LEERPLICHTVERSLAG BRIELLE Schooljaar 2009/2010
Sector Samenleving Afdeling beleid Adri Coppens leerplichtambtenaar
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -1-
JAARVERSLAG LEERPLICHT Schooljaar 2009/2010
Inhoudsopgave: 1 Inleiding
3
1.1
4
Kernbegrippen rond de leerplicht
2 Taken en functies
5
2.1.
Registratie en controle
5
2.1.1
Registratie
7
2.1.2
Taak scholen
7
2.1.3
Registratie ongeoorloofd verzuim
2.2
2.3
2.5. 2.6
2.7
3 3.1 4
7
2.2.1
Relatief verzuim
7
2.2.2
Absoluut verzuim
8
2.2.3
Eén verzuimloket
8
Maatschappelijke zorgfunctie
2.4
7
Bestrijden schoolverzuim
9
Ontheffingen en vrijstellingen
10
2.4.1 Artikel 5 onder a van de Leerplichtwet 1969
10
2.4.2. Vrijstelling extra vakantieverlof
10
Preventie
10
Functioneren in netwerken
11
2.6.1 Zorgadviesteams
11
2.6.2 Werkgroep Uitvoering Leerplicht
12
Buitengewoon opsporingsambtenaar
12
2.7.1
13
Justitieel Casement Overleg (JCO)
Invoering kwalificatieplicht per 1 augustus 2007. Handhaving kwalificatieplicht
14 14
Regionaal Meld en Coördinatiepunt
15
4.1
Steunpunt onderwijs
15
4.2
Reboundvoorziening
15
5
Aandachtspunten schooljaar 2008/2009
17
6
Bijlagen
18
7
Verklaring afkortingen
19
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -2-
1 Inleiding De doelstelling van de Leerplichtwet 1969, hierna te noemen de Leerplichtwet, is er op gericht voor elke leerling een op zijn mogelijkheden en beperkingen toegesneden onderwijsaanbod tot stand te brengen. Complementair aan dit beleid is een stringent toezicht op de leerplichthandhaving. De uitgangspunten van de Leerplichtwet zijn:
de leerplicht dient een garantie in te houden dat jongeren goed worden voorbereid op hun functioneren in de samenleving;
het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet dient meer het karakter te dragen van maatschappelijke zorg, dan van justitieel optreden; dit is een laatste hulpmiddel;
de gemeenten hebben een centrale rol bij het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet.
De Leerplichtwet 1969 is van toepassing op:
de volledig leerplichtigen van 5 jaar tot en met 16 jaar;
kwalificatieplichtigen, alle jongeren tot de leeftijd van 18 jaar tenzij de jongere een startkwalificatie heeft.
In aanvulling op de leerplichtwet is de RMC-wet, de wet voor de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten per 1 januari 2002 in werking getreden. Deze wet verplicht de gemeenten alle voortijdige schoolverlaters te registreren. In de RMC-wet gaat het om niet-leerplichtige jongeren van 18 tot 23 jaar. Het betreft jongeren die geen diploma hebben of met een te laag diplomaniveau (alleen VMBO) het onderwijs hebben verlaten. De Leerplichtwet draagt het toezicht op de naleving van de wet op aan burgemeester en wethouders. Conform de wettelijke bepalingen is een leerplichtambtenaar aangewezen. In de door ons college op 5 oktober 1998 vastgestelde “ Instructie voor de leerplichtambtenaar”, zijn de wijze van taakuitoefening, behandeling van schoolverzuim en overleg en samenwerking met diensten en instellingen aangegeven.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -3-
1.1 Kernbegrippen rond de leerplicht:
Begin van de leerplichtige leeftijd: de eerste van de maand nadat een kind vijf jaar is geworden.
Einde van de volledige leerplichtige leeftijd: aan het einde van het schooljaar waarin een jongere 16 jaar is geworden, of aan het einde van het schooljaar na afloop waarvan de jongere ten minste twaalf volledige schooljaren een of meer scholen heeft bezocht.
Einde kwalificatieplicht: tot de 18e verjaardag van de jongeren of tot het moment dat zij een startkwalificatie hebben behaald.
Startkwalificatie: minstens een diploma VWO, diploma Havo, of een diploma MBO-niveau 2, 3 of 4.
Schoolverzuim. Te verdelen in drie soorten:
Geoorloofd verzuim: wettig verzuimen van de lessen.
Absoluut (ongeoorloofd) schoolverzuim: verzuim waarbij door de ouders/verzorgers niet is voldaan aan de inschrijvingsplicht van de leerplichtige.
Relatief (ongeoorloofd) schoolverzuim: verzuim dat al dan niet met voorkennis van de ouders/verzorgers door de leerplichtige wordt gepleegd. Relatief schoolverzuim noemt men “spijbelen”. Op vakantie gaan onder schooltijd noemt men “luxe verzuim”.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -4-
2. Taken en functies. De gemeentelijke taken bestaan uit het houden van toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969. Dit toezicht is formeel opgedragen aan het college en wordt uitgevoerd door de leerplichtambtenaar die de volgende taken heeft:
Registratie en controle.
Bestrijden schoolverzuim.
Maatschappelijke zorgfunctie.
Ontheffingen en vrijstellingen.
Preventie en zorgfunctie.
Voorlichtende functie.
Functioneren in netwerken.
Opsporingsbevoegdheid.
Klachtenafhandeling/bezwaarafhandeling.
