1

scope

EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE

DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT HEMATOLOGIE/COAGULATIE/IMMUNOHEMATOLOGIE 2015/1

WIV-2015/1/Hematologie/coagulatie/immunohematologie/101 Expertise, dienstverlening en klantenrelaties Kwaliteit van medische laboratoria J. Wytsmanstraat, 14 1050 Brussel | België www.wiv-isp.be

ISSN: 2294-3382

COMITE VAN EXPERTEN WIV (secretariaat)

TEL:

02/642.55.22

Enquêtecoördinator: Dr. Van Blerk M. Vervanger enquêtecoördinator: Dr. Vernelen K.

TEL: e-mail:

02/642.53.83 [email protected]

TEL: e-mail:

02/642.55.29 [email protected]

TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail: TEL: e-mail:

016/34.70.11 FAX: 016/34.79.31 [email protected] 081/42.32.43 FAX: 081/42.32.04 [email protected] 02/477.22.99 FAX: 02/477.21.66 [email protected] 09/332.65.67 FAX: [email protected] 04/366.75.51 FAX: 04/366.75.47 [email protected] 04/366.82.20 FAX: 04/366.73.94 [email protected] 016/34.57.76 FAX: 016/34.59.90 [email protected] 02/477.50.71 FAX: 02/477.50.63 [email protected] 053/72.46.06 FAX: [email protected] 02/555.36.51 FAX: 02/555.44.99 [email protected] 011/33.82.00 FAX: 011/33.82.08 [email protected] 015/44.57.17 FAX: 015/20.86.05 [email protected] 02/555.38.62 FAX: 02/555.44.99 [email protected]

Experten: Dr. Brusselmans C. Dr. Chatelain B. Dr. Demulder A. Dr. Devreese K. Dr. Gérard C. Dr. Gothot A. Dr. Jacquemin M. Dr. Jochmans K. Dr. Meeus P. Dr. Pradier O. Dr. Rummens J-L. Dr. Van Honsebrouck A. Mr. Wijns W.

FAX:

02/642.56.45

Expertenvergadering: 06/05/2015 Toestemming verspreiding rapport: door M. Van Blerk, enquêtecoördinator, op 09/06/2015.

Alle rapporten zijn tevens te raadplegen op onze website: https://www.wiv-isp.be/QML/activities/external_quality/rapports/_nl/rapports_annee.htm

Hematologie/coagulatie/immunohematologie, definitief globaal rapport 2015/1. Publicatiedatum: 09/06/2015. FORM 43/124/N v5

2/93

INHOUDSTAFEL Conversietabel Interpretatie van het individuele rapport Grafische voorstelling Enquête specifieke informatie Hematologie: cytologie Hematologie: telling Coagulatie: PT, aPTT, fibrinogeen Coagulatie: D-dimeren Coagulatie: antitrombine Immunohematologie

4 5 7 8 9 32 50 77 83 90


3/93

CONVERSIETABEL Parameter Hemoglobine Hematocriet Reticulocyten Fibrinogeen D-dimeren

Eenheid g/L g/dL L/L % % RBC ‰ RBC g/L mg/dL mg/L of µg/mL FEU ng/mL FEU

Conversiefactor /10 X10 X100 /100 X10 /10 X100 /100 X1000 /1000

Eenheid g/dL g/L % L/L ‰ RBC % RBC mg/dL g/L ng/mL FEU mg/L of µg/mL FEU


4/93

INTERPRETATIE VAN HET INDIVIDUELE RAPPORT Naast dit globale rapport, heeft u ook toegang tot een individueel rapport via de toolkit. Hieronder vindt u informatie, die u kan helpen om dit rapport te interpreteren. De positie van uw kwantitatieve resultaten wordt weergegeven in vergelijking met alle resultaten van alle deelnemers en in vergelijking met de resultaten van de deelnemers, die dezelfde methode als u gebruiken. De volgende informatie wordt gegeven: • Uw resultaat (R) • Uw methode • De globale mediaan (Mg): de centrale waarde van de resultaten bekomen door alle laboratoria voor alle methoden. • De globale standaarddeviatie (SDg): maat voor de spreiding van de resultaten bekomen door alle laboratoria voor alle methoden. • De globale mediaan van uw methode (Mm): de centrale waarde van de resultaten bekomen door de laboratoria, die dezelfde methode als u gebruiken. • De standaarddeviatie van uw methode (SDm): maat voor de spreiding van de resultaten bekomen door de laboratoria, die dezelfde methode als u gebruiken. • De variatiecoëfficiënt CV (uitgebruikt in %) voor alle laboratoria en voor de laboratoria, die dezelfde methode als u gebruiken: CVm = (SDm / Mm) * 100 (%) en CVg = (SDg / Mg) * 100 (%). • De Z-score: het verschil tussen uw resultaat en de mediaan van uw methode (uitgedrukt als een veelvoud van de SD): Zm = (R - Mm) / SDm en Zg = (R - Mg) / SDg. • De U-score: de relatieve afwijking van uw resultaat t.o.v. de mediaan van uw methode (uitgedrukt in %): Um = ((R - Mm) / Mm) * 100 (%) and Ug = ((R - Mg) / Mg) * 100 (%). • Een grafische interpretatie van de positie van uw resultaat (R), enerzijds in vergelijking met alle resultaten van alle deelnemers, anderzijds in vergelijking met de resultaten van de deelnemers, die dezelfde methode als u gebruiken, gebaseerd op de methode van Tukey, voor elke parameter en voor elk geanalyseerd staal. R : uw resultaat Mm/g : mediaan Hm/g : percentielen 25 en 75 Im/g : interne limieten (M ± 2.7 SD) Om/g : externe limieten (M ± 4.7 SD)


5/93

De globale grafiek en deze van uw methode worden uitgedrukt volgens dezelfde schaal, op deze wijze zijn beide vergelijkbaar. Deze grafieken geven u een ruw geschatte indicatie van de positie van uw resultaat (R) t.o.v. de mediaan (Mm/g). U kan meer details vinden in de 3 brochures die beschikbaar zijn op onze website op het volgende adres: https://www.wiv-isp.be/QML/index_nl.htm

(kies “Brochures” in het menu) of rechtstreeks op het volgende adres: https://www.wiv-isp.be/QML/activities/external_quality/brochures/_nl/brochures.htm

De 3 volgende documenten verschijnen: 1) Informatiebrochure over de externe kwaliteitsevaluatieprogramma's voor klinische laboratoria (Algemene informatiebrochure over de externe evaluatie). 2) Statistische brochure (Algemene statistische berekeningsprocedure opgesteld door Professor Albert). 3) Verwerking van gecensureerde waarden (Statistische berekeningsprocedure toegepast op de gecensureerde waarden opgesteld door Professor Albert).


6/93

GRAFISCHE VOORSTELLING Naast de tabellen met de resultaten, wordt er een grafische voorstelling van de resultaten als “box en whisker plot” toegevoegd. Zij bevat de volgende elementen voor methoden met minstens 6 deelnemers: • een rechthoek, die gaat van percentiel 25 (P25) tot percentiel 75 (P75) • een centrale lijn, die de mediaan van de resultaten voorstelt (P50) • een ondergrens, die de kleinste waarde voorstelt x > P25 - 1.5 * (P75 - P25) • een bovengrens, die de grootste waarde voorstelt x < P75 + 1.5 * (P75 - P25) • alle punten buiten dit interval worden voorgesteld door een cirkel.

O

I

= P75 + 3*(P75-P25)

= P75 + 1.5*(P75-P25)

LIMIETEN VAN TUKEY

x < P75 + 1.5*(P75-P25) H

P75

M

P50

P25

H

x > P25 - 1.5*(P75-P25)

= P25 - 1.5*(P75-P25)

waarde < kwantificatielimiet

<

I

O

O M - 4.7σ

= P25 - 3*(P75-P25)

I M - 2.7σ

H P25

M

H P75

I M + 2.7σ

O M + 4.7σ

Overeenkomstige limieten in geval van een normale verdeling


7/93

ENQUETE SPECIFIEKE INFORMATIE De stalen van de enquête coagulatie (PT, aPTT, fibrinogeen, D-dimeren en antitrombine) en immunohematologie 2015/1 werden verstuurd op 16 maart en de stalen van de enquête hematologie 2015/1 (celtelling + bloeduitstrijkje) op 23 maart 2015. De afsluitingsdatum voor het ingeven van de resultaten was 30 maart voor de enquêtes coagulatie en immunohematologie en 6 april voor de enquête hematologie. De niet-gevalideerde individuele rapporten (celtelling en coagulatie) en het voorlopige rapport (met correcte resultaten bloeduitstrijkje en immunohematologie) waren beschikbaar op onze website op 14 april 2015. De resultaten werden besproken en gevalideerd tijdens de vergadering van het comité van experten op 6 mei 2015. De gevalideerde individuele rapporten en het globale rapport waren beschikbaar op 11 juni.


8/93

HEMATOLOGIE: CYTOLOGIE Staalmateriaal De laboratoria ontvingen de volgende uitstrijkjes: Uitstrijkje H/13410 (klassiek en digitaal), afkomstig van een 40-jarige patiënt met chronisch alcoholisme en legionella-infectie. Uitstrijkje H/13411 (enkel in digitale versie), afkomstig van een 78-jarige man met een primaire myelofibrose. Het uitstrijkje H/13410 werd voorafgaandelijk goedgekeurd door de leden van het expertencomité. De resultaten van de digitale uitstrijkjes werden niet in aanmerking genomen voor evaluatie.

Wij danken Prof. B. Chatelain (Cliniques universitaires UCL de Mont-Godinne) voor het bezorgen van de uitstrijkjes H/13410, het verstrekken van de nodige klinische inlichtingen en voor het ontwikkelen van de cd-rom met de virtuele uitstrijkjes.

Chronisch alcoholisme en infectieus proces (legionella-infectie) UITSTRIJKJE

H/13410

(DIGIT):

Het uitstrijkje H/13410 werd rondgestuurd met de volgende klinische en biologische gegevens: 40-jarige patiënt wordt opgenomen wegens achteruitgang van de algemene toestand sinds 3 weken en verergering van dyspnoe tot een graad 4 met hoest, purulent sputum en koorts van meer dan 38°C. Patiënt werd recent gehospitaliseerd op de dienst gastro-enterologie voor chronische hepatische en pancreatische problemen. WBC: 16.2 x 109/L RBC: 2.35 x 1012/L HGB: 91 g/L HCT: 0.265 L/L MCV: 112.8 fL 9 Bloedplaatjes: 119 x 10 /L Bloeduitstrijkje Aanwezigheid van talrijke rode bloedcellen met uitsteeksels (geen artefact), macrocyten, schietschijfcellen en enkele schistocyten. De witte bloedcellen zijn voornamelijk neutrofiele granulocyten, meestal gevacuoliseerd en soms met Döhle lichaampjes (basofiele (blauwe) vlekken in het cytoplasma: nrs 14, 16, 19, 36). Neutrofiele leukocytose, lichte monocytose en lymfopenie. De morfologie van de bloedplaatjes is normaal. Het geheel van klinische inlichtingen, bloedbeeld, morfologie en aantal wijst op een ernstig infectieus proces bij chronisch alcoholisme.


