Het rijbewijsexamen Om bepaalde voertuigen te besturen, hebt u een rijbewijs nodig. Om een rijbewijs te verkrijgen, moet u examens afleggen. Om voor deze examens te slagen, moet u zich voorbereiden.
U kan het theorie-examen afleggen in het examencentrum van uw keuze. In het nederlands kan U hiervoor terecht in 18 examencentra. Het adres van het examencentrum kan U bekomen bij GOCA Technologiestraat 21-25, 1082 BRUSSEL - Tel. 02/469.06.00 - website: www.goca.be
1. Categorieën van het rijbewijs A3
b estuurders zijn van een bromfiets van de klasse B met 2 of meer wielen (max. 50 cm3, snelheid op horizontale weg beperkt tot 45 km/u en het dragen van een helm is verplicht).
A
Het rijbewijs categorie A is vereist voor alle bestuurders van een motorfiets waarvan de cilinderinhoud hoger is dan
B
Het rijbewijs categorie B is vereist voor alle bestuurders van voertuigen waarvan de M.T.M.
B+E
© GOCA-01-07-2011-DOC.130-L-N
Het rijbewijs categorie A3 (enkel geldig op Belgisch grondgebied) is vereist voor allen die geboren zijn na 14.2.1961 en die
50 cm3. Het rijbewijs geldig verklaard voor de categorie B, afgegeven sedert ten minste 2 jaar, laat het besturen toe van voertuigen van de categorie A met een maximale cilinderinhoud van 125 cm³ en met een maximaal vermogen van 11 kW, dit echter enkel op Belgisch grondgebied. Dit wordt niet op het rijbewijs categorie B vermeld. niet méér dan 3.500 kg bedraagt, bestemd voor het vervoer van personen en ingericht voor ten hoogste 8 plaatsen, de plaats van de bestuurder niet inbegrepen, of bestemd voor het vervoer van zaken. De drie- en vierwielers met motor behoren eveneens tot deze categorie. Dit rijbewijs laat ook toe een aanhangwagen met een M.T.M. tot 750 kg te trekken. Wanneer de M.T.M. van de aanhangwagen meer dan 750 kg bedraagt, volstaat het rijbewijs categorie B, indien aan volgende 2 voorwaarden voldaan is: - de M.T.M. van het samenstel mag niet meer bedragen dan 3.500 kg en - de M.T.M. van de aanhangwagen mag de ledige massa van het trekkend voertuig niet overschrijden
ZONIET is het rijbewijs categorie B+E vereist.
C
Het rijbewijs categorie C is vereist voor alle bestuurders van andere voertuigen dan de categorie D met een M.T.M. van
C+E
Het rijbewijs categorie C+E is vereist voor alle bestuurders van een samenstel bestaande uit een trekkend voertuig van de
C1
Het rijbewijs subcategorie C1 is vereist voor alle bestuurders van andere voertuigen dan de categorie D met een M.T.M. van
C1+E
Het rijbewijs subcategorie C1+E
Categorieën D en E: zie keerzijde
DOC. 130
meer dan 3.500 kg. Dit rijbewijs laat ook toe een aanhangwagen met een M.T.M. tot 750 kg te trekken. categorie C en een aanhangwagen waarvan de M.T.M. groter is dan 750 kg. meer dan 3.500 kg en maximum 7.500 kg. Dit rijbewijs laat ook toe een aanhangwagen met een M.T.M. tot 750 kg te trekken. is vereist voor het besturen van een samenstel bestaande uit een trekkend voertuig van de subcategorie C1 en een aanhangwagen waarvan de M.T.M. groter is dan 750 kg en aan volgende 2 voorwaarden voldaan is: - de M.T.M. van het samenstel mag niet meer bedragen dan 12.000 kg en - de M.T.M. van de aanhangwagen mag de ledige massa van het trekkend voertuig niet overschrijden
ZONIET is het rijbewijs categorie C+E vereist.
OPGELET! Sinds 10.09.2009 dienen bepaalde bestuurders van een voertuig van de categorie C, C1, CE of C1E, die professioneel vervoer verrichten, te voldoen aan de vakbekwaamheidsvoorschriften.
