen.
Onderwijs aan leerlingen met een ontwikkelingstoornis binnen het autistisch spectrum Doelgroep Leerlingen in de leeftijd van 4 tot 20 jaar met een vastgestelde Autisme Spectrum Stoornis (ASS). De ernst van de vastgestelde stoornis, of de ernst van de combinatie met een andere stoornis bepaalt de indicatie voor behandeling op Herlaarhof en in het verlengde daarvan de toelaatbaarheid tot De Zwengel. Deze leerlingen moeten in staat zijn om in ieder geval gedeeltelijk de klassikale les te volgen. Doelstelling Primaire doelstelling van De Zwengel is resocialisatie: de terugkeer naar een meer reguliere vorm van onderwijs of het innemen van een (al dan niet aangepaste) plaats op de arbeidsmarkt. Werkwijze De Zwengel werkt volgens de uitgangspunten van de TEACCH-methodiek: TEACCH staat voor Treatment and Education of Autistic and related Communication handicapped Children. Centraal in dit programma staan visualisering, voorspelbaarheid en een op de leerling toegesneden aanpak. Een goed afgestemde aanpak tussen De Zwengel, ouders en Herlaarhof is van groot belang. Leerlingen met mogelijk een stoornis binnen het autistisch spectrum worden in de eerste periode op De Zwengel geobserveerd met een door De Zwengel zelf ontworpen kijkinstrument / observatielijst Deze lijst wordt tevens gebruikt om een sterkte/zwakte analyse van de leerling te maken.
Onderwijs aan leerlingen met een licht verstandelijke beperking Doelgroep Leerlingen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar met ernstige psychiatrische problemen of een vermoeden hiervan, gecombineerd met een licht verstandelijke beperking (IQ tussen 55 en 85). De complexiteit van de problematiek kan het noodzakelijk maken dat deze groep leerlingen in het kader van een kinder- en jeugdpsychiatrisch onderzoek en/of een kortdurende behandeling een aangepaste en geïntegreerde vorm van onderwijs krijgen. Naast een poliklinisch behandelaanbod bestaat er medio 2009 ook een klinisch aanbod.
op zoek naar evenwicht 18
Doelstelling Bijdragen aan de diagnostiek en het onderwijs binnen een kortdurende behandeling. Primaire doelstelling: terugkeer naar school van herkomst of passend alternatief waarbij een arbeidstrainend of -toeleidend traject tot de mogelijkheden behoort. Werkwijze In mei 2011 is Herlaarhof gestart met het Multi-Functioneel Centrum Licht Verstandelijk Beperkten (MFC-LVB). Dit doet zij samen met Cello en Koraalgroep. De Zwengel participeert hierin als onderwijspartner waarbij de kennis van onderwijs aan leerlingen met psychiatrische problematiek en een verstandelijke beperking worden samengebracht. De Zwengel heeft ten aanzien van deze doelgroep vanzelfsprekend integrale afstemming en samenwerking met Herlaarhof, maar De Zwengel zal ook nadrukkelijk afstemming zoeken met de Michaëlschool en de Herman Broerenschool.
Onderwijs aan leerlingen die (nog) niet in staat zijn onderwijs te volgen in klassenverband Doelgroep Leerlingen die niet (meer) in staat zijn om onderwijs te volgen in een schoolse omgeving. Doelstelling Normaliseren van het gedrag van de betrokken leerlingen waardoor instroom in een schoolse omgeving of de arbeidsmarkt (weer) mogelijk wordt. Werkwijze De Zwengel onderzoekt de onderwijskundige stand van zaken. Op welk punt in het onderwijsproces is de leerling afgehaakt? Welke leerstof wordt nog beheerst? Aan welke voorwaarden moet worden gewerkt om de leerling weer schools onderwijs te kunnen laten volgen?
Ambulante Begeleiding De Zwengel vindt het van belang om nauwe contacten te onderhouden met het (reguliere) onderwijsveld. Naast contact, informatieoverdracht met de school van herkomst (en eventuele begeleiding vooraf) is het streven van De Zwengel er op gericht om de leerling weer goed te laten functioneren op de school van herkomst, een andere vorm van passend onderwijs dan wel op een plek op de arbeidsmarkt. De Zwengel maakt gebruik van een eigen ambulante begeleidingsdienst. Vanuit deze dienst wordt preventieve en terugplaatsings ambulante begeleiding ingevuld (pab/tab). Preventieve ambulante begeleiding omvat naast de overdracht van de school van herkomst naar De Zwengel, eventuele begeleiding in afwachting van een plaats op De Zwengel. Leerlingen die in aanmerking komen voor de terugplaatsings ambulante begeleiding hebben geen beschikking Cluster IV of wachten op de uitkomst van de aanvraag beschikking Cluster IV. Voor leerlingen met een beschikking Cluster IV wordt, na plaatsing elders, de ambulante begeleiding verzorgd door REC Chiron (zie hiervoor www.rec-chiron.nl).
