-A Band Is Born-
een muzikale schoolvoorstelling voor de bovenbouw van het basisonderwijs Lesbrief
0
Inhoud Blz. 1 Blz. 2 Blz. 3 Blz 4 Blz 5 Blz 6 Blz 7 Blz 8 Blz. 9 Blz 10 Blz. 11 Blz 12 Blz 13 Blz 14 Blz 15
Inleiding “A Band Is Born” het verhaal Inhoud cd en “Wij zijn klein begonnen, Tekst “Wij zijn klein begonnen” en opdracht. Enkele vragen Tekst “Oké, ik doe mee” Beschrijving en bouwtekening mirliton luchtgitaarspelen Luchtdrummen “ De beste detective” en sample-spel Tekst “ De beste detective van Nederland” Tekst “ Nog nooit zo verliefd geweest” Punk en opdracht Tekst “ Helemaal niet bang” Tekst “ Onetwothree”
Muziek en tekst van de liedjes zijn van Mattie Poels en Michiel Pos Arrangementen : MIM
1
Inleiding Dit is de lesbrief bij de voorstelling “A Band Is Born”. De spelers zijn Mattie Poels, Inigo Grimbergen en Michiel Pos
(
)
De voorstelling bevat veel popmuziek . Inigo is de drummer maar gaat ook een rap niet uit de weg. Mattie zingt en zorgt voor de mooie keyboardgeluiden. Michiel zingt ook, speelt op de gitaar en is bovendien vaardig op een aantal blaasinstrumenten zoals saxofoon en fluit. De lesbrief volgt in grote lijnen het verhaal. Een aantal onderdelen van het verhaal zijn in activiteiten opgenomen, die in de klas kunnen worden gedaan. We vinden het van belang dat de leerlingen in ieder geval de refreinen van de liedjes kennen. Ook het fabriceren van de mirlitons en het leren bespelen daarvan
heeft een grote toegevoegde waarde voor dat onderdeel.
Aanleren van de liedjes Dit kan simpelweg gebeuren door de cd een aantal malen in de klas te draaien. Als de leerlingen de vocale versie kunnen meezingen kan de instrumentale versie gebruikt worden om het lied te ‘verinnerlijken’ Achterin de lesbrief zijn van enkele liedjes de teksten nog een keer afgedrukt onder de melodielijn. Voor de musicerende docent zijn tevens de gitaarakkoorden vermeld.
2
“A Band Is Born” het verhaal Mattie, Inigo en Michiel zijn al heel lang vrienden van elkaar. Voordat ze ze op de kleuterschool zaten waren ze al met muziek bezig. Mattie speelde op een speelgoedpiano, Inigo speelde met pollepels op alles wat los en vast zat en Michiel kon al snel overweg met de ukelele. Op school waren ze altijd bezig met muziek. Ze leerden om mirlitons te maken en ontdekten dat je daar heel gemakkelijk allerlei melodieën op kan spelen. Later leren ze spelen op “echte” instrumenten. Mattie kiest, na wat aarzelingen, voor de piano Inigo gaat drummen en Michiel leert gitaarspelen. Met z’n drieën vormen ze een band, die ze “1to3” noemen . De liedjes die ze spelen gaan over dingen die ze meemaken en over hun gedachten, dromen en verliefdheden. Behalve muzikant wilde Inigo ook wel detective worden. Hij rapt daarover in “Ik ben de beste detective van Nederland”. En Mattie snoefde altijd dat hij nergens bang voor was. Je hoort dat in “Helemaal niet bang” Michiel werd verliefd op een meisje in de klas. Hij zingt daarover en brengt haar zelfs een serenade op zijn Spaanse gitaar. Verschillende muziekstijlen worden gebruikt: punk, rap, pop en nog meer. De liedjes zijn te horen tijdens het schoolconcert en vormen de rode draad in een muzikaal verhaal over een band in oprichting. In het programma komen zeven speciaal voor dit schoolconcert geschreven liedjes voor die allemaal op cd staan, zowel de vocale als de instrumentale versie. Behalve de liedjes van de voorstelling staan er ook nog een paar muziekfragmenten op de cd zoals een snelcursus drummen enz.
