> The A-team pioniert op A8 > Van timmerwinkel tot miljoenenbedrijf > Klaar voor het klimaat > De verkoop van de Kroonjuwelen. Informatiemagazine van

NetWerk 2 | 200­8

> The A-team pioniert op A8

> Van timmerwinkel tot miljoenenbedrijf > Klaar voor het klimaat > De verkoop van de ‘Kroonjuwelen’ Informatiemagazine van

NetWerk magazine

48

Baanbrekende proef

The A-team pioniert op A8 Verbreding van snelweg A8 is het eerste PPS-project bij onze Oosterburen.

Vinger aan de pols met Medische APK Collega’s van Visser & Smit Bouw krijgen inzicht in hun fysieke gesteldheid.

Klaar voor het klimaat Binnen Bouw & Vastgoed staat duurzaamheid hoog op de agenda. ‘Deze ontwikkelingen zijn echt niet tegen te houden’.

Collega’s gezocht Bedrijf in beeld: Bouwbedrijf Wessels Rijssen Van timmerwinkel tot miljoenenbedrijf.

|2

10

‘Bouw mee aan projecten waar je trots op kunt zijn’ is de slogan van een intensieve arbeidsmarktcommunicatiecampagne.

De verkoop van de ‘Kroonjuwelen’ Cor Kroon verkocht zijn bedrijf drie jaar geleden aan VolkerWessels. ‘Het voelt nog steeds als mijn eigen bedrijf’.

4 8

Ambacht in het hoge Noorden

Een centrale ICT-omgeving

Nieuwe woonwijk verrijst in Groningen. ‘Er zit veel ambachtelijk handwerk in’.

Wat betekent dat in de praktijk?

40

14

De 17.000 riskmanagers van VolkerWessels.

Vind je weg op het VolkerWessels-web: InSite Ontdek wat InSite jou te bieden heeft.

Tweespraak: trainees

20 22

Beroep in Beeld: Hans Gorrée

Twee trainees aan het woord over hun ervaringen.

24 34 42 44 25

Bouwen voor de pret

Dossier: Kopersbegeleiding

‘Wij geloven in het maat­schappelijke karakter van dit project’.

Er komt veel op je af als je een huis koopt. Het is een continu proces van kiezen. Om het de koper gemakkelijker te maken werken veel VolkerWessels-bedrijven met kopersbegeleiders. ‘Persoonlijke aandacht is van levensbelang’.

18

Vragen of ideeën? Mail naar: [email protected]

Bezoek gratis het Muiderslot Dankzij een samenwerkings­ verband opent het Muiderslot haar deuren gratis voor alle medewerkers van VolkerWessels.

43 3|

NetWerk magazine

‘Sie sind es’. Drie kleine woorden maakten in maart 2007 een eind aan een lang en ingewikkeld kwalificatie­traject. Ze vormden de start voor een indrukwekkend project dat van grote betekenis is voor Duitsland. Trapp Infra Wesel is betrokken bij dit eerste PPS-project bij onze Oosterburen, waarbij de snelweg A8 Augsburg-München onder handen wordt genomen.

J Eerste PPS-project in Duitsland

The A-Team pioniert op A8

e moet oppassen je hoofd niet te stoten tegen het dak als de terreinwagen van KWS Infra-dochter Trapp Infra Wesel op het ruige, zanderige werkgebied langs de A8 hobbelt. Terwijl links de auto’s over de snelweg voorbijrazen, worden we aan de rechterkant ingehaald door een witgekalkte bulldozer. Trapp-projectleider Franz Thalmeier zit met enige trots voorin de auto. Met een Zuidduitse tongval legt hij gedreven uit welke opdracht Consortium A+, waartoe Trapp behoort, te volbrengen heeft. En dat is nogal wat. Om de snelweg veiliger te maken en de doorstroming te verbeteren, wordt de A8 verbreed van 4 naar 6 rijstroken, plus aan iedere kant een vluchtstrook. Deze ontbreekt bij de huidige weg, wat tot gevaarlijke situaties leidt bij pech of een ongeval. De verbreding over ruim 37 kilometer is een immense klus, toch vormt het ‘slechts’ de basis voor extra werkzaamheden. Het nieuwe stuk A8 telt maar liefst 122 kunstwerken (viaducten, tunnels en doorgangen) waarvan er 74 nieuw gebouwd moeten worden. Tel daarbij op: kilometerslange geluidswallen, aanleg van drie parkeerplaatsen met toiletfaciliteiten, 40 kilometer regenwaterafvoer, 70 kilometer middenberm afzetting, en ga zo maar door. En dan zijn we er nog niet. De verbreding, aanleg en bouwactiviteiten zijn het startschot voor een jarenlang contract dat het Consortium A+ heeft gesloten met de Duitse overheid. Want met het contract voor de A8 heeft het Consortium A+ meteen een primeur in handen. Niet eerder maakte Duitsland kennis met een Publiek Private Samenwerkings-project (PPS). De A8 is een pilot voor deze samenwerkingsvorm, waarin aanleg, exploitatie en onderhoud in handen zijn van het Consortium A+ en er een jarenlange samenwerking is met de overheid. Voor dit project zijn de belangrijkste partijen: Freistaat Bayern als overheidsvertegenwoordiger, wegbeheerder Autobahndirektion Südbayern is aanspreekpartner en opdrachtgever en het Consortium A+ met VolkerWessels PPS, BAM PPS, Berger Bau en Fluor Infrastructure is opdrachtnemer.

‘Tussen de oren’ Terwijl Thalmeier de 4x4 verlaat om bij een viaduct in aanbouw te kijken, knikt hij met zijn ‘gehelmde’ hoofd richting de snelweg naast hem. ‘Weet je wat echt bijzonder is aan dit project?’ Zijn vragende ogen kijken doordringend. ‘Wij als consortium zijn 30 jaar lang verantwoordelijk voor de exploitatie van de snelweg. Niet de snelweg zelf, maar de exploitatie is dus geprivatiseerd.’ Dat betekent een omslag in het denken van de Trapp medewerkers. Thalmeier: ‘Wij zijn gewend aan een ‘garantieperiode’ van vijf jaar, nu is dat dus zes keer zo lang. Dat moet tussen de oren van onze mensen zitten. Continu waakzaam zijn op kwaliteit. Dat gevoel mag absoluut niet versloffen.’ Ook het onderhoud van dit stuk A8 zit bij de 4

|4

5|

NetWerk magazine

deal in. Dat is overigens al zo vanaf dag één, dus voordat ook maar begonnen werd met het werk. De zogenaamde ‘winterdienst’ is een cruciaal onderdeel van het onderhoud. Het preventief strooien en sneeuwruimen moeten ervoor zorgen dat het verkeer op de A8 zo min mogelijk hinder ondervind van het slechte winterweer.

Tol innen Dat is belangrijk, want doorstroom betekent geld. Thalmeier: ‘Onze werkzaamheden mogen geen files veroorzaken. Wij innen namelijk de tol die vrachtwagens op de Duitse snelwegen verplicht zijn te betalen. Een file betekent simpelweg minder vrachtauto’s op de A8 en dus minder inkomsten voor ons.’ Zaak dus om met inventieve oplossingen te komen om, ondanks de gesloten rijstroken, de auto’s toch vrij baan geven. ‘De kunst is echt om het verkeer niet te hinderen’, zegt Thalmeier. De vele miljoenen die jaarlijks met de tol binnengehaald worden, zijn een goede stimulans.

'Ze zijn er blijkbaar achter gekomen dat Hollanders ook in bergachtig gebied goed kunnen werken…' ‘Buitenlandse handjes’ Thalmeier zelf is door Trapp overigens speciaal voor deze gigantische klus aangetrokken. Geboren en getogen in de regio Beieren, en getooid met authentieke Beierse kledij, is het werkterrein bekend gebied voor hem. En dat is ook wel nodig, zo schijnt. Want niet alleen de PPS samenwerkingsvorm is nieuw. Ook de ‘buitenlandse’ handjes die aan de A8 werken zijn een primeur voor Duitsland. Thalmeier: ‘Vijf jaar geleden was het echt ondenkbaar dat buitenlandse partijen hier aan het werk zouden zijn. Maar nu dus wel. Ze zijn er blijkbaar achter gekomen dat Hollanders ook in bergachtig gebied goed kunnen werken…’ Ondanks het vertrouwen in de internationalisering heeft Trapp nog steeds een streepje voor bij de opdrachtgever dankzij de regiokennis van Thalmeier. ‘Je moet goed aanvoelen wat wel en niet kan hier,’ legt Thalmeier uit, ‘maar het gaat goed. Een groot compliment hebben we al gehad: ‘Mit diesem Trapp leute kann man etwas anfangen’, is er gezegd. Dat is wat hoor. In Beieren strooien we namelijk niet met complimenten.’

‘Dit is echt een team’ Door mee te werken aan het eerste PPS-project in Duitsland heeft het imago van Trapp een positieve boost gekregen. Het biedt perspectieven voor de toekomst. Of zoals Thalmeier het zelf zegt: ‘Dit voert ons de berg op.’ Die trots vertaalt zich ook nog op een ander vlak. De A8 is de komende jaren een thuisbasis voor veel Trapp-mensen. Meer dan 200 collega’s werken dagelijks aan en langs de snelweg. ‘Het is echt een team zo bij elkaar. Het is fijn om te weten dat je mensen een zekerheid op werk biedt.’ Terwijl Thalmeier weer in de auto stapt, kijkt hij lachend achterom. ‘Even onderons. Hier in Beieren staat de A8 nu nog bekend als de grootste parkeerplaats van Duitsland. Daar gaan wij verandering in brengen. Als wij klaar zijn, rijden de auto’s hier in plaats van dat ze stilstaan.’ a

|6

Archeologische vondsten De werkzaamheden rond de A8 leveren aardig wat archeologische vondsten op. Behalve waterbakken en wapens uit de Romeinse tijd zijn ook bommen uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. Meest opmerkelijke vondst zijn resten van de Romeinse weg ‘Via Claudia’. Deze verbond het zuiden van Duitsland met Noord-Italië. De A8 kruist deze oude weg. Bijzonder, maar het leverde wel vertraging op. Thalmeier: ‘We mochten niet door tot alles fotografisch was vastgelegd.’

7|

NetWerk magazine

uitgevoerd, zit nog steeds in de APK. Denk aan het meten van de ogen, oren, hart, longen, suiker- en cholesterolgehalte. Maar de APK gaat verder. Aan de hand van een persoonlijk gesprek kijkt de arts nu ook naar de gezondheid beïnvloedende factoren als werkbeleving, levensstijl, erfelijke aanleg voor bepaalde aandoeningen en de algehele fitheid. Dat laatste gebeurt via het meten van het vetpercentage en een twintig minuten lange conditietest op de fiets. Ernest Maas zat in de Visser & Smit Bouwbrede pilotgroep die de APK moest keuren. ‘We waren meteen enthousiast. Zowel over het keuringsprogramma als over de arts, Karel Holtrop van ArboDuo.’ John Verduyn sluit zich aan bij de vorige spreker. ‘Ja, dokter Karel spreekt inderdaad onze taal. Begripvol maar recht voor z’n raap en zonder medisch jargon. Zo ben ik te zwaar en heb ik mede daardoor last van mijn rug en mijn enkels. Karel vertelde zelf ooit na een hernia ook een ‘dikke pens’ ontwikkeld te hebben en gaf vervolgens aan hoe hij het destijds aangepakt heeft: door weer te gaan sporten en goed op je eetpatroon te letten. Dat is precies wat ik nu ook doe.’ En dus snoept Verduyn momenteel alleen nog in het weekend en is hij wekelijks te vinden in de sportschool. Onder begeleiding van een fysiotherapeut ruilt hij er vet in voor spieren. ‘Met resultaat, want ik ben al vijf kilo kwijt van de kleine honderd die ik woog! Ik heb daardoor ook merkbaar minder last van m’n rug en enkels tijdens het werk, ik zit kortom weer lekker in m’n vel.’

Karel Holtrop, John Verduyn en Ernest Maas in de kantine van Visser & Smit Bouw, waar het gezondheidsvirus eveneens heerst. Voor het grijpen: fruit en een Caloriewegwijzer.

