Literatuur
Bögels, S.M. & Oppen, P. van (in press). Cognitieve therapie: theorie en praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bögels, S.M. & Voncken, M.J. (submitted). Mindfulness- and taskconcentration training versus structured cognitive therapy for social anxiety disorder. Bögels, S.M., Alden, L.E., Beidel, D.C., Clark, L.A., Pine, D.S., Stein, M.B., & Voncken, M.J. (2010). Social anxiety disorder: Questions and answers for the DSM-V. Depression and Anxiety, 27, 168-189. Carr, A.T. (1974). Compulsive neurosis: A review of the literature. Psychological Bulletin, 81, 311-318. Clark, D.M. (2001). A cognitive perspective on social phobia. In: W.R. Crozier & L.E. Alden (Eds.), International handbook of social anxiety: Concepts, research and interventions relating to the self and shyness (pp. 405-430). New York, NY, US: John Wiley & Sons Ltd. Clark, D.M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In: R.G. Heimberg, M.R. Liebowitz, D.A. Hope, & F.R. Schneier (Eds.), Social Phobia: diagnosis, assessment and treatment (pp. 69-93). New York: The Guilford Press. Dam Baggen, R. van & Kraaimaat, F. (2000). Group social skills training or cognitive group therapy as the clinical treatment of choice for generalized social phobia? Journal of Anxiety Disorders, 14, 437-451. Feske, U. & Chambless, D.L. (1995). Cognitive behavioral versus exposure only treatment for social phobia: A meta-analysis. Behavior Therapy, 26, 695-720. Foa, E.B., Franklin, M.E., Perry, K.J., & Herbert, J.D. (1996). Cognitive biases in generalized social phobia. Journal of Abnormal Psychology, 105, 433-439. Hofmann, S.G. (2004). Cognitive mediation of treatment change in social phobia. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72, 392-399. Karantzis, N. & Lampropoulos, G.K. (2002). Reflecting on homework in psychotherapy: What can we conclude from research and experience? Journal of Clinical Psychology, 58, 577-585. Kim, E.J. (2005). The effect of the decreased safety behaviors on anxiety and negative thoughts in social phobics. Journal of Anxiety Disorders, 19, 69-86. McManus, F., Clark, D.M., & Hackmann, A. (2000). Specificity of cognitive biases in social phobia and their role in recovery. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 28, 201-209. Mortberg, E., Clark, D.M., Sundin, O., & Wistedt, A.A. (2007). Intensive group cognitive treatment and individual cognitive therapy vs. treatment as usual in social phobia: a randomized controlled trial. Acta Psychiatrica Scandinavica, 115, 142-154. Scholing, A. & Emmelkamp, P.M. (1993). Exposure with and without cognitive therapy for generalized social phobia: Effects of individual and group treatment. Behaviour Research and Therapy, 31, 667-681.
M. J. Voncken, S. M. Bögels, Cognitieve therapie bij sociale angst, DOI 10.1007/978-90-313-8591-1, © 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
100
Cognitieve therapie bij sociale angst
Sperry, L., Carlson, J., & Kjos, D. (2003). Becoming an effective therapist. Needham Heights, MA, US: Allyn and Bacon. Stangier, U., Heidenreich, T., Peitz, M., Lauterbach, W., & Clark, D.M. (2003). Cognitive therapy for social phobia: Individual versus group treatment. Behaviour Research and Therapy, 41, 991-1007. Voncken, M.J. & Bögels, S.M. (2005). Specifieke preoccupaties bij sociale fobie: theorie en nieuwe behandeltechnieken. Directieve Therapie, 25, 165-175. Voncken, M.J. & Bögels, S.M. (2006). Changing interpretation and judgmental bias in social phobia: A pilot study of a short, highly structured cognitive treatment. Journal of Cognitive Psychotherapy, 20, 59-73. Voncken, M.J., Bögels, S.M., & Vries, K. de (2003). Interpretation and judgmental biases in social phobia. Behaviour Research and Therapy, 41, 1481-1488. Wells, A., Clark, D.M., Salkovskis, P., Ludgate, J., Hackmann, A., & Gelder, M. (1995). Social phobia: The role of in-situation safety behaviors in maintaining anxiety and negative beliefs. Behavior Therapy, 26, 153-161. Wells, A. & Papageorgiou, C. (1998). Social phobia: Effects of external attention on anxiety, negative beliefs, and perspective taking. Behavior Therapy, 29, 357-370.
