1 Nota van aanbieding

Jaarstukken 2008

Gemeente Zaltbommel April 2009

1 Nota van aanbieding 1.1 Inleiding Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2008 van de gemeente Zaltbommel ter vaststelling aan. De jaarstukken zijn het sluitstuk van de planning & controlcyclus over het jaar 2008 en daarmee een belangrijk instrument waarmee de gemeenteraad zijn kaderstellende, maar vooral controlerende rol kan uitoefenen. Afgelopen jaar hebben we u regelmatig geïnformeerd over de voortgang en uitvoering van de in de programmabegroting overeengekomen beleidsvoornemens. In die zin mag deze jaarrekening dan ook geen grote verrassingen bevatten. In deze nota van aanbieding willen wij u op hoofdlijnen informeren over de behaalde resultaten, zowel inhoudelijk als financieel. Logisch dat wij voor deze verantwoording terug grijpen op de voor u bekende documenten. In 2006 presenteerde de coalitie van PvdA, Christen Unie, ZVV en GroenLinks het boekje Kiezen en Delen ofwel het Coalitieakkoord 2006-2010. Hierin vertelden we wat onze doelen waren voor de komende vier jaar. Nu bij de jaarrekening 2008 zijn we als college van burgemeester en wethouders over de helft en willen we u een tussenstand geven. Wat is er allemaal bereikt en welke resultaten zijn behaald? Er zijn vier hoofdthema’s, namelijk (1) Ruimte, verkeer en milieu, (2) Onderwijs, sport, cultuur en welzijn, (3) Bestuur, financiën en organisatie en (4) Inkomen, maatschappelijke zorg, werkgelegenheid en economie. Per thema laten we kort de belangrijkste resultaten de revue passeren. Ruimte, verkeer en milieu Ruimte In 2007 stemden we in met een plan voor de dorpen om uiterlijk in 2014 in totaal 1197 woningen te bouwen: 427 huurwoningen en 770 koopwoningen. Vooraf onderzochten we in diverse kernen de woonbehoeften. Voor nagenoeg alle kernen staat de woningbouw nu ingepland. Er komen betaalbare woningen en bijvoorbeeld speciale startersprojecten zoals in Nederhemert en Zuilichem. Tussen 2006 en 2008 zijn er 234 woningen gerealiseerd. In juni 2007 is met de provincie afgesproken om in de periode 2007-2010 267 sociale woningen te bouwen. Inmiddels zijn er 50 gerealiseerd. Het bestemmingsplan “De Waluwe” is gereed. De Vlinder is al in uitvoering. Momenteel wordt de grond bouwrijp gemaakt voor de volgende fase, die start in april. Voor het winkelcentrum met woningen en de brede school is de planvorming vergevorderd. De verplaatsing van het bedrijf Van Voorden is afgerond en voor de (sociale) woningbouw in Beersteeg ligt het stedenbouwkundig plan klaar. Verkeer Samen met u hebben we in de verkeersvisie vastgesteld, dat bij nieuwe ideeën voor ruimtelijke ordening en infrastructuur direct rekening wordt gehouden met de (toekomstige) verkeersveiligheid. We ondersteunen de verkeersouders. Deze ouders helpen bijvoorbeeld met het oversteken van de kinderen en met verkeerslessen. De bedoeling is dat elke basisschool er één krijgt. Om het openbaar vervoer te stimuleren hebben we voor meer parkeergelegenheid bij het station gezorgd en ook de Buurtbus kreeg extra geld, zodat op ruimere tijden gereden kan worden en de vrijwilligers gemotiveerd worden. Milieu Het Klimaatplan is vastgesteld en in uitvoering gebracht. Als gemeente hebben we het goede voorbeeld gegeven en daarom voerden we 24 energiebesparende projecten uit aan de gemeentelijke gebouwen. Zo kregen alle gymzalen in de gemeente lichtsensoren en is er dakisolatie gerealiseerd in dorpshuis Den Ham in Zuilichem. VMBO-Leerlingen van het Cambium bogen zich over de zwerfafvalproblematiek en de leefbaarheid van de binnenstad ging omhoog door de plaatsing van dertien ondergrondse afvalcontainers. Een saneringsplan voor de bodemverontreiniging van Van Voorden is opgesteld. En we voerden proeven uit met gifvrij wateren onkruidbeheer. Onderwijs, sport, cultuur en welzijn Onderwijs We hebben afspraken gemaakt over de verzelfstandiging van het Cambium, waardoor de middelen voor het voortgezet onderwijs uit het gemeentefonds nu geheel naar het zelfstandige bestuur overgeheveld worden, waardoor het Cambium zelfstandig de juiste en duurzame huisvesting kan realiseren. Ook is er geld vrijgemaakt voor de realisering van drie Brede Scholen in Zaltbommel:

1

Zandkampen, Klipperstraat en De Waluwe. In het kader van de Lokale Educatieve Agenda werken we samen met de mensen uit het onderwijsveld aan de totstandkoming integratie, het tegengaan van segregatie, het bestrijden van onderwijsachterstanden en de versterking van de leerplicht en de zorg in en om de school. Ook de scholen in de dorpskernen hebben geld gekregen om uit te breiden. We hebben mentoren ingezet voor de begeleiding van allochtone jongeren bij het vinden van een stageplaats of werk. Sport Wij zijn in 2008 gestart met de evaluatie van het beheer en onderhoud van de binnensportaccommodaties. Zo zijn we de harmonisatie en uniformering van de huurtarieven van binnensportaccommodaties aan het evalueren. In het verleden zijn er fouten gemaakt die we nu – in nauw overleg met de verenigingen – willen herstellen. De ontvangen BOS-impuls is gebruikt voor sport- en beweegactiviteiten op scholen en in wijken. We willen jongeren aanzetten tot een gezonde levensstijl en een zinvolle vrijetijdsbesteding. Wijkbewoners zijn betrokken bij de activiteiten om de contacten in de buurt te vergroten. De Gelderse Sportfederatie is door ons ingehuurd om de BOS-activiteiten te realiseren en heeft dit zo succesvol gedaan dat we in oktober 2008 sportgemeente van de maand zijn geworden. Cultuur De restauratie van de stadsmuur vordert goed. De vierde fase is gestart. Ook kregen we subsidie voor het herstel van de Klokkenstoel van de St. Maartenskerk. Het Maarten van Rossum museum/ Stadskasteel heeft extra geld van ons gekregen. Het museum kan nu opnieuw ingericht en aantrekkelijker gemaakt worden. Opdrachten voor het opstellen van de Cultuurhistorische waardenkaart zijn verstrekt en de voorbereidende en inventariserende werkzaamheden zijn in volle gang. Welzijn Orion kreeg geld om een professioneel team Jongerenwerk op te zetten. Samen met het buurtsportwerk en het Pannateam worden door de nieuwe jongerenwerkers bijvoorbeeld sporttoernooien georganiseerd. Ook ontstond inloop The Chill. Deze wekelijkse inloop wordt goed bezocht, door autochtone en allochtone jongeren. Nieuwe activiteiten van Orion zijn een meidengroep, sociale vaardigheidstrainingen en een talentenjacht. In de kernen vervult verder ook het kerkelijk jeugdwerk een belangrijke rol in de vrijetijdsbesteding van jongeren. Ook hiervoor hebben wij subsidies beschikbaar gesteld. De taalen opvoedingsvaardigheden van onze allochtone inwoners zijn verbeterd door opvoedondersteuning, inburgeringscursussen en allerlei activiteiten gericht op wederzijds begrip. Tot slot is er geld beschikbaar om de leefbaarheid in buurten te verhogen. In de Vergt werd bijvoorbeeld een speeltuin en een voetbalkooi geplaatst en een buurtfeest georganiseerd. De beoordelingen van de bewoners van de Vergt over speelvoorzieningen voor 8 jaar en ouder en over het toezicht op straat zijn verhoogd. Maar daarentegen ervaart men weer meer overlast door vuil en stank en overlast van personen. Wij blijven ons inzetten voor het prettig samenleven in de wijken door bijvoorbeeld samen met bewoners activiteiten te organiseren. Inkomen, maatschappelijke zorg, werkgelegenheid en economie Werk en Inkomen We slagen er steeds beter in om de mensen, die een extra steun in de rug nodig hebben, te bereiken. Ook het aanvragen van een extra bijdrage is versimpeld. Het gevolg was een stijging van 587 aanvragen bijzondere bijstand in 2007 naar 833 in 2008. Ook de medio 2007 in het leven geroepen regeling Maatschappelijke participatie is een succes. Door het inzetten van extra menskracht zijn we er in geslaagd om de wachtlijst met betrekking tot de schuldhulpverlening terug te dringen van 25 naar 6 maanden. Tot slot is het aantal werkzoekenden fors gedaald (van ca 700 in 2006 naar 370 per december 2008). Maatschappelijke Zorg De invoering van de WMO was succesvol. Om mensen voor te lichten over de mogelijkheden rondom onder meer woonvoorziening en huishoudelijke hulp hebben we verschillende voorlichtingen en informatiemarkten georganiseerd. Ook de WMO-raad is geïnstalleerd en functioneert. Werkgelegenheid en economie Bij de verkoop van bedrijfsgronden in de gemeente wordt gekozen voor bedrijven die lokale werkgelegenheid kunnen opleveren. Een voorbeeld is de vestiging van het hoofdkantoor van uitzendbureau Adecco op de kantorenstrook aan de Hogeweg. Daarnaast konden bestaande lokale

2

bedrijven ook uitbreiden op de nieuwe bedrijventerreinen. Een groot deel van de grond is nu verkocht. Ook is de Visie Binnenstad gereed gekomen met daarin belangrijke keuzes voor de toekomst. Bestuur, financiën en organisatie Bestuur en organisatie We hebben de dienstverlening verbeterd. Voor burgers, bedrijven en instellingen staan aanvraagformulieren, alle verordeningen en regelgeving nu op het internet. Ook is het Telefonisch Informatiepunt (TIP) gestart om zoveel mogelijk van uw vragen direct correct af tehandelen. Sinds 2006 doen we mee aan de Staat van de Gemeente en meten we de waardering van onze burgers. Het vertrouwen in het gemeentebestuur is tussen 2006 en 2008 toegenomen van een 5,1 naar een 5,4. Het meest tevreden is de burger over onze dienstverlening. (Cijfer 6,8). Wij zijn vanzelfsprekend blij met het feit dat een grote meerderheid van de raad ingestemd heeft met het opknappen van het stadhuis op de Markt. De raadszaal blijft dus in gebruik. Communicatie Het meest in het oog springend waren het afgelopen jaar de ‘kernbezoeken’. We willen meer in contact komen met de burgers en luisteren naar wat er leeft. Samen met een inwoner wordt een rondrit door de kern samengesteld, zodat we met eigen ogen zien waar eventuele knelpunten zitten. Daarna gaan we in gesprek met de bewoners. De kernbezoeken trekken 50 tot 100 inwoners. Wij zijn blij met deze betrokkenheid, ook al kunnen we niet meteen alles oplossen. Daar moet eigenlijk nog meer vaart in komen. Ook hebben de Gemeentepagina’s in de Toren een nieuw jasje gekregen en zijn daardoor beter leesbaar geworden. Openbare Orde en Veiligheid Het aantal incidenten van jeugdoverlast en vernielingen is na een forse stijging in de periode 2003 2005 (van 555 naar 699) weer terug aan het lopen (nu ruim 600). Een trend die overigens niet in alle dorpen zichtbaar is. In Bruchem en Gameren daalde het aantal incidenten de afgelopen jaren, maar Brakel kende daarentegen juist de afgelopen jaren een sterke stijging van het aantal incidenten. Sinds september 2008 werkt het politieteam met wijkagenten voor de gemeente. Ook zijn er zogenaamde schoolagenten aangewezen die de middelbare scholen bezoeken. Het blijft echter niet mogelijk om alle incidenten te voorkomen, dat realiseren we ons. De nieuwe aanpak van Oud & Nieuw werpt vruchten af, zo blijkt ook uit het vervolgrapport op “Hoezo rustig?!” van de politieacademie. We namen de aanbevelingen uit het eerste rapport over en in het vervolg wordt over onze gemeente geschreven dat er vooruitgang is geboekt. Er is meer contact met inwoners en we helpen de kernen bij de organisatie van feesten. Ook wordt horeca opengesteld, zodat er genoeg te doen is. Financiën Last but not least de financiën. De problemen met het huishoudboekje van de gemeente zijn beter onder controle. Niet dat er nu plotseling voldoende budgettaire ruimte is voor alle plannen, maar we hebben met elkaar een transparante cyclus afgesproken waarin de beleidskeuzes op een financieel verantwoorde wijze genomen worden. Er is meer inzicht in wat de verschillende beleidsdoelstellingen kosten, de (meerjaren)begroting en we hebben gezamenlijk het Meerjaren Investeringsprogramma opgesteld. In het hiernavolgende onderdeel wordt u in vogelvlucht door het financiële resultaat van het afgelopen jaar geleid. 1.2 Resultaten Bij het opstellen van de begroting 2008 (exclusief bestuurscommissies) werd het begroot saldo van de e gemeente becijferd op 356. Gedurende het afgelopen jaar is het saldo bijgesteld zodat bij de 4 bestuursrapportage het saldo uitkwam op 1.700; gedurende de laatste maanden is het gewijzigd tot uiteindelijk - 6.394. 1.2.1 Exploitatieresultaat In financiële zin wordt 2008 afgesloten met een resultaat na winstbestemming van 845.664. Naast dit resultaat kennen we ook een resultaat waarin de verrekeningen in de reserves niet zijn meegenomen. Dit resultaat noemen we het resultaat voor winstbestemming en bedraagt 9.776.748. Gedurende het jaar 2008 hebben er op basis van regelgeving en besluiten verrekeningen met reserves plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in een hogere reservepositie van 8.931.084. Inclusief deze verrekeningen met de reserves komt het resultaat weer uit op 845.664.

3

Het resultaat na winstbestemming bestaat uit de volgde drie saldi: • Resultaat bestuurscommissie BOBOZ 91.216 • Resultaat bestuurscommissie Cambium 758.435 • Resultaat Gemeente Zaltbommel -3.987 In de onderstaande tabel is inzichtelijk gemaakt wat de totale verschillen per entiteit zijn. In het vervolg van deze paragraaf zullen we de verschillen op hoofdlijnen toelichten. Een meer gedetailleerde toelichting is te vinden bij de toelichting op de programmarekening 2008. Rekeningresultaat

Begroting

Bestuurscommissie Cambium Bestuurscommissie BOBOZ Gemeente Te analyseren resultaat

37.08791.216 6.39447.734

Rekening 758.435 91.216 3.987845.664

Verschil 795.522 2.407 797.929

In het onderstaande overzicht gaan we op hoofdlijnen in op het resultaat van de gemeente. Met daaronder de reden van de afwijking. Nadeel Afrekening Regio Rivierenland 2008

Voordeel 109.400

Integrale veiligheid

57.500

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

225.600

Sociale Dienst Bommelerwaard

210.300

Afrekening subsidie sportfondsen

37.300

Onderuitputting investeringen onderwijshuisvesting

56.300

Bijdrage KSB

42.100

Landschapsbeleidsplan

27.000

Stortkosten bermen en sloten

25.200

Lagere opbrengst OZB

32.300

Algemene uitkering gemeentefonds

270.500

Meerkosten personeelsbeheer

80.000

Meerkosten facilitaire ondersteuning

81.000

Verhoging voorziening dubieuze debiteuren

95.400

Hogere doorbelasting van uren naar grondexploitaties Overig Totaal

86.000 51.900 742.700

745.100

Afrekening regio Rivierenland 2008 (voordeel 109.400) De afrekening van Regio Rivierenland kent een voordeel van 109.400. Veroorzaakt door enerzijds de bestuursdienst (het niet invullen van vacatures als gevolg van de voorgenomen verzelfstandiging van de AVRI, het renteresultaat en het niet inzetten van de post onvoorzien) en anderzijds de GGD (uitbreiding van taken waar inkomsten tegenover staan terwijl de kosten niet zijn toegenomen). Integrale veiligheid (voordeel 57.500) Bij de begroting 2008 zijn extra middelen voor additioneel toezicht gehonoreerd. Hiervoor is medewerking van de politieorganisatie noodzakelijk. Zij zijn bereid deze medewerking te verlenen, maar helaas bleek het organisatorisch niet mogelijk dit additioneel toezicht al in 2008 te realiseren. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (voordeel 225.600) Sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning hebben we een reserve gevormd om schommelingen in de kosten op te vangen. Deze reserve kent een plafond van 250.000. Met een

4

storting in deze reserve van 219.000 is dit plafond bereikt. Hiernaast is er nog een voordeel van 225.600 veroorzaakt door lagere kosten woningaanpassingen en kosten hulp in de huishouding ook veroorzaakt door een hogere eigen bijdrage. Sociale Dienst Bommelerwaard (voordeel 210.300) De afrekening van de Sociale Dienst Bommelerwaard (SDB) kent een voordeel van 210.300. Dit voordeel wordt onder andere veroorzaakt doordat de Sociale Dienst erin is geslaagd om werklozen snel door te leiden naar een (nieuwe) baan. Afrekening subsidie Sportfondsen (nadeel 37.300) De afrekening van de subsidie voor sportfondsen levert over de periode 2004 tot en met 2007 een nabetaling op van 37.300. Onderuitputting investeringen onderwijshuisvesting (voordeel 56.300) Door de latere realisatie van een aantal investeringen in het kader van onderwijshuisvesting is een voordeel ontstaan van 56.300). Bijdrage KSB (nadeel 42.100) Ten oprechte zijn we er vanuit gegaan dat een voordeel op het project oudkomers ingezet kon worden voor het KSB-project. Dit bleek niet mogelijk (nadeel 42.100). Landschapsbeleidsplan (nadeel 27.000) In het kader van het landschapsbeleidsplan zijn we een project gestart voor inrichtingsplannen en hoogstamfruit. Dit is een voorfinanciering van kosten waar nu een subsidieaanvraag voor loopt. Wij verwachten deze subsidie in 2009 te ontvangen, waardoor deze tegenvaller in 2009 wellicht nog gecompenseerd kan worden. Stortkosten bermen en sloten (nadeel 25.200) Door nieuwe wettelijke richtlijnen kennen de stortkosten voor bermen en sloten een overschrijding van 25.200. Lagere opbrengst OZB (nadeel 32.300) Ten onrechte hebben wij in de raming voor de OZB-inkomsten een aanvullende aanslag dubbel opgenomen (nadeel 32.300). Algemene uitkering gemeentefonds (nadeel 270.500) Ten opzichte van de septembercirculaire is de uitkering uit het gemeentefonds flink lager. Dit kent een drietal oorzaken. Allereerst is door de inspanningen van de SDB het definitief aantal bijstandsgerechtigden lager. Dit resulteert in een lagere uitkering in het gemeentefonds van 158.000. Een ander effect is dat de behoedzaamheidsreserve voor slechts 38% tot uitkering komt. We hielden rekening met een uitkeringspercentage van 76%. Dit levert een nadeel op van 151.000. Tot slot hebben we nog nabetalingen gehad over oude jaren. Dit levert een voordeel op van 38.500. Meerkosten personeelsbeheer (nadeel 80.000) De meerkosten voor personeelsbeheer kent een tweetal oorzaken. Enerzijds hadden we te maken met extra kosten voor werving en selectie door een aantal moeilijk vervulbare vacatures (nadeel 60.000) en anderzijds was meer extern organisatieadvies nodig (nadeel 20.000). Meerkosten facilitaire ondersteuning (nadeel 81.000) De meerkosten voor facilitaire ondersteuning kennen de volgende oorzaken: afrekening energiekosten over 2007 (nadeel 39.000), extra postbezorging door onder andere calamiteitenpost en uitnodigingen voor diverse extra bijeenkomsten (nadeel 21.000) en kosten bedrijfskantine (nadeel 21.000). Verhogen voorziening dubieuze debiteuren (nadeel 95.400) Met ingang van vorig jaar werken we met een voorziening om het risico van oninbaarheid van vorderingen op te vangen. Op basis van de ouderdom wordt het niveau van deze voorziening

5

bepaald. Bij de jaarrekening hebben we een extra storting in deze voorziening moeten doen wat vooral veroorzaakt wordt door de nog openstaande vorderingen op het gebied van belastingen. Hogere doorbelasting van uren naar grondexploitaties (voordeel 86.000) Om de kosten per product inzichtelijk te maken worden de uren naar de verschillende producten toegerekend op basis van de werkelijke tijdsbesteding. In het totaal heeft een andere tijdsbesteding geen effect op het totale resultaat, met uitzondering van producten waarbij de uren een onderdeel uitmaken van de kosten. Als gevolg van de vele projecten zijn er in 2008 meer uren naar grondexploitaties toegeschreven en dit betekent een voordeel in het jaarresultaat. 1.2.2 Reserve positie Gedurende het jaar 2008 is de reservepositie met 8.931.100 verbeterd. De sterke groei van de reservepositie is vooral een resultaat van de een andere wijze van presentatie van de reserve riolering ( 4.112.000), herschikking van de reserve Culturhus ( 2.052.000) groei van de reserve bovenwijkse voorzieningen ( 1.458.000) en het saldo van de reserve overlopende passiva ( 892.000) Reserve overlopende passiva Bij de begroting en bij tussentijdse rapportages zijn ook dit jaar budgetten beschikbaar gesteld voor uitvoering van beleidsprojecten. Het is echter niet altijd mogelijk om dit beleid ook dit jaar uit te voeren. Om geen verdere vertraging in deze projecten op te lopen is bij de laatste bestuursrapportage besloten om de hiermee gemoeide bedragen te storten in een aparte reserve: “reserve overlopende passiva”. Per ultimo 2008 bedraagt het saldo van deze reserve 892.000. Reserve riolering Rioolrechten worden geheven voor het gebruik en eigendom van een aansluiting op de gemeentelijke riolering. Het rioleringsplan 2006-2010 is op 2 november 2006 vastgesteld waarbij een stijging van de tarieven is voorzien van 105 per aansluiting, in 2007 is vervolgens het waterplan vastgesteld en hierin is een stijging voorzien van 14 per aansluiting. De aanpassingen van de tarieven is als volgt: • Stijging rioolrecht in 2010 14 (uitvoering waterplan); • Stijging rioolrecht in de periode 2011 – 2015, jaarlijks met • Stijging rioolrecht 2074 met 5 conform GRP.

20 conform GRP;

Volgens het plan zou de reserve riolering in 2008 afnemen met 400.000. In werkelijkheid groeit de reserve met 247.000. Per eind 2008 heeft de reserve een niveau bereikt van 4.112.000, in het plan werd uitgegaan van een niveau 2.665.000. Al met al een hoger niveau van de reserve van 1.447.000 Resumerend stellen wij dat uitvoering van het door u vastgestelde beleid voorspoedig verloopt en dat er in totaliteit nauwelijks sprake is van een overschrijding. We zijn binnen de door u gestelde budgettaire kaders gebleven. Verbetering is natuurlijk altijd mogelijk en wij zullen ook dit jaar hieraan de nodige aandacht schenken. Burgemeester en wethouders van Zaltbommel, Namens dezen De portefeuillehouder A.C. Bragt

6

Leeswijzer en rekeningpakket Leeswijzer De jaarstukken 2008 bestaan naast de Nota van Aanbieding uit een aantal onderdelen. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording, de algemene dekkingsmiddelen en de paragrafen. De programmaverantwoording (hoofdstuk 2) vormt het hart van de jaarstukken waarin verantwoording afgelegd wordt over het gevoerde beleid. Conform de opzet van de begroting 2008 worden de programma’s gepresenteerd aan de hand van de navolgende drie vragen: • Wat wilden we bereiken? • Wat hebben we ervoor gedaan? • Wat heeft het gekost? De beantwoording van de 3 “W” vragen wordt ondersteund door een verschillenanalyse van begrote activiteiten en budgetten met de verantwoorde activiteiten en uitgaven. In de tekstuele toelichting wordt ook aangegeven hoe de resultaten zich verhouden tot de in de begroting gestelde doelen en geplande activiteiten, uiteraard met inachtneming van de besluitvorming in de loop van het rekeningsjaar, vastgelegd bij de kadernota 2008, de vier bestuursrapportages 2008 en andere wijzigingen van de begroting. Het zal duidelijk zijn dat de voorliggende jaarstukken nog lang niet op alle onderdelen naar wens zijn. De verslaglegging en tekstuele onderbouwingen zullen nog niet voldoen aan het door ons beoogde niveau en doel. Bedacht moet worden dat er sprake is van een ontwikkelingsmodel, dat op tal van punten nog verbetering behoeft. De jaarstukken dienen evenals de begroting een instrument te worden van en voor de gehele gemeente. Onder gemeente verstaan wij in dit geval raad, college en ambtelijke organisatie. Dit vergt een cultuuromslag waar voortdurend aan gewerkt wordt en we merken dat dit zijn vruchten begint af te werpen. In hoofdstuk 3 komen de algemene dekkingsmiddelen aan de orde, vanwege het specifieke karakter ervan is een andere indeling gekozen. Vervolgens geven de paragrafen (hoofdstuk 4) een dwarsdoorsnede van de financiële aspecten van de jaarstukken, bezien vanuit een bepaald perspectief. Risicobeheersing is hierbij een belangrijk uitgangspunt. In hoofdstuk 5 tenslotte treft u de jaarrekening aan. In dit onderdeel bevinden zich de bij de opstelling van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten. In dit hoofdstuk treft u aan: de kerngegevens, de balans, de programmarekening, de toelichting op de programmarekening en ten slotte de bijlage met verantwoordingsinformatie over de specifieke uitkeringen (SISA). Rekeningpakket In het kader van het duale stelsel is er, naast de jaarstukken voor de raad, een beheersen productenrekening voor het college. In deze rekening zijn de programma’s uitgewerkt in producten en subproducten zoals deze in 2008 concreet zijn uitgevoerd. Om een compleet beeld te krijgen is deze informatie als achtergrond voor u eveneens beschikbaar. Natuurlijk is de beheersen productenrekening in overeenstemming met de hier voorliggende jaarstukken.

7

8

Inhoud 1. Nota van aanbieding

1

Jaarverslag 2. Programmaverantwoording

11

2.3.1. Bestuur en Organisatie

14

2.3.2. Communicatie en Publiekszaken

20

2.3.3. Openbare orde en veiligheid

28

2.4.1. Werk en inkomen

34

2.4.2. Maatschappelijke zorg

36

2.4.3. Economie

44

2.5.1. Cultuur

50

2.5.2. Sport

54

2.5.3. Onderwijs

58

2.5.4. Welzijn

64

2.6.1. Ruimte en wonen

72

2.6.2. Verkeer en openbare ruimte

82

2.6.3. Milieu

88

3.

92

Algemene dekkingsmiddelen

4. Paragrafen

95

4.0 Inleiding

96

4.1 Lokale heffingen

97

4.2 Weerstandsvermogen

103

4.3 Reserves en voorzieningen

109

4.4 Onderhoud kapitaalgoederen

111

4.5 Financiering en treasury

120

4.6 Bedrijfsvoering

126

4.7 Verbonden partijen

132

4.8 Grondbeleid

136

5. Jaarrekening

147

1. Uitgangspunten bij het samenstellen van de gemeenterekening 2008

148

2. Kerngegevens jaarrekening 2008

151

3. Balans 31-12-2008

153

4. Programmarekening 2008 (recapitulatie per programma en product)

179

5. Toelichting programmarekening 2008

189

6. Verantwoordingsinformatie over de specifieke uitkeringen (SISA)

209

6. Vaststellingsbesluit

215

9

Bijlagen:

219

- Staat van reserves/voorzieningen (staat D)

220

- Productenlijst

224

- Overzicht kredieten 31-12-2008

232

10

2. PROGRAMMAVERANTWOORDING

11

12

2.3. Hoofdthema Bestuur en Organisatie ,,De gemeente is in alle opzichten naar buiten gericht en investeert in samenwerking, maatwerk en aandacht voor de mens áchter de vraag. Controle en evaluatie waarborgen de kwaliteit. De gemeente neemt een leidende rol op zich binnen allerlei maatschappelijke netwerken. Dit wil niet zeggen dat ze al het uitvoerende werk zelf doet; de gemeente beperkt zich tot haar voornaamste taken: beslissen en besturen. Het nieuwe college verbetert de communicatie met de burger, vooral ook door het goede voorbeeld te geven. De communicatie tussen college en ambtelijke organisatie en tussen college en gemeenteraad verdient alle aandacht. De veiligheid van de inwoners en bezoekers van de gemeente neemt toe, met name door het in de praktijk brengen van de vele bestaande plannen en initiatieven. Problemen met de financiële huishouding krijgen een doordachte aanpak. “

13

2.3.1

PROGRAMMA BESTUUR EN ORGANISATIE

Het programma bestaat uit alle activiteiten van de gemeente die gericht zijn op het goed laten werken van de democratische besluitvorming. De inbreng en de bescherming van de belangen van de burger staan uitdrukkelijk voorop. Daarom is de gemeente, met haar bestuurders voorop, naar buiten gericht, steekt ze veel energie in samenwerking en wil ze maatwerk van hoog niveau leveren. Om dit ook waar te kunnen maken, zal de organisatie nog verder professionaliseren. Lasten

Bestuurlijke Beleidsplannin g en Bezwaar en Coördinatie Beroep 13% 9%

Bestuurlijke Samenwerking 6%

Baten

2,591 mln

Algemeen Bestuur 26%

Bezwaar en Beroep 0%

`

Bestuurlijke Samenwerkin g 0%

0,006 mln. saldo

Bestuurlijke Beleidsplanni ng en Coördinatie 0%

2.585 mln

Algemeen Bestuur 0%

Dagelijks bestuur 0%

`

Saldo 100%

Dagelijks bestuur 46%

Bestaande beleidskaders • • • • • • • • • •

Reglement van Orde van de raad (2003) Instructies griffier (2003) Ambtelijke en geldelijke ondersteuning raadsfracties (2002) Nota interactieve besluitvorming (2003) Gemeentelijke inbreng takendiscussie Rivierenland (2003) Klachtenregeling Zaltbommel (2002) Verordening bezwaar (2003) Financiële verordening (2006) Rekenkamerfunctie (2005) Verordening betreffende doelmatigheids- en doeltreffendheidonderzoeken (2004)

Relevante ontwikkelingen Bestuur en besturing Het gemeentebestuur zal bij de verdere ontwikkeling van de organisatie haar rol duidelijk moeten vaststellen en uitvoeren. De besturing vanuit de raad en het college moet recht doen aan de verwachtingen van de inwoners. Vandaar dat er meer en meer aandacht komt voor communicatie, voortgangsrapportages en betrokkenheid van burgers bij het beleid. Dat vraagt van de raad en het college een open houding over de verdeling van taken, de gedetailleerdheid van de onderlinge afspraken en wederzijdse bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Organisatie In het Plan van Aanpak Organisatieontwikkeling, vastgesteld in oktober 2006, staan adviezen die tot een grotere rol van competentiemanagement kunnen leiden. Competentiemanagement dient hier als middel om de organisatie verder te ontwikkelen. Om dit ook in de praktijk uit te kunnen voeren is een plan van aanpak uitvoering organisatieontwikkeling opgesteld met de titel ’Competentiemanagement als kapstok voor HRM- beleid in Zaltbommel’. Dit Plan van Aanpak vertaalt de adviezen naar een concrete aanpak.

14

Juridische kwaliteit De toenemende juridisering van de maatschappij leidt tot een groter beroep op de aansprakelijkheid van de gemeente en een grotere complexiteit van de bezwaarschriften. Dat vraagt om meer aandacht voor juridische kwaliteit. In 2008 zijn een aantal verbeteringen doorgevoerd, zoals het centraal de regelgeving juridisch te laten toetsen alvorens tot besluitvorming over te gaan en de verantwoordelijkheid voor de bekendmaking van regelgeving te centraliseren. Daarnaast worden contracten meer en meer vooraf voorgelegd voor een juridische toets. Ook de jaarlijks terugkerende onderzoeken naar rechtmatigheid gaan vergezeld van voorstellen tot verbetering van de juridische kwaliteit van besluitvorming. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Een professionele organisatie met een open blik naar buiten; een organisatie die slagvaardig reageert op veranderingen in de samenleving, ter ondersteuning van een extern gericht bestuur. Een goede juridische kwaliteit van de gemeentelijke producten blijft gewaarborgd.

Resultaatindicator Burger als kiezer (1) Cijfer Zaltbommel: 5,1 Gemid. deelnemende gemeenten: 5,4 Resultaat klant tevredenheidonderzoek Cijfer Duidelijkheid regels (1) Cijfer Zaltbommel: 5,7 Gemid. deelnemende gemeenten: 6,0 Handhaving regels (1) Cijfer Zaltbommel: 4,9 Gemid. deelnemende gemeenten: 5,2 Ontbreken regels (1) Cijfer Zaltbommel: 4,9 Gemid. deelnemende gemeenten: 5,1 Tegenstrijdige regels (1) Cijfer Zaltbommel: 5,1 Gemid. deelnemende gemeenten: 5,2 Alle verordeningen en regelingen beschikbaar op de website Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen

2008 5,4 5,5 PM

5,9 6,1 5,1 5,4 4,9 5,1 5,2 5,2 Wordt afgerond Registratie lopende beperkingen

% Aantal gehouden beoordelingsgesprekken Resultaat beoordelingsgesprekken Score onder gemiddeld Score gemiddeld Score boven gemiddeld (1)

50% PM

Bron: Staat der Gemeente najaar 2006 + voorjaar 2008

15

2009

Meting 2010

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Professionalisering van de medewerkers. Dat moet leiden tot een toegankelijke en naar buiten gerichte organisatie die op een slagvaardige en professionele manier omgaat met veranderingen in de samenleving. Concreet kan dat door: • opzet en invoering van competentiemanagement als allesomvattend systeem; • opzet en invoeren van functiebeschrijvingen op basis van functiefamilies; • beleidskaders vanuit competentiemanagement vaststellen voor: a) Ontwikkelingsbeleid inclusief Persoonlijke OntwikkelingsPlannen (POP) b) Werving en Selectie c) Mobiliteit d) Talent-ontwikkelfuncties e) Leeftijdsbewust Personeelsbeleid; • talentscan (0-meting competenties van medewerkers); • aanpassen van het functionerings- en beoordelingssysteem; • opzet en invoeren van een gedifferentieerd beloningsysteem; • opzet en beheer van kengetallen HRM-beleid; • opzet en invoeren effectrapportage competentiemanagement.

Activiteit/indicator 1. Programma-opzet 2. Competentiemanagement Actueel Competentiewoordenboek Strategisch P&O plan 3. Functiebeschrijvingen Actueel functieboek Sociaal Plan Plaatsingscommissie 4. Beleidskaders Opgenomen in Personeelshandboek 5. Talentscan Alle medewerker hebben talentscan ondergaan 6. Functionerings- en beoordelingssysteem Opgenomen in Personeelshandboek 7. Beloningsbeleid Opgenomen in Personeelshandboek Controle op handhaving 8. Kengetallen en effectrapportage Verwerkt in personeelsinformatiesysteem Effectrapportage Toelichting 1. Programma-opzet De progamma opzet is gereed en vastgelegd in een notitie; per deelproject wordt een projectplan opgesteld.. 2. Competentiemanagement De competenties zijn beschreven en opgenomen in de competentieprofielen per functiebeschrijving. Ook zijn er 5 kerncompetenties benoemd die de bedrijfswaarden onderschrijven. Te weten: Samenwerken, pro- activiteit, omgevingsbewustzijn, resultaatgerichtheid en kwaliteitsbewust zijn. Om vorm te geven aan competentiemanagement hebben we een gesprekkencyclus afgesproken waarin we met elkaar resultaatgerichte afspraken maken, de voortgang bespreken en

16

Activiteit/indicator eindbeoordeling opstellen. Deze informatie wordt vastgelegd in een management informatiesysteem genaamd “de resultaatmanager”. Het is mogelijk om te monitoren welke afspraken gemaakt worden, aan welke bedrijfswaarden deze gekoppeld zijn en welke ontwikkelafspraken er zijn gemaakt. Het is van belang dat competentiemanagement actief wordt toegepast en dat er vanuit de afdeling P&O constant aandacht voor is. 3. Functiebeschrijvingen Alle bestaande c.q. oude functies zijn ondergebracht in functiefamilies. Elke functiefamilie kent een reeks van functieprofielen die in zwaarte oplopen. We hebben 5 functiefamilies beschreven met een eigen focus. Te weten: Management, Ontwikkeling, Uitvoering en Onderhoud, Individuele Dienstverlening en Organisatieondersteuning. Door dat functies nu gegroepeerd zijn is het mogelijk geweest om het functiehuis van 120 functies terug te brengen naar 26 functies. Ook is er onderzoek verricht naar marktconforme beloningen. Het functiewaarderingsysteem en de conversietabel zijn hierop aangepast. Alleen de beleidsregels hoe het functieboek te onderhouden dienen nog vastgesteld te worden. Het functieboek is samen met het personeel opgesteld. 4. Beleidskaders Er is nog geen start gemaakt met de beleidskaders omdat we ervoor gekozen hebben om de trajecten van het opstellen en invoeren van competentiemanagement en het nieuwe functieboek zeer zorgvuldig te doorlopen. De beleidsregels omtrent deze projecten dienen eerst vastgesteld te worden alvorens een start wordt gemaakt met deze projecten. De verwachting is dat we alles in 2011 hebben afgerond. 5.Talentscan Zie onder punt 4 6.Functionerings- en beoordelingssysteem De gesprekkencyclus die is ontworpen voor de ontwikkeling van competentiemanagement vervangt de functionerings- en beoordelingsgesprekken. De beleidsregels hieromtrent dienen in overleg met de ondernemingsraad te worden vastgesteld. 7. Beloningsbeleid Zodra de activiteiten onder nr 6, zijn afgerond kunnen de nieuwe beleidsregels omtrent belonen worden opgesteld. Het beloningsbeleid zou meer gekoppeld moeten zijn aan de resultaatafspraken. 8.Kengetallen en effectrapportage Zodra de activiteiten onder nr 6 en 7 zijn afgerond kan hiermee gestart worden. Doelstelling 2: Terughoudendheid bij plannen of wensen tot invoering van nieuwe regels en verplichtingen voor burgers, bedrijven en instellingen. Eerst de haalbaarheid vaststellen zonder nieuwe administratieve last. Activiteit/indicator 1.Verbetering toegankelijkheid gemeentelijke regelgeving 2. Vermindering regeldruk 3. Wet kenbaarheid publiekrechtelijk beperkingen 4. Onderzoek naar doelmatigheid, doeltreffendheid Toelichting 1. Verbetering toegankelijkheid gemeentelijke regelgeving Op dit moment zijn alle geldende verordeningen gereed om op het internet geplaatst te worden. Technische problemen hebben er helaas voor gezorgd dat nog niet alle geldende verordeningen geplaatst zijn en oude verordeningen nog niet verwijderd zijn. Voor dit probleem wordt op dit moment een oplossing gezocht. 2. Vermindering regeldruk In december 2008 is een gedereguleerde APV vastgesteld. In 2009 zal nog een aantal

17

Activiteit/indicator gedereguleerde verordeningen aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Het project zal in 2010 zijn afgerond. 3.Wet kenbaarheid publiekrechtelijk beperkingen Uitvoering berust bij afdeling Publiekszaken. In 2008 is gestart met de inventarisatie van de beperkingen. 4. Onderzoek naar doelmatigheid, doeltreffendheid Onderzoek bij de Afdeling Publiekszaken is afgerond. De resultaten zijn besproken in het college. De aanbevelingen uit het rapport worden onderschreven. Verderop in de jaarrekening wordt u geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek. Het onderzoek naar subsidierelatie tussen de gemeente en Stichting Orion is in het najaar 2008 ste gestart. Het rapport zal in het 1 kwartaal van 2009 worden afgerond. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.3.1. Bestuur en Organisatie Algemeen Bestuur Dagelijks bestuur Bestuurlijke Samenwerking Bezwaar en Beroep Bestuurlijke Beleidsplanning en Coördinatie Totaal lasten Algemeen Bestuur Dagelijks bestuur Bestuurlijke Samenwerking Bezwaar en Beroep Bestuurlijke Beleidsplanning en Coördinatie Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Bestuur en Organisatie (-:voordelig, +: nadelig)

Mutaties reserves (-;onttrekking, +;toevoeging)

Resultaat na bestemming programma Bestuur en Organisatie

Begroting 2008 primitief

wijziging 2008 begroting

Begroting 2008 totaal

Rekening 2008

Verschil t.o.v. begroting

565.333 1.118.444 10.890 230.132

519.321 901.143 191.499 213.573

4.420 63.785 100.939 0

523.741 964.928 292.438 213.573

668.436 1.166.709 165.620 243.000

144.695 201.781 -126.818 29.427

344.599 2.269.398

558.420 2.383.956

0 169.144

558.420 2.553.100

347.255 2.591.020

-211.165 37.920

0 2.558 0 0

0 0 0 0

4.445 0 0 0

4.445 0 0 0

5.000 880 0 0

555 880 0 0

0 2.558

0 0

0 4.445

0 4.445

0 5.880

0 1.435

2.266.840

2.383.956

164.699

2.548.655

2.585.140

36.485

0

0

0

0

0

0

2.266.840

2.383.956

164.699

2.548.655

2.585.140

36.485

Financiële analyse: Voor de financiële analyse wordt verwezen naar onderdeel 5 Jaarrekening, sub 5 Toelichting programmarekening 2008.

18

19

2.3.2

PROGRAMMA COMMUNICATIE EN PUBLIEKSZAKEN

De burger moet weten wat de gemeente doet of gaat doen. Communicatie, in alle vormen, is van het grootste belang voor het goed functioneren van het bestuur van de gemeente. Lasten

Burgerzaken 28%

3,050 mln.

Baten

2.102 mln; saldo

Integrale handhaving 1%

Integrale handhaving 0% Saldo 31%

`

0,948 mln.

Bouw- en woningtoezic h t 53%

`

Communic atie 18%

Bouw- en woningtoezic h t 53%

Burgerzaken 16% Communic atie 0%

Bestaande beleidskaders Inspraakverordening; Kadernota Communicatie 2007-2010 “In dienst van de Samenleving”; Notitie ’Wanneer inspraak en hoe daar mee om te gaan’; Notitie ’Interactieve planvorming Zaltbommel’; Programma Dienstverlening; Legesverordening; APV; Verordening naamgeving en nummering; Burgerlijk Wetboek; Wet op de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens; Paspoortwetgeving; Wegenverkeerswet; Rijkswet op het Nederlanderschap; Vreemdelingenwet 2000. COMMUNICATIE Relevante ontwikkelingen Economische en technologische veranderingen hebben invloed gehad op communicatie; is er veel veranderd. Traditionele communicatiemiddelen zijn niet overbodig, maar kunnen het niet meer alleen af. Nieuwsbrieven, gemeentepagina’s, informatiedagen blijven bestaan, maar krijgen gezelschap van interactieve websites, e-mailberichtenservice en sms-waarschuwingen. Maar er is meer. Burgers zijn mondiger en kritischer en stellen meer eisen aan communicatie van de gemeente. In plaats van het actief brengen van informatie naar de burger, is er steeds meer aandacht voor het (vrij) toegankelijk maken van gegevens en informatie aan iedereen die daar behoefte aan heeft. Met de nieuwe technologieën, zoals een website, kan dat zelfs 24 uur per dag.

20

Wat wilden we bereiken? • •

beter en intensiever communiceren met burgers en externe belanghebbenden en een verbeterde communicatie tussen college en ambtelijke organisatie en tussen college en gemeenteraad; actieve betrokkenheid van de burger bij het beleid. Hier ligt een taak voor ambtenaren en politici om de burger meer en meer bij het beleid te betrekken.

Hoofddoelstelling: Een zorgvuldige en doeltreffende externe en interne communicatie. Met de inzet van alle middelen (mondeling, schriftelijk en digitaal), aansluitend op de kennis en verwachting van de burger, bestuurder en ambtenaar, het draagvlak en de betrokkenheid vergroten. Tijdig informeren en luisteren naar wensen en ideeën zijn hierbij van het grootste belang.

Resultaatindicator

2008

Communicatiebeleving burger (enquête) Uitslag klanttevredenheidsonderzoek Communicatiebeleving organisatie (enquête)

Meting 2009

2010

2011

pm pm

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: de organisatie moet zich nog beter bewust zijn van het belang van een gedegen communicatie; verbeteren communicatie en contacten met alle kernen; gemeentepagina beter inzetten; burgers meer kans bieden om invloed op beleid uit te oefenenen door de inzet van interactieve beleidsvorming; kwaliteitsverbetering van de lokale omroep Dijkland.

Activiteit/indicator 1 Uitwerking Kadernota Communicatie en opstellen evaluatieplannen ontwikkeling communicatie 2 Mediatraining 3 Kernbezoeken Aantal kernbezoeken per jaar 4 Aanpassen en bewaken huisstijl 5 Modernisering gemeentepagina Aantal gemeentepagina’s per jaar 6 Opzetten interactieve beleidsvorming 7 Overleg bestuur Dijkland Toelichting 1. Het uitwerken van de Kadernota Communicatie 2007-2010 voor de ontwikkeling van communicatie en het opstellen van jaarlijkse evaluatieplannen. Op 23 januari 2007 is de Kadernota Communicatie 2007-2010 ‘In dienst van de Samenleving’ vastgesteld door het college en ter informatie aangeboden aan de raad. Voor de zomer van 2008 is meerjarig het Uitvoeringsplan Communicatie ‘Actief voor de Samenleving’ vastgesteld. De organisatie van dit uitvoeringsplan komt jaarlijks in het jaarplan Communicatie en Dienstverlening aan de orde. 2. Mediatraining Op 26 september hebben het college en de persvoorlichters mediatraining gehad.

21

Activiteit/indicator 3. Kernbezoeken In 2008 werden 8 kernbezoeken georganiseerd. De opkomst is hoog, tussen de 50 en 100 inwoners bezoeken de bijeenkomsten. Om de inwoners na de kernbezoeken te informeren over wat er gedaan is na het bezoek of om antwoord te geven op openstaande vragen, is in 2008 de kernbrief geïntroduceerd. 4. Aanpassen en bewaken huisstijl Het project aanpassen en bewaken van de huisstijl is van start gegaan. Bijna alle bestaande folders zijn omgezet in een nieuwe stijl, ook de gemeentepagina heeft een nieuw jasje gekregen. In 2008 zijn we ook begonnen met de voorbereidingen van een nieuwe ‘look and feel’ van de gemeentegids. 5 Modernisering gemeentepagina Op 6 november 2008 is voor het eerst de nieuwe gemeentepagina verschenen. De pagina heeft een nieuw uiterlijk. De pagina nodigt nu meer dan voorheen uit tot lezen. Naast de wettelijk verplichte bekendmakingen is er nu ook ruimte voor eigen algemene publicaties. Ook het taalgebruik is vereenvoudigd, waardoor in combinatie met de vormgeving de pagina leesbaarder is geworden. 6 Opzetten interactieve beleidsvorming Het project opzetten van interactieve beleidsvorming is nog in de voorbereidende fase. 7 Overleg bestuur Dijkland Er hebben verschillende overleggen met Dijkland plaats gevonden in 2008. De gesprekken hebben niet geresulteerd in het opstellen van een coproductieovereenkomst voor het uitzenden van de raadsvergaderingen. De gesprekken hebben wel geresulteerd in een scheiding tussen het verstrekken van een algemene subsidie enerzijds en het inkopen van de uitzendingen voor de raadsvergaderingen anderzijds. In 2008 is de griffie begonnen met het onderzoeken van de mogelijkheden voor het uitzenden van de raadsvergaderingen via internet naast het uitzenden via de lokale omroep.

DIENSTVERLENING Relevante ontwikkelingen 1. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een richtlijn opgesteld waarin staat dat overheidsinstellingen in 2007 65% van alle producten digitaal beschikbaar moeten stellen. Hier is een onderverdeling in gemaakt. Sommige producten hoeven alleen maar informatief raadpleegbaar te zijn, andere producten moeten volledig digitaal kunnen worden afgehandeld. Met de ontwikkeling van de nieuwe website hebben wij deze regelgeving meegenomen. Realisering heeft in 2008 plaatsgevonden. 2. Programma Dienstverlening In het eerste kwartaal van 2007 hebben wij het programma Dienstverlening vastgesteld. Hierin hebben wij beschreven wat de huidige stand van onze Dienstverlening is en welke acties er gepland staan om de dienstverlening de komende jaren op een hoger niveau te tillen. 3. Staat van de Gemeente In het najaar van 2006 hebben wij voor het eerst meegedaan aan het onderzoek Staat van de Gemeente. In dit onderzoek wordt de burger bevraagd in 6 rollen: de rol als Kiezer, Klant, Onderdaan, Partner, Wijkbewoner en Belastingbetaler. Dit onderzoek beschouwen wij als een 0-meting. In 2008 is opnieuw een meting gedaan. Om inzicht te krijgen in de oorzaak van opvallende uitkomsten zullen wij indien nodig nader onderzoek doen. 4. Klant Contact Centrum / Telefonisch Informatiepunt In 2015 moet iedere gemeente beschikken over een KCC om te fungeren als dè toegang voor alle vragen aan de overheid. Met het doorontwikkelen van het Telefonisch Informatiepunt (TIP).werken we richting een KCC. In regionaal verband kijken wij welke mogelijkheden er tot samenwerking zijn, zoals het gezamenlijk inrichten en beheren van een kennisbank.

22

5. Bestuursakkoord Rijk – gemeenten. Eind 2007 zijn er afspraken gemaakt tussen en Rijk en de Gemeenten. Waarbij enerzijds het Rijk middelen overhevelt naar gemeenten en anderzijds afspraken worden gemaakt wat van gemeenten wordt verwacht. De afspraken gaan o.a. over: • Vermindering van door gemeenten veroorzaakte administratieve lasten voor burgers en bedrijven met minimaal 25%; • Gemeenten intensiveren de komende jaren de onderlinge samenwerking (op het terrein van bedrijfsvoering en ICT-uitvoering en -inrichting); • Gemeenten zullen hun prestaties de komende jaren verbeteren door in grotere mate te investeren in kwaliteitshandvesten en benchmarken. Daarom zouden alle organisaties met veel klantcontacten een handvest moeten hebben met servicenormen. Uitwerking van de afspraken is gestart waarbij aan het volgende kan worden gedacht: • De nieuwe vereenvoudigde Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de introductie van elektronische formulieren op de website. • Onderzoek naar de mogelijkheden van regionale samenwerking richting een Shared Service Center en de ontwikkeling van een kennisbank en de samenwerking op ICT-gebied tussen Zaltbommel, Geldermalsen en Tiel (Zageti). • De uitgevoerde benchmark Staat van de Gemeente, de 0-meting van de telefonische bereikbaarheid en het onderzoek naar de Wmo klanttevredenheid. Wat wilden we bereiken? • •

een professionele organisatie door klantgericht te denken, creatief te zijn, projectmatig te werken, door integer te zijn en met minder regels meer doen; een extern gerichte organisatie te zijn die investeert in samenwerking, maatwerk en aandacht heeft voor de mens achter de vraag. Een organisatie die in staat is pro-actief, snel en adequaat in te spelen op de verandering in de buitenwereld.

Hoofddoelstelling: De klant centraal stellen waarbij de klant: - weinig of niet hoeft te zoeken; - de dienstverlening als ’laagdrempelig’ of ’goed toegankelijk’ ervaart; - goede hulp krijgt ( zonder fouten, conform beleid, eenduidig, snel en duidelijk, professioneel, beleefd en voorkomend).

Resultaatindicator 80 % gestelde vragen in TIP afhandelen 0-meting telefoongebruik Toename bezoekers gemeentelijke site

2008

Meting 2009 2010

2011 x

x x

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: • een eigentijdse, interactieve, actuele en volledige website die voldoet aan de gestelde richtlijn en aansluit bij de wensen en zoekpatronen van de klanten; • een TIP dat klanten sneller antwoordt op hun vragen. Hierdoor gaat er een verschuiving plaatsvinden van de backoffice naar de frontoffice; • het doorontwikkelen van het postloket met aandacht voor verwerkingssnelheid en inhoud van de gegeven antwoorden; • het doorontwikkelen van het fysieke loket; • de komst van één loket voor mensen met een beperking.

23

Activiteit/indicator 1. Het operationeel hebben van de nieuwe x website per 1 januari 2008 2 Het doorontwikkelen van het telefonisch x x x x informatiepunt tot een KCC 3 Het doorontwikkelen van het postloket x x 4 Het doorontwikkelen van het (algemene) x x x x fysieke loket 5. Realiseren WWZ-loket x Toelichting 1. Het operationeel hebben van de nieuwe website per 1 januari 2008 In 2008 zijn 26 elektronische formulieren operationeel geworden. De introductie van het RIS/ BIS is verschoven naar begin 2009. Er is hard gewerkt aan de bruikbaarheid en het actueel houden van de website. De benchmark De Staat van de Gemeente (thans geheten Waarstaatje gemeente) laat in 2008 een stijging zien met 0,4 punt naar 6,4 voor de informatie via de website. Het landelijk rapportcijfer voor de website stijgt met 0,8 naar een 4,9. 2. Het doorontwikkelen van het telefonisch informatiepunt In 2008 is een 0-meting voor de telefonische bereikbaarheid van onze organisatie gehouden. De score is 6,4 terwijl 8,0 de norm is. Belinstructies zijn opnieuw vastgesteld en verbeteracties zijn in gang gezet. De voorgenomen aanschaf van een programma om managementinformatie te genereren is niet doorgegaan ivm de kosten in relatie tot de te verwachten opbrengst. Nu wordt wel handmatig informatie over de bereikbaarheid verzameld. Stappen zijn gezet om in de nabije toekomst via het TIP 80% van alle telefonische verzoeken / vragen correct en volledig te kunnen afhandelen zonder doorverbinding naar de backoffice. Door één informatiesysteem is het mogelijk verzoeken eenduidig te beantwoorden. De regiogemeenten hebben stappen gezet om een regionale Kennisbank in 2009 van start te laten gaan. 3. Het doorontwikkelen van het postloket Op basis van het in 2008 vastgestelde Informatiebeleidsplan is de initiatieffase tot digitalisering van de poststromen voorzien in 2010. 4. Het doorontwikkelen van het (algemene) fysieke loket De 11 bedachte varianten voor het verruimen van de openingstijden zijn bekeken op: winst voor de klant, winst voor de organisatie en winst voor de medewerker. Aan een drietal oplossingsrichtingen is verder gewerkt. 1. De verlengde avondopenstelling op maandag tot 20.00 uur is op 3 november 2008 gestart. 2. De uitreiking van documenten door de gastvrouw / receptioniste kan begin 2009 starten wanneer enkele (veiligheids)aanpassingen aan de receptiebalie zijn verricht. 3. Voor het maken van een afspraak gedurende een of meerdere middag(en) voor bepaalde producten Burgerzaken moet nog software worden aangeschaft. Na een testfase begin volgend jaar wordt geprobeerd begin april 2009 met de uitbreiding van deze dienstverlening te starten. 5. Realiseren WWZ-loket Het WWZ-loket is in ontwikkeling, realisatie wordt verwacht tweede helft 2009. Het gaat niet om een fysiek loket maar veel meer om een werkstructuur waarbij bindende werkafspraken worden gemaakt met de samenwerkende partners. De werkzaamheden worden integraal opgepakt en gecoördineerd door de gemeente (casemanagement). Op onderdelen wordt deze werkwijze nu al toegepast.

24

BURGERZAKEN Relevante ontwikkelingen De zekerheid van goede serviceverlening De basisadministratie van publiekszaken is een van de belangrijkste gegevensbronnen voor diverse interne en externe gebruikers c.q. instellingen. Die administratie beheert een groot aantal persoonsgebonden documenten. Deze documenten zijn in het maatschappelijk verkeer onontbeerlijk. Dat vereist niet alleen de juistheid van deze gegevens, maar ook het voorkomen van misbruik. Binnen de steeds strengere regels blijft de focus gericht op het zo snel mogelijk uitleveren van de gegevens en de documenten. Naar verwachting komt er in 2010 een vervolgstart van de ontwikkeling Modernisering van de GBA. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Efficiënte en veilige informatieverstrekking persoonsgebonden gegevens van onze burgers Resultaatindicator 2008 GBA-audit Beveiligingsplan

Meting 2009 2010 x x

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: Conform de wettelijke regelgeving zorg dragen voor een efficiënte, correcte informatieverstrekking van persoonsgebonden gegevens van onze burgers en deze waarborgen. Activiteit/indicator 1. GBA-audit 2. Beveiligingsplan Interne rechtmatigheidscontrole Toelichting 1. GBA-audit De audit vindt driejaarlijks plaats. De eerstvolgende audit GBA wordt door een extern bureau afgenomen op 16 november 2009. In 2008 is continue gewerkt aan de zorgvuldigheid van afhandeling van informatieverstrekking. Interne controles vinden regelmatig plaats op basis van geregistreerde foutcategorieën. Deze interne controles zijn op dezelfde leest geschoeid als de externe audit. 2. Beveiligingsplan Op grond van het Beveiligingsplan heeft de intern aangestelde beveiligingsfunctionaris (niet werkend op de afdeling Publiekszaken) de gang van zaken gecontroleerd en hierover gerapporteerd aan de burgemeester.

25

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.3.2. Communicatie en Publiekszaken Integrale handhaving Bouw- en woningtoezicht Communicatie Burgerzaken Totaal lasten Integrale handhaving Bouw- en woningtoezicht Communicatie Burgerzaken Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Communicatie en Publiekszaken (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Communicatie en Publiekszaken




Rekening 2008


3.038 1.155.283 481.995 824.338 2.464.654

21.188 969.655 547.605 762.186 2.300.634

0 202.400 29.000 51.581 282.981

21.188 1.172.055 576.605 813.767 2.583.615

31.723 1.637.006 535.025 846.177 3.049.931

-10.535 -464.951 41.580 -32.410 -466.316

0 1.252.776 1.150 481.741 1.735.667

0 1.031.993 1.293 358.608 1.391.894

0 592.400 0 125.347 717.747

0 1.624.393 1.293 483.955 2.109.641

0 1.617.336 1.150 483.619 2.102.105

0 7.057 143 336 7.536

728.987

908.740

-434.766

473.974

947.826

-473.852

0

-19.000

0

-19.000

-10.000

-9.000

728.987

889.740

-434.766

454.974

937.826

-482.852


26

27

2.3.3

PROGRAMMA OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

Het programma Openbare Orde en Veiligheid omvat alle activiteiten die gericht zijn op het bevorderen en bewaken van de veiligheid van de inwoners. Lasten

2.479 mln (5%)

Baten

0,179 mln; saldo

2,301 mln

Openbare Orde en Veiligheid 1%

`

Openbare Orde en Veiligheid 37%

Brandweer 1%

`

Brandweer 63%

Saldo 98%

Bestaande beleidskaders Herzien Integraal Veiligheidsplan (vaststelling voorzien eind 2007/begin 2008); Rampenplan 2005 en onderliggende deelplannen; Programma Kleine Steden Beleid 2 (KSB2); Materieelplan Brandweer 2005-2019. Relevante ontwikkelingen 1. Herziening integraal veiligheidsplan Op 15 december jl. heeft uw raad de Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid 2009-2012 vastgesteld. In deze kadernota is inzicht gegeven in de veiligheidssituatie van de gemeente anno 2008 en de wijze waarop onveiligheid op dat moment werd aangepakt. Ook de doelen, die de gemeente de aankomende vier jaar op veiligheidsgebied wil bereiken, zijn in de kadernota omschreven. Op welke wijze deze doelen bereikt gaan worden, wordt jaarlijks in een uitvoeringsprogramma naar voren gebracht. 2. Toezicht op straat Bij de Eerste Uit meerdere onderzoeken en publicaties blijkt dat toezicht op straat een belangrijke rol speelt in de individuele veiligheidsbeleving van de burgers. Uit de Zaltbommelse samenleving zijn het afgelopen jaar verschillende signalen gekomen over het ontbreken van voldoende toezicht en handhaving in de openbare ruimte. In dergelijke gevallen komt de politieorganisatie natuurlijk snel in beeld. Uiteraard speelt deze organisatie bij het waarborgen van een voldoende niveau van toezicht en handhaving een zeer belangrijke rol. Maar het team Bommelerwaard kan zo’n niveau op dit moment niet waarborgen. Van de gemeente mag verwacht worden dat ook zij haar verantwoordelijkheden kent voor het verminderen van gevoelens van onveiligheid bij haar burgers. Het college heeft daarom voor de aankomende jaren extra geld uit voor het intensiveren van toezicht op straat uitgetrokken. 3. Bestuurlijke boete Bij de Eerste Kamer zijn de wetsvoorstellen tot invoering van de zogenaamde bestuurlijke boete nog in behandeling. Met deze wetsvoorstellen krijgen gemeenten de mogelijkheid zelf boetes op te leggen voor het overtreden van gemeentelijke verboden en voorschriften. Bij overlast in de openbare ruimte gaat het om feiten uit de APV die voor veel overlast kunnen zorgen (kleine ergernissen). Achtergrond

28

van deze maatregel is de wens om gemeenten een grotere rol te geven bij de handhaving van de eigen regelgeving. En daarnaast de positie van het gemeentebestuur bij het bestrijden van de overlast in de openbare buitenruimte te versterken door de gemeente een zelfstandige handhavingsbevoegdheid te geven. De verwachting is dat de Wet bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte en de Wet bestuurlijke boete fout parkeren en andere lichte verkeersovertredingen in 2008 in werking treden. Het is aan de raad om te besluiten of ook Zaltbommel de bestuurlijke boete zal hanteren en binnen welke kaders. 4. Gebruiken van bevoegdheden Gemeenten, en daarbinnen met name de burgemeesters, krijgen steeds meer bevoegdheden om daadwerkelijk op te kunnen treden op het gebied van openbare orde en veiligheid. Waren deze bevoegdheden vroeger vooral gericht op situaties die al uit de hand waren gelopen, nu en in de nabije toekomst komt deze bevoegdheid al in een eerder stadium in beeld (preventie). Alleen het hebben van de bevoegdheid is niet voldoende. Gekwalificeerd personeel zal deze bevoegdheden ook echt moeten gaan gebruiken. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het bevorderen en bewaken van de veiligheid in de gemeente Zaltbommel en het veiligheidsgevoel van haar inwoners. Resultaatindicator

2008 1

Leefbaarheidsmonitor kern Zaltbommel : - Overlast gedrag anderen (2006 = 6,9) - Overlast van criminaliteit (2006 = 6,1) - Overlast geweldpleging (2006 = 8,3) - Diefstal/inbraken (2006 = 6,3) - Overlast van vandalisme (2006 = 6,7) - Veiligheidsgevoel (2006 = 7,5) - Politietoezicht (2006 = 4,8) 2 Politiecijfers - aantal aangiften (2006 = 1430) - aantal meldingen overlast jeugd (2006 = 182) Veiligheidsmonitor Rijk - overlast door jeugd (2006 = 8%) - onveiligheidsgevoelens (2006: wel eens onveilig = 23% / vaak onveilig = 2%) - onveiligheidsgevoelens in eigen buurt ( 2006 = 9 %) - onveiligheidsgevoelens van rondhangende jongeren ( 2006 = 18 %) slachtofferschap veel voorkomende criminaliteit ( 2006 = 27 %)

1 2

6,8 6,7 8,3 6,8 7,0 7,7 5,4 1415 119

10% 21% / 3% 8% 16% 25%

Bron: Lemon-meting 2006, Rigo Research en Advies Bron: Marap district De Waarden

29

Meting 2009

2010

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstellingen: 1. Het inzetten van een gerichte aanpak op doelgroepen die aantoonbaar bijdragen aan de onveiligheid in Zaltbommel door: - het ontwikkelen en invoeren van een veelplegersaanpak; - het verbeteren van bestaande netwerken voor risicojeugd; - het voorkomen van criminele loopbaan van Marokkaanse jongeren. 2. Het inzetten van een gerichte aanpak in gebieden waar de onveiligheid bovengemiddeld is (uitvoeren van het programma KSB2). 3. Het houden van preventieve acties, zoals het organiseren van een jaarlijkse Bommelerwaardse bewustwordingscampagne. 4. Activiteiten gericht op het voorkomen van calamiteiten, crises en verstoringen van de openbare orde, zoals: - het voorbereiding van risicogebeurtenissen met operationele diensten en organisatoren. Hierdoor zal de kans op verstoringen afnemen; - het intensiveren van de bestrijding van hennepkwekerijen door het vastleggen van de samenwerking tussen partners zoals politie, Openbaar Ministerie, woningstichting en nutsbedrijven. 5. Het verduidelijken en aanscherpen van regels op het gebied van leefbaarheid en het strikt handhaven van deze regels door: 3 - het indienen van een adviesnota over het invoeren van de bestuurlijke boete; - het inzetten van toezichthouders / buitengewoon opsporingsambtenaren.