Vinger aan de pols met Medische APK Bij Visser & Smit Bouw waren ze niet tevreden over de PAGO, het Periodiek Arbeids Gezondheidskundig Onderzoek. De nieuwe, veel uitgebreidere Medische APK bevalt stukken beter. Medewerkers krijgen inzicht in hun fysieke gesteldheid. ‘Het gaat verder dan effe bloeddruk meten en naar je hart luisteren’, verwoordt timmerman John Verduyn het.

|8

W

aarom de ‘oude’ PAGO niet meer voldeed? ‘Te vluchtig en te afstandelijk’, vertelt Ernest Maas, Hoofd Personeel en Organisatie bij Visser & Smit Bouw. ‘Bovendien waren er over het hele jaar verspreid medewerkers afwezig voor die keuring. Ook werd er gewerkt met veel verschillende bedrijfsartsen, waardoor je én kwaliteitsverschillen kreeg (de ene arts is de andere niet) én je het totaalplaatje miste. De medische APK, noem het maar een PAGO-plus, brengt daar sinds eind vorig jaar verandering in.’

Lekker in het vel Alles wat in het kader van de PAGO werd

Gigantische opkomst Karel Holtrop kijkt tevreden terug op zijn keuringssessies bij Visser & Smit Bouw. Dat hij de taal van de bouwwereld spreekt kan kloppen, want hij komt alweer ruim tien jaar bij bouwbedrijven over de vloer. ‘Mijn ‘kunstje’? Passie. Ik geniet er echt van als ik zie dat de mensen de boodschap oppakken. En soms is er ook een beetje tactiek nodig om het kwartje te laten vallen bij die mannen. Een wel hele stevige roker heb ik er laatst aan de hand van grafieken op gewezen dat, als ie zo doorgaat, alleen zijn nabestaanden van zijn bij elkaar gewerkte pensioencentjes kunnen genieten. ‘Jij haalt dat zo echt niet vriend’. En een jonge kerel die in twee jaar tijd dik tot over de honderd

kilo was gegroeid, heb ik voorgerekend dat hij in dit tempo op zijn dertigste zo’n 130 kilo weegt. Dan zie je ze denken: ‘Dat vindt mijn vriendin waarschijnlijk maar niks’. En zijn ze ineens heel gemotiveerd om er wat aan te doen.’ Groot voordeel is volgens Holtrop dat Visser & Smit Bouw een hele sociale werkgever is die er alles aan doet om die motivatie te stimuleren. ‘Wanneer mensen moeten worden doorverwezen naar een sportschool, diëtist of psycholoog, kan dat ook. Er zijn bedrijven zat die dat niet doen, want het kost je vaak nogal wat. Visser & Smit Bouw begrijpt dat de kosten hier voor de baat uitgaan. Dat je mensen je kapitaal zijn en dat je er op de lange termijn ook als organisatie beter van wordt als medewerkers gezond en tevreden aan het werk gaan.’ Om die reden werd er ook niet moeilijk over gedaan dat één APK nu zo’n 1,5 uur in beslag neemt. Daardoor kunnen er nog ‘maar’ acht medewerkers per dag gekeurd worden tegen veertien in de oude PAGOsituatie. Ook werd er niet beknibbeld op de uren die de afdeling P&O in het APK-project stak laat Maas weten. ‘Als je het doet moet je het voor de volle 100% goed doen. Daarom ook besloten we destijds om te investeren in de ombouw van een bouwkeet tot medisch keuringskantoor. Dat gaf de mogelijkheid om onze mensen te keuren op onze eigen bedrijfsterreinen in Groningen en Papendrecht. Dat was goed voor de betrokkenheid, mensen werden op bekend terrein gekeurd en je kon precies inplannen wie er wanneer aan de beurt was.’ In drie maanden is Visser & Smit Bouw zo medisch binnenste buiten gekeurd. In tegenstelling tot de oude PAGO-keuringen, waar het opkomstpercentage rond de 50% lag, scoorde de APK op een haar na een volle 100%-opkomst! To be continued dus? Maas: ‘Jazeker, hoewel het niet verplicht is gaan we dit om de twee jaar herhalen. Bovendien houdt Holtrop via telefoontjes en mails tussentijds de medische vinger aan de pols van medewerkers die dat volgens hem nodig hebben. En mensen kunnen zelf ook altijd aankloppen voor advies als dat nodig is.’ En Verduyn? Die is ten tijde van zijn volgende APK de veertig gepasseerd en streeft ernaar dan nog eens vijf kilo te zijn kwijtgeraakt. a

9|

bedrijf in beeld

Van timmerwinkel tot miljoenenbedrijf

NetWerk magazine

‘Ga jij maar in dit kantoor zitten, maar laat het zoals het is. Dan kan ik hier af en toe ook nog werken.’ Die boodschap kreeg directeur Gerrit Boers mee toen Dik Wessels eind 1994 in Rijssen van de Nijverheidsstraat naar de Reggesingel verhuisde. Wessels zelf keerde zelden in zijn oude domein terug, maar Boers hield woord. Veertien jaar later zitten we in een bijna historisch decor van beige- en houttinten. Founding father Arend Wessels houdt vanaf de muur een oogje in het zeil. Want het verhaal van bouwbedrijf Wessels Rijssen is ook het verhaal van een familie die van een timmerwinkel een miljoenen­bedrijf maakte.

G

errit Voortman kan het zich allemaal nog levendig voor de geest halen. De bijeenkomst waarop Dik Wessels het karakteristieke groene logo met het dakje introduceerde. ‘Het is volgens mij geen dakje, maar een pijl. Een pijl die staat voor steeds hoger,’ lacht het hoofd inkoop. ‘Wessels zei toen: ‘Ik wil dat dit logo net zo bekend wordt als dat van de NS.’ We moesten toen vooral glimlachen. Dat was voor ons echt vijf stappen te ver, maar Dik was kennelijk al verder in zijn hoofd. Nee, als ik eerlijk ben, heb ik het huidige concern nooit voorzien.’

Cowboytijd Maar Voortman (63) en Boers (60) hebben dan ook de ‘cowboytijd’ nog meegemaakt. ‘Wij waren in het begin niet aangesloten bij de aannemersvakbond’, vertelt Voortman. ‘Dat betekende dat we in die jaren afhankelijk waren van de gunsten van anderen. Ik heb meegemaakt dat de verkoper van de bouwmaterialenhandel snel over zijn schouder keek of zijn baas niet meekeek als wij materialen kochten en contant afrekenden.’ Volgens Boers waren dit soort ervaringen onmisbaar voor de teamspirit. ‘Vanuit het underdoggevoel ontstond een enorm wij-gevoel en de drive om te groeien’, verzekert de directeur. ‘Welke functie je ook had; we staken allemaal de handen uit de mouwen. Stond er in Bathmen een wagen met een vracht stenen, dan gingen we die in die tijd ’s avonds nog met zijn allen handmatig lossen. Weekend of geen weekend.’

Geleerd in de modder

V.l.n.r.: Gerrit Boers, Gerrit Voortman en John Knoot

| 10

Boers - bedachtzame waterblauwe ogen onder rijzende wenkbrauwen en golvende grijze haren - wilde eigenlijk leraar worden, maar groeide uit tot een schoolvoorbeeld van de eerste generatie concerndirecteuren uit het oosten. Wel trots, maar geen praatjes. Het vak in de modder geleerd en uiteindelijk doorgegroeid naar de directieburelen. ‘Wat dat betreft, is Wessels Rijssen door de jaren heen een kweekvijver geweest’. Hij zegt het alsof hij het zich opeens realiseert. ‘Veel directeuren van andere werkmaatschappijen zijn hier hun carrière begonnen en hebben de Wessels-mentaliteit later geëxploiteerd.’ Een mentaliteit die zich volgens Boers het beste laat karakteriseren door wat de Duitsers ‘Begeisterung’ noemen. Meng dat met ‘een stevige scheut oosterse nuchterheid’ en je hebt de cultuur van Wessels Rijssen in een notendop. De nieuwe coming man naast Boers: technisch directeur John Knoot (34) heeft andere roots, maar dezelfde relativeringskunst. ‘Ik ben eigenlijk een verdwaalde Zeeuw’, verklaart Knoot. ‘Het eerste half jaar ben ik hier in de kost gegaan, maar daarna ben ik al snel in de lokale gemeenschap ingeburgerd. Uiteindelijk blijkt die 4 cultuur best vergelijkbaar met waar ik vandaan kom.’

11 |

bedrijf in beeld

NetWerk magazine

‘Directe bloedlijn’ Niet alleen de cultuur verspreidde zich. De familie van het toenmalige Bouwbedrijf Wessels BV (de naam die tot op de dag van vandaag de gevel van het pand aan de Nijverheidsstraat siert, red.) groeide door de overname van een groot aantal bedrijven, zoals Goossen, Te Pas Bouw, Reitsma, De Veluwezoom en Westo. Nadat Dik Wessels met de beheertak naar de Rijssense Reggesingel vertrok, werd Wessels Rijssen ‘gewoon’ één van de bouwbedrijven. Maar wel één met een bijzondere geschiedenis. Van de vijf ‘historische bloedgroepen’ (Volker, Stevin, IBB, Kondor en Wessels) is de laatstgenoemde misschien wel de meest dominante en directe bloedlijn naar de roots van het concern. En dat vervult Voortman met trots. De inkoper die al lang en breed met pensioen had kunnen zijn, maar nog voor 50 % actief is, schuift enthousiast op zijn stoel: ‘Natuurlijk ben ik trots. Wij zijn zelf nooit overgenomen. Vaak waren wij de muis die de olifant overnam.’

Van kippenhok tot wolkenkrabber Ook de projecten groeiden. Tot op de dag vandaag. ‘Eigenlijk bouwen we alles: van kippenhok tot torenflat’, schetst Voortman. Hij denkt even na: ‘Maak van die torenflat maar een wolkenkrabber.’ Die aanvullende opmerking van Voortman blijkt niet voor niets. Wessels Rijssen gaat tegenwoordig steeds vaker de hoogte in. Boers en Knoot ontvouwen letterlijk en figuurlijk de werktekeningen van een aantal projecten. Blikvanger is l’Hermitage: het nieuwe WTC in het zakenhart van Almere. ‘Die wordt 120 meter hoog’, vertelt het duo. ‘We bouwen die toren in combinatie met Te Pas Bouw in opdracht van Eurocommerce. Voor diezelfde opdrachtgever, waar we al 35 jaar voor werken, zijn we ook in Zwolle bezig met Place Vendôme en in Arnhem met het Eusebiushof.’ Om een indruk te geven: dit nieuwe Arnhemse stadskantoor telt zo’n 45.000 m2 en wordt 60 meter hoog. Eerdere visitekaartjes van Wessels Rijssen zijn onder andere de ABN AMRO-toren en Le Carré (zeslaagse ‘wolkenkrabber op zijn kant’ van 31.580 m2) in Zwolle en het Retailpark in Hengelo. Maar Wessels Rijssen bouwde bijvoorbeeld ook mee aan het stadion van FC Twente en Miracle Planet in Enschede.

‘Loyaal naar de zusjes’ Schuwen ze geen enkele uitdaging? Boers en Knoot blijken toevallig onlangs ‘nee’ te hebben gezegd tegen een onderdeel van een groter project. Voor Boers was dat voor het eerst in zijn lange loopbaan. ‘Moet je kijken wat een futuristisch ontwerp’, zegt zijn collega Knoot terwijl hij de art impression van La Gare in Arnhem laat zien. ‘Dit is zonder computer nauwelijks te tekenen. Laat staan dat je het kunt bouwen. Geen lijn is recht.’ Boers knikt. ‘Het gaat om een ontwikkeling óp een ontwikkeling’, verklaart de directeur. ‘ProRail ontwikkelt een busstation. Daarboven moeten kantoren gerealiseerd worden. Wij bouwen zelf alleen het eenvoudige gedeelte. Visser & Smit Bouw is nu aan het rekenen voor het moeilijke deel. Die kunnen dat wel. Als concern hoeven we praktisch nooit helemaal ‘nee’ te verkopen. Er is altijd wel ergens een gaatje te vinden in de orderportefeuilles van collega’s binnen het concern. Ik vind dat wij als Wessels Rijssen van oudsher sowieso behoorlijk loyaal zijn naar onze zusjes.’

