Hoofdstuk 5 Financiële positie
1/1
5 Financiële positie De Programmabegroting 2009 is de derde begroting die ons college van B en W opstelt. De basis voor de voorstellen in deze begroting is natuurlijk het Collegeprogramma ‘Utrecht voor elkaar’ en de bestedingsrichtingen die wij met uw gemeenteraad afspraken bij de Voorjaarsnota 2008. Voor het komende jaar staan er ook nieuwe speerpunten op de agenda. Hierbij gaat het ons vooral om zaken als bereikbaarheid en luchtkwaliteit, onderwijs en jeugd, cultuur en de wijkaanpak. Op deze terreinen willen wij fors inzetten. Waar nodig maken wij in de begroting middelen vrij om hieraan nieuwe impulsen te kunnen geven. Daarnaast zetten wij de ingeslagen weg op de overige programma’s voort, waarbij we het accent leggen op uitvoering van beleid. De bestedingsrichtingen uit de Voorjaarsnota 2008 waren gebaseerd op de financiële ruimte zoals deze destijds werd ingeschat. Voor het opstellen van de begroting hebben wij dit financiële beeld geactualiseerd. De resultaten van deze
actualisatie verwerken wij in dit hoofdstuk. De cijfers die wij nu presenteren vervangen het verwachte financiële beeld uit de Voorjaarsnota 2008.
5.1 Actualisatie financieel beeld Het financiële beeld is positiever dan waarvan wij bij de Voorjaarsnota 2008 uitgingen. Vooral de algemene uitkering uit het Gemeentefonds valt mee. Ook kunnen we de beschikbare weerstandscapaciteit in 2009 afromen. Van de structurele onderbestedingstaakstelling vullen wij (afgerond) 6 miljoen euro in. Dit levert in 2009 een incidenteel voordeel op. De ontwikkeling van de financiële ruimte vatten we samen in onderstaande tabel en lichten we uitgebreid toe in paragraaf 5.1.1. Ontwikkeling financiële ruimte Gemeentefonds Tarieven
2009
2010
2011
2012
28,533
28,542
28,556
28,515
1,598
1,598
1,598
1,598
-21,188
-21,175
-21,178
-20,395
Structurele onderbesteding
2,980
0,680
0,680
0,680
Oud voor nieuw
0,100
0,640
1,140
1,140
Weerstandsvermogen
3,750
0
0
0
15,773
10,285
10,796
11,538
Autonome ontwikkelingen
Totaal financiële ruimte Bedragen zijn in miljoenen euro’s.
Bij de actualisatie van het financiële beeld brengen we ook het beslag op de financiële ruimte opnieuw in beeld. Hier vindt u ook onze voorstellen voor het oplossen van verschillende knelpunten. Het beslag op de financiële ruimte vatten we samen in onderstaande tabel en lichten we uitgebreid toe in paragraaf 5.1.2. Beslag op ruimte
2009
2010
2011
2012
Eerdere besluitvorming
-2,027
-2,227
-2,083
-2,083
Knelpunten/prioriteiten structureel
-5,283
-7,519
-9,281
-9,419
Knelpunten/prioriteiten incidenteel
-6,570
-1,900
Verevening meerjarenraming
-1,893
1,361
0,568
-0,036
-15,773
-10,285
-10,796
-11,538
Totaal beslag Bedragen zijn in miljoenen euro’s.
299
5.1.1 Ontwikkeling financiële ruimte Deze paragraaf gaat in op de ontwikkeling van de financiële ruimte. Achtereenvolgens komen aan de orde: de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds;
• • de inkomsten uit tarieven; • autonome ontwikkelingen; • structurele onderbesteding; • nieuw voor oud voorstellen; • de ontwikkeling van het weerstandsvermogen.
Ontwikkeling algemene uitkering uit Gemeentefonds Algemeen Het Gemeentefonds is een fonds dat het Rijk onder de gemeenten verdeelt, om de gemeentelijke taken uit te kunnen voeren. In 2009 bevat dit fonds een kleine 16 miljard euro. Utrecht krijgt hier ruim 2,4% van, of circa 390 miljoen euro. Dit gebeurt op basis van allerlei gemeentelijke kengetallen. Daarmee is de uitkering uit het Gemeentefonds een van de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente. Het Gemeentefonds behoort tot de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de gemeente zélf mag bepalen waaraan ze het geld uitgeeft. Randvoorwaarde hierbij is wel dat de via het Gemeentefonds gefinancierde wettelijke taken (zoals Brandweer, Wet maatschappelijke ondersteuning enzovoort) uitvoert. Binnen die grenzen is de gemeente vrij te bepalen hoeveel geld ze hiervoor inzet. Voeding en fluctuaties Het Gemeentefonds is gekoppeld aan de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Het Rijk stort ongeveer een zesde deel van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven 14 in het Gemeentefonds. Extra uitgaven bij het Rijk leiden dus tot hogere inkomsten bij de gemeenten. Extra (belasting)inkomsten van het Rijk hebben geen gevolgen voor het Gemeentefonds. De meeste fluctuaties in het Gemeentefonds zijn het gevolg van wijzigingen in de rijksuitgaven. De toe- of afname van het Gemeentefonds als gevolg van de fluctuatie van de rijksuitgaven wordt ‘accres’ genoemd. Een andere reden waarom de uitkering uit het Gemeentefonds kan toenemen, is dat er taken en daarmee ook de middelen overgeheveld worden naar gemeenten, of dat er specifieke geldstromen overgeheveld worden naar de algemene geldstroom via het Gemeentefonds. Ook kan het voorkomen dat er nieuwe taken bij de gemeenten terechtkomen en dat de middelen daarvoor toegevoegd worden aan het gemeentefonds. Wanneer dit plaatsvindt, geeft het Rijk in de circulaires van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) (in mei/juni, september, december en maart) aan welke taken en middelen toegevoegd worden. Hoewel het hier nog steeds gaat om algemene middelen die vrij besteedbaar zijn, hanteert de gemeente Utrecht als spelregel dat we deze expliciet aan het Gemeentefonds toegevoegde middelen één op één doorsluizen naar het betreffende programma. In de gemeente Utrecht spreken we in dit kader van ‘corresponderende posten’. Hoe wordt de algemene uitkering bepaald? Het Ministerie van BZK bepaalt de algemene uitkering voor alle gemeenten. Het uitgangspunt voor de bepaling van de uitkeringen uit het Gemeentefonds is dat gemeenten bij gelijke lastendruk hun burgers een gelijkwaardig voorzieningenniveau kunnen bieden. De verdeling vindt plaats op basis van algemene maatstaven over de sociale en fysieke gesteldheid van de gemeente en de eventuele rol als centrumgemeente. In totaal gebruiken de fondsbeheerders ongeveer vijftig verschillende maatstaven, bijvoorbeeld: aantal inwoners, jongeren, lage inkomens, bijstandsontvangers, woonruimten, de oppervlakte land, de omgevingsadressendichtheid en het lokaal en regionaal
klantenpotentieel. Wanneer deze kengetallen voor Utrecht harder stijgen of dalen dan in andere gemeenten, leidt dit tot een relatief hoger of lager aandeel voor Utrecht uit het Gemeentefonds.
14
De netto rijksuitgaven zijn de bruto rijksuitgaven min de niet-belastingontvangsten. De netto gecorrigeerde
rijksuitgaven zijn de netto rijksuitgaven gecorrigeerd voor een aantal posten, bijvoorbeeld de rijksuitgaven voor de zorg, sociale zekerheid, ontwikkelingssamenwerking, afdrachten Europese Unie en de rente die het Rijk betaalt over de staatsleningen. Ook de uitgaven aan het gemeentefonds zelf tellen niet mee bij het bepalen van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. 300
G4-status De vier grote steden (G4) ontvangen uit het Gemeentefonds een extra uitkering. Dit is een soort correctie op de andere maatstaven. De vier grote steden krijgen hierdoor meer geld dan zij zouden krijgen als de fondsbeheerders alleen
rekening zouden houden met het aantal inwoners, jongeren enzovoort. Hiertoe is besloten, omdat de systematiek van het Gemeentefonds anders niet voldoende recht doet aan de uitgaven van de grote steden. Deze uitgaven houden gedeeltelijk verband met taken die elders door de provincie of het Rijk worden uitgevoerd en gedeeltelijk met specifieke grootstedelijke omstandigheden die in andere gemeenten niet voorkomen. Voor de gemeente Utrecht levert de G4-status een extra uitkering uit het Gemeentefonds op van circa 69 miljoen euro. Regeerakkoord Balkenende IV Bij de opstelling en uitwerking van het regeerakkoord van het kabinet Balkenende IV is met betrekking tot het Gemeentefonds iets bijzonders gebeurd. Op basis van het onderhandelaarsakkoord is destijds een doorrekening gemaakt van de gevolgen van het regeerakkoord voor het Gemeentefonds.
Bij de nadere doorrekening van het regeerakkoord door het Ministerie van Financiën werd in de eerste prognose een fout van circa 280 miljoen euro geconstateerd. Het kabinet besloot toen dit tekort in het Gemeentefonds niet door te rekenen naar de gemeenten, maar uit bijdragen van de verschillende departementen te dekken. Vooral de ministeries van Onderwijs, VROM en SZW vulden dit tekort aan. Bij het inleveren van dit budget bedongen de betreffende ministeries dat zij een prominentere positie zouden krijgen in de afspraken met de VNG en de gemeenten (bestuursakkoorden). Deze moeten (uit hun algemene middelen) extra inspanningen plegen op terreinen als voortijdig schoolverlaten, voor- en vroegschoolse educatie en centra voor jeugd en gezin. Hierbij geeft het kabinet nadrukkelijk aan dat de afwegingen daarover in de gemeenten moeten plaatsvinden. Er zijn op deze dossiers dus geen extra bedragen toegevoegd aan het gemeentefonds, maar het Rijk doet een beroep op gemeenten om het beleid op de genoemde gebieden te intensiveren. Verwarrend hierbij is dat er zowel sprake is van echte taakoverdrachten (corresponderende posten), als van afspraken over nieuwe beleidsrichtingen in de vorm van een bestuursakkoord. In de voorliggende begrotingsvoorstellen hebben we de wensen en afspraken uit het bestuursakkoord zwaar mee laten wegen. We hebben daarbij het staande beleid toegepast: corresponderende posten direct doorsluizen naar de betreffende programma’s en uitkomsten van het bestuursakkoord betrekken bij de integrale afweging rondom de begroting. De uitkomsten van deze afweging leggen we in deze begroting aan uw gemeenteraad voor. Ontwikkelingen 2009 De raming van het Gemeentefonds is geactualiseerd ten opzichte van de Voorjaarsnota 2008. De uitkomsten van de meicirculaire 2008 en de meest actuele volume-informatie van Bestuursinformatie zijn verwerkt. De geactualiseerde raming ligt ruim 8 miljoen euro hoger dan de raming in de Voorjaarsnota 2008. De toename van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds bestaat uit diverse onderdelen: Bij de septembercirculaire 2007 bleek dat de groei van het Gemeentefonds in 2008 groter is dan in de begroting is
•
opgenomen. De extra groei bedraagt voor Utrecht 8,1 miljoen euro. Hier tegenover staat dat de nacalculatie van het Rijk over 2007 een structureel nadelig effect oplevert van 3,7 miljoen euro. Per saldo is de extra groei (afgerond) 4,3 miljoen euro.
