2012 Amazonica 10 Gieren 14 Ikea-route 17

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:33

Pagina 1

Vrienden nieuws 1/2012

Amazonica

10

Gieren

14

Ikea-route

17

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:33

Pagina 2

E

V

E

N

B

I

J

P

R

A

T

E

N

Kapgier - foto: Koos Net

Beste Vriendinnen en Vrienden van Blijdorp, Voor u ligt het eerste nummer van Vriendennieuws in 2012. We gaan er weer een jaar tegenaan! Dit nummer bevat volop weetjes over onze geliefde Diergaarde. Verder treft u de agenda van de komende Algemene Ledenvergadering en een tweetal reisvoorstellen. Ons reisteam pakt het gelijk goed aan. In april gaan we naar Keulen, één van de mooiste tuinen van Europa en kort na Pinksteren brengen we een bezoek aan drie hele speciale Franse tuinen. Overweegt u om mee te gaan? Meld u dan snel aan! Ik verwacht dat deze reizen snel zijn volgeboekt.

I

N

H

O

U

Vrienden nieuws

Het bestuur zal dit jaar veel tijd stoppen in de voorbereiding van ons komende jubileumjaar. In 2013 bestaat onze vereniging 50 jaar! Dat willen we niet ongemerkt voorbij laten gaan. We openen natuurlijk een schitterende vlinderkas waarvoor u maar liefst 1 miljoen euro bijeen zal brengen. Maar we willen veel meer leuke dingen organiseren. Tijdens de komende Algemene Ledenvergadering geven we alvast een sneak preview. Ik hoop van harte u daar te mogen begroeten. Het is belangrijk dat wij samen beslissen over het wel en wee van onze vereniging. Bovendien gaan we na afloop van de bijeenkomst ons deel van de verbouwing van het Aziëhuis openen. Daar wilt u toch ook bij zijn?

D

1/2012

Veel plezier in onze Diergaarde!

Even bijpraten

2

Nieuws uit Blijdorp

3

Algemene Ledenvergadering 2012

6

Geschenk 2012: Dieren de bocht in!

8

Botanisch Blijdorp: Amazonica

10

Voorjaarsreis: ‘Hippo Beach’ aan de Rijn!

12

Gieren, ze kunnen vliegen én tellen!

14

Het IKEA-pad

17

Meerdaagse reis: Viva la France, vive les parcs zoologiques de la Loire

18

ZOO’n boek

20

Lijn 13: Bont

22

Mutaties in de Diergaarde vierde kwartaal 2011

23

Agenda Colofon Schenkingen en legaten

24 24 24

2 | Vriendennieuws

1 | 2012

Marcel Kreuger, voorzitter.

BEZOEK OOK ONZE VRIENDENSHOP IN DE RIVIERAHAL

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 3

Blijdorp

N

I

E

U

W

S

Jonge maraboes - foto: Rob Doolaard

Tekst: Gerda Nijssen

Mijn wens is in vervulling gegaan! De maraboes hebben kuikens, een primeur! Op 26 januari kwam het goede nieuws naar buiten. Er zijn drie kuikens geboren (waarvan er tijdens het schrijven van dit stuk nog twee leven) en er liggen nog vier eieren klaar om uit te komen. Wat ik bij de opening van het gierenverblijf al schreef, heeft zoals gepland de geboorte in januari plaatsgevonden. Dankzij het prachtige verblijf, geschonken door onze eigen vriendenvereniging aan Blijdorp, is het gelukt. Aan het begin van de winter gaan de maraboes naar binnen, ze kunnen niet tegen kou. Waar ophokken al niet goed voor is. Eerder lukte dat ook al met de pelikanen. Die ontdekten in hun binnenverblijf het plezier van het eieren leggen en kuikens grootbrengen. Maar in tegenstelling tot de pelikanen die nu de winters gewoon buiten door kunnen brengen en bovendien doorgaan met leggen en broeden, moeten deze Afrikaanse vogels beschermd blijven tegen lage temperaturen. Wij bezoekers kunnen dus geen live bezoek brengen aan de kraamkamer, maar daar is wat op bedacht. In de dierenkliniek naast het gierenverblijf staat een monitor opgesteld waarmee je via een webcam in het nest kunt kijken. Nu maar hopen dat papa of mama niet net bovenop de kleintjes zit om ze warm te houden! Ik kan niet wachten tot ze met z’n allen weer naar

buiten kunnen. A. is dan deze herfstige winter voorbij en B. kunnen ze dan met z’n allen vliegen van boom naar kopje. Dat is op zich al spectaculair en met de eerste vlieglessen voor de kuikens wordt het helemaal spannend. En dat alles dankzij onze vriendengift, dankzij de goede verzorging en het feit dat ze hier kunnen vliegen. Want zonder vliegen geen paringen, tja zo heeft een ieder wat.

Meer ruimte voor Benthe en Kumar Sommige verbeteringen gaan vrij ongemerkt. Bijvoorbeeld de verdubbeling van het leeuwenverblijf. Nu de vijf gasten vertrokken zijn is de tussendeur open gezet en kunnen ze over de hele breedte kuieren. Niet dat ik ze dat veelvuldig zie doen, maar dat gaat ongetwijfeld komen. Binnenkort gaat Shantee met haar twee welpen naar buiten en die nieuwsgierige kleintjes gaan natuurlijk op onderzoek uit en zullen ook aan de andere kant van de muur gaan spelen. Het gaat uitstekend met de twee welpen. Ze zijn op 13 november geboren. Omdat moeder nogal gestrest kan reageren in de zoogtijd, worden ze aan de ogen van het publiek onttrokken. Een afscheiding zorgt voor de nodige rust. Met behulp van een webcam zijn ze toch in het binnenverblijf te volgen. Bij de inenting op 19 januari is geconstateerd

dat het om broer en zus gaat. Oudere zus Benthe en vader Kumar hebben nog even het rijk buiten voor henzelf. Broer en zus blijven met moeder een tijdje binnen. De beelden van de webcam zijn ook te volgen via de site van Blijdorp.

Verlies van Tamu Blij waren we ook met de vrij onverwachte geboorte van Tamu. Dochter van Tamani, geboren in juli van vorig jaar. Het leek allemaal voorspoedig te gaan met moeder en dochter. Tot in de kerstvakantie het bericht kwam dat Tamu plotseling overleden was. De verzorgers zagen ’s ochtends dat er wat aan de hand was. Snel werd Tamani van de groep gescheiden en verdoofd. De kleine bleek nog maar 2,5 kilo te wegen. Snel is ze naar een couveuse overgebracht en aan het infuus gelegd. Helaas heeft de kleine nog maar een uur geleefd. De dierenarts denkt aan hersenvliesontsteking. Maar sectie zal de juiste oorzaak nog uit moeten wijzen. Tamani lijkt, laconiek wie immer, zich in haar lot te schikken. Hopelijk is nu de strijd tussen de twee moeders, Tamani en Aya, even minder opportuun. Zij willen nogal eens met elkaar kibbelen om de kleinste dingen. Jammer, maar niet veel aan te doen.

3 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 4

Veel op de schop Deze maanden lijkt het of de hele tuin op zijn kop staat. Overal bordjes met dicht of werk in uitvoering. Is Blijdorp plotseling rijk geworden? Nee, er wordt gerenoveerd met geld dat al stond gereserveerd voor onderhoudswerkzaamheden. Voor de verbouwing van het Aziëhuis zijn externe financiers gevonden, waaronder de Vrienden. Azië is als eerste op de schop gegaan. Nu kun je met een rolstoel overal komen en maakt de nieuwe route alle hoekjes zichtbaar. In het Aziëhuis wordt hard gewerkt aan een nieuw verblijf voor de komodovaranen en kleinere reptielen. Op deze manier wordt de Rivièrahal langzamerhand leeg gemaakt van de kleine verblijven. Aangezien deze hal zo lek als een mandje is, verdwijnt alle warmte linea directa het dak uit. Door het verplaatsen van de dieren naar andere gebouwen moet op termijn een forse besparing aan energie te behalen zijn. Terug naar Azië. De tuin is heel mooi geworden vooral de kleine rode lampionnetjes vind ik zelf erg sfeervol naast de mooie zware houten rode entreepoorten. Een zaak die minder opvalt, maar toch veel werk vraagt is de renovatie van de stal voor de kuifhertjes. Dit verblijf, dat ook deel uitmaakt van het rijksmonumentenbezit, lekte al jaren en nadere inspectie

leerde dat de houtrot flink toegeslagen had. Gelukkig mag van binnen veel aan de moderne tijd aangepast worden. Slimme timmerlieden zorgden voor een verblijf dat er op het oog nog hetzelfde uitziet, maar dat wel de komende jaren een warme droge stal oplevert voor de kuifhertjes. Dankzij vloerverwarming hebben ze nu iedere dag lekkere droge hoeven. Pa Euraziatische otter vindt het soms wellicht wat druk met z’n twee kleintjes. Hij is ondertussen al tweemaal uitgebroken. De laatste keer werd hij bij de lokale AH gesignaleerd en later bij de Heemraadssingel waar hij doodgemoedereerd een één meter lange paling aan het verorberen was. Niemand die wist dat die palingen daar voorkwamen! Ondertussen is hij weer terug bij ma otter en kinders alwaar het verblijf andermaal aangepast is. Maar met deze slimme man weet je maar nooit waar hij nog een gaatje vindt. Ik ben benieuwd hoe het moerasgedeelte eruit zal komen te zien, maar dat laat nog even op zich wachten. Wat wordt er hard gewerkt! De vliegkooi blijkt niet goed te functioneren. Door de grote punten komen sommige vogels klem te zitten en raken ze gewond. Er komen nieuwe palen en de vorm wordt aangepast. Er komen ook nieuwe soorten. Zo zijn er al nimmerzatten binnengekomen. Daar waar tot

voor kort de Stellerzeearenden op de verbouwing van hun verblijf wachtten, komen zwarte wouwen en kwakken. Opening binnenkort verwacht, voor de Pasen?

Krokodillenrivier Klipspringer aangevallen. De klipdassen in de krokodillenrivier zien er allerschattigst uit, maar zijn behoorlijk venijnig. Het mannetje heeft de sierlijke klipspringer flink toegetakeld. Deze is achter de schermen hersteld van de vele beten. Ondertussen is zij weer terug in het verblijf en moeten de klipdassen even achter de schermen blijven om haar de gelegenheid te bieden om weer vertrouwen te krijgen in haar omgeving. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ze weer met elkaar herenigd worden. Wel zal het aantal klipdassen dan geslonken zijn, een aantal wordt aan andere dierentuinen cadeau gedaan. Het waren er ook wel heel veel geworden, wel 28 exemplaren, na de laatste geboortegolf. En het mannetje moet plaats maken voor een jonge man van elders om in de paartijd, dat is in het najaar, weer een aantal vrouwtjes te bevruchten. En komt er dan ook een maatje voor onze klipspringer? Dat is een ingewikkeld proces. Ze zijn namelijk schaars in Europa, maar er wordt flink onderhandeld door onze Marc.

