In Vitro Fertilisatie (IVF)

In Vitro Fertilisatie (IVF)

Inhoud Algemene informatie Inleiding 1 Indicaties 1 Voorwaarden 1 Kans op succes 2 Psychische belasting 2 Tijdsinvestering 2 Duur behandeling 3 Aantal behandelingen 3 Afbreken behandeling 4 Kosten en verzekering 4 Wetenschappelijk onderzoek 4 Registratie van medische gegevens 6 Digitale IVF Poli Radboudumc 7

• • • • • • • • • • • • •

Voor de behandeling 7 Vooronderzoek 7 Adviezen voor de man 8 Adviezen voor de vrouw 9 Screening Stress en IVF 9

• • • •

Behandeling 10 Schematisch overzicht 10 Medicijnen en injecties 12 Follikelpunctie 18 Plaatsing embryo(‘s) in de baarmoeder 20 Cryocontract 22 Periode na plaatsing van de embryo’s 23

• • • • • •

ICSI 25 Indicaties 25 Behandeling 25 Afwegingen bij keuze voor ICSI 25

• • •

Meer informatie 26 Film 26 Wachtlijst 26 Fiom 26 Patiëntenvereniging 26 Literatuur 26 Internet 28

• • • • • •

IVF-team 28 Namen 28 Telefonisch spreekuur 28 Overige nummers 28 Fertiliteitslaboratorium 29

• • • •

Plattegrond IVF afdeling

30

Kopie contract cryopreservatie 32 en 33 Overzicht afspraken IVF-|ICSI-|PESA-| TESE behandeling 34

• •

Adres E-mail en internet

achterzijde omslag achterzijde omslag

Algemene informatie

Indicaties

Oorspronkelijk is IVF ontwikkeld als behandeling voor paren bij wie de onvruchtbaarheid werd veroorzaakt door aan twee kanten onherstelbaar afgesloten eileiders. Later bleek dat IVF ook bij andere vruchtbaarheidsproblemen een succesvolle behandeling kan zijn, zoals bij bepaalde vormen van mannelijke onvrucht­baarheid, endometriose en onverklaarde onvruchtbaarheid.

Inleiding

In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een IVF behandeling op de polikliniek Verloskunde en Gynaecologie van het Radboudumc. Bij u wordt een poging gedaan om een zwangerschap te realiseren door middel van in vitro fertilisatie (IVF). Deze methode heet ook wel reageerbuisbevruchting. Eicel en zaadcel worden buiten het lichaam (in vitro) bij elkaar gebracht om te proberen een bevruchting (fertilisatie) tot stand te brengen. Als dat lukt wordt de bevruch­te eicel (embryo) in de baarmoeder geplaatst (embryo­transfer). In 1978 werd Louise Brown geboren. Zij is het eerste kind waarvan de bevruchting door IVF tot stand kwam. In deze brochure vindt u informatie over de IVF behandeling. U kunt de brochu­re thuis nog eens rustig doornemen. Heeft u vragen of problemen, nu, tijdens het onderzoek of tijdens de behandeling, dan kunt u deze altijd voorleggen aan uw behande­lend arts of aan het IVF team.

Voorwaarden

Naarmate de leeftijd van een vrouw toeneemt, nemen de kansen op een zwangerschap af. Daarom is in het Radboudumc behandeling alleen mogelijk als de vrouw jonger is dan 42 jaar. Hiernaast is het belangrijk dat de uitslag van het hormoononderzoek (AMH/FSH) bij de vrouw goed is. Dit geeft aan of de eierstokken voldoende op de medicijnen zullen reageren. Tevens kan bij extreem over- of ondergewicht besloten worden af te zien van behandeling.

1

Kans op succes

zelden zo dicht­bij geweest. De teleurstel­ling als een behandeling niet slaagt, is dan ook groot. Zeker als er al een aantal behan­delingen mislukt zijn, is het steeds moeilijker deze te­leurstel­ling te verwerken. Mocht u het moeilijk hebben met de spanning rond de behandeling, dan kunt u altijd terecht bij de leden van het IVF team. U kunt een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek met een arts of een verpleegkundige. Dit kan zowel vóór, tijdens als na de IVF behandeling. U kunt ook contact zoeken met de maatschappelijk werkster van het Radboudumc die veel ervaring heeft met het begeleiden van IVF paren: telefoonnummer 024 - 361 04 06.

Een succesvolle behandeling heeft als resultaat één of meer gezonde kinderen. Per gestarte behandeling is de kans op succes onge­veer 25%. Bij plaatsing van ingevroren en ontdooide embryo’s is dit ongeveer 25%. Het uiteindelijke succespercentage na een complete IVF behandeling (bestaande uit één of meerdere pogingen) is 40 à 50%.

Psychische belasting

Aan de feitelijke IVF behandeling gaat voor veel mensen een lange periode van ongewenste kinderloosheid vooraf. Vaak is dat een tijd van intensieve onderzoeken, behandelingen, operaties, spanningen en uiteindelijk een maandelijks optredende teleurstelling. Een IVF behandeling vraagt veel van u, zowel lichamelijk als geestelijk. Omdat u op veel momenten van de dag moet denken aan medicijnen, telefoontjes en controles in het ziekenhuis, wordt u continu herinnerd aan het al dan niet zwanger worden. Het ‘nu of nooit’ kan heel sterk op de voorgrond komen. Voor velen is IVF de laatste kans om een eigen kind te krijgen. De periode na plaatsing van het embryo, als alles ‘achter de rug’ lijkt te zijn, wordt vaak juist het zwaarst ge­vonden. Een zwan­gerschap is dan ge­voelsmatig

Tijdsinvestering

Ook wat de tijdsinvestering betreft kan de behandeling een belasting voor u zijn. Bedenk van tevoren hoe u op uw werk uw afwezigheid kunt regelen. De echoscopiecontro­les in het ziekenhuis zijn ‘s ochtends tussen 08.15 - 11.00 uur, de punctie is wat later op de ochtend tussen 09.00 - 13.00 uur en de plaatsing van de embryo(‘s) is laat in de ochtend of ‘s middags vanaf 14.00 uur. Alle behandelingen zijn poliklinisch. U kunt na afloop terug naar huis of naar het werk (dit laatste niet na een follikelpunctie).

2

Duur behandeling

minder follikels), zal geen volgende IVF behandeling plaatsvinden. Uit onderzoek is gebleken dat de vele stimulaties van de eierstokken in de eerste 10 jaar weinig risico met zich meebrengen. Op langere termijn is dit onbekend. Normaal gesproken worden, per zwangerschap, maximaal drie IVF behandelingen uitgevoerd. Of een eventuele vierde behandeling plaatsvindt hangt af van veel factoren. Dit besluit wordt tijdens een afspraak op de polikliniek met u besproken. (Een cyclus waarin embryo's die tijdens een eerdere IVF behandeling waren ingevroren, worden ontdooid en geplaatst, hoort bij die eerdere IVF behandeling en geldt niet als een volledige behandeling). Sommige paren verkiezen zelf na één of meerdere behandelingen niet door te gaan. Als u besluit definitief te stoppen met de IVF behandeling, wilt u dit dan schriftelijk aan het IVF team meedelen?

Een IVF behandeling duurt gemiddeld twee maanden, inclusief voor‑ en nabehandeling. Tussen twee IVF behandelingen dient u een maand rust te nemen. De totale ‘behandelcyclus’ is dus drie maanden. Ook voor plaatsing van ingevroren embryo’s na een IVF behandeling wordt een maand rust geadviseerd. Uiteraard kunt u altijd een langere periode wachten tot de volgende behan­ deling. Na een volledige IVF behandeling kan de menstruele cyclus gedurende één of twee maanden ontregeld zijn.

•

Aantal behandelingen

Per IVF behandelcyclus is de kans op een zwangerschap even groot. Door meerdere behandelingen te ondergaan, wordt de kans groter. Het ligt daarom voor de hand bij elk paar een zo groot mogelijk aantal IVF behandelingen toe te passen. In de praktijk zijn er echter een aantal beperkende factoren: Soms is het niet zinvol door te gaan omdat uit eerdere behandeling(en) is gebleken dat de kans op succes zeer gering is. Indien bij de maximale dosering Menopur of Gonal F weinig reactie van de eierstokken optreedt (drie of

• •

3

Afbreken behandeling

Ten aanzien van het vergoeden van de kosten van een IVF behandeling door de verzekeraar bestaat geen uniforme situatie. Het paar zal bij de eigen verzekeraar moeten nagaan welk bedrag vergoed wordt. Voor degenen die de behandeling zelf moeten betalen: het tarief voor een IVF behandeling ligt ongeveer tussen de € 2.000,00 en € 2.500,00. De kosten voor de medicijnen liggen tussen de € 1.000,00 en de € 2.000,00, afhankelijk van de gebruikte dosering. Deze bedragen zijn een indicatie, hieraan kunnen geen rechten ontleend worden.

Na elke stap is het mogelijk dat de behandeling gestaakt moet worden. Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn: Ondanks goede stimulatie van de eierstokken worden geen of te weinig eiblaasjes geproduceerd. Dit gebeurt altijd in overleg met u. Bij stimulatie groeien te veel eiblaasjes en er bestaat risico op overstimulatie. Het lukt niet om uit de eiblaasjes eicellen te verkrijgen.

• • •

Kosten en verzekering

Wetenschappelijk onderzoek en kwaliteitscontroles met resterend lichaamsmateriaal

Op de afdeling Voortplantingsgeneeskunde behandelen wij paren in het kader van hun kinderwens. Er wordt tijdens ieder consult aanwezigheid van beide partners gewenst, ook om te waarborgen dat beide partners achter de kinderwensbehandeling staan. Beide partners krijgen een rekening van de consulten en/of behandelingen. Ook als er geen behandeling of onderzoek is verricht, zal er een rekening van het consult worden gedeclareerd, de rekening van patiënte en partner worden door onze financiële administratie doorgestuurd naar de ziektekostenverzekering.

