1. Cultuursensi-eve preven-e?

1. Cultuursensi-eve preven-e? Cora den Boer Welzijnsconsulent Gezonde Leefstijl, Zebra Welzijn

Jeroen de Wilde Arts en onderzoeker, Centrum Jeugd en Gezin, Jeugdgezondheidszorg

Gülsen Baygul Systeem- en cognitieve gedragstherapeut, I-psy de Jutters

Maureen Jaggan SPV en systeemtherapeut, I-psy Den Haag Workshopvoorzitter: Robbert

van Bokhoven, adviseur Pharos 1

“Helpt cultuursensitieve preventie bij verminderen SEGV en wat doet Den Haag eraan?”

Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Nationaal Programma Preventie Agenda voor de Zorg Miljoenennota


Nationaal Programma Preventie Agenda voor de Zorg Miljoenennota •  Preventie meer prominente rol in de zorg •  Gezonde levensverwachting laagopgeleiden substantieel verbeteren •  Integrale aanpak dichtbij huis •  Vrijblijvendheid voorbij Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013


‘Mensen langer gezond houden en daarmee het welzijn, de productiviteit en participatie van mensen verhogen’. Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013


•  Van klassieke verzorgingsstaat naar participatiesamenleving •  Zelf doen wat kan, Zorg waar het moet •  Verschuiving naar voorliggende voorzieningen

‘


“Er is veel meer winst te halen als we het goed aanpakken” Monica van Berkum: “De kennis is er. Veelbelovende aanpakken op veel bredere schaal inzetten: doen, doen, doen” Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Strategische uitgangspunten cultuursensitieve zorg •  Preventie en zorg voor migranten is gewoon vraagstuk van kwaliteit en effectiviteit •  Cliënt centraal: professionals moeten kennis hebben van en gevoel voor etnische verschillen •  Reguliere stelsel moet ook voor migranten goed werken


Cultuursensitieve projectencarroussel •  Waaier aan initiatieven, maar versnipperd en weinig in mainstream gekomen •  Onvoldoende sturing en beleid op inclusief beleid •  Nodig is meer dialoog en co-creatie (niet voor maar met en door migranten) •  Opschalen en monitoren Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Veelbelovende initiatieven PROGRAMMA’s: •  Experimenten Gezonde Wijk •  Gezonde Slagkracht •  In voor Zorg Verbinden PREVENTIE en ZORG •  individueel en groepsgericht


El Amal, Utrecht


Lekker Fit, Rotterdam


En vele vele vele andere

Utrecht legt basis jeugdzorg bij buurtteam


Wat is bekend uit onderzoek: URBAN 40, RIVM, Healthy Inclusion, IGZ (1) •  Evaluatie van investeringen in wijkenaanpak en gezondheidseffecten •  Aanpak en oplossing SEGV deels aan te pakken via gezondheidssysteem (Haagse 4-sporen) •  Populatiegericht werken en wijkscan •  Wijknetwerken en integrale samenwerking Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Wat is bekend uit onderzoek: URBAN 40, RIVM, Healthy Inclusion, IGZ (2) •  Ontmoeting, vroegsignalering en de keten (community + personalized preventie en zorg) •  Eigen kracht en inzet eigen gemeenschappen •  Aansluiten bij beleving en context (verschillen in leefstijl, zorggebruik en verwachtingen) •  Randvoorwaarden implementatie en financiering •  Niveau geletterdheid en gezondheidsvaardigheden


Health literacy Rapport American Medical Association over Health Literacy and Patient Safety: “Poor health literacy is a stronger predictor of a person's health than age, income, employment status, education level, and race".

