Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, KvK Noordwest-Holland en tien andere regionale KvK's. Het onderzoek is uitgevoerd door EIM in samenwerking NL Octrooicentrum.
De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM bv. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking in welke vorm dan ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van EIM bv. EIM bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
The responsibility for the contents of this report lies with EIM bv. Quoting numbers or text in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of EIM bv. EIM bv does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.
Inhoudsopgave
1
Inleiding
5
1.1
Inleiding
5
1.2
Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie
5
1.3
Doel van het onderzoek
6
1.4
Werkwijze
6
2
Octrooischets Noordwest-Holland
9
2.1
Kerncijfers octrooien
2.2
Top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen
10
2.3
Octrooien bedrijven en instellingen
10
2.4
Octrooiaanvragen particulieren
12
2.5
Grootteklasse
14
2.6
Sectoren
14
2.7
Technologie
17
3
Octrooien in de subregio's
21
3.1
Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen
21
3.2
Sectoren
26
9
3
1
Inleiding
1.1
Inleiding Begin 2009 hebben Kamer van Koophandel Midden-Nederland en Octrooicentrum Nederland 1 een onderzoek uitgevoerd naar de innovatiekracht van MiddenNederland op basis van octrooiaanvragen als maat voor innovatie 2 . Het onderzoek heeft waardevolle inzichten gegeven in de verdeling van octrooiaanvragen naar grootteklassen qua het aantal werknemers en de branche van de aanvragende bedrijven. Ook werden innovatieve hotspots (ruimtelijke verdeling) van octrooiaanvragende bedrijven in Midden-Nederland duidelijk. De resultaten gaven aanleiding om het onderzoek te verbreden naar geheel Nederland. Het door EZ gefinancierde en door EIM uitgevoerde programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap heeft dit onderzoek in samenwerking met NL Octrooicentrum op zich genomen. Het onderzoek is mogelijk gemaakt door bijdragen van het programmaonderzoek MKB en ondernemerschap, KvK NoordwestHolland en tien andere regionale Kamers van Koophandel.
1.2
Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie Bedrijven en andere organisaties kunnen op vele manieren bezig zijn met innovatie. Een bedrijf kan een nieuw product ontwikkelen of op een slimme manier een dienst of productieproces verbeteren. Niet alle vormen van innovatie leiden echter tot octrooiaanvragen. Zo is bijvoorbeeld het ontwikkelen van software, het gebruik van internet (e-business) of een nieuwe marktstrategie over het algemeen niet octrooieerbaar. Op een technologische innovatie die industrieel toepasbaar is, kan wel octrooi worden aangevraagd. Dit kan een nieuw product zijn, maar ook een technologische verbetering van een bestaande werkwijze of een bestaand productieproces. Waarom is een onderzoek naar octrooiaanvragen interessant? Het is één van de weinige manieren om innovaties vast te leggen en de uitkomsten van deze innovaties te meten. Daarnaast zijn octrooiaanvragen een waardevol instrument om te bepalen in welke mate partijen hun innovatie, zowel in commercieel als in technisch opzicht, het beschermen waard vinden. Een octrooiaanvraag kost namelijk geld en dat zorgt ervoor dat innovaties alleen door middel van een octrooiaanvraag worden vastgelegd wanneer de aanvrager vindt dat zijn vinding waardevol genoeg is om te beschermen. Bijna elk land heeft een instantie waar een octrooiaanvraag kan worden ingediend. In Nederland is dit NL Octrooicentrum. Ook bestaan er instanties waarbij tegelijk voor meerdere landen een octrooi kan worden aangevraagd, zoals het Europees Octrooibureau (EOB) en de World Intellectual Property Organisation (WIPO).
1
2
Octrooicentrum Nederland maakt sinds begin januari 2010 deel uit van Agentschap NL en heet sinds die tijd NL Octrooicentrum. Vernieuwend ondernemen in Midden-Nederland; een onderzoek naar de herkomst van octrooien, KvK Midden-Nederland/OCNL, 2009.
