12 oktober 2011 INHOUD:

12 oktober 2011 INHOUD: Structurele aanpakken om legionella te voorkomen ................................................................2 Vernieuwde inkoopwijzer voor agressietrainingen in het vo.....................................................4 Frisse lucht in nieuw bouwbesluit.............................................................................................4 Weten wat er leeft bij werknemers? .........................................................................................5 Overzicht cursussen en netwerkbijeenkomsten Arbo-VO ........................................................5 Meer Arbo Nieuws:...................................................................................................................5 Arbeidsmarktbarometer............................................................................................................5 Bijeenkomsten Servicecentrum Scholenbouw .........................................................................5 Resultaten onderzoek agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak............6 Rekenmodel maatregelen agressie en geweld ........................................................................6 Infoblad bedreiging via sociale media ......................................................................................6 Vraag uit de praktijk..................................................................................................................7 Hoe moet een calamiteit worden gemeld? ...............................................................................7

Printversie Nieuwsbrief Arbo-VO 12 oktober 2011

1

Structurele aanpakken om legionella te voorkomen Uit de Arboscan-VO, de branche risico inventarisatie & evaluatie (RI&E) voor het vo, bij Winkler Prins in Veendam bleek dat geen maatregelen waren getroffen om legionellabesmetting te voorkomen. De school schakelde een installateur in die het waterleidingnet in kaart bracht en een legionella beheersplan maakte. Daarna werd een inspecteur van het waterleidingbedrijf gevraagd om kritisch naar het plan te kijken en mee te denken over het plan van aanpak. Winkler Prins heeft vier locaties die in verschillende periodes zijn gebouwd. Voor elk van de gebouwen was dan ook een andere aanpak nodig om legionellabesmetting te voorkomen. De jongste locatie, het vmbo-huis voor techniek en handel en administratie dat september 2011 in gebruik is genomen, is duurzaam gebouwd en de installaties voldoen aan de laatste normen. Bij twee andere locaties waren bouwkundig en installatietechnisch wél maatregelen nodig, maar deze waren minder ingrijpend; de nadruk is gelegd op meten en beheersen van legionella. De hoofdlocatie met de vier daarbij behorende gymhallen, die is gebouwd in de jaren ’80, had echter dringend behoefte aan modernisering. Door de verschillende bouwkundige en installatietechnische wijzigingen die in de loop der jaren hadden plaatsgevonden, voldeden het waterleidingstelsel en de warmwatervoorziening niet meer aan de huidige eisen. Ook wezen metingen door een extern laboratorium uit, dat in theorie de kans op legionellabesmetting aanwezig was. Besloten werd de verouderde verwarmingsinstallatie, de warmwatervoorziening voor de gymhallen en het waterleidingnet te vervangen. Voor het technisch plan van aanpak werd ook het douchegebruik geïnventariseerd; leerlingen douchen steeds minder na de gymles. Het aantal douchepunten werd met 35 procent gereduceerd, moderne hoogrendement verwarmingsketels werden geplaatst. Uiteraard zijn de doucheruimtes voorzien van een type warmwatervoorziening dat voldoet aan de wettelijke normen. De nieuwe installaties vergden een grote investering, maar die heeft er niet alleen toe geleid dat de kve-waardes1 zijn gedaald, ook het energieverbruik van de school is fors afgenomen.

Voor alle locaties heeft de Facilitaire Dienst een legionellalogboek gemaakt. Dit logboek bevat een uitleg over het belang van legionellabestrijding, de tekeningen van het leidingstelsel per locatie en een schema voor controle van watertappunten. Het logboek is aan de hoofdconciërges gepresenteerd en toegelicht. De conciërges spoelen niet alleen de leidingen door na vakanties, ze voeren ook wekelijks bij enkele watertappunten thermische metingen uit. Bij afwijkende waardes geven ze een seintje en wordt de technische oorzaak, bijvoorbeeld een haperende boiler, opgespoord en aangepakt.Het hoofd Facilitaire Dienst is verantwoordelijk voor het up to date houden van de tekeningen van alle locaties. Een externe instantie meet nog tweemaal per jaar. Officieel is zo’n frequente (externe) controle niet nodig, maar de school wil de kans op legionellabesmetting zo klein mogelijk houden. Chemisch gereinigd wordt er alleen als uit metingen blijkt dat kve-waardes een bepaalde grens overschrijden. Resultaten Effect op arbo Voor leerlingen en medewerkers is een veilige omgeving gecreëerd waar het risico op legionellabesmetting is geminimaliseerd. 1

