Página 1
MADRID 299 km
o
Mancha Real
d v a N eMulhacén
Macael Tetica 2080
Sier
ra de los Filab
a
nt
e
on
ie
M
Gérgal
Abla
A L M E R Í A 340
NACIONAL DE a PARQUE SIERRA NEVADA
Tabernas
Benahadux
A-7
ALMERÍA
Punta del Sabinar
Cabo de Gata N
EUROPESE GEMEENSCHAP
at cr o
Sa
de
ab
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
C
ay a Pl
Punta Culo de Perros
Níjar
1387
if
Po n
la de a nt Pu
Carchuna Calahonda
res
Calar Alto 2168
A-92
x
To rro
de a
A-7
Alcudia de Guadix Huéneja Alquife Jerez del Marquesado La Calahorra Lanteira
SIERRA NEVADA Veleta 3398
Serón
PARQUE NATURAL SIERRA DE BAZA
S i e r r a Laroles 2609 Padul Illar Trevélez 3482 Yegen Valor Capileira A-44 323 Pórtugos Bubión Alhama Laujar de Andarax Busquístar Bérchules Dúrcal Pampaneira Jayena de Granada Pitres Alcolea Lanjarón Gádor Ugíjar Cádiar Arenas Embalse Almegíjar Órgiva de Béznar del Rey Embalse Izbor Murtas de Beninar Lentegí (El Pinar) Navachica Berja Cómpeta Albondón Torvizcón 1832 VélezVélez de Rubite Málaga Sorvilán Albuñol Otívar A-7 Frigiliana Benaudalla El Ejido Adra Torrox La Mamola Melicena Salobreña 340 340 Motril Roquetas Nerja La Herradura Torre Castillo de Baños La Rábita Torrenueva de Mar Castell de Ferro del Mar Almuñécar nt
Rincón de la Victoria
Guadix
Embalse de los Bermejales
Pu
Colmenar
Monachil Pradollano
Almanzora
Santa Bárbara 2271
Los Olmos
Purullena
Huétor-Vega Güéjar-Sierra
Otura
Gor
PARQUE NATURAL DE SIERRA NEVADA
Agrón
Zafarraya
MÁLAGA
Huétor-Santillán
Ventas de Huelma
Albox Olula del Río
LORCA 99 km
Sierra Gorda 1670
Benalúa
LORCA 47 km
Archidona
Caniles o
Salar
Gorafe
Graena
GRANADA
Moraleda Santa Fe Armilla de Zafayona Las Gabias Santa Cruz La Zubia del Comercio
Oria Lúcar 1722
Rí
Riofrío
Peligros
Fuente Vaqueros Atarfe
Loja
Darro Diezma A-92
Albolote
Genil
Baza
Moreda
Embalse de Cubillas PARQUE NATURAL SIERRA DE HUÉTOR
Pinos Puente
A-92N
Zújar
de las Torres
1447
Chirivel Benamaurel
del Negratín
S Villanueva
Cúllar
Menor
HuétorTájar Río
Iznalloz
A-44
M
B Embalse
S
O
C
I
T
É
Huélago
Moclín Colomera
S Íllora
Embalse de Iznájar
E Píñar
T
S
I
Montefrío
Iznájar
A-92
Benalúa de las Villas 432
Priego de Córdoba
Cortes de Baza
Menor
Alcalá la Real
A Mencal
Orce
Castillejar
Cuevas del Campo
Alicún de Ortega Pedro Martínez
Galera
na
Pozo Alcón
Castillo de Locubín
Huéscar
Castril
adia
Cabra del Santo Cristo
Huelma
Algarinejo
Embalse del Portillo
Gu
A-44
MURCIA
Embalse de San Clemente
PARQUE NATURAL SIERRA DE CASTRIL
Embalse de la Bolera
JAÉN
Puebla de Don Fadrique 2381
Quesada
1872
Rute
a
Cazorla Rí
Jódar
2167
1380
d
Peal de Becerro
J A É N
323
a
0
10
20
30 km
CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Cardenal Silíceo, 35 Tel. 914 167 341 - 28002 MADRID - AÑO 2004
www.infonegocio.com/gcar
H
Granada
Embalse de Pedro Marín
rr
2001 Revolcadores
Spanje
RÍO
Doña Aldonza
g
er
Mengíbar
Sie
Úbeda Embalse de
Se
Granada
Baeza
e
Si
Río
d
ura
ra
Torreperogil
ALBACETE
Embalse del Tranco de Beas
Spanje
N-V
orl
Villacarrillo 322
Linares
C
Bailén
Guadahortuna
MÁLAGA 54 km
Villanueva del Arzobispo
e
CÓRDOBA 33 km
mar
Gua
C Ó R D O B A
MÁLAGA 2 km
Embalse de Olvera
dali
Tolvrije snelweg en autoweg Nationale weg Eersterangsweg Tweederangsweg B-weg Spoorweg Parador Nationaal Park Natuurpark Golfbaan Camping Skioord Kuuroord Jachthaven Vuurtoren Vliegveld
CÓRDOBA 57 km
ALBACETE 163 km
Embalse de Guadalén
IR
Embalse de Rumblar
az
13:39
QU IV
25/10/07
GU AD AL
CUB HOLANDES
Vir gen del Pila A r DE PU LIA García V. NA S Calle Piza rro Cen jor Gc ía. M Alv ora aro Apa to PAS ricio EO DE LA CA RT UJ A
ID
San Antonio
Alb erz DE an a
orio reg San G
ba
tó
ris
de
o Alt
de
Ca m
Agu stín
Vic toria
Can dil
Bañuelo
St.Ines
G re go rio
C. San José Oido res
Aire
Ca lde re ira Prodigio del
Silla del Moro
Cu es ta de l C aide ro
Fuente del Avellano Real
la
B. Ab og ad o
M at ía s
Almirant e
de
Calle
de
Calle
Gran
Joaquín C.
Vía
Lucena
Sa n
C. Z afra San tísim o
de
Lo sS an tos
Duquesa
e de los Meson es Call
Pescadería
Misericordia
la
C. de
Angulo
Hu me ya
Ab en
C.
Da rro
de l de la
Ruinas Dar Al-Arusa
tal res Fo
de é Calle Pad San D Calle iego San re Alco ver San Isidro Antón
Ri be ra e Sa n Jo s
de
Ca ll
Af án
Mu lha cén
Zu loa ga
Avell ano
A Ac ceq uia eq ui a
a ter rre Ca
C. de
11 de l
de
jo Vie
SIERRA NEVADA 40 km
Nu ev o
o min Ca
les ge Án los
Es co ria za
ino Cam
V. de de
SACROMONTE te Fuen
Camino
Pin tor
Chap iz
os Molin
Calle
del
N-323
San Miguel
is Lu
Alta ruela que Ante Antequeruela Baja
de
de
ZUBIA 5 km
NUEVO ALBAICÍN
yo Ro
jo . Ba Plg
Calle
go Santia
CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Cardenal Silíceo, 35 Tel. 914 167 341 - 28002 MADRID - AÑO 2004
[email protected]
Cu es ta
y Chico del Re a. Ct
l de
los mil Ala
de
Monasterio San Basilio
Cerro
de
Calle
400 m
ba om aB el od se Pa ilios Bas s lo
300
no HAZA mi GRANDE Ca
San
a est Cu
s nera Pava de
e Call
200
Callejón del Pretorio
100
Alcazaba
Cecilio
ra ete Cuesta de la B
o ing ona om t. D Estep L.S sa eta Nicue ión iqu ncepc Enr la Co C. de nto an Jaci Calle S artir edro M San P Genil
del Carrera
0
l
de
jo Vie
Cr uz de Pi ed ra
Faja lauz a
Call eC ons uelo Call e Bid aso a Call eG uad alete Calle Pina r
MU RC IA
RE AL DE A. LA C Ca AR rtu TU JA ja
RETERA CAR Mata deril lo
C ue st a Mu ral la
C. Ag ua
Di os
de
SAN ILD EFO NSO
C al le
Av .A nd al uc es
de
C al le
de lF ai de sá lC n is ne
la
C .G av io ta
al le C
M ar ín
Ju an
de
Fargue
de
Calle
Sa n
ino
Cam
a ntur nave Bue s ella agé Estr C. del P
Sain z
EN
Al on dr
Bo nd a
de Camino
Gallas
Gonzalo de Calle
N-342
Sac rist ía
C
ANTEQUERA 99 km
Lebri ja
n
Lu cía
C.
MOTRIL72 km
de
Sa
Sta.
a bri na Sa vet lle ni Ca l Ga ge Án
Darro Acera del Rejas de la Virgen
3e. uitgave
Ca llejó n
Alpargateros Pernalerto Alto
O OREN S C. M
icio sp Ho
Plaza del a Triunfo Plaza ajill Tin C. 27 Merced
o erónim San J
. lo G laril So
Alhóndiga Calle Párraga las zue nte las Pu
Miguel
Grafisch ontwerp: P&L MARÍN
Gedrukt in Spajne
las Peñuelas
MURCIA
Yedra Agua
26
N-342
UCHINO DE CAP
io al at N N Ó za o f do CI iun r n e TU el T M Hierro ra d N. no Ace nte Ma Fue
Calle
de
Magadalena Verónica de la
San
Foto´s: Fotografisch archief Turespaña
Cerro
Ge ne ral ife Alh am bra
Dehesa del de
Generalife la Pe rd iz
GUADIX 41 km
Calle
ra D. Pasto Jardines del Triunfo del Av.
ndas C. Ara
de
Calle
Calle
Een uitgave van: © Turespaña Secretaría de Estado de Turismo y Comercio Ministerio de Industria, Turismo y Comercio
28
Par rad o
CARTUJA
N. Cartuja
ANCHA
TI
gro
NIPO: 704-07-132-6
NS
lma
os mp Ca
Vertaling: Marianne Moester Blom
lle Ca
Calle
or A
ez
Druk: EGESA D.L. M-43712-2007
Mulhacén
Tekst: Manuel Mateo Pérez
MADRID
CO
r
elch
C. Ma rtín
n rcó Ala
Melilla
án pit Ca Gran
Calle del
l So
Ceuta
de
Middellandse Zee
ta ue Arg ez óp rL cto Re
A. iano Mar
eM
la
Granada
Antonio
Madrid
Lissabon
de
Pedro
S PA N J E
24
GRANADA CIUDAD UNIVERSITARIA
Alha caba C. Sa Pan 14 22 23 ad n er 15 ALBAYCÍN os Haza 21 Plaza Horno de Santa Universidad Isabe C. Montalbán Tendillas de Sta. Paula l Real Iglesia Sa del Salvador 12 n C. Málaga Candiota C s Ni Plaza ue Sócrate co 13 Plaza Calle del Abad de st lás a San Agustín Convento de Quijada C o . p de las Tomasas is las Tablas Algibe de Trillo San n el Ob d stí C u g a Plaza Calle A Plaza r Plaza ril Sa C. Santa Teresa 16 n Menorca Trinidad Romanilla árcel Baja Buensuceso del Calle 7 C. C Cuesta San Clavel Juan de Plaza San Paz Plaza La 17 Calle los 2 Calle de Pasiegas Grajales 18 Rey 3 s 4 es ios 10 Calle Jardine acia rrera . Ofic Ca Gr C del 20 29 de Plaza C. 19 1 Plaza 5 D a Santa Ana rro Plaza ZacatínPlaza Isabel Católicos de Gracia Pº Padre Bib6 Manjó es la Católica racia n Rambla Rey 9 Calle la Cruz a de G po Anch 8 Río ALHAMBRA 30 Ca gel le 31 l Án G a lle min Ca óm C o e C 35 Infantes rez Puerta Real do del arm Recogidas Escu en las de s Calle e Alhambra 38 ail Los Fr ro jei Ni e ño T la are 37 eV de ed ll Fuente de a e Pl.Mariana C ll a las Batallas Baluarte CCo Pineda SAN 34 jo ale nd Cuesta Re Ca e d ANTÓN lle eC Plaza ifu de Campos en 33 tes C. Ma rqu Alh és 36 ncipe 39 am SAN de ar rí el P MATÍAS C. d Mo A. Moral n nd eja n ejó 32 Belé r Agustina de Ar Call Cuesta Calle ag or nso ón Señ M. Alo N Auditorio Plaza P Manuel de Falla Humilladero aseo d Ribera el S CAMPO alón del Ribera DE LOS Genil Violón Sola MÁRTIRES Genil Río 40 res de Paseo
Calle
Cantabrische Zee
25
ALFACAR 7 km
Hornillo Cartuja
ra Bárba
Santa
A EV NU Plaza Sor Cristina de la Cruz
Card ena l
Calle
A Plaza VENIDA DE San Isidro Cristo de la
LA
cto
Re
A HO OC
RO
ita qu ezR Calle de l z M osa e p Ló or nt ia Pi gen Eu Emperatriz
iz or Ol
DE
DE Parque Fuente Nueva
CIUDAD UNIVERSITARIA
S
57
l de
A o old op s Le Dio de isa u L
NTE FUE A NID Profe AVE sor Moto Plaza Albert s Einstein ta Martínez R.Acos
r cto Do
a Ge irao r. G eD Call
ida en Av
E EV
Parijs
Plaza de Toros
iz én Alb
ac Isa C.
