Ziek? En nu….?
Handelwijze bij ziekte Welschap Kinderopvang
Inhoud Inleiding Wanneer is uw kind ziek? Voorkomen is beter dan genezen Onze huisregels rond ziekte Medicijngebruik & Wet BIG Voorkomende ziekten & infecties: Symptomen en beleid Veelgebruikte termen Aarsmaden Bof Diarree Hepatitis A (geelzucht) Griep (influenza) Hersenvliesontsteking (meningitis) Hoofdluis Kinderverlamming (polio) Krentenbaard (impetigo) Kinkhoest Koortsuitslag Loopoor Mazelen Neusamandelen Ontstoken ogen Rode hond (rubella) Roodvonk (scarlatina) RS-virus Schurft Tuberculose Verkoudheid Vijfde ziekte Waterpokken Waterwratten Zesde ziekte Overig: Allergie (algemeen) Anafylaxis (levensbedreigend)
Inleiding
U bent op uw werk en aan het eind van de ochtend gaat de telefoon: of u naar het dagverblijf komt om uw kind te halen, want het heeft koorts en spuugt. Vervelend voor uw kind, maar ook voor u. Op stel en sprong de werkplek achterlaten en waarschijnlijk bent u ongerust. Voordat u bent gebeld, is er al het nodige aan voorafgegaan bij het kindercentrum. De situatie is even aangekeken en er is overleg geweest over uw kind. We hopen dat u zich realiseert dat wij niet zomaar contact met u zoeken! Dit boekje geeft u een overzicht van ons beleid rond zieke kinderen. Het geeft inzicht in onze interpretatie van het begrip ‘ziek’ en afspraken ten aanzien van u, maar ook informatie over ons preventieve beleid. Medicijngebruik bij de kinderopvang is niet vanzelfsprekend. Wanneer uw kind (eventueel tijdelijk) iets toegediend moet krijgen, maken we hier schriftelijke afspraken over met u. Over het hoe en waarom leest u straks meer. We beschrijven een aantal (infectie)ziekten. Hoe herkent u ze, en waar moet u op letten? En: wanneer mag uw kind echt niet komen? Ten slotte gaan we kort (levensbedreigende) allergie.
in
op
ons
beleid
Als u vragen heeft, aarzel niet deze aan ons te stellen!
Team Welschap Kinderopvang september 2013
t.a.v.
kinderen
met
een
Wanneer is uw kind ziek?
Ziekte is een rekbaar begrip. In een aantal gevallen is duidelijk te zien dat het niet goed gaat met uw kind of dat het zich niet lekker voelt:
het is hangerig, lusteloos het klaagt over pijn er wordt koorts gemeten (≥ 38˚C) er is sprake van een herkenbare (kinder)ziekte
In gevallen dat dit minder duidelijk is, zullen we gericht naar uw kind gaan kijken. Slaapt uw kind langer dan anders, voelt het warm, reageert het zoals gebruikelijk op aanspreken? Het is niet onze taak om een diagnose te stellen, wel om een besluit te nemen of uw kind op de groep kan blijven. Mogelijk besluiten we contact met u op te nemen of zelfs om in bijzondere gevallen direct een arts in te schakelen. Bij deze afweging staat de gezondheid van uw kind voorop; gevolgd door het belang van de andere kinderen en de groepsleiding zelf. Een kind dat niet met het dagprogramma kan meedoen, is thuis beter af: in het kindercentrum is het nauwelijks haalbaar een ziek kind de noodzakelijke individuele aandacht te geven. De mate waarin andere kinderen besmet kunnen worden is een ander criterium. In het geval van enkele zeer ernstige infectieziekten is het mogelijk dat we een kind niet toelaten (z.g. ‘weren’). Ten slotte kan de belasting voor de pedagogische medewerkers te groot zijn. U kunt zich voorstellen dat een kind met diarree – dat zich prima voelt maar wel ieder uur uitgebreid verschoond moet worden-, zoveel extra tijd vraagt dat de begeleiding voor de andere kinderen te kort dreigt te schieten.
Voorkomen is beter dan genezen
Ziek worden of besmet raken met een infectieziekte kan verschillende oorzaken hebben; bacteriën en virussen zijn immers overal. Of uw kind daadwerkelijk ziek wordt, hangt met een aantal factoren samen. Voor zover deze te beïnvloeden zijn, probeert de kinderopvang op de volgende gebieden voor een zo gezond mogelijke omgeving voor uw kind te zorgen:
Binnenklimaat Bijvoorbeeld: goede ventilatie, temperatuur, luchtvochtigheid
Buitenklimaat Bijvoorbeeld: schoon zand in de zandbak, afspraken over buitenspelen bij koud of warm weer
Medisch handelen Heldere afspraken m.b.t. onze handelwijze bij ziekte, medicijngebruik en ongelukken.
Overdracht van ziektekiemen Bijvoorbeeld: hygiënebeleid wat betreft handenwassen en verschonen, bereiden van eten en de schoonmaak van het centrum.