• Op basis van de meicirculaire 2008 is het accres 2009 berekend op 16,8 miljoen euro. Dit is 1,4 miljoen euro meer dan we in de Voorjaarsnota 2008 veronderstelden. Het accres is onder andere nodig voor de loon- en prijsontwikkelingen en voor de kosten van de groei van Leidsche Rijn.
• Volume-ontwikkelingen (stijging aantal inwoners, ontwikkelingen bevolkingsopbouw, aantal woonruimten en
dergelijke) leiden tot een voordeel van 7,6 miljoen euro. Bij de Voorjaarsnota 2008 konden we dit voordeel slechts gedeeltelijk ramen (namelijk 2,9 miljoen euro), omdat op dat moment nog niet alle gegevens beschikbaar waren.
• Diverse kleinere mutaties (herverdeeleffecten, correcties in de meerjarenraming) leiden in 2009 tot een nadeel van 0,1 miljoen euro.
301
Gemeentefonds
2009
Bijstelling accres 2008 Accres 2009 Volumeontwikkeling 2008/2009
2010
2011
2012
4,343
4,343
4,343
4,343
16,779
16,779
16,779
16,779
7,558
7,558
7,558
7,558
Overig
-0,147
-0,138
-0,124
-0,165
Totaal gemeentefonds
28,533
28,542
28,556
28,515
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Taakmutaties gemeentefonds
Zoals gezegd, hanteert de gemeente Utrecht de spelregel dat we specifieke toevoegingen aan en opnames uit het Gemeentefonds die verband houden met taakmutaties financieel en beleidsmatig vertalen in de betreffende programma’s. Daarmee is het uitgangspunt dat deze taakmutaties geen effect hebben op het gemeentebrede financiële beeld. Voor 2009 zijn op dit moment de onderstaande taakmutaties bekend. Deze mutaties leiden voor een deel ook tot budgetwijzigingen in 2008. Deze verwerken we in de Bestuursrapportage 2008. Programma Diversiteit en Integratie
Mutatie
2009
Kinderopvang inburgeraars: structurele toevoeging vanaf 2008. Toevoeging 2008 is incidenteel hoger, namelijk 0,623 miljoen euro
0,292
Diversiteit en Integratie
Homo-emancipatiebeleid: incidentele toevoeging in 2008 tot en met 2011
0,050
Diversiteit en Integratie
Anti-discriminatiebureaus: structurele toevoeging vanaf 2008; toevoeging 2008 bedraagt 0,103 miljoen euro
0,112
Pilot drank- en horecawet: incidentele toevoeging in 2008 en 2009
0,150
Openbare Orde en (wijk)veiligheid Openbare Orde en (wijk)veiligheid Algemeen
Incidentele korting in 2009 in verband met de gemeentelijke bijdrage aan C2000 Wet bestuurlijke boete: de eerdere uitname wordt vanaf 2008 structureel teruggedraaid
Algemeen
-0,121 0,650
Dijkstal II: incidentele uitname (= correctie op eerdere toevoeging) in verband met latere invoering van de nieuwe beloningsstructuur
-0,179
Algemeen
Overheveling WOZ-kosten: structurele toevoeging vanaf 2009
1,160
Cultuur
Beeldende kunst en vormgeving: structurele toevoeging vanaf 2009
0,951
Onderwijs
Maatschappelijke stages: structurele toevoeging; bedrag wordt gefaseerd toegevoegd; toevoeging 2008 bedraagt 0,071 miljoen euro
0,225
Onderwijs
Groepsverkleining ZMLK: structurele toevoeging vanaf 2008
0,024
Onderwijs
Impuls brede school, sport en cultuur (combinatiefuncties): incidentele toevoeging in 2008 tot en met 2012; toevoeging 2008 bedraagt 0,867 miljoen euro; toevoeging 2009 tot en met 2012 is circa 50% lager; nadere informatie volgt in de septembercirculaire
Welzijn
Wmo: structurele toevoeging in verband met diverse aanpassingen
Welzijn
Kinderopvang sociaal medische problematiek: incidentele toevoeging in 2008 en
p.m. 1,179
2009
0,375
Programmatisch handhaven: structurele toevoeging in 2008, 2009 en 2010
0,096
Arbeidsmarktbeleid
Maatschappelijke participatie kinderen: incidentele toevoeging in 2008 en 2009
0,906
Sociale Zaken en
Schuldhulpverlening: incidentele toevoeging in 2008 en 2009; toevoeging 2008
Arbeidsmarktbeleid
bedraagt 0,420 miljoen euro
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Sociale Zaken en
302
0,317
Programma
Mutatie
2009
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
Regionale platforms fraudebestrijding: structurele toevoeging vanaf 2008
0,223
Sociale Zaken en
Arbeidsmarktbeleid
Ketensamenwerking werk en inkomen: structurele uitname vanaf 2009
-0,545
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
Langdurigheidstoeslag: structurele toevoeging vanaf 2009
0,935
Volksgezondheid
Kwaliteit/toezicht kinderopvang: structurele toevoeging vanaf 2008
0,068
Volksgezondheid
Elektronisch kinddossier: structurele toevoeging van 0,082 miljoen euro vanaf 2008 en structurele toevoeging van 0,084 miljoen euro vanaf 2009
0,166
Volksgezondheid
Aanpak kindermishandeling: incidentele toevoeging in 2008, 2009 en 2010
0,083
Wonen en monumenten
Archeologisch erfgoed: structurele toevoeging vanaf 2008
0,022
Milieu en
Protocol registers over uitstoot en overbrenging van verontreinigde stoffen;
Duurzaamheid
incidentele toevoeging in 2008, 2009 en 2010; toevoeging 2008 bedraagt 0,008 miljoen euro
0,007
Lokale democratie
Ceremonie verkrijging Nederlanderschap: structurele toevoeging vanaf 2008
0,040
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Tarieven Op de onroerendezaakbelasting ramen wij een voordeel van 1,948 miljoen euro. Het voordeel wordt veroorzaakt door volumeontwikkelingen (1,0 miljoen euro) en de indexatie van het tarief (0,948 miljoen euro) met 3%. De kosten voor de verwijdering en verwerking van huishoudelijk afval stijgen. Om deze kostenstijging deels te compenseren brengen we 0,350 miljoen euro extra veegkosten ten laste van de financiële ruimte. Hierdoor beperken we de stijging van het tarief voor de afvalstoffenheffing tot 5,66%. Zie voor meer informatie de paragraaf Lokale Heffingen. Tarieven Onroerendezaakbelasting Beperking stijging afvalstoffenheffing Totaal
2009
2010
2011
2012
1,948
1,948
1,948
1,948
-0,350
-0,350
-0,350
-0,350
1,598
1,598
1,598
1,598
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Autonome ontwikkelingen De totale bruto kosten van loon- en prijscompensatie ramen wij op 14,463 miljoen euro. Dit is 2,463 miljoen euro
hoger dan in de Voorjaarsnota 2008. Op basis van het Centraal Economisch Plan moeten we rekening houden met een hogere loon- en prijsbijstelling. De raming van de kosten van de groei van Leidsche Rijn is ongewijzigd ten opzichte van de Voorjaarsnota 2008, namelijk 3,933 miljoen euro. Voor een nadere toelichting op de werking van het referentiekader Leidsche Rijn verwijzen wij naar de bijlage Referentiekader Leidsche Rijn. Sinds enkele jaren is Utrecht eigen risicodrager voor de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (Wao) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wia). Dit leverde jaarlijks een voordeel op van 1,0 miljoen euro, dat wij als structurele taakstelling in de begroting hebben opgenomen. Inmiddels is de UWV-premie door landelijke ontwikkelingen drastisch gedaald. Hierdoor kunnen we de ingeboekte taakstelling niet langer realiseren. De kosten van het arbeidstijdenbesluit en van de overige posten zijn – afgezien van kleine afrondingsverschillen – ongewijzigd ten opzichte van de Voorjaarsnota 2008, namelijk 0,766 miljoen euro respectievelijk 0,098 miljoen euro in 2009. 303
In de Programmabegroting 2007 is bij het programma Beheer Openbare Ruimte een structurele korting van 1,0 miljoen euro ingeboekt in verband met btw-inkomsten op subsidies. Uit een analyse van de daadwerkelijk in 2007
gerealiseerde btw-inkomsten op subsidies blijkt dat dit bedrag veel lager ligt, namelijk 0,072 miljoen euro. Autonome ontwikkelingen Loon- en prijsontwikkelingen 2008 en 2009
2009
2010
2011
2012 -14,463
-14,463
-14,463
-14,463
Groei Leidsche Rijn
-3,933
-3,933
-3,933
-3,933
Correctie taakstelling WAO/WIA
-1,000
-1,000
-1,000
-1,000 -0,766
Gevolgen arbeidstijdenbesluit
-0,766
-0,766
-0,766
Overige posten
-0,098
-0,085
-0,088
0,695
Correctie btw op subsidies
-0,928
-0,928
-0,928
-0,928
-21,188
-21,175
-21,178
-20,395
Totaal Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Structurele onderbesteding
In de Voorjaarsnota 2008 gaven wij aan dat wij op basis van analyse van de rekeningresultaten 2004 tot en met 2007 ongeveer 6,0 miljoen euro structurele onderbesteding in beeld hebben gebracht. Hiermee vullen wij de structurele taakstelling 2009 volledig in en voegen afgerond 3,0 miljoen euro incidenteel toe aan de financiële ruimte 2009. Vanaf 2010 zetten wij 5,3 miljoen euro in voor de structurele onderbestedingstaakstelling. Dat is dus 2,3 miljoen meer dan in 2009. Dan resteert voor 2010 nog in te vullen 1,7 miljoen euro en vanaf 2011 nog 5,7 miljoen euro. Van de incidentele onderbestedingstaakstelling resteert nog 12,0 miljoen euro: 8,0 miljoen euro in 2009 en 4,0 miljoen euro in 2010. De incidentele taakstelling 2009 vullen wij in bij de Bestuursrapportage 2008 en de Verantwoording 2008. Uitgangspunt blijft dat invulling plaatsvindt vanuit de inhoud. Mocht in de loop van de tijd blijken dat het niet mogelijk is om het restant van de onderbestedingstaakstelling in te vullen, dan stellen wij voor deze via een verdeelsleutel toe te rekenen. In dat geval gaan wij uit van een verdeling over de programma’s naar rato van de begrote bijdrage uit de algemene middelen, waarna invulling vanuit de inhoud plaatsvindt. Structurele onderbestedingstaakstelling Geraamde invulling in de loop der jaren Invulling begroting 2009 Restant structurele onderbestedingstaakstelling
2009
2010
2011
2012
3,000
7,000
11,000
11,000
-3,000
-5,300
-5,300
-5,300
0
1,700
5,700
5,700
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. De 6,0 miljoen euro structurele onderbesteding realiseren wij als volgt: Omzetting en opbrengst erfpacht: In de ramingen hielden wij nooit rekening met meeropbrengsten op
•
erfpachtconversies, omdat deze per jaar fluctueren en de gemeente de inkomsten niet direct kan beïnvloeden. De afgelopen vier jaar varieerde de meeropbrengsten op de conversie van erfpachtcontracten tussen de 3,1 miljoen
euro en 4,7 miljoen euro per jaar. Op basis van de resultaten van de afgelopen jaren schatten wij in dat deze lijn zich voortzet en dat we rekening kunnen houden met een gemiddelde opbrengst van 3 miljoen euro per jaar.