9/93

Evolutie De patiënt is gekend met een alcoholische cirrhose en een chronische calcifiërende pancreatitis. Sinds lang drinkt hij 10 glazen bier per dag. Zijn alcoholverbruik is toegenomen na het overlijden van zijn broer, die gestorven is ten gevolge van overmatig alcoholverbruik. De oorzaak van de achteruitgang van zijn algemene toestand is een bilaterale legionella-infectie, waarvoor hij gedurende 10 dagen werd geïntubeerd en 12 dagen behandeld met antibiotica (moxifloxacine). Dankzij deze behandeling herstelde de patiënt van de infectie. In totaal verbleef hij 1 maand in het ziekenhuis en binnenkort is een verblijf op psychiatrie voorzien. Macrocytaire anemie bij alcoholisme en leverlijden Algemeenheden Zowel alcoholabusus als leverlijden kunnen aan de oorsprong liggen van een macrocytaire anemie. Beide oorzaken komen vaak samen voor. Vaak is er een geassocieerde leuko- en trombopenie, te wijten aan het toxisch effect van de alcohol op de hematopoëse of aan hypersplenisme bij chronische leverinsufficiëntie. De patiënten kunnen bloedingen vertonen (stollingsstoornissen) of symptomen te wijten aan anemie maar vaak zijn de andere effecten van alcoholabusus of leverinsufficiëntie meer uitgesproken dan de hematologische afwijkingen. Bloeduitstrijkje en celtelling Aanwezigheid van macrocytose, schietschijfcellen en stomatocyten. Bij chronisch leverlijden is er vaak rouleauxvorming aanwezig te wijten aan de stijging van de immunoglobulinen. Patiënten met gevorderd leverlijden (ongeacht de oorzaak) vertonen vaak een typische acanthocytose. Naargelang de zone waar men het uitstrijkje bekijkt, is het soms moeilijk om het onderscheid te maken tussen een acanthocyt en een echinocyt. Echinocyten zijn echter zeer zeldzaam en zijn meestal een artefact. Bij acute alcoholintoxicatie kan een hemolytische anemie voorkomen met sferocyten en ingeknepen rode bloedcellen, samen met een hyperlipidemie. Deze associatie is gekend als het ‘Zieve syndroom’. Tot de differentiaaldiagnose behoren megaloblastische anemiën optredend bij myelodysplastische syndromen of ten gevolge van foliumzuur of vitamine B12 tekort. De anisocytose en poïkilocytose zijn in deze gevallen vaak meer uitgesproken. Bij vitaminetekorten is er vaak hypersegmentatie en volumetoename van de neutrofiele granulocyten. Chronisch alcoholisme leidt tot een daling van het hemoglobinegehalte, het aantal rode bloedcellen en de hematocriet maar een verhoging van de MCV en MCH. De MCHC blijft normaal. Andere testen Foliumzuur is normaal tot verlaagd terwijl vitamine B12 verhoogd is door de vrijstelling van transcobalamine door de beschadigde lever. De bepaling van de PT, de transaminasen en γ-gt kan nuttig zijn.


10/93

Legionella-infectie Een legionella-infectie wordt veroorzaakt door L. pneumophilia en kan zich uiten als ‘legionnaires’ disease’, een ernstige pneumonie, of als ‘Pontiac fever’, een zeldzame maar goedaardige vorm van legionella-infectie, die gekenmerkt wordt door een febriel pseudo-grippaal syndroom. Besmetting met L. pneumophilia gebeurt via gecontamineerd water, dat onder de vorm van aërosol ingeademd wordt (douche, wellnesscentra, verstuivers, ...). Tot op heden werd er geen interhumane transmissie beschreven. Behandeling gebeurt meestal met fluorochinolones en duurt gewoonlijk 7 tot 10 dagen of 21 dagen bij immuungedeprimeerden. ‘Pontiac fever’ vereist meestal geen antibioticabehandelinjg. Hematologische aspecten van een bacteriële infectie Een bacteriële infectie leidt gewoonlijk tot een neutrofiele leukocytose met toxische granulen, Döhle lichaampjes en, bij ernstige infectie, tot vacuolen in het cytoplasma en eventueel een immature granulocytaire reactie. Vaak ziet men hierbij eveneens een lymfopenie, eosinopenie en monocytose (later in het verloop van de infectie). Hoewel een neutrofiele leukocytose karakteristiek is voor een bacteriële infectie, is dit niet altijd het geval. Inderdaad, bij een zeer ernstige infectie bij neonati en alcoholici kan soms paradoxaal een leukopenie of neutropenie voorkomen. Sommige bacteriële infecties (tyfus, brucellose en rickettsiose) worden bovendien gekenmerkt door een normaal aantal witte bloedcellen of zelfs een leuko- of neutropenie. Bij kinkhoest (Bordetella pertussis) komt karakteristiek lymfocytose voor. Bij neonati en jonge kinderen kan er in plaats van een neutrofiele leukocytose soms lymfocytose voorkomen. Tot slot, naast een toename van het aantal witte bloedcellen, kan een linksverschuiving of een toename van de peroxidase-activiteit vastgesteld worden op sommige automaten in geval van bacteriële infectie. Besluit Deze kwaliteitscontrole beschrijft de casus van een 40-jarige patiënt met chronisch alcoholisme en een ernstige infectie.

Referenties 1. Barbara J Bain. ISBN: 978-1-118-81733-9. January 2015, Wiley-Blackwell. Blood Cells: A Practical Guide, 5th edition. 2. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs285/en/ - WHO, Legionellosis, fact sheet N°285, november 2014.

Apr. Hugues Jacqmin en Prof. Bernard Chatelain, Cliniques universitaires UCL de Mont-Godinne


11/93

Deelname Zes Luxemburgse en 172 Belgische laboratoria deelgenomen.

hebben

aan

deze

ronde

Resultaten van de deelnemers Bloedformule Het mediane percentage neutrofiele granulocyten bedraagt 90.0% met een CV van 3.3%, het mediane percentage lymfocyten 3.0% met een CV van 49.4% en het mediane percentage monocyten 6.0% met een CV van 37.1%. 124 deelnemers (69.7%) hebben de aanwezigheid vermeld van anisocytose en 116 deelnemers (65.2%) van macrocytose. 142 deelnemers (79.8%) hebben de aanwezigheid vermeld van echinocyten (64.6%) en/of acanthocyten (28.1%) en 60 deelnemers (33.7%) de aanwezigheid van schietschijfcellen. Vooropgestelde diagnoses Alle laboratoria hebben een diagnostische oriëntatie vooropgesteld. Vrijwel alle deelnemers (168, 94.4%) kozen in de eerste plaats voor de diagnostische oriëntatie ‘infectieus, inflammatoir of toxisch proces’. Zes deelnemers kozen voor de diagnostische oriëntatie ‘pathologie van de rode reeks’ (gesuggereerde diagnoses: hemolyse door leverlijden (alcoholabusus) (2), megaloblastische anemie met infectie/macrocytaire anemie bij leveraandoening (1), macrocytaire anemie met infectie/leverpathologie/alcoholabusus (1), leverlijden/alcoholabusus (1), acute infectie bij patiënt met pancreas- en leverlijden (alcoholabusus? syndroom van Zieve?) (1)) en 1 deelnemer voor de diagnostische oriëntatie ‘myelodysplastisch syndroom’ (geen meer precieze diagnose). Eén deelnemer vermeldde de diagnostische oriëntatie ‘andere’ (gesuggereerde diagnose: megaloblastische anemie + infectie) en 2 andere deelnemers beschouwden dit uitstrijkje als normaal.

Enkel de diagnostische oriëntatie ‘infectieus, inflammatoir of toxisch proces’ in combinatie met het vermelden van de aanwezigheid van echinocyten en/of acanthocyten en/of het relateren van de afwijkingen van de rode bloedcellen aan leverlijden wordt als aanvaardbaar beschouwd.


12/93

H/13411 DIGIT: Primaire myelofibrose Het digitale uitstrijkje H/13411 DIGIT werd rondgestuurd met de volgende klinische en biologische gegevens: 78-jarige man bood zich 3 jaar geleden op de consultatie hematologie aan met anemie, leukocytose en een belangrijke splenomegalie. Sindsdien wordt hij behandeld en krijgt regelmatig transfusies met RBC toegediend. In het begin reageerde hij goed op de ingestelde behandeling maar sinds enkele maanden neemt het volume van zijn milt opnieuw toe en verslechtert zijn algemene toestand. 9

WBC : 4.5 x 10 /L 12 RBC : 3.24 x 10 /L HGB : 93 g/L HCT : 0.298 L/L MCV : 92.9 fL 9 Bloedplaatjes : 69 x 10 /L Bloeduitstrijkje Aanwezigheid van traancellen, enkele rode bloedcellen met basofiele stippeling en anisopoïkilocytose. Aanwezigheid van 1 polychromatofiele erytroblast (nr 85). Voor de witte bloedcellen vallen volgende elementen op: - Aanwezigheid van basofiele granulocyten, die soms moeilijk herkenbaar zijn wegens hun degranulatie (nrs 22, 27, 35, 39, 67, 98, 101) - Immature granulocytaire reactie tot op het niveau van myeloblast: - 3 metamyelocyten (nrs 3, 97, 99) - 2 myelocyten (nrs 92, 93) - 2 promyelocyten (nrs 95, 100) - 1 myeloblast (nr 104) NB. Wegens de asynchrone maturatie is het moeilijk een onderscheid te maken tussen myelocyten en promyelocyten en het verschil is gebaseerd op de condensatie van het kernchromatine.

- Aanwezigheid van micromegakaryocyten in het perifere bloed (nrs 28, 45, 65, 89, 94, 96, 102, 105) Aanwezigheid van macrotrombocyten (nrs 11, 91, 103) met korrelafwijkingen. Het geheel van klinische inlichtingen, bloedbeeld en formule wijst op een myeloproliferatieve neoplasie, meer bepaald myelofibrose. Evolutie Omwille van de diagnose van primaire myelofibrose met JAK2 V617F mutatie werd deze patiënt opgenomen in het studieprotocol van Jakavi, een selectieve JAK2 inhibitor. Om het moment van de diagnose was deze behandeling enkel beschikbaar in het kader van de fase IV studie. Jakavi werd slechts 2 jaar later op de Belgische markt geïntroduceerd. Vanaf het begin van de behandeling vertoonde patiënt een positieve respons met een belangrijke vermindering van het miltvolume (bijna niet meer te palperen) en het verdwijnen van de B-symptomen (koorts, nachtelijk zweten en gewichtsverlies). De anemie bleef echter bestaan, waarvoor herhaaldelijke transfusies nodig waren.


