INHOUD 1 JE RIJBEWIJS HALEN..........................................................11 1.1 De regel ...................................................................................................11 1.2 Theorie-examen .....................................................................................11 1.2.1 De leerstof..............................................................................................11 1.2.2 Het examen zelf ...................................................................................11 1.2.3 De spelregels ........................................................................................12 1.3 Praktijkexamen ......................................................................................12
2 HET VERKEERSREGLEMENT ...............................................13 2.1 Op welke plaatsen en voor wie ..........................................................13 2.2 Begripsbepalingen ................................................................................14 2.2.1 In verband met de weg .....................................................................14 2.2.2 In verband met de weggebruikers ................................................21 2.2.3 In verband met de bestuurder ........................................................25 2.2.3.1 Definitie ...............................................................................25 2.2.3.2 Minimale leeftijd en rijbewijs......................................26 2.2.3.3 Vereisten voor de bestuurder.......................................26 2.2.4 Regeling van het verkeer .................................................................27 2.2.5 Bevoegde personen en bevelen ....................................................28 2.2.5.1 Definitie en soorten ........................................................28 2.2.5.2 De bevelen..........................................................................29 2.2.6 Andere personen die aanwijzingen geven ...............................31
3 DE VERKEERSTEKENS ........................................................33 3.1 De verkeersborden ................................................................................33 3.1.1 De gevaarsborden ...............................................................................36 3.1.2 De verkeersborden die de voorrang regelen .............................38 3.1.3 De verbodsborden ...............................................................................40 3.1.4 De gebodsborden ................................................................................43 3.1.5 De verkeersborden die stilstaan en parkeren regelen .........44 3.1.6 De aanwijzingsborden .......................................................................46 3.1.7 De verkeersborden: samenvatting ................................................54 3.2 De verkeerslichten ................................................................................56 3.2.1 Driekleurige cirkelvormige verkeerslichten ..............................56 3.2.2 Rode, oranje en groene pijlen ........................................................57 3.2.3 Knipperlichten ......................................................................................58 3.3 De wegmarkeringen..............................................................................59 3.3.1 Overlangse markeringen .................................................................59 3.3.2 Dwarsmarkeringen ..............................................................................62 3.3.3 Andere wegmarkeringen ..................................................................63
4 HET VOERTUIG ....................................................................65 4.1 De lading van de auto ..........................................................................65 4.1.1 Algemeen ...............................................................................................65 4.1.2 Maximale afmetingen........................................................................65 4.1.2.1 Breedte .................................................................................65 4.1.2.2 Hoogte ..................................................................................66 4.1.2.3 Lengte...................................................................................66
5
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 5
11-06-2009 11:39:17
4.1.3 Ruimte voor de passagiers .............................................................67 4.2 Boorddocumenten, toebehoren en onderdelen ..............................67 4.2.1 Algemeen ...............................................................................................67 4.2.2 Boorddocumenten...............................................................................68 4.2.3 Toebehoren ............................................................................................68 4.2.4 Remmen..................................................................................................68 4.2.5 Een schone voorruit: ruitenwissers en -sproeiers ....................68 4.2.6 De banden ..............................................................................................69 4.2.7 De schokdempers ................................................................................70 4.2.8 Antivriesmiddel/bescherming van de koelvloeistof ..............70 4.2.9 Kabels, klemmen en aansluitingen van de accu.....................71 4.2.10 Motorolie ................................................................................................71 4.2.11 Kleur van de auto en