!"#2 AUGUSTUS. Hoe lang kunt u leven?

!"#2

AUGUSTUS 2013

Hoe lang kunt u leven?

s

!"#$

IN DE ZE UI TG AVE

MEER L E ZEN? www.jw.org/nl

COVERONDERWERP

JONGEREN

r

Hoe lang kunt u leven? BLZ. 6-9

JONGE MENSEN VRAGEN WAAROM VERWOND IK MEZELF? „Elke keer dat ik mezelf sneed,” vertelt Jerrine, „was ik me niet meer bewust van mijn omgeving en beeldde ik me in dat mijn problemen er niet meer waren.” Zelfverwonding komt onder jongeren veel voor. Hoe komt dat? Is het gewoon een trend? Welke hulp is er voor zulke jongeren? (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT  JONGEREN)

KINDEREN 3 EEN BLIK OP DE WERELD 4 HULP VOOR HET GEZIN Als uw kind zichzelf verwondt 10 INTERVIEW Een orthopedisch chirurg vertelt over haar geloof 12 LEERSTELLINGEN Is God een drie-eenheid? 14 DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL Alcohol

r Lees de Bijbelse stripverhalen. Gebruik de werkbladen om je kinderen te helpen meer over Bijbelse personen en morele principes te leren. (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT  KINDEREN)

16 TOEVAL OF ONTWERP? De energiezuinige vliegtechniek van de reuzenalbatros

August 2013 / Vol. 94, No. 8 / Monthly Oplage per uitgave: 43.524.000 in 99 talen

/

DUTCH

Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen. Tenzij anders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen (uitgave 2004). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewone tijdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tijdrekening”. Awake! (ISSN 0005-237X) is published monthly by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483, U.S.A., and in England by Watch Tower Bible and Tract Society of Britain, The Ridgeway, London NW7 1RN (Registered in England as a Charity). Uitgegeven door Wachttoren-, Bijbelen Traktaatgenootschap, Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen, Nederland. Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getuigen ¨ (Verantwoordelijke uitgever: Marcel Gillet), Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem, Belgie, PP-PB BRUXELLES X - BRUSSEL X No. 10/667. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Alle rechten voorbehouden. Printed in Britain.

Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelcursus? Ga naar www.jw.org /nl of schrijf naar een van de onderstaande adressen. JEHOVAH’S GETUIGEN: NEDERLAND: Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen. ¨ BELGIE: rue d’Argile-Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem. Een complete lijst met adressen in de hele wereld vindt u op www.jw.org/nl/contact.

EEN BLIK OP DE WERELD

VERENIGDE STATEN Elke dag plegen meer dan 20 voormalige militairen in de VS zelfmoord. Elke maand doen zo’n 950 veteranen die hulp krijgen via het Amerikaanse ministerie van Veteranenzaken, een zelfmoordpoging.

¨ ITALIE „De [katholieke] kerk loopt achter de feiten aan, zowel in het rijke Europa als in Amerika. Onze cultuur is verouderd, onze kerken zijn groot en leeg, de kerkelijke bureaucratie neemt toe en onze godsdienstige rites en de kleren die we dragen, zijn pompeus. (...) De kerk loopt 200 jaar achter” (interview met kardinaal Carlo Maria Martini, postuum gepubliceerd door Corriere della Sera).

Soldiers: U.S. Marine Corps photo by Spc. Cory Grogan/Released; cardinal: AP Photo/Luca Bruno

CHINA „Bijna de helft van de vrouwelijke arbeidsmigranten onder de 30 wordt ´ ´ voor het huwelijk zwanger; dat is een enorme stijging in het aantal ongetrouwde [Chinese] moeders vergeleken met ´ ´ slechts een generatie terug”, bericht China Daily. Ook ongehuwd samenwonen wordt in de Chinese samenleving nu „meer geaccepteerd”.

GRIEKENLAND In Griekenland zijn gevallen van malaria gesignaleerd, een ziekte die daar tegen 1974 vrijwel was uitgeroeid. De terugkeer wordt geweten ¨ aan financiele moeilijkheden en bezuinigingen in de gezondheidszorg.

INDIA ˆ Uit een enquete in India bleek dat, ondanks de snelle maatschappelijke veranderingen, 74 procent van de ondervraagden liever uitgehuwelijkt wilde worden dan zelf op zoek te gaan naar de ’ware liefde’. Ook zag maar liefst 89 procent zich eerder met een uitge´ ´ breide familie onder een dak wonen dan alleen met hun gezinnetje.

3

HULP VOOR HE T GE ZIN  OPVOEDING

Als uw kind zichzelf verwondt

HET PROBLEEM Als u erachter komt dat uw tienerdochter zichzelf met opzet verwondt, vraagt u zich misschien af: Wat is er aan de hand? Wil mijn kind zelfmoord plegen? Waarschijnlijk is het antwoord nee. Maar als uw dochter zichzelf verwondt, heeft ze wel hulp nodig. Wat kunt u voor haar doen? Ten eerste moet u weten wat er achter dit gedrag kan zitten. Zelfverwonding of zelfbeschadiging is een gewoonte waarbij iemand zichzelf dwangmatig verwondt, bijvoorbeeld door snijden, krassen of slaan. Hoewel we het in dit artikel hebben over meisjes die zichzelf verwonden, gelden de besproken principes ook voor jongens.