Een aantal van deze onderwerpen zal worden toegelicht. De totale functie omvat 0,52 fte met als taken leerplicht en de leerplichtadministratie. 2.1 Registratie en controle. Hieronder een onderverdeling van de 3351 jongeren die in het schooljaar 2009/2010 volgens de gemeentelijke basisadministratie in de gemeente woonden. Schooljaar
2006/2007
2007/2008
2008/200
2009/2010
Aantal volledig leerplichtigen
2316
2264
2265
2282
383
361
9 van 5 t/m 16 jaar Aantal partieel leerplichtigen
202
(17 jarigen) 224
Kwalificatieplichtigen, overgangsjaar Kwalificatieplichtige leeftijd:
299
349
746
779
545
708
-waarvan zonder startkwalificatie
508
553
358
475
-waarvan ingeschreven op school.
385
430
248
328
-voortijdig schoolverlaters **
123
123
110
147
Kwalificatieplichtigen*: Aantal niet-leerplichtigen* van 18 t/m 22 jaar
* De cijfers van de kwalificatieplichtigen en de niet-leerplichtigen wijken in 2008/2009 af van vorige jaren. Omdat jongeren kwalificatieplichtig zijn tot de dag dat zij 18 jaar worden (voorheen aan het einde van het schooljaar waarin zij 17 jaar werden), is er een overlapping van deze twee groepen. Er is voor gekozen alle jongeren die op enig moment kwalificatieplichtig waren in het schooljaar 2008/2009 en 2009/2010 mee te tellen bij de groep kwalificatieplichtigen. ** Dit is het totaal aantal voortijdig schoolverlaters van dit moment. In het verslag van Steunpunt Onderwijs wordt het aantal voortijdig schoolverlaters genoemd die op enig moment in het schooljaar 2009/2010 uitgeschreven zijn van een school. 2.1.1 Registratie Een goede leerplichtadministratie vormt onmiskenbaar de basis voor het uitvoeren van de totale leerplichttaak van de gemeente. De leerplichtadministratie is geautomatiseerd. Hiervoor wordt het programma Civision Onderwijs gebruikt van Getronics PinkRoccade.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -5-
In de administratie wordt o.a. het aantal leerlingen dat in- en uitgeschreven is verwerkt. De leerplichtadministratie is gekoppeld aan het basisregistratie systeem (BRS) van de gemeente Brielle. Dit vergemakkelijkt de controle of alle jongeren die onder de Leerplichtwet vallen daadwerkelijk op een school staan ingeschreven. Met ingang van 1 januari 2010 hoeven de scholen voor Voortgezet en Beroepsonderwijs de in- en uitschrijvingen niet meer rechtstreeks bij de woongemeenten te melden, maar bij één digitaal loket dat beheerd wordt door de Informatie Beheer Groep. De woongemeenten kunnen via een beveiligde site de gegevens inzien. Ons automatiseringssysteem heeft (nog) geen koppeling met de IB groep, deze lijsten moeten handmatig verwerkt worden. Doordat er aanvankelijk nogal wat kinderziekten waren, de beheerder, in ons geval de leerplichtambtenaar, kon aanvankelijk de gegevens niet inlezen, is er een achterstand in het verwerken van deze gegevens gekomen. Het is mogelijk dat hierdoor in het systeem bij de niet-leerplichtige leerlingen, niet de actuele gegevens vermeld zijn. De gegevens van de leerplichtige jongeren zijn wel verwerkt. Er is voorlopig voor gekozen nog geen uitbreiding van Civision Onderwijs aan te schaffen omdat er in de regio een onderzoek gaande is om te komen tot een "dienstverleningsconcept". Een onderdeel daarvan is een gezamenlijke leerplichtadministratie waarvoor dan naar alle waarschijnlijkheid een ander programma aangeschaft zal worden. Regelmatig wordt een overzicht gegenereerd uit de leerplichtadministratie van leerplichtige jongeren die niet op een school staan ingeschreven. De ouders/verzorgers van deze jongeren krijgen dan een brief met een formulier dat, ingevuld en voorzien van een stempel van de school, moet worden teruggestuurd. Als er binnen enkele weken niet wordt gereageerd volgt een herinnering. Reageren zij dan nog niet worden zij uitgenodigd voor een gesprek. In het schooljaar 2009/2010 zijn 69 ouders/verzorgers aangeschreven. De redenen dat jongeren niet zijn ingeschreven kunnen divers zijn:
de directeur van de school heeft de inschrijving niet kenbaar gemaakt (vaak scholen buiten Brielle gelegen);
de jongere staat onder een andere naam op een school ingeschreven;
de jongere is naar Brielle verhuisd, maar school verzuimt de nieuwe woongemeente te informeren (soms wordt een verhuizing op school ook niet doorgegeven, zodat ze niet kunnen melden);
En in enkele gevallen:
de jongere is niet in staat onderwijs te volgen en is daarom nog thuis (medisch kinderdagverblijf) en ouders hebben verzuimd tijdig dispensatie aan te vragen;
de jongere is nog niet ingeschreven omdat er nog geen schoolkeuze is gemaakt.
de jongere en familie zijn met onbekende bestemming vertrokken.
