Gebroken Hart Door Noek De titel zegt het al. “Gebroken Hart”. Iedereen weet waar het om gaat. Volgens mij weet iedereen wat het betekent. Het betekent natuurlijk niet dat je in het ziekenhuis opgenomen wordt en dat je een bypass operatie hebt moeten ondergaan. Maar het betekent wel dat je “lijdt” aan een “liefdes pijn”. Een systeem kent altijd twee kanten; de voordelen en de nadelen. Het hangt er van af hoe je de situatie aankijkt. Precies net als de “liefde”. Het lijkt heel mooi om van iemand te houden, om iemand voor je te hebben, om alles met hem/haar te delen, maar aan de andere kant wordt je ook teleurgesteld en boos. Bijvoorbeeld zij of hij doet niet precies zoals je het wilt. Sommige mensen zoeken het nog steeds bij iemand anders. Hij/zij zoekt de echte ware liefde voor zichzelf. Het hele leven maar blijven zoeken en zoeken. Aan en uit, aan en uit. De een kan dit geven, de ander kan dat geven, maar ik ben toch niet gelukkig. Dus ik zoek het maar verder. Tegenwoordig wordt het ook heel gemakkelijk gemaakt , je kunt iemand vinden via internet. Sommige mensen weten niet wat goed is of wat genoeg is, hij/zij blijft aan het zoeken en zoeken. Tot hun ware liefde gevonden wordt. Het is dus de vraag of hij/zij weet wat ware “liefde” is. Betekent de ware liefde dat zij/hij voldoet aan jouw wensen? Als je dat zo denkt, dan denk ik dat je maar moet stoppen met het zoeken, want dan vind je niemand. Het is altijd leuk om te testen, om jezelf af te vragen of je ook voor jezelf al je gehele leven jouw je eigen “zin” kan geven. Dat je alles precies krijgt zoals jij het hebben wilt en wanneer je het hebben wilt. Je antwoord zal waarschijnlijk “niet altijd” zijn. Als je jezelf “jouw zin” niet kan geven, moeten wij dan verwachten van een ander om dat wel te kunnen geven? Is dit een “liefde" of een “ego“ van de mens? Ik zal een voorbeeld geven; een vrouw is heel gelukkig in haar huwelijk. Op een dag geeft ze een koperen bruiloftsfeest samen met haar man en hun kinderen. Twaalf en een half jaar samen zijn. Het is natuurlijk heel bijzonder. Er zijn veel gasten aanwezig op die avond. De dag daarna heeft haar man het uitgemaakt. Hij wil scheiden. De reden hiervan is dat hij van iemand anders houdt en zijn leven verder met zijn vriendin wil delen en doorgaan. Het kwam natuurlijk keihard aan!!. Uiteindelijk weet zij wie de vriendin van haar man is. Die vrouw was ook aanwezig bij het huwelijksfeest. Zij schrok en haar leven werd op zijn kop gezet. Die vrouw (vriendin van haar man) blijkt al een paar jaar een relatie met haar man te hebben, zonder dat zij dat wist. Het is behoorlijk pijnlijk als je partner je verlaat voor iemand anders, vooral als hij/zij dat achter je rug om hebt gedaan. Pijn en gebroken was de vrouw. Wat er met haar gebeurd is kan ook gebeuren bij ons. Ik denk dat iedereen wel weet wat de “pijnlijke” kant van liefde is. “Gebroken Hart” kennen velen wel. Maar wie gaat dat repareren en hoe?