HOE HET KOMT Is zelfverwonding gewoon een trend? Het is waar dat sommigen ermee beginnen omdat ze hebben gehoord dat anderen het ook doen. Maar dan nog doen ze het vaak niet omdat het een trend is. Iemand die zichzelf verwondt, houdt dat namelijk meestal geheim en schaamt zich er diep voor. Celia1 (20) vertelt: „Ik wilde niet dat iemand wist wat ik deed. Ik deed veel moeite om mijn littekens te verbergen.”

Is zelfverwonding een manier om aandacht te trekken? Sommigen doen het misschien om die reden. Maar de personen over wie dit artikel gaat, hebben de neiging het te verbergen en gebruiken hun verwondingen niet om aandacht van anderen te krijgen. Toch zegt een vrouw die vroeger aan zelfverwonding deed dat ze wilde dat iemand haar verwondingen had opgemerkt, zodat ze eerder hulp had gekregen. Waarom verwonden mensen zichzelf? De oorzaken van zelfverwonding zijn heel complex, maar de echte reden is meestal dat ze een emotionele pijn voelen die ze moeilijk in woorden kunnen uitdrukken. De psychotherapeut Steven Levenkron zegt in zijn boek Zelfbeschadiging dat iemand die zichzelf verwondt „heeft gemerkt dat lichamelijke pijn een remedie kan zijn voor geestelijke pijn”. Wat als u zichzelf de schuld geeft? Blijf er niet te lang bij stilstaan of u er als ouder misschien toe bijgedragen hebt dat uw kind zichzelf verwondt. Concentreer u in plaats daarvan op manieren om haar te helpen bij haar herstel. 1 De namen in dit artikel zijn veranderd.

r

Meer informatie voor gezinnen is te vinden op www.jw.org/nl

WAT U KUNT DOEN Moedig uw dochter aan te praten over waar ze mee zit. Hier volgen een paar tips.

Geef troost. Als uw dochter u vertelt dat ze zichzelf verwondt, probeer dan niet al te geschokt te reageren, maar praat op een kalme en troostende manier met haar. — Bijbels principe: 1 Thessalonicenzen 5:14. Stel vragen die niet veroordelend zijn. U zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: „Ik weet dat je niet altijd goed in je vel zit. Wat vind je het meest frustrerend?” of „Hoe kan ik je helpen als je ergens mee zit of down bent?” of „Hoe kan ik ervoor zorgen dat onze band beter wordt?” Luister naar haar antwoorden zonder haar te onderbreken. — Bijbels principe: Jakobus 1:19.

S L E U T E LT E K S T E N ’Geef de moedelozen hoop.’ — 1 Thessalonicenzen 5:14, De Nieuwe Bijbelvertaling. ’Wees vlug om te horen, langzaam om te spreken.’ — Jakobus 1:19. „Bidt zonder ophouden.” — 1 Thessalonicenzen 5:17.

’IK VERTELDE HET MIJN MOEDER’

Iemand die zichzelf verwondt, voelt meestal een emotionele pijn die moeilijk in woorden is uit te drukken

Help uw kind een evenwichtig beeld van zichzelf te krijgen. Jongeren die zichzelf verwonden, zijn vaak gefocust op hun minpunten. Daarom kunt u uw dochter aanmoedigen om naar haar positieve eigenschappen te kijken. U zou kunnen voorstellen dat ze minstens drie dingen opschrijft die ze leuk vindt aan zichzelf. „Door mijn sterke punten op te schrijven, ging ik beseffen dat ik ook goede eigenschappen heb”, zegt Briana.1 Moedig uw kind aan tot Jehovah, God, te bidden. De Bijbel zegt: ’Werp al uw bezorgdheid op hem, want hij zorgt voor u’ (1 Petrus 5:7). Lorena (17) vertelt: „Ik deed veel moeite om met Jehovah over al mijn gevoelens te praten, vooral als ik mezelf wilde verwonden. Dat hielp me om nog meer mijn best te doen om te stoppen.” — Bijbels principe: 1 Thessalonicenzen 5:17. ˛

„Een tijdje nadat ik ermee gestopt was mezelf te verwonden, vertelde ik het mijn moeder. Ik had gedacht dat ze tegen me zou schreeuwen, maar ze was juist heel meelevend. Eigenlijk vond ze het jammer dat ik het gevoel had dat ik niet met haar over mijn problemen kon praten. Ze vond het belangrijk dat het nu weer goed met me ging. Ik voelde me beter nadat ik het haar verteld had. Ze liet zien dat ze van me hield, wat eigenlijk gewoon was waar ik behoefte aan had.” — Celia.

Zie voor meer informatie het artikel „Jonge mensen vragen: Waarom verwond ik mezelf?” op onze website www.jw.org/nl (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT ˛ JONGEREN)

1 Vaak is zelfverwonding een teken van depressiviteit of een andere aandoening. Dan kan het goed zijn medische hulp te zoeken. Ontwaakt! spreekt zich niet voor een bepaalde behandeling uit. Christenen moeten wel nagaan of een behandeling niet in strijd is met Bijbelse principes.