Leeuwin - foto: Yvonne Raaijmakers

4 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 5

N

I

E

U

W

S

gesnoept van de kit aan de ruiten van Bass Rock. De zeekoeten vinden dat eetbaar. Nu is alles weer kits. Een speciale deklaag moet voorkomen dat de zeekoeten gezellig verder gaan met wegpikken van de kit. In het aquarium naast de zeeleeuwen zijn nieuwe bewoners ingetrokken. Eerst kwam er één octopus vulgaris uit Frankrijk, ze zwemmen daar voor de kust, en later kwamen er nog meer uit de quarantaine. In tegenstelling tot de reuzenoctopus kan deze soort met meerdere exemplaren tegelijk gehouden worden. De tussenschuif is dan ook open en zo kunnen ze heen en weer pendelen. De walvistentoonstelling zal na jarenlang speelplezier plaats gaan maken voor een nieuwe attractie: een tentoonstelling over zeereservaten. Wordt vervolgd.

Marc aan het woord In zijn nieuwjaarstoespraak onthaalde Marc Damen de weer massaal toegestroomde vrienden met een smeuïg verhaal over het voorbije en het komende jaar. Zo vertelde hij dat hij ‘met klotsende oksels’ begon aan het experiment “zoo keeper voor een dag”. Na drie dagen was het totaal uitverkocht. En dat leverde dus weer een belangrijke bijdrage om het tekort te dichten. Dit, dankzij het lumineuze idee vanuit de eigen organisatie. Klipspringer - foto: Joost Hubeek

Ongenode gasten Een sperwer heeft de mussen ontdekt. Zoals u weet, kent de dierentuin enkele mussenkolonies. Dat is een sperwer ook opgevallen. Nu komt hij regelmatig langs om een nietsvermoedende mus aan te slaan en op te peuzelen. Hij ging zelfs zover dat hij een keer de uitgang niet kon vinden uit een ruimte in het Oceanium. Het kostte de verzorgers flink wat extra tijd om hem (of haar) te vangen en weer de vrijheid te hergeven. Ook in de stal van vicunia’s is dezelfde (?) vogel gespot en weer was een mus het slachtoffer.

Hyena’s Het stel Dots en Nané gaat op stap. De mooie dierentuin van Singapore wordt hun nieuwe onderkomen. Ze staan al een tijdje gescheiden van moeder Kira (ook wel

blonde Dolly genoemd) en haar twee jongen. Het heeft lang geduurd en er is veel over gespeculeerd maar nu is het bekend de oudste van de twee is een dochter en de jongste een zoon. Voor moeder Kira komt na het vertrek van het eerdergenoemde stel een nieuwe verse, ongetwijfeld knappe man. Die dan ook haar dochter het hof mag maken.

Oceanium Ook de Zee van Cortez is op de schop gegaan. De hele vloer was langzaam maar zeker aan het verzakken. Er was destijds uit kostenoverwegingen verzuimd te onderheien. Dat is nu alsnog gebeurd. Een knappe operatie in zo’n relatief kleine ruimte. De verlichting is aangepast. Ook hier is op de kleintjes gelet en gekozen voor ledverlichting. Verder werd er danig

We moeten over enige maanden, waarschijnlijk juni, afscheid nemen van Douanita en Tonya. Met pijn in het hart is de beslissing genomen. Douanita gaat de strijd aan met Irma, de matriarch van de olifantenkudde. Ze begint te duwen en stoten. Om te voorkomen dat er eentje in de gracht belandt, dat willen we niet weer meemaken, zijn moeder en dochter apart gezet. Ze gaan, voor zover nu bekend, naar Praag. De verzorgers mochten de moeilijke knoop doorhakken. Nu nog maar even van de twee genieten. Er komen voortdurend nieuwe dieren naar Blijdorp. Dat komt veelvuldig voor, maar de komst van zwarte neushoorns steekt daar met kop en schouders bovenuit. Het duurt nog wel even, maar in 2013 zullen zij waarschijnlijk het voormalige olifanten/giraffenperk bij de Rivièrahal gaan bevolken. Marc vertelde in zijn nieuwjaarstoespraak nog veel meer spannende dingen die de komende tijd te gebeuren staan. Wordt vervolgd!

Met dank aan de nieuwsbrief van de vrijwillige rondleiders

5 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 6

Jaarverslag secretaris 2011 Veel nieuwe leden 2011 was een recordjaar voor de ledenwerving! Maar liefst 526 mensen hebben de Diergaarde gesteund door lid te worden van onze vereniging. Het jaar 2010 was nog een dieptepunt (slechts 194 nieuwe leden), maar dat is dus ruimschoots goedgemaakt! Niet zo gek natuurlijk: door alle commotie rond de bezuinigingen stond de Diergaarde breed in de belangstelling. Daar hebben wij als Vrienden van kunnen profiteren! Ik wil al die nieuwe leden nogmaals hartelijk welkom heten en ik hoop dat ze allemaal nog jaren ons werk blijven steunen. Ook alle leden die al langer lid zijn verdienen een bedankje, omdat ze al zo lang onze activiteiten steunen. De Diergaarde zelf heeft steeds minder te besteden voor het bouwen van nieuwe dierverblijven, dat zal dus voornamelijk van sponsors zoals de Vrienden moeten komen. Ook natuurbehoudsprojecten dreigen verloren te gaan. Fokprogramma’s en projecten in de wereld die Blijdorp ondersteunt mogen nooit verdwijnen. Juist die zaken geven Blijdorp zijn meerwaarde, zonder dit zou onze Diergaarde een soort ‘pretpark-met-dieren’ worden. Voor mij zou dat onacceptabel zijn! Laten we daar met z’n allen voor blijven knokken! We hebben daarom nóg meer leden nodig! Doe uw best; voor ieder lid dat u aanmeldt ontvangt u een cadeaubon van € 5,- te besteden in onze vriendenwinkels. Hoogtepunten Het belangrijkste dit jaar was natuurlijk Vicks, daar kunnen we niet omheen. Maar als Vrienden hadden we dit jaar een paar belangrijke momenten. We hebben de kattenrotonde gesloopt! Na de lezing in maart zijn via een quiz twee leden geselecteerd die dit mochten gaan doen. De sloophamer stond al klaar in het EAUditorium. (Ik realiseerde me te laat dat we een enorm risico hebben genomen door onze voorzitter Marcel Kreuger met die sloophamer door de Rivièrahal naar de kattenrotonde te sturen! Als hij z’n zin had doorgezet was hij alvast begonnen met de sloop van deze monumentale hal!

6 | Vriendennieuws

1 | 2012

Een ander belangrijk Vriendenmoment was de opening van het wasberenverblijf. Het is een geweldig verblijf en bij de Vrienden én het overige publiek zeer populair! Zelf heb ik veel plezier beleefd aan de veiling na onze Algemene Ledenvergadering van 2011. Samen met de zootjesmarkt heeft dat weer het nodige geld opgeleverd voor ons jubileumproject. Aan het eind van het jaar kunnen we terugkijken op een mooi Vriendenjaar. Hoewel 375 leden hun lidmaatschap beëindigden is het ledental toch met 151 gestegen tot 5.532. Dit jaar gaan we op weg naar ons 50-jarig bestaan in 2013. Helpt u mee om om in 2013 6.000 leden te hebben? Koos van Leeuwen, secretaris.

Verslag promotieteam Het zat het afgelopen jaar niet mee: een financiële crisis en natte zomermaanden. Maar dankzij Diergaarde Blijdorp - die ons de gelegenheid gaf om in de Rivièrahal een tweede verkooppunt te openen - en de tomeloze inzet van onze 50 enthousiaste vrijwilligers hebben we weer een fantastisch jaar gedraaid! Wij merken dat het gewaardeerd wordt dat wij de gehele week geopend zijn. Ons vrijwilligersteam is populair en er is veel belangstelling om het team te komen versterken. Om de nieuwe promotieleden in te werken, is samen met Diergaarde Blijdorp een 3-daagse introductiecursus ontwikkeld. Omdat we willen blijven groeien is er een derde verkooppunt bijgekomen: de webshop. Dat geeft de mogelijkheid om van afstand iets te bestellen en thuisbezorgd te krijgen. We hopen dan ook dat veel bezoekers de website zullen bezoeken. Tevens is er een kleine groep vrijwilligers die binnen en buiten de dierentuin door middel van folders of via kraampjes aandacht vraagt om Blijdorp te steunen door lid van onze vereniging te worden. Het is de bedoeling dat we met deze groep steeds meer naar buiten treden. Als u hierbij een actieve rol wilt spelen, bent u van harte welkom in ons promotieteam.

Jaarverslag reiscoördinator Eindelijk! 2011 het jaar waarin de Vrienden Polen bezochten Het evenement van 2011 was natuurlijk de grote dierentuinreis naar Polen. Maar liefs 39 deelnemers hadden ingeschreven voor de Polenreis. Zo zie je maar weer dat de Vrienden het onbekende niet schuwen. Wie had er nu eerder Poolse dierentuinen bezocht? Nog geen 10 jaar geleden was deze reis ondenkbaar geweest. Niet vanwege de afstand, meer voor de toenmalige kwaliteit van de dierentuinen. Ook heel bijzonder: in 2011 bezochten we de twee spectaculaire ‘Erlebnis Zoos’, Zoom Gelsenkirchen en Hannover. Wat een verschil met de rust van Zoo Dortmund! Dit gaf ons ook een uitgelezen kans om ’s-avonds in de nieuwe themarestaurants te dineren. Hoewel wat duurder, was het kwalitatief stukken beter. Met name met de voorjaarsexcursie naar Gelsenkirchen hebben we optimaal kunnen profiteren van deze nieuwe opzet. Een half uur later weg, een uur langer in de tuin, een uitgebreid dinerbuffet in de tuin en toch dezelfde tijd thuis. In totaal gingen 339 Vrienden met ons op reis. Bijna hetzelfde aantal als in 2010 (345). We hadden toen een zonovergoten voorjaar. Ook de twee voorjaarsreizen waren stralend. De twee zomerreizen waren, geheel in lijn met het zomerweer van 2011, aan de frisse kant. De najaarsreis naar Amersfoort kan je qua weer pech noemen. Het weekend ervoor en erna was prachtig. Gelukkig werden we bij een knapperend haardvuur warm ontvangen. Wat gaat 2012 ons brengen? Het reisteam heeft al een mooi programma uitgedacht. In dit nummer treft u de eerste twee reizen aan van dit seizoen. Een tipje van de sluier oplichten voor komende zomer? Houdt u zaterdag 21 juli vrij voor het ZuidLimburgse heuvelland. De weekendexcursie? Als het prijstechnisch gaat lukken wordt het een weekend Engeland! Houd de agenda in Vriendennieuws en de website in de gaten! Voor meer informatie kunt u altijd mailen naar peterbiesta@ vriendenvanblijdorp.nl Het reisteam houdt u graag op de hoogte. Tot in de bussen! Peter Biesta

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 7

ALGEMENE LEDENVERGADERING VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJDORP ZATERDAG 12 MEI 2012 VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJDORP U bent van harte welkom op de Algemene Ledenvergadering 2012. De vergadering wordt van 10.30 uur tot circa 11.30 uur gehouden in het Oceanium van Diergaarde Blijdorp (zaal open om 09.30 uur). Vrienden hebben op de aangegeven datum tot aanvang van de bijeenkomst én op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor het betreffende jaar, gratis toegang tot de Diergaarde. Er is niet meer dan één introducé per lid toegestaan. Vergeet niet om de coupon ‘Bewijs van toegang Algemene Ledenvergadering’ mee te nemen.