Verder is de verwachting dat de ontvangsten op erfpachtcanons structureel 0,350 miljoen euro meer opleveren dan nu is geraamd. Ter invulling van de onderbestedingstaakstelling hebben wij de opbrengsten uit erfpacht zodoende
•
met 3,35 miljoen euro verhoogd.
Bijstellen raming ozb/toeristenbelasting: Gemiddeld is de opbrengst ozb in de jaren 2004 tot en met 2007 ruim 1 miljoen euro hoger dan begroot, vooral door afwikkelingen over voorgaande jaren. Gezien de fluctuaties in de diverse jaren kunnen we redelijkerwijs de helft van dit voordeel (0,5 miljoen euro) structureel in de begroting
304
opnemen. Daarnaast zijn de opbrengsten precario, honden- en toeristenbelasting in de jaren 2004 tot en met
2007 gemiddeld circa 0,15 miljoen euro hoger dan begroot, vooral door hogere aantallen bij de toeristenbelasting.
Gecorrigeerd voor conjunctuurgevoeligheid kunnen wij deze baten met 0,1 miljoen euro structureel verhogen.
• Vrijval budget sportcampus: In de technische verrekeningen van het voordelig resultaat 2007 is het nadelig
resultaat al op het project Sportcampus gedekt. Hierdoor kunnen we het oorspronkelijk voor dit doel bestemde structureel gereserveerde bedrag in de Programmabegroting 2008 van 0,21 miljoen euro inzetten voor de structurele onderbestedingstaakstelling.
• Vrijval projecten Leidsche Rijn: In de Verantwoording 2007 meldden wij bij de afsluiting van het krediet voor het sportcomplex Desto een structureel voordeel van 0,13 miljoen euro. Dit voordeel zetten wij deels in voor het
structurele nadeel bij kindercluster Noord (0,085 miljoen euro). Het resterende voordeel van 0,05 miljoen euro gebruiken we voor de invulling van de structurele onderbestedingstaakstelling.
• Kinderopvang sociaal medische indicatie: Wegens achterblijvende vraag zijn de gelden voor kinderopvang met
sociaal medische indicatie onderschreden. De onderuitputting van gemiddeld 0,180 miljoen euro zetten we in voor
de invulling van de structurele taakstelling onderbesteding.
• Product Burgerzaken: Op het product Burgerzaken is in de jaren 2004 tot en met 2007 een gemiddeld voordeel behaald van circa 0,6 miljoen euro, veroorzaakt door hogere legesopbrengsten en lagere personeelslasten.
Gecorrigeerd voor de structurele formatie-uitbreiding vanaf 2008 bij Burgerzaken (0,3 miljoen euro) stellen wij voor het resterende gemiddelde voordeel in te zetten voor de structurele onderbestedingstaakstelling.
• Projecten School en Veiligheid: In de afgelopen jaren zijn de middelen voor School en Veiligheid Primair Onderwijs niet volledig besteed. De onderuitputting van gemiddeld 0,150 miljoen euro zetten we in voor de invulling van de structurele onderbestedingstaakstelling.
• Budget raadsorganen: In de jaren 2004 tot en met 2007 was het voordelig jaarresultaat van de raadsorganen gemiddeld 0,1 miljoen euro. Specifiek vond de onderbesteding vooral plaats op het budget voor
•
initiatiefvoorstellen en op het onderzoeksbudget.
Aanbestedingsvoordelen: De ervaring leert dat een strikte toepassing van het aanbestedingsbeleid extra voordeel
oplevert van 1,0 miljoen euro. Wij hebben de concerndirectie opgedragen om met een voorstel te komen voor een structurele verwerking van dit voordeel.
Structurele onderbesteding
2009
2010
2011
2012
Omzetting en opbrengst erfpacht
-3,350
-3,350
-3,350
-3,350
Bijstellen raming ozb/toeristenbelasting
-0,600
-0,600
-0,600
-0,600
Vrijval structureel budget sportcampus
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
Vrijval projecten Leidsche Rijn
-0,050
-0,050
-0,050
-0,050
Kinderopvang sociaal medische indicatie
-0,180
-0,180
-0,180
-0,180
Product Burgerzaken
-0,300
-0,300
-0,300
-0,300
Projecten School en Veiligheid
-0,150
-0,150
-0,150
-0,150
Budget raadsorganen
-0,100
-0,100
-0,100
-0,100
Bijdrage Regio Randstad
-0,050
-0,050
-0,050
-0,050
Aanbestedingsvoordelen
-1,000
-1,000
-1,000
-1,000
2,980
-0,020
-0,020
-0,020
-3,000
-6,000
-6,000
-6,000
Effect op de financiële ruimte Totaal Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Oud voor nieuw
In de bestaande begroting zochten wij naar mogelijkheden om de financiële ruimte te vergroten. Op drie posten doen wij hiervoor voorstellen: Wijkwelzijnsbudgetten: We verlagen de reguliere budgetten van de wijkwelzijnsorganisaties. Dit is mogelijk door
•
een efficiëntere aanpak. De efficiëntere aanpak leidt tot een kostenverlaging van 0,5 miljoen euro in 2010 en 1,0 miljoen euro vanaf 2011.
• Wonen: In het totaalbudget van de afdeling Wonen zien wij mogelijkheden om 0,1 miljoen euro te besparen. • Declareren kosten longkliniek: het is mogelijk om de kosten van de longkliniek te declareren bij de
zorgverzekeraars. Het gaat hier om de kosten van patiëntenonderzoek (longfoto’s). Na aanpassing van de ICTinfrastructuur levert dit jaarlijks 0,04 miljoen euro op.
305
Oud-voor-nieuwvoorstellen
2009
2010
0,100
Wijkwelzijnsbudgetten Wonen Declareren kosten longkliniek Totaal
0,100
2011
2012
0,500
1,000
1,000
0,100
0,100
0,100
0,040
0,040
0,040
0,640
1,140
1,140
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen geeft weer in hoeverre de beschikbare weerstandscapaciteit voldoende is om de geïnventariseerde risico’s (=benodigde weerstandscapaciteit) te kunnen afdekken. Het uitgangpunt is dat de beschikbare weerstandscapaciteit hier minimaal aan moet voldoen. Voor de begroting 2009 ramen wij de beschikbare weerstandscapaciteit op 110 miljoen euro, de benodigde weerstandscapaciteit op 95 miljoen euro. Dit betekent dat de beschikbare weerstandscapaciteit 15 miljoen euro hoger is dan de benodigde weerstandscapaciteit. In de nota weerstandsvermogen en risicomanagement is afgesproken dat we in dat geval 25% (=3,75 miljoen euro) van deze overcapaciteit mogen afromen. De beschikbare weerstandscapaciteit steeg ten opzichte van de Verantwoording 2007 van 83 miljoen euro naar
110 miljoen euro. Oorzaak voor deze stijging met 27 miljoen euro is vooral de bijgestelde verwachtingen van de negatieve grondexploitatie Leidsche Rijn. Dit betreft de verbetering van het verwachte saldo met 22,6 miljoen euro. Verder is er een toename van de onbenutte belastingcapaciteit, doordat nu ook de onbenutte capaciteit van de retributies van 3,9 miljoen euro is meegenomen. Uit de Nota Kostendekkendheid retributies, die bij de Voorjaarsnota 2008 beschikbaar is gekomen, blijkt namelijk dat niet alle retributies 100% kostendekkend zijn. Dit effect is in de Verantwoording 2007 nog niet meegenomen. Ook de benodigde weerstandscapaciteit is geactualiseerd. Uit deze actualisatie komt naar voren dat de benodigde weerstandscapaciteit ten opzichte van de Verantwoording 2007 steeg met 16 miljoen euro tot 95 miljoen euro.
Oorzaak van deze stijging is een toename van de risico’s met 9 miljoen euro, vermenigvuldigd met de zekerheidsfactor van 1,8 (=16 miljoen euro). De risico’s stijgen vooral door: Gestegen grondstofprijzen en de complexiteit van een aantal grote projecten, zoals het Muziekpaleis, leiden tot
• een toename van de risico’s van het Stationsgebied met 8,4 miljoen euro. • De bestedingen ten laste van het werkdeel van de Wet werk en bijstand, waarover mogelijk discussie ontstaat, ramen wij hoger, omdat wij meer re-integratieactiviteiten zelf gaan doen. Hierdoor neemt dit risico toe met
•
0,5 miljoen euro.
Voor 2008 is oorspronkelijk rekening gehouden met een exploitatiebijdrage aan Utrechtse Werkbedrijven (UW) van 1,7 miljoen euro. Inmiddels heeft UW dit tekort teruggebracht tot 1,3 miljoen euro. Voor 2009 zijn geen middelen beschikbaar gesteld. Omdat de gemeente voor een bedrag van in totaal 7,6 miljoen euro aan diverse
geldleningen/garanties aan UW verstrekte, hebben we dit als nieuw risico opgenomen voor 0,75 miljoen euro.
• Door een toename van het aantal (hoger) beroepszaken steeg het risico in verband met beroepszaken over opgelegde belastingaanslagen met 0,1 miljoen euro. • Het risico dat de borgstelling voor de restauratieleningen aan de Willibrordkerk deels wordt aangesproken, is toegevoegd voor 0,7 miljoen euro.