Ontwaakt! augustus 2013 5

COVERONDERWERP

Hoe lang kunt u leven? OEN Harriet in 2006 overleed, was ze zo’n 175 jaar oud. ´ Natuurlijk was Harriet geen mens. Ze was een Galapagosreuzenschildpad in een Australische dierentuin. Vergeleken met ons had Harriet een heel lang leven. Maar in vergelijking met andere levensvormen is ze niet eens zo oud geworden. Hier volgen een paar voorbeelden. ˙ De zoetwaterparelmossel kan volgens Finse onderzoekers wel 200 jaar oud worden. ˙ De noordkromp (een schelpdier) wordt vaak ouder dan 100 jaar en sommige exemplaren zijn volgens berichten meer dan 400 jaar oud geworden. ˙ Sommige bomen, zoals de borstelden, de mammoetboom (reuzensequoia), bepaalde bomen uit de cipresfamilie en sommige sparren, worden duizenden jaren oud. Mensen, die over het algemeen worden bezien als de hoogste levensvorm op aarde, mogen al blij zijn als ze 80 of 90 worden — ook al doen ze soms uitzonderlijk veel moeite om hun leven te verlengen! Is een levensverwachting van ongeveer 80 jaar het beste waarop we kunnen hopen? Of bestaat er een kans dat we veel langer kunnen leven? Veel mensen hopen dat de wetenschap en de medische technologie daarvoor kunnen zorgen.

Mens

´ Galapagosreuzenschildpad

Zoetwaterparelmossel

Noordkromp

Bepaalde bomen

T

Kan de wetenschap iets doen? Er zijn veel wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van gezondheid en medische technologie. „Er sterven minder mensen [in de VS] aan infectieziekten of complicaties bij de bevalling”, zegt Scientific American. „De zuigelingensterfte is sinds 1960 met 75 procent gedaald.” Maar de wetenschap is minder succesvol geweest als het gaat om het verlengen van de levensduur

„Ook na tientallen jaren van naarstig onderzoek is veroudering nog steeds grotendeels een mysterie” van volwassenen. „Ook na tientallen jaren van naarstig onderzoek is veroudering nog steeds grotendeels een mysterie”, zegt een andere uitgave van Scientific American. Wel zijn er aanwijzingen dat veroudering veroorzaakt wordt „doordat er iets misgaat met genetische ontwikkelingsprogramma’s”. Het artikel vervolgt: „Als veroudering vooral een genetisch proces is, is het denkbaar dat we het op een dag zullen kunnen voorkomen.” Bij hun zoektocht naar de achterliggende oorzaken van veroudering, waaronder ouderdomsaandoeningen, richten sommige wetenschappers zich op recente ontwikkelingen op een gebied van de genetica dat epigenetica wordt genoemd. Wat is epigenetica? Levende cellen bevatten genetische informatie, die nodig is voor de productie van nieuwe cellen. Veel van die informatie is te vinden in het genoom, het geheel van alle genen van iemands DNA. De laatste tijd zijn wetenschappers zich meer gaan verdiepen in een andere reeks mechanismen in de cel: het epigenoom (letterlijk: „boven het genoom”). Epigenetica is het onderzoek naar deze bijzondere groep mechanismen en hun chemische reacties.

De moleculen waaruit het epigenoom bestaat, zien er heel anders uit dan het DNA. Het DNA ziet eruit als een dubbele helix of wenteltrap, terwijl het epigenoom in feite een systeem is van chemische ’vlaggetjes’ of schakelaars die aan het DNA bevestigd zijn. Wat is de rol van het epigenoom? Het epigenoom is te vergelijken met de dirigent van een orkest: het dirigeert de manier waarop de genetische informatie in het DNA tot uiting wordt gebracht. De moleculaire schakelaars activeren of deactiveren sets van genen als reactie op de behoeften van de cel en op omgevingsfactoren, zoals voeding, stress en gifstoffen. Recente ontdekkingen in verband met het epigenoom hebben een revolutie in de biowetenschappen veroorzaakt, waardoor epigenetische factoren in verband worden gebracht met bepaalde ziekten en zelfs met het verouderingsproces. „[Het epigenoom is] betrokken bij aan¨ doeningen, van schizofrenie tot reumatoıde artritis en van kanker tot chronische pijn”, zegt Nessa Carey, die onderzoek doet op dit terrein. En ze „spelen zeker een rol bij het verouderingsproces”. Onderzoek op het gebied van epigenetica kan dus leiden tot ¨ effectieve therapieen die onze gezondheid verbeteren, ziekten zoals kanker bestrijden en daarmee ons leven verlengen. Maar op dit moment zijn er nog geen grote doorbraken te verwachten. Carey zegt: „We zitten nog steeds vast aan dezelfde remedies [tegen veroudering]: volop groente eten en veel aan lichaamsbeweging doen.” Waarom doen mensen eigenlijk zo veel moeite om hun leven te verlengen? Waarom willen we voor altijd blijven leven? In de Britse krant The Times werd de vraag gesteld: „Waar komt die universele menselijke obsessie vandaan om aan de dood te willen ontsnappen, of dat nu is door onsterfelijkheid, een opstanding, het hiernamaals of ¨ reıncarnatie?” Het antwoord op die vraag werpt licht op de echte oorzaak van het verouderingsproces. Ontwaakt! augustus 2013 7