ID
Londen
Portugal
Voorpagina: La Alhambra. Granada
Ru Tó iseñ rto or la
EN
30 30 32 36 40 44
AV
Verenigd Koninkrijk
Frankrijk
Atlantische Oceaan
de l
la
Ierland
48
Nuttige gegevens
lle
Call
Vrijetijd en cultuur
Ca
Ha lcó n
Dublin
Routes door de provincie Sierra Nevada Las Alpujarras De Tropische Kust Guadix en het gewest El Altiplano Het gewest El Poniente
le
o irl M
6 6 12 18 24
le
de
Stadswandelingen Alhambra en Generalife Albayzín en Sacromonte Van de Kathedraal naar La Cartuja Van het Plaza Nueva naar El Realejo
al
al
AVENIDA
C
C
N-323
te ar pit Az
A ID R EN SU AV EL D
1
l de
Inleiding
pción Arenal JAÉN 105 C. kmde ConcePULIANAS 4 km
AV
N-432
Mo lin o S Elvira erra no Ze ne te Car ril Lon a
N-342
Colón
erakm MÁLAGA 129 km AEROPUERTO Rib13
D
a
U
rmín G.
O
jo vie tro as C . Dr r cto Do C.
H
Página 2
ida
N
13:39
ÍA LUC DA
I
25/10/07
Call e
CUB HOLANDES
INLEIDING
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 1
G
ranada is een van de fraaiste historische en legendarische steden ter wereld. Een van de acht provincies van Andalusië is vernoemd naar deze hoofdstad, gelegen in het oosten van de streek op de uitlopers van Sierra Nevada tussen de beddingen van de rivieren de Darro en de Genil. In het westen strekt zich het vlakke vruchtbare gewest La Vega uit. In het noorden bevindt zich het gewest El Altiplano en in het zuiden de Tropische Kust. De hoogste bergtoppen van het Iberisch Schiereiland zijn te vinden in Sierra Nevada, dat is uitgeroepen tot Nationaal Park, Natuurpark en Biosfeerreservaat. De top van de Mulhacén ligt op 3482 meter hoogte, terwijl de emblematische Veleta meer dan 3398 meter hoog is. Dit middelpunt van kunst en geschiedenis herbergde ooit het laatste Arabische koninkrijk van het schiereiland. De meest onvergetelijke herinnering aan die tijd vormt het Alhambra. Aan de voet van dit monument liggen oude wijken als El Albayzín, Sacromonte en El Realejo. De moderne stadsuitbreiding vond plaats rond verkeersaders als de Gran Vía de Colón en de Calle Reyes Católicos. Wijk El Albayzín
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 2
Granada is uitstekend bereikbaar via de weg. De autoweg A-44 (E-902) verbindt de stad met het noorden van Andalusië, terwijl de A-92 een verbinding vormt met Málaga en Sevilla en in oostelijke richting met Almería, Murcia en de Levant. De N-432, die ook wel de Route van het Kalifaat genoemd wordt, voert naar Córdoba. Op slechts zeventien kilometer afstand van de hoofdstad ligt het vliegveld van Granada (Chauchina) van waaruit lijnvluchten naar de belangrijkste Spaanse steden verzorgd worden. Een andere mogelijkheid is naar Granada te reizen met de trein. De Andalusische stad is verbonden met de belangrijkste treinstations van het land. De infrastructuur van Granada op het gebied van hotelaccommodatie is een van de beste van Andalusië. Men vindt hier talrijke hotels in de categorie van vijf, vier en drie sterren. Bovendien bevindt zich op het terrein van het Alhambra een Parador de Turismo, een van de meest geliefde en ook veelgeboekte staatshotels van het landelijk netwerk. Anderzijds biedt de stad zoveel restaurants dat er voor iedere smaak en elk budget wel iets te vinden is.
De winters van Granada zijn kort maar hevig. In het voor- en najaar daarentegen kan men genieten van gematigde temperaturen. De nabijheid van Sierra Nevada zorgt voor een scherp contrast tussen de dag- en de nachttemperatuur. In de winter wordt dan ook aangeraden warme kleding mee te brengen. In de zomer is de temperatuur in de stad lager dan in de overige Andalusische provinciehoofdsteden en in de avond is het dan vaak zelfs koel. Regenachtige dagen komen vooral in de herfst- en wintermaanden voor.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 3
patroonheilige van de stad, in het jaar 60 na Christus, die in deze uithoek van het Romeinse Betica de evangelisatie in gang zette. Bovendien werd hier rond het jaar 300 in het toenmalige Iliberis het eerste concilie van de Spaanse kerk gehouden.
Sierra Nevada
GESCHIEDENIS Volgens een legende werd Granada gesticht door een van de dochters van Noach, hoewel volgens weer een ander verhaal deze eer toekwam aan Granata, dochter van Hercules. Waar echter geen enkele twijfel over bestaat is het feit dat lang voor de komst van de islamieten Granada reeds een belangrijke nederzetting van de Iberiërs en de Romeinen was. De stad speelde een vooraanstaande rol in de kerstening van het Schiereiland. Documenten staven de aanwezigheid van Cecilio,
In 711 staken de islamieten de Straat van Gibraltar over en stichtten enige tijd later het Kalifaat van Córdoba. Na de val van die regering raakte Granada steeds meer op de voorgrond. In het jaar 1030 verhuisde de stad van de zone van Elvira naar de heuvel van El Albayzín teneinde mogelijke aanvallen te voorkomen. In die tijd begon de Noordafrikaanse Ziritische dynastie zijn eerste koningen te proclameren. In 1238 veroverde Ibn al-Ahmar, een koning die in een stadje van de provincie Jaén was geboren, echter de stad waarna hij de eerste regering van de Nazaritische dynastie uitriep. Zijn nakomelingen heersten 254 jaar lang over dit laatste islamitische bolwerk op het Iberisch Schiereiland. Onder de meest roemrijke koningen bevinden zich Yoessoef I en Mohammed V, volgens de kronieken uit die tijd rechtvaardige en wijze monarchen die gezorgd hebben voor de schitterendste paleisvertrekken van het Alhambra en El Generalife.
Alhambra met Sierra Nevada op de achtergrond
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Tenslotte deed koning Boabdil op 2 januari 1492 ten overstaan van het Katholieke Koningspaar afstand van de troon. Isabella en Ferdinand trokken daarop Granada binnen en voltooiden daarmee de Herovering. Aanvankelijk waren de voorwaarden van overgave grootmoedig, want Koningin Isabella hield hardnekkig vol dat een samenleving van verschillende culturen mogelijk moest zijn. Haar achterkleinzoon Filips II, zoon van keizer Karel V, verbrak echter deze wens tot rust en vrede door verordeningen uit te vaardigen die erop gericht waren de rechten en vrijheden van het islamitische deel van de bevolking te beperken. In 1500 vond de eerste opstand in El Albayzín plaats en tweeënzeventig jaar later sloeg Jan van Oostenrijk de opstand van de Morisken in La Alpujarra neer en daarmee ook hun leider Aben Humeya. In de daarop volgende eeuwen werd het monumentale erfgoed van Granada uitgebreid. Gedurende de zeventiende eeuw omarmde de stad de barokstijl en werden er kloosters Koninklijke Kroon. Koninklijke Kapel
Página 4
en kerken gesticht volgens de kunstnormen van die tijd. In de negentiende eeuw bereikte de stad opnieuw een hoogtepunt. De burgerij, die grote rijkdom had vergaard met de suikerrietplantages aan de Tropische Kust, zorgde voor de constructie van een brede laan die de Gran Vía de Colón genoemd werd. Aan beide zijden van deze avenue verschenen kunstzinnige modernistische en historistische gebouwen. In die jaren groeide de stad door tot aan de Camino de Ronda, waar de bebouwing grensde aan de vruchtbare vlakte. Er werden nieuwe parken en tuinen ontworpen, alsmede lange boulevards en talrijke wijken om de groeiende bevolking te kunnen huisvesten. Na de burgeroorlog van 1936 begon in Granada een periode van geleidelijk economisch, maatschappelijk en cultureel herstel, hetgeen zou uitmonden in de consolidatie als universiteitsstad en Sierra Nevada als wintersportoord en de restauratie van talrijke historische gebouwen die tegenwoordig de meest levendige middelpunten Andalusië vormen.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 5
Gouden Vertrek
EL LEGADO ANDALUSÍ EN olijfboomgaarden en doorkruist bovendien het zuiden van de DE ROUTES
buurprovincie Jaén. De Route van Washington Irving begint in Sevilla en loopt over heuvels, velden, vlaktes en lage bergen. De Nazaritische Route vertrekt vanuit het noorden van Jaén en daalt af naar het dal van de Guadalquivir, doorkruist de Sierra Mágina en loopt door naar de bergkammen die Granada omringen. De Route van de Almoraviden en Almohaden begint in Cádiz, loopt verder via Málaga en eindigt in de hoofdstad van het sprookjesachtige Nazaritische koninkrijk, langs de gewesten El Poniente en Las Alpujarras van de provincie Granada.
El Legado Andalusí - het Andalusisch Erfgoed - is een toeristisch en cultureel project waarmee wordt beoogd de historische identiteit van een beschaving die ruim acht eeuwen lang gebloeid heeft in het zuiden van het Iberisch Schiereiland terug te vinden en te promoten. De Stichting El Legado Andalusí is gezeteld in El Corral del Carbón van Granada, een voormalig beursgebouw dichtbij de Calle Reyes Católicos. Deze instelling heeft vier grote toeristische routes uitgezet die tot Europese Culturele Routes zijn uitgeroepen. Zij beginnen in dorpen en steden die nauw verbonden waren met het historisch verleden van Andalusië en eindigen in het paleiscomplex van het Alhambra, de meest indrukwekkende vestingstad van die cultuur.
Aan de routes van El Legado Andalusí bevinden zich overal informatiepunten waar men een toeristisch paspoort kan laten afstempelen dat op het officiële hoofdkantoor van de stichting omgewisseld kan worden voor een geschenk.
De Route van het Kalifaat vormt een verbinding tussen Córdoba en Granada via het platteland en langs 5
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 6
musea gratis bezoeken en maximaal tien gratis ritten met de microbus of stadsbus maken.
Stadswandelingen
In het algemeen zijn de musea geopend van dinsdagmiddag tot en met zondag. Op maandag en dinsdagochtend zijn deze gesloten. Voor nadere informatie wordt aangeraden contact op te nemen met de toeristenbureaus.
Alhambra en Generalife
Granada is een stad die uitstekend geschikt is voor wandelaars. De belangrijkste monumenten bevinden zich op een redelijke afstand van elkaar. Taxistandplaatsen vindt men langs de belangrijkste lanen en straten van de stad. Er rijden stadsbussen naar alle wijken van Granada.
Het Alhambra is het meest waardevolle en bekendste monument van al-Andalus. In het Arabisch betekent deze naam “de rode”. Op de Sabikaheuvel gelegen, van El Albayzín gescheiden door de rivier de Darro, is het Alhambra veel meer dan een oogverblindend paleiscomplex. De vesting, de paleizen en de tuinen zijn beladen met een enorme symbolische en mythologische betekenis. De historische en kunstzinnige waarde is erkend door de Unesco met de plaatsing op de Werelderfgoedlijst.