Resterende zaadcellen De polikliniek en het laboratorium zijn onderdeel van een academisch ziekenhuis. Dit betekent dat er naast patiëntenzorg ook wetenschappelijk onderzoek wordt verricht. Dit onderzoek kan bijvoorbeeld leiden tot een beter inzicht in, of een verbetering van, onze methoden. Een belangrijke bron voor het uitvoeren van dergelijk onderzoek zijn zaadcellen die overblijven na diagnostiek of behandeling. Daarnaast worden dit soort zaadcellen ook gebruikt voor kwaliteitscontroles en onderwijs. Deze

4

kunt u deze toestemming altijd herroepen, zonder opgave van reden. Indien de overeengekomen bewaartermijn is verstreken of wanneer bekend is dat de donor is overleden, zal het materiaal niet worden gebruikt en worden vernietigd.

controles doen we binnen ons laboratorium, maar ook er buiten. Zo helpen wij bijvoorbeeld mee met het verzamelen van zaadcellen voor een organisatie die de kwaliteit van laboratoria controleert. Het is voor u belangrijk te weten dat er wettelijke regelingen zijn voor het gebruik van resterende zaadcellen. Ook is het goed te weten dat deze resterende zaadcellen nooit gebruikt worden om bevruchtingen mee uit te voeren. De zaadcellen die naar andere laboratoria gaan worden zelfs eerst dusdanig bewerkt dat ze niet meer in staat zijn tot bevruchting. Ook is de donor van de gebruikte zaadcellen anoniem gemaakt, zodat de zaadcellen niet langer tot een persoon herleidbaar zijn.

Voor kwaliteitscontroles en onderwijs gelden andere regels. Wettelijk gezien hoeven wij u hiervoor niet om toestemming te vragen. Mocht u echter bezwaar hebben tegen een dergelijk gebruik dan kunt u dat aangeven bij uw behandelend arts. Deze maakt een aantekening in uw status en geeft uw bezwaar door aan het laboratorium. Overig lichaamsmateriaal In het kader van uw behandeling zal het voorkomen dat lichaamsmateriaal, zoals bloed en urine, wordt afgenomen voor testen om de aard van uw aandoening vast te stellen. Soms wordt een deel van dat materiaal bewaard. Het kan zijn dat dit later wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, kwaliteitscontroles of het inwerken van nieuwe medewerkers. Deze materialen zijn niet herleidbaar tot een individu; de onderzoeker weet niet van wie deze materialen afkomstig zijn. Als u bezwaar heeft tegen anoniem gebruik van lichaamsmateriaal voor wetenschap-

Wanneer wij van plan zijn om resterende zaadcellen te gaan gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek, dan zullen wij u daarover informeren. In sommige gevallen kan het onderzoek niet direct plaatsvinden en worden de zaadcellen eerst voor kortere of langere tijd opgeslagen. Ook hierover wordt u geïnformeerd. Daarna vragen wij u of u bereid bent om uw resterende zaadcellen voor onderzoek ter beschikking te stellen. Zo ja, dan vragen wij u daarvoor een handtekening te zetten. Zolang de zaadcellen niet gebruikt zijn

5

pelijk onderzoek, kunt u dat melden aan de behandelend arts. Deze maakt een aantekening in het medisch dossier waardoor nader gebruik is uitgesloten. Voor onderzoek van de tot de persoon herleidbaar lichaamsmateriaal is altijd uw uitdrukkelijke toestemming nodig. De behandelend arts zal een dergelijke vraag met u bespreken en daarover uitleg geven. Als de uitkomsten van onderzoek met herleidbaar materiaal daartoe aanleiding geven, zal de behandelend arts u daarover informeren. De beslissing om herleidbaar materiaal ter beschikking te stellen is uiteraard aan u.

weging is het belangrijk te beseffen dat een zo volledige mogelijke registratie waardevol is voor het uiteindelijke doel, het verbeteren van de kwaliteit van ons werk. De Stichting LIR is en blijft ervoor verantwoordelijk dat de gegevens alleen voor de genoemde doelen worden gebruikt en optimaal worden beveiligd. Op basis van de Wet Bescherming Persoonsgegevens kunt u Stichting LIR altijd verzoeken om inzage te krijgen in uw persoonsgegevens of het verwijderen daarvan. Meer informatie kunt u krijgen van uw behandelend arts of rechtstreeks van de Stichting LIR.

Registratie van medische gegevens

De Stichting LIR is opgericht door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en wordt gesubsidieerd door het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en wordt geadviseerd door de patiëntenvereniging Freya. Adres: Stichting LIR Rembrandtlaan 44 3723 BK Bilthoven Telefoon: 030-229499

Onder verantwoordelijkheid van de Stichting Landelijke Infertiliteit Registratie (LIR) worden medische persoonsgegevens verzameld van vrouw, man en eventueel kind. Zo krijgen we meer inzicht in de behandelingen en de resultaten, met als uiteindelijk doel het verbeteren van de kwaliteit van ons werk. Wij vinden dat een goede zaak en werken hieraan dan ook mee. Graag willen wij uw toestemming hiervoor vragen. Als u besluit, om welke reden dan ook, geen toestemming te geven, heeft dit vanzelfsprekend geen invloed op uw behandeling. Bij uw over-

6

Voor de behandeling

Soms worden één of meerdere van de hierboven genoemde onderzoeken voor een behandeling herhaald. Dit is het geval als het vorige onderzoek langer dan een jaar geleden is verricht of als er andere redenen zijn, bijvoorbeeld koorts. Koorts kan namelijk de kwaliteit van het zaad beïnvloeden. Als een onderzoek moet worden herhaald krijgt u dit te horen bij de aanmelding voor de behandeling.

Vooronderzoek

Voor de eerste behandeling zijn poliklinisch al een aantal onderzoe­ken verricht: Zaadonderzoek bij de man. Voor dit onderzoek moet, op afspraak, zaad worden ingeleverd bij het Fertiliteitslaboratorium. (Afspraak maken op werkdagen tussen 8.30 - 11.00 uur, secretariaat 024 - 361 47 88 keuze 1, keuze 2. Inleveren zaadmonster op werkdagen tussen 8.00 - 11.30 uur). Bloedonderzoek naar leverontsteking (hepatitis B en C) en aids (HIV) bij man en vrouw. Deze testen worden gedaan in verband met mogelijke conse­quen­ties voor u en uw kind. Bovendien bepaalt de uitslag van de hepatitis B- en C-test of eventueel invriezen van embryo's kan plaatsvinden. Bij besmetting met HIV zal er geen behandeling worden uitgevoerd. Op indicatie hormoononderzoek bij de vrouw. Bloedprikken kan alleen op werkdagen op de polikliniek Voortplantingsgeneeskunde tussen 8.30 - 16.30 uur.

•

Adviezen voor de man

Voor een succesvol verloop van de IVF behandeling is het mede van groot belang dat de kwaliteit van het sperma (zaad) optimaal is. Hiertoe zijn de volgende zaken van belang: Zorg ervoor dat de koelende functie van het scrotum niet wordt belemmerd. U kunt het best ruimzittende onderbroeken en broeken dragen. Als u in de drie maanden voorafgaand aan de IVF behandeling koorts heeft gehad, meldt u dit dan bij het IVF team. De kwaliteit van het zaad kan hierdoor tijdelijk ernstig verminderd zijn. Uit onderzoek blijkt dat roken en alcoholgebruik de kwaliteit van het zaad vermindert. Wij adviseren u dan ook dringend te stoppen met roken en te minderen met alcoholgebruik.

•

• •

•

•

7



• •

•

•

•

Dringend raden wij u aan niet meer dan twee glazen alcohol per dag te drinken en overmatig gebruik, bijvoorbeeld in het weekend, te vermijden. Blowen en drugs zijn giftig voor de zaadcellen. Het is wenselijk een periode van onthouding in acht te nemen van twee à drie dagen voorafgaand aan het zaadonderzoek en voor de punctie. Het tijdstip van de laatste zaadlozing moet echter niet te lang geleden zijn omdat ook dit de kwaliteit van het zaad niet ten goede komt. Het zaad wordt verkregen door masturbatie. Een condoom mag niet worden gebruikt omdat dit zaaddoden­de materialen bevat. Voor de zaadlozing de penis niet met zeep wassen, ook dit is slecht voor de zaadcellen. In het eerste deel van de zaadlozing zitten de meeste zaadcellen, let er dus op dat dit deel niet verloren gaat. Soms is het nodig het zaad op te vangen in een vloeistof, dit hoort u van uw arts. Zorg er altijd voor dat het potje en eventuele onderzoeksformulieren voorzien zijn van een sticker met uw naam. Het zaad moet binnen een uur na productie worden ingeleverd op het

laboratorium. Extreme warmte en koude tijdens het transport moet u vermijden.

Adviezen voor de vrouw

•

Uit onderzoek blijkt dat roken en alcoholgebruik de kans op zwangerschap verlaagt. Wij adviseren u dan ook dringend te stoppen met roken en matig te zijn met alcohol. Vanzelfsprekend wordt ook het gebruik van drugs en blowen afgeraden. Door de Gezondheidsraad wordt aan alle vrouwen die zwanger willen worden, geadviseerd foliumzuur (B11) te gebruiken (tabletten van 0,4 of 0,5 mg.). Foliumzuur helpt defecten aan de neurale buis bij het kind (zoals open ruggetje) te voorkomen en tevens kan het bepaalde hartafwijkingen voorkomen.. U start met het gebruik van foliumzuur op het moment dat u zich aan­meldt. Als de IVF behandeling slaagt gaat u door met het gebruik tot een zwangerschapsduur van 10-12 weken. Het recept krijgt u toegestuurd als u zich aanmeldt voor behandeling. Een te hoog of te laag gewicht (BMI < 18 of BMI > 30) geeft minder kans op zwangerschap. Bovendien geeft het meer kans op problemen

• •

•

8

Behandeling

tijdens de zwangerschap en problemen voor de baby. Meer informatie hierover vindt u in de folder ‘Overgewicht en kinderwens’.