M.T.M. = maximaal toegelaten massa Samenstel = trekkend voertuig + aanhangwagen
1. C ategorieën van het rijbewijs (vervolg)
D D+E
D1
D1+E
Het rijbewijs categorie D is vereist voor bestuurders van voertuigen bestemd voor personenvervoer met meer dan 8 zitplaatsen, de bestuurder niet meegerekend. Dit rijbewijs laat ook toe een aanhangwagen met een M.T.M. tot 750 kg te trekken.
2. De theorie-opleiding
Het rijbewijs categorie D+E is vereist voor de bestuurders van een samenstel bestaande uit een trekkend voertuig van de categorie D en een aanhangwagen waarvan de M.T.M. groter is dan 750 kg: de aanhangwagen mag niet gebruikt worden voor personenvervoer.
Het rijbewijs subcategorie D1 is vereist voor de bestuurders van voertuigen, bestemd voor personenvervoer ingericht voor ten minste 9 plaatsen, doch niet meer dan 16, de bestuurder niet meegerekend. Dit rijbewijs laat ook toe een aanhangwagen met een M.T.M. tot 750 kg te trekken.
Het rijbewijs subcategorie D1+E is vereist voor de bestuurders van een samenstel bestaande uit een trekkend voertuig van de subcategorie D1 en een aanhangwagen waarvan de M.T.M. groter is dan 750 kg en aan volgende 2 voorwaarden voldaan is: - de M.T.M. van het samenstel mag niet meer bedragen dan 12.000 kg en - de M.T.M. van de aanhangwagen mag de ledige massa van het trekkend voertuig niet overschrijden de aanhangwagen mag niet gebruikt worden voor personenvervoer. ZONIET is het rijbewijs categorie D+E vereist.
rijschool-opleiding
A3
Het aantal herkansingen is onbeperkt. De prak in de erkende rijschool is niet toegelaten voor 1
A
B
© GOCA-01-07-2011-DOC.130-L-N
De minimumleeftijd om het theorie-examen af 18 jaar min 3 maanden. Het aantal herkansing onbeperkt.
U volgt 12 uur theorie-onderricht in een erken De minimumleeftijd om het theorie-examen af 17 jaar. Het aantal herkansingen is onbeperkt.
Om een zo groot mogelijke integratie tussen de praktijkopleiding te bekomen, wordt voorzien praktijkopleiding in de erkende rijschool op 17 beginnen vooraleer de kandidaat geslaagd is vo examen.
alle bestuurders van een voertuig van de categorie D, D1, DE of D1E, die professioneel vervoer verrichten, te voldoen aan de vakbekwaamheidsvoorschriften.
Het voorlopig rijbewijs met begeleider kan bek vanaf 17 jaar, het voorlopig rijbewijs zonder b vanaf 18 jaar.
Het rijbewijs categorie G is vereist voor de bestuurders van land- en bosbouwtrekkers en hun aanhangwagens evenals de voertuigen ingeschreven als landbouwmaterieel, landbouwmotor of maaimachine, die geboren zijn vanaf 1 oktober 1982. Het rijbewijs is geldig voor alle trajecten, maar enkel op Belgisch grondgebied. Het rijbewijs CE laat in alle gevallen het besturen van een voertuig van de categorie G toe.
U volgt 12 uur theorie-onderricht in een erken
De praktijkopleiding in de erkende rijschool is vanaf 18 jaar min 3 maanden.
OPGELET! Sinds 10.09.2008 dienen
G
U volgt minimum 6 uur theorie-onderricht in e rijschool. De minimumleeftijd om het theorie-e leggen is 16 jaar min 3 maanden.
