Inhoud
1 1.1 1.2
2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
3 3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4 3.5 3.6
Voorwoord
13
Wat is een geneesmiddel? Inleiding Naamgeving van geneesmiddelen Reclame voor geneesmiddelen
15 15 16 17
Toepassing van een geneesmiddel Inleiding Behandelingsmethoden Toedieningsvormen en toedieningsweg Lokale toediening Systemische toediening Werking en bijwerking Opname, omzetting en uitscheiding Dosering Therapietrouw Verslaving en misbruik Medicatiebewaking Placebo’s Naslagwerken
20 20 20 22 23 26 30 32 35 36 37 39 41 42
Pijn Inleiding Niet-opioïden Opioïden Pijnstillers bij reuma Nsaid’s Langzaam werkende antirheumatica Pijnstillers bij jicht Anesthetica Preparatenlijst
43 43 44 47 48 48 49 50 51 52
6
Geneesmiddelenkennis voor doktersassistenten
4 4.1 4.1.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.3 4.4 4.4.1 4.5
5 5.1 5.1.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.3 5.3.1 5.4
6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.4
7 7.1
Psychische aandoeningen Inleiding Slaap De werking van slaapmiddelen Angst en angststoornissen Behandeling van angststoornissen Benzodiazepinen Melatonine Verslavingen Middelen bij verslavingen Preparatenlijst
54 54 54 55 56 57 57 60 61 61 62
Mond, keel, neus en oren Inleiding Aandoeningen van de mond- en keelholte Middelen bij aandoeningen van de monden keelholte Aandoeningen van de neusholte Decongestiva Antihistaminica Lokale corticosteroïden Overige middelen Oorproblemen Geneesmiddelen bij oorproblemen Preparatenlijst
65 65 65
Bloed Inleiding Bloedarmoede Ijzergebreksanemie Anemie door gebrek aan vitamine b11 of b12 Anemie door gebrek aan erythropoëtine Behandeling van anemie Bloedstolling Antithrombotica Trombocytenaggregatieremmers Indirect werkende anticoagulantia of cumarines Direct werkende anticoagulantia en thrombolytica Preparatenlijst
71 71 71 71 72 72 72 73 74 74 74 76 77
Bloedsomloop Inleiding Hartfalen
79 79 79
66 67 67 68 68 68 69 69 69
7
Inhoud
7.1.1 7.2 7.2.1 7.3 7.3.1 7.4 7.4.1 7.5
Behandeling van hartfalen Hartritmestoornissen Behandeling van hartritmestoornissen Angina pectoris Behandeling van angina pectoris Hoge bloeddruk Behandeling van hoge bloeddruk Preparatenlijst
80 82 82 83 83 85 85 86
8
Maagdarmkanaal Inleiding Maagklachten Antacida Maagzuurproductieremmende middelen Mucosaprotectiva Combinatiekuur Anti-emetica Diarree Antidiarrhoica Ontstekingsremmende middelen Verstopping Contactlaxantia Osmotische laxantia Volumevergrotende middelen Chronisch gebruik van laxeermiddelen Prikkelbare darmsyndroom Spasmolytica Preparatenlijst
89 89 89 90 91 92 92 92 93 94 94 95 96 96 97 97 97 98 98
8.1 8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.1.5 8.2 8.2.1 8.2.2 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.4 8.4.1 8.5
9 9.1 9.1.1 9.1.2 9.1.3 9.1.4 9.1.5 9.2 9.2.1 9.2.2 9.2.3
Luchtwegen Inleiding Hoesten Hoestprikkeldempende stoffen Expectorantia Mucolytica Emollientia Antihistaminica Allergieën Middelen die de effecten van histamine tegengaan Middelen die de verschijnselen van een allergische reactie onderdrukken Middelen die een allergische reactie kunnen voorkomen
101 101 101 102 102 102 102 102 103 104 105 105
8
Geneesmiddelenkennis voor doktersassistenten
9.2.4 9.3 9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.3.4 9.4
10 10.1 10.1.1 10.1.2 10.1.3 10.1.4 10.2 10.2.1 10.3 10.3.1 10.4 10.5
11 11.1 11.1.1 11.2 11.2.1 11.3 11.3.1 11.3.2 11.4
12 12.1 12.2 12.2.1 12.3