Kve-waardes zijn kolonievormende eenheden. Volgens het Drinkwaterbesluit moet er actie ondernomen worden bij waardes van 100 kve/ltr en moeten overschrijdingen gemeld worden vanaf 1000 kve/ltr. Meer informatie is te vinden op de site van vrom http://www.vrominspectie.nl/contact/vrominspectie_meldpunt/legionella/


2

Winst De aanpassing van het waterleidingnet betekent beheersing van legionellagevaar, maar heeft bovendien een enorme energiebesparing opgeleverd. Plus- en minpunten + Als het plan in werking is, kost het wekelijks nalopen van watertappunten weinig tijd. + Het aanpassen van de verwarmingsinstallatie en het verwijderen van overbodige doucheof andere tappunten scheelt niet alleen in energieverbruik, maar ook in het onderhoud. - De investering is groot. - Niet iedereen ziet in legionellabesmetting een even groot gevaar, het is daarom belangrijk om collega’s goed en ter zake kundig te informeren. Uitvoering Tijd Hangt af van het aantal locaties, ouderdom en omvang van de gebouwen. Op Winkler Prins kostte de vervanging van het verwarmingssysteem, de warmwatervoorziening van de gymhallen en het aanpassingen van het leidingnet één jaar, van het opstellen van een bouwtechnisch plan tot en met de uitvoering. Het hele proces, inclusief de samenstelling van het logboek legionella en de instructie aan conciërges, nam anderhalf jaar in beslag. Kosten Kosten hangen af van het aantal locaties en de bouwkundige staat ervan. Winkler Prins gaf aan het legionella beheersplan ongeveer € 16.500 uit. Dit bedrag is exclusief de personeelskosten van het hoofd Facilitaire Dienst en medewerkers. Als de installatiekosten voor het nieuwe verwarmingssysteem worden meegerekend, komt het totaal op meer dan € 100.000. Tips • • • • • • • •

Pak zaken structureel aan: begin bij de RI&E (als die nog niet op orde is), laat een legionella beheersplan schrijven en maak dan een plan van aanpak. Wacht niet op controle van buitenaf, maar neem zelf initiatief om het risico op legionellabesmetting te inventariseren en een beheersplan te maken; controle is ook een verplichte risico inventarisatie in de Arboscan-VO, de branche RI&E voor het vo. Meten is weten. Ga niet uit van veronderstellingen over risico’s, maar doe metingen. Dat geeft duidelijkheid over de werkelijke stand van zaken. Speel open kaart met de inspecteur van het waterleidingbedrijf en maak gebruik van diens (technische) deskundigheid op het gebied van legionella. Hou een helikopterview en kijk hoe de preventie van legionella gecombineerd kan worden met het oplossen van andere knelpunten, zoals energieverbruik. Ga niet zelf aan de slag, maar schakel een goede installateur in, die up to date kennis heeft van legionella en het belang van bestrijding inziet. Voor wie toch een andere keuze maakt; het is ook mogelijk een legionella beheersplan van internet op de eigen situatie toe te passen. Controleer behalve bekende risicoplekken als douches en toiletten ook de minder gebruikte tappunten voor warm water, bijvoorbeeld de spreekkamer van de bedrijfsarts waar een boiler hangt.


3

Vernieuwde inkoopwijzer voor agressietrainingen in het vo Er zijn 14 nieuwe aanbieders opgenomen in de Inkoopwijzer trainingen omgaan met agressie. Daarnaast is het aanbod van de bestaande aanbieders geactualiseerd en zonodig herbeoordeeld. De inkoopwijzer bevat nu meer dan 70 kwalitatief beoordeelde agressietrainingen voor het voortgezet onderwijs. Bent u op zoek naar een goede training op het gebied van agressie? De Inkoopwijzer trainingen omgaan met agressie maakt het zoeken naar een passende training makkelijker. In de ‘Inkoopwijzer trainingen omgaan met agressie’ vindt u het landelijk aanbod van trainingen voor leerkrachten, onderwijsondersteunend en niet-onderwijzend personeel. De trainingen in de Inkoopwijzer zijn vooral gericht op het verbeteren van kennis en vaardigheden waardoor de werknemer een professionelere opstelling kan aannemen in situaties van agressie en geweldsuitingen. Het gaat om trainingen op het gebied van verbale agressie en bedreiging met geweld, lichamelijk en seksueel geweld, psychisch geweld; bijvoorbeeld pesten, uitsluiten en intimideren, materieel geweld; bijvoorbeeld beschadigen, vernielen en stelen en discriminerende of racistische uitlatingen. De Inkoopwijzer bevat alleen trainingen van aanbieders die beschikken over een aantoonbare ervaring met agressietrainingen in de onderwijssector. Oproep: deel uw ervaring Heeft u in het afgelopen jaar een agressietraining gevolgd of een incompanytraining op uw school georganiseerd? Dan doen wij een oproep aan u om uw ervaring toe te voegen bij de betreffende training in de Inkoopwijzer. U helpt daarmee uw collega’s in het voortgezet onderwijs bij het vinden van een goede en passende agressietraining. Ga direct naar de Inkoopwijzer trainingen omgaan met agressie voor het aanbod van agressietrainingen in het voortgezet onderwijs. [http://www.arbo-vo.nl/instrumenten/inkoopwijzer-trainingen-agressie-geweld]