Kunt u nu al gezonder en langer leven? De gezondheidswetenschappers Howard Friedman en Leslie Martin hebben baanbrekend onderzoek gedaan onder ruim 1500 mensen die rond 1910 geboren werden. Volgens hen leven mensen die gewetensvol zijn en een druk sociaal leven hebben vaak langer. „Gewetensvolle mensen zorgen beter voor hun gezondheid en nemen minder risico’s. Ze zijn minder geneigd om te roken, veel te drinken, drugs te gebruiken of te hard te rijden. Ze zullen ook eerder een gordel dragen in de auto en doen wat de dokter zegt. Ze zijn niet per se risicomijdend maar kunnen vaak wel goed afwegen waar hun grenzen liggen.” Voor degenen die langer leefden, gold dat ze „een groot [sociaal] netwerk hadden en (...) anderen hielpen”. Vaak wordt gezegd dat goede mensen jong sterven en slechte mensen heel oud worden. Maar volgens de wetenschappers gaat dat niet op: „Over het algemeen (...) sterven juist slechte mensen jong en bereiken goede mensen een hoge leeftijd.”

Waarom willen we eeuwig leven? Op die vraag proberen mensen al duizenden jaren een antwoord te vinden. Is er een logische, overtuigende verklaring die overeenkomt met hoe we in elkaar zitten en met ons verlangen om eeuwig te leven? Miljoenen mensen zullen daar volmondig ja op zeggen! Ze hebben namelijk in de Bijbel een overtuigend antwoord op deze vraag gevonden. Vanaf het begin laat de Bijbel duidelijk uitkomen dat mensen, hoewel ze bepaalde overeenkomsten met dieren hebben, fundamenteel anders zijn. In Genesis 1:27 staat bijvoorbeeld dat God mensen naar zijn beeld geschapen heeft. In welk opzicht? Hij heeft ons het vermogen gegeven om liefde, rechtvaardigheid en wijsheid te tonen. En om-

r

dat God eeuwig leeft, heeft hij het verlangen in ons gelegd om voor altijd te leven. Hij heeft ons „de eeuwigheid in het hart gegeven”, zegt Prediker 3:11 (Naardense Bijbel). Uit het menselijk lichaam blijkt dat we oorspronkelijk ontworpen zijn om veel langer te leven dan nu het geval is. Denk maar aan de mogelijkheden van onze hersenen, en dan vooral ons leervermogen. The Encyclopedia of the Brain and Brain Disorders zegt dat de capaciteit van ons langetermijngeheugen „vrijwel onbeperkt” is. Wat zou het nut van dit vermogen zijn als het niet de bedoeling was dat het gebruikt zou worden? In feite zien we in het menselijk lichaam Gods oorspronkelijke doel met de mensheid terug. Hoe komt het dan dat we verouderen, lijden en sterven?

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Waarom we verouderen en sterven De eerste man en vrouw hadden een volmaakt lichaam en een vrije wil. Jammer genoeg misbruikten ze die vrije wil door tegen hun Schepper in opstand te komen (Genesis 2:16, 17; 3:6-11).1 Hun ongehoorzaamheid of zonde leidde tot diepe schuldgevoelens en schaamte. Het schadelijke gevolg voor hun lichaam was dat ze langzaam maar zeker aftakelden en uiteindelijk stierven. „De angel die de dood veroorzaakt, is de zonde”, zegt ¨ 1 Korinthiers 15:56. In overeenstemming met de erfelijkheidswetten hebben alle nakomelingen van Adam ¨ en Eva hun onvolmaaktheid overgeerfd en ook de neiging om te zondigen, oftewel het verkeerde te doen. Romeinen 5:12 zegt: ´ ´ ’Door een mens is de zonde de wereld binnengekomen en door de zonde de dood, en aldus heeft de dood zich tot alle mensen uitgebreid omdat zij allen gezondigd hadden.’ Welke conclusie kunnen we hieruit trekken? Dat het geheim van eeuwig leven nooit in een laboratorium ontdekt zal worden. Alleen God kan de schade die door de zonde veroorzaakt is, ongedaan maken. Maar zal hij dat ook doen? Volgens de Bijbel kunnen we daar heel zeker van zijn!

’De dood wordt tenietgedaan’ God heeft al een belangrijke stap genomen om zonde en de dood uit te bannen. Hij heeft Jezus Christus naar de aarde gestuurd om zijn leven voor ons te geven. Hoe kan Jezus’ dood ons helpen? Jezus werd als een volmaakt mens geboren en „heeft geen zonde begaan” (1 Petrus 2:22). Daarom had hij het recht om voor eeuwig als mens in volmaaktheid te leven. Wat deed hij met zijn volmaakte leven? Hij gaf het bereidwillig op om voor onze zonden te betalen. Hij gaf zijn 1 De opstand van Adam en Eva wierp belangrijke morele vraagstukken op waarbij God betrokken is. Deze vraagstukken vormen een verklaring waarom God slechtheid tijdelijk toelaat. Zie voor meer informatie het Bijbelstudieboek Wat leert de bijbel echt? op onze website www.jw.org/nl.