op zoek naar evenwicht 19
Uitgangspunten • Ambulante begeleiding richt zich op overdracht van specialistische kennis en vaardigheden. Hiermee draagt de begeleiding bij aan verdere professionalisering van leerkracht en school in het regulier onderwijs. • Ambulante begeleiding richt zich op leerlingen en leerkrachten. Ouders worden betrokken bij het proces. • Ambulante begeleiding zoekt integrale samenwerking met Herlaarhof. Het gewenste resultaat is een vorm van begeleiding die zowel “zorg” als “onderwijs” kan omvatten. • Ambulante begeleiding werkt vraaggestuurd en biedt dus begeleiding op maat. • Wij gaan kritisch om met de hulpvragen: vallen deze onder ambulante begeleiding of onder een andere discipline. Procedure preventieve ambulante begeleiding (pab). • Betreffende leerling heeft een behandeltraject bij Herlaarhof en is aangemeld/aangenomen op De Zwengel. • Leerling wordt toegewezen aan de preventief ambulant begeleider. • Preventief ambulant begeleider legt contact met de school van herkomst. • Naast (indien mogelijk) een observatie vindt er een overdrachtsgesprek plaats. Van belang zijnde informatie en dossiergegevens worden overgedragen. Ook wordt er gesproken over een mogelijke terugkeer na afloop behandeltraject Herlaarhof/verblijf op De Zwengel. • De verkregen informatie wordt door de preventief ambulant begeleider overgedragen aan de intern begeleider en desbetreffende leerkracht op De Zwengel. • Als er sprake is van een wachtlijst voor plaatsing op De Zwengel, kan de school van herkomst, als er een duidelijke hulpvraag ligt, gebruik maken van preventieve ambulante begeleiding. Het betreft dan ondersteuning van leerkracht en school bij de begeleiding van de leerling. Procedure terugplaatsings ambulante begeleiding (tab). • De ontslagdatum van de leerling op De Zwengel is bekend. • Ouders/leerlingen geven toestemming voor terugplaatsings ambulante begeleiding. • De terugplaatsings ambulant begeleider regelt in samenspraak met (de leerling), intern begeleider en mentor van De Zwengel de overdracht naar de school van herkomst / passende vervolgschool. • De terugplaatsings ambulant begeleider maakt zich bekend bij ouders en de behandelcoördinator van Herlaarhof. Behandelcoördinator en terugplaatsings ambulant begeleider onderhouden contact indien nodig. • De verdere invulling van het traject terugplaatsings ambulante begeleiding vindt plaats in samenspraak met school, (de leerling) en ouders. Er vindt in ieder geval een overdracht plaats, alsmede een observatie met nagesprek. Verdere invulling is afhankelijk van wat er voor de betreffende leerling nodig is. Deze begeleiding vindt plaats voor de duur van max. 1 jaar.
op zoek naar evenwicht 20
Arbeidstraining en arbeidstoeleiding De Zwengel heeft een samenwerkingsovereenkomst met “Sterk in Werk” in Boxtel voor arbeidstraining en arbeidsintegratie. Om onze leerlingen specifiek te kunnen begeleiden zijn twee van onze medewerkers in deeltijd bij deze stichting werkzaam. Doelgroep Leerlingen in de leeftijd van 14 jaar tot 18-20 jaar, waarbij is vastgesteld dat terugplaatsing naar een andere vorm van onderwijs niet meer mogelijk of wenselijk is. Doelstelling De arbeidsintegratie is in de eerste plaats bedoeld om de leerling op een zodanige wijze onderwijs en begeleiding te geven dat deze sociaal en inhoudelijk wordt voorbereid op een plaats op de arbeidsmarkt, al dan niet in combinatie met ondersteunend deeltijdonderwijs (IVIOcertificaten/ vmbo-t certificaten). Werkwijze Wij bieden praktijkgerichte scholing en training gericht op de arbeidsmarkt. Wij werken met individuele trajecten, waarin de leerling de volgende fasen doorloopt: 1. De diagnostische fase. In deze fase vindt voornamelijk onderzoek plaats. Er wordt een individueel handelingsplan geschreven, met als uiteindelijke doel een plek binnen de (beschermende) arbeidsmarkt. 2. De arbeidsvoorwaardelijke fase. In samenwerking met Herlaarhof en stagebedrijven besteden we aandacht aan training, scholing en oriëntering. De leerling wordt begeleid naar een optimale beroepshouding. Het individuele traject krijgt een meer definitief arbeidstoeleidend karakter. 3. De arbeidseffectuerende fase. Er wordt gewerkt naar instroom in de arbeidsmarkt. We streven ernaar dat de leerling diploma’s en/of certificaten behaalt, die zo veel mogelijk aansluiten bij de gekozen beroepsrichting. 4. De arbeidsinpassende fase. We richten ons in deze fase vooral op bemiddeling en plaatsing. Dit in nauwe samenwerking met partners op het gebied van arbeidsintegratie en/of beroepsopleidingen. We streven naar een soepele overgang en een goede overdracht, waarbij ieder zijn verantwoordelijkheid neemt.