Met de zogenoemde Bono Turístico de Granada kan men de belangrijkste monumenten en musea van de stad bezoeken zonder wachttijden voor de kassa. Dit ticket kan men kopen bij de loketten van het Alhambra en El Generalife, of op de bankkantoren van Caja de Granada. Het toegangsbewijs geldt voor het Alhambra en El Generalife, de Kathedraal, de Koninklijke Kapel, het Klooster van La Cartuja, het Klooster van San Jerónimo en het Wetenschapspark. Bovendien kan men hiermee verscheidene 6
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
De meest gebruikelijke toegang tot het Alhambra is via het plaza Nueva. De cuesta de Gomérez voert naar de Poort van Las Granadas in renaissancestijl die toegang verschaft tot een dicht bos waar een pad links naar de zuil van Karel V leidt. De Poort van de Rechtvaardigheid is versierd met een grote hoefijzerboog met daarop de open hand en de sleutel, dynastische en religieuze symbolen van de koningen die in deze paleizen woonden. Een steil straatje loopt omhoog naar het Plaza de los Aljibes, waar links de Citadel staat, de oudste constructie op de heuvel naast de Torres Bermejas. Het heeft de vorm van een driehoek en is omgeven door solide muren beschermd door hoge torens. In het interieur bevindt zich het exercitieterrein en de militaire wijk. Aan de boeg van de Citadel verrijst de toren van La Vela waar men vanaf het dak een fraai uitzicht over Granada en de laagvlakte heeft. De klok die nog in de klokkengevel hangt gaf de tijd aan en kondigde evenementen en gebeurtenissen
Página 7
Vesting
van het stadsleven aan, zoals bijvoorbeeld de bevloeiingstijden op de vlakte. De poort van El Vino geeft toegang tot de paleisvertrekken. Via trappen daalt men af naar El Mexuar, het vertrek dat dienst deed als vergaderzaal voor de regeringsraden. Daartegenover bevindt zich de gebedsruimte en daarnaast het Gouden Vertrek, waar de sultan audiënties hield voor een uitgebreid hof van ambtenaren en administrateurs. De voorgevel van de binnenplaats van het Gouden Vertrek is een van de fraaiste van het Alhambra. De prachtig versierde gevel met een fontein in het midden, een kopie van het origineel uit de beste tijd, bevat twee deuren: de rechter voerde in de tijd
Uitzicht op het Alhambra bij nacht
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 8
Patio van Los Arrayanes
overgave van Granada in bijzijn van het Katholieke Koningspaar. Keramiek, stucwerk en mozarabische motieven versieren het ruime vertrek. Op de wanden zijn verzen en gebeden geschreven door bekwame ambachtslieden uit verre landen. Het gebed dat het meest herhaald wordt luidt: “Slechts God komt de grootheid, de glorie, de eeuwigheid, het wereldrijk en de macht toe”. Tussen de vier wanden bevinden zich negen kleine nissen die allemaal even groot zijn op een na die voor de sultan gereserveerd was, in het midden tegenover de ingang met uitzicht op de vijver van de patio van Los Arrayanes. Het schitterende plafond is van bewerkt cederhout en stelt de zeven hemels van de kosmos voor, de weg die volgens de islamitische doctrine de ziel van de gelovige te gaan heeft alvorens de achtste hemel te bereiken, waar Allah gezeteld is.
van het sultanaat naar de privé-vertrekken en de linker naar de patio van Los Arrayanes. In Arabische bouwwerken is de binnenplaats de belangrijkste ruimte. In deze koninklijke patio is dit nog duidelijker. De patio van Los Arrayanes heeft een grote vijver waarin de toren van Comares en de zeven opengewerkte bogen die toegang verschaffen tot het vertrek van La Barca worden weerspiegeld. Rondom de binnenplaats bevinden zich de vertrekken van het paleis van Comares, residentie van de vier wettige echtgenotes van de sultan. Deze patio heeft altijd een functie als bestuursruimte gehad. Binnen de toren van Comares werd het vertrek van de Ambassadeurs ingericht waar de koning de vertegenwoordigers van de belangrijkste gezantschappen ontving. In dit vertrek accepteerde Boabdil bijvoorbeeld de 8
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Naast het paleis van Comares staat het paleis van de Leeuwen, privé-residentie van de koningen, gebouwd in opdracht van Mohammed V eind veertiende eeuw. Dit paleis is ontworpen rondom een patio, ondersteund door 124 ranke gestileerde zuilen die aan een idyllisch palmboombos doen denken. De decoratie met stalactieten en het pleisterwerk van de gewelven zijn een voorbeeld van een van de beste constructies uit de geschiedenis van Al-Andalus. Midden op de binnenplaats bevindt zich een door twaalf leeuwen ondersteunde fontein. Ooit was deze in gouden kleurschakeringen geschilderd waardoor de marmeren bodem prachtig naar voren kwam.
Página 9
Rondom de patio bevinden zich de paleisvertrekken. Aan de zuidkant, tegenover de fontein van de Leeuwen, ligt het vertrek van Los Abencerrajes. Deze kamer is vernoemd naar een machtige Noordafrikaanse familie die een confrontatie aangegaan was met de laatste Moorse koning van Granada. Volgens de legende werden de belangrijkste leden van deze familie hier om het leven gebracht. Naar het schijnt was het Boabdil zelf die daartoe opdracht had gegeven toen hem ter ore kwam dat een van zijn belangrijkste medewerkers een liefdesrelatie met zijn echtgenote onderhield in de prinselijke tuinen van El Generalife.
Patio van de Leeuwen
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 10
Tuinen van El Generalife
vertrek van het Fruit, waar Julio Aquiles en Alejandro Mayner, leerlingen van Rafaël, in 1537 de fresco’s op het plafond schilderden. In dit vertrek logeerde de Amerikaanse schrijver Washington Irving, die hier zijn beroemde “Vertellingen van het Alhambra” schreef.
In het vertrek van de Koningen, gelegen aan een van de zijden van de binnenplaats van de Leeuwen, werden ontvangsten en feestelijke evenementen gehouden. Het gewelf is versierd met fresco’s, het werk van kunstenaars uit Genua die in de laatste jaren van het Nazaritische koninkrijk in Granada woonden. Het vertrek van de Twee Zusters dat toegang verschaft tot het balkon van Lindaraja, is gedecoreerd met een prachtige koepel met vijfduizend kleine hangende prisma’s. De wanden lijken geborduuurd met de bekendste dichtregels van het Alhambra: “Tuin ik ben het die de schoonheid siert; je zult mij kennen als je naar mijn schoonheid kijkt”.
Enkele gangen leiden naar El Partal, een van de eerste paleisvertrekken van het Alhambra. De vijver weerspiegelt de toren van de Dames. De wandeling naar El Generalife komt langs de toren van de Vrouwelijke Gevangene en enkele meters verderop langs de Prinsessentoren. Boven het Alhambra, aan de voet van de Heuvel van de Zon, bevindt zich El Generalife, dat in het Arabisch “de tuin van de architect” betekent. Dit lusthof
Niet ver van het balkon van Lindaraja bevindt zich het 10
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
diende voor de Nazaritische koningen als recreatieoord tijdens de heetste maanden van het jaar. De in terrassen aangelegde tuinen, waar veel water en weelderig groen te vinden is, liggen rondom de patio van La Acequia, een bekoorlijk paviljoen van waaruit men een prachtig uitzicht heeft op de oude wijken van Granada.
Página 11
Renaissance is het Museum van het Alhambra gevestigd, waar Spaans-Arabische kunstvoorwerpen uit de negende tot de zestiende eeuw tentoongesteld worden. Naast uit de paleizen afkomstige decoratieve en gebruiksvoorwerpen kan men hier een uitgebreide collectie keramiek, beschilderd hout en fijnbewerkt pleisterwerk bewonderen.
Het Alhambracomplex omvat ook monumenten van na de Herovering. Het klooster van San Francisco, tegenwoordig een Parador de Turismo, heeft een kloostergalerij waar aan een van de zijden Isabella van Castilië werd begraven, enkele jaren voordat haar stoffelijk overschot overgebracht werd naar de Koninklijke Kapel van Granada waar zich het graf bevond van haar echtgenoot Ferdinand. De gotische kerk van Santa María de la Alhambra was de eerste kathedraal van de stad, gebouwd op de overblijfselen van de koninklijke moskee. Daarnaast staat het paleis van Karel V, een van de meest indrukwekkende monumenten in renaissancestijl van Spanje. Het bouwwerk was een project van Pedro Machuca uit 1527. De gevel bestaat uit versierde stenen. De vierkante grondvorm vormt een contrast met de van zuilengangen voorziene ronde patio, waar regelmatig culturele evenementen gehouden worden. In dit paleis uit de
In de bovenverdieping van het paleis is het Museum voor Schone Kunsten gevestigd. Hier is een uitgebreide schilderijenverzameling van kunstenaars uit de zestiende en de zeventiende eeuw te zien. In de vertrekken is een groot deel van de kunstwerken van kerken en kloosters van de stad ondergebracht, waaronder enkele van de beste werken van de schilder Alonso Cano. Paleis van Karel V
11
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:46
Página 12
11
te Fuen
de l
Da
SACROMONTE
10 San
Ca min o
Río
Manjó n
Dar ro
de
Juan
3
2
Ca lde re i
1
Gó m Infantes erez
de
St.Ines
de a est año 2004 Cu
po
16
Alhambra
del
Clavel San
Bañuelo
os
a ter Be
6
5
4
Cuesta San Calle
sé
Pº Padre
Rey es
los
Car ril
de Trillo
Quijada
Oido res C. SanJo
Car r
de
Ze ne ano te
C. Z afra
Algibe
Ni co lás Isabe l Real Sa n
Santa
14 15
San tísim o
7
moriskenversieringen. Links bevindt zich de rivier de Darro. De gebouwen lopen door tot aan de oever en de bruggen rechts voeren naar de dichtbevolkte wijken La Almanzora en La Antequeruela, aan de voet van het Alhambra. Aan een van de eerste straatjes die naar El Albayzín steil omhoog lopen staat het huis 12
del R a. Ct
8
ra Plaza Carre Santa Ana
C ue st a
a P an ad Sa er n os
Alcazaba
Almirant e
de
ALBAYCÍN
Can dil
Aire
13
G re go rio
C
El Albayzín is een zeer karakteristieke Andalusische wijk. Hoewel deze reeds vanaf de elfde eeuw bewoond werd was het onder de Nazaritische dynastie dat deze tot een solide stadskwartier uitgroeide met medinas, de belangrijkste residenties en de grootste moskeeën. De wandeling begint op het plaza Nueva (1), naast het plein van Santa Ana met de gelijknamige kerk. Deze tempel was een ontwerp van de architect uit de renaissancetijd Diego de Siloé. De werkzaamheden begonnen in 1501 en werden tweeënzestig jaar later voltooid. Bijzonder is de fraaie voorgevel, de toren in mudejarstijl en de hoofdkapel met fraaie
Cecilio
Plaza V Grajales ictoria
Ca m
Plaza del Abad
a ntur 12 nave Bue s agé P l e d Iglesia del Salvador Convento de las Tomasas
9
Chap iz
ALHAMBRA
Albayzín en Sacromonte
Agu del stín
Prodigio del
is Lu
San
de l
Da
GRANADA-HOLANDES
el R
mbra
6/10/07
11:46
van de familie Pisas (2), een paleis gewijd aan het leven en werk van San Juan de Dios, tegenwoordig beheerd door de religieuze orde van de Hospitaalridders. De Cuesta de Santa Inés, ter hoogte van de brug van La Cabrera, voert naar het gelijknamige klooster. Tegenover de overblijfselen van de brug van de Kadi die in andere tijden het Alhambra met El Albayzín verbond, bevindt zich El Bañuelo (3), een van de oudste en best bewaard gebleven Arabische badhuizen van Spanje. De constructie dateert uit halverwege de elfde eeuw. Het heeft een rechthoekige vorm en een aantal hoefijzerbogen ondersteund door kapitelen uit verschillende historische periodes. In het interieur is nog steeds de klassieke indeling van de hammams te zien: in de koude, warme en hete vertrekken
Página 13
vertoefden ooit de inwoners van deze drukke wijk, gewoonlijk ambachts- en handelslieden. Als men verder wandelt via de Carrera del Darro bereikt men het klooster van Santa Catalina de Zafra (4), in 1520 gesticht door Hernando de Zafra, secretaris van het Katholieke Koningspaar. De voorgevel van de tempel is gebouwd in renaissancestijl en in het interieur is een moriskenhuis te zien, daterend uit de veertiende eeuw. Het huis van Castril (5) is een paleis uit de zestiende eeuw waar tegenwoordig het Archeologisch Museum van Granada gevestigd is. De indrukwekkende voorgevel in platereske stijl wordt toegeschreven aan Diego de Siloé. Het meest opmerkelijke element van het bouwwerk is de bovenlijst van de gevel, waarop de wapenschilden van de oude
Plaza Nueva
Prod
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 14
Kerk van San Pedro y San Pablo
bewoners staan afgebeeld. In het interieur zijn vooral de trap en de binnenplaats bijzonder. De zalen herbergen een belangrijke tentoonstelling over de verschillende culturen die Granada en de provincie hebben bevolkt, in het bijzonder de Prehistorie, het tijdperk van de Romeinse beschaving en de eerste jaren van de islamitische overheersing.
op de ruïnes van een oude moskee. De christelijke klokkentoren is gebouwd op de plaats van de oude dertiende-eeuwse minaret. De Carrera del Darro eindigt bij de paseo de los Tristes (8), een van de meest levendige en kosmopolitische plekken van Granada. Vanaf deze boulevard heeft men een fraai uitzicht op
Tegenover het huis van Castril staat de kerk van San Pedro y San Pablo (6) met een ruim voorplein, geopend naar de oever van de rivier. De Latijnse kruisvorm is verrijkt met kapellen in renaissancestijl waar kostbare barokke beelden vereerd worden. Een schitterend plafond in mudejarstijl overdekt de tempel. De Calle Gloria loopt omhoog naar de kerk van San Juan de los Reyes (7), gebouwd 14
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 15
het Alhambra, met de toren van Comares als belangrijkste referentiepunt. Aan de andere zijde van de brug van Los Tristes loopt een weg naar La Fuente del Avellano, sinds het begin van de twintigste eeuw een ontmoetingspunt voor filosofen, musici en dichters zoals bijvoorbeeld Ganivet, Falla en Lorca. De Cuesta del Chapiz loopt langs het paleis van de familie Córdova (9), waar het Gemeentearchief van Granada is gevestigd. Iets verder op de heuvel staat het huis van El Chapiz (10), tegenwoordig de School voor Arabische Studies. Het is het bekendste en grootste moriskenhuis van de stad en herbergt twee prachtig versierde woningen die uit begin zestiende eeuw dateren.