Hoe hebben gezondheidsvaardigheden invloed op gezondheid? Paasche-Orlow and Wolf, 2007

Preventie en zorg in de buurt


De agenda •  Practice vs evidence based •  Brede implementatie good practices •  Integrale en populatiegerichte wijkaanpak met focus lage SES groepen en migranten •  Werkzame elementen onderbouwen •  Interventiemix (voorlichting, persoonlijk advies en begeleiding, passende instrumenten) •  Verantwoordelijkheid burgers en professionals Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013


Werkzame elementen (1) •  Actieve participatie en outreachend werken •  Versterken eigen kracht (self efficacy) •  Intensievere persoonsgerichte aandacht •  Voorlichting combineren met coaching •  Effectieve communicatie met laaggeletterden en migranten Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Werkzame elementen (2) •  •  •  •  •  •  • 

Cultuursensitieve kennis en vaardigheden Integrale en populatiegerichte wijkaanpak Lokaal draagvlak Samenwerking alle stakeholders Duurzaamheid, tijd en lange adem Leiderschap en visie Innovatie Coalitie Gezond Geweten 14 oktober 2013

Ambassadeurs Gezonde Leefs2jl brengen de wijk in beweging Sta2onsbuurt/Schilderswijk Escamp Transvaal

Aanpak Overgewicht = bevorderen Gezonde Leefs2jl •  20% van de kinderen en 47% van de inwoners heeI overgewicht in Den Haag, in de krachtwijken zijn deze percentages zelfs hoger. •  Haagse Aanpak Gezond Gewicht •  Community-‐based naar Frans voorbeeld Epode

Project Ambassadeurs Gezonde Leefs2jl (GGD/Xtra) Doel: Opvoeders en/of ac2eve wijkbewoners toerusten een Gezonde Leefs2jl te bevorderen: •  binnen de eigen leefomgeving (gezin, familie en vrienden) •  binnen de eigen wijk (in samenwerking met ....)

Pilot rond het Oranjeplein in Den Haag

Profiel Ambassadeurs •  Gemo2veerd Gezonde Leefs2jl te bevorderen en hierin voorbeeldfunc2e te geven. •  Leergierig. •  Woonach2g in de wijk en/of is hier ac2ef. •  Beschikt over voldoende taalvaardigheid om trainingsprogramma te kunnen volgen en het geleerde te delen met anderen.

Sturen op diversiteit binnen de groep Diversiteit m.b.t.: •  Culturele/etnische achtergrond doel: afspiegeling bewonerssamenstelling v.d. wijk & groot bereik. •  LeeIijd doel: kennis en ervaring met kinderen van 0 – 19 is in de groep aanwezig. •  Competen2es doel: van elkaar leren

Xtra biedt Veilige en informele sfeer, warm welkom. Interessante, leerzame, maatwerk training . Veel ruimte voor eigen inbreng en ini2a2ef. De ambassadeur zelf regie over invulling van de eigen Ambassadeursfunc2e. •  Coaching bij uitvoeren van ambassadeursfunc2e. •  Faciliteren van ac2viteiten. •  •  •  • 

Samenwerkingspartners Centrum •  •  •  •  •  •  •  • 

GGD CJG Paviljoensgracht Opvoedsteunpunt, MIM Gezondheidcentra Rubenshoek en Koningsstraat (Voor)Scholen Context Diverse buurtcentra en zelforganisa2es WOW, Haagse Sporduinen, Streetsports, Spordeam Havenkerk

Succesfactoren •  Mo2va2e, enthousiasme en leergierigheid deelnemers. •  Voorbeeldfunc2e door opvoeder/wijkbewoner uit eigen culturele groep heeI impact. •  Diversiteit en daarmee breed bereik binnen de groep. •  Ambassadeurs in hun kracht zeden en zelf regie geven. •  Samenwerken met ..... en aanhaken bij.

HARTEKREET Laat iedereen die zich inzet voor een gezonde leefs2jl in den Haag, ervaren dat hij/zij deel uitmaakt van een groot en krach2g geheel!!

Migrantengroepen: moeilijk bereikbaar?