5
Bij onderzoeken 3 wordt veelal gekeken naar octrooiaanvragen en niet naar verleende octrooien. Dit is ten eerste, omdat regels, procedures en de duur voor toekenning van octrooien per octrooiverlenende instantie kunnen verschillen en het soms vele jaren duurt voordat een octrooi wordt verleend. Een andere reden is dat óók wanneer een octrooi niet wordt verleend, er toch innovatieve activiteiten hebben plaatsgevonden. Bovendien vinden aanvragen dichter bij het moment van uitvinden plaats dan het verleende octrooi.
1.3
Doel van het onderzoek Doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de herkomst van octrooien in de KvK-regio Noordwest-Holland. In dit onderzoek worden de volgende vragen beantwoord: Welke bedrijven en non-commerciële organisaties vragen de meeste octrooien aan? Hoeveel octrooiaanvragen worden er in KvK Noordwest-Holland aangevraagd door bedrijven, instellingen en particulieren, en hoe verhoudt zich dat tot Nederland? Hoe groot zijn de bedrijven die octrooien aanvragen qua werkgelegenheid? Tot welke sectoren en clusters behoren deze bedrijven? Binnen welke technologiegebieden vragen deze bedrijven octrooien aan? Waar bevinden zich de innovatieve 'hotspots'?
1.4
Werkwijze Alle octrooiaanvragen van in Nederland gevestigde bedrijven, instellingen en personen die ingediend zijn bij het Europees Octrooibureau (EOB), de World Intellectual Property Organisation (WIPO) en NL Octrooicentrum zijn in beschouwing genomen. Deze octrooiaanvragen zijn gekoppeld aan het handelsregister van de Kamers van Koophandel, zodat van deze bedrijven bekend is tot welk cluster/welke sector (op basis van een SBI-code) zij behoren en hoeveel werknemers zij in dienst hebben. De werkgelegenheidscijfers bij de Kamers van Koophandel hoeven echter niet altijd accuraat te zijn, omdat deze niet jaarlijks worden geüpdatet. Om die reden zijn werkgelegenheidsgegevens uit de koppeling verrijkt met het landelijke LISA-werkgelegenheidsregister. Op de resultaten van de koppeling hebben een aantal hercorrecties plaats gevonden. Vaak vragen bedrijven namelijk octrooien aan vanuit een holding, terwijl zij wel een 'echte' bedrijfsactiviteit uitvoeren, zoals het produceren van machines of het leveren van software aan bedrijven. Deze bedrijven zijn zover mogelijk teruggekoppeld aan het bedrijfsonderdeel waar de kernactiviteit van het bedrijf plaatsvindt en waar het grootste deel van het personeel actief is. Naast de sectorstructuur en bedrijfsgrootte zijn ook de technologiegebieden van de octrooiaanvragen inzichtelijk gemaakt. Onderscheid wordt hierbij gemaakt tussen zeven sectoren (technologiegebieden) volgens de Fraunhofer/OST/INPInomenclatuur. Op deze technologiegebieden wordt dieper ingegaan in hoofdstuk twee.
3
6
Dit geldt ook voor het onderhavige onderzoek.
Bij het lezen van dit rapport is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat naar de vestigingsplaats van de aanvrager is gekeken. Deze hoeft niet gelijk te zijn aan de plaats waar de R&D-activiteiten daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Daarnaast is het belangrijk te weten dat octrooiaanvragen van de periode 2003-2007 zijn geanalyseerd. Recentere data van 2008 en 2009 zijn nog niet beschikbaar in verband met de wettelijke geheimhoudingsperiode van 18 maanden met betrekking tot publicatie van octrooigegevens.
7
2
Octrooischets Noordwest-Holland
2.1
Kerncijfers octrooien Tabel 1
Kerncijfers octrooien Noordwest-Holland 2003-2007
Onderwerp
Aantal
Landelijk aandeel
Octrooiaanvragen
466
1,3%
Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen
209
4,3%
Aanvragen particulieren
141
4,5%
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
Figuur 1
Ontwikkeling octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Noordwest-Holland 2003-2007 (index 2003 = 100)
130
120
110
100
90
80
70
60 Noordwest-Holland
Nederland 2003
2004
2005
2006
2007
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
9
2.2
Top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Tabel 2
Top 10 octrooiaanvragende bedrijven Noordwest-Holland
Bedrijfsnaam
Gemeente
Aantal octrooien
Rexam Airspray N.V.
Alkmaar
21
4Sight Innovation B.V.
Alkmaar
21
Bravilor Holding B.V.