Paseo de los Tristes
Wijk Sacromonte
De Calle Peso de la Harina voert naar de wijk Sacromonte. Een groot deel van de grotwoningen hier is uitgehouwen uit de heuvel van Valparaíso. Deze uit de aarde uitgeholde witgekalkte huizen worden van oudsher bewoond door zigeunerfamilies die in de avonduren flamencofeesten organiseren, die hier zambras genoemd worden. De weg heuvelopwaarts eindigt bij de abdij van Sacromonte (11), gesticht door aartsbisschop Don Pedro de Castro in de zeventiende eeuw. In de abdij worden relikwieën van de heilige martelaren Cecilio en Tesifonte aanbeden. Ook werden in deze omgeving de zogenoemde Libros Púmbleos gevonden die volgens de legende geschreven werden in opdracht van koning Salomon. 15
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Wij dienen nu terug te lopen naar de Cuesta del Chapiz om het plaza del Salvador (12) te bereiken, waar aan een van de zijden van het plein de gelijknamige kerk staat, gebouwd op de overblijfselen van een van de vele andere moskeeën die in de Nazaritische tijd overal verspreid over de stad stonden. In het interieur is de patio van de voetwassing bewaard gebleven, omgeven door hoefijzerbogen daterend uit eind dertiende eeuw. Naast het Plaza del Salvador bevindt zich het uitkijkpunt van San Nicolás (13), een van de beroemdste en levendigste pleinen van Granada. Van Uitzicht vanaf het uitkijkpunt van San Nicolás
Página 16
hieruit heeft men het mooiste uitzicht op het Alhambra en El Generalife. Op heldere dagen zijn links daarvan de hoogste toppen van Sierra Nevada te zien en rechts de moderne stad. Aan het plein staan de kerk van San Nicolás, een eenvoudige tempel in mudejarstijl uit halverwege de zestiende eeuw, niet ver van de overblijfselen van een waterreservoir uit de Arabische tijd. Aan de voet van het plein staat een carmen met uitzicht op het Alhambra, waar de Belgische schilder Max Moreau gewoond heeft. Deze kunstenaar schonk zijn werk aan de stad, hetgeen tegenwoordig te zien is in combinatie met tijdelijke fototentoonstellingen.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 17
Huis van Castril en kerk van San Pedro
Enkele straten verderop bevinden zich het Plaza Larga, het hart van het hooggelegen deel van El Albayzín, en de boog van Las Pesas die in de elfde eeuw door de koningen van de Ziritische dynastie gebouwd werd. Evenwijdig aan de Cuesta de Alhacaba staat de muur, ook bekend als de Cadimavesting, die uit de elfde eeuw dateert en eeuwen geleden tot aan de poort van Elvira doorliep. Tegenwoordig bevindt deze muur zich dichtbij het paleis van Dar-al-Horra (14), dat volgens de legende de residentie van sultane Aixa was, de moeder van koning Boabdil. Daarnaast staat het klooster van Santa Isabel la Real (15), gesticht door Isabella van Castilië en gebouwd in een uitgesproken gotische mudejarstijl. Aan het Plaza de San Miguel Bajo staat de gelijknamige kerk. Niet ver daarvan bevindt zich de kerk van San José (16), de oude
Moraboetische moskee uit de elfde eeuw die als een van de oudste bouwwerken van de stad beschouwd wordt. De Calle Calderería Vieja, waar zich enkele van de meest befaamde theehuizen van Granada bevinden en winkels met volkskunst die tegenwoordig door de islamitische gemeenschap van Granada beheerd worden, loopt heuvelafwaarts naar het Plaza Nueva. Klooster van Santa Isabel la Real
17
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 18
Kathedraal
Van de Kathedraal naar La Cartuja De Kathedraal (17) van Granada, aan de achterkant van de Gran Vía de Colón gelegen, is gebouwd op de funderingen van de hoofdmoskee. De constructie begon toen de gotische stijl nog gangbaar was, maar het was architect Diego de Siloé die het in een kolossaal bouwwerk in renaissancestijl zou veranderen, in de zeventiende eeuw voltooid door Alonso Cano die de barokke voorgevel ontwierp. De drie verschillende stijlen gaan in volmaakte harmonie samen in een van
de prachtigste christelijke tempels in de zuidelijke helft van het schiereiland. De voorgevel, voltooid in 1667, biedt een groots gebeeldhouwd tafereel dat in drieën is gedeeld in een soort Romeinse triomfbogen. Het interieur van de Kathedraal bestaat uit vijf grote schepen die ontworpen werden door de gotische architect Enrique Egas. Veel later, toen Diego de Siloé de leiding over de constructie kreeg, werd een aantal zware zuilen bekroond door kapitelen 18
AVENIDA
ID
RE AL DE A. LA C Ca AR rtu TU JA ja
C. Ag ua
Alcazaba
del
Juan
de
C. Z afra San tísim o
Cu
ra Plaza Carre Santa Ana
Clavel San
los
Can dil
Almirant e
de
Bañuelo
Cuesta San Calle
St.Ines
de
de
lle Ca Ca lde re ira
Ju an
Vía
Joaquín C.
G re go rio
Colón
Di os
de
Gran
Alha caba C. Sa Pan ad n er os ALBAYCÍN Santa Isabe l Real Iglesia Sa del Salvad n Ni Pla co del A lás Convento de Quijada Algibe de Trillo las Tomasas Ca
de
Dar año 2004 ro Pº
Koninklijke Kapel
in klassieke stijl aangebracht. In het midden van de basiliekvorm bevindt zich het hoofdaltaar, omgeven door een enorme kooromgang waarop een aantal kapellen uitkomt, gewijd aan verscheidene vaders van de katholieke kerk. De Koninklijke kapel (18), waar zich de stoffelijke overschotten van het Katholieke Koningspaar bevinden, alsmede van Johanna van Castilië, bijgenaamd “de Waanzinnige”, en van haar 19
C. del P
Lo sS an tos
Mo Calle lin o S Elvira de erra no Ze ne San J t Car osé C. ril e Lon Oido a res
M ar ín
Sa n
San G
Cecilio
Lucena
de
al
Pescadería
San
Es
b tó
A
ios 20 C. Ofic 19 n tí Plaza Zaca Plaza Isabel Católicos
de
ris
18
RETERA CAR Mata deril lo
C ue st a Mu ral la
C
Duquesa
Sac rist ía
ino
Cam
n
o erónim San J
17
icio sp Ho
ra ete Cuesta de la B
la
de
Sa
Sta.
de
C. de
ENO . MOR INOS C
Calle
Lu cía
Candiota Plaza San Agustín San n tí Agus Plaza Romanilla árcel Baja C. C
Plaza Pasiegas
Ca llejó n
Alpargateros Pernalerto Alto
io al at N N a Ó oz fo d CI riun en TU el T M Hierro T I cera d N. no A nte Ma Fue
C ll
los Meson es
NS ndas C. Ara
23
26
Plaza del a Triunfo Plaza ajill Tin . C 27 Merced
Plaza Universidad Tendillas de Sta. Paula
Málaga
blas Plaza rinidad
UCH DE CAP
CO
ta ue Arg ez óp rL cto Re
22 21
MURCIA
Yedra Agua
N. Cartuja
ANCHA
LA
r
cto
Re aza
lle Ca
Calle
Aire
s
DE
24
CARTUJA
A Plaza VENIDA DE San Isidro Cristo de la
ra D. Pasto Jardines del Triunfo del Av.
ra Bárba
25
28
Par rad o
Hornillo Cartuja
A HO OC
RO VE SE Santa
n itá ap
MADRID
A Parque Fuente Nueva
Card ena l
Calle
DE
a Ge irao r. G eD Call
ID
o old op ios eD d sa
Página 19
EN
te ar pit Az
iz or iz Ol r én o b l t c A Do ac l Isa de C. a d i en Av
SAN ILD EFO NSO
tor oc .D
Plaza de Toros
11:47
Vir gen del Pila A r DE PU LIA García V. NA S Calle Piza rro Cen jo r Gc ía. Mo Alv ra aro Apa to PAS ricio EO DE LA CA RT UJ A
6/10/07
AV
GRANADA-HOLANDES
R
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 20
Madrazapaleis
vijftiende eeuw die de koningin van Castilië kort voor haar dood aan de stad schonk. Tussen de Koninklijke kapel en de Kathedraal staan de kerk van El Sagrario en La Lonja.
echtgenoot Filips de Schone, werd gebouwd in 1505 in gotische flamboyante stijl. Via de gevel aan de Calle Oficios bereikt men de crypte. Naast de koninklijke pantheons is ook het kunstzinnige smeedijzeren traliewerk van meester Bartolomé de moeite waard. Het museum van de Koninklijke kapel is een van de meest interessante tentoonstellingscentra voor gewijde kunst van de provincie Granada. Behalve de grafsteden vindt men hier een zaal die gewijd is aan koninklijke gebruiksvoorwerpen, waaronder de kroon en de staf die Isabella van Castilië droeg tijdens de inname van de stad en een grote collectie Vlaamse schilderkunst uit de
Aan de andere kant van de Calle Oficios staat de Madraza (19), de oude koranschool, gesticht door Yoessoef I die later in gebruik werd genomen als Raadhuis. Tegenwoordig is hier een deel van de Universiteit van Granada gevestigd. Daarnaast bevindt zich het Centrum José Guerrero; dit moderne gebouw tegenover een van de zijden van de Kathedraal herbergt enkele van de beste werken van deze uit Granada afkomstige schilder, een van de meest belangwekkende kunstenaars 20
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
van de Spaanse abstracte kunstbeweging van halverwege de twintigste eeuw. De Alcaicería (20) was ten tijde van het Nazaritische koninkrijk een grote zijdemarkt. Na een grondige restauratie als gevolg van een dramatische brand is het tegenwoordig weer een doolhof aan smalle straatjes met winkels waar sieraden, zilverwerk, keramiek en houtmozaïekwerk verkocht wordt. Het Plaza de Birrambla, in de volksmond de Bloemenmarkt genoemd, ligt niet ver van de mooiste monumenten. Dit wandel- en uitgaansgebied ligt ook dichtbij de levendigste winkelstraten van de stad.
Página 21
Bijzonder is de rijke decoratie van de voorgevel en het hoofdaltaar met een fraai barok altaarstuk. Iets verderop staat het college van San Bartolomé en Santiago (23), een gebouw uit de zestiende eeuw met in het midden een uit twee verdiepingen bestaande galerij. De Calle de San Jerónimo loopt heuvelafwaarts naar de kerk van El Perpetuo Socorro, op de hoek van de Calle San Juan de Dios en de Calle Gran Capitán. In laatstgenoemde straat bevindt zich het klooster van San Jerónimo (24), gebouwd in 1504. Heel bijzonder zijn de twee kloostergalerijen voorzien
De Calle de San Jerónimo voert naar het Plaza de la Universidad waar de Universidad Literaria (21) staat, gesticht door keizer Karel V. Tegenwoordig is hier de Rechtsfaculteit gevestigd. Daarnaast bevindt zich de kerk van de Heiligen Justo en Pastor (22), een van de mooiste kerken van de stad, gebouwd in opdracht van de jezuïeten.