Een IVF behandeling bestaat uit een aantal stappen. Deze stappen staan hieronder beschreven.

Screening Stress en IVF

Schematisch overzicht

•

Afspraak op het gezamenlijk spreekuur (GA) Indien u aan de beurt bent voor de behandeling, krijgt u een afspraak voor het gezamenlijke pre-IVF spreekuur per post thuis gestuurd. Dit is een afspraak met twee IVF verpleegkundigen voor een spuitinstructie en een rondleiding, met in totaal zes paren. In sommige gevallen zal dit een individuele afspraak zijn, bijvoorbeeld in geval van taalproblemen of op persoonlijk verzoek. Tijdens deze afspraak krijgt u te horen of en hoe u zich mag aanmelden bij de volgende menstruatie. U krijgt een herhaalrecept van de pil mee. Aanmelden op één van de eerste dagen van de menstruatie Als u te horen heeft gekregen dat u zich mag aanmelden voor een behandeling start u op de eerste dag van de menstruatie met de pil en u neemt op de eerste dag van uw menstruatie contact op met

Een IVF behandeling is belastend, niet alleen lichamelijk, maar ook psychisch. Wij willen paren ook in emotioneel opzicht zo goed mogelijk ondersteunen. Daarvoor hebben wij een korte vragenlijst ontwikkeld die wij ‘Screening Stress en IVF’ noemen. Deze vragenlijst krijgt u per post thuis gestuurd met het verzoek deze in te vullen. Uw antwoorden op de vragen geven informatie over wat de IVF behandeling in emotioneel opzicht voor u kan betekenen. Op basis daarvan adviseren wij u of begeleiding van ons psychosociaal team gewenst is. U kunt de vragenlijst terugsturen in de bijgevoegde antwoordenvelop. Vervolgens krijgt u de uitslag van de screening schriftelijk thuis gestuurd. Wanneer uit uw antwoorden blijkt dat u baat zou kunnen hebben bij begeleiding van het psychosociaal team, zal een van de medewerkers contact met u opnemen. U bent geheel vrij om al dan niet op het aanbod van extra zorg in te gaan.

•

9





het telefonisch spreekuur van het secretariaat. Het aanmelden voor IVF/ICSI/Cryo kan op werkdagen tussen 8.30 11.00 uur op telefoonnummer 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 4. Mocht u in het weekend gaan menstrueren dan start u op de eerste dag van de menstruatie met de pil en kunt u op de eerstvolgende werkdag bellen. Bij het aanmelden stelt de secretaresse u nog enkele vragen die van belang zijn voor de behandeling (eerste dag menstruatie, verloop van de cyclus, overig medicijngebruik, of de man koorts had etc.). Indien aanvullend onderzoek nodig is, krijgt u hiervoor een aanvraagformulier thuisgestuurd (bloedonderzoek, zaadonderzoek). U krijgt de benodigde recepten, onderzoeksformulieren, een afsprakenoverzicht en een informatie overzicht met telefoonnummers toegestuurd. Het is mogelijk dat door drukte de behandeling een maand uitgesteld moet worden.

per dag op een vast tijdstip tussen 16.00 en 24.00 uur. De pil en Decapeptyl spuitjes overlappen 4 dagen. Ongeveer de 14e dag van het Decapeptylgebruik In sommige gevallen komt u voor een uitgangsecho. Als de echoscopie goed is en als de menstruatie is begonnen of heeft plaatsgevonden tijdens het Decapeptylgebruik, start u met het gebruik van Menopur of Gonal F. U start op de afgesproken datum zoals vermeld op het afsprakenoverzicht (zie voorbeeld afsprakenoverzicht achterin de folder) met de afgesproken dosering, (zoals vermeld op het afsprakenoverzicht), dagelijks op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur. U blijft doorgaan met de Deca peptylspuitjes 0,1 mg per dag op een vast tijdstip tussen 16.00 24.00 uur. De 9e of de 10e dag van Menopur / Gonal F gebruik Op deze dag krijgt u een echo om te kijken naar de rijping van de eiblaasjes. Daarna, volgens afspraak, zult u nog enkele malen een echo krijgen en soms zal er ook bloed geprikt worden voor de hormoonbepaling.

•

•

•

• Start van Decapeptyl

Tussen de 14de en 21e dag van de cyclus start u met het gebruik van Decapeptyl spuitjes, 0.1 mg

10

•

Twee dagen voor punctie krijgt u tussen 11.00 - 15.00 uur een telefoontje van de echoscopist. Wilt u eraan denken door te geven op welk nummer u die dag te bereiken bent? - Geen Menopur / Gonal F meer deze dag. - Geen Decapeptyl meer deze dag. - Op de afgesproken tijd ‘s avonds 10.000 E (eenheden) Pregnyl spuiten (36 uur voor de punctie). - U hoort tevens het tijdstip van de punctie. Dag van de punctie - Normaal ontbijten (minimaal licht ontbijt); - Ongeveer dertig minuten voor de punctie zaad inleveren op het IVF laboratorium (op de poli kliniek Verloskunde/Gynaeco logie; Voortplantingsgenees- kunde - Utrogestan vaginale tabletten: start dag van de punctie twee x twee tabletten volgens schema, daarna tot aan de dag van de zwangerschapstest drie keer daags twee tabletten. Twee dagen na de punctie ‘s Middags tussen 11.00 - 15.00 uur krijgt u een telefoontje over de bevruchting en of de plaatsing van

•

•

11

de embryo(‘s) doorgaat en hoe laat deze plaatsvindt. Drie dagen na de punctie Plaatsing van de embryo(‘s) in de baarmoeder. De 15e dag na de plaatsing Op deze dag kunt u een zwangerschapstest doen zoals afgesproken.

• •

Medicijnen en injecties

In een normale cyclus komt meestal één eicel tot volledige rijping. Bij IVF is het nodig meerdere eicellen te laten rijpen zodat de kans op zwanger­schap groter wordt. Hiertoe gebruikt de vrouw medicijnen. Deze medicijnen worden toegediend volgens onderstaand ‘schema’. Omdat niet precies te voorspellen is hoe uw eierstok­ken op de medicij­nen reageren staat tevoren niet vast hoe lang u ze moet gebruiken. Daarnaast is het mogelijk dat om andere redenen van het schema wordt afgeweken. De medicijnen Decapeptyl, Menopur, Gonal F en Pregnyl worden via injecties onder de huid (subcutaan) toege­diend. Bedenk vóór de behandeling wie de benodigde injecties gaat toedie­nen. U of uw partner kunt zelf leren spuiten; één van de verpleegkundigen kan hierbij helpen. Het zelf leren spuiten heeft

als voordeel dat u niet afhanke­lijk bent van anderen.

Voorbereiding Haal de Decapeptyl ongeveer een half uur voor het spuiten uit de koelkast. Was uw handen. Verwijder de witte beschermfolie en neem de spuit uit de plastic verpak­ king. Verwijder de luchtbel in de spuit niet. Door deze luchtbel wordt de volledige hoeveelheid Decapeptyl toegediend.

•

Decapeptyl

• •

In de maand voorafgaand aan de ‘eigenlijke’ IVF behandeling start u met Decapeptyl. Dit medicijn onderdrukt de eigen hormoonactiviteit waardoor de kans op een verstoring bij de rijping van eiblaasjes (follikels) zo klein mogelijk is. Hoewel IVF niet wordt genoemd als indicatie in de bijsluiter van Decapep­ tyl, wordt het veel gebruikt tijdens IVF behandelingen. Vanaf ongeveer de 21e dag van de cyclus gebruikt u eenmaal daags een injectie van 0,1 mg Decapeptyl op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur. De exacte datum van het star­ten met Deca­pep­tyl staat op het af­spra­ ken­over­zicht dat u na aanmelden toege­stuurd krijgt. Tijdens het ge­br­uik van Decapeptyl tr­e­edt een menstru­a­ tie op. Op ongeveer de 14e dag van Decapeptylgebruik wordt in sommige gevallen een echoscopie gemaakt.

•

Injectie Desinfecteer (ontsmet) de huid. Haal het grijze dopje van de naald. Neem een huidplooi van de onderbuik tussen duim en wijsvin­ger. Steek de naald geheel loodrecht in de huidplooi (onder een hoek van ± 90°). Spuit de inhoud vervolgens langzaam in. Trek spuit en naald met een snelle beweging terug uit de huid. Breng eventueel een pleister op de prikplaats aan.

• • • • • •

Decapeptyl wordt geleverd in een verpakking van zeven voorgevulde injectiespuiten. Een spuit bevat precies de juiste dagdosering. (Decapeptyl dient in de koelkast bewaard te worden).

Aandachtspunten De Decapeptylinjectie wordt eenmaal per dag toegediend op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur.

•

12

• • •

Neem elke dag een andere injectieplaats in de onderbuik. Geef alle gebruikte spuiten aan het einde van de behandeling af bij de apotheek of bij de gemeente (bij het chemisch/risicovol afval). U krijgt bij de aanmelding een recept voor de medicijnen die u bij de apotheek kunt afhalen.

Aandachtspunten De Menopur injectie wordt eenmaal per dag toegediend op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur. Geef alle gebruikte naalden en ampullen aan het einde van de behandeling af bij de apotheek of bij de gemeente (bij het chemisch/ risicovol afval). Overig materiaal kan bij het gewone huisafval. U krijgt bij de aanmelding een recept voor de medicijnen en de spuitbenodigdheden die u bij de apotheek kunt afhalen.