accessoires..................................................71 4.2.12 Algemene controle .............................................................................71 4.2.13 Geluidstoestel.......................................................................................72 4.3 De lichten ...............................................................................................72 4.3.1 Algemeen ...............................................................................................72 4.3.2 Rijden met de lichten aan................................................................73 4.3.3 De grootlichten dimmen ..................................................................74 4.3.4 De mistlichten ......................................................................................74 4.3.4.1 Mistlichten achteraan ....................................................74 4.3.4.2 Mistlichten vooraan ........................................................74 4.3.5 Bij stilstaan en parkeren ...................................................................75 4.3.6 De richtingaanwijzers ........................................................................75 4.3.7 De ‘waarschuwingslichten’..............................................................76 4.3.8 Blauwe en oranje zwaailichten ......................................................77 4.3.8.1 Prioritaire voertuigen ......................................................77 4.3.8.2 Oranje zwaailichten ........................................................78 4.4 De veiligheidsgordel .............................................................................78 4.4.1 Het omdoen van de gordel is verplicht.......................................78 4.4.2 Wie is vrijgesteld? ..............................................................................79
5 PLAATS OP DE OPENBARE WEG .....................................81 5.1 Waar mag je rijden................................................................................81 5.2 Waar en wanneer moet je niet rechts rijden ...................................84
6 VOORRANG .........................................................................87 6.1 Kruispunten en voorrang .....................................................................87 6.1.1 Kruispunt = gevaar! = aandacht! ..................................................87 6.1.2 Voorrang verlenen .............................................................................87 6.1.3 Voorrang hebben .................................................................................90 6.1.4 Een kruispunt oprijden en het verlaten ......................................92 6.2 Van richting veranderen en voorrang ................................................92 6.2.1 Waar het NIET mag .............................................................................92 6.2.2 Van richting veranderen ...................................................................93 6.2.2.1 Rechts afdraaien ...............................................................94 6.2.2.2 Links afdraaien ..................................................................95 6.2.2.3 Van richting veranderen en de voorrangsregels...97 6.2.2.4 De rotonde: een geval apart ........................................98
6
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 6
11-06-2009 11:39:17
7 KRUISEN EN INHALEN .......................................................99 7.1 Kruisen ....................................................................................................99 7.1.1 Het principe ...........................................................................................99 7.1.2 Voldoende afstand ..............................................................................99 7.1.3 Een hindernis ........................................................................................99 7.1.4 Het bord B19 ...................................................................................... 100 7.1.5 Spoorvoertuigen kruisen................................................................ 100 7.2 Inhalen ..................................................................................................100 7.2.1 Definitie ............................................................................................... 100 7.2.2 Waar het NIET van toepassing is ................................................ 101 7.2.3 Hoe moet je links inhalen ........................................................... 101 7.2.4 Een tram inhalen .............................................................................. 103 7.2.4.1 Een RIJDENDE tram inhalen...................................... 103 7.2.4.2 Een stilstaande tram aan een halte ....................... 103 7.2.5 Waar en wanneer is (links) INHALEN VERBODEN ................ 104
