? Petra geeft aan dat ze probeert zwanger te worden en sinds kort in een traject zit van IVF (in vitro fertilisatie)

PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP

MONDGEZONDHEID EN ZWANGERSCHAP

PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP CASUS 1 Karin de G., een 27-jarige patiënte is al van jongs af aan in de praktijk onder controle. Tot nu toe was er altijd sprake van een zeer goede mondhygiëne en zijn er nooit afwijkingen geconstateerd. Tijdens de periodieke controle is het tandvlees nu gezwollen en blijkt het tandvlees nu plotseling heftig te bloeden bij sonderen.

dr. Alina Kunnen

Bij navraag blijkt ze 8 weken zwanger te zijn.

UMCG, Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde/ Hanzehogeschool Groningen

Standbydag, RAI Amsterdam, 2 november 2013




?





CASUS 2 Jacqueline de J., 38 jaar, is een nieuwe patiënte die voor het eerste bezoek komt. De tandarts constateert diepe bloedende pockets en stelt parodontale afbraak vast.

?

Petra geeft aan dat ze probeert zwanger te worden en sinds kort in een traject zit van IVF (in vitro fertilisatie).



1



Wat verandert er precies tijdens de zwangerschap?

Wat verandert er precies tijdens de zwangerschap? PERIFEER:

‘Handhaven van evenwicht tussen de moeder en de foetus’ - Aanpassing van de immuunrespons aan de aanwezigheid van een ‘lichaamsvreemde’ foetus: - lokaal (rondom de baarmoeder) - perifeer (bloedbaan van de moeder)

‘Gewone’ zwangerschap is een milde pro-inflammatoire staat: -Toename van witte bloedcellen (leukocyten/ontstekingscellen) - Toename van ontstekingsproducten (ontstekingsmediatoren) - Activatie van binnenbekleding van bloedvaten (endotheelcellen)




PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP NIET ZWANGER

NIET ZWANGER

ZWANGER

ZWANGER

Verhoogde ontstekingsreactie op aanwezige mondbacteriën


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP ZWANGERSCHAPSGINGIVITIS BIJ VEEL, MAAR NIET BIJ ALLE ZWANGERE VROUWEN! -

Gevolg van veranderde afweer

-

Verandering in bacteriële samenstelling als gevolg van hormonale verandering

-

Toename bloedvolume: sneller en meer bloeding VERDWIJNT MEESTAL NA ZWANGERSCHAP!



PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP ZWANGERSCHAPSGINGIVITIS IS ER VERHOOGD RISICO OP HET ONTWIKKELEN VAN PARODONTITIS TIJDENS DE ZWANGERSCHAP? Zwangerschapsgingivitis is reversibel en leidt over het algemeen niet tot parodontitis Reeds bestaande parodontitis kan vergereren! Armitage, Periodontology 2000, 2013


2


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP EFFECT VAN PARODONTALE INFECTIE OP DE ZWANGERSCHAP?

EFFECT VAN PARODONTALE INFECTIE OP DE ZWANGERSCHAP?

█ 2100 BC: Egyptische ‘publicatie’: relatie tussen kiespijn en ziekten van het vrouwelijke genitaal stelsel

█ 1931:

Galloway: relatie tussen ontstekingen in de mond en miskramen

█ 1996:

Offenbacher: relatie tussen parodontitis en vroeggeboorte / laag geboortegewicht



Zwangerschapscomplicaties: - Vroeggeboorte <37 weken

- Laag geboortegewicht <2500 gram

- Zwangerschapsvergiftiging/ pre-eclampsie Hoge bloeddruk + verhoogde uitscheiding eiwitten in urine


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP Hoe kan parodontitis van invloed zijn op de zwangerschap?


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP Risicofactoren voor vroeggeboorte en laag geboortegewicht -

Etniciteit Leeftijd van de moeder Lage sociaal economische status Stress of depressie Roken, drugs, alcohol Lage BMI (Body Mass Index) Eerder doorgemaakte vroeggeboorte/miskraam Familiaire historie Chronische hypertensie voor de zwangerschap Diabetes, nierdysfunctie Aanwezigheid van ontsteking tijdens de zwangerschap



- Bacteriële vaginale infecties - Chorioamniotitis (infectie van vliezen en/of vruchtwater) - Systemische translocatie vanuit parodontale infectie?