• •

•

Menopur

Dit medicijn zorgt ervoor dat er meerdere eicellen tot rijping komen. Afhankelijk van de uitslag van een eventuele uitgangsecho en of u een menstruatie heeft gehad, kunt u op de datum van het afsprakenoverzicht starten met Menopur injecties. Voor instructie voor het toedienen van Menopur kunnen wij u verwijzen naar de website: www.ferringfemale.com en kiezen voor het product Menopur. Vervolgens gebuikt u de RVG code: RVG 24536. U kunt dan de prikinstructie bekijken voor het gebruik van Menopur en de prikinstructievideo.

Gonal F

Dit medicijn zorgt ervoor dat meerdere eicellen tot rijping komen. Afhankelijk van de uitslag van een eventuele uitgangsecho en of u een menstruatie heeft of heeft gehad, kunt u op de datum van het afsprakenoverzicht starten met Gonal F injecties. Bij Gonal F worden voorgevulde pennen van 300E en 900E gebruikt. Als u met Gonal F injecties start, moet u Decapeptyl 0,1 mg blijven gebrui­ken tot aan de Pregnylinjectie. Beide injecties moeten dagelijks op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur worden toegediend. Gonal F blijft u anderhalf tot twee weken spuiten.

13

Gonal F wordt voorgeschreven in voorgevulde pennen met 300 of 900 IE. Voorbereiding Haal de benodigde Gonal F pen ongeveer een half uur voor het spuiten uit de koelkast. Was uw handen. Desinfecteer het uiteinde van de pen en het rubber voordat de naald bevestigd wordt. Verwijder het beschermlaagje van de naald en draai deze met het beschermkapje stevig vast op de pen. Verwijder de buitenste en binnenste beschermkap van de naald en houd de pen vast met de naald naar boven. Tik zachtjes met een vinger tegen de patroonhouder totdat er een druppel vloeistof uit de naald komt. Indien geen druppel uit de naald komt, draai dan de instelknop van de doseerschaal 1 streepje (1 klik) en druk op witte injectieknop. Zodra er een druppel vloeistof uit de naald komt is de pen klaar voor het injecteren. Draai de doseringsknop tot de zwarte pijl wijst op de gewenste dosis (zoals is voorgeschreven). Wanneer u zich realiseert dat de verkeerde dosis is ingesteld kunt u op dit moment de dosis opnieuw

•

•

• •

•

• •

instellen. Het is belangrijk dat u de ingestelde dosis controleert voordat u verder gaat met de volgende stap. Wanneer de dosis is ingesteld, trekt u de injectieknop zo ver mogelijk uit. Als de injectieknop is uitgetrokken kan de dosis niet meer worden aangepast. Controleer m.b.v. de controleschaal (rode cijfers en liggende pijl) op de injectieknop of de juiste dosis is geladen. De geladen dosis ziet u op het laatste zichtbare teken (rode liggende pijl) op de controleschaal.

Injectie Desinfecteer (ontsmet) de huid. Haal de plastic beschermhoes van de naald. Neem een huidplooi van het bovenbeen of de onderbuik tussen duim en wijsvinger. Steek de naald recht in de huidplooi (onder een hoek van ± 90º). Duw de witte injectieknop volledig in. Trek pen met naald met een snelle beweging terug uit de huid. Breng zo nodig een pleister op de prikplaats aan.

• •

• •

• •

•

•

•

•

•

14

Aandachtspunten De Gonal F injectie wordt eenmaal per dag toegediend op een vast tijdstip tussen 16.00 - 24.00 uur. Geef alle gebruikte naalden en pennen aan het einde van de behandeling af bij de apotheek of bij de gemeente (bij het chemisch/ risicovol afval). Overig materiaal kan bij het gewone huisafval. U krijgt bij de aanmelding een recept voor de medicijnen en de spuitbenodigdheden die u bij de apotheek kunt afhalen.

Voorbereiding Was uw handen. Zet de te injecteren medicijnen (ampul poeder en bijbehorend oplos­middel) klaar. Breek de benodigde ampullen open (met een gaasje erachter om uw vinger te beschermen). Doe de dikste naald (beige hulsje) op de spuit. Raak daarbij het metalen gedeelte niet aan. Zuig het oplosmiddel op en spuit dit voorzichtig in de ampul met Pregnylpoeder. Zuig de oplossing op in de spuit. Haal de dikke naald van de spuit af. Plaats de kleine dunne naald (grijs hulsje) op de spuit. Raak daarbij het metalen gedeelte niet aan. Bij eventuele luchtbellen tikt u voorzichtig te­gen het spuitje. Verwijder de lucht uit de spuit en vul de naald met vloeistof totdat u een kleine druppel aan de naaldpunt ziet verschijnen. Plaats de plastic hoes om de injectienaald. Bewaar het kant en klare medicijn in de koelkast

•

• •

•

• •

•

• • • •

Pregnyl

Pregnyl bevordert de eirijping en loslating van eicellen in de eiblaasjes, waardoor het juiste moment voor de punctie bepaald kan worden (± 36 uur na de Pregnylinjectie). Pregnyl wordt geleverd in een ampul hormoonpoeder en een ampul oplosvloeistof. Pregnyl dient in de koelkast bewaard te worden en mag na klaarmaken maximaal 24 uur in de koelkast bewaard worden. Het mag niet langer dan een uur buiten de koelkast gehouden worden

•

• •

Injectie Haal de Pregnyl ongeveer een half uur voor het spuiten uit de koelkast. Desinfecteer (ontsmet) de huid.

• • 15

• • • • • •

Haal de plastic beschermhoes van de naald. Neem een huidplooi van het bovenbeen of de onderbuik tussen duim en wijsvinger. Steek de naald recht in de huidplooi (onder een hoek van 90°). Spuit de inhoud van de spuit langzaam onder de huid. Trek spuit en naald met een snelle beweging terug uit de huid. Wrijf de injectieplaats goed na met een gaasje. Breng zo nodig een pleister op de prikplaats aan.

Echoscopie Om te zien hoe uw eierstokken op de medicijnen reageren, vindt regelmatig een echoscopie plaats. Zo kan bijvoorbeeld worden gecontroleerd of er voldoen­de eiblaasjes rijpen, of de rijping goed verloopt en of zich cystevorming voordoet (ophoping van vocht in de eierstok). In totaal komt u twee‑ tot zesmaal voor een echoscopie naar de polikliniek. De eerste controle door middel van echoscopie vindt plaats op ongeveer de negende dag van Menopur / Gonal F ge­bruik. Hierna wordt telkens, aan de hand van de uitslag van de echoscopie, bepaald wanneer u weer terug moet komen. Een echoscopie vindt plaats via de schede. Voor het onderzoek is het nodig dat u een lege blaas heeft. De rijping van eiblaasjes verloopt goed als: Er voldoende eiblaasjes groter dan 15 mm zijn. De eiblaasjes groot genoeg zijn. Het baarmoederslijmvlies voldoende dik is. De echoscopie wordt verricht op de IVF afdeling van de polikliniek. U hoeft zich niet te melden, u wordt vanzelf uit de IVF wachtkamer geroepen.

Aandachtspunten De Pregnylinjectie wordt volgens afspraak toegediend. De Pregnyl is opgelost 24 uur in de koelkast houdbaar. Geef alle gebruikte naalden aan het einde van de behandeling af bij de apotheek of bij de gemeente (bij het chemisch/risicovol afval). Ampulresten kunnen in de glascontainer, overig materiaal kan bij het gewone huisafval. U krijgt bij de aanmelding een recept voor de medicijnen en de spuitbenodigdheden die u bij de apotheek kunt afhalen.

• • •

• • •

•

16

Bloedprik Soms is het nodig aanvullende informatie te krijgen over de rijping van de blaasjes. Daartoe wordt dan een buisje bloed afgenomen voor een hormoonbepaling. Deze bloedprik vindt plaats na een echoscopie en gebeurt ook op de IVF afdeling.

Gebruik op de dag van de punctie ‘s ochtends een normaal ontbijt (minimaal een licht ontbijt). De punctie vindt plaats op de punctiekamer op de IVF afdeling van de polikliniek. Het is mogelijk uw eigen muziek op CD mee te brengen bij de follikelpunctie.

Pregnyl Als de rijping van de eiblaasjes goed verloopt, wordt een afspraak gemaakt voor de punctie. Er wordt met u afgesproken om een injectie, van één ampul van 10.000E Pregnyl, toe te dienen. (= 10.000 eenheden: twee poeder en één oplosvloeistof.)

Zaadproductie Voor de punctie moet zaad worden ingeleverd bij het IVF laboratori­um op de polikliniek. Het zaad wordt door middel van masturbatie geproduceerd. Hiervoor is op de IVF afdeling een aparte ruimte beschikbaar. Indien u op minder dan een uur reistijd van het ziekenhuis woont, kunt u het zaad ook thuis produceren. U moet het dan zo snel mogelijk zelf afgeven bij het IVF laboratorium (Radboudumc Hoofdingang, route 782 → 862). Voor adviezen ten aanzien van de zaadproductie zie kopje "Adviezen voor de man". Na de follikelpunctie krijgt u te horen hoe de zaadkwaliteit is.

U neemt de injectie met Pregnyl 's avonds tussen 21.00 - 00.00 uur. Het exacte tijdstip is afhankelijk van het aantal puncties en wordt nog met u afgesproken. De dag waarop u de Pregnyl spuit, gebruikt u geen Menopur, Gonal F en Decapeptyl meer.

Follikelpunctie

In de vochtblaasjes in de eierstok, de eiblaasjes, bevinden zich de eicellen. Het aanprikken van deze eiblaasjes heet follikelpunctie. Deze punctie vindt plaats via de vagina. U moet hiervoor een lege blaas hebben.