Inhoud cd 1 2 3 4 5 6 7 8
4 10 11 12 13 14 15 16
Wij zijn klein begonnen Oké ik doe mee Mirlitonlied De beste detective van Nederland Nog nooit zo verliefd geweest Helemaal niet bang Onetwothree Wij zijn klein begonnen (karaoke versie) Oké ik doe mee id De beste detective van Nederland id. Nog nooit zo verliefd geweest id. Helemaal niet bang id. Onetwothree id Een snelcursus (lucht)drummen Luchtdrummen Pots and Pans
3
Het liedje ‘Wij zijn klein begonnen’ omvat het verhaal van “A Band Is Born” in een notendop. Het nummer begint met Mattie die zichzelf op een speelgoedpianootje begeleid. Dit instrumentje is eigenlijk antiek want de speelgoedpiano’s zijn tegenwoordig allemaal elektronisch. Michiel speelt op een ukelele een viersnarig klein model gitaar.Het instrument komt van oorsprong van de Zuidzee eilanden zoals Hawaï en Honoloeloe
Veel drummers zijn net als Inigo begonnen met het slaan op het keukengerei.Eigenlijk is elk voorwerp geschikt om te dienen als slagwerkinstrument.De leerkracht kan in een klassengesprek vragen wie er wel eens op zo’n ‘onofficieel’ instrument speelt.Ook het ritmisch tikken op de tafel of “beatboxen”kan muziekmaken worden genoemd Sommigen zijn daar heel bedreven in. Opdracht: laat de leerlingen zelf een slagwerkinstrument ontwerpen. Alles kan gebruikt worden een oude ketel, flessen, een straatklinker. Deze’ instrumenten’ worden in een hoek van de klas opgesteld en met stokjes, lepels of wat dan ook bespeeld. Per groep wordt afgesproken wie er op wat speelt en er wordt een begin en een eind bedacht. Daartussenin wordt geïmproviseerd.Bij dit improviseren wordt heel goed op elkaar gelet en wordt er zo min mogelijk tegelijk gespeeld.Een enkele tik is goed maar een wat langer (vrij) ritme ook. Laat de leerlingen een naam bedenken voor hun stuk bv.”Nacht in de spookkelder” of “Een zomerdag wordt ruw verstoord”Als inspiratie staat er een klein voorbeeldje op de cd (“Pots and Pans”)
4
Wij zijn klein begonnen Een hele tijd geleden ik was een jaar of acht Ik zat maar wat te gapen weet je wat ik dacht Misschien dat er op zolder wat speelgoed ligt of zo Ik vond toen in een koffer deze speelgoedpiano Refr: Ik ben klein begonnen en’t maakt helemaal niet uit Op wat voor instrument je speelt want alles maakt geluid Een speelgoed keyboard twee touwtjes als gitaar Sla op potten en op pannen en m’n drumstel dat is klaar Mijn vader was een zeeman voer op de grote zee En altijd als hij thuiskwam nam hij cadeautjes mee Eens dacht ik dat hij toch misschien mij vergeten was Maar hij haalde toen een klein pakje uit zijn jas Refr: Om te drummen nam ik vaak twee lepels uit de la “Maak toch niet zo’n herrie” mopperde mijn ma Want ik sloeg toen echt op alles op de tafel en de muur Ik trommelde zelfs op de zadels van de fietsen in de schuur Refr :
.
5
Het tweede liedje van de voorstelling is “Oké ik doe mee” In dit nummer stellen de jongens van de band zich voor Het is de bedoeling dat de leerlingen het refrein kunnen meezingen.