op zoek naar evenwicht 21
Wat gaan we doen in schooljaar 2011/2012? Ouders:
•
Betrokkenheid van ouders blijvend intensiveren
Algemeen:
• • • • • • •
• • • •
Digitale schoolborden: afronding invoering en gebruik Individuele handelingsplanning omzetten in ontwikkelingsperspectief. Verdere ontwikkeling van de visie één kind, één plan i.s.m. Herlaarhof Beleid ontwikkelen op plaatsings- en wachtlijsten. Uitbreiden orthotheek In samenwerking met vergelijkbare scholen en met Herlaarhof, landelijke knelpunten in kaart brengen m.b.t. plaatsbekostiging. Veiligheid binnen De Zwengel: Ontwikkelen cyclisch model voor Veiligheid binnen De Zwengel om veiligheid voor leerlingen en medewerkers goed te borgen in afspraken, protocollen en voldoende trainingen. Public Relations: ontwikkelen van beleid, met de nadruk op oudercontacten en externe netwerken. Passend onderwijs: ontwikkelingen pro-actief volgen en daarop anticiperen in beleid en organisatie. Cultuureducatie: Leerlingen in een doorlopende leerlijn kennis laten maken met kunst en cultuur i.s.m. culturele instellingen. Uitbreiden en samenvoegen van EKiEP (individueel onderwijs) met de individuele leerroute.
SO-afdeling:
• • • • • •
Invoering nieuwe schrijfmethode. Invoering van een nieuwe rekenmethode. Vernieuwing van de technische leesmethode i.v.m. de nieuwe AVI indeling. Vernieuwing van de aanvankelijke leesmethode Veilig in Stapjes (Veilig leren Lezen). Leerlijn sociaal emotionele ontwikkeling verder uitwerken vanuit bestaande methodes. Verkenning en implementatie van de mogelijkheden van meer groepsgewijze instructie bij de vakken taal, rekenen en spelling.
VSO-afdeling:
• Het borgen en verder uitontwikkelen van de branchegerichte trajecten met de partners uit de regio.
op zoek naar evenwicht 22
• Mogelijkheden onderzoeken van staatsexamens op het niveau van kader en gemengde leerwegen en mogelijke invoering daarvan. • Arbeidsmarkttoeleiding: kwaliteitsversterking AVMB, ontwikkelen van leerlijnen naar aansluiting op de arbeidsmarkt. • Vormgeven competentiegericht onderwijs o.a. door verdere invoering portfolio. • Herorganisatie van vmbo-t leerjaren. • Integraal onderwijsconcept doorontwikkelen i.s.m. Herlaarhof voor leerlingen met een licht verstandelijk beperking en dit afstemmen met regiopartners. • Verder vormgeven, opzetten en uitvoeren van onderwijs aan havo/vwo cluster IV leerlingen, in samenwerking met Van Maerlant. De nadruk zal dit jaar liggen op de organisatie van de bovenbouw. Onderwijsondersteuning:
• Aanschaf en inzet van materiaal, m.n. op digitaal gebied, voor oudere leerlingen met ernstige lees- en spellingstoornissen. • Ontwikkelen ICT beleid. • Invoeren Magistersoftware. Personeel:
• Invulling studiedagen • Invulling intervisies • Uitvoeren van bij- en nascholingsbeleid 2011/2012 en vaststellen van dit beleid voor het schooljaar 2012/2013, afgestemd op toekomstvisie van De Zwengel.
op zoek naar evenwicht 23
5. Uitstroomgegevens Uitstroomgegevens Onderstaand cirkeldiagram geeft de uitstroomgegevens aan van leerlingen van schooljaar 2009/2010 naar andere vormen van onderwijs of naar de arbeidsmarkt. De gemiddelde verblijfsduur van een kind op De Zwengel is 9 tot 12 maanden. Nazorg Voor alle leerlingen die de school verlaten vindt, met toestemming van de ouders, informatieoverdracht via het onderwijskundig rapport plaats. Waar mogelijk en wenselijk wordt ambulante begeleiding uitgevoerd, om de overgang naar een andere vorm van onderwijs zo soepel mogelijk te laten verlopen.