Daarnaast is er ook een daling van bestaande risico’s. De belangrijkste zijn:
• Door recent gerealiseerde aanbestedingen, Laan van Puntenburg et cetera, kan het aanbestedingsrisico, op basis van de reeds genomen investeringsbeslissingen, op dit moment neerwaarts worden bijgesteld. Dit betekent overigens geenszins dat het aanbestedingsrisico in zijn algemeenheid verminderd is. Bij het eerstvolgende
peilmoment, de Verantwoording 2008 zullen we wederom een nalayse van de investeringsvoornemens maken.
• Het risico rond de invoering van de Elektronische Kinddossiers (EKD) van 0,7 miljoen euro bestaat niet meer. Er zijn gelden beschikbaar gesteld bij de Voorjaarsnota 2008 en uit het Gemeentefonds komt financiering.
306
Weerstandsvermogen
2009
2010
2011
2012
Afroming algemene reserve
3,750
0
0
0
Totaal
3,750
0
0
0
Bedragen zijn in miljoenen euro’s.
5.1.2 Beslag op ruimte Deze paragraaf gaat in op het beslag op de financiële ruimte. Achtereenvolgens komen aan de orde: eerdere besluitvorming;
• • structurele knelpunten en prioriteiten; • incidentele knelpunten en prioriteiten; • extra rijksmiddelen krachtwijken. Eerdere besluitvorming
In de Voorjaarsnota 2008 raamden wij de kosten van amendementen en van enkele overige besluiten voor een bedrag van 1,442 miljoen euro in 2009. In deze begroting voegen wij hieraan toe: de kosten van de motie ‘Museum voor de klas’, aangenomen bij de raadsbehandeling van de Voorjaarsnota 2008
• (0,150 miljoen euro); • de kosten van de nieuwe werkwijze voor de gemeenteraad en de raadscommissies (0,100 miljoen euro), conform uw besluit op 5 juni 2008; • het tekort op het facilitair beheer van de multifunctionele accommodaties (0,335 miljoen euro): na afronding van de begroting 2008 bleek er een financieel knelpunt te zijn op het facilitair beheer van de multifunctionele
accommodaties. Voor 2008 lossen we dit op met een bijdrage uit het rekeningresultaat 2007. Wij stellen voor dit knelpunt vanaf 2009 structureel op te lossen. Eerdere besluitvorming Amendementen: speelplekken voor de buurt
• • intensivering cameratoezicht • Uitburo Utrecht • sporten voor alle kinderen • uitbreiding integriteitsbeoordeling Wet BIBOB • Motie ‘Museum voor de klas’ • Nieuwe werkwijze gemeenteraad en raadscommissies • Aanbevelingen commissie Schutte • Opheffen Accountantsdienst • Tijdelijk budget interne auditafdeling • Facilitair beheer multifunctionele accommodaties Totaal
2009
2010
2011
2012
-0,350
-0,350
-0,350
-0,350
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
-0,250
-0,450
-0,450
-0,450
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
-0,100
-0,100
-0,100
-0,100
-0,150
-0,150
-0,150
-0,150
-0,100
-0,100
-0,100
-0,100
-0,165
-0,165
-0,165
-0,165
-0,033
-0,033
-0,033
-0,033
-0,144
-0,144
-0,335
-0,335
-0,335
-0,335
-2,027
-2,227
-2,083
-2,083
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Structurele knelpunten en prioriteiten Wij stellen voor de structurele ruimte in te zetten voor de volgende prioriteiten en knelpunten: Onderwijshuisvesting: Op het terrein van onderwijshuisvesting pakken we diverse knelpunten aan: clustering en
•
nieuwbouw van het voortgezet speciaal onderwijs, de realisatie van nieuwe multifunctionele accommodaties, de
verbetering van het binnenklimaat in de scholen en diverse knelpunten op het gebied van onderwijshuisvesting in Leidsche Rijn. Voor de aanpak van deze knelpunten stellen we 0,5 miljoen euro beschikbaar in 2009, 1,4 miljoen
307
euro in 2010 en 3,0 miljoen euro structureel vanaf 2011. Deze extra middelen geven ruimte voor 38,6 miljoen euro aan investeringen. Herhuisvesting van de vijf scholen voor voortgezet speciaal onderwijs is noodzakelijk. De vijf
scholen worden gehuisvest in twee clusters. Voor één cluster wordt het Utrecht Zuid College verbouwd, voor het
andere realiseren we nieuwbouw. In het Masterplan Primair Onderwijs wordt gestreefd naar het vormen van nieuwe multifunctionele accommodaties. Hiervoor is circa 10% meer budget nodig dan voor vervangende nieuwbouw. Het CO2-gehalte in de leslokalen van scholen is te hoog. Met de extra middelen wordt een start gemaakt met de
verbetering van het binnenklimaat van de schoolgebouwen. Zie voor nadere toelichting op de knelpunten Leidsche
•
Rijn de bijlage Referentiekader Leidsche Rijn.
Convenant vroeg- en voorschoolse educatie: Met betrekking tot voor- en vroegschoolse educatie hebben we
afspraken met het Rijk gemaakt. In maart 2008 tekenden we een convenant voor- en vroegschoolse educatie met
het Rijk, waarin een uitbreiding van 25 groepen is afgesproken. Voor financiering van de uitbreiding van het aantal voorschoolgroepen stellen we vanaf 2010 structureel 0,2 miljoen euro beschikbaar. Eveneens komt geld
•
beschikbaar via de aanpak krachtwijken.
Voorkomen schoolverzuim/vroegtijdig schoolverlaten: Met betrekking tot het voorkomen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten maakten we afspraken met het Rijk. Om deze afspraken na te komen, zetten we 5 fte
extra in voor doelgroepkinderen op de ROC's. Hiervoor stellen we structureel 0,065 miljoen euro beschikbaar. De bestrijding van het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten vindt ook plaats via de aanpak krachtwijken.
• Impuls brede scholen, sport en cultuur: Het kabinet wenst het aantal brede scholen (met sport- en cultuuraanbod)
uit te breiden. Hiertoe stelt het zogenoemde combinatiefuncties in. De combinatiefunctionaris is werkzaam bij twee organisaties (bijvoorbeeld als gymleerkracht op de basisschool en als begeleider van naschoolse sportactiviteiten), maar zijn dienstverband is volledig bij één organisatie ondergebracht. Het kabinet stelt aan de gemeente Utrecht
geld ter beschikking, onder voorwaarde van co-financiering. Om deze co-financiering mogelijk te maken, stellen we vanaf 2011 structureel 0,4 miljoen euro extra beschikbaar voor de brede scholen.
• Exploitatie gymnastiekruimten scholen: Het beschikbare rijksbudget van de schoolbesturen Voortgezet Onderwijs voor exploitatie (beheer en toezicht, gas, water, licht, schoonmaak) van gymnastiekruimten is lager dan de
werkelijke gemeentelijke exploitatiekosten voor sporthallen. Dit komt doordat een groter sportoppervlak wordt
gebruikt. Volgens de VNG-verordening kan de gemeente de schoolbesturen niet verplichten om meer te betalen
dan hun beschikbare rijksbudget. Hierdoor ontstaat bij de gemeente een exploitatietekort dat we niet geheel van
de bestaande budgetten kunnen dekken. Wij stellen daarom voor ter oplossing van dit knelpunt een bedrag van 0,1
•
miljoen euro structureel beschikbaar te stellen.
Turnhal: Naar aanleiding van een raadsmotie uit 2007 onderzochten wij waar we in Utrecht een turnaccommodatie kunnen bouwen. Het onderzoek wees uit dat sportpark Welgelegen de beste plek is om op korte termijn een turnhal te bouwen. Naar verwachting wordt de turnhal in 2010 gerealiseerd. Ter dekking van de jaarlijkse
kapitaallasten en overige exploitatielasten stellen wij voor een bedrag van 0,25 miljoen euro met ingang van 2010 beschikbaar te stellen.
• Uitvoeringskosten jeugdadviesteams: Bij de invoering van de zes jeugdadviesteams blijken de uitvoeringskosten
niet te zijn meegenomen en de salariskosten te laag te zijn begroot. Voor de oplossing van deze knelpunten stellen
•
we structureel 0,2 miljoen euro beschikbaar.
Aanpak ernstig overlastgevende en criminele jeugd: In 2008 startten wij met de uitvoering van de 'Aanpak
overlastgevende en criminele jeugd'. Hiervoor stellen wij vanaf 2008 1 miljoen euro per jaar beschikbaar. Met ingang van 2009 verhogen wij dit met 1,150 miljoen euro per jaar, waarmee het beschikbare budget op 2,150 miljoen euro structureel komt.
• Vergunningverlening/handhaving evenementen: Naar aanleiding van de aanbevelingen van de commissie
Schutte zetten wij zwaarder in op de vergunningverlening en handhaving bij evenementen. De kosten van
behandeling van vergunningaanvragen nemen daardoor toe. Omdat wij de legestarieven voor kleine evenementen
op een aanvaardbaar niveau willen houden, stellen wij voor de extra inzet 65.000 euro structureel beschikbaar uit
•
de financiële ruimte.
Vergunningverlening/handhaving evenementen: Naar aanleiding van de aanbevelingen van de commissie
Schutte zetten wij zwaarder in op de vergunningverlening en handhaving bij evenementen. De kosten van
behandeling van vergunningaanvragen nemen daardoor toe. Omdat wij de legestarieven voor kleine evenementen op een aanvaardbaar niveau willen houden, stellen wij voor de extra inzet 0,065 miljoen euro structureel
•
beschikbaar uit de financiële ruimte.
Verbetering aansturing crisisbeheersing: Ter afsluiting van de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie Schutte lieten wij de kwaliteit van de gemeentelijke crisisorganisatie door een extern bureau beoordelen. Dit
resulteerde in een Quick Scan Crisisbeheersingsorganisatie (quickscan). Ook stelde dit bureau een Opleidings-, Trainings- en Oefenplan (OTO-plan) op. Voor de uitvoering van de aanbevelingen uit de quickscan en de
coördinatie van het OTO-plan zetten wij met ingang van 2009 een extra bedrag van 0,075 miljoen euro per jaar in. 308
• Inspectie kindercentra: Gemeenten zijn wettelijk verplicht kindercentra te inspecteren op veiligheid en hygiëne.
Omdat het aantal kindercentra in de bestaande stad de komende jaren verder zal groeien, nemen ook de kosten
toe. Wij stellen voor om in 2009 0,05 miljoen euro extra beschikbaar te stellen, in 2010 0,10 miljoen euro en vanaf 2011 0,15 miljoen euro.
