1.1. Verplichting tot facturatie Uiterste factuurdatum Wat moet u als aannemer vermelden op uw factuur?... 5

Inhoudstafel 1.

2.

Wanneer moet u als aannemer factureren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.

Verplichting tot facturatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

1.2.

Uiterste factuurdatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Wat moet u als aannemer vermelden op uw factuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.1.

2.2.

2.3.

2.4.

Enkele algemeenheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.1.1.

Is het woord ‘factuur’ verplicht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2.1.2.

Moet u een bepaalde lay-out volgen?

2.1.3.

Verplichte vermelding van uw ondernemingsnummer . . . . . . . . . . . . 5

2.1.4.

Uw registratienummer en/of erkenning als aannemer . . . . . . . . . . . . . 7

2.1.5.

In welke munt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2.1.6.

Moet u ondertekenen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2.1.7.

Bankrekeningnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

........................ 5

Verplichte vermeldingen voor de Btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2.2.1.

Belang van een correcte factuur

............................ 9

2.2.2.

Verplichte btw-vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Bij voorkeur te vermelden op uw factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.3.1.

Uiterste betaaldatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2.3.2.

Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Specifieke vermeldingen inzake de belastingvermindering voor dakisolatiewerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 2.4.1.

Wat houdt deze belastingvermindering in?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.4.2.

Verplichte vermeldingen op de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2.5.

Specifieke vermeldingen voor creditnota’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2.6.

Specifieke vermeldingen bij het afleveren van een dubbel

2.7.

Specifieke vermeldingen voor werken met het oog op de beveiliging van een woning tegen inbraak of brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

. . . . . . . . . . . . . . . . 16

2.7.1.

Waarover gaat het precies? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2.7.2.

Welke werken komen in aanmerking voor die bijkomende belastingvermindering? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2.7.3.

Bijkomende voorwaarden voor de klant om de belastingvermindering te kunnen genieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

2.7.4.

Verplichte vermeldingen op de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

I | © Praktische Gids 2015 – Veilig en correct factureren als aannemer

2.8.

2.9.

3.

Waarover gaat het precies? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

2.8.2.

Welke werken komen in aanmerking voor die bijkomende aftrek? . . 19

2.8.3.

Bijkomende voorwaarden voor de klant om de aftrek te kunnen genieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

2.8.4.

Verplichte vermeldingen op de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Ook een vereenvoudigde factuur mogelijk! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.9.1.

Wat is het principe van een vereenvoudigde factuur? . . . . . . . . . . . 20

2.9.2.

Onder welke voorwaarden is een vereenvoudigde factuur mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

2.9.3.

Wat zijn de minimale vermeldingen van zo’n vereenvoudigde factuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3.1.

Via de post? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.2.

Elektronisch? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 3.2.1.

Perfect mogelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.2.2.

Hoe zit dat dan concreet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Handigheidje… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Wanneer moet u als aannemer factureren met ‘btw verlegd’? . . . . . . . . . 25 4.1.

Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4.2.

Wanneer is de regeling ‘btw verlegd’ toepasselijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

4.3.

5.

2.8.1.

Hoe moet u uw facturen versturen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.3.

4.

Specifieke vermeldingen voor werken met het oog op de beveiliging van beroepslokalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

4.2.1.

Voorwaarde 1: ‘‘Het moet een werk in onroerende staat zijn’’ . . . . . 26

4.2.2.

Voorwaarde 2: “De klant moet zelf een btw-plichtige zijn en zijn btw- aangiften indienen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Specifieke gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 4.3.1.

Werken aan de privéwoning van een btw-plichtige zelfstandige . . . . 30

4.3.2.

Werken aan een woning die eigendom is van een vennootschap, maar die privé bewoond wordt door de zaakvoerder of de bedrijfsleider . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4.3.3.

Terbeschikkingstelling van personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4.4.

Is een combinatie van het stelsel ‘btw verlegd’ en het verlaagd btw-tarief mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4.5.

Het stelsel ‘btw verlegd’ geeft aanleiding tot een btw-tegoed . . . . . . . . . . . . . . . 32

Wanneer kunt u factureren tegen 6% btw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 5.1.

Basisgegevens en -voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 5.1.1.

Basisvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

5.1.2.

Aan ú als aannemer om het btw-tarief te bewijzen! . . . . . . . . . . . . . 34

II | © Praktische Gids 2015 – Veilig en correct factureren als aannemer

5.2.

5.3.

Aan welk type pand zal u werken uitvoeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 5.2.1.

Is het een woning? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

5.2.2.

Wordt het pand gebruikt voor privébewoning? . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

5.2.3.

Wordt het pand hoofdzakelijk gebruikt voor privébewoning? . . . . . . 35

5.2.4.

Is de woning minstens vijf jaar in gebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

5.2.5.

Hoe moet u die vijf jaar beoordelen bij appartementen? . . . . . . . . . 36

Welke werken zal u precies uitvoeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 5.3.1.

Werken die gefactureerd kunnen worden tegen 6% btw . . . . . . . . . . 37

5.3.2.

Werken die nooit gefactureerd kunnen worden tegen 6% btw . . . . . 38

5.3.3.

Reinigingswerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

5.3.4.

Tuinwerkzaamheden en aanverwante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

5.3.5.

Onderscheid tussen nieuwbouw en renovatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

5.3.6.

Vergroting van een gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

5.3.7.

Stookolietanks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

5.3.8.

Leeghalen van beerputten, septische putten, waterputten, … . . . . . 42

5.3.9.