Uitstroomgegevens onbekend 6%
BaO BaO 14%
overig 9% Arbeid 6%
VO SO
VO 18%
VSO 9%
VSO Arbeid overig
SO 38%
onbekend
Afkortingen: BaO = basisonderwijs (waaronder speciaal basisonderwijs) VO = voortgezet onderwijs (waaronder praktijkonderwijs) SO = speciaal onderwijs VSO = voortgezet speciaal onderwijs
op zoek naar evenwicht 24
6. De dagelijkse gang van zaken Schoolregels Elke leerling - en vanzelfsprekend ook elke medewerker - moet zich veilig voelen binnen De Zwengel. Het uitgangspunt is dat elke leerling uniek is en daarom gerespecteerd wordt. Pestgedrag wordt dan ook met kracht bestreden. Binnen onze school zijn om dit te bereiken een zevental basisregels afgesproken, waarvan wij verwachten dat iedereen deze naleeft, zowel leerlingen als medewerkers. Aan het begin van elk schooljaar wordt er in de klassen aandacht besteed aan het bespreken en uitleggen van deze regels. Leerlingen die tussentijds instromen krijgen in hun eerste week uitleg over de regels. De • • • • • • •
zeven basisregels zijn als volgt: Wij luisteren naar de leerkracht Wij schelden niet Wij doen andere leerlingen geen pijn Wij blijven van andermans spullen af Wij sluiten niemand buiten Wij dreigen niet Wij spugen niet
Lesuren Volgens wettelijke regeling hebben de jongere leerlingen minder schooltijd dan de oudere leerlingen. Dit wordt voor de SO-leerlingen vertaald in extra vrij op een aantal vrijdagen. Een overzicht van deze vrije dagen kunt u vinden op de activiteitenkalender, die aan het begin van het schooljaar wordt uitgereikt. Op indicatie van de behandelende psychiater en na toestemming van de schoolinspectie kan hiervan worden afgeweken.
Schoolverzuim Wij proberen samen met de ouders en de groepsleiding het schoolverzuim zo gering mogelijk te laten zijn. Onwettig schoolverzuim komt zelden voor. Als leerlingen door ziekte of andere omstandigheden niet naar school kunnen komen, verzoeken wij u dit zo snel mogelijk aan ons te melden, bij voorkeur vóór aanvang van de schooltijd. Ouders van poliklinische leerlingen die per taxi naar school komen wordt verzocht ook het taxibedrijf op de hoogte te stellen. De klassenleerkracht is verplicht het schoolverzuim bij te houden en de school wordt door de inspectie van het onderwijs hierop gecontroleerd.
op zoek naar evenwicht 25
Schooltijden maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag
08.45-15.30 08.45-15.30 08.45-12.30 08.45-15.30 08.45-12.30
Extra verlof De Leerplichtwet stelt heel duidelijk dat vakantie onder schooltijd vrijwel onmogelijk is. Alleen als voldaan wordt aan alle drie de volgende voorwaarden kan een schooldirecteur op verzoek extra vakantie toestaan: 1. Als tenminste een van de ouders een beroep heeft met seizoensgebonden werkzaamheden. Bijvoorbeeld in de agrarische sector en de horeca. 2. Als het gezin in geen van de schoolvakanties in 1 schooljaar met vakantie kan. Dus niet in de voorjaarsvakantie, de meivakantie, de kerstvakantie en de zomervakantie. 3. De extra vakantie valt niet in de eerste twee weken van het schooljaar. De extra vakantie is nooit langer dan tien dagen. Na toestemming van de locatiedirecteur kan wel extra verlof worden toegekend voor bijzondere gevallen zoals een bruiloft of begrafenis. Dit verzoek moet schriftelijk worden aangevraagd. Op de website vindt u hiervoor een formulier.
Schoolmateriaal VSO De studieboeken van de VSO leerlingen worden verstrekt door De Zwengel. De leerling kan de methodeboeken lenen d.m.v. het invullen en ondertekenen van de boekenleenlijst VSO4. We vragen aan de leerlingen om deze boeken te kaften voor gebruik. Schrijfmaterialen en andere schoolartikelen moeten door de leerling meegebracht worden, zoals: • potloden (1x B, 1x 2H, 1x 2B) • kleurpotloden • gum • puntenslijper • ballpoint • passer • geo-driehoek • zakrekenmachine Casio fx82m • agenda • voor de havo/vwo-leerlingen adviseren wij woordenboeken en de Grote Bosatlas, 53 editie.
op zoek naar evenwicht 26
Gymnastiek Wij vragen u uw kind gymschoenen (met een beige zool), gymbroekje, gymshirt, handdoek en evt. slippers, shampoo en deodorant in een tas mee te geven op de dag dat hij/zij gymnastiekles heeft. De lestijden worden u aan het begin van het schooljaar meegedeeld. Deze tijden kunnen in de loop van het jaar aangepast worden. Hierover ontvangt u dan bericht. Als uw kind niet met de gymles kan meedoen, vernemen wij dit graag schriftelijk van u of van de groepsleiding.