Pijnstilling Er zijn vrouwen die de punctie zonder pijnstilling goed doorstaan. Het is echter gebruikelijk voor de punctie een pijnstillend middel te krijgen. U krijgt deze pijnstiller (Rapifen) direct in een ader

17

is dan het aantal eiblaasjes voor de punctie. Soms blijken namelijk enkele blaasjes geen eicel te bevatten of is de eicel nog te onrijp om uit het blaasje los te komen.

toegediend. Dit heeft als nadeel dat u zich gedurende de eerste uren wat suf kunt voelen. U kunt ook kiezen voor een kalmerend tabletje (Oxazepam) op de avond voor de punctie en eventueel nog een tablet een uur voor de punctie. Ook is een combinatie van een kalme­rend en een pijnstillend middel mogelijk. Vooraf wordt met u besproken of en welke pijnstilling u wenst. Als u één of meer van deze middelen heeft gebruikt, mag u dezelfde dag niet zelf een voertuig besturen.

Na de ingreep Na de ingreep verblijft u een uur op de rustkamer. Er worden afspraken gemaakt over de verdere gang van zaken, met name over wanneer u telefonisch bericht kunt verwachten over eventuele bevruch­ting en plaatsing van de embryo(‘s). Na ontslag kunt u naar huis gaan. Wij adviseren u de rest van de dag niet meer te werken. Bij buikpijn raden wij u aan alleen Parace­tamol te gebruiken.

Ingreep Op uw vinger wordt een klemmetje aangebracht waarmee tijdens de punctie uw hartslag en ademhaling worden gecontroleerd. U krijgt een speciale doek over uw onderli­chaam. Met behulp van echoscopie worden de eiblaasjes in beeld gebracht. Via een naaldhouder wordt vervolgens een speciale naald ingebracht. De punt van de naald is zichtbaar op het beeldscherm. De eiblaasjes worden één voor één met de naald aangeprikt en leeggezogen.

Medicijnen na de punctie Om de kans op een succesvolle innesteling van embryo’s te vergroten, wordt met Utrogestan het baarmoederslijmvlies (endometrium) in een zo goed mogelijke toestand gebracht. Utrogestan krijgt u in de vorm van capsules, die vaginaal moeten worden ingebracht. (Let op: de bijsluiter vermeldt dat u ze oraal moet innemen!) U begint met Utrogestan op de middag van de punctiedag en u gebruikt Utrogestan tot de dag van de zwangerschapstest of de volgende menstruatie. U brengt drie maal per dag twee

Aantal eicellen Het vocht uit de eiblaasjes wordt direct na de punctie onderzocht. Zo weet u meteen hoeveel eicellen verkregen zijn. Het is mogelijk dat dit aantal lager

18

capsules in, verdeeld over de dag. Het gebruik van Utrogestan kan de menstruatie enige dagen uitstel­len. Het recept voor Utrogestan krijgt u bij het begin van de behandeling toege­stuurd.

Bevruchting Op de tweede dag na de punctie wordt u op de afgesproken tijd (zie schematisch overzicht) gebeld. Met u wordt besproken wat het aantal embryo(‘s) (= bevruchte eicel) zal zijn en het tijdstip van de eventu­ele plaatsing van de embryo(‘s) op de volgende dag. Over de kwaliteit van de embryo(‘s) is pas op de dag van de plaatsing iets te zeggen.

Ovariële hyperstimulatie (overstimulatie) Het is mogelijk dat in de periode na de punctie de eierstokken nog dermate sterk opgezet zijn dat zich een ovariële hyperstimulatie ontwikkelt. Dit betekent dat de kleine bloedvaten in de buik meer vocht doorlaten dan normaal. De gevolgen hiervan zijn: Er komt vrij vocht in de buikholte; dit kan leiden tot klachten als een opgezette buik, buikpijn, misselijkheid, braken, sterke gewichtstoename en kortademigheid. Het bloed wordt 'ingedikt'; hierdoor kunnen doorbloedingsstoornissen van bepaalde organen ontstaan. Als u klachten heeft die zouden kunnen samenhangen met ovariële hypersti­ mulatie dan is het verstandig contact op te nemen met het IVF team tijdens het telefonisch spreekuur (tussen 08.00 09.00 uur en van 14.00-15.30 uur, 024 - 361 47 88, keuze 1, daarna keuze 3). Ook is het aan te raden veel te drinken en het rustig aan te doen.

Plaatsing embryo(‘s) in de baarmoeder (embryotransfer)

Plaatsing van embryo(‘s) vindt plaats in dezelfde ruimte als de follikelpunctie. De ingreep is pijnloos. U moet een volle blaas hebben (tenzij anders is afgesproken) omdat de baarmoeder dan een rechtere ligging heeft. De ochtend van de plaatsing brengt u de Utrogestan capsules gewoon in. Ingreep Er wordt een speculum (eendenbek) ingebracht. De schede wordt schoonge­ maakt met een gaasje dat in steriel water is gedrenkt. De baarmoedermond wordt met een wattenstokje met kweekmedium aangestipt. Vervolgens wordt een katheter met de embryo(‘s) in de baarmoeder gebracht. Via de katheter wordt kweekmedium met de embryo’s voorzichtig in de baarmoeder gespoten. Tijdens de plaatsing kunt u, indien

•

•

19

een ‘gemiddelde kans’ en een klasse C een ‘ondergemiddelde kans’ op zwangerschap. De eventuele ‘rest-embryo’s’ groeien in de broedstoof verder tot zij vanzelf stoppen met delen. Afhankelijk van de kwaliteit is het soms mogelijk ‘rest-embryo’s’ in te vriezen. In een latere cyclus kunnen deze dan ontdooid en teruggeplaatst worden.

mogelijk, via de echo meekijken. Hierna wordt de katheter verwijderd en wordt in het laboratorium gecontro­leerd of de embryo’s uit de katheter zijn. Als uit het telefoontje van het laboratorium blijkt dat dit het geval is, kunt u opstaan en zich aankleden. Nadat afspraken zijn gemaakt over de verdere gang van zaken (zoals het Utrogestangebruik en de zwangerschapstest) kunt u naar huis gaan.

De embryo’s worden ingevroren in zogenaamde rietjes. Wanneer er in de oorspronkelijke cyclus op basis van een medische indicatie één embryo is teruggeplaatst, wordt er ook één embryo per rietje ingevroren. In alle andere situaties worden twee embryo’s per rietje ingevroren. Als u hiervan wilt afwijken dan kunt u van te voren contact opnemen met uw arts.

Aantal en kwaliteit embryo’s Op de dag van de terugplaatsing krijgt u van de arts te horen wat de kwaliteit is van het embryo dat teruggeplaatst wordt. Voor start behandeling is er gesproken over ons terugplaatsbeleid. Tot de leeftijd van 40 jaar wordt er bij A-kwaliteit één embryo teruggeplaatst. Bij de leeftijd van 40 jaar en ouder is ons advies twee embryo’s terugplaatsen. Vanaf de 3de behandeling mogen indien gewenst, twee embryo’s teruggeplaatst worden. Voor alle behandelingen geldt dat men ten allen tijde één embryo mag laten terugplaatsen. In het laboratorium wordt de kwaliteit van de embryo’s beoordeeld met behulp van de microscoop. De kwaliteit van deze embryo’s wordt weergegeven met klasse A, B of C. Een klasse A embryo heeft een ‘bovengemiddelde kans, een klasse B

Invriezen van embryo(‘s) Invriezen is slechts mogelijk bij embryo’s van klasse A kwaliteit. Indien embryo’s over zijn en u heeft eerder aangegeven dat u embryo’s wilt laten invriezen dan worden u en uw partner op de dag van terugplaatsing gevraagd het contract voor cryopreservatie (= invriezen) te tekenen. Enige tijd later krijgt u de bijlage van het contract thuisgestuurd. Hierop staat het aantal

20

ingevroren embryo’s en de datum van invriezen vermeld. Het is belangrijk te weten dat de kwaliteit niets zegt over de ‘kwaliteit’ van een eventueel kind. Plaatsing van een embryo van matige kwaliteit betekent dus niet dat een kind bijvoor­beeld meer kans op aangeboren afwijkingen heeft. Op de dag van de plaatsing hoort u of er ‘rest-embryo’s’ zijn die geschikt zijn om in te vriezen. Dit komt voor bij ongeveer 20% van de gevallen.

nen ondersteunde cyclus. Van tevoren belt u naar het telefonisch spreekuur om een recept voor Progynova en Utrogestan toegestuurd te krijgen. Beide medicijnen zorgen ervoor dat het slijmvlies van de baarmoeder wordt voorbereid op de innesteling. Progynova neemt u, vanaf de eerste dag van de menstruatie, twee maal daags 1 tablet. Bij een positieve zwangerschapstest moet u tot twaalf weken zwangerschapsduur doorgaan met Utrogestan en Progynova. Het vervolgrecept hiervoor krijgt u bij de plaatsing van de embryo(‘s). Op één van de eerste dagen van de menstruatie neemt u op werkdagen contact op met de secretaresse tijdens het spreekuur (tussen 8.30 - 11.00 uur, 024 - 361 47 88, keuze 1, daarna keuze 4). Er wordt dan een afspraak gemaakt voor een echo op cyclusdag 11, 12 of 13. Hierbij wordt gekeken naar de dikte van het baarmoederslijmvlies. Als dit goed is gaat u starten met Utrogestan: drie maal daags twee capsules vaginaal inbrengen. Twee dagen later krijgt u telefonisch te horen of het ontdooien gelukt is en wordt met u een afspraak gemaakt voor de terugplaatsing de volgende dag. Het is de bedoeling dat uw partner aanwezig is bij de terugplaatsing. Indien uw partner niet aanwezig