leven dus „als een losprijs in ruil voor velen” ¨ (Mattheus 20:28). Binnenkort zullen we de voordelen van die losprijs volledig ervaren. Wat kan dat voor u betekenen? Sta eens stil bij de volgende Bijbelteksten: ˇ „God heeft de wereld zozeer liefgehad dat hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat een ieder die geloof oefent in hem, niet vernietigd zou worden, maar eeuwig leven zou hebben.” — Johannes 3:16. ˇ „Hij zal werkelijk de dood voor eeuwig verzwelgen, en de Soevereine Heer Jehovah zal stellig de tranen van alle aangezichten wissen.” — Jesaja 25:8. ˇ „Als laatste vijand wordt de dood teniet¨ gedaan.” — 1 Korinthiers 15:26. ˇ „De tent van God is bij de mensen (...) En hij zal elke traan uit hun ogen wegwissen, en de dood zal niet meer zijn.” — Openbaring 21:3, 4. Hoe lang kunt u leven? Het antwoord van de Bijbel is duidelijk: mensen kunnen de hoop hebben om eeuwig te leven. Die hoop zal gerealiseerd worden nadat God alle slechtheid van de aarde verwijderd heeft (Psalm 37:28, 29). Jezus had die prachtige hoop in gedachten toen hij tegen de misdadiger naast hem zei: „Gij zult met mij in het Paradijs zijn” (Lukas 23:43). Het verlangen van mensen om eeuwig te leven is dus heel normaal en redelijk. God heeft ons zo gemaakt! En hij zal aan dat verlangen voldoen (Psalm 145:16). Maar er wordt ook iets van ons gevraagd. We moeten bijvoorbeeld geloof in God opbouwen. ¨ Hebreeen 11:6 zegt: ’Zonder geloof is het onmogelijk hem [God] welgevallig te zijn, want wie tot God nadert, moet geloven dat hij bestaat en dat hij de beloner wordt van wie hem ernstig zoeken.’ Zo’n geloof is geen lichtgelovigheid maar een verstandelijke overtuiging die gebaseerd is op nauwkeurige kennis van ¨ de Bijbel (Hebreeen 11:1). Als u zo’n geloof wilt opbouwen, kunt u contact opnemen met Jehovah’s Getuigen in uw omgeving of kijken op onze website www.jw.org/nl. ˛ Ontwaakt! augustus 2013 9

` INTERVIEW  IRENE HOF LAURENCEAU

Een orthopedisch chirurg vertelt over haar geloof ` Irene Hof Laurenceau werkt als orthopedisch chirurg in Zwitserland. Op een bepaald moment in haar leven twijfelde ze aan het bestaan van God. Maar een aantal jaren later kwam ze tot de conclusie dat God bestaat en dat hij de Schepper van het leven is. Ontwaakt! stelde haar vragen over haar vakgebied en haar geloof. Waardoor hebt u belangstelling voor de wetenschap gekregen? Als kind was ik gefascineerd door de natuur. Ik ben opgegroeid in Richterswil, een mooi Zwitsers dorp aan het Meer van ¨ Zurich. Vaak gingen we als gezin wandelen en dan vertelden mijn ouders en mijn broer en zus me over de planten en dieren die we onderweg zagen. Waarom bent u orthopedisch chirurg geworden? Mijn vader heeft een tijdje in een plaatselijk ziekenhuis geas-

sisteerd bij operaties en praatte altijd heel enthousiast over chirurgie. Dat motiveerde mij om voor het beroep van chirurg te kiezen. Ik heb me gespecialiseerd in orthopedische chirurgie omdat ik de mechanische aspecten ervan interessant vind. Je moet als een technicus denken om de botten, spieren en pezen van ons bewegingsapparaat te kunnen repareren. Ik geniet er vooral van als ik zie dat de gezondheid van mijn ¨ patienten erop vooruitgaat. Ik vind het heel prettig om met mensen te werken.

Wanneer begon u aan het bestaan van God te twijfelen? Dat begon al toen ik jong was, en twee factoren speelden daarbij een rol. Ten eerste ontdekte ik dat bepaalde geestelijken van de kerk immoreel waren, en daardoor was ik diep geschokt. Ten tweede geloofden sommigen van mijn biologieleraren in evolutie — en ik ging daar ook in geloven, vooral toen ik naar de universiteit ging. Waarom vond u evolutie geloofwaardig? Ik geloofde mijn docenten. Bovendien dacht ik dat de overeenkomsten tussen de anatomie van bepaalde diersoorten op een gemeenschappelijke afkomst wezen en de theorie ondersteunden dat genetische mutaties nieuwe soorten voortbrengen.

Maar na een tijdje veranderde u van gedachten. Hoe kwam dat? Een vriend nodigde me uit voor een bijeenkomst van Jehovah’s Getuigen. Ik was onder de indruk van de vriendelijke gemeente en de informatieve lezingen. Later kreeg ik bezoek van een aardige vrouw uit de gemeente, en ik vroeg haar: „Hoe kan ik er zeker van zijn dat de Bijbel waar is?” ¨ Ze liet me Bijbelprofetieen zien over veel gebeurtenissen die kenmerkend zijn voor onze tijd. Een voorbeeld daarvan is Jezus’ profetie dat de laatste dagen van deze wereld gekenmerkt zouden worden door internationale oorlogen, „grote aardbevingen” en veel „pestilenties en voedseltekorten”.1 Ze wees ook ¨ op profetieen over het maatschappelijk verval, de toename in hebzucht en andere slechte dingen die we tegenwoordig vaak zien.2 Al snel begon ik de Bijbel serieus te bestuderen, en ik ging beseffen dat de voorspellingen die erin staan altijd uitkomen. Ik nam ook mijn ideeen over de oorsprong van het leven opnieuw onder de loep.