175 Kroketten Wat vinden Boers en Voortman na al die jaren en spectaculaire en spraakmakende architectuur eigenlijk zelf de mooiste projecten? ‘Dat hoeft niet altijd een heel groot werk te zijn’, ervaart het tweetal. ‘We hebben ooit een doe-het-zelf winkel na een brand herbouwd. Die samenwerking was echt geweldig. Stonden we op de bouwplaats met 175 man kroketten te eten. Dat zijn leuke dingen.’ Boers gidst zijn bezoek langs de projecten die samen de ‘walk of fame’ van Wessels Rijssen vormen. ‘Leuk hoor al die mooie projecten’, relativeert de directeur. ‘Maar als het niets oplevert, vind ik er niets meer aan.’ Want uiteindelijk is er maar één criterium: ‘de knikkers.’ Of zoals Boers het zegt: ‘Een mooi project is een project waar je aan verdient.’ a

| 12

13 |

NetWerk magazine

‘J

‘Klaar voor het klimaat’ Het is allang niet meer een exclusieve ’hobby’ voor ’groene ridders’ met baarden en wollen sokken. Bewuste, moderne onder­nemers en ondernemingen rijmen commerciële doelstellingen met duurzaamheid. Climate Ready®, CO2-neutraal en Cradle to Cradle: de duurzame filosofieën en initiatieven vliegen je om de oren. In een dossier duurzaamheid besteedde NetWerk eerder al aandacht aan duurzame projecten en ontwikkelingen in de infrastructuur. Maar ook de collega’s binnen Bouw en Vastgoed zitten bepaald niet stil.

a, ik wil.’ Uit onderzoek van Volker Wessels Vastgoed blijkt dat 89 % van de Nederlanders (veel) waarde hecht aan een energiezuinige woning en 86 % bereid is om te investeren in duurzame installaties. Als dit tenminste loont. Reden genoeg voor de ‘concernzusters’ VolkerWessels Vastgoed en DEC (duurzame energieconcepten) om een nieuwe standaard te ontwikkelen: de Climate Ready® Woning. Een baanbrekende formule die onlangs tijdens Duurzame Dinsdag op het Haagse Binnenhof na een voorlopige selectie van 180 duurzaamheidsinitiatieven en 6 nominaties met ‘zilver’ werd beloond.

‘Energetische efficiëntie’ De Climate Ready® Woning neemt alvast een voorschot op de toekomst. ‘Want deze ontwikkelingen zijn echt niet tegen te houden’, verzekert algemeen directeur Dietmar Werner van Volker Wessels Vastgoed. ‘De minister wil de EPC-norm voor 2020 terugdringen tot nul.’ Werner doelt op de Energie Prestatie Coëfficiënt: de index die de ‘energetische efficiëntie’ van een gebouw aangeeft en in het leven is geroepen om de CO2-uitstoot verder terug te dringen. De Climate Ready® woning duikt standaard al 10 % onder de huidige norm. De consument heeft talrijke opties om zijn woning verder te ‘verduurzamen’, zoals een warmtepomp, een HR-ketel met een luchtwarmtepomp, PV-cellen op je dak, een zonneboiler, een douchewarmtewisselaar en CO2-gestuurde ventilatie. ‘Wij zorgen ervoor dat de basiswoning Climate Ready® is’, verklaart Werner. ‘Alle leidingen en bijbehorende infrastructuur zijn al aanwezig. Zo kunnen de voorzieningen op elk gewenst moment eenvoudig gerealiseerd worden.’ Altijd handig wanneer je later alsnog die warmtepomp wilt, of bijvoorbeeld als de tweede bewoner de woning een duurzame facelift wil geven.

Verlanglijstje Uit het eerdergenoemde onderzoek van Volker Wessels Vastgoed blijkt dat naast een beter milieu bijna vanzelfsprekend ook een compensatie van de stijgende energiekosten hoog op het verlanglijstje van de consument staat. Voor iedereen die zijn huidige energierekening ondoorzichtig vindt: Climate Ready® schept licht in de duisternis. Werner: ‘Waarschijnlijk worden je vaste lasten wat hoger, maar je variabele lasten kunnen aanzienlijk afnemen. Op de langere termijn bespaar je geld. Je ziet in elk geval direct wat het met je portemonnee doet.’ Twee tools helpen je daarbij. Op climateready.nl vind je een calculator die op basis van je hypotheekrente en de gewenste duurzame energiesystemen direct je investering, maandelijkse hypotheeklasten en besparing van je energiekosten berekent. Daarnaast is er de klimaatwijzer die uitrekent met hoeveel je EPC, je jaarlijkse verbruik en CO2-uitstoot en je maandelijkse energiekosten dalen als je voor een bepaald klimaatpakket kiest.

Duurzaam schoolvoorbeeld Ook elders binnen het concern wordt ‘duurzaam aan de weg getimmerd.’ Zo kregen Bouwmaatschappij Ufkes, Aveco de Bondt, Archiment, HOMIJ en DEC de handen op elkaar voor een duurzaam schoolvoorbeeld. In Veenendaal realiseerden zij met het distributiecentrum voor TNT één van de eerste CO2-emissievrije panden in Nederland. Dit project maakt onderdeel uit van een raamcontract van 3 jaar voor verschillende duurzame distributiecentra. TNT behoort binnen Nederland tot de duurzame koplopers. ‘Ons programma Planet Me moet onze CO2-uitstoot drastisch reduceren’, verklaarde directeur Real Estate Flip Verwaaijen van TNT onlangs op een ‘klimaatcongres’ van Volker Wessels Vastgoed. ‘Bijvoorbeeld door schonere bedrijfswagens, door ‘onze kantoren naar de mensen toe te brengen’ en door beter te letten op ons vliegverkeer. Maar ook door ‘Green Buildings.’ Denk aan minder m2 kantoorruimte en het opwekken van je eigen energie. VolkerWessels heeft ons in dit project verrast met een verfrissende, bruisende aanpak. Een voorbeeld van hoe het zou moeten.’ 4

| 14

15 |

NetWerk magazine

‘We kunnen niet om de economische realiteit heen dat de energieprijzen verder zullen stijgen en dat de natuurlijke hulpbronnen uitgeput raken’

‘Reïncarnatie’ De ‘overtreffende trap’ van duurzaamheid heet Cradle to Cradle, dat letterlijk van de wieg tot de wieg betekent. ‘Remaking the way we make things’, ‘afval = voedsel’, technische en biologische reïncarnatie: de oneliners en slogans liegen er niet om. De filosofie van Michael Braungart en William McDonough bindt de strijd aan met vervuiling, uitputting en verspilling. In het ideale plaatje van de geestesvaders worden alle gebruikte materialen óf opnieuw benut in een nieuw product. Óf ze zijn biologisch afbreekbaar. Er is geen kwaliteitsverlies zoals bij de traditionele recycling en er zijn geen reststoffen die gestort moeten worden. Op die manier ontstaat er een oneindige biologische en technologische kringloop. Maar het blijft niet bij groene ambities. Creatieve en productieve collega’s, een prettig en gezond werkklimaat, hoogwaardige openbare ruimten, logistiek en transport en de ideale balans tussen werk en privé. Het fenomeen rijmt ecologische targets met sociaal economische ambities.

Inspirerende filosofie Staan we aan de vooravond van een nieuwe revolutie of is Cradle to Cradle niet meer dan het fundament voor een luchtkasteel? Volgens Laurens Elmendorp is er geen enkele reden om cynisch te zijn. ‘Natuurlijk moeten we realistisch zijn’, erkent de directeur bouwontwikkeling van VolkerWessels Bouw en Vastgoedontwikkeling. ‘De theorie in zijn meest pure vorm gaat inderdaad vrij ver. Maar of je helemaal volgens de letter van de leer opereert, is niet het allerbelangrijkste. Het gaat erom dat je vanuit je eigen professie en specialisme inspeelt óp en je inspant vóór een duurzamere wereld. Voor ons concern met onze enorme executiekracht is Cradle to Cradle een hele inspirerende filosofie. Technieken, concepten en innovaties: onze bedrijven hebben heel veel te bieden. Je merkt dat de enorme aandacht voor duurzaamheid in alle hoeken van onze samenleving innovatie en creativiteit mobiliseert. Zeker binnen ons concern.’

Geen trend, maar een keerpunt Volgens Elmendorp komen fenomenen als Cradle to Cradle in een stroomversnelling in een

Park 20|20 De initiatiefnemers blaken van ambitie. In het ambitieuze project Park 20|20 bundelen VolkerWessels en Reggeborgh Groep de krachten met Delta Development Group, de gemeente Haarlemmermeer en ’Mister Cradle to Cradle’ William McDonough zelf. Park 20|20 Beukenhorst-Zuid, onderdeel van Werkstad A4, omvat 114.000 m2 en wordt volgens de initiatiefnemers het eerste ’full service Cradle to Cradle kantorenpark van Nederland’. Een integrale waterbeheersing met zuivering en hergebruik van hemelwater, een centraal en geïntegreerd energiesysteem met onder andere warmte- en koudeopslag, betonkernactivering en zonne-energie, het stimuleren van de biodiversiteit: duurzaamheid wordt in Hoofddorp met hoofdletters geschreven. Vanzelfsprekend moeten naast deze uitgedokterde milieutechnologie alle gebouwen, waaronder 90.000 m2 kantoorruimte volgens de filosofie van Cradle to Cradle gerealiseerd worden. Maar het draait niet alleen om duurzaamheid en ecologie. Met een supermarkt, sportfaciliteiten, restaurants, een kinderdagverblijf en de integratie van gebouwen in het landschap wordt ook invulling geven aan sociaal economische en regionale behoeften zoals het eenvoudiger combineren van werk en privé, het lokken en behouden van getalenteerde collega’s en een hoogwaardige openbare ruimte. De eerste paal staat voor 2009 op de agenda.

| 16

samenspel van omstandigheden: ‘Denk aan de mondiale aandacht voor maatschappelijk verantwoordelijk en duurzaam leven en ondernemen. Maar ook de technische betrouwbaarheid en de rentabiliteit van duurzame innovaties die de laatste jaren aanzienlijk verbeterd zijn.’ Dat laatste heeft natuurlijk alles te maken met de stijgende energieprijzen. Elmendorp: ‘Wat vroeger te duur was, kan nu opeens een interessante optie worden. We kunnen niet om de economische realiteit heen dat de energieprijzen verder zullen stijgen en dat de natuurlijke hulpbronnen uitgeput raken. Dat proces is onomkeerbaar. Daarom denk ik dat de enorme aandacht voor duurzaamheid dit keer geen trend, maar een keerpunt is.’

‘Practice what you preach’ Dietmar Werner is het daar roerend mee eens: ‘Dit is echt geen hype die overwaait.’ Onder het motto ‘practice what you preach’ zal het nieuwe kantoor van Volker Wessels Vastgoed helemaal in de geest van Cradle to Cradle worden opgetuigd. Werner toont de art impressions van de nieuwe thuishaven, waar het groen zelfs binnen een grote wand siert. ‘Die planten zorgen voor een schonere lucht’, verklaart Werner de groene muur. ‘Bovendien geven de groene wanden een natuurlijk gevoel. Verder kiezen we zo veel mogelijk voor duurzame installaties en materialen.’ Het kloppende hart bestaat uit een imposant energiezuinig atrium. Werner: ‘Cradle to Cradle dwingt je op een hele andere manier over de inrichting van gebouwen na te denken. Je hebt bijvoorbeeld geen idee wat je alleen al kunt besparen als je niet voor verlaagde plafonds en verhoogde vloeren kiest.’

Herman Hazewinkel, bestuursvoorzitter VolkerWessels: ’We kunnen er niet omheen. De samenleving vraagt om aandacht voor het klimaat. Onze uitdaging is om duurzaamheid te verbinden met het economische principe. Als veelzijdig concern betekent dat voor ons ook dat we het thema duurzaamheid moeten vertalen naar onze producten en diensten. Nieuwbouw, commercieel vastgoed, mobiliteit en energie: we moeten goed kijken hoe en waar we duurzame oplossingen rendabel kunnen toepassen.’