In de meeste gevallen zijn de jongeren ingeschreven op een school buiten Brielle en heeft deze school verzuimd tijdig bij de woongemeente te melden. Momenteel worden er ook veel woningen opgeleverd in een nieuwbouwwijk waar veel mensen uit de regio-gemeenten zich inschrijven. In veel gevallen blijven de jongeren dan tot einde van het schooljaar op een school in hun vorige woonplaats ingeschreven. Deze inschrijvingen zijn dan niet bij ons bekend. Een enkele keer gaat een jongere echt niet naar school. Deze jongere en ouders worden dan uitgenodigd door de leerplichtambtenaar. Onderzocht wordt wat de reden is en de jongere wordt begeleid naar een opleiding of naar de Reboundvoorziening (Rochade zie 4.2). Indien dit niet mogelijk is worden na advies van de schoolarts de gronden voor een vrijstelling van inschrijving (zie 2.4) onderzocht. Uiteindelijk is van alle 69 jongeren een school bekend. Ook gebeurt het dat jongeren op een school worden ingeschreven maar niet voorkomen in de gemeentelijke basisadministratie. Over al deze gevallen wordt contact opgenomen met de afdeling Burgerzaken die dan een onderzoek instelt.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -6-
2.1.2 Taak scholen Volgens artikel 18 van de Leerplichtwet moeten de directeuren van de scholen binnen 7 dagen kennis geven van de in- en afschrijving van een leerling. Een beslissing tot verwijdering moet terstond worden gemeld. De registratie van leerplichtigen vormt de basis voor het bestrijden van het (absolute) schoolverzuim. Immers hieruit blijkt of iedere leerplichtige inderdaad op een school staat ingeschreven. Het “up to date” houden van het leerlingenbestand valt of staat met de aanlevering van de mutatiegegevens. 2.1.3 Registratie ongeoorloofd verzuim De gemeente dient ingevolge artikel 25 van de Leerplichtwet jaarlijks in oktober opgave te doen aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen (OC&W), betreffende de omvang en de behandeling, van aan de leerplichtambtenaar gemeld schoolverzuim. Een afschrift van schooljaar 2008/2009 vindt u de bijlage. 2.2 Bestrijden schoolverzuim. 2.2.1 Relatief verzuim Indien een leerling zonder geldige reden de les(sen) verzuimt en dit gedurende een periode van vier opeenvolgende lesweken in totaal zestien uren les- of praktijktijd bedraagt, geeft het hoofd van de school hiervan onverwijld kennis. De scholen voor voortgezet onderwijs en instellingen (MBO) moeten dit melden via de Informatie Beheer Groep. Het primair onderwijs en speciaal onderwijs melden nog rechtstreeks bij burgemeester en wethouders van de woongemeente. Door de directeuren in het primair onderwijs worden heel weinig meldingen gedaan voor wat betreft schoolverzuim. Slechts in een incidenteel geval wordt de hulp van de leerplichtambtenaar ingeroepen. De contacten met de scholen voor voortgezet onderwijs in Brielle zijn goed, door regelmatige contacten met de zorgcoördinatoren op de ZAT’s (Zorgadviesteam). Ook bij overmatig (zorgelijk) ziekteverzuim kan de leerplichtambtenaar een taak hebben. Vaak is een gesprek in het stadskantoor voor ouders voldoende om hun kinderen minder snel ziek te melden. Bij twijfel is het mogelijk de schoolarts een onderzoek te laten doen. Na een verzuimmelding stelt de leerplichtambtenaar een onderzoek in. Al naar gelang de aard en de omvang van het verzuim wordt een behandelingsplan opgesteld. Globaal omvat dit plan de volgende stappen:
Onderzoeken wat de reden van het verzuim is (kan zijn).
Oorzaak en gevolgen bespreekbaar maken in de thuissituatie en op school.
Het doen van een hulpaanbod.
Indien nodig verwijzen, bemiddelen, begeleiden naar instantie voor (jeugd) hulpverlening.
In enkele gevallen zorgmelding/advies bij het Advies Meldpunt Kindermishandeling
Indien vermoedens zijn van gezinsproblemen melden bij het CJG of de ROSA.
In het uiterste geval kan een proces-verbaal worden opgemaakt tegen de betreffende jongere, en/of de ouders/verzorgers.
Bovenstaande stappen kunnen zowel individueel door de leerplichtambtenaar genomen worden, als door het zorg adviesteam, waarvan de leerplichtambtenaar deel uit maakt.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -7-
2.2.2 Absoluut verzuim. Bij kwalificatieplichtigen komt soms absoluut schoolverzuim voor. De leerplichtambtenaar neemt met deze jongeren contact op. Vaak blijkt dan dat zij wel naar school willen, maar dat er geen plaats is in de opleiding die zij willen. Soms weten zij niet wat zij willen en worden dan doorgestuurd naar Steunpunt onderwijs. Voor sommigen is het passender te gaan werken omdat zij niet te motiveren zijn om naar school te gaan, vaak geeft een werkgever interne opleidingen. De jongeren die uitvallen zijn vaak jongeren die zich inschrijven bij een Regionaal Opleidingscentrum (ROC) en dan ontdekken de opleiding toch niet leuk te vinden. De afspraak met de ROC’s is dat zij deze jongeren helpen een andere opleiding te zoeken (trajectbureau van het Albeda College en servicepunt van het Zadkine College) binnen hun ROC. Met de invoering van de kwalificatieplicht per 1 augustus 2007 zijn de scholen en onderwijsinstellingen ook verplicht er voor te zorgen dat kwalificatieplichtigen bij een andere school/opleiding ingeschreven worden. Dit lukt echter niet voor alle jongeren en soms zitten er enkele maanden tussen voordat zij op een nieuwe opleiding terecht kunnen. Voor 7 van deze leerlingen is er voor korte of een iets langere tijd vrijstelling verleend met als voorwaarde een bewijs van inschrijving op een nieuwe opleiding en een geschikte dagbesteding (werk). Deze jongeren worden wel gevolgd door de leerplichtambtenaar. Zijn zij nog kwalificatieplichtig en beginnen zij toch niet aan de geplande vervolgopleiding, kan overwogen worden een proces-verbaal op te maken. In Brielle komen jaarlijks een aantal kinderen en jongeren wonen die de Nederlandse taal niet (of niet voldoende) beheersen. Speciaal voor de opvang van deze leerplichtige nieuwkomers is er een aantal klassen in het gewone onderwijs ingericht. Dit zijn de Schakelklassen eerste opvang in het basisonderwijs