Centrale stofzuigersystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

5.3.10. Individueel waterzuiveringsstation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 5.3.11. Airconditioning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 5.3.12. Inbouwkasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 5.3.13. Kachels, radiators en convectors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 5.3.14. Zonnepanelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 5.3.15. Traplift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 5.3.16. Douchecabine met stoomunit en/of waterjet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 5.3.17. Plafondliftsysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 5.3.18. Lift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 5.4.

Is uw klant een eindverbruiker? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 5.4.1.

Wat is een eindverbruiker? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

5.4.2.

Specifieke gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

5.5.

Heeft u een attest van de klant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

5.6.

Relatie hoofdaannemer-onderaannemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 5.6.1.

U bent onderaannemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

5.6.2.

U bent hoofdaannemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

5.7.

Wat bij werken aan een appartementsgebouw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

5.8.

Wat met woningen van een vennootschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

5.9.

Wat met woningen voor dubbel gebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

5.10. Wat met woningen voor gehandicapten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 5.11. Instellingen voor gehandicapten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 5.12. Huisvesting in het kader van het sociaal beleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

III | © Praktische Gids 2015 – Veilig en correct factureren als aannemer

5.13. Afbraak en heropbouw van gebouwen in 32 welbepaalde steden en gemeenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 5.14. Wat met cohousing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

6.

7.

8.

9.

Wanneer kunt u tegen 12% btw factureren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 6.1.

Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

6.2.

Voorwaarden voor wat betreft de verkoop van woningen voor huisvesting in het kader van het sociaal beleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

6.3.

Voorwaarden voor wat betreft de werken aan woningen voor huisvesting in het kader van het sociaal beleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Grond en btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 7.1.

Wanneer wél met btw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

7.2.

Toepasselijk btw-tarief voor de grond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

7.3.

Is btw op de grond nadelig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Hoeveel tijd moet u de klant geven om te betalen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 8.1.

Algemeen principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

8.2.

Mythe van de 30 dagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

8.3.

Wat is de ideale termijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 8.3.1.

Aanbevolen betalingstermijn voor klanten-particulieren . . . . . . . . . . 66

8.3.2.

Aanbevolen betalingstermijn voor klanten-bedrijven . . . . . . . . . . . . 66

8.3.3.

Aanbevolen betalingstermijn voor de overheid als klant

. . . . . . . . . 67

Wat kunt u doen als de klant niet betaalt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 9.1.

9.2.

9.3.

9.4.

Herinnering of zgn. rappel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 9.1.1.

Commercieel én juridisch doel in één klap… . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

9.1.2.

Inhoud van de eerste herinnering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Aanmaning of ingebrekestelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 9.2.1.

Juridisch gezien veilige aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

9.2.2.

Gevolgen van een officiële aanmaning of een ingebrekestelling . . . 70

9.2.3.

Inhoud van de aanmaning of van de ingebrekestelling . . . . . . . . . . . 71

Een beroep doen op derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 9.3.1.

Incassobureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

9.3.2.

Deurwaarder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

9.3.3.

Advocaat

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Rechtstreekse vordering van de onderaannemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 9.4.1.

Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

9.4.2.

Onderaannemer versus bouwheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

9.4.3.

Hoe kunt u die rechtstreekse vordering instellen? . . . . . . . . . . . . . . 76

IV | © Praktische Gids 2015 – Veilig en correct factureren als aannemer

9.5.

Wat als uw klant wil afbetalen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

9.6.

Wat als uw klant failliet gaat?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

10. Hoe en hoelang moet u uw facturen bewaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 10.1. Hoelang moet u uw facturen bewaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 10.2. Hoe moet u uw facturen bewaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 10.3. Plaats van bewaring moet niet noodzakelijk meer in België zijn . . . . . . . . . . . . . 80

11. Sinds 2013 verplicht om de authenticiteit, integriteit en leesbaarheid te waarborgen van alle facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 11.1. Zowel voor elektronische als voor papieren facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 11.2. Authenticiteit: is de factuur wel degelijk afkomstig van die leverancier? . . . . . . . 81 11.3. Integriteit: is de inhoud van de factuur niet gewijzigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 11.4. Leesbaarheid: is de factuur door iedereen te openen en/of te lezen? . . . . . . . . . 83 11.5. Heeft dit invloed op de wijze waarop u uw facturen moet bewaren? . . . . . . . . . . 83 11.6. Specifieke controlemogelijkheden bij elektronische bewaring . . . . . . . . . . . . . . . 84

12. Een factuur op zich is niet meer voldoende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 12.1. Factuur én controlespoor vereist sinds 2013 voor uw btw-aftrek . . . . . . . . . . . . . 85 12.2. Zorgen voor een bedrijfscontrole die een ‘reconstructie’ mogelijk maakt . . . . . . 85 12.3. Welke ‘stukken’ zorgen voor een betrouwbaar controlespoor? . . . . . . . . . . . . . . 86

13. Wijziging in de zgn. opeisbaarheid van de btw sinds 2013 . . . . . . . . . . . 88 13.1. Wat moet er verstaan worden onder ‘belastbaar feit’ en ‘opeisbaarheid’? . . . . . 88 13.2. Wat waren de spelregels tot eind 2012 bij het verrichten van diensten zoals werk in onroerende staat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 13.3. Fundamentele verandering sinds 2013! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 13.3.1. De nieuwe regels samengevat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 13.3.2. Overgangsregeling voor 2013 en 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 13.3.3. En wat is de regeling vanaf 2015? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 13.3.4. Bijzonder geval als u de overheid als klant heeft . . . . . . . . . . . . . . . 96

14. Inhoudingsplicht voor fiscale en sociale schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 15. Modellen en checklisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

V | © Praktische Gids 2015 – Veilig en correct factureren als aannemer