Heerhugowaard
16
Pipelife Nederland B.V.
Enkhuizen
14
Specialty Conveyor B.V.
Hoorn
11
Driessen Aerospace Group N.V.
Wieringermeer
11
Enza Zaden Beheer B.V.
Enkhuizen
8
Nma Verkeerstechniek B.V.
Langedijk
6
Boon Edam B.V.
Edam-Volendam
6
Elephant Dental B.V.
Hoorn
5
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
Tabel 3
Top octrooiaanvragende niet-commerciële organisaties
Organisatienaam
Gemeente
Energieonderzoek Centrum Nederland
Zijpe
Aantal octrooien 48
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
2.3
Octrooien bedrijven en instellingen
2 . 3 . 1 O c t r o oi a a n v r a g e n T o e li c h t in g In de periode 2003-2007 zijn er door in Nederland gevestigde bedrijven en instellingen in totaal 34.874 octrooien aangevraagd. Zoals te zien is in tabel 4 komt slechts 1,3 procent van deze aanvragen uit de KvK-regio NoordwestHolland. Hiermee bezet Noordwest-Holland de laatste plek. Hetzelfde geldt wanneer we kijken naar het aantal octrooiaanvragende bedrijven. Om een eerlijke vergelijking te kunnen maken, moet echter wel rekening worden gehouden met de verschillen in aantallen inwoners en aantallen bedrijven tussen de verschillende regio's. Om goed te kunnen vergelijken tussen regio's is het eerlijker om de octrooidichtheid te berekenen. Het aantal octrooiaanvragende bedrijven wordt dan gedeeld door het totaal aantal bedrijven in de KvK-regio. De uitkomsten staan in Tabel 6. Wanneer wordt gekeken naar octrooidichtheid dan eindigt Noordwest-Holland in de middenmoot. Een belangrijke verklaring voor een groot aantal octrooiaanvragende bedrijven in een regio kan de aanwezigheid zijn van een groot aantal bedrijven in die regio en de sectorstructuur. Zo zal er in een regio met veel technologische bedrijven meer octrooien worden aangevraagd. In paragraaf 2.6 worden de branches en sectoren beschreven, waarvan de octrooiaanvragende bedrijven deel uitmaken.
10
2 . 3 . 2 O c t r o oi a a n vr a g e n de b e d r i j ve n e n in s t e ll i n ge n Tabel 4
Octrooiaanvragen per KvK-regio 2003-2007 (aantallen en percentages)
KvK-regio
Aantal
1
Brabant
16.409
47,1%
2
Den Haag
4.182
12,0%
3
Rotterdam
2.505
7,2%
4
Amsterdam
2.362
6,8%
5
Limburg
1.925
5,5%
6
Centraal Gelderland
1.548
4,4%
7
Midden-Nederland
1.470
4,2%
8
Oost-Nederland
1.217
3,5%
9
Zuidwest-Nederland
1.118
3,2%
10
Noord-Nederland
913
2,6%
11
Gooi-, Eem- en Flevoland
759
2,2%
12
Noordwest-Holland
466
1,3%
34.874
100%
Totaal in Nederland
Percentage
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
Tabel 5
Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen per KvK-regio 2003-2007 (aantallen en percentages)
KvK-regio
Aantal
Percentage
1
Brabant
754
15,4%
2
Oost-Nederland
525
10,7%
3
Amsterdam
517
10,5%
4
Den Haag
479
9,8%
5
Midden-Nederland
457
9,3%
6
Rotterdam
424
8,6%
7
Centraal Gelderland
357
7,3%
8
Noord-Nederland
344
7,0%
9
Gooi-, Eem- en Flevoland
303
6,2%
10
Zuidwest-Nederland
298
6,1%
11
Limburg
244
5,0%
12
Noordwest-Holland
209
4,3%
4.911
100%
Totaal in Nederland Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
11
Tabel 6
Octrooidichtheid* per KvK regio 2003-2007
KvK-regio
Octrooidichtheid*
1
Brabant
0,56%
2
Centraal Gelderland
0,51%
3
Oost-Nederland
0,50%
4
Midden-Nederland
0,45%
5
Zuidwest-Nederland
0,42%
6
Den Haag
0,41%
7
Noordwest-Holland
0,39%**
8
Gooi-, Eem- en Flevoland
0,38%
9
Amsterdam
0,37%
10
Limburg
0,37%
11
Rotterdam
0,36%
12
Noord-Nederland
0,33%
Nederland
0,42%
*
Aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal hoofdvestigingen. Bron: aantal bedrijven (hoofdvestigingen) is Handelsregister Kamer van Koophandel.