Enkele vragen voor de leerlingen: Wat voor muziekstijl heeft dit lied ? Antwoord: rockmuziek ( niet te verwarren met rock’n roll) Ken je nog meer rockliedjes en/of rockbands ? Antwoord: Bv.”Counting Crows”of “Kane” maar ook een Nederlandstalige rockband als “de Dijk” is natuurlijk goed Welke instrumenten hoor je in dit liedje ? Antwoord: drums,bas,elektrische gitaar en keyboard
6
Oké, ik doe mee Dag kids ik ben Mattie,ik zing met een zachte ‘g’ Zo doen ze in het zuiden maar daar zit ik echt niet mee Want zo’n ‘g’ klinkt niet lekker en ik krijg een zere keel Ik zing ik de ‘g’ zachtjes en hou mijn keeltje heel ik speel op het keyboard En dat doe ik reuze snel Ik speel sneller dan mijn schaduw Nou dat merk je nog wel Refr: Oké, ik doe mee, wat een supercool idee, Om te zingen in een band, Te spelen op een instrument, Oké, ik doe mee, wat een supercool idee, Blijf niet zitten op je krent, En ga spelen in een band, En ik ben Inigo ik hou van de kleur groen Ik hou heel veel van bietjes en van gekke dingen doen Als het moet dan sta ik uren op één been Vraag mij wat te drummen dan doe ik dat meteen Dit zijn de stokken Ik sla d’er mee op los Krijg met mij geen ruzie Want dan ben je de klos Refr: Hoi ik ben Michiel en ik weet wel wat ik wil Soms dan wil ik rennen en soms dan sta ik stil En ik pak een instrument telkens als ik me verveel Dat is nu de reden dat ik er zoveel speel Speel op de saxofoon Speel op de fluit En op mijn gitaar Speel ik iedereen eruit Refr 2x :
7
De Mirliton De mirliton is al een eeuwenoud instrument. Het bestond uit een holle houten pijp met een gat waarover een dun stuk varkensblaas was gespannen. Het geluid ontstaat door aan één kant van de pijp te neuriën. De geluidstrillingen doen de varkensblaas trillen en ‘verscheuren’ als het ware het stemgeluid. De mirliton is verwant aan de kazoe die gebruikt werd door artiesten als Bob Dylan. Het materiaal van de mirliton die wij gaan maken is pvc. 1
Zaag met een ijzerzaagje een stuk pvc electriciteitspijp van 12 cm
2 Op 5 cm van één van de kanten wordt een gat geboord van 10 mm Dit gat kan ook met een hete soldeerbout gebrand worden. 3. Rond het gat smeren we een beetje lijm bv Velpon of Bison kit 5
Span nu tot slot een stukje van een heel dun plastic zakje ( de groentenzakjes van Albert Hein zijn de beste) over het gat heen en druk het vast in de lijm.
12 centimeter
5 cm mondgat ±1 cm Over het mondgat wordt een dun stukje plastic gespannen Het geluid van de mirliton ontstaat door aan de korte kant van de pvc buis te neuriën (hummen). Het geluid is optimaal bij het gebruik van de zgn. kopstem.Alle melodietjes kunnen op deze manier ‘gespeeld’ worden. De wat meer experimenteel georiënteerde leerkracht zou met de leerlingen wat kunnen improviseren bv. door middel van een vraag- en antwoordspel. Oefen eerst droog en speel daarna de melodie van het mirlitonlied die op de cd staat.
Van de leerlingen wordt verwacht dat ze de mirlitons meenemen naar de voorstelling.
8
Luchtgitaarspelen Een luchtgitaar is een instrument dat voor de meeste mensen ,behalve de eigenaar ,niet met het blote oog zichtbaar is: ze is volledig uit lucht gemaakt maar daarom niet minder echt. Iedere muziekliefhebber heeft, onder begeleiding van zijn lievelings-cd ,ooit wel voor de spiegel in de badkamer gestaan en zich ingebeeld dat hij of zij zich voor een uitzinnige menigte de ziel uit het lijf soleert. Tot voor kort was dit een hobby die veelal achter gesloten deuren beoefend werd, maar sedert enkele jaren krijgt de ambitieuze luchtgitarist de kans zijn kunnen te bewijzen op een echt podium en vooral, voor een echt publiek. De Nederlandse kampioenschappen vinden na de provinciale voorronden plaats in Paradiso in Amsterdam.De winnaar doet mee aan het wereldkampioenschap in Finland. Zie ook : www.luchtgitaar.nl
9
Luchtdrummen Het wereldkampioenschap luchtdrummen bestaat (nog) niet.Toch is het vrijwel zeker dat ook met luchtdrummen veel mensen bezig zijn. Het vereist meer techniek dan luchtgitaarspelen, immers alle ledematen, armen èn benen doen nu mee. De bassdrum voor de rechtervoet en de hihat voor de linker. De linkerhand slaat op de snaredrum en de rechter kruist over de linkerarm heen om de hihat te bedienen. De korte drumcursus op de cd zal één en ander verduidelijken. De leerlingen gaan oefenen en proberen de drumsolo die Inigo op de cd speelt mee te spelen.. Na enige oefening gaat dat beslist resultaat opleveren. De liedjes op de cd kunnen nu behalve gezongen ook ‘gespeeld’ worden. Wijs een drummer,een basgitarist, gitarist en een keyboardspeler aan en laat ze met de zanggroep meespelen. Drumbreaks en gitaarsolo’s worden nu opgemerkt en dit zal leiden tot een beter begrip van de structuur van de liedjes .Afgezien van deze didactisch-pedagogische waarde is luchtmuziek maken gewoon leuk.