en de Internationale Schakelklassen (ISK) in het voortgezet onderwijs. Op het eiland Voorne-Putten heeft de basisschool "De Horst" in Spijkenisse een schakelklas "De Kameleon". Vanuit Brielle hebben 3 kinderen deze school in de ochtenduren bezocht. De middaguren volgen zij de lessen op een basisschool in Brielle. Voor de ISK voor het voortgezet onderwijs maken we gebruik van de klassen ingericht in scholen in Rotterdam en Vlaardingen. Door de gemeente Rotterdam zijn 7 jongeren uit Brielle getest en geplaatst op een ISK in Rotterdam. Daarnaast was het voor 2 jongeren niet mogelijk een ISK te vinden omdat de klassen allemaal vol zaten. Deze 2 jongeren zijn 17 februari 2010 in Brielle komen wonen hebben nog steeds geen onderwijs genoten. De leerplichtambtenaar heeft dit probleem bij de afdeling beleid van Brielle en bij het samenwerkingsverband VO aangegeven, met het verzoek na te gaan of een ISK voortgezet onderwijs in onze eigen regio haalbaar is. verzuimmeldingen
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
Absoluut verzuim: volledig leerplichtig:
0
partieel leerplichtig:
6
kwalificatieplichtig: Relatief verzuim
23
Bemiddelingen/zorgmeldingen:
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
4
5
1
5
5
8
16
29
61 19
Pagina -8-
2.2.3 Eén verzuimloket. Schoolverzuim is vaak een voorbode voor latere schooluitval. Een sluitend proces rond het melden en aanpakken is een voorwaarde om schooluitval bij de bron aan te pakken. In de loop van het schooljaar 2008-2009 is een landelijk digitaal “verzuimloket” ingevoerd. Voordeel van het landelijk “verzuimloket” is dat de school voor voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs de melding digitaal kan (moet) aanleveren bij één loket. De drempel wordt veel lager. De IB-groep heeft alle actuele naam-adres-woongegevens omdat zij zijn aangesloten op de gemeentelijke basisadministraties. Op het moment dat een school inlogt, zien zij de leerlingen die bij hen op school zijn ingeschreven. Zij hoeven slechts de verzuimer aan te klikken en alle gegevens worden al op het verzuimformulier vermeld. Slechts de verzuimdata en de acties van de school hoeven nog ingevuld te worden. De leerplichtambtenaar van de woongemeente krijgt meteen een mailtje dat er een melding is gedaan. Hij/zij kan dan inloggen bij het loket en ziet gelijk welke jongere uit zijn/haar gemeente gemeld is. Vervolgens zoekt de leerplichtambtenaar contact met de meldende school cq instelling, en stemt het handelen af. Het contact tussen school en leerplichtambtenaar blijft ook nu nog heel belangrijk. Voor het handelen van de leerplichtambtenaar is de nota “justitiële handhaving schoolverzuim” een leidraad. Niet alle verzuim hoeft natuurlijk te eindigen met een proces-verbaal. Overigens worden alle jongeren tot 23 jaar gemeld, de leerplichtigen (tot 18 jaar) bij de leerplichtambtenaar, de niet-leerplichtigen bij de RMC functionaris. Brielle heeft totaal 24 verzuimmeldingen ontvangen via het verzuimloket. Vanaf volgend schooljaar is het VO en MBO verplicht alle verzuimmeldingen via de IB-groep te doen. 2.3 Maatschappelijke zorgfunctie Naast de behandeling van het absolute en relatieve (ongeoorloofde) verzuim bestaat het werk van de leerplichtambtenaar voor een belangrijk deel uit het geven van advies en hulp bij (complexe) problemen met de leerplicht. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan zaken rondom schorsing cq. verwijdering van leerlingen, het vinden van een nieuwe school of het bemiddelen in conflicten tussen ouders/leerling en de school. Ook heeft de leerplichtambtenaar regelmatig contact met de Raad voor de Kinderbescherming, het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) jeugdzorg en reclassering om de ontwikkelingen en zorgen van en over jongeren, v.w.b. school maar ook soms de thuissituatie, te delen. In totaal waren er dit schooljaar 19 casussen waarbij de leerplichtambtenaar heeft bemiddeld. Onder deze casussen waren ook 5 jongeren die vanwege hun extreme gedrag niet meer welkom waren op de reguliere school/rochade. Twee daarvan zijn aangemeld bij Rochade en tijdens die wachttijd heeft de leerplichtambtenaar school verzocht de jongeren toch toegang tot de regulier school te geven totdat de plaatsing bij Rochade daadwerkelijk plaatsvond. De derde jongere is door de reguliere school aangemeld bij Rochade, echter na één week heeft hij het daar zo bont gemaakt dat hij niet gehandhaafd kon worden. De reguliere school heeft hem toen weer onderwijs aan moeten bieden. Tegelijkertijd is de procedure voor aanvraag cluster 4 onderwijs gestart. De school ving hem enkele uren in de week op in een aparte ruimte omdat hij zich agressief gedroeg tegenover andere leerlingen. Dit heeft geduurd van 12 oktober 2009 tot en met juni 2010. Pas vlak voor de zomervakantie is bekend geworden dat de jongere per 1 augustus 2010 is geplaatst in het ZMOK onderwijs op het Schreudercollege. Twee andere jongeren die het bij Rochade te bont hebben gemaakt zijn, na korte tijd een aangepast (korter) programma te hebben gevolgd bij Rochade, geplaatst op een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen (cluster 4 school). Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -9-
2.4 Ontheffingen en vrijstellingen 2.4.1 Artikel 5 onder a van de Leerplichtwet. Op grond van artikel 5 onder a van de Leerplichtwet (lichamelijke of psychische gesteldheid) kan door ouders/verzorgers bij burgemeester en wethouders een beroep op vrijstelling worden gedaan van de verplichting om ervoor te zorgen dat hun kind als leerling op een school is ingeschreven. De leerplichtambtenaar stelt een onderzoek in naar aanleiding van een dergelijk verzoek. Burgemeester en wethouders verlenen de vrijstelling. Dit is gemandateerd aan de leerplichtambtenaar. In principe wordt de vrijstelling verleend voor de duur van één schooljaar. Twee jongeren bezoeken een medisch kinderdagverblijf en hebben op advies van de schoolarts een vrijstelling voor de gehele duur van de leerplichtige leeftijd. Eén jongere heeft een vrijstelling voor één jaar ontvangen.