13/93

Na 2 ½ jaar behandeling en het opnieuw optreden van de symptomen werd Hydroxyurea toegevoegd aan de behandeling. De combinatie van de 2 geneesmiddelen lijkt de situatie te hebben gerestabiliseerd. Momenteel wordt de behandeling verdergezet en worden om de 6 weken 2 eenheden packed cells toegediend. Primaire myelofibrose Algemeenheden Primaire myelofibrose (PM) vormt samen met chronische myeloïde leukemie (CML), polycytemie vera (PV) en essentiële trombocytemie (ET) de 4 belangrijkste myeloproliferatieve neoplasieën. Het is een hematologische neoplasie, die gekenmerkt wordt door een extramedullaire hematopoëse, hepatosplenomegalie en fibrose van het beenmerg secundair aan het vrijstellen van de α-granulen (PDGF?) van de megakaryocyten. Bloeduitstrijkje Leuko-erytroblastisch bloedbeeld met aniso- en poïkilocytose en de aanwezigheid van traancellen (rode bloedcellen onder de vorm van een traan, misvormd door de fibrose). In het begin van de ziekte kan er een leukocytose en trombocytose aanwezig zijn maar later treedt er een pancytopenie op. Vaak treft men macrotrombocyten en hypogranulaire bloedplaatjes aan en occasioneel ook megakaryocyten of kernen van megakaryocyten in het perifere bloed. Cytogenetica Ongeveer 50 à 60% van de patiënten met primaire myelofibrose vertonen de JAK2 V617F mutatie. Bij afwezigheid van de JAK2 mutatie, moeten de calreticuline mutatie (20 à 30% van de gevallen) en de MPL gen mutatie (5 à 10% van de gevallen) opgespoord worden. De JAK2, CALR en MPL mutaties sluiten elkaar à priori uit. Behandeling In het verleden was de behandeling voornamelijk ondersteunend: transfusies indien nodig en Hydroxyurea om de trombocytose onder controle te houden Ruxolitinib (selectieve JAK1/2 inhibitor), gecommercialiseerd onder de naam Jakavi, is een cytostaticum, dat recent op de markt gebracht werd voor de bahandeling van primaire myelofibrose met JAK2 mutatie. Het leidt niet tot genezing maar laat toe om de splenomegalie en de B-symptomen te verminderen bij de responders. Besluit Deze didactische kwaliteitscontrole beschrijft de casus van een patiënt met primaire myelofibrose, een myeloproliferatieve neoplasie. Referenties 1. Barbara J Bain. ISBN: 978-1-118-81733-9. Primary myelofibrosis, p 397-398. January 2015, Wiley-Blackwell. Blood Cells: A Practical Guide, 5th edition. 2. Thiele J, Kvasnicka HM, Tefferi, A, Barosi G, Orazi A, Vardiman JW. Primary myelofibrosis. WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissue. 2008, p. 44-47. 3. Klampfl T, Gisslinger H, Harutyunyan AS, et al. Somatic mutations of calreticulin in myeloproliferative neoplasms. N Engl J Med 2013; 369: 2379-2390. 4. EMA (European Medicines Agency) EMA/99179/2015. EMEA/H/C/002464. Jakavi-Ruxolitinib.

Apr. Hugues Jacqmin en Prof. Bernard Chatelain, Cliniques universitaires UCL de Mont-Godinne Hematologie/coagulatie/immunohematologie, definitief globaal rapport 2015/1. Publicatiedatum: 09/06/2015. FORM 43/124/N v5

14/93

Resultaten van de deelnemers Bloedformule Alle deelnemers hebben de aanwezigheid van promyelocyten (mediaan: 2.0%, CV: 74.1%, n:122) en/of neutrofiele myelocyten (mediaan: 2.4%, CV: 30.9%, n: 151) en/of neutrofiele metamyelocyten (mediaan: 2.3%, CV: 32.2%, n: 144) vermeld en 115 deelnemers (70.1%) de aanwezigheid van blasten (mediaan:1.0%, CV:0%). 130 deelnemers (79.3%) hebben de aanwezigheid van traancellen vermeld. 125 deelnemers (76.2%%) hebben de aanwezigheid van micromegakaryocyten of fragmenten/naakte kernen van megakaryocyten vermeld en 117 deelnmers (71.3%) de aanwezigheid van macrotrombocyten. Vooropgestelde diagnoses 164 laboratoria (92.1%) hebben aan deze ronde deelgenomen en 159 deelnemers hebben een diagnose vooropgesteld. 114 deelnemers (69.5%) kozen in de eerste plaats voor de diagnostische oriëntatie ‘chronisch myeloproliferatief syndroom’ en 23 deelnemers (14.0%) voor de diagnostische oriëntatie ’myelodysplastisch syndroom’. 100 deelnemers (61.0%) hebben de diagnose van myelofibrose gesuggereerd of in de differentiaaldiagnose vermeld. Volgende tabel geeft een overzicht van de resultaten gesuggereerd door de overige deelnemers (n=25): Diagnose Chronische myeloïde leukemie (in transformatie (n=3)) Myelodysplastisch/myeloproliferatief syndroom Refractaire cytopenie met multilineaire dysplasie Splenisch marginale zone lymfoom (splenisch lymfoom met villeuze lymfocyten) Hairy cell leukemie Splenisch diffuus rode pulp lymfoom/splenisch marginale zone lymfoom/ hairy cell leukemie Lymfoom T-lymfoom/mantelcellymfoom/diffuus grootcellig B-cel lymfoom (DLBCL) Lymfoom na behandeling chronische myeloproliferatief syndroom (CML) Acute megakaryoblastenleukemie (M7) Syndroom van Chediak-Higashi Hereditaire sferocytose Sferocytose/myelodysplasie Chronische myeloïde leukemie in transformatie/hereditaire sferocytose Myelodysplasie

N 6 4 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1


15/93

Volgende tabel geeft de diagnostische oriëntatie(s) weer van de 39 laboratoria, die geen diagnose gesuggereerd hebben: Diagnostische oriëntatie

N

Chronisch myeloproliferatief syndroom Chronisch myeloproliferatief syndroom Myelodysplastisch syndroom Myelodysplastisch syndroom Myelodysplastisch syndroom Chronisch myeloproliferatief syndroom Myelodysplastisch syndroom Andere Myelodysplastisch syndroom Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Myelodysplastisch syndroom Pathologie van de bloedplaatjes Andere Chronisch myeloproliferatief syndroom Pathologie van de rode reeks Pathologie van de rode reeks Myelodysplastisch syndroom Pathologie van de rode reeks Andere Pathologie van de bloedplaatjes Myelodysplastisch syndroom Chronisch lymfoproliferatief syndroom Myelodysplastisch syndroom Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Pathologie van de rode reeks Acute maligne hemopathie Geen diagnostische oriëntatie

13 4 4 3 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1


16/93

H/13410 Kleuring

May-Grünwald-Giemsa 152

Bloedformule Neutrofiele segment- + staafkernigen° Eosinofiele segmentkernigen Basofiele segmentkernigen Lymfocyten Reactionele lymfocyten Lymfocyten totaal Monocyten Promyelocyten Neutrofiele myelocyten Eosinofiele myelocyten Neutrofiele metamyelocyten Eosinofiele metamyelocyten Blasten Andere cellen Erytroblasten (per 100 WBC)

Wright 3

Giemsa 1

Andere kleuring 4

Mediaan 90.0 1.0 1.0 3.0 1.0 3.0 6.0

SD 3.0 0.4 0.2 1.5 0.7 1.5 2.2

CV, % 3.3 37.1 18.5 49.4 74.1 49.4 37.1

1.0

0.9

92.7

1.0

0.2

18.5

N 176 17 7 156 18 172 173 3 8 1 31 1 0 3 4

°Vermits heel wat laboratoria geen onderscheid maken tussen segment- en staafkernigen, worden enkel de resultaten van de som van beiden vermeld.

De statistische berekening is enkel gebaseerd op de resultaten van de laboratoria, die een totaal percentage WBC vermeld hebben tussen 99 en 101%.


17/93

Morfologisch significante afwijkingen van de rode bloedcellen Afwijkingen in grootte Anisocytose Microcytose Macrocytose Vormafwijking Poikilocytose Echinocyten Acanthocyten Annulocyten Schistocyten ('fragmentocyten') Traancellen ('teardrop-cells') Drepanocyten ('sickle-cells') Schietschijfcellen ('target-cells') Sferocyten Ovalocyten - elliptocyten Stomatocyten Kleurafwijkingen Hypochromie Polychromasie Inclusies Howell-Jolly lichaampjes Basofiele stippeling/ Pappenheimer lichaampjes Intra-erytrocytaire parasieten Afwijkingen in verdeling Geldrolvorming (rouleaux) Agglutinaten Dubbele populatie (grootte) Dubbele populatie (kleuring)

Geen

+

++

+++

54 171 62

71 6 40

45 1 57

8 19

101 63 128 177 164 174 178 118 172 174 172

39 33 30 1 14 4

29 51 15

9 31 5

57 5 4 5

3 1

169 87

7 70

2 21

170

8

165

12

1

20 1 1 1

4

1

178 154 177 176 177

1


18/93

Morfologisch significante afwijkingen van de witte bloedcellen Hypersegmentatie van de neutrofielen Toxische korreling Döhle lichaampjes Hypogranulatie van de neutrofiele segmentkernigen Kernafwijkingen van de neutrofielen Auerstaafjes (pseudo)-Pelger-Huet Gumprechtse cellen (kernschimmen) Lymfocyten met 'geblokt chromatine' (Lymfo-)plasmocytaire cellen Haarcellen ('hairy cells') Sézary cellen 'Large granular lymphocytes' Andere lymfomateuze cellen Reactionele lymfocyten Gevacuoliseerde lymfocyten Andere leukocyten

Geen

+

++

+++

134 120 130

32 48 33

8 9 15

4 1

165

11

1

1

153 177 172 178 178 178 178 178 178 178 173 177 149

19 1 6

5

1

Afwijkingen van de trombocyten Trombopenisch uitstrijkje Trombocytemisch uitstrijkje Trombocytenaggregaten Macrotrombocyten Dysplasie (korrelafwijkingen)

Geen 96 177 172 158 177

Andere afwijkingen Hyperproteïnemie (achtergrondkleuring) Extra-erytrocytaire parasieten

Geen 176 178

4 1 16

1 11

2

+ 81 1 5 16 1

++ 1

+++

+ 2

++

1 4

+++


19/93

Diagnostische oriëntatie Diagnose (eerste keuze) Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Pathologie van de rode reeks Binnen de normale grenzen, geen bijkomende onderzoeken vereist Geen antwoord Myelodysplastisch syndroom Andere

N 167 6 2 1 1 1

Diagnose (tweede keuze) Geen antwoord Pathologie van de rode reeks Myelodysplastisch syndroom Andere Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Binnen de normale grenzen, geen bijkomende onderzoeken vereist Acute maligne hemopathie

N 144 14 7 6 5 1 1

Diagnose (derde keuze) Geen antwoord Pathologie van de bloedplaatjes Andere Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Myelodysplastisch syndroom

N 172 2 2 1 1


20/93

Bijkomend onderzoek Onderzoek (eerste keuze) Inflammatoire parameters (CRP) Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Geen antwoord Levertesten Infectieuze serologie Medische beeldvorming Geen bijkomend onderzoek Andere Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Stollingsonderzoek Controle op citraat Beenmergpunctie/beenmergbiopsie

N 86 25 17 16 10 8 4 4 4 2 1 1

Onderzoek (tweede keuze) Geen antwoord Levertesten Inflammatoire parameters (CRP) Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Medische beeldvorming Infectieuze serologie Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Andere Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Opsporen paraproteïne Familiale anamnese Nierfunctie testen

N 42 38 27 24 14 13 7 6 4 1 1 1

Onderzoek (derde keuze) Geen antwoord Levertesten Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Inflammatoire parameters (CRP) Andere Medische beeldvorming Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Infectieuze serologie Nierfunctie testen Ijzerbilan Cytogenetisch onderzoek/moleculaire biologie