Mutaties zouden nooit iets kunnen voortbrengen wat zo briljant ontworpen is als de menselijke knie het complexe mechanisme van de knie. Ze kwamen erachter dat de knie niet gewoon als een simpel scharniergewricht fungeert, maar dat de oppervlakken van het gewricht over elkaar glijden en draaien. Door deze ingenieuze combinatie kunnen ¨ we met onze knieen allerlei bewegingen uitvoeren, zoals lopen, dansen en schaatsen. Al zo’n veertig jaar werken wetenschappers aan het ont¨ werp van kunstknieen. Maar de menselijke knie is zo complex dat hij moeilijk na te maken is. Daarmee vergeleken heeft een kunstknie maar een korte levensduur. Hoewel de ontwerpers met steeds betere materialen werken, zijn ze al blij als een kunstknie twintig jaar meegaat. En onze knie bestaat natuurlijk uit levende cellen die constant vernieuwd worden. Voor mij is de knie niet een bewijs van de blinde processen van evolutie maar van de wijsheid van God.

Heeft uw medische onderzoek invloed gehad op uw conclusies over de oorsprong van het leven?

Hoe zit het met mutaties en de overeenkomsten tussen de anatomie van bepaalde soorten?

Ja, toen ik de Bijbel begon te bestuderen, was ik bezig met een onderzoek naar knieoperaties. Eind jaren zestig kregen wetenschappers meer inzicht in

Die overeenkomsten wijzen op dezelfde Ontwerper. En het ontwerp van levende organismen wordt door mutaties niet verbeterd; ze veranderen niet in

een hogere soort. Door mutaties worden genen meestal juist beschadigd. Natuurlijk kan er uit een ongeluk soms iets positiefs voortkomen. Zo zou een stad tegen een oprukkend leger beschermd kunnen worden doordat een trein per ongeluk tegen een brug botst en die verwoest. Maar dat ongeluk verbetert de stad niet. Ook mutaties verbeteren organismen niet. En ze zouden nooit iets kunnen voortbrengen wat zo briljant ontworpen is als de menselijke knie, om nog maar te zwijgen van andere delen van het menselijk lichaam. Waarom bent u een Getuige van Jehovah geworden? Toen ik Bijbelse principes begon toe te passen, verbeterde de kwaliteit van mijn leven enorm. In 2003 ging ik naar een internationaal congres van Jehovah’s Getuigen. Daar zag ik ´ ´ hoe ze als een grote familie met elkaar omgingen, ook al hadden velen van hen elkaar nog nooit ontmoet. De liefde onder ze was echt, en bij die mensen wilde ik horen. ˛

1. Lukas 21:10, 11. ¨ 2. 2 Timotheus 3:1-5.

Ontwaakt! augustus 2013 11

Is God een drie-eenheid? Meer dan twee miljard mensen noemen zich christelijk. De meesten van hen zijn lid van een kerk die de Drie-eenheid leert: het dogma dat de ´ ´ Vader, de Zoon en de heilige geest samen een ¨ God vormen. Hoe is de Drie-eenheid een officiele leerstelling geworden? En nog belangrijker, is deze leer in overeenstemming met de Bijbel?

E Bijbel werd in de eerste eeuw n.Chr. voltooid. De ¨ officiele formulering van de leringen die tot de ontwikkeling van de Drie-eenheid leidden, begon pas ruim twee eeuwen later, in het jaar 325. Dat gebeurde op een concilie in de ¨ stad Nicea (Klein-Azie), het huidige Iznik (Turkije). Volgens de New Catholic Encyclopedia werd in de geloofsbelijdenis die aan het Concilie van Nicea wordt toegeschreven, de eerste ¨ officiele definitie van de ’christelijke orthodoxie’ vastgelegd, waaronder de definitie van God en Christus. Waarom vond men het nodig om ruim tweehonderd jaar nadat de Bijbel voltooid was een definitie van God en Christus te geven? Is de Bijbel niet duidelijk over deze belangrijke onderwerpen?

D

IS JEZUS GOD? Toen Constantijn de alleenheerser van het Romeinse Rijk

werd, was er onder belijdende christenen verdeeldheid over de verhouding tussen God en Christus. Was Jezus God? Of was hij door God geschapen? Constantijn pakte de kwestie

wezen” (homoousios) van de Vader was. Met deze onbijbelse Griekse filosofische term werd de basis gelegd voor het dogma van de Drieeenheid zoals dat later in

´ ´ „Wij weten: er is een God, de Vader.” ¨ — 1 Korinthiers 8:6, De Nieuwe Bijbelvertaling

aan door een bijeenkomst in Nicea te beleggen, niet omdat hij op zoek was naar religieuze waarheid, maar omdat hij niet wilde dat religie verdeeldheid in zijn rijk veroorzaakte. Constantijn vroeg de paar honderd aanwezige bisschoppen om tot een unaniem besluit te komen, maar zijn verzoek was tevergeefs. Hij deed toen het voorstel dat het concilie de vage opvatting zou aannemen dat Jezus „uit het

geloofsbelijdenissen zou worden beschreven. Tegen het eind van de vierde eeuw had de Drie-eenheid in essentie haar huidige vorm gekregen, met inbegrip van het zogenoemde derde deel van de godheid: de heilige geest. WAAROM INTERESSANT? Jezus zei dat „ware aanbidders de Vader met (...) waarheid zullen aanbidden” (Johannes 4:23). Die waarheid