Drinken en/of fruit eten Er is iedere ochtend gelegenheid om meegebracht drinken en/of fruit te gebruiken. Voor de leerlingen van het SO is dit een gezamenlijke en sociale activiteit.
Trakteren en snoepen op school Als een leerling jarig is, mag hij trakteren op school. Wij willen u vragen de traktatie zo gezond en goedkoop mogelijk te houden. Daarnaast vragen wij u uw kind geen snoep mee te geven naar school.
Kosten van het onderwijs Voor sommige activiteiten van school moet betaald worden. Bijvoorbeeld voor een schoolreisje, het overblijven en eventueel examens. Ook schoolmateriaal en gymschoenen kosten geld. Als die kosten voor u een probleem zijn, kan stichting Leergeld u misschien helpen.
Op de site www.leergeld.nl staat : Ouders/verzorgers van schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar kunnen een beroep doen op een lokale stichting Leergeld indien zij voor hun kind(eren) bepaalde schoolse of buitenschoolse activiteiten niet kunnen betalen en een aantoonbaar inkomen hebben dat beneden 120% van het bijstandsniveau ligt. Verder vindt u op www.leergeld.nl informatie over wat u kunt doen om contact te krijgen met stichting Leergeld bij u in de buurt.
op zoek naar evenwicht 27
Overblijven Poliklinische leerlingen kunnen tussen de middag op onze school overblijven. Dit kan op maandag, dinsdag, donderdag. U zorgt voor een lunchpakket voor uw kind en wij zorgen voor thee. De kosten voor het overblijven bedragen € 2,00 per week, u ontvangt hiervoor een rekening. De leerlingen mogen speelgoed meenemen om in de middagpauze mee te spelen. Tijdens de middagpauze eten we eerst gezamenlijk. Daarna wordt er een keuze gemaakt tussen binnen- en buitenactiviteiten. Er is steeds een toezichthoudend personeelslid aanwezig. Poliklinische leerlingen van 14 jaar en ouder mogen tussen de middag zelfstandig naar het centrum van Vught . In Veldhoven en Helmond kan men gedurende deze pauze van het schoolterrein. Voorwaarde is wel dat de ouders en schoolleiding het hier samen over eens zijn. De ouders verlenen hiervoor schriftelijk hun toestemming.
Software Het is niet toegestaan om software die op De Zwengel gebruikt wordt, te kopiëren of software van thuis of van de leefgroep op school te gebruiken.
Computers De huidige ontwikkelingen m.b.t. elektronische communicatie (computer, mobiele telefoon, fototoestellen etc.) vragen om regels voor het gebruik hiervan. Het gebruik van de computers in de klas door leerlingen is uitsluitend bedoeld voor leerdoelen onder supervisie van de leraar. Als wordt geconstateerd dat leerlingen hiervan afwijken door bijv. gebruik van MSN of Hyves of dat leerlingen elkaar digitaal lastigvallen, zal een gesprek volgen en indien nodig contact worden opgenomen met de ouders.
Mobieltjes Onder lestijden moeten de telefoons uitgezet zijn en komen de telefoons niet tevoorschijn. Alleen tijdens de middagpauze mogen de leerlingen bellen en SMS-en. Er mogen vanuit privacyoverwegingen geen foto’s gemaakt worden. Wanneer er gemerkt wordt dat leerlingen niet goed met hun telefoon kunnen omgaan, wordt dat met hen besproken en kan er gekozen worden om de telefoon in bewaring te nemen en deze aan het eind van de dag weer terug te geven. Bij regelmatig voorkomende problemen rondom telefoongebruik, worden de ouders benaderd.
Bibliotheek De leerlingen van het VSO moeten in principe lid zijn of worden van een openbare bibliotheek. Hierdoor kunnen ze zelfstandig de boeken lenen die voor de boekenlijst gelezen moeten worden.