Juiste functie op de juiste plek Weer lijkt het accent van Cradle to Cradle op duurzaamheid te liggen. ‘Dat klopt’, erkent Werner. ‘Maar het gaat toch nog een stapje verder. Door voor een duurzaam, gezond, groen en veilig kantoor te kiezen, creëer je ook een prettig werkklimaat. En als je collega’s zich happy voelen, presteren ze ook beter. Je moet Cradle to Cradle heel ruim zien. Je kunt het toepassen op verschillende niveaus. Zelfs op stedenbouwkundige schaal. Uiteindelijk gaat het om de juiste functie op de juiste plek.’ a

Duurzame eyecatchers Binnen onze divisie Bouw en Vastgoed zijn nog talrijke andere concernpartijen met duurzame oplossingen en initiatieven bezig. Vrijwel altijd als er een stevig ‘duurzaam label’ aan hangt, komt DEC in beeld. Enkele eyecatchers: Waterwijk: De Zierikzeese Waterwijk is een project van Boender en Maasdam en Loostad. De 263 woningen krijgen allemaal hun eigen warmtepomp en bodemwarmtewisselaars. De installatie voor zonnecellen is optioneel. Hetzelfde geldt voor de aankoop van de duurzame installatie(s) als onderdeel van de hypotheek. DEC exploiteert, beheert en onderhoudt de installaties voor 15 jaar. www.waterwijkzierikzee.nl Compagnie: Boender en Maasdam, J. Kroon & Zn, DEC, HOMIJ Technische Installaties en KWS Infra realiseerden het bedrijventerrein Compagnie in Middelharnis. Een combinatie van duurzame toepassingen. Met Warmte en Koude Opslag (WKO) wordt ‘zomerhitte’ in de bodem opgeslagen die ’s winters benut wordt om gebouwen te verwarmen. Winterkoude wordt ondergronds ‘bewaard’ om de panden ’s zomers te koelen. Zonneweg gebruikt asfalt als collector. Ook die ‘geoogste’ warmte en koude worden in respectievelijk de winter en zomer gebruikt. Strijp-S: Slim, schoon en zuinig; Strijp-S geldt met haar 27 hectare niet alleen als één van de grootste binnenstedelijke herontwikkelingsprojecten. Het concernvisitekaartje op het oude Philipsterrein in Eindhoven waar onder andere Credo Integrale Planontwikkeling, Stam + de Koning Bouw, Aveco de Bondt, de Bonth van Hulten, DEC, Gebr. Van Kessel en KWS Infra bij betrokken zijn, heeft ook de nodige duurzame ambities. DEC tekent voor de ontwikkeling en uitvoering van Sanergy: een innovatieve duurzame oplossing die bodemsanering met energiewinning combineert. www.strijp-s.nl Lichttoren: Op een steenworp afstand van ‘Strijp’ staat een ander icoon van Philips: de Lichttoren. Stam + de Koning heeft de opdracht om de klassieke blikvanger te restaureren en herontwikkelen. DEC was betrokken bij het ontwerp van een collectieve WKO-installatie. Daarnaast is DEC voor 15 jaar verantwoordelijk voor de exploitatie van het duurzame energiesysteem. www.lichttoren.nl

17 |

NetWerk magazine

Een man tilt de vakantieboodschappen uit de koffer­ bak. Zijn partner tuurt hoopvol naar de hemel die op de eerste najaarszon trakteert. De speeltoestellen

Bouwen ‘voor de pret’

en glijbanen glimmen en de halfpipe wacht op acro­ batische skaters. Recreatiepark Bosbad Hoeven

Toen De Koning Wessels Vastgoed hoorde dat Bosbad Hoeven voor Van Agtmaal een thuiswedstrijd is, was de samenwerking snel beklonken. ‘Al die regio’s en disciplines in één huis; dat is de kracht van VolkerWessels’, vindt Vis. ‘Er is zo veel kennis binnen het concern dat je wel een heel goede reden moet hebben om niet samen te werken.’

Geen huis meer identiek

bereidt zich voor op het naseizoen. Wat ooit een

Parallel aan het project ontwikkelt en bouwt Van Agtmaal nog eens 55 ‘gewone’ vakantiewoningen. Peter Mouws stuurt zijn auto langs de recreatiewoningen die zijn collega’s in het verleden realiseerden. ‘Misschien niet de meest spraakmakende architectuur, maar voor ons is dit heerlijk bouwen’, verzekert de projectontwikkelaar van Van Agtmaal. ‘In de woningbouw heb je tegenwoordig met zoveel koperswensen te maken dat geen huis meer identiek is. Uiteindelijk blijven we - om het oneerbiedig te zeggen - stenenstapelaars. Dit is ‘rechttoe rechtaan werk.’ Dat betekent dat we snel meters kunnen maken. Voor het einde van het jaar staan die 55 woningen er.’ De 15 recreatiehuizen voor minder validen vragen extra aandacht en vernuft omdat er speciale voorzieningen gecreëerd moeten worden. ‘Rolstoeltoegankelijk, geen drempels, het aanpassen van de deurbreedtes, sauna, bad- en slaapkamer’, sommen Mouws en Vis op. ‘Je moet bijvoorbeeld rekening houden met de draaicirkel van rolstoelen en een ‘onderrijdbare’ keuken met het aanrecht op een aangepaste hoogte.’

zwembad voor de locals was, groeit langzaam maar zeker uit tot een bruisende Brabantse vakantie­bestemming. Met dank aan Aannemers­bedrijf Van Agtmaal en De Koning Wessels Vastgoed.

V

an Agtmaal is kind aan huis hier in Hoeven. Met 120 recreatiewoningen promoveerde het bouwbedrijf uit Oudenbosch het ‘bos van de buren’ in het verleden al van een zwembad met speeltuin tot een compleet vakantiepark. De jongste opdracht mét en vóór de collega’s van De Koning Wessels Vastgoed heeft een speciaal tintje. De twee bedrijven van VolkerWessels tonen hun sociale gezicht door hun handtekening te zetten onder 15 recreatiewoningen voor minder validen.

Bescheiden bijzonder Nee; het is geen Park Strijp, Strijkijzer of een nieuwe snelweg, maar binnen VolkerWessels is het besef groot dat de meeste collega’s zich dagelijks vooral lokaal en in de regio uitsloven met bescheiden projecten. Bescheiden, maar - zeker in dit geval - niet minder bijzonder. De 15 recreatiewoningen voor minder validen passen naadloos binnen de filosofie van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Vastgoedontwikkelaar Erik Vis van De Koning Wessels Vastgoed is glashelder over de intenties: ‘Uiteraard willen we er ook geld aan verdienen. Maar dat neemt niet weg dat we ook oprecht geloven in het maatschappelijke karakter van het project. Of je dan bereid bent om een stapje extra te zetten om het van de grond te krijgen? Ik denk het wel, ja. We ontwikkelen dit project voor eigen rekening en hebben goede afspraken gemaakt met Caritas: de eigenaar van de grond.’

‘Er is zo veel kennis binnen het concern dat je wel een heel goede reden moet hebben om niet samen te werken’ ‘Luxe looks’ De 15 woningen onderscheiden zich straks van de andere bungalows door hun luxe looks. Het ontwerp van het Rotterdamse MDL architecten voorziet in het gebruik van natuurlijke materialen als leisteen. Recreatiewoningen voor minder validen is een weinig betreden nichemarkt in Nederland. Maar ook in algemene zin is ‘bouwen voor de pret’ een relatief minder bekende tak van sport binnen het concern. ‘Voor De Koning Wessels Vastgoed is dit een nieuwe discipline’, verklaart Vis. ‘Deze eerste ervaring biedt een interessante kans om onze conceptuele visie te verbreden en ook de kneepjes van de recreatiewoningen te leren kennen.’ Saillant detail is dat de woningen ook op de Duitse markt worden aangeboden aan particulieren die er een interessante belegging in zien. Vis: ‘Maar het is zeker ook interessant voor instellingen en investeerders die meerdere woningen willen kopen en die door een exploitant willen laten verhuren.’ Eén grote partij die alle 15 woningen opkoopt? Mouws lacht: ‘Dat mag ook hoor. Als je een grote investeerder weet;…ze mogen ons altijd bellen.’ a

Rekenaars en tekenaars De rekenaars en tekenaars sloegen dan ook driftig aan het calculeren en schetsen toen de parochiële instelling Caritas (Latijn voor naastenliefde en liefdadigheid, red.) De Koning Wessels Vastgoed benaderde om het project op te tuigen. ‘Deze stichting, die gelieerd is aan het bisdom van Breda, wilde iets met de grondpositie die ze hier hebben’, vertelt Vis. ‘Vanuit hun ideologie was de nadrukkelijke wens om de ontwikkeling een maatschappelijke functie te geven. Dat heeft zich vertaald in recreatiewoningen en voorzieningen voor minder validen. We hebben 7 vrijstaande villa’s van 440 m2 ontwikkeld en 8 geschakelde woningen van 400 m2, die dankzij hun flexibele wanden nog eens extra vergroot kunnen worden voor grotere groepen.‘  Peter Mouws (links) en Erik Vis.

| 18

19 |

NetWerk magazine

Werven met trots

Met het aantal vacatures op een historisch hoogtepunt is het een lastige tijd om de juiste medewerkers te vinden. Ook VolkerWessels kampt met dit probleem. In samenwerking met een reclamebureau is daarom de campagne ‘Bouw mee aan projecten waar je trots op kunt zijn’ ontwikkeld.

D

e campagne is voornamelijk gericht op HBO-ers en academici met passie voor de bouw of een economische achtergrond. Door middel van advertenties in vakbladen en banners op internet wordt VolkerWessels als aantrekkelijke werkgever op de kaart gezet.

Ervaringen uit het veld Er is bewust gekozen om collega’s van de werkmaatschappijen hun verhaal te laten vertellen. Met trots laten zij zien aan welk project ze werken en welke kansen zij binnen het concern krijgen. Zo vertelt Willem Thoen van Boele & van Eesteren over de complexe opdracht om de hoogste woontoren in het hartje van Den Haag te bouwen en neemt Sharita Ramlahkan van Van Hattum en Blankevoort je mee naar Almelo waar een verdiept spoor wordt aangelegd, waardoor de veiligheid aanzienlijk verbeterd.

| 20

Promoten vacaturewebsite De pakkende advertentietekst moet de hogeropgeleiden triggeren om naar de website www.werkenbijvolkerwessels.com te gaan, waar onder andere alle vacatures van de werkmaatschappijen gebundeld worden. Ook vind je hier de volledige interviews terug van de VolkerWessels-medewerkers en achtergrondinformatie over de projecten. De campagne is 1 september van start gegaan. Tot en met het eind van het jaar zijn de publicaties nog te zien in onder andere de Cobouw, Technisch Weekblad, De Ingenieur en op de websites van Monsterboard, de Nationale Vacaturebank en Intermediair. a Kijk op www.werkenbijvolkerwessels.com of neem voor meer informatie contact op met Esther Lelij, 010-4244243 / [email protected].

21 |

NetWerk magazine

‘Hé Cor, hoe ziet jouw toekomst er eigenlijk uit?’ Toeval of niet, binnen een week kreeg hij de vraag twee keer voor zijn kiezen. Zonder dat hij er ooit over na had gedacht, antwoordde Cor Kroon in een split second: ‘Als je mijn bedrijf bedoelt; dat is te koop.’ Wat begon als een paar onschuldige kroegbabbels, was uiteindelijk het begin van het overnamecircus van het familiebedrijf Joh. Kroon & Zn. BV. Drie jaar na de verkoop van zijn ‘Kroonjuwelen’ aan VolkerWessels heeft Kroon nog geen seconde spijt gehad: ‘Het voelt nog steeds als mijn eigen bedrijf.’

J

e kunt er een speld horen vallen. Het dromerige dorpje Den Bommel herbergt 1700 inwoners, een kerk, een kroeg en... de collega’s van Joh. Kroon & Zn BV. ‘Joh.’ staat voor Kroon senior: Johannes die in 1962 een eigen timmerwinkel aan huis startte en pas tweeëneenhalf jaar geleden op 75-jarige leeftijd stopte. Exact op dezelfde plek waar hij als klein jochie nieuwsgierig om zijn vader heen draalde, bevindt zich nu het kantoor van Cor Kroon waar hij met respect over zijn leermeester spreekt: ‘Een timmerman in hart en nieren. Wat zijn ogen zagen, maakten zijn handen.’

