Afrika-Vereniging van de Universiteit Gent Vereniging zonder winstoogmerk
Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent 1ste verdieping, lokaal 115 T: (09)267 71 42 e-mail:
[email protected] website: http://www.avrug.be
Perstekst
10 jaar democratie Zuid-Afrika: Greg MARINOVICH, fotografie Fototentoonstelling georganiseerd door de Afrika-Vereniging van de Universiteit Gent, v.z.w. in samenwerking met de volgende partners:
19.4.2004 – 19.5.2004
[ maandag tot vrijdag: 8u00-17u00 (tijdens het weekend gesloten) ]
Universiteitsbibliotheek Rozier 9 9000 Gent
1
10 jaar democratie in Zuid-Afrika In 1994 werd Nelson Rolihlahla Mandela de eerste zwarte president van ZuidAfrika. Dat betekende het definitieve einde van die lange, donkere tijd die Apartheid heette. Decennia lang werd Zuid-Afrika volkomen gedomineerd door een kleine blanke minderheid, terwijl de grote meerderheid van zwarten en kleurlingen, van talloze verschillende bevolkingsgroepen, geen burgerrechten hadden. De Apartheidsperiode ging gepaard met veel geweld: structureel geweld, gericht tegen al wie zich tegen het discriminerende regime probeerde te verzetten of geweld tussen de onderdrukte bevolkingsgroepen onderling als gevolg van armoede en ideologische tegenstellingen … Toen eindelijk de Apartheid afgeschaft werd en Mandela president werd, vreesden velen dat deze drastische politieke veranderingen zouden leiden naar nog meer geweld en burgeroorlog . Maar het was niet zo, en dat was vooral te danken aan de persoonlijkheid van Mandela, en de wil van velen om een nieuwe samenleving op te bouwen. Intussen zijn we tien jaar verder. Er is meer rechtvaardigheid in Zuid-Afrika, maar niemand zal ontkennen dat het land ook met grote problemen kampt zoals armoede en aids. Aanhoudende onveiligheid en geweld kenmerken ook het nieuwe Zuid-Afrika, maar wie al te vlug met de vinger wijst, moet beseffen dat Zuid-Afrika voor een enorme opdracht staat: hoe speel je het klaar om bevolkingsgroepen die decennia lang met getrokken messen tegenover mekaar stonden, daartoe van hogerhand aangemoedigd, met mekaar te leren leven in vrede en in respect voor mekaars eigenheid? Hoe bouw tegen zo'n achtergrond een nieuwe, multiculturele maatschappij op? Zuid-Afrika heeft op dit terrein in de tien jaren die voorbij zijn, enorme prestaties geleverd – denk maar aan de Waarheids- en Verzoeningscommissie. Het zijn vooral de problemen die de media halen, maar wij willen hier vooral de positieve kanten benadrukken, de grootse prestaties die het land al geleverd heeft op het gebied van multiculturele maatschappijopbouw. De Afrika-Vereniging van de Universiteit Gent (AVRUG) organiseert van 19 april tot 19 mei 2004 in de Universiteitsbibliotheek een tentoonstelling met foto's van de Zuid-Afrikaanse fotograaf Greg Marinovich, de man die de moeilijke overgang van Apartheid naar Vrijheid pakkend illustreerde zijn foto's. Tenslotte is er ook een samenwerking van start gegaan tussen de Gentse universiteit en de University of Western Cape (Kaapstad). Ook die staat in het teken staat van de hele maatschappijopbouw.
