BI-Kaleidoscoop
BIK: Planning en Onderwerpen
BIK 2005/2006: Laudon & Laudon H 3&4 College #2, 13 september 2005
Hans Akkermans Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
1
Datum
Onderwerp
Opm.
Di 6 sep
Introductie Wat is BI/IK?; Laudon H1&2
Start huiswerkopdrachten
Di 13 sep
Organisatiekunde, waardeketen, strategie, competitie; Laudon H3&4
Inleveren Opdracht 1
Do 22 sep
Ethische vraagstukken (gastcollege), Laudon H15
Inleveren Opdracht 2
Di 27 sep
IS in organisaties 1; Laudon H10
Inleveren Opdracht 3
Di 4 okt
Wat moet je kunnen en weten om het tentamen te halen?
Luiheid zal des duivels oorkussen blijken
Di 11 okt
IS in organisaties 2; Laudon H11
Inleveren Opdracht 4
Di 18 okt
Outro: Internationale/globale IS; Laudon H16
Evt. herkansingsopdracht
Ma 24 okt
Tentamen
!
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
2
Vandaag: Aspecten van Organisatiekunde
O O
Organisatiestructuren
IS zijn bedoeld om organisaties succesvoller te maken Daartoe eerst: Organisaties analyseren m.b.v. modellen: Leiding en coordinatie: verschillende typen van organisaties (model van Mintzberg) · Strategie: hoe analyseer je concurrentiekrachten (extern): concurrentiemodel van Porter · Economische proces van “waardecreatie” (intern): waardeketenmodel van Porter ·
Q
·
Q Hans Akkermans
Huiswerkopdracht 2: analyses m.b.v. Porter-modellen
Netwerken van samenwerkende bedrijven: e-commerce Opdracht 4 (poging tot trend- en toekomstanalyse) BIK-college, 13Sep2005
3
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
4
Organisaties als “Systeem”
Kenmerken van Organisaties
“Een organisatie is een stabiele, formele, sociale structuur die middelen uit de omgeving verwerkt tot een eindproduct.” (Laudon & Laudon, H3)
O
Kernaspecten in beschrijving Q Q Q Q Q
Structuur (“van hoog tot laag”) “Resources” en hun taakverdeling (personeel, machinerie) ³“Kennis” en “competenties” horen hier ook bij Regels en procedures Inrichting bedrijfsprocessen “Politiek” en Cultuur
ORGANISATIE (& IS als ondersteuning) ondersteuning)
O
Hoe gaat besluitvorming in organisaties? Q
INPUT
Omgeving
PROCESS
OUTPUT
FEEDBACK
·
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
5
O
O O
O
Leiding (directie, raad van bestuur) Staf: gespecialiseerde kennis t.b.v. beleidsvraagstukken Hulpdienst Middle management: uitvoerend ‘naar boven’; leidinggevend ‘naar beneden’ Uitvoerend personeel
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
Q
Private banking: “driedelig pak met krijtstreep” Jonge honden softwareclub: “T-shirt met colavlekken”
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
6
Coördinatie-mechanismen (Mintzberg)
Organisatiestructuur O
Verschillende keuzen hierin geeft verschillende organisatietypen en coördinatiemechanismen (model Mintzberg, boek p. 78) Q
= Leveranciers Klanten Concurrenten Overheid Aandeelhouders etc.
Top-down (1 kapitein op het schip), Participatief (consensusmodel), Bureaucratisch (vaste formele regels, anoniem), Politieke arena (machtsspel), Prullenbakmodel (niet-rationeel, ad-hoc)
Bron: http://ist-socrates.berkeley.edu/~fmb/articles/mintzberg/index.html
Machinale bureaucratie
Adhocratie
V
en ld e e rb ? o ? o
Professionele bureaucratie
Bron: Keuning & Eppink: Management & Organisatie 7
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
8
Waardeketen: “value chain” model van Porter (1/2) Waardeketen
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
9
Hans Akkermans
Waardeketen: value chain model (2/2) O O O
Primair: (inkomende) logistiek, (interne) operaties, distributie (externe logistiek), marketing en verkoop, (after sales) service · Ondersteunend: management, personeel, inkoop (acquisitie), technologie ·
O
Noot: achterliggend wereldbeeld van dit model is de industriële productielijn
E-business ontwikkeling: niet langer rechte keten, maar (dynamisch) netwerk - verbonden via IS (“waardeweb”)
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
10
Waardeketen: Wat doe je ermee?