Wij zijn samen met anderen in deze wereld geboren. Elk land kent een wet om mensen met elkaar samen te kunnen laten leven, zonder elkaar veel pijn aan te doen. Elk “geloof” kent de basis om als een mens samen met anderen te kunnen leven. Het Boeddhisme kent 5 Sila. “Sila” betekent leefregels, voorschriften. “Sila” in het Boeddhisme betekent niet dat het “verbieden” is. Boeddha verbiedt niets. Boeddha wijst je alleen de weg. “Sila” betekent “het vermijden“ van. De vijf Sila leefregels zijn de volgende; 1) Zich onthouden van doden en geen opdracht geven tot doden aan levende wezens. 2) Zich onthouden van nemen wat niet is gegeven; niet stelen of roven, niet het bezit van anderen geweld aandoen. 3) Zich onthouden van seksueel wangedrag 4) Zich onthouden van leugens, niet liegen of misleidende woorden uiten. Af te zien van incorrect spreken. 5) Zich onthouden van alcohol, drugs en bedwelmende middelen; die kunnen leiden tot onoplettendheid. Als wij naar de vijf “Sila” leefregels kijken, dan weten we dat dit handelingen zijn op het gebied van lichaam, woorden en geest. Als iedereen probeert zich aan deze regels te houden, zullen we elkaar niet zo veel pijn aandoen. Voorbeeld hiervan; als wij eerlijk zijn tegen onze partners, zullen wij al een veel geruster hart hebben. Zeker wanneer je weet dat je partner te vertrouwen is en niet vreemd gaat. Zeker niet als hij altijd tegen je zegt dat hij zoveel van je houdt en dan meteen nadat hij een leuke vrouw die langs de weg staat te liften heeft ontmoet, dat hij voor haar stopt en haar meeneemt. Dan later zegt hij tegen zijn huidige vriendin dat hij helemaal “op” is. Eigenlijk is hij niet “op”, maar hij wil zijn energie bewaren om wat te gaan beginnen met die vrouw. Dit is ook een voorbeeld dat je zo maar elkaar pijn kunt doen, puur omdat je het wilt, puur omdat je te veel aan jezelf denkt, zonder te denken, te weten of je de anderen pijn zou doen. Is dit “liefde”‟of “bedrog”? De antwoorden van handelingen van mensen zullen we niet weten. Hij/zij zal altijd een verklaring hebben, die in hun eigen voordeel werkt. Dus het heeft ook geen zin om te weten waarom iemand zoiets doet. Ook als je weet waarom je partner zo iets doet, kun je er niet veel mee doen. Je hebt er niet veel aan. Hij/zij heeft je al verlaten. Hij/zij zal ook zijn eigen redenen hebben om te verklaren waarom hij/zij je heeft verlaten. Mensen proberen vaak om andere mensen en hun omgeving voor zich te winnen. Helaas is het vaak zo. Feitelijk is het zo; mensen kunnen liegen tegen anderen, maar ze kunnen niet tegen zichzelf liegen. Ze weten wel wat er fout is. Maar helaas kunnen sommige mensen hun verdedigings-mechanisme gebruiken om goedkeuring aan zichzelf te geven.
Uiteindelijk heb jij die “pijnlijke” ervaring. Wie kan je helpen? Hoe kan je het “gebroken hart” repareren? Wachten we dan op een prins/prinses op het witte paard die jouw pad kruist? Kunnen we die ook verwachten? Soms is het erg lief van anderen die tegen je zeggen; “achter de wolken schijnt de zon”. Het is ook wel zo, maar moet je dan gaan zitten wachten op de zon, of begint jouw gebroken hart te herstellen door het “hier en nu”. Ik weet vanuit mijn ervaring hoe pijnlijk het is om zomaar te moeten accepteren dat je relatie aan en uit gaat. Wat er met me gebeurd is, wil ik graag delen met jullie. 1) Op een dag voelde ik opeens ontzettende pijn. De pijn kwam plotseling naar boven. Omdat ik er aan gewend ben om te mediteren, keek ik meteen naar die pijn. Als ik het heb over het “kijken naar” betekent dit dat ik dingen, gevoelens en situaties waarneem en observeer. Op dat moment wist ik dat het een “geestelijke pijn” was. Het was een behoorlijke pijn. Een heftige pijn die zo maar plotseling opkwam. De kracht van de geestelijke pijn voelde voor mij 10 keer zo zwaar als lichamelijke pijn, zo heb ik dat ervaren. Die pijn heb ik waargenomen en geobserveerd. Ik heb gezien hoe die geestelijke pijn in mijn lijf liep. Nou weet ik hoe de