** Een hoge of lage octrooidichtheid kan deels verklaard worden door de sectorstructuur en grootteklassenverdeling in een regio. Technologische bedrijven vragen bijvoorbeeld relatief vaker octrooien aan. Als hiervoor wordt gecorrigeerd, heeft Noordwest- Holland een octrooidichtheid van 0,44% boven het landelijk gemiddelde. Op basis van een gecorrigeerde ranglijst neemt Noordwest-Holland dan een zesde plaats in. Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
2.4
Octrooiaanvragen particulieren T o e li c h t in g T a b e l 7 Niet alleen het aantal bedrijven dat octrooien aanvraagt is van belang voor de innovatiekracht van een regio, ook het aantal particulieren dat een aanvraag doet, draagt daaraan bij. Vanuit een uitvinding van een particulier kan immers in de toekomst een bedrijf ontstaan. Een hoog aantal particulieren dat een octrooiaanvraag doet, zou in de toekomst dus kunnen leiden tot een groter aantal innovatieve startende bedrijven. Tabel 7 toont het aantal aanvragen van particulieren dat vanuit de verschillende KvK-regio's is gedaan. Ook voor particulieren geldt dat een hoog aantal octrooien verklaard kan worden door een grote bevolkingsomvang in een regio. Om eerlijk te kunnen vergelijken tussen regio's is het aantal particulieren dat een octrooi aanvraagt, gedeeld door het aantal inwoners. Figuur 2 geeft de octrooidichtheid van particulieren weer per 10.000 inwoners.
12
Tabel 7
Octrooiaanvragen van particulieren
KvK-regio
Aantal
Percentage
1
Brabant
574
18,2%
2
Den Haag
382
12,1%
3
Amsterdam
315
10,0%
4
Oost-Nederland
303
9,6%
5
Midden-Nederland
242
7,7%
6
Centraal Gelderland
240
7,6%
7
Rotterdam
239
7,6%
8
Gooi-, Eem- en Flevoland
215
6,8%
9
Noord-Nederland
208
6,6%
10
Limburg
151
4,8%
11
Noordwest-Holland
141
4,5%
12
Zuidwest-Nederland
136
4,3%
Totaal in Nederland
3.146
100%
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
Figuur 2
Octrooidichtheid van particulieren. Aantal octrooiaanvragen per 10.000 inwoners
3,50
3,00
2,50
2,00
1,50
1,00
0,50
Ne de rla nd
d
m No or dNe de rla nd
Ro tte rd a
er lan es tN ed
Lim
bu rg Zu idw
er lan d
nd
al Ge ld
nd
ed er la
Ce nt ra
Oo st N
es t-H oll a
No or dw
er lan
d
m ste rd a
dd en -N ed Mi
-e n Go oi,E em
Am
g
Fle vo lan d
Ha a De n
Br ab an t
0,00
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
13
2.5
Grootteklasse T o e li c h t in g Om de grootte van de octrooiaanvragende bedrijven te bepalen, zijn de bedrijven gekoppeld aan de werkgelegenheidscijfers uit het Handelsregister. Deze gegevens zijn verrijkt met werkgelegenheidscijfers uit het landelijke LISA-register. Zo ontstaat de mogelijkheid om een beeld te vormen van de verdeling van de octrooiaanvragen en de octrooiaanvragende bedrijven naar verschillende grootteklassen. Figuur 3 biedt inzicht in de grootteklassenverdeling van octrooiaanvragen in KvK-regio Noordwest-Holland in vergelijking met die in Nederland. Figuur 3
Octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven in Noordwest-Holland en
octrooiaanvragende bedrijven
Nederland naar grootteklasse
70%
Noordwest-Holland
13%
58%
Nederland
56%
9%
12%
19%
2%3%
6%
4%
14%
1%
octrooiaanvragen
Noordwest-Holland
20%
12%
Nederland
15%
8%
Micro (0-9)
6%
70%
Klein (10-49)
Middel-groot (50-199)
1%
Groot (200+)
Onbekend
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
2.6
Sectoren In de tabellen 8 t/m 11 staat de verdeling weergegeven van de octrooiaanvragen per sector en grootteklasse.
