vrije ruimte 5des 2015-2016 1
1. Determinanten
voor wie
De leerlingen uit 5WW zonder uitbreiding wiskunde, 5EI en 5LI volgen dit project. Maar ook leerlingen uit 6ME die kiezen voor een wetenschappelijke studie na de zesdes kunnen gerust aansluiten bij dit seminarie.
wat
De behandelde onderwerpen zijn lineaire programmering en determinanten. Deze onderwerpen sluiten nauw aan bij matrices en stelsels. Bij lineaire programmering lossen we vraagstukken met randvoorwaarden op. Vierkante matrices hebben een determinant. We behandelen de definitie, eigenschappen, de regel van Cramer en eigenwaarden en eigenvectoren.
eindproduct/ evaluatie
De helft van elke sessie wordt er klassiek gedoceerd. Na de “theorie” maken de leerlingen individuele oefeningen die ze op het einde van elke sessie indienen. Op het einde is er ook nog een toets gepland. Er zijn 50 punten te verdienen, 25 via de individuele oefeningen en 25 via de afsluitende toets.
2
2. Bloedigste eeuw van de geschiedenis
voor wie
Leerlingen die inzicht willen krijgen in een repressief regime en een gewelddadig conflict uit de 20e en 21e eeuw.
wat
De Shoa, de systematische vervolging en uitroeiing van joden tijdens WOII, staat in ons collectief geheugen gegrift. We verwijzen vaak naar de Duitse vernietigingscampagne ten opzichte van joden als hét voorbeeld van repressie en volkerenmoord. Daarnaast kent de 20e eeuw vele andere gruwelijke volkerenmoorden: de Grote Zuivering onder Stalin, de genocide van de Rode Khmer in Cambodja, de An-Anfal onder Sadam Hoessein, de genocide in Rwanda en Srebrenica etc. Een conflict hoeft echter geen proporties van (burger)oorlog aan te nemen om van onderdrukking van een bevolkingsgroep te kunnen spreken. Ook vandaag, hier en nu, worden mensen(groepen) overal ter wereld onderdrukt en vervolgd. De bezetting van de Palestijnse gebieden is daarvan een voorbeeld. Verder lopen duizenden mensen het risico slachtoffer te worden van onderdrukking en repressie en het geweld dat daarmee verband houdt. In deze vrije ruimte benaderen we een recent conflict vanuit verschillende domeinen. We onderzoeken de oorzaken van het conflict en waarom het voortduurt, bestuderen de houding van de internationale politiek, onderzoeken de rol van media en gaan na hoe zij ons denken beïnvloeden. Ten slotte stellen we ons morele en ethische vragen over (ons eigen) menselijk gedrag en handelen. Het resultaat is één werkstuk waardoor we trachten ‘onbevattelijke’ menselijke drama’s een stukje te begrijpen.
werkwijze
eindproduct
evaluatie
Documentaires, gastspreker, methode a.d.h.v. ‘Stapstenen’.)
onderzoek
(wetenschappelijke
Een schriftelijk verslag en een originele mondelinge presentatie van het onderzoek. Proces: onderzoek (onderzoeksvragen/bronnengebruik/…) Product: schriftelijk verslag en mondelinge presentatie. 3
3. Erasmus+
voor wie
Leerlingen die open staan voor andere culturen en graag eens willen proeven van het dagelijkse leven van leeftijdsgenoten in een ander Europees land. Je verblijft gedurende 1 week in een gastgezin en bent bereid om gedurende 1 week een buitenlandse student bij je thuis te ontvangen.
wat
In deze sessies bereiden we de uitwisselingen voor met andere Europese scholen. Voorlopig zijn Sicilië, Griekenland en Servië in de running. In de periode februari/ maart leiden wij hen rond in de belangrijkste steden van ons land. Jullie organiseren een onvergetelijke week voor hen en plannen alle uitstappen en activiteiten! Jullie worden ook hun gastgezin voor die week. In april /mei is het dan aan onze beurt om op stap te gaan. Jullie maken presentaties om onze school, onze stad en ons land te vertegenwoordigen.
evaluatie
Tijdens de voorbereidingen evalueren we de inzet, het kunnen plannen en opvolgen van de taken, de samenwerking in de teams. Kortom, het hele proces om tot een geslaagde uitwisseling te komen. Ook het product, de uitgevoerde activiteiten worden beoordeeld.