•
Voorzieningen voor de jeugd in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern: Ter preventie van jongerenoverlast stellen wij
•
Invulling restant leefbaarheidsbudget: Het restant leefbaarheidsbudget vullen wij gedeeltelijk in vanuit de financiële
0,28 miljoen euro structureel beschikbaar voor het realiseren van jongerenvoorzieningen. In 2009 besteden we dit bedrag aan portocabines voor de doelgroep jongeren van twaalf jaar en ouder.
ruimte (0,444 miljoen euro in 2009 en 0,400 miljoen euro structureel vanaf 2010). Voor 2009 resteert dan een nog in te vullen bedrag van 0,300 miljoen euro. Dit bedrag onttrekken wij aan de bestemmingsreserve Recht van
initiatief. Voor 2010 en volgende jaren zetten wij 0,7 miljoen euro uit de structurele onderbesteding in voor de
invulling van het leefbaarheidsbudget. Ons streven om 1,0 miljoen euro per wijk per jaar te realiseren is daarmee bereikt. Deze voorstellen voor de permanente invulling van de leefbaarheidsbudgetten verwerken wij bij de technische wijziging 2009 in de financiële administratie.
• Cultuur Leidsche Rijn: We stellen voor om voor cultuur in Leidsche Rijn 0,6 miljoen euro structureel uit te trekken. Dit budget zetten we aanvankelijk in voor continuering van de tijdelijke cultuurvoorzieningen (de parasites, de
Paper Dome, Het Gebouw) en daarna voor permanente voorzieningen in Leidsche Rijn Centrum. Zie voor nadere toelichting de bijlage Referentiekader Leidsche Rijn.
• Exploitatietekort culturele zondagen: Het succes van de Culturele Zondagen blijkt uit een grote toename van
bezoekers en deelnemende instellingen. Hierdoor wordt ieder jaar de druk op de organisatie groter. Door een toename van de personeelskosten (bureauondersteuning, marketing, projectleiding, externe vormgeving) en
organisatiekosten (stijging portokosten vanwege een groter publieksbestand) is een exploitatietekort ontstaan van 0,165 miljoen euro. Wij stellen voor dit structurele exploitatietekort te dekken uit de financiële ruimte.
• Broedplaats Utrecht West (Cereol): Voor de investering in het cultuurhuis Cereol, een belangrijke broedplaats voor
cultuur in Utrecht West, hebben we voor 2009 een bedrag van 0,3 miljoen euro gereserveerd. Dit mede met het oog op de consequenties van de brand die in het voorjaar van 2008 in het Cereolcomplex woedde. Het incidentele
bedrag is bedoeld voor de investering in podium en grid (licht- en plafondinstallaties). Na verbouwing van het
Cereolcomplex zullen de huurlasten stijgen met 0,02 miljoen euro. Daarnaast is jaarlijks 0,01 miljoen euro voor
gebruik en exploitatie van de gemeenschappelijke ruimte met Portes en de bibliotheek vereist. Wij stellen daarom
voor om, naast het investeringsbedrag van 0,3 miljoen euro in 2009, met ingang van 2010 een structureel
•
bedrag van 0,03 miljoen euro beschikbaar te stellen.
Compensatie energieprijzen bibliotheek: In de begroting 2007 compenseerden wij de stijgende energiekosten van
sportaccommodaties, de Stadsschouwburg, het Muziekcentrum Vredenburg en het Centraal Museum gedeeltelijk. Wij stellen voor om vanaf 2009 ook de bibliotheek te compenseren voor de gestegen energieprijzen. Hiermee voorkomen we al te grote tariefsstijgingen.
• Knelpunten bedrijfsvoering Centraal Museum: In het Museum- en Bedrijfsplan Centraal Museum 2008-2010 (2018) hebben wij knelpunten in de bedrijfsvoering gepresenteerd. Om deze knelpunten op te lossen stellen wij 0,2 miljoen euro beschikbaar.
• Recreatieschappen: Voor de herintreding tot het Plassengebied Loosdrecht is structureel 0,15 miljoen euro extra nodig. In 2009, 2010 en deels 2011 kunnen we deze verhoging uit de reservering voor de afkoopsom dekken;
vanaf 2012 komt de extra bijdrage volledig ten laste van de financiële ruimte. Verder zal de gemeentelijke bijdrage
aan het recreatieschap Stichtse Groenlanden van 2009 tot en met 2012 jaarlijks met 0,05 miljoen euro stijgen door de uitbreiding van het groengebied Utrecht West.
• Actualiseren bestemmingsplannen: Het actualiseren van bestemmingsplannen heeft een wettelijke basis en vraagt structureel aandacht. Om de voortgang te waarborgen is jaarlijks 0,12 miljoen euro extra nodig. Archeologische archieven toegankelijk (Maltaclaim): Het Europese Verdrag van Malta beoogt het cultureel erfgoed • dat zich in de bodem bevindt beter te beschermen. Om te voorkomen dat we de aanvraag van bouwplannen niet adequaat kunnen behandelen, is het noodzakelijk dat de archieven met archeologische informatie effectief toegankelijk zijn en blijven. Hiervoor stellen wij 0,2 miljoen euro structureel beschikbaar.
• Ontwikkeling verkeersmodellen: Gezien de schaal van de regio en de continue ontwikkelingen heeft Utrecht in BRUverband gekozen voor een eigen regionaal verkeersmodel. Snelle veranderingen vergen een permanente actualisering van het model. Om dit mogelijk te maken is jaarlijks 0,18 miljoen euro nodig.
• Biowasmachine stationsgebied: Door de toepassing van een biowasmachine kunnen we het grondwater in het
Stationsgebied in een periode van dertig jaar saneren. De kosten hiervan zijn niet voorzien in de grondexploitatie. Daarom stellen wij voor om de kosten (0,3 miljoen euro structureel) ten laste van de financiële ruimte te brengen.
309
• Bijdrage VRU: In 2008 is het tekort op de bijdrage aan de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) incidenteel gedekt uit de algemene middelen. In 2009 is het tekort opgelopen naar 0,140 miljoen euro. Wij stellen voor dit tekort ten laste
van de financiële ruimte te brengen.
• Bijdrage BRU: Bestuur Regio Utrecht (BRU) is een samenwerkingsverband van negen gemeenten in de regio
Utrecht. Het BRU werkt aan verbetering van de bereikbaarheid, de leefbaarheid en de economische ontwikkeling van het gebied. Omdat de Utrechtse bijdrage aan het BRU stijgt, stellen wij structureel 0,029 miljoen euro extra
•
beschikbaar.
Btw op medische handelingen: Met ingang van 1 januari is de btw-wetgeving op medische handelingen gewijzigd. Hierdoor nemen de kosten die zijn verbonden aan het schouwen van lichamen van overledenen gemiddeld 0,015
miljoen euro per jaar toe. Utrecht besteedt deze wettelijk verplichte taak uit aan artsen die in dienst zijn van GGD Eemland en GGD Nederland.
Knelpunten/prioriteiten structureel Onderwijshuisvesting
2009 -0,500
Convenant vroeg- en voorschoolse educatie Voorkomen schoolverzuim/vroegtijdig schoolverlaten
-0,065
Impuls brede scholen, sport en cultuur Exploitatie gymnastiekruimten scholen
-0,100
Turnhal
2010
2011
2012 -3,000
-1,400
-3,000
-0,200
-0,200
-0,200
-0,065
-0,065
-0,065
-0,400
-0,400
-0,400
-0,100
-0,100
-0,100
-0,250
-0,250
-0,250
Uitvoeringskosten jeugdadviesteams
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
Aanpak ernstig overlastgevende en criminele jeugd
-1,150
-1,150
-1,150
-1,150
Vergunningverlening/handhaving evenementen
-0,065
-0,065
-0,065
-0,065
Verbetering aansturing crisisbeheersing
-0,075
-0,075
-0,075
-0,075
Inspectie kindercentra
-0,050
-0,100
-0,150
-0,150
-0,280
-0,280
-0,280
-0,280
Voorzieningen voor de jeugd in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern Invulling restant leefbaarheidsbudget
-0,444
-1,100
-1,100
-1,100
Cultuur Leidsche Rijn
-0,600
-0,600
-0,600
-0,600
Exploitatietekort culturele zondagen
-0,165
-0,165
-0,165
-0,165
Broedplaats Utrecht West (Cereol)
-0,300
-0,030
-0,030
-0,030
Compensatie energieprijzen bibliotheek
-0,055
-0,055
-0,055
-0,055
Knelpunten bedrijfsvoering Centraal Museum
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
Recreatieschappen
-0,050
-0,100
-0,212
-0,350
Actualiseren bestemmingsplannen
-0,120
-0,120
-0,120
-0,120
Archeologische archieven toegankelijk (Maltaclaim)
-0,200
-0,200
-0,200
-0,200
Ontwikkeling verkeersmodellen
-0,180
-0,180
-0,180
-0,180
Biowasmachine stationsgebied
-0,300
-0,300
-0,300
-0,300 -0,140
Bijdrage VRU
-0,140
-0,140
-0,140
Bijdrage BRU
-0,029
-0,029
-0,029
-0,029
Btw op medische handelingen
-0,015
-0,015
-0,015
-0,015
Totaal
-5,283
-7,519
-9,281
-9,419
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Incidentele knelpunten en prioriteiten
Ons verdelingsvoorstel voor de incidentele ruimte 2009 stelden wij op in samenhang met het voorstel voor de verdeling van de incidentele ruimte bij de Bestuursrapportage 2008. Wij stellen voor de incidentele ruimte 2009 in te zetten voor de volgende prioriteiten en knelpunten: Krachtwijken: Begin 2008 stelden wij uitvoeringsprogramma’s op voor 2008 en 2009. Om daadwerkelijk effectief te
•
zijn, is het noodzakelijk dat de activiteiten uit de uitvoeringsprogramma’s daarna doorlopen. Gemeente en
corporaties formuleerden als uitgangspunt dat hiervoor na 2009 geld beschikbaar blijft. Het voortzetten van de
wijkaanpak in 2010 en 2011 op het huidige niveau kost de gemeente 10,4 miljoen euro (5,2 miljoen euro per jaar). Deze 10,4 miljoen euro stellen wij beschikbaar uit de incidentele financiële ruimte 2008 (8,68 miljoen euro) en uit de incidentele financiële ruimte 2009 (1,72 miljoen euro). 310
• Budget Stadspromotie 2010: Wij geven in 2010 een extra impuls aan Stadspromotie van 1,75 miljoen euro. Deze extra bijdrage dekken we uit de incidentele ruimte 2009. • World Expo Sjanghai: Utrecht participeert als lid van de Holland Acht in de World Expo in Sjanghai in 2010. Ter financiering van de hiervoor verplichte bijdrage stellen wij in 2009 0,325 miljoen euro beschikbaar. • Fonds Binnenstadskerken: Voor het in stand houden van vijf monumentale kerkgebouwen storten wij in 2009 0,5 miljoen euro extra in het fonds Binnenstadskerken. • Ministersconferentie raad van Europa: Utrecht is in het najaar van 2009 gastheer voor de zestiende Ministersconferentie van de raad van Europa. Utrecht ontvangt dan zo'n vijftig bewindspersonen voor een tweedaagse conferentie. Voor dit gastheerschap stellen wij in 2009 0,3 miljoen euro beschikbaar. Het
gastheerschap van deze conferentie ondersteunt de Utrechtse ambitie om zich sterker internationaal te profileren.