Cryocontract

Het laten invriezen van ‘restembryo’s’ kunt u aangeven bij de arts. Dit is bij één op de vijf à zes IVF-paren mogelijk. Als er daadwerkelijk geprobeerd wordt om embryo´s in te vriezen, krijgt u bij de plaatsing van de embryo(‘s) een overeenkomst (cryocontract). U en uw partner moeten deze tekenen. U krijgt ook een bijlage bij het contract waarin schriftelijk staat hoeveel embryo’s er zijn ingevroren. De overeenkomst geldt twee jaar en kan met maximaal drie jaar worden verlengd. Een voorbeeld van zowel een contract als van een bijlage zijn achter in deze brochure opgeno­men. Plaatsing van ingevroren embryo’s Plaatsing van (ontdooide) ingevroren embryo’s gebeurt in een met medicij-

21

Periode na plaatsing van de embryo(‘s)

kan zijn dan is schriftelijke toestemming van uw partner vereist. De embryo’s zijn ingevroren in ‘rietjes’. In één rietje zitten maximaal twee embryo’s. Als de embryo’s uit het eerste rietje niet geschikt zijn om terug te plaatsen dan wordt, indien aanwezig, een volgend rietje ontdooid. Als er na het ontdooien van één rietje slechts één embryo geschikt blijkt te zijn dan kunt u ervoor kiezen om één embryo terug te plaatsen en het hierbij te laten. Of u kunt ervoor kiezen om een volgend rietje te ontdooien tot een tweede geschikte embryo. Soms blijkt dat alle ontdooide embryo’s van onvoldoende kwaliteit zijn. De plaatsing gaat dan niet door. Nadat er embryo’s zijn ontdooid krijgt u een herziene bijlage van het contract, met daarin het aantal nog ingevroren embryo’s, toegestuurd. Een volgende IVF behandeling wordt pas gestart als alle ingevroren embry­o’s zijn ontdooid. Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat kinderen die geboren worden na plaatsing van ingevroren embryo’s een grotere kans hebben op aangeboren afwijkingen.

In de dagen volgend op de plaatsing vinden verschillende processen plaats. De kans op een zwangerschap wordt in dit stadium bepaald door een aantal factoren: de kwaliteit van de embryo’s, het aantal embryo’s dat geplaatst wordt en de ontvankelijkheid van de baarmoeder. Leefregels In de periode na plaatsing van de embryo(‘s) is er medisch gezien geen reden u anders te gedragen dan u gewend bent. Als u in de periode na de plaatsing van de embryo(‘s) bloedverlies heeft, neem dan contact op met het IVF team tijdens het telefonisch spreekuur, 024 - 361 47 88 tussen 08.00-09.00 uur en van 14.00-15.30 uur tel. nr. 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 3. (Weekend/en feestdagen alleen spoed 08.00-08.30 uur). Eiceldeling en innesteling Na bevruchting gaat de eicel zich delen en wordt een embryo. Uiteindelijk ontwikkelt zich een klompje cellen met een met vocht gevulde holte (blaas­ jesstadium). Ongeveer in dit stadium (twee tot vier dagen na plaatsing in de baarmoeder) moet het embryo zich

22

is. In geval van een zwangerschap bestaat, net als bij een spontane zwanger­schap, een kans op miskraam of buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Op oudere leeftijd neemt de kans op bepaalde chromosomale afwijkingen toe. Elke zwangere vrouw kan ervoor kiezen om een combinatietest te laten doen. Deze test bestaat uit een nekplooimeting bij het ongeboren kind en een bloedtest bij de zwangere vrouw. Op basis van beide uitslagen wordt voor uw persoonlijke situatie een kansberekening gemaakt op een kindje met het syndroom van Down. In overleg met uw behandelend gynaecoloog kunt u ervoor kiezen om verdere prenatale diagnostiek te laten verrichten (vlokkentest of vruchtwaterpunctie). Een informatiebrochure over prenatale diagnostiek is verkrijgbaar op de polikliniek Verloskunde en Gynae­ cologie. Een afspraak kunt u maken bij de afdeling Prenatale Diagnostiek, 024 - 361 37 00.

innestelen in het slijmvlies aan de binnenzijde van de baarmoeder. Dit proces van verdere deling en innesteling vormt de moeilijk­ste stap bij het tot stand komen van een zwangerschap. Niet alleen in een IVF cyclus maar ook in een natuurlijke cyclus. Zwangerschapstest Als u niet bent gaan menstrueren op de dag van de zwangerschapstest dan betekent dat nog niet dat de uitslag van de zwangerschapstest positief is. Door Utrogestangebruik kan de menstruatie namelijk later optreden dan normaal. Op de vijftiende dag na de embryotransfer kunt u een zwangerschapstest uitvoeren. Deze test kunt u thuis doen. Vervolgens geeft u de uitslag door tijdens het telefonisch spreekuur, 08.00-09.00 uur en van 14.00-15.30 uur (tijdens werkdagen) tel. nr. 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 3. Als u bent gaan menstrueren dient u dit ook mee te delen via dit spreek­uur. Bij een menstruatie of een negatieve testuitslag worden afspraken gemaakt voor eventuele verdere behandelingen. Als de zwangerschapstest positief is, maakt u een afspraak bij uw hoofdbehandelaar voor een echoscopie waarbij gekeken wordt hoeveel embryo’s zich hebben ontwikkeld en of er hartactie

Ontwikkeling kind Om de ontwikkeling van ICSI/TESE kinderen te kunnen volgen, krijgt u, wanneer uw kind één en vier jaar oud is, een vragenlijst toegestuurd.

23

ICSI

Het verschil zit in de laboratoriumfase na de punctie. Bij de ‘gewone’ IVF behandeling worden in elk schaaltje met (één of meerdere) eicellen ongeveer 200.000 zaadcellen gebracht, waarna wordt afgewacht of één van de zaadcellen zelf in de eicel doordringt en er vervolgens bevruchting optreedt. Bij een ICSI behandeling wordt één van de zaadcellen in een zeer dun glazen naaldje opgezogen en in één van de eicellen gebracht. Dit wordt bij alle rijpe en normaal uitziende eicellen gedaan. Als de bevruchting is gelukt, is twee dagen later deling van de eicellen zichtbaar. In geval van bevruchting vindt, net als bij de ‘gewone’ IVF behandeling, de terugplaatsing plaats op de derde dag na de follikelpunctie.

ICSI staat voor Intra Cytoplasmatische Spermacel Injectie. Het is een bijzondere vorm van IVF. De ICSI‑methode is in het begin van de jaren negentig ontwikkeld. In het Radboudumc is eind 1994 met ICSI gestart.

Indicaties

Een groot aantal echtparen komt niet in aanmer­king voor een klassieke IVF behandeling. Dit is bijvoorbeeld het geval als de kwaliteit van het zaad te slecht is voor bevruchting of als tijdens eerdere IVF behandeling(en) is gebleken dat geen of slechte bevruchting van de eicellen optreedt. Voor deze echtparen kan de zogenoemde ICSI behande­ling een uitkomst bieden. De resultaten van ICSI zijn goed. Dat wil zeggen dat het percentage bevruch­te eicellen en het zwangerschapspercenta­ge even hoog zijn als na een ‘gewone’ IVF behandeling.

Afwegingen bij keuze voor ICSI

Hiervoor verwijzen wij u graag naar de website van de NVOG. Wanneer u dan kiest voor voorlichting en fertiliteit vindt u verschillende folders die u kunnen informeren over veelgestelde vragen hieromtrent.

Behandeling

Het medicijnschema bij een ICSI behandeling is gelijk aan dat van een ‘gewone’ IVF behandeling en ook de controle van de follikelgroei door middel van echoscopie en de follikelpunctie gebeuren op dezelfde wijze.

24

Meer informatie

breid ingegaan op verminderde vruchtbaarheid: de oorzaken, de onderzoe­ ken en de behandelingen zoals IVF en ICSI. Een boek met veel informatie en emoties, dat een houvast kan zijn voor iedereen die ermee te maken krijgt.

Film

Op de internetsite van het Radboudumc kunt u de film ‘IVF in het Radboudumc’ bekijken.

Wachtlijst

Intens verlangen naar een kind Dr. Rob Bots en drs. Piet Kaashoek, ISBN 90‑215‑2173‑3 Over de IVF behandeling en hoe mensen dit ervaren (teksten uit het ‘appel­ tjesboek’ waarin gevoelens tijdens de behandeling in het ziekenhuis zijn beschreven). Aanbevolen voor ‘beginners’.

Voor vragen over de wachtlijst kunt u terecht bij het secretariaat Voortplantingsgeneeskunde, 024 - 361 47 48.

Fiom

Fiom is een organisatie die hulp biedt bij vragen en problemen die te maken hebben met, onder andere, ongewenste kinderloosheid, zwangerschap en adoptie. Bereikbaar op werkdagen tussen 13.30 en 14.30 uur, 026 - 442 38 41.

IVF Jose Sagasser en Bas Veersema, ISBN 90-268-2155-1 Een boek waarin onderzoeken en behandeling uitvoerig worden belicht. Ook het ontstaan van mogelijke problemen en complicaties komen aan bod. Het is een helder leesbaar boek.

Patiëntenvereniging

FREYA, patiëntenvereniging voor vruchtbaarheidsproblematiek Internet: www.freya.nl E-mail: [email protected]

Meer kans op vaderschap Rob Weber en Ger Dohle, ISBN 90-215-9464-1 Alle aspecten en mogelijkheden rondom infertiliteit en subfertiliteit van de man worden beschreven. Een informatief boek.

Literatuur

Zwanger via een omweg Didi Braat en Gemma Kleyne, ISBN 90-215-3227-1 Dit boek is voor vrouwen en mannen met een kinderwens. Er wordt uitge­

25

Auteurs zijn respectievelijk huisarts en journaliste. Over miskramen en vroegtijdige geboorte tot 24 weken zwangerschapsduur en bijbehorende gevoelens. Aanbevolen voor iedereen die meer wil weten over miskramen/ vroeggeboor­te, zowel medisch als ervaringen.