Vooral de laatste categorie is een dagelijks terugkerend aandachtspunt. Kinderen leren bijvoorbeeld hun handen te wassen voor het eten, na het buitenspelen en na een bezoek aan het toilet. En: bij hoesten doe je een hand voor de mond! Pedagogische medewerkers, zich bewust van hun contact met alle kinderen uit de groep, dragen zelf ook zorg voor een zorgvuldige (o.a. hand)hygiëne. Andere voorbeelden van hoe we proberen de overdracht van ziektekiemen te voorkomen:
ieder kind heeft zijn eigen handdoek gebruik van wegwerpluiers bij diarree gebruiken we bij de verschoning plastic handschoenen dagelijks verschonen van hoofdlakens in de bedjes
Onze huisregels rond ziekte
In geval van ziekte handelen we graag zo zorgvuldig en juist mogelijk. Dat is in het belang van u en uw kind, maar ook voor alle andere betrokken kinderen en pedagogische medewerkers bij het kindercentrum. Daarom hanteren we een aantal duidelijke regels:
We adviseren u dringend uw kind(eren) te laten vaccineren. Dit i.v.m. het infectierisico voor jonge baby’s - die nog niet zijn ingeënt - en zwangere vrouwen.
U zorgt ervoor dat u altijd bereikbaar bent voor ons. Dat betekent: een mobiel telefoonnummer of een actueel nummer van uw werk. Verandert er iets: laat het ons weten!
Als uw kind ziek is – zie vorige hoofdstuk -, is het niet mogelijk uw kind door ons te laten opvangen.
Als uw kind thuis ziek is geworden en niet naar het centrum komt, meldt u af en geeft aan om wat voor ziekte het gaat. Indien nodig, kan het kindercentrum maatregelen nemen en/of andere ouders informeren.
Wij geven uw kind geen koorts- verlagende of pijnstillende middelen.
Als uw kind (tijdelijk) medicatie nodig heeft tijdens de kinderopvang, maakt u gebruik van de verklaring medicijnverstrekking (zie ook verderop in dit boekje). De verklaring medicijnverstrekking ontvangt u met dit boekje en kunt u downloaden en printen via: www.welschapkinderopvang.nl > Handige Info > Wat te doen bij ziekte. Zonder dit ingevulde formulier geven wij uw kind geen medicijnen!
Bij twijfel over de mate waarin uw kind iets besmettelijks heeft, kunt u terecht bij uw huisarts.
Medicijngebruik & Wet BIG
Medicijngebruik bij BSO / KDV Het kan voorkomen dat uw kind (zelfzorg)medicijnen gebruikt en dat u deze zorg aan ons wilt overdragen. In principe is dit in orde. Om de gezondheid van uw kind te kunnen waarborgen is het wel van groot belang dat de medewerkers weten hoe het geneesmiddel op juiste wijze wordt gegeven. Een mondelinge uitleg tijdens het drukke brengmoment is daarom niet handig: de kans op misverstanden is groot. In de praktijk betekent het dat we u verzoeken gebruik te maken van een verklaring medicijnverstrekking (ontvangen bij dit boekje). U vult in wat precies de bedoeling is, hoe vaak het medicijn toegediend moet worden en waar het middel wordt bewaard. Het formulier overhandigt u aan de pedagogische medewerker bij het brengen en licht het toe indien nodig. Als uw kind naar de BSOgaat en zelf de medicijnen (evt. de medicijnverklaring) van huis mee krijgt naar de opvang, dan meldt u dat (op de dag zelf) bij de BSO locatie. Bij aankomst van uw kind nemen wij de medicijnen (+ medicijnverklaring) over, om ze te bewaren en te zorgen dat ze op de juiste wijze worden verstrekt/toegediend. De verklaring medicijnverstrekking kunt u ook downloaden en printen via www.welschapkinderopvang.nl > Handige Info > Wat te doen bij ziekte Zonder de verklaring medicijnverstrekking geven we uw kind geen medicijnen! Kinderen kunnen allergisch reageren op medicijnen. Zo kan penicilline bijvoorbeeld een allergische reactie teweeg brengen. Daarom is het van belang dat een nieuw genees –en /of zelfzorgmiddel altijd eerst thuis gebruikt wordt. In geval van een doktersrecept moeten de medicijnen volgens voorschrift gedoseerd worden. Wet BIG Niet alle geneesmiddelen kunnen worden toegediend bij de kinderopvang. Wij kunnen bijvoorbeeld geen injectie geven, ook niet als de ouders dat zelf wel doen. Dit geldt ook voor een groot aantal medische handelingen; deze zijn z.g. voorbehouden aan beroepsbeoefenaars. Dit is geregeld in de Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg).
Onze medewerkers zijn niet bevoegd om voorbehouden handelingen te verrichten. In het geval van noodsituaties mag een onbevoegde dit wel: hiervan is bijvoorbeeld sprake als het gaat om kinderen met een levensbedreigende allergie. Mocht uw kind een dergelijke allergie hebben, dan stellen we direct een individueel handelplan vast met u.
Onze pedagogische medewerkers verrichten in principe ook geen zogenoemde afgeleide medische handeling, zoals een vingerprik om het bloedsuikergehalte te bepalen. Dit mag een leidster alleen doen als ze vooraf door een arts geïnstrueerd is.