• Bomenbeleid: Om tot een kwalitatief beter bomenbestand te komen, is meer zorg vereist voor de grote bomen.
Deze staan vaak langs de hoofdinfrastructuur en hebben te maken met zeer stedelijke omgevingsinvloeden. Extra
beluchting, bemesting en groeiplaatsverbetering zijn noodzakelijke maatregelen om dit bomenbestand optimaal te houden. Deze maatregelen treffen wij in de beheerssfeer en door herinrichting van de openbare ruimte. Hierdoor ontstaat een beter groeimilieu voor het wortelgestel, waardoor minder boomwortelproblemen (opgedrukte
stoeptegels, asfaltscheuren) ontstaan. Voor deze maatregelen stellen wij in 2009 0,3 miljoen euro beschikbaar.
• Fietsontsluiting Lunetten: Wij stellen 0,08 miljoen euro beschikbaar voor het veiliger maken van de
fietsoversteekplaats voor fietsers en voetgangers in Lunetten ter hoogte van de Olympus. De uitvoering van dit project staat gepland voor begin 2009.
• Dynamisch verkeersmanagement: Bij de behandeling van de Programmabegroting 2008 hebben wij toegezegd te komen met een visie op dynamisch verkeersmanagement. Deze is in het voorjaar 2008 aan de raadscommissie gepresenteerd. Wij stellen voor de uitvoering hiervan in 2009 0,5 miljoen euro beschikbaar.
• Leidsche Rijn storten wij 1,0 miljoen euro uit de grondexploitatie Leidsche Rijn in de reserve wijkverkeersplannen. • Besluit Adressering Gebouwen (BAG): Het BAG verplicht gemeenten tot een basisregistratie van alle straatnamen, Reserve wijkverkeersplannen: Voor het opvangen van de overloop verkeersproblematiek in Vleuten-De Meern en
nummeraanduidingen, panden, verblijfsobjecten en stand- en ligplaatsen. De gegevens uit alle gemeenten worden centraal beschikbaar gesteld via een landelijke voorziening. Burgers en bedrijven hoeven op termijn nog maar één keer hun gegevens te verstrekken. Voor de invoering en implementatie van het BAG moeten we extra kosten maken.
• Binnenstadsmanagement: In maart 2008 is een onderzoek uitgevoerd naar draagvlak onder betrokken partijen in de Binnenstad voor binnenstadsmanagement en de invulling daarvan. Uit dit onderzoek blijkt dat het Platform
Binnenstad Utrecht, waarin de ondernemersverenigingen van de binnenstad zijn verenigd, zich uitspreekt voor binnenstadsmanagement. Voor het opzetten en inrichten van binnenstadsmanagement stellen wij in 2009 0,3 miljoen euro beschikbaar.
• Kansenzone Overvecht: Op 1 juni 2006 heeft uw gemeenteraad de motie 'Meer economische kansen voor
bedrijventerrein Overvecht' aangenomen. De uitwerking van deze motie heeft geresulteerd in een plan van aanpak 'Kansenzone bedrijventerrein Overvecht'. Wij stellen in 2009 0,5 miljoen euro beschikbaar voor dit project.
• Aanpak multiprobleemgezinnen: In 2007 is een project uitgevoerd gericht op het ontwikkelen van een stedelijke aanpak voor ernstig overlastgevende gezinnen met politie- en justitiecontacten. Wij zetten de aanpak van deze
gezinnen voort en ontwikkelen deze verder. Hiervoor stellen wij zowel in 2009 als in 2010 een extra bedrag van
•
0,080 miljoen euro beschikbaar.
Inbraakpreventie woningen: Wij moedigen eigenaar-bewoners actief aan inbraakwerende voorzieningen te treffen, zonodig ondersteund met een stimuleringsregeling. Hiervoor stellen wij in 2009 een bedrag van 0,150 miljoen euro beschikbaar.
• Pakketstudie/planstudie: In het programma Bereikbaarheid blijft de ondersteuning van grotere pakketstudies en kleinere planstudies de komende jaren noodzakelijk. Hiervoor stellen wij in 2009 en 2010 0,1 miljoen euro
beschikbaar.
• Armoedebestrijding en schuldhulpverlening: Wij stellen voor in 2009 een incidenteel bedrag van 1,2 miljoen euro beschikbaar te stellen voor armoedebestrijding en schuldhulpverlening. Met deze middelen kunnen we ook een start maken met de aanpak van de krachtwijken. Knelpunten/prioriteiten incidenteel
2009
Krachtwijken Budget Stadspromotie 2010
-1,750
2010
2011
2012
-1,720
0
0
0
0
0
World Expo Sjanghai
-0,325
0
0
0
Fonds Binnenstadskerken
-0,500
0
0
0 311
Knelpunten/prioriteiten incidenteel
2009
2010
2011
2012
Ministersconferentie raad van Europa
-0,300
0
0
0
Bomenbeleid
-0,300
0
0
0
Fietsontsluiting Lunetten
-0,080
0
0
0
Dynamisch verkeersmanagement (groene golf)
-0,500
0
0
0
0
0
0
15
Reserve wijkverkeersplannen
0
0
0
Besluit Adressering Gebouwen (BAG)
-0,500
0
0
0
0
Binnenstadsmanagement
-0,300
0
0
0
Kansenzone Overvecht
-0,500
0
0
0
Aanpak multiprobleemgezinnen
-0,080
-0,080
0
0
Inbraakpreventie woningen
-0,150
0
0
0
Pakketstudie/planstudie
-0,100
-0,100
0
0
Armoedebestrijding en schuldhulpverlening
-1,185
0
0
0
Totaal
-6,570
-1.900
0
0
Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Extra rijksmiddelen krachtwijken Het kabinet stelt 17 miljoen euro extra geld beschikbaar voor de uitvoering van de wijkactieplannen van de krachtwijken. Hiervan is 3,5 miljoen euro bestemd voor bewonersinitiatieven. Het gaat om een eenmalige bijdrage voor de periode 2008-2010. De extra rijksgelden zijn bedoeld om de nog ongedekte onderdelen van de wijkactieplannen te financieren in de door het Rijk benoemde krachtwijken: Kanaleneiland, Ondiep, Overvecht en Zuilen Oost. Najaar 2008 zullen wij een totaalvoorstel voorleggen voor de inzet van rijksmiddelen voor de krachtwijken. Vooruitlopend hierop onderzochten wij welke knelpunten wij in ieder geval kunnen oplossen door de inzet van de extra rijksgelden voor de krachtwijken. Wij doen hiervoor de volgende voorstellen: schuldhulpverlening in Ondiep: 0,03 miljoen euro in 2009 en 2010;
• • uitbreiding van voor- en vroegschoolse educatie met 5 groepen: 0,4 miljoen euro in 2009 en 0,8 miljoen euro in 2010; • inzet van extra capaciteit op schoolverzuim en vroegtijdig schoolverlaten in Kanaleneiland en Overvecht: 0,195 miljoen euro in 2009 en 2010; • co-financiering van de combinatiefuncties brede scholen, sport en cultuur: 0,123 miljoen euro in 2009 en 0,425 miljoen euro in 2010;
Knelpunten krachtwijken
2009
2010
2011
2012
Schuldhulpverlening Ondiep
-0,030
-0,030
0
0
Uitbreiding voor- en vroegschoolse educatie
-0,400
-0,800
0
0
Capaciteit schoolverzuim en vroegtijdig schoolverlaten
-0,195
-0,195
0
0
Co-financiering combinatiefuncties
-0,123
-0,425
0
0
0,748
1,450
0
0
0
0
0
0
Inzet rijksgelden Totaal
15
De storting in de wijkverkeersplannen van 1,0 miljoen euro betreft een bijdrage uit de grondexploitatie Leidsche
Rijn. Het beslag op de incidentele ruimte 2009 is dus nul. 312
5.2 Investeringen Sinds de Programmabegroting 2008 is de investeringsplanning gebaseerd op de meerjarennota Kapitaalgoederen 2007-2010. Deze bestaat uit drie subnota’s: Openbare ruimte, Sociale Infrastructuur en Gemeentelijke gebouwen. De drie nota’s vormen de basis voor het investeringsprogramma en zijn onderverdeeld in onderhoudslasten, vervangingsinvesteringen en uitbreidingsinvesteringen. Per programma zijn de onderhoudslasten uitgebreid toegelicht in de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen. In dit hoofdstuk vindt u per programma een overzicht van de
voorgenomen investeringen, uitgesplitst naar vervangingsinvesteringen en uitbreidingsinvesteringen. Hierbij gaan we specifiek in op de programmering 2009 en lichten we de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 nader toe. Tot en met de Programmabegroting 2008 raamden wij steeds de investeringsprojecten voor het hele bedrag in het jaar van de start van de bouw. Omdat de ervaring leert dat de bouw van vooral grote projecten langer duurt, verdelen wij het investeringsbedrag bij deze projecten met ingang van de Programmabegroting 2009 over twee jaren, namelijk het jaar van aanvang en het daaropvolgende jaar. Op deze wijze leggen wij wezenlijker te autoriseren bedragen aan u voor.
5.2.1 Vervangingsinvesteringen Vervangingsinvesteringen houden de bestaande (functionaliteit of kwaliteit van de) kapitaalgoederen op peil. Hierbij valt te denken aan vervanging maar ook aan renovatie, groot onderhoud, herbouw en lang cyclisch onderhoud. Per programma doen wij de komende jaren het onderstaande aan vervangingsinvesteringen. Programma
2009
2010
2011
2012
Beheer openbare ruimte
25.339
25.698
26.333
22.979
Beheer openbare ruimte (rioleringen)
13.914
13.937
14.196
14.215
100
918
0
0
4.315
1.257
1.257
480
31.025
24.750
15.547
4.047
298
5.262
1.652
0
Cultuur Sport Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Welzijn Accommodatiebeleid maatschappelijk vastgoed
0
3.000
0
0
Volksgezondheid
125
75
5.000
0
Stedelijke Ontwikkeling en Groen
215
4.825
645
2.260
75.331
79.722
64.630
43.981
Totaal vervangingsinvesteringen Bedragen zijn in duizenden euro’s.