N 89 23 16 12 9 8 7 5 4 3 1 1


21/93

H/13410 DIGIT Bloedformule Neutrofiele segment- + staafkernigen° Eosinofiele segmentkernigen Basofiele segmentkernigen Lymfocyten Reactionele lymfocyten Lymfocyten totaal Monocyten Promyelocyten Neutrofiele myelocyten Eosinofiele myelocyten Neutrofiele metamyelocyten Eosinofiele metamyelocyten Blasten Andere cellen Erytroblasten (per 100 WBC)

Mediaan 88.6

SD 1.1

CV, % 1.3

3.0 1.0 3.0 8.0

1.0 0 1.0 0.4

32.1 0 34.6 4.6

1.0

0.2

18.5

N 160 5 1 147 29 160 159 1 3 0 32 1 0 1 3




22/93


Geen

+

++

+++

63 155 63

54 6 40

42 2 46

4 14

103 48 118 163 155 157 163 100 159 159 154

29 17 23

22 56 15

9 42 7

59 4 4 8

4

156 77

6 70

1 15

161

2

155

7

8 6

1

1

1

163 147 162 161 162

16 1 2 1


23/93


Geen

+

++

+++

131 109 120

23 41 27

5 13 11

4

149

11

2

1

140 162 156 163 163 163 163 163 163 163 159 162 137

17 1 7

6

10

1 14

Afwijkingen van de trombocyten Trombopenisch uitstrijkje Trombocytemisch uitstrijkje Trombocytenaggregaten Macrotrombocyten Dysplasie (korrelafwijkingen)

Geen 90 163 161 149 162

+ 70

++ 3

1 12 1

1 1

1

Andere afwijkingen Hyperproteïnemie (achtergrondkleuring) Extra-erytrocytaire parasieten

Geen 163 163

+

++

+++

5

4 2 +++


24/93

Diagnostische oriëntatie Diagnose (eerste keuze) Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Pathologie van de rode reeks Geen antwoord Binnen de normale grenzen, geen bijkomende onderzoeken vereist Myelodysplastisch syndroom

N 150 6 4 2 1

Diagnose (tweede keuze) Geen antwoord Pathologie van de rode reeks Myelodysplastisch syndroom Andere Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Binnen de normale grenzen, geen bijkomende onderzoeken vereist

N 134 13 6 5 4 1

Diagnose (derde keuze) Geen antwoord Pathologie van de bloedplaatjes Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Andere

N 159 2 1 1


25/93

Bijkomend onderzoek Onderzoek (eerste keuze) Inflammatoire parameters (CRP) Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Geen antwoord Levertesten Infectieuze serologie Medische beeldvorming Geen bijkomend onderzoek Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Andere Stollingsonderzoek Nierfunctie testen Beenmergpunctie/beenmergbiopsie

N 79 22 20 12 9 8 4 4 2 1 1 1

Onderzoek (tweede keuze) Geen antwoord Levertesten Inflammatoire parameters (CRP) Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Infectieuze serologie Medische beeldvorming Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Andere Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Opsporen paraproteïne Stollingsonderzoek Familiale anamnese Nierfunctie testen

N 41 36 23 20 13 10 7 6 3 1 1 1 1

Onderzoek (derde keuze) Geen antwoord Levertesten Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Inflammatoire parameters (CRP) Andere Medische beeldvorming Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Infectieuze serologie Opsporen enzymafwijkingen RBC Nierfunctie testen Ijzerbilan

N 83 22 18 8 8 7 6 5 3 1 1 1


26/93

H/13411 DIGIT Bloedformule Mediaan Neutrofiele segment- + staafkernigen° 53.0 Eosinofiele segmentkernigen 1.0 Basofiele segmentkernigen 3.0 Lymfocyten 29.0 Reactionele lymfocyten 2.0 Lymfocyten totaal 29.0 Monocyten 1.0 Promyelocyten 2.0 Neutrofiele myelocyten 2.4 Eosinofiele myelocyten 2.0 Neutrofiele metamyelocyten 2.3 Eosinofiele metamyelocyten Blasten 1.0 Andere cellen 6.0 Erytroblasten (per 100 WBC) 1.0

SD 3.0 0 1.5 2.3 1.9 2.3 0.7 1.5 0.7 1.1 0.7

CV, % 5.6 0 50.7 7.9 92.7 7.9 66.7 74.1 30.9 55.6 32.2

0 2.2 0

0 36.4 0

N 160 159 156 138 20 160 62 122 151 11 144 4 115 139 124




27/93


Geen

+

++

+++

65 161 159

67 3 5

28

4

77 139 145 163 142 34 163 159 160 157 160

52 22 15 1 21 89

29 3 3

6

157 136

6 22

154

10

144

15

2 1 5 4

1 38 1 3 2 2

1

3

1

1 6

3

2

164 152 163 163 162

12 1 1 2


28/93


Geen

+

++

+++

86 107 158

58 35 5

19 19 1

1 3

157

5

2

123 164 158 164 164 164 157 164 153 162 160 164 152

25

13

Afwijkingen van de trombocyten Trombopenisch uitstrijkje Trombocytemisch uitstrijkje Trombocytenaggregaten Macrotrombocyten Dysplasie (korrelafwijkingen) Andere afwijkingen Hyperproteïnemie (achtergrondkleuring) Extra-erytrocytaire parasieten

3

6

6

1

9 1 3

2 1 1

7

3

2

Geen 64 163 164 47 130

+ 43

++ 55 1

+++ 2

82 26

33 7

2 1

Geen 164 164

+

++

+++


29/93

Diagnostische oriëntatie Diagnose (eerste keuze) Chronisch myeloproliferatief syndroom Myelodysplastisch syndroom Andere Chronisch lymfoproliferatief syndroom Geen antwoord Pathologie van de rode reeks Acute maligne hemopathie Pathologie van de bloedplaatjes Infectieus, inflammatoir of toxisch proces

N 112 23 7 6 5 4 4 2 1

Diagnose (tweede keuze) Geen antwoord Myelodysplastisch syndroom Chronisch myeloproliferatief syndroom Andere Pathologie van de bloedplaatjes Infectieus, inflammatoir of toxisch proces Pathologie van de rode reeks Chronisch lymfoproliferatief syndroom

N 129 13 8 6 3 3 1 1

Diagnose (derde keuze) Geen antwoord Myelodysplastisch syndroom

N 163 1


30/93

Bijkomend onderzoek Onderzoek (eerste keuze) Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Geen antwoord Cytogenetisch onderzoek/moleculaire biologie Immunofenotypering Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Opsporen membraanafwijkingen RBC Inflammatoire parameters (CRP) Loodbepaling

N 134 12 8 4 2 2 1 1

Onderzoek (tweede keuze) Cytogenetisch onderzoek/moleculaire biologie Geen antwoord Beenmergpunctie/beenmergbiopsie Immunofenotypering Cytochemie Medische beeldvorming Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Opsporen abnormaal hemoglobine Plaatjesantilichamen Andere

N 97 33 12 12 4 2 1 1 1 1

Onderzoek (derde keuze) Geen antwoord Immunofenotypering Cytogenetisch onderzoek/moleculaire biologie Hemolyseparameters (bilirubine, LDH, haptoglobine, reticulocyten) Cytochemie Medische beeldvorming Vitamine B12 en foliumzuur bepaling Andere Geen bijkomend onderzoek Opsporen membraanafwijkingen RBC Stollingsonderzoek Plaatjesfunctie/aggregatie Familiale anamnese Inflammatoire parameters (CRP) Beenmergpunctie/beenmergbiopsie

N 102 26 14 5 3 3 2 2 1 1 1 1 1 1 1


31/93

HEMATOLOGIE: TELLING Staalmateriaal Bij 2 gezonde vrijwilligers werd door het Bloedtransfusiecentrum Antwerpen een bloedzak afgenomen op EDTA, die vervolgens licht gestabiliseerd (0.025% glutardialdehyde) en verdeeld werd door het WIV (bloedmonsters (H/13342 en H/13343). Alle stalen waren negatief voor HIV 1 en 2, hepatitis B surface antigen en hepatitis C. De distributie van de resultaten voor hemoglobine van beide monsters (CV: 1.2%) wijst op een goede homogeniteit van de verdeling. Vermits het controlemateriaal vers was, was het uitermate belangrijk om de stalen zo vlug mogelijk na ontvangst te analyseren. Om de stalen zo vlug mogelijk ter plaatse te brengen werd gebruik gemaakt van ‘Taxipost 24h’. De laboratoria werden op dag 0 via e-mail op de hoogte gebracht van de verzending (dag 0: dag van verzending en afname).

Deelname Zeven Luxemburgse en 200 Belgische laboratoria hebben aan deze ronde deelgenomen.

Resultaten Op 5 deelnemers na, ontvingen alle laboratoria de stalen op dag 1. Desondanks hebben 14 deelnemers (6.8%) de analysen pas uitgevoerd op dag 2 en 4 deelnemers (1.9%) pas op dag 3. De statistische verwerking werd enkel maar uitgevoerd op de resultaten bekomen op dag 1 en dag 2 (n=203). Volgende resultaten werden niet opgenomen in de statistische berekening: RBC WBC HGB HCT MCV 12 9 10 /L 10 /L g/L L/L fL Vermoedelijk gebruik van een verkeerde eenheid H/13342 3750 12.5 0.00360 4710 12.6 0.00368 1240 37.0 1240 H/13343

4750 4970

12.0 12.2 12.3 12.3 1200 1200 1210 1220

0.00363 0.00366 36.0

PLT RETIC 9 10 /L % RBC 0.059 10.4 11.0 11.8 15.0 0.073 8.9 10.5 10.7 11.5

RETIC 9 10 /L 504

3.9 390


32/93

De resultaten zijn bevredigend. Reticulocyten Voor de reticulocyten bedragen de CV’s voor alle methoden samen 25.1% voor het staal H/13342 en 21.4% voor het staal H/13343. De globale medianen bedragen respectievelijk 0.99 en 1.05% van de RBC.