Algemene Ledenvergadering Vereniging Vrienden van Blijdorp Zaterdag 12 mei 2012

FINANCIEEL OVERZICHT STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2011 BATEN Contributie Giften Legaten Rente Reizen Verkopen

Ex Voorzieningen Nadelig saldo

258.854 28.973 43.334 18.793 42.185 198.626

75.000 1.421

AGENDA

TOTAAL

1. 2.

BALANS PER 31 DECEMBER 2011 ACTIVA

Opening Notulen Algemene Ledenvergadering d.d. 16 april 2011 3. Jaarverslag van de secretaris 4. Jaarverslag van de reiscoördinator 5. Jaarverslag van de penningmeester 6. Verslag en benoeming van de kascontrolecommissie 7. Verslag promotiewerkzaamheden 8. Bestuursverkiezing Aftredend volgens rooster zijn Koos van Leeuwen en Bart Noordegraaf. Beiden hebben zich herkiesbaar gesteld. 9. Vaststellen contributie 2013 10. 50-jarig jubileum in 2013 11. Rondvraag 12. Sluiting Aansluitend nemen we de eerste veranderingen aan het Azië-huis officieel in gebruik. De Vrienden steunen de verbouwing van het Azië-huis met een gift van € 100.000,- + € 7.500,- voor het beschermingsproject van Blijdorp voor de Vietnamese waterschildpad.

667.186

Liquide middelen Rekening courant Spaarrekeningen TOTAAL Waarde goederen Te ontv. bedragen

190.648 926.230 1.116.878 27.604 7.828

TOTAAL

1.152.310

BEGROTING 2012 ONTVANGSTEN

LASTEN Vriendennieuws Administratiekosten Diversen

44.389 7.809 2.753

Reizen Inkopen In- en Verkoopkosten Promotiekosten Geschenken: Wevers Wasberen Voorzieningen

37.109 91.750 14.300 14.076 10.000 65.000 380.000

TOTAAL

667.186

PASSIVA Reeds ontvangen contr Te betalen reken. Te betalen BTW Voorzieningen Vermogen

130.185 6.945 3.348 1.002.000 9.832

TOTAAL

1.152.310

UITGAVEN

Contributie Giften Rente

275.000 50.000 24.000

Ex voorzieningen

400.000

Vriendennieuws Administratiekosten Diversen Promotiekosten Inkopen In-en verkoopkosten Geschenken: Aziëhuis Amazonica Voorzieningen

Verkopen

220.000

TOTAAL

969.000

TOTAAL

48.000 5.000 5.000 15.000 85.000 11.000 100.000 300.000 400.000 969.000

men we Aansluitend ne n het nderingen aa de eerste vera ieel in gebruik. Azië-huis offic 7 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 8

deel van de koudbloedigen verhuist naar Azië, waaronder de krokodilstaarthagedis, de Filippijnse zeilhagedis en de McCords slangenhalsschildpad.

Jonge Annam waterschildpad - foto: Rob Doolaard

Tekst: Trix Vermeulen

GESCHENK 2012: DIEREN DE BOCHT IN! De inrichting van Diergaarde Blijdorp blijft aan verandering onderhevig. Ook voor 2012 staat een aantal wijzigingen op stapel. In het voorjaar verhuist een aantal dieren vanuit de Rivièrahal naar de Maleise bosrand. Deze verhuizing is verdeeld in ‘de binnen- en de buitenbocht’. De veranderingen in de binnenbocht zijn gepland voor dit voorjaar, de buitenbocht is waarschijnlijk gereed aan het eind van het jaar. Wat u in de binnenbocht kunt verwachten zijn: een voor Blijdorp nieuwe soort cobra, een aquarium met als hoofdthema vleesetende planten, waar ook schuttersvissen in zitten en krokodilstaarthagedissen. Dieren die naar de buitenbocht verhuizen zijn: de komodovaranen, de zeilhagedissen, de McCords slangenhalsschildpadden en de Vietnamese waterschildpadden. De Vrienden steunen Blijdorp bij het herinrichten van het Aziëhuis met een gift van € 100.000,-. Na afloop van de Algemene Ledenvergadering 2012 zullen wij het eerste deel van het vernieuwde Aziëhuis officieel in gebruik nemen.

Masterplan De veranderingen komen allemaal voort uit het masterplan voor ‘het nieuwe Blijdorp’. Eind jaren negentig presenteert Blijdorp het masterplan. Hierin zijn de uitgangspunten voor een nieuw Blijdorp geformuleerd. Enkele van deze uitgangspunten zijn: - Bezoekers zullen op indringende wijze worden ondergedompeld in de biotopen waarin de getoonde dieren leven; - Deze ‘biotopen’ zullen zijn gerangschikt in de continenten waar zij in de natuur ook in liggen; - De natuurbehoudsgedachte zal een vooraanstaande plaats innemen in collectiebeleid en educatie; 8 | Vriendennieuws

1 | 2012

- Waar mogelijk zal de opzet van bouwmeester Van Ravesteyn gehandhaafd worden, maar ook moet er veel verdwijnen. Met het verhuizen van bepaalde dieren vanuit de Rivièrahal slaat Blijdorp meer dan twee vliegen in één klap: de dieren verhuizen naar het Azië-gedeelte, het continent waar deze dieren ook in het wild voorkomen. Bovendien wordt de Maleise bosrand nog aantrekkelijker door de komst van nieuwe dieren. Ook is het de perfecte gelegenheid om de informatie over natuurbehoud in de Maleise bosrand te actualiseren. In de Rivièrahal zaten ruim dertig soorten schildpadden. Een groot deel hiervan is al weg. Slechts een

Bedreigde schildpad De McCords slangenhalsschildpad behoort tot een van de meest bedreigde schildpadsoorten ter wereld. Hij komt voor op het Indonesische eiland Roti, waar nog maar vijftien van deze schildpadden leven. Over het leefgebied is nagenoeg niets bekend, omdat dit dier niet in het wild is waargenomen. De soort is beschreven aan de hand van exemplaren die zijn aangetroffen op de Chinese voedselmarkt. Gedacht wordt dat deze schildpad leeft in kleine zoetwatermeren in vochtige omgevingen in hoger gelegen gebieden zoals moerassen, rijstvelden en irrigatiekanalen. Blijdorp kweekt al heel lang met de McCords slangenhalsschildpad. Jaren geleden zijn er al zo’n honderd van deze schildpaddensoort uit het ei gekropen in Blijdorp, maar deze zijn allemaal dood gegaan door een bacteriële infectie. Dit deed de Diergaarde besluiten de Australische slangenhalsschildpad tentoon te stellen. Dit is echter geen bedreigde diersoort en in het kader van het natuurbehoud besloot Blijdorp zich daarom toch weer toe te leggen op de McCords slangenhalsschildpad. In 2005 had Blijdorp de beschikking over twee vrouwtjes en drie mannetjes. Een jaar later waren er 110 jongen, waarvan het merendeel nu wel overleefde. Blijdorp had de oorzaak van de bacteriële infectie gevonden, zodat deze voorkomen werd. Deze jongen zijn groot en sterk gegroeid en zijn klaar om uitgezet te worden in het wild. Helaas kan dit pas gebeuren als de politieke situatie voldoende stabiel is.

Cobra’s Dit voorjaar is in de Maleise bosrand een voor Blijdorp nieuwe soort cobra te zien. Het houden van giftige slangen in een diergaarde behoeft speciale voorzieningen. Het moet ongevaarlijk zijn voor zowel bezoeker als verzorger. Hiervoor bestaande vastomlijnde protocollen. Een van deze protocollen is een EHBO-protocol dat precies beschrijft wat er gedaan moet worden in geval van calamiteiten. Dit protocol wordt regelmatig geoefend. Ook voor het terrarium van giftige slan-

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 9

gen bestaan er diverse veiligheidsvoorzieningen. Naast het hoofdverblijf zijn er twee kleinere verblijven. Zo kunnen de reptielen apart gezet worden. Dit gebeurt door middel van een rolluik. De slang zit in het ene deel, het rolluik gaat naar beneden en de verzorger kan veilig het andere deel van het verblijf schoonmaken. Het schoonmaken wordt altijd gedaan met handschoenen aan, omdat er in het zand een afgebroken giftand kan liggen met resten gif eraan. Met ijzeren stangen wordt de slang van het ene deel naar het andere deel van het terrarium gedwongen. Het kan voorkomen dat een slang ziek is en onderzocht moet worden. Hiervoor zijn er compartimenten met een gat erin, waar een doorzichtige pvc-buis met gaten aan bevestigd kan worden. Via deze gaten kan het dier gefixeerd worden. De buis kan ook helemaal afgesloten worden, om het dier onder narcose te brengen. Veiligheid gaat voor alles! Een volledig veilig terrarium is een vereiste, maar alleen als er ook daadwerkelijk slangen in zitten! Het krijgen van de cobra’s blijkt minder gemakkelijk dan gedacht. Dierentuinen kunnen via de zogenaamde EAZA lijsten zien welke dieren

beschikbaar zijn (EAZA, European Association of Zoos and Aquaria zet zich in voor het behoud van vele bedreigde diersoorten). Jarenlang stonden er verschillende soorten cobra’s op deze lijsten. Maar, dat zal je altijd zien, op het moment dat je ze nodig hebt, is er geen cobra meer te vinden in het overzicht. Gelukkig leiden er meerdere wegen naar Rome. De Reptielen Zoo Serpo in Delft biedt uitkomst. Serpo heeft een grote, vaste collectie reptielen. Serpo zorgt ervoor dat Blijdorp in ieder geval een cobra heeft bij de opening, in afwachting van de slangen vanaf de EAZA lijsten.

Vietnamese waterschildpad Deze bijzondere schildpaddensoort is aan het eind van dit jaar te bewonderen in de Maleise bosrand. Blijdorp heeft drie fokstellen van deze waterschildpad die in het wild uitgestorven zou zijn. In 2003 kregen deze stellen al jongen die inmiddels verspreid zijn door Europa. In 2007 werd het dier ineens toch in het wild gevonden. Zo gek is dit niet, want het leefgebied bevindt zich op de scheidslijn tussen Noorden Zuid-Vietnam, een gebied waar veel mijnenvelden zijn en dus nagenoeg onbegaanbaar.

Met dank aan: Henk Zwartepoorte (Diergaarde Blijdorp). Andere bronnen: Iets grootsch & buitengewoons, 150 jaar Rotterdamse Diergaarde, Wikipedia, website Vrienden van Blijdorp en Blijdorp.

De afgelopen maanden wordt geprobeerd land te kopen van de boeren waar de schildpadden uitgezet kunnen worden. Het is een moeizaam proces, dat steeds beter gaat. Het idee bestaat al om een kweekcentrum in Vietnam te bouwen. Ergens is het gek, Blijdorp zit vol met Vietnamese waterschildpadden die naar hun natuurlijke habitat terug kunnen. Praktische en politieke problemen zitten de uitzet vooralsnog in de weg. De Vrienden ondersteunen de werkzaamheden van Blijdorp voor de Vietnamese waterschildpadden. Het bestuur heeft besloten om ter gelegenheid van onze actie voor het vernieuwde Aziëhuis ook € 7500,- beschikbaar te stellen voor de redding van deze schildpad vanuit Blijdorp. Het zal nog even duren voordat alle dieren hun nieuwe plek in de Diergaarde gevonden hebben. In de Rivièrahal zitten ook dieren van het Zuid-Amerikaanse continent zoals de anaconda. Naar verwachting verhuizen deze dieren pas in 2013. De vieroogvissen blijven ook in de Rivièrahal tot Amazonica klaar is. Dit in stappen verhuizen van dieren vergt een degelijk plan. Zolang er nog dieren in de Rivièrahal zitten, is het leuk voor het publiek om deze ook te kunnen zien. De hal moet wel zó ingedeeld worden, dat het voor het publiek aantrekkelijk blijft, ondanks de afgeschermde gedeelten. Over de ontwikkeling van Amazonica kunt u alles lezen in Botanisch Blijdorp van dit nummer.