Keten van belangrijke (input-output-)onderdelen van het totale bedrijfsproces, waarbij elke stap waarde toevoegt Onderscheid tussen primair en ondersteunend proces Deze onderdelen gebruiken als “checklist” in analyse van hoe waardeketen van een organisatie in elkaar zit:
Q
BIK-college, 13Sep2005
11
O O O
Om kosten van eindproduct te verlagen, of Om unieke karakter van eindproduct te vergroten
Kosten:
O
Uniqueness factors:
· Welke factoren voegen voor Identificeer cost drivers bij klant extra waarde toe aan je primaire en secundaire product, en bij welke activiteiten activiteiten worden ze · Identificeer afhankelijkheden gerealiseerd? tussen kostenposten (bv. betere · Kan je je waardeketen anders kwaliteit bij productie Î minder inrichten voor betere prijsservice nodig) prestatieverhouding? O Voorbeelden: · MP3-spelers vs. iPod · Dell vs. andere computerleveranciers ·
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
12
(Strategische) Rol van IS in Waardeketen: Voorbeeld
Strategische Informatiesystemen O
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
13
“Strategische informatiesystemen veranderen de doelstellingen, bedrijfsvoering, producten, diensten of omgevingsrelaties van organisaties om hen zo te helpen een voorsprong op de concurrentie te behalen… Veranderen de manier waarop een onderneming zakendoet of zelfs de core business van de onderneming.” Laudon & Laudon
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
14
Concurrentiekrachten: competitive forces model NEW MARKET ENTRANTS
Strategie en concurrentiemodel
SUBSTITUTE PRODUCTS & SERVICES
5.
2. THE FIRM
4.
TRADITIONAL COMPETITION
1.
CUSTOMERS
SUPPLIERS
O
Voorbeeld: ·
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
15
Hans Akkermans
3.
De slag tussen de supermarkten
BIK-college, 13Sep2005
16
Concurrentiemodel (Porter) O
Voorbeeld: Coca Cola
Model om marktpositionering van een bedrijf te analyseren en concurrentiestrategie te bepalen Q
·
O
Prijzen van Pepsi, huismerken · Gewenst en haalbaar marktaandeel · Promotie-acties concurrentie · Light, dieetcola, suikervrij, cherry coke en andere variaties
Gebruik de vijf groepen / factoren als “checklist”
Identificeer wie/wat zich in deze externe krachtsfactoren bevindt Directe concurrentie = vergelijkbare bedrijven Q Klanten en hun macht Q Toeleveranciers en hun macht Q Nieuwe toetreders tot de markt Q Opkomst van vervangende producten (substituten)
Hoe verhoudt je eigen bedrijf zich t.o.v. deze factoren? · Wat is er aan het veranderen in de verhoudingen? · Hoe kan je eigen positie worden versterkt? - (met IS?) 17
Leveranciers: ·
O
Substituutproducten: ·
O
Prijzen en beschikbaarheid van ingrediënten (grondstoffen) op wereldmarkt Red Bull, koffie, sinas, rivella, bronwatertjes, …
Afnemers/klanten:
Smaak van de consument, perceptie van kwaliteit, · Nieuwe fabrikanten imago (is het “cool”?) (buitenlandse concurrentie, · Inkoopcombinaties van mondiale concurrentie) supermarkten O Zie ook huiswerkopdracht nr. 4: analyseer toekomst van de digitale tv-markt O
·
BIK-college, 13Sep2005
O
·
Q
Hans Akkermans
Bestaande concurrentie:
Nieuwe toetreders:
Hans Akkermans
·
BIK-college, 13Sep2005
18
Begrippen & Terminologie (1) O
Digitale Onderneming & Business Modellen (H4)
O
O O O
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
19
E-Commerce: Het elektronisch kopen en verkopen van goederen en diensten via Internet of... E-Business: Het gebruik van Internet en... voor communicatie en coördinatie binnen de organisatie en het management van de onderneming Brick-and-mortar: de winkel om de hoek – fysiek Click-and-mortar: www.barnesandnoble.com – fysiek én online Digitale/virtuele winkel: www.amazon.com – enkel online Laudon & Laudon