4
4. Gezondheidseducatie
voor wie wat
Voor de leerlingen uit 5WW en 5ME In dit project werken we rond het thema “gezondheid van de mens”. In een eerste deel gaan we, aan de hand van wetenschappelijke artikels dieper in op gezonde voeding. We leren op een juiste manier interpreteren wat op de verpakking van voedingsmiddelen staat. In een tweede deel staan een aantal keuzepractica op het programma: dissectie van een hart, bloeddruk en hartslag meten, dissectie van longen, ademfrequentie en longcapaciteit bepalen, dissectie van het spijsverteringsstelsel van een kuiken, dissectie van nieren en urineonderzoek, microscopie van een zelfgemaakt bloeduitstrijkje, bloedgroepbepaling, bloedsuikergehalte meten, gistingsexperimenten uitvoeren, chemische samenstelling van voedingsmiddelen.
evaluatie
Voor de evaluatie wordt rekening gehouden met de attitudes en het opstellen van het verslag.
5
5. ICT Vaardigheden
voor wie
Leerlingen uit 5GL, die geen informatica in hun lessenpakket hadden in het 3e en 4e jaar.
wat
De 3 basispakketten van Microsoft Office komen aan bod: - Word: aanbrengen van een efficiënte opmaak bij professionele documenten. - Excel: verwerken van gegevens met eenvoudige formules en grafieken. - PowerPoint: presentaties waarbij de klemtoon ligt op animatie. Afhankelijk van de tijd wordt dit aangevuld met enkele alternatieve elementen zoals het gebruiken van Prezi, MovieMaker, PDF, …
werkwijze
De programma’s worden klassikaal gedemonstreerd/aangeleerd. Vervolgens krijgen de leerlingen een individuele opdracht waarbij ze de aangeleerde vaardigheden creatief moeten uitvoeren.
evaluatie
Het programma Word resulteert bijvoorbeeld in het maken van een kleine reisbrochure, het programma PowerPoint resulteert in een creatieve voorstelling van een Grieks of Latijns gedicht. Excel wordt opgevraagd door een traditionele toets.
6
6. Inleiding tot programmeren
voor wie
Leerlingen uit het 5e jaar ASO met minstens 6u wiskunde in hun curriculum.
wat
De beginselen van programmeren, via de programmeertaal VB.NET. Via de 3 basisstructuren (sequentie, selectie en iteratie) worden methodes aangereikt om kleine problemen op te lossen en te implementeren. De nadruk wordt hierbij gelegd op de concepten die worden gebruikt bij het oplossen van problemen en bij het programmeren.
werkwijze
Traditionele les waarbij via voorbeelden de verschillende basisstructuren van programmeren aangereikt worden. De klassikale uitleg wordt voortdurend afgewisseld met individuele oefeningen.
evaluatie
Halfweg de cursus krijgen de leerlingen een individuele taak die ze thuis moeten uitwerken. Als eindopdracht wordt een specifieke situatie voorgelegd waarvoor de leerlingen een oplossing moeten uitwerken in VB.NET.
7
7. Klokkenluiders in de kunst
voor wie
Alle leerlingen uit het 5e
wat
Sinds eeuwen zijn kunstenaars de klokkenluiders van de samenleving. Via hun kunst formuleren ze maatschappijkritiek, ze stellen bepaalde zaken in vraag, ze kaarten problemen aan, ze richten onze blik op bepaalde thema’s, of ze roepen hun publiek op om deel te nemen aan het maatschappelijk debat. In dit project analyseren we de achterliggende inhoud van bepaalde kunstwerken en kunstenaars. We ontdekken dat kunst niet altijd vrijblijvend is en louter ‘mooi’ moet zijn. Verrassend genoeg is dit niet enkel bij hedendaagse kunst het geval, ook in premoderne tijden hadden sommige kunstenaars een welbepaalde overtuiging over liefde, oorlog, religie, armoede, discriminatie… die ze in hun werk naar voren brachten.
werkwijze
Dit project behandelt zowel schilderijen, sculpturen, cartoons, (video)installaties en veel meer. Met de aangeboden kennis proberen we tenslotte zelf maatschappijkritiek in een bepaalde vormgeving te gieten en daar creatief mee om te gaan.
evaluatie
Het project wordt geëvalueerd aan de hand van vier luiken: inhoud, PowerPoint, tekst en presentatie.