Frisse lucht in nieuw bouwbesluit In het nieuwe bouwbesluit 2012 neemt de grenswaarde voor luchtkwaliteit in nieuwe schoolgebouwen enorm toe. De ventilatie eisen komen hoger te liggen en het wordt verplicht dat ramen geopend kunnen worden voor spuiventilatie. Hierdoor krijgen kinderen en docenten in nieuw schoolgebouwen meer frisse lucht. Norm in Arbocatalogus-VO Voor het voortgezet onderwijs gelden voor het binnenklimaat de normen die zijn opgenomen in de Arbocatalogus-VO. Deze normen zijn gebaseerd op de normen die zijn vastgelegd in het Programma van Eisen voor Frisse scholen van AgentschapNL en liggen iets hoger dan momenteel is geregeld in het (nu nog geldende) Bouwbesluit 2003. Momenteel brengt AgentschapNL het Programma van Eisen voor Frisse scholen in lijn met de toekomstige weten regelgeving. Zodra het nieuwe Bouwbesluit van kracht wordt, zal de Arbocatalogus-VO voor haar normering verwijzen naar de nieuwe versie van het Programma van Eisen voor Frisse scholen. Mocht op 1 januari het Programma van Eisen voor Frisse scholen onverhoopt niet klaar zijn, dan worden de normen van het nieuwe bouwbesluit in de Arbocatalogus-VO opgenomen. Meer informatie: http://www.arbocatalogusvo.nl/Startpagina/Frisseluchtinnieuwbouwbesluit/tabid/2879/Default.aspx


4

Weten wat er leeft bij werknemers? In de nieuwe brochure ‘Medewerkerstevredenheidsonderzoeken voor het vo’ worden vijf instrumenten beschreven die inventariseren wat onder werknemers leeft en wat de oorzaken van onvrede en verzuim zijn. Beschreven wordt wat het instrument precies inhoud, wat het de school/werknemer oplevert, wanneer het wel en niet moet worden ingezet en wie het onderzoekt uitvoert. Zo kunt u een goede keuze maken. http://www.arbo-vo.nl/kennisenadvies/werkdruk/onderzoeksinstrumenten-in-het-onderwijs

Overzicht cursussen en netwerkbijeenkomsten Arbo-VO 03 nov 2011 03 nov 2011 08 nov 2011 15 nov 2011 15 nov 2011 16 nov 2011 21 nov 2011 23 nov 2011 24 nov 2011 24 nov 2011 29 nov 2011 01 dec 2011 05 dec 2011 01 febr 2012

Tweedaagse cursus active aging in Eindhoven Start nieuw arbonetwerk Friesland Bijeenkomst ‘Leren van incidenten’ Veilige Publieke Taak - arbonetwerk regio Noord-Brabant Workshop Brein in beweging in Maarn Eerste bijeenkomst P&O-netwerk Limburg Cursus Kennis van sociale zekerheid in het vo in Utrecht Re-integratie - P&O-netwerk Noord-Brabant Tweedaagse cursus active aging in Maarn Cursus Kennis van sociale zekerheid in het vo in Eindhoven Kennismakingscursus Arboscan-VO Cursus Kennis van sociale zekerheid in het vo in Eindhoven Verdiepingscursus: machineveiligheid Cursus preventiemedewerker: nieuw 2-daags programma

Meer Arbo Nieuws: Arbeidsmarktbarometer Om de ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt te volgen en inzicht te krijgen in de effecten van het arbeidsmarktbeleid laat het ministerie van OCW jaarlijks een aantal onderzoeken uitvoeren. Eén van die onderzoeken is de Arbeidsmarktbarometer. Dit betreft een monitoronderzoek dat zich richt op de vraag naar personeel in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. In de bibliotheek op onze website zijn de bevindingen voor het onderwijs op een rijtje gezet. http://www.arbo-vo.nl/archief/arbeidsmarktbarometer-2010-2011

Bijeenkomsten Servicecentrum Scholenbouw Servicecentrum Scholenbouw (SCS) organiseert in november en december 2011 vier regionale bijeenkomsten. Het worden middagen vol ingrediënten voor de perfecte leeromgeving, voor ieder die zich inzet voor gezond en goed onderwijs. De bijeenkomsten Printversie Nieuwsbrief Arbo-VO 12 oktober 2011