Programma Beheer Openbare Ruimte Vervangingsinvesteringen, die vaak langer duren dan één jaar, voeren we projectmatig uit. Op het eind van het jaar
schuiven we dan het resterende budget naar het volgende begrotingsjaar door. Dit is onverantwoord vanuit de omvang en ernst van het achterstallig onderhoud. Het inlopen van de achterstand duurt dan langer dan nodig.
Om enerzijds te zorgen dat het totale jaarbudget wordt besteed, en om anderzijds als gemeente geen risico te lopen, ligt het voor de hand om te investeren in de voorbereiding van projecten. In 2008 startten we daarom met de
voorbereidingen van alle voor dat jaar geprogrammeerde projecten. Zo nauwkeurig mogelijk bezagen we hoever de uitvoering van de projecten 2008 zijn gevorderd op de laatste dag van dat jaar, welk budgetbeslag dit dan heeft, en hoeveel budget er onder die omstandigheden op het eind van het jaar zou resteren om door te schuiven naar 2009. Voor dit bedrag hebben we alle projecten die voorzien waren voor 2009 in voorbereiding genomen. Op die manier is eind 2008 het volledige budget besteed, en staan er projecten op stapel die we begin 2009 kunnen aanbesteden en laten uitvoeren. In 2008 is daarom verhoudingsgewijs veel geld gaan zitten in de voorbereiding van projecten. De 313
bewoners zien daar in de buitenruimte niet veel van. In 2009 zijn we echter meer bezig met uitvoering van werkzaamheden. Dat is goed voor het inlopen van het achterstallig onderhoud, maar levert onvermijdelijk overlast op voor bewoners en bezoekers van de stad. In 2009 zijn we bezig met de projecten die voor dat jaar staan in het Uitvoeringsprogramma 2008-2011. Dan hebben we het over groot onderhoud aan de walmuren, groot onderhoud aan de weg en vervangen van de verkeersregelinstallatie (VRI) en openbare verlichting bij de Burgemeester Norbruislaan, Amsterdamsestraatweg, Kardinaal de Jongweg, Kardinaal Alfrinkplein, Biltse Rading, Waterlinieweg, Sartreweg, Knooppunt Laagraven, de reconstructie van de Atoomweg, Lessinglaan, Spinozaweg en Josef Haydnlaan. We vervangen de VRI aan de Marnixlaan en werken aan de reconstructie van de hoofdfietsroutes aan de Fivelingo en het Grevelpad. We besteden ruim 3 miljoen euro aan de buurtaanpak van wijken, waarbij we van gevel tot gevel achterstallig onderhoud wegwerken in de woongebieden, en bijna 2 miljoen euro aan het groot onderhoud van woonstraten. Ook besteden we ruim 2 miljoen euro aan het opknappen van de forten (watergangen en bomen). Voor meer dan 3 miljoen euro gaan we de havens door baggeren op diepte brengen. Daarnaast zijn we in dit jaar bezig met het wegwerken van achterstallig onderhoud door het uitvoeren en afronden van de projecten die in 2008 zijn gestart en waarvan de uitvoering doorgaat in 2009.
Programma Beheer Openbare Ruimte (rioleringen) De versnelde vervanging van riool- en tunnelgemalen compenseren we door een extra verlaging van de kapitaallasten na de versnelde aflossingen in 2006 en 2007. De gegevens van 2011 en 2012 zijn gebaseerd op een doorberekening van de cijfers voor 2009, nadat de mutaties uit 2008 daarin zijn verwerkt. In 2009 gaan we 6,5 kilometer riolering vervangen en bergbezinkbassins bouwen, zodat het rioolstelsel optimaal blijft functioneren.
Programma Cultuur In 2009 en 2010 reserveren we een bedrag van in totaal 1 miljoen euro voor de vervanging van de klimaat- en inbraakinstallaties bij het Centraal Museum.
Programma Sport Hiervoor doen we investeringen voor vervangende nieuwbouw van de sportaccommodaties en groot onderhoud aan gebouwen, velden en ondergrondse infrastructuur. In onderstaand overzicht zijn de vervangingsinvesteringen Sport onderverdeeld per doelstelling: Vervangingsinvestering per doelstelling Sportaccommodaties
2009
2010
2011
2012 91
0
91
91
Zwembaden
950
200
200
70
Binnenaccommodaties
995
211
211
137
Buitenaccommodaties
2.370
755
755
182
Totaal vervangingsinvesteringen Sport
4.315
1.257
1.257
480
Bedragen zijn in duizenden euro’s. De bedragen over 2009 en 2010 zijn conform de nota Kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur.
In 2009 is een bedrag van 2,37 miljoen euro bestemd voor de buitenaccommodaties atletiekbaan Maarschalkerweerd (0,75 miljoen euro) en kleedgebouwen Maarschalkerweerd (1,62 miljoen euro). Verder is in 2009 een bedrag van 0,995 miljoen euro gepland voor de binnenaccommodaties gymzaal Bavinckstraat (0,75 miljoen euro), Gymzaal Deken Roesstraat (0,165 miljoen euro) en vervanging materiaal gymnastiekaccommodaties (0,08 miljoen euro). Daarnaast vindt in 2009 een verbouwing van Zwembad Den Hommel plaats (entree, personeelsruimte en buitenruimte - 0,95 miljoen euro). 314
Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Begin 2008 stelde de gemeenteraad de eerste Voortgangsrapportage Masterplan Primair Onderwijs vast. Met deze voortgangsrapportage zijn de voorgenomen vervangingsinvesteringen geactualiseerd ten opzichte van de
Programmabegroting 2008. In de geprogrammeerde bedragen 2009-2012 houden we, meer dan voorheen, rekening met de fasering van projecten over meerdere jaren. In 2009 is een bedrag van 12,4 miljoen euro voor vervangende nieuwbouw geprogrammeerd. Voorbeelden zijn: De Pels in Noordwest (1,1 miljoen euro), Duurstedelaan in Zuid (Da Costa, Ariënsschool en De Hoge Raven, samen 2,6 miljoen euro), Ghanadreef in Overvecht (1,4 miljoen euro) en Neckardreef in Overvecht (1,8 miljoen euro). Naast de vervangende nieuwe bouw is voor de investeringen in speciaal onderwijs (locatie het Utrecht Zuid college) een bedrag van 1,3 miljoen euro geprogrammeerd. Voor indexatie en 10% onvoorzien reserveren we een bedrag van 3,1 miljoen euro. Begin 2008 stelde de gemeenteraad de vijfde Voortgangsrapportage Masterplan Voortgezet Onderwijs vast. Met deze voortgangsrapportage zijn de voorgenomen vervangingsinvesteringen geactualiseerd ten opzichte van de Programmabegroting 2008. In de geprogrammeerde bedragen 2009-2012 houden we, meer dan voorheen, rekening met de fasering van projecten over meerdere jaren. Voor het voortgezet onderwijs staat een bedrag van 14,2 miljoen euro in 2009 geprogrammeerd. Dit bedrag bestaat uit 4,2 miljoen euro voor De Meerstroom, 3,1 miljoen euro voor Nieuw Welgelegen, 4,8 miljoen euro voor Unic en 2,1 miljoen euro voor De Kranenburg.
Programma Welzijn Een vervangingsinvestering van 1,652 miljoen euro is verplaatst van 2009 naar 2011. De reden hiervoor is dat deze investering betrekking heeft op de verplaatsing van buurthuis de Boog naar een multifunctionele schoollocatie (cluster Ibisdreef Masterplan Onderwijs). Deze ontwikkeling is uitgesteld tot 2011.
Programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Voor 2009 staan er geen projecten geprogrammeerd. De investering in 2010 betreft de waterkant Liesbospark.
Programma Volksgezondheid De investeringen in 2009 en 2010 betreffen projecten in het kader van de integrale Jeugdgezondheidszorg nul tot negentien jaar, waarin we de samenwerking tussen consultatiebureaus en wijkgebouwen JGZ vormgeven. Doelstelling is om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de eerstelijns gezondheidscentra en daarbinnen de vorming van de Ouder en Kind Centra (OKC). Bij de bouw van het nieuwe stadskantoor is er voor gekozen om de frontoffice van TBC en reizigersvaccinatie niet onder te brengen in de nieuwe locatie. Backoffice en frontoffice worden op twee locaties gehuisvest. Als de huidige huisvesting aan het Jaarbeursplein verdwijnt, moet zowel TBC als Reizigersvaccinatie een nieuw onderkomen vinden. Omdat het stadskantoor pas in 2012 zijn deuren zal openen, is de vervangingsinvestering voor TBC en reizigersvaccinaties verschoven van 2010 naar 2011.
Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Op basis van het beleidskader is er een meerjarenplanning onderhoud gemaakt. Een deel van het onderhoud betreft het vervangen van bouwdelen of installaties. Deze worden geactiveerd en afgeschreven. Voor 2009 staan geen grote vervangingen gepland maar is het bedrag een optelling van vele kleine vervangingen. De programmering in 2010 betreft vooral de vervanging van de klimaatinstallatie van gebouw 1 aan de Ravellaan, de bibliotheek aan de
Zwaneveldlaan, de Vlampijpstraat 100 en de Stadsschouwburg. Daarnaast zijn er in 2010 diverse vervangingen gepland aan de Meckelenburglaan 2-3, het stadhuis en de Koningsweg 2.