Jeroen de Wilde,

jeugdarts-‐onderzoeker , GGD/JGZ 4-‐19, AWPj NZH

Stadsdeel Laak (1)

Stadsdeel Laak (2) •  Kleinste van acht stadsdelen: 40.000 inwoners waarvan 24% kinderen 0-‐19 jaar •  Mul2-‐etnisch: de verdeling van etnische groepen in Laak (VNG) is: % Nederlands % Turks % Marokkaans % Surinaams % An2lliaans & Arubaans % overig-‐geïndustrialiseerd % overig niet-‐geïndustrialiseerd

28,5 8,8 9,4 17 4,9 6,5 25

Doelen Centrum Jeugd en Gezin •  Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is een voor alle ouders en jongeren herkenbaar, laagdrempelig centraal punt voor opgroei-‐ en opvoedvragen, adequate en passende hulp, en voor coördina2e van hulp. •  JGZ bevorderen gezondheid in breedste zin: preven2e

Beleidsnota’s en -‐visie 1.  Haagse pedagogische visie (2009, ‘Spin in het web’) 2.  Rapport interculturalisa2e CJG Den Haag (2010) 3.  Gezondheidsnota 2011-‐2014: toegankelijkheid voorzieningen migranten verhogen 4.  Integra2enota 2010-‐2014: effec2eve, vraaggerichte voorzieningen, inzet (migranten)vrijwilligers 5.  Programma Jeugd en gezin 2011-‐2014: toegankelijkheid van preven2eve hulpverlening niet-‐ westerse migranten verhogen

Aanleiding project De gestelde CJG en beleidsdoelen lijken onvoldoende te worden bereikt: Gezinnen in achterstandssitua2es, migrantengroepen en zorgmijdende gezinnen vinden nog onvoldoende op eigen kracht het CJG voor (hulp)vragen Hoe komt dat? N.B. Komen vaak wel bij JGZ.

Wat verstaan we onder moeilijk bereikbare groepen? Moeilijk bereikbare groepen zijn groepen waarvoor men een boodschap meent te hebben, maar waarbij de communica2e met de doelgroep niet of uiterst moeizaam tot stand komt, omdat men: •  de doelgroep niet kan vinden; men weet niet waar de ‘vindplaatsen’ zijn; •  de verkeerde communica2emiddelen gebruikt. •  niet in staat is mensen uit de doelgroep te interesseren. Het is een typering van ‘buitenstaanders’

Ini2ële doel project Inzicht krijgen in de behoeIen van de groepen en in de mogelijkheden om het bereik van het CJG Laak te vergroten.

Onderzoeksvragen 1. Ervaren problemen in de wijk 2. Netwerk in de wijk en samenwerking 3. Intermediairen? 4. Voorwaarden, bevorderende en belemmerende factoren

Onderzoeksmethode 1.  Semi-‐gestructureerde Interviews 2.  Rondetafelgesprekken 3.  Literatuur

Resultaten: ervaren problemen 1.  Psychisch en psychosoma2ek 2.  Overgewicht en gerelateerde ziekten 3.  Armoede / financiële problemen 4.  Taal/laaggelederdheid 5.  Schoden tussen groepen

Hulpvragen 1.  Hulp financiële problemen, schulden 2.  Hulp met kinderen, opvoeding 3.  Prak2sche hulp

Zelf hulp zoeken? 1.  Schaamte / Problemen niet snel op tafel leggen 2.  Geen hulpvraag / ontkenning / geen behoeIe aan hulp 3.  Angst dat kinderen worden weggenomen 4.  Bureaucra2e

Hulp, hoe dan? •  •  •  • 

Uit de buurt, een bekende Uit eigen gemeenschap of cultuur Moedertaal sprekend Hulp: thuis of op school Laagdrempelig, eenvoudig en vertrouwd

Intermediairen = Een vrijwilliger (of getrainde) paraprofessional uit de wijk/ stadsdeel zelf die de taal spreekt en cultuur kent en die kan worden gevraagd om in gesprek te gaan met ‘moeilijk bereikbare gezinnen’ in gesprek te gaan of voor te lichten. Doelen voorbeelden: 1. brugfunc2e tussen gezin en reguliere hulpverlening 2. Voorlich2ng / Preven2e (vb ambassadeurs HAGG)

Home visita2on programma •  = een interven2e of methodiek waarin gebruik wordt gemaakt van huisbezoeken en die gericht is op (hoog) risico gezinnen en gezinnen met (signalen van) problemen en waarin volgens een methode wordt gewerkt. •  Voorbeelden erkende interven2es: Home Start, MIM, ‘Tussen In’

Bevorderend en belemmerend voor bereik •  Communica2e en P.R.