14
Tabel 8
% octrooiaanvragen per sector ten opzichte van totaal octrooiaanvragen Noordwest Holland + vergelijking met Nederland
Sector
Noordwest-Holland
Nederland
Landbouw, jacht en bosbouw
0,0%
0,0%
Visserij
0,0%
0,0%
Winning van delfstoffen
1,3%
0,4%
33,0%
73,0%
Nutsbedrijven
0,0%
0,1%
Bouwnijverheid
4,9%
1,4%
13,9%
5,4%
Horeca
0,0%
0,0%
Financiële instellingen
1,5%
0,5%
Gezondheids- en welzijnszorg
0,0%
1,1%
Vervoer, opslag en communicatie
0,0%
0,7%
34,1%
10,7%
Overheid
0,0%
0,0%
Onderwijs
0,0%
1,4%
dienstverlening
0,9%
0,7%
Vermarkten van octrooien
3,9%
1,8%
Holdings
5,2%
2,2%
Overig
1,3%
0,6%
Totaal
100%
100%
Industrie
Reparatie en handel
Zakelijke dienstverlening
Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
15
Tabel 9
% octrooiaanvragende bedrijven per sector ten opzichte van totaal octrooiaanvragende bedrijven Noordwest Holland + vergelijking met Nederland
Sector
Noordwest-Holland
Nederland
Landbouw, jacht en bosbouw
0,0%
0,2%
Visserij
0,0%
0,1%
Winning van delfstoffen
2,9%
0,9%
26,3%
28,8%
Nutsbedrijven
0,0%
0,4%
Bouwnijverheid
7,2%
4,5%
19,6%
18,1%
Horeca
0,0%
0,2%
Financiële instellingen
2,9%
1,8%
Gezondheids- en welzijnszorg
0,0%
1,4%
Vervoer, opslag en communicatie
0,0%
1,1%
23,9%
24,5%
Overheid
0,0%
0,2%
Onderwijs
0,0%
0,8%
dienstverlening
1,4%
1,5%
Vermarkten van octrooien
2,9%
3,3%
Holdings
9,6%
8,3%
Overig
3,3%
4,0%
Totaal
100%
100%
Industrie
Reparatie en handel
Zakelijke dienstverlening
Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
Tabel 10
Octrooiaanvragen per sector naar grootteklasse (in aantal werkzame personen)*
Sector/grootteklasse
Micro
Klein
Middelgroot
Groot
(0-9)
(10-49)
(50-199)
(200+)
Totaal
Industrie
29%
18%
43%
10%
100%
Bouwnijverheid
74%
22%
4%
0%
100%
Reparatie en handel
61%
11%
28%
0%
100%
Zakelijke dienstverlening
66%
2%
1%
31%
100%
Noordwest-Holland gemiddeld
56%
9%
19%
14%
100%**
Nederland gemiddeld
15%
8%
6%
70%
100%**
* In deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waar het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter is dan 10. ** telt niet op tot 100% vanwege ontbreken categorie ‘onbekend’ Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
16
Tabel 11
Octrooiaanvragende bedrijven per sector naar grootteklasse (in aantal werkzame personen)*
Sector/grootteklasse
Micro
Klein
Middelgroot
Groot
(0-9)
(10-49)
(50-199)
(200+)
Totaal
Industrie
44%
25%
27%
4%
100%
Bouwnijverheid
73%
20%
7%
0%
100%
Reparatie en handel
73%
12%
15%
0%
100%
Zakelijke dienstverlening
88%
6%
2%
4%
100%
Noordwest-Holland gemiddeld
70%
13%
12%
2%
100%**
Nederland gemiddeld
58%
20%
12%
6%
100%**
* In deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waar het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter is dan 10. ** telt niet op tot 100% vanwege ontbreken categorie ‘onbekend’ Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
2.7
Technologie T o e li c h t in g In deze paragraaf wordt gekeken binnen welke technologiegebieden de meeste octrooien worden aangevraagd. Aan de hand van de Fraunhofer/OST/INPI-tabel (1993) wordt iedere octrooiaanvraag aan de hand van de IPC-codes waarop de aanvraag betrekking heeft, toegekend aan één of meerdere hoofdgebieden, te weten: I.