33/93

Rode bloedcellen - d (%) : 4.0 METHODE

H/13342 Mediaan SD 1012/L 1012/L

N

4.25

055 Abbott Cell-Dyn 3200 042 Abbott Cell-Dyn Ruby 040 Abbott Cell-Dyn Sapphire 150 Beckman Coulter LH 500/750/755/780 200 Beckman Coulter Unicel DxH 800 074 Siemens Advia 120/2120/2120i

CV %

4.14 4.19 4.10 4.15 4.25

0.03 0.02 0.04 0.07 0.10

1 0.8 0.5 0.9 1.8 2.3

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

4.02 4.15

2

073 Sysmex pocH-100i

4.18 4.29

2

067 Sysmex XE 2100(D)/XE-alpha/HST 430/XE 5000 233 Sysmex XN 1000/XN 2000/XN 3000/XN 9000 231 Sysmex XS 1000i/XS 800i 060 Sysmex XT 2000i/XT 1800i/XT 4000i

4.16 4.16 4.08 4.18

0.05 0.04 0.03 0.07

1.2 1.1 0.8 1.6

39 38 8 34

Globaal resultaat voor alle methoden

4.16

0.07

1.7

203

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 200 = 3.87 1012/L 231 = 3.95 1012/L 12 150 = 3.96 10 /L 12 64 = 4.02 10 /L 12 231 = 4.67 10 /L 233 = 4.85 1012/L 74 = 5.01 1012/L


34/93

Rode bloedcellen - d (%) : 4.0 METHODE

H/13343 Mediaan SD 1012/L 1012/L

N

4.26


CV %

4.16 4.21 4.10 4.16 4.22

0.03 0.01 0.04 0.10 0.10

1 0.6 0.4 0.9 2.3 2.3

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

4.05 4.22

2


4.16 4.33

2


4.15 4.17 4.11 4.18

0.04 0.04 0.06 0.04

0.9 0.9 1.4 1.1

39 38 8 34


4.17

0.07

1.6

203

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 150 = 3.93 1012/L 231 = 4.97 1012/L 12 74 = 5.07 10 /L


35/93

Witte bloedcellen - d (%) : 10.0 METHODE

H/13342 Mediaan 109/L

CV %

N

3.74


SD 109/L

3.56 4.88 4.93 4.90 4.70

0.15 0.11 0.14 0.15 0.16

1 4.2 2.3 2.9 3.0 3.3

6 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

4.60 4.60

2


4.60 4.80

2


4.79 4.86 4.73 4.76

0.12 0.07 0.14 0.10

2.6 1.5 3.0 2.2

39 38 8 33


4.80

0.15

3.1

201


36/93

Witte bloedcellen - d (%) : 10.0 METHODE


CV %

N

4.47


SD 109/L

4.44 5.01 5.15 5.10 4.93

0.13 0.13 0.09 0.15 0.13

1 3.0 2.5 1.7 2.9 2.7

6 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

4.70 4.80

2


4.80 4.90

2


5.11 5.12 4.89 4.98

0.16 0.13 0.18 0.07

3.0 2.6 3.6 1.5

39 38 8 33


5.01

0.18

3.6

201

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 233 = 3.14 109/L 231 = 4.02 109/L 9 74 = 4.22 10 /L


37/93

Hemoglobine - d (%) : 4.0 METHODE

H/13342 Mediaan g/L

CV %

N

129


SD g/L

124 129 125 126 127

2 2 1 2 2

1 1.8 1.7 1.2 1.8 1.8

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

125 126

2


126 128

2


126 126 123 126

1 1 1 1

1.2 1.2 0.6 0.6

38 37 7 33


126

1

1.2

199


38/93

Hemoglobine - d (%) : 4.0 METHODE

H/13343 Mediaan g/L

CV %

N

126


SD g/L

121 124 120 122 123

2 1 1 2 2

1 1.8 1.2 1.2 1.8 1.5

7 6 10 18 36

064 Sysmex KX 21

120 121

2


120 123

2


122 122 119 121

1 1 1 1

0.6 1.2 0.9 0.6

38 36 7 32


122

1

1.2

195

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 74 = 128 g/L


39/93

Hematocriet - d (%) : 5.0 METHODE

H/13342 Mediaan L/L

CV %

N

0.357


SD L/L

0.360 0.377 0.372 0.378 0.378

0.008 0.006 0.003 0.011 0.007

1 2.3 1.6 0.8 2.8 2.0

7 6 9 19 37

064 Sysmex KX 21

0.352 0.360

2


0.364 0.377

2


0.368 0.377 0.364 0.371

0.004 0.007 0.009 0.007

1.2 2.0 2.3 1.8

39 37 8 33


0.372

0.008

2.2

200

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 55 = 0.344 L/L 64 = 0.352 L/L 233 = 0.400 L/L 74 = 0.409 L/L


40/93

Hematocriet - d (%) : 5.0 METHODE

H/13343 Mediaan L/L

CV %

N

0.353


SD L/L

0.364 0.374 0.364 0.370 0.375

0.014 0.005 0.004 0.009 0.008

1 3.8 1.4 1.2 2.3 2.2

7 6 9 19 37

064 Sysmex KX 21

0.350 0.364

2


0.359 0.376

2


0.361 0.370 0.360 0.366

0.004 0.007 0.007 0.005

1.1 2.0 2.0 1.4

39 37 8 33


0.367

0.010

2.6

200

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 55 = 0.342 L/L 150 = 0.346 L/L 74 = 0.407 L/L


41/93

MCV - d (%) : 5.0

H/13342 METHODE

Mediaan fL

CV %

N

84.0


SD fL

88.2 89.8 90.6 91.0 88.6

1.6 1.2 1.3 1.4 1.9

1 1.8 1.3 1.4 1.6 2.1

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

86.7 87.6

2


87.1 87.9

2


88.4 90.1 90.0 88.9

1.0 1.8 1.3 1.1

1.1 2.0 1.4 1.3

39 38 8 34


89.3

1.9

2.1

203


42/93

MCV - d (%) : 5.0

H/13343 METHODE

Mediaan fL

CV %

N

82.9


SD fL

87.4 89.1 88.7 89.0 87.8

1.9 1.3 1.4 1.3 1.9

1 2.1 1.4 1.6 1.4 2.1

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

86.3 86.4

2


86.3 86.8

2


87.0 89.1 88.3 87.4

0.9 1.8 1.4 1.3

1.1 2.0 1.6 1.4

39 38 8 34


88.0

1.8

2.0

203

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 55 = 75.8 fL 55 = 82.9 fL


43/93

Trombocyten - d (%) : 15.0 METHODE


CV %

N

221


SD 109/L

236 240 221 212 229

6 9 3 5 7

1 2.5 3.7 1.3 2.4 2.9

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

217 225

2


236 238

2


218 225 224 227

7 6 6 10

3.1 2.6 2.5 4.6

39 38 8 34


223

10

4.3

203

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 231 = 198 109/L


44/93

Trombocyten - d (%) : 15.0 METHODE


CV %

N

189


SD 109/L

198 189 185 175 187

3 11 4 4 6

1 1.7 5.9 2.0 2.5 3.2

7 6 10 19 37

064 Sysmex KX 21

170 184

2


194 203

2


183 189 188 189

6 6 7 5

3.4 3.1 3.5 2.7

39 38 8 34


187

7

4.0

203

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 60 = 162 109/L 233 = 209 109/L


45/93

Reticulocyten - d (%) : 30.0 METHODE

H/13342 Mediaan SD % RBC % RBC

CV %

N

0.55 0.60 0.71 0.78 0.78

042 Abbott Cell-Dyn Ruby

5

040 Abbott Cell-Dyn Sapphire 150 Beckman Coulter LH 500/750/755/780 200 Beckman Coulter Unicel DxH 800 074 Siemens Advia 120/2120/2120i 067 Sysmex XE 2100(D)/XE-alpha/HST 430/XE 5000 233 Sysmex XN 1000/XN 2000/XN 3000/XN 9000 060 Sysmex XT 2000i/XT 1800i/XT 4000i

1.20 0.86 1.10 1.15 0.79 1.08 0.77

0.06 0.19 0.18 0.22 0.13 0.09 0.17

4.9 22.4 16.2 19.3 16.0 8.2 21.5

6 9 18 37 37 33 31


0.99

0.25

25.1

176


46/93

Reticulocyten - d (%) : 30.0 METHODE

H/13343 Mediaan SD % RBC % RBC

CV %

N

0.68 0.75 0.77 0.85 0.86


5


1.20 1.05 1.07 1.38 0.90 1.14 0.94

0.05 0.27 0.18 0.28 0.13 0.08 0.16

4.3 26.1 16.7 20.4 14.8 7.2 16.6

6 9 18 37 37 33 31


1.05

0.22

21.4

176


47/93

Absoluut aantal reticulocyten METHODE


SD 109/L

CV %

N

24.5 29.3 32.2 33.2


4


50.5 35.3 46.0 48.8 32.2 45.4 31.7

3.2 8.2 7.9 10.4 5.3 3.3 7.2

6.3 23.1 17.2 21.3 16.5 7.3 22.7

6 9 18 37 36 36 32


41.3

10.6

25.7

178


48/93

Absoluut aantal reticulocyten METHODE


SD 109/L

CV %

N

28.3 32.1 35.0 37.6


4


50.3 43.1 43.4 57.7 36.2 47.8 38.4

2.5 11.1 8.1 12.6 5.2 4.0 6.4

5.0 25.8 18.6 21.8 14.4 8.4 16.8

6 9 18 37 36 36 31


44.1

9.6

21.7

177


49/93

COAGULATIE: PT, aPTT, FIBRINOGEEN Staalmateriaal Er werden 3 gevriesdroogde plasma’s rondgestuurd: 1 pool van plasma’s van patiënten behandeld met antivitamine K preparaten (CO/13316, AK-Calibrant B, 3L04BRW, Technoclone GmbH, Wenen, Oostenrijk), 1 gehepariniseerd staal (CO/13345, nadroparine (Fraxodi®)) en 1 onbehandeld staal (CO/13346). De stalen CO/13345 en CO/13346 werden bereid door het WIV. In onderstaande tabel wordt voor de 3 stalen de gemiddelde activiteit (%) van een aantal stollingsfactoren gegeven, zoals bepaald in 2 expertlaboratoria (Hôpital Erasme, Brussel; Cliniques universitaires UCL de Mont-Godinne): II V VII X VIII IX XI XII

CO/13316 31 78 24 23 82 41 80 78

CO/13345 88 99 103 90 104 95 104 74

CO/13346 104 94 99 108 127 129 142 111

De anti-Xa activiteit van het gehepariniseerde staal CO/13345 bedroeg 0.46 IE/mL (Hôpital Erasme, Brussel, UZ Brussel). Alle stalen waren negatief voor HIV 1 en 2, hepatitis B surface antigen en hepatitis C. De homogeniteit van de stalen werd geverifieerd volgens de ISO norm 13528.

Deelname Tien Luxemburgse en 184 Belgische laboratoria hebben aan deze ronde deelgenomen.