10
“De beste detective van Nederland”. In dit nummer laat Inigo het drumstel even voor wat het is en beperkt zich tot de rap. De drumgeluiden komen deze keer ‘uit een doosje’. Het zijn nu vooral zgn. samples die de begeleiding vormen Een sample is een digitaal opgenomen geluidsfragment dat via een keyboard weer afgespeeld kan worden. Zo kan men via de toetsen echte drumgeluiden laten klinken, maar ook hele strijkorkesten en zelfs menselijke stemmen……
Sample-spel Tien leerlingen bedenken allemaal een geluid bv een loeiende koe,gesnurk en een ding-dong deurbel. Het geluid moet kort zijn. De leerlingen staan in een rij. Er is van tevoren een keyboardspeler gekozen.Deze wijst de gesampelde leerlingen aan. De aangewezen leerlingen laten hun geluid horen. Het effect is optimaal als de keyboardspeler vlot speelt. Ook kunnen meerdere leerlingen tegelijk worden aangewezen. Op deze manier wordt al gauw een aardig klankspel gecreëerd. Variatie: Er word een aantal van 1 t/m 10 genummerde toetsen op het bord getekend. De ‘samples’ worden ook genummerd en laten hun geluid horen als hun toets wordt bespeeld. Vraag: Welk niet gesampeld blaasinstrument hoor je in “De beste detective van Nederland en welk bekend thema wordt er gespeeld”?. Antw: de saxofoon Pink Panther
11
De beste detective van Nederland Zeg waar was je zaterdag om zeven over twee Zat je bij de Hema of bij de V en D Liep je rond of fietste je op je nieuwe fiets Of skate je net een rondje om de kerk of zoiets Ik ben de detective en ik leid het onderzoek Alles schrijf ik op in mijn alibiboek Alles moet ik weten dus ik voel je aan de tand Want ik ben de beste speurder van Nederland Refr: Kijk eens wie daar gaat (ik ben de beste speurder) Zijn vergrootglas steeds paraat (de allerbeste speurder) Hij houdt de misdaad van de straat (ik ben de beste speurder Er is niets wat hem ontgaat (de allerbeste speurder) Zeg die grote vlek daar op je goeie goed Is dat rooie verf of is ‘t misschien toch bloed Je vind het toch niet erg als ik daar eventjes naar kijk Want als het bloed is nou dan is er ook een lijk Wat zeg je sneed je gister bij het schillen in je hand ? Ik val nu toch wel echt een heel klein beetje door de mand De oplossing komt uit een onverwachte hoek Maar ik ga gauw weer door naar het volgend onderzoek Refr: Niets nee helemaal niets ontsnapt er aan mijn scherpe blik Er is geen boef te vinden die slimmer is dan ik En wil je het toch proberen nou dan is dat jouw keus Je wint het toch niet van me ik ben de beste speurneus Is er ingebroken en ben jij je spullen kwijt Alles los ik op dat is een kwestie van tijd Met mijn lange jas en mijn vergrootglas in de hand Ik ben de Pink Panther van Nederland Refr:
12
Nog nooit zo verliefd geweest” is een liedje dat het op klassenavonden en schoolfeesten goed kan doen. De meisjes maken een vrouwelijke versie van de song.