W E T E NSWAARDI GH E DE N: ˇ „De zgn. Geloofsbelijdenis van Nicaea die later in de liturgie is opgenomen (...), is niet op dit concilie aanvaard, maar pas later op het eerste Concilie van Constantinopel (381)”, ¨ zegt de Nieuwe Geıllustreerde Lekturama Encyclopedie. ˇ „Op het Concilie van Nicea in 325 werd de belangrijke formulering voor deze leerstelling [die later de Drie-eenheid werd] vastgelegd in de belijdenis dat de Zoon ’van dezelfde substantie (...) is als de Vader’. ” — Encyclopædia Britannica.

5 SuperStock

Het eerste Concilie van Nicea baande de weg voor het dogma van de Drie-eenheid

staat in de Bijbel (Johannes 17:17). Leert de Bijbel dat de Vader, de Zoon en de heilige ´ ´ geest drie personen in een God zijn? Ten eerste staat het woord Drie-eenheid niet in de Bijbel. Ten tweede heeft Jezus nooit beweerd dat hij gelijk is aan God. Hij aanbad God juist (Lukas 22:41-44). En dan was er nog Jezus’ relatie tot zijn volgelingen. Zelfs nadat hij als geest uit de dood was opgewekt, noemde hij zijn volgelin¨ gen „mijn broeders” (Mattheus 28:10). Waren ze broers van de almachtige God? Natuurlijk niet! Maar dankzij hun geloof in Christus — Gods eerstgeboren Zoon — werden ook zij zoons van de ene Vader (Galaten 3:26). Vergelijk de volgende Bijbelteksten eens met een passage uit de geloofsbelijdenis die aan het Concilie van Nicea wordt toegeschreven.

Wat de geloofsbelijdenis van Nicea zegt: „Wij geloven (...) in onze ene Heer Jezus Christus (...) uit het wezen (substantie) van de Vader, God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God.” Wat de Bijbel zegt: ˇ „De Vader is meer dan ik [Jezus].” — Johannes 14:28.1 ˇ ’Ik [Jezus] stijg op naar mijn Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is.’ — Johannes 20:17. ´ ´ ˇ „Wij weten: er is een God, de ¨ Vader.” — 1 Korinthiers 8:6. ˇ „Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus.” — 1 Petrus 1:3. ˇ „Dit zegt Amen [Jezus], (...) het begin van Gods schepping.” — Openbaring 3:14.2 ˛ 1 Cursivering van ons. Alle citaten in dit gedeelte komen uit De Nieuwe Bijbelvertaling. 2 Het Bijbelstudieboek Wat leert de bijbel echt? bevat de lessen „Wat is de waarheid over God?” en „Wie is Jezus Christus?” Vraag Jehovah’s Getuigen om een exemplaar of lees het online op www.jw.org/nl.

„De christelijke Bijbel, met inbegrip van het Nieuwe Testament, bevat geen trinitarische uitspraken of speculaties over een trinitarische godheid.” — Encyclopædia Britannica.

„Het dogma van de Drieeenheid (...) komt niet uit de vroegste christelijke periode en wordt pas tegen het eind van de tweede eeuw duidelijk verwoord.” — Library of Early Christianity — Gods and the One God.

„Om het dogma van de Drieeenheid te formuleren heeft de kerk een eigen terminologie moeten ontwikkelen met behulp van begrippen uit de filosofie.” — Katechismus van de katholieke kerk.

Ontwaakt! augustus 2013 13

DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL  ALCOHOL

ALCOHOL Is het verkeerd om alcohol te drinken?

„Wijn maakt hem vrolijk, olijfolie doet zijn huid glanzen, brood geeft hem kracht.” — Psalm 104:15, „Groot Nieuws Bijbel”.

r

WAT MENSEN ZEGGEN In veel gezinnen is het gebruikelijk om bij de maaltijd alcohol te drinken. In andere gezinnen wordt het drinken van alcohol sterk afgekeurd. Vanwaar die verschillende ¨ opvattingen? Mensen worden beınvloed door factoren als cultuur, gezondheid en religie. WAT DE BIJBEL ZEGT De Bijbel veroordeelt dronkenschap en zwaar drinken, maar niet een matig gebruik van alcohol ¨ (1 Korinthiers 6:9, 10). Al sinds de oudheid drinken aanbidders van God wijn, een drank die meer dan tweehonderd keer in de Bijbel genoemd wordt (Genesis 27:25). „Eet uw voedsel met verheuging en drink uw wijn met een vrolijk hart”, zegt Prediker 9:7. Omdat wijn mensen vrolijk maakt, werd het vaak gedronken op feesten, zoals bruiloften. Op zo’n feest deed Jezus Christus zijn eerste wonder: hij veranderde water in „voortreffelijke wijn” (Johannes 2:1-11). Wijn werd ook gebruikt als geneesmiddel ¨ (Lukas 10:34; 1 Timotheus 5:23).