G
U volgt minimum 6 uur theorie-onderricht in e rijschool, landbouwschool of opleidingscentru herkansingen is onbeperkt. De minimumleeftij theorie-examen af te leggen is 16 jaar min 3 m
(Cat. A3, A, B en G)
een erkende examen af te
ktijkopleiding 16 jaar.
nde rijschool.
vrije opleiding U zorgt zelf voor uw theorievorming. De minimumleeftijd om het theorie-examen af te leggen is 16 jaar min 3 maanden.
specifieke leerstof
A3
Het aantal herkansingen is onbeperkt. Het voorlopig rijbewijs kan slechts bekomen worden vanaf 16 jaar.
f te leggen is gen is
U zorgt zelf voor uw theorievorming. De minimumleeftijd om het theorie-examen af te leggen is 18 jaar min 3 maanden.
s toegelaten
Het aantal herkansingen is onbeperkt. Het voorlopig rijbewijs kan slechts bekomen worden vanaf 18 jaar.
A
• Zichtbaarheid van motorrijders voor medeweggebruikers. • Specifieke risico’s in verband met uiteenlopende wegomstandigheden, met bijzondere aandacht voor gladde delen van het wegdek, zoals putdeksels, wegmarkeringen zoals strepen en pijlen, tramrails.
Opgepast: Vooraleer een voorlopig rijbewijs te bekomen moet u na een geslaagd theorie-examen minimum 6 uur praktijk-rijlessen volgen in een erkende rijschool.
nde rijschool. f te leggen is .
U zorgt zelf voor uw theorievorming. De minimumleeftijd om het theorie-examen af te leggen is 17 jaar. Het aantal herkansingen is onbeperkt.
e theorie- en de dat de 7 jaar mag oor het theorie-
Het voorlopig rijbewijs met begeleider kan bekomen worden vanaf 17 jaar, het voorlopig rijbewijs zonder begeleider pas vanaf 18 jaar.
• Gebruik van beschermende uitrusting, zoals handschoenen, schoeisel, kleding en helm.
B
komen worden begeleider pas
een erkende um. Het aantal jd om het maanden.
U zorgt zelf voor uw theorievorming. De minimumleeftijd om het theorie-examen af te leggen is 16 jaar min 3 maanden. Het aantal herkansingen is onbeperkt.
G
Voor de categorie G: • Snelheidsbeperking eigen aan de landbouwtractor (toegestane tolerantie) en eigen aan de landbouwaanhangwagen. • Zien en gezien worden. Gebruik van oranjegele knipperlichten of zwaailichten. Kennis van de risico’s door de beperking van het gezichtsveld, slipgevaar, aquaplaning,... • Documenten in verband met het gebruik van het voertuig: identificatieverslag, technische fiche. • Kennis van de vereiste categorie van rijbewijs voor het besturen van een bepaald type voertuig en in functie van de maximaal toegelaten massa. • Het gevaar van losliggende voorwerpen in de bestuurderscabine. • Basiskennis over gebruik, preventie, functie, onderhoud: • Banden: bandenspanning, codering van de banden (namelijk; breedte, velgdiameter, hoogte/breedte verhouding ) • Verbrandingsmotor: omwentelingen, toerental, cilinderinhoud, brandstof, vullen van de brandstoftank, onderhoud luchtfilter en
3. Hoe leren rijden? U kan ofwel het theorie-onderricht, ofwel het praktijkonderricht, ofwel beide volgen in de erkende rijschool. U kan eveneens de vrije opleiding volgen, of de vorming met de erkende rijschool en vrije opleiding combineren. In bepaalde gevallen is een opleiding met de erkende rijschool verplicht.
• Mechanische onderdelen die voor de verkeersveiligheid van belang zijn, met bijzondere aandacht voor de noodstopschakelaar, het oliepeil en de ketting.