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
20
Internettechnologie & de digitale onderneming
Terminologie (2) ef
e Typen E-Commerce : G an T v H AC lden B2C, B2B, C2C, B2G, G2B, G2C R e D e OP orbe typ B = Business k o l v e G = Government C = Consumer/ Customer / Citizen M-Commerce: Gebruik van draadloze apparatuur, zoals mobiele telefoons of digitale handhelds, voor e-Commerce transacties via Internet (Laudon & Laudon) O
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
O
O
Tussenpersonen Handmatige verwerking van bestellingen Q Dure winkelruimte Q Personeel Q Q
O
Zelfde producten en diensten: nieuwe mogelijkheden Informatieproducten makkelijk te verspreiden (download ipv CD verkoop in de winkel) Q Informatie over goederen/diensten verspreiden (veel info aan veel klanten) Q Informatie over klanten verzamelen Q
Beschikbaarheid & bereikbaarheid 24 x 7 beschikbaar voor klanten Q Nieuwe klanten (lokaal & wereldwijd) Q Kosten van “kijken en vergelijken” omlaag voor klanten Q Aanbod groter voor klanten Q
21
Hans Akkermans
O
Nieuwe bedrijfsvoering Distributiekanalen vervangen Nieuwe diensten (bv voor betalingen) Q Koop bij producent; niet bij tussenpersoon (direct) Q Nieuwe business modellen (ebay.com) Q Q
BIK-college, 13Sep2005
22
Elementen in de Beschrijving van een Business Model
Business Model: Definitie “beschrijft (1) hoe de onderneming een product of dienst levert en (2) hoe een onderneming daarmee winst maakt” Laudon & Laudon O
Goedkoper en sneller communiceren met klanten
O
In een business model beschrijf je de actoren (meestal bedrijven, maar ook bv. overheid en klanten), hun activiteiten, de waarde-objecten die ze uitwisselen, en hoe een bedrijf daarmee geld verdient (opbrengsten minus kosten).
O
Een waarde-object is niet per se geld, maar het is geld waard (iemand is bereid om ervoor te betalen of er tijd of moeite in te stoppen).
De keuze van een business model is een strategische keuze Met welke partners in zee gaan? · Alle producten online verkopen, of slechts een deel ervan (en dus ook blijven werken met oude partners)? · Hoe presenteer je je aan de omgeving? · Contact met en invloed op klanten (Customer Ownership) ·
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
23
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
24
Nieuwe, Internet-gebaseerde business-modellen O O O O O O O O
Aanpassen van bestaande business modellen
Virtuele winkel: zelfde producten, maar online. Amazon.com Vergelijkingsportal: zoekt de goedkoopste optie. vergelijk.nl, addall.com Veilingen: ebay.com, ricardo.nl Omgekeerde veiling: klant bepaalt de prijs. priceline.com PayPal: betalingen aan individuen die geen CC accepteren Digitale producent: digitale content te koop. regards.com, corbis.com Virtuele gemeenschap: parentsplace.com Portal: begintpunt voor zoektocht. Yahoo.com
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
25
Business model: VU
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
Directe verkoop van vliegtickets Klant gaat naar een reisbureau (tussenpersoon); daar wordt een vergelijking gemaakt en een ticket verkocht Î Klant zoekt goedkoopste vlucht zelf op websites van luchtvaartmaatschappijen en boekt online (zonder tussenpersoon) O
O
Voorbeeld: KLM · Vergelijk: EasyJet ·
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
26
Vergeet je opdracht niet in te leveren
27
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
28
Volgende week: De ethische en sociale impact van informatiesystemen (gastdocent) Laudon & Laudon H15 N.B.!! = DONDERdag 22 september, 09.00-10.45, Q105 Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
29
Hans Akkermans
BIK-college, 13Sep2005
30