Elektriciteit en elektronica
II.
Instrumenten
III. Chemie en materialen IV.
Farmacie en biotechnologie
V.
Industriële processen
VI.
Werktuigbouw en machines
VII. Consumentenproducten, bouw en mijnbouw Om de sterke en zwakke punten van de KvK Noordwest-Holland duidelijker naar voren te brengen, is voor de zeven technologiegebieden in zogenaamde spindiagrammen aangegeven of de betreffende KvK-regio slechter of beter dan het gemiddelde van Nederland scoort. Dit gebeurt aan de hand van de specialisatieindex. Een specialisatie-index groter dan 1 geeft aan dat er meer dan gemiddeld aanvragen voor betreffende technologieën worden ingediend. Een waarde kleiner dan 1 betekent dat juist minder octrooien dan gemiddeld worden aangevraagd in het betreffende technologiegebied. In figuur 6 staat de bijdrage van NoordwestHolland aan het landelijke totaal van octrooiaanvragen in een bepaald technologiegebied weergegeven. Figuur 4 geeft de verhouding weer in Noordwest-Holland van de technologiegebieden ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De vette lijn in het diagram is het landelijk gemiddelde. Omdat Philips met zijn vele octrooiaanvragen een grote invloed op de uitkomst van de figuur heeft, is in Figuur 5 Philips buiten de cijfers gehouden. In figuur 6 staat de bijdrage van Noordwest-Holland aan het landelijke totaal van octrooiaanvragen in een bepaald technologiegebied weergegeven.
17
Figuur 4
Technologiegebieden Noordwest-Holland
I. Elektriciteit en elektronica V II. Consumentenproducten, bouw , mijnbouw
3 2
II. Instrumenten
1
V I. Werktuigbouw en machines V . Industriële processen
0
III. Chemie en materialen IV . Farmacie en Biotechnologie
Bron: NL Octrooicentrum, 2010.
Figuur 5
Technologiegebieden Noordwest-Holland (excl. Philips)
I. Elektriciteit en elektronica V II. 3 2 Consumentenproducten, II. Instrumenten 1 bouw , mijnbouw 0 V I. Werktuigbouw en III. Chemie en materialen machines IV . Farmacie en V . Industriële processen Biotechnologie
Bron:NL Octrooicentrum, 2010.
18
Figuur 6
Technologiegebieden per KvK-regio
I. Elektriciteit en elektronica
II. Instrumenten
Brabant Den Haag Rotterdam
III. Chemie en materialen
Amsterdam Limburg Centraal Gelderland
IV. Farmacie en Biotechnologie
Midden-Nederland Oost Nederland Zuidwest Nederland
V. Industriële processen
Noord Nederland Gooi, Eem- en Flevoland
VI. W erktuigbouw en machines
Noordwest-Holland
VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Bron: NL Octrooicentrum, 2010.
19
3
Octrooien in de subregio's
In het vorige hoofdstuk is ingegaan op de herkomst van octrooien voor sectoren, grootteklassen en technologiegebieden voor Noordwest-Holland als geheel. Dit hoofdstuk laat de verdeling zien van octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven en instellingen voor de subregio's van KvK Noordwest Holland, te weten Kop van Noord-Holland, Noord-Kennermerland, Waterland en West-Friesland.
3.1
Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Tabel 12
Octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven naar subregio
Subregio
Octrooiaanvragen aantal
percentage
Octrooiaanvragende bedrijven aantal
percentage
Kop van Noord-Holland
108
23,2%
34
16,3%
Noord-Kennemerland
197
42,3%
83
39,7%
39
8,4%
26
12,4%
West-Friesland
122
26,2%
66
31,6%
Noordwest-Holland
466
100%
Waterland
209
100%
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
T o e li c h t in g In Figuur 7 is de ruimtelijke verdeling van de octrooiaanvragende bedrijven geprojecteerd op een postcode-4-kaart. Dat wil zeggen dat alle bedrijven die tot dezelfde 4-cijferige postcode behoren, samengevoegd worden tot een stip. Hoe groter de stip, des te meer bedrijven. In Figuur 8 zijn de octrooiaanvragen op een kaart weergegeven. In Figuur 9 staat de octrooidichtheid voor alle subregio's in Nederland weergegeven. In de donkere gebieden bevinden zich naar verhouding meer octrooiaanvragende bedrijven, in de lichte gebieden minder.