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Zegt de Bijbel hoeveel we mogen drinken? WAAROM IS HET BELANGRIJK? Elk jaar hebben heel wat gezinnen te lijden onder het alcoholmisbruik van een of beide ouders. Zwaar drinken leidt tot veel valpartijen en andere ongelukken, zoals verkeersongevallen. En op de lange termijn kan alcoholmisbruik „[Wees niet] verslaafd de hersenen, het hart, de lever en de maag aantasten. WAT DE BIJBEL ZEGT Matigheid in eten en drinken is volgens ¨ de Bijbel een basisvereiste (Spreuken 23:20; 1 Timotheus 3:2, 3, 8). God keurt een gebrek aan zelfbeheersing af. De Bijbel zegt: „Wijn is een spotter, bedwelmende drank is onstuimig, en iedereen die daardoor afdwaalt, is niet wijs” (Spreuken 20:1). ´ Een manier waarop alcohol ertoe kan leiden dat een onverstandig persoon afdwaalt, is doordat zijn morele normen worden ondermijnd. Hosea 4:11 zegt: „Wijn en zoete wijn zijn het die de goede beweegreden wegnemen.” John1 moest dat door schade en schande leren. Na een ruzie met zijn vrouw ging hij naar een hotel, dronk te veel en pleegde overspel. Later had hij hier heel veel spijt van, en hij nam zich voor dit nooit meer te doen. Alcoholmisbruik kan ernstige gevolgen hebben voor iemands lichaam, moraal en band met God. De Bijbel zegt zelfs dat dronkaards geen eeuwig ¨ leven zullen krijgen (1 Korinthiers 6:9, 10).

aan veel wijn.”

— Titus 2:3.

1 De naam is veranderd.

Wanneer is drinken ongepast? WAAROM IS HET BELANGRIJK? „Alcohol is een krachtig middel”, zegt de World Book Encyclopedia. Zelfs een matig gebruik van alcohol kan in bepaalde situaties of op sommige momenten niet verstandig zijn. WAT DE BIJBEL ZEGT Mensen gaan vaak ’het gevaar tegemoet’ doordat ze op het verkeerde moment drinken. „Voor alles is er een vastgestelde tijd”, zegt de Bijbel, dus ook om alcohol te laten staan (Prediker 3:1). Het kan zijn dat iemand nog niet de wettelijke leeftijd heeft om alcohol te drinken, van een alcoholverslaving af probeert te komen of medicatie gebruikt die niet goed met alcohol samengaat. En voor veel mensen is de „vastgestelde tijd” om alco´ ´ hol te laten staan voor of tijdens hun werk, vooral als ze gevaarlijke machines bedienen. Verstandige mensen zien hun leven en hun gezondheid als een kostbaar geschenk van God (Psalm 36:9). We laten zien dat we dit geschenk waarderen als we onze kijk op alcohol in overeenstemming brengen met Bijbelse principes. ˛

„Een verstandig man ziet het gevaar en brengt zich in veiligheid; een onnadenkend mens gaat het tegemoet en zal daarvoor boeten.” — Spreuken 22:3, „GNB”.

Ontwaakt! augustus 2013 15

TOEVAL OF ONT WERP?

OGELS die zweven, kunnen met minimale inspanning lang in de lucht blijven. Een bijzonder voorbeeld hiervan is de reuzenalbatros of grote albatros. Deze vogel heeft een spanwijdte van 3,4 meter en weegt zo’n 8,5 kilo. Hij kan duizenden kilometers afleggen zonder veel energie te verbruiken! Zijn geheim heeft te maken met zijn bouw en zweeftechniek.

V

De energiezuinige vliegtechniek van de reuzenalbatros

Wetenswaardigheid: Tijdens zijn vlucht gebruikt de albatros een speciale pees om zijn vleugels in gespreide stand te vergrendelen, waardoor zijn spieren rust krijgen. Het andere geheim waardoor hij uren achtereen kan zweven, heeft te maken met de manier waarop hij gebruikmaakt van luchtstromingen boven de oceaan. Albatrossen stijgen, keren en dalen boven zee in een repeterend patroon, waardoor ze genoeg vaart krijgen om de luchtweerstand te compenseren. Pas kort geleden hebben wetenschappers, dankzij speciale software en gps-zenders met een hoge resolutie, ontdekt hoe de vogels deze manoeuvre uitvoeren. Eerst vliegen albatrossen tegen de wind in omhoog en op het hoogste punt draaien ze tot ze de wind in de rug hebben. Op dat punt nemen ze de benodigde energie op. Volgens de wetenschappers ’verloopt de opname van energie soepel in een voortdurend proces’. Het resultaat is dat de vogel urenlang kan zweven zonder ook ´ ´ maar een keer met zijn vleugels te slaan!

Gratis downloads van dit tijdschrift en eerdere uitgaven

p

Wat denkt u? Is de energiezuinige vliegtechniek van de albatros, en ook zijn bijzondere bouw, het resultaat van evolutie of van ontwerp? ˛

De Bijbel online in zo’n 50 talen

Ga naar www.jw.org/nl of scan de code

g13 08-O 130507

5 Minden Pictures/SuperStock

s

n o

Deze ontdekking kan voor ingenieurs een hulp zijn om onbemande vliegtuigjes te ontwerpen die minder brandstof verbruiken en misschien zelfs zonder motor kunnen vliegen.