2.4.2 Vrijstelling extra vakantieverlof en wegens gewichtige omstandigheden. Het hoofd van de school kan onder in de Leerplichtwet vastgestelde voorwaarden voor maximaal 10 dagen extra vakantieverlof verlenen. Het hoofd kan ook een verzoek om vrijstelling toestaan voor ten hoogste 10 dagen wegens ‘andere gewichtige omstandigheden’. Wij houden geen administratie bij van het extra verlof verleend door de hoofden van de scholen. Voor het geven van vrijstelling ‘wegens andere gewichtige omstandigheden’ voor meer dan 10 schooldagen ligt de beslissingsbevoegdheid bij de leerplichtambtenaar. Deze schooljaren zijn hiervoor geen aanvragen ontvangen. Wel heeft de leerplichtambtenaar in een aantal gevallen het hoofd van een school voor primair onderwijs geadviseerd bij het verlenen van extra vakantieverlof. 2.5 Preventie Op 18 maart 2010 is de landelijke dag van de leerplicht geweest. De wethouder heeft die dag 3 scholen bezocht. Als eerste was hij om 08:30 uur aanwezig op praktijkschool "De Schakel". Hij heeft aan alle leerlingen een sleutelhanger met een klokje uitgedeeld, en benadrukt dat het belangrijk is om op tijd op school te zijn. Daarna heeft hij afdeling Markant van het Maerlant College bezocht met dezelfde boodschap en ook weer de klokjes uitgedeeld. In de middag heeft de wethouder alle klassen van SBO "De Nieuwe Poort" bezocht en ook daar weer de klokjes uitgedeeld. Alle drie de scholen waren enthousiast dat zij waren uitgekozen om bezocht te worden op deze dag van de leerplicht. Op 28 oktober 2009 en 13 april 2010 heeft de leerplichtambtenaar samen de vrijwillige agent van politie en tevens gemeentelijk toezichthouder de heer F. Kraaijenbrink, een willekeurige straatcontrole uitgevoerd. Diverse plaatsen waar jongeren zich op konden houden, o.a. de winkelstraten en de hangplekken zijn bezocht. Deze dagen zijn respectievelijk 7 en 12 jongeren aangesproken. Als redenen werd opgegeven”; “eerste uren vrij”; “pauze”; “ziek” enz. De scholen van deze jongeren zijn benaderd en alle opgegeven redenen zijn gecheckt. Het is als een succes ervaren omdat de jongeren die aangesproken zijn allen positief reageerden nadat de intentie van de controle was uitgelegd en wij daarover een folder uitreikten voor de ouders. Tevens is één school voor voortgezet onderwijs er op gewezen dat ondanks een verbod in de pauzes buiten de schoolpleinen te komen toch veel jongeren bij de supermarkt gesignaleerd worden. Zij gaan beter toezien op handhaving van de schoolregels.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -10-
Op 13 januari 2010 hebben de leerplichtambtenaar, de heer Kraaijenbrink en 3 conciërges van het Wellant College, en van de beide afdelingen van het Maerlant College in de binnenstad een controle uitgevoerd. Er zijn totaal 10 jongeren aangesproken. Doordat de conciërges op de hoogte zijn van de roosters kon meteen beoordeeld worden of zij geoorloofd buiten waren. Twee jongeren zijn door een conciërge weer terug naar school gestuurd omdat zij in een tussenuur de school niet mogen verlaten. 2.6 Functioneren in netwerken. 2.6.1 Zorg adviesteams De primaire taak van scholen is het bieden van onderwijs. Een belangrijk doel hierbij is, dat iedere jongere een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt haalt. Binnen het Samenwerkingsverband van scholen voor voortgezet onderwijs, is hiertoe de vorming van een zorgstructuur overeengekomen, waardoor een “continuüm van zorg” aan leerlingen geboden wordt. Jongeren met (potentiële) problemen dienen zo snel mogelijk ondersteund en begeleid te worden, teneinde schooluitval te voorkomen. In het voortgezet onderwijs in Brielle is schoolmaatschappelijk werk gerealiseerd. De maatschappelijk werker is enkele uren per week op de school aanwezig. Hij/zij maakt in die uren ook deel uit van het ZAT. Per school is de behoefte aan vergaderfrequentie van het adviesteam bepaald. Hieronder een overzichtje: School
Aantal
Schoolmaat-
School-
Orthope-
Leerplicht-
Bijeenkom-
schappelijk
verpleeg-
dagoog
ambtenaar
sten
werk
kundige
5
Ja
Ja
Ja
ja
10
Ja
Ja
Ja
Ja
Wellant College
5
Ja
Ja
--
Ja
Bahurim
5
Ja
Ja
--
Ja
Schakel/ m.i.v. 01-
8
Ja
Schoolarts
--
Ja
8
Ja
Ja
Ja
Ja
Maerlant College Jan Matthijssenlaan Maerlant College Van Sleenstraat
08-08 gecombineerd met praktijkschool “De Sluis” Maerlant College Afdeling Markant Op de scholen voor voortgezet onderwijs in Brielle bestaat het ZAT behalve uit schoolmaatschappelijk werk ook uit leerling-coördinatoren, de schoolverpleegkundige (GGD), de leerplichtambtenaar en soms een orthopedagoog. Hoewel de inbreng van de leerplichtambtenaar tijdens de ZAT’s niet op alle scholen even groot is, niet altijd is er direct schoolverzuim, is het wel van belang dat deze bij de ZAT’s aanwezig is. Immers door school- of maatschappelijke problemen ontstaat vaak ook schoolverzuim. Voor de leerplichtambtenaar van Brielle is het bijwonen van ca. 41 ZAT’s per jaar met een duur van 1,5 tot 2 uur een hele grote belasting. De leerplichtambtenaren van Voorne-Putten-Rozenburg hebben v.w.b. het bijwonen van de ZAT’s in de regio de taken onderling verdeeld. Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -11-