Schuttersvissen - foto: Rob Doolaard

9 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:34

Pagina 10

Tekst: Monique van Leeuwen-Maat Foto´s: Jaap van Houwelingen

AMAZONICA Volgend jaar, in 2013, wordt onze vereniging 50 jaar. Zo´n mijlpaal mag natuurlijk niet ongemerkt voorbij gaan. We zijn dan ook flink aan het sparen voor ´Amazonica´ het jubileumgeschenk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp aan de Diergaarde. In het vorige nummer kon u een eerste indruk krijgen van deze grootse koepel die dit jaar gaat verrijzen en in 2013 geopend wordt. In dit artikel gaan we wat dieper op het verhaal in. Sinds de invoering van het masterplan bouwt Blijdorp biotopen. Een biotoop is een leefgebied waar bepaalde planten en diersoorten voorkomen. De biotopen moeten zo echt mogelijk zijn: de bezoeker krijgt de ervaring alsof hij in het betreffende land of werelddeel loopt. Amazonica wordt geen gewone kas maar een zogenaamde dome: een grote, transparante koepel. In de koepel wordt een stukje tropisch regenwoud gerealiseerd, compleet met de daarbij behorende beplanting, temperatuur en hoge luchtvochtigheid. Er loopt een rivier doorheen, de Amazone en via zandbanken in die Amazone kan het publiek zich wanen in een tropisch regenwoud en genieten van honderden kleurige vlinders en een weelderige beplanting. Ook andere insecten, reptielen en vissen kunnen we straks waarnemen in hun natuurlijke omgeving.

Duurzaam Duurzaamheid staat hoog in het vaandel van onze Diergaarde. Ook bij de bouw van dit nieuwe biotoop wordt daar veel aandacht aan geschonken. De nieuwste technieken worden onderzocht om te kijken of dit ook kan werken voor de koepel. Zo kun je bijvoorbeeld warmte opslaan en deze gebruiken in koude maanden. De koepel is op het zuiden gericht om optimaal licht binnen te laten voor de planten. Dit betekent wel dat de temperaturen in de zomer 10 | Vriendennieuws

1 | 2012

flink kunnen oplopen. Als je die warmte kunt opslaan, kun je het weer benutten om de koepel te verwarmen in de winter. Ook de bouwmaterialen worden uitgezocht en getest op duurzaamheid. En dan is er nog de wens om het regenwater op te vangen. Regenwater is niet alleen beter voor de planten, het is ook nog eens voordelig! Wist u trouwens dat de planten in het Oceanium ook worden begoten met regenwater dat wordt opgevangen en opgeslagen? In al die jaren dat het Oceanium nu open is, hebben ze slechts eenmaal met leidingwater moeten sproeien. Dat was in een zeer droog jaar. Alle andere keren was er voldoende re-

genwater in de opslag, afkomstig van het dak van het Oceanium. Voordat dit nieuwe biotoop gebouwd kan worden, is er al het nodige denk- en tekenwerk gedaan. Om het werkelijk te kunnen openen in 2013 zal spoedig met de bouw gestart worden. Het is de bedoeling dat alle grote planten de koepel in gaan vóór de winter. Omdat het tropische planten zijn, kun je ze in de wintermaanden niet vervoeren, ze zouden het niet overleven door de kou. Hoe kom je aan planten voor een tropisch regenwoud? Blijdorp heeft zelf een aantal Zuid-Amerikaanse planten in de collectie. Onze Diergaarde herbergt zelfs de nationale Planten Collectie van de Bromelia. Ook krijgt Blijdorp planten van collega botanische tuinen. In de botanische tuin van Utrecht zijn ze al volop aan het stekken aan de hand van een wensenlijst van onze hortulanis. En er zijn ook veel Zuid-Ameri-

vn1_12:Opmaak 1

B

O

T

13-2-2012

11:35

Pagina 11

A

S

H

N

I

C

kaanse planten verkrijgbaar in de handel. Gespecialiseerde kwekers adviseren de botanici van Blijdorp over substraten, de grond waarin de planten moeten komen te staan om ze goed te laten groeien.

Een stukje jungle Als ons jubileumgeschenk volgend jaar open gaat, staat de koepel nog niet vol groen. Dat kan teleurstellend zijn, als je een regenwoud verwacht. Maar grote bomen aanschaffen is kostbaar. Er zal een enkeling tussen staan, maar de meeste planten zullen worden aangeschaft met een hoogte van twee tot drie meter. Dan zijn ze ook makkelijker hanteerbaar bij het aanplanten. Door de temperatuur en luchtvochtigheid zal de hal echter in enkele jaren helemaal vol groeien. In 2005 heb ik een artikel geschreven over het Eden project in Cornwall, Engeland. (Sprookjes bestaan, Vriendennieuws 2005/4). Ook het Eden Project heeft een grote koepel met een tropisch regenwoud-

B

L

I

J

D

O

R

P

klimaat. In 2010 bezochten we het Eden project opnieuw. Inmiddels was de koepel helemaal vol gegroeid en reikten de bomen tot het dak. Het is echt indrukwekkend, zo’n tropische hal. Planten die wij alleen kennen als kamerplanten, bij voorbeeld ficussen, kunnen daar tientallen meters hoog groeien en worden heuse reuzen! Bloemen in allerlei vormen en kleuren waarvan je het bestaan niet wist, je valt van de ene in de andere verbazing! Op zomerse dagen kan het echt heel warm worden. In combinatie met de hoge luchtvochtigheid waan je je echt in de tropen. En straks in Blijdorp dwarrelen daar ook nog allerlei vlinders tussen met fraaie vormen en kleuren.

‘Koningin van de nacht’ De plantenlijst voor Amazonica oogt indrukwekkend. Tropische bomen, struiken, vaste planten en bodembedekkers moeten ons straks het gevoel geven in een echt oerwoud te lopen. Als de koepel eenmaal open is, kom ik er graag op terug om di-

verse planten voor het voetlicht te halen. Maar er is een plant die ik nu alvast aan u wil voorstellen:de reuzenwaterlelie (Victoria Amazonica). Deze indrukwekkende waterlelie, met haar enorme bladeren, wordt elk jaar opnieuw uit zaad opgekweekt. U heeft haar ongetwijfeld al vaker bewonderd in de Victoriaserre. Deze koepelvormige kas met ronde vijver is destijds door Van Ravesteijn speciaal voor de reuzenwaterlelie ontworpen. In de kassen achter de schermen worden al vroeg in het jaar zaadjes in een aquarium gelegd om te kiemen. Als de planten eenmaal uitlopen en bladeren gaan vormen, wordt er één uitgeplant in de ronde vijver. In slechts enkele maanden tijd maakt deze koningin onder de waterlelies haar enorme bladeren; ze kunnen wel twee tot drie meter breed zijn! De bladeren hebben een opstaande rand. Aan de onderkant hebben ze stevige ribben en zijn ze bedekt met venijnige stekels om vraat door dieren tegen te gaan. Als de zomer bij ons warm genoeg is, komt de plant tot bloei. De grote bloemen gaan ’s nachts open. Zij bloeien slechts twee 11 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 12

nachten. De eerste nacht is de bloem wit en lokt zij de kevers die haar bestuiven. De tweede nacht kleurt de bloem roze. Daarna verwelkt de bloem. De plant kan meerdere bloemen maken, die na elkaar opengaan. Hoe dieper de reuzenwaterlelie geplant is, des te groter worden haar bladeren. De bladeren kunnen een klein kind met gemak dragen. Foto’s van een blad van de reuzenwaterlelie met daarop een of meerdere volwassenen zijn getrukeerd, zó sterk is zo’n blad echt niet….In de nieuwe hal krijgt de Victoria Amazonica een plekje in de rivier. Hoe zal ze hier gaan groeien? Zal het haar bevallen en zullen de bladeren nog groter en indrukwekkender worden?

Bezuinigingen… In eerste instantie zou de koepel nog veel uitgebreider worden. Er was een gedeelte gepland voor nachtdieren. En er was een aparte kas gepland voor de eerder genoemde bromeliacollectie. Vanuit de vlinderkoepel zou het publiek in de bromeliakas kunnen kijken en, op uren dat daar gewerkt wordt, de bromeliacollectie kunnen bezichtigen. Helaas is hier geen

geld voor. Dat betekent dat de schaduwcollectie, met van elke bromeliasoort drie exemplaren, nog steeds in de kassen achter de schermen zal staan. Dit, terwijl Blijdorp zo graag ook die planten aan haar publiek wil tonen. Sommige bromeliasoorten zullen wel te zien zijn in de vlinderkas. Net als in de huidige vlinderkas zullen bromelia’s op takken worden gebonden zoals ze ook in de natuur groeien. In de kokers van sommige grote bromeliasoorten ontstaan poeltjes waarin minuscule kikkertjes leven. Ook dit samenlevingsverband wil Blijdorp graag tonen aan het publiek. In de afgelopen jaren hebben we tijdens vakanties diverse grote tropenhallen bezocht, zoals Masoala in Zürich Zoo, Papiliorama bij Neufchatel, Eden project, Randers Regenskov in Denemarken en niet te vergeten: Burgers Bush. Het was steeds genieten van de plantenweelde en altijd weer een ontdekkingstocht waarop we planten tegenkwamen die we nooit eerder hadden gezien. Straks hebben we ook zo’n stukje regenwoud in ‘onze achtertuin’, in ons eigen Blijdorp. Ik kijk er naar uit!

Met dank aan: Juul van Dam en Melitta van Bracht, Botanische afdeling Diergaarde Blijdorp

VOORJAARSEXCURSIE ‘Hippo Beach’ aan de Rijn! We gaan naar Keulen op zaterdag 14 april 2012 Op zaterdag 14 april 2012 organiseert de Vereniging Vrienden van Blijdorp de voorjaarsexcursie naar de dierentuin van Keulen in Duitsland.