2
Carl Uytterhaegen en Greg Marinovich Carl Uytterhaegen is de man die aan de basis ligt van deze fototentoonstelling, de man ook die Marinovich overhaalde om vanuit het verre Zuid-Afrika over te komen naar Gent om de opening bij te wonen. Uytterhaegen, leraar fotografie aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent en aan het Hoger St. Lucas Instituut in Brussel van 1971 tot 1977 en zelf documentair fotograaf ontmoette Greg Marinovich enkele jaren geleden in Ficksburg, Zuid-Afrika. We laten hem zelf aan het woord over wat hij er zag en ervaren heeft. "Sebastian Balic: nooit van gehoord. En nochtans is hij een Pulitzerprijs-winnaar. Greg Marinovich: die kennen we natuurlijk, de Bang Bang Club, Zuid-Afrika en de rellen in het begin van de jaren '90. Democratie in Zuid Afrika is voor mij de allerbelangrijkste gebeurtenis van het einde van de vorige eeuw. Greg Marinovich is de belangrijkste fotograaf die de strijd om die democratie in beeld heeft gebracht. Aan de telefoon had hij het me zo goed uitgelegd en desondanks stond ik daar dan in de middle of nowhere en geen spoor van wat hij me had uitgelegd. Het dichtstbijzijnde huis was veraf. Daar hebben ze Greg gebeld en daar is hij mij komen ophalen, niet onverstandig achteraf bekeken. Naar Vlaamse maatstaven woont hij op een godvergeten plaats. Het is er mooi en op het loeien van de koeien na hoor je er alleen vogels fluiten. Ik had een jonge man verwacht, zo klonk je door de telefoon. Zet je. Koffie?. Meteen een rosse kater op mijn schoot. Van op afstand boezemt een Pulitzerprijs-winnaar ontzag in. Oog in oog ermee begin ik langzaam, voorzichtig en met schroom aan mijn vragenlijstje over het verwerkingsproces van al het geweld dat hij gezien en beleefd heeft bij het fotograferen van de rellen in de townships. Het schrijven van mijn boek en de Waarheidscommissie waren een catharsis. Ik denk dat alles zo goed als verwerkt is al ben ik mij ervan bewust dat je die belevenissen nooit volledig uit je lijf krijgt. De duimdikke stalen tralies rond raam en deur van de gastenkamer verzekerden me een veilige nachtrust. In oneindigheid hebben we ontbeten, Greg, de communistische schoonzoon (zoals zijn schoonvader hem grappend noemt), Leonie, zijn tedere vrouw en ik, de jongeman uit het noorden."
Meer over Carl UYTTERHAEGEN: http://users.pandora.be/carl.uytterhaegen/
3
Praktische informatie De tentoonstelling: toegang gratis • •
19 april 2004 – 19 mei 2004 van maandag tot vrijdag van 8u00 tot 17u00 (tijdens het weekend gesloten) Universiteitsbibliotheek, Rozier 9, 9000 Gent
Lezing door de fotograaf Greg Marinovich: toegang gratis • • •
21 april 2004 om 14u00 in de refter van "Het Pand", Onderbergen 1, 9000 Gent
4
Afrika-Vereniging van de Universiteit Gent, v.z.w. Doelstelling Verspreiden van wetenschappelijk onderbouwde informatie om de ontwikkeling te bevorderen van kritische standpunten met betrekking tot Afrika, al dan niet tegen de achtergrond van globalisering. Bevorderen van netwerkvorming tussen studenten, oudstudenten en personeel van de Universiteit Gent en andere Afrika-belangstellenden in binnen- en buitenland. Om deze doelstelling te verwezenlijkingen biedt de AVRUG op haar website gratis informatie en documentatie over Afrika aan en organiseert zij jaarlijks een aantal activiteiten.
Kroniek De AVRUG werd opgericht op 9 mei 1972 als feitelijke vereniging. Op 23 september 1974 werd de vereniging een v.z.w. waarvan de statuten verschenen in de Bijlage van het Staatsblad van 19 december 1974. De nieuwe voorzitter werd professor dr. Marcel Van Spaandonck. De confrontatie met de vooroordelen over Afrika deed bij de AVRUG de belangstelling groeien voor fenomenen als beeldvorming, etnocentrisme, eurocentrisme en racisme. Dit leidde tot de oprichting op 1 januari 1980 van het Centrum voor Mondiale Vorming (CMV). In 1983 werkte het CMV met drie personeelsleden in het kader van het DACproject Mondiale Vorming: Informatie en Documentatie – een dienstverlenende functie waarvan de AVRUG de promotor was. In 1992 ging de AVRUG samenwerken met de Provincie Oost-Vlaanderen, meer in het bijzonder met het Provinciaal Centrum voor Interculturele Vorming (PCIV), sedert 2000 de Dienst Minderheden van de Provincie Oost-Vlaanderen. In de lokalen van deze provinciale dienst zette het Centrum voor Mondiale Vorming zijn dienstverlenende taak verder. In de tweede helft van de jaren '90 was de wereld van informatie en documentatie grondig veranderd. Virtuele informatie- en documentatiecentra zagen het licht als websites op het World Wide Web. Deze vaststelling was met het jaar 2000 in zicht de aanzet tot een heroriëntering van de documentaire dienstverlening van het Centrum voor Mondiale Vorming. In plaats van verder (moeizaam) te blijven investeren in een uitbreiding van het aanbod, werd geopteerd voor de uitbouw van een virtueel informatiepunt, in concreto een website. In 1999 werd beslist een website van de AVRUG uit te bouwen en het Centrum voor Mondiale Vorming virtueel te laten voortbestaan als een onderdeel van die website, met de naam Informatiepunt Culturen als Buren (iCAB). Voor iCAB kon de AVRUG rekenen op financiële steun van de Provincie Oost-Vlaanderen.