8
8. Marktonderzoek
voor wie wat
Leerlingen uit 5EM en 5EW Bedrijf X wil een nieuw product op de markt brengen, maar wat is hun doelgroep? Wanneer en hoe kunnen ze hun product best op de markt brengen? Met deze vragen kan bedrijf X bij jullie terecht !! Jullie zijn de trotse bedrijfsleiders van een bureau die marktonderzoeken opstelt voor andere bedrijven/particulieren/organisaties. Jullie gaan klantgericht tewerk en bieden marktonderzoeken op maat aan. Met jullie groep gaan jullie eerst op zoek naar een gepaste naam en logo voor jullie bedrijf. Jullie stellen daarna een presentatie op volgens jullie commerciële of technische opdracht. Dagelijks verschijnen artikels in de krant die hun stellingen staven met cijfers, grafieken,… Maar kloppen deze stellingen wel? Aan de hand van een zelfgekozen artikel stellen jullie een onderzoek op en verwerken jullie deze resultaten in een professioneel dossier en presentatie.
werkwijze eindproduct
evaluatie
Groepswerk Creatieve voorstelling van het bedrijf via moodbord, PowerPoint of prezzi , … Professionele voorstelling van de resultaten van je onderzoek De belangrijke items waarop de beoordeling van de presentatie van je bedrijf, je slogan en je business card steunt worden vooraf meegedeeld. Bij de beoordeling van je onderzoek wegen zowel je dossier, je creatieve presentatie als je commercieel talent.
9
9. Met vier ’n budget
voor wie wat
Leerlingen uit 5e economische richting Leerlingen gaan op zoek naar “het gat in de markt”. Ze bedenken een nieuw product of dienst en werken op een creatieve manier een prototype uit. Zij stellen een marketing plan op om de consument te verleiden voor hun product/dienst. Daarna onderzoeken zij de financiële haalbaarheid van hun product/dienst en stellen een gebudgetteerde resultatenrekening op om te zien hoeveel winst het product/dienst zal opleveren en stellen een liquiditeitenbudget op om na te gaan of zij over voldoende cash zullen beschikken en onderzoeken of zij eventueel moeten op zoek gaan naar investeerders. Via een wedstrijd zullen andere lln kunnen stemmen op hun project (eventueel in samenwerking met de PR-dienst)
werkwijze
LLn werken zelfstandig in groep en passen de leerstof uit 3e en 5e jaar economie toe ivm marketing en budgetteren.
evaluatie
proces- en productevaluatie
10
10. Neurobiologie
voor wie wat
Voor de leerlingen van 5HW De leerlingen zoeken aan de hand van internet, brochures, literatuur, … informatie op waarmee ze een theoretische basiskennis i.v.m. hersenwerking en gedrag verwerven. (BZL) Via hoekenwerk worden daarna verschillende thema’s uitgewerkt. Mogelijke thema’s zijn : - Hersenaandoeningen (vb. Parkinson, schizofrenie, MS, autisme, Alzheimer, …) - Werking van ons geheugen en studietips (vb. korte- en langetermijngeheugen) - Chemische werking van de hersenen en hormonen (verschillen tussen man en vrouw, gezonde voeding, biologische klok, ...) - Neurosociologie : neuro-ethiek, neuromarketing, ...
werkwijze
Het hoekenwerk verloopt gevarieerd : zowel groepswerk als persoonlijk werk, van theoretische informatie opzoeken tot creatief uitwerken van ideeën.
evaluatie
De evaluatie gebeurt per thema, met beoordeling van inhoud, vaardigheden en sociale attitudes.
11
11. Omgaan met personen met een beperking
voor wie wat
Leerlingen uit het 5e jaar Humane Wetenschappen Er zijn heel wat mensen met een beperking. Hoe daarmee om te gaan is niet altijd eenvoudig. Daarom krijgen jullie in deze sessie meer uitleg over verschillende beperkingen en gaan jullie deze ook zelf ondervinden. Daarnaast kiezen jullie één beperking waar jullie een educatief spel rond willen maken. Doel hiervan is de spelers iets te laten bijleren over de door jullie gekozen beperking. Spelplezier is hierbij ook een belangrijke factor. Het wordt een mooie afweging tussen enerzijds het meegeven van informatie en anderzijds het boeien van de spelers.
werkwijze
Het eerste uur van een sessie krijgen jullie uitleg over een beperking en bespreken we deze klassikaal. Het tweede uur werken jullie jullie educatief spel uit.
evaluatie
Jullie afgewerkt product, educatief spel en handleiding, wordt geëvalueerd door de leerkracht en door jullie klasgenoten via een peerevaluatie. Daarnaast krijgen jullie ook een korte toets over de leerstof die jullie gezien hebben.
