ZORG VOOR JONGE SUÏCIDEPOGERS
In opdracht en met de steun van het Vlaams Ministerie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, samenwerking EZO en CGGSP www.zorgvoorsuicidepogers.be
1
VAN WAAR DIT PROJECT? Vlaams Ministerie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin, Vlaams Actieplan SP Suïcidepoging belangrijkste risicofactor voor suicide Organisatie Terreinwerking Zorg voor Suïcidepogers: pogers in het AZ, jonge pogers ook daarbuiten UGent Eenheid voor Zelfmoord Onderzoek KIPEO Pilootfase in Limburg 2011 Uitrollen in Vlaanderen
SUICIDES/SUICIDEPOGINGEN
EPIDEMIOLOGIE
BELANGRIJKSTE DOODSOORZAKEN (VLAANDEREN 2009) Leeftijd
Mannen
Vr o u w e n
Aangeboren afwijkingen Ongevallen privé-sfeer 1 1 v e r s c h i l l e n d e o o r z a ke n
Aangeboren afwijkingen Aangeboren afwijkingen niet ver voersongevallen
10-14
Ve r ke e r / s u ï c i d e
Suïcide
15-19
Ve r ke e r / s u ï c i d e
Ve r ke e r / s u ï c i d e
2 0 - 24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 7 0 - 74 75-79 80-84
Ve r ke e r / s u ï c i d e Suïcide Suïcide Suïcide Suïcide Suïcide Longkanker Longkanker Longkanker Longkanker Longkanker Longkanker Ischemische hartziekten
Suïcide Suïcide Suïcide Suïcide B o r s t ka n ke r B o r s t ka n ke r B o r s t ka n ke r B o r s t ka n ke r B o r s t ka n ke r B o r s t ka n ke r Ischemische hartziekten Ischemische hartziekten Cerebrovasculaire aandoeningen Hartdecompensatie
0 1-4 5-9
> 85
Hartdecompensatie
Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
CIJFERS VLAANDEREN Suïcide • 1066 suïcides in 2010 (772 M, 294 V) • Algemeen meer mannen (72%) dan vrouwen (28%) Suïcidepoging • Minstens 10 000 pogingen per jaar • Bij jongeren minstens 3000 pogingen per jaar • Meer vrouwen (58%) dan mannen (42%)
Zorg voor Jonge Suïcidepogers
DOELSTELLINGEN
CGG Suïcidepreven tiewerking
PREVENTIESTRATEGIEËN EN ACTIES Bevorderen van detectie van jonge SP Ontwikkelen van een zorgpad : opvang en toeleiding naar vervolgzorg optimaliseren, vanaf eerste hulpverlener die in contact komt met de jongere.
KIPEO
Instrument voor Psychosociale evaluatie en Opvang van suïcidepogers (kinderen & Jongeren)
IPEO
KIPEO
Wat is het IPEO (volwassen SP)? Semigestructureerd interview voor personen die zich aanmelden op spoed na een suïcidepoging Empathische opvang Risico-inschatting Vervolgbehandeling/zorg Wordt gebruikt in 75% van de Vlaamse Ziekenhuizen Zeer tevreden met IPEO, maar aan te passen aan kinderen en adolescenten Ontwikkeling KIPEO
KIPEO 1 KIPEO 1 (verpleegkundige, arts, psychiater of psycholoog) • 2 onderdelen: 1. Anamnese: • Info bij aanmelding, SP onderbroken • Methode en ernst lichamelijk letsel • Sociodemografische informatie (geboortedatum, geslacht, woonsituatie, geboorteland van de biologische ouders en schoolsituatie) • Medicatie
KIPEO 1 VERVOLG 2. Huidige situatie: • Inschatting van emoties • Eerdere SP (frequentie, timing, methode, wie is op de hoogte, welke behandeling) • Automutilatie • Sociaal netwerk en steun (Reasons for Living Inventory for Adolescents1) • Aanwezigheid suïcidegedachten en -plannen • Toekomstbeeld/ Mate van hopeloosheid • Bereidheid tot verdere begeleiding 1 Osman
et al., 1998
KIPEO 2 Ingevuld door: (kinder)psychiater, (kinder)psycholoog. Verdere inschatting van risicofactoren en noden van de jongere. Ouders? KIPEO-O
SAMENVATTING EN ZORGTRAJECT Op basis van KIPEO 1, 2 en Ouder Probleemomschrijving: samenvatting van problemen en hulpvragen, zowel vanuit de jongere, zijn ouder(s) als hulpverlener. Risico-inschatting: samenvatting beschermende en risicofactoren Geadviseerd behandelplan Effectieve hulp: gerealiseerde behandeling, matchen Concrete behandelafspraken: snelle start en continuïteit Ouders, huisarts, andere zorgverstrekkers op de hoogte gebracht?
DATA REGISTRATIE •Opting out •Data elektronisch of op papier verzenden naar Ugent •Jaarlijkse analyse van de data + Berekening rates SP •Jaarverslag •Feedback aan deelnemende ziekenhuizen
WELKE SECTOREN WERKEN MEE?
TOELEIDERS
KIPEO 1 CGG
KIPEO 2 CGG
CLB
JAC, teleonthaal, zelfmoordlijn, jongerentelefoon
Jongerenwelzijn
K-dienst
VAPH /MPI
(Kinder)psycholoog
huisarts, hulpdiensten, leerlingbegeleiders, vertrouwenspersoon, ouders.
CAW
AZ (Kinder)psychiater
K-diensten
CONCLUSIES Het instrument KIPEO wordt positief onthaald, komt tegemoet aan de nood (systematisch, aangenaam, volledig...). Systematische werkwijze geeft steun, nauwelijks meer tijd dan gebruikelijke werkwijze, leidraad voor het bevragen van complexe problematiek. Jongeren en ouders voelen zich gehoord.
CONCLUSIES KIPEO wordt succesvol toegepast binnen zeer verschillende settings. Voor hulpverleners wordt het erg uiteenlopend zorgpad van jongeren duidelijker. Specifieke zorgpaden kunnen uitgetekend worden en bijgestuurd waar nodig. De communicatie bij doorverwijzing verloopt duidelijker aan de hand van het instrument KIPEO.
INFO / CONTACT Meer informatie kan u vinden op: www.zorgvoorsuicidepogers.be Indien u vragen heeft, of interesse in samenwerking, kan u steeds contact opnemen met: Wolters Mercedes Suïcidep rev en tiewerk er CGG Eclip s Kipeo Oost-Vlaand eren m.wo lters@cgg eclip s.b e 09/235.22.41
Rita Vanhove Suïcidep rev en tie CGG - Lo mm el Zorg voor Suïcid epog ers 011/54 23 62 18