Middelen die een allergische reactie doen uitdoven Chronische luchtwegaandoeningen Stoffen die via het onwillekeurige zenuwstelsel werken Corticosteroïden Leukotrieenantagonisten Overige middelen bij chronische luchtwegaandoeningen Preparatenlijst
106 106
Hormonen Inleiding Anticonceptie Middelen met zowel een oestrogene als een progestagene stof Middelen met alleen een progestagene stof Lokale (hormonale) anticonceptiva Morning-after-pil De overgang Geneesmiddelen bij de overgang Osteoporose Geneesmiddelen bij osteoporose Onvruchtbaarheid Preparatenlijst
114 114 114 115 121 121 122 123 123 124 125 126 127
Stofwisseling Inleiding Diabetes mellitus Behandeling van diabetes mellitus Te hoog vetgehalte in het bloed Antilipemica Middelen bij schildklieraandoeningen Thyromimetica Thyrostatica Preparatenlijst
130 130 130 131 134 134 137 137 138 138
Huid Inleiding De ‘basis’ van huidmiddelen Eczeem Middelen bij eczeem Bacteriële huidinfecties
141 141 141 144 145 146
107 109 110 111 111
9
Inhoud
12.3.1 12.4 12.4.1 12.5 12.5.1 12.6 12.6.1 12.7
Middelen bij bacteriële huidinfecties Schimmelinfecties Middelen bij schimmelinfecties Psoriasis Middelen bij psoriasis Acne (jeugdpuistjes) Middelen bij acne (jeugdpuistjes) Preparatenlijst
146 146 147 147 148 148 148 149
13
Infectieziekten Inleiding Bacteriële infecties Antibacteriële middelen Bijwerkingen Resistentie Indeling van antibacteriële middelen Antibiotica bij urineweginfecties Schimmelinfecties Antimycotica Virusinfecties Antivirale middelen Protozoa Antiprotozoaire middelen Wormen Anthelminthica Luizen en schurftmijten Pediculicide en scabicide middelen Ontsmettingsmiddelen Preparatenlijst
152 152 152 153 155 155 156 158 158 159 160 160 161 162 162 163 163 164 164 166
Urinewegen Inleiding Urine-incontinentie Stressincontinentie Urge-incontinentie Enuresis nocturna Middelen bij enuresis nocturna Benigne prostaathyperplasie Middelen bij benigne prostaathyperplasie Erectieproblemen Middelen bij erectieproblemen Preparatenlijst
169 169 169 169 170 171 171 172 172 173 173 175
13.1 13.1.1 13.1.2 13.1.3 13.1.4 13.1.5 13.2 13.2.1 13.3 13.3.1 13.4 13.4.1 13.5 13.5.1 13.6 13.6.1 13.7 13.8
14 14.1 14.1.1 14.1.2 14.2 14.2.1 14.3 14.3.1 14.4 14.4.1 14.5
10
Geneesmiddelenkennis voor doktersassistenten
15 15.1 15.1.1 15.2 15.2.1 15.3 15.3.1 15.4 15.5 15.6
16 16.1 16.1.1 16.2 16.2.1 16.3 16.3.1 16.4 16.4.1 16.5
17 17.1 17.1.1 17.2 17.2.1 17.3 17.3.1 17.4 17.4.1 17.5
18 18.1 18.1.1 18.1.2 18.1.3
Oog Inleiding Irritatie van het oog Middelen bij oogirritatie Oogontstekingen en overgevoeligheid Middelen bij oogontstekingen en overgevoeligheid Glaucoom Middelen bij glaucoom Pupilverwijdende middelen Plaatselijke verdoving Preparatenlijst
176 176 176 177 177 178 178 179 179 179 180
Psychiatrische aandoeningen Inleiding Depressie Antidepressiva Psychotische ziektebeelden Antipsychotica Manisch-depressieve depressie of bipolaire depressie Lithiumzouten ADHD Psychostimulantia Preparatenlijst
182 182 182 182 183 184
Aandoeningen van het zenuwstelsel Inleiding Epilepsie Anti-epileptica Migraine Behandeling van migraine Ziekte van Parkinson Behandeling van de ziekte van parkinson Vertigomiddelen Behandeling van vertigo Preparatenlijst
189 189 189 190 190 191 191 192 192 193 193
Kwaadaardige aandoeningen Inleiding Tumoren Behandeling van kwaadaardige aandoeningen Cytostatica (Anti)hormonen
195 195 195 196 196 198
186 186 186 186 187
11
Inhoud
18.1.4 18.2 18.3
Immunomodulantia Bloedgroeifactoren Preparatenlijst
198 199 199
19 19.1 19.2 19.3
Spelvormen Inleiding Geblindeerde kaarten Memory Kwartetten
201 201 201 202 203
20
ICPC-codes
205
Woordenlijst
233
Register
243