Klooster van San Jerónimo
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
van een tuin met fonteinen en sinaasappelbomen, en de aangrenzende kerk die een mooi altaarstuk biedt en een koor waaraan de meest befaamde kunstenaars uit Granada van de zestiende en zeventiende eeuw hebben gewerkt.
Página 22
De Calle San Juan de Dios leidt naar de tuinen van El Triunfo met rechts de Gran Vía de Colón, een van de belangrijkste verkeersaders van de moderne stad die begin twintigste eeuw werd aangelegd in opdracht van rijke burgers uit de suikerindustrie. Aan de Gran Vía staan talrijke interessante historistische en modernistische bouwwerken.
Een straat verderop staan het hospitaal en de basiliek van San Juan de Dios (25), met barokke stijlelementen. Het hospitaal is gebouwd rondom twee binnenplaatsen versierd met de karakteristieke tegels van Granada en muurschilderingen, terwijl in de kerk een altaarstuk van een kunstig bewerkte edele houtsoort in Churriguerastijl te zien is.
In de tuinen van El Triunfo staat het Koninklijk Hospitaal (26), het eerste burgerlijke bouwwerk dat door het Katholieke Koningspaar bekostigd werd. De constructie begon in 1504 en de bouwstijl is een combinatie van laatgotische en vroege renaissancekenmerken.
Koninklijk Hospitaal
22
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 23
Poort van Elvira
verschilde sterk van wat in die jaren gangbaar was. De rijkelijk versierde kerk, de sacristie en het tabernakel herbergen zeer waardevolle kunstvoorwerpen.
Tegenwoordig zijn hier het Rectoraat van de Universiteit van Granada en de Centrale Bibliotheek gevestigd. Dichtbij het Koninklijk Hospitaal bevindt zich de poort van Elvira (27), omlijst door een enorme hoefijzerboog daterend uit eind elfde eeuw. De Calle Acera de San Ildefonso voert naar het klooster van de Geschoeide Mercedariërs en naar de kerk van San Ildefonso. Deze straat loopt tenslotte verder omhoog naar het klooster van La Cartuja (28), gebouwd in de zuiverste barokstijl. Met de constructie werd begonnen in 1515, maar het eindresultaat
Klooster van La Cartuja
23
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 24
Real Chancillería
Van het Plaza Nueva naar El Realejo Het Plaza Nueva verkreeg het huidige uiterlijk nadat de Darrorivier van een overwelving was voorzien. Aan een kant van het plein bevindt zich de Real Chancillería (29), het Hooggerechtshof, gebouwd in 1530 naar een ontwerp van Diego de Siloé. De gevel is een werk van de meestersteenhouwer Martín Díaz en de beeldhouwer Alfonso Hernández. De Calle Reyes Católicos loopt naar het Plaza de Isabel la Católica, waar een beeld van de koningin met Christoffel Columbus staat, een werk van Mariano Benlliure. Enkele meters verderop staat het Corral del Carbón (30), een voormalig beursgebouw, 24
Ca m Prodigio del
Can dil
Vic toria
C. Z afra San tísim o
Aire
St.Ines
Ca Ca lde re ir
Gran
M at ía s
Sa n
ad iego San re Alco ver Isidro Antón San
San D
Calle
Bañuelo
ino Cam
Cu es ta de l C aide ro
Auditorio Manuel de Falla
40 año 2004
N
tegenwoordig zetel van de stichting El Legado Andalusí. De voorgevel is versierd met een hoefijzerboog en mozarabische motieven. De galerij rondom de binnenplaats bestaat uit twee verdiepingen. Het Gemeentehuis (31) van de stad bevindt zich aan een kant van het Plaza del Carmen. In 1858 verhuisde dit van de oude locatie in La Madraza naar de plek waar ooit het klooster van de ongeschoeide karmelietessen stond. De classicistische voorgevel is een werk van architect Juan Pugnaire die het voorzag van een groot centraal balkon. Binnen bevindt zich een sobere met tegels versierde kloostergalerij. 25
C
y Chico del Re a. Ct
n
Belé
Alta ruela que Ante Antequeruela Baja
V. de
o se Pa
Corral del Carbón
Manjó n
Río
Bal
39
CAMPO DE LOS Sola MÁRTIRES res C
Plaza Grajales Rey es
yo Ro
jo . Ba Plg
go Santia
os Molin
Calle
los
Pº Padre
37
36 ncipe rí el P C. d
de
de
S
de
s lo
Callejó
Plaza P Humilladero aseo d el S alón Genil de Paseo
Moral A. ejón Call Cuesta r eño
e Call
nso M. Alo
Calle
Calle
SAN MATÍAS
Dar ro
Alhambra
Ni ño
Cuesta Realejo
33
de
ALHAMBRA
38
34
o ing ona om t. D Estep L.S sa eta Nicue ión iqu ncepc Enr la Co C. de nto an Jaci Calle S artir edro M San P Genil
del Carrera
32
del
Jua
Gó m Infantes erez
la are eV ed Call
Plaza Campos
San
de
l de
Pl.Mariana Pineda
35
los mil Ala
a bri na Sa vet lle ni Ca l Ga ge Án
Darro Acera del Rejas de la Virgen
Río
31
30
C Puerta Real do del arm Escu en
Fuente de las Batallas
Calle
ficios C. O 29 Plaza Carrera Santa Ana n tí a c os Za Plaza Isabel Católic s ye la Católica po Re de
lle Ca
Página 25
a est Cu
Plaza BibRambla
Joaquín C.
Plaza Pasiegas
11:47
s nera Pava de
das
6/10/07
C.
Alh ón dig a Calle Párraga elas tezu Pun
Gracia
Pescadería
alle
La Paz
e de los Meson e Call
GRANADA-HOLANDES
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 26
Gemeentehuis
Puerta Real is een knooppunt waar de straten Calle Reyes Católicos, Recogidas, Ángel Ganivet en La Acera del Darro, die uitkomt bij de Genilrivier, samenkomen. Midden op het plein van Puerta Real bevindt zich de fontein van de Veldslagen. Aan het nabijgelegen Plaza de Bibataubín staat het gelijknamige paleis en precies daartegenover, aan de Carrera del Genil, de basiliek van Nuestra Señora de las Angustias (32), patrones van de stad. De kerk herbergt een barok altaarstuk met daaromheen kapellen waar religieuze beelden uit de zeventiende en achttiende eeuw bewaard worden.
Verder via de Carrera del Genil richting Camino de Ronda en de rondweg bereikt men het Wetenschapspark, een interactief museum gewijd aan de wetenschappen en het heelal. Bezoekers worden uitgenodigd een actieve rol te spelen in vertrekken waar licht, lenzen en geluid een wereld aan indrukken creëren. Computers spelen een vooraanstaande rol in het park, naast het planetarium, de vlindertuin en de tentoonstellingen van El Legado Andalusí. In het Wetenschapspark staat een toren die een prachtig uitzicht op de stad biedt. 26
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Weer terug in het centrum vervolgt de wandeling naar het Plaza de Mariana Pineda. Daarnaast bevindt zich het Plaza de los Campos, met aan een van de zijden een paleisachtige toren, het koninklijk vertrek van Santo Domingo (33), omgeven door tuinen. Tijdens het Nazaritische koninkrijk was dit het ontspanningsoord voor de koningen gedurende de Ramadan. Aan het Plaza de Santo Domingo (34) staat de gelijknamige kerk. De fraaie voorgevel met drie ronde arcades dateert uit begin zestiende eeuw. Het interieur
Página 27
is voornamelijk in gotische stijl uitgevoerd, met enkele kapellen in barokstijl. Aan de overkant staat het huis van de familie Girón en iets verderop het huis van Los Tiros (35), dat in de zestiende eeuw toebehoorde aan de familie Granada Venegas die op de voorgevel hun wapenspreuk liet aanbrengen: “Het hart is de baas”. De gevel doet aan een vesting denken. De toren is bekroond met kantelen, heeft twee balkons en vijf symmetrisch geplaatste schoorbeelden. Binnen is vooral de Gouden Zaal interessant, versierd met een in kleuren geschilderd plafond. Naast het
Huis van Los Tiros
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 28
om drie uur ‘s middags bezocht te worden; volgens ingewijden worden dan alle gebeden verhoord. De Calle Antequeruela Baja loopt naar het hotel Alhambra Palace, een van de meest legendarische etablissementen van de stad. Vanaf de terrassen heeft men een van de mooiste uitzichten op Granada en de vruchtbare vlakte. Daarnaast bevindt zich de stichting Rodríguez Acosta en het instituut Gómez Moreno (37). Verbonden door dezelfde carmen worden de stichting en het instituut omringd door prachtige tuinen, verluchtigd met vijvers en klassieke beelden. Binnen het gebouw van de stichting bevinden zich de privévertrekken van de kunstenaar José María Rodríguez Acosta die de inspiratie leverde voor dit buitenverblijf. In de zalen op de benedenverdieping hangen enkele van zijn schilderijen uit begin twintigste eeuw en boven bevindt zich zijn atelier. Het instituut Gómez Moreno biedt een expositie van een van de meest uitgebreide privé-collecties van Andalusië. Deze verzamelaar bracht archeologische voorwerpen maar ook schilderijen en beeldhouwkunst samen.
Woonhuis-museum van Manuel de Falla
Casa de los Tiros staat het huis van Padre Suárez, waar tegenwoordig het Archief van de Real Chancillería is gevestigd. Het Plaza del Realejo en de Calle Molinos lopen heuvelopwaarts naar het Campo del Príncipe (36); de naamgeving van deze ruime zone verwijst naar het feit dat prins Juan, zoon van het Katholieke Koningspaar, hier in 1497 in het huwelijk trad. Naast het Campo del Príncipe staat de kerk van San Cecilio, in 1540 gebouwd op de plek van een oude moskee. Aan de overkant bevindt zich het stenen kruisbeeld van El Cristo de los Favores, dat door de inwoners van Granada vereerd wordt. Naar een traditie dient het kruisbeeld op Goede Vrijdag
De Callejón del Niño del Royo loopt heuvelafwaarts naar de Torres Bermejas (38), een 28
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 29
Carmen de los Mártires
repetitieruimtes en een bibliotheek gespecialiseerd in het werk van Manuel de Falla. Rechts van het gebouw loopt een weg naar het carmen de los Mártires (40), een ander fraai plekje van de stad. Het huis staat op de plaats waar zich naar zeggen de gevangenis voor de christenen bevond ten tijde van de Nazaritische dynastie. Na verovering van de stad werd hier een klooster van de Ongeschoeide Karmelietessen gevestigd. Tussen 1582 en 1587 was de mysticus San Juan de la Cruz prior van dit klooster. In de achttiende eeuw werd het huidige buitenhuis gebouwd, omgeven door tuinen, vijvers en uitkijkpunten. Tegenwoordig worden hier maatschappelijke en culturele evenementen georganiseerd.
van de oudste Arabische bouwwerken van de stad. De drie torens hadden vanaf het begin een bewakings- en verdedigingsfunctie. Vervolgens dient U even terug te lopen tot het woonhuis-museum van Manuel de Falla (39), een kleine carmen waar de geniale musicus enkele van zijn beroemdste werken gecomponeerd heeft. De vertrekken zijn ingericht met persoonlijke voorwerpen, boeken en partituren van de hand van deze kunstenaar. De Calle Antequeruela Alta loopt naar het Auditorio Manuel de Falla, een modern bouwwerk uit 1978 van de hand van architect José María García de Paredes. Dit auditorium omvat een grote concertzaal, 29
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 30
Routes door de provincie
Sierra Nevada Sierra Nevada herbergt de hoogste bergtoppen van het Iberisch Schiereiland. De Mulhacén bereikt een hoogte van 3482 meter en de Veleta, de meest emblematische top van de bergkam, een hoogte van 3398 meter. Sierra Nevada is uitgeroepen tot Nationaal Park. Het beschermde gebied is meer dan 86.200 hectare groot. Daaromheen ligt een Natuurpark van 169.239 hectare met op de hellingen zestig dorpen behorende tot de provincies Granada en Almería. Dankzij de rijkelijk aanwezige inheemse flora y fauna is dit gebied door de Unesco uitgeroepen tot Biosfeerreservaat.