Kledingvoorschriften De Zwengel vindt dat de leerlingen met gepaste, niet aanstootgevende kleding op school dienen te komen. Zo zijn bijvoorbeeld naveltruitjes of kleding die agressie uitstraalt niet gepast. Indien de leraar of directie oordeelt dat de kleding niet gepast is, zal een verbod volgen. Het niet nakomen van de regels kan schorsing of verwijdering tot gevolg hebben.
op zoek naar evenwicht 28
Veiligheid binnen de school Onze school moet een plaats zijn waar iedereen zich veilig en gelukkig kan voelen. Dit betekent dat we respect en begrip tonen voor elkaar. Pesten, agressie, geweld, (seksuele) intimidatie, racisme en discriminatie zijn zaken die wij willen voorkomen. Op onze website vindt u het onderwijsprotocol tegen pesten van De Zwengel. Om samen te kunnen zorgen voor een goede en veilige sfeer geldt een aantal gedragsregels waarover wij met de leerlingen afspraken maken. Wanneer de veiligheid van de leerling zelf of van zijn/haar omgeving in gevaar komt, zullen medewerkers van De Zwengel pedagogisch ingrijpen. In het uiterste geval is fysiek handelen noodzakelijk. Het personeel heeft, om hier op een goede manier mee om te kunnen gaan, een cursus gevolgd.
Roken Leerlingen vanaf 14 jaar mogen, mits hun ouders daarvoor schriftelijk toestemming hebben gegeven, in de pauze roken. Dit mag uiteraard alleen op de daarvoor aangewezen plaatsen buiten het schoolgebouw.
Vervoer naar school Dag- en poliklinische leerlingen kunnen bij de gemeente waarin ze wonen schoolvervoer of een vergoeding voor het openbaar vervoer aanvragen. Het formulier hiervoor is verkrijgbaar bij de Gemeente. Meestal volgt een snelle afhandeling. Als u klachten heeft over het vervoer, moet u in eerste instantie het taxibedrijf daarop aanspreken. Helpt dit niet of niet afdoende, dan kunt u bellen naar de afdeling Onderwijs van de gemeente waar u woont. Op die afdeling is iemand werkzaam die belast is met het vervoer naar het speciaal onderwijs.
Verzekeringen Via de Besturenbond KBO heeft de Stichting Speciaal Onderwijs Herlaarhof een verzekeringenpakket afgesloten, bestaande uit een personeelsaansprakelijkheidsverzekering, een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering, een brandverzekering en een schoolongevallenverzekering. De directie van de school is in het bezit van een beschrijving van de inhoud van de verzekeringen en de polisvoorwaarden. De aansprakelijkheidsverzekering geeft dekking voor schaden die niet elders verzekerd zijn. De schoolongevallenverzekering is voor leerlingen uitsluitend van kracht gedurende de schooluren en evenementen in schoolverband, alsmede tijdens het rechtstreeks gaan van huis naar school en omgekeerd.
Om misverstanden te voorkomen: Als uw kind iets mee naar school brengt wat kwijt raakt of kapot gaat, dan kan de school daar nooit voor aansprakelijk gesteld worden. Ook als uw kind iets kapot maakt van school of van een ander blijft dit een zaak voor uw eigen WA-verzekering. Wordt bij uw kind iets beschadigd door een ander kind, dan dienen de ouders van dat kind door u aansprakelijk gesteld te worden.
op zoek naar evenwicht 29
Schorsing of verwijdering Schorsing is aan de orde wanneer de directie bij ernstig wangedrag van een leerling direct moet optreden en er tijd nodig is voor het zoeken naar een oplossing. Ernstig wangedrag is bijvoorbeeld mishandeling, bedreiging, diefstal of herhaald negeren van schoolregels. Verwijdering is aan de orde bij ernstig wangedrag van de leerling of ouder(s). Het gaat dan om ernstige verstoring van de rust of de veiligheid op school. Ook kan er sprake zijn van een onherstelbaar verstoorde relatie tussen leerling en school en/of ouders en school. Zodra de behandeling op Herlaarhof beëindigd wordt, zal de leerling op De Zwengel worden uitgeschreven op basis van artikel 40, lid 3 van de Wet op de Expertisecentra. Wanneer de directie de beslissing tot verwijdering van een leerling neemt, wordt de wettelijk vastgestelde procedure gevolgd. Hiertoe behoren o.a. de volgende stappen: • horen van leerkracht en ouders • de ouders ontvangen een schriftelijk bericht, waarin staat dat zij binnen 6 weken bezwaar kunnen aantekenen • melding aan en overleg met de Inspectie van het Onderwijs • melding aan de leerplichtambtenaar • binnen 4 weken na ontvangst van het bezwaarschrift neemt de directie een besluit.