8 SNELHEID ..........................................................................109 8.1 Algemeen..............................................................................................109 8.2 De toegelaten maximumsnelheden ................................................110 8.2.1 In de bebouwde kom ...................................................................... 110 8.2.2 Op de autosnelweg .......................................................................... 110 8.2.3 Op een rijbaan met tenminste 2 x 2 rijstroken, gescheiden anders dan door wegmarkeringen en buiten de bebouwde kom ............................................................. 111 8.2.4 Op alle andere wegen buiten de bebouwde kom ................ 111 8.2.5 Een paar specifieke snelheidsbeperkingen ............................ 111 8.2.6 Snelheidszones ................................................................................. 112 8.2.7 Niet te vergeten ................................................................................ 112 8.3 Snelheid en veiligheid........................................................................113 8.3.1 Onaangepaste snelheid ................................................................. 113 8.3.2 Afstand houden ................................................................................ 114 8.3.3 De stopafstand .................................................................................. 114 8.3.4 Een paar bijzondere gevallen ...................................................... 117 8.4 Snelheidsbeperkingen: samenvatting .............................................118
9 DE AUTOSNELWEG EN DE AUTOWEG.............................120 9.1 De autosnelweg ...................................................................................120 9.1.1 Definitie ............................................................................................... 120 9.1.2 Snelheid ............................................................................................... 120 9.1.2.1 Minimumsnelheid ......................................................... 120 9.1.2.2 Maximumsnelheid ........................................................ 121 9.1.3 Wie mag niet op de autosnelweg .............................................. 121 9.1.4 Wat is verboden op de autosnelweg......................................... 121 9.1.5 Hoe rijden op de autosnelweg..................................................... 122 9.1.6 Veiligheidsvest .................................................................................. 123 9.2 De autoweg ..........................................................................................123 9.2.1 Definitie ............................................................................................... 123 9.2.2 Wie mag op de autoweg................................................................ 123 9.2.3 Wat is verboden op de autoweg ................................................. 124 9.2.4 Snelheid ............................................................................................... 124
7
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 7
11-06-2009 11:39:17
10 OVERWEGEN, BIJZONDERE PLAATSEN EN TUNNELS ...126 10.1 Overwegen............................................................................................126 10.1.1 Algemeen ............................................................................................ 126 10.1.2 Overwegen zonder slagbomen en verkeerslichten ................. 126 10.1.3 Overwegen zonder slagbomen maar met verkeerslichten ... 126 10.1.4 Overwegen met slagbomen en verkeerslichten ................... 127 10.2 Bijzondere plaatsen ............................................................................127 10.2.1 De verhoogde inrichting ................................................................ 127 10.2.2 Het woonerf en het erf ................................................................... 128 10.2.3 De ‘zone 30’ ....................................................................................... 129 10.2.4 De weg voorbehouden voor landbouwvoertuigen, voetgangers, fietsers en ruiters................................................... 129 10.2.5 De voetgangerszone ....................................................................... 130 10.2.6 De speelstraat.................................................................................... 131 10.2.7 De uitritconstructie.......................................................................... 132 10.2.8 De vakantiezone ............................................................................... 132 10.3 Tunnels ..................................................................................................133 10.3.1 Algemeen ............................................................................................ 133 10.3.2 Veilig door de tunnel ...................................................................... 133 10.3.2.1 Vóór de tunnel................................................................ 133 10.3.2.2 Het inrijden van een tunnel ...................................... 133 10.3.2.3 In de tunnel ..................................................................... 133 10.3.2.4 Bij een file........................................................................ 133 10.3.2.5 Bij pech of ongeval....................................................... 134 10.3.2.6 Bij rook of brand ............................................................ 134 10.3.2.7 Het uitrijden van de tunnel ....................................... 134 10.3.2.8 Tenslotte… ........................................................................ 134