De leerplichtambtenaar van Brielle woont het ZAT van Bahurim, Maerlant College , afdeling Van Sleenstraat en Markant bij. Bij het ZAT van het Wellant College wordt leerplicht vertegenwoordigd door een leerplichtambtenaar van Spijkenisse en op het Maerlant College afdeling Jan Matthijssenlaan wordt leerplicht vertegenwoordigd door de leerplichtambtenaar van Westvoorne. 2.6.2 Werkgroep Uitvoering Leerplicht (WUL). De wijze waarop leerplichtambtenaren overleg plegen en samenwerken met hun ambtgenoten is neergelegd bij de Werkgroep Uitvoering Leerplicht (WUL) en bestaat uit de leerplichtambtenaren van de Regio Voorne-Putten-Rozenburg en Goeree-Overflakkee. Zij komen gemiddeld acht keer per jaar bijeen. Er worden afspraken gemaakt over een eenduidige aanpak van de diverse aspecten van de Leerplichtwet Tevens worden deskundigen uitgenodigd om een toelichting te geven op hun vakgebied in relatie tot leerplicht. Hierbij moet u denken aan de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg, Officier van Justitie, Bureau vertrouwensartsen (AMK), vertegenwoordigers van specifieke projecten bij ROC’s e.d. Onderwerpen die ter sprake komen, zijn onder andere: Steunpunt Onderwijs, Rebound, terugmelding wethoudersoverleg, stand van zaken in- en afschrijvingen door scholen en leerplichtregistratie, RMC, en zorgaanbod scholen in relatie tot de Leerplichtwet. Ook wordt er regelmatig gesproken over de wenselijk of onwenselijkheid van een regionaal leerplichtbureau. In maart 2009 is een rapport tot stand gekomen over regionale samenwerking voor Leerplicht en RMC in de regio Voorne-Putten-Rozenburg, zie bijlage. In het MAZA-overleg (portefeuillehouderoverleg maatschappelijke zaken) van 26 maart 2009 is afgesproken dat er wordt gestreefd naar een regionaal Bureau Leerplicht (RBL), maar dat er een dienstverleningsconcept als tussenstap wordt gerealiseerd. Het bedrijf Donkelaar en Schuller adviseurs, wat ook het rapport over de regionale samenwerking heeft gemaakt, heeft opdracht gekregen tot het uitwerken van het dienstverleningsconcept. In Brielle heeft het college van Burgemeester en Wethouders nog niet daadwerkelijk besloten om tot een dienstverleningsconcept over te gaan. De plannen hiervoor zijn nog volop in ontwikkeling. 2.7 Buitengewoon opsporingsambtenaar. Een leerplichtambtenaar is niet automatisch bevoegd een proces-verbaal op te maken. Het is noodzakelijk hiervoor de opleiding buitengewoon opsporingsambtenaar te volgen. De leerplichtambtenaar heeft in 2002 jaar de cursus buitengewoon opsporingsambtenaar gevolgd en zij is september 2002 door de korpschef van het politiekorps Rotterdam-Rijnmond beëdigd. In 2007 heeft de leerplichtambtenaar opnieuw de Cito-toets voor Boa afgelegd en is de bevoegdheid verlengd tot augustus 2012. Als er een proces-verbaal is opgemaakt wordt een kopie gestuurd naar de Raad voor de Kinderbescherming. Vóór de jongere voor de rechter moet verschijnen, vindt er eerst een “driehoeksoverleg” plaats tussen een medewerker van de Raad voor de Kinderbescherming, een medewerker van het Openbaar Ministerie en de leerplichtambtenaar. Tijdens dit overleg heeft de leerplichtambtenaar de gelegenheid aanvullende informatie te verstrekken en wordt gezamenlijk besloten tot een eventueel verder (civiel)onderzoek door de raad. De Raad geeft, na een basisonderzoek, de Officier van Justitie een advies over de eventuele strafmaat. Overigens is het niet zo dat in alle gevallen van verzuim een proces-verbaal opgemaakt wordt. Vaak kunnen jongeren op een andere wijze bewogen worden de school regelmatig te bezoeken. In de meeste gevallen wordt een proces-verbaal slechts opgemaakt indien er sprake is van ernstige sociale en emotionele problematiek. Het proces verbaal wordt dan gebruikt om een gedwongen hulpverlening te bewerkstelligen. In dergelijke gevallen heeft het regelmatige schoolbezoek niet altijd de hoogste prioriteit.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -12-
In juni 2004 (geactualiseerd in 2008), is de nota “Justitiële Aanpak Schoolverzuim” gepresenteerd. In deze nota zijn de verschillende procedures van aanpak schoolverzuim vermeld. Onder andere is het mogelijk kort verzuim, zonder achterliggende problematiek een HALT aanbod te doen. Jongeren die middelmatig verzuimen kunnen via een SIL-zitting (parketsecretaris) middels een werkstraf worden bestraft. Is er tevens achterliggende problematiek zal de raad voor de Kinderbescherming een basisonderzoek doen en adviseren over de strafafdoening. Bij ernstig verzuim zal de zaak naar de kantonrechter gaan. Wanneer welke procedure wordt doorlopen wordt in het driehoeksoverleg besproken. Door het Openbaar Ministerie wordt de definitieve afdoeningbeslissing genomen. Proces verbaal
2006/2007
2007/2008
2008/2009
Leerplichtigen
3
1
2
Ouders
2
2009/2010 3
6(luxe)
Leerplichtigen+ouders Halt afdoening jongere 2.7.1
1
Justitieel Casement Overleg.