In Granada begint de GR-420, bekend als de hoogste weg van Europa, die naar het skioord Pradollano (Sierra Nevada) voert, een van de belangrijkste wintersportgebieden van Europa. In Pradollano vindt men hotels en restaurants, alsmede skiliften die naar de belangrijkste skipistes lopen. In de zomermaanden, als sneeuw en ijs zijn verdwenen, komt de weg tevoorschijn die van Pradollano naar de plaats Capileira in Las Alpujarras loopt, die gesloten is voor het verkeer en alleen gebruikt mag worden na toestemming van de autoriteiten. Deze weg loopt steil omhoog naar de top van
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 31
Pradollano
año 2004
de Veleta en weer naar beneden dwars tussen halfronde vlaktes en lagunes uit de ijstijd door. In die tijd van het jaar zijn er kuddes Spaanse steenbokken te zien die in de hooggelegen
zones van het bergmassief leven. Ook is tegen de avond in zuidelijke richting de Middellandse Zee met het silhouet van het Rifgebergte in Marokko te ontwaren.
31
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Las Alpujarras In de Arabische taal betekent Alpujarra “grasheuvel”. Tegenwoordig is dit gewest een van de meest historische en schilderachtige zones van de provincie Granada. La Alpujarra is gelegen op de zuidelijke uitlopers van Sierra Nevada en herbergt een belangrijk aantal witte dorpjes met een wirwar aan straatjes en een opmerkelijke volksbouwkunst. Deze plaatsen bevinden zich op steile heuvels met talrijke brede rivieren en dichte steeneiken-, kastanje- en coniferenbossen.
Página 32
in dit gebied tegen de opstandelingen, erfgenamen van het verdwenen Nazaritische koninkrijk. Die strijd leeft nu nog slechts in de herinnering voort. De dorpen in La Alpujarra werden herbevolkt door oude christenen afkomstig uit Galicië, Castilla-La Mancha en Jaén. De meest gebruikelijke toegang tot La Alpujarra is via de A-44. Enkele kilometers onder de plaats Dúrcal begint de A-348 die naar Lanjarón loopt.
La Alpujarra was de laatste plek waar de morisken woonden voor hun definitieve verbanning eind zestiende eeuw. De troepen van Filips II vochten bloedige veldslagen
Binnenplaats in Lanjarón
año 2004
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 33
Kuuroord van Lanjarón
Dit stadje wordt beschouwd als de historische toegangspoort tot het gewest en is befaamd vanwege de geneeskrachtige bronnen. Het kuuroord dateert uit de achttiende eeuw en bezit vijf waterbronnen die in het bijzonder aangeraden worden bij klachten als reuma, longziekten, spijsverteringsproblemen, overgewicht en diabetes. In het centrum van de stad, niet ver van de hotels die uit
eind negentiende eeuw dateren, staat de kerk van Nuestra Señora de la Encarnación, gebouwd halverwege de zestiende eeuw, waar een van de rijkelijkst versierde barokke altaarstukken van de provincie bewonderd kan worden. Als een soort voorportaal van La Alpujarra Alta en Baja fungeert Órgiva in de huidige tijd als het handels- en bestuurscentrum
Landschap van Órgiva
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 34
Capileira
Het ravijn van El Poqueira, een van de meest bezochte plekken van het gewest, omvat drie pittoreske plaatsen: Pampaneira, Bubión en Capileira. In het eerstgenoemde dorp zijn bij de ingang tegels te zien waarop staat: “Reiziger, blijf bij ons wonen”. Het mooiste van deze drie gemeenten is de volksarchitectuur van de huizen, straten en pleinen. De zeer steile straatjes voeren naar woningen met daken, hier terraos genoemd, gebouwd met lemen dakpannen die tegelijkertijd dienen als ondersteuning van de schoorstenen met leisteen. In Bubión staat een kerk met een fraai plafond in mudejarstijl en in Capileira bevindt zich een museum gewijd aan de
van het gewest. Deze tussen de bergkam van Lújar en de laatste zuidelijke uitlopers van Sierra Nevada gelegen plaats vormde de enige doorgang naar de Tropische Kust van Granada. Aan deze kruising van wegen, in de vallei van de rivier de Guadalfeo, staat de kerk van La Expectación, gebouwd in de zestiende eeuw met twee sierlijke klokkentorens. 34
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 35
negentiende-eeuwse schrijver Pedro Antonio de Alarcón waar in de vertrekken een expositie van etnografie en volkstradities is te zien. Plaatsen als Pitres en Pórtugos, gelegen op de lagere delen van de bergtop Mulhacén, werden ooit bezocht door de romantische reizigers van de negentiende eeuw en hebben de bekoorlijkheid van weleer weten te behouden. Trevélez, beroemd vanwege de hammen die hier gedroogd worden, wordt beschouwd als het hoogstgelegen dorp van Spanje. De drie wijken - de lage, middelste en hoge wijk - liggen op 1476 meter hoogte, aan de oever van de forelrijke Trevélezrivier. In La Alpujarra
Pampaneira
Alta zijn plaatsen te vinden als Busquístar, Bérchules, Cádiar, Válor en Yegen. In laatstgenoemd dorp woonde en werkte in de eerste helft van de twintigste eeuw de hispanist Gerald Brennan, auteur van onder andere het werk “Ten zuiden van Granada”.
Trevélez
35
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 36
De Tropische Kust De 103 kilometer lange Tropische Kust strekt zich met talrijke zand- en rotsstranden uit langs een kristalheldere schone zee. Dit gewest van Granada wordt omspoeld door het lauwe water van de Middellandse Zee, in andere tijden doorkruist door de belangrijkste beschavingen van het Westen. Het subtropische microklimaat zorgt voor een gemiddelde jaartemperatuur die boven de twintig graden ligt, waardoor men het hele jaar door kan zwemmen. Bovendien
schijnt de zon hier 320 dagen per jaar. Dankzij dit gunstige klimaat kunnen op de berghellingen die tot aan de stranden doorlopen allerlei tropische gewassen verbouwd worden, zoals mango, avocado, chirimoya en papaja. Langs de hele Tropische Kust staan torens en uitkijkheuvels die in de Arabische tijd dienden als observatieposten. Sinds enkele tientallen jaren is hier een kwaliteitstoerisme ontstaan hetgeen naar voren komt in het uitgebreide hotelaanbod en de
año 2004
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 37
Strand van La Herradura
vele restaurants in de grootste plaatsen langs de route. Een van de belangrijkste attracties van de Tropische Kust is het beoefenen van watersport, met name duiken en valschermzweven. Marina del Este
La Herradura is een klein vissersdorpje aan een baai, geflankeerd door de Cerro Gordo en de landtong van La Mona. Iets verderop bevindt zich het naturistenstrand van Cantarriján en de jachthaven van Marina del Este, een van de mooiste havens aan de Andalusische kust. Almuñécar is de oudste gemeente in het zuiden van Granada, hetgeen te zien is in het Archeologisch Museum, gevestigd in de grot van de Zeven Paleizen, waar gebruiks- en siervoorwerpen uit
de Fenicische, Romeinse en Arabische tijd tentoongesteld worden. Het kasteel van San Miguel is een oude Arabische vesting met aan de voet de oude wijk. Aan de strandboulevard staat een bronzen beeld van Abd al-Rahman I, die in het jaar 755 op het strand van San Cristóbal aan land kwam. Het vogelpark en het Majuelopark zijn andere bezienswaardigheden.
4
37
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 38
Jachthaven. Motril
De N-340, die van de ene naar de andere kant van de Tropische Kust loopt, wordt bijzonder bochtig op het deel van de weg dat naar Salobreña voert. De witte huizen staan verspreid op een rotspunt, bekroond door een Arabische vesting. De meest pittoreske wijken van Salobreña zijn El Albayzín, El Brocal en La Fuente. De kerk van Nuestra Señora del Rosario in mudejarstijl herbergt religieuze beelden uit de zestiende en de zeventiende eeuw. Het warme water aan de stranden van Salobreña noodt tot het nemen van een duik.
Salobreña
Motril is de twee na dichtstbevolkte stad van de provincie. De kust is twintig kilometer lang en er zijn zeven stranden, waaronder dat van El Poniente, omgeven door een strandboulevard waaraan uitgaansgelegenheden staan die in de avonduren voor gezelligheid zorgen. Een bezienswaardigheid in deze plaats is het sanctuarium van Nuestra Señora de la Cabeza, gebouwd op de plaats van het oude zomerpaleis van sultane Aixa, moeder van Boabdil.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 39
Strand van Castell de Ferro
Melicena en La Rábita zijn vier kleine vissersdorpen waar een authentieke sfeer behouden is gebleven. In laatstgenoemde plaats vindt men kleine rustige rots- en zandstranden.
Aan de voet daarvan bevindt zich het park van Las Américas. De kerk van La Encarnación is gebouwd in mudejarstijl en het Casa de la Palma, tegenwoordig een gemeentelijk cultureel centrum, is een van oorsprong islamitische suikermolen waarin het eerste preïndustriële suikermuseum is gevestigd. In oostelijke richting ligt Torrenueva, aan een zijde van de kaap van Sacratif. Carchuna en Calahonda zijn twee kleine vakantiekolonies niet ver van Castell de Ferro, waarboven een oorspronkelijk Romeins kasteel uittorent. De laatste uitlopers van de Sierra de la Contraviesa monden uit in zee in de vorm van klippen. Castillo de Baños, La Mamola,
La Mamola
39
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 40
Torens van de Vesting. Guadix
Guadix en het gewest El Altiplano De gewesten in het noorden van Granada zijn omgeven door grote bergmassieven. De noordelijke hellingen van Sierra Nevada dalen af naar El Marquesado del Zenete waar dorpen zijn te vinden zoals
Kasteel van La Calahorra
bijvoorbeeld La Calahorra, met een kasteel uit de zestiende eeuw dat een fraaie marmeren binnenplaats in renaissancestijl herbergt. Alquife is een andere plaats in El Marquesado, befaamd vanwege de ijzermijnen. Vanuit Jérez del Marquesado, bestuurlijke hoofdstad van het gewest, kunnen excursies gemaakt worden naar de noordzijde van Sierra Nevada.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:47
Página 41
Kathedraal van Guadix
año 2004
wordt ook een uitgebreide collectie keramiek en volkskunst uit deze zone tentoongesteld. Naast dit museum staat het uitkijkpunt van La Magdalena, van waaruit men een prachtig uitzicht heeft op het noorden van het gewest El Altiplano, op duizend meter boven de zeespiegel.
Guadix is de grootste en meest monumentale stad in het noorden van de provincie Granada. Als kruising van wegen tussen de Levant en Andalusië is Guadix beroemd vanwege de “wijk van de holenmensen”. Meer dan tweeduizend grotwoningen liggen verspreid over de dichtbevolkte wijken La Ermita en Las Cuevas. In een daarvan is het grotmuseum voor Kunst en Volkstradities gevestigd; hier
Guadix bezit een groot aantal kunsthistorische monumenten. De Alcazaba, die op de Rijksmonumentenlijst staat, is een oud oorspronkelijk Arabisch vestingwerk dat geflankeerd wordt door twee torens uit de elfde eeuw. De Kathedraal is het belangrijkste monument van de stad en vertoont een 41
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 42
El Marquesado del Zenete en in de richting van Baza het gewest El Altiplano. Baza is een oude stad, gelegen aan de voet van een bergkam die tot natuurpark is uitgeroepen. Hier werd de Dame van Baza gevonden, een kostbaar voorwerp uit het tijdperk van de Iberiërs daterend uit de derde of vierde eeuw voor Christus. De Alcazaba verwijst naar de Arabische oorsprong van het stadje, net als het Arabische badhuis uit de twaalfde eeuw, beide in de oude joodse wijk. De voormalige collegiale kerk van Nuestra Señora de la Encarnación werd in de zestiende eeuw gebouwd op de overblijfselen van de oude hoofdmoskee. Het grondplan is ontworpen in gotische stijl, maar de gevel is plateresk. Het Gemeentehuis, het paleis van de familie Enríquez en de fontein met de Gouden Kranen zijn drie andere bezienswaardigheden.
Alcazaba. Baza
mengeling van stijlen. Van origine was het een gotisch bouwwerk, totdat de befaamde architect Diego de Siloé elementen in renaissancestijl aanbracht. Tenslotte werden de kapellen in barokstijl gebouwd. In feite wordt het barokke koor als een van de beste van Spanje beschouwd. Andere interessante kerken zijn die van Santa Ana, Santo Domingo en San Francisco. Het Plaza del Ayuntamiento is omgeven door zuilengangen en ademt een zekere Castiliaanse sfeer, hetgeen contrasteert met de typisch Andalusische oude wijken.