5
Naar aanleiding van 30 jaar AVRUG: een portret Em. prof. dr. Marcel Van Spaandonck (Universiteit Gent)
De grote bezieler van de AVRUG is zeker Marcel Van Spaandonck geweest. Zonder zijn inzet en engagement was er nooit sprake geweest van een AfrikaVereniging aan de Gentse universiteit. Vandaar dit portret als eerbetoon.
Marcel Van Spaandonck Marcel Van Spaandonck werd geboren in SintNiklaas op 16 mei 1925 als zoon van een metaalarbeider en een thuiswerkende moeder. Na zijn middelbaar onderwijs deed hij administratief werk tot hij in 1952 naar BelgischCongo vertrok om er te werken bij de de spoorwegen. Van 1955 tot 1958 was hij directeur van de magazijnen voor goederenoverslag in het centrale knooppunt Kolwezi. Terug in België studeerde hij Afrikaanse talen en geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Gent waar hij in 1963 een doctoraat behaalde en in 1967 een speciaal doctoraat. In 1962 werd hij assistent aan de Gentse Rijksuniversiteit en in 1968 trok hij naar de Verenigde Staten waar hij tot 1969 assistant professor was in het Department of Linguistics van de State University of Texas in Austin. In 1970 was hij opnieuw verbonden aan de Gentse Rijksuniversiteit waar hij Swahili doceerde en co-directeur was van het Seminarie voor Negro-Afrikaanse Taal- en Letterkunde. In 1974 werd hij voorzitter van de in 1972 opgerichte Afrika-Vereniging van de Rijksuniversiteit Gent (AVRUG). In 1976 werd hij gewoon hoogleraar en in 1978 directeur van het nieuwe Seminarie voor Swahili en de Taalproblematiek van Ontwikkelingsgebieden. In de periode 1986-1988 was hij decaan van de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte. In 1992 werd hij emeritus. Naast zijn academische loopbaan was Marcel Van Spaandonck bijzonder begaan met de Noord-Zuid-verhoudingen en de multiculturele samenleving. Deze dubbele bekommernis resulteerde in de oprichting in 1980 van het Centrum voor Mondiale Vorming als onderdeel van de AVRUG. Momenteel is Marcel Van Spaandonck ere-voorzitter van de AVRUG.
6
"http://www.avrug.be": de website van de AVRUG - inhoud Portret
Kennismaking met de AVRUG: doelstelling, statuten, leden, jaarverslagen en kroniek. Vroegere activiteiten (sinds 1972): congressen, conferenties, tentoonstellingen, overige activiteiten en publicaties.
Nieuw
Overzicht van de nieuwe items op de website, inclusief links.
Forum
In deze rubriek kunnen zowel leden als niet leden hun mening kwijt over onderwerpen die aansluiten bij de doelstellingen van de AVRUG. Ook belangrijke activiteiten van derden worden hier aangekondigd.
Documenten
Deze rubriek bevat documenten die minder gebonden zijn aan de actualiteit: artikels, beeldmateriaal, pakketten (thematisch gebundelde artikels), scripties en de catalogus van de bibliotheek van de AVRUG.
Links
Een uitgebreide verzameling links ("Afrika" en "Info") die gepresenteerd worden in een doorgedreven systematisch overzicht.
iCAB
Het informatiepunt Culturen Als Buren is de catalogus van de bibliotheek van de Dienst Minderheden van de Provincie Oost-Vlaanderen.
Contact
Coördinaten en andere contactgegevens.
Colofon
Met een uitgebreide verantwoording van het beeldmateriaal.
De tentoonstelling op de AVRUG-website in de rubriek Documenten (www.avrug.be/document.htm) Onderdelen: Portfolio van Greg Marinovich Catalogus van de tentoonstelling Affiche van de tentoonstelling Affiche van de lezing van Greg Marinovich Zuid-Afrika: van apartheid tot multicultureel experiment? [Een verzameling artikels naar aanleiding van de gelijknamige studiedag door de AVRUG in 2002 georganiseerd.] Een selectie van externe Zuid-Afrika-links rond de volgende onderwerpen: o Fotomateriaal o Nieuwsbronnen o Onderzoek o Politiek o Literatuur o Geschiedenis
7