21
Figuur 7
Octrooiaanvragende bedrijven KvK regio Noordwest-Holland
Bron: EIM 2010.
22
Figuur 8
Kaart octrooiaanvragen KvK Noordwest-Holland
Bron: EIM, 2010.
23
Tabel 13
Octrooidichtheid subregio's Noordwest-Holland
Subregio's
Octrooidichtheid*
Kop van Noord-Holland
0,31%
Noord-Kennermerland
0,45%
Waterland
0,27%
West-Friesland
0,44%
Noordwest-Holland
0,39%
Nederland
0,42%
* Aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal hoofdvestigingen. Bron: aantal bedrijven (hoofdvestigingen) is Handelsregister Kamer van Koophandel. Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
24
Figuur 9
Kaart octrooidichtheid KvK-subregio's
Bron: EIM, 2010.
25
3.2
Sectoren Tabel 14
Octrooiaanvragen naar sector en subregio
Kop van
Noord-
Noord-
Kenner-
Holland
merland
Landbouw, jacht en bosbouw
0,0%
Visserij Winning van delfstoffen
West-
Noordwest-
Waterland
Friesland
Holland
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
1,0%
0,0%
3,3%
1,3%
0,4%
22,2%
38,6%
41,0%
31,1%
33,0%
73,0%
Nutsbedrijven
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,1%
Bouwnijverheid
2,8%
4,1%
10,3%
6,6%
4,9%
1,4%
Reparatie en handel
9,3%
12,2%
15,4%
20,5%
13,9%
5,4%
Horeca
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
Financiële instellingen
1,9%
1,0%
7,7%
0,0%
1,5%
0,5%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
1,1%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,7%
56,5%
35,0%
10,3%
20,5%
34,1%
10,7%
Overheid
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
Onderwijs
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
1,4%
dienstverlening
0,0%
2,0%
0,0%
0,0%
0,9%
0,7%
Vermarkten van octrooien
3,7%
0,0%
5,1%
9,8%
3,9%
1,8%
Holdings
2,8%
5,1%
7,7%
6,6%
5,2%
2,2%
Overig
0,9%
1,0%
2,6%
1,6%
1,3%
0,6%
Totaal
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Sector/(sub)regio
Industrie
Nederland
Gezondheids- en welzijnszorg Vervoer, opslag en communicatie Zakelijke dienstverlening
Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
26
Tabel 15
Octrooiaanvragende bedrijven naar sector en subregio
Sector/(sub)regio
Kop van
Noord-
Noord-
Kennermer
Holland
land
West-
Noordwest-
Waterland
Friesland
Holland
Nederland
Landbouw, jacht en bosbouw
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,2%
Visserij
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,1%
Winning van delfstoffen
0,0%
2,4%
0,0%
6,1%
2,9%
0,9%
26,5%
24,1%
26,9%
28,8%
26,3%
28,8%
Nutsbedrijven
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,4%
Bouwnijverheid
5,9%
6,0%
11,5%
7,6%
7,2%
4,5%
20,6%
19,3%
19,2%
19,7%
19,6%
18,1%
Horeca
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,2%
Financiële instellingen
2,9%
2,4%
11,5%
0,0%
2,9%
1,8%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
1,4%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
1,1%
29,4%
31,3%
11,5%
16,7%
23,9%
24,5%
Overheid
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,2%
Onderwijs
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,8%
dienstverlening
0,0%
3,6%
0,0%
0,0%
1,4%
1,5%
Vermarkten van octrooien
2,9%
0,0%
3,8%
6,1%
2,9%
3,3%
Holdings
8,8%
8,4%
7,7%
12,1%
9,6%
8,3%
Overig
2,9%
2,4%
7,7%
3,0%
3,3%
4,0%
Totaal
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Industrie
Reparatie en handel
Gezondheids- en welzijnszorg Vervoer, opslag en communicatie Zakelijke dienstverlening
Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige
Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, 2010.
27