Zoo Köln In het centrum van Keulen, bijna aan de Rijn, ligt deze 20 ha. grote stadsdierentuin. Deze magnifieke tuin is niet alleen één van de beste van Duitsland, maar behoort zelfs, net als Blijdorp, tot de beste tien van Europa! Een dynamische tuin vol historie en met spectaculaire nieuwbouw. In 2010, bij haar 150e verjaardag, heeft de Zoo het prachtige ‘Hippodom’ geopend. Kort daarna volgde de presentatie van een €100 miljoen kostend masterplan om de 12 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 13

V

Tekst en foto’s: Pieter Biesta

tuin in een ‘GEO-tuin’ om te vormen. Dat belooft nog wat. Het is een haast onmogelijk taak om in de ons beschikbare tijd de gehele tuin te bekijken. Hier onder een aantal tips:

Niet te missen: • ‘Hippodom’ De nieuwste tropenhal van Keulen. Een Afrikaans rivierlandschap met een glazen corridor met onder- en bovenwaterpanorama met rechts nijlpaarden en links nijlkrokodillen; • ‘Elefantenpark Köln’ Een voor een stadstuin alles overtreffend Aziatisch olifantenverblijf met drie grote buitenperken en een binnenhal in de maat XXL; •. ‘Regenwaldhaus’ Een Z.O. Aziatische tropenhal op twee niveaus; • ‘Urwaldhaus’ Een sfeervolle kas voor gorilla’s, bonobo’s en orang-oetans. Naast de bovenstaande tropenhuizen zijn vijf andere huizen open voor publiek. Ook op een wat druilerige dag is genoeg binnen te zien. Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets minder goed uit de voeten kunnen: geen probleem! Hoogteverschil bestaat alleen ‘kunstmatig’. Bij aankomst in de tuin worden we ont-

vangen met een woord van welkom. Aansluitend voor de liefhebbers een korte rondleiding door de tuin. Daarna vrij… Dit is een verre dagtocht die wordt uitgevoerd met twee 58-persoonsbussen. Zoals bij alle verre dagtochten is ook deze reis bijna geheel inclusief. Wij maken op de heenweg een stop bij het restaurant ’t Lijssels Vertier in Liessel voor koffie met gebak. Op de terugweg staat in het restaurant ‘Feestzaal ’t Ven’ nabij Venray een 3-gangen diner met één consumptie naar wens voor u klaar. Vegetarisch is ook mogelijk. Wel graag van tevoren opgeven.

R

I

E

N

D

E

N

Gaat u ook mee met de meerdaagsereis naar Frankrijk, dan graag een aparte overschrijving om verwarring te voorkomen…

In de reissom zijn inbegrepen: • De busreis Rotterdam – Keulen v.v; • Toegang tot de dierentuin; • Korte rondleiding; • Koffie/thee met gebak op de heenweg; • Een 3-gangen diner op de terugweg inclusief één drankje; • Fooi voor de chauffeur.

Vertrek: 8.00 uur vanaf het metrostation Capelsebrug op de grens van Rotterdam en Capelle a/d IJssel. U kunt hier ook gratis parkeren.

Aanmelden voor deze reis Het verschuldigde bedrag dient u over te maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk onder vermelding van ‘Keulen’ + uw telefoonnummer. De overschrijvingen dienen uiterlijk 1 april 2012 te zijn ontvangen. Uw overschrijving is uw bewijs van deelname. U ontvangt geen verdere bescheiden of mededelingen, tenzij de bus vol is. Hiervan krijgt u dan zo snel mogelijk bericht en het volledige bedrag wordt teruggestort.

Aankomsttijd in Keulen ca. 12.30 uur. Geplande aankomsttijd in Rotterdam ca. 22.00 uur. Kosten voor leden bedragen: € 55,Niet leden betalen € 57,50.

Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te restitueren voor afmeldingen die na 1 april worden ontvangen. Eventuele restituties vinden plaats onder inhouding van € 2,50 administratiekosten.

De volgende punten zijn voor u van belang Maximaal aantal deelnemers is 115 (twee 58-persoonsbussen). Op de heenreis zal een koffiestop gehouden worden (inclusief). Op de terugweg is er een gezamenlijk diner (inclusief). Vergeet niet uw paspoort of ID-kaart mee te nemen.

13 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 14

GIEREN, ZE KUNNEN VLIEGEN ÉN TELLEN! Weet u het nog, in juli 2010 hebben de Vrienden de door hen gesponsorde Gierenrots geopend. Het was een snikhete dag, precies het klimaat waar mensen aan denken bij gieren. Maar hoe zou het de gieren inmiddels vergaan in ons Hollandse klimaat? Na anderhalf jaar blijkt de Gierenrots nog steeds erg in trek bij bezoekers. Maar valt dit nieuwe verblijf ook in de smaak bij de bewoners en hoe vinden de verzorgers het verblijf?

Tekst: Angeline Peters en Alex Schouten

Start Diergaarde Blijdorp heeft sinds 2006 gieren in de collectie. Een deel van de huidige vogels is afkomstig van een grote inbeslagname in Italië. Omdat het de bedoeling is met de vogels te fokken, zijn afgelopen jaren wat vogels geruild met andere dierentuinen om zo stelletjes te kunnen vormen. Inmiddels wonen er twee stelletjes kapgieren, twee stelletjes witruggieren en twee stelletjes Rüppell’s gieren. Maar dat zijn niet de enige bewoners van de gierenrots. Ze hebben gezelschap van vier stelletjes maraboes, een stelletje zwarte wouwen, een stelletje kroonkraanvogels en drie hoornraven. Oh ja, en de vrij vliegende buren blijken ook regelmatig op bezoek te komen. De mazen van het net van de volière zijn helaas net groot genoeg voor eksters, kauwtjes en kraaien om zich

Publiek bewondert kapgier - foto: Angeline Peters

14 | Vriendennieuws 1 | 2012

door heen te wurmen. Ook dat zijn aaseters en die laten een gratis maal niet aan hun snavel voorbij gaan! De verzorgers zijn deze charlatans overigens liever kwijt dan rijk. Maar ja, je zal wel nooit kunnen voorkomen dat de vogels naar binnen glippen. Het idee is nu zelfs om een aparte opening te maken zodat de vogels niet alleen makkelijker naar binnen kunnen, maar ook weer makkelijk naar buiten. De hoop is dan dat ze de volière niet als hun vaste woon- of verblijfplaats gaan zien.

Goede keuzes Het bouwen van dit verblijf heeft heel wat voeten in de aarde gehad. En zeker met het doel een ‘state of the art’ verblijf neer te zetten zijn de plannen herhaaldelijk gewijzigd nog voor de eerste schop de grond in ging. Over het hoe en waarom van de Gierenrots heeft u in nummers van Vriendennieuws uit 2008 al kunnen lezen. In

één van de oorspronkelijk plannen was het de bedoeling dat de bezoekers via een vlonderpad midden door de volière zouden lopen. Uiteindelijk is hier van afgezien en lopen de bezoekers nu via een pad naar het overdekte uitkijkpunt langs één van de zijden van het verblijf. Achteraf een goede keuze. Bezoekers hebben ook nu een prachtig vrij zicht op de gieren, maar verstoren de vogels op geen enkele manier. Een aantal kapgieren blijkt inmiddels zo brutaal dat ze de balken onder het uitkijkpunt tot hun vaste stek hebben gemaakt en zelfs wel eens tussen het publiek doorscharrelen om bijvoorbeeld takjes op te pakken. Het publiek vindt het prachtig om letterlijk oog in oog met deze machtige vogels te staan. En kinderen kunnen zelfs op de rug van een gier stappen en door de lucht zweven. OK, het is een nepgier met een videosysteem, maar toch krijgen ze een nog betere indruk van hoe gieren leven.

Eén, twee, wegwezen Ook van de verzorgers zijn de vogels niet zo onder de indruk. Ze weten inmiddels wel hoe de dagelijkse routine gaat en zodra ze zo’n bruin-oranje figuur naar de achteringang zien lopen weten ze hoe laat

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 15

vleugel wordt periodiek kort geknipt zodat de vogel niet meer kan vliegen). Maar in de nieuwe volière is dit niet meer nodig. De vliegpennen zijn inmiddels weer aangegroeid en de maraboes weten als geen ander hoe ze een verzorger moeten ontlopen, uhhhh ontvliegen…..

Eet smakelijk - foto: Angeline Peters

Hoornraven - foto: Angeline Peters

het is: voedertijd. Althans, als er één verzorger komt. Want geloof het of niet maar gieren blijken heel goed te kunnen tellen! Bij één verzorger blijven ze redelijk op hun gemak, alhoewel ze wel op gepaste afstand blijven, maar zodra meerdere verzorgers aanstalten maken de volière te betreden kan dat maar één ding betekenen: een vangactie. Tsja, en dan heb je als verzorger het nakijken, want binnen een mum van tijd zit iedereen hoog in de boom. Gelukkig komt het niet vaak voor dat de verzorgers een vogel moeten vangen. Dit komt nog het meest voor bij de maraboes. Deze vogels zijn door hun kale keelzakken en lange poten gevoelig voor vorst en moeten dus naar binnen zodra de temperatuur onder nul komt. Het oude maraboeverblijf was open en dat betekende dat de maraboes gekortwiekt werden (een deel van de vliegpennen aan één

Babycam Vrienden, die afgelopen winter vaker bij de gieren langsgelopen zijn, zal het opgevallen zijn dat de maraboes ook deze winter al vroeg in de binnenverblijven opgesloten zaten, terwijl de temperatuur nog niet eens onder nul was geweest. Waarom is dat? In het wild blijken de maraboes, net als de meeste gierensoorten, in december en januari te broeden. In hun natuurlijke leefgebied het meest ideale moment, maar hier in ons kikkerlandje, op zijn zachtst gezegd niet echt praktisch. Zeker niet omdat maraboes vorstgevoelig zijn en dan dus niet buiten op een nest kunnen zitten. Dus nog een reden om de maraboes aan het begin van de winter binnen te halen. En naar het zich laat aanzien, met succes. Eén van de vier stelletjes is aan het broeden geslagen. Dit stelletje, dat afgelopen zomer nieuw in Blijdorp is gekomen, heeft al eerder gebroed, dus de verwachtingen zijn hooggespannen. De verzorgers houden de toekomstige ouders op het nest nauwlettend in de gaten. Niet door voortdurend in het binnenverblijf aanwezig te zijn, dat zou te veel stress geven, maar door een soort van babycam, een babyfoon met camera.

Witruggieren met eerste begin van nestbouw - foto: Angeline Peters

15 | Vriendennieuws

1 | 2012

13-2-2012

11:35

Pagina 16

Warmhoudplaten De gieren blijven wel zomer én winter buiten. Bij de inrichting van het verblijf is hier uiteraard rekening mee gehouden. Aan de achterzijde van de volière zijn drie shelters gebouwd. In de bodem van de shelter zit een verwarmingsplaat verwerkt. Dus als de vogels willen, kunnen ze in de shelters het Hollandse winterweer ontvluchten. Echter, de shelters zijn ook in trek bij de gieren als broedplaats. In het wild maken gieren een nest van takken in de vork van een boom. In de volière zou dit ook kunnen. Maar blijkbaar geven de gieren de voorkeur aan een kinderkamer met verwarming. Geef ze eens ongelijk. Maar ja, er zijn wel 6 stelletjes gieren. Dat wordt dus een beetje dringen. Eén van de stelletjes kapgieren heeft deze winter de meest rechter shelter gevorderd en een nest gebouwd. En een stelletje witruggieren heeft zich de andere shelter toegeëigend. Serieuze nestelpogingen waren er niet, maar toch. Het stel Rüppell’s gieren dat vorig jaar een jong groot heeft gebracht, lijkt een jaar over te slaan. Twee bezette shelters maakt dat de overige gieren niet zo heel veel mogelijkheden hebben. Ondanks dat de gieren zich zelfs bij vorst prima moeten kunnen redden, zijn er toch

Witkopgier - foto: Fred van Tiel

vn1_12:Opmaak 1

plannen wat meer schuil/broedplekken te maken. Misschien zelfs wel in de buurt van het uitkijkpunt zodat bezoekers beter kunnen zien wat zich allemaal afspeelt in de shelters.