• Methoden voor het opsporen van oorzaken en defecten: Beoordelen van het defect en conclusie of het verder rijden met het voertuig toelaatbaar is en de mogelijke gevolgen van sommige defecten voor de veiligheid van het verkeer. Lezen en interpreteren van de informatie medegedeeld door de boordapparatuur. Voorzorgsmaatregelen bij het kantelen van de cabine. • Begrippen uit het technisch reglement: Voertuig, voertuig voor traag vervoer, voertuigen van speciale constructie, landbouwtrekker ( tractor ) – bosbouwtrekker en hun
aanhangwagens, landbouwmotor of maaimachine, voertuigen ingeschreven als landbouwmaterieel, sleep, landbouwaanhangwagen van ambachtelijke makelij, maximum toegelaten massa, eigen en ledige massa, laadvermogen, massa in beladen toestand, maximale toegelaten sleepbare massa. • Gebruik, werking en aanwezigheid van de signalisatie op het voertuig (tractor aanhangwagen): Standlichten, dimlichten, grootlichten, mistlichten, oranjegele knipperlichten, reflectoren, gevolgen van slecht afgestelde lichten • Bijzondere uitrustingen: Gevarendriehoek, brandblusser, verbandkist • Lading van de voertuigen: Algemene voorschriften, afmetingen en signalisatie • Slepen: Algemene voorschriften, afmetingen, snelheid
© GOCA-01-07-2011-DOC.130-L-N
oliefilter, voorgloei-installatie, motorkoeling, thermostaat, oorzaken van oververhitting, functie van de radiator, oliedruk, wegvallen van oliedruk • Reminrichting: maximaal toegelaten massa bij oplooprem, hydraulisch of luchtgeremde aanhangwagen, motorrem, vrije slag rempedaal, functie van onafhankelijke rempedalen • Koppelingspedaal • Sperdifferentieel • Voorwielaandrijving • Stuurinrichting • Accu: loskoppelen van accu, gebruik van reserve accu • Koppelmechanismen • Preventieve controle van de vloeistoffen en vloeistofpeilen • Stuurhydraulica
4. Algemene leerstof voor het theorie-examen Hierna vindt u een lijst van de voornaamste punten waarop de examenvragen betrekking hebben. Leerstof voor alle categorieën: Verkeersborden - voorrang - inhalen - stilstaan en parkeren richtingsverandering - kruisen - plaats op de rijbaan - auto(snel)wegen - overwegen - snelheid - rijbewijs, vervallenverklaring - alcohol - defensief rijgedrag - elementaire maatregelen die moeten genomen worden om slachtoffers van verkeersongevallen hulp te bieden - belangrijkste principes voor het bewaren van afstand - rijrisico’s i.v.m. verschillende wegomstandigheden - veiligheidseisen m.b.t. het laden van het voertuig en de vervoerde personen - regels voor het milieuvriendelijk gebruik van het voertuig - administratieve documenten. • Belang van de oplettendheid en van de houding ten opzichte van andere weggebruikers; • Waarneming, beoordeling en reactie, met name reactietijd, en gedragsveranderingen bij de bestuurder ten gevolge van alcohol, drugs en geneesmiddelen, gemoedsgesteldheid en vermoeidheid;
6. Geldigheid rijbewijs
5. H oe verloopt het examen? (Cat. A3, A, B en G) Het theorie-examen bestaat uit examenvragen die de reële verkeerssituaties benaderen. De vraag wordt op duidelijke wijze voorgelezen en verschijnt ook op het scherm van de computer. Tussen de twee of drie mogelijkheden die worden gegeven, moet u dan het juiste antwoord kiezen. U legt het examen af volgens uw eigen ritme, met maximum 15 seconden antwoordtijd per vraag. Het eigenlijke examen duurt ongeveer 30 minuten. Voor de categorieën A3 en G zijn er 40 vragen. Om te slagen moet u tenminste 33 punten op 40 behalen. Voor de categorieën A en B zijn er 50 vragen. Om te slagen moet u tenminste 41 punten op 50 behalen. Wanneer u uitgesteld bent voor het theorie-examen mag u zich dezelfde dag niet meer aanmelden voor een nieuw theorie-examen van dezelfde categorie. Onmiddellijk na het theorie-examen hebt u de keuze: - enkel de foutief beantwoorde vragen met hun juist antwoord bekijken;
© GOCA-01-07-2011-DOC.130-L-N
- géén enkele vraag bekijken. Op het einde van het theorie-examen, en indien u geslaagd bent en nog niet in het bezit van een rijbewijs bent, legt u een leestest af. De kandidaat die niet voldoet aan de leestest, moet een onderzoek bij een vrij gekozen oogarts ondergaan.