Activiteit/indicator 1. Doelgroepgerichte aanpak - Aantal afgesloten contracten veelplegers - Aantal succesvolle interventies jeugd - Verzorgen sluitende opvang ex-gedetineerden - Uitvoering van bij plan van aanpak Marokkaanse jongeren behorende maatregelen 2. Gebiedsgerichte aanpak - Politiecijfers gekozen gebied 4 - Totaaloordeel leefbaarheid wijken in Zaltbommel : * Binnenstad (2006=7,6) * De Vergt (2006=6,9) * De Spellewaard (2006=7,6) * De Waluwe (2006=7,6) 3. Preventieve acties - Politiecijfers relevante onderwerp 4. Voorkomen van crises, calamiteiten en verstoringen openbare orde - Afsluiten convenant aanpak hennep - Aantal opgerolde hennepkwekerijen 5. Verbeteren leefbaarheid - opstellen adviesnota invoering bestuurlijke boete - aantal uitgeschreven bonnen Toelichting 1.Doelgroepgerichte aanpak - Binnen de regio Rivierenland is een plan van aanpak veelplegers ontwikkeld. De aanpak richt zich niet alleen op het straffen van daders, maar ook op preventie en nazorg. De opzet is om mensen te verleiden om een nieuw leven op te bouwen. Al dan niet onder dwang en drang sluiten veelplegers 3 4

Tijdstip afhankelijk van aanname wetsvoorstel door Eerste Kamer Bron: Lemon-meting 2006, Rigo Research en Advies

30

Activiteit/indicator een contract af. In 2008 zijn verschillende Zaltbommelse veelplegers aangepakt. Een van hen is door de geboden hulp daadwerkelijk uit het criminele circuit gestapt, twee veelplegers weigerden de hulp en zullen door justitie worden aangepakt en een vierde veelpleger is aan het veelplegersoverleg in Den Bosch overgedragen. - De algemene doelstelling van het jeugd preventie netwerk is het aanbieden van gecoördineerde hulp en/of zorg aan jongeren met risicogedrag. Het huidige netwerk beperkt zich alleen tot informatie-uitwisseling; van het afstemmen van zorg is niet tot nauwelijks sprake. Daarom wordt het netwerkwerk in een andere vorm voor de zomer van 2009 voortgezet. - In 2008 zijn de eerste stappen gezet richting een sluitende aanpak voor ex-gedetineerden. De informatie-uitwisseling met justitie is verbeterd, waardoor beter zicht is op de hulpbehoefte van gedetineerden die binnen afzienbare tijd vrijkomen. Daar waar mogelijk, is getracht op de hulpbehoefte in te springen. In 2009 wordt deze aanpak doorontwikkeld. - De totstandkoming van het actieprogramma voor Marokkaanse (risico-)jongeren heeft vertraging opgelopen. Niet duidelijk is wanneer het actieprogramma is afgerond. 2. Gebiedsgerichte aanpak Het KSB2-programma is conform planning in uitvoering. In 2008 is één buurtplan opgesteld en zijn voorbereidingen getroffen voor het opstellen van drie plannen in 2009. De wijkcoördinator, die per 1 februari voor een periode van drie jaar is aangesteld, krijgt bij het opstellen van de plannen een belangrijke rol. 3. Preventieve acties Dit jaar is er geen Bommelerwaardse voorlichtingscampagne georganiseerd. 4. Voorkomen van crises, calamiteiten en verstoringen openbare orde. De voorbereiding op de jaarwisseling is multidisciplinair opgepakt. Verder zijn verschillende incidenten, waaronder de afhandeling van het incident met de bommelding in de trein, met de betrokken partijen geëvalueerd. Van elke incident kan immers worden geleerd. Er zijn twee hennepkwekerijen opgerold. Een convenant over de aanpak van hennepkwekerijen is nog niet afgesloten; de aanbevelingen van een daarvoor ingestelde commissie laten nog op zich wachten. 5. Verbeteren leefbaarheid - De politie is – mede door de inzet van bikers – voor de burger zichtbaarder geweest, zo blijkt uit de stijging van het oordeel van de burgers met 0,6 punt tot 5,4. - De uitbreiding van additioneel toezicht is in 2008 niet gerealiseerd. In samenwerking met de politieorganisatie wordt het toezicht op straat in 2009 geïntensiveerd. - De wet met betrekking tot de bestuurlijke boete en strafbeschikking is begin 2009 in werking getreden. De raad krijgt medio 2009 een adviesnota voorgelegd over de mogelijke invoering van één van beide wetten.

31

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.3.3. Openbare Orde en Veiligheid Openbare Orde en Veiligheid Brandweer Totaal lasten Openbare Orde en Veiligheid Brandweer Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Openbare Orde en Veiligheid (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Openbare Orde en Veiligheid




Rekening 2008


820.435 1.517.225 2.337.660

801.220 1.378.539 2.179.759

395.192 249.410 644.602

1.196.412 1.627.949 2.824.361

784.125 1.673.041 2.457.165

412.287 -45.092 367.196

16.219 78.033 94.252

16.214 13.305 29.519

328.126 7.155 335.281

344.340 20.460 364.800

157.955 20.780 178.736

186.385 -320 186.065

2.243.408

2.150.240

309.321

2.459.561

2.278.430

181.131

84.984

-88.476

0

-88.476

-56.338

-32.138

2.328.392

2.061.764

309.321

2.371.085

2.222.092

148.993


32

Hoofdthema Inkomen, maatschappelijke zorg, werkgelegenheid en economie ,,Verdere economische ontwikkeling van de gemeente Zaltbommel is van groot belang. Het nieuwe college trekt bedrijven aan die werkgelegenheid opleveren voor onze inwoners. De ontwikkeling van de glastuinbouw komt op een lager pitje. De recreatieve sector biedt daarentegen veel perspectief en krijgt ruim baan. Niet iedereen in onze gemeente profiteert van de relatieve welvaart. Het college steunt mensen met een minimuminkomen, maar verwacht dat uitkeringsgerechtigden actief betaald werk zoeken. De gemeente zal hierbij waar mogelijk helpen. Mensen met een beperking moeten volwaardig in de samenleving kunnen participeren. Bij het aantrekken van medewerkers geeft de gemeente bij gelijke geschiktheid de voorkeur aan mensen met een beperking.”

33

2.4.1

PROGRAMMA WERK EN INKOMEN

Het programma Werk en inkomen heeft als doel inwoners aan werk te helpen, het garanderen van een inkomen op minimumniveau en het verstrekken van een voldoende financieel vangnet om aan het maatschappelijke verkeer te kunnen deelnemen. Lasten Inkomensond ersteuning 0%

9,074 mln.

Baten

Arbeidsmarktb eleid ESF 0%

7,420 mln; saldo

Inkomensonde rsteuning 0%

1,654 mln

Arbeidsmarktb eleid ESF 1%

Saldo 18%

`

`

Sociale Zaken 81%

Soc iale Zaken 100%

Bestaande beleidskaders • Toeslagen en verlagingenverordening WWB (besluit AB 26-06-2007); • Reïntegratieverordening WWB (besluit AB 23-01-2007); • Maatregelenverordening WWB (besluit AB 23-01-2007); • Beleidsregels terugvordering en verhaal (besluit AB 23-01-2007); • Verordening cliëntenparticipatie WWB (besluit AB 23-01-2007); • Beleid bijzondere bijstand (besluit DB 08-01-2007); • Gemeenschappelijke Regeling Sociale Dienst Bommelerwaard (besluit Raad 04-10-2006); • Verordening Maatschappelijke Participatie (besluit Raad 21-06-2007). De uitvoering ligt sinds 1 januari 2007 bij de Sociale Dienst Bommelerwaard (SDB). Relevante ontwikkelingen en bereikte resultaten van 2008 komen in de jaarrekening van de SDB naar voren.

34

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.4.1. Werk en Inkomen Inkomensvoorziening Inkomensondersteuning Arbeidsmarktbeleid en soc. Activering Arbeidsmarktbeleid ESF Sociale Zaken Totaal lasten Inkomensvoorziening Inkomensondersteuning Arbeidsmarktbeleid en soc. Activering Arbeidsmarktbeleid ESF Sociale Zaken Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Werk en Inkomen (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Werk en Inkomen




Rekening 2008


15.584 27.536

650 116.185

0 0

650 116.185

0 15.675

-650 -100.510

8.974 234.952 5.071.419 5.358.465

3.000 17.612 5.369.957 5.507.404

-3.000 21.788 4.283.208 4.301.996

0 39.400 9.653.165 9.809.400

0 15.032 9.043.804 9.074.511

0 -24.368 -609.361 -734.889

-40.515 0

650 0

0 0

650 0

0 0

-650 0

0 228.757 3.683.601 3.871.843

0 17.612 3.693.595 3.711.857

0 67.288 4.048.581 4.115.869

0 84.900 7.742.176 7.827.726

0 84.861 7.335.093 7.419.954

0 -39 -407.083 -407.772

1.486.622

1.795.547

186.127

1.981.674

1.654.557

-327.117

0

0

0

0

0

0

1.486.622

1.795.547

186.127

1.981.674

1.654.557

-327.117


35

2.4.2.

PROGRAMMA MAATSCHAPPELIJKE ZORG

Het programma maatschappelijke zorg richt zich op de hulp aan mensen met beperkingen die zelf geen ondersteuning kunnen regelen. Het komt daarmee voor een groot deel overeen met de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het omvat de beleidsterreinen volksgezondheid (inclusief gehandicapten en algemeen maatschappelijk werk) en het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. Per 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van kracht. Onze gemeente gelooft in de achterliggende filosofie van de Wmo. Samenvattend: gemeenten zijn in staat de ondersteuning van mensen met beperkingen of andere ondersteuningsbehoeftigen beter te organiseren dan nu het geval is. Ook kunnen gemeenten een belangrijke rol spelen in het versterken van de sociale samenhang en kunnen ze zorgen dat iedere inwoner in staat is volwaardig aan het maatschappelijk leven deel te nemen. De basisgedachte achter de Wmo is ’meedoen’ en sluit aan op de wens om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Om dit te bereiken wordt zorg en ondersteuning zo dicht mogelijk bij de mensen georganiseerd. Eigen verantwoordelijkheid, zelforganisatie en maatschappelijke binding zijn belangrijke succesfactoren voor de Wmo. Door de zorg op gemeentelijk niveau te organiseren, is een betere afstemming op de lokale behoefte mogelijk. 5

De Wmo definieert negen prestatievelden waarop gemeenten beleid moeten maken in een vierjaarlijks Wmo beleidsplan. De prestatievelden geven meer duidelijkheid over de gemeentelijke verantwoordelijk per prestatieveld. De gemeente bepaalt zelf welke prestaties zij in deze ’velden’ gaat leveren en zal die verder gestalte geven. Hoe ver die verantwoordelijkheid gaat en welke afdwingbare rechten burgers krijgen is nog niet duidelijk. Het programma Maatschappelijke Zorg omvat de prestatievelden 4, 5, 6, 7, 8 en 9. De prestatievelden 1, 2 en 3 vallen meer onder het programma Welzijn.

5

De Wmo prestatievelden:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten; op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden; het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning; het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers; het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig; functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem; het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer; het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang; het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen; het bevorderen van verslavingsbeleid.

36

Lasten

4,675 mln

Algemeen Maatsc happel ijk Werk 6%

`

Baten Algemeen Maatsc happeli jk Werk 0%

Ouderen 6%

0,706 mln; saldo

Volksgezondh eid 21%

3,969 mln

Volksgezondh eid 8%

Ouderen 1%

`

Wet Maatsc happel ijke Ondersteunin g 67%

Wet Maatschappeli jke Ondersteunin g 6%

Saldo 85%

Bestaande beleidskaders • Wet maatschappelijke ondersteuning • Verordening maatschappelijke ondersteuning Gemeente Zaltbommel 2007-2; • Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeente Zaltbommel 2007; • Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Gemeente Zaltbommel 2007; • Protocol Gebruikelijke Zorg. Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), april 2005; • Protocol Indicatiestelling Huishoudelijke Verzorging. CIZ, april 2005; • Lokaal gezondheidsbeleid 2003 – 2007; • Raamnota Wmo “Zorgzaam Zaltbommel” 22 november 2006. • Wmo beleidsnota “ Iedereen doet mee! “2008 GEZONDHEID, ZORG, OPVANG EN INDIVIDUELE VOORZIENINGEN (prestatievelden 5, 6, 7, 8 en 9) Relevante ontwikkelingen Vanaf de invoering van de Wmo doen de eigen Wmo-consulenten bijna alle indicaties voor een Wmo voorziening (woon-, rolstoelen vervoersvoorzieningen en hulp bij het huishouden). Dit betekent dat we minder afhankelijk zijn van de advisering van derden (CIZ en Argonaut). Dat levert tijdwinst op bij de beoordeling van een aanvraag. Het aantal in behandeling zijnde aanvragen ligt op een acceptabel niveau (gemiddeld 50) zo ook het aantal nieuwe aanvragen per week (gemiddeld 14). Het aantal aanvragen laat over 2008 een dalende trend zien (m.u.v. van de rolstoelen). In 2008 zijn alle (460) overgangscliënten opnieuw geïndiceerd. Het aantal bezwaarschriften over 2008 gelijk aan e voorgaande jaren (tussen de 25 en 30) en laat in de 2 helft van 2008 ook een dalende trend zien. De huishoudelijke hulp is in 2008 opnieuw aanbesteed en heeft voor onze gemeente geresulteerd in een nieuw contract per 01-01-209 met 6 zorgaanbieders (Betuwe Zorg, Agathos Thuiszorg, STMR, Nedzorg BV, RST Zorgverleners en Huis ter Leede). De tarieven zijn ruim 10% verhoogd en conform de CAO VVT (Verpleging, Verzorging, Thuiszorg). De meerkosten kunnen naar verwachting binnen de begrote kosten worden opgevangen. STMR biedt geen hulp meer op niveau 1b (medewerker in loondienst op niveau 1). Voor zo’n 35 cliënten moet daarom nog een andere zorgaanbieder gevonden worden. Wij zijn hierover in overleg met de instellingen.. Ondersteunende begeleiding per 01-01-2009 Per 1 januari 2009 gaat de Ondersteunende begeleiding grondslag psychosociaal over van de AWBZ naar gemeenten. Eind 2008 zijn we hierover geïnformeerd door de staatssecretaris. Dit wordt in 2009 in regionaal verband uitgewerkt.

37

Gezondheidsbeleid Wij hebben de nota gezondheidsbeleid wegens prioriteitenstelling doorgeschoven naar 2009. Veel volksgezondheidsbeleid maakt de gemeente samen met de andere gemeenten in de regio via het AOVR (Ambtelijk Overleg Volksgezondheid Rivierenland). De AOVR komt samen op basis van de “regeling regio Rivierenland”. Uitvoerende diensten is o.a. de gemeenschappelijke gezondheidsdienst (GGD) die gemeenten samen in stand houden. Actuele regionale onderwerpen zijn: 1) Regionaal gezondheidsbeleid met o.a. het terugdringen van sociaal economische gezondheidsverschillen. (In dit project gaat het om de relatie tussen [een lager] inkomen en daarmee [een lagere] gezondheid-/levensverwachting. Thema’s zijn overgewicht, depressiepreventie, roken, etc. Alcoholmatiging is specifiek door onze gemeente opgepakt. 2) het productenboek GGD. Het productenboek maakt onderscheid in een basispakket (verplicht) en plusproducten (op offerte basis). Deze is in 2008 gereed gekomen. 3) Ook is er in 2008 gewerkt aan transparantie in de dienstverlening en kostenstructuur van de GGD, overleg tussen gemeenten en de GGD over verantwoording, maatwerkafspraken, etc. Dit heeft geresulteerd in een eerste rapportage waarin specifiek de voor onze gemeente uitgevoerde producten blijkt. Onze subsidieverstrekking wordt steeds meer gebaseerd op het principe ’prestatie voor subsidie’. Vooraf maken we waar mogelijk concrete en toetsbare afspraken over de te leveren prestaties voor hoeveel geld. Voorbeeld hiervan is het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW). Het AMW is een eerstelijnsbasisvoorziening, bedoeld voor mensen met problemen die snel hulp moeten krijgen. Dit betekent dat iedereen - 24 uur per dag - zonder doorverwijzing terecht kan bij het AMW. In het meerjarenconvenant tussen het AMW en de gemeenten zijn afspraken vastgelegd voor 4 jaar (2006 t/m 2009). Denk hierbij aan het soort en aantal af te nemen producten, formatie, aantal cliënten per jaar per fte, aantal beëindigde behandelingen, wachtlijstproblematiek, etc. In 2008 waren er voor het eerst geen lange wachtlijsten meer zoals voorheen. Op dit moment is een discussie gaande over hoe de effecten van het AMW en prestatieafspraken beter inzichtelijk en aantoonbaar gemaakt kunnen worden. Defibrillators Defibrillators maken doeltreffend ingrijpen bij calamiteiten door omstanders mogelijk wat levens kan redden. Daarom heeft de raad voor 2008 8.000,00 en voor 2009 20.000,00 gereserveerd voor de aanschaf van defibrillators. Hiervoor zijn inmiddels 9 defibrillators toegekend. Regiotaxi De provincie Gelderland heeft voor één uniform regiotaxisysteem gekozen. Dit resulteerde in Regiotaxi Gelderland die per 1 januari 2007 van start is gegaan. Regiotaxi Gelderland is bestemd voor regionaal vervoer waarvan iedereen gebruik kan maken. Het systeem is ook geschikt voor mensen met beperkingen; denk aan rolstoel- of scootermobiel gebruik. Vanaf 2008 lag er een taakstelling om op de kosten voor regiotaxi 50.000,- te bezuinigen. Dit is niet gerealiseerd omdat het aantal afgenomen taxizones sterk is toegenomen. Ook de beheerskosten waren hoger dan verwacht en daarmee ook de kosten voor onze gemeente. In de lopende evaluatie wordt er alles aan gedaan om de (beheers)kosten in de nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor de jaren 2010-2012 in de hand te houden. WMO-beleidsnota De Wmo beleidsnota ‘Iedereen doet mee! ‘is in de zomer van 2008 vastgesteld. Er is een aantal Wmo salons gehouden, voor allochtone vrouwen, voor vrijwilligersbeleid en mantelzorg en in de dorpen. Tevens is de Wmo raad actief geworden. De Wmo-raad adviseert over het Wmo beleid. Wel zijn er drie vacatures ontstaan door drukke werkzaamheden van Wmo raadsleden. Deze vacatures zullen worden vervuld in 2009. De Wmo krant is verschenen en dit was een groot succes. Deelnota 4 van de Wmo Vrijwilligersbeleid en mantelzorg is eind 2008 vastgesteld. De andere deelnota’s zullen in 2009 worden aangeboden. Verder zijn er voorbereidingen getroffen voor de ontwikkeling van het Wonen, welzijn, zorg loket.

38

Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: • cliënten zo lang mogelijk in hun eigen omgeving te laten wonen; • het verbeteren van de volksgezondheid en voorkomen en bestrijden van gezondheidsbedreigingen; • het bieden van een sluitend zorgen ondersteuningsaanbod voor cliënten. Resultaat/indicator Aantal WMO indicaties (woon-,rolstoel-,vervoersvoorzieningen, hulp bij het huishouden, Gpk’s) Aantal cliëntendossiers AMW (begroot 357 cliëntdossiers en 119 korte contacten) Gezondheidsmonitor Tevredenheid burger over zorgvoorzieningen (1) Cijfer Zaltbommel: 6,4 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 6,7 in 2006

2008 1.143

2009

Meting 2010

2011

375 doss. 158 cont.

6,9 7,1

(1) Bron: Staat van de gemeente najaar 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling(en): A. het opstellen van de Wmo beleidsnota; B. het verlenen van Wmo voorzieningen aan mensen met beperkingen; C. het bevorderen van de volksgezondheid en het bieden van maatschappelijke opvang (o.a. vrouwenopvang), bestrijding van (huiselijk) geweld, het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ/MO) en het bevorderen van het verslavingsbeleid. Activiteit/indicator A1 Het opstellen van Wmo beleidsnota A2 Het in stand houden van de Wmo adviesraad. B1 Eén loket voor mensen met beperkingen B2 Aanbesteding Hulp bij het Huishouden B3 Evaluatie Wmo verordening, beleidsregels en besluit. B4 Nota lokaal gezondheidsbeleid B5 (On-)mogelijkheden voor een geïntegreerde eerstelijnszorgcentrum in Zaltbommel B6 Helderheid over de Zaltbommelse bevolkingskenmerken en de huisvestingsbehoefte om beter in de woonbehoefte te kunnen voorzien. B7 Uitgaven Regiotaxi met 50.000,= reduceren C1 Uitvoering wettelijke taken OGGZ en helderheid over centrumgemeente C2 Sociaal Economische Gezondheidsverschillen en helderheid over wat we eraan kunnen doen. C3 Het monitoren van de AMW wachtlijsten (aantal per 1 januari …) C4 Concrete resultaatgerichte subsidie afspraken maken met zorgaanbieders C5 Transparantie m.b.t. dienstverlening, kostenstructuur, verantwoording, werkafspraken met de GGD. Prijs en kwaliteitverhouding zal in het GGD productenboek/jaarverslag terug komen C6 Het voorkomen dan wel beperken van de risico’s v.h. gebruik van verslavende middelen

39

Activiteit/indicator Toelichting Ad.A1. De Wmo beleidsnota. De Wmo beleidsnota “Iedereen doet mee!”is in juni 2008 vastgesteld. Ad.A2. De Wmo adviesraad De Wmo adviesraad is geïnstalleerd en heeft het college geadviseerd over diverse onderwerpen. Ad.B1. Eén loket voor mensen met beperkingen Er is één Wmo-loket voor mensen met beperkingen. Uitbreiding naar Wonen, Welzijn en Zorgloket vindt plaats in 2009/2010. Ad.B2. Aanbesteding Hulp bij het Huishouden Aanbesteding Hulp bij het Huishouden heeft plaatsgevonden in 2008. Ad.B3. De evaluatie van de Wmo verordening, besluit en beleidsregels. De evaluatie van de Wmo verordening, besluit en beleidsregels heeft in 2008 plaatsgevonden. Ad B4. Nota lokaal gezondheidsbeleid De nota is doorgeschoven naar 2009. Ad.B5. Geïntegreerde eerstelijns gezondheidscentrum De fysieke mogelijkheden worden door de afdeling R&B onderzocht. Ad.B6. Helderheid over de Zaltbommelse bevolkingskenmerken en de huisvestingsbehoefte om beter in de woonbehoefte te kunnen voorzien. Met de woningbouwcoöperaties hebben wij een convenant opgesteld. Ad.B7. Uitgaven Regiotaxi met 50.000,= reduceren De uitgaven zijn niet gereduceerd, aangezien de Regiotaxi een open einde regeling is en het aantal zones dat afgenomen is door inwoners gegroeid is. Voor de nieuwe overeenkomst 2010-2012 zal alles in het werk gesteld worden om de uitgaven in de hand te houden. Ad.C1. Uitvoering OGGZ/MO Uitvoering OGGZ/MO Centrumgemeente is Den Bosch. De cliëntenstromen, in samenwerking met Maasdriel, worden nog in beeld gebracht. Ad.C2. Het project sociaal economische gezondheidsverschillen (SEGV) Wij voeren het project alcoholmatiging uit. Ad.C3 Het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) Het jaarverslag van 2008 hebben wij nog niet ontvangen. Naar verwachting zijn de wachtlijsten terug gedrongen. Ad.C4 Subsidie afspraken Subsidie afspraken met de zorgaanbieders zijn gemaakt. Ad.C5. Transparante dienstverlening Hiervan wordt periodiek per kwartaal verslag uitgebracht door de GGD aan onze gemeente. Ad.C6. Het voorkomen dan wel beperken van de risico’s v.h. gebruik van verslavende middelen De GGD heeft in 2008 in samenwerking met Iris zorg actief ondernomen; onder andere voorlichting op scholen. HET ONDERSTEUNEN VAN MANTELZORGERS EN VRIJWILLIGERS (prestatieveld 4) Relevante ontwikkelingen Op 1 maart 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in gegaan. In prestatieveld 4 van de Wmo staat dat het een gemeentelijke taak is vrijwilligersbeleid te ontwikkelen. Dit moet gebeuren in de context van de Wmo, dus in samenhang met andere prestatievelden en met uitgangspunt de civil society. Eind 2008 is de nota Vrijwilligersbeleid en mantelzorg vastgesteld. De gemeente Zaltbommel besteedt al een aantal jaren geld aan het steunpunt vrijwilligerswerk Bommelerwaard. Dit doet Zaltbommel samen met Maasdriel.

40

Het steunpunt vrijwilligerswerk wordt ook bekostigd uit CVTM gelden. In 2008 is het budget volledig doorgesluisd naar de Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk Werk Rivierenland en Tiel is penvoerder van de Regiogemeenten. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Een groot vrijwilligersbestand inzetbaar en werkzaam binnen de gehele Zaltbommelse Samenleving. De vrijwilligers moeten zich voldoende ondersteund weten. Resultaat/indicator Aantal vrijwilligers Aantal nieuw vrijwilligers Aantal openstaande vacatures vrijwilligers Aantal bemiddelde vacatures

2008 Ca.12.000 33 128 31

Meting 2009 2010

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: 1. in 2008 is de beleidsnota Vrijwilligerswerk en mantelzorg vastgesteld; 2. het steunpunt vrijwilligerswerk Bommelerwaard krijgt in de komende jaren ondersteuning. 3. In samenwerking met Regio Rivierenland zijn we voor het vrijwilligersbeleid aangesloten bij de Regionale Sociale Agenda. In 2009 kunnen er extra activiteiten worden georganiseerd.

Activiteit/indicator 1. Opstellen beleidsplan vrijwilligerswerk en mantelzorg 2. Openhouden steunpunt vrijwilligers Bommelerwaard 3. Oriëntatie op financiering steunpunt in de toekomst i.v.m. beperkte CVTM middelen Toelichting 1. De beleidsnota vrijwilligersbeleid en mantelzorg Deze is vastgesteld eind 2008. 2. Openhouden steunpunt vrijwilligerswerk Bommelerwaard. Er wordt momenteel intensief samengewerkt met het steunpunt Mantelzorg. Vanuit Kleine Stedenbeleid en de Regionale Sociale Agenda komen extra middelen vrij om projecten op het gebied van vrijwilligerswerk uit te voeren en uit te breiden. 3. Oriëntatie op financiering steunpunt in de toekomst i.v.m. beperkte CVTM middelen. Deze middelen zijn naar Tiel gegaan als centrum gemeente. Vanaf zomer 2009 moet hierover in Regionaal verband duidelijkheid over komen.

41

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007




Rekening 2008


2.4.2. Maatschappelijke Zorg Algemeen Maatschappelijk Werk Ouderen Volksgezondheid Gehandicapten Wet Maatsch. Ondersteuning Totaal lasten

254.838 245.842 1.377.479 0 2.873.904 4.752.063

285.043 168.840 619.118 4.000 3.276.825 4.353.826

-3.986 109.777 554.252 -4.000 64.210 720.253

281.057 278.617 1.173.370 0 3.341.035 5.074.079

279.809 272.688 989.752 0 3.133.589 4.675.839

-1.248 -5.929 -183.618 0 -207.446 -398.240

Algemeen Maatschappelijk Werk Ouderen Volksgezondheid Gehandicapten Wet Maatsch. Ondersteuning Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Maatschappelijke Zorg

0 41.433 392.488 0 130.782 564.703

0 0 9.000 0 108.593 117.593

0 70.000 373.510 0 107.560 551.070

0 70.000 382.510 0 216.153 668.663

0 55.035 387.898 0 263.391 706.324

0 -14.965 5.388 0 47.238 37.661

4.187.360

4.236.233

169.183

4.405.416

3.969.515

-435.901

34.060

177.564

0

177.564

397.684

-220.120

4.221.420

4.413.797

169.183

4.582.980

4.367.199

-215.781

(-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Maatschappelijke Zorg


42

43

2.4.3

PROGRAMMA ECONOMIE

Het programma economie omvat de lokale markten (zie productenraming), de ontwikkeling en het beheer van bedrijvigheid op bedrijventerreinen, in detailhandelgebieden en in agrarische gebieden en de werkgelegenheid die hiermee gepaard gaat. Speciale aandacht gaat uit naar de kernen van de gemeenten en hun rijke cultuurgeschiedenis en waardevolle landschappen. Die vormen de basis voor een bloeiende toeristische sector met nieuwe werkgelegenheid als gevolg. Lasten

11,228 m ln; saldo

0.995 m ln.

Baten

M arkten 1%

Recreatie en t oerisme 2%

M arkt en 0%

Recreat ie en t oerisme 1%

Economische Zaken 1%

Saldo 8%

10,233 m ln.

Economische Zaken 1%

`

`

Grondexpl. Bedrijventerrei nen 98%

Grondexpl. Bedrijvent errei nen 88%

Bestaande beleidskaders • • • • • • • • • • • •

Regionaal Plan Bommelerwaard (rbs. 11-12-2003); Bestemmingsplan Buitengebied; Visie Wonen en Werken 2002 – 2010 (rbs. 13-03-2003); Streekplan provincie Gelderland; Provinciale nota Mooi dichtbij; Nota Ongekende rijkdom (rbs. 09-02-2006); Nota Kansen tussen de Dijken; Beleidsregels aan huis gebonden bedrijven en beroepen (rbs. 17-10-2002); Marktverordening (rbs. 13-09-2001); APV (rbs. 05-09-2005); Uitgiftebeleid De Wildeman; StER-convenant.

ECONOMIE Relevante ontwikkelingen Het aantal arbeidsplaatsen fluctueert de laatste jaren: 2002: 12.950 2003: 13.260 2004: 13.001 2005: 13.350 2006: 13.070 (- 2,1%) De daling in 2006 wijkt af van het landelijk en provinciaal beeld en heeft te maken met een teruglopende werkgelegenheid in de agrarische sector en de industrie. Door het uitblijven van nieuwe locaties was opvang van deze ontwikkeling niet mogelijk. Inmiddels is de situatie veranderd. Het nieuwe bedrijventerrein De Wildeman in Zaltbommel is in ontwikkeling genomen. De infrastructuur is in aangelegd en bouwkavels in de 4 hoven zijn beschikbaar, waar veel belangstelling voor is getoond.

44

De doelstelling om jaarlijks – vanaf 2008 – minimaal 4 HA uit te geven is haalbaar. De eerste jaren zal sprake zijn van een inhaalslag. In 2008 hebben de eerste bedrijven zich gevestigd op bedrijventerrein Kraaijenhoef te Brakel. Het gaat om een particuliere ontwikkeling binnen door de gemeente gestelde (ruimtelijke) voorwaarden. Het nieuwe bedrijventerrein Middelkampseweg in Gameren is volop in ontwikkeling. De verwachting is dat in 2009 de laatste bouwkavels van de hand gaan. Overeenkomstig het rijks- en provinciaal beleid zal de komende jaren meer aandacht uitgaan naar de revitalisering van bestaande bedrijventerreinen. In 2009 wordt de revitalisering van bedrijventerrein De Ooijk onder de loep genomen. Zoals uit onderstaande Resultaatmonitor blijkt, is het doel een relatief sterke stijging van het aantal arbeidsplaatsen. Relatief vanwege het uitgangspunt dat de nieuwe bedrijventerrein op de eerste plaats bedoeld zijn voor de verplaatsing en ontwikkeling van locale bedrijvigheid. Nieuw-vestiging van buiten de subregio is niet alleen een toevoeging op de arbeidsmarkt in kwantitatieve, maar vooral ook kwalitatieve zin. Een duurzame ontwikkeling van de bestaande glastuinbouw, gebaseerd op een actuele behoefteraming, vormt de centrale doelstellingen voor de beleidskaders. Deze kaders zullen in 2008 hun vertaling krijgen in een concrete, op meetbaar resultaat gerichte, gemeentelijke visie. Bij voorkeur in samenhang met de sector te realiseren. Het oprichten van een uitvoeringsorganisatie lijkt een adequaat instrument om de gewenste doelstellingen mede te halen. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het creëren en behouden van voldoende werkgelegenheid binnen de gemeente Zaltbommel Resultaatindicatoren Te meten door: het aantal (nieuwe) vestigingen van bedrijven; de groei van het aantal arbeidsplaatsen; de vermindering van het aantal werkzoekenden; oprichten uitvoeringsorganisatie glastuinbouw.

Resultaatindicator Aantal vestigingen van bedrijven (bron: KvK rivierenland handelsregister) Aantal arbeidsplaatsen *) 1 april 2007 (bron: Prov. Gld.) Aantal werkzoekenden waarvan zonder baan (bron: CWI juni 2007) Oprichten uitvoeringsorganisatie

2008 1985

Meting 2009 2010

2011

13.580 *) 603 530

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: Het creëren en behouden van een aangenaam vestigingsklimaat voor het behoud van de lokale economie. Bij de uitgifte van gemeentelijke bedrijfsgronden kiezen we voor bedrijven die lokale werkgelegenheid opleveren.

45

Activiteiten: • het (her)ontwikkelen van (nieuwe) bedrijventerreinen en de kwaliteit verbeteren en bewaken van bestaande gebieden waar bedrijvigheid plaatsvindt; • het realiseren van een betere verhouding tussen inwonersaantal en aantal arbeidsplaatsen. Doelstelling is om in 2009 het verlies aan arbeidsplaatsen ten opzichte van 2005 om te zetten in een structureel positieve ontwikkeling; • het evalueren van de werkgelegenheidssituatie waardoor een vertaalslag kan worden gemaakt naar het uitgiftebeleid van bedrijventerreinen. Te meten door: het evaluatieverslag; • het ontwikkelen en bestuurlijk accorderen van een beleid voor een duurzame ontwikkeling van de glastuinbouw in de Bommelerwaard in samenwerking met het bedrijfsleven, de standorganisaties, de gemeente Maasdriel en de provincie Gelderland. Activiteit/indicator 1. Bij de uitgifte van gemeentelijke bedrijfsgronden worden bedrijven aangetrokken, die lokale werkgelegenheid opleveren 2. Relatiebeheer bedrijven 3. Ontwikkeling sociaal-economisch beleidsplan Toelichting 1. Bij de uitgifte van gemeentelijke bedrijfsgronden kiezen we voor bedrijven die lokale werkgelegenheid opleveren. De uitgifte van bedrijventerrein De Wildeman is voorvarend gegaan. Eind 2008 was ca. 80% van de beschikbare gronden verkocht of in optie. 2. Relatiebeheer bedrijven. Door de versnelde uitgifte van het bedrijventerrein De Wildeman is ook het parkmanagement sneller in ontwikkeling gekomen. De doorontwikkeling van een integraal parkmanagement voor alle bedrijventerreinen was nog een brug te ver. Eerst willen we de parkmanagementorganisatie van De Wildeman goed voor elkaar hebben. Eind 2008 is een start gemaakt met de opzet van een plan met betrekking tot de revitalisering van bedrijventerrein De Ooijk. 3. Ontwikkeling sociaal-economisch beleidsplan De ontwikkeling van het sociaal-economisch beleidsplan is wegens prioriteitenstelling uitgesteld tot 2010. RECREATIE EN TOERISME Relevante ontwikkelingen De uitvoering van de in de nota Ongekende Rijkdom geformuleerde beleidsdoelen en producten met de hoogste prioriteit zullen in 2008, samen met het Platform Promotie Bommelerwaard, aan bod komen. Het op gang brengen van concrete acties binnen en vanuit de sector is de hoofddoelstelling van het gemeentelijk beleid. De inzet van gemeentelijke middelen is de motor voor (nieuw) particulier initiatief. In 2007 is gestart met de uitvoering van enkele actiepunten uit de nota Kansen tussen de Dijken. In 2008 komt hierop een vervolg. Het product Vesting3hoek heeft de potentie uit te groeien tot een nationale ’attractie’. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het bevorderen van dagrecreatie en kleinschalige verblijfsrecreatie door gebruik te maken van de culturele, historische- en natuurlandschappelijke potenties van de gemeente Zaltbommel en in het bijzonder van de vestingstad Zaltbommel. Daarnaast afspraken maken met betrokken marktpartijen om het toeristisch-recreatieve aanbod te verbeteren.

46

Resultaatindicator

2008

Meting 2009 2010

2011

Aantal overnachtingen (bron: toeristenbelasting) Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: - verhoging van het aantal bezoekers; - een kwalitatieve en kwantitatieve verbetering van het toeristisch totaalproduct van de gemeente Zaltbommel; - vergroting van de naamsbekendheid van de gemeente Zaltbommel; - vergroting van het toeristisch-recreatieve aanbod door middel van productontwikkeling; - vergroting van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden in de Nieuwe Hollandse Waterlinie; - optimalisering gebruiksmogelijkheden haven Zaltbommel (afmeer- en ligplaatsfaciliteiten).

Activiteit/indicator 1. Het uitvoeren van actiepunten uit de beleidsnota’s Ongekende Rijkdom en Kansen tussen de Dijken (te meten via een voortgangsrapportage in 2008). 2. Bijdragen aan het toeristisch-recreatief aantrekkelijk maken van de het gebied NHW / Munnikenland (In 2008 is een visie vastgesteld). Toelichting 1. Het uitvoeren van actiepunten uit de beleidsnota’s Ongekende Rijkdom en Kansen tussen de Dijken (te meten via een voortgangsrapportage in 2008). De struinroute langs de Waal is bijna afgerond. Het fietsknooppuntensysteem en de TOP’s (Toeristische OverstapPunten) zijn voorbereid en worden in 2009 gerealiseerd. Onze haven is de thuishaven geworden van een rondvaartboot. We hebben deelgenomen aan de Vestingstedendagen en de Fortenmaand. 2. Bijdragen aan het toeristisch-recreatief aantrekkelijk maken van de het gebied NHW / Munnikenland In 2008 is een nota opgesteld die onze visie weergeeft over de gewenste ontwikkelingen in het Munnikenland en de Nieuwe Hollandse Waterlinie op het gebied van reactie en toerisme. In september is een visie vastgesteld. In 2009 wordt een uitvoeringsplan gemaakt.

47

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.4.3. Economie en Werkgelegenheid Recreatie en toerisme Markten Economische Zaken



183.294 51.909 25.811

176.943 63.680 50.531

33.577 457 26.454

Grondexpl. Bedrijventerreinen Totaal lasten

19.513.285 19.774.299

280.323 571.477

Recreatie en toerisme Markten Economische Zaken Grondexpl. Bedrijventerreinen Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Economie en Werkgelegenheid

53.488 32.013 55.729 20.228.143 20.369.373



Resultaat na bestemming programma Economie en Werkgelegenheid


210.520 64.137 76.985

Rekening 2008


192.763 64.863 67.409

-17.757 726 -9.576

2.576.409 2.636.897

2.856.732 10.903.336 3.208.374 11.228.371

8.046.604 8.019.997

9.800 36.036 55.700 280.323 381.859

29.902 -2.376 1.750 2.576.409 2.605.685

39.702 63.736 33.660 33.108 57.450 57.479 2.856.732 10.078.478 2.987.544 10.232.801

24.034 -552 29 7.221.746 7.245.257

-595.074

189.618

31.212

220.830

995.570

774.740

721.257

-2.400

0

-2.400

-811.191

808.791

126.183

187.218

31.212

218.430

184.379

-34.051


48

2.5. Hoofdthema Onderwijs, Sport, Cultuur en Welzijn ,,Voor het welzijn van alle inwoners en voor de onderlinge sociale samenhang is het van het grootste belang dat iedereen toegang heeft tot voorzieningen waarmee mensen zich kunnen ontwikkelen en ontspannen. Om een grotere verscheidenheid te bereiken, stimuleren we nieuwe en eigentijdse voorzieningen.”

49

2.5.1

PROGRAMMA CULTUUR

Het programma Cultuur omvat het gemeentelijk beleid op de deelterreinen: kunst en cultuur, muziek, bibliotheken en cultureel erfgoed. De gemeente heeft op veel van deze beleidsterreinen geen landelijk opgelegde wettelijke taken en heeft daardoor veel vrijheid eigen beleid te ontwikkelen en uit te voeren. De kwaliteit en beschikbaarheid van kunst en cultuur vormen een belangrijke maatstaf voor de ontwikkeling van de gemeenschap. Dit wordt ook de komende jaren gewaarborgd. Lasten

3,420 mln.

Baten

Saldo 5%

Monumenten 30%

`

` Grondexpl. c ulturele projec ten 67%

Bibliotheken 12% Kunst 1%

0,172 mln. Monumenten 16%

Grondexpl. culturele projec ten 4%

Cultuur 46%

3,248 mln; saldo

Bibliotheken 0% Muziek 0%

Cultuur 12% Kunst 0%

Muziek 7%

1. Bestaande beleidskaders Algemene Subsidieverordening 2006 Gemeente Zaltbommel (rbs. 05-09 2005); Nota beleidsregels subsidie Zorg, Welzijn, Cultuur, Sport en Recreatie (cbs. 28-03-2006); Wet op het specifiek cultuurbeleid; Nota harmonisatie multifunctionele accommodaties (rbs. 14-12-2005); Verordening op de Commissie Beeldende Kunst; 1%-regeling Beeldende Kunst; Visiedocument Gebiedsgericht Cultuurbeleid 2005-2008; Nota Functie openbare bibliotheken gemeente Zaltbommel; Beslisdocument Basisbibliotheek Rivierenland (rbs. 20-06-2005); Subsidieverordening Basisbibliotheek gemeente Zaltbommel; Samenwerkingsovereenkomst tussen gemeenten die participeren in de basisbibliotheek Rivierenland (cbs. 21-02-2006); Monumentenverordening 1999; Subsidieverordening Monumenten 2005; Verordening Monumentencommissie Zaltbommel 2004; Monumentenwet 1988; Verdrag van Malta; Besluit rijkssubsidiëring restauratie monumenten 1997; Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten. Relevante ontwikkelingen Met het sociaal-cultureel centrum De Poorterij wordt een meerjarige budgetsubsidie-overeenkomst opgesteld. In de productafspraken die met Stichting Orion worden gemaakt, gaat extra aandacht uit naar jongeren in de dorpen, met name naar de zogenaamde hangjongeren. In het kader van het project ’Bossche Poort’ werken we in 2008 verder aan een cultuurcentrum in de vorm van een Kulturhus. Parallel aan de ontwikkeling van het Kulturhus, loopt de herinrichting, professionalisering en een eventuele uitbreiding van het Maarten van Rossummuseum (inmiddels Stadskasteel Zaltbommel). Daar hebben we een provinciale bijdrage voor ontvangen.

50

Gasthuistoren In 2008 is een incidentele subsidie beschikbaar gesteld om het lood van de Gasthuistoren te vervangen. Malta In 1992 is door Nederland het Verdrag van Valetta (hierna: ‘Malta’ genoemd) ondertekend. Naar aanleiding van Malta is de Wet op de Archeologische Monumentenzorg opgesteld. De wet is op 1 september 2007 in werking getreden. De nieuwe wetgeving op het gebied van archeologie heeft grote consequenties voor de gemeente als bevoegd gezag. Om de gemeentelijke rol als bevoegd gezag adequaat te kunnen vervullen is een eigen archeologie beleid noodzakelijk. Zeker in een gemeente waar nog ontzettend veel Romeinse en Middeleeuwse archeologische resten in de grond aanwezig zijn. Het cultureel erfgoed van de gemeente verdient bovendien extra aandacht omdat het aantrekkelijk is voor zowel inwoners als bijvoorbeeld bedrijven en toeristen. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het bevorderen van het gemeenschapsgevoel, het overdragen van normen en waarden, het stimuleren van een zinvolle vrijetijdsbesteding, het bevorderen van cultuur-historisch besef en het duurzaam in stand houden en beleefbaar maken van monumentale, archeologische en cultuurhistorische waarden.

Resultaatindicator

2008

Tevredenheid burger over cultuur Cijfer Zaltbommel: 6,3 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 5,8 in 2006 Tevredenheid burger over uitgaan Cijfer Zaltbommel: 6,1 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 6,0 in 2006

Meting 2009 2010

2011

6,7 6,3 6,1 6,4

Bron: Staat van de gemeente voorjaar 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: - uitvoeren van het regionaal cultuurbeleid in samenwerking met de provincie Gelderland; - het in stand houden van het sociaal cultureel centrum De Poorterij, Stichting Orion, museum Maarten van Rossum (Stadskasteel Zaltbommel) en de verschillende dorpshuizen als multifunctionele accommodaties ten behoeve van cultuuruitingen; - het stimuleren en bevorderen van allerlei cultuuruitingen waaronder toneel, volksfeesten en gedenkdagen; - er voor zorgen dat alle inwoners optimaal gebruik kunnen maken van adequate en laagdrempelige bibliotheekvoorzieningen gericht op de sociaal-culturele ontplooiing; - duurzame instandhouding van monumenten; - in een vroeg stadium van planontwikkelingen rekening houden met archeologische en cultuurhistorische waarden.

51

Activiteit/indicator 1. Opstellen beleidsnota Kunst en Cultuur 2. Kulturhus / Cultureel Centrum 3. Maarten van Rossum Museum: extra structurele subsidie 4. Samenwerking met provincie Gelderland 5. Ondersteuning (grote) instellingen 6. Dorpshuizen 7. Subsidiëring bibliotheekvoorziening 8. Begeleiden van aanvragen rijkssubsidie en verstrekken gemeentelijke subsidies. 9. Cultuurhistorische waardenkaart Toelichting 1. Opstellen beleidsnota Kunst en Cultuur. In 2008 is een tweetal bijeenkomsten georganiseerd met het culturele veld. We hebben drie thema’s geformuleerd, die diverse richtingen beschrijven waar we in het kunst- en cultuurbeleid de nadruk op willen gaan leggen. Wij bieden u de nota in 2009 ter vaststelling aan. 2. Kulturhus / Cultureel Centrum In december 2008 is besloten dat het nieuwe Kulturhus op de huidige locatie wordt gerealiseerd. 3. Maarten van Rossum museum De eerste fase van de herinrichting is afgerond. De naam van het museum is veranderd in Stadskasteel Zaltbommel. 4. Samenwerking met provincie Gelderland. Het project ' De zitpijl vertelt'is afgerond. Andere projecten die zijn uitgevoerd: ‘Op sterk Water’, ‘Bakens aan het Water’ en ‘Write-up Rivierenland’. Het regionale beleidsplan voor de komende 4 jaar is gemaakt en vastgesteld door de portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten. Het boekje ‘Cultuur bereikt’ is uitgegeven. 5. Ondersteuning (grote) instellingen In 2008 hebben diverse gesprekken en bijeenkomsten met Orion plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot een conceptovereenkomst waarin de gemaakte (prestatie)afspraken zijn neergelegd. Ook zijn de gesprekken gestart met De Poorterij en Stadskasteel Zaltbommel. 6. Dorpshuizen In 2008 hebben evaluatiegesprekken plaatsgevonden met de dorpshuisbesturen. Een evaluatierapport is in concept opgesteld. In 2009 ontvangt u een nota over de evaluatie van het harmonisatiebeleid met een voorstel voor het vervolgtraject. 7. Subsidiëring bibliotheekvoorziening In december is de subsidieverordening, behorende bij de samenwerkingovereenkomst vastgesteld. Achterstallige subsidies zijn verleend en het aandeel in de Algemene Uitkering 2008 is aan de stichting Openbare Bibliotheek Rivierenland overgemaakt. In de derde en vierde bestuursrapportage zijn de financiële consequenties toegelicht. 8. Begeleiden van aanvragen rijkssubsidie en verstrekken gemeentelijke subsidies Alle subsidieaanvragen die in 2008 zijn ingediend zijn afgehandeld. Het subsidiebudget 2008 in zijn geheel is beschikt. 9. Cultuurhistorische waardenkaart De opdrachten zijn in 2008 verleend en de voorbereidende en inventariserende werkzaamheden zijn in volle gang. Planning is om de waardenkaart eind 2009 gereed te hebben.

52

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.5.1. Cultuur Monumenten Bibliotheken Muziek Kunst Cultuur Grondexploitatie culturele projecten Totaal lasten Monumenten Bibliotheken Muziek Kunst Cultuur Grondexploitatie culturele projecten Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Cultuur (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Cultuur




Rekening 2008


917.385 348.100 185.076 36.183 1.112.779

520.007 366.872 147.758 43.868 1.230.658

1.774.241 54.762 86.188 12.905 312.921

2.294.248 421.634 233.946 56.773 1.543.579

1.019.380 414.521 224.413 39.441 1.570.078

-1.274.868 -7.113 -9.533 -17.332 26.499

164.268 2.763.791

0 2.309.163

193.516 2.434.533

193.516 4.743.696

152.016 3.419.849

-41.500 -1.323.847

601.923 35.890 0 0 156.929

705 14.600 4.000 0 159.600

1.569.176 0 -4.000 0 346.877

1.569.881 14.600 0 0 506.477

536.270 14.422 0 17.000 413.074

-1.033.611 -178 0 17.000 -93.403

164.268 959.010

0 178.905

1.707.161 3.619.214

1.707.161 3.798.119

2.267.268 3.248.035

560.107 -550.084

1.804.781

2.130.258

-1.184.681

945.577

171.814

-773.763

258.173

1.157.654

0

1.157.654

1.851.676

-694.021

2.062.954

3.287.912

-1.184.681

2.103.231

2.023.489

-79.742


53

2.5.2

PROGRAMMA SPORT

Sport is zowel belangrijk voor de gezondheid van individuele inwoners als voor de sociale cohesie. De activiteiten binnen het programma sport richten zich op een gevarieerd en kwalitatief goed aanbod van binnen- en buitensportaccommodaties binnen de gemeente. Lasten

1,261 mln.

Baten

0,209 mln; saldo

1,052 mln

Sport 17%

`

`

Saldo 83%

Sport 100%

Bestaande beleidskaders • • • • • • • •

Wet Maatschappelijke Ondersteuning; Algemene Subsidieverordening 2006 Gemeente Zaltbommel; Nota beleidsregels subsidie Zorg, Welzijn, Cultuur, Sport en Recreatie ; Sportnota Zaltbommel, (1997); Beleidsregel aanschaf sportattributen (2001); De basis voor binnensport, beleid voor binnensportaccommodaties (2003); Investeren in sport, beleid voor buitensportaccommodaties (2003); Beleid met betrekking tot het groot onderhoud, renovatie en nieuwbouw van buitensportaccommodaties (2004).

Relevante ontwikkelingen Programma ruimtelijke ontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel We streven in dit gebied onder meer naar concentratie van sportvoorzieningen. Ook onderzoeken we of hier een nieuw zwembad kan komen. Zie voor meer informatie het programma 2.6.1 Ruimte (programma ruimtelijke ontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel). Opstellen sportnota In 2009 starten we met het opstellen van een nieuwe sportnota. Op basis van deze nota nemen we beslissingen over eventuele acties. In de sportnota geven we invulling aan het sportbeleid. Het accommodatiebeleid (binnen- en buiten accommodaties) maakt hier deel van uit. We signaleren mogelijkheden om verbetering aan te brengen in de locaties en de kwaliteit van bestaande sportcomplexen. BOS-impuls De BOS (Buurt Onderwijs Sport) impuls richt zich op ondersteuning van gemeenten bij hun aanpak van achterstanden bij jeugdigen van 4 tot 19 jaar. Deze achterstanden kunnen zich voordoen op het gebied van gezondheid, welzijn, onderwijs, opvoeding, sport & bewegen. De achterstanden uiten zich in ongezond leefgedrag, overgewicht, bewegingsarmoede, rondhangen uit verveling, psychosociale problemen, gebrek aan sociale vaardigheden, voortijdig school verlaten (schooluitval) en (kleine) criminaliteit. Naast het verminderen van deze achterstanden is de BOS impuls erop gericht de (mogelijke) overlast veroorzaakt door jongeren te bestrijden.

54

Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het stimuleren en bevorderen van het beoefenen van binnen- en buitensport, zowel in recreatief- als in competitieverband, voor het verkrijgen van (zwem)vaardigheden, ontspanning, lichamelijke ontwikkeling en het leggen van sociale contacten. Resultaatindicator 2008 Tevredenheid burger over sportvoorzieningen (1) Cijfer Zaltbommel: 6,5 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 7,2 in 2006 Aantal leden binnensportverenigingen Aantal leden buitensportverenigingen Aantal uren verhuur binnensportaccommodatie Aantal niet reguliere sportevenementen

Meting 2009 2010

2011

6,8 7,5 pm pm pm pm

(1) Bron: Staat van de Gemeente 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: • een gevarieerd, kwalitatief goed en betaalbaar aanbod van binnenbuitensportaccommodaties; • bevorderen van de gezondheid van individuele inwoners en de sociale cohesie; • onderhouden van binnen en buitensportaccommodatie.

en

Activiteit/indicator 1.Opstellen sportnota 2. Handhaven ondersteuning sportverenigingen Aantal subsidies (40 in 2007) 3. Nieuwbouw zwembad: locatiekeuze en haalbaarheidsstudie 4. BOS-impuls: - uitvoeren aantal deelprojecten - evaluatie 5. Concentratie diverse sportvoorzieningen: haalbaarheidsstudie 6. Uitvoeren onderhoudsplan Toelichting 1. Opstellen sportnota Wij hebben een plan van aanpak voor de nota sportbeleid opgesteld en u hierover geïnformeerd. Wij ontwikkelen in 2010 het sportbeleid in samenspraak met belanghebbenden, sportaanbieders en sportconsumenten. Wij leggen u in 2010 een opiniërende nota voor. Daarna ontvangt u ter besluitvorming de definitieve nota. 2. Handhaving ondersteuning sportverenigingen In de nota sportbeleid houden wij het huidige subsidiebeleid tegen het licht en doen op basis van het nieuwe sportbeleid voorstellen voor eventuele verbetering en aanpassing van de subsidiëring

55

Activiteit/indicator 3. Nieuwbouw zwembad Zie voor verdere informatie het programma 2.6.1 Ruimte (ruimtelijke ontwikkeling zuidrand) 4. BOS-impuls Via KSB 2 kan de BOS-impuls in ieder geval tot en met 2009 worden gefinancierd. Deze BOSimpuls wordt begin 2009 geëvalueerd en in de voorjaarsnota 2009 zullen indien nodig voorstellen worden gedaan over een eventuele voorzetting en de financiële dekking. 5. Concentratie sportvoorzieningen Eind 2008 is gewerkt aan de opstelling van een verplaatsingsovereenkomst. Begin 2009 zal de raad een voorstel tot instemming ontvangen. 6. Uitvoering onderhoudsplan Wij zijn bezig geweest met de voorbereidingen voor het opstellen van een nieuw meerjaren onderhoudsprogramma. De kosten hiervan bedragen echter + 100.000,00. Deze kosten kunnen niet uit de huidige reserve worden gedekt, aangezien dit teveel ten koste zou gaan van de bekostiging van de reguliere aanvragen voor onderhoud. In de nota sportbeleid of eerder zullen wij met nadere voorstellen komen. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.5.2. Sport Sport en Recreatie Totaal lasten Sport en Recreatie Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Sport (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Sport




Rekening 2008


1.103.301 1.103.301

1.098.883 1.098.883

127.141 127.141

1.226.024 1.226.024

1.261.231 1.261.231

35.207 35.207

255.281 255.281

155.200 155.200

77.400 77.400

232.600 232.600

209.002 209.002

-23.598 -23.598

848.020

943.683

49.741

993.424

1.052.229

58.805

90.382

53.333

0

53.333

23.502

29.831

938.402

997.016

49.741

1.046.757

1.075.732

28.975


56

57

2.5.3

PROGRAMMA ONDERWIJS

Het programma omvat de onderwerpen bestuur openbaar basisonderwijs, bestuur openbaar voorgezet onderwijs, onderwijshuisvesting en aanvullende onderwijszaken zoals leerlingenvervoer, gymnastiekonderwijs, Onderwijsachterstandenbeleid (OAB, waaronder vroeg- en voorschoolse educatie) en het in stand houden van lokaal onderwijsbeleid. Aanvullende Onderwijsz. 10%

Lasten

18,312 m ln.

Baten

Openbaar Primair Onderwijs 18%

Huisvesting Onderwijs 11%

15,696 m ln; saldo 2,616 m ln

Aanvullende Onderwijsz. 2% Huisvesting Onderwijs 0%

Openbaar Primair Onderwijs 18%

Saldo 14%

`

` Openbaar Voortgezet Onderwijs 61%

Openbaar Voort gezet Onderwijs 66%


Verordening bestuurscommissie openbaar basisonderwijs Zaltbommel (2004); Verordening bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs (2006); Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs (2007); Verordening Leerlingenvervoer (2004); Wet op het primair onderwijs; Wet op het voortgezet onderwijs; Wet Onderwijsachterstandenbeleid (2006) Leerplichtwet Kadernotitie Nieuwe wetgeving schoolbegeleiding in de Gemeente Zaltbommel; Notitie Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid; Onderwijskansenplan; Integraal Huisvestingsplan 2006-2009 (2005).

Relevante beleidskaders vanuit jeugdwelzijn: • Wet op de Jeugdzorg; • Wet kinderopvang; • Notitie handhaving kinderopvang 2006, gemeente Zaltbommel; • Algemene Subsidieverordening 2006 Gemeente Zaltbommel; • Nota beleidsregels subsidie Zorg, Welzijn, Cultuur, Sport en Recreatie; • Voortgangsnotitie jeugd- en jongerenbeleid. Relevante ontwikkelingen De beleidsontwikkelingen op het terrein van onderwijs vragen om een nauwe afstemming met andere beleidsterreinen: Kleine stedenbeleid; WMO (prestatieveld jeugd) en (jeugd)welzijnsbeleid; sport en cultuur. Het programma onderwijs uit deze begroting valt niet los te zien van wat er in andere programma’s over onderwijs en jeugd opgenomen is. Van GOA naar OAB Per 1 augustus 2006 is de nieuwe wet Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) van kracht. In vergelijking met de vorige periode, waarin sprake was van Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOA),

58

brengt deze nieuwe wet een aantal veranderingen met zich mee. Die zijn van invloed op beleid, de verhoudingen tussen de gemeente en de schoolbesturen op het terrein van onderwijsachterstandenbestrijding en (preventief) jeugdbeleid. De gemeente moet samen met het onderwijsveld een zogenoemde Lokale Educatieve (jeugd) Agenda (LEA) open vaststellen. Hierin staan de bouwstenen van een samenhangend onderwijs- en jeugdbeleid. In samenhang met de opstelling van de LEA is een nieuw bestuurlijk arrangement onontbeerlijk. De gemeente wil de OAB-middelen vooral inzetten voor voor/vroegschoolse educatie. Kwaliteitsverbetering peuterspeelzaalwerk Het haalbaarheidsonderzoek verticalisering voorschoolse voorzieningen (rapport Spectrum) was in maart 2006 af. Er bleek veel draagvlak voor samenwerking te zijn. In 2007 zijn we daarom gestart met de koppeling van peuterspeelzalen aan basisscholen; daar waar mogelijk ook bestuurlijk. Daarnaast werkten we aan het verbeteren van de kwaliteit van peuterspeelzalen. Daarvoor zijn in 2005 kwaliteitscriteria ingevoerd, met een planning voor implementatie. In 2010 moeten we alle in deze beleidsnotitie beschreven kwaliteitsdoelstellingen gehaald hebben. Voor- en naschoolse opvang (motie Van Aartsen/Bos) Per 1 augustus 2007 zijn scholen (schoolbesturen) verantwoordelijk voor de organisatie van voor- en naschoolse opvang van kinderen. Vooralsnog is dit vaak pragmatisch opgelost via contracten met erkende aanbieders van buitenschoolse opvang. Het aantal groepen in de buitenschoolse opvang is in 2008 uitgebreid. Regeerakkoord In het nieuwe regeerakkoord ‘Samen Werken, Samen Leven’ staat een aantal speerpunten die in de komende planperiode OAB en WMO (2007-2010) aan de orde komen: • segregatie en integratie; • voor- en vroegschoolse educatie; • bestrijding voortijdig schoolverlaten in samenhang met de uitvoering van de leerplichtwet; • stimulering van het concept Brede school; • wijkgericht werken en Buurt Onderwijs Sport (BOS)-projecten; • totstandkoming van Centra voor jeugd en gezin (in samenspraak met onderwijsveld). Leerplicht Formulering en uitvoering van het beleid inzake leerplicht in afstemming op de bestrijding van: • voortijdig schoolverlaten; • de ontwikkeling van zorgadviesteams (ZAT); • een eventuele reboundvoorziening Voortgezet Onderwijs (VO) en de ontwikkeling van jeugdbeleidketens. In de regio Rivierenland loopt een haalbaarheidsonderzoek naar de mogelijke vorming van een bureau Leerplicht. Er is al een nauwe samenwerking met het Regionaal Meld en Coördinatiecentrum (RMC), begeleiding voortijdig schoolverlaters. Per augustus 2007 is de leerplicht doorgetrokken tot 18 jaar (kwalificatieplicht). Wij zullen onderzoeken of de huidige formatie voor leerplicht voldoende is. Lokaal taalbeleid De gemeente Zaltbommel kent een aantal leerlingen, dat een achterstand vertoont in de taalontwikkeling. Via voorschoolontwikkeling en Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) in Zaltbommel wordt hieraan gewerkt. Het onderwijs heeft de behoefte om samen te onderzoeken in hoeverre een gezamenlijk geformuleerd taalbeleid hier nog een extra impuls aan kan geven. Leerlingenvervoer Maatschappelijke ontwikkelingen zijn van invloed op het leerlingenvervoer. Wij denken onder meer aan de toename van het aantal complexe aanvragen waarop het zogenaamd maatwerk van toepassing is. Bij elke een nieuwe vervoersregeling hebben wij te maken met ingrijpende kostenverhogingen. Het leerlingenvervoer is gebaseerd op de uitvoering van een voorgeschreven regeling met een open-eind karakter. De gemeente is verplicht om alle aanvragen die voldoen aan de regeling te honoreren.

59

In overleg met vervoerders en ouders/verzorgers wordt gezocht naar passende oplossingen om de kosten niet verder te laten stijgen. Er is een spanningsveld tussen de uitvoering van een wettelijke taak in samenhang met kostenbeheersing. In 2008 is er Europees aanbesteed. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling(en) • het streven naar het behalen van een startkwalificatie door alle leerlingen; • het bevorderen van een continu ontwikkelingsproces van 0 tot 18 jarigen; • specifieke aandacht voor onderwijshuisvesting moet leiden tot maatwerk voor primair en voortgezet onderwijs.