Een goede vriend…. Al met al is de Gierenrots dus een goed geslaagd Vriendenproject, waar niet alleen de vogels, maar ook de verzorgers én de bezoekers zich prima thuis voelen. Behalve de extra shelters zijn er geen plannen voor wijzigingen. En uiteraard is het verblijf gebouwd op nog een veel groter aantal gieren. Maar gezien de moeizame fok van gieren in gevangenschap zal dit nog wel een aantal jaar in beslag nemen. Desondanks is het niet de bedoeling om eieren in de broedmachine uit te broeden om de fok te bespoedigen. Het grote probleem bij handopfok is namelijk dat de vogels zich te veel op mensen gaan richten. En dat zou betekenen dat deze jonge gieren zich in de Blijdorpse Gierenrots misschien wel iets te veel op hun gemak zouden voelen tussen het publiek. De gieren mogen dus hun eigen gang gaan. Inmiddels is er sprake van een Blijdorp-primeur! Voor het eerst in de geschiedenis van Blijdorp zijn er maraboe’s geboren!

Met dank aan: Zita van Adrichem (Hoofd Dierverzorging Diergaarde Blijdorp)

V

R

I

E

N

D

E

N

Komt u naar de Vriendenlezingen?

BEZOEK DAN OOK DE ZOOTJESMARKT! Vast onderdeel van die zondagochtenden is de zogenaamde 'zootjes-markt' (zonder 'i' !!) Allerhande dierentuincuriosa worden verkocht, waarbij de hele opbrengst ten goede komt aan onze lopende projecten. Om deze zootjesmarkt nog succesvoller te maken nodigen wij u uit om bij u thuis rond te kijken of ú nog spullen heeft die hier verkocht zouden kunnen worden. Alles wat met Blijdorp (of andere dierentuinen), dieren of planten te maken heeft is van harte welkom (met uitzondering van levende dieren of planten!). Boeken, gidsen, dierenbeeldjes, t-shirts, tijdschriften (Blijdorp Geluiden, 16 | Vriendennieuws

1 | 2012

Blijdorp Blad, Vriendennieuws en alle andere dierentuinbladen) maar ook theelepeltjes, speldjes, briefkaarten en folders kunnen vaak nog wat opbrengen. Heeft u nog van dit soort artikelen en wilt u ze afstaan voor onze 'zootjesmarkt'? Neem even contact op met het secretariaat 010-4676637 of [email protected] of neem ze mee als u toch naar de lezing gaat. U kunt natuurlijk ook zelf komen kopen!

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 17

Foto: Diergaarde Blijdorp

Tekst: Theo van de Velde

RAAKT U OOK WEL EENS DE WEG KWIJT? Wat een rare vraag voor de Vrienden van Blijdorp! Veel van ons kennen elk verblijf, we weten feilloos ieder dier te vinden en kunnen zelfs precies aangeven waar de informatiebordjes soms achterlopen. Hoewel… Niet ieder lid van Vrienden van Blijdorp is een “hardcore dierentuinbezoeker” Er zijn ook veel leden van onze vereniging die maar een of twee keer per jaar op bezoek komen. En zoals u weet verandert er met regelmaat iets in de dierentuin. “He, vorige keer zaten hier nog wevervogeltjes” of “Kamelen? Hier stonden toch de addaxen?” Kunt u nagaan hoe lastig het is om de weg te vinden als je geen Vriend of abonnementhouder bent. Ook de bezoeker met een dagkaartje wil toch graag alle dieren kunnen vinden die hij of zij leuk vindt. De juiste weg De Diergaarde ontving regelmatig signalen dat bezoekers aan het eind van hun dagje dierentuin dieren gemist hadden die ze toch echt graag hadden willen zien. Nu hoeft dat niet zo erg te zijn want de tuin is groot genoeg. Dus als blijkt dat je het stekelstaartskinkje hebt overgeslagen dan is dat waarschijnlijk geen ramp, behalve dan voor de echte koudbloed liefhebber. Echt vervelend vinden bezoekers het als je achteraf Bokito blijkt te hebben overgeslagen. Het is gewoon jammer als mensen een behoorlijk bedrag betalen en dan het gevoel hebben dat ze veel niet hebben gezien. Nu kun je denken, “dan ga je toch zoeken?” Maar wat blijkt, voor vooral mensen met kleine kinderen blijkt dit een opgave te zijn. Zij zijn veel meer bezig te zorgen dat ze hun kinderen niet kwijtraken, dat ze opgegeten worden of de edelweiss plukken in de rotstuin, dan

met de weg zoeken. Natuurlijk kan je met de oude vertrouwde plattegrond een eind komen, die zijn dan ook altijd verkrijgbaar bij de kassa’s. Mensen hebben trouwens met een plattegrond de neiging om een doel te zoeken en daar al kijkend op de kaart, recht naartoe te lopen waarmee alweer veel gemist wordt. Aan deze bevindingen ligt geen duur onderzoek ten grondslag. Er is gewoon goed gekeken naar binnengekomen klachten, geluisterd naar de daggasten en geobserveerd. Nu komen dierentuinmensen soms ook in andere publieksevenementen, warenhuizen en parken. Eén ervan is IKEA. Wat daar opvalt is dat je automatisch de route ingezogen wordt waardoor je langs alle afdelingen komt en vrijwel niets mist. En voor iemand die snel naar zijn doel wil heb je kleine doorsteekjes. Dat was in Blijdorp precies andersom. Daar heb je brede paden met daarnaast kleine routes waar vaak de interessantste dieren zich bevinden. De gedachte om het anders te gaan doen was geboren. De IKEA route Door de bestrating aan te passen en de bewegwijzering in het oog springend te maken, moet dit effect worden bereikt. De eerste route waarmee in Blijdorp is begonnen, loopt vanaf het Azië-deel bij de oude ingang. Het was eerst gebruikelijk om rechtdoor langs de langoeren (links) in de richting van de Chinese tuin te lopen. Maar nu wordt je door borden bijna automatisch langs de Laplanduilen en het

Amoerpanterverblijf geloodst. Vandaar kom je vanzelf in de richting van de pelikanen. Het is nog niet af, maar vanuit deze logica wordt de route overal aangepast. Er wordt op gelet dat de hoofdpaden een minimale breedte hebben van twee meter. Vandaar de nieuwe bruggetjes in de Chinese sfeertuin. En als u wat stukken wilt overslaan of rechtstreeks naar een bepaald dier wilt (Vrienden en abonnementhouders!) dan is daarin voorzien. De oude doorgaande paden zijn niet echt veranderd, ze worden wel wat versmald. Het zijn meer optische aanpassingen waardoor je voor de meest voor de hand liggende route kiest. U kunt dus altijd nog op de oude manier door de tuin. De route wordt doorgetrokken door het vernieuwde moerasgebied met bij de ingang een nevelinstallatie voor de sfeervolle mist! Later worden alle paden van de tuin in het totaal betrokken. De borden zijn aangepast en zullen voor sommigen wat te prominent zijn. De benamingen op de borden zijn ook duidelijker. Wij Vrienden vinden ‘Taman Indah’ duidelijk maar mensen van buiten Rotterdam weten niet wat daar te vinden is. Zij zoeken gewoon olifanten, en dat staat dan ook op de borden. Het komende jaar staat in het kader van bezuinigingen maar ook van groot onderhoud wat uit de bestaande reservering komt. In de verschillende bouwplannen – van onder andere ons cadeau voor ons 50 jarig bestaan- zal elke keer een stuk aanpak van de IKEA-route worden opgenomen. De routes zullen iedere keer uitkomen en vertrekken van zogenaamde keuzepleinen. Voorbeelden zijn de oude ingang en het plein bij het Vriendenwinkeltje. Er zal ook gezocht worden naar leuke combinaties. Zo zal bijvoorbeeld het krokodilstaarthagedisje geen grote aantallen bezoekers treffen, maar als je haar in de route kunt combineren met aansprekender dieren dan doe je weer wat aan educatie. Dus wanneer voortaan iemand de weg in de Diergaarde vraagt, dan kunnen we zeggen: “Follow the yellow brick road” Met dank aan: Marc Damen, directeur Diergaarde Blijdorp

17 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 18

VIVA LA FRANCE, VIVE LES PARCS ZOOLOGIQUES DE LA LOIRE

Vijfdaagse dierentuinreis naar de Loire-vallei in Frankrijk van 31 mei t/m 4 juni 2012 Op verzoek organiseert de Vereniging Vrienden van Blijdorp in het weekend na het pinksterweekend van donderdag 31 mei t/m maandag 4 juni 2012 een meerdaagse reis naar midden Frankrijk. Franse dierentuinen zijn anders. Over het algemeen zijn het jonge tuinen ver buiten de steden. Franse dierentuinen moeten het hebben van dagjesmensen in toeristische gebieden. Dit houdt in dat de omzet in de weekenden en zomermaanden gedraaid moet worden. In deze periode wordt de bezoeker dan ook getrakteerd op veel entertainment en tuinen die er, soms met beperkte middelen, top uitzien. Veel Vrienden hebben in 2010 tijdens de weekendexcursie naar Zoo d’Amnéville hiervan een lichtend voorbeeld gezien. Vandaar dat we ook op vrijdag t/m zondag de tuinen bezoeken. De prachtige Loire-vallei in Frankrijk is een toeristische attractie van formaat. Dus ook hier ontbreken de dierentuinen niet. Wij gaan de drie beste tuinen bezoeken in een schilderachtige omgeving. Wij hebben twee standplaatsen. In het Oostelijke Loire-gebied nabij Saint Aignan nemen wij onze intrek in ‘Les Jardins de Beauval’. Het nieuwe eigen hotel van Zooparc de Beauval. Dit in Balinese stijl opgetrokken hotel ligt vlakbij de ingang. We kunnen lopend de tuin in en uit gaan! Onze tweede standplaats is Bagneux, vlakbij de oude stad Saumur. Alleen dag één en vijf zijn reisdagen. De volgende drie tuinen worden bezocht: • Zooparc de Beauval; • Zoo de la Fleche; • (Bioparc) Zoo de Doué la Fontaine. Alle drie de tuinen liggen vrij afgelegen. Alleen La Fleche ligt nabij een stadscentrum. Om de tuinen met openbaar vervoer te bezoeken is een mission 18 | Vriendennieuws

1 | 2012

impossible. Gelukkig hebben wij de bus bij ons. Voor de echte zoofreaks zijn alle drie de tuinen dagvullend. Die gelegenheid wordt ook geboden. Zoo de la Fleche en Zoo de Doué zal de gemiddelde bezoeker na 5 uur wel gezien hebben. Voor hen wordt de mogelijkheid geboden om in de middag de tuin eerder te verlaten om het stadje La Fleche en (vanuit Doué bij voldoende belangstelling) de prachtige stad Saumur te bezoeken. Alle drie de tuinen hebben iets van hoogteverschil. Bij Zoo de Doué is dat bijna te verwaarlozen. De tuin ligt op twee niveaus in en op een steengroeve. Het grootste gedeelte van La Fleche is vlak op één hoek na. Zoo de Beauval ligt midden in de natuur in het Franse heuvelland. Hoogteverschil is zeer zeker aanwezig en ook niet te vermijden. Dit is ook de grootste tuin, dus wandelschoenen aan! Gelukkig ligt het hotel om de hoek.