De A-330 loopt bergopwaarts naar de dorpen van El Altiplano. Het plaatsje Orce, op zeven kilometer afstand van Galera gelegen, biedt twee musea: het Archeologisch museum en het Prehistorisch en Paleontologisch museum gevestigd in de Torre del Homenaje van de Vesting van de Zeven Torens, waar een groot deel van de archeologische vondsten uit het nabijgelegen Ventamicena tentoongesteld worden.
De autoweg A-92 splitst zich ter hoogte van Guadix in tweeën. In de richting van Almería bereikt men het gewest 42
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 43
gewelven in het interieur. De kerk van Santiago is gebouwd op de overblijfselen van de voormalige hoofdmoskee. Andere bezienswaardigheden zijn het klooster van Santo Domingo en het Modernistische Huis. Dichtbij Huéscar ligt de plaats Castril, toegangspoort tot het Natuurpark van de Sierra de Castril, in het verlengde van het park van Cazorla, Segura y las Villas in Jaén. Straatje in Orce
Huéscar bezit een interessant monumentaal erfgoed met aan het hoofd de collegiale kerk van Santa María la Mayor, een tempel in gotische renaissancestijl van begin zestiende eeuw, naar een ontwerp van Diego de Siloé. Bijzonder is de gevel in isabellastijl van de Oude Sacristie en de gotische
La Puebla de Don Fadrique, gelegen naast de Sierra de la Sagra, is het laatste dorp ten noorden van Granada. De gemeente grenst aan de provincies Jaén, Albacete en Murcia. In het oude centrum zijn vermeldenswaardig de kerk van Nuestra Señora de la Quinta Angustia uit de zestiende eeuw en het huis van de familie Patiño, een fraai zeventiendeeeuws adellijk paleis.
Sierra de Castril
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 44
Montefrío
Het gewest El Poniente In de moestuin van San Vicente bracht Lorca vele zomers door. Het museum is tevens een cultureel centrum. In de moestuin schreef de dichter een groot deel van zijn literaire werk. Naast oorspronkelijke meubels vindt men hier tekeningen en schilderijen van kunstenaars als Dalí. In de expositieruimte worden culturele activiteiten georganiseerd rondom de schrijver.
De A-92 vormt een verbinding tussen de stad Granada en het gewest El Poniente, aan de grens met de provincies Málaga, Córdoba en Jaén. Deze streek is historisch gezien de laatste grens van Al-Andalus. In de plaats Santa Fe sloegen de troepen van het Katholieke Koningspaar ooit hun kampen op alvorens Granada definitief in te nemen, in het jaar 1492. Santa Fe ligt in La Vega, een vlak akkerland, bevloeid door het water van de Genil.
Montefrío is een van de meest pittoreske dorpen van de provincie. Bij aankomst is het eerste wat men ziet de Arabische vesting en de kerk van La Villa, bovenop een steile rots. Aan de voet daarvan spreiden zich talrijke in goede
Niet ver van Santa Fe bevindt zich Fuente Vaqueros, waar de dichter Federico García Lorca geboren werd en wiens geboortehuis tegenwoordig als museum is ingericht. 44
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 45
año 2004
staat verkerende huizen in de populaire volksbouwkunst uit tot aan het dorpsplein met aan een kant de kerk van La Encarnación; deze heeft een ronde vorm en doet denken aan het Romeinse Pantheon. Een ander interessant gebouw is de Pósito, een gemeentelijke graanschuur uit de achttiende eeuw die tegenwoordig in gebruik is als cultureel centrum.
Straat en Collegiale Kerk van Alhama de Granada
Het klooster van Santo Domingo en de kerk van La Villa, die toegeschreven wordt aan Diego de Siloé, vervolmaken de wandeling langs de monumenten van deze plaats die omringd wordt door talrijke natuurgebieden en archeologische vindplaatsen. In de zone die de Rots van de Zigeuners genoemd wordt zijn prehistorische dolmens en zeer waardevolle rotstekeningen aangetroffen.
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 46
Huis van de Inquisitie. Alhama de Granada
Alhama de Granada ligt in het zuidwesten van de provincie Granada, van de Middellandse Zee gescheiden door een bergkam. De schilderachtige witte huizen staan bovenop een rots met uiterst steile wanden, uitgeslepen door het water van een brede rivier. Het meest opmerkelijke monument is het Arabische Badhuis dat zich binnenin het hotel El Balneario bevindt. Het is een van origine Romeinse constructie uit de eerste eeuw voor Christus waarboven in de Arabische tijd een aantal bogen en gewelven in kaliefstijl werden aangebracht. In de oude kern staat de kerk van La Encarnación, gebouwd in opdracht van het Katholieke Koningspaar op de plaats waar
vroeger de hoofdmoskee stond. Deze tempel uit de vijftiende en zestiende eeuw is een gotisch ontwerp waaraan de bekende architect Diego de Siloé nog gewerkt heeft. Naast de kerk staat het Huis van de Inquisitie, zetel van het gewestelijke tribunaal van de Inquisitie, met een bijzondere gevel met kenmerken in laatgotische en vroege renaissancestijl. Naast het Arabische kasteel en het Hospitaal van de Koningin is het de moeite waard een bezoek te brengen aan de kerk van El Carmen, een voormalig klooster van de Ongeschoeide Karmelietessen. De tempel is gebouwd in renaissancestijl en bezit talrijke barokke vertrekken.
46
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Aan de A-92, richting Sevilla, bevindt zich Loja. Deze plaats ligt op de hellingen van een dal van de rivier de Genil. Het belangrijkste monument is de kerk van La Encarnación, oorspronkelijk gebouwd in gotische stijl maar voltooid in neoklassieke stijl. Het huis, de tuinen en het mausoleum van Ramón María Narváez, regeringschef van koningin Isabella II, maken deel uit van een culturele route, evenals de vesting, de fontein met de vijfentwintig kranen en de Graanschuur, een bouwwerk uit de zestiende eeuw op een heuvel die boven de stad
Página 47
uittorent. Niet ver van Loja ligt het natuurgebied Los Infiernos met een aantal watervallen met kristalhelder water temidden van steile rotspartijen en idyllische bossen. Alvorens de provincie Granada bij de grens met de provincie Málaga te verlaten, komt men langs Riofrío, een vakantieoord dat bekend is vanwege de viskwekerij waar de geliefde zalmforel van Andalusië gekweekt wordt en kaviaar van Belugakwaliteit van de steuren die daar eveneens gekweekt worden.
Panoramazicht op Loja
47
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Vrijetijd en cultuur Gastronomie De keuken van Granada biedt sinds vele eeuwen karakteristieke streekgerechten met elementen uit de Nazaritische tijd. Veel stoofgerechten die in de wijken El Albayzín en Sacromonte bereid worden zijn gebaseerd op die cultuur. Terecht befaamd zijn de knoflooksoep of de gevulde
Karakteristieke producten van Las Alpujarras
Página 48
soep van Sint Antonius met bonen, spek en bloedworst uit de bergstreek. Een van de meest geliefde gerechten van de hoofdstad is tortillas de Sacromonte. Gazpacho, slakken of bonen met ham zijn andere specialiteiten die gewoonlijk op de menukaart van de restaurants in de stad te vinden zijn. Remojón granadino met stokvis en sinaasappel, papas a lo pobre met ei en migas met varkensvlees zijn eveneens aanbevelenswaardig. De gastronomie van de verschillende gewesten van Granada vertoont een grote
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 49
Schelp- en schaaldieren
In La Alpujarra is het meest geliefde gerecht plato alpujarreño, een combinatie van aardappelen, gebakken eieren, verschillende worstsoorten en ham, soms begeleid door migas pastoriles. De reiziger dient beslist ook eens de soep van kikkererwten of van snijbiet en spinazie te proeven. In Trevélez vindt men de befaamde rivierforel en worden de lekkerste serranohammen van Andalusië gedroogd.
verscheidenheid. Aan de Tropische Kust zijn de belangrijkste ingrediënten vis en exotisch fruit. In de restaurants aan zee vindt men altijd wel gegrilde vis, stoofpot met rijst en schaaldieren, gemarineerde vis, gedroogde octopus of sardines aan de spies. In Motril is het meest tradionele gerecht ajo cabañil, op een laag vuur gestoofd geitenvlees met een kruidensaus. De Tropische Kust is echter vooral bekend vanwege de exotische fruitsoorten: mango, banaan, papaja, avocado en chirimoya zijn niet alleen maar nagerechten maar worden ook verwerkt in kleurrijke salades.
In het gewest El Altiplano vormt het lamsvlees van Segura een hoofdingrediënt van de streekkeuken. In de koude wintermaanden worden in de familiekring vlees en worst bereid. In Montefrío, 49
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 50
gelegen in het gewest El Poniente, zijn de chorizo- en bloedworst befaamd die in de plaatselijke eetgelegenheden gegrild worden. De nagerechten van Granada zijn geïnspireerd in Arabische en joodse recepten. In Santa Fe, gelegen in het gewest La Vega, vindt men piononos, een cake met banketbakkersroom gedrenkt in siroop. De inwoners van Granada koesteren een bijzondere waardering voor de zoete lekkernijen van de kloosterzusters: bizcochos borrachos, torrijas, huesos de santo, pestiños de la Encarnación en hojaldres de los Jerónimos. Op de markten van Granada vindt men op de fruitstalletjes bijna altijd wel de emblematische granaatappels, kaki’s, meidoornvruchten, kweeperen, cactusvijgen en almencinas - kleine zwarte vruchten. Enkele van de talrijke specialiteiten van de provincie zijn cuajada de Carnaval, soplillos de la Alpujarra en de torta real de Motril.
Sport Sierra Nevada biedt meer dan zestig kilometer skipistes waar men verschillende takken van sport kan beoefenen: alpineskiën, snowboarden, langlaufen, randonéeskiën, telemark of kunstskiën. Het skiseizoen loopt gewoonlijk van november tot en met april. Het grens van het skigebied ligt op 2200 en 3300 meter hoogte. Het skioord Pradollano is de laatste jaren uitgegroeid tot een ware winterstad. De piste van El Río, de beroemdste van Sierra Nevada, begint in Borreguiles, een uitrustzone op 2800 meter hoogte, halverwege Pradollano en de pistes van El Veleta. Bovendien kan men hier ook in de avonduren skiën dankzij de verlichting langs de route.
In La Alpujarra wordt notenlikeur vervaardigd en in de Sierra de la Contraviesa een witte wijn die uitstekend geschikt is ter begeleiding van rijst- en visgerechten.
50
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
In de zomermaanden blijven de toeristische faciliteiten van Sierra Nevada geopend voor wandelliefhebbers. In de maanden juli en augustus kan men excursies naar de toppen van El Veleta en El Mulhacén maken. De weg die van Pradollano naar de in La Alpujarra gelegen plaats Capileira loopt, voert naar de top van El Veleta die een prachtig uitzicht biedt over de hele Andalusische streek. Deze weg is voor auto’s uitsluitend toegankelijk na toestemming van de autoriteiten van het Nationaal Park. Ook is het mogelijk vroeg in de ochtend vanuit Pradollano met een bus naar El Veleta te rijden, waar de wandelaars later in de middag weer opgehaald worden. De wandelroutes rond de hoogste toppen van het Iberisch Schiereiland maken deel uit van de paden van de Gran Recorrido (GR) en Pequeño Recorrido (PR).
Página 51
bedrijvigste van Andalusië en biedt mogelijkheden voor zeilen, duiken, windsurfen en sportvissen. Aan de Tropische Kust kan men uitstekend golfen. Los Moriscos ligt bij Playa Granada, niet ver van Motril, en heeft een oppervlakte van meer dan 200.000 vierkante meter. Ook ligt op slechts tien kilometer afstand van Granada de 18-hole golfbaan Las Gabias. In de gewesten El Altiplano en Las Alpujarras zijn ook talrijke routes te vinden die geschikt zijn voor wandelen of mountainbikes. Bergbeklimmen, ravijnafdalingen en wildwatervaren kan men beoefenen in het Natuurpark van de Sierra de Castril, in het noorden van de provincie, grenzend aan het in Jaén gelegen park van Cazorla, Segura y las Villas.
Deze routes lopen langs lagunes uit de ijstijd, diepe spleten en zones waar de hele zomer door sneeuw te vinden is. In de plaats Loja, gelegen in het gewest El Poniente, bevindt zich een vliegclub, evenals in Motril en Almuñécar, waar men aan het strand kan zweefvliegen. De jachthaven Marina del Este, niet ver van La Herradura, is een van de 51
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 52
de geschiedenis in deze stad hebben samengeleefd. De eerste zondag van februari wordt het feest van San Cecilio gevierd, patroonheilige van Granada. De Paasweek biedt een unieke gelegenheid om de buitengewoon mooie praalstukken te bewonderen die in processie meegedragen worden, afkomstig uit karakteristieke wijken van de stad zoals El Albayzín en Sacromonte. Deze dagen zijn van Nationaal Toeristisch Belang verklaard. Bijzonder kleurrijk is de processie van de Zigeuners waarin de wijk Sacromonte een vooraanstaande rol speelt, evenals de processie van de Stilte of die van Nuestra Señora de la Alhambra.