Resultaat/indicator Oordeel burgers over: - basisscholen Cijfer Zaltbommel: 7,3 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 7,4 in 2006 - onderwijs in het algemeen Cijfer Zaltbommel: 6,9 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 7,0 in 2006 Deelname doelgroepkinderen Peuterspeelzaal in Zaltbommel Deelname doelgroepkinderen aan voorscholen in de kernen

Meting 2008

2009

2010

2011

7,5 7,8 7,4 7,5

Bron: Staat der gemeente 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling(en): • samenhangend onderwijs- en jeugdbeleid, neergelegd in de vorm van een Lokale Educatieve Agenda (LEA) en een geactualiseerd bestuurlijk arrangement; • afstemming van relevante beleidsverantwoordelijkheden van gemeente, schoolbesturen en relevante partners op het terrein van onderwijs- en (preventief) jeugdbeleid; • in overleg met de buurgemeenten kijken of er en zo ja welke onderwerpen zich lenen voor een meer regionale aanpak, bij voorbeeld in de vorm van een Regionale educatieve agenda (REA); • brede scholen in de kern Zaltbommel; • voorschoolontwikkeling in de kernen; • adequate onderwijshuisvesting; • het verminderen van het aantal Zaltbommelse peuters met taalen/of ontwikkelingsachterstanden. Activiteit/indicator 1. Werken vanuit de LEA 2. Inzet schoolbegeleidingsmiddelen 3. Implementeren nieuwe overlegstructuur 4. Ontwikkeling Zorgadviesteams i.s.m. het onderwijsveld en partners in de regio 5. Reboundvoorziening VO met Cambium 6. Realiseren brede scholen 7. Cambium 8. Aanbesteding leerlingenvervoer 60

Activiteit/indicator 9. Doordecentralisatie bestuurscommissies 10. Verbetering kwaliteit peuterspeelzalen - Aantal peuterspeelzalen dat werkt met een overdrachtsformulier - Aantal peuterspeelzalen dat werkt met peutervolgsysteem - Aantal peuterspeelzalen dat voldoet aan ambitieniveau 1 - Aantal leidsters dat scholing heeft gevolgd 11. Convenant VVE kern Zaltbommel afsluiten 12. Netwerk VVE kern Zaltbommel oprichten 13. Voorschoolontwikkeling in de kernen Bruchem/Kerkwijk en Nieuwaal starten Toelichting: 1. Werken vanuit de LEA Wij hebben samen met het onderwijsveld het afgelopen jaar hard gewerkt aan het opstellen van de Lokale Educatieve Agenda (LEA). Wij hebben onze visie op onderwijs geformuleerd (LEA, deel 1). De nadere uitwerking hiervan is neergelegd in LEA, deel 2. Samen met het onderwijsveld willen wij graag nog met u hierover van gedachten wisselen. Binnenkort ontvangt u dan ook een uitnodiging hiervoor. 2. Inzet schoolbegeleidingsmiddelen De schoolbegeleidingsmiddelen zijn onderdeel van de LEA. In overleg met het onderwijsveld wordt in 2009 een nieuwe notitie opgesteld. 3. Implementeren nieuwe overlegstructuur Wij willen meer probleem- cq themagestuurd overleg met ons onderwijsveld. Wij willen zo maximaal gebruik maken van de beschikbare expertise en de beschikbare tijd efficiënter gebruiken. In 2009 willen we hiermee starten. De LEA bevat hierover een voorstel. 4. Ontwikkeling Zorgadviesteams i.s.m. het onderwijsveld en partners in de regio Het traject is gestopt, omdat er geen subsidie vanuit de provincie kwam. Naar verwachting zullen in de nabije toekomst professionals van het Centrum voor Jeugd en Gezin eveneens zitting gaan nemen in de ZAT’s. 5. Reboundvoorziening VO met Cambium Het Cambium heeft het voortouw genomen in de ontwikkeling van een reboundvoorziening. We hebben voorbereidingen getroffen voor een convenant met het cambium. 6. Realiseren brede scholen e Voor brede school Zandkampen en brede school De Waluwe is de 2 helft van 2008 besteed aan het vervaardigen van een voorlopig ontwerp. Voor brede school Zandkampen is verder een plan voor een vervangende noodhuisvesting van 7 groepen en de peuterspeelzaal voorbereid. Voor deze school kwam eind 2008 ook het concept voor het definitief ontwerp gereed. Bij brede school De Waluwe heeft er nog het nodige stedenbouwkundig overleg moeten plaatsvinden om brede school, woningen en winkels goed op de locatie ingepast te krijgen. Helaas heeft dit tot enige vertraging in het proces geleid. Bij deze brede school is er in 2008 ook een aanzet gegeven aan de opzet van een beheerconstructie en is onderzocht of huur van de accommodatie via Woonlinie een optie is. (Het antwoord daarop is ja). De voorbereiding van de benodigde aanpassing en uitbreiding van de Franciscusschool werd in overleg met het schoolbestuur, in afwachting van een nieuwe leerlingenprognose, geparkeerd tot december 2008. In januari 2009 is de draad weer opgepakt. Er wordt nu uitgegaan van een 19klassige i.p.v. een 18-klassige basisschool. Gelijktijdig is er voor gekozen om bij de Franciscusschool geen 2 maar 1 peuterspeellokaal te realiseren, zodat er met het oog op de toekomst straks per basisschool in de plaats Zaltbommel 1 peuterspeelzaal is. In totaal dus 5 peuterspeellokalen die t.z.t. eventueel ook als vve-voorziening kunnen gaan functioneren. 7. Cambium In de vergadering van de raad van 23 oktober 2008 heeft besluitvorming over de verzelfstandiging plaats gevonden. Via de behandeling van de begroting zal een besluit omtrent het beschikbaar stellen van gelden vorm krijgen, terwijl besluitvorming omtrent de doordecentralisatie plaatsvindt in de raadsvergadering van 26 maart 2009. 8. Aanbesteding leerlingenvervoer

61

Activiteit/indicator Naar aanleiding van de uitspraak in het kort geding moest een nieuwe Europese aanbestedingsprocedure voor het leerlingenvervoer in 2008 gevolgd worden. In 2009 is deze procedure afgerond. 9. Doordecentralisatie bestuurscommissies Verzelfstandiging Cambium verloopt volgens planning. U heeft op 23 oktober 2008 ingestemd. Inmiddels is ook gestart met de voorbereidingen voor de doordecentralisatie. Boboz heeft inmiddels aan u een brief geschreven over het proces om te komen tot verzelfstandiging. In december 2008 heeft nader overleg plaatsgevonden tussen Boboz en de gemeenteraad. Het proces van bestuurlijke verzelfstandiging wordt verder opgepakt met een andere adviseur. Over de financiële consequenties wordt u nader geïnformeerd. 10. Verbeteren kwaliteit peuterspeelzalen De peuterspeelzalen hebben in 2008 subsidiegelden van ons beschikbaar gesteld gekregen voor het aantrekken van een coördinator. Inmiddels is deze coördinator aangetrokken. Zij gaat aan de slag om de peuterspeelzalen verder te professionaliseren. De gesprekken over een fusie c.q. overname lopen nog. In januari 2009 zijn wij geïnformeerd over de voortgang. De peuterspeelzalen zoeken bestuurlijke en organisatorische samenwerking bij de basisscholen. Zij hebben zich inmiddels verenigd in een platform wat de mogelijkheden voor de toekomst aan het bekijken is. Zij hebben inmiddels ook een intentieverklaring opgesteld. Samen met hen zullen wij de opties bekijken en een stappenplan voor de toekomst opstellen. 11 & 12 Convenant VVE kern Zaltbommel afsluiten/ Netwerk VVE kern Zaltbommel oprichten We nemen dit onderwerp mee in het traject van de LEA (en/of REA). Hierover is gesproken met het onderwijsveld. Hier zullen we in 2009 uitvoering aan geven. Dit staat nog op de planning en is genoemd in de LEA. 13. Voorschoolontwikkeling in de kernen Bruchem/Kerkwijk en Nieuwaal starten De voorscholen Bruchem/Kerkwijk en Nieuwaal zijn inmiddels in 2008 gerealiseerd en in gebruik. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.5.3. Onderwijs Openbaar Primair Onderwijs Openbaar Voortgezet Onderwijs Huisvesting Onderwijs Aanvullende Onderwijszaken Totaal lasten Openbaar Primair Onderwijs Openbaar Voortgezet Onderwijs Huisvesting Onderwijs Aanvullende Onderwijszaken Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Onderwijs (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Onderwijs




Rekening 2008


2.582.632 57.816 11.581.697 10.907.964 1.782.080 1.946.738 1.763.733 1.884.687 17.710.142 14.797.205

3.223.470 3.281.286 3.281.307 336.952 11.244.916 11.307.265 -46.492 1.900.246 1.957.851 28.899 1.913.586 1.765.370 3.542.829 18.340.034 18.311.793

21 62.349 57.605 -148.216 -28.241

2.702.966 0 11.871.158 11.111.273 14.299 24.896 237.265 392.823 14.825.688 11.528.992

3.258.981 3.258.981 3.258.981 95.497 11.206.770 12.052.398 6.754 31.650 32.943 58.646 451.469 351.296 3.419.878 14.948.870 15.695.618

0 845.628 1.293 -100.173 746.748

2.884.454

3.268.213

122.951

3.391.164

2.616.175

-774.989

150.471

376.998

0

376.998

417.509

-40.511

3.034.925

3.645.211

122.951

3.768.162

3.033.684

-734.478


62

63

2.5.4

PROGRAMMA WELZIJN

Het programma welzijn omvat de beleidsterreinen Jongeren, Inburgering en Integratie Steden Beleid. Lasten

1,331 mln.

Baten

0,545 mln; saldo Jongeren 0%

Kinderopvang 17%

Jongeren 23%

0,787 mln Minderhedenb eleid 12% Vrijwilligers 0%

` Kleine Steden Beleid 40%

en Kleine

` Saldo 60%

Minderhedenb eleid 16%

Kleine Steden Beleid 27%

Kinderopvang 1%

Vrijwilligers 4%


Wet op de Jeugdzorg; Algemene Subsidieverordening 2006 Gemeente Zaltbommel; Nota beleidsregels subsidie Zorg, Welzijn, Cultuur, Sport en Recreatie; Voortgangsnotitie jeugd- en jongerenbeleid; Plan van aanpak Project Aanpakken; Notitie Integratiebeleid Gemeente Zaltbommel, 2005-2010, uitgewerkt in een Plan van Aanpak Integratiebeleid Gemeente Zaltbommel, 2005; Wet Inburgering (WI), 01/01/2007 ingevoerd, met als gemeentelijk beleidskader: Verordening wet Inburgering Gemeente Zaltbommel, 2007; Startnotitie “Inburgeren in Zaltbommel”, April 2006; Regeling Inburgering Oudkomers, 2006; Regeling Inburgering Allochtone Vrouwen, 2006; Nota’s Kleine Stedenbeleid 2009 Bouwstenen notitie Jeugd, september 2008

JONGEREN Relevante ontwikkelingen Project Aanpakken: De gemeente wil de jeugdproblematiek aanpakken. Zij wil het jeugdbeleid verder verbeteren om ervoor te zorgen dat minder jongeren ontsporen en dat ze minder onveiligheid en overlast in wijk en buurt veroorzaken. De provincie Gelderland, Spectrum en Osmose ondersteunen hierbij de gemeente in het kader van het project Aanpakken! De drie geformuleerde doelen: 1. analyseren van de doelen, samenstelling en werkwijzen van de bestaande netwerken. Op basis van deze analyse zijn er aanbevelingen gedaan ter verbetering van het functioneren van de bestaande netwerken; 2. terugdringen van de overlastproblematiek van jongeren in de kernen, door een samenhangend beleid van preventie en repressie. Overlast aanpakken en tegelijkertijd werken aan een activiteitenaanbod dat aansluit op de vraag. De kern Brakel is, vanwege de bestaande overlast, pilot-project. De ervaringen in Brakel dienen voor het terugdringen van de overlast in de andere kernen;

64

3. aanpakken van de problemen met en van Marokkaanse jongeren in de kern Zaltbommel. De positie van de jongeren krijgt een impuls op de terreinen onderwijs, arbeid, vrije tijd, opvoeding en zorg. Centra voor Jeugd en Gezin Het rijk is bezig met het ontwikkelen van een beleidskader voor het oprichten van Centra voor Jeugd en Gezin. Op basis van dit beleidskader maken wij een plan van aanpak. Dit plan is in de zomer van 2009 gereed. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het bevorderen van de veiligheid, saamhorigheid en het gemeenschapsgevoel van jongeren. Resultaatindicator 2008 Veiligheidsgevoel inwoners Cijfer Zaltbommel: Gemid. deelnemende gem.: Aandacht voor leefbaarheid en veiligheid Cijfer Zaltbommel: Gemid. deelnemende gem.: Aantal overlastmeldingen politie (182 in 2006) Ervaren jongerenoverlast (monitor)

Meting 2009 2010

2011

6,8 7,0

5,5 5,8

Bron :staat van de gemeente 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: - verbeteren van de aansluiting tussen vraag en aanbod van activiteiten voor jongeren; - versterken van de positie van Marokkaanse jongeren op de terreinen onderwijs, arbeid en vrije tijd. Activiteit/indicator 1. Handhaven kerkelijk jeugdwerk Aantal subsidies 2 Activiteiten open jeugdwerk Orion conform prestatieafspraken • Aantal kinderactiviteiten is 36 van een DJ-cursus, houtbewerken tot koken onderbouw • Aantal jongerenactiviteiten cursus toneel voor de bovenbouw tot fotografie • Aantal open activiteiten(inloop/film/disco) is 17 van Zeskamp tot Zomerkamp 3. Realiseren van ontmoetingsplekken in de openbare ruimte 4. Inzet straathoekwerk - Aantal contacten met groepen per week, elke dag gaat jongerenwerker op pad om samen met jongeren activiteiten op te pakken 5. Versterken positie Marokkaanse jongeren - All. Jongerenwerk/interventiewerk - Aantal voortijdig schoolverlaters 6. Beleidsplan Jeugd en Jongeren 7. Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin

65

Activiteit/indicator Toelichting 1.Handhaven kerkelijk jeugdwerk. Er is aan tien verenigingen subsidie verleend. 2. Activiteiten open jeugdwerk Orion. Er is een start gemaakt met de prestatieafspraken. Door Orion is een productenboek gemaakt dat een goed inzicht geeft in de prestaties van hen. • kinderactiviteiten (v.b. Deejee cursus, houtbewerken en koken onderbouw) • jongerenactiviteiten (v.b. cursus toneel voor de bovenbouw en fotografie) • open activiteiten(zoals inloop/film/disco) 3. Realiseren van ontmoetingsplekken in de openbare ruimte. In 2009 worden er drie JOPS gerealiseerd in Gameren, Brakel en Poederoijen 4. Inzet straathoekwerk De inzet is gerealiseerd voor de kernen en voor Zaltbommel. Voornamelijk in Brakel, Gameren en Zaltbommel zijn er intensieve contacten met groepen jongeren gelegd. In 2009 moet er intensief overleg met de wijkcoördinator/dorpencoördinator en wijkagent gaan plaatsvinden. 5. Versterken positie Marokkaanse jongeren Naast de reguliere activiteiten (gezinscoaching, jongerenwerk, mentorenproject) versterken we de positie van de Marokkaanse jongeren door middel van coaching. Dit gaat in 2009 van start. Er zijn 10 jongeren geselecteerd. 6. Beleidsplan Jeugd en Jongeren De Bouwstenen notitie Jeugd 2008 is vastgesteld. 7. Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin. De voorbereidingen zijn van start gegaan en de vorming van het Centrum Jeugd en Gezin is in volle gang. Naar verwachting zullen we het eerder realiseren dan in de omliggende gemeenten in de regio; naar verwachting in de zomer 2009 gerealiseerd. INBURGERING & INTEGRATIE Relevante ontwikkelingen Integratie Inburgering is de eerste belangrijke stap op weg naar integratie. Het Rijk levert wettelijke kaders en middelen voor de ondersteuning van de inburgering van nieuwkomers. Stichting Vluchtelingenwerk Bommelerwaard & Bureau Nieuwkomers (SVB&BN) in Zaltbommel levert ondersteuning aan de inburgering van nieuwkomers. Drie organisaties (Marokkaanse vereniging Al-Amal, Stichting Vrouwencentrum Bommelerwaard en Stichting Multicultureel Zaltbommel) ontvangen een gemeentelijke subsidie voor het uitvoeren van activiteiten die bijdragen aan de integratie en participatie van allochtone inwoners in Zaltbommel. Daarnaast geven we projectsubsidies aan instellingen die bijdragen aan de integratie en participatie van allochtone inwoners. Sinds 2006 sluiten we met deze organisaties prestatie-overeenkomsten af. Inburgering Op 1 januari 2007 is de ’Wet Inburgering’ (WI) ingevoerd, ter vervanging van de tot dan toe vigerende ’Wet Inburgering Nieuwkomers’. Deze wetswijziging heeft veel gevolgen gehad. Voor de inburgeraar die zelf verantwoordelijk is geworden voor zijn/haar inburgering, voor de gemeente die de regiefunctie verwisselde voor een spilfunctie. Daarbij werden, naast nieuwkomers, ook oudkomers verplicht in te burgeren. In deze nieuwe Wet Inburgering (WI) vormt maatschappelijke begeleiding voor bepaalde groepen nieuwkomers geen onderdeel meer van de verplichte inburgering. Dit betekent een groter beroep op instanties die nieuwkomers wegwijs maken in de samenleving en hen ondersteunen bij participatie en integratie.

66

Met de invoering van de nieuwe Wet Inburgering zijn ook bepaalde groepen oudkomers verplicht in te burgeren. Dit betreft oudkomers zonder Nederlands paspoort. Begin 2007 ligt het aantal potentieel inburgeringsplichtige oudkomers op ongeveer 200. De bedoeling is om al deze mensen in een periode van vijf jaar inburgeringsplichtig te stellen. Eind 2008 zijn er nog ongeveer 100 mensen in het potentiële inburgeraars. Een aantal inburgeringsplichtige oudkomers (uitkeringsgerechtigden en opvoeders) bieden we een inburgeringstraject aan. De overigen moeten dat zelf organiseren en betalen. Zowel nieuw- als oudkomers zijn per 01/01/2007 verplicht in te burgeren. Mensen met aantoonbaar voldoende Nederlandse taalbeheersing kunnen vrijstelling krijgen van hun inburgeringsplicht. Mensen die om medische redenen niet in staat zijn aan hun inburgeringsplicht te voldoen kunnen hiervoor ontheffing aanvragen. Het Rijk verschaft gemeenten geld om bepaalde groepen inburgeringsplichtigen een inburgeringstraject aan te kunnen bieden. In 2008 hebben we 29 inburgeringstrajecten aangeboden. Dat is ook de verwachting voor 2009. Daarnaast krijgen tien mensen per jaar een handhavende beschikking opgelegd. De Stichting Vluchtelingenwerk Bommelerwaard & Bureau Nieuwkomers (SVB&BN) geeft in Zaltbommel vorm aan de informatiefunctie Inburgering. Deze organisatie is ook belast met het onderzoek naar de inburgeringsplicht. Ze voert de intakegesprekken, verschaft de relevante informatie, en verwijst door naar de educatieve instelling(en). In 2007 is het Regionaal Opleidingencentrum Rivor (ROC Rivor) aangewezen voor de uitvoering van het gemeentelijk aanbod aan inburgeringsvoorzieningen. De meeste inburgeringsplichtigen zullen hun traject voor het behalen van het inburgeringsexamen zelf moeten betalen. Voor deze doelgroepen zijn we op zoek naar andere ondersteuningsmogelijkheden. Zo zetten we vanuit het programma Kleine Stedenbeleid middelen in voor de taalscholing van werkende mannen. Inburgering allochtone vrouwen In het kader van de ’Regeling Inburgering Allochtone Vrouwen niet-G31, 2006’ heeft het rijk aan de gemeente Zaltbommel gelden gegeven om in totaal 11 ’inburgeringstrajecten’ uit te voeren. Deze trajecten moeten leiden tot het behalen van het inburgeringsexamen. De trajecten zijn eind 2006 gestart en moeten eind 2009 klaar zijn. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Een samenleving waarin iedere inwoner gelijke kansen heeft om aan de samenleving deel te nemen ongeacht afkomst, nationaliteit of levensovertuiging. Resultaatindicator Mate van maatschappelijke zelfredzaamheid / minder beroep op instanties vanuit doelgroep Deelname allochtone inwoners aan verenigingen/activiteiten (aantoonbare toename t.o.v. 2007 / 0-meting)

2008 Pm

Pm

67

Meting 2009 2010

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: Het scheppen van randvoorwaarden en het opheffen van barrières, die met name allochtone inwoners ondervinden om actief te participeren in de samenleving. Activiteiten: • voldoen aan de wettelijke eisen m.b.t. Inburgering (Wet Inburgering, Wet Inburgering Nieuwkomers, Regeling Oudkomers, Regeling Inburgering Allochtone Vrouwen). Te meten door goedkeurende accountantsverklaringen.

Activiteit/indicator 1. Uitvoering geven aan de Notitie Integratiebeleid 2. Uitvoering geven aan de uitvoeringsnotitie “Inburgeren in Zaltbommel” Toelichting 1. Uitvoering geven aan de Notitie Integratiebeleid . Wij hebben hier uitvoering aan gegeven. 2. Uitvoering geven aan de uitvoeringsnotitie “Inburgeren in Zaltbommel”, inclusief de Verordening Wet Inburgering, 2006. Het regisseren van de uitvoering van inburgeringstrajecten door derden heeft plaatsgevonden door ons.

KLEINE STEDEN BELEID Relevante ontwikkelingen Zaltbommel heeft eind 2005 van de provincie Gelderland ondersteuning ontvangen in het kader van het Kleine Steden Beleid (KSB). Het KSB-programma is begin 2006 gestart en loopt eind 2007 af. Medio 2007 heeft de Provincie Gelderland besloten haar ondersteuning aan kleine gemeenten voort te zetten. Het betreft ondersteuning van vijf kleinere gemeenten (Culemborg, Doesburg, Wageningen, Winterswijk, Zaltbommel), voor een periode van vier jaar. Dit heeft geresulteerd in het programma ‘Kleine Steden Beleid 2, Samen leven zoals het kan, 2008-2011’. Dit programma is gericht op verbetering van de leefbaarheid in wijk de Vergt en de Binnenstad en het vergroten van de (sociale, onderwijs- en arbeidsmarkt) participatie van inwoners van de kern Zaltbommel. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Verbetering van de leefbaarheid in de kern Zaltbommel, specifiek in wijk de Vergt en de Binnenstad. Resultaatindicatoren: Te meten door Lemon monitoring. Resultaat 2008 Resultaten Lemon meting (0-meting 2007), per onderscheiden categorie, op de in het programma beschreven doelniveau’s

68

Meting 2009 2010

2011

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: Het op een verantwoorde wijze uitvoeren van activiteiten, uitgaande van de in het programma beschreven uitgangspunten en doelstellingen. Activiteiten: Verzameling activiteiten en projecten, zoals beschreven in het programma KSB-2 ’Samen leven zoals het kan’, 2008-2011. Activiteit/indicator 1. Uitvoering geven aan het Programma Kleine Steden Beleid 2 Toelichting 1. Uitvoering van het programma Kleine Steden Beleid . Er zijn twee programma’s Wijkontwikkeling en participatie die in 2008 zijn uitgevoerd. In totaal zijn er maar liefst 70 activiteiten gerealiseerd. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.5.4. Welzijn Jongeren Minderhedenbeleid Vrijwilligers Kleine Steden Beleid Kinderopvang Totaal lasten Jongeren Minderhedenbeleid Vrijwilligers Kleine Steden Beleid Kinderopvang Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Welzijn (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Welzijn




Rekening 2008


218.868 219.696 21.735 668.516 228.428 1.357.243

272.795 253.112 27.974 155.895 226.967 936.743

77.408 163.907 3.567 346.642 -408 591.116

350.203 417.019 31.541 502.537 226.559 1.527.859

309.313 207.336 52.065 535.023 227.670 1.331.407

-40.890 -209.683 20.524 32.486 1.111 -196.452

13.374 135.961 12.403 360.353 23.711 545.802

18.600 156.895 0 0 24.100 199.595

-13.090 195.542 0 399.384 -2.800 579.036

5.510 352.437 0 399.384 21.300 778.631

510 162.930 0 362.275 19.130 544.844

-5.000 -189.507 0 -37.109 -2.170 -233.787

811.441

737.148

12.080

749.228

786.563

37.335

-915

-10.115

0

-10.115

20.151

-30.266

810.526

727.033

12.080

739.113

806.713

67.600


69

70

2.6. Hoofdthema Ruimte, verkeer en Milieu ,,Bij het ontwikkelen en uitvoeren van ruimtelijk beleid berusten de keuzes op respect voor mens, milieu en landschap. Inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven betrekken we zoveel mogelijk bij de nieuwe plannen. Het aantrekken van nieuwe bedrijven en het bouwen van woningen, met name in de dorpen, vormen de belangrijkste speerpunten.”

71

2.6.1

PROGRAMMA RUIMTE EN WONEN

Het programma Ruimte en Wonen gaat over het bevorderen van een duurzame ontwikkeling van de kernen en het buitengebied, de realisatie van bouwlocaties, de stedenbouwkundige advisering, het ontwikkelen van volkshuisvestingsbeleid en het voorbereiden en in procedure brengen van bestemmingsplannen. Het programma omvat de beleidsterreinen ruimtelijke ordening, grondzaken, grondexploitatie woningbouw. Lasten

11,932 m ln; saldo Volkshuisvest i ng 10% Saldo 8%

`

1,033 m ln.

Baten

12,965 m ln. Volkshuisvest i ng 11%

Ruimtelijke Ordening 8%

Saldo 26% Belast ingen (WOZ) 4%

Ruimt elijke Ordening 0% Belast ingen (WOZ) 2%

`

Grondzaken 1%

Grondzaken 8% Grondexploit a tie 62%

Grondexploita t ie 60%

Bestaande beleidskaders • • • • • • • • • • • • • • • •

Visie Wonen en Werken 2002-2010 (2003); Ontwikkelingsbeeld Zaltbommel 2020 (2005); Kwalitatief Woningbouwprogramma 2005-2015; Beleidskader Wonen; Regionaal Plan Bommelerwaard (2003); Landschapsplan (2004); Nota Grondbeleid (2006); Nota Fonds Bovenwijkse Voorzieningen (2006); Gebiedsvisie Zuid Nieuwe Hollandse Waterlinie; De studie ’Nieuwe Hollandse Waterlinie en Munnikenland – bouwstenen voor de toekomst’; Notitie actualisering / harmonisering bestemmingsplannen; Notitie Plaatsing antenne-installaties voor mobiele telecommunicatie; Beleid incidentele particuliere woningbouw gemeente Zaltbommel; Gemeentelijke Bouwverordening (2007); Welstandsnota (2004); Handhavingsbeleid (2004).

RUIMTELIJKE ORDENING Relevante ontwikkelingen Ruimtelijke ontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel. Aan de zuidzijde van de kern Zaltbommel zijn in de afgelopen jaren verschillende ruimtelijke ontwikkelingen gestart. Deze ontwikkelingen vloeien onder andere voort uit het vastgestelde Ontwikkelingsbeeld Zaltbommel 2020. Om deze activiteiten te kunnen managen, onder meer voor de onderlinge afstemming en integrale besluitvorming, hebben wij het werken volgens programmamanagement ingevoerd. Voor de bestuurlijke en ambtelijke afstemming zijn een programmawethouder en programmamanager aangewezen.

72

Binnen het programma zijn 7 deelprojecten benoemd met specifieke projectbeschrijvingen, projectdoelen, te leveren producten etc. De voortgang van deze projecten is in de navolgende paragraaf vermeld. Nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) Op 1 juli 2008 is de Wet ruimtelijke ordening (Wro) gedeeltelijk in werking getreden. Het onderdeel “digitalisering”zal naar verwachting op 1 juli 2009 in werking treden Dit onderdeel regelt o.a. de technische wijze van opstellen van een bestemmingsplan, de wijze van het aanbieden van een bestemmingsplan aan hogere overheden, de wijze van het ter inzage leggen van een bestemmingsplan voor de burgers. Bij raadsbesluit d.d. 26-06-2008 is geregeld dat een aantal bestaande plannen/beleidsdocumenten aangemerkt worden als structuurplan conform de oude WRO. Deze plannen/beleidsdocumenten gelden, gelet op de overgangsregeling binnen de Wro, nu als structuurvisie. De beleidsregels voor kruimelgevallen (voormalige Art. 19 lid 3 WRO gevallen) zijn in voorbereiding. De in 2008 ingediende aanvragen zijn/worden nog afgehandeld op basis van de oude werkwijze. Nieuwe grondexploitatiewet De nieuwe grondexploitatiewet is als onderdeel van de Wro (hoofdstuk 6) eveneens op 1 juli 2008 in werking getreden. Met deze wet is een goede regeling voor kostenverhaal en enkele locatie-eisen bij particuliere projectontwikkeling geregeld. In de nieuwe wet is gekozen voor handhaving van het gemengde stelsel voor grondexploitatie, dus zowel een privaatrechtelijk als een publiekrechtelijk spoor. Exploitatieverordening De gemeenteraad is in het nieuwe stelsel niet verplicht een exploitatieverordening op te stellen, maar het mag wel. De verordening kan procedureregels voor het aangaan van overeenkomsten en inhoudelijke regels bevatten. Tot op heden verwachten wij dat het niet nodig is een exploitatieverordening op te stellen gelet op de aanwezigheid van voldoende instrumentarium binnen de Wro (hoofdstuk 6). Publiekrechtelijk kostenverhaal In 2008 heeft zich geen noodzaak voorgedaan om op basis van de Wro een exploitatieplan gelijktijdig met een bestemmingsplan te laten vaststellen voor een bepaalde ontwikkeling. Wijziging woningwet 2007 In de op 1 april 2007 gewijzigde Woningwet is bepaald dat B&W jaarlijks hun voornemens bekend maken voor de bestuursrechtelijke handhaving van de Woningwet in het komende jaar. Ook moeten B&W jaarlijks aan de gemeenteraad verslag doen van de wijze waarop ze in het voorgaande jaar uitvoering hebben gegeven aan de bestuursrechtelijke handhaving, alsmede van het door hen gevoerde beleid. De concept rapportage over handhaving 2008 (in brede zin waaronder handhaving t.a.v. gebruik) is opgesteld. Besluitvorming hierover vindt plaats begin 2009. Komst W.A.B.O. De invoering van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo)is uitgesteld tot 1 januari 2010. Met deze Wet worden bestaande vergunningen op grond van ondermeer de Woningwet, de Wet ruimtelijke ordening en de Wet Milieubeheer samengevoegd tot 1 vergunning (De Omgevingsvergunning). In 2008 zijn voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd om het plan van aanpak op te stellen voor de invoering van de Wabo. De invoering wordt subregionaal voorbereid (Culemborg, Neerrijnen, Lingewaal en Maasdriel). Medio 2009 zijn de voorbereidende werkzaamheden afgerond. Bij de vaststelling van het informatiseringsplan is reeds rekening gehouden met de aanschaf van de benodigde software.

73

Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het handhaven en versterken van de ruimtelijke kwaliteit door een goede balans tussen economisch vitaliteit, leefbaarheid en omgevingskwaliteit. Resultaatindicator

Meting 2008

detailhandelsvestigingen in (kleine) kernen “Winkels in buurt” (1) Cijfer Zaltbommel: 6,7 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 7,2 in 2006 Aantal in kader van Nieuwe Hollandse Waterlinie uitgevoerde projecten Aantal tevreden bewoners / bezoekers binnenstad: vierjaarlijkse enquête Aantal aanvragen om medewerking resp. het verlenen van vergunningen in het kader van het vast te stellen ontwikkelingsplan De mate, waarin voor het gemeentelijk grondgebied sprake is van een actueel bestemmingsplan (1) Cijfer Zaltbommel: 4,6 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 5,8 in 2006 (1)

2009

2010

2011

7,1 7,4 1

4,6 6,5

Bron: de Staat van de Gemeente najaar 2006 + voorjaar 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: realiseren van een passend voorzieningenniveau bij elke (kleine) kern; voortvarende aanpak van de projecten in het kader van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en het zo veel mogelijk waarborgen van de cultuurhistorische, natuur- en landschapskwaliteiten bij de uitvoering van het project Herinrichting Munnikenland; - aantrekkelijk laten blijven van het bijzondere centrum van de stad Zaltbommel voor zowel inwoners als bezoekers; - gematigd ontwikkelen van de glastuinbouw, waarbij gestreefd wordt naar concentratie, milieuvriendelijkheid, -

-

verkeersveilige ontsluiting, inpassing in de omgeving en betrokkenheid van alle partijen bij de besluitvorming; verder beschermen en ontwikkelen van de natuur en het historisch landschap in de gemeente, waarbij

we de recreatieve functie van het buitengebied zo veel mogelijk benutten; creëren van een veiliger, maar ook mooier rivierenlandschap langs de Waal; ontwikkelen van het woon- en voorzieningengebied De Waluwe II in de periode 2007-2020; realiseren van de verplaatsing van de sportvoorzieningen uit de Waluwe naar het gebied nabij de watertoren aan de Middelsteeg; realiseren van een, op het ontwikkelingsbeeld 2020 afgestemde, verkeerstructuur voor het gedeelte van de provinciale weg N322 tussen de Rijksweg A2 en de rotonde Gameren. Activiteit/indicator

1. Uitvoeren beleid “Detailhandel aan huis” 2. Uitvoeren projecten Nieuwe Hollandse Waterlinie: Batterijen - consolidatie batterijen

74

Activiteit/indicator - restauratie burg bij batterij Poederoijen - openstelling bomvrij gebouw Poederoijen - herstel terrein van batterij Poederoijen - herstel opstallen bij batterij Poederoijen - openstelling terrein batterij Brakel - zichtbaar maken locaties van de voormalige opstallen Cultuurhistorische bouwwerken - consolidatie sluizen - boerderij Maasdijk 104 - Mansfelder gemaal Landschap - zichtlijnen - schootsveld zichtbaar maken - zichtbaar maken inundatieveld - uitbreiding van de Boezem - secundaire slotgracht Loevestein Recreatie - limietpad - wandelroute NHW Bommelerwaard - ontsluiting gebied bij reconstructie N322 - laarzenpaden - ruiterpaarden - haven van Brakel 3. Ontwikkeling glastuinbouw 4. Vaststellen ontwikkelingsplan buitengebied 5. Integrale visie binnenstad 6. Bestemmingsplan binnenstad 7. Project Munnikenland (Ruimte voor de Rivier) 8. Projectplan WaalWeelde (Ruimte voor de Rivier) 9. Actualisatie-/harmonisatieslag bestemmingsplannen 10. Digitale raadpleegbaarheid (nieuwe) ruimtelijke plannen 11.uitwerking 7 deelprojecten van het programma “Ruimtelijke ontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel” - vaststellen van projectplannen - ondertekenen van overeenkomsten met betrokken partijen - vaststellen van bestemmingsplan De Waluwe II fase 2 - opstellen voorontwerp bestemmingsplan Waluwe III - opstellen voorontwerp bestemmingsplan Middelsteeg - realisatie van verschillende projecten Brede school Cambium Woningbouw Waluwe II 12. Handhaving Toelichting 1. Uitvoeren beleid ’Detailhandel aan huis’ Dit beleid uit 2007 houdt in dat binnen alle bebouwde kommen, m.u.v. de kern Zaltbommel, kleine winkeltjes tot 30m2 aan huis zijn toegestaan. In 2008 is in één verzoek om vrijstelling gebruik gehonoreerd (oprichting winkel showroom). 2. Nieuwe Hollandse Waterlinie ste In 2008 zijn geen uitvoeringsprojecten gestart. Wel is een 1 ambtelijk concept Uitvoeringsprogramma opgesteld waarin de uit te voeren projecten, de benodigde budgetten, de planning van de uitvoering etc. zijn verwoord. In 2008 is de subsidieaanvraag bij de RACM en de provincie ingediend voor de restauratie van het

75

Activiteit/indicator bomvrij gebouw / batterij Poederoijen en Brakel. De definitieve beschikking is nog niet ontvangen. Deze wordt omstreeks mei 2009 verwacht. Ook is een subsidieaanvraag ingediend bij de provincie voor het plaatsen van aanduidingborden langs de provinciale weg N322 m.b.t. de Nieuwe Hollandse Waterlinie Deze aanvraag is gehonoreerd. De ste borden worden in het 1 kwartaal 2009 geplaatst. De geplande recreatiegerelateerde projecten zijn niet uitgevoerd. Deze projecten en de uitvoering ervan zijn volgend op het nog vast te stellen uitvoeringsprogramma Nieuwe Hollandse waterlinie. 3. Ontwikkeling van de glastuinbouw Op 12 juni 2008 heeft de gemeente samen met de provincie, gemeente Maasdriel en het waterschap een intentieovereenkomst gesloten waarin de uitgangspunten voor een nieuw ruimtelijk beleid voor de glastuinbouw en paddenstoelenteelt in de Bommelerwaard zijn vastgelegd. In deze intentieovereenkomst staat dat de uitgangspunten worden geconcretiseerd in afspraken over de ruimtelijke opgave, de financiële en organisatorische inzet en de manier waarop de ruimtelijke opgave wordt geaccommodeerd. De afspraken worden in een bestuursovereenkomst vastgelegd (te ondertekenen voorjaar 2009). Er zijn in juli 2008 een stuurgroep en een ambtelijke projectgroep opgericht die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van een bestuursovereenkomst en alle voorbereidende onderzoeken. De provincie heeft specifiek voor dit project een projectleider en een projectassistent vrijgemaakt. In opdracht van de Stuurgroep zijn de voorbereidende onderzoeken in september 2008 gestart. 4. Vaststellen ontwikkelingsplan voor het buitengebied In 2008 is een aanzet gemaakt met het opstellen van de kaderstellende beleidsnotitie. Deze heeft ten doel koersbepalende uitspraken te doen op een aantal thema' s naast het onderwerp glastuinbouw. O.a. de volgende thema’s komen hierbij aan de orde: hoe om te gaan met vrijkomende agrarische bebouwing, dienstwoningen, landgoederen, kleinschalig kamperen bij de boer. 5. Visie Binnenstad De visie Binnenstad is door de raad op 20 november 2008 vastgesteld. De volgende stap, het opstellen van een plan van aanpak voor de implementatie van de visie, is nog niet gezet. 6. Bestemmingsplan binnenstad In 2008 hebben geen werkzaamheden plaats gevonden m.b.t. dit onderwerp. De uitvoering van de activiteit “het opstellen van een bestemmingsplan” wordt afgewogen binnen het plan van aanpak voor de implementatie van de visie Binnenstad. 7. Project Munnikenland In de Milieu Effectrapportage (MER) voor het projectgebied van Munnikenland was een tweetal werkvarianten A en B opgenomen. Op 19 juni 2008 heeft de gemeenteraad zijn voorkeur uitgesproken voor variant A. De belangrijkste bouwstenen van deze variant zijn een relatief oostelijke ligging van de nieuwe dijk en een ontsluiting via het Maasacces i.p.v. het Waalacces. Deze variant brengt daarnaast met zich mee dat door het toekomstige natte karakter van het gebied er geen ruimte meer is voor de landbouw. De Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat heeft in het vierde kwartaal van 2008 een zogenaamde “SNIP2A-beslissing” genomen. Daarmee geeft zij haar instemming aan het Voorkeursalternatief en daarmee opdracht tot een verdere uitwerking van het plan. Op dit moment wordt aan de verdere uitwerking van het plan gewerkt. 8. Projectplan Waalweelde Op 9 juli 2008 is een Letter of Intent (LOI) tussen de gemeenten en het consortium van private partijen binnen het cluster West gesloten. Hiermee is vastgelegd samen aan planvorming voor rivierverruiming en ruimtelijke kwaliteit te werken. De raad is hiervan door middel van een informatienota van 26 juni 2008 op de hoogte gesteld. Tijdens de bijeenkomst ten behoeve van de ondertekening is tevens het document ‘Document WaalWeelde West, een maatregelenpakket voor veiligheid en ruimtelijke kwaliteit’ (i.o.v. consortium WaalWeelde West) gepresenteerd. Hierin is onderzocht of er voldoende aanknopingspunten zijn om een alternatief voor kribverlaging voor te stellen. De korte termijn maatregelen zijn in kaart gebracht met een doorkijk naar de lange termijn. Op 29 september 2008 is, mede aan de hand van een viertal namens Van Oord BV opgestelde schetsontwerpen, een informatiebijeenkomst voor inwoners van Brakel en Zuilichem gehouden over de toekomst van de uiterwaard van Brakel-Zuilichem. 76

Activiteit/indicator Naar aanleiding van de resultaten van deze informatiebijeenkomst heeft het college besloten een integrale voorverkenning te laten uitvoeren voor de uiterwaard Brakel - Zuilichem en het gebied van de lange termijn reservering Brakel Op basis hiervan kan t.z.t. door de raad bepaald kan worden, of het zinvol is om aldaar een gebiedsontwikkeling te starten. 9. Afronding actualisatie-/harmonisatieslag bestemmingsplannen In 2008 zijn de inventarisaties afgerond van de te actualiseren bestemmingsplannen voor de kernen: Nederhemert Noord, Gameren, Zuilichem en de bedrijventerreinen Zaltbommel. De vervolgstap is nu het opstellen van ontwerp bestemmingsplannen. 10. Digitale raadpleegbaarheid (nieuwe) ruimtelijke plannen De implementatie voor het digitaal raadplegen van ruimtelijke plannen dient op 1 juli 2009 gereed te zijn.. Pas begin 2009 zijn de voorgeschreven standaarden door het ministerie van VROM vastgesteld. De voorbereidende werkzaamheden zijn in 2008 gestart In het in 2008 door de raad vastgestelde Informatie Beleidsplan 2008-1012 zijn de consequenties van het digitaliseren van bestemmingsplannen opgenomen. 11. Programma ’Ruimtelijke ontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel’ In 2008 zijn de volgende werkzaamheden gerealiseerd: Project 1 “bestemmingsplan De Waluwe II fase 2”. Dit bestemmingsplan is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd. Tegen deze vaststelling is beroep bij de Raad van State ingesteld. Behandeling hiervan volgt in 2009. Project II “Centrumplan De Waluwe II”. Woonlinie is gekozen als de projectontwikkelaar voor het geplande winkelcentrum met appartementen alsook de realisator voor de brede school. De voorlopige planontwerpen zijn gereed. Het voorlopig ontwerp voor de brede school is mede in overleg met de toekomstige gebruikers tot stand gekomen. De onderhandelingen over de verplaatsing van het bestaande winkelcentrum De Vergt tussen Woonlinie en de huidige belegger/eigenaar van het winkelcentrum zijn in gang gezet. Partijen hebben nog geen overeenstemming bereikt over de verplaatsing. Met Woonlinie is door ons in principe een akkoord bereikt over de grondtransactie in het centrumplan. Project III “(ver)nieuwbouwplan SG Cambium”. In de tweede helft van 2008 heeft de raad besloten om voor SG Cambium een verzelfstandigde bestuursentiteit in het leven te roepen. Dit besluit is begin 2009 geformaliseerd. Tevens zijn in 2008 - in aansluiting op de verzelfstandiging - de voorbereidingen voor de doordecentralisatie gestart. Met de doordecentralisatie worden de gelden van de algemene uitkering uit het gemeentefonds voor het voorgezette onderwijs in zijn geheel naar de betreffende bestuursentiteit overgeheveld. De raad neemt hier in zijn vergadering van maart 2009 een besluit over. Daarnaast zijn door SG Cambium in 2008 de voorbereidingen voor het voorlopig ontwerp (VO) gestart. Het VO is in januari 2009 door SG Cambium vastgesteld. ste

Project IV “1 fase woningbouw Waluwe II fase 2”. In 2008 is gestart met het bouwrijp maken van deze ste 1 fase. Het eerste woningbouwproject De Vaan dat in opdracht van Woonlinie wordt gerealiseerd bevat 18 huur en 46 koopwoningen. Dit project komt begin 2009 in de verkoop. Project V “gebiedsontwikkeling Waluwe III”. In 2008 zijn de voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd om te komen tot de selectie van een marktpartij. Dit heeft geresulteerd in de vaststelling van de de procesbeschrijving voor deze selectie door de gemeenteraad op 11 december. Ook is een 2 voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Project VI “provinciale weg N322”. In 2008 is de studie “optimalisering N322 Zaltbommel” gereed gekomen. Deze studie biedt inzicht in de verkeerskundige knelpunten en oplossingen voor de verkeersafwikkeling N322 in de toekomst. Door de provincie is in 2008 een nieuwe verkenningsstudie naar de lange termijn oplossing van de N322 gestart. Deze studie dient m.n. om binnen de provincie te komen tot een prioritering van de verkeersknelpunten. In 2009 vindt hierover besluitvorming plaats. Project VII “sportcomplex Middelsteeg”. In 2008 heeft intensief overleg plaatsgevonden met de besturen van de sportclubs die betrokken zijn bij de verplaatsing naar het nieuwe sportcomplex. Dit overleg heeft geresulteerd in een concept verplaatsingsovereenkomst Begin 2009 wordt besluitvorming hierover verwacht. 12. Handhaving

77

Activiteit/indicator In de Wro is de verplichting vastgelegd dat jaarlijks wordt gerapporteerd m.b.t. handhaving t.a.v. het gebruik. Over 2008 is een concept rapportage over handhaving (in brede zin waaronder t.a.v. gebruik) opgesteld. Deze rapportage wordt begin 2009 ter vaststelling aan de gemeenteraad voorgelegd. De voorbereidende werkzaamheden m.b.t. het opstellen van een handhavingnota en de implementatie hiervan is nog niet gestart. GRONDZAKEN Het algemene kader voor grondzaken zijn de nota’s ’Grondbeleid’ en ’Fonds Bovenwijkse Voorzieningen’, die aan de orde zijn gekomen in de raad van 4 oktober 2006. Om dubbele weergave te voorkomen verwijzen we naar het hieronder weergegeven onderdeel ’Grondexploitatie en woningbouw’, alsmede de paragraaf ’Grondbeleid’ (4.8). GRONDEXPLOITATIE EN WONINGBOUW Relevante ontwikkelingen Nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) Ook voor de grondexploitatie en woningbouw is de per 1 juli 2008 in werking getreden Wet ruimtelijke ordening (Wro) van belang. Voor een uitgebreide toelichting zie de relevante ontwikkelingen bij het onderdeel A Ruimtelijke ordening. Stimuleringsbijdrage goedkope woningbouw De provincie Gelderland wil door een stimuleringsbijdrage de goedkope woningbouw voor de periode 2007-2010 stimuleren. Onder een goedkope woning verstaan we een zelfstandige woning met een huurprijs onder de huurliberalisatiegrens of een koopprijs van maximaal 170.000,-. Het college heeft op 29 juni 2007 in het kader van de genoemde stimuleringsbijdrage een uitvoeringsovereenkomst ondertekend. Praktisch betekent dit dat, wanneer binnen de gemeente Zaltbommel in de periode 2007-2010 tenminste 267 goedkope woningen worden gebouwd, er een stimuleringsbijdrage voor Zaltbommel van ca. 1,0 miljoen van de provincie Gelderland volgt. In 2008 is een voorschot van de provincie ontvangen van 280.630,--. In 2008 zijn ten laste van dit budget nog geen concrete bestedingsvoorstellen gedaan. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het realiseren van de juiste woning c.q. het juiste bedrijfsgebouw, op het juiste moment op de juiste locatie. Resultaat 1. het bouwen van betaalbare (huuren koop)woningen, met name voor starters en vooral in de dorpen (telmoment is start bouw) 2. Kwantitatief en kwalitatief monitoren van de woningbouwproductie 3. Voorzien in tenminste 80% van woningbehoefte voor de periode 20052009

2008 Ca. 141

Meting 2009 2010 Ca. 201 Ca. 185

2011 Ca. 231

114 in dorpen

120 in

91 in dorpen

75 in dorpen

27 in Zbm

dorpen 81 in

94 in Zbm

156 in Zbm

x

x

Zbm

x

x x

78

4. Het bouwen van tenminste 267 goedkope woningen voor de periode 2007-2010

x

x

x

x

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: • uitvoeren van het Kwalitatief Woningbouw Programma 2005-2014; • uitvoeren van prestatie-overeenkomsten met woningbouwcorporaties; • bouwen van tenminste 267 goedkope woningen in de periode 2007-2010 om in het kader van de stimuleringsbijdrage goedkope woningbouw (ca. 1,0 miljoen) van de provincie Gelderland te verkrijgen en in te zetten; • voeren van een actieve grondpolitiek, waarbij door het opstellen van bestemmingsplannen woningbouwmogelijkheden in alle kernen van de gemeente Zaltbommel komen; • voeren van een actieve grondpolitiek, waarbij industriemogelijkheden ontstaan voor zowel de locale als de subregionale opvangtaak; • in het kader van particuliere initiatieven via exploitatie-overeenkomsten medewerking verlenen door vooraf een programma van eisen en een financieel kostenverhaal mee te geven. Activiteit/indicator 1. Uitvoeren van het Kwalitatief Woningbouw Programma 2005-2014. 2. Uitvoeren van de regeling incidentele woningbouw (voor 1 juli 2007 ingediende aanvragen) Toelichting 1.Kwalitatief woningbouw Programma 2005-2014 In 2008 zijn in de categorie betaalbare huuren koopwoningen de volgende woningen gereed gekomen: Huurwoningen 17; waarvan 17 in de dorpen en 0 in de kern Zaltbommel Koopwoningen 18; waarvan 18 in de dorpen en 0 in de kern Zaltbommel. Dure huur/koop 85; waarvan 85 in de dorpen en 0 in de kern Zaltbommel In 2008 zijn in de categorie betaalbare huuren koopwoningen de volgende woningen in aanbouw: Huurwoningen 161; waarvan 95 in de dorpen en 66 in de kern Zaltbommel Koopwoningen 35; waarvan 18 in de dorpen en 17 in de kern Zaltbommel. Dure huur/koop 139; waarvan 108 in de dorpen en 31 in de kern Zaltbommel In het kader van de stimuleringsregeling goedkope woningbouw is de ambitie/verplichting uitgesproken om 267 goedkope woningen te realiseren in de periode 2007 – 2010. Het met de provincie afgesproken verplichtingenschema voor op te leveren woningen betreft: 2007 0 woningen, waarvan gerealiseerd 2 2008 50 woningen, waarvan gerealiseerd 35 (excl. 13 gereed in januari 2009) 2009 117 woningen, waarvan verwacht te realiseren 113 2010 100 woningen, waarvan verwacht te realiseren 117 Prestatie-overeenkomsten woningbouwcorporaties. In 2008 was een evaluatie van de systematiek van woonruimteverdeling voor huurwoningen voorzien. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart in 2008. De uitkomsten worden verwacht in het de 2 kwartaal 2009. De corporaties voldoen aan de gemaakte prestatieafspraak t.a.v. het huisvesten van statushouders. Zij bieden voldoende woningen aan om de verplichtingen te kunnen voldoen (gehuisvest zijn 10 regulier en 8 generaal pardon). Met deze gerealiseerde toewijzingen voldoen zij nagenoeg aan de reguliere opgave. De bestuurlijke overlegstructuur verloopt tussen gemeente en corporaties volgens afspraak (minimaal 3x per jaar). 2. Incidentele woningbouw Er liggen nog 7 verzoeken van na 1 juli 2007.Deze verzoeken dienen, zoals schriftelijk is 79

toegezegd aan de aanvragers, begin 2009 in behandeling te worden genomen. Hier is nog geen begin mee gemaakt, dit zal in het tweede kwartaal opgepakt moeten worden. Feitelijkheden: In 2008 zijn: 7 bouwvergunningen verleend, 2 bouwvergunningen zijn op 31-122008 in behandeling, voor 5 plannen is principe medewerking toegezegd en 7 aanvragen zijn afgewezen. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007




Rekening 2008


2.6.1. Ruimte en Wonen Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening Belastingen (WOZ) Grondzaken Grondexploitatie woningbouw Totaal lasten

1.256.654 944.599 471.782 1.022.675 15.559.857 19.255.567

520.401 1.817.829 2.338.230 1.260.111 957.113 433.778 1.390.891 1.082.478 498.999 -12.779 486.220 481.662 425.962 151.184 577.146 1.004.325 42.376 7.783.283 7.825.659 8.103.702 2.444.851 10.173.295 12.618.146 11.932.278

-1.078.119 -308.413 -4.558 427.179 278.043 -685.868

Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening Belastingen (WOZ) Grondzaken Grondexploitatie woningbouw Totaal baten

1.485.050 165.835 111.915 1.162.079 17.382.948 20.307.827

408.130 1.581.323 1.989.453 1.332.733 10.257 591.866 602.123 550.621 116.265 -4.265 112.000 116.956 77.700 1.680.083 1.757.783 962.672 42.376 8.019.160 8.061.536 10.002.319 654.728 11.868.167 12.522.895 12.965.302

-656.720 -51.502 4.956 -795.111 1.940.783 442.407

Resultaat voor bestemming programma Ruimte en Wonen

-1.052.260

1.790.123

-1.694.872

95.251

-1.033.024

-1.128.275

(-;onttrekking, +;toevoeging)

2.573.231

1.782.117

0

1.782.117

3.004.939

-1.222.822

Resultaat na bestemming programma Ruimte en Wonen

1.520.971

3.572.240

-1.694.872

1.877.368

1.971.915

94.547


Mutaties reserves


80

81

2.6.2.

PROGRAMMA VERKEER EN OPENBARE RUIMTE

Het programma verkeer en openbare ruimte omvat met name de werkzaamheden voor het onderhouden van de openbare ruimte zoals wegen, verlichting, groen, speelplaatsen en begraafplaatsen volgens vastgestelde beheerplannen en notities. Ook omvat dit programma beleid en uitvoering op het gebied van mobiliteit. Denk hierbij aan concrete verkeersmaatregelen (o.a. aanleg fietspaden, verkeersremmende maatregelen), parkeerproblematiek, aanpak overlast vrachtverkeer, beschikbaarheid openbaar vervoer (zoals buurtbus en Regiotaxi) en instandhouding veerverbindingen. We geven voorrang aan maatregelen die zwakke verkeersdeelnemers beschermen en aan het versterken van de recreatieve functie van de dijken. Het programma Verkeer en openbare ruimte omvat de beleidsterreinen Wegen en Mobiliteit, Water, Groen, Speelplaatsen en Lijkbezorging. Lasten

10,770 m ln.

Baten

6,429 m ln; saldo

Speelplaat sen Lijkbezorging 6% 1%

Wegen 1%

Wat er 2%

4,341 m ln. Groen 0%

Wegen 24%

`

saldo 40%

Wat er 2%

`

Groen 10%

M obilit eit 53% Lijkbezorging 4%

M obilit eit 57%

Speelplaat sen 0%

Bestaande beleidskaders • • • • • • • • • •

Verkeersstructuurplan Zaltbommel / Ontwikkelingsplan Zaltbommel 2020; Provinciaal Verkeer- en vervoerplan; Algemene Plaatselijke Verordening (2005); Beleidsnota restgroen (2003); Beheerplan wegen (2005); Beheerplan straatverlichting (2005); Beheerplan groen (2005); Beheerplan speelplaatsen (2005); Notitie beheer begraafplaatsen Zaltbommel (2004); Het Waterplan (2007).

WEGEN EN MOBILITEIT Relevante ontwikkelingen Op de N322 doen zich problemen voor met de verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. De verkeersproblemen zullen door groei van het autoverkeer nog toenemen. De gemeente heeft bijgedragen aan het werk van de provincie op de N322: in 2008 zijn de kruising Hogeweg, kruising Meidijk en de rotonde Watertoren aangepakt. Voorbereidingen voor de overige rotondes zijn in 2008 gestart, evenals de voorbereidingen voor de nieuwe aansluiting op de N322, ter hoogte van het bedrijventerrein de Wildeman. Er moet een lange termijn oplossing komen om ook in de toekomst de doorstroming te waarborgen. We zijn bezig met een verkenningstudie. In een convenant leggen we de wijze van samenwerking en financiering tussen de gemeente en de provincie (en zo mogelijk Rijkswaterstaat) vast.

82

De nieuwbouw van de veerpont Brakel is aanbesteed in 2008. Er vinden met gemeente Gorinchem gesprekken plaats over samenwerkingsmogelijkheden, gericht op een overname van de exploitatie van de veerdiensten Brakel en Aalst door Gorinchem. In 2008 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de te realiseren maatregelen in het buitengebied ten behoeve van de 60 km/u-inrichting. De eerste informatieavond is hiervoor gehouden. Ook is in samenwerking met gemeente Maasdriel een onderzoek gedaan naar de verkeersproblematiek specifiek rondom Aalst-Nederhemert-Delwijnen-Well in relatie tot het wel of niet doortrekken van de MaasWaalweg. Met de provincie en de Regio Rivierenland zijn afspraken gemaakt over het Regionaal Uitvoeringsprogramma voor de Regio Rivierenland. Het college spant zich in om subsidie voor infrastructuur en verkeerseducatieprojecten te verkrijgen. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: Het aan iedereen bieden van een doelmatig, veilig en duurzaam functionerend verkeers- en vervoerssysteem. Hierbij staat voorop dat de kwaliteit voor de individuele gebruiker in een goede verhouding staat tot de kwaliteit voor de Zaltbommelse samenleving als geheel. Resultaatindicator Registratie ongevallen Aantal (1) ongevallen in 2006: 228 Gemiddelde 02/06: 259 Tevredenheid burger (2) over openbaar vervoer Cijfer Zaltbommel: 4,7 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 5,9 in 2006 Tevredenheid burger (2) over verkeersveiligheid Cijfer Zaltbommel: 5,7 in 2006 Gemid. deelnemende gem.: 5,9 in 2006

Meting 2008 pm

2009

2010

2011

4,7 5,9

5,8 6,0

(1) Bron: Bureau Verkeersondersteuning (2) Bron: Staat der Gemeente 2006 + 2008

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: • duurzaam beheren van de openbare ruimte conform de vastgestelde beheerplannen; • verbeteren van de verkeersveiligheid; • verbeteren van verkeersvoorzieningen voor langzaam-verkeer; • behouden en versterken van openbaar-vervoerverbindingen.

Activiteit/indicator 1. Vrij liggend fietspad langs Middelkampseweg 2. Fietspad langs Prins Willem Alexanderstraat in Gameren 3. Verbetering van verkeersveiligheid op wegen (met name bij scholen en in het buitengebied) 4. Herinrichten verkeerssituatie Zandkampen 5. Voorkoming overlast vrachtverkeer

83

Activiteit/indicator 6. Aanpakken knelpunten fysieke leefomgeving kernen 7. Voortbestaan veerverbindingen 8. Verbetering beschikbaarheid buurtbus en Regio taxi Toelichting 1. Vrij liggend fietspad langs Middelkampseweg De aanleg van de vrijliggende fietspaden langs de Middelkampseweg en Prins Willem Alexanderstraat vereist tevens een verbetering van het kruispunt voor de fietsers. Derhalve is besloten dit als integraal project op te pakken. In 2008 is een start gemaakt met het maken van een integraal ontwerp voor beide fietspaden en de kruising. Onderzoek cq aanleg van de andere gedeeltes volgen, vanwege beperkte financiën, in latere jaren. 2.Fietspad langs Prins Willem Alexanderstraat in Gameren Zie toelichting bij 1. Tevens hebben in 2008 de grondonderhandelingen een vervolg gekregen. 3. Verbetering van verkeersveiligheid op wegen (met name bij scholen en in het buitengebied) In 2008 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de te realiseren maatregelen in het buitengebied ten behoeve van de 60 km/u-inrichting. De eerste informatieavond is hiervoor gehouden. De verkeersouders hebben op basis van hun zelf opgestelde werkplan diverse educatieprojecten uitgevoerd op de basisscholen, hiervoor verstrekt de gemeente subsidie. 4. Herinrichten verkeerssituatie Zandkampen In relatie tot de Brede School-plannen is het schetsontwerp voor de Zandkampen nader uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. 5. Voorkomen overlast vrachtverkeer Zie punt 3. Tevens is een start gemaakt met de inventarisatie naar locaties vrachtverkeerverboden. 6. Aanpakken knelpunten fysieke leefomgeving kernen We reageren actief op door burgers aangedragen knelpunten met betrekking tot de fysieke leefomgeving in de kernen. Deze knelpunten kunnen dan direct worden aangepakt. 7. Voortbestaan veerverbindingen; vervanging veer Brakel Het veer Brakel is in 2008 aanbesteed. 8. Verbetering beschikbaarheid buurtbus en Regiotaxi Ook in 2008 hebben we aan de buurtbusverenigingen subsidie verstrekt. In 2008 hebben we aan de provincie een positief advies verstrekt over het verlengen van de samenwerkingsovereenkomst met de Regiotaxi. WATER Relevante ontwikkelingen Ook in Zaltbommel ontkomen we niet aan het veranderende regenpatroon. Bij het berekenen van de rioleringsstelsels houden we al rekening met de veranderingen. Uit het Waterplan blijkt dat, willen we ook in de toekomst geen grote problemen met het binnendijkse water krijgen, de berging van het water een belangrijk item is. Om het water soepel te kunnen afvoeren zullen er grotere duikers in toegangsdammen moeten komen. De ecologische waterkwaliteit moet beter. Dit kan door het verminderen van het aantal riooloverstorten en het afkoppelen van regenwater van het riool. Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling: ‘Een gezond, veerkrachtig, veilig en duurzaam watersysteem, dat gewaarborgd blijft voor de toekomst en een bijdrage levert aan een aantrekkelijke leefomgeving voor de inwoners van de gemeente’.

84

Resultaat/indicator Registratie (vermindering van) aantal klachten over wateroverlast Verbetering ecologische waterkwaliteit door regenwater van het vuilwaterriool af te koppelen

2008 x

Meting 2009 2010

2011

x

Wat hebben we daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: Een kwalitatief en kwantitatief beheer voeren dat leidt tot: • in stand houden van de relevante gebruiksfuncties; • optimale beleving en gebruik van het water. Activiteit 1. Versterken van de waterkwantiteit 2. Verbeteren waterkwaliteit 3. Ecologie 4. Water in bebouwde omgeving 5. Stedelijk grondwater 6. Recreatie en beleving 7. Cultuurhistorie Toelichting 1. Versterken van de Waterkwantiteit We zijn met het waterschap in overleg om te kijken hoe we uitvoering geven aan de maatregelen uit het waterplan. Op enkele plekken is reeds waterberging aangelegd en zijn stuwen aangepast. 2. Verbeteren waterkwaliteit Betreft momenteel voornamelijk uitvoering van het GRP. Op een aantal plekken zijn bergbezinkleidingen aangelegd. In Brakel is begonnen met vervanging van het riool, waarbij gelijk afkoppelen wordt meegenomen. Vanuit het project Zuiver water loopt een proef met gifvrij onkruidbeheer op verhardingen. 3. Ecologie Langs enkele watergangen in Zaltbommel wordt ecologisch beheer toegepast. Langs bergingsvijvers worden standaard natuurvriendelijke oevers aangelegd 4. Water in bebouwde omgeving Standaard vindt regelmatig water-RO overleg plaats tussen het waterschap en de gemeente om op die wijze water beter in de planvorming te betrekken. 5. Stedelijk grondwater Kwel komt regelmatig voor. Van grote overlast is echter vrijwel nergens sprake. 6. Recreatie en beleving In samenwerking met Maasdriel, Provincie, VANL Capreton en St. Landschapsbeheer Gelderland wordt een projectplan "Oude kaden nieuwe wegen" opgesteld waarin gekeken wordt hoe historische dijken kadenstructuren hersteld kunnen worden en een functie kunnen krijgen binnen een wandelpadennetwerk. 7. Cultuurhistorie In samenwerking met Maasdriel, Provincie, VANL Capreton en St. Landschapsbeheer Gelderland wordt een projectplan "Oude kaden nieuwe wegen" opgesteld waarin gekeken wordt hoe historische dijken kadenstructuren hersteld kunnen worden en een functie kunnen krijgen binnen een wandelpadennetwerk.

85

4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.6.2. Verkeer en Openbare Ruimte Wegen Water Groen Mobiliteit Speelplaatsen Lijkbezorging Totaal lasten Wegen Water Groen Mobiliteit Speelplaatsen Lijkbezorging Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Verkeer en Openbare Ruimte (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Verkeer en Openbare Ruimte




Rekening 2008


2.448.700 85.246 1.048.122 1.357.607 120.154 582.646 5.642.475

4.946.080 70.773 1.087.497 1.667.917 169.210 642.722 8.584.199

-2.454.608 185.935 99.458 1.800.770 6.218 9.945 -352.282

2.491.472 2.578.732 256.708 162.023 1.186.955 1.118.639 3.468.687 6.126.456 175.428 157.006 652.667 627.034 8.231.917 10.769.891

87.260 -94.685 -68.316 2.657.769 -18.422 -25.633 2.537.974

80.504 61.434 362 917.617 7.034 375.910 1.442.861

2.574.528 52.800 749 826.371 7.034 404.898 3.866.380

-2.548.165 281.926 0 222.667 0 520 -2.043.052

26.363 334.726 749 1.049.038 7.034 405.418 1.823.328

145.384 256.959 5.305 5.576.783 7.034 437.365 6.428.830

119.021 -77.767 4.556 4.527.745 0 31.947 4.605.502

4.199.614

4.717.819

1.690.770

6.408.589

4.341.060

-2.067.529

67.901

-2.038.673

0

-2.038.673

15.432

-2.054.106

4.267.515

2.679.146

1.690.770

4.369.916

4.356.493

-13.423


86

87

2.6.3.

PROGRAMMA MILIEU

Het bevorderen van duurzaamheid, kwaliteit van de leefomgeving en externe veiligheid zijn belangrijke doelen van het programma Milieu. Milieubeleid kan niet zonder maatschappelijk draagvlak en betrokkenheid van burgers en bedrijven. Communicatie, een actief gemeentelijk klimaatbeleid én uitvoering, de voorbeeldfunctie van de gemeente (toepassing duurzame energietechnieken bij nieuwbouw gemeentelijke gebouwen en duurzaam inkopen) spelen daarbij een belangrijke rol. Maar ook een betere afstemming tussen milieu en ruimtelijke ordening, bijvoorbeeld in de nieuwbouw van de Waluwe 2. Door in regionaal verband te werken aan het verbeteren van de luchtkwaliteit en het terugdringen van de geluidsoverlast pakken we de kwaliteit van de leefomgeving aan. De vergunningverlening en de handhaving professionaliseren we verder. Daarnaast omvat het programma een verantwoorde inzameling en afvoer van afvalstoffen ter bescherming van volkgezondheid en milieu. Lasten

5,592 mln.; saldo

Baten

3,167 mln.

8,752 mln; saldo

0,770 mln.

Milieu 29% Riolering 38%

`

` Milieu 62%

Riolering 71%

Bestaande beleidskaders • • • • • •

Afvalstoffenverordening Regio Rivierenland (2004); Nalevingsstrategie (milieuwetgeving) Regio Rivierenland (2005); Stookbeleid (2006); Visie Externe Veiligheid (2007); Klimaatplan 2008 - 2011 (2008); Milieuprogramma 2009 - 2012 (2008);

Wat wilden we bereiken? Hoofddoelstelling(en): Het beheren en verbeteren van de bestaande kwaliteit van het milieu en het bevorderen van duurzaamheid, kwaliteit van de leefomgeving en externe veiligheid.

Resultaatindicatoren 2008

Planning 140

Aantal periodieke controles van bedrijven of aan de milieuregelgeving wordt voldaan conform handhavingsprogramma. Percentage binnen de wettelijke termijn verleende milieuvergunningen.