Beauval

Een korte beschrijving van de tuinen Zooparc de Beauval Pas in 1980 geopend en nu al de absolute nummer één van Frankrijk! Net als Amnéville breidt deze tuin zich razendsnel uit en beslaat nu al meer dan 30 ha. In tien jaar tijd is de oppervlakte verdubbeld en

het gaat maar door. Zo is in 2011 een compleet Chinees themagebied toegevoegd. Januari 2012 is daar een paartje reuzenpanda’s uit China ingetrokken! Beauval schaart zich dan bij het eliteclubje van dierentuinen die en koala’s en reuzenpanda’s verzorgen! De tuin is prachtig gelegen, niet ver van de rivier de Cher en het middeleeuwse plaatsje Saint Aignan. De tuin biedt mooie doorkijkjes. In het bijzonder vanaf de hooggelegen Afrikasavanne. De collectie is enorm en met name vogels, (grote) katten en primaten zijn goed vertegenwoordigd. Dit is de enige tuin van de reis met goede ‘slechtweer’ faciliteiten. Zo zijn er 5 grote tropenhuizen! Helemaal top in Beauval: • Zeekoeien; • Koala’s en boomkangaroes; • De Afrikaanse savanne en de olifantensavanne. Zoo de la Fleche Deze 14 ha. grote tuin opende al in 1946 haar poorten en is daarmee een vrij ‘oude’ tuin. Ook deze tuin is intussen al verdubbeld in oppervlakte maar kan zich niet meten met Beauval of Amnéville. De tuin lijkt veel op de laatste maar is eenvoudiger van opzet. Door haar leeftijd heeft deze tuin meer oude verblijven. Hoewel op deze reis wellicht de minste van de drie, is La Fleche goed opgezet met een uitgekiende wandelroute en veel onderwaterdoorkijkjes. Ook bezit zij twee prachtige (ijs)berenverblijven. Tel daarbij op de volledige collectie, inclusief Afrikaanse olifanten in een charmant verblijf, de mooie ligging in een naaldbos en u zal geen spijt hebben van deze leuke middelgrote Franse subtopper. Helemaal top in La Fleche: • ‘Yukonvalley’ Een juweel van een grizzlybeerverblijf; • IJsbeerverblijf; • Sumatraanse tijgerverblijf.

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:35

Pagina 19

Tekst en foto’s: Pieter Biesta

V

•

•

•

• Saumur

Bio parc Zoo de Doué la Fontaine Een zoölogisch juweel. Doué is zo mooi aangelegd dat het de reis naar Frankrijk alleen al voor deze tuin waard is! In 1961 gesticht door Louis Gay, beroemd geworden door zoon Pierre en nu bestuurt door kleinzoon Francois. Deze onlangs tot 14 ha. uitgebreide tuin is volledig gebouwd in een steengroeve. Verschillende tuindelen zijn met eeuwenoude tunnels met elkaar verbonden. De landschapsarchitectuur is fenomenaal. Bijna alle verblijven zijn prachtig aangelegd. Alles past in het concept. Door de ongebruikelijk lay-out lijkt de tuin veel groter en verbloemt het de in feite vrij beperkte collectie. Zo ontbreken mensapen en olifanten. Doué specialiseert zich in grote katten, primaten en papegaaien (ara’s!). Helemaal top in Doué: • De hele tuinaanleg! • Zuid-Amerikaanse reuzenotters; • De gierenvallei met de voederpresentatie; • De neushoornvallei; • De mega grote Zuid-Amerikaanse volière. De grootste van heel Europa met behalve honderden ara’s en flamingo’s, ook grote zoogdieren. Het reisprogramma ziet er als volgt uit: • Donderdag 31 mei vertrek om 9.00 uur vanaf het metrostation Capelsebrug op de grens van Rotterdam en Capelle a/d IJssel. We rijden van Rotterdam naar Zooparc de Beauval. Aankomst begin van de avond. Na de incheck in ‘Les Jar-

din de Beauval’ dineren wij gezamenlijk in ons hotel. Vrijdag 1 juni lopen wij naar de ingang van Zooparc de Beauval. De gehele dag in deze grote Franse toptuin. Zaterdag 2 juni vertrek naar Zoo de la Fleche en rond 18.00 uur vertrek naar Bagneux. Na de incheck in ons Campenile hotel een gezamenlijk diner* in het hotel. Zondag 3 juni vertrek naar Zoo de Doué la Fontaine in de namiddag naar het centrum van Saumur voor een gezamenlijk diner*. Maandag 4 juni terugreis naar Rotterdam. Eventueel nog een diner onderweg in een wegrestaurant (niet inclusief).

Kosten € 450 gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer. Niet-leden betalen € 41 extra en zijn daarmee automatisch lid voor het jaar 2012. Voor een 1-persoonskamer geldt een toeslag van € 125. In de reissom zijn begrepen: • Vervoer van Rotterdam-Frankrijk v.v. en alle excursies in Frankrijk; • Lokale belastingen, tol- en parkeergelden; • Twee nachten in ‘Les Jardin de Beauval’ op basis van LO; • Twee nachten in Campenile Bagneux op basis van LO; • *Drie keer een gezamenlijk diner op 31 mei, 2 juni en 3 juni. Datum en/of locatie van de diners rond Bagneux kan mogelijk nog wijzigen; • Toegang tot de drie dierentuinen conform het programma; • Een busboekje of folder met het programma.

R

I

E

N

D

E

N

30. Er is een maximum aantal van 42 deelnemers. Het bestuur van de Vereniging Vrienden van Blijdorp behoudt zich het recht voor de reis eenzijdig te annuleren als er gewichtige redenen zijn. Het door u betaalde voorschotbedrag zal in dat geval aan u worden teruggestort onder inhouding van € 15 reserveringskosten. Als de reis is volgeboekt, wordt wel het gehele bedrag teruggestort. Boeken van deze reis Indien u belangstelling heeft voor deze reis, verzoeken wij u voor 1 april aanstaande € 100 p.p. als eerste aanbetaling (tevens bewijs van boeking) over te maken op ING-rekening 20.71.059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp, afd. excursies te Honselersdijk onder vermelding van “Frankrijk” en uw telefoonnummer. Als u een 1-persoonskamer wenst dient u dit aan te geven met de code 1-P Boekt u gescheiden maar reist u samen, vermeldt dan de naam van de kamergeno(o)t(e). Bent u alleenreizend en wilt u de 1-persoonskamertoeslag vermijden, dan kunt u dat met de code “Ind” kenbaar maken. De reiscoördinator zal dan kijken of een kamerdeling met iemand van het gelijke geslacht mogelijk is. Op 1 april besluit het bestuur of de reis doorgaat. U wordt daarvan zo spoedig mogelijk op de hoogte gebracht. Ook ontvangt u dan nadere informatie over de reis. Het is niet mogelijk de eerste aanbetaling terug te storten voor afmeldingen die na 1 april zijn ontvangen. Voor meer informatie over deze reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta (zie colofon).

Niet inbegrepen zijn: • Overige maaltijden; • Persoonlijke uitgaven; • Fooi voor de chauffeur; • Persoonlijke verzekeringen zoals annuleringsverzekering, reis- en/of ongevallenverzekering. Wat is verder van belang Voor deze reis dient u te beschikken over een geldig paspoort of een geldige Europese ID- kaart (blauw/wit creditcardformaat). Het minimum aantal deelnemers is

La Fleche

19 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

V

R

13-2-2012

I

E

N

11:39

D

E

Pagina 20

ZOO’N BOEK! What Zoos Can Do The leading Zoological Gardens of Europe 2010-2020 (Engelstalig) of Das A und O im Zoo. Europas führende Zoologische Gärten 20102020 (Duitstalig) door Anthony Sheridan. In Amerika hadden ze al zo’n boek. Het populaire ‘America’s Best Zoos’ van Allen Nyhuis en Jon Wassner. Mei 2011 is de Europese tegenhanger ‘What Zoos Can Do’ verschenen. Dit boek zorgde voor nogal wat opschudding in dierentuinland. Geschreven door een zoohobbyist met heel veel tijd! Doel…Zo objectief mogelijk alle grote dierentuinen in Europa vergelijken en een top 80 samenstellen. Nu is dat niet zo gek. Wij mensen zijn gek op dergelijke keuringslijsten. Denk maar aan de haring- en oliebollentest van het AD. Bent u ook niet razend benieuwd wie nu het beste vissie verkoopt? Ook in de dierentuinwereld komen ( jaarlijks) heel wat lijsten voor met de beste dierentuinen of dierentuinverblijven. Drie jaar onafgebroken gegevens verzamelen en ordenen heeft geleid tot een indrukwekkend boek. De uitgever ‘Schüling Verlag’ heeft voor ons een gesigneerd exemplaar beschikbaar gesteld. Ik ben benieuwd… Wat meteen opvalt is de mooie verzorging en maar liefs 388 pagina’s leesplezier! Eén derde gaat over algemene informatie en de testresultaten zelf. De rest gaat over een korte beschrijving van de genoemde 80 dierentuinen compleet met plattegrond.. Hoewel veel van internet te halen valt is hier een schat aan informatie te vinden. Denk aan openingstijden, adres, GPS, tijdsduur volledige tuin, een hoogtepunten route en, heel leuk, of er een Vriendenclub (met aantal leden!) aanwezig is. Totaal 20 kernpunten per tuin worden zo behandeld. Maar nu de eigenlijke test. Alleen complete tuinen zijn in zijn onderzoek meegenomen. Zo vallen dus de aquaria, dolfinaria en safariparken af. De auteur heeft de 80 zoo’s eerst verdeeld in de 30 leidende zoo’s met meer dan één miljoen bezoekers. Dit is groep A. Daarnaast is er nog een groep B voor de overige 50 tuinen met bezoekersaantallen tussen de 500.000 en 1.000.000. Die splitsing is niet logisch. Zeker omdat de auteur nogal wat uitzonderingen toevoegt die niet aan de zelf opgestelde eis van minimaal 500.000 bezoekers voldoen. De twee lijsten zijn ook lastig af te lezen, omdat het totaal aantal punten van de betere tuinen in groep-B, de mindere groep-A tuinen overtreft.