De klachtenregeling en de regeling Preventie Seksuele Intimidatie Wij proberen klachten te voorkomen door te streven naar een goede communicatie tussen ouders/verzorgers en medewerkers van De Zwengel. We nemen klachten serieus en durven eventuele fouten toe te geven. Meningsverschillen willen we in goed overleg oplossen. Dan hoeven we geen officieel klachtentraject in te gaan, dat is namelijk zeer ingrijpend zowel voor klagers als voor school. Aanbevelingen: Probeer eerst het meningsverschil/een klacht op te lossen door te praten met de betrokken medewerker. Lost dit niets op, neem dan contact op met de locatiedirecteur. In sommige gevallen loont het de moeite een gesprek aan te gaan met een van de vertrouwenspersonen van de school. Voor Vught: Niek Hanckmann en Linda de Kort Voor Veldhoven: Fieke van Leeuwen Voor Helmond: Carie van der Kruijs Ons streven: klachten zoveel mogelijk op schoolniveau oplossen, dus het probleem uitpraten en elkaar serieus nemen. De Zwengel heeft zich aangesloten bij de klachtencommissie van de Bond KBO. Daarnaast is er een regeling Preventie Seksuele Intimidatie opgesteld. Beide documenten liggen op school ter inzage. In het laatste document staan ook de gedragsregels van de school ten aanzien van dit onderwerp.
op zoek naar evenwicht 30
Onderzoek door jeugdarts GGD Bescherming en bevordering van de gezondheid van de jeugd behoort tot de taken van de GGD. De jeugdgezondheidszorg biedt uw kind op verschillende leeftijden een onderzoek aan. Dit gebeurt ook voor leerlingen van De Zwengel. De GGD werkt samen met De Zwengel en Herlaarhof om te zorgen dat uw kind tijdig een onderzoek krijgt maar ook dat er niet dezelfde, of onnodige onderzoeken plaatsvinden. U krijgt vanzelf een uitnodiging thuisgestuurd wanneer uw kind voor een onderzoek van de GGD in aanmerking komt. Voor meer informatie over de GGD: www.ggdhvb.nl voor hoofdvestiging Vught www.ggdbzo.nl voor de nevenvestigingen in Veldhoven en Helmond
op zoek naar evenwicht 31
7. Het personeel Schoolteam Vught vacature Els van Rosmalen
algemeen directeur /bestuurder directeur locatie Vught
SO-afdeling Lian Eckhardt Ellen Latiers Peter Groenendaal Corry van Gerven Carla Mandos Lisette Terwal Maureen van Hoof Ine van de Loo Mathijs Ketelaars Auke van Schaaijk Rian Matla Carolien Erben Thijs van de Coevering
teamleider/intern begeleider SO leraar SO-1 onderwijsassistent SO-1 leraar SO-2 onderwijsassistent SO-2 + SO-3 leraar SO-3 leraar SO-4 onderwijsassistent SO-4 leraar SO-5 onderwijsassistent SO-5 + SO-6 leraar SO-6 leraarondersteuner SO leraar gym
VSO-afdeling Bas van Spaendonk Mieke van der Lee Esther van der Heijden Eric Jeeninga Hans de Wit Jenneke Pennings Daniëlle Govers Bea Vugs Marino van Liempt Daniëlle Govers Henri Vervoort Bas van Spaendonk Esther van Schilt Sjors de Beer Martien Bergman Ciske Bosch Coen Looijmans Yvonne Bouweriks Pim van der Doelen Andrea van Berkel
teamleider/intern begeleider VSO-1 + VSO-2 leraar VSO-1 onderwijsassistent VSO-1 + VSO-2 leraar VSO-2 intern begeleider VSO-3 + VSO-4 leraar VSO-3 leraar VSO-3 onderwijsassistent VSO-3 leraar VSO-4 leraar VSO-4 leraar VSO-4 leraar WV-1 + WV-2 leraar WV-1 + WV-2 intern begeleider WV, individuele leerroute + EKiEP leraarondersteuner WV-1 + WV-2 leraarondersteuner WV-1 + WV-2 leraarondersteuner WV-1 + WV-2 leraar WV-1 + WV2 leraar WV-1 + WV2 leraar WV-3 leraar EkiEP
op zoek naar evenwicht 32
Muriëlle van Blaricum Tamara Saenen
leraar individuele leerroute leraar individuele leerroute
Havo/vwo afdeling Nancy Verreijen Hans de Wit Linda de Kort Saskia van den Besselaar Thijs van de Coevering Marloes Dortmans Willemijn Sas Vincent Baaijens Niek Hanckmann vacature vacature Karin van Nunen Saskia Peijnenborg Ine van der Loo Carolien Erben Sander Smits Andrea van Berkel Muriëlle van Blaricum