Over de auteurs
Dr. Marisol J. Voncken (1976) is werkzaam als universitair docent bij het departement Clinical Psychological Science van de faculteit Psychology and Neuroscience aan de Maastricht University. Ze werkt daarnaast als cognitief gedragstherapeut VGCt (Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve therapie) bij de RIAGG Maastricht. Verder is zij senior lid van onderzoeksschool Experimentele Psychopathologie (EPP). Voncken promoveerde in 2006 aan de Maastricht University op het proefschrift Afraid of being disliked: From distorted cognitions to interpersonal problems in social phobia. Zij doet onderzoek naar en publiceert regelmatig over instandhoudende factoren bij sociale-angststoornis. Daarnaast ontwikkelt en evalueert zij interventies voor socialeangststoornis. Verder is Voncken actief bij de VGCt als lid van de congrescommissie van het najaarscongres en bestuurslid van de sectie angststoornissen. Prof. dr. Susan M. Bögels is psychotherapeut en hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en directeur van de academische kliniek voor de behandeling van ouders en kinderen in Amsterdam (Firenze). Zij heeft uitgebreid gepubliceerd en publiceert nog regelmatig over instandhoudende factoren bij sociale-angststoornis. Bögels ontwikkelde en evalueerde verschillende therapieprogramma’s voor sociale angststoornis, waaronder cognitieve therapie, taakconcentratietraining en mindfulness. Haar huidige onderzoek richt zich op de overdracht van angststoornissen van ouders op kinderen, gezinsbehandeling en de rol van aandacht in de ontwikkeling en instandhouding van psychopathologie, waaronder mindfulness. Zij is verder lid van de DSM-V angststoornissenwerkgroep.
M. J. Voncken, S. M. Bögels, Cognitieve therapie bij sociale angst, DOI 10.1007/978-90-313-8591-1, © 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Toelichting op de dvd
Op de dvd treft u de volgende fragementen aan:
1 Formuleren van de ‘eigen situaties’ In dit fragment ziet u hoe een ‘eigen situatie’ door de therapeut samen met de cliënt wordt geformuleerd. 2 Identificeren van de juiste ‘eigen situaties’ en focus van therapie In dit fragment ziet u een valkuil in het formuleren van de ‘eigen situaties’: de focus van de therapie moet niet gericht zijn op negatieve gedachten over veiligheidsgedrag, maar op negatieve gedachten over gezond, normaal sociaal gedrag. 3 Stap 3: De interpretatie-brainstorm In dit fragment maakt de cliënt samen met de therapeut een interpretatie-brainstorm over een van de ‘eigen situaties’. U ziet op welke manier de therapeut de cliënt stimuleert om verschillende interpretaties te verzinnen. 4 Stap 5: Het taartdiagram In dit fragment wordt een taartdiagram gemaakt op basis van een eerder geformuleerde brainstorm. De cliënt wordt hiermee uitgedaagd om een realistische schatting te maken van de kans dat de eigen negatieve spontane interpretatie ook werkelijk waar is. 5 Stap 6: De ernstschaal Hier ziet u hoe een ernstschaal opgezet wordt om de cliënt te helpen een realistischere inschatting te maken van de ernst van het spontane, negatieve oordeel dat zij vreest. 6 Experiment: observatie In dit fragment kunt u zien hoe u een observatie-experiment kunt gebruiken als een cliënt het nog niet aandurft om zelf actief iets uit te proberen in een sociale situatie (i.e., een gedragsexperiment). M. J. Voncken, S. M. Bögels, Cognitieve therapie bij sociale angst, DOI 10.1007/978-90-313-8591-1, © 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Toelichting op de dvd
7 Experiment: gedragsexperiment In dit fragment bedenken de cliënt en therapeut samen een gedragsexperiment. De cliënt gaat zelf iets uitproberen in een sociale situatie om te ontdekken of de negatieve, spontane interpretatie of de meer rationele interpretatie klopt.
103