‘Andere talenten’

De verkoop van de ’Kroonjuwelen’ | 22

Cor Kroon, een vriendelijke persoonlijkheid met getekende gelaatstrekken, heeft andere talenten. ‘Mijn broer Jaap lijkt wat dat betreft meer op mijn vader’, bekent Kroon. ‘In het vierde jaar van de HBS besloot ik met mijn studie te stoppen en het bedrijf in te gaan. Mijn vader was daar niet echt blij mee. Hij stuurde me de werkplaats in om het timmervak te leren. Ik kan je verzekeren dat de spijkers je om de oren vlogen.’ Johannes Kroon had op dat moment een florerend bedrijf met tien timmerlieden. Zoon Cor bleek meer in de wieg gelegd voor het regelwerk. Een talent dat zich openbaarde toen er problemen optraden. Het bedrijf ‘marcheerde’ uitstekend, maar kreeg toch een harde klap. ‘Wij waren onderaannemer van een metselaar in het dorp’, vertelt Kroon. ‘Die man zorgde voor 95% van ons werk en onze omzet. Alleen bleek hij niet zo goed op zijn winkel te hebben gepast.’

Desastreus Zijn vader toonde zijn goede inborst. Kroon: ‘Hij zei: ‘Betaal de andere grote crediteur maar eerst. Mijn deel komt wel.’’ Die geste

bleek desastreus. De partner ging failliet en het kostte ‘de Kroons’ 550.000 gulden. Zeker in 1976 een enorm kapitaal. Vader en zoons moesten al het personeel op straat zetten. Een betere leerschool kon de toen 25-jarige Kroon niet hebben: ‘Op dat moment heb ik besloten om nooit meer afhankelijk van een ander te zijn. Ik heb sindsdien ook nooit meer verlies gedraaid.’ Geruggesteund door een uitstekende reputatie toonde de familie een ongeëvenaarde veerkracht. Zijn handen lieten hem opnieuw in de steek; maar inmiddels was wel duidelijk dat Kroon zakelijk instinct in zijn genen had: ‘We wilden geen onderaannemer meer zijn, maar zelf het werk binnenhalen. Ik heb ook even gemetseld. Puur om het vak te doorgronden en te weten waar ik over praatte. Voor het einde van het jaar hadden we zeven van onze oude medewerkers weer aan het werk.’

In goede handen De vliegende doorstart bleek het startsein van een successtory. Joh. Kroon & Zn. werd een begrip op Goerree-Overflakkee. Maar zoals veel ondernemers stapte Cor Kroon in de valkuil dat hij voor zijn bedrijf leefde en het thuisfront verwaarloosde. Er ontstonden plooien in zijn privé-leven, die al lang glad zijn gestreken, maar het betekende wel dat zijn kinderen geen trek hadden om de winkel over te nemen. Vooral zijn vader en broer hebben even moeten slikken, maar omdat er geen opvolging was, stemden zij in met de verkoop van het familiebedrijf. ‘Het ging mij niet om het grote geld’, zegt Kroon eerlijk. ‘Het belangrijkste was dat ons bedrijf in goede handen zou komen.’ Nadat Kroon zich niet senang voelde bij twee eerdere kandidaten,

kwam VolkerWessels in beeld dat hij kende door de samenwerking met Boender en Maasdam.

Hart en ziel Openhartig vertelt Kroon over de overname. ‘Eerlijk gezegd was ik best zenuwachtig voor mijn eerste ontmoeting met Dik Wessels’, bekent de directeur. ‘Maar het klikte. Dik Wessels zei: ‘Cor, het is alsof ik naar mijn eigen verhaal zit te luisteren.’ Ondanks de goede verstandhouding ging het er tijdens de onderhandeling best hard aan toe. Kroon werd op de proef gesteld: ‘Maar er was ook een moment dat ik zelf dacht: ‘Bekijk het maar.’ Toen heb ik ook bewust een paar dagen niet gereageerd. Maar als we aan tafel zaten, was er elke keer dat goede gevoel. Voor mij was dat doorslaggevend. Opdrachtgevers vragen wel eens waarom ik mijn bedrijf verkocht heb, omdat ik nog steeds met dezelfde bezieling en passie werk. Het voelt ook nog als mijn eigen bedrijf. Ik stop er nog steeds mijn hart en ziel in.’

Grote glimlach Hoe lang nog? ‘Nog minimaal vijf jaar, maar dat zei ik vorig jaar ook al’, lacht Kroon. ‘Of ik mijn vader achterna ga? Nee, ik ga zeker niet tot mijn 75e door. Op een gegeven moment is het mooi geweest. Tijdens een directiebijeenkomst werden we uitgedaagd om onze eigen opvolger te vinden. Daar ben ik hard mee bezig. Ik heb inmiddels twee collega’s die potentie hebben. Als zij goed genoeg blijken, wil ik hen straks niet in de weg lopen. Dan laat ik het aan hen over of ze mij nog als adviseur willen. Dan zal ik nog wel eens binnenwaaien, maar eerder met een gerust hart en een tevreden glimlach langslopen.’ a

3 Cor Kroon op het recent opgeleverde project de Compagnie in Middelharnis, dat Joh. Kroon & Zn. samen met Boender en Maasdam gerealiseerd heeft.

23 |

Eén centrale ict-omgeving Zowel Lotus Notes als Outlook worden in de nieuwe situatie ondersteund als mailplatAlle werkmaatschappijen van Volker­Wessels form. Dit betekent niet dat gebruikers van Notes kunnen omschakelen naar Outlook, of andersom. Iedereen blijft mailen via zijn of haar gebruike­lijke pakket;

gaan nog dit jaar over naar een nieuwe centrale ICT-omgeving (VIP). Het beheer

hiervan komt in handen van IBM. Vanaf dit De standaard mailbox wordt groter dan voorheen (200MB). Gebruikers die al een najaar worden de maildiensten, Blackberry-

grotere mailbox hadden, behouden deze gewoon;

diensten en netwerktoegang aangeboden Op het nieuwe platform wordt ook de WebBox aangeboden, een mailbox voor via deze nieuwe omgeving. Wat betekent dat in de praktijk?

‘webmail only’ gebruikers. De gebruikers van een WebBox hebben dus geen mail­ programma op hun PC, maar kunnen via een Internet browser hun mail lezen en versturen. Aan de WebBox hangt een aanzienlijk lager prijskaartje en er wordt tegemoetgekomen aan de wens van verschillende werkmaatschappijen die deze dienst willen gebruiken voor specifieke gebruikersgroepen;

In alle mailomgevingen (Lotus Notes en Outlook) is een adresboek beschikbaar met alle VolkerWessels mailadressen; Door het gebruik van een ‘state of the art’ mailplatform (Microsoft Exchange 2007) op nieuwe servers wordt de stabiliteit van de mail­omgeving verhoogd. Doordat dit mailplatform alleen ‘praat’ met de Outlook versie van 2003 en hoger is het in sommige gevallen nodig dat wordt overgestapt naar een nieuwe Outlook versie. De migratie naar één centrale ICT-omgeving geeft in de toekomst ook de mogelijkheid gedelegeerd beheer te activeren. Hierdoor kunnen werkmaatschappijen wijzigingen doorvoeren op de centrale ICT-omgeving, zoals het aanmaken van gebruikersaccounts, mailboxen en het uitdelen van rechten. Deze wijzigingen worden automatisch gecontroleerd op juistheid en volledigheid.

| 24

veel r komt E . s e z s, keu et , keuze koopt. H is u h Keuzes n e ee Om f als j kiezen. n a v op je a s e proc ken inu een r te ma e k j li is con t e k mak ijven beetje ls bedr e s s dat een e W lker veel Vo aren en werken rs. Erv e id le e g ie voor ersbe en pass e met kop t e m s a’ en van n colleg begeleid t e bevloge h n kt e de, oh ingmar n van e k de won a m t he rs bij de kope keuzes. zo vele,

NetWerk magazine

De kopersbegele iders. . .

ers en de kop

‘Persoonlijke aandacht is van levensbelang’ ‘We wilden overal stopcontacten - en dat kon’

‘Doordat Volker Wessels Vastgoed een belang in ons bedrijf heeft, voelen wij ons een deel van VolkerWessels. Wij werken dan ook niet alleen voor Volker Wessels Vastgoed, maar bijvoorbeeld ook voor Boele & van Eesteren en Planoform. Met onze vestigingen in Rotterdam en Breda proberen wij te voldoen aan de vraag die er is naar goede kopersbegeleiding. Aannemers en ontwikkelaars zien kans om te groeien door, via kopersbegeleiding, dichterbij hun klant te staan. Persoonlijke aandacht is in ons vak dan ook van levensbelang. Dat vertaalt zich door naar het type medewerkers dat wij in dienst hebben. Zij zijn een kei in communiceren, hebben feeling met wonen en zijn bereid alles rondom de techniek te leren. Om toekomstige bewoners zo goed mogelijk te informeren werken wij met een online systeem, waarin ze info krijgen over de voortgang van de bouw, sluitingsdata van meer/minderwerk en zich kunnen abonneren op een nieuwsbrief. We hebben er zelfs een forum op gezet. Dat is dapper, want daarmee geef je een platform voor klachten. Maar aan de andere kant weten we het dan ook als iemand echt niet tevreden is. Daar kunnen wij dan wat mee. Opkomen voor de koper is voor ons belangrijk. Dat betekent dat we het tegen een aannemer zeggen als wij vinden dat ze iets op een bepaalde manier moeten doen. Wij zorgen ervoor dat de koper op een rechtvaardige manier behandeld wordt.’

‘Wij zijn al op leeftijd en merkten dat het huis waarin wij nu wonen gewoon te groot en onhandig voor ons wordt. Het traplopen gaat steeds moeizamer. Vandaar dat wij blij waren met de appartementen die gebouwd worden hier in Utrecht, en nog wel in onze eigen wijk. We hoeven onze vertrouwde omgeving dus niet te verlaten. We ontmoetten onze kopersbegeleider al bij de presentatie van de woningen. Ik vond dat meteen handig. Dan weet je dat er iemand is bij wie je terecht kunt. Dat is prettig. Later hebben we met de kopersbegeleider het meer- en minderwerk doorgesproken. Het is fijn om inspraak te hebben over je eigen woning in zo’n vroeg stadium. We wilden bijvoorbeeld graag zoveel mogelijk stopcontacten hebben in huis. En dat kon, dat is toch ideaal? Ook wilden we kastruimte in de badkamer. Dat hebben we nu ook geregeld. Hoewel er zo nu en dan ook wel eens dingen niet helemaal naar onze wens gingen, zijn wij blij met de kopersbegeleiding. Het is goed dat het er is.’

Duncan Voormolen & Niels Wolfers,

De heer en mevrouw Stultiens,

directeuren Voormolen & Wolfers

| 26

kopers van een appartement in Utrecht

27 |

NetWerk magazine

g elei De kopersbe

ders. . .

‘Je biedt een tastbaar eindresultaat’ ‘Dankzij de bewonersdagen hebben we nu al goed contact met onze toekomstige buren’

en de ko pers ‘Wij merken nogal eens dat de kopers een man verwachten als ze bij ons aan tafel schuiven. En geen dames zoals wij, met een technische achtergrond. Vrouwen kijken anders tegen dit vak aan. Wij stellen ons voor: ‘Wat zou ik willen als ik er ging wonen?’ Dan kom je erachter dat een spoelbak bij een blinde muur bijvoorbeeld, helemaal geen goed idee is. Een man bekijkt dat toch anders. Je krijgt echt een band met de mensen, dat geeft gewoon een goed gevoel. Je biedt ze een tastbaar eindresultaat, waar ze blij mee kunnen zijn. Je merkt ook dat de kopers het geweldig vinden om op de bouwplaats rond te lopen. Wij organiseren regelmatig kijkdagen en dan zie je dat de kopers trots zijn. De uitdaging zit ‘m voor ons vooral in het vinden van de balans tussen wat de ontwikkelaar wil en wat ook echt kan. Soms zijn er al toezeggingen gedaan, waarvan wij weten dat het gewoon niet mogelijk is. Dan sta je er echt tussenin en moet je goed nadenken over de oplossing. Je wilt tenslotte iedereen tevreden houden. Wij merken verschil tussen de jongere en oudere koper. Je merkt echt dat de jeugd online shopt en prijzen vergelijkt. De wat oudere kopers kiezen duidelijk voor betrouwbaarheid en de goede naam van een plaatselijke leverancier. Maar een overeenkomst is er ook: beiden eisen ze veel. En dat mag ook.’