90%

88

Meting Werkelijk 111

82%

Wat hebben wij daarvoor gedaan? Operationele doelstelling: • op lokaal niveau een bijdrage leveren aan de landelijke doelstelling om de CO2 emissie te verlagen door in te zetten op tien procent duurzame energie in 2020, waarbij het college op termijn streeft naar een klimaatneutrale gemeente Zaltbommel; • verantwoorde inzameling en afvoer van afvalstoffen ter bescherming van volkgezondheid en milieu; • verbetering en uitvoering bodembeheer; • groter draagvlak en participatie van burgers en bedrijven voor het milieubeleid; • klantgerichte en efficiënte verlening van de milieuvergunningen en het uitvoeren van de handhaving. Activiteiten 1. Inzetten op het gebruik van windenergie, biomassa en andere soorten duurzame energie in de bebouwde omgeving. 2. Het versterken van activiteiten natuur- en milieueducatie in het onderwijs. Het aantal scholen dat deelneemt aan het project ‘Scholen voor Duurzaamheid’. 3. Ondergronds inzamelen van afval in de binnenstad. Het aantal geplaatste ondergrondse afvalcontainers. 4. Nagaan welke verbeteringsmaatregelen in het kader van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) een kans van slagen hebben, waarbij Regio Rivierenland onderzoekt wat de beschikbare subsidiemogelijkheden zijn. 5. Uitvoering Plan van Aanpak Klimaatbeleid (Duurzame Energie). 6. Het realiseren van energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen. Aantal energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen. 7. Verbetering en uitvoering bodembeheer. 8. Bevorderen participatie. Toelichting 1. Inzetten op het gebruik van windenergie, biomassa en andere soorten duurzame energie in de bebouwde omgeving. In april 2008 is het Klimaatplan 2008 - 2011 bestuurlijk vastgesteld. In de carrousel van september 2008 is ingestemd met voorfinanciering voor uitvoering van het Klimaatplan. Met de uitvoering van het Klimaatplan is met externe ondersteuning in oktober 2008 gestart. Eind 2008 is bekend geworden, dat vanaf 2009 gefaseerd een uitkering uit het gemeentefonds (landelijke regeling Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven) zal worden ontvangen. 2. Het versterken van activiteiten natuur- en milieueducatie in het onderwijs. Het aantal scholen dat deelneemt aan het project ‘Scholen voor Duurzaamheid’. Scholengroep Cambium heeft in het najaar 2008 meegedaan aan het project “Scholen voor Duurzaamheid”. Het betrof de module “Zwerfafval als uitglijder”. De leerlingen hebben creatieve oplossingen bedacht voor het zwerfafvalprobleem op het plein tegenover de school. In oktober 2008 presenteerden de leerlingen in de Gasthuiskapel in Zaltbommel hun oplossingen aan o.a. de wethouder Milieu en diverse afvalexperts. De gemeente onderzoekt samen met de school de mogelijkheden om de oplossingen (of een mix daarvan) in 2009 in de praktijk te laten uitvoeren. 3. Ondergronds inzamelen van afval in de binnenstad. Het aantal geplaatste ondergrondse afvalcontainers. In het najaar 2008 zijn 12 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. In het voorjaar 2009 volgen nog ondergrondse afvalcontainers in de Boschstraat / hoek Spiesmakerstraat en op de Waalkade. De officiële ingebruikname door de wethouder Milieu en de directeur van AVRI vond plaats in oktober 2008. Nadat een evaluatie in 2009 is afgerond, wordt bepaald of en wanneer de gehele binnenstad van Zaltbommel van ondergrondse afvalcontainers wordt voorzien. 4. Nagaan welke verbeteringsmaatregelen in het kader van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) een kans van slagen hebben, waarbij Regio Rivierenland onderzoekt wat de

89

Activiteiten beschikbare subsidiemogelijkheden zijn. De gemeente Zaltbommel volgt de landelijke en regionale aanpak. Er is een subsidie toegekend voor het verbeteren van de luchtkwaliteit. Het betreft de aanpassing van de N322 en de Hogeweg in relatie met het aanleggen van groenstructuur voor schonere lucht in woonwijk de Waluwe. De aanpassing van de N322 en de Hogeweg is in 2008 uitgevoerd. De resultaten van de proef met groenvoorzieningen langs de A50 zullen naar verwachting in 2009 bekend worden. De uitkomsten van deze proef bepalen de invulling van de groenvoorziening. Rijkswaterstaat neemt aanvullende maatregelen voor de A2. Dit zullen doorstromingsmaatregelen en schermen betreffen. 5. Uitvoering Plan van Aanpak Klimaatbeleid (Duurzame Energie). In april 2008 is het Klimaatplan 2008 - 2011 bestuurlijk vastgesteld. In de carrousel van september 2008 is ingestemd met voorfinanciering voor uitvoering van het Klimaatplan. Met de uitvoering van het Klimaatplan is met externe ondersteuning in oktober 2008 gestart. Eind 2008 is bekend geworden, dat vanaf 2009 gefaseerd een uitkering uit het gemeentefonds (landelijke regeling Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven) zal worden ontvangen. 6. Het realiseren van energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen. Aantal energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen. Er zijn 24 energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen uitgevoerd, waarvan er 10 in de kadernota zijn benoemd. 7. Verbetering en uitvoering bodembeheer. De beschikking van de provincie over het bodemsaneringsplan voor het Van Voordenterrein is in juli 2008 ontvangen. De melding van de start van de bodemsanering is in december 2008 gedaan. De afronding van de werkzaamheden is gepland voor 30 juni 2009. 8. Bevorderen participatie. Het bevorderen van participatie zal plaatsvinden in 2009 door o.a. informatie over energie / klimaat te plaatsen op de website. In de loop van de tijd zal dit worden uitgebreid met andere milieuonderwerpen. 4a. Wat heeft dat gekost? Exploitatie Rekening 2007 2.6.3. Milieu Milieu Riolering Totaal lasten Milieu Riolering Totaal baten Resultaat voor bestemming programma Milieu (-:voordelig, +: nadelig)


Resultaat na bestemming programma Milieu




Rekening 2008


3.251.910 2.299.090 5.551.000

1.065.736 2.281.632 3.347.368

2.564.841 12.758 2.577.599

3.630.577 2.294.390 5.924.967

3.450.923 2.140.756 5.591.679

-179.654 -153.634 -333.288

2.481.485 2.299.090 4.780.575

3.499 2.281.632 2.285.131

2.573.561 12.758 2.586.319

2.577.060 2.294.390 4.871.450

2.505.122 6.253.220 8.758.342

-71.938 3.958.830 3.886.892

770.425

1.062.237

-8.720

1.053.517

-3.166.663

-4.220.180

58.343

-59.733

0

-59.733

4.151.013

-4.210.746

828.768

1.002.504

-8.720

993.784

984.350

-9.434


90

3. ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

91

3.

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

Lasten

0,538 m ln; saldo 26,976 m ln

Baten

Belast ingen 3%

27,515 m ln;

Financiering 8%

Belast ingen 16%

`

` Saldo 62%

Financiering Algemene 0% Financiële middelen 35%

Algemene Financiële middelen 76%

3.1 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene dekkingsmiddelen betreffen gemeentelijke inkomsten die vrij besteedbaar en dus bestuurlijk afweegbaar zijn. De besteding van deze inkomsten is niet gerelateerd aan een vooraf bepaald doel (programma), waardoor de middelen vrij afweegbaar zijn voor het gemeentebestuur. De gemeentelijke autonomie is dus rechtstreeks gerelateerd aan deze inkomsten. De besteding is niet gebonden; er staan geen (rijks-) verplichtingen tegenover. De algemene dekkingsmiddelen zijn goed voor ongeveer 28% ( 26,688 miljoen) van de gemeentelijke baten. Het aandeel van de ongebonden lokale heffingen (OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting) in de totale gemeentelijke baten is circa 5 % en de algemene uitkering circa 21 % De onderstaande tabel geeft een totaal beeld van de middelen die tot de algemene dekkingsmiddelen worden gerekend. Bedragen *

1.000

Realisatie 2007 19.465 4.148 1.396 77 25.086

Algemene Uitkering uit het gemeentefonds Ongebonden lokale heffingen Saldo van de financieringsfunctie Dividenden etc. Totaal

Begroting 2008 20.518 4.422 1.905 78 26.923

Realisatie 2008 20.304 4.387 1.918 79 26.688

3.2 Algemene Uitkering uit het gemeentefonds Financiële Ontwikkelingen De algemene uitkering voor het exploitatiejaar 2008 komt uit op 20,304 miljoen. In dit bedrag is rekening gehouden met de effecten van de maartcirculaire 2009. Werd in de septembercirculaire nog rekening gehouden met een accres van 7,44%. In deze laatste circulaire is dit teruggelopen naar 6,49%. Dit heeft tot gevolg dat de behoedzaamheidsreserve van de algemene uitkering voor slechts 38% tot uitkering komt. Financieel betekent dit een nadeel van 151.000. Het bijstellen van het definitief aantal bijstandsgerechtigde levert een nadeel op van 158.000. Diverse afrekeningen leveren nog een voordeel op van 38.500 3.3 Lokale heffingen waarvan besteding niet gebonden is Lokale heffingen kunnen worden onderscheiden in heffingen waarvan de bestedingen gebonden dan wel ongebonden zijn. Ongebonden lokale heffingen worden tot de algemene dekkingsmiddelen 92

gerekend. Gebonden heffingen worden verantwoord op het betreffende programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. De belangrijkste lokale heffing waarvan de bestedingen niet gebonden zijn, is de onroerende zaakbelasting (OZB) voor eigenaren en gebruikers. Daarnaast worden de hondenbelasting en de toeristenbelasting tot de ongebonden lokale heffingen gerekend. In onderstaande tabel worden de gerealiseerde inkomsten weergegeven. Bedragen *

1.000

Realisatie 2007 3.913 83 152 4.148

Onroerende Zaak Belastingen Hondenbelasting Toeristenbelasting Totaal

Begroting 2008 4.194 87 141 4.422

Realisatie 2008 4.161 85 141 4.387

De paragraaf “Lokale heffingen” heeft betrekking op zowel de gebonden als ongebonden lokale heffingen. Een groot verschil is de opbrengst OZB; de lagere opbrengst wordt verklaard door de verminderingen. Voor een verdere toelichting van deze belastingsoorten wordt kortheidshalve verwezen naar de paragraaf “Lokale heffingen”. 3.4 Dividend De gemeente is, onder meer vanuit overwegingen ten aanzien van nutsvoorzieningen, aandeelhouder in een aantal vennootschappen. De geraamde dividend opbrengst voor 2008 bedroeg oorspronkelijk 36.000. Uiteindelijk is over 2008 een bedrag aan dividend gerealiseerd van 79.000. Deze stijging werd veroorzaakt door een hogere dividenduitkering van Vitens. Het is nog onduidelijk of dit hogere dividend structureel is in verband met nieuwe wetgeving. Bedragen *

1.000

Bank Nederlandse Gemeenten NV Vitens Bogromij Totaal

Aantal 01-01 3.861 24.035

Aantal 31-12 3.861 24.035

28.000

27.896

Dividend 2007 42 30 5 77

Dividend 2008 7 73 79

3.5 Saldo van de financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie wordt gedefinieerd als het saldo van de betaalde last (rente) over de aangegane leningen en over de aangetrokken middelen in rekening courant en de ontvangen baat (rente) over de uitzettingen en de toegerekende rente over investeringen. Hierbij worden onder uitzettingen verstaan verstrekte langlopende geldleningen en beleggingen. Bedragen *

1.000

Saldo per 1-1-2008 32.268 4.496

Aangegane geldleningen (langlopend) Aangegane geldlening (financieringstekort) Rentelast voorzieningen Doorbelasting rente Totaal Saldo financieringsfunctie

Rentesaldo

Doorbelasting

1.583 -19 266 1.830

3.749 3.749 1.919

Het saldo van de financieringsfunctie bedraagt 1,396 miljoen; dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het relatief hoge saldo van reserves en voorzieningen waaraan voor een groot deel geen rente wordt toegerekend. Bij het beschikken over deze reserves en voorzieningen betekent het dat het

93

saldo van de financieringsfunctie afneemt. Meer informatie over de financieringsfunctie is opgenomen in de paragraaf Financiering en Treasury. 3.6 Saldo tussen de Compensabele BTW en de uitkering uit het gemeentefonds In 2003 heeft de invoering van het BTW compensatiefonds plaatsgevonden. Om verevening tussen gemeenten plaats te laten vinden werd tot en met 2006 95% van de compensabele BTW uitgekeerd. De praktijk was echter dat de werkelijke compensabele BTW hoger was. Door deze hogere claim uit het fonds worden gemeenten tot en met 2009 hiervoor gekort op het algemene uitkering daarnaast is het uitkeringspercentage verhoogd naar 100%. Wij zetten hiervoor gedurende de periode 2007 tot en met 2009 100.000 in uit de reserve BTW- compensatiefonds. Voor 2008 bedraagt de totale compensabele BTW 3.914.000. 3.7 Overig Dubieuze debiteuren Met ingang van de jaarrekening 2007 werken we met een voorziening dubieuze debiteuren. Afhankelijk van de ouderdom wordt een voorziening voor oninbaarheid gevormd. In 2008 is het saldo van de vorderingen teruggelopen zodat er eind 2008 voor de reguliere vorderingen (ouderdom tot en met 2007) een openstaand saldo resteert van 303.000. De berekende voorziening bedraagt 150.000. Voor de belastingdebiteuren is in 2008 is het saldo (ouderdom tot en met 2007) teruggelopen tot 477.000 De berekende voorziening bedraagt 173.000. Ten laste van de exploitatie is 84.000 in deze voorziening gestort. 3.8 Onvoorzien Jaarlijks wordt een bedrag voor onvoorziene lasten opgenomen in de programmabegroting in zijn geheel, voor 2008 spreken we over een bedrag van 95.870. Dit maakt het mogelijk om lopende het begrotingsjaar onvoorziene (niet begrote) uitgaven die onvermijdbaar en onuitstelbaar zijn op te vangen. De post onvoorzien is onderdeel van het begrotingsprogramma Algemene Dekkingsmiddelen en is uitsluitend bedoeld voor dekking van onvoorziene lasten. De post maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit. In 2008 is de post onvoorzien als volgt aangewend: Onvoorzien

2008

Exploitatie Kosten stroomstoring Calamiteiten milieu n.a.v. piket Kosten vandalisme Totaal kosten Restant onvoorzien

95.870 63.000 20.000 7.000 90.000 5.870

94

4. PARAGRAFEN

95

In deze paragrafen staan de beleidslijnen voor de beheersmatige aspecten. De paragrafen beogen – steeds vanuit een ander perspectief – het inzicht in de financiële positie te verhogen en geven een dwarsdoorsnede van de rekening. Achtereenvolgend komen de volgende paragrafen aan bod: • • • • • • • •

Lokale heffingen (4.1) Weerstandsvermogen (4.2) Reserves en voorzieningen (4.3) Onderhoud kapitaalgoederen (4.4) Financiering en treasury (4.5) Bedrijfsvoering (4.6) Verbonden partijen (4.7) Grondbeleid (4.8)

96

4.1 LOKALE HEFFINGEN In deze paragraaf gaan wij in op de lokale heffingen en onze plannen voor 2009 op dit gebied. Zoals verwoord in de financiële verordening zullen wij een ’nota lokale heffingen’ nog ter vaststelling aanbieden. In deze nota gaan we uitgebreid in op de wettelijke kaders en de keuzes die de gemeente Zaltbommel kan maken. Lokale heffingen bestaan uit belastingen (4.1) en retributies (4.2). De toekomstige ontwikkelingen omtrent lokale heffingen zijn onderwerp van de paragraaf 4.3. Om een integrale afweging te kunnen maken tussen beleid en inkomsten is in paragraaf 4.4 een onderdeel ’lokale lastendruk’ weergegeven. Dit onderdeel besluit met een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente Zaltbommel. Meer detailinformatie over de hoogte van de tarieven en de inkomsten in 2008 treft u in deze paragraaf aan. 4.1.1

Belastingen

De gemeente Zaltbommel kent zes belastingen: • • • • • •

de onroerendezaakbelastingen; de roerende woon- en bedrijfsruimte belasting; de hondenbelasting; de toeristenbelasting; de watertoeristenbelasting; de parkeerbelasting.

Kenmerkend aan belastingen is dat er geen direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: de burger draagt bij aan de algemene middelen van de gemeente. Hieronder geven we per belasting aan wat de door ons vastgestelde tarieven zijn in 2008 en wat de gerealiseerde opbrengst is. Onroerendezaakbelastingen (OZB) De onroerendezaakbelastingen zijn belastingen op de binnen de gemeentegrenzen gelegen onroerende zaken (op basis van WOZ-waarde). In het coalitieprogramma hebben wij de beleidslijn vastgesteld dat de tarieven van de onroerendezaakbelastingen slechts voor inflatie worden gecorrigeerd; verdere verhoging blijft achterwege. Wel heeft er een correctie plaats met de waardeontwikkeling, zodat de opbrengststijging gelijke tred houdt met de inflatie. Jaarlijks moet de gemeente de onroerende zaken waarderen conform de bepalingen van de Wet Waardering onroerende zaken. Op basis van deze herwaardering komt er een zodanige aanpassing van de tarieven dat de totale opbrengst (exclusief areaal uitbreiding en prijsstijging) uit de onroerendezaakbelastingen voor woningen en niet-woningen gelijk blijft. De opbrengsten voor 2008 zijn opgenomen in de onderstaande tabel:

Eigendom woningen Gebruik niet-woningen Eigendom niet-woningen Opbrengst (bedragen x

1.000)

97

Tarief

Tarief

2007

2008

2,13 3.45 4,25 3.882

2,11 3,49 4,3 4.191

Opbrengst * 1.000 Begroting 2008 2.261 1.166 764 4.191

Opbrengst * 1.000 Realisatie 2008 2.260 1.134 762 4.156

Roerende woon- en bedrijfsruimte belasting De roerende woon- en bedrijfsruimte belastingen is een belasting op binnen de gemeentegrenzen gelegen roerende woon- en bedrijfsruimten. Deze zijn duurzaam aan een plaats gebonden en dienen voor permanente bewoning of permanent gebruik (bijvoorbeeld woonwagens en woonschepen). Deze belasting gaat in per 1 januari 2008 en heeft als belangrijk doel het gelijkstellen van onroerende zaken en roerende zaken. De tariefstelling zal dan ook gelijk zijn aan de OZB. De tarieven voor 2008 zijn opgenomen in onderstaande tabel: Realisatie 2007 Tarieven Eigendom woningen Gebruik niet-woningen Eigendom niet-woningen Roerende Woon- en Bedrijfsruimte Opbrengst (bedragen x 1.000)

Begroting 2008

Realisatie 2008

2,11 3,49 4,3

2,11 3,49 4,3

3

4

Hondenbelasting De hondenbelasting is een belasting op het houden van één of meer honden. Aangezien het aantal honden bij de aangifte geleidelijk is afgenomen is er eind 2006 gestart met een (gedeeltelijke controle).

Tarieven (bedragen x ( 1,-) Eerste hond Tweede hond Meer dan 2 per hond Per kennel Opbrengst (bedragen x 1.000)

Realisatie 2007

Begroting 2008

Realisatie 2008

38,67 51,33 64,15 286,83 83

39,44 52,36 65,43 292,57 87

39,44 52,36 65,43 292,57 85

Toeristenbelasting Dit is een belasting op het verblijf van personen in de gemeente Zaltbommel die niet in de gemeentelijke bevolkingsadministratie staan ingeschreven. Een deel van de opbrengst komt ten goede aan het stimuleren van de toeristische functie van onze gemeente. Het tarief is een vast bedrag per overnachting. Wel is er onderscheid tussen hotel-, pension- en campingovernachting. In de onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengsten voor 2008 weergegeven:

Tarieven (bedragen x ( 1,-) Hotelovernachting Pensionovernachting Campingovernachting Opbrengst (bedragen x 1.000)

Realisatie 2007

Begroting 2008

Realisatie 2008

2,36 1,02 0,61 152

2,41 1,05 0,62 141

2,41 1,05 0,62 141

Watertoeristenbelasting Dit is een belasting voor het verblijf in jachthavens door personen in de gemeente Zaltbommel die niet in de gemeentelijke bevolkingsadministratie staan ingeschreven en die niet in aanmerking komen voor

98

toeristenbelasting. Deze belasting kan worden geheven op basis van vaste ligplaatsen en passanten. De tariefsstelling zal gelijk zijn met het tarief voor campingovernachtingen. Deze belasting gaat is ingegaan per 1 januari 2008. Financieel maken de opbrengsten onderdeel uit van de toeristenbelasting. Parkeerbelastingen Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. We kunnen ze inzetten om het parkeergedrag van burgers te beïnvloeden. In overeenstemming met de beleidslijn stellen wij voor de parkeerbelasting te verhogen met het prijsindexcijfer. In de onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengsten voor 2008 weergegeven.

Tarieven (bedragen x ( 1,-) Zone 1: assenkruis Zone 2: woonstraten binnenstad Zone 4 parkeerterrein Veerdam (betalen voor 4 uur) Parkeerboetes e 1 vergunning particulieren e 2 vergunning particulieren e 1 vergunning bedrijven e 2 vergunning bedrijven Vergunning arts Zorgvergunningen Opbrengst parkeerbelasting (x 1.000) Opbrengst parkeerboetes (x 1.000) Opbrengst parkeervergunningen (x 1.000) Totaal opbrengsten (bedragen x 1.000) 4.1.2

Realisatie 2007

Begroting 2008

Realisatie 2008

1,03 0,83 0,25 48,00 67,15 99,21 216,73 320,51 234,03 51,89 428 162 72 662

1,05 0,85 1,00 49,00 68,49 101,19 221,06 326,92 238,71 52,93 453 146 79 678

1,05 0,85 1,00 49,00 68,49 101,19 221,06 326,92 238,71 52,93 449 130 79 659

Retributies

De gemeente Zaltbommel kent op dit moment 5 soorten retributies: • de rioolrechten; • de rioolaansluitrechten; • de marktgelden; • de lijkbezorgingsrechten; • de leges. Kenmerkend voor retributies is dat er een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: retributies zijn vergoedingen die de gemeente vraagt voor verleende diensten of het gebruik maken van voorzieningen. Retributies mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Hieronder geven wij voor de belangrijkste retributies aan met tarieven en de daarbij horende opbrengsten voor 2008. Uitgangspunt voor onze tariefsvoorstellen is het geldende kostendekkendheidspercentage. Rioolrechten De rioolrechten worden geheven voor het gebruik en eigendom van een aansluiting op de gemeentelijke riolering. Het rioleringsplan 2006 - 2010 is op 2 november 2006 vastgesteld. In dit plan zijn aanzienlijke investeringen opgenomen als gevolg verscherpte wettelijke eisen. Dit betekent dat de kosten (en dus

99

de tarieven) zullen stijgen. Voor een eigenaarsrecht en een standaard gebruikersrecht betekent dit een stijging van het tarief met 105,-. Deze stijging kan de komende jaren afnemen door te putten uit de voorziening egalisatie tarieven riolering. In 2007 is het waterplan vastgesteld. Dit betekent een aantal extra investeringen die niet opgenomen zijn in het rioleringsplan. Het tarief krijgt door deze maatregelen op termijn met de volgende aanpassingen: • stijging rioolrecht in de periode 2011 tot en met 2015, jaarlijks 20 conform GRP; • stijging rioolrecht in 2074 5 conform GRP; • stijging rioolrecht in 2010 14 conform waterplan. Volgens het vastgestelde rioleringsplan zou de reserve riolering in 2008 met 400.000 afnemen. In de praktijk is echter sprake van een stijging met 247.000, zodat de reserve per ultimo 2008 4.112.000 bedraagt. In het plan werd uitgegaan van een stand van 2.665.000 Al met een al een hoger niveau van de reserve van 1.447.000.

Tarieven (bedragen x ( 1,-) Eigenaarsrecht Gebruiksrecht tot 350 m3 Gebruiksrecht vanaf 350 m3 per m3 Opbrengst (bedragen x 1.000) Effect reserve (bedragen x 1.000) Effect reserve versus GRP (bedragen x

1.000)

Realisatie 2007

Begroting 2008

Realisatie 2008

133,63 76,21 0,50 2.277 442 442

136,30 77,73 0,51 2.282 -51 -400

136,30 77,73 0,51 2.350 247 247

Lijkbezorgingsrechten Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor: • het verlenen en verlengen van een uitsluitend recht op een eigen graf, urnengraf of urnen-nis; • het doen begraven of bijzetten van een urn; • het onderhouden van de begraafplaats. De opbrengsten per soort inclusief kostendekkingspercentage treft u hieronder aan. Opbrengst (bedragen x

1.000)

Realisatie 2007 117 137 107 361 64%

Begraafrechten Begraven / plaatsen urn Onderhoud begraafplaats Totaal Kostendekkendheidspercentage

Begroting 2008 116 155 116 387 61%

Realisatie 2008 145 147 127 419 69%

Leges De gemeente levert op aanvraag van individuele burgers een uiteenlopend pakket aan diensten. Door het heffen van leges verhalen we de gemaakte kosten (gedeeltelijk) op de burger die de dienst afneemt. Om de kostendekkendheid te handhaven moeten de legestarieven stijgen met de prijsindex. In de verordening op de heffing en invordering van de leges die de raad gelijktijdig krijgt aangeboden, gaan we hier dieper op in.

100

De opbrengsten per soort inclusief kostendekkingspercentage treft u hieronder aan. Opbrengst (bedragen x

1.000)

Bouwvergunningen Burgerzaken APV 4.1.3

Realisatie 2007 1.248 477 12

% 107 58 5

Begroting 2008 1.622 484 14

% 145 61 4

Realisatie 2008 1.617 484 14

% 148 57 6

Toekomstige ontwikkelingen

Op verzoek van het (vorige) kabinet heeft een commissie onder leiding van de heer Eenhoorn een rapport geschreven over de toekomst van de gemeentelijke belastingen. In dit rapport adviseert de commissie onder meer de hondenbelasting af te schaffen, de toeristenbelasting en forensenbelasting samen te voegen tot een verblijfsbelasting. Maar wat het meest opvalt is de OZB. In aanvulling op de eerdere afschaffing van het OZB-gebruik op woningen stelt de commissie voor om, op termijn, ook het OZB-eigenaar te laten vervallen. In plaats van de OZB die hiermee volledig vervalt zal dan een heffing komen die gekoppeld is aan de (rijks)inkomsten. Het is op dit moment onduidelijk wat met dit advies gaat gebeuren. In ieder geval is in het bestuurlijk akkoord de maximale stijging van de OZB afgeschaft. In de programmabegroting 2007 stond dat we eventuele afschaffing van het gebruikersdeel voor de rioolrechten zullen bezien. In april 2007 heeft de rechtbank Arnhem een uitspraak gedaan, waarin de verordening van de gemeente Nijmegen onverbindend werd verklaard, inmiddels is de gemeente Nijmegen via een hogere rechter in het gelijk gesteld. Op grond van dit laatste gegeven zullen we bezien hoe we om zullen gaan met een onderzoek naar mogelijke afschaffing van het gebruikersdeel rioolrechten een en ander ook in relatie met toekomstige brede rioolheffing.. 4.1.4

Lokale lastendruk

Tot de woonlasten horen de OZB en de rioolrechten. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit gemeentelijke heffingen en daarmee grotendeels de lokale lastendruk. De ontwikkeling van de woonlasten in de gemeente Zaltbommel over de laatste 6 jaar staat in de volgende tabel: Bedrag x 1 OZB – eigenaar OZB – gebruiker Rioolrecht – eigenaar Rioolrecht – gebruiker Zalm-snip Totaal

2003 143 115 117,85 66,05 -45,38 396,52

2004 153 123 128,43 73,24 -45,38 432,29

2005 192 153 129,39 73,79

2006 204 0 131,33 74,9

2007 207 0 133,63 76,21

2008 211 0 136,30 77,73

548,18

410,23

416,84

425,03

Vergelijking andere gemeenten Om inzicht te krijgen in het algemene verloop van de hoogte van de woonlasten is het goed een vergelijking te maken met andere gelijksoortige gemeenten in de regio. De cijfers zijn gebaseerd op het jaar 2008, waarbij is uitgegaan van een woning met een WOZ-waarde van 250.000 en een meergezinshuishouden.

Maasdriel West Maas en Waal Culemborg Geldermalsen Tiel

OZB 200,00 229,00 251,00 146,00 229,00

101

Afval 237,00 198,00 237,00 237,00 237,00

Riool 212,15 187,00 208,00 204,00 173,36

Totaal 649,15 614,00 696,00 587,00 639,36

Buren Lingewaal Gemiddeld Zaltbommel

500,00 197,00 250,29 211,00

237,00 237,00 231,43 237,00

168,00 166,50 188,43 214,03

905,00 600,50 670,14 662,03

Op grond van bovenstaande gegevens blijkt dat de gemeente Zaltbommel qua lastendruk wel onder het gemiddelde zit, maar Zaltbommel zit qua klassering wel aan de bovenkant. Dit wordt veroorzaakt door de hogere rioolrechten. Wel is er een ontwikkeling dat veel gemeentes de rioolrechten aan het verhogen zijn. 4.1.5

Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen

Als een belastingplichtige door financiële omstandigheden niet in staat is een belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, kunnen we gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verlenen. De rijksoverheid bepaalt de regels voor kwijtschelding. Volgens deze regels kan er alleen sprake zijn van kwijtschelding wanneer de belastingplichtige een inkomen heeft dat niet hoger is dan de bijstandsnorm. De gemeente Zaltbommel hanteert de zogeheten 100%-norm. Dat betekent dat inwoners van de gemeente met een inkomen op het bijstandsniveau in beginsel voor kwijtschelding in aanmerking komen. Gemeenten mogen zelf bepalen voor welke belastingen kwijtschelding geldt. In de gemeente Zaltbommel is aanvraag voor kwijtschelding mogelijk voor: • •

onroerende zaakbelastingen; rioolrechten. Realisatie 2007 14.203 14.203

Rioolrecht gebruikers Totaal

102

Begroting 2008 15.227 15.227

Realisatie 2008 15.675 15.675

4.2

WEERSTANDSVERMOGEN

Deze paragraaf geeft inzicht in het management van (mogelijke) risico’s voor de gemeente en de weerstandscapaciteit om deze risico’s op te vangen. De risico’s afgezet tegen de weerstandscapaciteit leidt tot een conclusie over het weerstandsvermogen. 4.2.1

Risico’s

De risico’s onderscheiden wij in: • financiële verhoudingen Rijk – Gemeente; • beheer en onderhoud van eigendommen; • grondexploitaties; • milieu; • overige risico’s. 4.2.1.1 Financiële verhouding Rijk – Gemeente Algemene uitkering en specifieke uitkeringen Een belangrijk deel van de gemeentelijk inkomsten komt via de algemene uitkering en specifieke uitkeringen van het rijk. Dit betekent dat het gemeentelijk beleid erg gevoelig is voor rijksmaatregelen die deze geldstromen beïnvloeden. Op aanstaande wijzigingen van deze uitgaven en uitkeringen wordt zoveel mogelijk op de documenten van de budgetcyclus ingespeeld. Toch zal het door het rijk gehanteerde principe van ’samen de trap op, samen de trap af….’ ook in de toekomst schommelingen in het financiële meerjarenperspectief teweeg brengen. 4.2.1.2 Beheer en onderhoud van eigendommen Schadeclaims Periodiek worden beheerplannen vastgesteld voor wegen, straatverlichting, groenbeheer, openbare speelplaatsen, onderhoud van openbare gebouwen, materieel brandweer en materieel buitendienst, rioleringsplan en onderhoud schoolgebouwen. Daarnaast is ook een begin gemaakt met het opstellen van een beheerplan voor bouwkundige kunstwerken (duikers, bruggen, muurtjes, hekwerken, e.d.) en kunstwerken in het kader van de beeldende kunst. Voor meer informatie over de beheerplannen verwijzen we u naar de paragraaf ’Onderhoud kapitaalgoederen’. Het risico van schadeclaims als gevolg van achterstallig onderhoud is hiermee beduidend afgenomen. Schadeclaims kunnen ook ontstaan door defecten in (het waarschuwingssysteem van) rioolgemalen waardoor verontreinigd rioolwater op openbare en particuliere terreinen kan stromen. Gezien de in het verleden gehonoreerde schadeclaims zullen we ook in de toekomst meer rekening moeten houden met het optreden van schade aan gebouwen in de omgeving van bemalingswerken. De eventueel ingediende schadeclaims komen bij de gemeente terecht. Beheer en onderhoud van eigendommen / vandalisme Verhaal van schade als gevolg van vandalisme is veelal niet mogelijk, terwijl bijvoorbeeld vandalisme aan schoolgebouwen niet door de verzekering is gedekt. Overschrijding van beschikbare budgetten voor herstel van schade is daarom denkbaar. 4.2.1.3 Grondexploitaties Grondexploitaties Exploitatie van bouwgrond gaat per definitie gepaard met risico’s. Binnen bepaalde marges zijn de risico’s beheersbaar. Inherent aan bouwgrondexploitaties is het meerjarig karakter. Om dit proces goed te kunnen beheersen is het onontbeerlijk voortdurend inzicht te hebben in de ontwikkeling van baten en lasten en de fasering van de exploitatie (een jaar vertraging / versnelling kan soms grote effecten hebben). Verder zijn er een aantal algemene risico’s die per plan meer of minder relevant zijn. Deze risico’s zijn:

103

• • • • • • •

economische omstandigheden en ontwikkelingen; nationale en regionale marktomstandigheden inzake woningbouw en bedrijventerreinen; Renteontwikkelingen; (verwachte) overheidsmaatregelen (contouren, aftrek hypotheekrente, milieuvoorschriften (luchtkwaliteit), ruimtelijke ordening, archeologie, subsidiemogelijkheden); kostenstijgingen in onder andere de bouwsector; procedures die moeten worden doorlopen met de mogelijke doorlooptijd; claimgevoeligheid (onder andere planschade) en de mogelijkheden van kostenverhaal bij gedeeltelijke particuliere exploitatie.

Jaarlijks herzien wij de exploitaties om het risico inzichtelijk te maken. ISV Gelden De nog lopende verplichtingen hebben betrekking op de herontwikkeling van het Virieupark, de realisatie van het plan De Agnietentuin, Bosschepoort (De Omhoeken) en de BinnnenVergt. De bestemde ISV gelden zijn gekoppeld aan prestatieafspraken die voor 1 januari 2010 gerealiseerd moeten zijn. Gegeven de actuele stand van zaken wordt mogelijk een risico gelopen bij het plan Bosschepoort. Planschadevergoedingen Volgens artikel 49 WRO kunnen burgers aanspraak maken op schadevergoeding in verband met het wijzingen van bestemmingsplannen (planschade). Het is tegenwoordig mogelijk om planschadeovereenkomsten af te sluiten met ontwikkelaars, waarbij we de afspraak opnemen dat de ontwikkelaar de planschade betaalt. In onze eigen exploitaties nemen wij reële bedragen (bijvoorbeeld door het opstellen van een planschaderisico-analyse) op zodat het risico beperkt blijft. Op dit moment lopen er nog een aantal ’oude’ verzoeken die ten laste komen van de gemeente. In de nieuwe WRO (1 juli 2008) is geregeld dat de eerste 2% van het schadebedrag als maatschappelijk risico bij “gedupeerden” ligt. De (landelijke) trend van een forse toename van het aantal planschadeverzoeken zal hierdoor niet wijzigen. Feitelijk is sprake van een “dode letter” in de nieuwe WRO. Belangrijker is de gemeentelijke praktijk van de afgelopen jaren om bij alle ruimtelijke ontwikkelingen van enige omvang vooraf planschaderisico analyses te (laten) maken en waar mogelijk de direct belanghebbenden (aanvragers, ontwikkelaars e.d.) via planschade overeenkomsten hiervoor aansprakelijk te stellen. Financiële bijdrage Stimuleringsregeling goedkope woningbouw Van de provincie krijgt de gemeente bijna 990.000,- als bijdrage om zorg te dragen voor de bouw van goedkope woningen. In de periode 2007-2010 moeten er 267 goedkope woningen in onze gemeente bijkomen. De taakstelling van de regio Rivierland bedraagt de bouw van 2090 goedkope woningen. Wanneer de regio deze taakstelling niet haalt, volgt ook geen bijdrage. Wij hebben geen invloed op de totale taakstelling, waardoor het risico toeneemt. Het is toegestaan dat als de ene gemeente de productie niet haalt, dat een andere gemeente de productie deels overneemt. De kans dat we de taakstelling niet bereiken, is daarom gering. 4.2.1.4 Milieu Bodemverontreiniging In principe verhalen we de kosten van het saneren van bodemverontreinigingen op de vervuiler (’de vervuiler betaalt’). In de nieuwe Wet bodembescherming (Wbb) is het begrip vervuiler overigens aangevuld met: ’de belanghebbende betaalt’. Er zijn situaties denkbaar waarbij de vervuiler niet is te achterhalen. Bovendien kan de gemeente te maken krijgen met bodemverontreinigingen bij de uitvoering van eigen projecten. Door vroegtijdig onderzoek kunnen we de (uitvoerings)risico’s in beeld brengen. Asbest is hierbij een aandachtspunt gebleken.

104

Sanering bodemverontreiniging gasfabriekterrein Virieusingel Zaltbommel De gemeente en de provincie Gelderland hebben op 4 juli 2005 een intentie-overeenkomst gesloten voor de aanpak van de bodemverontreiniging van het voormalige gasfabriekterrein aan de Virieusingel in Zaltbommel. De gemeenteraad heeft op 25 september 2008 ingestemd met de intentieovereenkomst en de hieraan gekoppelde herontwikkeling van deze locatie. Uitgangspunt is een functiegerichte bodemsanering. Wij vinden dat de baten van de ruimtelijke ontwikkelingen ten goede moeten komen aan de bodemsanering. Daarom is een onderzoek nodig naar de mogelijke ruimtelijke ontwikkelingen en de verwachte baten. Het verwachte tijdstip van saneren van het gasfabrieksterrein in Zaltbommel ligt tussen 2010 en 2015. In het meerjarig investeringsprogramma is een bijdrage aan dit project voorzien. Bodembeleid De ontwikkelingen rondom de overdracht van een aantal bodemtaken van het Rijk / Provincie naar de gemeente (en de eventuele financiële gevolgen daarvan) brengen een risico met zich mee. De decentrale overheden worden deels verantwoordelijk gemaakt voor de financiering van bodemsaneringen (ISV). Verdergaande beleidswijzigingen van het Rijk (aanscherpen wettelijke normen) kunnen leiden tot financiële gevolgen (gemeente als eigenaar / ontwikkelaar). Calamiteiten In het geval van calamiteiten, zoals bijvoorbeeld asbestbranden, kan de gemeente door de gevolgen daarvan te maken krijgen met kosten die niet, dan wel niet volledig verhaalbaar zijn. Dit is afhankelijk van de onderliggende verzekering van de schadeveroorzaker, de vermogenspositie van betrokkene en de uitkomsten van eventuele juridische procedures. 4.2.1.5 Overige risico’s Open einde regelingen Geraamde budgetten zijn meestal aannames van prijs maal hoeveelheid. Bij open-eind-regelingen schuilt daar een risico van grotere aantallen tegen vaste prijzen. Voorbeelden hiervan zijn leerlingenvervoer en maaltijdvoorziening ouderen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De Wet maatschappelijke ondersteuning is ook een open-einde regeling. Een voor de gemeente nieuw uit te voeren onderdeel wordt de Ondersteunende Begeleiding (OB). Op dit moment is er nog geen informatie beschikbaar over de overdracht en de uitvoering van de OB. Het aantal aanvragen lijkt zich te stabiliseren. Voor het eerst in jaren is er geen noemenswaardige stijging in de hoeveelheid aanvragen. Wel zijn er diverse aanvragen grote woningaanpassingen in behandeling die de nodige financiële consequenties met zich mee brengen. Naar verwachting nemen de uitgaven voor hulp bij het huishouden per 1 januari 2009 aanzienlijk toe in verband met de nieuwe Europese aanbesteding van deze vorm van hulpverlening in relatie tot het gegeven dat ook voor de alfa hulp, als helpende in dienst bij de zorgaanbieder, kan worden gekozen. Een prijsopdrijvend effect is wellicht ook het gegeven dat zorgaanbieders momenteel grote problemen hebben bij verlening van hulp bij het huishouden qua beschikbaarheid van voldoende personeel. Gevolg hiervan voor de klant (risico voor de klant) is dat met wachtlijsten gewerkt moet worden. Leges Ten aanzien van de hoogte van de leges willen wij een model ontwikkelen voor bepaling van de kostprijzen van de verschillende producten en de daaraan gekoppelde leges. Invoering BAG (basisregistratie adressen en gebouwen) Op dit moment wordt nog steeds volop gewerkt aan het invoeren van de Basisadministratie Adressen. Adresgegevens uit diverse administraties zijn minutieus vergeleken en gesynchroniseerd op basis van brondocumenten. Hier is een grote hoeveelheid tijd mee gemoeid. De basisadministratie Gebouwen is nog omvangrijker om in te voeren. Inmiddels is er luchtfotomateriaal beschikbaar. Dit luchtfotomateriaal wordt de komende periode vergeleken met de op tekening bekende gebouwen van de grootschalige basiskaart. Daaruit zullen een groot aantal verschillen ontstaan die nog verder uitgezocht moeten worden.

105

De beide basisadministraties moeten medio 2009 operationeel zijn. Er is sprake van een wettelijke verplichting. Met name voor de invoering van de basisadministratie Gebouwen zal vermoedelijk extra inzet personeel nodig zijn. Dit hangt af van de uitkomsten van de analyses en de op grond daarvan in te voeren mutaties. Uitgangspunt is in ieder geval dat zoveel mogelijk werkzaamheden binnen de huidige formatie opgevangen dienen te worden. Waar mogelijk wordt samengewerkt met de overige gemeenten in rivierenland. Ambulance Op dit moment is er een zakelijk geschil tussen het ministerie van Volksgezondheid en de Nationale zorgautoriteit (vertegenwoordiger van alle ambulancediensten) op het gebied van het omzetten van de FPU-regeling naar een levensloopregeling voor ambulancepersoneel. Het ministerie van Volksgezondheid is van mening dat de gelden die gemoeid zijn met bovengenoemde omzetting zijn inbegrepen in de reguliere budgetten. De nationale zorgautoriteit deelt deze mening niet, vandaar dat hier momenteel een rechtszaak over dient. De uitkomst van deze rechtszaak is vooralsnog onzeker. Mocht de rechtszaak in het nadeel uitvallen voor de nationale zorgautoriteit, dan zal de ambulancedienst van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid te maken krijgen met een exploitatietekort. De exacte hoogte van voorgenoemd exploitatietekort is vooralsnog niet geheel duidelijk, maar er wordt uitgegaan van ongeveer 1,2 miljoen voor de gehele veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Het is mogelijk dat het exploitatietekort voor rekening komt van de gemeenten, aangezien zij formeel werkgever zijn. Mocht het exploitatietekort voor rekening zijn van de gemeenten, zullen de kosten naar ratio verdeeld worden. Voor de gemeente Zaltbommel is dit een bedrag van 52.000 voor de periode 2007 tot en met 2011. Juridische risico’s Er bestaan risico’s met betrekking tot het Europees aanbesteden. In 2008 hebben we te maken gehad met een drietal gevallen: leerlingenvervoer, parkeerbeheer en huishoudelijke hulp WMO. Dergelijke procedures kunnen ook bij volgende aanbestedingen weer gaan spelen. De jurisprudentie rondom aanbestedingen is zich nog steeds aan het uitkristalliseren, zodat op voorhand niet altijd duidelijk is of een aanbesteding (ondanks de adviezen van het inkoopbureau) stand zullen houden. Recentelijk is een dagvaarding van Sachem ontvangen. Sachem is van mening dat de gemeente de overeenkomst die in 1994 met CFZ is gesloten met de bouw in Waluwe II door de gemeente wordt geschonden. Ook is een voorlopige voorziening gevraagd en hoger beroep ingesteld tegen het goedkeuringsbesluit van GS. 4.2.2

Weerstandscapaciteit

De weerstandscapaciteit van een gemeente bestaat uit de volgende elementen: • • • • •

de in de begroting opgenomen stelposten voor nog nader in te vullen nieuwe beleidsvoornemens; de in de begroting opgenomen ruimte in de stelpost voor onvoorziene uitgaven; het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve ; de vrije ruimte in de belastingcapaciteit; de stille reserves, zijnde die activa waarvan de boekwaarde lager is dan de werkelijke waarde en die direct verkoopbaar zijn.

Voor de raad is het weerstandsvermogen van belang, want een sluitende begroting impliceert weliswaar dat er evenwicht is tussen de uitgaven en inkomsten, maar zegt niets over de ruimte voor het opvangen van tegenvallers. Een buffer is daarom wenselijk. Het gaat om echt onvoorziene zaken die de grenzen van de stelpost voor onvoorziene uitgaven op de begroting fors overschrijden. Het weerstandsvermogen is ook mede van belang bij het bepalen van de ’financiële gezondheid’ van de gemeente. Er zijn geen uniforme antwoorden te geven op de vraag hoe groot het weerstandsvermogen van een gemeente zou moeten zijn. Dit is sterk afhankelijk van de eigenheid van de gemeente en haar risicoprofiel. Hoe ziet de sociale structuur eruit, hoever reiken onze groeipotenties, opereren we in onze bedrijfsvoering voorzichtig of accepteren we wat meer risico’s, lopen er gerechtelijke procedures waarvan de uitkomst niet zeker is en die grote consequenties

106

kunnen hebben? In het navolgende belichten we een aantal zaken die van belang zijn voor de bepaling van de weerstandscapaciteit. 4.2.2.1 Onvoorzien en stelposten 95.870. In de In de exploitatiesfeer is structureel een post ’onvoorzien’ opgenomen van stelpostenruimte is de groei van de algemene uitkering opgenomen die niet beschikbaar is voor nieuw beleid. In 2008 is de post onvoorzien als volgt aangewend: Weerstandscapaciteit

2008

Jaarlijkse exploitatie, structureel Exploitatie Kosten stroomstoring Calamiteiten milieu n.a.v. piket Kosten vandalisme Totaal kosten Restant onvoorzien

95.870 63.000 20.000 7.000 90.000 5.870

4.2.2.2. Onbenutte belastingcapaciteit Uitgangspunt voor het gemeentelijk tarievenbeleid zijn de kostendekkende tarieven; al geruime tijd zijn de tarieven voor rioolrechten kostendekkend. Overdekking wordt niet toegestaan waardoor er voor deze belasting geen onbenutte belastingcapaciteit is. Een eventueel overschot gaat naar de voorziening rioolrecht. Bij het sluiten van het bestuurlijk akkoord is ook de maximalisering van de tarieven afgeschaft. Voor het bepalen van de onbenutte belastingcapaciteit gaan we dan ook uit van de artikel-12 norm. Voor 2008 bedraagt deze 2,25 per 2.500 waarde woning en 5,38 per waarde niet woning. Dit betekent een onbenutte belastingcapaciteit van ruim 119.000. Weerstandscapaciteit (x

1.000)

2008

Jaarlijkse exploitatie, structureel Exploitatie Onvoorzien Stelposten Flexibele mogelijkheden OZB Leges en rechten Stille reserves Weerstandscapaciteit m.b.t. de exploitatie

95 95 119 Pm Pm 214

Bedrijfsreserve Grondexploitaties Weerstandscapaciteit m.b.t. vermogen

3,252* 2,649* 5,901

(*) Betreft incidentele middelen. Een maal aangewend zijn deze niet meer inzetbaar in volgende jaren, verder wordt de algemene reserve grondexploitaties ingezet voor het meerjaren-investeringsprogramma.

107

4.2.3

Conclusies

De risico’s die onze gemeente loopt, zijn naar onze mening te overzien en voor een deel redelijk te kwantificeren. Van vitaal belang hierbij is de vraag hoe wij met eventuele risico’s om gaan. Op de eerste plaats geldt in het algemeen het zorgvuldig toepassen van de bedrijfsvoeringsprocessen, interne controlemaatregelen in het bijzonder, maar zeker ook een goed ingebedde en na te leven planning- en controlcyclus. Deze bieden voldoende waarborgen voor tijdige zichtbaarheid en beheersbaarheid van eventuele calamiteiten. Met name de tussentijds uit te brengen rapportages, zowel op managementniveau als door het college aan de raad, zullen hier op moeten ingaan. Daar waar risico’s in kaart zijn te brengen moeten er voorzieningen komen om die risico’s op te vangen. Als dit niet kan, hetzij omdat de consequenties niet of niet helemaal bekend zijn, hetzij omdat het moment waarop de gebeurtenis zich kan aandienen niet bekend is, kunnen we terugvallen op de weerstandscapaciteit van onze gemeente.

108

4.3

RESERVES EN VOORZIENINGEN

De paragraaf reserves en voorzieningen zorgt voor de input van de paragraaf weerstandsvermogen. Zo ontstaat een beeld van de beschikbare weerstandscapaciteit. 4.3.1

Reserves

Reserves vormen het eigen vermogen van de gemeente en onderscheiden we in algemene reserves en bestemmingsreserves. Algemene reserves zijn, tot een vooraf geformuleerd minimumniveau, vrij aanwendbaar bij tegenvallers (bufferfunctie). Bestemmingsreserves dienen een specifiek doel. Op grond van het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) verdelen we bestemmingsreserves als volgt onder: • bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven; • overige bestemmingsreserves. Bij de gemeente Zaltbommel kent één bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven (riolering), daarnaast kent de gemeente overige bestemmingsreserves. Algemene reserves Bedragen * 1.000 Algemene bedrijfsreserves Algemene reserve grondexploitaties Algemene reserve Cambium Algemene reserve BOBOZ Totaal

31-12-2007 5.458 3.508 3.651 677 13.294

31-12-2008 7.082 4.124 3.793 756 15.755

Voor het bepalen van de vrij besteedbare algemene reserve kijken we alleen naar de algemene bedrijfsreserves, omdat de andere reserves (algemene reserve grondexploitatie, algemene reserve Cambium, algemene reserve BOBOZ) gekoppeld zijn aan specifieke risico’s. Overigens zijn wij voornemens de bestuurscommissie financieel onafhankelijk te maken. Dit betekent dat de algemene reserves Cambium en BOBOZ voor te gemeente zullen vrijvallen. Op de algemene bedrijfsreserve rusten nog verplichtingen ter grootte van 1,502 miljoen en de reserve verkoop aandelen ( 2,327 miljoen) is bestemd om het wegvallen van het dividend op te vangen. Dit betekent dat de vrije algemene reserve 3,252 miljoen bedraagt. Bij nota herijking reserves en voorzieningen (juni 2007) is bepaald dat het minimumniveau van deze reserve 80 per inwoner (totaal 2,096 miljoen) bedraagt. Derhalve bedraagt de vrij besteedbare algemene reserve 1,156 miljoen. ’Vrij besteedbaar’ is overigens een relatief begrip. De toegerekende rente over de exploitatiereserves komt namelijk ten gunste van de exploitatie. Dit betekent dat gelden die worden onttrokken aan deze reserve geen rente meer opleveren en er dus een tekort ontstaat in de exploitatie. Bestemmingsreserves Bedragen * 1.000 Exploitatie reserves Reserve riolering Dekking kapitaallasten Bovenwijkse voorzieningen Cambium BOBOZ Totaal

31-12-2007 5.129 5.130 2.178 1.058 81 13.576

109

31-12-2008 8.162 4.112 3.880 3.146 1.058 0 20.358

Bestemmingsreserves zijn in principe niet vrij inzetbaar in geval van tegenvallers, tenzij de gemeenteraad bepaalt dat de oorspronkelijke bestemming kan komen te vervallen. Ook bij bestemmingsreserves geldt dat als gelden worden onttrokken aan reserves het hieraan gekoppelde renteresultaat afneemt. Bij de bepaling van het renteresultaat gaan we uit van de geplande uitgaven ten laste van de reserves en voorzieningen. Alleen bij afwijkingen van de planning ontstaan voor- of nadelen. 4.3.2

Voorzieningen

Voorzieningen zijn fondsen voor concrete verplichtingen. Over deze gelden kunnen we alleen beschikken voor het doel of het risico waarvoor ze zijn ingesteld. Bij voorzieningen gaat het om verplichtingen die zich te zijner tijd zullen voordoen maar waarvan het moment min of meer onzeker is. Voorzieningen zijn te verdelen in de volgende categorieën: • verplichtingen, verliezen en risico’s; • onderhoudsegalisatie; • door derden beklemde geldmiddelen; • tekorten grondexploitaties. Bedragen * 1.000 Verplichtingen, verliezen en risico' s Verplichtingen, verliezen en risico’s grondexploitaties Onderhoudsegalisatie Onderhoudsegalisatie Cambium / Boboz Door derden beklemde middelen Door derden beklemde middelen Cambium/Boboz tekorten grondexploitaties Totaal

31-12-2007 1.258 1.219 4.373 1.135 1.194 477 4.407 14.063

31-12-2008 1.322 2.996 584 445 548 619 4.197 10.711

Verplichtingen verliezen en risico’s Deze voorzieningen zijn met name bestemd voor nog uit te voeren werkzaamheden voor afgesloten grondexploitaties en verplichting personeel. Onderhoudsegalisatie Deze voorzieningen zijn bestemd voor de afkoop onderhoud begraafplaatsen en het onderhoud van gebouwen. Derden beklemde middelen Deze voorzieningen betreffen de Artikel 12-gelden alsook de bijdragen van ministeries en provincies voor specifieke doeleinden waarvan de realisatie nog niet heeft plaatsgevonden. Grondexploitaties Grondexploitaties worden jaarlijks geactualiseerd op basis van contante waarde; wanneer een exploitatie een tekort heeft, komt hiervoor een voorziening.

110

4.4 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Deze paragraaf gaat in op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties met betrekking tot de ’grotere’ kapitaalgoederen van de gemeente. De openbare ruimte binnen de gemeente Zaltbommel bestaat uit tal van kapitaalgoederen. De belangrijkste hiervan zijn: wegen, riolering, groen, gebouwen, straatverlichting en speelvoorzieningen. De kwaliteit en het onderhoud van de kapitaalgoederen is bepalend voor het voorzieningenniveau en de lasten. Per kapitaalgoed zal ingegaan worden op het beleidskader, de financiële consequenties en vertaling in de rekening en de kwaliteit en risico’s. In de tweede helft van 2008 is er gestart met de ‘Visie op de kwaliteit van de openbare ruimte’ opgesteld, waarmee voor de kapitaalgoederen van de gemeente uitgangspunten kunnen worden benoemd voor wat betreft kwaliteits- en bijbehorend kostenniveau, zodat de openbare ruimte en gebouwen beheerd kunnen worden vanuit een kwaliteitsbeeld in plaats vanuit technische argumenten. 4.4.1

Wegen

Plan vastgesteld: Herzieningstermijn plan: Planning herziening plan:

14-9-2005 5 jaar 2010

Beleidskader Wegbeheer is te omschrijven als de zorg voor het blijvend voldoen van alle verhardingen aan de wettelijke eisen en richtlijnen, een en ander binnen de beleidskaders vastgesteld door de beheerder. De ’Wegenwet’ vereist van de beheerder ’goed rentmeesterschap’. Hij moet ervoor zorgen dat het in de wegen geïnvesteerde kapitaal in stand blijft door tijdig onderhoud. Het betreft hierbij voornamelijk technisch beheer. De ’Wegenverkeerswet’ verwacht dat de wegbeheerder streeft naar maatregelen die de veiligheid van de weggebruiker en de functionaliteit van de wegen waarborgen (functioneel beheer). Het ’Nieuw Burgerlijk Wetboek’ regelt de bewijslast bij schade; de beheerder kan aansprakelijk gesteld worden voor schade die iemand lijdt als gevolg van gebreken aan de weg. Dit betekent dat een preventief onderhoudsbeleid, een goede klachtenregistratie, regelmatige inspecties volgens de landelijk geaccepteerde methode en een goed werkend systeem van rationeel wegbeheer onontbeerlijk zijn. Voor de wegverhardingen in onze gemeente is door een externe partij het ’Beheerplan wegen’ opgesteld op basis van globale visuele inspecties. Het beheerplan is vastgesteld in het college van 19 april 2005 (behandeld in Raadscommissie van 14 september 2005). Financiële consequenties en vertaling in de begroting Uit het beheerplan wegen volgt dat vanwege de redelijke staat van onderhoud van de verharding (met uitzondering van de schade rafeling op asfaltverhardingen) we tot 2009 kunnen volstaan met het huidige onderhoudsbudget. Op langere termijn moeten we op grond van landelijke normen rekening houden met een hoger onderhoudsbudget. Vooralsnog gaan wij er van uit dat met voortzetting van het huidige onderhoudsbeleid de noodzaak van ingrijpende reconstructies is te voorkomen. Bedragen * 1.000 Budget Uitgaven Saldo Reserve wegen 1 januari Mutaties Projecten Reserve wegen 31 december

Begroting 2008 731 744 -13 339 -13 -96 230

111

Realisatie 2008 757 724 33 339 33 36 408

Kwaliteit en risico’s Het onderhoudsniveau van de asfaltbeton- en elementenverhardingen in onze gemeente is gemiddeld. Van het totale areaal voldeed 8% (in 2003) van het oppervlak niet aan de landelijke richtlijnen (tijdens globale inspectie). De kwaliteitsaanduiding gemiddeld komt overeen met een evenwichtig onderhouden wegenareaal. 4.4.2

Straatverlichting


14-9-2005

Beleidskader Om het onderhoud en de vervanging van openbare verlichting te reguleren is het ’Beheerplan Openbare Verlichting’ opgesteld. In 2005 is dit plan geactualiseerd. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Het gemiddeld beschikbare budget voor straatverlichting is 319.379. De kosten van de straatverlichting bestaat uit een aantal posten: a. energieverbruik: Alle lichtmasten zijn voorzien van armaturen met daarin energiezuinige lampen. Op regionaal niveau is een gezamenlijk energiecontract afgesloten; b. uitvoeren van periodiek onderhoud (vervangen defecte lampen en het verhelpen van storingen). Gekozen is voor een minimaal onderhoudsniveau. Dat betekent het ongeveer tien keer per jaar verhelpen van storingen. De hoogwerker rijdt dus niet meer alle lichtmasten langs om de storingen te verhelpen, maar alleen de gemelde defecte lichtmasten. c. Vervanging masten en armaturen: - masten: Als gemiddelde vervangingstermijn geldt 30 jaar. In de praktijk blijkt deze termijn redelijk overeen te komen met de werkelijkheid. Wel is het zo dat de huidige verzinkte generatie lichtmasten waarschijnlijk langer dan 30 jaar meegaat. - armaturen: Als gemiddelde vervangingstermijn geldt 15 jaar. In de praktijk blijkt deze termijn redelijk overeen te komen met de werkelijkheid. d verlichtingsniveau: Het in het algemeen aanwezige verlichtingsniveau is dat van een plattelandsgemeente. Bij het verlagen van het verlichtingsniveau zullen de sociale onveiligheidsgevoelens toenemen. Bedragen * 1.000 Budget Uitgaven Uitgaven KSB Uitgaven energieverbruik Saldo Straatverlichting

Begroting 2008 364 140 66 158 0

Realisatie 2008 364 142 66 174 -18

Kwaliteit en risico’s De kwaliteit van de masten en armaturen is goed. Op dit moment zijn de energielasten integraal opgenomen in het beheerplan openbare verlichting. Bij stijging (of daling) van de energielasten zal een wijziging van het budget noodzakelijk zijn.

112

4.4.3

Groen


10-11-2005

Beleidskader Het openbaar groen is een beeldbepalend onderdeel van de openbare ruimte en het visitekaartje van de gemeente. Van belang is dat het groen passend is ingericht, er verzorgd uitziet en bijdraagt aan een goede leefomgeving voor bewoners en bezoekers. Tot het groenbeheer behoren het onderhoud aan alle gemeentelijke gazons, bossen, plantsoenen en bomen. In de afgelopen jaren is gewerkt aan het op één lijn krijgen van de werkwijze en het kwaliteitsniveau in alle kernen, wat mede geresulteerd heeft in het ‘Beheerplan groen’ vastgesteld 14 september 2005. Naast het beheerplan groen hebben we te maken met de ’Boswet’, ‘Flora- en Faunawet’, ‘Algemene Plaatselijke Verordening’ (onder andere kapvergunningen), beleidsnota Restgroen (2003) en het ‘Landschapsplan’. Binnenkort zal de raad een boomstructuurplan voorgelegd krijgen. Ook is een inventarisatie uitgevoerd van alle monumentale en waardevolle bomen binnen de gemeente, deze lijst zal binnenkort eveneens ter vaststelling voorgelegd worden. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Het beschikbare budget voor groenbeheer is 808.000 per jaar. Dit is een taakstellend budget waarbij geen rekening is gehouden met vervanging en renovatie. Voor natuurbescherming en hondenuitlaatplaatsen zijn aparte budgetten opgenomen in de begroting. De kosten voor wegbermen vallen onder onderhoud wegen en het beheer van de sportvelden is overgedragen aan de clubs. Het onderhoud van het groen op de begraafplaatsen valt niet onder groenbeheer maar onder de begraafplaatsen. Voorwaarde voor een goed groenbeheer en een daarop gebaseerd aanbestedingresultaat, is een actuele inventarisatie en het digitaal verwerken van het groenareaal. Dit geldt ook voor het in kaart brengen van de kwaliteitsnorm. Het voorkomt meerwerk binnen de jaarcyclus en biedt een basis voor beleidskeuzes. Sinds 1 oktober 2008 is het gebruik van Casoron (onkruidbestrijding in plantsoenen) acuut verboden. Alternatieve middelen zijn er niet, wat betekent dat er meer geschoffeld moet worden en hogere kosten gemaakt zullen moeten worden. In het voorjaar van 2009 zijn een aantal groenonderhoudsbestekken opnieuw opgesteld en voor meerdere jaren openbaar aanbesteed. Hierin is de afschaffing van Casoron meegenomen. De overige contracten zijn verlengd. Ook hierin is de afschaffing van Casoron meegenomen. Dankzij het aanbestedingsvoordeel nemen de kosten van het groenonderhoud jaarlijks beperkt toe.

Bedragen * 1.000 Budget Taakstelling Uitgaven Saldo Groen

Begroting 2008 857 -49 808 0

Realisatie 2008 869 -49 815 5

Kwaliteit en risico’s Op een schaal van A (best) t/m D (slechtst) ligt het onderhoudsniveau afhankelijk van functie en locatie op B tot C. De kwaliteit is zodanig dat overlast en gevaar door groen en bomen aanvaardbaar laag zijn. Uitgangspunt in het groenbeheer(plan) is het vasthouden van de bestaande (onderhouds)kwaliteit. Of we hieraan kunnen voldoen is nog de vraag, omdat in het budget geen rekening is gehouden met vervanging en renovatie. Ook is het nog niet duidelijk of de verhoogde schoffelfrequentie voldoende is om de plantsoenen voldoende netjes te houden na de afschaffing van Casoron.

113

4.4.4

Speelplaatsen


14-09-2005 5 jaar 2010

Beleidskader Om het onderhoud aan openbare speelplaatsen te reguleren is het ’Beheerplan speelplaatsen’ opgesteld. Dat is in 2005 geactualiseerd en op 14 september 2005 vastgesteld. De planning van het plan is voorzien in 2010 en de herzieningstermijn van het plan is in 2019. Voor de speelplaatsen is een aantal wettelijke minimum eisen voorgeschreven in het Attractiebesluit. Zo moet elk speelwerktuig aan de veiligheidsnormen voldoen en in een logboek moet de onderhoudstoestand staan. De valbodem onder speeltoestellen moet, afhankelijk van het type speeltoestel, aan bepaalde wettelijke (schokabsorberende) eisen voldoen. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Gezien de wettelijke verplichtingen is het berekende noodzakelijke budget ad 102.000 voor verantwoord onderhoud speelplaatsen beschikbaar gesteld. De kosten van speelplaatsen vormen nieuwe aanleg en inrichting, vervanging en onderhoud. De aanleg van nieuwe speelplaatsen zal nagenoeg altijd vanuit een lopende grondexploitatie worden bekostigd. Het beperken van de omvang van deze aanleg zal op termijn een gunstige invloed hebben op het onderhoudsbudget. Begroting 2008 109 103 6 0

Bedragen * 1.000 Budget Uitgaven Uitgaven KSB Saldo Speelplaatsen

Realisatie 2008 109 102 6 1

Kwaliteit en risico’s De speeltoestellen voldoen aan de wettelijke (veiligheids)normen. Bij vermindering van de onderhoudstoestand grijpen we direct in. De speelplaatsen vormen soms een hangplek en zijn daardoor vandalisme gevoelig. 4.4.5.

Materieelplan buitendienst


3-4-2008 4 jaar 2012

Beleidskader In 2008 is het materieelplan geactualiseerd en vastgesteld. Doordat het materieelplan geactualiseerd en opnieuw vastgesteld is, voldoet het materieel aan de huidige Arbo-wet. Inmiddels zijn de gegeven van alle voertuigen, het materieel van de gladheidsbestrijding en het daarvoor in aanmerking komend groot gereedschap, digitaal vastgelegd. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Met behulp van de geldende afschrijvingstermijnen en het vastgestelde rentepercentage zijn de meerjareninvesteringen bepaald. Hieruit is een gemiddeld jaarlijkse last bepaald van 107.506. De budgetten voor onderhoud en aanschaf kleine gereedschappen zijn buiten het materieelplan gehouden en staan als reguliere exploitatiebudgetten opgenomen in de begroting.