20 | Vriendennieuws

1 | 2012

Tekst: Pieter Biesta

N

De eigenlijke meting is grofweg als volgt: • 50% van de punten gaat naar de tuin zelf; • 35% gaat naar educatie en natuurbehoud; • 15% is commercie en organisatie. Het gaat veel te ver om de gebruikte ingewikkelde methodiek te beschrijven. Er zijn vaste kaders gebruikt, maar de weging binnen deze kaders blijft deels een kwestie van persoonlijke beleving. Hoe beoordeel je ‘gebouwen’ en nog moeilijker ‘sfeer’. Grote verrassingen in de beoordeling ben ik niet tegen gekomen. Nou ja eigenlijk toch wel. Verbaasd ben ik door het totaal ontbreken van ‘Loro parque’ op Tenerife en de grote tuin Poznan Nowe in Polen. Verrast door het feit dat de grootste collectie (vissen niet meegeteld) zich nu niet meer Zoo Berlin maar Zoo Pilsen in Tjechië bevindt. Nu dan natuurlijk de prangende vragen: Wie staat nummer één en waar staat Blijdorp? Bekijken we de totale score dan staat in groep A Schönbrunn (Wenen) nummer één. Blijdorp doet het met plaats 8 niet slecht (Burgers zoo is 9). Meten we alleen de tuin zelf. Dat is dus wat de bezoeker ziet, dan staat Blijdorp op plaats vier (Burgers Zoo zelfs op 3). De B groep wordt fier aangevoerd door Zooparc de Beauval in Frankrijk. Let op de meerdaagse reis dit jaar! Kortom: Een zeer compleet dierentuinboek. Anthony Sheridan heeft er zijn hele ziel en zaligheid in gestopt. Het boek bevat een schat aan informatie, prachtig fotowerk en indrukwekkend lijstwerk. Tel daarbij de relatief lage prijs van € 24,95 op en dat de opbrengst geheel ten goede komt van ‘Stiftung Artenschutz’ voor een gibbonproject in Viètnam. Dan zeg ik doen! Anthony Sheridan - What Zoos Can Do The leading Zoological Gardens of Europe 2010-2020 (Engelstalig) of Das A und O im Zoo. Europas führende Zoologische Gärten 2010-2020 (Duitstalig)

Schüling Buchkurier Falkenhorst 4 48155 Münster Tel. 0251-311523 Fax 0251-311524 [email protected] www.tiergarten.com USt-Id DE 811 621 381 ISBN 9783865231833

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:36

Pagina 21

NU OOK EEN VRIENDENWINKEL OP INTERNET! Om een leuk cadeautje te kopen bij de Vriendenwinkel hoeft u voortaan uw huis niet meer uit. Via de webshop op onze website

www.vriendenvanblijdorp.nl uw favoriete knuffel thuis laten bezorgen. Betalen gaat eenvoudig via Ideal en UPS brengt het pakje gewoon bij u thuis.

www.vriendenvanblijdorp.nl

U kunt deze bon besteden bij de Vriendenwinkel in Diergaarde Blijdorp.

Cadeaubon € 5,- (vijf euro) uitgegeven aan

Ontvang een cadeaubon van 5 euro voor de Vriendenwinkel in Blijdorp als u zorgt voor een nieuw lid van onze vereniging. Bedankt voor uw hulp Blijdorp nog mooier te maken!! handtekening

inschrijfnummer

Geldig tot 1 jaar na uitgifte. Niet inwisselbaar voor geld.

naam plaats datum

21 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:36

Pagina 22

Lijn 13 Bont Ze zitten er weer. Een lekker stel ravottende dik in hun jas zittende vossen. Whoww, wat is dat mooi vossenbont! Mag ik er vanuit gaan dat de meeste Vrienden van Blijdorp ook dierenvrienden zijn? Dan kan ik namelijk niemand van ons beledigen. De afgelopen winter heb ik te veel bont in het straatbeeld gezien. Ja, ik weet het, het is en blijft een moeilijke discussie. Natuurlijk is het onzin om ieder gebruik van bont af te wijzen. Als bont afkomstig is van bij het NBI aangesloten bronnen dan is er al veel leed voorkomen. Haar leden staan voor bont verkregen uit bronnen waar dierenwelzijn zoveel mogelijk is gegarandeerd. Het in Nederland verkochte bont is namelijk afkomstig uit de volgende bronnen: de restproducten van vleesconsumptie (lammeren, geiten, konijnen) en de restproducten van plaagbestrijding (muskusrat, opossum, wasbeer). Ik zou dan ook zeggen als je het dier opeet waarom dan niet zijn jas hergebruiken? Maar ook komt het bont van dieren uit de Pelsdierenhouderijen (nerts, vos). Persoonlijk vind ik dat met het houden van dieren in kwekerijen uitsluitend om esthetische en/of modische toevoegingen de grens overschreden wordt. Toch is het niet goed om deze gehele industrie als misdadigers neer te zetten zoals sommige van mijn extremistische dierenvrienden het liefst zouden doen. Zolang er geen mondiale regels zijn over het houden van pelsdieren, zullen deze kwekerijen als het ze in Nederland onmogelijk wordt gemaakt, uitwijken naar landen waar helemaal geen regels of controles zijn. De handel vindt altijd zijn weg. Wat me het meest stoort is de onverschilligheid van de consument en de wispelturige manier waarop de media met dit soort onderwerpen omgaan. De media nemen op geen enkele manier hun verantwoordelijkheid. Het is allemaal zo tendentieus. Wordt de ene keer partij getrokken voor het zielige beestje, de andere keer worden de mode-ontwerpers die hun nieuwe bontcollectie tonen als ‘leuk rebels‘ in het zonnetje gezet. Merken als Gucci en Alberta Ferretti kiezen schaamteloos en zonder kritiek voor bont. Het lijkt wel een verloren zaak om de media aan jouw kant te willen krijgen. Gelukkig zijn er ontwerpers als Iris van Herpen, And Beyond, LEW, Bas Kosters, Jan Taminiau en Hans Ubbink die laten weten tegen bont te zijn. De Amsterdam- en Oslo Fashionweek zijn gelukkig hele goede bontvrije uitzonderingen. En die modeontwerpers die vinden ‘dat het gewoon moet kunnen’ zouden we die collectief kunnen negeren? Waarom de discussie aangaan met egoïstische, eenzijdige, mensen die rücksichtslos het geloof van de persoonlijke vrijheid aanhangen. Die zijn blijven hangen in hun postpuberale esthetische fase waarmee dierenleed ondergeschikt wordt gemaakt aan de menselijke ijdelheid. Ik zou zeggen geef liever positieve aandacht aan ontwerpers die mooie kleding maken en daarbij oog hebben voor duurzaamheid. Nee, bont, leer, wel of geen vlees, deze discussie wil ik niet voeren. Die vertroebelt waar het werkelijk om gaat. Het gaat om persoonlijke grenzen stellen tegenover totale, momenteel toenemende onverschilligheid. Het meest effectieve wat wij kunnen doen is de vraag reduceren. Kijk kritisch naar wat je koopt. Er is niets tegen het bewonderen van bont….waar het hoort! Kijk hoe ze rennen, die poolvossen! Prachtig.

22 | Vriendennieuws

1 | 2012

Amoerpanter - foto: Peter van Norde

vn1_12:Opmaak 1

M

U

13-2-2012

11:36

T

T

A

Pagina 23

I

E

S

VIERDE KWARTAAL 2011

In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.

Geboren Geboren 3-10 okt/0.0.4 driestreep waterdoosschildpad, 23 okt/0.1.0 zebra, 13 nov/1.1.0 Aziatische leeuw, 6-9 dec /0.0.4 Komodovaraan, 19 dec/0.1.0 dikdik.

Gestorven Gestorven 20 okt/1.0.0 McCord’s slangenhalsschildpad (20 jaar), 21 okt/0.1.0 Maleise tapir, 31 okt/0.1.0 Soedanese schildhagedis (bijna 9 jaar), 19-22 nov/2.2.0 nandoe, 14 dec/1.0.0 Fiji-leguaan (bijna 25 jaar), 15 dec/1.0.0 Chuckwalla (17 jaar), 27 dec/0.1.0 gorilla (Tamu).

Gearriveerd Gearriveerd 4 okt/0.0.4 gewone octopus (uit Ocearium

Du Croisic), 21 okt/0.1.0 witkruinmangabey (uit Parijs), 8 nov/0.2.0 groenvleugelduif (uit Krefeld), 8 nov/2.2.2 grote textorwever (uit Krefeld), 9 nov/5.5.0 groenvleugelduif (uit Arnhem), 9 nov 2.2.0 Sneeuwkruin roodborsttapuit (uit Arnhem), 12 nov/3.2.0 blauwe pijlgifkikker (van privépersoon), 29 nov/3.0.0 Indische nimmerzat (uit Lesna zoo, Tsjechië).

werpen), 4 nov/1.0.0 moeraswallabie (naar Antwerpen), 4 nov/2.3.0 Visaya wrattenzwijn (naar Antwerpen), 7 nov/0.1.0 addax (naar Tierpark Berlin), 8 nov/4.0.0 karmijnrode bijeneter (naar Krefeld), 8 nov/1.1.0 purperen suikervogel (naar Krefeld), 9 nov/0.0.1 gila monster (naar Amersfoort), 9 nov/0.2.0 brilduiker (naar Arnhem), 9 nov/1.1.0 eidereend (naar Arnhem), 29 nov/1.2.0 klipdas (naar Lesna Zoo, Tsjechië), 15 dec/0.1.0 bizon (Naar Planckendael).

Verzonden Verzonden 6 okt/1.3.0 Adax (naar Amiens), 10 okt/1.0.0 zebra (naar Wroclaw), 19 okt/0.1.0 soldatenara (naar Dublin), 14 okt/0.3.0 poolvos (naar Dierenrijk Europa), 19 okt/2.0.0 vissende kat (naar Dierenpark Taman Indonesia, Kallenkotte, NL), 19 okt/3.0.0 bosrendier (naar Magdeburg), 19 okt/1.0.0 giraf (naar Olmense Zoo), 4 nov/0.0.3 stekelstaartvaraan (naar Ant-

Addax - foto: Koos Net

Leeuwentweeling - foto: Rob Doolaard

23 | Vriendennieuws

1 | 2012

vn1_12:Opmaak 1

13-2-2012

11:36

Pagina 24

c

o

l

o

f

o

n

34e jaargang, nummer 1, oplage: 6500

Denkt u na over een periodieke schenking aan onze vereniging?

Vereniging Vrienden van Blijdorp Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.

Kijk op www.schenkservice.nl en zoek op Vrienden van Blijdorp Alvast hartelijk dank!

a

g

e

n

d

De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 41,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden, zoals excursies en lezingen. Secretariaat: Koos van Leeuwen, Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam - Telefoon 010-4676637 Email: [email protected] ING Bank nr: 13 57 803 IBAN/SEPA nummer: NL39INGB 0001 3578 03 BIC nummer: INGBNL2A

a

Zondag 11 maart 2012 11.00-12.30 uur. Henk Zwartepoorte: Het beschermingsproject voor de Vietnamese waterschildpad.

Reizen: Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk Telefoon: 06-48808538 Email: [email protected]

Zaterdag 14 april 2012 Vriendenreis naar de dierentuin van Keulen. Zie pag. 12

Promotieteam: Marianne Nichting, Email: [email protected]

Zaterdag 12 mei 2012 10.30 – 11.30 uur. Algemene Ledenvergadering 2012. Aansluitend opening verbouwing Azië-huis.

Redactie-adres Vriendennieuws: Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: [email protected]

TWITTER @BLIJDORPVRIEND

Donderdag 31 mei t/m maandag 4 juni 2012 Meerdaagse Vriendenreis naar Frankrijk. Zie pag. 18

Redactie-medewerkers: Jan Breedijk, Monique van Leeuwen-Maat, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen Theo van de Velde, Trix Vermeulen

De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium. Vrienden hebben op de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde tot aanvang van de bijeenkomst en op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor het betreffende jaar. Er is niet meer dan één introducé per lid toegestaan. U kunt in het Eauditorium uitrijkaarten kopen. NB. De zaal gaat al om 9.30 uur open. U heeft dan alle tijd om onder het genot van een kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met collega-leden of te kijken of Koos van Leeuwen iets interessants voor u heeft op zijn curiosa-kraam.

Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam Vrienden van Blijdorp op Internet: Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl Samenstelling Verenigingsbestuur: Voorzitter Marcel Kreuger Secretaris Koos van Leeuwen Tweede secretaris Sylvia Visser-Noordijk Penningmeester / Vice-voorzitter Arie Bos Leden Peter Biesta - Reizen Marianne Nichting - Promotieteam Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR ISSN: 1568-3400

a

d

r

e

s

B

l

i

j

d

o

r

p

Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur

Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren. Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.