‘Hoewel wij ons oude huis nog niet verkocht hebben, zijn wij in afwachting van ons nieuwe huis vast verhuisd naar onze toekomstige omgeving. We wilden de meiden vanaf het nieuwe schooljaar op hun school hebben. Dat betekent wel dat we nu tijdelijk op de camping zitten, tot we over een paar weken in een huurhuisje kunnen. Maar we hebben het er allemaal voor over hoor! De sleutel van de singelkade woning krijgen wij waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2009. Het eerste contact met de kopersbegeleider was leuk en goed. Het is fijn om te weten dat iemand weet wie je bent en wat je wilt. We moeten de komende tijd nog veel keuzes maken voor het huis, maar hebben de keuken en badkamer inmiddels al uitgezocht. Door de bewonersdagen die georganiseerd worden, hebben we nu al goed contact met onze toekomstige buren. We barbecuen samen en gaan bij elkaar op visite. Dat is een gezellige start.’

Melanie Schildt en Anika Broeke,

Linda en René van der Linden met dochters Chelan en Rowan,

kopersbegeleiders Boender en Maasdam

| 28

kopers van een singelkade woning in Zierikzee

29 |

NetWerk magazine

‘Dit is een pittig project voor kopersbegeleiding’

‘De prijs is nog wel eens reden tot een goed gesprek’

... b eg eleider De kopers ‘Wij hebben een eigen team van kopersbegeleiders, maar besteden werk uit als het te druk is. We zorgen er dan wel voor dat die externe partijen in naam van Stam+ de Koning werken. Het is namelijk belangrijk dat daar geen verwarring over komt. Om het de klant zo makkelijk mogelijk te maken, hebben we een pilot gehad waarin de keuzes via internet aangegeven kunnen worden. Weg dus met alle lijsten die handmatig ingevuld moeten worden. De klant logt in en krijgt meteen te zien welke mogelijkheden er zijn, wanneer de keuzes uiterlijk ingevuld moeten worden en wat dat kost. Die prijs is nog wel eens reden tot een goed gesprek. Je merkt dat de kopers steeds mondiger worden. Via internet googlen ze net zo lang tot ze de goedkoopste leverancier hebben voor bijvoorbeeld sanitair. Hierdoor verandert de functie. Het wordt steeds commerciëler. Klanten bedingen korting en je moet echt onderhandelen om daar goed uit te komen. Maar ook bij de opdrachtgever zie ik een verschuiving. Steeds vaker leggen zij de eis neer dat de koper meer wensen mag indienen. Nog meer keuzes dus…’

‘We waren al een tijdje op zoek naar een woning in het centrum van Eindhoven. We woonden in een nieuwbouwwoning met tuin, maar kwamen erachter dat dat niets voor ons is. De Lichttoren is een uniek project en we waren op slag verliefd. Het grote voordeel van een loft is dat we alles naar eigen wens kunnen indelen. Een interieurarchitect heeft de binnenkant voor ons getekend. Als we de sleutel krijgen, moet er nog veel gebeuren om het naar onze zin te krijgen. Door de enorme indelingsvrijheid hebben wij relatief weinig contact met de kopersbegeleider. We hebben data doorgekregen wanneer de indeling van keuken en badkamer bekend moest zijn in verband met het leidingwerk. Daar hebben wij ons netjes aan gehouden. Vervolgens worden de tekeningen over en weer gestuurd, om uiteindelijk alle partijen tevreden en geïnformeerd te krijgen. Ik snap wel dat dit een pittig project is voor kopersbegeleiding. Ieder huis is anders en iedereen heeft zo z’n eigen ideeën. Zie dat maar eens te stroomlijnen.’

Ruud Spooren,

Karin en Stefan Rozema,

Hoofd Kopersbegeleiding Stam + de Koning Eindhoven

| 30

en de kopers

kopers van een loft in Eindhoven

31 |

NetWerk magazine

Het spoor Nederland is bedekt met 6.830 kilometer aan spoorlijn. Als je het allemaal achter elkaar zou leggen, kun je vanuit ons land in een rechte lijn naar China reizen. Maar met alleen de rails rijdt er nog geen trein. Wat is er op het spoor nog meer te vinden?

In 2007 zijn er in totaal 142 miljoen treinkilometers gemaakt, waarvan 129 miljoen kilometer aan reizigersvervoer en 13 miljoen kilometer aan goederenvervoer. Dagelijks zijn er 1,2 miljoen treinreizigers op de been en wordt gemiddeld 100.000 ton aan goederen vervoerd.

De spelers in de markt Het grootste deel van het spoorwegnet in Nederland wordt namens de overheid beheerd door ProRail, met daarbij de Nederlandse Spoorwegen als grootste vervoerder. De laatste jaren is er voor de aannemers op het spoor wat veranderd. Het onderhoud aan het spoor was tot 2007 verdeeld in 39 procescontracten, verdeeld over de drie onderhoudsaannemers VolkerRail, BAM en Strukton. Vanaf 2007 is deze markt open en moeten al deze contracten openbaar aanbesteed worden. De bedoeling is om van 39 naar 13 procescontracten te gaan. Nederland is tot nu toe het enige land in Europa waar het onderhoud openbaar aanbesteed wordt. VolkerRail heeft op het moment 30% van dit marktaandeel in handen.

Onderhoud is essentieel

Cijfers 7488 5700 2720 4500 12 9904 386

| 32

wissels kilometer bovenleiding overwegen bruggen tunnels seinen stations

Door intensiever gebruik van het spoor en zwaarder en sneller vervoer is de onderhoudsbehoefte gegroeid. Maar omdat het spoor maximaal beschikbaar moet zijn, zijn de onderhoudsmogelijkheden beperkt. Daar komt nog bij dat sinds 1 januari 2008 nieuwe veiligheidsregels gelden voor onderhoud aan het spoor. Alle werkzaamheden moeten uitgevoerd worden in buitendienststellingen. Dat betekent dat gepland onderhoud alleen ’s nachts en in het weekend mag plaatsvinden.

Veiligheid voorop Als storingen op het spoor zich voordoen, bijvoorbeeld blikseminslag, dan moet er soms ongepland onderhoud plaatsvinden. Vanwege de veiligheid wordt tijdens dit onderhoud het spoor in 90% van de gevallen buitendienst gesteld. ProRail eist dat zo’n storing binnen 1 uur en 50 minuten verholpen is.

33 |

beroep in beeld

NetWerk magazine

Dossiertijger

De 17.000 riskmanagers van VolkerWessels

Hans Gorrée (54) is gepokt en gemazeld in de Rotterdamse bouwwereld. Bij Dura ontwikkelde hij zich via diverse functies in de werk- en projectadministratie, (na)calculatie, werkvoorbereiding, automatisering en verzekeringen in 21 jaar tot het ‘hoofd van de dossiertijgers’. In 1991 kwam hij als insurancemanager het concern versterken. Hij veranderde niet van stoel, wel van functie. Zeventien jaar later staat er ‘Corporate Risk- en Insurancemanager’ op zijn visitekaartje. Daarnaast is Gorrée voorzitter van NARIM: de Nederlandse Associatie van Risk- en Insurancemanagers en vice-president van de Europese koepelorganisatie FERMA.

dagelijks werk spelen. Op die manier dwing je mensen om risicobewustzijn te ontwikkelen. Als de risico’s in kaart zijn gebracht, onderzoeken we samen óf en hoe risico’s verzekerbaar zijn.’

Risicobibliotheek Risico’s verschillen per werkmaatschappij, maar met zijn ervaring herkent Gorrée bepaalde patronen. Op een conferentie in Boston ontwikkelde hij tijdens een paar vrije uurtjes het VolkerWessels risicomodel. Gorrée pakt een vers geel vel en tekent zes vierkanten. ‘Deze ‘dozen’ staan voor strategie, markt, control, legal, finance en operationeel. Dit zijn de soorten risico’s. In die dozen stop je allerlei titels die onder deze thema’s vallen. Zie het als een risico­ bibliotheek.’ Gorrée en zijn collega’s krijgen daardoor ook een goed inzicht in de frequentie van schades. Daarvoor maakt hij gebruik van een riskmap. En weer vliegt zijn pen over een geel vel. Wie bij Wiskunde A heeft opgelet, herkent het vierkant met de puntenwolken. Op de ene as staat de kans op schade; op de andere de kosten van mogelijke claims. Die risicobibliotheek kan een handige checklist zijn. ‘Maar dat kan een nieuw risico introduceren’, waarschuwt Gorrée. ‘Een checklist kan een goed instrument zijn, maar we mogen geen ‘afvinkcultuur’ creëren. Elke situatie is uniek. Je moet keer op keer met open vizier en gezond verstand beoordelen.’

Niet meer pingpongen Alle claims worden verzameld in een claimmanagementsysteem. Op die manier worden trends zichtbaar. Dit systeem, de riskmap en het risicomodel bevatten een schat aan informatie die Gorrée aan verzekeraars en makelaars kan overleggen wanneer hij nieuwe collectieve concerncontracten afsluit. ‘Ik sluit jaarlijks een polis af voor het complete wagenpark en equipment, zorg en ongevallen, aansprakelijkheid en de concerngebouwen. Daarnaast regel ik voor de grote werken projectgerelateerde polissen.’ En dan is er ook nog het Underwriting Information Form (U.I.F.). Gorrée verexcuseert zich: ‘Sorry, ik heb geen acceptabele Nederlandse term. In de U.I.F. die voortdurend geactualiseerd wordt, staan alle vragen en informatie die de verzekeraars en makelaars nodig hebben. Wat is de aanneemsom, is het design construct, hoe zit het met de belendingen? Op die manier hoef ik niet meer eindeloos te pingpongen tussen onze mensen en de verzekeraars.’

Het staat waarschijnlijk niet op je visitekaartje. Maar eigenlijk zijn alle 17.000 collega’s van VolkerWessels riskmanagers. Niet iedereen is zich daar altijd even bewust van, ervaart corporate risk- en insurancemanager Hans Gorrée. Zijn boodschap is in één woord te vangen: ‘awareness’. Van de medewerker op de bouwplaats tot de Raad van Bestuur: zeker in een branche als de bouw moet iedere collega zich bewust zijn van de risico’s die altijd en overal op de loer liggen.

‘H

ij gaat over verzekeringen’. Het overkomt hem nog geregeld dat hij op die manier op een bouwplaats wordt geïntroduceerd. ‘Maar dat is nu net iets wat ik niet wil horen’, zegt Gorrée. ‘Dat is slechts een deel van mijn werk. Ik moet dan altijd uitleggen dat ik er ben om mee te denken over risico’s.’ Hans Gorrée is veel meer dan ‘die man met verstand van verzekeren.’

| 34

Gele velletjes Voor hem ligt een stapel gele velletjes. ‘Ik moet het zien. Ik visualiseer altijd alles’, verklaart Gorrée terwijl hij een piramide tekent die de verschillende lagen in het concern voorstelt. ‘Je kunt die piramide ook omdraaien. Want zowel bottom-up als top-down heb je allerlei risico’s. Van de bouwplaatsmedewerker die voor een veilige werkomgeving moet zorgen en geen kabels en leidingen

mag doorknippen. Tot de Raad van Bestuur die geen ondoordachte financiële risico’s kan nemen. Het risicobewustzijn moet bij iedere collega in de piramide tussen de oren zitten.’ Bij risico’s denk je al snel aan calamiteiten op de bouwplaats. Maar dat is volgens Gorrée echt een verkeerde definitie: ‘Bij risico’s gaat het om alles wat de continuïteit van de onderneming in gevaar brengt.’