teamleider/intern begeleider havo/vwo 1e + 2e leerjaar intern begeleider havo/vwo 3e leerjaar mentor HV 1a + HV 1b mentor HV 2a mentor HV 2a mentor HV 2b mentor HV 3a mentor HV 3b leraar havo/vwo leraar havo/vwo leraar havo/vwo onderwijsassistent havo/vwo onderwijsassistent havo/vwo onderwijsassistent havo/vwo leraarondersteuner havo/vwo onderwijsassistent havo/vwo leraar EKiEP leraar individuele leerroute
Onderwijsondersteunend personeel Phill Baars Brigitte Heeg Yvette van Hoeckel Merel Notten Eibert de Koning Sander Smits Monique Broeren Jan van Gerven Marijke Hoex Ger van den Wildenberg Leon van Wanrooij Ans van Laarhoven Tiny van Laarhoven
remedial teacher neuropsychologische behandeling / remedial teaching psychodiagnostisch medewerker logopediste onderwijsassistent / achtervang medewerker ICT ambulant begeleider ambulant begeleider vrijwilliger bibliotheek / testen / stagiaire SO-4 conciërge conciërge medewerker schoonmaak medewerker schoonmaak
Administratie Paulien Broos Willy van Gerven Carin Heijmans Sandra Roufs Elle van Weert
office manager secretaresse (Vught, Veldhoven en Helmond) financieel administratief medewerker secretaresse telefoniste
op zoek naar evenwicht 33
Schoolteam Veldhoven vacature Irmgard Heijmans Fieke van Leeuwen Christel den Bieman Saskia van Dongen Atie Dullaart Lia Smetsers Amber Roos Adrie Kauwenberg Dominique Gerits Miranda Baijens Neelke Ebben Elly van Gemert Liesbeth Wouterse Albert Westerling Tom Scheepers Fons van Elderen Albert Jansen Anton Cornelissen Anne Matthijssen Maril Beursgens
algemeen directeur / bestuurder directeur locatie Veldhoven intern begeleider remedial teacher leraar SO-1 leraar SO-1 onderwijsassistent SO-1 leraar SO-2 onderwijsassistent SO-2 leraar SO-3 / Schakelklas onderwijsassistent SO-3 / Schakelklas leraar VSO-1 leraar VSO-2 onderwijsassistent VSO leraar WV leraar SO / VSO leraarondersteuner individuele leerroute technisch onderwijsassistent / conciërge technisch onderwijsassistent / conciërge Logopediste leraar individuele leerroute
Schoolteam Helmond vacature William Bressers Rob van Seters Carie van der Kruijs Willeke Bens Eline Hansen Esther Schepers Sander van de Waarsenburg Jürg Bertens Diane van Nistelrooij Yvon Gerrits Moniek Arts Walther van den Elshout Hennie van Rijt
algemeen directeur /bestuurder directeur locatie Helmond intern begeleider leraar SO-1 onderwijsassistent SO-1 leraar SO-2 leraar SO-2 en RT onderwijsassistent SO-2 + SO-3 leraar SO-3 leraar SO / VSO leraar VSO-1 (vervanging zwangerschapsverlof) onderwijsassistent VSO-1 + VSO-2 leraar VSO-2 technisch onderwijsassistent / conciërge
op zoek naar evenwicht 34
Het bestuur Het bestuur van De Zwengel is de Stichting Speciaal Onderwijs Herlaarhof. Deze Stichting is Bijzonder Neutraal en heeft één school onder zijn beheer. In het bestuur hebben zitting: mevrouw M. Maas voorzitter mevrouw R. van de Wouw secretaris de heer G. van Acht penningmeester mevrouw M. van Hamersveld lid de heer H. Olsthoorn lid de heer G. Leenders lid de heer H. Willemsen lid
op zoek naar evenwicht 35
8. Schoolvakanties
Schoolvakanties: Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie 2e Paasdag Meivakantie (incl. Koninginnedag) Hemelvaart 2e Pinksterdag Zomervakantie
van:
tot en met:
24-10-2011 26-12-2011 20-02-2012 09-04-2012 25-04-2012 17-05-2012 28-05-2012 02-07-2012
28-10-2011 06-01-2012 24-02-2012 04-05-2012 18-05-2012 10-08-2012
De Zwengel valt onder het Primair Onderwijs en heeft daardoor 6 weken schoolvakantie en geen 7 weken zoals het Voortgezet Onderwijs.
Vrije dagen Vught en Veldhoven en Helmond In het begin van het schooljaar wordt de activiteitenkalender uitgereikt. Hierop staan alle activiteiten, vakanties en vrije dagen vermeld.
op zoek naar evenwicht 36