• Kenmerken van de verschillende soorten wegen en daarop betrekking hebbende wettelijke voorschriften; • Specifieke risico’s in verband met de onervarenheid van andere weggebruikers en in verband met de kwetsbaarste categorieën van weggebruikers, zoals kinderen, voetgangers, fietsers en personen die in hun mobiliteit gehinderd zijn; • Risico’s in verband met deelneming aan het verkeer en het besturen van diverse voertuigtypes en in verband met het verschillende gezichtsveld van de bestuurders van deze voertuigen; • Reglementering met betrekking tot administratieve bescheiden in verband met het gebruik van het voertuig; • Voorzorgsmaatregelen bij het verlaten van het voertuig; • De mechanische onderdelen die voor de rijveiligheid van belang zijn: in staat zijn de meest voorkomende defecten te ontdekken, in het bijzonder aan de stuurinrichting, wielophanging, remmen, banden, verlichting en richtingaanwijzers, reflectoren, achteruitkijkspiegels, voorruit en ruitenwissers, uitlaatsysteem, veiligheidsgordels en geluidstoestel; • Veiligheidsinrichtingen van de voertuigen, met name gebruik van de veiligheidsgordels, hoofdsteunen en veiligheidsvoorzieningen voor kinderen; • Veiligheid in tunnels.
A3
A
B
A3
•
A
•
B
•
•
B+E
•
•
C1
•
•
C1+E
•
•
C
•
•
C+E
•
•
D1
•
•
D1+E
•
•
D
•
•
D+E
•
•
B+E C1 C1+E C
• • •
•
• •
•
•
• •
•
•
•
• •
•
• •
•
•
G C1+E en D1 C+E en D
G
•
• •
D+E
eeld Voorb bezit in het rd Bent u validee ijs ge w e b j mag u n ri E, dan van ee B ie r o g an de e cate igen v u t r voor d e o met v BE rijden , B en 3 A ie r catego
•
•
C+E D1 D1+E D
• •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Opgelet: Deze tabel houdt geen rekening met het bewijs van vakbekwaamheid (code 95 op het rijbewijs). Het bewijs van vakbekwaamheid behaald voor een welbepaalde categorie, is automatisch geldig verklaard voor alle andere categorieën van dezelfde groep. Zo is een bewijs van vakbekwaamheid behaald voor bijvoorbeeld de categorie C1, ook geldig voor de categorieën C, CE en C1E, maar niet voor de categorieën van groep D, nl. categorie D1, D, D1E en DE.
7. Speciale zittingen voor het theorie-examen - Alleen op afspraak. Neem contact op met uw examencentrum voor meer inlichtingen.
- De kandidaten waarvan het mentale en/of intellectuele vermogen en/of de graad van alfabetisme ontoereikend is, kunnen op hun verzoek, het examen afleggen in een speciale zitting. De betrokkene levert het bewijs dat hij zich in één van deze gevallen bevindt d.m.v. een getuigschrift of attest van een centrum voor leerlingenbegeleiding, een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn, een instituut voor buitengewoon onderwijs, een centrum voor observatie of begeleiding of een centrum voor beroepsoriëntering. - Kandidaten die ten minste vijfmaal niet slaagden voor het theorie-examen kunnen eveneens op hun verzoek dit examen in een speciale zitting afleggen. - Doven en/of spraakgestoorden kunnen het theorie-examen afleggen met een tolk in gebarentaal. - Kandidaten die géén van de drie landstalen (Nederlands, Duits of Frans) machtig zijn, leggen eveneens examen af met een beëdigd tolk.
8. Geneeskundig onderzoek
- De kandidaat voor het rijbewijs geldig voor de categorie A3, A, B, B+E of G ondertekent op de aanvraag om een rijbewijs of op de aanvraag van een voorlopig rijbewijs, een verklaring waarin hij op zijn woord van eer bevestigt, bij zijn weten niet te lijden aan een van de, in de wetgeving genoemde, lichaamsgebreken of aandoeningen. Een folder met de medische minimumnormen betreffende de lichamelijke en geestelijke geschiktheid zal aan de kandidaat overhandigd worden na het geslaagd theorie-examen.