11 STILSTAAN EN PARKEREN ...............................................135 11.1 Definities...............................................................................................135 11.2 Waar stilstaan of parkeren ................................................................135 11.3 Waar zijn stilstaan en parkeren verboden......................................137 11.3.1 Op plaatsen die voorbehouden zijn voor andere weggebruikers ................................................................................... 137 11.3.2 Op de rijbaan ...................................................................................... 137 11.3.3 Op een kruispunt .............................................................................. 138 11.3.4 Bij verkeerslichten ........................................................................... 138 11.3.5 Bij verkeersborden ........................................................................... 139 11.3.6 Ter herinnering... .............................................................................. 139 11.4 Waar is parkeren verboden................................................................139 11.4.1 Waar je andere stilstaande of geparkeerde voertuigen hindert .................................................................................................. 139 11.4.2 Waar je het verkeer hindert.......................................................... 140 11.4.3 Waar je voetgangers, fietsers of bromfietsers hindert ....... 141 11.4.4 Waar je het openbaar vervoer hindert ...................................... 141 11.4.5 Op de rijbaan ...................................................................................... 141 11.4.6 ‘Te koop’/‘Te huur’........................................................................... 142 11.5 De verkeersborden i.v.m. stilstaan en parkeren ............................143 11.5.1 Algemeen ............................................................................................ 143 11.5.2 Beurtelings parkeren ....................................................................... 144 11.5.3 Borden die het parkeren toelaten of beperken ..................... 144 11.5.4 Borden die gelden in een bepaalde zone ............................... 145
8
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 8
11-06-2009 11:39:18
11.6 Parkeren met beperking.....................................................................146 11.6.1 Zone met beperkte parkeertijd, ‘blauwe zone’ ..................... 146 11.6.2 Betalend parkeren ............................................................................ 147 11.6.3 Parkeerfaciliteiten: de “gemeentelijke” parkeerkaart........ 148 11.6.4 Parkeerfaciliteiten voor personen met een handicap ........ 149 11.6.5 Beperking van het langdurig parkeren..................................... 149 11.6.6 Parkeerplaats voor tweewielers .................................................. 150 11.6.7 Parkeerplaatsen voor motorfietsen ........................................... 150 11.6.8 Elektronisch toezicht ...................................................................... 150
12 TRAM EN BUS ...................................................................151 12.1 De tram..................................................................................................151 12.2 Bijzondere verkeerslichten................................................................152 12.3 Inhalen ..................................................................................................152 12.4 De bus en de trolleybus .....................................................................153
13 HOUDING TEGENOVER ANDERE WEGGEBRUIKERS ......154 13.1 Tegenover voetgangers, fietsers en bromfietsers .........................154 13.1.1 Voetgangers ....................................................................................... 154 13.1.2 Oversteekplaats voor voetgangers, fietsers en bromfietsers........................................................................................ 156 13.1.3 Fietsers en bromfietsers................................................................. 156 13.2 Tegenover groepen (school)kinderen ..............................................158 13.3 Tegenover een militair konvooi ........................................................159 13.4 Tegenover wielerwedstrijden ............................................................159 13.5 Tegenover groepen fietsers ...............................................................159 13.6 Tegenover ruiters .................................................................................160 13.7 Tegenover groepen voetgangers ......................................................161 13.8 Tegenover motorrijders in groep ......................................................161
14 INDELING VERKEERSOVERTREDINGEN EN ALCOHOL, DRUGS EN GENEESMIDDELEN .......................................163 14.1 Indeling van de verkeersovertredingen ..........................................163 14.1.1 Overtredingen van de eerste graad ........................................... 163 14.1.2 Overtredingen van de tweede graad ......................................... 163 14.1.3 Overtredingen van de derde graad ............................................ 164 14.1.4 Overtredingen van de vierde graad ........................................... 164 14.1.5 Snelheidsovertredingen ................................................................. 164 14.1.5.1 Bebouwde kom, schoolomgevingen, zone 30, woonerven en erven..................................................... 165 14.1.5.2 Andere wegen................................................................. 165 14.1.6 Strengere bestraffing voor beginnende bestuurders ......... 165 14.2 Alcohol, drugs en geneesmiddelen ................................................165 14.2.1 Definities ............................................................................................. 165 14.2.2 Aan wie kunnen de ademtest en de ademanalyse opgelegd w orden .............................................................................. 167 14.2.3 Het wettelijk toegelaten maximum alcoholgehalte ........... 167 14.2.4 Hoeveel mag ik drinken ................................................................. 167 14.2.5 De alcoholcontrole .......................................................................... 168 14.2.5.1 Ademtest en ademanalyse ........................................ 168 14.2.5.2 De bloedproef ................................................................. 169