Het heilige woord Met zijn collega Loeky Esveld doceert hij geregeld aan de VolkerWessels Academy. ‘Om de ‘awareness’ van collega’s te trainen’, legt Gorrée uit. ‘Awareness is het heilige woord in mijn vocabulaire. We gebruiken altijd de privé-situatie als opwarmer. Van een file en verslapen tot een ongeluk: aan welke risico’s hebben de cursisten die dag blootgestaan? Daarna maken we de vertaalslag naar het werk. Collega’s moeten mij vertellen welke risico’s er in hun

Leven met risico’s De dossierhuishouding is goed op orde. ‘Je moet je zelf niet op de borst willen kloppen, maar met name met die U.I.F. loopt VolkerWessels voorop.’ Maar waarom zijn die systemen pas de laatste jaren in zwang geraakt? ‘De samenleving juridiseert, het concern groeit en de snelheid van werken is toegenomen’, analyseert Gorrée. ‘De prijzen staan onder druk. Dat dwingt je tot innovatie. Het was er altijd al, maar we hebben de manier van werken gestroomlijnd.’ Leidt zijn vak eigenlijk wel eens tot beroepsdeformatie? ‘Het zit in je hele lijf. Als ik ergens ben, kijk ik altijd om me heen’, bekent Gorrée. ‘Waar is de uitgang? Welke risico’s kunnen zich manifesteren? Maar, ik loop niet op mijn tenen door het leven. Ik heb ook niet de illusie dat het concern ooit schadevrij zal zijn. De bouw is mensenwerk. En mensen maken fouten. Leven zonder schade is onmogelijk, maar leven zonder risico’s is geen leven.’ a

35 |

buiten de keet

IBB Kondor

Wie staan er op de foto? (v.l.n.r.) Gerwin van Dam (aankomend werkvoor­bereider), Jan van Duijven­bode (timmerman), Ronald Lingen (timmerman), Willem Ros (timmerman), Paulus Geijteman (timmerman), Willem van Heusden (timmerman), Pieter van Dijk (timmerman) en Jan-Willem van der Plas (uitvoerder). Waar staat de keet? Lange Kleiweg, Rijswijk. Wat is IBB Kondor daar aan het doen? Bezig met de bouw van kantoorgebouw ‘Da Vinci’ met een vloer­oppervlakte van ongeveer 32.000 m2. De onderliggende parkeer­garage biedt plaats aan 420 auto’s. In het hart van het gebouw wordt vanaf de begane grond een atrium gebouwd. Met welke andere VolkerWessels bedrijven wordt op dit project samengewerkt? Westo Prefab Beton Systemen levert het prefab beton, de Mors Houtbouw levert de houten kozijnen en het materieel is afkomstig van VolkerWessels Bouwmaterieel.

NetWerk magazine

Van Hattum en Blankevoort

Wie staan er op de foto? (v.l.n.r.) Rosa Groenwegen (trainee), Richard Lap (uitvoerder), Ed Ceglarek (voorman), Roy Ceglarek (timmerman) en Bas Kerkhof (werkvoorbereider). Waar staat de keet? Bij de A2, Den Bosch. Wat is Van Hattum en Blankevoort daar aan het doen? Van Hattum en Blankevoort maakt deel uit van de bouwcombinatie InfrA2. De combinatie ontwerpt en bouwt in opdracht van Rijks­waterstaat Noord-Brabant de A2 Rondweg Den Bosch. Tussen de Maas en Vught wordt de A2 omgebouwd van 2 x 3 naar 4 x 2 rijstroken. Daarbij wordt het doorgaande verkeer gescheiden van het lokale en regionale verkeer. Alle huidige bruggen en viaducten op het traject moeten worden verbreed. Met welke andere VolkerWessels bedrijven wordt op dit project samengewerkt? KWS Infra maakt ook deel uit van de bouw­ combinatie InfrA2, Gebr. Van Kessel is mede-verantwoordelijk voor het grondwerk, Vialis houdt zich bezig met het dynamisch wegmanagement en Holland Scherm is verantwoordelijk voor de bouw van de geluidsschermen. Kijk voor meer informatie over het project InfrA2 op www.infra2.nl

Kijk voor foto’s van de bouw op www.ibbkondor.nl

| 36

37 |

buiten de keet

Pongers Slopen-Saneren-Infra bv

Wie staan er op de foto? (v.l.n.r.) Jan Poede (handsloper en Deskundig Asbest Verwijderaar), Albert Baan (kraanmachinist), Henk Klasen (handsloper en Deskundig Asbest Verwijderaar), Jeroen Folkersma (handsloper) en Jan Wierenga (handsloper). Waar staat de keet? Knapenveldseweg, Raalte. Wat is Pongers Slopen-Saneren-Infra bv daar aan het doen? De totaalsloop en asbestsanering van de Stichting Franciscushof. Met welke andere VolkerWessels bedrijven wordt op dit project samengewerkt? Directievoering wordt gedaan door Aveco de Bondt.

| 38

NetWerk magazine

Holland Scherm

Wie staan er op de foto? (v.l.n.r.) Cor Muyt (chauffeur), Robbert Busscher (betontimmerman), Ad Busscher (beton­timmerman), Jan van Duyn (projectleider) en Stephan van Zijl (uitvoerder). Waar staat de keet? In de gemeente Schiedam. Wat is Holland Scherm daar aan het doen? Het plaatsen van een geluidsscherm langs de A20 in opdracht van de gemeente Schiedam. Het scherm bestaat uit stalen stijlen met betonelementen van 6x1 meter. De hoogte van het geluidsscherm varieert van 3 tot 6 meter en is ongeveer 2 kilometer lang. Met welke andere VolkerWessels bedrijven wordt op dit project samengewerkt? KWS Infra verzorgt het grondwerk, de bouwwegen, riolering en diverse verhardingen en groenvoorzieningen.

39 |

NetWerk magazine

Ambacht in het hoge Noorden  Projectleider Koos Veldkamp

Even terug in de schoolbanken, onderdeel topografie. De vraag: waar ligt de gemeente Tynaarlo? Dat is een lastige. Bij Rottinghuis weten ze het antwoord. Omdat het onder de rook ligt van ‘hun’ Groningen, maar ook omdat ze meebouwen aan de gloednieuwe woonwijk Ter Borch in de kleine gemeente. Met de in totaal 1250 nieuwbouwwoningen krijgt dit ‘Wassenaar van het hoge noorden’ er opeens heel veel inwoners bij.

| 40

I

n het kantoor van Rottinghuis vouwt projectleider Koos Veldkamp de plattegrond van Ter Borch uit. Een onGroningse hoeveelheid woningen staat getekend op papier. Veldkamp wijst richting de deelwijk TuinWijk waar de Groningse aannemer aan het werk is. Opgedeeld in 4 fases is Rottinghuis verantwoordelijk voor de bouw van 135 woningen. Zusje Volker Wessels Vastgoed tekende voor de ontwikkeling.

Dieper in de buidel tasten De nieuwe wijk is gewild onder kopers. Er werd gemikt op een doelgroep met een hoog bestedingspatroon en dat bleek een goede inschatting. Binnen no-time kregen

alle woningen een stempel ‘verkocht’ in de boeken. Niet tot verbazing van Veldkamp overigens. ‘Dit is een geliefde plek om te wonen. Veel groen, maar toch dicht bij uitvalswegen en de stad Groningen. En de wisselende architectuur spreekt mensen aan. Een variërend gevelbeeld blijkt aanlokkelijk te zijn.’ De kopers moesten voor Groningse begrippen wat dieper in de buidel tasten dan gewoonlijk. Met koopprijzen vanaf € 325.000,- oplopend tot € 600.000,- behoren de huizen in deze regio tot het luxe segment.

‘De woningen horen hier gewoon’ De term luxe die aan de wijk kleeft is volgens Veldkamp meer dan terecht.

‘De huizen hebben een hoog afwerkingsniveau. Er zit veel ambachtelijk handwerk in. Vooral onze timmerlieden en metselaars besteden heel wat uren per woning. Prachtig werk, waar je de juiste mensen voor nodig hebt.’ Misschien wel onlosmakelijk aan het luxe segment verbonden zijn de kopersopties. Volgens Veldkamp zijn dat er nogal wat. ‘Wij hebben 4 types woningen. Kopers die er snel bij waren konden kiezen uit een groot aantal bouwvarianten en afbouwopties. Dat is ingrijpend voor het bouwproces. Als iets niet in de optielijst stond, gingen we vroegtijdig met de koper om tafel om te kijken wat er mogelijk was. Wensen werden geïnventariseerd en op uitvoerbaarheid getoetst. Natuurlijk moest

het constructief ook nog eens kunnen.’ Conclusie is dat geen van de 135 woningen hetzelfde is. De lijst aan opties en aanpassingen is immens geweest. Het heeft voor- en nadelen erkent Veldkamp. ‘Het is arbeidsintensief en het vergt enorm veel van je organisatie. Maar aan de andere kant bouw je wel iets unieks.’ Vanzelfsprekend heeft de kopersbegeleiding bij Rottinghuis voor dit project veel aandacht. Met twee man sterk wordt naar de wensen van de kopers geluisterd, wensen op papier gezet en overleg gevoerd met de (assistent) uitvoerders. Ondanks de intensiteit van ‘de klus’ weet Veldkamp waar hij het voor doet. ‘Deze woningen horen gewoon op deze locatie. Dat zie je.’ a

Ter Borch Ter Borch is geen onbekend terrein voor een aantal VolkerWessels ondernemingen. Volker Wessels Vastgoed is de ontwikkelaar, Rottinghuis de aannemer, Aveco de Bondt de constructeur, De Mors leverde de kozijnen en de Groot Vroomshoop is leverancier van de kappen. Het woningaanbod in Ter Borch is divers. Rottinghuis bouwt er: halfvrijstaande laanvilla’s, singelwoningen, vrijstaande laanvilla’s en vrijstaande parkvilla’s.

41 |

NetWerk magazine

Vind je weg op het VolkerWessels-web: InSite Achter de schermen is er flink gebouwd aan InSite; hét nieuwe intranet van VolkerWessels. Sinds half oktober is dit intranet live voor alle computer­ gebruikers van het concern. Ontdek wat InSite jou te bieden heeft.

Handig, snel & up-to-date InSite geeft je de kans om je weg te vinden in het concern. Met behulp van de uitgebreide zoekfunctie zoek je snel contact­ gegevens op van bedrijven of collega’s en zelfs informatie op het internet. Blijf op de hoogte door het laatste interne nieuws en publicaties over VolkerWessels en de werkmaatschappijen te lezen. Het intranet helpt je dus een handje om je dagelijkse werkzaamheden een stuk eenvoudiger te maken. Zo kun je ook simpel de meest recente achtergrondinformatie downloaden, zoals handboeken en polissen, en online aanvraagformulieren invullen.

Alle facts op een rij: • Met de uitgebreide zoekfunctie vind je snel contactgegevens van VolkerWessels-bedrijven en collega’s en informatie op het internet; • Beschik vlug over de nodige achtergrondinformatie (zoals bijvoorbeeld handboeken); • Kijk wat het concernkantoor voor je kan betekenen; • Lees het laatste interne nieuws; • En maak gebruik van de beschikbare aanvraagformulieren.

Hulp voor verbetering

| 42

Bezoek gratis het Muiderslot Kind of volwassen. De imposante aanblik van een kasteel blijft voor iedereen magisch. Rijksmuseum Muiderslot opent haar deuren voor alle medewerkers van VolkerWessels zodat zij voor heel even een stapje terug in de geschiedenis kunnen zetten.

S

inds enkele jaren hebben het Muiderslot en VolkerWessels een samenwerkingsverband. VolkerWessels heeft twee jaar geleden een substantiële bijdrage geleverd aan de herinrichting nadat het Muiderslot ingrijpend verbouwd was. Om alle VolkerWessels medewerkers van deze samenwerking te laten profiteren is bij deze NetWerk een voucher gevoegd. Hiermee kan elke medewerker gratis (met in totaal maximaal 5 personen) een bezoek brengen aan het Muiderslot. Maak daar ook gebruik van! Deze voucher kent overigens geen uiterste inleverdatum.

Deze huidige basis van InSite moet groeien naar een dagelijkse tool voor de computergebruikers. Maar om het intranet te blijven verbeteren horen we graag jullie wensen. Heb je een idee? Of heb je een nieuws wat voor het hele concern interessant is? Reacties en vragen zijn welkom via [email protected] a

Het afgelopen jaar is er door deskundigen van VolkerWessels onder andere samen met het Muiderslot gekeken naar de mogelijkheden om dit Rijksmonument te voorzien van een waterpaviljoen. Iedereen die het Muiderslot kent weet dat dit geen sinecure is. Als de plannen in een vergevorderd stadium komen, informeren we je zeker verder via NetWerk. a

http://insite.volkerwessels.com

Kijk voor meer informatie op www.muiderslot.nl

43 |

tweespraak

NetWerk magazine

Fundament voor de toekomst Je bent net afgestudeerd en er ligt een wereld voor je open. Hoe ga je daar invulling aan geven? Een traineeship biedt wellicht uitkomst. Trainees Jan-Roel Kloosterman en Martijn van Eendenburg vertellen over hun ervaringen.