114

Bedragen * Budget Uitgaven Saldo

1.000

Reserve materieelplan 1 januari Mutaties Res. materieelplan 31 december

Begroting 2008 108 118 -10

Realisatie 2008 108 116 -8

-10 -10 -20

-10 -8 -18

Kwaliteit en risico’s Het gehele bedrijfswagenpark en de zoutstrooiers zijn inmiddels vernieuwd. Door deze vernieuwing en het werken volgens en met het beheerplan zijn de financiële risico’s beperkt. 4.4.6 Materieelplan brandweer Het materieelplan brandweer 2005-2019 is in 2005 geactualiseerd; de hiervoor benodigde budgetten zijn beschikbaar gesteld. Per 1 januari 2008 is de regionale brandweer Bommelerwaard ontstaan. Bedragen * 1.000 Budget Uitgaven Verkoop materieel Saldo Reserve brandweer 1 januari Mutaties Res. brandweer 31 december 4.4.7

Realisatie 2007 201 175 -60 85

Begroting 2008 212 282

Realisatie 2008 212 314

-70

-102

409 85 494

494 -70 424

494 -102 392

Riolering


26-9-2006 5 jaar 2010

Beleidskader In het Gemeentelijke Riolerings Plan (GRP) staan de beleidsuitgangspunten vermeld voor het uitvoeren van de wettelijke taak (Wet Milieubeheer) tot het inzamelen en transporteren van afvalwater binnen de gemeente. In de visie van de gemeente voor de komende periode staat het duurzaam omgaan met water centraal. Dit houdt een duurzamere inrichting en doelmatiger gebruik van het rioolstelsel in. De aandacht richt zich op het voorkomen dat schoon grondwater en hemelwater in het afvalwatersysteem belanden en zich mengen met het afvalwater. Schoon water moet ten goede komen aan de lokale waterhuishouding. Aandachtspunten voor de komende periode tot aan het volgende GRP zijn: - het blijven uitvoeren van onderhoud en inspectie zoals beschreven is in het GRP, met een extra accent op het beheer van rioolgemalen; - het uitvoeren van de resterende uitgezonderde verbeteringsmaatregelen in het kader van de basisinspanning voor de gemengde stelsels; - verantwoord afkoppelen in combinatie met rioolrenovaties, waardoor op termijn het rioleringssysteem duurzamer wordt ingericht; - het onderzoek naar de hemelwaterafvoer van de oudere industrieterreinen;

115

-

meer aandacht voor meten en monitoren; invulling van het waterkwaliteitsspoor; onderzoek naar rioolvreemd water. Aanvulling GRP n.a.v. invoering Wet Gemeentelijke Watertaken

Financiële consequenties en vertaling in de begroting In de begroting zijn afzonderlijke budgetten opgenomen voor planvorming/beleid, inspectiekosten, onderhoud/exploitatie, kapitaallasten lopend beleid / vervangingen, apparaatskosten en de storting in de onderhoudsvoorziening. In het geactualiseerde GRP zijn deze bedragen aangepast. Met betrekking tot het rioolrecht is op termijn niet aan een stijging te ontkomen. Deze stijging kan door nieuwe inzichten echter langzamer verlopen dan in het GRP van 2006 werd verwacht. Bedragen * Lasten Rioolrecht Saldo

1.000

Voorziening riolering 1 januari Mutaties Reserve riolering 31 december

Begroting 2008 2.333 2.282 -51

Realisatie 2008 2.103 2.350 247

3.866 -51 3.815

3.866 247 4.113

Kwaliteit en risico’s De dimensionering en de staat van onderhoud van de rioleringsonderdelen bevinden zich op een redelijk peil. Door middel van periodieke inspecties heeft controle van de belangrijkste onderdelen plaats. Financiële risico’s zijn beperkt omdat de kosten van het onderhoud over een periode van 70 jaar in beeld zijn gebracht en in het dekkend rioolrecht is verrekend (uitgezonderd nieuwe wettelijke voorschriften; deze zullen echter steeds bij herziening van het GRP - eens in de vijf jaar meegenomen worden). Technische risico’s zijn slechts tegen zeer hoge kosten te voorkomen. Bij enorme hoosbuien zal ook in onze gemeente wel eens tijdelijk water op straat kunnen voorkomen. Als de polderwatergangen het water aankunnen, zal het water op straat snel zijn verdwenen. 4.4.8

Water


21-6-2007 5 jaar 2012

Beleidskader Samen met Maasdriel en het Waterschap Rivierenland is het waterplan Bommelerwaard opgesteld, dat op 21 juni 2007 door de raad is vastgesteld. In het waterplan staat hoe een duurzaam waterbeheer haalbaar is en hoe het water optimaal verschillende functies kan vervullen op het gebied van onder meer kwaliteit, kwantiteit, natuur en recreatie. In het waterplan is een uitvoeringsprogramma opgenomen met een looptijd tot 2015. Naast berging en afvoer van regenwater heeft het oppervlaktewater in onze gemeente ook nog de functie om kwelwater af te voeren. Op deze wijze blijft bij hoge rivierstanden de (grondwater)overlast enigszins beperkt. De belangrijkste watergangen voor het afvoeren van water zijn in beheer en eigendom van het Waterschap. Omdat het Waterschap zich sterker wil toeleggen op haar taak in de waterafvoer en retentie loopt een project Overdracht Stedelijk Waterbeheer. Op Europees niveau is de Kader Richtlijn Water (KRW) vastgesteld, waarin niet alleen normen zijn vastgesteld voor de chemische waterkwaliteit, maar ook voor de ecologische waterkwaliteit. De waterbeheerders mogen zelf hun ambities voor de ecologische waterkwaliteit vaststellen, mits deze aan een bepaald minimum voldoen. Eenmaal vastgesteld, moeten de doelen ook gerealiseerd worden (er is een resultaatsverplichting). De doelen moeten in 2015 gehaald zijn, of met uitstel om goede 116

redenen in uiterlijk 2027. Voor de Rijkswateren en wateren van het waterschap zijn de processen voor de gebiedsplannen voor de KRW al in gang gezet. Wij wachten eerst af wat voor ons de consequenties zijn, voor we zelf een plan opstellen voor de KRW. Het lijkt er vooralsnog op dat de KRW voor ons geen grote consequenties heeft. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Het gemeentelijk deel in de kosten van uitvoering van het waterplan bedragen ca 2.623.000,-. Het merendeel van deze kosten wordt gedekt vanuit het GRP ( 2.323.000,-), een deel komt ten laste van grondexploitatierekeningen ( 300.000,-). Op dit moment lopen er nog kredieten voor het uitbaggeren van de watergangen en haven. Kwaliteit en risico’s De kwaliteit van het watersysteem, met bijbehorende voorzieningen, is redelijk. Eén van de grootste risico’s uit het verleden betrof het onderhoud van de haven. Het opknappen en uitbaggeren van de haven is voltooid. Om in de toekomst achterstallig onderhoud te voorkomen is een structureel budget voor het onderhoud van de haven opgenomen. Voor het onderhoud van de overige watergangen die in eigendom van de gemeente blijven, is dit nog niet gebeurd. 4.4.9

Beheerplan gemeentelijke gebouwen


5-7-2005 3 jaar 2010

Beleidskader De gebouwen (vastgoedportefeuille) van de gemeente kenmerken zich door een grote variatie in omvang, soort en functie. In totaal heeft de gemeente bijna 90 panden in eigendom. Daarvoor kunnen verschillende redenen zijn, zoals: a. strategisch (grondzaken); b. eigen gebruik (het huisvesten van de eigen organisatie); c. cultuurhistorisch (het in eigendom hebben van panden op basis van een monumentaal of cultuurhistorisch perspectief); d. diverse beleidsterreinen van de gemeente, zoals gebouwen voor brandweer, sport en recreatie, zorg, cultuur en kunst, onderwijs, begraven, etc. De gebouwen vertegenwoordigen een aanzienlijke waarde.. Het is van belang de panden zodanig te onderhouden dat zij hun waarde en functionaliteit behouden. Het laatst vastgestelde ‘Beheerplan gemeentelijke gebouwen’ is van 2005 Diverse NEN-normen vormen leidraad voor het beheer en onderhoud van de gemeentelijke gebouwen. Naast het beheerplan gemeentelijke gebouwen is een standaard verdeellijst onderhoudswerkzaamheden (afsprakenlijst tussen eigenaar en gebruiker) vastgesteld. Financiële consequenties en vertaling in de begroting Voor diverse gebouwen zijn meerjaren onderhoudsplanningen geactualiseerd in 2008 maar deze zijn niet vastgesteld in afwachting van de visie over beeldkwaliteit openbare ruimte. Voor gebouwen en bouwwerken van geringere omvang zijn de onderhoudskosten globaal geraamd. Voor een aantal af te stoten gebouwen zijn instandhoudingskosten geraamd. Op basis van de meerjaren onderhoudsplanningen en de ramingen is het beheerplan gemeentelijke gebouwen opgesteld. Gezien de financiële situatie van de gemeente is gekozen een minimaal noodzakelijk budget voor redelijk onderhoud toe te kennen van 345.299,-. Gebleken is dat er een tekort is ontstaan waarvoor bij de Burap in november 2008 85.000 beschikbaar is gesteld. In de begroting is voor de in het beheerplan opgenomen gebouwen een reserve getroffen. In het beheerplan zijn aannames gedaan wanneer bepaalde gebouwen worden afgestoten. Niet in het beheerplan zijn opgenomen: • het zwembad in Zaltbommel; • de sporthal en sportzalen in Zaltbommel van het Sportfondsenbad; • het Poorterijcomplex; • woonwagenstandplaatsen en woonwagens;

117

• de scholen. Dit wil overigens niet zeggen dat voor het noodzakelijke onderhoud van deze objecten geen middelen beschikbaar zijn. Voor de scholen zijn in deze begroting extra middelen opgenomen voor onderhoud, voortvloeiend uit het Integraal Huisvestings Programma (IHP). Bedragen * Budget Lasten Project Saldo

1.000

Voorz.gebouwenbeheer 1 januari Mutaties

Begroting 2008 450 385 58 7

Realisatie 2008 450 415 58 -23

5 7

5 -23

Extra storting t.l.v. exploitatie Voorziening gebouw.beh 31 dec

18 12

0

Kwaliteit en risico’s Gezien de financiële situatie van de gemeente is de afgelopen jaren het onderhoud uitgevoerd op een minimaal verantwoord niveau. Wij streven naar een onderhoudsniveau waarbij de veiligheid van de gebruikers te allen tijde gewaarborgd is en naar een gebruikswaarde die, binnen de financiële kaders, zoveel als mogelijk aansluit bij de wensen van de gebruikers. Het lukt niet om in 2009 dit niveau te realiseren vanwege een aantal redenen: stijging onderhoudslasten, prijzen (uit 2005) zijn niet alle jaren geïndiceerd, gebouwen die afgestoten zouden worden maar langer in bezit blijven van de gemeente, nieuwe verplichtingen, kunstwerken en woningen. Bovendien drukt de post vandalisme op het beschikbare budget. 4.4.10

Begraafplaatsen


2-12-2004 5 jaar 2009

Beleidskader Op basis van de ’Wet op de Lijkbezorging’ dient de gemeente de mogelijkheid te geven om overledenen te kunnen begraven of een urn bij te zetten. Bijna iedere kern heeft een eigen gemeentelijke begraafplaats, die onderhouden wordt door de gemeente. Gemeentelijk beleid is vastgelegd in de volgende stukken: - Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Zaltbommel (Raad 14 september 2000); - Uitvoeringsbesluit voor grafbedekkingen Zaltbommel 2000 (B&W 26 september 2000); - Uitvoeringsbesluit voor graven, asbezorging en gedenkplaatsen Zaltbommel 2000 (B&W 26 september 2000); - Notitie beheer begraafplaatsen Zaltbommel (Raad 2 december 2004). Financiële consequenties en vertaling in de begroting Om het grote verschil tussen kosten en opbrengsten in de lijkbezorging te verkleinen is besloten vanaf 1 januari 2005 de onderhoudskosten van de nieuw uit te geven graven toe te rekenen aan de nabestaanden/rechthebbenden. Deze middelen komen in een voorziening waaruit het werkelijk onderhoud kan worden bekostigd. Kwaliteit en risico’s De kwaliteit van het groen op de begraafplaatsen is redelijk tot goed. Door de keuze van een grafrusttermijn van 30 jaar in relatie tot het (niet) ruimen, is uitbreiding van begraafplaatsen of het

118

afkopen van grafrechten eerder dan verwacht noodzakelijk. Dat brengt aanzienlijke kosten met zich mee. In 2009 is het groenonderhoud op de begraafplaatsen via een openbare aanbesteding voor meerdere jaren aanbesteed. Hierbij is rekening gehouden met de afschaffing van Casoron dat gebruikt wordt voor onkruidbestrijding in plantsoenen (m.i.v. 1 oktober 2008). Omdat het groenonderhoud op een begraafplaats kleinschalig en intensief is, is de aanneemsom 40.000 per jaar hoger geworden. Binnenkort wordt een nieuw programma voor de administratie van de begraafplaatsen aangeschaft. De verwachting is dat hiermee de achterstanden die zijn ontstaan in de verlenging van de grafrechten kunnen worden ingelopen. Dit levert eenmalig een aanzienlijk bedrag op.

119

4.5 FINANCIERING EN TREASURY De financieringsparagraaf heeft tot doel om inzicht te verschaffen in en verantwoording af te leggen over de activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van: - de financiële vermogensvoorwaarden; - de financiële stromen; - de financiële positie en de hieraan verbonden risico’s. De bovengenoemde drie punten noemen we in het kort ook wel “treasury”. 4.5.1 Beleidskader De gemeente Zaltbommel heeft de regelgeving met betrekking tot de treasuryfunctie vertaald in het door de gemeenteraad, d.d. 7 november 2000, vastgestelde treasurystatuut. Bij besluit van de raad van 11 december 2008 is een nieuw statuut 2009 vastgesteld. In dit statuut is rekening gehouden met de ontwikkelingen van de Wet Fido alsmede de ontwikkeling van de organisatie. De raad heeft bij zijn besluitvorming bepaald dat bij het uitzetten van middelen uit hoofde van treasury sprake moet zijn van financiële instellingen met tenminste een zogenaamde AArating. Ten opzichte van de Wet Fido worden op dit punt de risico’s nog verder verkleind. De financieringsparagraaf is in samenhang met het treasurystatuut een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de treasuryfunctie van de gemeente. In het treasurystatuut is verder vastgelegd hoe de risico’s tot een minimum zijn te beperken. 4.5.2 Risicobeheer financieringsportefeuille Voor het beheersen van het renterisico maken we gebruik van de financieringsstrategieën die zijn opgenomen in het treasurystatuut: • de kasgeldlimiet wordt conform wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) niet overschreden; • de renterisiconorm wordt niet overschreden conform wet FIDO; • nieuwe leningen / uitzettingen worden afgestemd op de bestaande financiële positie en de liquiditeitsplanning; • de rentetypische looptijd en het renteniveau van de desbetreffende lening / uitzetting wordt zoveel mogelijk afgestemd op de actuele rentestanden en rentevisie; • binnen de kaders streeft de gemeente naar spreiding in de rentetypische looptijden van de uitzettingen. Renterisico Dit is het risico dat de gemeente te maken kan krijgen met sterke rentestijgingen voor bestaande geldleningen. In zijn algemeenheid kan dit risico beperkt blijven door het afsluiten van leningen met een lange looptijd en een vast rentepercentage. Kredietrisico Dit is het risico dat de gemeente loopt wanneer geldleningen worden verstrekt aan rechtspersonen die in financiële problemen zouden kunnen komen. In het treasurystatuut is hierover afgesproken dat de gemeente alleen geld mag uitlenen aan de meest betrouwbare bedrijven (met minimaal de zogenaamde AA-rating). Onderstaand een overzicht (gesplitst naar risicogroep) van door de gemeente verstrekte leningen en gerealiseerde beleggingen.

120

(bedragen *

1.000)

Restantschuld per 31 december

Risicogroep

2007 Gemeenten/provincies Overheidsbanken Woningcorporaties met garantie WSW (Semie)overheidsinstellingen Financiële instellingen (kredietkwaliteit AA en hoger) Overige toegestane instellingen volgens treasurystatuut Niet-toegestane instellingen volgens treasurystatuut

%

2008

%

0

0,0%

0

0,0%

10

0,3%

10

0,3%

3.700

92,5%

3.407

92,3%

52

1,3%

52

1,4%

0

0,0%

0

0,0%

237

5,9%

222

6,0%

0

0,0%

0

0,0%

3.999

100,0%

3.692

100,0%

test totaal

Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat de gemeente op de korte termijn niet voldoende geld in kas heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Debiteurenrisico Dit is het risico dat debiteuren hun rekeningen niet (op tijd) betalen. Het risico kan worden beperkt door debiteuren vooraf te laten betalen, opbrengsten tijdig te innen en om de dubieusheid van vorderingen en tegenpartijen conform de richtlijnen op dit gebied zo goed als mogelijk in kaart te brengen. De betaaltermijn bedraagt 30 dagen, na drie maanden wordt er een herinnering verzonden en na vier maanden ontvangt de desbetreffende debiteur een aanmaning. Deze termijnen zijn historisch gegroeid en dienen formeel te worden vastgelegd. Inmiddels is opdracht verstrekt tot het opstellen van een “leidraad invordering”. Na vaststelling hiervan door ons College zal deze te zijner tijd ter kennis gebracht worden van de Raad. Sluitstuk van de invordering van belastingdebiteuren is de belastingdeurwaarder. Bij de overige debiteuren wordt gebruik gemaakt van een incassobureau.

4.5.3 Beleidsverantwoording Treasurybeheer De Wet Fido geeft twee concrete richtlijnen aan gemeenten voor het beheersen van renterisico’s. Het gaat daarbij om kasgeldlimieten en de risiconorm. Kasgeldlimiet • Renterisico vlottende schuld (kasgeldlimiet) Een belangrijk uitgangspunt van de Wet FIDO is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten. Juist voor kortere financiering geldt dat het renterisico aanzienlijk kan zijn, aangezien fluctuaties in de rente bij korte financiering direct invloed hebben op de rentelasten. De kasgeldlimiet bedroeg afgerond 5,06 miljoen. Dit bedrag is de uitkomst van de door de Wet FIDO voorgeschreven berekeningswijze, te weten 8,5% van het begrotingstotaal (lasten), te weten 59,55 miljoen. Uitgangspunt is dat het financieringstekort, binnen de toegestane grenzen, zoveel mogelijk wordt gefinancierd met kort geld, omdat het rentepercentage voor kort geld lager is dan het percentage voor leningen met een lange looptijd. In 2008 is de kasgeldlimiet overschreden in het eerste kwartaal. In maart 2008 is een vaste geldlening aangetrokken groot 5.000.000 met een looptijd van 10 jaar tegen een rentepercentage van 4,088%.

121

Overzicht kasgeldlimiet (bedragen * 1.000) 1) berekening kasgeldlimiet 2008 Begrotingstotaal Het bij ministeriele regeling vastgestelde % Kasgeldlimiet

59.555 8,5% 5.062

2) kwartaalrapportages kasgeldlimiet 2008 kwartaal Gemiddelde vlottende schuld gemiddelde vlottende middelen gemiddeld overschot vlottende middelen kasgeldlimiet Ruimte onder kredietlimiet •

1e

2e

3e

4e

8.927 364 8.563 5.062 -3.501

5.001 2.032 2.969 5.062 2.093

0 1.131 -1.131 5.062 6.193

245 1.779 -1.535 5.062 6.597

Renterisico vaste schuld (renterisiconorm)

Het doel van de renterisiconorm is het beperken van de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op de rentelasten van de organisatie. Dit wordt bereikt door een limiet te stellen aan een deel van de vaste schuld waarvoor het rentepercentage in enig jaar moet worden aangepast aan de op dat moment geldende markttarieven. De bedoelde aanpassingen van rentepercentages doen zich voor bij herfinanciering en renteherziening: • •

herfinanciering houdt in dat een vervangende lening wordt aangetrokken om aan de aflossingsverplichtingen van bestaande leningen te voldoen. Renteherziening doet zich voor wanneer de geldgever het percentage van een lening gedurende de looptijd herziet.

De renterisiconorm stelt dat per jaar maximaal 20% van de vaste schuld in aanmerking mag komen voor herfinanciering en/of renteherziening. Als gevolg van deze norm kan een rentestijging op de kapitaalmarkt slechte gedeeltelijk doorwerken in de te betalen rentelasten over de vaste schuld (leningen met looptijd langer dan 1 jaar). Voor 2008 was de renterisiconorm berekend op 7,053 miljoen.

122

(bedragen *

1.000)

Bedragen (x 1.000)

Omschrijving

(1a) Renteherziening op vaste schuld o/g (1b) Renteherziening op vaste schuld u/g (2) Renteherziening op vaste schuld (1a - 1b)

-

(3a) Nieuw aangetrokken vaste schuld (3b) Nieuw uitgezette lang leningen (4) Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)

5.000 5.000

(5) Betaalde aflossingen (6) Herfinanciering (laagste van 4 en 5) (7) Renterisico op de vaste schuld ( 2 + 6)

6.808 5.000 5.000

(8) Rente risiconorm (9a) Ruimte onder renterisiconorm (8-7) (9b) Overschrijding renterisiconorm (7-8)

7.054 2.054 -

Berekening renterisiconorm (10) Stand van de vaste schuld per 01-01-2008 (11) Het bij ministeriele regeling vastgesteld percentage (12) Renterisiconorm (10 x 11 : 100)

35.269 20% 7.054

4.5.4 Financiering Financieringspositie Bij aanvang van het jaar 2008 was het financieringstekort begroot op 4,075 miljoen. In de begroting is rekening gehouden met een rentelast van 5% over dit tekort, zodat binnen het beschikbare budget in de vaste financiering van het tekort zou kunnen worden voorzien. Uiteindelijk is gedurende het jaar 2008 voor 13 miljoen aan kasgeldleningen afgesloten. Dit betrof een 3-tal leningen van gemiddeld groot 4,33 miljoen. De gemiddelde opnametermijn bedroeg afgerond 23 dagen en het gemiddelde percentage lag op 3,57 %.

123

Financieringspositie (excl. Cambium en Boboz) (*

31-12-2007

Activa Staat C (staat van investeringen)

1.000)

31-12-2008

74.086,1

77.939,4

8.966,8 12.437,6 171,0

11.206,2 19.300,4 -4,0

2.478,0 4.373,1 1.194,2

4.317,4 584,5 548,5

35.268,6

33.460,7

64.889,3

69.413,7

9.196,8

8.525,7

Passiva Reserves Staat D (staat van reserves en voorzieningen) *Algemene reserves *Overige Bestemmingsreserves *Saldo van Rekening Voorzieningen *Verpl., verl., en risico' s *Onderhoudsegalisatie *Derden beklemde middelen Staat E

(staat opgenomen langlopende leningen)

Totaal passiva Saldo financieringstekort Vaste Activa

De toename van de boekwaarde van de investeringen wordt enerzijds veroorzaakt door afschrijvingen en verminderingen tot een bedrag van 9,04 miljoen en anderzijds door nieuwe investeringen tot een bedrag van 12,9 miljoen (inclusief voorraden gronden) Passiva Reserves De totale reservepositie is ten opzichte van de stand per 1 januari verstevigd met een bedrag van 8,9 miljoen. Ongeveer 50% van deze toename is een gevolg van de voorschriften BBV op grond waarvan de middelen voor onderhoud en vervanging riolering thans wordt weergegeven als een reserve. Voorheen waren deze middelen begrepen in het totaal van de voorzieningen. Daarnaast laat de algemene reserve grondbedrijf een toename zien van 2,1 miljoen Voor het overige wordt verwezen naar de toelichting op de balans, het onderdeel reserves. Voorzieningen Het totaal van de voorzieningen is ten opzichte van de stand per 1 januari afgenomen met een bedrag van 2,6 miljoen. Verwezen wordt naar de toelichting op de balans. Leningenportefeuille Opgenomen geldleningen In totaal stond er in 2008 gemiddeld 34,4 miljoen uit. Het gemiddeld (gewogen) rentepercentage van de geldleningen bedraagt 4,45%. Binnen de leningportefeuille zitten een aantal woningbouwleningen die we voor hetzelfde percentage doorlenen. Los van deze geldleningen bedraagt het gemiddeld percentage 4,28%. De toename wordt veroorzaakt door enerzijds het afsluiten van een geldlening

124

5,0 miljoen met een looptijd van 10 jaar tegen een rentepercentage van 4,088. Anderzijds hebben aflossingen plaatsgevonden op bestaande leningen tot een bedrag van 6,8 miljoen Uitgeleende bedragen In het kader van woningbouw, sport en cultuur heeft de gemeente gemiddeld

3,8 miljoen uitgeleend.

4.5.5 In- en externe ontwikkelingen Rentebeleid Een visie omtrent de rente-ontwikkeling van de korte en de lange termijn rente is een dwingende voorwaarde om de treasuryfunctie te kunnen uitoefenen. Het in beschouwing nemen van macroeconomische ontwikkelingen met betrekking tot het Bruto Nationaal Product (BNP), betalingsbalans, economische groei, inflatie, consumentenvertrouwen, werkeloosheidscijfers, oorlogsdreiging, politieke spanning en met name de rentevisie van grootbanken levert een beeld op, waarop treasury haar financierings- en beleggingsbeslissingen fundeert. De lange termijnrente bevindt zich al geruime tijd op een historisch dieptepunt. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis is er een belangrijke ontwikkeling gaande, zo heeft de Europees Central Bank (ECB) de rente voor de korte termijn financiering verlaagd van 4,25% naar 1,5%. Deze rentedaling heeft geleid tot een daling van de kortlopende leningen echter niet tot daling voor langlopende leningen. Het rentepercentage voor langlopende leningen is op dit moment (op basis van een 25 j lening) 5,4%.

125

4.6 PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING 4.6.1

Inleiding

Na een aantal jaren met wat meer financiële ruimte dreigt nu toch weer een somberder scenario. De kredietcrisis, toenemende inflatie en een tanend consumentenvertrouwen zullen ook gevolgen hebben voor de beschikbare middelen in onze gemeente. Dit leidt bijna automatisch tot meer aandacht voor een adequate en efficiënte bedrijfsvoering. Hoe efficiënter de bedrijfsvoering des te meer middelen beschikbaar zijn voor beleidszaken. Minder bureaucratie en een doelmatige besteding van gemeenschapsgeld is niet alleen iets waarover in Den Haag druk gedebatteerd wordt, maar is ook een issue voor onze gemeente. Ergo, de bedrijfsvoering is een belangrijk onderdeel van onze organisatie. Onze klanten stellen steeds hogere eisen aan onze dienstverlening: een betrouwbare overheid die snel een antwoord heeft op gestelde vragen en die adequaat reageert op klachten en bezwaren van burgers wordt als volstrekt normaal beschouwt, maar stelt wel eisen aan de bedrijfsvoering. Die moet – meer dan voorheen transparant, inzichtelijk maar vooral ook snel zijn. De in gang gezette organisatieontwikkeling en het dienstverleningsconcept zijn mede hierom speerpunten van beleid. 4.6.2

Organisatieontwikkeling

In 2008 hebben we gezamenlijk met het personeel een nieuw functiehuis op basis van functiefamilies opgesteld en vastgesteld. Door in workshops samen een nieuw functieboek te ontwikkelen met resultaatgerichte beschrijvingen is het duidelijk geworden welke resultaten we van elkaar mogen verwachten. De functiebeschrijvingen zijn nu algemener en concreter beschreven en geven duidelijk aan welk resultaat er van de functie verwacht wordt. Het biedt een goede basis om samen met het afdelinghoofd afspraken te maken. Daarnaast zijn de functies gegroepeerd op vakmanschap die een bepaalde samenhang vertonen. Alle bestaande c.q. oude functies zijn ondergebracht in functiefamilies. Elke functiefamilie kent een reeks van functieprofielen die in zwaarte oplopen. We hebben 5 functiefamilies beschreven met ieder een eigen focus. Te weten: Management, Ontwikkeling, Uitvoering en Onderhoud, Individuele Dienstverlening en Organisatieondersteuning. Nu de functies gegroepeerd zijn is het mogelijk geweest om het functiehuis van 120 functies terug te brengen naar 26 functies. Ook is er onderzoek verricht naar marktconforme beloningen. Het functiewaarderingsysteem en de conversietabel zijn hierop aangepast. Alleen de beleidsregels hoe het functieboek te onderhouden dienen nog vastgesteld te worden. Het functieboek is samen met het personeel opgesteld. Aan de hand van de organisatiewaarden zijn de competenties bepaald. Deze competenties zijn beschreven en opgenomen in de competentieprofielen per functiebeschrijving. Er zijn 5 kerncompetenties benoemd die voor elke medewerker gelden. Dit zijn de competenties samenwerken, pro- activiteit, omgevingsbewustzijn, resultaatgerichtheid en kwaliteitsbewust. Om vorm te geven aan competentiemanagement is er een gesprekkencyclus afgesproken waarin we met elkaar resultaatgerichte afspraken gaan maken, de voortgang bespreken en een eindbeoordeling opstellen. Deze informatie wordt vastgelegd in een management informatiesysteem genaamd “de resultaatmanager”. Hierdoor is het mogelijk om te monitoren welke afspraken gemaakt worden en aan welke bedrijfswaarden deze gekoppeld zijn en welke ontwikkelafspraken er zijn gemaakt Er is nog geen start gemaakt met de beleidskaders omdat we een langere doorlooptijd nodig hadden in verband met de betrokkenheid van het totale personeel. In de periode tussen 2009 en 2011 zullen de volgende projecten uit het Plan van Aanpak Organisatieontwikkeling opgepakt worden: Functionerings- en beoordelingssysteem, Beloningsbeleid, Opstellen beleidskaders, Talentscan, Kengetallen en effectrapportage. Hiervoor worden nieuwe projectplanningen opgesteld.

126

Om de organisatieontwikkeling mogelijk te maken is tijdelijk de formatie uitgebreid (ca. 10 fte). Strikte randvoorwaarde hierbij was en is dat de formatie uiterlijk in 2010 weer op het niveau van 2006 is. Financieel resulteert dit in een forse taakstelling. Voor de toegestane extra formatie is immers geen structureel budget beschikbaar. Opgeteld bij de bestaande taakstellingen uit het verleden levert dit een totaal te bezuinigen bedrag op van ca. 790.000. Inmiddels zijn we er in geslaagd om dit bedrag al in 2008 te halen. De formatieomvang is eerst in 2010 teruggebracht tot het oorspronkelijke niveau uit 2006.

Opbouw formatie organisatie 2008 Griffie Secretaris Concenrcontroller Concernontwikkelaar Bedrijfsvoering en financiën Bestuur, vergunning en handhaving Publiekszaken Realisatie en beheer Samenleving en Ontwikkeling Totaal

formatie 2,67 1,22 1,00 0,50 37,38 31,25 23,75 39,94 16,56 154,27

4.6.3 ICT-beleid Eind juni 2008 heeft u het informatiebeleidsplan 2008 – 2012 “Samen van Informatie naar Egemeente” goedgekeurd. Inmiddels heeft u ook de begroting 2009 goedgekeurd, waardoor wij voortvarend aan de slag kunnen met de vastgestelde ambities. Een goede informatievoorziening is steeds belangrijker voor het functioneren van de gemeentelijke organisatie. Veranderende eisen van burgers aan de dienstverlening, nieuwe landelijke en Europese wetgeving en de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van ICT noodzaken tot een regelmatige actualisering van het gemeentelijke informatiebeleid. In het informatiebeleidsplan 2008 – 2012 komen o.a. de landelijke ontwikkelingen aan bod met betrekking tot de invoering van de wettelijke verplichtingen in het kader van de E-overheid, het EGEMi traject. De EGEM geeft gemeenten een samenhangend overzicht van alle ontwikkelingen binnen de Eoverheid die op hen afkomen, zoals invoering van het Burgerservicenummer, basisregistraties waaronder het BAG, omgevingsvergunning etc. en biedt inzicht in hoe gemeenten daarmee aan de slag kunnen. EGEM werkt samen met de EGEM-i, dat er voor zorgt dat gemeenten concrete ondersteuning (EGEM-i adviseurs) krijgen bij de invoering van de E-overheid. Wij hebben hierbij ondersteuning van de EGEM-i adviseur Gijs van Duijn. Wij hebben u in verschillende workshops over het EGEM-i traject geïnformeerd. In het informatiebeleidsplan gaan wij verder in op de huidige situatie met betrekking tot informatiebeleid en geven wij een toekomstige situatieschets uitgaande van de missies en visies, zoals deze geformuleerd zijn in het Coalitieakkoord en de Concernplannen. Hierin zijn de wensen en eisen van de organisatie meegenomen. Ook gaan wij in op de regionale ontwikkelingen met betrekking tot vraaggerichte dienstverlening. Tot slot staan wij in het plan stil bij de noodzakelijke aanpassingen in de technische infrastructuur die nodig zijn om al deze ontwikkelingen goed te kunnen faciliteren. Wij zijn inmiddels begonnen met de 38 projecten en acties uit het informatiebeleidsplan. Het spreekt voor zich dat die in verschillende stadia van uitvoering verkeren. Er wordt hard gewerkt aan de uitvoering door de verschillende projectleiders en verantwoordelijken. De meeste projecten en acties lopen conform planning. Sommige starten pas begin 2009.

127

Bij een paar projecten is sprake van knelpunten. Zo zijn de luchtfoto’s, die nodig zijn voor het BAG, te laat aangeleverd waardoor nu een aantal werkzaamheden versneld moeten gaan plaatsvinden. Verder zijn er enige problemen met de leverancier van de website. Er zou een nieuw programma komen om de website beter te kunnen onderhouden. Dit programma is getest, maar niet gebruikersvriendelijk bevonden en is geen echte verbetering ten opzichte van het oude. De leverancier komt in april 2009 met een alternatieve oplossing. Een aantal projecten wordt uitgevoerd in regionaal verband. Voorbeelden hiervan zijn de aanbesteding van het leerlingenvervoer en de grondroerdersregeling. Tweede kwartaal 2009 wordt de Kennisbank van de gemeente Tiel door elke regiogemeente in gebruik genomen. 4.6.4 Dienstverlening In het in 2005 vastgestelde Dienstverleningsconcept is de volgende visie neergelegd: ,,Onze klanten staan centraal en worden op één uitnodigende plek goed geholpen!”. Met de verhuizing naar het pand aan de Hogeweg 11 heeft de organisatie een start gemaakt met de ontwikkeling en uitvoering van het dienstverleningsconcept. Bij ons aantreden in 2006 hebben wij een doorstart gemaakt. Van belang hierbij zijn de uitspraken gedaan in het Coalitieakkoord 2006-2010, te weten: het pro-actief, snel en adequaat inspelen op alle veranderingen in de buitenwereld; het ook en vooral openstaan voor elkaar en eensgezind samenwerken; extern gericht zijn en investeren in samenwerking, maatwerk en aandacht voor de mens achter de vraag; praktische maatregelen en ook onderling respect en vertrouwen om te komen tot meer en betere communicatie; professionalisering en daarbij klantgericht denken, creativiteit, projectmatig werken, integriteit en met minder regels meer doen; borging van de kwaliteit door controle en evaluatie; de komst van één loket voor het steunen van mensen met een beperking. Bij de doorstart werken we volgens de principes van programmamanagement: het is gericht op een samenhangende aanpak voor complexe en doelengerichte opgaven met betrekking tot de ontwikkeling van de dienstverlening. Het programmamanagement dienstverleningsconcept sluit aan bij de uitgangspunten van het Coalitieakkoord 2006-2010. Doel is de veranderingen te verankeren in de organisatie. We werken met een viertal loketten. Te weten: het fysieke, het telefonische, het digitale en het postloket. Het fysieke loket heeft in 2005 gestalte gekregen bij de intrek in het gemeentekantoor en bestaat nu uit vier onderdelen: WMO, Burgerzaken, Belastingen, Bedrijven/Bouwen/Wonen & Milieu. Voor APV/bijzondere wetten is op dit moment geen apart loket meer aangezien daarvoor te weinig bezoekers waren. Het loket Burgerzaken kent inmiddels op maandag een openstelling tot 20.00 uur. Plannen voor de uitreiking van documenten door de gastvrouw / receptioniste en het maken van een afspraak gedurende een of meerdere middag(en) voor bepaalde producten zijn nagenoeg afgerond. Het telefonische loket is in ontwikkeling. Stappen zijn gezet om in de nabije toekomst via het TIP 80% van alle telefonische verzoeken / vragen correct en volledig te kunnen afhandelen zonder doorverbinding naar de backoffice. Door één informatiesysteem is het mogelijk verzoeken eenduidig te beantwoorden. De regiogemeenten hebben stappen gezet om een regionale Kennisbank in 2009 van start te laten gaan. Hierdoor ontstaat een win-win situatie: bellers krijgen sneller een antwoord omdat de medewerkers van het TIP zelf de vragen beantwoorden en de medewerkers in de backoffice krijgen meer gelegenheid om zich te concentreren op de meer complexe vragen en zaken. Het digitale loket is volop in ontwikkeling. We streven naar een interactief digitaal loket waar zo veel mogelijk producten digitaal aangevraagd en geleverd kunnen worden. In 2008 zijn 26 elektronische

128

formulieren geïnstalleerd. Producten kunnen ook langs digitale weg worden betaald. Ook moet de burger via dit loket de stand van zaken met betrekking tot de lopende zaken (aanvragen) kunnen volgen. Hiervoor en voor het digitaal aanvragen van producten dient de burger in te loggen met DigiD. Het postloket is nog niet in ontwikkeling. Medio 2005 is er voor gekozen voorlopig de status quo te handhaven. Bij de doorontwikkeling van het dienstverleningsconcept zal ook het postloket apart aandacht krijgen. Het gaat daarbij onder meer om de afhandeling, het werken met en de inhoud van ontvangstbevestigingen, de manier van formuleren van antwoordbrieven en beschikkingen en het tijdig beantwoorden van brieven. Op basis van het in 2008 vastgestelde Informatiebeleidsplan is de initiatieffase tot digitalisering van de poststromen voorzien in 2010 Bovengeschetste doorontwikkeling van de dienstverlening is natuurlijk niet alleen van toepassing op de medewerkers van de afdeling Publiekszaken, maar heeft consequenties voor alle medewerkers van onze gemeente. Denk bijvoorbeeld aan de telefonische bereikbaarheid van de medewerkers. 4.6.5

Versterking sturing, control en beheer

In het coalitie akkoord hebben wij duidelijk verwoord dat het realiseren van een structureel sluitend huishoudboekje voor ons als college een dure plicht is. Een duurzaam evenwicht staat ons daarbij voor ogen: een begroting die oog heeft voor de noodzakelijke en gewenste investeringen in de samenleving, maar die tevens rekening houdt met de beschikbaarheid van middelen en de inzetbaarheid van de medewerkers. Een prachtige visie, maar visie alleen is niet voldoende. We hebben ook behoefte aan instrumenten die ons ondersteunen bij het realiseren van die visie. Planning & Controlcyclus In de afgelopen periode hebben we daarom stevig ingezet op de doorontwikkeling van de budgetcyclus. Gelet op één van de belangrijkste doelstellingen uit het coalitieakkoord - “een gezonde financiële huishouding” - een logische keuze. Een keuze die ook nauw samenhangt met een andere belangrijke doelstelling uit het coalitieakkoord: professionalisering en organisatieontwikkeling. Grofweg kunnen we de budgetcyclus doorvertalen naar en opdelen in een drietal niveaus: • • •

Programmaniveau (voorjaarsnota, programmabegroting, bestuursrapportages programmarekening) Productenniveau (productenbegroting, en productenrekening) Uitvoerend niveau (afdelingsplan, financiële administratie, urenadministratie)

en

Wat hebben we bereikt? In de eerste jaren van deze bestuursperiode hebben we ons geconcentreerd op een verbetering van de programmabegroting en de overige onderdelen op dit niveau. In die onderdelen van de budgetcyclus wordt het steeds duidelijker dat het op programmabegroting niveau gaat om de “wat” vragen: wat willen we bereiken, wat gaan we ervoor doen en wat mag het kosten. De “hoe” vraag wordt niet beantwoord. In onze filosofie wordt deze “hoe” vraag beantwoord in de productenbegroting en de afdelingsplannen. Recentelijk, d.d. 20 november 2008, hebben we samen met het Auditcommité de bestuursrapportages geëvalueerd. Samen hebben we geconstateerd dat deze producten op programmaniveau van voldoende niveau zijn en beantwoorden aan de wens van zowel de raad als het college. Voorjaarsnota, programmabegroting, bestuursrapportages en programmarekening zijn op orde! We willen 2009 daarom ook voortgaan op de ingezette weg. Proces Voor u als raad wellicht niet zo interessant, maar voor ons van wezenlijk belang, is het proces waarmee deze onderdelen tot stand worden gebracht. Voorheen kwamen deze producten met veel “duw en trekwerk” tot stand. Het is een verdienste van de gehele organisatie dat dit nu niet meer, c.q. veel minder het geval is. Niet alleen het rapporteren over de voortgang van het beleid – de “kleurenrapportage” – is gemeengoed geworden, maar ook de financiële component in de rapportage gaat soepeler dan voorheen. Dit laatste heeft alles te maken met de verbeterde werkwijze tussen financiën en de rest van de organisatie. Helder is dat de afdelingen / budgethouders integraal

129

verantwoordelijk zijn voor de aan hen toegewezen budgetten. Zij moeten hierover rapporteren bij de rapportages (of eerder als sprake is van ernstige te verwachten budgetafwijkingen). Aanvullend hierop wordt door financiën een vinger aan de pols gehouden bij een 25-tal (vanuit financieel perspectief) belangrijke budgetten. Hiermee wordt een groot deel (ca. 80%) van de ontvangsten en uitgaven gemonitoord. De financiële toelichtingen in de bestuursrapportages zijn en blijven evenwel een verantwoordelijkheid van de afdelingen. Belangrijkste conclusie is dat sturen, bijsturen en controleren achteraf voor zowel het management, het college als de raad transparanter en gemakkelijker is geworden. Het spreekt voor zich dat wij ook in 2009 verdere stappen zetten in dit traject. Rechtmatigheid en administratieve organisatie In de jaarrekening 2005 werd met betrekking tot de rechtmatigheid nog een oordeelsonthouding gegeven. Bij de jaarrekening 2006 is op het gebied van de rechtmatigheid een accountantsverklaring met beperking verstrekt in verband met onzekerheden in de controle. In 2007 hebben we dan eindelijk een volledig goedkeurende verklaring gekregen. Om ook voor deze jaarrekening wederom een goedkeurende verklaring omtrent rechtmatigheid te krijgen hebben wij opnieuw een controleplan opgesteld en is het normen- en toetsingskader geactualiseerd. Bij de uitvoering van de audits naar aanleiding van dit controleplan zijn nagenoeg geen onrechtmatigheden gebleken. Wel zijn er naar aanleiding van de audits tal van aanbevelingen gegeven. Het spreekt voor zich dat wij deze aanbevelingen waar mogelijk zullen implementeren om zodoende de rechtmatigheid van ons handelen nog beter te kunnen garanderen. Ook in 2008 zijn we verder gegaan met het beschrijven van onze werkprocessen. In 2008 heeft de nadruk gelegen op processen die - financieel gezien - hoog scoren. Alle processen met betrekking tot de salarissen en de financiële administratie zijn in kaart gebracht en beschreven. Tevens is door een externe deskundige onze financiële applicatie tegen het licht gehouden. De aanbevelingen die hieruit naar voren zijn gekomen zijn grotendeels al verwerkt. Doelmatigheidsonderzoeken Op grond van artikel 213a Gemeentewet moeten wij periodiek onderzoek doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door ons gevoerde bestuur. Voor ons een nieuwe taak die wij gezamenlijk met de regio hebben opgepakt. In regionaal verband zijn onderzoekers opgeleid die, onder begeleiding van de Bestuursacademie, onderzoek uitvoeren bij de deelnemende gemeenten. Het betreft doelmatigheidsonderzoeken naar specifieke thema’s, als ook onderzoeken naar (delen van) afdelingen. In 2008 is een organisatie onderzoek uitgevoerd bij de afdeling Publiekszaken (PZ). Dit onderzoek is uitgevoerd via het Kwaliteitsmodel Overheidsorganisatie. Uit het onderzoek blijkt o.a. dat: - de afdeling PZ grotendeels activiteit georiënteerd is, met een aantal elementen in de proces georiënteerde fase; - er verschil in ontwikkeling is tussen de verschillende clusters van de afdeling; - De volledige Plan, Do, Check, Act (PDCA–) cyclus veelal ontbreekt. Na “Do” valt het stil. Ook zijn naar aanleiding van het onderzoek tal van aanbevelingen gedaan. De belangrijkste aanbevelingen zijn herkenbaar: Maak de PDCA cyclus af, dus evalueer en stel indien nodig het beleid bij, maak procesbeschrijvingen af en houdt ze actueel, SMART formuleren. De grote uitdaging is om de focus op deze punten helder te houden en ze qua onderhoud en beheer structureel een plaats te geven in werkoverleggen, afdelingsplan, concernplan. Dus geen afzonderlijk verbeterplan, maar implementatie via de reguliere reeds bestaande kanalen. Daarnaast is in 2008 begonnen met een onderzoek naar de subsidierelatie tussen de gemeente Zaltbommel en de Stichting Orion. Naar verwachting zijn de resultaten van dit onderzoek in de eerste helft van 2009 bekend. Met de bovengenoemde maatregelen (planning & controlcyclus, rechtmatigheid, administratieve organisatie en diverse onderzoeken en audits) beogen we een adequaat stelsel van interne beheersing in te voeren, zodat gemonitoord en (eventueel) tijdig bijgestuurd kan worden.

130

Subsidies In de afgelopen jaren is hard getrokken om het traject m.b.t. de subsidies te verbeteren. Een verbeterslag die hard nodig was gelet op de door ons zelf gehouden audits en klachten van de gesubsidieerde instellingen. De achterstand is inmiddels geheel ingelopen en er is een uniforme dossieropbouw voor elke door ons gesubsidieerde instelling gerealiseerd. Tevens werken we met controlelijsten die ons snel en eenvoudig inzicht bieden in de (in)compleetheid van een dossier. Het subsidieproces is een continue proces dat voortdurend onze aandacht heeft. In 2008 is – om ons beeld te completeren – gestart met een doelmatigheidsonderzoek bij stichting Orion. 4.6.6

Conclusie

Bedrijfsvoering is ook in het afgelopen jaar opnieuw een item geweest dat de gemoederen bezig heeft gehouden. Er was immers nog steeds sprake van een onverminderd hoog ambitieniveau, terwijl de beschikbare budgetten voor de bedrijfsvoering onder druk bleven staan. Via de rapportages hebben wij u voortdurend op de hoogte kunnen houden over de uitvoering van ons beleid. Ook in de toekomst zullen wij dit blijven doen. Wij gaan er overigens van uit dat, met de voortgang van de organisatieontwikkeling, we hiertoe steeds beter toegerust zullen zijn.

131

4.7 VERBONDEN PARTIJEN Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Dit zijn onder andere gemeenschappelijke regelingen en vennootschapen die een publiek belang behartigen en waarvan de aandelen geheel of gedeeltelijk in het bezit van de gemeente zijn. Onder bestuurlijk belang verstaan we: één of meer zetels in het bestuur van de participatie en / of het hebben van stemrecht. Financieel belang is er wanneer de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en die in geval van faillissement van de verbonden partij en / of als financiële problemen bij verbonden partijen verhaald kunnen worden op de gemeente. De belangrijkste verbonden partijen: Streekarchief Bommelerwaard ( 267.815) Het gemeenschappelijk beheer door de streekarchivaris van de centrale archiefbewaarplaats en van de naar die archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemers. Uitgangspunt daarbij is de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor alle naar die archiefbewaarplaats overgebracht archiefstukken. Het toezicht door de streekarchivaris op het beheer van de niet naar de centrale archiefbewaarplaats overgebracht archiefbescheiden van de deelnemers. Betrokkenen: De gemeenten Maasdriel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: Het Streekarchief is tot stand gebracht door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Financieel belang: De bijdrage van de gemeenschappelijke regeling bedraagt in 2008 267.815. Dit is een bedrag van 10,22 per inwoner. Doel:

Totaal Bijdrage 2008 Begroting 2008 Bijdrage 2007

508.128 508.052 445.850

Gemeentelijke bijdrage 267.815 267.775 234.613

Bedrag per inwoner 10,22 10,22 8,96

Sociale Dienst Bommelerwaard ( 1.815.268) Het bevorderen van een zelfstandige bestaansvoorziening en het voorkomen van armoede en sociale uitsluiting van de inwoners van de Bommelerwaard. Betrokkenen: De gemeenten Maasdriel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: De Sociale Dienst Bommelerwaard is tot stand gebracht door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit de wethouders van de deelnemende gemeenten. Financieel belang: De bijdrage van de gemeenschappelijke regeling bedraagt volgens de ingediende jaarstukken 2008 1.815.268. Dit is een bedrag van 69,32 per inwoner. Ten opzichte van de begroting een lagere bijdrage van 281.783. Doel:

Totaal Bijdrage 2008 Begroting 2008 Bijdrage 2007 Doel:

3.059.096 3.533.925 2.622.789

Gemeentelijke bijdrage 1.815.268 2.097.031 1.481.851

Bedrag per inwoner 69,32 80,08 56,27

Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland ( 745.784) De Regio Rivierenland is een samenwerkingsverband van 9 gemeenten. Dit samenwerkingsverband voert taken uit op het gebied van milieu, afval, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, onderwijs, educatie, economie en arbeidsmarkt, volksgezondheid en zorg en verkeer en vervoer. Daarnaast heeft de Regio Rivierenland als doel de gemeenschappelijke belangen van zijn gemeenten te behartigen, op basis van het principe ' verlengd lokaal bestuur' . Daarmee wil de 132

Regio Rivierenland een bijdrage leveren aan een evenwichtige ontwikkeling van de regio. Dit ook in relatie tot het betreffende provinciaal- en rijksbeleid. Betrokkenen: De gemeenten Tiel, Culemborg, Neerijnen, Geldermalsen, Lingewaal, NederBetuwe, Buren, Maasdriel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: De Regio Rivierenland is tot stand gebracht door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters en de raadsleden van de deelnemende gemeenten; het dagelijks bestuur wordt gevormd door raadsleden. Financieel belang: De bijdrage van de gemeenschappelijke regeling bedraagt volgens de vastgestelde jaarstukken 2008 is 745.784. Dit is een bedrag van 28,46 per inwoner. Ten opzichte van de begroting een lagere bijdrage van 123.912 Totaal Logopedie Verslavingszorg Epidemiologie Gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Onderwijs Ondersteunend jeugdbeleid Sociale recherche Arbeidsmarktbeleid Economie Verkeer en Vervoer Regiotaxi Milieuzorg Ruimtelijk beleid Volkshuisvesting Bestuursondersteuning Inkoopbureau Samenwerking Algemeen dekkingsmiddel Totaal 2008 Begroting 2008 Doel:

1.091.499 192.453 807.740 530.520 1.487.061

Bijdrage begroting 141.107 23.461 98.466 102.951 179.622

Bijdrage werkelijk 131.279 23.461 98.466 64.672 181.277

Bedrag per inwoner 5,01 0,90 3,76 2,47 6,92

94.244 31.415

12.218 4.073

12.581 4.194

0,48 0,16

352.451 76.266 135.790 68.972 35.097 360.770 94.279 59.740 284.003 285.467 262.186 -94.292 6.213.001 7.140.826

46.270 9.821 17.641 13.161 6.033 42.694 11.974 7.430 36.482 34.339 36.231 45.722 869.696

38.848 9.297 16.553 8.408 4.278 43.979 11.493 7.283 34.621 34.627 31.961 11.494745.784

1,48 0,35 0,63 0,32 0,16 1,68 0,44 0,28 1,32 1,32 1,22 0,4428,46 33,19

Gemeenschappelijke regeling Hulpverlening en Veiligheid Gelderland-Zuid ( 195.251) De veiligheidsregio Gelderland-Zuid heeft ten doel de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen op het gebied van hulpverlening en veiligheid. De taken van de veiligheidsregio liggen op de volgende drie terreinen: 1. Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). Het voorbereiden en bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde geneeskundige hulpverlening bij rampen, alsook het inventariseren en analyseren van gemeentegrensoverschrijdende risico' s op het gebied van fysieke veiligheid. Adviseren van de deelnemende gemeenten op het gebied van hulpverlening en veiligheid en het in voorkomende gevallen - indien daartoe de behoefte aanwezig in - samenwerken met andere hulpverleningsdiensten; 2. Regionale Ambulance Voorziening / Centrale Post Ambulancevervoer. Het doelmatig organiseren, coördineren en (laten) uitvoeren van het vervoer van zieken en ongevalslachtoffers, de registratie daarvan en het bevorderen

133

van adequate opname van zieken en ongevalslachtoffers in ziekenhuizen of andere instellingen van intramurale zorg; 3. Regionale Brandweer Gelderland-Zuid Het onder alle omstandigheden bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van werkzaamheden ter zake van het voorkomen, beperken en bestrijden van brand. Alsook het beperken van brandgevaar en het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand. Betrokkenen: De gemeente Mook en Middelaar, Heumen, Groesbeek, Ubbergen, Millingen aan de Rijn, Nijmegen, Druten, Wijchen, Beuningen, West Maas en Waal, Tiel, Culemborg, Neerijnen, Geldermalsen, Lingewaal, Neder-Betuwe, Buren, Maasdriel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: De hulpverlening- en veiligheidsregio Gelderland-Zuid is tot stand gebracht via een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Financieel belang: Het bedrag per inwoner bedraagt in 2008 7,45 per inwoner. Dit is totaal 195.251. Risico: Het risico voor het FLO-overgangsrecht bestaat voor de periode 2007 tot en met 2011. Financieel is dat 2,10 per jaar (circa 55.000) Totaal Regionale Ambulance Regionale Brandweer GHOR Totaal 2008 Totaal 2007

0 3.199.258 736.486 3.935.744 3.794.254

Gemeentelijke bijdrage 0 158.714 36.537 195.251 170.726

Bedrag per inwoner 6,06 1,39 7,45 7,45

Gemeenschappelijke regeling Landergroep: ( 31.822) Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen op het gebied van de sociale werkvoorziening en andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Betrokkenen: De gemeente Buren, Echteld, Tiel, Culemborg, Geldermalsen, Neder-Betuwe, Maasdriel en Zaltbommel. Bestuurlijk belang: De Landergroep is tot stand gebracht door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit een vertegenwoordiger van de deelnemende gemeente. Financieel belang: Tot op heden leveren de betrokken gemeenten geen financiële bijdrage omdat de deelnemende gemeenten Lander inschakelen om werkzaamheden uit te voeren. Als we deze werkwijze voortzetten is ook voor de toekomst een exploitatietekort niet aan de orde. Een en ander is wel afhankelijk van de invoering nieuwe wet: Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Ontwikkelingen: Vanaf 1 januari 2008 is de nieuwe WSW van kracht. Dit betekent een herziening van de financiering met een verlegging van de geldstroom naar de gemeenten op basis van het aantal geïndiceerde personen per gemeente. Doel:

Totaal WSW Rekening 2007

Doel:

0 -212.143

Gemeentelijke bijdrage 0 -31.822

Bedrag per inwoner 0,00 -1,21

NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecificeerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De strategie van de bank is gericht op het behouden van substantiële marktaandelen in de Nederlands maatschappelijk domein en het handhaven van excellente kredietwaardigheid (Triple A).

134

Betrokkenen:

Overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs, cultuur en openbaar nut (publieke sector). Bestuurlijk belang: De gemeente Zaltbommel heeft geen zetel in de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Financieel belang: De bank is een structuurvennootschap. De staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een waterschap. De gemeente Zaltbommel bezit 3.861 aandelen van 2,50 per aandeel (0,0069% van het totaal). Ieder jaar keert de bank een dividend uit dat gefixeerd is op een percentage van de netto winst. Voor 2007 bedroeg dit percentage 50% Gegevens over vermogen en winst van de bank (* 1 miljoen) Eigen Vreemd Netto winst vermogen vermogen 2004 2005 2006 2007 2008 Ontwikkelingen:

Doel:

2.934 3.145 2.576 2.053 1.979

88.733 88.359 87.520 90.549 99.386

299 311 199 195 158

Dividend per aandeel

1,75 1,42

Het resultaat voor 2008 is teruggelopen en voor de komende jaren is het onzeker door de aanhoudende druk op het renteresultaat en de kredietcrisis.

NV Vitens.

Vitens is het waterbedrijf dat zich richt op de winning, zuivering en levering van goed water aan burgers en bedrijven. Dit betekent water van een hoge kwaliteit, dat ongestoord aanwezig is, en dat tegen lage kosten en met een goed service en dienstverlening. Betrokkenen: Provincies Gelderland, Overijssel, Utrecht, Flevoland en Friesland gemeenten in de provincie Gelderland, Overijssel, Flevoland en Utrecht en Friesland. Bestuurlijk belang: De gemeente Zaltbommel heeft geen zetel in de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Financieel belang: De provincies bezitten 20,87% van de aandelen de overige aandelen zijn in handen van de afzonderlijke gemeenten. Zaltbommel bezit 24.035 aandelen van 1,00 per aandeel (0,48% van het totaal). Ieder jaar keert Vitens N.V. dividend uit op basis van terughoudend dividendbeleid en waarbij het dividendrendement gelijk is aan het rendement op 10-jarige staatslening + 1% (met een maximum uitkering van 50% van de winst). Gegevens over vermogen en winst van de bank (* Eigen Vreemd vermogen vermogen 2005 313,5 1.514,5 2006 353,8 1.101,3 2007 361,4 1.097,0 Ontwikkelingen:

1 miljoen) Netto winst 44,1 62,9 42,1

Dividend aandeel

3,02

Het dividend is ten opzichte van 2006 sterk toegenomen. Het is onduidelijk of dit hogere dividend een structureel effect heeft.

135

4.8 GRONDBELEID Op 4 oktober 2006 heeft de gemeenteraad de nota grondbeleid vastgesteld. Enerzijds is de nota een verzameling van het reeds vastgestelde beleid (een soort naslagwerk dus) en anderzijds belicht de nota, mede aan de hand van de vastgestelde kaders, de stand van zaken en de ontwikkelingen rond het grondbeleid en de daaraan verbonden risico’s. 4.8.1

Aard van het grondbeleid (actief/faciliterend)

Actief grondbeleid Bij actief grondbeleid koopt de gemeente gronden aan, maakt deze bouwen woonrijp en verkoopt bouwrijpe gronden aan derden. De gemeente maakt niet alleen de bestemmingsplannen, maar zorgt tevens voor de aanleg van wegen, riolering, groenvoorzieningen en dergelijke en de verkoop van bouwkavels. Kenmerk van dit grondbeleid is dat de gemeente de ontwikkeling en verkoop van bouwrijpe gronden voor eigen rekening en risico uitvoert. Facilitair grondbeleid De tegenhanger van actief grondbeleid is facilitair grondbeleid. Bij dit grondbeleid stelt de gemeente de randvoorwaarden van het gewenste ruimtelijke beleid vast, bijvoorbeeld door in bestemmingsplannen het aantal woningen op te nemen. Realisatie gebeurt door marktpartijen. Bij facilitair grondbeleid zijn zowel de grondexploitatie als de bouwexploitatie in handen van marktpartijen. De gemeente stelt in eventuele overeenkomsten met marktpartijen de kwaliteit en de wijze van uitvoeren van de gronden bouwexploitatie veilig. Daarnaast stuurt de gemeente de realisatie door marktpartijen door in het bestemmingsplan gronden te bestemmen en voorschriften op te nemen met betrekking tot bouwen en ander gebruik van gronden. Bij facilitair grondbeleid loopt de gemeente minder risico. Het risico van hogere ontwikkelingskosten en/of economische schommelingen komt voor rekening van marktpartijen. Daar staat tegenover dat de gemeente ook geen inkomsten genereert. Tussenvorm actief/facilitair Grondbeleid Afhankelijk van de situatie kunnen we kiezen voor een passief of actief grondbeleid. Heeft een projectontwikkelaar (woningbouwcorporatie) de gronden in handen dan kiest de gemeente voor een facilitair grondbeleid. Kan de gemeente tegen aanvaardbare risico’s zelf gronden verwerven en ontwikkelen dan is dat een vorm van actief grondbeleid. Met deze optie willen we per situatie maatwerk verrichten. In de praktijk komt dit steeds meer voor. In de praktijk doen zich ook vormen voor met kenmerken van actief en facilitair grondbeleid in een vorm van samenwerking tussen marktpartij(en) en de gemeente (Publiek-Private Samenwerking). In deze situatie maken de gemeente en de marktpartij afspraken over de ontwikkeling van het gebied. Denk hierbij aan afspraken over taken (wie legt de wegen aan, wie bepaalt de kwaliteit), bevoegdheden en zeggenschap (mag een marktpartij invloed hebben op de inhoud van een bestemmingsplan), risicodeling en/of winstdeling (wie neemt de risico’s en hoe is de verdeling van winst of verlies?). Woningbouwcorporaties beschouwen we in het grondbeleid vanuit de gemeente als projectontwikkelaars. Wel onderstrepen we dat winsten, gemaakt door de corporaties, middels reservering of het inzetten ten behoeve van sociale woningbouw, beschikbaar blijven of komen voor de volkshuisvesting. Bij grootschalige projecten, zoals recent bij de Stationsomgeving, zoeken we samenwerking met een particuliere onderneming via de Publiek Private Samenwerking (PPS). Het komen tot samenwerking heeft voor beide partijen voordelen en meerwaarde omdat beide partijen hun expertise inbrengen. In de samenwerking tussen de gemeente en marktpartijen zijn de afspraken per te ontwikkelen locatie anders. De afspraken zijn vooral afhankelijk van de grondposities van de marktpartij en de gemeente,

136

de (financiële) ontwikkelingsrisico’s, de omvang van de locatie etc. Het maken van deze samenwerkingsverbanden is dan ook maatwerk. De samenwerkingsvormen met marktpartijen zijn te verdelen in drie categorieën: 1) Bouwclaimmodel Het bouwclaimmodel houdt in dat de gemeente de gronden van marktpartijen aankoopt onder de voorwaarde dat de gemeente bij de uitgifte van bouwrijpe gronden een gedeelte hiervan verkoopt aan de marktpartijen. De kern hiervan is dat de gemeente de grondexploitatie voert, zo mogelijk over het gehele gebied. De marktpartij zorgt voor de exploitatie (bouw en verkoop/verhuur) van de woningen. 2) Joint-Venture model In dit model voeren de gemeente en de marktpartijen gezamenlijk de grondexploitatie. De samenwerking bestaat eruit dat partijen hun gronden inbrengen in een nieuw gezamenlijk op te richten bedrijf, dat vervolgens de gronden bouwen woonrijp maakt en bouwrijpe gronden verkoopt. De risico’s en de opbrengsten van de ontwikkeling van de locatie liggen bij dit bedrijf waarin zowel de gemeente als de marktpartij zeggenschap hebben en dus regie voeren. De gemeente en de marktpartij delen de uiteindelijke opbrengsten en risico’s. 3) Concessiemodel Zoals bij het bouwclaimmodel de grondexploitatie geschiedt door de gemeente, zo geschiedt bij een concessiemodel de grondexploitatie door de marktpartij. De gemeente houdt zich bezig met de planologische taken, het stellen van randvoorwaarden en (vormen van) regierollen. Binnen deze grenzen ligt het volledige risico van de grond en bouwexploitatie bij de marktpartij. Dit betekent dat de marktpartij meer mogelijkheden tot sturing heeft. De marktpartij heeft de mogelijkheid tot het realiseren van rendement, maar draagt anderzijds ook de risico’s. Dit model wordt voornamelijk toegepast met de woningbouwcorporaties, zoals bestemmingsplan Molenkamp te Brakel. 4.8.2

Visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die opgenomen zijn in de rekening

Omtrent het grondbeleid staan ons de volgende concrete beleidsdoelen voor ogen: - het voeren van een actieve grondpolitiek waarbij we door middel van het opstellen van bestemmingsplannen woningbouwmogelijkheden in alle kernen van de gemeente Zaltbommel scheppen; - het voeren van een actieve grondpolitiek waarbij industriemogelijkheden ontstaan voor zowel de locale als de subregionale opvangtaak; - in het kader van particuliere initiatieven via exploitatie-overeenkomsten (facilitair grondpolitiek) medewerking verlenen door vooraf een programma van eisen en een kostenverhaal mee te geven. De instrumenten die ons ter beschikking staan om de eerder genoemde doelen te bereiken, naast het zelf verwerven, bouwrijp maken en uitgeven, zijn baatbelasting en de exploitatieverordening, de wet voorkeursrecht gemeenten en in het uiterste geval onteigening. In bepaalde gevallen sluiten we in een vroeg stadium intentieovereenkomsten. Daarnaast onderzoeken we hoe een en ander het best in te bedden valt in de ruimtelijke ordeningprocedures. De intentieovereenkomsten kunnen uiteindelijk leiden tot samenwerkingsovereenkomsten of exploitatieovereenkomsten gebaseerd op optimalisatie van het financiële resultaat voor de gemeente en realisering van de programma’s. Per 1 juli 2008 is de grondexploitatiewet in werking getreden. De gemeente krijgt meer handvatten om bij gebiedsontwikkeling haar positie ten opzichte van private ontwikkelaars te versterken. Zo worden zowel de mogelijkheden om kosten te verhalen op particuliere ontwikkelaars als de mogelijkheden om op het te realiseren woningbouwprogramma (woningcategorieën) invloed uit te oefenen uitgebreid. Een ander belangrijk punt is hoe om te gaan met winstnemingen gedurende de looptijd van het plan, ons uitgangspunt hierbij is dat er pas winst genomen wordt als er minimaal 50% van de opbrengsten gerealiseerd is en volgens onderstaand stramien.