zenuwbanen lopen. Dit is een Vipassana meditatie, ook wel “Inzicht” meditatie. Dat wat er op dat moment gebeurt is jouw meditatie object. Dat moet je waarnemen en observeren. Wanneer je dingen alleen waarneemt met je “Sati” (aandachtigheid/mindfulness) zul je dingen zien gebeuren zoals ze zijn. Het raakt je ook niet. Het lijkt alsof je met je “Sati” naar een theater kijkt, zonder te oordelen en zonder te hechten. Je bent dus vrij van die pijn. Dit is mijn vrijheid op dat moment, ondanks dat ik veel pijn heb, maar ik lijd er niet onder. Dit is mijn vrijheid. Het pijnlijke gevoel blijkt pijnlijk te voelen. Maar het doet niet veel met me. Ik blijf voelen, maar op dat moment raakte het me niet. Het betekent niet dat je mediteert zodat je geen pijn hebt. Dat is niet zo. De zenuwbanen doen gewoon hun werk. Je moet blij kunnen zijn dat ze nog steeds hun werk kunnen doen. Dat je niet gehandicapt wordt. Daarom moet je niet mediteren om niet te voelen en niet te denken. Wij zijn een mens met menselijke gevoelens. Wij kunnen ons lichaam en onze geest gebruiken om ervan te leren. Alles wat gebeurt is jouw leerschool. Jouw vrijheid is dat je er niet onder lijdt. Dat je niet gehecht bent aan die pijn. Mijn ervaring is dat hoe meer ik naar de pijn keek (waarnemen, observeren), hoe scherper mijn Sati” werd. Door een scherpe “sati” stopt de pijn. Dus de pijn verdwijnt door een scherpe „Sati” en niet door de onderdrukking dat je geen pijn moet hebben. 2) Er gebeuren zoveel nare dingen in de wereld die ernstiger zijn dan een gebroken hart. Ik denk altijd zolang dat ik nog kan ademen, ben ik nog in leven. In het leven kun je nare ervaringen omzetten in een positieve kracht. Dat is goed voor jezelf en voor de anderen. Vandaar dat ik ook een boek ben gaan schrijven. Het is een “klein boek” dat bestaat uit verschillende verhalen zoals; “Mijn pech, Mijn geluk”, “Ingrediënten van het geluk”, “Mijn gebroken hart” en “de Vier Nobele Waarheden”. Wat ik heb geprobeerd is dat ik de leer van de Boeddha heb gebruikt in mijn verhaal. Het is absoluut niet de bedoeling dat ik mensen laten “bekeren”. Maar ik ben blij dat
ik op die manier de leer van Boeddha, de Dhamma, mag aanreiken vanuit mijn ervaringen. 3) Mensen vragen of ik me wel eens verdrietig voel. Mijn antwoord is: “het gebeurt niet zo vaak”. Omdat wanneer die gevoelens opkomen , kijk ik er na met mijn “sati.” Het verdrietige gevoel gaat meteen snel weg. Maar wat ik heb ervaren is heel pijnlijk en ook bijzonder. Die avond ging ik naar de tempel om te mediteren. Nadat ik een paar uur heb gemediteerd, wilde ik niet meteen naar huis gaan. Ik wilde ook niet meteen alleen zijn. Toen zag ik een boek dat in de Boeddhazaal lag. Ik heb het gelezen. Het ging over de meditatietechniek en de “Phud thoo” techniek, wat betekent dat je aan de Boeddha denkt. Phus thoo betekent diegene die ontwaakt is en degene die verlost is van het lijden, degene die ver is verwijderd van onzuiverheden en dat is Boeddha. Toen ik thuis kwam voordat ik ging slapen heb ik die “Phud too “ meditatie gedaan. Ik sliep al heel snel tot op een gegeven moment dat ik wakker werd door een heftige pijn in mijn hart. Ik ben zo gewend om naar de situatie te kijken en ben ook gewend om “Phud too “ te zeggen wanneer ik me slecht voel, of wanneer ik bang ben (dit heb ik al geleerd toen ik nog jong was). Dus ik werd wakker met een scherpe en heftige pijn op mijn borst. Mijn eerste reactie was „Phud too‟. Daarna keek ik gewoon naar die pijn (de pijn waarnemen). Ik wist dat ik nog in slaap was, maar ik wist ook goed wat er met me gebeurde. Er waren een soort spierkrampen bij de apex (het punt van het hart). Ik wist waar de apex ligt, omdat ik ook eerder een echo van het hart heb gemaakt (dat was mijn werk). Soms gebruik ik de techniek “Rupa en Nama” dat er alleen lichaam en geest is. Er is geen “ik” dat er onder lijdt. Ik bleef liggen en mediteren tot dat de heftige pijn langzaam verdween. Toen dacht ik „ik ben gered‟ van de dood. Dankbaar aan de Boeddha. Wat ik heb geleerd is dat je leven heel kort kan zijn. Daarom moet je niet “achteloos” leven. Boeddha zegt “bovenaan de belangrijke leer van de Boeddha staat dat je niet achterloos moet zijn”. De monniken vroegen aan de Boeddha hoe kan je niet achterloos zijn? Boeddha vroeg aan een monnik, hoe vaak hij zijn “Sati” bij zijn adem had. De monnik antwoordde 7 keer per dag. Boeddha zei voor hem is het altijd „Sati” bij elke keer dat hij inademt en uitademt en dat is „niet achterloos„ zijn. 4) Je bent alleen geboren en je gaat ook alleen dood. Toch? Bij de geboorte hadden we geen kleding aan, gelukkig bij het overlijden hebben we wel kleding aan. Maar die kleding kunnen we ook niet meenemen, ook jouw euro‟s kun je niet meenemen. Wat wij kunnen meenemen is wat wij gedaan hebben. Goed of slecht. Het Boeddhisme gelooft in het “karma”. Karma betekent “handelingen”. Boeddha zegt; “iedereen heeft zijn/haar eigen karma, karma is de oorzaak van geboorte. Er zijn totaal 12 soorten karma heeft Boeddha gezegd. Eigenlijk ben jij zelf degene die weet of je een goed of een slecht mens bent. Want je kent je eigen handelingen. Uiteindelijk ben jij degene zelf die verantwoordelijkheid draagt voor je eigen daden. Moeten we dan altijd achter onze verlangens aanrennen en op zoek gaan naar een
ware liefde zonder er aan te denken dat je ook een ander heel veel pijn kunt aandoen? Hoeveel mensen heb je achtergelaten voor een ware liefde? Vind je jouw eigen ware liefde? Boeddha zegt “waar houden van is, daar is lijden”. Jullie zullen wel begrijpen waarom? Omdat wij niet echt weten wat de echte “liefde” is, maar wij rennen gewoon achter onze verlangens aan. “Verlangens (tanha)” is de oorzaak van het lijden. 5) Graag wil ik met jullie delen over de drie juwelen in het Boeddhisme. Het gaat om: - Vergankelijkheid (Aniccata). Dat alles in de wereld vergankelijk is. Ik denk dat dit voor iedereen duidelijk is. Alles is vergankelijk. Ook onze adem. Iedere keer is anders. We kunnen niets onder controle houden, ook als het kan dan is het alleen maar tijdelijk. Alles hangt van de oorzaak af. De oorzaken van alle handelingen gebeuren via onze zintuigen. Waarom willen wij dan onze verlangens opleggen aan een ander? - Dat er lijden is (Dukkhata). Boeddha zegt dat er lijden is en er is ook een weg om het lijden te beëindigen. Dus je kunt jouw eigen lijden ook verlossen. Boeddha zegt het "lijden” zit in de “gehechtheid”. En het verlossen hiervan zit in het “loslaten”. Dus loslaten van die gehechtheid. De oorzaak van onze lijden is het “verlangen”. - Dat er geen “ik” is (Anattata). Hoezo geen “ik”? Je “Ik” bestaat toch? Ik ben het? Ik heet Noek. Dit is het „ik'. Vroeger dacht ik ook zo. Toen ik nog jong was. Maar later nadat ik heb leren mediteren toen begreep ik het. Boeddha zegt dat er geen „ik „is. Dat er slechts het lichaam en de geest is die samen functioneren. Maar wij geven het “ik” een naam. Zoals “ik er uit zie” noemen we “een mens”. Net zoals “een kat”, die geven we ook een naam. Dus als je het over een mens hebt, weet iedereen hoe een mens eruit zien. Ook als wij praten over een kat, weet iedereen over de hele wereld hoe een kat eruit ziet. Net zoals gevoelens: die geven wij ook een naam. We geven namen aan positieve en negatieve gevoelens. Zoals vrolijkheid, blijdschap, plezier e.d. noemen we vaak positieve gevoelens en verdriet, pijn, smart e.d. noemen we vaak negatieve gevoelens. In werkelijkheid zijn het gewoon gevoelens en ze zijn gelijkwaardig. Want ze komen en gaan en ze zijn vergankelijk. Daar hoef je niet aan te hechten omdat ze vergankelijk zijn. Ik zou graag uitleg willen geven over de vijf Khanda‟s. Khanda betekent bundelingen van hechtingen. Fysiek (Rupa) Boeddha legde uit over de vier elementen. Deze zijn; aarde, lucht, water en vuur. -
Aarde: alle zware organen van ons lichaam zoals de nieren, het hart, de hersenen etc. en het skelet
-
Lucht: onze adem of lucht in de darmen.