50/93

Resultaten aPTT De mediane aPTT ratio van het gehepariniseerde staal CO/13345 bedroeg 1.37 met een CV van 4.9%. PT De mediane INR waarde van het staal CO/13316 bedroeg 2.33 met een CV van 8.4% (range: 1.98 (Innovin) – 2.97 (Neoplastin CI PLUS)). Volgend histogram toont de verdeling van de bekomen INR waarden in functie van de gebruikte methode:


51/93

Aan de gebruikers van de reagentia Thromborel S en Innovin werd gevraagd of ze gebruik maken van de PT-Multi Calibrator. Alle gebruikers (n=14) van het Thromborel S reagens en 50 van de 54 gebruikers (92.6%) van het Innovin reagens maken gebruik van de PT-Multi Calibrator. Aan de gebruikers van het reagens Recombiplastin 2G werd gevraagd of ze gebruik maken van de kit ISI Calibrate. Tien van de 54 gebruikers (18.5%), die deze vraag beantwoord hebben, maken gebruik van de kit ISI Calibrate. Onderstaande tabel toont voor het Innovin en het Recombiplastin 2G reagens de vergelijking tussen de INR waarden bekomen voor het staal CO/13316 via berekening en directe kalibratie: Reagens Innovin

Recombiplastin 2G

Berekening Resultaten 2.06 2.14 2.24 2.28 Berekening Mediaan CV, % 2.30 4.0

N 4

PT-Multi Calibrator Mediaan CV, % N 2.15 3.4 50

N 44

ISI Calibrate Mediaan CV, % 2.33 4.3

N 10


52/93

PT(sec)

CO/13316 METHODE

018 Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G

Mediaan SD sec sec 25.9 0.9 30.9

019 Kordia TriniCLOT PT Excel S 011 Siemens Innovin 012 Siemens Thromborel S 006 Stago STA Neoplastin CI PLUS 017 Stago STA Neoplastin R

CV % 3.6

23.0 25.8 26.9 36.7

1.0 1.5 1.0 0.7

N 55 1

4.5 5.8 3.9 1.9


54 14 46 23 193


53/93

PT(sec)

CO/13345 METHODE




CV % 2.9

11.0 12.1 13.6 13.9

0.3 0.7 0.5 0.3

N 55 1

2.7 5.5 3.8 1.9


54 14 46 23 193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 11 = 8.8 sec1 11 = 9.9 sec2 1

Bepaald met BCS XP Bepaald met ACL TOP

2


54/93

PT(sec)

CO/13346 METHODE




CV % 2.2

10.7 12.1 13.3 14.2

0.3 0.7 0.3 0.4

N 55 1

2.8 5.5 2.2 2.6


54 14 46 23 193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 11 = 8.0 sec1 11 = 9.6 sec2 1

Bepaald met BCS XP Bepaald met ACL TOP

2


55/93

PT(%)

CO/13316

Mediaan % 018 Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G 33.0 METHODE

SD % 1.5

CV % 4.5

28.0

019 Kordia TriniCLOT PT Excel S

N 55 1

011 Siemens Innovin 012 Siemens Thromborel S 006 Stago STA Neoplastin CI PLUS 017 Stago STA Neoplastin R

29.9 31.0 31.0 27.0

1.3 1.7 1.5 1.1

4.5 5.5 4.8 4.1

54 14 46 23


30.6

2.2

7.3

193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 18 = 23.0 %


56/93

PT(%)

CO/13345 METHODE


Mediaan % 95.0

SD % 4.4

CV % 4.7

90.0


N 55 1


93.0 92.5 91.5 99.0

4.4 8.3 5.9 3.7

4.7 9.0 6.5 3.7

54 14 46 23


94.0

5.2

5.5

193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 18 = 67.0 % 18 = 68.0 % 18 = 74.0 % 17 = 108.0 % 11 = 108.2 % 18 = 115.0 %


57/93

PT(%)

CO/13346 METHODE


Mediaan % 94.0

SD % 4.4

CV % 4.7

92.0


N 55 1


100.0 90.7 96.0 95.0

3.5 6.7 5.6 3.7

3.5 7.4 5.8 3.9

54 14 46 23


96.0

5.9

6.2

193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 6 = 113.0 % 11 = 117.4 %


58/93

PT(INR) - d (%) : 15.0

CO/13316 METHODE


Mediaan

SD

2.30

0.10

CV % 4.4

2.72


N 55 1


2.15 2.28 2.56 2.49

0.07 0.04 0.14 0.08

3.4 1.6 5.5 3.1

54 13 46 23


2.33

0.20

8.4

192

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 6 = 2.95 6 = 2.97


59/93

PT(INR)

CO/13345 METHODE

Mediaan

SD


1.04

0.03

CV % 3.2

1.06


N 55 1


1.03 1.05 1.06 1.01

0.02 0.04 0.04 0.03

2.2 4.2 3.5 2.6

54 14 46 23


1.04

0.03

2.9

193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 18 = 0.93 11 = 0.95 18 = 1.15 18 = 1.22 18 = 1.32


60/93

PT(INR)

CO/13346 METHODE

Mediaan

SD


1.05

0.03

CV % 3.2

1.05


N 55 1


0.99 1.06 1.03 1.03

0.02 0.03 0.03 0.02

2.2 2.8 2.9 2.2

54 14 46 23


1.03

0.04

3.6

193

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 11 = 0.92 6 = 0.93 6 = 0.94 18 = 1.16


61/93

aPTT(sec)

CO/13316 METHODE

010 Instrumentation Laboratory HemosIL SynthasIL 009 Instrumentation Laboratory IL Test APTT-SP

Mediaan sec 44.9 41.0 42.3 39.2


N 42 12

1.2 1.3

2 2.8 3.4

53 16

55.4 57.5 57.6

014 Siemens Pathromtin SL 006 Stago STA CK PREST 008 Stago STA-Cephascreen 005 Stago STA-PTT A

CV % 2.5 1.4

42.0 52.7

025 Kordia TriniCLOT aPTT HS 012 Siemens Actin FS 013 Siemens Actin FSL

SD sec 1.1 0.6

45.7 45.7 52.2

0.3 0.8 1.7

3 0.6 1.7 3.3

8 35 23 194

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 9 = 74.9 sec


62/93

aPTT(ratio) - d (%) : 15.0 METHODE 010 Instrumentation Laboratory HemosIL SynthasIL 009 Instrumentation Laboratory IL Test APTT-SP

CO/13316 Mediaan

SD

1.47 1.40

0.04 0.04

N 31 11

1.46 1.46


CV % 2.8 2.6

1.65 1.45

0.07 0.07

2 4.5 4.6

50 15

1.64 1.93 2.14

014 Siemens Pathromtin SL

3

006 Stago STA CK PREST 008 Stago STA-Cephascreen 005 Stago STA-PTT A

1.49 1.57 1.55

0.02 0.04 0.06

1.2 2.8 3.6

8 35 23


1.54

0.11

7.2

178

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 10 = 1.26 14 = 1.93 12 = 1.99 12 = 2.13 14 = 2.14 9 = 2.50


63/93

Interpretatie

N

Totaal

%

5) > bovengrens +20% 4) Tussen bovengrens en bovengrens +20% 3) Binnen de referentiewaarden

162 30 2

194 194 194

83.5 15.5 1.0

Methode

3

4

5

Totaal

Instrumentation Laboratory HemosIL SynthasIL Instrumentation Laboratory IL Test APTT-SP Kordia TriniCLOT aPTT HS Siemens Actin FS Siemens Actin FSL Siemens Pathromtin SL Stago STA CK PREST Stago STA-Cephascreen Stago STA-PTT A

0 0 0 0 1 0 0 1 0

12 10 1 3 1 0 0 3 0

30 2 1 50 14 3 8 31 23

42 12 2 53 16 3 8 35 23


64/93

aPTT(sec)

CO/13345 METHODE


Mediaan sec 41.5 49.3 34.7 36.2


N 42 12

1.0 1.4

2 3.0 3.9

53 16

45.6 46.1 47.7


CV % 4.1 4.1

45.2 47.0


SD sec 1.7 2.0

41.0 39.2 47.8

2.0 1.0 1.6

3 4.8 2.5 3.3

8 35 23 194

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 12 = 31.7 sec 9 = 72.4 sec


65/93


CO/13345 Mediaan

SD

1.36 1.66

0.04 0.07

N 31 11

1.26 1.64


CV % 2.7 4.0

1.35 1.35

0.05 0.07

2 3.9 5.2

50 15

1.35 1.55 1.77


3


1.40 1.34 1.41

0.06 0.05 0.06

4.0 3.9 3.9

8 35 23


1.37

0.07

4.9

178

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 10 = 1.17 14 = 1.77 9 = 2.41


66/93

Interpretatie 4) Tussen bovengrens en bovengrens +20% 5) > bovengrens +20% 3) Binnen de referentiewaarden 2) Tussen ondergrens -20% en ondergrens

N

Totaal

%

129 56 8 1

194 194 194 194

66.5 28.9 4.1 0.5

Methode

2

3

4

5

Totaal


0 0 0 0 0 0 0 1 0

1 0 0 5 1 0 0 1 0

36 0 1 40 9 1 4 25 13

5 12 1 8 6 2 4 8 10

42 12 2 53 16 3 8 35 23


67/93

aPTT(sec)

CO/13346 METHODE


Mediaan sec 27.8 29.0 24.6 27.6


N 42 12

0.6 1.1

2 2.4 4.2

53 16

28.9 29.0 30.6


CV % 2.1 1.8

27.6 34.5


SD sec 0.6 0.5

30.1 30.3 33.9

0.5 0.7 2.1

3 1.7 2.4 6.1

8 35 23 194

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 9 = 45 sec


68/93


CO/13346 Mediaan

SD

0.92 0.98

0.02 0.04

N 31 11

0.96 0.96


CV % 2.4 3.8

0.95 1.04

0.05 0.04

2 5.5 3.9

50 15

0.86 0.97 1.14


3


0.98 1.05 1.02

0.03 0.04 0.06

3.0 3.9 5.5

8 35 23


0.98

0.07

7.6

178

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 10 = 0.81 14 = 1.14 12 = 1.16 12 = 1.24 9 = 1.50


69/93

Interpretatie

N

Totaal

%

3) Binnen de referentiewaarden 2) Tussen ondergrens -20% en ondergrens 4) Tussen bovengrens en bovengrens +20%

192 1 1

194 194 194

99.0 0.5 0.5

Methode

2

3

4

Totaal


0 0 0 1 0 0 0 0 0

42 11 2 52 16 3 8 35 23

0 1 0 0 0 0 0 0 0

42 12 2 53 16 3 8 35 23


70/93

Fibrinogeen - d (%) : 15.0 METHODE Clauss 010 Instrumentation Laboratory HemosIL Fibrinogen C 029 Instrumentation Laboratory HemosIL QFA Thrombin

CO/13316 Mediaan SD g/L g/L 2.57 0.24 2.55 0.21 2.36 0.24

026 Kordia TriniCLOT Fibrinogen 014 Siemens Multifibren U 015 Siemens Thrombin Reagent 006 Stago STA Fibrinogen 030 Stago STA-Liquid Fib PT derived 025 Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G

CV % 9.2 8.1 10.1

N 172 17 25

2.62 2.72

2

3.40 3.55 3.57 3.58 3.60

5

2.43 2.70 2.71 2.75 2.75

0.15 0.10 0.13 0.17 0.16

6.1 3.6 4.7 6.1 5.7

57 49 17 16 14

012 Siemens Innovin

3.05

1

013 Siemens Thromborel S

2.50

1


2.59

0.24

9.2

188

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 29 = 1.61 g/L


71/93

Interpretatie

Mediaan/Resultaat g/L

N

Totaal

%

3) Binnen de referentiewaarden 2) Tussen ondergrens -20% en ondergrens

2.59 1.61, 2.12, 2.36, 2.62

184 4

188 188

97.9 2.1

Methode Clauss

2 4

3 168

Totaal 172

Instrumentation Laboratory HemosIL Fibrinogen C Instrumentation Laboratory HemosIL QFA Thrombin Kordia TriniCLOT Fibrinogen Siemens Multifibren U Siemens Thrombin Reagent Stago STA Fibrinogen Stago STA-Liquid Fib PT derived Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G Siemens Innovin Siemens Thromborel S