•  Nega2ef imago CJG

–  Informeren aanbod –  Vaste contactpersoon

–  Associa2e met gedwongen hulp –  Competen2es profs –  Aanbod

•  Vraaggericht •  Vindplaatsgericht •  Bereikbaarheid •  Meer of betere •  Personeelswisselingen samenwerking zelforganisa2es •  (getrainde) intermediair

Succesfactoren •  Draagvlak: par2cipa2emaatschappij, ‘eigen kracht’, inzet vrijwilligers •  Momenteel financiering beschikbaar ter versterking pedagogische civil society. •  Maar…er moet veel gebeuren:

•  Samenwerking aangaan met (migranten)zelforganisa2es •  Werken aan (interculturele) competen2es CJG-‐profs •  Van aanbod-‐ naar vraaggericht •  Pa2cipa2e doelgroepen zelf

Voor een toegankelijk CJG Laak

Gulsen Baygul, Transcultureel systeemtherapeut Linda Gielen Beleidsmedewerker

i-psy & i-psy de Jutters * 2e lijns ambulante GGZ  * Onderdeel Parnassia Groep /   Joint Venture; PG & Stichting De Jutters Doelgroep patiënten i-psy & i-psy De Jutters * psychische problematiek * migratie-achtergrond, (zowel 1e-, 2e,- en 3e generatie) * leven in diverse culturele contexten

Inhoud: * Achtergronden + signalen van stress & depressie bij migranten * GGZ-preventie in de wijk * Succesfactoren i-psy

Stressoren bij migratie -  Veranderende rolpatronen & gezagsverhoudingen -  Wegvallen steunsystemen -  Toekomstverwachtingen -  Rouw- en verlieservaring

ONTHECHTING liminele periode = ‘op de drempel’ HECHTING ____________________________________________________________________ Cultuur A: Cultuur B: relatief TRANSITIEFASE: relatief eenduidige OFTEWEL meerduidige werkelijkheid MIGRATIE werkelijkheid __________________________________________________________________________ LOSLATEN acculturatie = VERWERVING OUDE ROLPATRONEN intensief cultureel leerproces NIEUWE ROLPATRONEN Levensfase-overgang Migratie zien als een belangrijke levensfase-overgang. Kan samenhangen met klachten van patient. Rol spelen bij andere levensfase-overgangen.

Cultuurgerelateerde uitingen van stress & depressie • Somatische klachtenpresentatie - pijn in het gevoel - schaamte & belang van groep - taboe • Taal - onbekendheid psychische termen (in het Turks geen woord voor depressie) - tranen in eigen taal - directheid / belang van woorden

Voorlichtingsbijeenkomst

Informatievoorziening •  Taal •  Informatiebronnen •  “eigen” netwerk

Preventie voor wie?

GGZPreventie

* Culturele opvattingen * Schaamte •  Vertrouwen •  Angst Ingang & Doorgang Je welkom voelen

- Rolpatronen; Wie spreek je aan?

geeft vertrouwen

Succesfactoren i-psy & i-psy De Jutters • Multicultureel behandelteam - Werkomgeving i-psy draagt bij aan voortdurende ontwikkeling en invulling van cultuursensitief werken. - Er is geen dominante cultuur/opvatting • Herkenning / erkenning Diversiteit is zichtbaar op werkvloer • Systemische benadering Beschermjassen (ontmoeten van de vreemde ander)  Ontwikkelen van “tussencultuur”

1. Cultuursensi-eve preven-e?

Recommend Documents