5

bestaan uit verschillende workshops over actuele onderwerpen in de onderwijshuisvesting zoals: doordecentralisatie van budgetten voor onderwijshuisvesting, innovatief aanbesteden en de scholenbouwwaaier. Daarnaast heeft iedere locatie een regionaal onderwerp. https://docs.google.com/spreadsheet/viewform?formkey=dEhZbmZKS3JYV04zQ09aREtra3d XT2c6MQ

Resultaten onderzoek agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak De resultaten van de 2-meting van het programma Veilige Publieke Taak zijn bekend. Uit het onderzoek blijkt dat het percentage werknemers met een publieke taak dat slachtoffer is geworden van agressie of geweld, is afgenomen van 66% in 2007, naar 65% in 2009 tot 59% in 2011. De daling voor het voortgezet onderwijs was 14%. Bekijk alle resultaten. http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/agressie-en-geweld/documenten-enpublicaties/rapporten/2011/10/03/publieksversie-agressie-en-geweld-tegen-werknemers-meteen-publieke-taak.html

Rekenmodel maatregelen agressie en geweld Het programma Veilige Publieke Taak heeft het Rekenmodel VPT laten ontwikkelen. Dit rekenmodel maakt u bewust van de kosten die met de incidenten en de aanpak van agressie en geweld in uw organisatie gemoeid zijn. Het geeft inzicht in zowel bekende als meer verborgen kosten en zet deze af tegen de sociale en financiële baten op langere termijn. Daarnaast geeft het rekenmodel inzicht in de effectiviteit van uw (bestaande of nieuwe) maatregelen om agressie en geweld terug te dringen. Deze inzichten kunnen u helpen bij het optimaliseren van uw beleid. Het Rekenmodel VPT is gratis aan te vragen via [email protected]. http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-enpublicaties/brochures/2011/09/29/rekenmodel-veilige-publieke-taak/rekenmodel-vpt.pdf

Infoblad bedreiging via sociale media Centrum School en Veiligheid (CSV) brengt regelmatig informatiebladen uit over actuele onderwerpen. Hierin vindt u informatie over een bepaald onderwerp. Nieuw is het infoblad ‘bedreiging via sociale media’. Bedreigingen aan het adres van de school zijn al lang geen ‘buitenlands’ verschijnsel meer. Ook in Nederland worden regelmatig berichten via sociale media verstuurd. Het gaat dan om telefoontjes, YouTube-filmpjes, Twitter-berichten of zelfs ouderwets om berichten per brief waarin gedreigd wordt met een aanslag. Is er sprake van een puberale uiting van onvrede of is de bedreiging serieus? Met het informatieblad kunt u uw eigen overwegingen als vo-school aanscherpen. http://www.schoolenveiligheid.nl/NR/rdonlyres/61ED982A-9A57-4509-B79147B769A1DE62/0/Bedreigingenviasocialmediavo.pdf


6

Vraag uit de praktijk Hoe moet een calamiteit worden gemeld? Hoe een calamiteit moet worden gemeld is niet wettelijk voorgeschreven. Wel schrijft de Arbowet in artikel 15 voor dat de school moet zorgen voor adequate (bedrijfs)hulpverlening. Eén van de expliciet genoemde verplichtingen betreft het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf of inrichting (lid 2 c). In een schoolnoodplan of calamiteitenplan moet u beschrijven hoe uw school omgaat met calamiteiten. Hoe u het plan test, bijstelt en oefent. In de norm Bedrijfshulpverlening en schoolnoodplan vindt u de eisen waaraan uw schoolnoodplan moet voldoen. http://www.arbocatalogusvo.nl/Normen/Bedrijfshulpverleningenschoolnoodplan/tabid/1995/Default.aspx?lst=norm

Arbo-VO, het arboservicecentrum voor het voortgezet onderwijs Arbo-VO is een onafhankelijk kennis- en adviescentrum. Het belangrijkste doel is om werkgevers in het voortgezet onderwijs te ondersteunen bij de invulling van hun verantwoordelijkheid op het terrein van arbeidsomstandigheden, verzuim, re-integratie en levensfasegericht personeelsbeleid. Arbo-VO wil daarmee een bijdrage leveren aan het beheersen en laag houden van het verzuim in het voortgezet onderwijs. Arbo-VO is een project van de VO-raad i.s.m. de onderwijsbonden. Tel: 045-5796024 E-mail: [email protected] www.arbo-vo.nl Heeft u opmerkingen of suggesties voor verbetering van deze nieuwsbrief of de internetsite? Laat het ons weten via [email protected] of bel 045- 5796024


7

12 oktober 2011 INHOUD:

Recommend Documents