Parodontitis vergelijkbare ontsteking: - Ontstoken wondoppervlak van 20-50 cm2 - Constant bedekt met miljarden bacteriën Standbydag, RAI Amsterdam, 2 november 2013

Gibbs, Ann. Periodont. 2001


3


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP NIET ZWANGER

ZWANGER

Systemische translocatie vanuit parodontale infectie - Verspreiding van paropathogene bacteriën naar de placenta

- Systemische reactie op de aanwezigheid van bacteriën (leidend tot systemisch verhoogde spiegels van ontstekingsstoffen, zoals TNF-α, PGE2)



Verhoogde ontstekingsreactie op aanwezige mondbacteriën: TNF-α en PGE2



Hoe kan parodontitis van invloed zijn op de zwangerschap? NIEUWE FOCUS SINDS 2003: Ontstekingsstoffen (TNF-α, PGE2) spelen een fysiologische rol tijdens de zwangerschap: Spiegels van TNF-α en PGE2 stijgen gedurende de zwangerschap tot een drempelwaarde, waarna de bevalling in gang wordt gezet

PARODONTITIS EN PRE-ECLAMPSIE (zwangerschapsvergiftiging)

Verhoogde basiswaarden TNF-α, PGE2 a.g.v. parodontale infectie kunnen mogelijk leiden tot eerder bereiken van fysiologische drempelwaarde tijdens de zwangerschap


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP WAT IS PRE-ECLAMPSIE?


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP Verstoorde ingroei van foetale cellen in de maternale vaatwand

Zwangerschapscomplicatie gekenmerkt door: - Hoge bloeddruk (>140/90 mmHg) - Verhoogde uitscheiding van eiwitten in de urine (>300 mg/24H) - Beschadigingen aan nieren, lever, hersenen

- Betreft ± 5% van alle zwangerschappen - Treedt op in de 2e helft van de zwangerschap - Late manifestatie van een afwijking die reeds vroeg in de zwangerschap is vastgelegd Standbydag, RAI Amsterdam, 2 november 2013


4

PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP ACHTERGROND

PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP WAT ZEGT DE LITERATUUR?

Pre-eclampsie: een som van meerdere factoren? - Genetische component - Recente studie (van Dijk et al, 2005) heeft een genetisch defect aangetoond in ingroei van foetale cellen in spiraalarteriën, met als mogelijk gevolg pre-eclampsie - Mogelijke andere componenten - Etniciteit - Meerling-zwangerschap - Diabetes mellitus - Eerste zwangerschap - Overgewicht - Chronische hypertensie - Type en duur van sexuele relatie met partner - Chronische infectie: parodontitis

Duidelijke associatie tussen parodontale infecties en: - vroeggeboorte, - laag geboortegewicht - pre-eclampsie Journal of Clinical Periodontology/Journal of Periodontology, april 2013

KIP OF EI?


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP WAT ZEGT DE LITERATUUR? Parodontale behandeling tijdens de zwangerschap? - Parodontale behandeling tijdens ± 20 weken zwangerschap leidt niet tot een afname (of toename) in zwangerschapscomplicaties


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP Parodontale behandeling tijdens de zwangerschap? Parodontale behandeling tijdens ± 20 weken zwangerschap is mogelijk te laat om zwangerschapscomplicaties te voorkomen… …want bacteriën (of bacteriële producten) kunnen reeds voor behandeling via de bloedbaan de placenta hebben gekoloniseerd.




PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP CASUS 1

CASUS 1 Karin de G., een 27-jarige patiënte is al van jongs af aan in de praktijk onder controle. Tot nu toe was er altijd sprake van een zeer goede mondhygiëne en zijn er nooit afwijkingen geconstateerd. Tijdens de periodieke controle is het tandvlees nu gezwollen en blijkt het tandvlees nu plotseling heftig te bloeden bij sonderen. Bij navraag blijkt ze 8 weken zwanger te zijn.


- Gingivitis tijdens de zwangerschap is ‘normaal’, maar kan voorkomen worden met extra goede mondhygiëne - Mondhygiëne-instructie en supragingivaal reinigen mag gedurende hele zwangerschap - Patiënte in overleg met tandarts eventueel vaker voor controle - Indien nodig: parodontale behandeling: 2e trimester van de zwangerschap - Vroege organogenese voltooid - Misselijkheid en braakneiging verdwenen - Baarmoeder drukt nog niet op buikader Sanz et al, Periodontitis and adverse pregnancy outcomes: consensus report of the joint EFP/AAP Workshop on Periodontitis and Systemic Diseases, Journal of Clinical Periodontology, 2013 RAI Amsterdam, 2 november 2013 Standbydag,

5


PARODONTITIS & ZWANGERSCHAP CASUS 2

CASUS 2 Jacqueline de J., 38 jaar, is een nieuwe patiënte die voor het eerste bezoek komt. De tandarts constateert diepe bloedende pockets en stelt parodontale afbraak vast. Petra geeft aan dat ze probeert zwanger te worden en sinds kort in een traject zit van IVF (in vitro fertilisatie).

-Reeds bestaande parodontitis kan verergeren tijdens de zwangerschap1

- Voorkomen is nog altijd beter dan genezen… Bij voorkeur… preconceptionele screening en behandeling!!!

1 Armitage, Periodontology 2000, 2013 2 Pavlatou et al, J Int Acad Periodontol, 2013




Dank voor de aandacht!!


6

? Petra geeft aan dat ze probeert zwanger te worden en sinds kort in een traject zit van IVF (in vitro fertilisatie)

Recommend Documents