9. Samenvattende tabel: theorie en praktijk Min. leeftijd Theorielessen Min. leeftijd Theorie examen indien praktijkexamen erkende rijschool A3 16 j. min 3 mnd. 6 uren 16 j. A 18 j. min 3 mnd. 12 uren 18 j. B met VRB 18 m. 17 j. 12 uren 18 j. B met VRB 36 m. 17 j. 12 uren 18 j. BE - - 18 j. G 16 j. min 3 mnd. 6 uren 16 j.
Min. praktijk- lessen indien erkende rijschool 2 uren 8 uren 20 uren - 8 uren 8 uren
Min. praktijklessen verplicht
6 uren 20 uren
Het praktijkexamen voor de categorie B wordt afgenomen in het examencentrum bevoegd voor uw woonplaats of de zetel van de erkende rijschool waar u lessen volgde. Het praktijkexamen voor alle andere categorieën kan u afleggen in het examencentrum van uw keuze.
Informatie over de theoretische en praktische opleiding en het theorie- en praktijkexamen voor de categorieën van groepen C en D, kan u terugvinden in onze informatiebrochures 134, 135, 137, 138, 140, 141 en 142.
Vergeet niet uw identiteitsbewijs mee te brengen. Fotokopieën worden niet aanvaard. Het examengeld moet betaald worden juist voor het examen. Voor het examen met tolk moet de aanvullende retributie betaald worden bij de afspraak. Na het theorie-examen krijgt u onmiddellijk uw resultaat. Wanneer u geslaagd bent voor het theorie-examen krijgt u gedetailleerde informatie over de praktijkvorming en een officieel document waarmee u uw opleiding kan verderzetten via de vrije opleiding of via de erkende rijschool. Het theorie-examen blijft drie jaar geldig.
Opgepast: • Het attest van aangifte van verlies, van diefstal of van beschadiging/ vernietiging van een identiteitskaart van Belg of van een identiteitskaart voor vreemdeling wordt aanvaard. De “Aanvraag om een rijbewijs” of “Aanvraag om een voorlopig rijbewijs” zal echter door het examencentrum worden bewaard en zal u enkel op vertoon van het identiteitsdocument zelf worden overgemaakt. • De aanvraag om een voorlopig rijbewijs of de aanvraag om een rijbewijs laat niet toe te rijden. U moet houder en drager zijn van een voorlopig rijbewijs of een rijbewijs. Het rijbewijs met de vermelding "AUTOM ATISCH" of “Code 78” is slechts geldig voor het besturen van voertuigen uitgerust met een automatische schakeling. Elk voertuig dat niet uitgerust is met een koppelingspedaal wordt beschouwd als een voertuig met automatische schakeling. (Voor alle categorieën behalve A3 en G)
Voor meer informatie verwijzen wij naar onze specifieke brochures verkrijgbaar in uw examencentrum of bij GOCA.
De gegevens vermeld in deze brochure kunnen onderhevig zijn aan de wijzigingen in de reglementering. Om de laatste versie in te kijken: raadpleeg onze website op www.GOCA.be
Copyright GOCA. Elke, zelfs gedeeltelijke, reproductie van deze publicatie, onder welke vorm ook, inbegrepen fotokopie, fotografie, microfilm, magneetband of elk ander elektronisch middel, is verboden zonder voorafgaande schriftelijke toelating van GOCA.
Verantwoordelijke uitgever: vzw GOCA, Technologiestraat 21-25, 1082 BRUSSEL © GOCA-01-07-2011-DOC.130-L-N
De kandidaat die oordeelt dat hij de verklaring betreffende de algemene lichamelijke en psychische geschiktheid en de verklaring betreffende de visuele functies niet kan ondertekenen, moet een onderzoek ondergaan bij een vrij gekozen geneesheer.