12
12. Onderzoek in de Humane Wetenschappen
voor wie
Leerlingen uit het 5e jaar Humane Wetenschappen
wat
Dit vrije ruimteproject loopt in samenwerking met de Dienst Internationale Samenwerking en de Jeugddienst van stad Waregem. Tijdens dit vrije ruimteproject voer je een onderzoek uit op vraag van deze dienst. De probleemstelling voor dit onderzoek wordt bij het begin van het project door hen aan jullie voorgesteld.
werkwijze
Tijdens dit vrije ruimteproject doorloop je de 8 stappen uit stapstenen (oriëntatie op onderzoeksprobleem – formuleren van onderzoeksvragen – maken van een onderzoeksplan – verwerven van informatie – verwerken van informatie – beantwoorden van onderzoeksvragen en formuleren van conclusies – overdragen van informatie – eigen evaluatie van het onderzoeksproces). Deze worden eerst aangeleerd. Daarna pas je deze stappen toe bij het maken (in groepjes van 2 of 3) van jullie onderzoek.
evaluatie
De resultaten van het onderzoek en de eindconclusies worden op het einde van het project voorgesteld aan de Dienst Internationale Samenwerking en de Jeugddienst van stad Waregem.
13
13. Uitbreiding biologie
voor wie wat
Leerlingen uit 5WW en 5ME In dit project komen extra thema’s biologie aan bod die belangrijk kunnen zijn voor verdere studies wetenschappen en voor de toelatingsproef geneeskunde. Het project bestaat uit theoretische lessen aangevuld door een aantal practica die bij de thema’s horen. Inhoud: - De werking van ons afweersysteem - Bloedgroepen en resusfactor - Biochemie van de fotosynthese
evaluatie
Op het einde van het project wordt een evaluatietoets afgenomen.
14
14. Uitbreiding wiskunde HW
voor wie
De leerlingen van 5HWi volgen tijdens dit project een extra lesuur wiskunde.
wat
Enerzijds komen telproblemen aan bod. In de vierdes maakten de leerlingen al kennis met dit onderwerp. We leren er tellen met schema’s zoals boomdiagrammen, routeroosters en venndiagrammen. We leren er ook tellen met formules: som- en productregel, (herhalings)variaties, (herhalings)permutaties en (herhalings)combinaties. Als slot komt ook het binomium van Newton aan bod. Ook functies van de eerste en de tweede graad zijn geen onbekende. In de vijfdes behandelen we veeltermfuncties en in de vrije ruimte bestuderen we de multipliciteitenregel en het gedrag op oneindig bij veeltermfuncties. We besteden ook ruim tijd aan homografische en rationale functies (domein, nulpunten, tekenonderzoek, limieten en asymptoten).
werkwijze
De sessies verlopen klassiek. De nieuwe begrippen worden klassikaal aangebracht. Via oefeningen (individueel of in kleine groepjes) verwerken de leerlingen de leerstof.
evaluatie
Sommige oefeningen moeten ingediend worden om gequoteerd te worden. Er zijn ook een drietal toetsen voorzien. Er zijn 50 punten te verdienen, 25 via de individuele oefeningen en 25 via de toetsen.
15
15. Uitbreiding wiskunde WW
voor wie
wat
5de wiskunde wetenschappen die zich graag extra verdiepen in wiskunde. De gegeven leerstof is enerzijds een verdieping van de leerstof gegeven in de klas en anderzijds leerstof die een goede voorbereiding vormt voor het hoger onderwijs. We behandelen achtereenvolgens Logica Determinanten en lineaire programmering Analytische meetkunde : de parabool, ellips en de hyperbool We eindigen het schooljaar met een onderwerp naar keuze waar het interesseveld van de meeste leerlingen liggen. De vorige jaren lag deze keuze bij programmeren in Excell, fouten verbeterende codes,…
werkwijze
Theorie via antwoord – en vraaggesprek Oefeningen individueel op per twee
evaluatie
Permanente evaluatie via overhoringen en taken.
16