Op dit overleg worden alle jongeren tot 18 jaar besproken die met de politie in aanraking zijn gekomen. Bij dit overleg zijn aanwezig de officier van justitie, Raad voor de Kinderbescherming, de jeugdcoördinator van de politie van district de Eilanden en de jeugdreclassering. De leerplichtambtenaar krijgt de lijst van te bespreken jongeren tevoren per mail toegestuurd. Gevraagd wordt om aanvullende gegevens, zoals school en eventueel verzuim. Dit wordt per mail doorgegeven aan de Raad voor de Kinderbescherming die alle gegevens verzamelt.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -13-
3. Invoering kwalificatieplicht. De bestrijding van voortijdig schoolverlaten is een speerpunt van het kabinet. Daarom is de kwalificatieplicht tot achttien jaar ingevoerd. Hiertoe is de Leerplichtwet aangepast. De kwalificatieplicht geldt voor iedereen die: nog geen 18 jaar is; geen startkwalificatie heeft; de volledige leerplicht heeft afgerond. De kwalificatieplicht betekent niet dat leerlingen vijf dagen naar school moeten. Het is ook mogelijk om aan deze kwalificatieplicht te voldoen met combinaties van leren en werken zoals de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) in het MBO. 3.1 Handhaving kwalificatieplicht. Scholen en onderwijsinstellingen onderhouden contact met zowel de leerlingen als de ouders als met de leerplichtambtenaar. Als leerlingen lessen missen zonder dat zij daarvoor een geldige reden hebben, kan de school zowel de leerling als de ouders hierop aanspreken. De school/instelling meldt ongeoorloofd verzuim aan de IB-groep. Naast het doorgeven van verzuim melden de scholen/instellingen ook aan de leerplichtambtenaar welke leerlingen in- en uitgeschreven worden. Scholen/instellingen zijn verplicht ervoor te zorgen dat vóór zij een kwalificatieplichtige uitschrijven, hij/zij bij een andere school of opleiding ingeschreven wordt. Een kwalificatieplichtige valt onder de Leerplichtwet, dus er kan een proces-verbaal gemaakt worden. In december 2009 heeft het ministerie alle jongeren in Nederland aangeschreven die volgens de bron-gegevens (IB-groep) na het behalen van het VMBO-examen zich niet hebben laten inschrijven bij vervolgonderwijs. Iedere gemeente heeft ook een lijstje ontvangen van jongeren. In Brielle waren 2 jongeren aangeschreven. Eén jongere is ingeschreven bij de hogeschool voor toerisme en hospitality en de andere jongere heeft een vrijstelling ontvangen van burgemeester en wethouders. Deze vrijstelling is verleend omdat de familie van deze jongen voornemens waren te gaan emigreren. Hij heeft zich ingeschreven bij het LOI (aangetoond) om de studie in het buitenland voort te kunnen zetten. In juli 2010 heeft de minister alle jongeren die dit schooljaar zijn geslaagd voor het VMBO-examen ook een brief gestuurd, met de vraag of er al een vervolgopleiding is gevonden, zie bijlage. Tevens heeft het samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Voorne Putten Rozenburg een actie gehouden. De scholen moeten van alle leerlingen die het VMBO-examen hebben behaald het vervolgonderwijs van die leerling opgeven. Is er om wat voor reden dan ook geen vervolgonderwijs bekend, worden deze leerlingen doorverwezen naar Steunpunt Onderwijs. De leerplichtambtenaren zullen in september 2010, net als in september 2009 de scholen voor Middelbaar Beroepsonderwijs op Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee bezoeken. De lijsten van leerlingen die doorgegeven zijn door het Voortgezet Onderwijs zullen dan naast de lijst van daadwerkelijk ingeschreven (en vooral aanwezige) leerlingen gelegd worden. De overheid geeft gemeenten en scholen meer geld. Gemeenten kunnen hiervan (meer) leerplichtambtenaren aanstellen zodat de kwalificatieplicht goed nageleefd wordt. Scholen kunnen het geld inzetten voor de registratie van verzuim en om meer docenten aan te nemen. Het ministerie van OC&W heeft ten behoeve van de invoering van de Kwalificatieplicht een uitkering toegekend aan de gemeente Rotterdam als zijnde de contactgemeente van de RMC Regio Rijnmond. Besloten is deze gelden te verdelen onder de subregio’s, die het weer verdelen onder de diverse gemeenten. Dit is geoormerkt geld. Brielle heeft dit geld besteed aan een uitbreiding van fte voor leerplicht.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -14-