-
Water: dan zijn onze tranen, bloed, afscheiding
-
Vuur: dat is onze lichaamstemperatuur.
Dit is ons lichaam (Rupa). Geest (Nama) Daarnaast hebben we ook onze geest (Nama). Wat doet de geest? De geest denkt en onthoudt. Lichaam en geest hebben elkaar nodig. Het een kan niet zonder het ander, anders ga je dood. Als je niet kunt ademen dan ben je dood. Eigenlijk is er geen „ik „dat bestaat. Alleen lichaam en geest die samen functioneren en ze hebben elkaar ook nodig. Wanneer dat er geen “ik" is, is er ook geen “ego”. Maar wij begrijpen dat niet. Wij denken dat het ik bestaat. Vandaar dat wij alles voor het “ik” doen. Dat wij eigenlijk niet weten dat het “ik” ons ego is. Vandaar dat wij graag achter onze verlangens aanrennen om ons “ik” te bevredigen. Een lieve partner, een groot huis en een dure auto bijvoorbeeld. Het geeft wel een aanzien van het “ik”. Maar of iemand gelukkig is, kan je niet van buiten af zien. Je bent dus de enige die weet of je het goed of slecht hebt en bent. De leer van de Boeddha gaat om de middenweg. Het is niet makkelijk die te vinden, vandaar dat wij ons leven op leven blijven beoefenen in de leer van de Boeddha. “Gebroken hart”: hoe kunnen wij dan repareren? Het antwoord ligt voor de hand dat wij in het “hier en nu” onze eigen wonden goed moeten verzorgen. Met jouw eigen liefde en geef ook veel mededogen aan jezelf. Met meditatietechnieken om onszelf te bevrijden van alle pijn en smart. Met het begrip en liefde van een ander. Alles is jouw leerschool. Verleden is verleden, blijf elke keer in het „hier en nu‟. Gebeurt is gebeurd, ga opnieuw beginnen. Ook al moet dat 10 keer per dag, dat maakt dan niet uit. Elk gevoel, elke situatie die je weet waar te nemen helpt je al dat je heel even bevrijd bent van het verleden. Dit is dan eigenlijk een nieuw begin. Door elke keer aandacht (Sati) te geven aan je eigen adem. Dag in dag uit. Vallen en opstaan hoort helemaal bij het leven. Ik denk altijd: als je niet weet hoe je van jezelf moet houden, dan weet je ook niet hoe je van iemand anders kunt houden. Dus hou van jezelf en zorg goed voor jezelf. Weet jezelf te vergeven. Dit is erg belangrijk. Sommige mensen verliezen alles bijvoorbeeld bij een natuurramp. Maar het enige dat wij niet verliezen kunnen in ons leven is onze adem. Het is ook onze kracht. Laat de moed niet zakken, huil maar lekker uit. Een pijnlijke ervaring kan een hele goede leraar voor je zijn. Later kun je er uiteindelijk heel sterk door worden, door de pijn te leren loslaten. Elke keer dat je nog ademt, is jouw winst, zeker wanneer je ademt met “Sati”: dat is jouw bevrijding. Net zoals Boeddha zegt niet achterloos zijn. Adem met “Sati” dan is je leven heel veel waard. Ik dank jullie voor aandacht.