Stil verdriet Marianne Disseldorp, ISBN 90‑6523‑084‑X Autobiografie van een vrouw die elf jaar bezig is geweest om een kind te krijgen, echter zonder resultaat. Alle aspecten van ongewilde kinderloosheid komen aan bod. Een echt ervaringsboek. Aanbevolen voor mensen die al verder in het proces zijn.

Adoptie Jolande de Best, ISBN 90‑269‑6626‑1. Ervaringsverhaal, adoptieprocedure. Internet www.freya.nl: website van patiëntenvereniging FREYA. www.nvog.nl: kiezen voor voorlichting en fertiliteit. (Met onder andere brochures en IVF-resultaten per centrum.) www.radboudumc.nl/zorg/afdelingen/ verloskundeengynaecologie/voortplantingsgeneeskunde www.ferti.net: internationale patiënteninformatie. www.fertimagazine.nl: Nederlandse site met patiënteninformatie.

Ongewenst kinderloos, brieven over een leven zonder kinderen Renee van Walbeek, ISBN 90‑6523‑091‑2 Bundeling verhalen betreffende de emotionele kanten van ongewilde kinderloosheid. Stoppen of doorgaan Emmelie van Asten en Myra van Zwieten, ISBN 90‑6523‑088‑2 Omgaan met ongewenste kinderloosheid. Aanbevolen voor mensen die al verder in het proces zijn. Ongewenste kinderloosheid, een onzichtbaar verdriet Odile van Eck, ISBN 90‑72455‑36‑3 Als je zwangerschap misloopt Wiebe Braam en Martha van Buuren, ISBN 90‑325-0674-9

26

IVF-team

derzoek kunt u op werkdagen bellen met het secretaressespreekuur tussen 8.30 - 11.00 uur, 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 4. De vrijdag van de Vierdaagse en de eerste vrijdag van september is de IVF afdeling bereikbaar als op zaterdag, zon- en feestdagen. In de periode tussen Kerst en Oud/ Nieuw worden er geen IVF behandelingen uitgevoerd en gelden andere afspraken over telefonische bereikbaar­ heid. Deze worden steeds ruim tevoren aangekondigd via het informatiebord in de wachtkamer.

Bestaat uit: - Hoofd IVF team dr. K. Fleischer, gynaecoloog - analisten van het fertiliteitslaboratorium - gynaecologen - gynaecologen in opleiding - IVF artsen - verpleegkundig specialisten - klinisch embryologen - onderzoekers - polikliniek medewerkers - secretaresses en datamanager - uroloog - verpleegkundigen - maatschappelijk werk en medische psychologie

Telefonisch spreekuur

Tijdens het telefonisch spreekuur kunt u contact opnemen met de verpleeg­kundige van het IVF team via 024 - 361 47 88, keuze 1, daarna keuze 3. Op werkdagen tussen 08.00 09.00 uur en van 14.00-15.30 uur voor uitslagen van behandeling, vragen en informatie. Op zaterdag, zon- en feestdagen tussen 08.00 - 08.30 uur, 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 3. Voor aanmelden van behandeling en afspraken maken voor zaadon-

• •

27

Overige nummers

spraak gemaakt worden, op werkdagen van 8.30 -11.00 uur, via het secretariaat Voortplantingsgeneeskunde, 024 - 361 47 88 keuze 1, daarna keuze 2. Het laboratorium is geopend van maandag tot en met vrijdag van 08.00 - 11.30 uur.

Uitsluitend voor spoedgevallen: (+31 24-361 47 88 keuze 1, daarna keuze 1 Afspraken 8.30-12.00 uur: (+31) 24-361 47 88 keuze 1, daarna keuze 2

Het laboratorium is gesloten op feestdagen, de vrijdag van de Vierdaagse en de eerste vrijdag van september. Bezoekadres Hoofdingang Radboudumc, route 782 → 862 Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc Fertiliteitslaboratorium 791 GYN Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Telefoonnummer: 024 - 361 39 84

Verpleegkundig spreekuur tijdens Weekend/ en feestdagen alleen voor spoed 08.00 - 08.30 uur

•

Aanmelden IVF/ICSI/Cryo 8.30 -11.00 uur: (+31) 24-361 47 88 keuze 1, daarna keuze 4

•

Maatschappelijk Werk: 024 - 361 32 64 Prenatale Diagnostiek: 024 - 361 37 00

•

Staf Financiën en Economie: 024 - 361 33 93

Fertiliteitslaboratorium

Dit is het laboratorium waar zaadonderzoek plaatsvindt en waar ingevroren zaad wordt bewaard. Voor het verrichten van zaadonderzoek moet tot uiterlijk één dag van tevoren een af-

28

Plattegrond IVF afdeling Hieronder vindt u de plattegrond van de IVF afdeling. U volgt vanaf de hoofdingang route 782, U meldt zich dan bij de polikliniek Gynaecologie. Vervolgens gaat u via trap of lift naar: - route 859 voor poli Voortplantingsgeneeskunde/ IVF of - route 862 voor het Fertiliteitslaboratorium. In het weekend: - Volg vanaf de hoofdingang route 859 voor IVF en 862 voor het Fertiliteitslaboratorium

semen kamer

semen kamer

862

semen lab

IUI / IVF lab trap onderzoek kamer

rust kamer

punctie / ET kamer wachtkamer

balie echo kamer

29

bloed prikken

lift wc wc wc

Kopie contract cryopreservatie

Radboud universitair medisch centrum Verloskunde en Gynaecologie

BEWAAROVEREENKOMST EMBRYO’S

Voortplantingsgeneeskunde

Ondergetekenden,

Postbus 9101 Huispost 791 6500 HB Nijmegen

1.a

Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 862 T (024) 361 39 84 F (024) 361 71 77

1.b

hierna te noemen ‘bewaargevers’, ‘man’ of ‘vrouw’ en 2.

het Radboudumc te Nijmegen, hierna te noemen ‘het ziekenhuis’ ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door de verantwoordelijke embryoloog, en de verantwoordelijke gynaecoloog, hierna verder gezamenlijk aan te duiden als ‘partijen’,

in aanmerking nemende: a dat bewaargevers, in het kader van een in vitro fertilisatie behandeling, de uit hun voortplantingscellen ontstane embryo’s aan het ziekenhuis in opslag willen geven, zodat deze embryo’s in de baarmoeder van de vrouw kunnen worden teruggeplaatst; b. dat het ziekenhuis bereid is de embryo’s voor de bewaargevers op zorgvuldige wijze in te vriezen en te bewaren met inachtneming van de stand van de wetenschap; c. dat de bewaargevers beseffen dat het invriezen en ontdooien van embryo’s een negatieve invloed kan hebben op de kwaliteit van de embryo’s; d. dat bewaargevers door het ziekenhuis vóór het sluiten van deze overeenkomst uitvoerig zijn ingelicht over de in vitro fertilisatie behandeling; e. dat bewaargevers erop zijn gewezen dat het invriezen en de eventuele vervolg (be)handeling en/of het tot standbrengen van een zwangerschap gebonden zal zijn aan de op dat moment geldende wet– en regelgeving en het gehanteerde beleid van het ziekenhuis; f. dat bewaargevers vóór het sluiten van deze overeenkomst de informatie over de in vitro fertilisatie hebben ontvangen en van deze informatie kennis hebben genomen. komen overeen als aan ommezijde vermeld. Aldus vastgesteld en overeengekomen te Nijmegen op De bewaargevers

Het Radboud universitair medisch centrum, (de vrouw)

(de man)

de verantwoordelijke embryoloog:

de verantwoordelijke gynaecoloog:

Bewaargevers geven door aankruisen van onderstaande hokje toestemming voor wettelijk toelaatbaar wetenschappelijk onderzoek met hun embryo’s bij overlijden, of indien sprake is van onbereikbaarheid (zoals bedoeld in artikel 7 van deze overeenkomst), q ja, wij stemmen hiermee in

Parafen bewaargevers: 03-2015-1794A

30

Partijen komen als volgt overeen: Artikel 1 - Onderwerp van de overeenkomst

1. Het ziekenhuis verplicht zich door ondertekening van deze overeenkomst de embryo’s van bewaargevers naar behoren en conform de stand van de wetenschap op te slaan met als doel om de embryo’s in de baarmoeder van de vrouw te kunnen terugplaatsen. De datum van opslag wordt aan bewaargever schriftelijk bevestigd en geldt als ingangsdatum van deze overeenkomst. 2. Overeenkomstig het protocol van het ziekenhuis wordt, voorafgaand aan het invriezen en/of de opslag, vastgesteld dat de embryo’s geschikt zijn voor invriezen en/of opslag. Dit geschiktheidonderzoek houdt tevens in dat onderzoek van de bewaargevers conform de geldende virologische protocollen en standpunten zijn.

Artikel 2 - Duur overeenkomst

1. De overeenkomst wordt aangegaan in het kader van een fertiliteitsbehandeling en eindigt van rechtswege op het moment dat sprake is van einde van de behandeling, maar in ieder geval na verloop van vijf jaren te rekenen vanaf de datum van opslag zoals vermeld in artikel 1.1 van deze overeenkomst. Het ziekenhuis bepaalt wanneer sprake is van einde van de behandeling. 2. Na verstrijken van de duur van de overeenkomst stelt het ziekenhuis de bewaargevers schriftelijk in de gelegenheid om binnen 3 maanden aan te geven of de (overgebleven)embryo’s moeten worden afgegeven aan een op grond van wet- en regelgeving tot handelingen met embryo’s bevoegde andere instelling binnen de Europese Unie voor verdere bewaarneming/behandeling of dat zij de embryo’s ter beschikking willen stellen voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek. Indien de bewaargevers van deze gelegenheid geen gebruik maken of binnen 3 maanden niet reageren op de uitnodiging van het ziekenhuis om hun wens ten aanzien van de embryo’s kenbaar te maken, zal het ziekenhuis overgaan tot het ontdooien van de embryo’s tot stilstand. 3. Jaarlijks zullen de bewaargevers gevraagd worden de overeenkomst schriftelijk te bevestigen.