137

% Verkopen <50 % 50 – 75% > 75%

4.8.3

Winstneming Geen 50% aandeel in winst van deel van de verkopen % aandeel in de verkopen als percentage van het gerealiseerd resultaat

Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie

Elk jaar bij de programmarekening worden alle exploitaties herzien. Voor voorziene tekorten treffen we maatregelen per exploitatiegebied. Deze resultaten worden verrekend met de algemene reserve grondexploitaties. In exploitatie genomen woningbouwprojecten Plannen

Hopland II Heuven III Bezemerland II Waluwe II Virieupark Ormeling Totaal

BoekBoekwaarde waarde 3101-01-2008 12-2008 75.0001.070.000371.0005.913.000 2.849.000 3.045.000 561.000 4.397.000 6.455.000

Resultaat

Voorziening

410.000 471.000 139.000 270.000-

270.000

750.000

270.000

Contante Jaar % waarde 01realisatie realisatie 01-2009

2.256.000 270.000209.000 2.195.000

2014 2009 2014

Hopland II Beleidsmatig Woningbouwlocatie de Hopland-II, met daarin 20 woningen, is grotendeels gereed. De voorbereidingen voor het woonrijp maken zijn grotendeels uitgevoerd. De werkzaamheden zullen in 2009 worden afgerond. Financieel Het plan, alsmede de exploitatierekening, is eind 2008 afgesloten met een positief resultaat van 410.000. Dat is een verbetering ten opzichte van afgelopen jaar van circa 120.000. De Heuven-III Beleidsmatig Woningbouwlocatie de Heuven-III, met daarin 84 woningen, is grotendeels gereed. De voorbereidingen voor het woonrijp maken zijn grotendeels uitgevoerd. De werkzaamheden zullen in 2009 worden afgerond. Financieel Het plan, alsmede de exploitatierekening, is eind 2008 afgesloten met een positief resultaat van 471.000. Dat is een verbetering ten opzichte van afgelopen jaar van circa 105.000. Bezemerland II Beleidsmatig Woningbouwlocatie de Bezemerland-II, met daarin 14 woningen, is grotendeels gereed. De voorbereidingen voor het woonrijp maken zijn grotendeels uitgevoerd. De werkzaamheden zullen in 2009 worden afgerond. Financieel

138

17% 0% 0%

Het plan, alsmede de exploitatierekening, is eind 2008 afgesloten met een positief resultaat van 139.000. Dat is een verbetering ten opzichte van afgelopen jaar van circa 80.000. Waluwe II Beleidsmatig Het plangebied van Waluwe-II (exclusief voetbal/hockey/Roadhouse) bestaat uit een oppervlakte van 213.900 m². Kenmerkend voor dit gebied is een relatief hoog percentage openbaar gebied (62% (23% verharding, 37% groen en 12% water). Dit betekent dat het percentage uitgeefbaar 38% bedraagt. Deze verhouding wordt veroorzaakt door de realisatie van het centrale park met waterpartij, dat dienst doet als centraal gebied voor de gehele Waluwe. Tevens dient het als buffer voor wateropvang. Uitgangspunt voor dit plan is de realisatie van 534 woningen (70.530 m²), een brede school (5.940 m²), en een winkelcentrum (4.000 m²).; dus totaal uitgeefbaar 80.470 m². Overigens loopt er op dit moment een studie naar een brede invulling van de Waluwe, waarbij het gehele gebied betrokken wordt. De uitkomsten hiervan kunnen van invloed zijn op de verdere ontwikkeling van dit gebied. Als gevolg hiervan is deze exploitatie nu niet herzien, maar zal dit op korte termijn gebeuren; dit ook in relatie met de definitieve keuzes die gemaakt gaan worden. Naast bovengenoemde keuze speelt mee dat het plan mogelijk aangepast zal moeten gaan worden als gevolg van de kredietcrisis. De verandering aan de vraagkant wordt momenteel onderzocht en zal in de exploitatierekening van 2009 worden meegenomen. De boekwaarde bedraagt ultimo 2008 2.894.482; per m² uitgeefbaar (totaal 80.470 m²) is dit 73,75. De verwachting was dat het plan in 2014 zou worden afgerond; na herrekening van de herziening 2006 bedraagt de netto-contante waarde per 1-1-2009 2.255.641 De berekening is op basis van de traditionele grondprijzen. Op basis van de uitkomst van de nota grondbeleid kunt u kiezen om voor gedeelten van het plan te werken met residuele grondprijzen, wat een zekere meeropbrengst oplevert. De Ormeling III Beleidsmatig Voor de locatie Ormeling III zijn de voorbereidingen om tot een bestemmingsplan te komen in volle gang. De verwachting is dat medio 2009 het bestemmingsplan goedgekeurd kan worden en dat er begonnen kan worden met de bouw van de woningen. Een deel van deze woningen voeren we uit als een pilot-project in de vorm van particulier opdrachtgeverschap. Beleidsmatig Financieel De boekwaarde van dit plan bedraagt eind 2008 1-1-2009 290.296. Plannen Waluwe III Beersteeg Virieupark Van Station tot Vestingsstad Ormeling III Gemeent Delwijnen Dijkzicht-zuid Hoefstraat Nieuwaal Agnietentuin Brakel-Oost Delwijnsestraat Totaal

560.672. De netto-contante waarde bedraagt per

Boekwaarde Boekwaarde stand Resultaat 01-01-2008 voorziening 31-12-2008 105.000 371.000 522.000 599.000 3.220.000 270.000 1.548.353 2.780.0002.753.000393.000 1.352.000 1.453.000 1.553.000 1.661.000 16.000 675.000 705.000 927.000 486.000486.000 4.365.000 3.654.000 216.000- 2.034.353

139

Waluwe III Beleidsmatig Dit project, genaamd de herontwikkeling zuidrand kern Zaltbommel, behelst het ontwikkelen van de vrijkomende locaties van de voetbal, hockey, zwembad, De Ring en SG Cambium. Ook wordt er een nieuw sportcomplex gerealiseerd. Eind 2008 is er meer duidelijkheid over de invulling van deze projecten. Financieel De boekwaarde van dit plan bedraagt eind 2008

370.731.

Beersteeg Beleidsmatig In het coalitieakkoord 2006-2010 is aangegeven dat het project Beersteeg (realisatie woningbouw) qua uitvoering in tijd naar voren gehaald moet worden en in deze coalitieperiode een start qua realisatie moet krijgen. In 2007 is hiervoor een stedenbouwkundig plan opgesteld om samen met de Vof Van Wanrooij/Woonlinie 53 grondgebonden woningen, 118 appartementen en 550 m² paramedische voorzieningen te realiseren Na de zomer zal dit project verder opgepakt worden. Financieel De boekwaarde van dit plan bedraagt eind 2008 598.985; bij een oppervlakte van 7.015 m² is dit 85,39 per m². De Vof zal dit project uitvoeren en wij zullen de gronden inbrengen. Van Station Tot Vestingstad Beleidsmatig Medio 2006 heeft Johan Matser Projectontwikkeling (JMP), in het kader van de afronding van de intentiefase ’selectie marktpartij’ haar eindrapportage aan de stuurgroep gepresenteerd. JMP heeft bij de gepresenteerde visie enige voorbehouden gemaakt. Die hebben te maken met de ontwikkelingsmogelijkheden, die hun weerslag hebben op de fasering en financiële haalbaarheid van het gehele plan. Het gepresenteerde ruimtelijk concept wordt door ons, alsook door de ontwikkelaar, positief gewaardeerd en blijft als uitgangspunt gelden voor de herontwikkeling van het gebied. Op basis van een risico-analyse is besloten het project gefaseerd, in vijf deelplannen, uit te voeren. Te weten: • Virieupark • Kantorenlocatie • Stationsomgeving • Van Den Bosch • Kon. Wilhelminaweg In deze risicoanalyse is ook gelet op de mogelijke risico’s ten aanzien van terugbetaling van toegekende subsidies van VROM en de Provincie. De ontwikkeling van het deelplan ‘Kantoren’ wordt bevroren tot het moment waarop de kantorenmarkt aantrekt. Dit geldt eveneens voor de ontwikkeling van het deelplan ’Van de Bosch’ waarbij ook herontwikkeling door zelfrealisatie tot de mogelijkheden behoort. Prioriteit is gelegd bij de realisatie van het deelplan ’Virieupark’. De uitvoering van de deelplannen ’Reconstructie Kon. Wilhelminaweg’ is afhankelijk van de voortgang van Stationsomgeving’ en deelplan ’Virieupark’. Eén van de belangrijkste voorwaarden voor het slagen van dit project is ingevuld. Financieel Eind 2008 bedragen de totale uitgaven, exclusief Virieupark voor dit plan 1.294.793, bestaande uit 743.868 grondverwerving en 550.925,- plan- en overige kosten. Inmiddels is 4.047.806 subsidie van het Ministerie ontvangen. De boekwaarde per m² bedraagt excl. subsidie 64,40.

140

Gemeent Delwijnen Beleidsmatig In 2007 is een perceel grond verworven in de kern Delwijnen om hierop woningbouw te realiseren. In de toekomst zullen verdere plannen hiervoor worden ontwikkeld. Financieel De boekwaarde per ultimo is

1.452.815; per m² is dit

96,85.

Dijkzicht-Zuid Zuilichem Beleidsmatig In 2007 is een perceel grond verworven in de kern Zuilichem om hierop woningbouw te realiseren. In de loop van 2009 zullen verdere plannen hiervoor worden ontwikkeld. Financieel De boekwaarde per ultimo 2008 is

1.661.068; per m² is dit

80,24.

Hoefstraat Nieuwaal Beleidsmatig In 2008 is de voormalige peuterspeelzaal Gameren/Nieuwaal verplaatst naar Gameren. Op de achtergebleven locatie zullen plannen worden ontwikkeld voor woningbouw. Financieel De boekwaarde per ultimo is

15,70; per m² is dit

20,94 per m².

Agnietentuin Beleidsmatig In 2008 heeft de gemeente samen met Woonlinie het plan van Gebr. Van Wanrooij overgenomen om te komen tot woningbouw in dit gedeelte van de stad. De bedoeling is dat wij slechts als aanjager in dit plan betrokken zijn. Financieel De boekwaarde per ultimo is

675.332; per m² is dit

60,34 per m².

Brakel-Oost Beleidsmatig In de kern Brakel zijn gronden verworven voor de uitbreiding van de begraafplaats. Hiernaast zijn ook gronden verworven voor het realiseren van woningbouw. In de toekomst wordt dit plan verder uitgewerkt. Financieel De boekwaarde per ultimo is

705.000; per m² is dit

50,00.

Delwijnsestraat Beleidsmatig In 2008 is een perceel grond verworven in de kern Delwijnen om hierop woningbouw te realiseren.

141

Financieel De boekwaarde per ultimo is 926.733; per m² is dit 42,10. Aan deze grond wordt een waarde per m² toegekend van 20 (totaal 440.280), dit betekent dat voor het restant een voorziening wordt gevormd van 486.000 In exploitatie genomen bedrijventerrein Plannen Wildeman Totaal

Contante Boekwaarde Boekwaarde Jaar % verkopen Resultaat waarde 0101-01-2008 31-12-2008 realisatie geraliseerd gerealiseerd 01-2009 16.670.000 13.975.000 6.586.000 2012 35% 2.305.000 16.670.000 13.975.000 6.586.000 2.305.000

Wildeman I Beleidsmatig Het plangebied van de Wildeman bestrijkt een oppervlakte van 677.302 m². In dit plangebied zal 420.315 m² industriegrond worden uitgegeven. Inmiddels is 151.000 m² al verkocht. Daarnaast zijn er al veel percelen in optie uitgegeven. Dit betekent dat De Wildeman versneld zal worden verkocht. Financieel De boekwaarde is eind 2008 13.975.000; De verwachting is dat het plan in 2012 wordt afgerond. Het gekapitaliseerd resultaat van dit plan per 1 januari 2009 is 6.586.000 Nog niet in exploitatie genomen bedrijventerreinen Plannen Wildeman II Wildeman buiten contour Ruilgronden Milieustraat Dwarsweg Middelweide Sarskampseweg Totaal

Boekwaarde Boekwaarde stand Resultaat 01-01-2008 voorziening 31-12-2008 3.757.000 4.318.000 510.000 536.000 169.000290.000 153.000 232.000 366.000376.0002.222.000 2.594.000 1.179.000 1.029.000- 1.029.000 6.276.000 8.483.000 1.198.000- 1.319.000

Wildeman buiten contour Beleidsmatig In 2005 is het bestemmingsplan van de Wildeman vastgesteld. In afwijking van de voorgaande versie is een perceel dat eerst binnen de contourgrenzen lag nu buiten de contourgrenzen geplaatst. Financieel De boekwaarde van dit plangebied (Veilingweg 21) is ultimo 2008 536.000. Bij een oppervlakte van 2.460 m² betekent dit een boekwaarde van 217,93 per m². Voor het verschil tussen de huidige boekwaarde en de verwachte waarde ( 100 per m²) js is de voorziening geactualiseerd met een storting van 169.000. De voorziening bedraagt nu 290.000. Wildeman II Beleidsmatig In 2005 is het bestemmingsplan van de Wildeman vastgesteld. In dit plan is onderscheid gemaakt tussen gronden welke op korte en op lange termijn tot ontwikkeling komen. De percelen welke deel uitmaken van de middellange termijn zijn voor de verwervingsprijs inclusief rente ingebracht in dit plangebied. In 2007 hebben gesprekken plaatsgevonden voor de mogelijke vestiging van een IKEA.

142

Financieel Per ultimo 2008 bedraagt de boekwaarde 32,32 per m².

4.318.000. Bij een oppervlakte van 133.599 m² is dit

Middelweide Beleidsmatig In de loop van 2007 is een perceel verworven om de mogelijkheid te onderzoeken de sport te verplaatsen vanuit de Waluwe naar deze ontwikkeling. Financieel Per ultimo 2008 bedraagt de boekwaarde

2.594.000; per m² is dit

114,80

Ruilgronden Beleidsmatig Ruilgronden betreft perceel K906; 19.040 m² aangevuld met een verwerving die nog niet aan een exploitatiegebied kunnen worden toegerekend. Financieel De boekwaarde is ultimo 2008

232.000. Per m² is dit

2,62.

Milieustraat Dwarssteeg Beleidsmatig Uit complex ruilgronden is 15.440 m² overgebracht naar het complex milieustraat. In 2006 was er een grondtransactie voor de Milieustraat. Financieel De boekwaarde is nu -/-

376.000. We onderzoeken wat er met de rest kan gebeuren.

Sarskampseweg Beleidsmatig In 2008 zijn gronden verworven aan de Sarskampseweg om daar glastuinbouw te blokkeren. Financieel De boekwaarde van dit gebied is ultimo 2008 1.179.000. Bij een oppervlakte van 30.100 m² betekent dit een boekwaarde van 39,19 per m². Voor het verschil tussen de huidige boekwaarde en de verwachte waarde ( 5 per m²) is de voorziening geactualiseerd met een storting van 1.029.000. Nog niet in exploitatie genomen culturele voorzieningen Plannen Bossche Poort Totaal

Boekwaarde Boekwaarde 01-01-2008 31-12-2008 1.006.000 1.158.000 1.006.000 1.158.000

Resultaat -

stand voorziening

573.000 573.000

Bossche Poort Beleidsmatig Tussen de realisatie van woningbouw en het Culturhus is een splitsing aangebracht om beide ontwikkelingen te realiseren. Dit plan behelst nu nog slechts de woningbouw. Financieel De boekwaarde is nu

1.158.000.

143

Afgewikkelde plannen Bij de bepaling van de resultaten van de afgewikkelde exploitaties zijn de nog te maken kosten opgenomen om de exploitaties zo snel mogelijk af te wikkelen. De nog te realiseren kosten en opbrengsten worden in een voorziening “afgewikkelde complexen” per plan gestort. De werkelijke baten en lasten worden te zijner tijd met de voorzieningen verrekend. De herziening van de restramingen levert per saldo een voordeel op van 879.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door Waluwe I (voordeel 879.000). Plannen Molenkamp Brakel De Ooijck Van Voordenpark Dijkzicht Waluwe I Kosterijen Hopland II De Heuven Bezemeland Middelkapseweg Steenweg 77 Totaal

4.8.4

Voorziening 01-01-2008 128.000 208.000 94.000 35.000 639.000 115.000

1.219.000

Voorziening 31-12-2008 129.000 211.000 96.000 47.000 739.000 25.000 386.000 1.135.000 228.000 2.996.000

Resultaat 14.000799.000 45.000

55.000 6.000879.000

Financieel (risico’s en principes winstneming)

De totale waarde van alle grondexploitaties is in 2008 toegenomen van 32,7 naar 33,7 miljoen. Plannen Bedrijfsterreinen niet in exploitatie Bedrijfsterreinen in exploitatie Culturele voorzieningen niet in exploitatie Woningbouw in exploitatie Woningbouw niet in exploitatie Totaal

Boekwaarde Boekwaarde 01-01-2008 31-12-2008 6.276.000 8.483.000 16.670.000 13.975.000 1.006.000 1.158.000 4.397.000 6.455.000 4.365.000 3.653.000 32.714.000 33.724.000

De algemene reserve grondexploitatie heeft in 2008 het volgende verloop gekend: al met al een flinke stijging van deze reserve. Verloop algemene reserve Beginstand per 1 januari 2008 Niet in exploitatie bedrijventerreinen Niet in exploitatie woningbouw In exploitatie woningbouw Afgesloten plannen Waalfront-West Totaal

Saldo 3.509.000 1.198.000217.000750.000 879.000 400.000 4.123.000

Bij deze jaarrekening zij een aantal risico’s gedefinieerd en afgedekt door de vorming van een specifieke voorziening. Voor een aantal plannen is dit niet mogelijk. Er zijn echter wel risico’s aan verbonden, namelijk het niet doorgaan van de voorziene ontwikkeling. Deze risico’s becijferen wij als volgt:

144

Plannen

Uitgaven

Waluwe III Van Station tot Vestingstad Gemeent Delwijnen Dijkzicht-Zuid Middelweide Totaal Niet in exploitatie bedrijventerreinen Niet in exploitatie woningbouw Niet in exploitatie culturele voorzieningen Risico boekwaarde Niet in exploitatie 10% risico Totaal negatief risico Algemene reserve Restant weerstandsvermogen Weerstandscapaciteit

371.000 1.295.000 1.453.000 1.661.100 2.594.400 7.374.500 7.164.000 6.382.000 573.000 1.375.00012.744.000

Grondverwerving

Risico

756.000 1.266.000 1.499.000 2.478.500 5.999.500

-

371.000 539.000 187.000 162.100 115.900 1.375.000 716.400 638.200 57.300 137.5001.274.400 2.649.400 4.123.600 1.474.200 156%

Grondexploitaties hebben veelal een lange looptijd. Winstnemingen worden in principe eerst gerealiseerd na afsluiting van een plan. Afsluiting van een grondexploitatie vindt plaats als nagenoeg alle gronden zijn verkocht. Voor de resterende uitgaven kan vervolgens een voorziening worden gevormd. In voorkomende gevallen is het mogelijk om gedurende de looptijd winsten te realiseren. Dit kan slechts onder de voorwaarde van een sluitende exploitatie, waarbij slechts de winst genomen mag worden als percentage van de gerealiseerde opbrengst. Verloop reserves en voorzieningen De reserves en voorzieningen van de grondexploitaties bedragen in totaal worden onderscheiden in: • algemene reserves • voorzieningen afgesloten plannen • voorzieningen exploitatietekorten/projecten

9,134 miljoen en kunnen

4,123 miljoen 2,995 miljoen 4,197 miljoen

Kansen en bedreigingen (risicoparagraaf) Exploitatie van bouwgrond gaat per definitie gepaard met risico’s. Binnen bepaalde marges zijn de risico’s beheersbaar. Inherent aan bouwgrondexploitaties is het meerjarig karakter. Om dit proces goed te kunnen beheersen is het onontbeerlijk voortdurend inzicht te hebben in de ontwikkeling van baten en lasten en de fasering van de exploitatie (een jaar vertraging/versnelling kan soms grote effecten hebben). Verder zijn er een aantal algemene risico’s die per plan meer of minder relevant zijn. Deze risico’s zijn: • economische omstandigheden en ontwikkelingen; • nationale en regionale marktomstandigheden inzake woningbouw en bedrijventerreinen; • renteontwikkelingen; • (verwachte) overheidsmaatregelen (contouren, aftrek hypotheek rente, milieuvoorschriften (luchtkwaliteit), ruimtelijke ordening, archeologie, subsidiemogelijkheden); • prijsontwikkelingen in onder andere de bouwsector; • procedures die moeten worden doorlopen met de mogelijke doorlooptijd; • claimgevoeligheid (onder andere planschade); • marktontwikkeling en de mogelijkheden van kostenverhaal bij gedeeltelijke particuliere exploitatie.

145

146

5. JAARREKENING

147

UITGANGSPUNTEN BIJ HET SAMENSTELLEN VAN DE GEMEENTEREKENING 2008 Indeling: A. Wettelijke bepalingen; B. Stelselwijziging C. Waarderingsgrondslagen balans; D. Exploitatierekening; E. Resultaatbepaling: A. Wettelijke bepalingen. De jaarrekening 2008 is opgesteld met inachtneming van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). B. Stelselwijziging Niet van toepassing C. Waarderingsgrondslagen balans Inbrengbalans Bestuurscommissie BOBOZ Deze bestuurscommissie is per 1 januari 2006 ontstaan. In de jaarstukken van de rekeninggegevens opgenomen op basis van de begroting 2008, aangevuld met de rekeningcijfers over 2007 en de gecorrigeerde beginbalans per 1 januari 2008. Immateriële vaste activa. De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, en verminderd met de jaarlijkse afschrijvingen. Investeringen kleiner dan 10.000 worden niet geactiveerd. Materiële vaste activa Alle materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de aanschaf of vervaardigingskosten verminderd met bijdragen (subsidies) van derden, en eventueel in het verleden toegepaste extra of versnelde afschrijvingen. De normale afschrijvingen zijn gebaseerd op de geschatte nuttigheidsduur. Met ingang van het verslagjaar 2001 is overgegaan op de brutowaarderingsmethode. Investeringen kleiner dan 10.000 worden niet geactiveerd. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of nominale waarde. Bij de waardering van de financiële vaste activa wordt rekening gehouden met de vermindering van hun waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. Voorraden De voorraden betreffen de boekwaarden per balansdatum van de in uitvoering zijnde grondcomplexen. De complexen zijn gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde of vervaardigingskosten, inclusief de aan de boekwaarde toegerekende financieringskosten en verminderd met de ontvangen bedragen wegens grondverkopen en andere bijdragen. De voorzieningen voor verliesgevende complexen worden in mindering gebracht op de boekwaarden. Complexen worden administratief afgewikkeld, nadat alle percelen zijn verkocht, dan wel in optie zijn uitgegeven. Ook dienen de feitelijke werkzaamheden geheel of nagenoeg geheel zijn uitgevoerd. Eventueel bij afsluiting nog resterende percelen worden tegen de vermoedelijke opbrengstwaarde opgenomen, terwijl eventueel nog te maken kosten wegens afwerking van het complex worden gepassiveerd op de balans. Liquide Middelen De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

148

Algemene reserves en bestemmingsreserves. De algemene reserves en bestemmingsreserves worden gevormd conform door de raad genomen besluiten. Onttrekkingen aan deze reserves geschieden conform daartoe strekkende raadsbesluiten. Over de totale reservepositie wordt jaarlijks de bespaarde rente berekend. Een deel van deze rente wordt, via resultaatbestemming toegevoegd aan de algemene reserve, terwijl de overige rente ten gunste van de exploitatie blijft. Hierdoor is de vrije beschikking over de reserves beperkt. Voorzieningen. Voorzieningen worden gevormd wegens: A. Verplichtingen en verliezen en risico’s waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten; B. Onderhoudsegalisatie waarbij de kosten jaarlijks fluctueren maar door middel van dit fonds de schommelingen worden opgevangen; Langlopende en kortlopende schulden. De langlopende en kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige activa en passiva De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. D. Exploitatierekening De lasten en baten worden tegen de nominale waarde zoveel mogelijk toegerekend aan het jaar, waarop ze betrekking hebben. Verliezen worden verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar zijn. Winsten worden eerst verantwoord, nadat deze zijn gerealiseerd. De afschrijvingen worden conform de onder de vaste activa genoemde criteria berekend. Met de te betalen rente per balansdatum over leningen die zijn afgesloten na 1985 is rekening gehouden. De doorbelasting van uren vindt plaats tegen het voorcalculatorisch tarief. E. Resultaatbepaling Met invoering van het BBV is een duidelijk onderscheid ontstaan tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Dit betekent dat mutaties op reserves als resultaatbestemming beschouwd worden.

149

150

151

KERNGEGEVENS

werkelijk 1-1-2007

A. SOCIALE STRUCTUUR Aantal inwoners: Waarvan: < 20 jaar 20 tot 64 jaar > 64 jaar

begroot 1-1-2008

werkelijk 1-1-2008

26.205

26.417

26.185

7.464 15.360 3.381

7.529 15.589 3.299

7.420 15.308 3.457

197

250

183

188 4 5

232 11 7

173 5 5

Aantal woonruimten: Waarvan: Woningen Recreatiewoningen Bijzondere woongebouwen (incl. wooneenheden)

9.876

10.094

10.058

9.674 5 197

9.805 5 281

9.859 1 198

Oppervlakte gemeente (in ha's): Waarvan: oppervlakte land oppervlakte binnenwater

8.906

8.906

8.906

7.980 926

7.980 926

7.980 926

665.000 2.574.000

654.701 2.649.283

683.000 2.662.000

Aantal bijstandsgerechtigden: Waarvan: ABW < 65 IOAW IOAZ B. FYSIEKE STRUCTUUR

C. FINANCIELE STRUCTUUR (x

1.000)

WOZ-waarde niet woningen WOZ-waarde woningen

152

153

Geconsolideerde balans per 31 december 2008 ACTIVA

2007

2008

incl. Herziening/harmonisatie/inbreng Boboz/corr. BBV

Vaste activa Immateriële vaste activa

0

- Sluiten geldleningen

0

0

- Onderzoek en ontwikkeling

0

10.859

Materiële vaste activa

10.859

39.203.862

42.209.625

- Overige invest. met een economisch nut

38.858.022

42.196.732

- Overige invest. met maatschappelijk nut

345.840

12.893

5.182.137

4.589.376

- Leningen aan woningbouwcorperaties

3.700.002

3.407.319

- Overige langlopende leningen

1.419.973

1.119.895

0

0

Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

- Bijdrage aan activa van derden

62.162

Totaal vaste activa

62.162

44.385.999

46.809.860

Vlottende activa Voorraden

28.312.111

29.532.691

- Grond en hulpstoffen

7.239.535

9.366.869

- - niet in exploitatie genomen gronden

11.646.653

13.294.142

- - voorz gronden zonder kostprijsberekening

-4.407.118

-3.927.273

- - overige grond en hulpstoffen 21.067.117

20.430.059

- - voorz in exploitatie genomen gronden

- Onderhanden werken

0

-269.695

- Gereed product en handelsgoederen

0

0

5.458

5.458

8.189.765

11.150.324

1.129.303

1.084.766

- Vooruitbetalingen

Uitzettingen - Vorderingen op openbare lichamen - Rekening-courant niet-financiële instellingen

45.393

13.845

- Overige uitzettingen

7.015.069

10.051.713

Liquide middelen

6.630.480

5.731.405

- Kassaldi - Bank- en girosaldi

Overlopende activa Totaal vlottende activa

703

863

6.629.777

5.730.542

3.749.267

Totaal activa

46.881.623 91.267.621

154

4.634.371

51.048.791 97.858.651

Geconsolideerde balans per 31 december 2008 PASSIVA

2007

2008

Vaste Passiva Eigen vermogen Algemene reserves

13.294.361

15.754.912

Overige bestemmingsreserves

13.576.784

20.358.205

0

0

651.340

1.033.813

- waarvan voor egalisatie van kosten

Saldo van rekening: (Gemeente)

171.010

-3.987

(Cambium)

292.181

758.435

(Boboz)

188.149

279.365

27.522.485

37.146.930

Totaal eigen vermogen Voorzieningen

- Verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatie - Derden beklemde middelen Vaste schuld

- Obligatielening - - binn. pensioenfondsen/verzekeringmy - - banken - - overige binnenlandse sectoren Waarborgsommen Totaal lang vreemd vermogen

9.657.824

6.514.346

2.477.990 5.508.305 1.671.530

4.317.449 1.029.400 1.167.498

35.268.579

33.460.663

14.543 0 35.242.934 11.102

14.543 0 33.435.547 10.573

130.898

194.398

45.057.300

40.169.407

Totaal vaste passiva

72.579.785

77.316.337

Vlottende passiva

Netto vlottende schulden met een looptijd < 1 jaar

Kas en daggeldleningen

5.000.000

3.000.000

Overig

7.670.548

14.826.286

Overlopende passiva Totaal vlottende passiva

6.017.287

Totaal Passiva Gewaarborgde geldleningen

18.687.835 91.267.621 54.063.894

155

2.716.027

20.542.313 97.858.651 53.786.305

Toelichting op de balans per 31 december 2008 Algemeen Op grond van de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet legt het College aan de Raad over elk begrotingsjaar verantwoording af over het door hem gevoerde bestuur, onder overlegging van de jaarrekening en het jaarverslag. In art. 198 is expliciet opgenomen dat de jaarrekening alle baten en lasten dient te betreffen, derhalve ook die vanwege commissies ex art 83 van de Gemeentewet zijn gedaan. Onze gemeente kent over het verslag- /verantwoordingsjaar een tweetal bestuurscommissies, te weten; 1. Bestuurscommissie Scholengroep Cambium; 2. Bestuurscommissie Openbaar Basisonderwijs Zaltbommel. Ad 1. Door de Bestuurscommissie is inmiddels een voorlopige verantwoording afgelegd. Een besluit tot aanwending van het batig saldo over 2008 is door de commissie nog niet genomen. De financiële gegevens uit de jaarrekening van de bestuurscommissie zijn volledig in deze jaarrekening verantwoord. Ad 2 In het jaar 2008 is de definitieve verantwoording over het jaar 2007 afgelegd door de bestuurscommissie. Over het exploitatiejaar 2008 is nog geen verantwoording ontvangen. Vooralsnog is in het huidig verslagjaar rekening gehouden met cijfers van de begroting van de bestuursacommissie. Meerjarig Specifieke uitkeringen Jaarlijks ontvangt de gemeente meerjarig specifieke uitkeringen van het Rijk en de provincie Gelderland. Het verschil tussen de inkomsten van het Rijk en de uitgaven wordt met ingang van 1 januari 2007 verantwoord onder overlopende passiva.

Vaste Activa Algemeen Door de raad is op 28 mei 2008 de Nota Activabeleid 2008 vastgesteld. De afschrijvingslasten zijn in deze jaarrekening bepaald conform de bepalingen van deze nota. Immateriële vaste activa

Totaal 2007

Boekwaarde per 31 december 2007/2008 Specificatie boekwaarde: Kosten sluiten geldleningen Kosten onderzoek & ontwikkeling Totaal Op grond van de nota activabeleid 2008 worden immateriële vaste activa als volgt afgeschreven: lineair gedurende een maximale periode van 5 jaar.

0

0

0 0 0

0 10.859 10.859

Materiële vaste activa economisch nut

Geconsolideerd 2008

Boekwaarde per 1 januari 2008 Bij: vermeerderingen subtotaal Af: Verminderingen Normale afschrijvingen bijdragen van derden

38.858.022 6.301.463 45.159.485

37.027.919 6.099.754 43.127.673

1.805.453 169.465 1.974.918

24.650 32.244 56.894

104.271 2.858.483 0

104.271 2.523.303

342.934

-7.754

2.962.754

2.627.574

342.934

-7.754

42.196.731

40.500.099

1.631.984

64.648

Totaal verminderingen Boekwaarde per 31 december 2008 Totale boekwaarde materiële vaste activa na consolidatie

156

Alg. Dienst

Totaal 2008

Cambium

Boboz

Toelichting op de balans per 31 december 2008

Deze boekwaarde is als volgt verdeeld:

Totaal 2007

Totaal 2008

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen (AD) Onderwijsgebouwen (AD) Onderwijsgebouwen (Cambium) Grond-weg & waterwerken Vervoermiddelen Machines, apparaten & installaties Machines, apparaten & installaties (Cambium) Machines, apparaten & installaties (Boboz) Overige materiële vaste activa Overige materiële vaste activa (Boboz)

2.290.414 6.412 11.394.120 9.262.687 619.416 9.168.154 587.563 1.423.317 1.186.037 4.777 2.895.252 19.873

2.265.440 4.077 12.153.353 9.318.246 559.169 11.335.710 426.903 1.259.737 1.072.815 12.531 3.736.634 52.117

Boekwaarde per 31 december 2007/2008

38.858.022

42.196.732

De mutaties algemene dienst vermeerdering ad 6.099.754 en vermindering ad 104.271 betreffen beschikbaar gestelde kredieten ten behoeve van: * gronden en terreinen -/- 24,974 * huisvesting onderwijs 808.076 * bedrijfsgebouwen 1.298.366; waaronder nieuwbouw gemeentewerf 1.213.751. * grond-weg & waterwerken 2.774.147; waaronder diverse investeringen tbv riolering 2.390.025 * Vervoermiddelen 50.321 * overige materiële vaste activa 1.089.548 Waardering van de materiële vaste activa vindt plaats op basis van verkrijgingprijs verminderd met de afschrijvingen. Op grond van de nota activabeleid 2008 wordt materiële vaste activa met een economisch nut als volgt afgeschreven: lineair gedurende; •40 jaar: nieuwbouw/uitbreiding woonruimten en bedrijfsgebouwen, aankoop veren, en aanleg begraafplaatsen •30 jaar: aanleg riolering; •25 jaar: bestrating begraafplaatsen en woonwagens; •20 jaar: verbouw/renovatie van gebouwen, nieuwbouw semipermanente gebouwen, aanleg woonwagenstandplaatsen, bijzondere inrichting tbv speellokalen en onderwijskundige vernieuwingen; •15 jaar: brandweerauto's, voorzieningen/technische installaties aan/in gebouwen, 1e inrichting, vervanging inventaris, schoolmeubilair en kantoormeubilair; •10 jaar: parkeermeters, beveiligingsinstallaties, hulpmiddelen en gereedschappen, specifieke vervoermiddelen buitendienst; • 7 jaar: communicatiemiddelen, leermiddelen onderwijs; • 5 jaar: noodlokalen, persoonlijke uitrustingen/kleding; aanschaf/vervanging dienstauto's; • 4 jaar: hellingbeurt veer; • 1 jaar: aanschaf software; niet: op gronden en terreinen. Activa met een verkrijgingprijs van minder dan 10.000 worden niet geactiveerd

Materiële vaste activa maatschappelijk nut

Geconsolideerd 2008

Alg. Dienst

Boekwaarde per 1 januari 2008 Bij: vermeerderingen subtotaal Af: Verminderingen Normale afschrijvingen bijdragen van derden

345.840 0 345.840 0 332.948 0

332.948

Totaal verminderingen

332.948 12.892

Boekwaarde per 31 december 2008

Cambium

Boboz

345.840 345.840

0

0

332.948

0

0

12.892

0

0

Totale boekwaarde materiële vaste activa na consolidatie Deze boekwaarde is als volgt verdeeld:

Totaal 2007

157

Totaal 2008


Grond-weg & waterwerken Overige materiële vaste activa

328.532 17.308

0 12.893

Boekwaarde per 31 december 2007/2008

345.840

12.893

Op grond van de nota activabeleid 2008 kunnen materiële vaste activa met een maatschappelijk nut, onder aftrek van bijdragen van derden en bestemmingsreserves, als volgt worden afgeschreven: lineair gedurende; •75 jaar: verbetering infrastructuur haven; •25 jaar: aanleg en onderhoud van wegen, civiele kunstwerken, groen, herinrichting openbare gebieden, aanleg speelplaatsen; •20 jaar; aanleg en inrichting van sportterreinen, nieuwe openbare verlichting; •10 jaar; plaatsen straatmeubilair, straatnaamgeving en huisnummering, verkeers- en komborden, plattegronden/bewegwijzering. Financiële vaste activa

Geconsolideerd 2008

Boekwaarde per 1 januari 2008 Bij: vermeerderingen subtotaal

5.182.137 14.003 5.196.140

Alg. Dienst

3.998.667

Cambium

3.998.667

1.183.470 14.003 1.197.473

Boboz

0 0

Af: Verminderingen Normale afschrijvingen/aflossingen Extra afschrijvingen

0 606.763 0

307.229

299.534

Totaal verminderingen

606.763

307.229

299.534

0

4.589.376

3.691.437

897.939

0

Boekwaarde per 31 december 2008 De samenstelling van de financiële activa luidt als volgt:

Totaal 2007

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Verstrekte geldleningen woningbouw Verstrekte geldleningen overig Obligaties Scholengem. (Cambium) Bijdrage aan derden Boekwaarde per 31 december 2007/2008

62.162 3.700.002 236.503 1.183.470 0 5.182.137

De mutatie afschrijving/aflossing ad 307.000 betreft ontvangen aflossing over 2008 Van de verstrekte geldleningen zijn saldobevestigingen verzonden naar de stand 31 december 2008. Voor een nadere detaillering van de vaste activa wordt verwezen naar de staat C die opgenomen is in het boekwerk 'Bijlagen programmarekening 2008'.

158

Totaal 2008 62.162 3.407.319 221.956 897.939 0 4.589.376


Aandelenbezit/deelnemingen Waterbedrijf Vitens (normaal) Waterbedrijf Vitens (preferent) BNG Inschrijvingen Grootboek Nat. Schuld Obligatie vm Kerkwijk Aandelen bibliotheek Zaltbommel St. kap. Won.St. Kerkwijk Totaal nominale waarde

Aantal per balansdatum 2007 2008 24.035 16.112 3.861

24.035 0 3.861

Nominaal in 1,00 0,01 2,50

De financiële waarde van de aandelen Vitens is de waarde waarover dividendberekening plaatsvindt. Deze bedraagt per balansdatum: * 24.035 normale aandelen a 10,00 Totaal financiële waarde

2007

Totaal

2008

24.035 0 9.653 27.953 454 45 23 62.163

24.035 0 9.653 27.953 454 45 23 62.163

240.350 240.350

240.350 240.350

Vlottende Activa De voorraden (onderhanden werk grondexploitatie) betreffen boekwaarden van niet in exploitatie genomen bouwgronden en de boekwaarden van in exploitatie genomen complexen. Deze worden gewaardeerd tegen de vervaardigingkosten inclusief toegerekende rentekosten en verminderd met de opbrengst wegens gerealiseerde verkopen. De nog niet in exploitatie genomen gronden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs verhoogd met geleden renteverliezen. Van de risico's ter zake van de grondexploitatie is binnen de paragraaf grondexploitaties een gedegen risicoanalyse opgesteld. Hieruit blijkt dat de risico's in meer dan voldoende mate worden gedekt door beschikbare reserves c.q. voorzieningen. Voor nadere informatie over de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid Voorraden De voorraden kunnen als volgt worden gespecificeerd: Grondexploitatie Gronden zonder kostprijsberekeningen Beschikbare voorzieningen exploitatieresultaat Onderhanden werk Beschikbare voorzieningen exploitatieresultaat Overige activiteiten Totaal grondexploitatie Vooruitbetalingen Totaal voorraden

159

Totaal 2007

Totaal 2008

11.646.653 -4.407.118 21.067.117 0 0 28.306.653 5.458

13.294.142 -3.927.273 20.430.059 -269.695 0 29.527.233 5.458

28.312.111

29.532.691

Toelichting op de balans per 31 december 2008 In onderstaande tabel wordt het mutatieoverzicht in totalen weergegeven van de gronden zonder kostprijsberekeningen en het onderhanden werk. Voorraad 31-12-2007

Vermeerdering 2008

Vermindering 2008

736.290

Gronden zonder kostprijsberekening Beersteeg Wildeman 2 Wildeman buiten contour Ruilgronden Van Station tot Vestingstad Bossche Poort Sarskampseweg Delwijnsestraat Brakel-Oost Agnietentuin Waluwe III Milieustraat Dwarssteeg Hoefstraat Nieuwaal Ormeling II en III Dijkzicht-Zuid Middelweide Gemeent

11.646.653 522.368 3.757.095 510.045 153.166 440.029 1.005.526 0 0 0 0 105.139 -366.405 0 393.262 1.552.672 2.221.943 1.351.813

2.383.780 76.617 560.734 26.055 80.245 -3.193.042 152.016 1.179.492 926.733 705.000 990.333 266.042 -8.874 15.705

Voorz. gronden zonder kostpr.ber. VZ Stationsomgeving VZ Sarskampseweg VZ Delwijnsestraat VZ Bossche Poort VZ Wildeman BC

-4.407.118 -1.731.475 0 0 -2.560.598 -115.045

2.384.947 269.695

Onderhanden werk Hopland Bezemerland Virieupark Waluwe II De Heuven III Wildeman I Ormeling II

21.067.117 -75.266 -371.000 0 5.913.474 -1.069.779 16.669.688 0

Voorz in exploitatie genomen gronden VZ Virieupark Totaal verloop voorraden

Beschikbare voorziening exploit.result.

0

50 1.686

315.000 450 974 393.262

108.396 397.325 101.002

24.868

Voorraad 31-12-2008

13.294.142 598.985 4.317.779 536.100 231.725 -2.753.013 1.157.542 1.179.492 926.733 705.000 675.333 370.731 -376.253 15.705 0 1.661.068 2.594.400 1.452.815

1.905.104 86.574 1.028.992 486.453 128.030 175.055

-3.927.273 -1.548.353 -1.028.992 -486.453 -573.375 -290.100

-3.927.273 -1.548.353 -1.028.992 -486.453 -573.375 -290.100

13.509.249 927.734 371.000 3.044.905 1.654.852 1.819.859 5.130.227 560.672

14.146.307 852.468

0

20.430.059 0 0 3.044.905 2.849.496 0 13.974.986 560.672

0 0

0

269.695 269.695

-269.695 -269.695

-269.695 -269.695

28.306.653

18.277.976

17.057.396

-4.196.968

29.527.233

2.115.252

4.718.830 750.080 7.824.929

Voor een nadere onderbouwing van de voorraden verwijzen wij naar hetgeen staat vermeld bij de paragraaf grondbeleid.

160

Toelichting op de balans per 31 december 2008 Uitzettingen

Stand 31-12-2007

Stand 31-12-2008

Vorderingen op openbare lichamen Vorderingen op openbare lichamen (AD) Vorderingen op openbare lichamen (Cambium) Vorderingen op openbare lichamen (Boboz) Vorderingen rekening courant Rekening courant niet-financiële instellingen (legeskas) Overige vorderingen Overige vorderingen (AD) Overige vorderingen/bankbrieven (Cambium) Overige vorderingen/bankbrieven (Boboz)

1.129.303

Stand per 31 december

8.189.765

(217.037)

(701.193)

(717.300)

(138.708)

45.393 (45.393)

7.015.069 (6.597.755)

Debiteuren algemeen Nog te ontvangen bedragen Te vorderen belastingdebiteuren Dubieuze debiteuren Dubieuze belastingdebiteuren Dubieuze debiteuren dwangsommen

(150.429)

13.845 (13.845)

10.051.713 9.516.031

(417.314)

535.682

(0)

(0)

Stand 31-12-2007

Overige vordering AD:

1.084.766

(289.402)

11.150.324

Stand 31-12-2008

3.781.826 2.252.807 802.140 -134.973 -104.045 0

8.498.598 372.661 967.872 -149.998 -173.102 0

6.597.755

9.516.031

Dit betreft de openstaande posten per 31 december van het dienstjaar. Van de overige vorderingen is op de administratie een specificatie aanwezig. De stijging van het saldo debiteuren algemeen wordt voornamelijk veroorzaakt door een vordering op een ministerie die eerst per 15 december is ontstaan.ad 4.500.000. Deze vordering is inmiddels volledig afgedaan. Het totaal nog te ontvangen bedrag per 31 december 2008 ad 372.700 kan als volgt worden gespecificeerd: * te ontvangen salarissen SAB 4.900 * betreft nog te verrekenen met Woonlinie iz woonwagens 600 * nog te ontvangen exploitatiebijdrage in de Ormeling (Robbemont/Hobo) 40.800 * nog te ontvangen planschade Hobo 16.000 * CAK restant eigen bijdrage 21.000 * betreft nog met het Min. BZK te verrekenen Algemene Uitkering 2008, met de SDB te verrekenen ecploitatiebijdrage 2008; de afrekening met de Regio Rivierenland, de verkoop van de Molensteeg en een subsidieafrekening met de provincie alles tot een totaal bedrag van 224.500 * leges incidentele particuliere woningbouw 36.600 * parkeervergunningen december 6.000 * afrekening stafbureau brandweer 22.300

Overige vorderingen Debiteuren gemeentelijke belastingen Specificatie: Te vorderen diverse belastingen Dubieuze belastingdebiteuren Totaal belastingdebiteuren

161

Stand 31-12-2007 802.140 -134.973 667.167

Stand 31-12-2008 967.872 -149.998 817.874

Toelichting op de balans per 31 december 2008 Liquide middelen

Stand 31-12-2007

De stand van de liquide middelen per: Kas Cambium Boboz Postbank BNG RABO SNS ABN AMRO Stand liquide middelen 31 december

703 4.411.449 1.217.507 24.677 951.241 5.296 19.607 0 6.630.480

Overlopende activa

Stand 31-12-2007

Stand 31-12-2008 863 4.965.687 1.186.856 18.349 -445.191 2.704 2.137 0 5.731.405 Stand 31-12-2008

Nog te ontvangen BCF (AD) Algemene transitoria (AD) Overige overlopende activa (AD) Overige overlopende activa (Cambium) Overige overlopende activa (Boboz)

2.798.110 -13.801 651.107 171.024 142.827

3.914.437 -12.662 406.515 184.878 141.203

Stand 31 december

3.749.267

4.634.371

Een specificatie van deze overlopende activa is op de administratie van de gemeente aanwezig. Deze overlopende activa zullen in het volgend dienstjaar worden afgewikkeld. De algemene transitoria AD betreffen overlopende boekingen tussen de dienstjaren 2008 en 2009. Na opening van het dienstjaar 2009 worden deze boekingen automatisch in het dienstjaar 2009 verwerkt. Van de post overige overlopende activa AD is op de administratie een specificatie aanwezig.

162

Toelichting op de balans per 31 december 2008 Vaste Passiva Algemeen De aard en de doelstelling van de reserves en voorzieningen zijn toegelicht bij afzonderlijke "Nota Reserves en Voorzieningen 2007" vastgesteld door de raad in 2008. Eigen vermogen Algemene reserves Stand 31-12-2007 Bij: rentetoevoeging Vermeerderingen Af: Verminderingen Stand 31-12-2008

5.458.168

Grond exploitatie 3.508.677

0 6.055.638

3.515.206

2.319.199

3.595.087

1.890.787

1.704.300

15.754.912

7.082.587

4.123.576

Geconsolideerd

2008 13.294.361

Alg. Dienst

Cambium

Boboz

3.650.807

676.709

142.091

79.142

3.792.898

755.851

Voor een gedetailleerd overzicht omtrent de mutaties van de algemene reserves wordt verwezen naar het verdere verloop van deze toelichting. Voor een gedetailleerd overzicht inclusief toelichtingen op het verloop van de algemene reserves van het Cambium wordt verwezen naar de betreffende jaarrekening. Bestemmingsreserves Het verloop van de Overige bestemmingsreserves is als volgt: Totaal 2008

Alg. Dienst

Grond exploitatie

Stand 31-12-2007 Bij: Rente Vermeerderingen Af: Verminderingen

13.576.784

10.259.192

2.178.418

256.489 11.784.558

256.489 10.814.138

970.420

5.259.626

5.175.396

2.875

Stand 31-12-2008

20.358.205

16.154.423

3.145.963

Cambium

Boboz

1.057.819

81.355

81.355 1.057.819

0

Voor een gedetailleerd overzicht omtrent de mutaties van de reserves wordt verwezen naar het verdere verloop van deze toelichting. Saldo van rekening

Geconsolideerd

2008 651.340

Stand 31-12-2007 Bij: rentetoevoeging exploitatiesaldo 2008 Vermeerderingen Af: Verminderingen

Alg. Dienst 171.010

0 0 849.651

Stand 31-12-2008

Cambium

Boboz

292.181

188.149

758.435

91.216

467.178

174.997

292.181

1.033.813

-3.987

758.435

Stille reserves Met de verkoop in 2007 van de preferente aandelen Vitens en de gewone aandelen Bogromij is een gedeelte van de aanwezige stille reserves te gelde gemaakt. Hiervoor in de plaats is een afzonderlijke algemene reserve gevormd waaruit exploitatie-inkomsten worden gegenereerd in de vorm van rentebaten teneinde wegvallende dividendinkomsten te compenseren. Daarnaast zijn stille reserves aanwezig in de vorm van overwaarde op materiële vaste activa met een economisch nut. Op dit moment bestaat er geen inzicht in de totale hoogte van deze reserve. In het kader van de Financiële Verordening 2006, art.16 is het College verplicht periodiek een (bijgestelde) Nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement op te stellen en aan de Raad aan te bieden ter behandeling en vaststelling. In de eerstkomende nota zal aan de stille reserves aandacht worden geschonken en zullen deze zo volledig mogelijk in beeld worden gebracht.

163

279.365


Lang vreemd vermogen Voorzieningen

Stand 31-12-2007 Bij: Rente Vermeerderingen Af: Verminderingen Stand 31-12-2008

Geconsolideerd 2008

Algemene Dienst

Grond exploitatie

Cambium

Boboz

9.657.825

6.826.243

1.219.097

1.516.534

95.951

45.776 4.424.364

21.394 1.007.884

24.382 3.271.530

147.259

-2.309

7.613.617

5.401.012

1.519.092

693.513

6.514.348

2.454.509

2.995.917

970.280

93.642

waarvan: Geconsolideerd

2007 6.826.243

Stand 31-12-2007 Bij: rentetoevoeging exploitatiesaldo 2008 Vermeerderingen Af: Verminderingen Stand 31-12-2008

Verpl., verl. en Onderhouds- Derden bekl. egalisatie middelen risico's 1.258.893 4.373.104 1.194.246

21.394 0 1.007.884

21.394 311.905

687.379

8.600

5.401.012

270.659

4.475.961

654.392

2.454.509

1.321.533

584.522

548.454

Voor een gedetailleerd overzicht omtrent de mutaties van de voorzieningen wordt verwezen naar het verdere verloop van deze toelichting. Voor een gedetailleerd overzicht inclusief toelichtingen op het verloop van de reserves en voorzieningen van het Cambium wordt verwezen naar de betreffende jaarrekening. Vaste schuld Verloop langlopende geldleningen

Totaal 2008

Obligatielening

Balans per 1 januari Bij : opgenomen geldleningen Af : aflossingen

35.268.579 5.000.000 6.807.916

14.543

Balans 31 december

33.460.663

14.543

Pensioenf/ verz.mij

Banken

0

0

Overig

35.242.934 5.000.000 6.807.387

11.102

33.435.547

10.573

Voor een gedetailleerd overzicht omtrent het verloop van de leningen wordt verwezen naar de staat E die opgenomen is in het boekwerk 'Bijlagen programmrekening 2008'.

165

529

Toelichting op de balans per 31 december 2008 Vlottende Passiva Kort vreemd vermogen Overige vlottende schuld

Stand 31-12-2007

Het saldo is als volgt te splitsen:

Stand 31-12-2008

Crediteuren algemeen Nog te betalen bedragen AD Crediteuren Cambium Crediteuren Boboz

4.047.695 2.161.586 1.259.559 201.708

11.618.970 1.572.680 1.411.671 222.965

Totaal

7.670.548

14.826.286

Van de post nog te betalen bedragen is een specificatie aanwezig op de administratie. Overlopende passiva

Stand 31-12-2007

Per balansdatum is de specificatie als volgt:

Stand 31-12-2008

Overlopende passiva AD (algemeen) Overlopende passiva AD (ontv. andere overheden) Overlopende passiva AD (BTW) Overlopende passiva AD (salarissen) Overlopende passiva AD (belastingen) Cambium Boboz

735.325 1.471.392 2.581.576 1.900 34.271 913.003 279.820

259.116 1.664.761 -392.272 44.536 6.204 942.369 191.313

Stand per 31 december

6.017.287

2.716.027

De post overlopende passiva (alg) bestaat uit een post algemene overlopende passiva tot een bedrag ad 259.115 en een bedrag van 1.416.646 aan middelen verkregen van overheden en die per balansdatum nog niet zijn uitgegeven voor het gestelde doel. Hieronder is een overzicht opgenomen van de stand van zaken per de balansdatum De post overlopende passiva AD (salarissen) betreft de te betalen bedragen over de periode 13. De post Sociale zaken is overgegaan naar de gemeenschappelijke regeling.. Voor de overlopende passiva van het Cambium wordt verwezen naar de betreffende jaarrekening. De herschikking van de overlopende post Boboz vloeit voort uit de definitieve jaarcijfers van Boboz. De herschikking van de overlopende post AD (Algemeen) vloeit voort uit de herziening van de voorschriften. In onderstaand overzicht wordt een specificatie gegeven alsmede het mutatieverloop over het jaar 2008 conform het nieuwe BBV. Specificatie overlopende passiva (vooruitontvangen bedragen van andere overheden) Omschrijving regeling Stand Mutaties 01-01-2008 Af Bij ISV 793.745 63.539 Prov. Reg. Kleinstedenbeleid 357.275 357.275 Inburgering Allochtone Vrouwen 47.423 Inburgering Nieuwkomers 108.374 14.972 Inburgering Oudkomers 105.909 105.909 Bos-Project 9.563 9.563 Combinatiefunctie dagopvang 3.514 Onderwijsachterstandenbeleid 120.319 122.170 Inburgering nieuwkomers 157.714 157.714 319.269 Ouderenbeleid Bommelerwaard 3.430 15.035 CJG WMO 64.941 Stimulering woningbouw 186.630 KSB2 68.711 59.547 OCW Kwalificatiegelden 10.260 Pardonregeling 77.067 Totaal 1.471.392 719.616 912.986

166

Stand 31-12-2008 857.283 47.423 - 123.346 3.514 242.489 319.269 11.605 64.941 186.630 9.164 10.260 77.067 1.664.761


Waarborgen en garanties Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden: Categorie Nutsbedrijven Sport Tehuizen Woningexploitatie/woningbouw Overige geldnemers

Aard/ omschrijving div. investeringen div. investeringen bouw zorghuis woningbouw diversen

Oorspronkelijk bedrag 285.841.000 1.220.250 10.360.000 67.298.793 1.490.850

Percentage Boekwaarde 31- Boekwaarde borgstelling 12-2007 31-12-2008 50% 989.700 832.700 100% 301.343 282.308 100% 4.009.710 3.947.028 100% 48.478.727 48.445.450 100% 284.414 278.819

Door de deelname aan het Nationaal Hypotheekgarantiefonds worden de risico's van de gegarandeerde geldleningen aan particulieren afgedekt. De risico's van de verstrekte garanties worden hierdoor landelijk gespreid. Niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen (art 53 BBV) Per de balansdatum is een verplichting becijferd voor betaling van vakantiegelden groot 502.500. Hiervoor is geen voorziening getroffen. Het betreft de opgebouwde rechten aan vakantiegelden over de maanden juni tot en met december 2008. Gebeurtenissen na balansdatum Bij het vaststellen van de jaarrekening van de Sociale Dienst Bommelerwaard zijn als gevolg van de kredietcrisis de dubieuze debiteuren opnieuw gewaardeerd. Dit betekent een hogere bijdrage aan de SDB van 48.155 wat niet meer in de jaarstukken is verwerkt. De Scholengroep Cambium is met terugwerkende kracht per 1 januari 2009 verzelfstandigd. Dit betekent dat de jaarstukken van de SG Cambium vanaf 2009 geen onderdeel meer uitmaken van de jaarstukken van de gemeente.

167

Overzicht verloop reserves 2008 Naam reserve

* Boekwaarde 1-1-2008

Toevoeging

Onttrekking

Bestemming resultaat

1.000

Vermindering Boekwaarde ter dekking 31-12-2008

vorig boekjaar van afschr.

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

ALGEMENE RESERVES Algemene bedrijfsreserve Res. afwikkeling herindeling Res winst verk aand Vitens/Bogromij Algemene reserve grondbedrijf Algemene Reserve Cambium Algemene Reserve Boboz

13.294,4 3.338,6 9,0 2.110,6 3.508,7 3.650,8 676,7

5.884,6 3.127,4

OVERIGE BESTEMMINGSRESERVES Res. communicatiedoeleinden Res. dienstverleningsconcept Res. nivellering taxatiekst.WOZ Res. Automatisering Res. kwaliteit organisatie Res. nivellering BCF Res. cultureel bezit Res. bibliotheek Res. jeugd- en jongerenwerk Res. welzijnsaccommodaties Res. ond/ren/uitbr.buitensp.acc Res. Nieuwbouw Cambium Res. Nieuwbouw gemeentewerf Res. Onderhoud/restauratie monum. Res. Controle milieuwetgeving Res. Beheerplan ond. wegen Res. Vervanging parkeerapparatuur Res. Beheerplan openb.verlichting Res. Beheerplan openb.speelplaats Res. Materieelplan BOR buiten Res. Afdek. stortpl.Ketelsteeg Res. Materieelplan Brandweer Res. Actualisatie bestem. plannen Res. Recreatief. toerist. beleid Res. Inv. sted. vernieuwing Res. Aanleg fietspaden Res. Duurzaam veilig Res. Dekking kapitaallasten Res. Taxatie gem. gebouwen Res. Herstructureringsfonds Res. Liquidatie Huis Brakel Reserve WMO Res. fonds beheer Kloosterwiel Res. overlopende passiva Res. Onderhoud haven Res. Gem. rioleringsplan Overl. Passiva KSB II

13.576,8 84,7 0,0 50,0 1,5 61,6 250,8 37,5 -36,1 24,9 7,7 153,7 525,1 0,0 14,8 182,0 339,0 17,3 14,3 85,5 -10,5 27,8 494,4 298,2 13,9 528,5 273,8 139,9 5.129,8 35,0 629,8 14,9 34,1 25,0 810,3 0,0 0,0 0,0

12.041,0

443,5 140,0 4.112,5 118,7

357,6

2.178,4 1.057,8 81,4

970,4

2,8

651,3

849,7

44 Res. Bovenwijkse voorzieningen 45 Bestemmingsreserve Cambium 46 Bestemmingsreserve Boboz SALDO VAN REKENING

216,8 2.319,1 142,1 79,2

501,9

17,0 2.115,2 4,9 59,0 77,7 370,2 35,8 7,4 807,1

126,5 84,2 212,3

3.595,0 1.881,8 9,0

171,0 171,0

0,0

15.755,0 4.755,2 0,0 2.327,4 4.123,6 3.792,9 755,9

0,0

0,0

0,0

0,0

20.358,2 84,7 0,0 29,7 465,5 0,0 0,0 54,5 2.016,3 29,8 12,8 172,1 895,3 0,0 12,3 189,4 408,2 0,0 0,0 0,0 0,0 112,0 392,7 196,8 18,9 524,7 368,4 2,4 3.880,4 0,0 745,3 0,0 250,0 25,0 896,0 140,0 4.112,5 118,7

1.704,2

5.259,4

20,3 37,9 61,6 250,8 62,8 53,9 59,3

38,3 737,9 17,3 14,3 85,5 116,0 314,0 101,4

5,0 97,7 1.380,9 120,9 232,2

3,8 3,1 137,5 2.630,3 35,0 5,4 14,9 16,3

3.146,0 1.057,8 0,0

81,4

167

467,2

0,0

0,0

1.033,8

47 Saldo van rekening gemeente 48 Saldo van rekening Cambium 49 Saldo van rekening BOBOZ Totaal reserves

ad 1 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen:

ad 2 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 3 doel van de reserve: aard: ontrekkingen: toevoegingen: ad 4 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen:

171,0 292,2 188,1 27.522,50

758,4 91,3 18.775,30

175,0 292,2 9.321,60

171,00

0,00

-4,0 758,4 279,4 37.147,00

* 1.000 Buffer om financiële tegenslagen op te kunnen vangen bufferfunctie ten behoeve van: 123,5 verkoop restgroen 2008 481,0 Nota R&V 2007 diversen 70,0 overheveling van res. Duurzaam veilig iz uitvoering Meidijk 157,0 verkoop Gasthuisstraat 2.164,1 vrijval res dekking kapitaallasten VJN 2008 171,0 resultaatbestemming 2007 10,0 taxatie brandverzekering 30,0 saldo burap 91,8 burap onderwijs 3.298,4 100,0 Nota R&V 2007 iz BCF 368,9 kadernota 2008 4,9 Nota R&V 2007 iz jeugd en jongerenwerk 104,8 VZ voorm. personeel 57,4 VZ voorm. bestuurders 505,7 nieuwbouw gemeentewerf 8,4 VJN 2008 rec Zandkampen 283,9 VJN 2008 Inv. Maatsch. Nut 171,0 VJN 2008 resultaat 2007 276,9 VJN 2008 ICT-plan 1.881,9 Het dekken van de extra kosten die voortvloeien uit de gemeentelijke herindeling per 01-01-1999 inkomensfunctie ten behoeve van: 9,0 Nota R&V 2007 Genereert rentebaten ter compensatie van lagere inkomsten als gevolg van de verkoop van gemeentelijk belang in Vitens/Bogromij inkomensfunctie ten behoeve van: 216,8 verkoop aandelen NUON Buffer om verliezen van toekomstige exploitaties op te kunnen vangen bestedingsfunctie ten behoeve van: 14,0 Dijkzicht 5,5 afgesloten plannen 169,3 Wildeman BC 486,4 Delwijnsestraat 1.029,0 Sarskampseweg 1.704,2 470,9 138,8 410,2 54,8 799,4 44,9 400,1

Heuven Bezemerland Hopland II Middelkampseweg Waluwe I Kosterijen voorbereidingskosten Waalfront

168

ad 5 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 6 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 9 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 10 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen: ad 11 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen: ad 12 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 13 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 14 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 15 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 16 doel van de reserve:

2.319,1 Buffer om financiële tegenslagen op te kunnen vangen bestedingsfunctie ten behoeve van: 142,1 resultaatbestemming 2007

Buffer om financiële tegenslagen op te kunnen vangen bestedingsfunctie ten behoeve van: 79,2 correctie 2007 Egaliseren van de kosten van de uitvoering van de Wet WOZ bestedingsfunctie ten behoeve van: 20,3 kosten inhuur Dekking van de uitvoeringskosten mbt het in 2004 opgestelde I & A plan bestedingsfunctie ten behoeve van: 0,8 kap.lasten 3e burap 1,2 reserve ICT 35,9 samenwerking RR 37,9 501,9 dotatie fonds tlv exploitatie Dekking van financiele verplichtingen voortvloeiend uit sociale regelingen mbt personeelsbeleid bestedingsfunctie ten behoeve van: 36,6 opstellen functieboek 21,7 restant ontwikkelingsbudget 3,3 restant PV 2000 61,6 Dekking van bovenmatige niet compensabele btw bestedingsfunctie ten behoeve van: 250,8 Nota R&V 2007 van ABR Het realiseren van kunst in de gemeente. bestedingsfunctie ten behoeve van: 17,0 iz bouw bedrijfsruimte buitendienst 1% regeling Het realiseren van een nieuwe bibliotheekvoorziening en het tijdelijk instandhouden van de huidige voorziening bestedingsfunctie ten behoeve van: 62,8 kosten Cultuurhus 2008 1.513,6 Nota R&V 2007 344,8 deel rente voorz. Bossche Poort 256,8 verkoopresultaat de Boemel 2.115,2 Realiseren en implementatie van jeugdbeleid bestedingsfunctie ten behoeve van: 4,9 Nota R&V 2007 Instandhouding van welzijnsaccommodaties

169

aard: onttrekkingen:

toevoegingen: ad 17 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 18 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 20 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 21 doel van de reserve: aard:

bestedingsfunctie ten behoeve van: 12,0 kosten onderhoud zwembad 2008 41,9 kosten onderhoud sporthallen 2008 53,9 59,0 van exploitatie onderhoudsbudget 2008 Onderhoud, renovatie en uitbreiding buitensportaccommodaties bestedingsfunctie ten behoeve van: 59,3 onttrekking tbv plan 2008 77,7 storting egalisatiereserve 2008 Realiseren van nieuwbouw Cambium bestedingsfunctie ten behoeve van: 352,0 storting in reserve nieuwbouw Cambium 3,0 idem vlgs 3e burap 15,2 idem vlgs 4e burap 370,2 Nivelleren van te verstrekken subsidies in het kader van monumentenonderhoud bestedingsfunctie ten behoeve van: 38,3 onttrekking tbv de exploitatie 35,8 budgettaire last 2008 Bufferfunctie ivm de afrekening met de provincie Gelderland in het kader van bodemsanering in de gemeente bestedingsfunctie ten behoeve van:

onttrekkingen: toevoegingen ad 22 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 23 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 24 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 25 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 26 doel van de reserve:

7,4 milieukosten bodembeheer 2008 Het nivelleren van de kosten van beheer en onderhoud van tot de openbare wegen behorende verhardingen bestedingsfunctie ten behoeve van: 737,9 werkelijke onderhoudsuitgaven 2008 757,1 storting tlv exploitatie 50,0 Nota R&V 2007 extra storting 807,1 Onderhoud en tijdige vervanging van parkeerapparatuur bestedingsfunctie ten behoeve van: 17,3 Nota R&V 2007 Onderhoud en tijdige vervanging van de openbare verlichting bestedingsfunctie ten behoeve van: 14,3 Nota R&V 2007 Nivellering van de kosten van aanleg en instandhouding van openbare speelplaatsen. bestedingsfunctie ten behoeve van: 85,5 Nota R&V 2007 Egaliseren van de kapitaallasten van investeringen en onderhoud van de buitendienst

