Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar Onno van Hilten 27 maart 2013 Seminar Vergrijzing, zorgvraag en zorgkosten
Exploderende zorgkosten? (1985=100) 450 400
Gehele zorg 350 300
Gezondheidszorg
250
Welzijnszorg
200
Constante prijzen (gehele zorg)
150
Per capita, constante prijzen (gehele zorg)
100
Als percentage van BBP
50
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
2009
2007
2005
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
1985
0
(Gezonde) levensverwachting bij geboorte, in jaren 85 80
75 70 65 60 55
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Levensverwachting Mannen Levensverwachting Vrouwen LV in als goed ervaren gezondheid Mannen LV in als goed ervaren gezondheid Vrouwen
Waarom stijgt het zorgvolume per capita?
• andere samenstelling bevolking? Bij gegeven samenstelling bevolking: • Meer personen met zorg? • Meer zorg per persoon?
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar 90 jaar of ouder
85 tot 90 jaar
80 tot 85 jaar
75 tot 80 jaar
70 tot 75 jaar
65 tot 70 jaar
60 tot 65 jaar
55 tot 60 jaar
50 tot 55 jaar
45 tot 50 jaar
40 tot 45 jaar
35 tot 40 jaar
30 tot 35 jaar
25 tot 30 jaar
20 tot 25 jaar
15 tot 20 jaar
10 tot 15 jaar
5 tot 10 jaar
1 tot 5 jaar
0 jaar
1400 1200 1000 800 600 400 200 0 0 jaar 1 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 tot 20 jaar 20 tot 25 jaar 25 tot 30 jaar 30 tot 35 jaar 35 tot 40 jaar 40 tot 45 jaar 45 tot 50 jaar 50 tot 55 jaar 55 tot 60 jaar 60 tot 65 jaar 65 tot 70 jaar 70 tot 75 jaar 75 tot 80 jaar 80 tot 85 jaar 85 tot 90 jaar 90 jaar of…
Invloed van leeftijdsopbouw
Leeftijdsopbouw bevolking, *1000
1985
2010
Gemiddelde Zvw-kosten per persoon, euro, 2010
6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
Zorgkosten basisverzekering 1 000 euro per persoon 6 5 4 3 2 1 0 0
5-9
15-19
25-29
35-39
45-49
55-59
65-69
75-79
85-89 leeftijd
Bron: CBS
Autochtoon
Niet-westerse allochtoon
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Veranderde samenstelling van de bevolking • Als de leeftijdsopbouw van de bevolking in 2010 hetzelfde zou zijn als in 1985, dan…. • Kosten basisverzekering in 2010 zo’n 10% lager • Kosten ouderenzorg in 2010 zo’n 23% lager
Conclusie: andere samenstelling verklaart maar een beperkt deel van de groei van de zorgkosten Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Waarom stijgt het zorgvolume per capita?
• andere samenstelling bevolking? Bij gegeven samenstelling bevolking: • Meer personen met zorg? • Meer zorg per persoon?
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Meer mensen met zorggebruik? 1985
2009
Huisarts
71,9
73,9
Tandarts
67,2
78,6
Fysiotherapeut
9,7
20,5
Medicijngebruik
28,1
40
Percentage personen met minimaal 1 contact met betreffende zorgverlener in afgelopen jaar / met gebruik van voorgeschreven medicijnen in afgelopen 14 dagen Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Toename medicijngebruik Percentage personen met gebruik voorgeschreven medicijnen (afgelopen 14 dagen) 1984
2009
0-64 jaar
25,5
35,6
65-79 jaar
66,2
80,4
80 jaar en ouder
74,1
88,7
Aantal voorgeschreven medicijngroepen per persoon (afgelopen 14 dagen) 1984
2009
12-64 jaar
1,3
1,55
65-79 jaar
1,66
1,99
80 jaar en ouder
1,81
2,04
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Ziekenhuisopnamen per 10.000 inwoners 1400
1200 1000 800 600
400 200 0
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Dagopnamen Klinische opnamen
Groei ziekenhuiszorg 1995-2010 100%
80%
60%
40% Personen met één of meer opnamen 20%
0%
-20%
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Totaal aantal opnamen
Ziekenhuisopnamen, hart- en vaatziekten
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
AWBZ-Zorggebruik ouderen 1985
2010
Groei
Aantal 65-plussers (miljoen)
1,7
2,5
47%
Aantal 80-plussers (miljoen)
0,4
0,6
75%
Aantal bewoners V&V-huizen (duizend)
186
165
-11%
Aantal thuiszorgcliënten, 65+ (duizend)
303
485
60%
Totaal cliënten ouderenzorg, 65+ (duizend)
489
650
33%
Als percentage van aantal 65-plussers
28%
26%
Maar: • Gemiddeld aantal thuiszorguren pp met 23% gestegen sinds 2000 • Ook intramuraal wel degelijk volumegroei Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Conclusies • Zorgvolume per capita in afgelopen 25 jaar verdubbeld. • Vergrijzing verklaart maar beperkt deel. • Daarnaast: • Meer mensen met zorg (ziekenhuisopnamen, medicijngebruik, fysiotherapie) • Meer/betere zorg per persoon (ziekenhuiszorg, ouderenzorg) Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
Toetje: arbeidsinzet in de zorg Verzorging en welzijn 1985
2010
2010/1985
Werkzame personen
645
1315
2,0
Arbeidsjaren
488
924
1,9
Parttimefactor
0,76
0,70
58
90
Gewerkte uren 'per capita'
Zorggebruik en zorgkosten in de afgelopen 25 jaar
1,6