Artikel 3 - Terugplaatsing

Terugplaatsing van de embryo’s kan uitsluitend plaatsvinden met toestemming van beide bewaargevers.

Artikel 4 - Beëindiging (geformaliseerde) relatie

1. Bewaargevers zijn verplicht het ziekenhuis van de beëindiging van hun relatie onverwijld schriftelijk in kennis te stellen en, voor zover sprake was van een geformaliseerde relatie, het ziekenhuis in het bezit te stellen van een formeel bewijs van de beëindiging van de relatie. 2. Bij het beëindigen van de relatie tussen bewaargevers eindigt deze overeenkomst van rechtswege en zal het ziekenhuis binnen drie maanden na beëindiging van de overeenkomst de embryo’s ontdooien, tenzij door beide bewaargevers toestemming is gegeven voor het gebruik van de embryo’s voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek.

Artikel 5 - Tussentijdse opzegging

1. Opzegging door bewaargevers Bewaargevers zijn te allen tijde bevoegd om deze overeenkomst op te zeggen bij aangetekende brief aan het adres zoals aan de voorzijde vermeld. Na beëindiging door opzegging stelt het ziekenhuis de bewaargevers in de gelegenheid om binnen 3 maanden schriftelijk aan te geven dat de in bewaring gegeven embryo’s: a. moeten worden afgegeven aan een op grond van wet- en regelgeving tot handelingen met embryo’s bevoegde andere instelling binnen de Europese Unie voor verdere bewaarneming/behandeling b. kunnen worden gebruikt voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek; c. moeten worden ontdooid tot stilstand. 2. Opzegging door het ziekenhuis Het ziekenhuis is bevoegd eenzijdig met inachtneming van een opzegtermijn van 3 maanden de overeenkomst schriftelijk – per aangetekende brief – op te zeggen indien: a. bewaargevers weigeren de eventueel in rekening gebrachte kosten verbonden aan de bewaarneming te voldoen, na daartoe eenmaal schriftelijk bij aangetekende brief te zijn aangemaand door het ziekenhuis; b. de vrouw de door de beroepsgroep vastgestelde maximumleeftijd heeft bereikt voor het ondergaan van een terugplaatsing. Bij opzegging stelt het ziekenhuis de bewaargevers in de gelegenheid om binnen 3 maanden schriftelijk kenbaar te maken welke van de in het eerste lid van dit artikel genoemde bestemmingen aan de embryo’s moet worden gegeven. Indien de bewaargevers van deze gelegenheid geen gebruik maken of binnen 3 maanden niet reageren op de uitnodiging van het ziekenhuis om hun wens ten aanzien van de embryo’s kenbaar te maken, zal het ziekenhuis overgaan tot het ontdooien van de embryo’s tot stilstand.

Artikel 6 - Overlijden

1. Bij het overlijden van één van de bewaargevers eindigt deze overeenkomst van rechtswege en zal het ziekenhuis binnen drie maanden na beëindiging van de overeenkomst de opgeslagen embryo’s ontdooien tot stilstand, tenzij door deze bewaargever een wilsbeschikking is afgegeven voor gebruik van de embryo’s na overlijden voor het bewerkstelligen van een zwangerschap ten behoeve van de nog levende bewaargever, dan wel toestemming is gegeven voor het gebruik van de embryo’s voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek. 2. Na het overlijden van één van de bewaargevers hebben erfgenamen geen beschikkingsmacht of zeggenschap over de opgeslagen embryo’s.

Artikel 7 - Adresgegevens bewaargevers

1. Bewaargevers zijn verplicht om in geval van verhuizing gedurende de looptijd van de overeenkomst per aangetekende brief een verhuisbericht met nieuw adres te sturen aan het aan de voorzijde vermelde adres. 2. Het ziekenhuis is verplicht om correspondentie uit hoofde van deze overeenkomst te richten aan het adres van de bewaargevers zoals vermeld in deze overeenkomst, tenzij bewaargevers een nieuw adres aan het ziekenhuis hebben kenbaar gemaakt. Het ziekenhuis heeft geen onderzoeksverplichting naar de woon- of verblijfplaats van de bewaargevers. 3. Indien bewaargevers niet aan de verplichting zoals vermeld in lid 1 van dit artikel voldoen en het ziekenhuis constateert dat de bij het ziekenhuis bekende adresgegevens niet meer correct zijn zal het ziekenhuis ten aanzien van de embryo’s handelen als in de situatie van overlijden van (één van) de bewaargevers. Artikel 6 is van overeenkomstige toepassing.

Artikel 8 - Aansprakelijkheid

1. Het ziekenhuis draagt zorg voor een zorgvuldige wijze van bewaren van de embryo’s met inachtneming van de stand van de wetenschap. De bewaargevers zijn zich er van bewust dat het proces van invriezen en/of opslag, buiten de schuld van het ziekenhuis en ondanks de nodige kwaliteitsmaatregelen, kan leiden tot kwaliteitsverlies van de embryo’s. Bewaargevers aanvaarden het risico dat de staat waarin de embryo’s zich bevinden aan het begin van de overeenkomst kan verschillen van de staat waarin de embryo’s zich bevinden aan het einde van de overeenkomst. 2. Het ziekenhuis is jegens bewaargevers niet aansprakelijk voor schade toegebracht aan de embryo’s of voor het verloren gaan van de embryo’s dan wel voor schade die voortvloeit uit een schending van de persoonlijkheidsrechten van bewaargevers, op welke wijze dan ook veroorzaakt, tenzij sprake is van opzet of grove schuld van het ziekenhuis. 3. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor kwaliteitsverlies of het verloren gaan of beschadigen van embryo’s door oorzaken gelegen in de sfeer van overmacht, zoals technische tekortkomingen van de gebruikte apparatuur of oorzaken van buitenaf zoals brand, inbraak en diefstal.

Artikel 9 - Kosten

Het ziekenhuis kan bij bewaargevers een bedrag in rekening brengen voor (een deel van) de kosten van het invriezen/ bewaarloon en administratie, die mogelijk niet zijn te verhalen op de verzekering. De hoogte van de bedragen worden zonodig door het ziekenhuis vastgesteld. Bij tussentijds opzeggen van de overeenkomst is geen restitutie mogelijk.

Artikel 10 - Overige bepalingen

1. Op deze overeenkomst is Nederlands Recht van toepassing. 2. Voor de toepassing van alle artikelen van deze overeenkomst geldt dat dit altijd gebonden is aan de op dat moment geldende weten regelgeving en het geldende beleid van het ziekenhuis en hiermee niet in strijd mag zijn. 3. In gevallen waarin deze overeenkomst niet voorziet beslist de Raad van Bestuur van het ziekenhuis.

31

Overzicht afspraken IVF- | ICSI- | PESA- | TESE behandeling Datum:

***-2015

eerste dag menstruatie.

***-2015

start pil t/m ***-2015. LET OP!! Geen stopweek!!

In de cyclus, voorafgaande aan de IVF / ICSI / PESA / TESE-behandeling, mag u NIET zwanger worden. Indien u GEEN pil gebruikt, deze gehele cyclus anticonceptie in de vorm van condooms gebruiken.

***-2015

start Decapeptyl 1-maal daags 1 spuitje tussen 16.00 – 24.00 uur op een vast tijdstip.

***-2015

start *** EH Gonal F 1-maal daags injecteren tussen 16.00 - 24.00 uur op een vast tijdstip.



Doorgaan Decapeptyl op hetzelfde tijdstip.

Tijdens het gebruik van Decapeptyl gaat u menstrueren en mag u op bovenstaande datum starten met Gonal F. Indien u niet bent gaan menstrueren tijdens het gebruik van Decapeptyl start u nog niet met Gonal F, maar neemt u contact op met het telefonisch spreekuur van de verpleegkundige. Op werkdagen tussen 08.00 - 09.00 uur en van 14.00 - 15.30 uur, tel. 024 - 3614788 (keuze 1, keuze 3). (Wanneer u Lucrin gebruikt zult u geen menstruatie krijgen tijdens het gebruik van Decapeptyl).

***-2015

*** uur uitgangsechoscopie en

***-2015

*** uur echoscopie op de IVF-afdeling.

Telefonisch spreekuur verpleegkundigen: 024 - 361 47 88 (keuze 1, keuze 3)

•

Op werkdagen:

08.00 - 09.00 uur (voor verpleegkundige en medische vragen) en van 14.00 - 15.30 uur (voor het doorgeven van uitslag behandeling)

•

In het weekend:

08.00 - 08.30 uur (alleen voor spoed).

Aanmeldingen:

024 - 361 47 88 (keuze 1, keuze 4)

•

08.30 - 11.00 uur.

Op werkdagen:

Afspraken polikliniek of afspraken zaadonderzoek: 024 - 361 47 88 (keuze 1, keuze 2)

•

Op werkdagen:

08.30 - 12.00 uur.

RadboudApotheek (poliklinisch): 024 - 361 91 91 U kunt 24 uur per dag terecht in de Radboudapotheek voor alle medicatie (standaard op voorraad) en advies hierover. Deze apotheek bevindt zich rechts naast de hoofdingang, route 459.

32

04-2015-2780

Adres IVF afdeling/Polikliniek Verloskunde en Gynaecologie Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 782 -> 859 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 791 Secretariaat IVF Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact Website: www.radboudumc.nl/patientenzorg/afdelingen/ verloskunde_en_gynaecologie

Radboud universitair medisch centrum