315
5.2.2 Uitbreidingsinvesteringen Er is sprake van een uitbreidingsinvestering indien als gevolg van deze investering het volume (of de kwaliteit) van de kapitaalgoederen toeneemt. Wij maken onderscheid in twee categorieën uitbreidingsinvesteringen:
Uitbreidingsinvesteringen: categorie A Categorie A betreft de uitbreidingsprojecten waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden en waarvan alleen de formele autorisatie van de middelen in de jaarsnede nog moet plaatsvinden of waarvan wij vinden dat geen verdere besluitvorming vereist is, aangezien het project past binnen al eerder vastgesteld beleid. Met vaststelling van deze programmabegroting autoriseert de gemeenteraad de middelen in de jaarsnede 2009, waarna wij deze middelen voor het betreffende project gaan inzetten. Het betreft de volgende projecten:
316
Programma
2009
2010
2011
2012 0
HOV Om de Zuid
1.984
90
0
HOV Leidsche Rijn
3.874
889
889
0
Randstadspoor
959
69
0
0
NRU plankosten /pakketstudie NWA
400
300
0
0
Bereikbaarheidsmaatregelen, communicatie en management
539
0
0
0
Wijk- en verkeersplannen
46
73
73
73
Uitvoeringsprogramma Fiets
736
709
709
709
Fietsparkeren
680
527
0
0
9.218
2.657
1.671
782
Broedplaatsenbeleid
961
961
961
961
Totaal programma Cultuur
961
961
961
961
Zwembad De Krommerijn
800
0
0
0
Totaal programma Sport
800
0
0
0
Gymzaal Noordoost, locatie nog te bepalen
675
0
0
0
De Meander
869
0
0
0
De Noteboom
0
0
117
0
Mytylschool A. de Ranitz
0
979
0
0
Totaal programma Bereikbaarheid
Nieuwe Regentesseschool Ludgerschool Jules Verne De Koekoek
255
0
0
0
0
0
0
421
449
0
0
0
0
0
225
0
Dominicusschool
965
0
0
0
Onvoorzien (10%)
321
98
34
42
Onderwijskundige vernieuwingen diverse scholen VO
1.115
0
0
0
Totaal programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek
4.648
1.077
376
463
NME-tuinen Terwijde
0
0
0
0
Basisschool Het Zand
1.949
1.948
0
0
Jongerenvoorziening Veldhuizen Cultuurcampus 2e fase Jongerenvoorziening Vleuterweide Tijdelijke onderwijsvoorzieningen Het Zand
215
0
0
0
0
0
1.213
1.213
209
0
0
0
1.757
1.756
0
0
Overige tijdelijke voorzieningen
160
0
0
0
Totaal programma Leidsche Rijn
4.290
3.704
1.213
1.213
19.917
8.399
4.221
3.419
Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.
317
Programma Bereikbaarheid Het programma Bereikbaarheid is een meerjaren investeringsprogramma op stedelijk niveau. Met dit programma willen wij de stad ook op termijn bereikbaar houden en de leefomgeving gezond, door inperken van de groei van het
autoverkeer en stimuleren van gebruik van ov-fiets. Om dit doel te bereiken is een groot aantal projecten gedefinieerd waarvoor over een geruime periode in de meerjarenbegroting budgetten zijn gekozen en gereserveerd. De uitgaven op deze projecten houden geen gelijke tred met dit kasritme. Bij de uitwerking van de plannen houdt de gemeente rekening met luchtkwaliteit en overige milieu- en inpassingsaspecten. Vooral als gevolg van de wetgeving ten aanzien van de luchtkwaliteit zijn autoprojecten in de loop der jaren meer naar achteren verschoven. De start van de projecten Majellaknoop en 24 Oktoberplein is weliswaar vertraagd, maar we zetten nog steeds in op de realisatie van deze projecten in 2010, zoals contractueel is met het Rijk overeengekomen. Ook het project Overste den Oudenlaan gaat in 2009 in uitvoering. Daarnaast begint de gemeente met de projecten die voortvloeien uit de resultaten van de pakketstudies en uit de besluitvorming over ALU 2008. Uit onderzoek naar de mogelijkheden voor de aanleg van een trambaan via de busbaanroute Om de Zuid naar de Uithof en de koppeling van de bestaande tramlijn Nieuwegein/IJsselstein door het Stationsgebied blijkt dat beide technisch te realiseren zijn. De realisatie van de oorspronkelijk geplande busbaanroute Om de Zuid zou daarmee dan komen te vervallen. Het (tram)besluit voor de HOV Om de zuid wordt in 2009 nader uitgewerkt. De aanleg van het HOV netwerk ligt op schema. Het grootste deel van de HOV-banen in Leidsche Rijn is in 2009 in gebruik.
Programma Cultuur In het culturele werkruimtebeleid gaat het primair om het realiseren van permanente werkruimten voor culturele makers. Dikwijls worden tijdelijke ruimten in permanente omgezet. Wanneer dat mogelijk is worden ook per saldo werkruimten toegevoegd aan de voorraad. In het algemeen versterkt de culturele werkfunctie de structuur en verscheidenheid van een buurt of gebied.
Programma Sport In 2009 vindt de aanpassing van de kuip van het Zwembad Krommerijn plaats.
Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Begin 2008 stelde de gemeenteraad de eerste Voortgangsrapportage Masterplan Primair Onderwijs vast. Met deze voortgangsrapportage zijn de voorgenomen uitbreidingsinvesteringen geactualiseerd ten opzichte van de Programmabegroting 2008. Voor het basisonderwijs en speciaal onderwijs zijn uitbreidingsinvesteringen in 2009 gepland voor een bedrag van 3,5 miljoen euro. Begin 2008 stelde de gemeenteraad de vijfde Voortgangsrapportage Masterplan Voortgezet Onderwijs vast. Met deze voortgangsrapportage zijn de voorgenomen uitbreidingsinvesteringen geactualiseerd ten opzichte van de
Programmabegroting 2008. Voor het voortgezet onderwijs zijn investeringen in onderwijskundige vernieuwingen gepland van 1,1 miljoen euro.
Programma Leidsche Rijn De planning van de NME-tuin (Natuur- en Milieueducatie) in Terwijde schuift naar achteren. In de Programmabegroting 2008 was dit nog opgenomen voor 2010. Op de locatie van de NME-tuin staat waarschijnlijk tot 2014 een noodwinkel. Pas als de noodwinkel is vertrokken, kunnen we de NME-tuin realiseren. Het schoolbestuur van de stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Utrecht (PCOU) heeft een aanvraag ingediend voor het stichten van een nieuwe PC school in Het Zand. In die wijk stonden nog twee tijdelijke onderwijsvoorzieningen gepland. Als het ministerie de aanvraag van het bestuur honoreert, heeft de gemeente de wettelijke plicht de school te huisvesten en zetten wij één van de beide tijdelijke voorzieningen om naar een permanente.
318
In Veldhuizen is een jongerenvoorziening toegevoegd. In dit deelgebied hebben we een geschikte locatie gevonden. In de Programmabegroting 2008 was de tweede fase van de Cultuurcampus opgenomen in 2009; naar de huidige inzichten zal de tweede fase pas vanaf 2012 nodig zijn.
In Vleuterweide hebben we een geschikte locatie gevonden voor een jongerenvoorziening. Daarom is ook voor dit deelgebied een jongerenvoorziening opgenomen. In Het Zand stonden twee tijdelijke onderwijsvoorzieningen gepland. Eén van deze voorzieningen is omgezet naar een permanente basisschool ten behoeve van een PC school in Het Zand (zie ook hierboven).
Uitbreidingsinvesteringen: categorie B Categorie B betreft de uitbreidingsinvesteringen, waarover wij uw gemeenteraad eerst nog verder willen informeren via een raadsvoordracht alvorens wij met het project van start gaan. De bij deze projecten behorende middelen worden door de gemeenteraad dus nog niet geautoriseerd en wij zetten de bijbehorende middelen pas in nadat uw gemeenteraad heeft ingestemd met de betreffende raadsvoordracht. Het betreft de volgende projecten: Programma NOUW, vervolg
2009
2010
2011
2012
0
1.454
5.583
4.999
2.213
2.213
2.213
2.213
0
6.681
0
0
2.213
10.348
7.796
7.212
Hostel Overvecht
0
0
0
0
Totaal programma Volksgezondheid
0
0
0
0
Leidsche Rijn Centrum
0
0
21.465
21.464
Cluster Leeuwenstein Noord
0
0
3.015
3.014
Pakketstudie Permanent transferium Hooggelegen Totaal programma Bereikbaarheid
Cluster Hogeweide
0
0
3.003
3.003
Centrum natuureducatie
0
2.572
2.572
0
Totaal programma Leidsche Rijn
0
2.572
30.055
27.481
2.213
12.920
37.851
34.693
Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.
Programma Bereikbaarheid De regio Utrecht is gestart met twee pakketstudies: één voor het gebied binnen en één voor het gebied rondom de driehoek Amersfoort-Hilversum-Utrecht. Voor de gemeente Utrecht is voor de periode 2007-2020 in deze overeenkomsten een cofinancieringsbijdrage van 65,8 tot maximaal 95 miljoen euro opgenomen. De maatregelen die in de pakketstudie worden geprogrammeerd, zijn in het najaar 2008 definitief bekend. Vooralsnog gaan we uit van de maximale cofinancieringsbijdrage van 95 miljoen euro. Een deel van de gemeentelijke dekking is bekend en bestaat grotendeels uit al bestemde investeringsruimte: Actieplan Fiets (12,6 miljoen euro), ov-pendel Transferia (15,4 miljoen
euro) en een vrije investeringsruimte Bereikbaarheid (24 miljoen euro). Bij de Voorjaarsnota 2009 doen wij u
voorstellen voor de aanvullende dekking. In lijn met eerdere besluitvorming bestemmen wij tot 2020 het jaarlijkse budget voor het Actieplan Fiets en ov-pendel van 2,042 miljoen euro voor de cofinanciering van de Pakketstudie. Verder voegen wij ook het budget van 0,171 miljoen euro voor inflatiecorrectie 2009 toe aan de investeringsruimte voor de Pakketstudie. 319
Programma Volksgezondheid De uitbreidingsinvestering Hostel Overvecht (2,255 miljoen euro), die in de Programmabegroting 2008 nog voor het jaar 2009 was gepland, vervalt. Het hostel wordt ontwikkeld door een woningbouwcorporatie.
Programma Leidsche Rijn De investeringen in Leidsche Rijn Centrum zijn verschoven van 2009 naar 2011/2012 en de investeringen in Hogeweide van 2012 naar 2011/2012. Dit sluit beter aan op de planning van de woningbouw in deze gebieden.
5.2.3 Totaal investeringsprogramma Door akkoord te gaan met ons programmeringsvoorstel voor 2009, stemt u in met de uitvoering van, en autoriseert u projecten voor in totaal 95,2 miljoen euro. Dit betreft 75,3 miljoen euro aan middelen voor vervangingsinvesteringen van onze kapitaalgoederenvoorraad. Ook doen wij voor een bedrag van 19,9 miljoen euro aan uitbreidingsinvesteringen. Investeringsprogramma
2009
2010
2011
2012
Vervangingsinvesteringen
75.331
79.722
64.630
43.981
Uitbreidingsinvesteringen categorie A
19.917
8.399
4.221
3.419
Totaal geautoriseerde investeringen
95.248
88.121
68.851
47.400
2.213
12.920
37.851
34.693
97.461
101.041
106.702
82.093
Uitbreidingsinvesteringen categorie B Totaal investeringsprogramma Bedragen zijn in duizenden euro’s.
Over de projecten die vallen onder categorie B van de uitbreidingsinvesteringen informeren wij u te zijner tijd via een raadsvoorstel.
320