170

aard: onttrekkingen:

toevoegingen ad 27 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 28 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 29 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen ad 30 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 31 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 32 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen ad 33 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen ad 34 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen:

bestedingsfunctie ten behoeve van: 107,5 tlv expl. Iz materieelplan 19,0 extra storting 126,5 116,0 onttrekking tgv exploitatie 2008 Afwerken van de voormalige stortplaats aan de Ketelsteeg bestedingsfunctie ten behoeve van: 84,2 batig saldo stortplaats Ketelsteeg 2008 Egalisatie van de lasten en vervanging van materieel van de brandweer bestedingsfunctie ten behoeve van: 314,0 dekking expl. Uitgaven 2008 212,3 storting tlv exploitatie iz materieelplan 2008 Dekking van de kosten van het vervaardigen en herzien van bestemmingsplannen bestedingsfunctie ten behoeve van: 18,8 beb. Kom binnenstad 26,2 best. Pl. Buitengebied 0,6 best. Pl. Binnenstad 55,8 kosten inhuur 2008 101,4 Het bevorderen van de recreatie en toerisme in het algemeen bestedingsfunctie ten behoeve van: 5,0 jaarl. St. tlv exploitatie 2008 Vernieuwing van de stedelijke inrichting bestedingsfunctie ten behoeve van: 3,8 iz verpl. Benz.st.v. Ooijen ISV2 Aanleg van een verkeersveilige fietsverbinding Brakel-Zaltbommel bestedingsfunctie ten behoeve van: 3,1 fietspad Pr. WA-straat 97,7 iz fietspad Brakel-Zbm. Het treffen van verkeersveilige maatregelen 30 km en 60 km bestedingsfunctie ten behoeve van: 17,5 iz duurz. Veilig binnenstad 120,0 Nota R&V 2007 137,5 Verplichte reserve vlgs het BBV te vormen voor investeringen die gedekt worden uit reserves bestedingsfunctie ten behoeve van: 466,2 dekking kap. Lasten 2008 2.164,1 vrijvalnaar ABR Nota R&V 2007 2.630,3 256,5 rentetoevoeging 2008 103,5 verkoop Walderweg 2008/2009 958,1 nieuwbouw gemeentewerf 62,8 Cultuurhus 1.380,9

171

ad 35 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 36 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 37 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 38 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen:

ad 40 doel van de reserve: aard: onttrekkingen:

toevoegingen:

Nivellering van de taxatiekosten van gemeentelijke gebouwen in het kader van afgesloten brandverzekeringen bestedingsfunctie ten behoeve van: 35,0 taxatie brandverzekering Bijdragen verstrekken aan particulieren in het kader van de ontwikkeling van moeilijke woonlocaties bestedingsfunctie ten behoeve van: 5,4 79,6 Waluwe II 15.910m2 20,7 Heuven 4.140m2 20,6 Hopland 4.125m2 120,9 Nog nader te bestemmen middelen inzake de opheffing van de beheerscommissie van Huis Brakel bestedingsfunctie ten behoeve van: 14,9 Nota R&V 2007 WMO Betreft egalisatie van middelen bestedingsfunctie ten behoeve van: 14,0 restant innovatiefonds 0,3 innovatiefonds WMO 2,0 innovatiefonds WMO 16,3 13,2 extra storting iz dec. Circ AU 219,0 storting tlv exploitatie 2008 232,2 Overlopende passiva bestedingsfunctie ten behoeve van: 40,3 verzelfstandiging onderwijs 4,2 onderzoek leerlingenvervoer 93,0 liquidatie muziekschool 12,0 dorpshuis podarwic 10,2 regionaal plan Bommelerwaard NHW 2,4 ruimtelijk onderzoek gasfabriekterrein 20,2 ecologische verbindingszone 2002 104,7 vrachtverkeer dijken 8,3 ondergrondse afvalcontainers 4,4 IPPC restant 5,6 Meerkn EV visie 11,2 energiecoordinator 23,5 energiebesparende maatregelen 1,4 invoering WABO 26,9 Cultuurhistorische waardekaart 15,0 beleidsnota monumenten 7,5 nata cultureel erfgoed 12,0 subs. NRF/MAB monumenten 9,0 kantine 411,8 10,0 leefbaarheid kleine kernen 10,0- invoering WABO 30,0 ruimtelijk onderzoek gasfabriekterrein 37,5 voorverk. Uiterwaarden Brakel en Zuilichem

172

ad 41 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:




ad 46 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 47 doel van de reserve: aard:

13,2 ruimtelijk kader inpass. Glastuinbouw 12,8 aanstellen gebiedsmakelaar 20,0 leefbaarheid nieuwe kernen 10,2 visie op kwaliteit openbare ruimte 40,0 ondergrondse afvalcontainers 12,0 handhavingsplan milieu 32,0 energiebesparende maatregelen 34,1 invoering WABO 32,5 Cultuurhistorische waardekaart 13,2 kantine 20,0 talentscan 9,4 EKD decembercirculaire AU 2008 180,6 EKD rewgio rivierenland 2008 497,5 Dekking van toekomstige onderhoudsuitgaven voor de haven bestedingsfunctie ten behoeve van: 105,0 Nota R&V 2007 35,0 storting tlv exploitatie 20008 140,0 Nivellering van de onderhouds- en vervangingsinvesteringsuitgaven van de riolering bestedingsfunctie ten behoeve van: 3.865,7 van rioleringsplan 246,8 storting tlv exploitatie 2008 4.112,5 Dekking van projecten KSB II bestedingsfunctie ten behoeve van: 9,9 restant budget P4 67,8 restant budget W3 6,0 restant budget W2 7,0 restant budget W1 28,0 restant budget P5 118,7 Dekking van projecten die een bovenwijks karakter hebben bestedingsfunctie ten behoeve van: 2,8 fietspad Middelkampseweg Gameren 232,3 Waluwe I 7.100m2 56,8 Waluwe II 5.850m2 87,7 Heuven 4.150m2 62,2 Hopland 4.125m2 61,9 Wildeman 52.096m2 312,6 Wildeman 1.000m2 6,0 Waluwe II 10.060m2 150,9 Expl. Ovk gebrs. Vos 970,4 Bestemmingsreserve Boboz bestedingsfunctie ten behoeve van: 81,4 corr. 2007 Saldo van rekening Gemeente bestedingsfunctie ten behoeve van:

173

onttrekkingen:

ad 48 doel van de reserve: aard:

onttrekkingen: toevoegingen: ad 49 doel van de reserve: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

171,0 naar ABR resultaatbestemming 2007 4,0 resultaat 2008 175,0 Saldo van rekening Cambium bestedingsfunctie ten behoeve van: 292,2 bestemming resultaat 2007 758,4 resultaat 2008 Saldo van rekening Boboz bestedingsfunctie ten behoeve van: 91,3 bestemming resultaat 2007

174

Overzicht verloop voorzieningen 2008 Naam voorziening

* Boekwaarde 1-1-2008

Toevoeging

Aanwending

VERPL. VERL. EN RISICO'S Vz. Afkooopverplichting TD Vz. Voormalig personeel Vz. Wachtgeldverpl vm bestuurders Vz. Pensioenverpl. vm bestuurders Vz. GB Molenkamp Brakel Vz. GB De Ooiijk Vz. GB Spellewaard II Vz. GB Van Voordenpark Vz. wrm. Oude Tennisvelden Vz. wrm. Dijkzicht Vz. wrm. Waluwe I Vz. wrm. Kosterijen Vz. wrm. Hopland Vz. wrm. Heuven Vz. wrm Bezemerland

2.478,1 89,2 418,2 216,6 534,9 128,3 208,1 0,0 94,1 0,0 35,0 638,7 115,0 0,0 0,0 0,0

3.629,0

1.700,5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

104,8 157,4 71,1 2,5 4,1

149,9 31,6

14,6 1.521,6 2,3 385,6 1.135,3 227,8

2,6 1.420,9 92,3

ONDERHOUDSEGALISATIE Vz. Onderh. buitenk. onderwijs Vz. Onderhoud gem. gebouwen Vz. Riolering Vz. Onderhoud haven Vz. Onderhoud begraafplaats Vz. BOBOZ Vz. Onderhoud Cambium

5.508,3 86,9 5,0 3.865,7 105,0 310,5 66,7 1.068,5

690,6 78,3 481,8

5.169,4

16 17 18 19 20 21 22

DERDEN BEKLEMDE MIDDELEN Vz. Art. 12 algemene afwikkeling Vz. Art. 12 restaratie stadsmuur Vz. Art. 12 Baggeren watergangen Vz. Art. 12 Pomphuizen Vz. Art. 12 Sporthal Vz. Art. 12 Cult centrum Porterij Vz. Art. 12 Afdekken vm stortplaats Vz. Bijzondere noden (legaten) Vz. Overig Cambium Vz. Overig BOBOZ Totaal voorzieningen

1.671,6 566,8 0,0 216,7 8,2 161,1 36,7 171,6 33,2 448,1 29,2 9.658,0

150,3 8,2

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

ad 1 doel van de voorziening: aard: ontrekkingen: toevoegingen: ad 2 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 3 doel van de voorziening: aard:

Vrijval tgv rekening baten/lasten

Boekwaarde 31-12-2008

89,2 89,2

4.317,4 0,0 373,1 342,4 606,0 129,1 210,7 0,0 96,0 0,0 47,0 739,4 25,0 385,6 1.135,3 227,8

0,0

1.029,5 165,2 0,0 0,0 0,0 419,4 69,9 375,0

0,0

1.167,4 4,6 0,0 146,3 0,0 161,1 36,7 171,6 28,1 595,3 23,7 6.514,3

1,7 1,5

1,9

127,3 3,2

486,8 3.865,7 105,0 18,4 693,5 654,5 570,4 70,4 8,2

0,4 147,2 -5,5 4.469,9

5,5

7.524,4

1.000

89,2

0,0

* 1.000 Ontvangen afkoopsom ter dekking van kosten vm personeel Techn. Dienst Bommelerwaard bestedingsfunctie ten behoeve van: 89,2 Nota R&V 2007 vrijval tgv exploitatie Dekking van de uitkeringskosten van een voormalig parkeerwachter bestedingsfunctie ten behoeve van: 149,9 wachtgeldverplichtingen en salariskosten vm prtdoneel 104,8 Nota R&V 2007 vrijval tgv exploitatie Dekking van de wachtgeldverplichtingen aan gewezen wethouders bestedingsfunctie ten behoeve van:

175

onttrekkingen: toevoegingen:

ad 4 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 5 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 6 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 8 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 10 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 11 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

ad 12 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 13 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 14 doel van de voorziening:

31,6 wachtgeldverplichtingen vm wethouders 100,0 toevoeging tlv exploitatie 57,4 extra toevoeging vlgs Nota R&V 2007 157,4 Dekking van de pensioenverplichtingen aan gewezen wethouders bestedingsfunctie ten behoeve van: - onttrekking wegens pensioenverplichting 49,7 toevoeging tlv exploitatie 21,4 rentetoevoeging 2008 71,1 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Molenkamp Brakel bestedingsfunctie ten behoeve van: 1,7 explitatietekort 2008 2,5 toevoeging tlv exploitatie Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex de Ooijk bestedingsfunctie ten behoeve van: 1,5 saldo 2008 4,1 rentetoevoeging 2008 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex v. Voordenpark bestedingsfunctie ten behoeve van: 1,9 rentetoevoeging 2008 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Dijkzicht bestedingsfunctie ten behoeve van: 2,6 exploitatietekort 2008 0,7 rentetoevoeging 2008 13,9 storting t.l.v. exploitatie 14,6 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Waluwe I bestedingsfunctie ten behoeve van: 1.420,9 exploitatietekort 2008 12,8 rentetoevoeging 2008 1.508,8 t.l.v. exploitatie 2008 1.521,6 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Kosterijen bestedingsfunctie ten behoeve van: 92,3 exploitatietekort 2008 92,3 2,3 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Hopland bestedingsfunctie ten behoeve van: 385,6 t.l.v. exploitatie 2008 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Heuven

176

aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 15 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 16 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 17 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen:

toevoegingen: ad 18 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 19 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 20 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 21 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 22 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 23 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen:

bestedingsfunctie ten behoeve van: 1.135,3 t.l.v. exploitatie 2008 Bestrijding van de kosten van nog uit te voeren werkzaamheden van het afgesloten complex Bezemerland bestedingsfunctie ten behoeve van: 227,8 t.l.v. exploitatie 2008 Dekking van de onderhoudskosten buitenkant onderwijsvoorzieningen, op basis van Meerjarige onderhoudsplannen bestedingsfunctie ten behoeve van: 78,3 jaarlijkse storting Dekking van onderhoudsuitgaven van gemeentelijke gebouwen op basis van een meerjarig onderhoudsplan bestedingsfunctie ten behoeve van: 428,8 onderhoud volgens plan 2008 58,0 tbv stadsmuren 486,8 481,8 Nivellering van de onderhouds- en vervangingsinvesteringsuitgaven van de riolering bestedingsfunctie ten behoeve van: 3.865,7 is reserve geowrden volgens voorschrift Betreft een 20-jarige onderhoudsyclus van de haven met als doel de natuurlijke haven op een juiste diepte te houden bestedingsfunctie ten behoeve van: 105,0 Naar reserve haven dekking van de jaarlijkse onderhoudskosten ten laste van de ontvangen afkoopsommen onderhoud graven. bestedingsfunctie ten behoeve van: 18,4 tbv onderhoud 2008 127,2 storting t.l.v. exploitatie Betreft de door de gemeente aan de bestuurscommissie BOBOZ overgedragen onderwijsmiddelen bestedings- ten behoeve functie van: 3,2 Egalisatie van de grootonderhoudskosten Cambium bestedings- ten behoeve functie van: 693,5 toevoeging aan exploitatie wegens vrijval Ontvangen rijksgelden art 12 Afwikkelingsverschillen bestedingsfunctie ten behoeve van: 452,5 kr.nieuwbouw bedrijfsruimte 10,5 afrek verv. Hekwerkwaterl. haven 107,4 restauratie stadsmuur 570,4

177

toevoegingen: ad 25 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 26 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 30 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 31 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen: ad 32 doel van de voorziening: aard: onttrekkingen: toevoegingen:

8,2 toevoeging aan art 12 pomphuizen Ontvangen rijksgelden art 12 tbv het baggeren van watergangen bestedingsfunctie ten behoeve van: 70,4 baggeren watergangen welke over gaan naar Waterschap 70,4 Ontvangen rijksgelden art 12 tbv achterstallig onderhoud van pomphuizen riolering bestedingsfunctie ten behoeve van: 8,2 overboeking naar afw. Verschillen art 12 Het ledigen van bijzondere noden bestedingsfunctie ten behoeve van: 5,5 uitgaven legatenfonds 0,4 toevoeging 2008 Uitvoering van CAO-afspraken mbt spaarverlof en flexibele BAPO bestedings- ten behoeve functie van: 147,2 toevoeging uit exploitatie voorziening overig BOBOZ (vz BAPO en personele verplichtingen) bestedings- ten behoeve van: functie 5,5- mutatie 2008

178

179

LASTEN

Rekening

Begroting

wijzigingen

Begroting

Rekening

2007

2008

2008

2008

2008

Omschrijving

primitief

totaal

Programma's 2.3.1.

Bestuur en Organisatie

2.269.398

2.383.956

169.144

2.553.100

2.591.020

2.3.2.

Communicatie en Publiekszaken

2.464.654

2.300.634

282.981

2.583.615

3.049.931

2.3.3.

Openbare Orde en Veiligheid

2.337.660

2.179.759

644.602

2.824.361

2.457.165

2.4.1.

Werk en Inkomen

5.358.465

5.507.404

4.301.996

9.809.400

9.074.511

2.4.2.

Maatschappelijke Zorg

4.752.063

4.353.826

720.253

5.074.079

4.675.839

2.4.3.

Economie en Werkgelegenheid

19.774.299

571.477

2.636.897

3.208.374

11.228.371

2.5.1.

Cultuur

2.763.791

2.309.163

2.434.533

4.743.696

3.419.849

2.5.2.

Sport

1.103.301

1.098.883

127.141

1.226.024

1.261.231

17.710.142

14.797.205

3.542.829

18.340.034

18.311.793

1.357.243

936.743

591.116

1.527.859

1.331.407

19.255.567

2.444.851

10.173.295

12.618.146

11.932.278

2.5.3.

Onderwijs

2.5.4.

Welzijn

2.6.1.

Ruimte en Wonen

2.6.2.

Verkeer en Openbare Ruimte

5.642.475

8.584.199

-352.282

8.231.917

10.769.891

2.6.3.

Milieu

5.551.000

3.347.368

2.577.599

5.924.967

5.591.679

90.340.058

50.815.468

27.850.104

78.665.572

85.694.966

1.001.213

464.972

832.313

1.297.285

538.993

91.341.271

51.280.440

28.682.417

79.962.857

86.233.960

TOTAAL PROGRAMMA'S 3.

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN TOTAAL Geconsolideerd saldo voor winstbestemming

3.489.480

647.278-

1.527.525

880.247

9.776.748

2.838.140

852.002-

1.684.514

832.512

8.931.084

Winstbestemming waarvoor reeds besluitvroming heeft plaatsgevonden Geconsolideerd saldo gecon. Saldo ter nadere besluitvroming

651.340

204.724

-156.989

47.735

845.664

waarvan: saldo Gemeente Gemeente

171.010

356

-6.750

-6.394

-3.987

saldo Cambium Cambium

292.181

204.368

-241.455

-37.087

758.435

saldo BOBOZ BOBOZ

188.149

0

91.216

91.216

91.216

94.830.751

50.633.162

30.209.942

80.843.104

96.010.708

TOTAAL

180

BATEN

Rekening

Begroting

wijzigingen

Begroting

Rekening

2007

2008

2008

2008

2008

Omschrijving

primitief

totaal

Programma's 2.3.1.

Bestuur en Organisatie

2.3.2.


2.3.3.


2.4.1.

Werk en Inkomen

2.4.2.

Maatschappelijke Zorg

2.4.3.


2.5.1.

Cultuur

2.5.2.

Sport

2.5.3.

Onderwijs

2.5.4.

Welzijn

2.6.1.

Ruimte en Wonen

2.558

0

4.445

4.445

5.880

1.735.667

1.391.894

717.747

2.109.641

2.102.105

94.252

29.519

335.281

364.800

178.736

3.871.843

3.711.857

4.115.869

7.827.726

7.419.954

564.703

117.593

551.070

668.663

706.324

20.369.373

381.859

2.605.685

2.987.544

10.232.801

959.010

178.905

3.619.214

3.798.119

3.248.035

255.281

155.200

77.400

232.600

209.002

14.825.688

11.528.992

3.419.878

14.948.870

15.695.618

545.802

199.595

579.036

778.631

544.844

20.307.827

654.728

11.868.167

12.522.895

12.965.302

2.6.2.

Verkeer en Openbare Ruimte

1.442.861

3.866.380

-2.043.052

1.823.328

6.428.830

2.6.3.

Milieu

4.780.575

2.285.131

2.586.319

4.871.450

8.758.342

TOTAAL PROGRAMMA'S

69.755.440

24.501.653

28.437.059

52.938.712

68.495.774

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

25.075.311

26.131.509

1.772.883

27.904.392

27.514.934

TOTAAL

94.830.751

50.633.162

30.209.942

80.843.104

96.010.708

72.013.762

54.117.159

7.861.457

61.978.616

94.830.751

TOTAAL

181

Recapitulatie Overzicht Baten en Lasten Grootboek

LASTEN

nummer/ Econ. Cat.

Rekening 2007

Omschrijving

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

Bestuur en Organisatie 510

Algemeen Bestuur

511

Dagelijks bestuur

512

Bestuurlijke Samenwerking

565.333

519.321

4.420

523.741

668.436

1.118.444

901.143

63.785

964.928

1.166.709

10.890

191.499

100.939

292.438

165.620

514

Bezwaar en Beroep

230.132

213.573

0

213.573

243.000

515

Bestuurlijke Beleidsplanning en Coördinatie

344.599

558.420

0

558.420

347.255

2.269.398

2.383.956

169.144

2.553.100

2.591.020

Totaal 2.3.1. Bestuur en Organisatie Communicatie en Publiekszaken 311

Integrale handhaving

330

Bouw- en woningtoezicht

513

Communicatie

516

Burgerzaken

Totaal 2.3.2. Communicatie en Publiekszaken

3.038

21.188

0

21.188

31.723

1.155.283

969.655

202.400

1.172.055

1.637.006

481.995

547.605

29.000

576.605

535.025

824.338

762.186

51.581

813.767

846.177

2.464.654

2.300.634

282.981

2.583.615

3.049.931

820.435

801.220

395.192

1.196.412

784.125

1.517.225

1.378.539

249.410

1.627.949

1.673.041

2.337.660

2.179.759

644.602

2.824.361

2.457.165

0

650

0 15.675

Openbare Orde en Veiligheid 310


312

Brandweer

Totaal 2.3.3. Openbare Orde en Veiligheid Werk en Inkomen 150

Inkomensvoorziening

15.584

650

151

Inkomensondersteuning

27.536

116.185

0

116.185

152

Arbeidsmarktbeleid en soc. Activering

8.974

3.000

-3.000

0

0

153

Arbeidsmarktbeleid ESF

234.952

17.612

21.788

39.400

15.032

154

Sociale Zaken

5.071.419

5.369.957

4.283.208

9.653.165

9.043.804

5.358.465

5.507.404

4.301.996

9.809.400

9.074.511

254.838

285.043

-3.986

281.057

279.809

Totaal 2.4.1. Werk en Inkomen Maatschappelijke Zorg 110

Algemeen Maatschappelijk Werk

111

Ouderen

115

Volksgezondheid

116

Gehandicapten

118

Wet Maatsch. Ondersteuning

Totaal 2.4.2. Maatschappelijke Zorg

245.842

168.840

109.777

278.617

272.688

1.377.479

619.118

554.252

1.173.370

989.752

0

4.000

-4.000

0

0

2.873.904

3.276.825

64.210

3.341.035

3.133.589

4.752.063

4.353.826

720.253

5.074.079

4.675.839

183.294

176.943

33.577

210.520

192.763

Economie en Werkgelegenheid 171

Recreatie en toerisme

390

Markten

51.909

63.680

457

64.137

64.863

391

Economische Zaken

25.811

50.531

26.454

76.985

67.409

672

Grondexpl. Bedrijventerreinen

19.513.285

280.323

2.576.409

2.856.732

10.903.336

19.774.299

571.477

2.636.897

3.208.374

11.228.371

917.385

520.007

1.774.241

2.294.248

1.019.380

Totaal 2.4.3. Economie en Werkgelegenheid Cultuur 170

Monumenten

173

Bibliotheken

348.100

366.872

54.762

421.634

414.521

174

Muziek

185.076

147.758

86.188

233.946

224.413

175

Kunst

36.183

43.868

12.905

56.773

39.441

176

Cultuur

1.112.779

1.230.658

312.921

1.543.579

1.570.078

182

TOTAAL


BATEN

nummer/

Rekening 2007

Econ. Cat.

Omschrijving

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

Bestuur en Organisatie 510

Algemeen Bestuur

511

Dagelijks bestuur

512

Bestuurlijke Samenwerking

0

0

4.445

4.445

5.000

2.558

0

0

0

880

0

4.445

4.445

5.880

1.252.776

1.031.993

592.400

1.624.393

1.617.336

1.150

1.293

0

1.293

1.150

0

514

Bezwaar en Beroep

0

515

Bestuurlijke Beleidsplanning en Coördinatie

0

Totaal 2.3.1. Bestuur en Organisatie

2.558

Communicatie en Publiekszaken 311

Integrale handhaving

330

Bouw- en woningtoezicht

513

Communicatie

516

Burgerzaken

Totaal 2.3.2. Communicatie en Publiekszaken

0

481.741

358.608

125.347

483.955

483.619

1.735.667

1.391.894

717.747

2.109.641

2.102.105

328.126

344.340

157.955

Openbare Orde en Veiligheid 310


16.219

16.214

312

Brandweer

78.033

13.305

7.155

20.460

20.780

94.252

29.519

335.281

364.800

178.736

-40.515

650

0

650

0

228.757

17.612

67.288

84.900

84.861

3.683.601

3.693.595

4.048.581

7.742.176

7.335.093

3.871.843

3.711.857

4.115.869

7.827.726

7.419.954

Totaal 2.3.3. Openbare Orde en Veiligheid Werk en Inkomen 150

Inkomensvoorziening

151

Inkomensondersteuning

0

152

Arbeidsmarktbeleid en soc. Activering

0

153

Arbeidsmarktbeleid ESF

154

Sociale Zaken

Totaal 2.4.1. Werk en Inkomen Maatschappelijke Zorg 110

Algemeen Maatschappelijk Werk

111

Ouderen

115

Volksgezondheid

116

Gehandicapten

118

Wet Maatsch. Ondersteuning

Totaal 2.4.2. Maatschappelijke Zorg

0 41.433

0

70.000

70.000

55.035

392.488

9.000

373.510

382.510

387.898

130.782

108.593

107.560

216.153

263.391

564.703

117.593

551.070

668.663

706.324

53.488

9.800

29.902

39.702

63.736

0

Economie en Werkgelegenheid 171

Recreatie en toerisme

390

Markten

32.013

36.036

-2.376

33.660

33.108

391

Economische Zaken

55.729

55.700

1.750

57.450

57.479

672

Grondexpl. Bedrijventerreinen

20.228.143

280.323

2.576.409

2.856.732

10.078.478

20.369.373

381.859

2.605.685

2.987.544

10.232.801

Monumenten

601.923

705

1.569.176

1.569.881

536.270 14.422

Totaal 2.4.3. Economie en Werkgelegenheid Cultuur 170 173

Bibliotheken

35.890

14.600

0

14.600

174

Muziek

0

4.000

-4.000

0

0

175

Kunst

0

0

0

0

17.000

176

Cultuur

156.929

159.600

346.877

506.477

413.074

183

TOTAAL


LASTEN

nummer/ Econ. Cat. 673

Rekening 2007

Omschrijving Grondexploitatie culturele projecten

Totaal 2.5.1. Cultuur

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

164.268

0

193.516

193.516

152.016

2.763.791

2.309.163

2.434.533

4.743.696

3.419.849

1.103.301

1.098.883

127.141

1.226.024

1.261.231

1.103.301

1.098.883

127.141

1.226.024

1.261.231

2.582.632

57.816

3.223.470

3.281.286

3.281.307

11.581.697

10.907.964

336.952

11.244.916

11.307.265

Sport 172

Sport en Recreatie

Totaal 2.5.2. Sport Onderwijs 130

Openbaar Primair Onderwijs

131

Openbaar Voortgezet Onderwijs

132

Huisvesting Onderwijs

1.782.080

1.946.738

-46.492

1.900.246

1.957.851

133

Aanvullende Onderwijszaken

1.763.733

1.884.687

28.899

1.913.586

1.765.370

17.710.142

14.797.205

3.542.829

18.340.034

18.311.793

Jongeren

218.868

272.795

77.408

350.203

309.313

219.696

253.112

163.907

417.019

207.336

21.735

27.974

3.567

31.541

52.065

Totaal 2.5.3. Onderwijs Welzijn 112 113

Minderhedenbeleid

114

Vrijwilligers

117

Kleine Steden Beleid

668.516

155.895

346.642

502.537

535.023

134

Kinderopvang

228.428

226.967

-408

226.559

227.670

1.357.243

936.743

591.116

1.527.859

1.331.407

Totaal 2.5.4. Welzijn Ruimte en Wonen 331

Volkshuisvesting

1.256.654

520.401

1.817.829

2.338.230

1.260.111

332

Ruimtelijke Ordening

944.599

957.113

433.778

1.390.891

1.082.478

611

Belastingen (WOZ)

471.782

498.999

-12.779

486.220

481.662

650

Grondzaken

671

Grondexploitatie woningbouw

Totaal 2.6.1. Ruimte en Wonen

1.022.675

425.962

151.184

577.146

1.004.325

15.559.857

42.376

7.783.283

7.825.659

8.103.702

19.255.567

2.444.851

10.173.295

12.618.146

11.932.278

2.578.732

Verkeer en Openbare Ruimte 350

Wegen

2.448.700

4.946.080

-2.454.608

2.491.472

351

Water

85.246

70.773

185.935

256.708

162.023

352

Groen

1.048.122

1.087.497

99.458

1.186.955

1.118.639

1.357.607

1.667.917

1.800.770

3.468.687

6.126.456

120.154

169.210

6.218

175.428

157.006

353

Mobiliteit

354

Speelplaatsen

372

Lijkbezorging

Totaal 2.6.2. Verkeer en Openbare Ruimte

582.646

642.722

9.945

652.667

627.034

5.642.475

8.584.199

-352.282

8.231.917

10.769.891

2.564.841

3.630.577

3.450.923

Milieu 370

Milieu

3.251.910

1.065.736

371

Riolering

2.299.090

2.281.632

12.758

2.294.390

2.140.756

5.551.000

3.347.368

2.577.599

5.924.967

5.591.679

32.346

39.508

0

39.508

47.111

964.582

417.359

837.313

1.254.672

488.549

4.285

8.105

-5.000

3.105

3.333

1.001.213

464.972

832.313

1.297.285

538.993

Totaal 2.6.3. Milieu Algemene Financiële Middelen 610

Belastingen

620

Algemene Financiële middelen

630

Financiering

Totaal 3.

Algemene Financiële Middelen

184

TOTAAL


BATEN

nummer/

2007

Econ. Cat. 673

Rekening

Omschrijving Grondexploitatie culturele projecten

Totaal 2.5.1. Cultuur

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

164.268

0

1.707.161

1.707.161

2.267.268

959.010

178.905

3.619.214

3.798.119

3.248.035

255.281

155.200

77.400

232.600

209.002

255.281

155.200

77.400

232.600

209.002

2.702.966

0

3.258.981

3.258.981

3.258.981

11.871.158

11.111.273

95.497

11.206.770

12.052.398

Sport 172

Sport en Recreatie

Totaal 2.5.2. Sport Onderwijs 130

Openbaar Primair Onderwijs

131

Openbaar Voortgezet Onderwijs

132

Huisvesting Onderwijs

133

Aanvullende Onderwijszaken

Totaal 2.5.3. Onderwijs

14.299

24.896

6.754

31.650

32.943

237.265

392.823

58.646

451.469

351.296

14.825.688

11.528.992

3.419.878

14.948.870

15.695.618

13.374

18.600

-13.090

5.510

510

135.961

156.895

195.542

352.437

162.930

360.353

0

399.384

399.384

362.275

23.711

24.100

-2.800

21.300

19.130

545.802

199.595

579.036

778.631

544.844

1.332.733

Welzijn 112

Jongeren

113

Minderhedenbeleid

114

Vrijwilligers

117

Kleine Steden Beleid

134

Kinderopvang

Totaal 2.5.4. Welzijn

12.403

Ruimte en Wonen 331

Volkshuisvesting

1.485.050

408.130

1.581.323

1.989.453

332

Ruimtelijke Ordening

165.835

10.257

591.866

602.123

550.621

611

Belastingen (WOZ)

111.915

116.265

-4.265

112.000

116.956

650

Grondzaken

671

Grondexploitatie woningbouw

Totaal 2.6.1. Ruimte en Wonen

1.162.079

77.700

1.680.083

1.757.783

962.672

17.382.948

42.376

8.019.160

8.061.536

10.002.319

20.307.827

654.728

11.868.167

12.522.895

12.965.302

Verkeer en Openbare Ruimte 350

Wegen

80.504

2.574.528

-2.548.165

26.363

145.384

351

Water

61.434

52.800

281.926

334.726

256.959

352

Groen

362

749

0

749

5.305

917.617

826.371

222.667

1.049.038

5.576.783

7.034

7.034

0

7.034

7.034

353

Mobiliteit

354

Speelplaatsen

372

Lijkbezorging

Totaal 2.6.2. Verkeer en Openbare Ruimte

375.910

404.898

520

405.418

437.365

1.442.861

3.866.380

-2.043.052

1.823.328

6.428.830

2.573.561

2.577.060

2.505.122

Milieu 370

Milieu

2.481.485

3.499

371

Riolering

2.299.090

2.281.632

12.758

2.294.390

6.253.220

4.780.575

2.285.131

2.586.319

4.871.450

8.758.342

4.148.596

4.682.359

-259.912

4.422.447

4.387.441

19.452.818

19.953.091

1.329.667

21.282.758

20.912.764

1.473.897

1.496.059

703.128

2.199.187

2.214.728

25.075.311

26.131.509

1.772.883

27.904.392

27.514.934

Totaal 2.6.3. Milieu Algemene Financiële Middelen 610

Belastingen

620


630

Financiering

Totaal 3.

Algemene Financiële Middelen

185

TOTAAL


LASTEN

nummer/ Econ. Cat.

2007 Omschrijving

TOTAAL EXPLOITATIELASTEN resultaat

Rekening

RESULTAAT VOOR WINSTBESTEMMING

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

91.341.271 3.489.480

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

51.280.440

28.682.417

79.962.857

86.233.960

-647.278

1.527.525

880.247

9.776.748

2.893.781

8.372.789

11.266.570

17.875.453

204.724

156.989-

620.15

TOEVOEGING AAN RESERVES

620.10.05

SALDO NA WINSTBESTEMMING

651.340

Gemeente

171.010

356

-6.750

-6.394

-3.987

Cambium

292.181

204.368

-241.455

-37.087

758.435

BOBOZ

188.149

0

91.216

91.216

91.216

94.830.749

50.633.162

30.209.942

80.843.104

96.010.708

TOTAAL

8.336.785

186

47.735

845.664

TOTAAL


BATEN

nummer/ Econ. Cat.

2007 Omschrijving

TOTAAL EXPLOITATIEBATEN

reserves

TOTAAL

Rekening

ONTTREKKING AAN RESERVES

Begroting

wijzigingen

2008

2008

primitief

94.830.751

50.633.162

Begroting

Rekening

2008

2008

totaal

30.209.942

80.843.104

96.010.708

5.498.647

3.745.783

6.688.274

10.434.057

8.944.369

94.830.751

50.633.162

30.209.942

80.843.104

96.010.708

187

TOTAAL

188

Toelichting programmarekening 2008

189

Inleiding In dit hoofdstuk wordt kort het geconsolideerde resultaat van de jaarrekening 2008 gepresenteerd en toegelicht (paragraaf 1). Daarna wordt in paragraaf 2 uitgebreid stilgestaan bij de opbouw van het resultaat per programma. Voor een deel wordt in deze paragraaf terug gegrepen op de financiële toelichtingen en analyses uit de programmatoelichting, met dien verstande dat nu de financiële rechtmatigheid centraal staat. Tot slot wordt aangegeven in hoeverre de geconstateerde afwijkingen structureel, dan wel incidenteel van aard zijn. Rekeningresultaat 2008 Het resultaat van de jaarrekening is feitelijk opgebouwd uit drie elementen: het resultaat van respectievelijk de gemeente, de bestuurscommissie Cambium en de bestuurscommissie BOBOZ . Met de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is er een onderscheid gemaakt tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming (mutaties reserve). Hieruit blijkt, exclusief mutaties reserves, een voordeel van 9.776.748 en na winstbestemming een voordeel van 845.664 . Rekeningresultaat Gemeente excl. Bestuurscommisies Bestuurscommissie Cambium Bestuurscommissie BOBOZ Resultaat voor winstbestemming

8.927.097 758.435 91.216 9.776.748

Winstbestemming gemeenten

8.931.084

Resultaat na winstbestemming

845.664

Dit laatste resultaat is nog te verdelen in drie afzonderlijke resultaten: Cambium ( 758.435) BOBOZ ( 91.216) Gemeente (- 3.987) Het verschil tussen resultaat voor winstbestemming en resultaat na winstbestemming wordt verklaard door mutaties en reserves waar al besluitvorming over genomen is dan wel waar een bestendige gedragslijn wordt gevolgd.

190

Hieronder treft u het resultaat per programma aan

Omschrijving

Begroting 2008

Rekening 2008

Verschil (= voordeliger)

2.6.2 Verkeer en Openbare Ruimte

6.408.589

4.341.060

2.6.3 Milieu

1.053.517

-3.166.663

25.726.860

17.199.192

-36.485 -473.852 181.131 327.117 435.901 -774.740 773.763 -58.805 774.989 -37.335 1.128.275 2.067.529 4.220.180 8.527.668


-26.619.857

-26.975.940

-356.083

Saldo voor winstbestemming

892.997

9.776.748

8.171.585

Mutaties in reserve cf besluitvorming

838.868

8.931.084

7.815.502

47.735

845.664

797.929

2.3.1 Bestuur en Organisatie

2.548.655

2.585.140

473.974

947.826

2.3.3 Openbare Orde en Veiligheid

2.459.561

2.278.430

2.4.1 Werk en Inkomen

1.981.674

1.654.557

2.4.2 Maatschappelijke Zorg

4.405.416

3.969.515

2.3.2 Communicatie en Publiekszaken

2.4.3 Economie en Werkgelegenheid

220.830

995.570

2.5.1 Cultuur

945.577

171.814

2.5.2 Sport 2.5.3 Onderwijs 2.5.4 Welzijn 2.6.1 Ruimte en Wonen

Totaal programma's

Resultaat inclusief consolidatie

993.424

1.052.229

3.391.164

2.616.175

749.228

786.563

95.251

-1.033.024

Bij het opstellen van de begroting 2008 (exclusief bestuurscommissies) werd het begroot saldo, e becijferd op 356. Gedurende het afgelopen jaar is het saldo bijgesteld zodat bij de 4 bestuursrapportage het saldo uitkwam op 1.700 ; gedurende de laatste maanden is het gewijzigd tot uiteindelijk - 6.394. Rekeningresultaat Bestuurscommissie Cambium Bestuurscommissie BOBOZ Gemeente Te analyseren resultaat

Begroting 37.08791.216 6.39447.734

191

Rekening 758.435 91.216 3.987845.664

Saldo 795.522 2.407 797.929

Financiële rechtmatigheid en structureel versus incidenteel In deze paragraaf laten we in “vogelvlucht” nogmaals kort de belangrijkste financiële verschillen de revue passeren. Dit ten behoeve van enerzijds de controle op de begrotingsrechtmatigheid (art. 28 BBV) en anderzijds de aard van de geconstateerde effecten. Structureel of incidenteel. We laten hierbij de afwijkingen die verband houden met mutaties in reserves en voorzieningen buiten de analyse. Voor de rekening als geheel zijn deze immers budgettair neutraal. Omdat wij nog geen vastgesteld beleid met betrekking tot begrotingsrechtmatigheid hebben, gebruiken we bij onze beoordeling de criteria, zoals die door het Platform Rechtmatigheid gehanteerd worden. In het vervolg van deze paragraaf analyseren wij per programma of er sprake is van financiële onrechtmatigheden en of de afwijkingen incidenteel (I) dan wel structureel (S) zijn.

192

2.3.1. Bestuur en Organisatie Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

2.591.020

2007 321.622

2008 37.920

4.445

5.880

3.322

1.435

164.699

2.548.655

2.585.140

318.300

36.485

0

0

0

0

0

0

2.383.956

164.699

2.548.655

2.585.140

318.300

36.485

Totaal lasten

2007 2.269.398

2.383.956

169.144

2.553.100

Totaal baten

2.558

0

4.445

2.266.840

2.383.956

Mutaties reserves (:onttrekking, + :toevoeging)

0

Resultaat na bestemming

2.266.840

Resultaat voor bestemming (- :voordelig, + :nadelig)

Rekening

Verschillenanalyse 36.500 negatief. Deze afwijking wordt veroorzaakt door de Het resultaat na bestemming is afrekening van Regio Rivierenland (voordeel 63.000. De oorzaken van dit voordeel zijn: niet ingevulde vacatures vanwege de voorgenomen verzelfstandiging van de AVRI, BTW afwikkeling, het niet benutten van de post onvoorzien en het renteresultaat. Nadelen zijn er in de doorbelasting van uren ( 73.700), voornamelijk veroorzaakt door een verschuiven van indirecte uren naar directe uren binnen dit programma. De overschrijding op de representatiekosten ( 17.500) wordt veroorzaakt door: meerkosten nieuwjaarsreceptie, de noodzaak tot huren representatieve ruimten tijdens verbouwing van het stadhuis en incidenteel door het organiseren van het brugfeest, bestuurskrachtmeting en de enquête van publiekszaken. Voordeel Afrekening Regio Rivierenland 2008

Nadeel

63.000

I

Representatiekosten

17.500

S/I

Doorbelasting uren

73.700

I

8.300

I

Overigen Totaal

63.000

99.500

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Bestuur en Organisatie” heeft een overschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen zijn voor de rechtmatigheidanalyse niet interessant. De overschrijding op het budget voor representatiekosten hebben zich voor een deel aan het einde van het jaar gemanifesteerd en passen als zodanig binnen het beleid en worden als zodanig als rechtmatig aangemerkt.

193

2.3.2. Communicatie en Publiekszaken Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

2.464.654

2.300.634

282.981

2.583.615

3.049.931

2007 585.277

Totaal baten

1.735.667

1.391.894

717.747

2.109.641

2.102.105

366.438

-7.536


728.987

908.740

-434.766

473.974

947.826

218.839

473.852

Mutaties reserves (- :onttrekking, + :toevoeging)

0

-19.000

0

-19.000

-10.000

-19.000

9.000

728.987

889.740

-434.766

454.974

937.826

199.839

482.852


2008 466.316

Verschillenanalyse

Het resultaat na bestemming bedraagt 482.900 nadelig. Dit wordt veroorzaakt door een hogere doorbelasting op interne kosten (uren); de overige verschillen zijn te verwaarlozen. De hogere doorbelasting wordt geheel verklaard door de inzet van extra menskracht (inhuur) op het onderdeel “bouwen”. In 2008 zijn veel extra bouwaanvragen ontvangen en behandeld. Hiervoor zijn extra legesinkomsten gegenereerd. De inkomsten raming is hiervoor bijgesteld. De extra lasten die gemaakt worden voor de inhuur zijn weliswaar bij geraamd op de kostenplaats, maar de urenraming – zichtbaar in dit programma – is niet bijgesteld. Voordeel Doorbelasting uren Overigen Totaal

Nadeel 482.100

I

700

I

482.800

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Communicatie en Publiekszaken” kent een overschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Zoals uit de bovenstaande tabel blijkt worden de overschrijdingen voor het overgrote deel veroorzaakt door de hogere uurverantwoording. Uit het bovenstaande blijkt dat er geen sprake is van meerkosten maar van een andere toerekening aan dit programma. Als zodanig past deze overschrijding binnen het bestaand beleid en wordt daarom als rechtmatig aangemerkt.

194

2.3.3 Openbare orde en veiligheid Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

2008

Totaal lasten

2.337.660

2.179.759

644.602

2.824.361

2.457.165

2007 119.505

Totaal baten

94.252

29.519

335.281

364.800

178.736

84.484

-186.065

2.243.408

2.150.240

309.321

2.459.561

2.278.430

35.022

-181.131

Resultaat voor bestemming (- :voordelig, + :nadelig) Mutaties reserves (- :onttrekking, + :toevoeging) Resultaat na bestemming

2008 -367.196

84.984

-88.476

0

-88.476

-56.338

-173.460

32.138

2.328.392

2.061.764

309.321

2.371.085

2.222.092

-138.438

-148.993

Verschillenanalyse Het resultaat na winstbestemming is 149.000 (voordelig). De reden van dit voordeel is lagere interne 90.600), voornamelijk veroorzaakt op het onderdeel APV. Voor het doorbelasting (voordeel vormgeven van het additioneel toezicht is medewerking van de politieorganisatie noodzakelijk. De politieorganisatie is bereid deze medewerking te verlenen. Helaas bleek het organisatorisch niet mogelijk het additioneel toezicht al in 2008 in te voeren, (voordeel 57.000), de afrekening van de brandweer Bommelerwaard levert een voordeel op van 10.900 en de kosten van de vrijwillige brandweer zijn nagenoeg neutraal (lagere opleidingkosten en hogere salariskosten). Voordeel

Nadeel


57.000

I

Opleidingskosten vrijwillige brandweer

22.100

I

Afrekening Brandweer Bommelerwaard

10.900

I

Salariskosten vrijwillige brandweer

24.000

Doorbelasting uren

90.600

Overigen

I 7.900

Totaal

180.600

I/S I

31.900

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Openbare orde en Veiligheid” kent een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen hebben geen effect op de begrotingrechtmatigheid. Voor wat betreft de overschrijdingen binnen dit programma het volgende de overschrijding op de salariskosten van de vrijwillige brandweer hebben zich aan het eind van het jaar gemanifesteerd en hebben betrekking op het uitvoeren van een wettelijke taak. Op grond hiervan mag geconcludeerd worden dat de genoemde afwijkingen passen binnen het beleid en dus als rechtmatig aangemerkt mogen worden.

195

2.4.1. Werk en inkomen Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

Rekening

2008

2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

5.358.465

5.507.404

4.301.996

9.809.400

9.074.511

2007 3.716.046

Totaal baten

3.871.843

3.711.857

4.115.869

7.827.726

7.419.954

3.548.111

-407.772


1.486.622

1.795.547

186.127

1.981.674

1.654.557

167.935

-327.117

Mutaties reserves (- :onttrekking, + :toevoeging) Resultaat na bestemming

2008 -734.889

0

0

0

0

0

0

0

1.486.622

1.795.547

186.127

1.981.674

1.654.557

167.935

-327.117

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming bedraagt 327.100 voordelig. Dit wordt veroorzaakt door een lagere doorbelasting op interne kosten ( 116.800), voornamelijk veroorzaakt doordat we de kwijtschelding van de belastingen hebben uitbesteed aan de Belasting Samenwerking Rivierenland. Een ander voordeel is de afrekening van de Sociale Dienst Bommelerwaard. Nadelen werden veroorzaakt door afrekening van bedrijfsgebouw over het jaar 2007 van de Boschstraat (voordeel 36.800) en de lagere bijdrage van de SLA’s. De overige verschillen zijn te verwaarlozen. Voordeel

Nadeel

Afrekening Sociale Dienst Bommelerwaard 2008

288.500

I

Doorbelasting uren

116.800

I

Afrekening Boschstraat 2007

36.800

I

Afrekening SLA’s 2008

36.800

S/I

4.600

I

Overig Totaal

405.300

78.200

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Werk en Inkomen” kent een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen hebben geen effect op de begrotingrechtmatigheid. De overschrijdingen binnen dit programma hebben zich eerst op het einde van het jaar gemanifesteerd. Als zodanig passen de extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt.

196

2.4.2. Maatschappelijke Zorg Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2007

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

4.752.063

4.353.826

720.253

5.074.079

4.675.839

2007 -76.224

Totaal baten

564.703

117.593

551.070

668.663

706.324

141.621

37.661

4.187.360

4.236.233

169.183

4.405.416

3.969.515

-217.845

-435.901

Resultaat voor bestemming (- :voordelig, + :nadelig) Mutaties reserves (- :onttrekking, + :toevoeging) Resultaat na bestemming

2008 -398.240

34.060

177.564

0

177.564

397.684

143.504

220.120

4.221.420

4.413.797

169.183

4.582.980

4.367.199

-74.341

-215.781

Verschillenanalyse Het resultaat na winstbestemming is 215.800 (voordelig). De reden van dit verschil is een hogere interne doorbelasting (nadeel 25.600). Andere nadelen zijn de open einde regeling bij de verstrekking van de maaltijden aan ouderen ( 14.400). Voordelen zijn er in de bijdrage van de GGD ( 46.400). Er is namelijk een groei in het aantal taken (reizigersvaccinaties, inspectie kindercentra, SOA en infectieziekten) met een niet evenredige groei aan formatie. Per saldo is bij de uitvoering van de Wmo een voordelig resultaat ontstaan van ca 225.600. Om eventuele schommelingen op het nieuwe beleidsterrein van de Wmo-voorzieningen op te kunnen vangen is voor de eerste jaren een Wmo-reserve ingesteld. Naast het resultaat over 2008 is er 219.000 in de reserve gestort. Voordelen zijn er bij de woningaanpassingen (voordeel 131.400) en kosten voor hulp in de huishouding (voordeel 121.600), grotendeels veroorzaakt door een hogere bijdrage via het CAK van de individuele cliënten. Voordeel Ouderenmaaltijden Bijdrage OGGZ gemeente Tiel Bijdrage Regio Rivierenland

Nadeel 14.400

S

8.000

S

46.400


225.600

Doorbelasting uren Overigen Totaal

272.000

I/S 25.600

I

8.200

I

56.200

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Maatschappelijke Zorg” kent een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. De overschrijdingen binnen dit programma zijn het gevolg van een hogere doorbelasting van uren of zijn het gevolg van het uitvoeren van een gemeentelijke taak. Deze overschrijdingen hebben zich eerst op het einde van het jaar gemanifesteerd. Als zodanig passen de extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt.

197

2.4.3 Economie en werkgelegenheid Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

2007 -8.545.928

2008 8.019.997 7.245.257

Totaal lasten

19.774.299

571.477

2.636.897

3.208.374 11.228.371

Totaal baten

20.369.373

381.859

2.605.685

2.987.544 10.232.801 -10.136.572

-595.074

189.618

31.212


220.830

995.570

1.590.644

774.740


721.257

-2.400

0

-2.400

-811.191

-723.657

-808.791


126.183

187.218

31.212

218.430

184.379

866.987

-34.051

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming is 34.000 positief. De reden hiervan is een lagere doorbelasting van uren (voordeel 22.100), bij recreatiepark de Neswaarden hebben de snoeiwerkzaamheden nog niet plaatsgevonden en er is meer verhuurd aan derden (voordeel 6.300). Voordeel Recreatiepark Neswaarden Doorbelasting uren Overigen Totaal

Nadeel

6.300

I

22.100

I

5.600

I

34.000

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Economie en Werkgelegenheid” kent een onderschrijding, die hierboven is toegelicht. De in de tabel aangegeven afwijkingen passen binnen het beleid en worden als rechtmatig aangemerkt.

198

2.5.1 Cultuur Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

2.763.791

2.309.163

2.434.533

4.743.696

3.419.849

2007 656.058

Totaal baten

959.010

178.905

3.619.214

3.798.119

3.248.035

2.289.025

-550.084


1.804.781

2.130.258

-1.184.681

945.577

171.814

-1.632.967

-773.763


258.173

1.157.654

0

1.157.654

1.851.676

899.481

694.021

2.062.954

3.287.912

-1.184.681

2.103.231

2.023.489

-733.486

-79.742


2008 -1.323.847

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming levert een voordeel op van 79.700. Dit verschil wordt veroorzaakt door een lagere doorbelasting van de interne uren (voordeel 99.200). Deze lagere doorbelasting is in hoge mate veroorzaakt door ziekte van medewerkers binnen het cluster monumenten. Mede hierdoor is het afgelopen jaar de cultuurhistorische waardekaart niet gereed gekomen. Een nadeel zit in het restauratieplan Maasdijk 104. Met de eigenaar is geen overeenstemming bereikt dus zullen we de gemaakte kosten als verlies moeten nemen (nadeel 15.500). Voordeel Project Maasdijk 104

Nadeel 15.500

Doorbelasting uren

99.200

Overigen

I 4.000

Totaal

99.200

I I

19.500

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Cultuur” kent een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Eind 2008 is duidelijk geworden dat er geen overeenstemming wordt bereikt met de eigenaar van het pand Maasdijk 104. Dit betekent dat we de gemaakte kosten als verlies moeten nemen. Als zodanig passen de extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt.

199

2.5.2 Sport Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

1.103.301

1.098.883

127.141

1.226.024

1.261.231

2007 157.930

Totaal baten

255.281

155.200

77.400

232.600

209.002

-46.279

-23.598


848.020

943.683

49.741

993.424

1.052.229

204.209

58.805


90.382

53.333

0

53.333

23.502

-37.049

-29.831

938.402

997.016

49.741

1.046.757

1.075.732

167.160

28.975


2008 35.207

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming is bijna 29.000 nadelig. Door keuring van de toestellen in de diverse gymzalen is eenmalig een nadeel ontstaan van ca 7.600. Voor de bouw van een zaal bij de Zandkampen waren reeds lasten in de begroting opgenomen (voordeel 18.100). De afrekening over de jaren 2004 tot en met 2007 levert een nadeel op van 37.000. Voordeel Keuring toestellen gymzalen

Nadeel 7.600

Lagere kapitaallasten gymzalen Zaltbommel

18.100

Afrekening sportfondsen voorgaande jaren

I 37.000

Doorbelasting uren

6.200

Overigen 24.300

I I

8.700

Totaal

I

I

53.300

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Sport” kent een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. De afrekening van sportfondsen heeft zich eind 2008 gemanifesteerd. Als zodanig passen de extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt.

200

2.5.3 Onderwijs Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

17.710.142 14.797.205

3.542.829 18.340.034 18.311.793

2007 601.651

2008 -28.241

Totaal baten

14.825.688 11.528.992

3.419.878 14.948.870 15.695.618

869.930

746.748


2.884.454

3.268.213

122.951

3.391.164

2.616.175

-268.279

-774.989


150.471

376.998

0

376.998

417.509

226.527

40.511

3.034.925

3.645.211

122.951

3.768.162

3.033.684

-41.752

-734.478


Verschillenanalyse 734.500, dit is inclusief het Het saldo van het programma “Onderwijs” kent een voordeel van resultaat van het Cambium, zonder dit resultaat is er een nadeel van 61.000. De analyse van dit verschil is een hogere doorbelasting van uren (nadeel 131.500). We hebben extra ambtelijke uren aan onderwijs besteed vanwege de realisering van brede scholen en procedures rondom de aanbesteding van het leerlingenvervoer. Andere voordelen zijn er voor leerlingenvervoer en onderuitputting investeringen voor de huisvesting. Als gevolg van de overbruggingsregeling en de samenwerking met Maasdriel levert leerlingenvervoer een voordeel op van 24.700, en door de fasering van investeringen voor onderwijshuisvesting is een voordeel ontstaan van 56.300. Voordeel Resultaat Cambium

Nadeel

795.500

I

Onderuitputting investeringen onderwijs

56.300

I

Leerlingenvervoer

24.700

I


876.500

131.500

I

10.500

I

142.000

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Onderwijs” kent een onderschrijding, die vooral wordt veroorzaakt door het resultaat van SG Cambium. De toelichting is hierboven weergegeven. In het kader van rechtmatigheid zijn onderschrijdingen niet onrechtmatig. De overschrijdingen binnen dit programma worden met name veroorzaakt door een hogere doorbelasting maar leiden niet tot extra kosten. Als zodanig passen de extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt.

201

2.5.4 Welzijn Wat heeft het gekost? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

1.357.243

936.743

591.116

1.527.859

1.331.407

2007 -25.836

Totaal baten

545.802

199.595

579.036

778.631

544.844

-958

-233.787

811.441

737.148

12.080

749.228

786.563

-24.878

37.335




2008 -196.452

-915

-10.115

0

-10.115

20.151

-9.200

30.266

810.526

727.033

12.080

739.113

806.713

-34.078

67.600

Verschillenanalyse Het resultaat naar winstbestemming geeft een nadelig saldo van 67.600. De oorzaak hiervan is dat de bijdrage van de provincie voor KSB abusievelijk opgehoogd met het voordeel van oudkomers 42.100) Verder is er een hogere doorbelasting toegerekend aan Kleine Stedenbeleid (nadeel (nadeel 35.200) De extra middelen voor kinderopvang inburgeraars is in 2008 niet ingezet (voordeel 8.800). Momenteel wordt onderzocht op welke wijze deze extra middelen worden ingezet. Voordeel Kinderopvang inburgeraars

Nadeel

8.800

I

Lagere provinciale bijdrage KSB

42.100

I

Doorbelasting uren

35.200

I

Overige

900

Totaal

9.700

I 77.300

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Welzijn” heeft een overschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen zin voor de rechtmatigheidanalyse niet interessant. De overschrijdingen binnen dit programma worden met name veroorzaakt door een hogere doorbelasting maar leiden niet tot extra kosten. Deze overschrijding past als zodanig binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt. Een uitzondering op rechtmatigheid is de lagere provinciale bijdrage, hierover hadden we feitelijk bij de laatste rapportage over moeten rapporteren. Dit is niet gebeurd en daarom is sprake van onrechtmatigheid.

202

2.6.1 Ruimte en Wonen Wat heeft het gekost/opgebracht? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2007

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

19.255.567

2.444.851 10.173.295 12.618.146 11.932.278

2007 -7.323.289

Totaal baten

20.307.827

654.728 11.868.167 12.522.895 12.965.302

-7.342.525

442.407

19.236

-1.128.275


Mutaties reserves

-1.052.260

1.790.123

-1.694.872

95.251

-1.033.024

2008 -685.868

(- :onttrekking, + :toevoeging)

2.573.231

1.782.117

0

1.782.117

3.004.939

-791.114

1.222.822


1.520.971

3.572.240

-1.694.872

1.877.368

1.971.915

-771.878

94.547

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming is 94.500 negatief. De analyse van dit programma is als volgt: er is een nadeel van 13.300 op incidentele particuliere woningbouw aangezien dit gedeelte van de reeds gemaakte kosten conform huidige berekeningen niet meer kan worden gedekt uit toekomstige leges. Verder is er een nadeel van 27.000 op het landschapsplan, de voorfinanciering subsidie-aanvragen en inrichtingsplannen en hoogstamfruit. Wij verwachten hiervoor in 2009 een subsidie te ontvangen. Ten slotte is er een voordeel van 12.400 op het uitvoering van de WOZ dit verschil wordt veroorzaakt door een hogere rijksvergoeding en lagere exploitatielasten. Verder is er een nadeel van 18.000 vanwege hogere storting in voorziening gebouwenbeheer. Dit was nodig vanwege o.a. stijging onderhoudslasten, prijzen (uit 2005) zijn niet alle jaren geïndiceerd, gebouwen die afgestoten zouden worden maar langer in bezit blijven van de gemeente, nieuwe verplichtingen, kunstwerken en woningen. Voordeel

Nadeel

Particuliere Incidentele Woningbouw

13.300

I

Landschapsplan

27.000

I

Gebouwenbeheer

18.000

I

Uitvoering Wet WOZ

12.400


12.400

I 47.200

I

2.400

I

107.900

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Ruimte en Wonen” heeft een overschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen zin voor de rechtmatigheidanalyse niet interessant. De geringe overschrijding en binnen dit programma hebben zich eerst op het einde van het jaar gemanifesteerd, hebben betrekking op de interne toerekening of zijn verplicht in het kader van het BBV. In financiële zin voldoen de extra storting in de voorziening gebouwenbeheersplan niet aan de rechtmatigheidstoet, maar in het kader van het BBV is deze storting wel verplicht. De extra kosten van het landschapsplan voldoen niet aan de rechtmatige besteding.

203

2.6.2 Verkeer en Openbare Ruimte Wat heeft het gekost/opgebracht? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

8.231.917 10.769.891

2007 5.127.416

2008 2.537.974

Totaal lasten

5.642.475

8.584.199

-352.282

Totaal baten

1.442.861

3.866.380

-2.043.052

1.823.328

6.428.830

4.985.969

4.605.502

4.199.614

4.717.819

1.690.770

6.408.589

4.341.060

141.446

-2.067.529

67.901

-2.038.673

0

-2.038.673

15.432

-2.106.574

2.054.106

4.267.515

2.679.146

1.690.770

4.369.916

4.356.493

-1.965.128

-13.423




Verschillenanalyse Het resultaat na winstbestemming bedraagt 13.400 positief. De analyse van het verschil is als volgt een nadeel 25.200 bermen en sloten door hogere stortkosten vanwege nieuw wettelijke richtlijnen, 15.600 energiegebruik straatverlichting vanwege afrekening 2007, een voordeel een nadeel 18.600 gladheidsbestrijding, aangezien er minder kosten zijn gemaakt, een nadeel 10.000 hondenuitlaatplaatsen vanwege meer onderhoud en aanleg nieuw terrein, een nadeel 15.000 minder opgelegde parkeernaheffingen (boetes) en een voordeel 28.400 begraafrechten, vanwege meer inkomsten uit afkoopsommen dan geraamd. Voordeel

Nadeel

Bermen en sloten

25.200

S

Energieverbruik straatverlichting

15.600

I

Gladheidsbestrijding

18.600

Hondenuitlaatplaatsen Parkeernaheffingen

I 10.000

I/S

15.000

I

Begraafrechten

28.400

I

Doorbelasting uren

16.100

I

Overigen

16.100

I

Totaal

79.200

65.800

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Verkeer en Openbare Ruimte” heeft een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. De nadelige afwijkingen met betrekking tot de parkeeropbrengsten en energieverbruik hebben zich pas eind van het jaar gemanifesteerd. Ten aanzien van bermen en sloten moest de werkwijze op last van de provincie worden gewijzigd. In financiële kan dit als onrechtmatig beschouwd worden.

204

2.6.3 Milieu Wat heeft het gekost/opgebracht? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijziginge n) 2008

(totaal)

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

5.551.000

3.347.368

2.577.599

5.924.967

5.591.679

2007 40.679

Totaal baten

4.780.575

2.285.131

2.586.319

4.871.450

8.758.342

3.977.767

3.886.892

770.425

1.062.237

-8.720

1.053.517

-3.166.663

-3.937.088

-4.220.180




2008 -333.288

58.343

-59.733

0

-59.733

4.151.013

-118.076

4.210.746

828.768

1.002.504

-8.720

993.784

984.350

-4.055.164

-9.434

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming is 9.400 positief. Wat betreft het onderdeel riolering is er een gemeentelijk rioleringsplan (GRP) opgesteld. Het saldo van de lasten en baten wordt verrekend met de reserve riolering. In 2008 is er 297.600 meer gestort in de reserve. Dit heeft onder meer te maken met een lagere doorbelasting van uren (voordeel 36.000), lagere plan- en advieskosten aangezien dat dit jaar niet nodig was (voordeel 57.300), lagere inspectiekosten riolering aangezien er in voorgaande jaren al veel is gebeurd is (voordeel 82.300), minder energieverbruik vanwege positieve afrekening 2007 (voordeel 29.800), meer onderhoud aan riolering (nadeel 150.900), niet gebaggerd achter riooloverstorten (voordeel 57.500), minder kapitaallasten door onderuitputting (voordeel 112.000), meer opbrengsten rioolrechten (voordeel 63.700). Voordeel

Nadeel

Doorbelasting uren

7.900

I

Overigen

1.500

I

Totaal

9.400

Analyse begrotingsrechtmatigheid Het programma “Milieu” heeft een onderschrijding, die hierboven wordt toegelicht. Onderschrijdingen zin voor de rechtmatigheidanalyse niet interessant.

205

3. Algemene dekkingsmiddelen Wat heeft het gekost/opgebracht? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Rekening 2007

Begroting

Begroting

Begroting

(primitief)

(wijzigingen)

(totaal)

2008

2008

2008

Rekening 2008

Verschil

Verschil

t.o.v. rek.

t.o.v. begr.

Totaal lasten

1.001.213

464.972

832.313

1.297.285

538.993

2007 -462.220

Totaal baten

25.075.311

26.131.509

1.772.883

27.904.392

27.514.934

2.439.623

-389.458

-24.074.098

-25.666.537

-940.570

-26.607.107

-26.975.940

-2.901.842

-368.833


Mutaties reserves

0

-496.757

0

-496.757

-101.334

-496.757

395.422

-24.074.098

-26.163.294

-940.570

-27.103.864

-27.077.275

-3.398.599

26.589

(- :onttrekking, + :toevoeging)


2008 -758.292

Verschillenanalyse Het resultaat na bestemming is 54.600 negatief. In dit onderdeel zijn er voordelen door salariskosten (voordeel 12.700), renteresultaat ( 12.500) een hogere doorbelasting naar de grondexploitaties (voordeel 86.000). Nadelen zijn er door meerkosten van werving en selectie door externe bureaus vanwege moeilijke invulling vacatures (nadeel 60.000) en meerkosten organisatieontwikkeling (nadeel 20.000) aangezien er meer extern organisatieadvies en ondersteuning over personele aangelegenheden nodig is geweest. Facilitaire Zaken heeft de volgende tekorten: porti –en verzendkosten (nadeel 21.000) vanwege meer postbezorging door o.a. calamiteitenpost + uitnodigingen voor diverse bijeenkomsten, (nadeel 23.000) telecommunicatie vanwege meer mobiele telefoonabonnementen, (nadeel 21.000) bij de huishoudelijke dienst vanwege meerkosten bedrijfskantine en het bedrijfspand een nadeel van 39.000 door de afrekening van de energiekosten. Overige verschillen zijn er door een lagere opbrengst van de OZB (nadeel 32.300), het doteren in de voorziening dubieuze debiteuren (nadeel 95.400) en onder andere als gevolg van de maartcirculaire een lagere uitkering in het gemeentefonds. Voordeel

Nadeel

Salariskosten

12.700

I

Saldo financieringsfunctie

12.500

I

Personeelsbeheer

80.000

I

Energieverbruik organisatie

39.000

I

Porti/verzendkosten

21.000

I/S

Huishoudelijke dienst

21.000

S

Telecommunicatie

23.000

I


32.300

I

270.500

I

95.400

I

Algemene uitkering gemeentefonds Oninbaarheid vorderingen Saldo kostenplaats Uren grondexploitaties/riolering

438.300

I

86.000

I

Doorbelasting uren Overig Totaal

549.500

206

12.400

I

9.500

I

604.100

Analyse begrotingsrechtmatigheid De ‘Algemene Dekkingsmiddelen’ kennen per saldo een nadeel van 54.600. De voordelen hebben betrekking op salariskosten en het renteresultaat. Andere voordelen worden veroorzaakt doordat er meer productieve uren zijn. Dit betekent een voordeel op de “algemene dekkingsmiddelen”. Overigens zijn voordelen voor de rechtmatigheidtoets niet interessant. Belangrijke nadelen (algemene uitkering gemeentefonds, voorziening dubieuze debiteuren, lagere opbrengst OZB en facilitaire kosten hebben zicht aan het eind van het jaar gemanifesteerd. Bij de bestuursrapportages hebben we de verwachting uitgesproken dat de overschrijding op de kosten voor werving en selectie opgevangen kon worden binnen de andere personeelsbudgetten, nu blijkt deze constatering niet juist. Als zodanig passen deze extra kosten binnen het beleid en worden daarom als rechtmatig aangemerkt. Conclusie: Al met al een lijst die resulteert in een nadelig verschil van afgerond 3.000. Wij zijn van mening dat de geconstateerde overschrijdingen voor het overgrote deel in financiële zin als rechtmatig beoordeeld kunnen worden. Hierbij op hoofdlijnen de afwijkingen.