1 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0

16 22 2 5 57 49 17 16 14 1 1

17 25 2 5 57 49 17 16 14 1 1


72/93




CV % 10.1 11.2 14.2

2.94 3.27 2.99 2.83 3.21 3.38 3.14 3.21

0.23 0.13 0.13 0.14 0.40 0.32

N 172 17 25 2

7.6 4.7 4.2 4.2 12.9 9.9

6 57 48 17 16 14

012 Siemens Innovin

2.60

1


2.50

1


3.00

0.32

10.5

188



73/93

Interpretatie 3) Binnen de referentiewaarden 2) Tussen ondergrens -20% en ondergrens 4) Tussen bovengrens en bovengrens +20%


N

3.01 2.69, 2.70, 2.86 4.23

184 3 1

Totaal % 188 188 188

97.9 1.6 0.5

Methode

2

3

4

Totaal

Clauss Instrumentation Laboratory HemosIL Fibrinogen C Instrumentation Laboratory HemosIL QFA Thrombin Kordia TriniCLOT Fibrinogen Siemens Multifibren U Siemens Thrombin Reagent Stago STA Fibrinogen Stago STA-Liquid Fib PT derived Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G Siemens Innovin Siemens Thromborel S

3 0 2 0 0 1 0 0 0 0 0 0

168 17 23 2 6 56 48 16 16 14 1 1

1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

172 17 25 2 6 57 48 17 16 14 1 1


74/93




CV % 8.6 7.5 7.4

3.61 3.70 3.64 3.39 3.70 3.76 3.87 3.99

0.30 0.16 0.19 0.13 0.50 0.47

N 173 17 25 2

8.1 4.8 5.2 3.5 12.9 11.9

6 57 49 17 16 14

012 Siemens Innovin

3.60

1


3.30

1


3.57

0.31

8.7

189



75/93

Interpretatie


N

Totaal

%

3.52 4.06 3.83 4.83

171 16 1 1

189 189 189 189

90.5 8.5 0.5 0.5

3) Binnen de referentiewaarden 4) Tussen bovengrens en bovengrens +20% 1) < ondergrens -20% 5) > bovengrens +20%

Methode

1

3

4

5

Totaal

Clauss Instrumentation Laboratory HemosIL Fibrinogen C Instrumentation Laboratory HemosIL QFA Thrombin Kordia TriniCLOT Fibrinogen Siemens Multifibren U Siemens Thrombin Reagent Stago STA Fibrinogen Stago STA-Liquid Fib PT derived Instrumentation Laboratory HemosIL Recombiplastin 2G Siemens Innovin Siemens Thromborel S

1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0

158 16 23 2 6 51 45 15 13 11 1 1

14 1 2 0 0 5 4 2 2 2 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0

173 17 25 2 6 57 49 17 16 14 1 1


76/93

COAGULATIE: D-DIMEREN Staalmateriaal De laboratoria, die routinematig D-dimeren bepalen, ontvingen 2 gevriesdroogde plasmastalen: CO/13347 en CO/13348. Beide stalen werden bereid door het WIV .Het staal CO/13348 was afkomstig van een gezonde donor. Het staal CO/13347 werd bereid door aan het plasma van een gezonde donor een pool van verschillende patiëntenstalen met een verhoogde D-dimeer concentratie toe te voegen om zo een mengsel van de natuurlijk voorkomende D-dimeer vormen te garanderen en de potentiële verschillen in specificiteit tussen de verschillende kits te reduceren. Beide stalen waren negatief voor HIV 1 en 2, hepatitis B surface antigen en hepatitis C. De homogeniteit van de stalen werd geverifieerd volgens de ISO norm 13528.

Deelname Tien Luxemburgse en 180 Belgische laboratoria hebben aan deze ronde deelgenomen. Alle deelnemers gebruikten een kwantitatieve methode. De reagentia STA-Liatest D-DI (Plus) (Stago, 34.7% van de deelnemers), Innovance D-Dimer (Siemens, 28.4% van de deelnemers) en HemosIL D-Dimer HS 500 (Instrumentation Laboratory, 24.2% van de deelnemers) werden het meest gebruikt.

Resultaten Volgende resultaten werden niet in aanmerking genomen voor de statistische berekening (vermoedelijk gebruik van verkeerde eenheid): Staal D-dimeren, mg/L FEU Vermoedelijk gebruik van een verkeerde eenheid CO/13347 0.00148 CO/13348 0.00026 Vermoedelijk staalverwisseling CO/13347 0.263 CO/13348 1.507

Vermits er 2 eenheden gebruikt worden (mg/L D-dimeren en mg/L FEU (Fibrinogen Equivalent Unit)) en er geen exacte omrekeningsfactor bestaat, werd er geen globale verwerking uitgevoerd.


77/93

Volgende tabel geeft een overzicht van de resultaten van de laboratoria, die een verkeerde concentratie en/of interpretatie (in het rood weergegeven) vermeld hebben, en de door hen gebruikte cut-off waarde: Labo

1 2 3 4 5 6 7 8

Reagens

HemosIL D-Dimer HS 500 HemosIL D-Dimer 500 Innovance D-Dimer STA-Liatest D-DI Plus STA-Liatest D-DI Plus STA-Liatest D-DI Plus STA-Liatest D-DI Plus Vidas D-Dimer Exclusion

Cut-off mg/L 0.500 0.500 0.500 0.500 0.500 0.270 0.270 0.500

CO/13347

CO/13348

mg/L Interpretatie 0.263° + 0.987 +/1.600 + 1.570 + 1.500 +/1.460 +/1.140 + 1.214

mg/L Interpretatie + 1.507° +/0.546 0.300 0.270 + +/0.440 0.260 0.310 +/0.324

°Vermoedelijk staalverwisseling

Een aantal laboratoria houden blijkbaar geen rekening met de door hen vermelde cut-off waarde bij de interpretatie van hun resultaten.


78/93

D-dimeren (KWANTITATIEF) METHODE mg/L FEU 002 BioMérieux Vidas D-Dimer Exclusion (II)

CO/13347 Mediaan mg/L

SD mg/L

CV %

N

1.154

0.067

5.8

16

0.987 1.083

039 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer 500 037 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer HS 500 038 Roche Cobas Integra Tina-quant DDI2 035 Siemens Innovance D-Dimer 006 Stago STA-Liatest D-DI 040 Stago STA-Liatest D-DI Plus mg/L D-dimeren 011 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer

1.619

0.079

2 4.9

1.610 1.649 1.664 1.670 1.825 1.665 1.420 1.450

0.107 0.075 0.059

6.5 5.3 4.1

0.426


44 5 54 36 30 1 188

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 35 = 2.003 mg/L 35 = 2.087 mg/L


79/93

Interpretatie

N

Totaal

%

+ +/-

186 3 1

190 190 190

97.9 1.6 0.5

Methode

-

+/-

+

Totaal

mg/L FEU BioMérieux Vidas D-Dimer Exclusion (II) Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer 500 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer HS 500 Roche Cobas Integra Tina-quant DDI2 Siemens Innovance D-Dimer Stago STA-Liatest D-DI Stago STA-Liatest D-DI Plus mg/L D-dimeren Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer

1 0 0 1 0 0 0 0 0 0

3 0 0 0 0 1 0 2 0 0

185 16 2 45 5 53 36 28 1 1

189 16 2 46 5 54 36 30 1 1


80/93

D-dimeren (KWANTITATIEF) METHODE mg/L FEU 002 BioMérieux Vidas D-Dimer Exclusion (II) 039 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer 500 037 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer HS 500 038 Roche Cobas Integra Tina-quant DDI2 035 Siemens Innovance D-Dimer 006 Stago STA-Liatest D-DI 040 Stago STA-Liatest D-DI Plus mg/L D-dimeren 011 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer Globaal resultaat voor alle methoden

CO/13348 Mediaan SD mg/L mg/L 0.340

0.027

CV %

N

8.0

16

0.546 0.550 0.273

0.047

2 17.1

44

0.161 0.240 0.240 0.242 0.264 0.292 0.270 0.275

0.029 0.046 0.052

5

9.9 17.2 18.9

54 36 30

0.186

1 188

Niet weergegeven op de grafiek Methode Resultaat 38 = 0.161 mg/L 39 = 0.546 mg/L 39 = 0.550 mg/L


81/93

Interpretatie

N

Totaal

%

+/+

185 3 2

190 190 190

97.4 1.6 1.1

Methode

-

+/-

+

Totaal

184 15 1 45 5 54 36 28 1 1

3 1 1 0 0 0 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 0 1 0 0

189 16 2 46 5 54 36 30 1 1

mg/L FEU BioMérieux Vidas D-Dimer Exclusion (II) Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer 500 Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer HS 500 Roche Cobas Integra Tina-quant DDI2 Siemens Innovance D-Dimer Stago STA-Liatest D-DI Stago STA-Liatest D-DI Plus mg/L D-dimeren Instrumentation Laboratory HemosIL D-Dimer


82/93

COAGULATIE: ANTITROMBINE Staalmateriaal De laboratoria, die routinematig antitrombine bepalen, ontvingen 2 gevriesdroogde plasmastalen: CO/13349 en CO/13350. Het staal CO/13349 was afkomstig van een gezonde donor en werd bereid door het WIV. Het staal CO/13350 was een commercieel controlemateriaal met verlaagd antitrombine gehalte (Coagulation Control A, 3P24B00, Technoclone GmbH, Wenen, Oostenrijk). Beide stalen waren negatief voor HIV 1 en 2, hepatitis B surface antigen en hepatitis C. De homogeniteit van het staal CO/13349 werd geverifieerd volgens de ISO norm 13528.

Deelname Negen Luxemburgse en 67 Belgische laboratoria namen aan deze enquête deel.

Resultaten Alle laboratoria bepaalden de antitrombine activiteit: 30 deelnemers (39.5%) gebruikten een trombine gebaseerde methode (CO/13349: mediaan: 96.6% en CV: 7.3%, CO/13350: mediaan: 33.0% en CV: 9.0%) en 45 deelnemers (59.2%) een factor Xa gebaseerde methode (CO/13349: mediaan: 93.8% en CV: 6.3%, CO/13350: mediaan: 29.0% en CV: 12.8%). Eén deelnemer gebruikte zowel een trombine als een factor Xa gebaseerde methode. Volgende tabel geeft de resultaten weer van het laboratorium, dat een verkeerde interpretatie (in het rood weergegeven) vermeld heeft: Labo 1

Reagens Siemens Innovance Antithrombin

Grens* 70

CO/13349

CO/13350

%

Interpretatie

%

Interpretatie

93

Normaal

32

Normaal

*Onderste grens van de referentiewaarden


83/93

De volgende tabellen geven een overzicht van de gebruikte methoden en de bekomen resultaten: ANTITROMBINE (ACTIVITEIT FIIa) METHODE

