zijn

KRITISCH DENKEN In het Middelbaar Onderwijs vaardigheden die kinderen/jongeren moeten aangeleerd krijgen om constructieve & creatieve burgers te worden/zijn.

Waarom is les in KD nodig ? • • • • • • •

KD is onmisbaar in een rationele, democratische en sociale samenleving. Het is een wapen tegen totalitaire regimes (systemen), tegen censuur, index, boekverbrandingen, fatwa's. Er wordt zoveel onzin verspreid Onzin geloven = zich laten manipuleren of misbruiken Onzin geloven kan leiden tot racisme, homohaat, goeroes en sekten, beleggen in zeepbellen, geloof in waarzeggers en kwakzalvers, pyramide-oplichterij, MLM .. Vandaag is de grootste bron van onzin wel het internet, gevolgd door de media Het is een aanbeveling van de commissie Monard

Onzin is gevaarlijk: • “Ceux qui vous font croire des absurdités, peuvent vous faire commettre des atrocités.” – Voltaire . ( Geloof in absurditeiten kan tot gruwelijke daden leiden.) • "Le doute n'est pas une condition agréable, mais la certitude est absurde.“ —Voltaire Wetenschappelijk of Kritisch denken is eerder een METHODE dan KENNIS

Kritisch Denken voor Jongeren

prof. em. Willen Betz SKEPP

21/10/2010

Uiteindelijke leerdoelen en evaluatiecriteria KENNIS en VAARDIGHEDEN • Vooroordelen en subjectiviteit herkennen • Onderscheid maken tussen hoofdzaken en bijzaken • Onderscheid maken tussen relevante en irrelevante informatie. • Ken en maak het onderscheid tussen wel en niet verifieerbare beweringen • Redelijke criteria hanteren bij het beoordelen van informatie, Wat zijn betrouwbare bronnen van informatie ? • Bewijzen of tegenvoorbeelden zoeken bij een bewering • Jezelf vragen stellen over beweringen en conclusies, definities en bewijzen, meningen en overtuigingen • Tegenstellingen waarnemen • zelf naar antwoorden te zoeken • Kunnen Kritisch Surfen • Zorgvuldig en welbewust bepalen in welke mate je een bewering zult aanvaarden of verwerpen • drogredenen kunnen herkennen en beantwoorden ( http://mikz.net/txt/drogredenen.txt ) • Kennis: een aantal misleidingstruuks kennen ATTITUDES • willen en durven twijfelen en vragen stellen • Bereid zijn om je eigen standpunten, opvattingen en overtuigingen uit te leggen, te verdedigen en aan te passen • Bereid zijn van mening te veranderen op grond van bewijzen en argumenten • Durf zeggen “ik weet het niet” en “ik zoek het op” . Informatie verzamelen en kennis verwerven over een kwestie voordat je tot een oordeel komt • Alternatieve opvattingen overwegen • Wetenschap is niet zo moeilijk, kan fun en cool zijn !



21/10/2010

Weerstanden en Hinderpalen • mensen houden van zekerheden. • slechte gewoonten: “wat moet ik doen, wat moet ik weten” • Autoritair opgevoed, anti-autoritair denken werd ontmoedigd. • Ons onderwijs is soms dodelijk voor kritisch denken. • Afkeer van wetenschap gekregen. • Gemakzucht, zeker als ze het niet leuk vinden. • “Kritisch denken is nefast voor de creativiteit” • “ik vertrouw mijn intuïtie” • “skeptici zijn zo negatief !” • Mensen zijn selectief kritisch. • Conflict met sommige ouders en religies is te verwachten. • Zijn de leerkrachten er wel klaar voor ? Teaching the teachers first ! http://www.criticalthinking.org/resources/k12/TRK12-tactical-structural-recommendations.cfm



21/10/2010

PRAKTISCHE AANBEVELINGEN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig, dus interesse wekken en aanmoedigen Spelenderwijs, als spel en puzzels, uitdagingen zelf laten doen, ontdekken dat Wetenschap niet zo moeilijk is , kan fun en cool zijn ! Te mijden pedanterie: “geef me de 9 eigenschappen van kritisch denken” Leerdoelen en Oefeningen aangepast aan leeftijd Dialoog met voorbeelden: gelooft u dat? Bent u lichtgelovig ? Oefening: helderziend door kleur kiezen (wetten van het toeval) Oefening: geheugen van de roulette of dobbelsteen (wetten van toeval) schijnbaar wonder door eenvoudige goocheltruc. Daarna uitleggen hoe. Voorbeelden van Barnum statements (bijv adh van horoscoop) urban legends bespreken fragmenten uit zesde zintuig, en zie commentaren op skepp-forum Demonstratie kinesiologie en Bio-Stabil.(filmpje) principe van de blinde proef met controlegroep toepassen op eenvoudige dagelijkse vraag Socratische vraagstelling, met conclusie Intuïtie kan bedriegen Samenzweringstheorieen bespreken (chemtrails…). Mensen die het onmogelijke beloven: politiek, economisch, medisch... opzoeken op internet en beoordelen van geloofwaardigheid. Onbegrijpbare zinnen ontleden: bijv Lacan, Derrida, Maverick op forum...(impostures intellectuelles) Bezoek aan Illuseum (www.illuseum.be) Het lessenpakket van skepp (www.skepp.be)



21/10/2010

NUTTIGE WEBSITES

•

goed maar nogal academisch: http://www.leren.nl/cursus/leren_en_studeren/actief_leren/kritisch_denken.html

•

http://www.kritischdenken.nl/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1

•

http://www.youtube.com/watch?v=cp8Nnu43gi4

•

http://skepticalteacher.wordpress.com/2010/07/19/teacher-workshop-skepticism-in-the-classroom-at-theamazing-meeting-8/

•

Doe een goocheltruc http://www.suite101.com/content/childrens-books-teach-critical-thinking-skills-a265421

•

sterk aanbevolen: http://www.criticalthinking.org/

•

http://www.skeptic.com/junior_skeptic/get.html



21/10/2010

SKEPP Lessenpakket ( http://skepp.be/node/491 )

• Hoe zit het met je dagelijkse kennis? Is je beeld van de werkelijkheid ook echt de werkelijkheid? Of draag je enkele illusies mee? • Met dit lessenpakket kom je tot het besef dat nogal wat kennis berust op illusie of bedrog. Aan de hand van drie thema’s - wetenschap en bijgeloof, pseudo-wetenschappen en UFO’s - proberen we inzicht te verschaffen in de wetenschappelijke methodologie (toetsbaarheid van hypothesen), komen we in contact met de aard van de wetenschappelijke kennis en verwerven we inzicht in de principes van de denkeconomie, Het lessenpakket is ontworpen voor alle richtingen in de derde graad van ASO en TSO, en kan gebruikt worden in de opleidingsonderdelen wiskunde, natuurkunde, biologie, Nederlands, maatschappelijke ontwikkeling, zedenleer en filosofie. Het werd in 2002 met zorg samengesteld door Prof. Dr. Gustaaf Cornelis, wetenschapsfilosoof, Drs. Geerdt Magiels, bioloog en Prof. Dr. Wim Betz, arts. Je kan het vrij downloaden en verspreiden mits vermelden van de auteurs.



21/10/2010

zijn

Recommend Documents