Cultuur en feesten Granada is een van de meest actieve steden van Spanje op het gebied van cultuur. Het hele jaar door kan men hier genieten van tentoonstellingen, congressen, rondetafelconferenties, concerten en theatervoorstellingen. Naast deze culturele activiteiten worden ook talrijke feestelijke evenementen georganiseerd, die deel uitmaken van de historische tradities van de stad. Op 2 januari wordt de Inname van de Stad door het Katholieke Koningspaar herdacht. Sinds enige tijd is dit feest een dag van bezinning gericht op de tolerantie tussen de volkeren die in de loop van
In de maand maart wordt het Internationaal Tangofestival gehouden, een van de
52
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 53
Een ander belangrijk feest van Granada is Corpus Christi, dat elk jaar op een andere datum valt. De processie vertrekt vanuit de Kathedraal en wordt begeleid door duizenden inwoners en bezoekers. Ook zijn er dan activiteiten op het jaarbeursterrein en in de arena. Het Flamencofestival vindt gedurende de festiviteiten van El Corpus plaats op verschillende plekken in de stad, vooral in de volkswijken El Albayzín en Sacromonte.
belangrijkste ter wereld op dit gebied. De concerten worden in het theater Isabel la Católica en in het Congresgebouw gehouden. In de maanden maart, april en mei wordt in de stad een reeks concerten geboden onder de titel “Primavera Musical” die voornamelijk in het auditorium Manuel de Falla en in het theater Isabel la Católica, in Puerta Real, plaatsvinden. Op 3 mei wordt de Dag van het Kruis gevierd, waarbij het in Granada gebruikelijk is binnenplaatsen, straten, huizen en balkons te versieren, vooral in karakteristieke wijken als La Antequeruela en El Realejo.
De laatste zondag van juni wordt de processie van het Heilig Hart van Jezus gehouden, een diepgewortelde religieuze viering die inwoners uit de hele provincie aantrekt.
Auditorium Manuel de Falla. Granada 53
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Het Internationaal Muziek- en Dansfestival “Ciudad de Granada” is het belangrijkste culturele evenement van de hoofdstad. Het vindt plaats in de maanden juni en juli in de voornaamste theaters van de stad. Heel bijzonder zijn de concerten in de Nazaritische paleizen van het Alhambra of op de ronde binnenplaats van het paleis van Karel V. De afgelopen decennia hebben de beroemdste musici en componisten ter wereld aan deze culturele ontmoeting deelgenomen.
Página 54
Toeristisch Belang van Andalusië verklaard zijn. Vele daarvan zijn verbonden aan de Paasweek. In steden als Almuñécar en Motril worden met Pasen respectievelijk de processies van de Maagd van La Antigua en de Zoete Naam van Jezus gehouden. De meeste feestelijke en culturele activiteiten zijn geconcentreerd in de zomermaanden. In Íllora vindt in de laatste week van juli het Internationaal Parapanda Folk Festival plaats. In Baza en Guadix viert men het feest van Cascamorras, een grappig personage, uitgedost met een potsierlijk kostuum, dat de deelnemers achterna zit en grappen uithaalt. In Lanjarón wordt het feest van het Water gehouden, terwijl in plaatsen als Zújar in de zomermaanden de feesten van Moren en Christenen plaatsvindt. Een van de meest opmerkelijke festiviteiten van Granada vindt men in Bérchules, gelegen in het gewest La Alpujarra. Op 1 augustus wordt in dit stadje Oudjaar gevierd, nadat deze plaats in de nacht van 31 december van het jaar 1994 getroffen werd door een stroomstoring. Op deze dag eten inwoners en bezoekers de traditionele twaalf druiven op het plein terwijl de gemeentelijke klok de maat slaat.
Op 29 september wordt de bedevaart van San Miguel gehouden. Dit evenement vindt plaats in de wijk El Albayzín, op de heuvel van El Aceituno. De laatste zondag van september worden de patroonfeesten van de Maagd van Las Angustias gevierd, beschermheilige van de stad, met talrijke feestelijke en maatschappelijke evenementen en stierengevechten. Het Internationaal Jazzfestival wordt in november gehouden en het hele jaar door kan men genieten van theatervoorstellingen. De feestkalender van Granada wordt in de maand december afgesloten met het Kerstfeest. In de provincie Granada worden talrijke feesten gehouden die van Nationaal 54
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 55
Volkskunst en winkelen Granada. Bovendien zijn in deze hoofdstad prestigieuze gitaarbouwers gevestigd die werken volgens de methodes van oude meesters. Er bestaan hier nog verscheidene gildes.
Het rijke erfgoed van Andalusië is terug te vinden in de volkskunst van Granada. In de stad vindt men talrijke werkplaatsen die elke dag voor het publiek geopend zijn, waar eeuwenlange tradities voortgezet worden. In karakteristieke wijken als El Albayzín en Sacromonte werken ambachtslieden met hout, klei en ijzer. Vele timmerwerkplaatsen maken voorwerpen van bewerkt hout, ingelegd met schelpen, parelmoer, metaal of beschilderd hout. In de keramiek vindt men technieken met metaalglazuren, tegels gemaakt volgens de cuerda secatechniek en de typische motieven van Andalusië en
De belangrijkste winkelgebieden bevinden zich in het centrum van de stad. In La Alcaicería, naast de Kathedraal en dichtbij het Plaza de Birrambla, bevinden zich kleine winkels die iedere dag geopend zijn waar men allerlei soorten souvenirs kan kopen, vooral op het gebied van de traditionele Andalusische volkskunst. De voorwerpen van ingelegd hout zijn de belangrijkste, hoewel men hier ook zilveren 55
GRANADA-HOLANDES
6/10/07
11:48
Página 56
zich in de omgeving van de Calle Reyes Católicos en het Plaza Nueva.
en gouden sieraden, zijden en linnen stoffen en smeedijzeren voorwerpen kan vinden. In de Calle Zacatín, naast La Alcaicería, bevinden zich kleine familiezaken waar keramiek tentoongesteld wordt die in Granada fajalauza genoemd wordt, een verwijzing naar de plaats waar de ambachtslieden vroeger woonden, bij een van de poorten van de wijk El Albayzín. De modezaken bevinden zich voornamelijk aan de straten Recogidas, Puerta Real en Reyes Católicos. Antiekzaken vindt men in de zone van het Plaza Nueva en Elvira. Boekwinkels waar oude boeken verkocht worden vormen een attractie voor literatuurliefhebbers. De meeste zaken bevinden
De volkskunst van de provincie Granada is ingedeeld naar gewest. In La Alpujarra zijn talrijke werkplaatsen te vinden waar de beroemde jarapas vervaardigd worden, in verschillende vormen, motieven en kleuren geweven kleden van de wol van het vee dat in de omgeving graast. In El Altiplano bevinden zich nog steeds ambachtelijke werkplaatsen gewijd aan keramiek en pottenbakkunst. In de plaatsen van El Poniente zijn de tegelwerkplaatsen befaamd, alsmede de meesterlijk vervaardigde ijzersmeedkunst voor vensters en balkons. 56
GRANADA-HOLANDES
5/11/07
13:37
Página 57
NUTTIGE GEGEVENS Internationaal netnummer % 34
wachttijden te vermijden en verzekerd te zijn van een entreeticket aangezien de toegang beperkt is). www.alhambra-patronato.es www.alhambratikets.com
Toeristische Informatie TURESPAÑA www.spain.info
Culturele informatie Granada www.granadacultura.info El Legado Andalusí Corral del Carbón % 958 225 995 www.legadoandalusi.es
Toerisme Andalusië Plaza Nueva (Naast de kerk van Santa Ana) % 901 200 020 www.andalucia.org Provinciaal Patronaat voor Toerisme van Granada Plaza Mariana Pineda 10, 2º 18009 Granada % 958 247 146 www.turismodegranada.org
Nationaal Park Sierra Nevada Carretera antigua de Sierra Nevada, km. 7 % 958 026 300
La Alhambra en El Generalife Real de la Alhambra % 902 441 221
Bezoekerscentrum Sierra Nevada “El Dornajo” Carretera de Sierra Nevada % 958 340 625
Reserveringen: Banco BBVA % 902 224 460 (aanbevolen wordt tevoren te reserveren om lange
Informatie skioord Sierra Nevada % 902 708 090 www.sierranevadaski.com
INFORMATIEBUREAUS Plaza Mariana Pineda, 10 % 958 247 128 ) 958 247 127
Virgen Blanca, 9 % 902 405 045 ) 958 536 973 www.granadatur.com
Alhambra Avenida del Generalife (naast het loket) % 958 544 002 ) 958 544 007
Plaza de Santa Ana, 2 % 958 575 202 ) 958 575 203
57
GRANADA-HOLANDES
25/10/07
13:07
Página 58
Motril Avenida de la Constitución % 958 825 481
Guadix Avenida de Mariana Pineda % 958 699 574 ) 958 699 573 Loja Calle Comedias % 958 323 949
PARADORES Reserveringscentrale Requena, 3 Madrid 28013 % 902 547 979 ) 902 525 432 www.parador.es
Parador de Turismo Real de la Alhambra Granada % 958 221 440 ) 958 222 264
VERVOER AENA (Aeropuertos Españoles y Navegación Aerea) % 902 404 704 www.aena.es
www.adif.es www.renfe.es Verkeersinformatie % 900 123 505 www.dgt.es
ADIF-RENFE % 902 240 202 Informatie buitenland % 902 243 402
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS Alarmnummer % 112 Medische spoedgevallen % 061 Rijkspolitie % 091 Gemeentepolitie % 092 Guardia Civil % 062 Postkantoor % 902 197 197 www.correos.es
58
GRANADA-HOLANDES
25/10/07
13:07
Página 59
SPAANSE BUREAUS VOOR ITOERISME IN HET BUITENLAND BELGIË Brussel
NEDERLAND Den Haag
Office Espagnol du Tourisme Rue Royale 97, 5º 1000 - BRUXELLES %322/ 280 19 26 )322/ 230 21 47 www.spain.info/be e-mail:
[email protected]
Spaans Bureau voor Vreemdelingenverkeer Laan van Meerdervoort, 8A 2517 AJ DEN HAAG %3170/ 346 59 00 )3170/ 364 98 59 www.spain.info/nl e-mail:
[email protected]
AMBASSADES IN MADRID Nederland Avenida Comandante Franco, 32 %913 537 500 )913 537 565
België Paseo de la Castellana, 18 %915 776 300 )914 318 166
59
GRANADA-HOLANDES
30/10/07
12:52
Página 60
25. Hospitaal en basiliek van San Juan de Dios 26. Koninklijk Hospitaal 27. Poort van Elvira 28. Klooster van La Cartuja
ROUTE I 1. Plaza Nueva 2. Huis van de familie Pisas 3. El Bañuelo 4. Klooster van Santa Catalina de Zafra 5. Huis van Castril 6. Kerk van San Pedro y San Pablo 7. Kerk van San Juan de los Reyes 8. Paseo de los Tristes 9. Paleis van de familie Córdova 10. Huis van El Chapiz 11. Abdij van Sacromonte 12. Plaza del Salvador 13. Uitkijkpunt van San Nicolás 14. Paleis van Dar-al-Horra 15. Klooster van Santa Isabel la Real 16. Kerk van San José
ROUTE III 29. Real Chancillería 30. Corral del Carbón 31. Gemeentehuis 32. Basiliek van Nuestra Señora de las Angustias 33. Koninklijk vertrek van Santo Domingo 34. Plaza de Santo Domingo 35. Huis van Los Tiros 36. Campo del Príncipe 37. Stichting Rodríguez Acosta en Instituut Gómez Moreno 38. Torres Bermejas 39. Woonhuis-museum van Manuel de Falla 40. Carmen de los Mártires
ROUTE II 17. Kathedraal 18. Koninklijke Kapel 19. Madraza 20. Alcaicería 21. Universidad Literaria 22. Kerk van de Heiligen Justo en Pastor 23. College van San Bartolomé en Santiago 24. Klooster van San Jerónimo
LEGENDE Toeristenbureau Postkantoor Ziekenhuis Parador Parkeerterrein Politie Treinstation 60
Tuinen val El Generalife. Granada