CO/13349 Mediaan %

012 Roche Antithrombin III Hitachi/Modular 011 Roche AT Cobas c

SD %

CV %

N

89.0

1

91.0 94.0

2

014 Siemens Berichrom Antithrombin III 010 Stago Stachrom AT III 3

93.8 98.0

6.4 7.4

6.8 7.6

6 22


96.6

7.0

7.3

31


84/93

ANTITROMBINE (ACTIVITEIT FXa) METHODE

CO/13349 Mediaan %

SD %

CV %

N

010 Chromogenix Coamatic Antithrombin

90.0 101.0

2

011 Hyphen BioMed Biophen AT

95.0 98.0

2

012 Instrumentation Laboratory HemosIL Liquid Antithrombin 015 Siemens Innovance Antithrombin

94.0 93.0

5.9 3.5

6.3 3.7

29 13


93.8

5.9

6.3

46


85/93

Interpretatie

N

Totaal

%

3) Normaal

77

77

100

Methode

1*

2*

3* Totaal

Activiteit FIIa

0

0

31

31

Roche Antithrombin III Hitachi/Modular

0

0

1

1

Roche AT Cobas c

0

0

2

2

Siemens Berichrom Antithrombin III

0

0

6

6

Stago Stachrom AT III 3

0

0

22

22

Activiteit FXa

0

0

46

46

Chromogenix Coamatic Antithrombin

0

0

2

2

Hyphen BioMed Biophen AT

0

0

2

2

Instrumentation Laboratory HemosIL Liquid Antithrombin

0

0

29

29

Siemens Innovance Antithrombin

0

0

13

13

* 1. Verlaagd 2. Borderline 3. Normaal


86/93

ANTITROMBINE (ACTIVITEIT FIIa) METHODE

CO/13350 Mediaan %

012 Roche Antithrombin III Hitachi/Modular 011 Roche AT Cobas c

SD %

CV %

N

28.0

1

36.0 40.0

2

014 Siemens Berichrom Antithrombin III 010 Stago Stachrom AT III 3

33.8 32.5

2.8 2.2

8.3 6.8

6 22


33.0

3.0

9.0

31

Niet weergegeven op de grafiek Resultaat Methode 10 = 25 % 10 = 26 % 11 = 40 % 10 = 42 % 10 = 43 % 10 = 43 % 10 = 43 %


87/93

ANTITROMBINE (ACTIVITEIT FXa) METHODE

CO/13350 Mediaan SD % %

CV %

N

010 Chromogenix Coamatic Antithrombin

27.0 29.0

2

011 Hyphen BioMed Biophen AT

28.0 32.0

2

012 Instrumentation Laboratory HemosIL Liquid Antithrombin 015 Siemens Innovance Antithrombin

29.0 31.0

5.2 2.3

17.9 7.4

29 13


29.0

3.7

12.8

46

Niet weergegeven op de grafiek Resultaat Methode 15 = 39 %


88/93

Interpretatie

N

Totaal

%

1) Verlaagd

76

77

98.7

3) Normaal

1

77

1.3

Methode

1*

2*

3* Totaal

Activiteit FIIa

31

0

0

31

Roche Antithrombin III Hitachi/Modular

1

0

0

1

Roche AT Cobas c

2

0

0

2

Siemens Berichrom Antithrombin III

6

0

0

6

Stago Stachrom AT III 3

22

0

0

22

Activiteit FXa

45

0

1

46

Chromogenix Coamatic Antithrombin

2

0

0

2

Hyphen BioMed Biophen AT

2

0

0

2

Instrumentation Laboratory HemosIL Liquid Antithrombin

29

0

0

29

Siemens Innovance Antithrombin

12

0

1

13

* 1. Verlaagd 2. Borderline 3. Normaal


89/93

IMMUNOHEMATOLOGIE Staalmateriaal De laboratoria ontvingen 2 RBC monsters (I/1502, I/1504) en 3 serumstalen (I/1501, I/1503 en I/1505). De stalen werden bereid door het Bloedtransfusiecentrum Antwerpen en waren negatief voor HIV 1 en 2, hepatitis B en C en syfilis. De stabiliteit van de stalen werd geverifieerd door het Bloedtransfusiecentrum Antwerpen.

Deelname In totaal hebben 15 buitenlandse (Finland, Luxemburg (10), Monaco, Nederland, Noorwegen, Zweden) en 178 Belgische laboratoria deelgenomen aan deze enquête. Hieronder worden de resultaten van de Belgische laboratoria besproken.

Resultaten Bloedgroep, Rh D, Rh fenotype, directe antiglobulinetest De rode bloedcellen van het monster I/1502 waren van het type A Rh D positief met fenotype Ccee en Kell negatief. De rode bloedcellen van het monster I/1504 waren van het type A Rh D positief met fenotype CcEe en Kell negatief. De directe antiglobulinetest van beide bloedmonsters was negatief. Antwoorden ABO systeem Staal I/1502

Bloedgroep A

I/1504

A

Antwoord A A2 A A1

Aantal 175 3 174 4

% 98.3 1.7 97.8 2.2

Een aantal laboratoria voert systematisch de subtypering uit van bloedgroep A (subklasse A1/A2). Deze bijkomende rapportering is in de routine niet vereist en dient niet meer systematisch uitgevoerd te worden. De procedures uitgevoerd bij de EKE dienen conform te zijn met de procedures, die in de routine plaatsvinden. De subtypering van bloedgroep A in subklassen (A1, A2, …) is van belang en is aangewezen igv van bloedgroepdiscrepanties tussen voorproef en tegenproef (vb. bloedgroep A2 met anti-A1 of zwakkere reacties met anti-A antisera in de voorproef). In bepaalde gevallen kan deze anti-A1 ook aanleiding geven tot een positieve kruisproef. Voor deze specifieke gevallen is een subtypering A1/A2 wel aangewezen en dient deze dan ook gerapporteerd te worden. Dr. A. Van Honsebrouck, expert immunohematologie, Dienst voor het Bloed Antwoorden Rh D Staal I/1502 I/1504

Rh D Rh positief Rh positief

Antwoord Rh positief Rh positief

Aantal 178 178

% 100 100


90/93

Antwoorden Rh fenotype (C,c,E,e) Staal I/1502

Rh fenotype Ccee

I/1504

CcEe

Antwoord Ccee CcEe* CCee CcEe Ccee*

Aantal 171 2 1 172 2

% 98.3 1.1 0.6 98.9 1.1

Aantal 168 168

% 100 100

*Vermoedelijk staalverwisseling

Antwoorden directe antiglobulinetest (DAT) Staal I/1502 I/1504

DAT negatief negatief

Antwoord negatief negatief

Kruisproeven a Het serummonster I/1501 bevatte anti-Fy antistoffen en was incompatibel met het RBC monster I/1502 maar compatibel met het RBC monster I/1504. Het serummonster I/1503 bevatte geen onregelmatige antistoffen en was compatibel met beide RBC monsters (I/1502 en I/1504). Titer van het antilichaam: Antilichaam Anti-Fya

LISS-IAT (kolom) 16

Antwoorden Het serumstaal I/1501 is incompatibel met de RBC I/1502. Kruisproef a Serum I/1501 (anti-Fy ) + RBC I/1502

Antwoord Incompatibel

Aantal 135

% 100

Aantal 135

% 100

Aantal 135

% 100

Aantal 135

% 100

Het serumstaal I/1501 is compatibel met de RBC I/1504. Kruisproef Serum I/1501 (anti-Fya) + RBC I/1504

Antwoord Compatibel

Het serumstaal I/1503 is compatibel met de RBC I/1502. Kruisproef Serum I/1503 (zonder OAS*) + RBC I/1502

Antwoord Compatibel

*Onregelmatige antistoffen

Het serumstaal I/1503 is compatibel met de RBC I/1504. Kruisproef Serum I/1503 (zonder OAS*) + RBC I/1504

Antwoord Compatibel

*Onregelmatige antistoffen Hematologie/coagulatie/immunohematologie, definitief globaal rapport 2015/1. Publicatiedatum: 09/06/2015. FORM 43/124/N v5

91/93

Besluit: - Alle laboratoria hebben de incompatibiliteit tussen het serum I/1501 en de rode bloedcellen I/1502 teruggevonden. Identificatie van onregelmatige antistoffen (I/1501) - 66 deelnemers (48.9%) voerden de identificatie van de onregelmatige antistoffen uit. - Zij hebben allen de anti-Fya antistoffen teruggevonden. Agglutinatiegraad 97.8% van de laboratoria hebben de agglutinatiegraad vermeld. De volgende tabel geeft het percentage deelnemers voor elke agglutinatiegraad weer: Serum I/1501

RBC I/1502

+ 9.8%

++ 62.9%

+++ 26.5%

++++ 0.8%

Onderstaande tabel geeft voor de verschillende methoden, het aantal laboratoria weer, die de incompatibiliteit tussen het serum I/1501 en de rode bloedcellen I/1502 niet teruggevonden hebben (N-), het aantal laboratoria, die de agglutinatiegraad vermeld hebben (N+), en het percentage deelnemers voor elke agglutinatiegraad: Methode Serum I/1501 RBC I/1502 Bio-Rad/DiaMed WaDiana/ID-Gelstation/IH1000 Bio-Rad/DiaMed Gel/Manuele methode Ortho-Clinical Diagnostics Autovue Ortho-Clinical Diagnostics Gel/Manuele methode Andere + niet gepreciseerd

N-

N+

+

++

+++

++++

0

36

22.2%

72.2%

5.6%

0%

0

45

2.2%

60.0%

37.8%

0%

0

33

6.1%

60.6%

30.3%

3.0%

0 0

16 2

6.3%

56.3%

37.5%

0%

Opsporen en identificatie van onregelmatige antistoffen Het serummonster I/1505 bevatte anti-K antistoffen. Titer van het antilichaam: Antilichaam Anti-K

LISS-IAT (kolom) 16

Eén ziekenhuislaboratorium heeft de onregelmatige antistoffen niet teruggevonden (staalverwisseling). Een ander ziekenhuislaboratorium vermeldde ‘afwezigheid van onregelmatige antistoffen’ maar vermeldde daarnaast agglutinatiegraad ‘++’. Het gaat hier waarschijnlijk om een fout bij het inbrengen van de resultaten. Alle andere laboratoria hebben de onregelmatige antistoffen teruggevonden. Staal I/1505

Antwoord Aanwezigheid Afwezigheid

Aantal 164 2

% 98.8 1.2


92/93

Identificatie van onregelmatige antistoffen - 71 deelnemers (42.8%) voerden de identificatie van de onregelmatige antistoffen uit. - Alle deelnemers hebben de anti-K antistoffen teruggevonden. Agglutinatiegraad Alle laboratoria hebben de agglutinatiegraad vermeld. De volgende tabel geeft het percentage deelnemers voor elke agglutinatiegraad weer: Serum I/1505

+ 4.2%

++ 57.0%

+++ 37.0%

++++ 1.8%

Onderstaande tabel toont voor de verschillende methoden, het aantal laboratoria, die de aanwezigheid van de onregelmatige antistoffen in het serum I/1505 niet opgemerkt hebben (N-), het aantal laboratoria, die de agglutinatiegraad vermeld hebben (N+) en het percentage deelnemers voor elke agglutinatiegraad: Methode Serum I/1505 Bio-Rad/DiaMed WaDiana/ID-Gelstation/IH1000 Bio-Rad/DiaMed Gel/Manuele methode Ortho-Clinical Diagnostics Autovue Ortho-Clinical Diagnostics Gel/Manuele methode Andere + niet gepreciseerd

N-

N+

+

++

+++

++++

1

41

7.3%

82.9%

9.8%

0%

0

54

1.9%

55.6%

40.7%

1.9%

1

50

2.0%

44.0%

54.0%

0%

0 0

11 8

9.1%

36.4%

54.5%

0%

EINDE

© Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel 2015. Dit rapport mag niet gereproduceerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder akkoord van het WIV.


93/93

1

Recommend Documents