Nog nooit zo verliefd geweest Zolang als ik het mij herinner Zit ze bij me in de klas Ze is me nooit echt opgevallen Nu zie’k haar eigenlijk pas Maar ik ben nog nooit zo verliefd geweest Als gisteren op het klassenfeest Zij dronk haar cola en zei “Wil je een slok van mij”? Ze stond zo heel lief lachend voor me Haar hoofd een beetje schuin En ik begon meteen te blozen Van mijn tenen tot mijn kruin Ik ben nog nooit zo verliefd geweest Als gisteren op het klassenfeest Nu zit ze weer voor me en doet Alsof ze me nooit heeft ontmoet Ik voel mij een stoere bink Mijn antwoord steeds paraat Maar ik ben een echte sukkel Als het om meisjes gaat Ik ben nog nooit zo verliefd geweest Als gisteren op het klassenfeest Nu zit ze weer voor me en doet Alsof ze me nooit heeft ontmoet Ik zou haar wel iets willen zeggen Maar dat kan ik niet goed Ik wou dat iemand kon vertellen Hoe het verder moet Ik ben nog nooit zo verliefd geweest Als gisteren op het klassenfeest Maar hoe vertel ik haar nou dat ik van haar…………
13
“Helemaal niet bang” wordt door de grootste branieschoppers van de klas goed ingestudeerd. Ze zingen om en om de coupletten en de klas zingt de refreinen. De stijl van dit lied is punk, een muziekstroming uit de tachtiger jaren. Het kenmerkte zich door de ruwe, ongepolijste manier van zingen en spelen. De kleding van de punkers was meestal zwart. Ook de hanenkammen, afgekeken van de indianen, komen uit die periode. Een bekende punkband was “Johnny Rotten and the Sex Pistols”
Opdracht: Laat een opstel schrijven over de punkperiode. Er is op internet genoeg over te vinden.
14
Helemaal niet bang Eens toen ik op een schip zat Riep de kapitein:” alle hens aan dek” Hij zei dat een orkaan ons op de lip zat En daarna werd hij een beetje gek Ik heb het bevel toen overgenomen De golven waren werkelijk huizenhoog Aan een schipbreuk was niet te ontkomen Geen redden aan en alle hoop vervloog Maar ik was helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen altijd heel goed in bedwang Maar ik was helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen altijd in bedwang Laatst ging ik een stukje vliegen In een vliegtuig heel hoog door de lucht Als ik zei “t’was leuk” dan zou ik liegen Want deze reis werd een rampenvlucht Ik zag de piloot plotseling binnenkomen Lijkbleek er kwam gerochel uit zijn mond Ik heb de stuurknuppel toen ter hand genomen En ik zette het vliegtuig aan de grond Maar ik was helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen- altijd heel goed in bedwang En ik was helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen- altijd in bedwang In de dierentuin was de leeuw ontsnapt door het open hek Maar ik was heel dapper en ik lokte hem terug met een broodje spek Maar ik was helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen- altijd heel goed in bedwang Want ik ben helemaal niet bang Helemaal niet bang Ik heb mijn zenuwen- altijd in bedwang
15
Het laatste liedje in de show heet ‘ Onetwothree’.Het is een song, gemaakt om een hit te worden. Het heeft een pakkend refrein en stevige coupletten. Als je goed let op de Engelse tekst van het refrein zie je dat het onzin is. Er zijn zomaar wat rijmwoorden bij elkaar gesprokkeld en in goedlopende nonsenszinnen gezet.Hits gaan vaak zo : het heeft een refrein dat in het gehoor blijft zitten maar in feite niets betekent. De rijmwoorden hebben vaak vaak ‘ie’ of ‘oe’klanken aan het eind.
Opdracht : Laat de leerlingen zelf een onzin-refrein in het Engels bedenken. Woorden als you, too, true, blue en(how do you) do kunnen daarin verwerkt worden.Een groepje met een zelfbedachte tekst wordt uitgenodigd om dat aan het eind van het schoolconcert ten gehore te brengen.Ook ingestudeerde dansjes kunnen worden uitgevoerd
Onetwothree Elke dag naar school door weer en wind Dat is zwaar omdat je’t huiswerk niks vind Maar een beetje Engels dat is helemaal niet shit Want schrijf je tekst in ‘t ‘Engels en je hebt zó een hit Refr : One two three I’d like to have another cup of tea I have to tell you that I Want to be In the sea You and me We will stay together (2x) Elke dag naar school ik haat die boeken Als je denkt wat heb ik op school te zoeken Waarom moeten ze me toch steeds met rekenen kwellen Maar het is wel handig als je zelf je geld kan tellen Refr :
16