Nadeel Afrekening Regio Rivierenland 2008

Voordeel 109.400


57.500


225.600

Sociale Dienst Bommelerwaard

210.300

Afrekening subsidie sportfondsen

37.300

Onderuitputting investeringen onderwijshuisvesting

56.300

Bijdrage KSB

42.100

Landschapsbeleidsplan

27.000

Stortkosten bermen en sloten

25.200


32.300

Algemene uitkering gemeentefonds

270.500

Meerkosten personeelsbeheer

80.000

Meerkosten facilitaire ondersteuning

81.000

Verhoging voorziening dubieuze debiteuren

95.400

Hogere doorbelasting van uren naar grondexploitaties Overig Totaal

86.000 51.900 742.700

207

745.100

208

Verantwoordingsinformatie over de specifieke uitkeringen (SiSa)

209

14

15

25A Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)

34

35

Departement

OCW

OCW

VROM

WWI

WWI

Ontvanger (C)

Juridische grondslag (2)

Inburgering (nieuwe stelsel)

Inburgering (oude stelsel)

Regeling dagarrangementen en combinatiefuncties

Gemeenten

Provincies en gemeenten

Gemeenten niet G-31

Gemeenten niet G-31 en gem. reg.

Wet Ruimtelijke Ordening en Besluit Ruimtelijke Ordening

Wet inburgering nieuwkomers (Win)

Wet inburgering Besluit inburgering Regeling vrijwillige inburgering niet-G31 2007

Gemeenten, niet G-31 en gem.reg.

Regeling dagarrangementen en combinatiefuncties. (Zie gewijzigde regeling 23 mei 2007)

Wet Educatie Beroepsonderwijs niet Wet Educatie Beroepsonderwijs Uitvoeringsbesluit WEB G-31

Onderwijsachterstanden-beleid niet- Besluit vaststelling doelstelling en Gemeenten, niet G-31 bekostiging GSB (OAB) Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010, art 4 t/m 10 Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen, artikel 4 Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs

Nummer

13

Specifieke uitkering (1)

OCW

Indicatoren (3)

Afspraak (4)

0

0

R

In aantallen

Aantal gerealiseerde combinatiefuncties (over de hele looptijd)

2008

2011

In aantallen In 2006, 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2006 zijn afgegeven. In aantallen

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld

2008

210

Na afloop van een project



Jaarlijks én na afloop van een project

Jaarlijks

2009

Jaarlijks Jaarlijks 2009

In aantallen In 2006 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma' s aan nieuwkomers in de zin van de Win.

In aantallen In aantallen

Gerealiseerde projecten

Gerealiseerde kwaliteitsdragers

Berekende opbrengst boven drempelwaarde In euro' s ten behoeve van benefit sharing

Toegekend bedrag t-1 minus In euro’s besteed bedrag t-1 Subsidiabele kosten minus opbrengsten uit In euro’s exploitatie besteed tot en met jaar t (kolom 9)

In euro’s In euro’s In aantallen

Besteed bedrag aan overhead Besteed bedrag aan cofinanciering Aantal gerealiseerde dagarrangementen (over de hele looptijd)

Jaarlijks

Jaarlijks

In euro' s

In euro’s

Jaarlijks

In euro’s

Besteed bedrag aan directe activiteiten

Teruggevorderd bedrag van ROC' s over jaar t -1 terug te betalen aan het rijk (kolom 12) mee te nemen naar t+1 (kolom 14)

Jaarlijks Jaarlijks

In aantallen

Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen Lasten van educatie o.g.v. afgesloten overeenkomst(en) met één of meerdere roc’s In aantallen

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks

Besteed bedrag aan voorschoolse educatie In euro’s

Besteed bedrag aan schakelklassen In euro’s Besteed bedrag aan vroegschoolse educatie In euro’s

0

0

0

23

23

0

0

0

0

15

0 5.617.972

0

R R D2

0

D1

D1

D1

D1

D1

R

R

R

D2

R

R

R

0

299.115

D2

D2

R

R R

Toelichting per indicator (A)

R

Frequentie (jaarrekening) (B)

0 1.000

Beschikking Rijk (7)

27.658

Overige ontvangsten (8)

R

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9) 0

Besteed t.l.v. provinciale/Wgr middelen (10)

0

0

Overige besteding (11)

Jaarlijks

0

Te verekenen met het Rijk (12)

Jaarlijks

Te verrekenen met de Provincie / Wgr (13)

Besteed bedrag aan voorbereiding inrichten In euro’s schakelklassen In euro’s Besteed bedrag voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid

0

Beginstand jaar t (6) 120.319

Overige (14)

Jaarlijks

Toelichting afwijking (15)

In euro’s

Beginstand voorziening / overlopende post jaar t

Realisatie (5)

SiSa 2008 Bijlage Verantwoordingsinformatie: indicatoren 1-79

Aard Controle (16)

2011

2011

2011

2011

2008

2008

2008

2008

2008

2008

In aantallen Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

In aantallen Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden).

In aantallen Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inbugeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden).

In aantallen In 2008 bekend gemaakte handhavingsbeschikkingen en verstrekte kennisgevingen aan inburgeringsplichtigen.

Geestelijk bedienaren voor wie in 2008 een In aantallen inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben In aantallen deelgenomen aan het inburgeringsexamen. In aantallen

In 2007 afgegeven beschikkingen voor In aantallen inburgeringsprogramma’s aan nieuwkomers in de zin van de Win. In aantallen

In 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2007 zijn afgegeven.

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen.

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

In aantallen

Indicatoren (3)

2011


In aantallen Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.


211

0

0

0

0

1

24

Realisatie (5)

Afspraak (4)

Ontvanger (C)



Nummer

Departement


D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

Aard Controle (16)

Toelichting afwijking (15) Overige (14)





Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9)



Beginstand jaar t (6)

43B Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Departement

WWI

Allochtone vrouwen

Nummer

38


WWI

Ontvanger (C)


Provinciale beschikkingen

Wet Stedelijke Vernieuwing

Programma-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)

2009

2009

In aantallen

In aantallen

Aantal allochtone vrouwen, categorie ‘nietwerkend en niet-uitkeringsgerechtigd’, met wie in 2006 een overeenkomst als bedoeld in art. 6 van de regeling is gesloten

Aantal allochtone vrouwen, categorie ‘nietwerkend en niet-uitkeringsgerechtigd’, dat voor 1-1-2010 heeft deelgenomen aan het inburgeringsexamen

In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente) In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente) In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente) In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente)

3

4

5

50

In euro’s

In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente)

2

Eindsaldo ISV I

In aantallen / euro' s (verschilt per gemeente)

Verplichtingen / afspraken met VROM / de provincie n.a.v. eindsaldo investeringstijdvak ISV I

Optioneel ook bij jaarrekening 2008 in te vullen.

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2009 2009 2009 2009 2009 2009

2009

In aantallen

Aantal allochtone vrouwen, categorie ‘uitkeringsgerechtigd’, die voor 1-1-2010 heeft deelgenomen aan het inburgeringsexamen

In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen

2009

In aantallen

Aantal allochtone vrouwen, categorie ‘uitkeringsgerechtigd’, met wie in 2006 een overeenkomst als bedoeld in art. 6 van de regeling is gesloten

Doelstellingen en prestatieafspraken die met de provincies zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP).

2011

In aantallen

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld.

1

1 2 3 4 5 50

Bevordering inburgering allochtone Gemeenten, niet G-31 en gem.reg. vrouwen niet-G31, artikel 7 lid 1 en lid 2

2011

Indicatoren (3)

In aantallen


Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorziening is vastgesteld.


212

Realisatie (5)

Afspraak (4)


D1: aantallen R:euro’s






D1 D1 D1 D1 D1 D1

D1

D1

D1

D1

D1

D1

Aard Controle (16)

Toelichting afwijking (15) Overige (14)









Nummer

55

57

58

59

61

Departement

SZW

SZW

SZW

SZW

SZW


Gemeenten

Gemeenten

Wet Werk en Bijstand

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten

Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw)


Bijstandverlening Zelfstandigen

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 2004 art 54

Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art gewezen zelfstandigen (IOAZ) 54

Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art werkloze werknemers (IOAW) 54

(werkdeel)

Wet Werk en Bijstand (WWB)

(inkomensdeel)

Wet Werk en Bijstand (WWB)

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Indicatoren (3)



Afspraak (4)

490.207

Nvt

80.377

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks

In euro' s kasstelsel In euro' s kasstelsel In euro' s kasstelsel

In euro' s kasstelsel In euro' s kasstelsel

In euro' s kasstelsel In euro’s kasstelsel

Totaal ontvangsten (niet-rijk) werkdeel Terug te betalen aan rijk Uitgaven IOAW

Ontvangsten IOAW (niet-rijk) Uitgaven IOAZ

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) Uitvoeringskosten IOAZ

Jaarlijks

Jaarlijks Jaarlijks

Jaarlijks Jaarlijks

2008

Jaarlijks 2008

0

633

0

32.297

0

52.552

94.900

0

0

R

R R

R R

R R R

R

R R

R


R

Nvt

0


440.142

213

R

R

R

R

R

R

Nvt

0

Nvt

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9) 139.868

93.362


2.213.527


436.854

s Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag In euro' waarvan de rechtmatigheid nog niet kan worden vastgesteld.

Totaal uitgaven uitkeringen Bbz 2004 (excl. In euro' s kasstelsel Bob)

Overige besteding (11) 3.798

Overige (14)

2008

8,79

151,81

5,61

197,25

Besteed t.l.v. provinciale/Wgr middelen (10) 19.951


2008

Jaarlijks

Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel In euro' s kasstelsel categorie jonger dan 65 jaar In euro’s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro’s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro' s kasstelsel In euro' s

Jaarlijks

In euro' s kasstelsel

Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2007 naar 2008 Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2008 naar 2009 Totaal uitgaven werkdeel Omvang van het in 2007 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld.

Jaarlijks Jaarlijks

Jaarlijks

In arbeidsjaren Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren. In euro' s kasstelsel

Jaarlijks

In arbeidsjaren Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren


Jaarlijks

In arbeidsjaren Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Totaal uitgaven inkomensdeel categorie 65 jr en ouder Totaal uitgaven inkomensdeel categorie jonger dan 65 jaar Totaal ontvangsten (niet-rijk) van derden inkomensdeel categorie 65 jr en ouder

Jaarlijks

Jaarlijks Jaarlijks

In euro’s In euro' s


Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van In aantallen uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2008.

Besteed bedrag investeringsbudget stedelijke vernieuwing Correctie over besteed bedrag investering stedelijke vernieuwing voorgaand jaar

Realisatie (5)

Ontvanger (C)


Aard Controle (16)

Nummer

69

77

Departement

VWS

JenG


Invoering Centra voor Jeugd en Gezin (CJG)

Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)

Gemeenten

Tijdelijke regeling CJG


Provincies en gemeenten

Ontvanger (C)

Tijdelijke stimuleringsregeling buurt, onderwijs en sport

Indicatoren (3)

Jaarlijks

214

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Eenmalig na afronding


Jaarlijks



In euro' s kasstelsel In euro' s kasstelsel In euro' s kasstelsel 0 = niet 1 = gedeeltelijk 2 = volledig

Jaarlijks Jaarlijks


Toelichting per indicator (A) In euro' s kasstelsel

In euro’s Besteed bedrag in jaar t aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Totaal uitgaven kapitaal-verstrekking Bbz 2004 Totaal ontvangsten uitkeringen Bbz (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking Bbz (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten Bbz 2004 (excl. Bob) Totaal uitgaven uitkeringen Bob Totaal ontvangsten Bob (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten Bob Verklaring van gemeente waaruit blijkt dat de activiteiten waarvoor de uitkering is verstrekt zijn uitgevoerd 2

Realisatie (5)

Afspraak (4)







R

0

385.671

R

R R R R

0 0

R

9.827

R


R

Overige (14)

315.323

4528,13


2.241

80.000

Aard Controle (16)



6. VASTSTELLINGSBESLUIT

215

216

RAADSBESLUIT

De raad van de gemeente Z a l t b o m m e l ; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 14 april 2009

Gelet op artikel Artikel 197 van de van Gemeentewet

besluit: 1. De jaarstukken 2008; sluitend met een positief resultaat van 854.664 vast te stellen; 2. Het resultaat van Scholengroep Cambium van 758.435 toe te voegen aan de algemene reserve Cambium; 3. Het voorlopig resultaat van BOBOZ van 91.216 toe te voegen aan de algemene reserve BOBOZ; 4. Het resultaat van de gemeente van - 3.987 te onttrekken aan de algemene bedrijfsreserve.

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Zaltbommel in zijn vergadering van donderdag 28 mei 2009

De raad voornoemd, de raadsgriffier,

de voorzitter,

drs. M.S.P. Muurling

A. van den Bosch

217

218

Bijlagen

219

3. Staat van reserves/voorzieningen (staat D) DIENSTJAAR

Grootboek

Naam reserve

Nr

Stand

correctie ivm

Gecorr.

Mutaties

Mutaties

eind 2007

BBV/ corr

beginstand

2008

2008

vlgs. jaarrek.

BOBOZ

1-1-2008

rentetoevoeging

bij:

A

R

Mutaties

Stand

2008

31-12-2008

af:

BALANS CREDIT V950

TOTAAL RESERVES

27.522.485,99

V9500

ALGEMENE RESERVES

V950001

ALGEMENE RESERVE AD

9.500.01.00 Algemene bedrijfsreserve 9.500.01.01 Res. afwikkeling herindeling 9.500.01.02 Res winst verk aand Vitens/Bogromij V950002

ALGEMENE RESERVES GRONDEXPL.

9.500.02.00 Algemene reserve grondbedrijf V950003

ALGEMENE RESERVES CAMBIUM

9.500.03.00 Algemene Reserve Cambium V950004

ALGEMENE RESERVES BOBOZ

9.500.04.00 Algemene Reserve Boboz

0,00

27.522.485,99

13.294.361,20

0,00

13.294.361,20

0,00

5.458.168,00

0,00

5.458.168,00

0,00

3.338.611,94

3.338.611,94

0,00

3.298.372,56 1.881.825,90

8.961,40

8.961,40

0,00

8.961,40

8.961,40

0,00

2.110.594,66

2.110.594,66

216.833,70

0,00

0,00

2.327.428,36

2.319.199,31 1.704.300,35

1.704.300,35

4.123.576,16

2.319.199,31 1.704.300,35

1.704.300,35

4.123.576,16

0,00

3.792.898,00

3.508.677,20

0,00

3.508.677,20 3.650.807,00

0,00

3.508.677,20 0,00

3.650.807,00 676.709,00

3.508.677,20

256.488,72 18.689.847,77

3.650.807,00

0,00

3.650.807,00 0,00

676.709,00

676.709,00

9.321.891,31

37.146.931,17

6.055.638,57

3.595.087,65

15.754.912,12

3.515.206,26

1.890.787,30

7.082.586,96

1.881.825,90

4.755.158,60

142.091,00 142.091,00

0,00

676.709,00

79.142,00

BESTEMMINGSRESERVES

1.139.174,00

0,00

1.139.174,00 0,00

0,00

0,00

V950203

OV. BEST.RESERVE CAMBIUM

1.057.819,00

0,00

1.057.819,00

0,00

0,00

V950204

OV. BEST.RESERVE BOBOZ

9.502.04.00 Bestemmingsreserve Boboz

1.057.819,00 81.355,00

0,00

79.142,00

V9502

9.502.03.00 Bestemmingsreserve Cambium

3.792.898,00

755.851,00 0,00

0,00 0,00

81.355,00

1.057.819,00

0,00

1.057.819,00

1.057.819,00 0,00

81.355,00

81.355,00

1.057.819,00 0,00

0,00

81.355,00

0,00

81.355,00

0,00

0,00 5.895.231,04 0,00

5.178.270,88

19.300.386,80

5.638.742,32

81.355,00

V9503

OVERIGE BESTEMMINGSRESERVES

12.437.610,76

0,00

12.437.610,76 0,00

V950101

OV. BEST.RESERVES GEM. AD

10.259.192,33

0,00

755.851,00

0,00 11.784.558,20

10.259.192,33

256.488,72 10.814.138,20

5.175.395,88

16.154.423,37

9.502.01.00 Res. communicatiedoeleinden

84.743,11

84.743,11

0,00

0,00

0,00

84.743,11

9.502.01.02 Res.nivellering taxatiekst.WOZ

50.000,01

50.000,01

0,00

20.276,00

20.276,00

29.724,01

1.488,55

1.488,55

501.890,00

37.847,41

37.847,41

465.531,14 0,00

9.502.01.03 Res. Automatisering 9.502.01.04 Res. kwaliteit organisatie

61.643,86

61.643,86

0,00

61.643,86

61.643,86

250.761,90

250.761,90

0,00

250.761,90

250.761,90

0,00

37.480,52

37.480,52

17.000,00

0,00

0,00

54.480,52

-36.138,23

-36.138,23

2.115.252,23

62.814,61

62.814,61

2.016.299,39

24.930,40

24.930,40

4.885,00

0,00

0,00

29.815,40

7.689,22

7.689,22

59.026,00

53.865,73

53.865,73

12.849,49

9.502.01.10 Res.ond/ren/uitbr.buitensp.acc

153.745,53

153.745,53

77.693,00

59.351,20

59.351,20

172.087,33

9.502.01.11 Res. Nieuwbouw Cambium

525.117,00

525.117,00

370.225,00

0,00

0,00

895.342,00

14.797,87

14.797,87

35.836,00

38.334,13

38.334,13

12.299,74

9.502.01.15 Res. Controle milieuwetgeving

181.965,32

181.965,32

7.479,85

0,00

0,00

189.445,17

9.502.01.16 Res. Beheerplan ond. wegen

9.502.01.05 Res. nivellering BCF 9.502.01.06 Res. cultureel bezit 9.502.01.07 Res. bibliotheek 9.502.01.08 Res. jeugd- en jongerenwerk 9.502.01.09 Res. Binnensportaccom. Sportfondsen

9.502.01.14 Res. Onderhoud/restauratie monumenten

338.962,34

338.962,34

807.145,00

737.891,23

737.891,23

408.216,11

9.502.01.17 Res. Vervanging parkeerapparatuur

17.296,60

17.296,60

0,00

17.296,60

17.296,60

0,00

9.502.01.18 Res. Beheerplan openb.verlichting

14.348,16

14.348,16

0,00

14.348,16

14.348,16

0,00

9.502.01.19 Res. Beheerplan openb.speelplaats

85.527,83

85.527,83

0,00

85.527,83

85.527,83

0,00

-10.516,12

-10.516,12

126.566,26

116.050,14

116.050,14

0,00

9.502.01.21 Res. Afdek. stortpl.Ketelsteeg

27.757,39

27.757,39

84.266,50

0,00

0,00

112.023,89

9.502.01.22 Res. Materieelplan Brandweer

494.415,92

494.415,92

212.309,00

314.004,89

314.004,89

392.720,03

9.502.01.23 Res. Acualisatie bestem. plannen

298.231,08

298.231,08

0,00

101.459,54

101.459,54

196.771,54

13.880,56

13.880,56

5.000,00

0,00

0,00

18.880,56

528.497,00

0,00

3.798,50

3.798,50

524.698,50 368.395,95

9.502.01.20 Res. Materieelplan BOR buiten

9.502.01.24 Res. Recreatief. toerist. beleid 9.502.01.25 Res. Inv. sted. vernieuwing

528.497,00

9.502.01.26 Res. Aanleg fietspaden

273.784,13

273.784,13

97.694,62

3.082,80

3.082,80

9.502.01.27 Res. Duurzaam veilig

139.949,68

139.949,68

0,00

137.583,67

137.583,67

2.366,01

2.630.262,43

3.880.374,12

9.502.01.28 Res. Dekking kapitaallasten

5.129.774,81

5.129.774,81 0,05

256.488,72

1.124.373,02 2.373.773,71

256.488,72 0,00

9.502.01.29 Res. Taxatie gem. gebouwen

35.000,00

35.000,00

0,00

35.000,00

35.000,00

0,00

9.502.01.30 Res. Herstructureringsfonds

629.810,00

629.810,00

120.875,00

5.400,00

5.400,00

745.285,00

9.502.01.31 Res. Liquidatie Huis Brakel

14.925,67

14.925,67

0,00

14.925,67

14.925,67

0,00

9.502.01.32 Reserve WMO

34.060,00

34.060,00

232.190,00

16.250,00

16.250,00

250.000,00

9.502.01.33 Res. fonds beheer Kloosterwiel

24.990,88

24.990,88

0,00

0,00

0,00

24.990,88

810.271,34

810.271,34

443.315,89

357.619,58

357.619,58

895.967,65

9.502.01.35 Res. Onderhoud haven

0,00

0,00

140.000,00

0,00

0,00

140.000,00

9.502.01.36 Res. Riolering

0,00

0,00

4.112.463,83

0,00

0,00

4.112.463,83

9.502.01.37 Res. Overl. Passiva KSB 2

0,00

0,00

118.652,00

0,00

0,00

118.652,00

2.875,00

3.145.963,43

2.875,00

3.145.963,43

9.502.01.34 Res. overlopende passiva

V950102

OV. BEST.RESERVE GRONDEXPL.

9.502.02.00 Res. Bovenwijkse voorzieningen

Bijlage Jaarrekening 2008

2.178.418,43 2.178.418,43

0,00

2.178.418,43 2.178.418,43

220

0,00

970.420,00 970.420,00

2.875,00


Grootboek

Naam reserve

Nr V9503

SALDO VAN REKENING

V950301

SALDO VAN REKENING GEMEENTE

9.503.01.00 Saldo van rekening gemeente V950303

correctie ivm

Gecorr.

Mutaties

Mutaties

BBV/ corr

beginstand

2008

2008

vlgs. jaarrek.

BOBOZ

1-1-2008

rentetoevoeging

bij:

651.340,03

0,00

651.340,03

0,00

A

R

Mutaties

Stand

2008

31-12-2008

af:

849.651,00

467.177,78

1.033.813,25

174.996,78

174.996,78

-3.986,75

292.181,00

292.181,00

758.435,00

171.010,03

171.010,03

292.181,00

292.181,00

758.435,00

188.149,00

188.149,00

91.216,00

0,00

279.365,00

SALDO VAN REKENING CAMBIUM

9.503.03.00 Saldo van rekening Cambium V950304

Stand eind 2007

SALDO VAN REKENING BOBOZ

9.503.04.00 Saldo van rekening BOBOZ

V951

VOORZIENINGEN

9.657.823,76

0,00

9.657.823,76

45.776,02

4.424.364,62

7.613.618,07

6.514.346,33

V9510

VERPL. VERL. EN RISICO'S

2.477.989,68

0,00

2.477.989,68

45.776,02

3.583.435,40

1.789.751,83

4.317.449,27

V951001

VERPL. VERL. EN RIS. GEM. AD

1.258.892,53

0,00

1.258.892,53

21.394,18

311.905,00

270.659,13

1.321.532,58

95100100 Vz. Afkooopverplichting TD

89.192,14

89.192,14

0,00

89.192,14

89.192,14

0,00

95100101 Vz. Voormalig personeel

418.209,15

418.209,15

104.770,00

149.852,67

149.852,67

373.126,48

95100102 Vz. Voormalige bestuurders

751.491,24

342.407,28

-534.854,54

157.384,90

31.614,32

31.614,32

0,00

4%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

534.854,54

534.854,54

4%

21.394,18

49.750,10

0,00

0,00

605.998,82

0,00

1.219.097,15

95100103 Vz, pensioenverplichting wethouders 95100106 Vz, pensioenen voormalige bestuurders

216.636,70

24.381,84

3.271.530,40

1.519.092,70

2.995.916,69

95100200 Vz. GB Molenkamp Brakel

128.252,21

128.252,21

2%

2.565,00

0,00

1.670,85

1.670,85

129.146,36

95100201 Vz. GB De Ooiijk

208.080,00

208.080,00

2%

4.161,60

0,00

1.500,00

1.500,00

210.741,60

95100203 Vz. GB Van Voordenpark

94.070,89

94.070,89

2%

1.881,36

0,00

0,00

0,00

95.952,25

95100205 Vz. wrm. Dijkzicht

34.999,96

34.999,96

2%

699,96

14.027,50

2.727,42

2.727,42

47.000,00

95100206 Vz. wrm. Waluwe I

638.693,95

638.693,95

2%

12.773,88

1.508.778,50 1.420.894,25

1.420.894,25

739.352,08

95100207 Vz. wrm. Kosterijen

V951002

VERPL. VERPL. EN RIS. GRONDEXPL.

1.219.097,15

115.000,14

115.000,14

2%

2.300,04

0,00

92.300,18

92.300,18

25.000,00

95100216 Vz. Hopland

0,00

0,00

2%

0,00

385.616,54

0,00

0,00

385.616,54

95100217 Vz. Heuven

0,00

0,00

2%

0,00

1.135.296,37

0,00

0,00

1.135.296,37

95100218 Vz. Bezemerland

0,00

0,00

2%

0,00

227.811,49

0,00

0,00

227.811,49

0,00

0,00

0,00

0,00

V951003

VERPL. VERPL. EN RIS. CAMBIUM

0,00

95100300 Verpl. Verliezen en risico's Cambium

0,00

V951004

VERPL. VERPL. EN RIS. BOBOZ

0,00

95100300 Verpl. Verliezen en risico's Boboz

0,00

0,00

0,00 0,00

0,00

0,00

0,00 0,00

0,00

0,00

0,00

0,00 0,00

V9511

ONDERHOUDSEGALISATIE

5.508.304,55

0,00

5.508.304,55

0,00

690.569,18

V951101

ONDERHOUDSEGAL. GEM. AD

4.373.103,55

0,00

4.373.103,55

0,00

687.379,18

5.169.474,17

1.029.399,56

4.475.961,17

584.521,56

95110100 Vz. Onderh. buitenk. onderwijs

86.895,44

86.895,54

78.269,00

0,00

0,00

165.164,54

95110101 Vz. Onderhoud gem. gebouwen

4.971,05

4.970,95

481.887,18

486.858,13

486.858,13

0,00

3.865.696,87

3.865.696,87

0,00 3.865.696,87

3.865.696,87

0,00

95110103 Vz. Onderhoud haven

105.000,00

105.000,00

0,00

105.000,00

105.000,00

0,00

95110105 Onderhoud begraafplaats

310.540,19

310.540,19

127.223,00

18.406,17

18.406,17

419.357,02

693.513,00

374.966,00

693.513,00

374.966,00

0,00

69.912,00

95110102 Vz. Riolering

V951102

ONDERHOUDSEGAL. GRONDEXPL.

V951103

ONDERHOUDSEGAL. CAMBIUM

05101300 Vz. Onderhoud Cambium V951104

ONDERHOUDSEGAL. BOBOZ

05101400 Vz. Onderhoud Boboz

1.068.479,00

0,00

1.068.479,00 66.722,00

1.068.479,00

0,00

0,00

1.068.479,00 0,00

66.722,00

66.722,00

0,00

66.722,00

3.190,00 3.190,00

69.912,00

V9512

DERDEN BEKLEMDE MIDDELEN

1.671.529,53

0,00

1.671.529,53

0,00

150.360,04

654.392,07

V951201

DERDEN BEKL. MIDD. GEM AD

1.194.245,53

0,00

1.194.245,53

0,00

8.600,04

654.392,07

548.453,50

WAARVAN TOTAAL ART. 12

1.161.078,24

0,00

1.161.078,24

0,00

8.168,04

648.917,17

520.329,11 4.648,11

95120100 Vz. Art. 12 algemene afwikkeling 95120101 Vz. Art. 12 restaratie stadsmuur 95120102 Vz. Art. 12 Baggeren watergangen 95120105 Vz. Art. 12 Pomphuizen 95120106 Vz. Art. 12 Sporthal 95120107 Vz. Art. 12 Cult centrum Porterij 95120108 Vz. Art. 12 Afdekken vm stortplaats 95120114 Vz. Bijzondere noden (legat V951202

DERDEN BEKL. MIDD. GRONDEXPL.

V951203

DERDEN BEKL. MIDD. CAMBIUM


1.167.497,50

566.834,81

566.834,81

8.168,04

570.354,74

570.354,74

0,18

0,18

0,00

0,18

0,18

0,00

216.721,52

216.721,52

0,00

70.394,21

70.394,21

146.327,31

8.168,04

8.168,04

0,00

8.168,04

8.168,04

0,00

161.066,45

161.066,45

0,00

0,00

0,00

161.066,45

36.690,14

36.690,14

0,00

0,00

0,00

36.690,14

171.597,10

171.597,10

0,00

0,00

0,00

171.597,10

33.167,29

33.167,29

432,00

5.474,90

5.474,90

28.124,39

0,00

595.314,00

448.055,00

0,00

448.055,00

221

0,00

147.259,00


Naam reserve

Grootboek

Nr 05102300 Ov Voorz. Cambium V951204

DERDEN BEKL. MIDD. BOBOZ

05102400 Ov Voorz. Boboz TOTAAL RESERVES/VOORZIENIGEN BALANS CREDIT

Stand

correctie ivm

Gecorr.

Mutaties

Mutaties

eind 2007

BBV/ corr

beginstand

2008

2008

vlgs. jaarrek.

BOBOZ

1-1-2008

rentetoevoeging

bij:

448.055,00 29.229,00

448.055,00 0,00

29.229,00 37.180.309,75

0,00

29.229,00

0,00

A

R

Mutaties

Stand

2008

31-12-2008

af:

147.259,00

0,00

595.314,00

-5.499,00

0,00

23.730,00

29.229,00

-5.499,00

0,00

23.730,00

37.180.309,75

302.264,74 23.114.212,39

16.935.509,38

43.661.277,50

1.548.353,09

BALANS DEBET 95100209 Vz. Stationsomgeving 95100210 Vz. Ruilgronden 95100213 Vz. Bossche Poort 95100214 Vz. Wildeman buiten contour

1.731.474,68

1.731.474,68 5,0%

0,00

0,00 5,0%

86.573,76

2.560.597,64

2.560.597,64 5,0%

128.029,92

0,00

269.695,35

269.695,35

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00 2.115.252,23

2.115.252,23

573.375,33 290.100,41

115.045,34

115.045,34 5,0%

5.752,32

169.302,75

0,00

0,00

95100215 Vz. Bezemerland

0,00

0,00 5,0%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

95100219 Vz. Virieupark

0,00

0,00 5,0%

0,00

269.695,35

0,00

0,00

269.695,35

95100220 Vz. Delwijnsestraat

0,00

0,00 5,0%

0,00

486.453,20

0,00

0,00

486.453,20

95100221 Vz. Sarskampseweg

0,00

0,00 5,0%

0,00

1.028.992,00

0,00

0,00

1.028.992,00

220.356,00

1.954.443,30

2.384.947,58

4.196.969,38

256.488,72 18.547.756,77

TOTAAL RESERVES/VOORZIENIGEN BALANS DEBET

Waarvan reserves:

4.407.117,66

0,00

4.407.117,66

27.522.485,99

0,00

27.522.485,99

9.321.891,31

37.146.931,17

05000100

Algemene reserve AD

5.458.168,00

0,00

5.458.168,00

0,00

3.515.206,26

1.890.787,30

7.082.586,96

05000200

Algemene reserve AD (grondexpl)

3.508.677,20

0,00

3.508.677,20

0,00

2.319.199,31

1.704.300,35

4.123.576,16

05000300

Algemene reserve Cambium

3.650.807,00

0,00

3.650.807,00

0,00

0,00

0,00

3.792.898,00

05000400

Algemene reserve Boboz

676.709,00

0,00

676.709,00

0,00

79.142,00

0,00

755.851,00

05010300

Overige bestemmingsreserves Cambium

1.057.819,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00 0,00

0,00

1.057.819,00

05010400

Overige bestemmingsreserves Boboz

81.355,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00 0,00

05020100

Overige bestemmingsreserves AD

10.259.192,33

0,00

10.259.192,33

1.057.819,00 0,00 81.355,00 0,00

81.355,00

0,00

256.488,72 10.814.138,20

5.175.395,88

16.154.423,37

waarvan: res. Dekking kap. Lasten

5.129.774,81

0,00

5.129.774,81

256.488,72

1.124.373,02

2.630.262,43

3.880.374,12

05020100

Overige best.reserves AD (grondexpl.)

2.178.418,43

0,00

2.178.418,43

0,00

970.420,00

2.875,00

3.145.963,43

05030100

Saldo van rekening AD

171.010,03

0,00

171.010,03

0,00

0,00

174.996,78

-3.986,75

05030300

Saldo van rekening Cambium

292.181,00

0,00

292.181,00

0,00

758.435,00

292.181,00

758.435,00

05030400

Saldo van rekening Boboz

188.149,00

0,00

188.149,00

0,00

91.216,00

0,00

279.365,00

Waarvan voorzieningen

9.657.823,76

0,00

9.657.823,76

45.776,02

4.424.364,62

7.613.618,07

6.514.346,33

05100100

VERPL. VERL. & RIS. GEM. AD

1.258.892,53

0,00

1.258.892,53

21.394,18

311.905,00

270.659,13

1.321.532,58

05100200

VERPL. VERL. & RIS. GEM. AD (GR.EX)

1.219.097,15

0,00

1.219.097,15

24.381,84

3.271.530,40

1.519.092,70

2.995.916,69

VERPL. VERL. & RIS. CAMBIUM

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

VERPL. VERL. & RIS. BOBOZ

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

05101100

ONDERHOUDSEGAL. GEM. AD

4.373.103,55

0,00

4.373.103,55

0,00

687.379,18

4.475.961,17

584.521,56

05101300

ONDERHOUDSEGAL. CAMBIUM

1.068.479,00

0,00

1.068.479,00

0,00

0,00

693.513,00

374.966,00

05101400

ONDERHOUDSEGAL. BOBOZ

66.722,00

0,00

66.722,00

0,00

3.190,00

0,00

69.912,00

05102100

DERDEN BEKL. MIDD. GEM AD

1.194.245,53

0,00

1.194.245,53

0,00

8.600,04

654.392,07

548.453,50

448.055,00

0,00

448.055,00

0,00

147.259,00

0,00

595.314,00

29.229,00

0,00

29.229,00

0,00

-5.499,00

0,00

23.730,00

37.180.309,75

0,00

37.180.309,75 0,00

302.264,74 22.972.121,39

16.935.509,38

43.661.277,50

05102300

DERDEN BEKL. MIDD. CAMBIUM

05102400

DERDEN BEKL. MIDD. BOBOZ

SUB-TOTAAL


222

Bijlage jaarstukken 2008

223

Productenlijst EXTERNE PRODUCTEN 2.3.1.

Bestuur en Organistie

510

Algemeen bestuur Raad Raadscommissies Griffier

511

Dagelijks bestuur College van B&W Burgemeester Beheers- en bestuurscommissies Represenatie

512

Bestuurlijke samenwerking Regio Rivierenland Overige bestuurlijke samenwerking Internationale betrekkingen

514

Bezwaar en beroep Bezwaar en beroep

515.00 515.05

515

Bestuurlijke beleidsplanning en coördinatie Bestuurlijke planning Bestuurlijke budgetcyclus

2.3.2.


510.00 510.05 510.10

511.00 511.05 511.10 511.15

512.00 512.05 512.10

514.00

311

Integrale handhaving Integrale handhaving

330

Bouw- en woningtoezicht Bouwbeleid Vergunningen en controle bouwen woningtoezicht (incl. welstand) Handhaving bouwen woningtoezicht

513

Communicatie Voorlichting Website Burgerjaarverslag

516

Burgerzaken Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens Burgerlijke stand Documentuitgifte Verkiezingen en referenda Privacybescherming Vreemdelingenzaken en Nederlanderschap Naamgeving en nummering (adressen) Advies en korte dienstverlening

311.00

330.00 330.05 330.10

513.00 513.05 513.10

516.00 516.05 516.10 516.15 516.20 516.25 516.30 516.35


224

Productenlijst 2.3.3.

Openbare orde en Veilgheid

310

Openbare orde en Veiligheid Integraal veiligheidsbeleid Opvang zwerfdieren APV / bijzondere wetten Rampenbestrijding

312.00 312.05 312.10 312.15

312

Brandweer Pro-actie / preventie Preparatie Repressie Regionale Brandweer

2.4.1.

Werk en Inkomen

310.00 310.05 310.10 310.15

150

150.00 150.05 150.10 150.15 150.20 150.25

151

151.00 151.05 151.10 151.15 151.20 151.25

152

152.00 152.05 152.10 152.15 152.20

153

153.00 153.05 153.10 153.15 153.20 153.25 153.30

154

154.00 154.10 154.15

Inkomensvoorziening Algemene Bijstand IOAW IOAZ Bijstandsverlening zelfstandigen VVTV/ROA Bijzondere controle

(vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard)

Inkomensondersteuning Bijzondere bijstand Kwijtscheldingen Vangnetregeling Voorlichting inkomensondersteuning Schuldhulpverlening Rechtsbijstand inkomensondersteuning

(vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard)

Arbeidsmarktbeleid en soc. activering Arbeidsmarktbeleid SuWi bedrijfsgebouw Activering en scholing Sociale Werkvoorziening Gesubsidieerde arbeid Arbeidsmarktbeleid ESF Activering van de doelgroep Reintegratieinstrumenten ESF Arbeidsmarktontwikkeling Verbetering struct./kwaliteitsontw. ESF Projectaansturing en administratie Externe ondersteuning ESF Afronding project ESF

(vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard)

(vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard) (vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard)

Sociale Zaken WWB IOAW IOAZ


(vervallen, taken naar Sociale Dienst Bommelerwaard)

uitvoering bij Soc. Dienst Bommelerwaard uitvoering bij Soc. Dienst Bommelerwaard uitvoering bij Soc. Dienst Bommelerwaard

225

Productenlijst 154.20 154.25

Bijstandsbesluit zelfstandigen Bijzondere bijstand

2.4.2.

Maatschappelijke zorg

uitvoering bij Soc. Dienst Bommelerwaard uitvoering bij Soc. Dienst Bommelerwaard

110

Algemeen Maatschappelijk Werk St. Thuiszorg en Maatschappelijk Werk Overige instellingen Algemeen Maatschappelijk Werk

111

Ouderen Ouderen

115

Volksgezondheid Lokaal gezondheidsbeleid Verslavingszorg Jeugdgezondheidszorg Overige gezondheidszorg Logopedie Wet Maatsch. Ondersteuning

116

Gehandicapten Voorzieningen Gehandicapten Parkeren invaliden Gehandicaptenbeleid

118

118.01 118.02 118.03 118.04 118.05 118.06 118.07 118.08 118.09 118.10 118.11

Wet Maatschappelijke Ondersteuning WMO Leefbaarheid WMO Jeugd en opvoeding WMO Informatievoorziening en cliëntondersteuning WMO Mantelzorg en vrijwilligers WMO Deelame maatschappelijk verkeer WMO Verlenen individuele voorzieningen WMO Maatschappelijke opvang WMO Geestlijke gezondheidszorg WMO verslavingsbeleid WMO Raad WMO Algemeen

2.4.3.


110.00 110.05

111.00

115.00 115.05 115.10 115.15 115.20 115.25

116.00 116.05 116.10

171

Recreatie en toerisme Beleid recreatie en toerisme Evenementen recreatie en toerisme

390

Markten Weekmarkten Jaarmarkten

391

Economische zaken Beleid Economische Zaken Industrie-Ontwikkeling Beheer bedrijventerreinen

171.00 171.05

390.00 390.05

391.00 391.05 391.10


226

Productenlijst 672

672.20 672.21 672.22 672.23 672.24 672.25 672.26 672.27 672.28 672.29

Grondexpl. bedrijventerreinen Wildeman Wildeman II Wildeman buiten contour Ruilgronden Steenweg 77 Zaltbommel Milieustraat Middelkampseweg Gameren Middelkampseweg II Toepadweg Zaltbommel Bijdrage gieterij van Voorden

2.5.1.

Cultuur

170

Monumenten Monumentenbeleid Vergunningen, controle en handhaving monumenten Monumentensubsidies

173

Bibliotheken Bibliotheken

174

Muziek Muziekschool Zang- muziekverenigingen

175

Kunst Kunst Kunstzinnige vorming

176

Cultuur Oudheidkunde Sociaal culturele activiteiten Culturele activiteiten Poorterij Multi-functionele accommodaties Evenmenten cultuur

673

673.40

Grondexploitatie culturele projecten Bossche Poort

2.5.2.

Sport

170.00 170.05 170.10

173.00

174.00 174.05

175.00 175.05

176.00 176.05 176.10 176.15 176.20 176.25

172

172.00 172.05 172.10 172.15

Sport en Recreatie Buitensportaccommodaties Binnensportaccommodaties Zwemmen Bevordering jeugdsport

2.5.3.

Onderwijs


227

Productenlijst 130

Openbaar Primair Onderwijs Personeel openbaar primair onderwijs Materieel openbaar primair onderwijs Administratie, Beheer en bestuur openbaar primair onderwijs

131

Openbaar Voortgezet Onderwijs Personeel openbaar voortgezet onderwijs Materieel openbaar voortgezet onderwijs Administratie, beheer en bestuur openbaar voortgezet onderwijs

132

Huisvesting Onderwijs Huisvestingskosten openbaar basisonderwijs Huisvestingskosten bijzonder basisonderwijs Huisvestingskosten speciaal onderwijs Huisvestingskosten bijzonder voortgezet speciaal onderwijs Huisvestingskosten voortgezet onderwijs Onderwijshuisvesting algemeen

133.00 133.05 133.10 133.15 133.20 133.25 133.30 133.35 133.40 133.45 133.50 133.55

133

Aanvullende Onderwijszaken Leerplicht Schoolbegeleiding Onderwijs Allochtone Levende Talen Leerlingenvervoer Gymnastiekonderwijs Zwemonderwijs Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid Vroeg- en voortijdse educatie Onderwijs kansenplan Lokaal onderwijs algemeen Volwasseneducatie Dagarrangementen en combinatiefuncties

2.5.4.

Welzijn

112

Jongeren Jongeren Scouting

113

Minderhedenbeleid Minderhedenbeleid Inburgering Nieuwkomers Inburgering Oudkomers

114

Vrijwilligers Vrijwilligers

117

Kleine Steden Beleid KSB Jongeren KSB Integratie KSB DE Vergt KSB Algemeen

130.00 130.05 130.10

131.00 131.05 131.10

132.00 132.05 132.10 132.15 132.20 132.25

112.00 112.05

113.00 113.10 113.15

114.00

117.00 117.05 117.10 117.15


228

Productenlijst 134

134.00 134.10 134.15

Kinderopvang Kinderopvang Peuterspeelzalen Kinderopvang alleenstaande ouders

2.6.1.

Ruimte en Wonen

331

Volkshuisvesting Volkshuisvestingsbeleid Stedelijke vernieuwing Bestaande voorraad volkshuisvesting Nieuwbouw Particuliere woningbouw

332

Ruimtelijke Ordening Ruimtelijk Beleid Ruimtelijk beheer

610

Belastingen (WOZ) Wet Waardering Onroerende Zaken

650

Grondzaken Beleid Grondzaken Eigendommen Agrarische zaken Bouwgrondexploitatie Vastgoed

671.00 671.01 671.02 671.03 671.04 671.05 671.06 671.07 671.08 671.09

671

Grondexploitatie woningbouw Grondexploitatie Algemeen Hopland II Kerkwijk Bezemerland Nieuwaal Wauwe II Zaltbommel Waluwe III Zaltommel De Heuven Beersteeg Stationsomgeving Zaltbommel Schoolstraat 2 Zuilichem Ormeling 2/3

2.6.2.

Verkeer en Openbare ruimte

331.00 331.05 331.10 331.15 331.20

332.00 332.05

611.10

650.00 650.05 650.10 650.15 650.20

350

350.00 350.05 350.10 350.15 350.20 350.25 350.30 350.35 350.40

Wegen Verhardingen Bermen / sloten Verlichting Gladheidsbestrijding Straatmeubilair Vandalisme Kabels / leidingen Reiniging Zwerfvuil


229

Productenlijst 351

Water Waterplan Waterbeheer

352

Groen Groen algemeen / beleid Groen onderhoud Hondenuitlaatplaatsen

353

Mobiliteit Mobiliteitsbeleid Verkeersmaatregelen Parkeren Openbaar Vervoer (incl. collectief vraagafhankelijk vervoer) Veerdiensten

354

Speelplaatsen Speelplaatsen

372.00 372.05 372.10 372.15 372.20 372.25

372

Lijkbezorging Beleid Lijkbezorging Wettelijke taken lijkbezorging burgemeester en ABS Delven graven Onderhoud begraafplaatsen Begraafrechten Bijzondere begraafplaatsen

2.6.3.

Milieu

351.00 351.05

352.00 352.05 352.15

353.00 353.05 353.10 353.15 353.20

354.00

370

Milieu Milieubeleid Milieuvergunningen Milieucontrole en handhaving Afvalverwerking Plaaggediertebestrijding

371

Riolering Riolering algemeen / beleid Inspectiekosten Onderhoud riolering Nieuwe (vervangings)investeringen riolering Rioolrechten

370.00 370.05 370.10 370.15 370.20

371.00 371.05 371.10 371.15 371.20

3.


610

Belastingen Onroerende zaakbelasting Hondenbelasting Toeristenbelasting

620


610.00 610.05 610.15


230

Productenlijst 620.00 620.05 620.10 620.15 620.20 620.25

Algemene uitkering Algemene baten en lasten Saldo / onvoorzien Reserves Saldo kostenplaatsen Invoering belastingen

630

Financiering Geldleningen

640

Gemeentelijke Gebouwen Beleid gemeentelijke gebouwen Meerjarenonderhoudsplannen gemeentelijke gebouwen Onderhoud gemeentelijke gebouwen

630.00

640.00 640.05 640.10

INTERNE PRODUCTEN 130

Personeel en organisatie Personeelsbeheer Personeelsbeleid Organisatieontwikkeling Personeelsconsulentschap

131

Informatievoorziening Netwerk- en systeembeheer I&A beleid I&A Consulentschap

132

Facilitaire zaken Documentatie Bodediensten Huisvesting binnendienst Facilitaire ondersteuning

133

Buitendienst Huisvesting buitendienst Organisatie algemeen

135

Juridische ondersteuning Juridische advisering+

136

Algemeen beheer sectoren Management, werkoverleg e.d.

130.00 130.05 130.10 130.15

131.00 131.05 131.10

132.00 132.05 132.10 132.15

133.00 133.10

135.00

136.00


231

2004-47

6.170.10.52

2008-138 Klimaatplan 2008-2011

6.370.00.01

Stappenplan bodemkwaliteit 2005

Verruimde reikwijdte

2003-28

2005-27

2008-921 Invoeren functiefam/competentieman.

2008-921 Talentscan

2008-994 Softwarepakket leerl.vervoer 2008

2008-994 Centraal meldpunt gem.breed 2008

2008-994 Contractbeheer gem.breed 2008

2008-994 Verv.begrafenispakket 2008

2008-994 Welstandsnota (2008) 2008

2008-994 Verv GBA etc. op AS400 2008

2008-994 Verv. Civision op AS400 2008

6.370.05.20

6.370.10.10

5.130.10.02

5.130.10.03

5.131.04.01

5.131.11.01

5.131.12.01

5.131.13.01

5.131.16.01

7.031.01.01

7.031.02.01

2008-994 WABO 2008

2008-119 BAG 2008

7.031.22.01

7.031.23.01

Bijlagen Jaarrekening 2008

2008-994 Verkeersmilieukaart 2008

2008-994 Bezwaar en beroep 2008

7.031.17.01

7.031.20.01

2008-994 GPS systeem groenbeheer 2008

2008-994 Grondroerdersregeling 2008

7.031.10.01

2008-994 Wegenbeheer 2008

7.031.09.01

7.031.15.01

2008-994 Pers.info systeem Raet 2008

2008-994 Uitbr. Fin. syst. Decade 2008 (XML doc)

7.031.07.01

7.031.08.01

Bedrijfsvoering & Financien

2008-962 Ondergrondse afvalcontainers

6.370.00.36

Energiebesp. Maatregelen gebouwen

2008-135 Cultuurhistorische waardenkaart

6.170.10.55

6.370.00.21

2007-125 Restauratie klokkenstoel St.M.Kerk

2008-127 Wandelpad stadsmuur

6.170.10.53

6.170.10.54

Restauratie stadsmuren

2007-113 Restauratieplan Maasdijk 104

2007-113 Rest.plan batt Brakel en Poederoijen

6.170.10.50

Bestuur, Vergunning & Handhaving

Omschrijving

totaal

114.500,00

88.000,00

47.000,00

29.000,00

60.000,00

12.000,00

45.000,00

10.000,00

30.000,00

40.000,00

198.000,00

6.000,00

7.000,00

2.000,00

7.000,00

7.000,00

20.000,00

60.582,00

3.170.677,00

110.545,00

122.221,00

80.000,00

32.000,00

72.000,00

92.500,00

50.000,00

22.500,00

2.547.170,00

20.320,00

21.421,00

Totaal Krediet

Begroting

Overzicht kredieten per 31-12- 2008

6.170.10.51

nr.

boek

Groot

Begr. Wijz.: jaar/no.

31-12-2008

31-12-2007

232

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.248.115,94

85.482,62

95.899,08

-

-

-

7.319,00

1.037.281,24

-

41.031,16

-

77,63

-

-

-

-

6.677,48

-

-

-

-

-

1.141,19

-

-

-

57.502,41

1.875.837,46

85.317,39

95.899,08

8.274,79

23.492,92

9.888,00

26.914,14

-

7.319,00

1.567.508,14

29.090,00

22.134,00

t/m

t/m

22.134,00

Besteed

Besteed

Rekening

73.468,84

88.000,00

46.922,37

29.000,00

60.000,00

12.000,00

45.000,00

3.322,52

30.000,00

40.000,00

198.000,00

6.000,00

7.000,00

858,81

7.000,00

7.000,00

20.000,00

3.079,59

1.294.839,54

25.227,61

26.321,92

71.725,21

8.507,08

62.112,00

65.585,86

50.000,00

15.181,00

979.661,86

8.770,00-

713,00-

besteden

Nog te

Nog te verwachten

Opmerkingen

Afronding eind 2009

Afronding voorjaar 2009

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.150.803,88

1-jul-09

Eind 2010

Tweede kwartaal 2009

Eerste kwartaal 2009

Afronding eind 2009




Afronding eind 2009

Afronding eind 2009



Eind 2009

Eind 2009

Medio 2009

Eind 2009 begin 2010

Ontwerpfase februari 2009

27.713,01 AFSLUITEN 2008

26.322,00 AFSLUITEN 2008

-

-

62.112,00

10.000,00 Afronding eind 2009

50.000,00 Afronding eind 2009

-

979.661,87 Afronding fase 1 t/m 3 dec. '08 fase 4 t/m 5 mei '10

20.000,00- Afronding medio 2009

14.995,00 Afronding medio 2009

ontvangen

Nog te

75.000,00 18.151,00

2008-123 PM Voertuig Zaltbommel 2008

2008-123 MSA Nederhemert 2008

7.312.01.21

7.312.01.22

BBS de Bron onderwijsk.vernieuw.

2006-07

7.132.00.21


BBS de Bron uitbr 8e + 9e lokaal

BBS de Rank uitbr 5e lokaal

2006-07

2006-07

7.132.00.03

7.132.00.05

Integrale visie binnenstad

2006-12

2008-114 Veldenverplaatsing VV Kwk

Best.plan Nwe Hollandse waterlinie

BOS-impuls

6.332.05.25

2005-28

6.650.05.27

2006-35

6.172.15.10

6.332.05.24

Dagarrang. + combifunct PROJ

Ontmoetingsplek jongeren Bruchem

2002-51

6.112.00.30

6.133.55.00

Visie en actieplan WWZ

2006-20

6.111.00.01

Samenleving & Ontwikkeling

2.000,00

31-12-2008

31-12-2007

126.730,00

248.760,00

440.000,00

17.500,00

103.000,00

231.870,00

141.800,00

233

-

217.998,53

-

-

74.360,41

140.119,27

126.730,00

217.998,53

440.000,00

-

96.434,56

166.286,51

146.328,13

-

131.605,45

-

-

-

13.058,94

-

-

-

13.058,94

12.262.936,62

11.869.007,35

166.151,19

182,63

-

23.139,02

9.928,65

119.787,78

-

-

76.570,30

-

-

-

2.409,50

-

-

-

2.409,50

11.955.967,15

11.869.007,35

86.959,80

-

-

-

-

-

88.097,91

t/m

t/m

-

Besteed

Besteed

Rekening

20.000,00

150.000,00

10.000,00

2008-995 Opzetten imago- en promotiebeleid

6.513.00.03 totaal

4.000,00 4.000,00

2008-995 Aanpassen huisstijl

2008-995 Opzetten interactive beleidsvorming

6.513.00.01

178.651,00

13.256.599,00

6.513.00.02

Publiekszaken

totaal

75.000,00

2008-123 PM Voertuig Nederhemert 2008

7.312.01.20

totaal

11.869.517,00

10.500,00

Brandweer

Gemeentehuis bouwkrediet

250.000,00

11.000,00

2007-117 Uitrukkleding (2007)

2008-994 Verv. Novell Zenworks 2008

7.031.35.01

10.000,00

60.000,00

7.312.01.19

2008-994 Oracle 9 naar 10 2008

7.031.34.01

Raadzaal

2008-994 Aanpassen infrastructuur netwerk 2008

7.031.29.01

68.000,00

145.000,00

2004-31

2008-994 Telefonisch Informatie Punt (TIP) 2008

7.031.25.02

2004-31

2008-994 Elektron. Dienstverl. 2008 (webs fase 3)

7.031.25.01

40.000,00

7.032.00.14

2008-994 DURP 2008 software

7.031.24.02

20.000,00

7.032.00.08/9

2008-994 DURP 2008 digitalisering best.plannen

Omschrijving

Totaal Krediet

Begroting


7.031.24.01

nr.

boek

Groot


-

30.761,47

-

17.500,00

6.565,44

65.583,49

4.528,13-

20.000,00

18.394,55

2.000,00

4.000,00

4.000,00

165.592,06

18.151,00

75.000,00

75.000,00

2.558,94-

993.662,38

509,65

83.848,81

10.817,37

10.000,00

36.860,98

58.071,35

56.902,09

40.000,00

20.000,00

besteden

Nog te

Nog te verwachten

-

-

-

Eind 2010

Afronding 2008

Afronding 2008

Afronding waarschijnlijk 2008


Afronding eind 2009

Afronding eind 2009

Begin 2010

Eind 2010

Opmerkingen

Afronding medio 2008

Krediet intrekken

Afronding jaarrekening 2008

-

-

-

17.500,00

-

Afronding 2008

Afronding jaarrekening 2007; restant naar krediet de Bron

Afronding 2008

Afronding 2e kwartaal 2008

65.583,49 Afronding 2009

-

20.000,00

14.964,85

2.000,00 Afronding medio 2009, Reserve communicatie 9.502.01.00



-

-

-

-

1.237.826,92

1.237.826,92

-

-

-

-

-

-

-

-

ontvangen

Nog te

33.000,00

85.000,00 20.000,00

2008-116 PSZ Fam/Nieuwaal aanp gebouw

2004-48

2007-021 Vervangen lood Gasthuistoren

2004-50

2007-021 Toegankelijkheid gem. gebouwen

7.134.00.05

7.176.00.18

6.170.10.01

6.172.05.40

6.176.20.50

2008-148 Voorverkenning uiterw. Brakel-Zuilichem

2008-130 Visie op kwaliteit openbare ruimte

Revitalisering de Ooijk

Uitbaggeren watergangen

2003-25

2003-30

2006-13

2005-32

2003-39

6.332.00.20

6.332.05.21

6.350.00.01

6.350.00.07

6.351.05.01

6.351.05.02

6.353.05.10

6.353.05.20


2008-014 VB sanering gasfabriek vir.singel

6.332.00.15

Aanleg fietspad Brakel - Zaltbommel

Duurzaam veilig 30 binnenstad ZBM

Baggeren watergangen / overdracht

Best.plan beb. kom (excl. Binnenstad)

2008-115 Aanstellen gebiedmakelaar

6.332.00.10

ISV verpl. tankstation van Ooyen Aalst

2005-11

2008-115 Ruimtelijk kader inpass. Glastuinb.

6.331.05.30

ISV De Vergt

6.331.05.20

6.332.00.05

ISV sanering Boschepoort 93/95

2004-39

6.331.05.10

Kwaaitaalvloeren 'de Ring'

Realisatie & Beheer

2.307.419,00

107.500,00

96.000,00

2.327.929,00

35.000,00

241.681,00

75.000,00

73.777,00

33.050,00

28.450,00

352.247,00

2.128.571,00

45.641,00

18.000,00

3.078.386,00

190.000,00

250.000,00

2007-014 VSV Bruchem en Kerkwijk 2007

7.133.35.00

totaal

283.278,00

2007-102 SG Toermalijn onderwk vernieuwing 2007

7.132.10.22

Cultuurcentrum

71.500,00

52.500,00

352.000,00

Sportcomplex Middelsteeg opstallen

2008-08

7.172.00.26

-

5.948,00

Partiële verbouwing

Sportcomplex Middelsteeg grond

2008-08

2007-011 Beveiliging schoolgeb sp onderw

2007-102 BBS Fransiscus 1e inr/OLP 19e gr 2007

7.132.00.25

7.172.00.25

293.750,00

7.132.10.20

2007-011 Beveiliging schoolgeb bijz onderw

7.132.00.23

66.750,00

7.132.10.21

2007-011 Beveiliging schoolgeb openb onderw

Omschrijving

Totaal Krediet

Begroting


7.132.00.22

nr.

boek

Groot


31-12-2008

31-12-2007

234

2.203.634,85

85.669,42

12.400,00

2.245.072,76

-

160.866,37

-

-

-

-

244.212,50

395.756,85

1.950,00

-

-

-

813.303,84

91.703,97

-

-

15.247,34

-

63.281,83

2.205.940,23

103.253,09

103.588,21

2.245.072,76

24.829,40

179.643,67

-

2.389,75

-

-

248.011,00

1.017.500,09

1.950,00

-

-

-

2.609.934,44

154.518,58

54.014,18

233.270,00

299.766,55

96.824,23

-

46.142,49

-

5.948,00

319.264,27

74.802,96

t/m

t/m

14.234,41

Besteed

Besteed

Rekening

101.478,77

4.246,91

7.588,21-

82.856,24

10.170,60

62.037,33

75.000,00

71.387,25

33.050,00

28.450,00

104.236,00

1.111.070,91

43.691,00

18.000,00

20.000,00

85.000,00

468.451,56

35.481,42

21.014,18-

16.730,00

16.488,55-

25.324,23-

352.000,00

6.357,51

-

-

25.514,27-

8.052,96-

besteden

Nog te

Nog te verwachten


Afronding medio 2008 Afronding 2008


Afronding nader te bepalen Afronding 2009

101.478,77

Afronding nader te bepalen

4.247,33 Afronding begin 2008

7.588,21- Afronding voorjaar 2008

Afronding jaarrekening 2007; restant naar Vogelenzang 82.856,24 "bruggetje"

-

62.037,33 Afronding 2008

37.500,00

20.000,00

20.200,00

15.300,00

104.236,00 Afronding 2009

1.111.070,91 Afronding 2012

43.691,00

-

20.000,00

85.000,00 Afronding 2009

153.529,76

Opmerkingen



35.481,42 Afronding 2010

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

ontvangen

Nog te

2006-10

6.353.05.30

323.467,09 32.500,00 28.571,00 3.494.569,00 956.849,00

2008-978 Reconstr kruispunt N322/Steenweg

2008-978 Herinr verkeerssituatie Zandkampen

2002-59

2000-53

2008-020 Strooier Zaltbommel

2008-990 Tractor 2008

2005-127 Voorbereidingskrediet Brede School Waluwe

2005-127 Bouwkrediet Brede School Zandkampen

6.353.05.80

6.650.15.15

7.033.00.04/5

7.033.10.06

7.033.10.07

7.132.00.01

7.132.00.32

910.000,00 525.000,00

2007-027 Transportriolering Vergt Oost

2007-027 Bergbezinkbassin Molenkamp

2008-020 Verv. Riolering kern Brakel fase 2 2008113/132 Begr.plaats Brakel aankoop grond 2008

7.371.00.61

7.371.00.62

7.371.00.63


7.372.00.26

1.560.000,00

7.371.00.01

537.500,00

1.991.425,00

2.082.500,00

Randvoorz. Spellewaard

2005-26

2007-027 Verv. Riolering kern Brakel fase 1

7.371.00.00

2008-013 Nieuwbouw veer Brakel

7.353.00.14

77.000,00 3.535.000,00

2007-006 Voorb. Vervanging veerpont Brakel

7.353.00.11

897.500,00

295.000,00

Waluwe MFA

Nieuwbouw SG Cambium 2006

2006-09

7.132.20.01

7.172.00.27

171.411,00 792.482,00

2008-015 Brede School Zandkampen

2008-015 Brede School Zandkampen immat

713.167,00

2008-015 Brede School grond

7.132.00.39

7.132.00.40

85.000,00

7.132.00.41

94.382,00

2008-015 Brede School Waluwe immat

2008-015 Brede School noodlokalen

7.132.00.37

7.132.00.38

179.672,00 146.117,00

2008-015 Brede School Waluwe S-P

2008-015 Brede School Waluwe install

7.132.00.35

4.399.089,00

149.233,00

2.474.755,23

50.000,00

150.000,00

7.132.00.36

2005-127 Bouwkrediet Brede School Klipperstraat

2005-127 Bouwkrediet Brede School Waluwe

7.132.00.33

7.132.00.34

Nieuwbouw bedrijfsruimte buitendienst (incl grond)

Afdekken stortplaats Ketelsteeg

200.000,00

2008-978 Reconstr kruispunt N322/Schouwend

6.353.05.70

57.500,00 500.000,00

6.353.05.60

Provinciale weg N322

2008-08

2008-978 Aanleg fietspad Middelkampseweg GAM

6.353.05.40

295.503,50

440.000,00

6.353.05.50

Herinr. Meidijk N322

2007-114 Aanleg fietspad Pr. W.A. straat Gameren

Omschrijving

Totaal Krediet

Begroting


6.353.05.21

nr.

boek

Groot


31-12-2008

31-12-2007

235

8.575,00

59.548,82

51.061,88

51.328,86

2.010.310,13

51.472,49

-

207.501,95

-

13.818,73

12.495,00

149.243,01

1.263.554,69

523.475,19

20.503,50

371.234,60

38.335,25

341.484,13

1.322.687,42

831.632,79

2.036.710,13

-

51.532,49

-

218.215,52

10.858,76

-

-

94.298,93

-

-

-

-

19.812,31

36.295,00

149.243,01

22.182,12

28.078,81

2.477.305,66

589.758,69

8.400,00

-

-

2.875,00

-

20.503,50

3.082,80

t/m

t/m

-

Besteed

Besteed

Rekening

166.265,40

1.953.089,75

183.515,87

412.687,42-

728.367,21

45.789,87

3.535.000,00

25.467,51

897.500,00

76.784,48

781.623,24

171.411,00

713.167,00

9.298,93-

94.382,00

146.117,00

179.672,00

4.399.089,00

937.036,69

3.458.274,00

10,01-

6.388,88

4.421,19

2.550,43-

266.291,60-

191.600,00

50.000,00

150.000,00

497.125,00

57.500,00

275.000,00

436.917,20

besteden

Nog te

Nog te verwachten

Opmerkingen

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Afronding eind 2009

Afronding eind 2008

Afronding eind 2008

Afronding 2010

Afronding begin 2008

Afronding uiterlijk 12 maanden na opdrachtverlening

Afronding 2009




253.072,40 Afronding medio 2008

266.291,60- Afronding uiterlijk 2013

200.000,00

50.000,00 Kosten tlv grondexploitatie Middelweide

150.000,00

500.000,00

57.500,00

275.000,00 Afronding 2008

436.917,20

ontvangen

Nog te

totaal


56.689.335,82

36.995.022,82

845.000,00

2008-019 Begr.plaats Brakel uitbreiding 2009

7.372.00.28

TOTAAL GENERAAL

29.565,00

2008-016 Vervangen hekwerk Bossche Poort

Omschrijving

Totaal Krediet

Begroting


7.372.00.27

nr.

boek

Groot


31-12-2008

31-12-2007

236

23.792.248,43

9.772.452,00

t/m

t/m

-

31.581.359,64

14.819.592,18

12.887,06

Besteed

Besteed

Rekening

25.107.976,18

22.175.430,64

832.112,94

29.565,00

besteden

Nog te

Nog te verwachten

5.908.387,93

3.356.227,37

-

-

ontvangen

Nog te

Opmerkingen

1 Nota van aanbieding

Recommend Documents