9
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 9
11-06-2009 11:39:18
14.2.6 Een rijtje strafbare feiten i.v.m. alcoholgebruik .................... 170 14.2.7 Geneesmiddelen en drugs ............................................................ 170 14.2.7.1 Over welke illegale drugs gaat het ........................ 170 14.2.7.2 De procedure................................................................... 171 14.2.7.3 De uit te voeren tests ................................................. 171 14.2.7.4 De analyse: bevestiging door een bloedproef .... 171 14.2.8 En tenslotte... ..................................................................................... 172
15 PECH EN ONGEVAL ..........................................................173 15.1 Pech .......................................................................................................173 15.1.1 Voertuig in pechsituatie ................................................................ 173 15.1.2 Veiligheidsvest .................................................................................. 173 15.1.3 Praatpalen ........................................................................................... 173 15.1.4 Wegslepen van een defect voertuig ......................................... 174 15.2 Ongeval .................................................................................................174 15.2.1 Ongeval met enkel stoffelijke schade ...................................... 174 15.2.2 Ongeval met lichamelijk letsel (bron: GOCA)..................... 175
16 DEFENSIEF RIJDEN ...........................................................178 16.1 Wat is defensief rijden .......................................................................178 16.2 Geen fouten begaan ...........................................................................178 16.3 De fouten van anderen opmerken ...................................................179 16.4 Rekening houden met de omstandigheden ..................................179 16.5 Leren kijken ..........................................................................................180 16.6 Defensief gedrag op een kruispunt..................................................180 16.7 Enkele concrete situaties ..................................................................182
17 MILIEUBEWUST RIJDEN ...................................................185 17.1 Energieverbruik ....................................................................................185 17.2 Milieuhinder .........................................................................................185 17.2.1 Stikstofoxide en koolwaterstof.................................................... 186 17.2.2 Koolstofmonoxide ............................................................................ 186 17.2.3 Deeltjes ................................................................................................ 186 17.2.4 Lawaaihinder ...................................................................................... 186 17.3 Rijstijl ....................................................................................................187
TREFWOORDENREGISTER .....................................................188
10
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 10
11-06-2009 11:39:18
3.3.2 Dwarsmarkeringen • de stopstreep Een witte doorlopende streep haaks op de rijbaan duidt de plaats aan waar de bestuurders moeten stoppen als een verkeerslicht of een bord ‘STOP’ (B5) dat oplegt.
B5
• dwarsstreep gevormd door witte driehoeken, ‘haaientanden’ De ‘haaientanden’ duiden aan waar de bestuurders moeten stoppen om voorrang te verlenen waar een bord ‘omgekeerde driehoek’ (B1) dat oplegt.
B1
• oversteekplaats voor voetgangers, ‘zebrapad’ Een oversteekplaats voor voetgangers wordt afgebakend door witte banden, evenwijdig met de as van de rijbaan. Zo’n oversteekplaats heet een zebrapad.
• oversteekplaats voor fietsers en bromfietsers Een oversteekplaats die fietsers en bromfietsers moeten volgen om de rijbaan over te steken, wordt afgebakend door twee onderbroken strepen, gevormd door witte vierkanten of parallellogrammen. Zij worden aangekondigd door een gevaarsbord A25 en aangeduid door een aanwijzingsbord F50.
A25
F50
62
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 62
11-06-2009 11:40:14
Andere wegmarkeringen
3.3.3
• witte voorsorteringspijlen Bij het naderen van een kruispunt kunnen witte voorsorteringspijlen op het wegdek aangebracht zijn; ze duiden de rijstrook aan die de bestuurders moeten volgen om in de door de pijlen aangegeven richting te rijden.
Een aanwijzingsbord F13 kondigt de voorsorteringspijlen aan; als je een rijstrook gekozen hebt en je bij het kruispunt op een strook met voorsorteringspijl(en) rijdt, ben je verplicht de (of één van de) aangeduide richtingen te volgen.
F13
• rijstrookverminderingspijlen De onderbroken streep die het naderen van een doorlopende streep aankondigt, kan aangevuld zijn met witte rijstrookverminderingspijlen; ze kondigen een vermindering van het aantal rijstroken in de gevolgde richting aan.
• bushalte Aan de bus-, trolleybus- en tramhaltes kan de zone waar het parkeren verboden is aangeduid zijn door witte opschriften; je mag wel rijden over deze zone, maar er niet op parkeren.
63
151082_RoS_Klein ft_NL+FR 63
11-06-2009 11:40:17