4 Regionaal Meld- en Coördinatiepunt en Reboundvoorziening. Het beleid van de landelijke en lokale overheid is erop gericht het aantal schoolverlaters dat ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt komt te verminderen. Het gaat daarbij om jongeren in de leeftijd van 18 tot 23 jaar, die bij het verlaten van de school niet aansluitend bij een andere onderwijsinstelling worden ingeschreven en die nog niet over een startkwalificatie beschikken. De gemeente Rotterdam is als contactgemeente aangewezen om binnen de regio Rijnmond een Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) te vervullen. De gemeente Spijkenisse is als kerngemeente aangewezen binnen de subregio Zuid-Hollandse Eilanden. 4.1 Steunpunt Onderwijs Het Steunpunt is een initiatief van de Regionale Meld- en Coördinatie-functie op de Zuid-Hollandse eilanden. Door subsidie van de regiogemeenten en een bijdrage uit het RMC-budget wordt het “Steunpunt Onderwijs” in Spijkenisse bekostigd. Voor de gemeente Brielle betekent dit voor 2010 € 3961,-Het doel van het steunpunt is om jongeren van 16 tot 23 jaar te begeleiden naar onderwijs of opleiding in combinatie met arbeid. Gewerkt wordt op basis van beroepskeuzeonderzoeken, persoonlijkheidsonderzoeken en individuele trajectbegeleiding (I.T.B.). Aansluiting en afstemming wordt gezocht bij reeds bestaande voorzieningen, waarbij het Steunpunt een vangnet functie heeft. Het is van groot belang dat er voor iedere jongere, een maatschappelijk gewenste dagbesteding is. Zie de bijlage voor het Jaarverslag 2008/2009 van het Steunpunt Onderwijs. 4.2 Reboundvoorziening Rochade. Rochade VPR is een onderwijs opvangvoorziening voor Voorne-Putten-Rozenburg en is aanvullend op de zorg die scholen voor regulier voortgezet onderwijs geboden wordt. De algehele verantwoordelijkheid voor het functioneren van Rochade berust bij het Samenwerkingsverband VO van Voorne- Putten-Rozenburg, de Stichting Lindenhof en het RMPI. Rochade kent de volgende trajecten:
Rebound is bestemd voor leerlingen in het voortgezet onderwijs die met hun gedrag de veiligheid van medeleerlingen en docenten negatief beïnvloeden. De opvang duurt maximaal 3 maanden;
Herstart is bestemd voor leerlingen die vier weken of langer thuis zitten, zonder uitzicht op plaatsing op een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Deze leerlingen zijn in principe bekend bij leerplicht en blijven maximaal 3 maanden.
Op De Rails is bestemd voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen in het reguliere onderwijs, waarvan de gedragsproblematiek niet direct te herleiden is tot een geclassificeerde stoornis. De leerling verblijft hier maximaal 2 jaar.
In de genoemde perioden worden de leerlingen aan de hand van een handelingsplan met daarin zowel een onderwijs- als zorgcomponent toegerust voor hun terugkeer in het reguliere onderwijs. Een leerling krijgt bij Rochade VPR de gelegenheid aanwezige vaardigheden te vergroten en nieuwe vaardigheden leren en te oefenen, zodat hij of zij beter opgewassen is voor de taken die de samenleving hem of haar stelt. De voorziening is niet bedoeld voor leerlingen met een REC Cluster IV indicatie of leerlingen die een justitieel traject moeten doorlopen. Rochade werkte in 2009/2010 met vijf groepen verdeeld over drie locaties. Drie groepen in Spijkenisse en twee groepen in Hellevoetsluis.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -15-
Om de toelating te regelen is de “Toelatingscommissie Onderwijs Opvang Voorzieningen” (TOCO). In deze TOCO hebben de volgende organisaties zitting: Onderwijsopvang (Rochade), leerplicht, Bureau Jeugdzorg en REC Rijndrecht. De TOCO kan behalve een onderwijsindicatie ook een jeugdzorgindicatie afgeven en de relatie met het REC voor de cluster 4 indicatie (speciaal onderwijs) kan direct worden gelegd. Uit de gemeente Brielle heeft in 2009/2010 één jongere deelgenomen aan het Herstart traject en zes aan het traject Op de Rails.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -16-
5 Aandachtspunten schooljaar 2010/2011 Verzuimmeldingen: Dit schooljaar zijn er door betere contacten met de scholen voor Voortgezet Onderwijs beduidend meer verzuimvermeldingen geweest. Komend schooljaar zullen de contacten nog meer geïntensiveerd worden. Straatcontrole en schoolcontrole: Samen met de gemeentelijke toezichthouder, de heer Kraaijenbrink, wordt de ingezette lijn betreffende de straatcontroles doorgezet.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -17-
6 Bijlagen: 1
Verslag ex. Artikel 25 Leerplichtwet 1969 2008/2009;
2
Document regionale Samenwerking voor Leerplicht en RMC VPR
3
Brief ministerie OC&W aan kwalificatieplichtigen
4
Jaarverslag Steunpunt ZHE Onderwijs 2008/2009
5
Overzicht contacten.
Deze bijlagen zijn digitaal raadpleegbaar.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -18-
7 Verklaring afkortingen RMC
Regionale Meld- en Coördinatiefunctie.
SBO
Speciaal Basis Onderwijs.
VMBO
Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs.
HAVO
Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs.
VWO
Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs.
MBO
Middelbaar beroepsonderwijs.
ROC
Regionaal Opleidings-centrum (MBO-onderwijs).
REC
Regionaal Expertise Centra.
ZMOK-school
School voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen.
IB
Informatie beheergroep.
AMK
Adviespunt Kindermishandeling.
ZAT
Zorg Advies Team (multidisciplinair overleg binnen scholen voor Voortgezet onderwijs.
WUL
Werkgroep Uitvoering Leerplicht.
ISK
Internationale Schakelklas.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2009/2010
Pagina -19-