Naam: Jan-Roel Kloosterman Werkt bij: Boele & van Eesteren Leeftijd: 23 jaar Studie: Bouwkunde

‘Ik ben gegroeid als werknemer’

‘Straks kan ik overal over meepraten’

‘N

‘N

a mijn afstuderen heb ik het ervan genomen en ben op reis gegaan. Eenmaal terug had ik nog geen idee wat ik wilde doen. Verder studeren of gaan werken? Mijn keuze viel op het laatste. Net op dat moment kreeg ik een folder van Boele & van Eesteren in de bus, waarin het volgen van een traineeship omschreven werd. Tijdens mijn studie was ik al in aanraking gekomen met Boele & van Eesteren, door een studiemodule te volgen met betrekking tot de uitvoering van Het Strijkijzer. Ik vond dat een prachtig project en het leek mij super om hier te mogen werken. Een gesprek volgde snel en anderhalve week later kon ik al beginnen. Wat ik precies wilde doen binnen Boele & van Eesteren wist ik toen nog niet, dus daar sloot het traineeship goed op aan. Het traineeship bij Boele & van Eesteren duurt twee jaar en is professioneel opgezet. Ik kan mijn ervaringen delen met andere trainees die hier werkzaam zijn. Regelmatig hebben we evaluaties en brainstormsessies. Af en toe heb je een klankbord nodig en dat krijg ik in de vorm van een mentor. Dat is erg prettig als je net van school komt. Als er ook maar iets is, dan kan je gelijk aan de bel trekken. Het fijne is dat ik zelf kan aangeven wat ik wil gaan doen. Ik voel me serieus genomen en gewaardeerd. Wat ik nu al gedaan heb? De eerste zeven maanden heb ik op de afdeling planontwikkeling gezeten, daarna drie maanden bij de calculatie en vervolgens nog drie maanden op het bedrijfsbureau. Het afgelopen halfjaar ben ik werkzaam in de werkvoorbereiding. Ik heb me al flink kunnen ontwikkelen en ben gegroeid als werknemer. Je leert om je kwetsbaar op te stellen en fouten toe te geven. Dat leerproces is voor mij heel belangrijk. Een groot voordeel van het traineeship vind ik het doorlopen van het hele bouwtraject en alle mensen die je daarin leert kennen. Door steeds te switchen van afdeling bouw je geen vaste werkomgeving op. Daardoor leer je te vragen. Dan weten ze snel genoeg met wie ze te maken hebben en weten ze wat ze voor je kunnen betekenen. Intussen werk je ook aan je eigen netwerk binnen het bedrijf. Ik raad het iedereen aan die na zijn/haar studie bij een aannemer aan de slag wil. Je krijgt de kans om erachter te komen wat je goed ligt en je doet direct werkervaring op. Ik weet inmiddels wat ik leuk vind en wat mij goed ligt; als ik mijn traineeship heb afgerond wil ik de komende jaren eerst nog meer ervaring opdoen in de werkvoorbereiding bij Boele & van Eesteren. Hoe mij toekomst eruit ziet weet ik nog niet, maar voorlopig zie ik hier uitdagingen genoeg!’

| 44

a het afronden van mijn studie, in oktober 2005, was de markt erg slecht. Ik kon op dat moment geen baan vinden en heb gereisd door Zuid-Afrika. Eenmaal terug in Nederland heb ik onder andere gesolliciteerd op een traineeship bij Van Hattum en Blankevoort. Op dat moment hadden ze geen plek voor mij. Gelukkig kon ik via een detacheringbureau aan de slag bij een ingenieursbureau. Na een aantal maanden werd ik door KWS Infra gebeld en daar kon ik wel aan de slag.

Naam: Martijn van Eendenburg Werkt bij: KWS Infra Leeftijd: 28 jaar Studie: Civiele Techniek

Hier wordt het geen traineeship genoemd. Je kunt het beter omschrijven als een leertraject. Het omvat een veel langere periode. Ik heb namelijk eerst twee jaar bij de calculatie gezeten en heb mezelf het vak van een calculator eigen gemaakt. Nu werk ik bijna één jaar op de werkvoorbereiding. Ik ervaar het ook echt als een leertraject. Dat past goed bij mij. Je duikt dieper in het werk dat je doet. Na twee jaar heb je iets goed onder de knie. Bij een traineeship zit je normaal gesproken een korte periode op één plek en proef je alleen van het werk. Voordat je gewend bent, ga je eigenlijk alweer weg. Bovendien krijg ik de kans om verder te leren en cursussen te volgen. Door een langere periode per plek krijg je meer zelfvertrouwen. Daar voel ik mij prettig bij. Je moet wel nieuwsgierig zijn. Om goed te kunnen leren van de ervaren mensen om je heen moet je vragen stellen. Ik zeg altijd maar; liever een vraag te veel, dan één te weinig. Het mooie is dat je kunt groeien in alle facetten van het werk. Na je studie heb je namelijk weinig praktijkkennis. Het gaat niet in één keer goed, maar daar leer je juist van. Ik vind het een groot voordeel dat ik straks overal over kan meepraten. Welke eigenschappen een trainee moet hebben? Ik denk dat het belangrijk is om leergierig en ambitieus te zijn en dat je zoveel mogelijk ervaring wilt opbouwen. Wat ik gemerkt heb, is dat je vooral ook initiatief moet tonen. Als je aangeeft welke kant je op wilt, dan luisteren ze daar naar. Mijn ambitie ligt bij de projectleiding. Na een aantal jaar gewerkt te hebben bij de werkvoorbereiding wil ik kijken wat ik verder kan. Ik hoop dat ik hierna bij de projectleiding mee kan draaien en mezelf kan ontwikkelen als assistent-projectleider. Daar ligt mijn ambitie. De wereld van de infrastructuur boeit mij enorm, dus ik heb mijn plek zeker gevonden.’

45 |

ko r t e b e r i c h t e n

NetWerk magazine

Linten doorknippen, op de grote rode knop drukken, iets in werking stellen: het hoorde er allemaal bij begin

Warm worden door mijnwater

oktober. Een hele reeks aan openingen van projecten waaraan VolkerWessels-bedrijven hebben meegewerkt

Woningstichting Weller en de gemeente Heerlen openden woensdag 1 oktober de mijnwater-energiecentrale in Heerlen. Het is de eerste energiecentrale in z’n soort ter wereld. De centrale maakt deel uit van het zogeheten Cultuurcluster, waaraan Bouwbedrijf Jongen heeft meegebouwd. De gangen van de kolenmijnen in Heerlen zijn na hun sluiting in de jaren ‘70 volgelopen

passeerden de revue. We lichten er een paar uit.

Opening Hubertustunnel Den Haag Minister Eurlings heeft de gloednieuwe Hubertustunnel officieel geopend op woensdag 1 oktober. De aanleg van de tunnel moet de verkeersdrukte in de Haagse binnenstad verlichten. Van Hattum en Blankevoort maakt onderdeel uit van de Hubertus Tunnel Combinatie. De tunnel bestaat uit twee aparte buizen, die door vijf

dwarsverbindingen met elkaar verbonden zijn. Per rijrichting zijn er twee rijstroken beschikbaar en er geldt een maximumsnelheid van 50 km/uur. Door haar lengte van 1,5 km is de Hubertustunnel de langste stadstunnel van Nederland. Voor het eerst in Nederland is onder gebouwen door geboord, met een bijzonder goed resultaat. De tunnel voldoet aan de, door de overheid,

met water. Dit wordt opgewarmd door de warmte van de aarde. Het water wordt in de nieuwe centrale omhoog gepompt, waarna de warmte onttrokken wordt in een warmtewisselstation en overgebracht wordt naar de leidingen van de woonhuizen. Het water wordt vervolgens weer afgevoerd naar de mijnschachten om op te warmen. Het Cultuurcluster is een gebouwencomplex dat onder meer bestaat uit een glazen koel-

toren. De gebogen glazen vliesgevel bestaat uit 600 m2 geïsoleerd glas. Het complex omvat verder 50 koopappartementen, die ontwikkeld zijn door Bouwbedrijf Jongen, een parkeergarage voor 270 auto’s, de koeltoren met daarin het Corneliushuis met (feest)zaal en podium, winkels en horeca, de bibliotheek en stadsdeelwinkel én de energiecentrale.

verscherpte veiligheidseisen, zoals dikkere brandwerende bekleding, meer calamiteitenventilatie en lijnverlichting in plaats van puntverlichting. Naast Van Hattum en Blankevoort zijn ook VolkerWessels ondernemingen Vialis, Homij en VWS Geotechniek betrokken geweest bij de Hubertustunnel.

Slimme tips over de route Nauwelijks een week later was het weer de beurt aan Minister Eurlings. Op 6 oktober stelde hij het, door Vialis geleverde, Dynamische Route Informatiepaneel (DRIP) bij de Zeelandbrug tussen Noord-Beveland en Schouwen-Duiveland in werking. Om de knelpunten op het hoofdwegennet te reduceren worden alleen al in Zuid-Nederland de komende periode ruim 100 nieuwe DRIP’s langs het wegennet geplaatst. De DRIP’s zijn niet alleen geschikt voor tekstbestanden, maar tonen tevens icoontjes of tekeningen. Het doel van de plaatsing is een betere informatieverschaffing aan de weggebruiker, zodat deze een bewustere keuze kan maken over het te vervolgen traject. Bij het besluit om overal in Nederland de automobilist beter te informeren over reistijden, hoorde tevens het voornemen om de DRIP managementsystemen in de verkeerscentrales te verbeteren. Vialis kreeg ook de opdracht tot verbetering van deze managementsystemen, ook wel CDMS (Centraal Drip Management Systeem) genoemd.

| 46

IJskoude opening Voorzitter Erica Terpstra van NOC*NSF heeft woensdag 1 oktober met een startschot de opening verricht van de IJsbaan Twente. Kort daarna stond het eerste record in de boeken van de nieuwste - volledig overdekte - ijsbaan van Nederland. Systabo is verantwoordelijk voor de bouw, exploitatie en het beheer van deze ijstempel, waarbij het energieconcept in het oog

springt. Warmte wordt teruggewonnen uit de vriesinstallatie die verantwoordelijk is voor de aanmaak van het ijs. Hiermee wordt onder meer vloerverwarming gevoed. Naast Systabo maken ook VolkerWessels ondernemingen Archiment, KWS Infra en HOMIJ onderdeel uit van het consortium. Verwachting is dat de ijsbaan jaarlijks tussen de 150.000 en 200.000 sportievelingen gaat trekken.

47 |

Bestuur De Raad van n wenst iederee en en fijne feestdag 2009 een gelukkig

Baanbrekende proef Wie Medewerkers van VolkerRail Services Waar Enschede Wanneer September 2008

Wat VolkerRail Services heeft een succesvolle proef uitgevoerd met de mobiele werkplaats. Bij het gebruik van deze werkplaats verlopen werkzaamheden veel veiliger, terwijl het spoor beschikbaar blijft voor personen- en goederenvervoerders. Tijdens de proef is onder andere een spoorstaaf vervangen. Alle fasen van het vervangen

van een passtuk, zoals het zagen, het maken van de thermietlas en het slijpen, zijn in de mobiele werkplaats gedaan. Voordelen van de mobiele werkplaats Een hogere beschikbaarheid van de rail­ infrastructuur, een veilige werkplek voor de baanwerkers, meer productiviteit en werken op de dag in plaats van ’s nachts. a

colofon

NetWerk is het informatiemagazine van VolkerWessels en wordt verspreid onder alle medewerkers van het concern. NetWerk wordt uitgegeven in het Nederlands, Duits en Engels en heeft een totale oplage van 17.000, 9e jaargang, uitgave 2/08. Samensteling en redactie André den Boer, Inger Harteman en Esther Lelij Hoofdredactie Jos Waltmans Fotografie René van den Burg, Dirk-Jan van Dijk, Marcel van Kerckhoven, Carel Kramer, Karen Vlieger Redactieadres VolkerWessels Corporate Communicatie, Postbus 2630 3000 CP Rotterdam, [email protected], Tel: 010-4244299 Vormgeving en lithografie V1 - Visuele Communicatie, Ermelo Drukwerk Mouthaan Grafisch Bedrijf, Papendrecht VolkerWessels™ is de handelsnaam van Koninklijke Volker Wessels Stevin nv. Aan de inhoud van NetWerk kunnen geen rechten worden ontleend.

www.volkerwessels.com