Eenvoudige medische handelingen, zoals het verzorgen van een schaafwond of een buil, doen we natuurlijk wel.
Voorkomende ziekten & infecties: Symptomen en beleid Welschap Kinderopvang
Veel gebruikte termen Incubatietijd Periode tussen de besmetting en het verschijnen van de eerste symptomen van de aandoening. Immuniteit Na het doormaken van een infectie treedt natuurlijke afweer op; men is niet meer vatbaar voor de betreffende ziekte. Druppelinfectie Een virus (of bacterie) dat zich via de lucht verspreidt d.m.v. kleine vochtdruppeltjes afkomstig uit neus, keel of mond. Handhygiëne Handen zorgvuldig wassen (onder stromend water met voldoende zeep; bij voorkeur met papieren handdoek afdrogen) vóór o.a. het bereiden van eten en geven van voeding en nà toiletgebruik, buiten spelen, hoesten en verschonen. Hoesthygiëne Niet hoesten in de richting van een ander, en tijdens hoesten en niezen hand voor de mond houden. Na het hoesten de handen wassen. Gebruik tissues of papieren zakdoeken; na gebruik weggooien. Toilethygiëne Kinderen leren te gaan zitten zonder met de handen aan de pot te komen en om na een WC bezoek de handen te wassen. Potjes na gebruik schoonmaken met sop en borstel en drogen met bij voorkeur papieren handdoek .
Aarsmaden Symptomen: Wormpjes ter grootte van ongeveer één centimeter met de dikte van een speld. Jeuk rond de anus en bij meisjes soms rond de schaamlippen. Soms vage buikklachten en /of diarree. Incubatietijd 3-6 weken Besmettelijkheid Zeer besmettelijk. De meeste kinderen zullen waarschijnlijk ooit wormpjes oplopen. Door krabben komen de eitjes aan de vingers (onder de nagels) en daarna in de mond. In de darm ontwikkelt het eitje zich tot een wormpje. Immuniteit Het doormaken van de infectie geeft geen bescherming tegen de volgende besmetting. Beleid kinderopvang Verdere verspreiding voorkomen (extra aandacht voor goede toilethygiëne: grondig handen wassen; speelgoed reinigen met water en zeep). Advies aan ouders Neem contact op met de huisarts/ apotheek voor medicatie.
Bof Symptomen: Koorts en zwelling van de oorspeekselklier, meestal éénzijdig en na enkele dagen meestal dubbelzijdig. Het openen van de mond veroorzaakt vaak pijn. Oorpijn is ook een veel voorkomend verschijnsel, naast een algemeen gevoel van malaise. Incubatietijd 14-21 dagen Besmettelijkheid De bof is een virale druppelinfectie en ontstaat door direct contact met een besmet persoon. Besmetting kan gebeuren vanaf 6 dagen vóór de zwelling tot 9 dagen erna. (Wanneer er geen zwelling en/of ziekteverschijnselen zijn is de besmettelijkheid net zo groot). Immuniteit Ongeacht of er ziekteverschijnselen optreden ontstaat er een levenslange immuniteit. Een vaccin tegen de bof is opgenomen in het rijksvaccinatieprogramma. Beleid kinderopvang Laat het kind niet naar de kinderopvang gaan zolang het ziek is. Advies ouders Hoesthygiëne ter voorkoming van druppelinfectie.
Diarree Symptomen: Diarree, koorts, misselijkheid, braken. Treedt vooral op bij kleine kinderen. Incubatietijd Enkele uren tot enkele dagen. Besmettelijkheid
De oorzaak kan zowel bacterieel als viraal zijn. De ontlasting van het zieke kind is besmettelijk. Via de handen kan de ziekteverwekker worden overgedragen. De kans op diarree neemt toe bij voedingsmiddelen als bijvoorbeeld tartaar. Immuniteit Het doormaken van een infectie geeft geen bescherming voor de volgende besmetting. Beleid kinderopvang Nadat een kind meerdere malen waterdunne ontlasting heeft gehad en zich daarbij niet goed voelt, benaderen wij de ouders om het op te komen halen. Is uw kind klachtenvrij en heeft het één dag normale ontlasting gehad, dan is het weer welkom. Advies ouders Zorg dat voeding goed gaar is en vermijd eten waarin rauwe eieren zijn verwerkt. Let op goede toilet -en handhygiëne; zeker voor degene die eten klaarmaakt. Als uw kind diarree heeft, raadpleeg de huisarts
Hepatitus A (geelzucht, besmettelijke) Geelzucht wordt veroorzaakt door het hepatitis A virus. Het is een ziekte die leverontsteking veroorzaakt. De ziekte duurt 1 à 2 weken (bij volwassenen soms een langdurige herstelperiode). Zonder bloedonderzoek kan de diagnose niet gesteld worden. Symptomen: Begint met zich niet lekker voelen, "griep", koorts, gebrek aan eetlust, misselijkheid, buikklachten. Na enkele dagen treedt een gele kleur van huid en oogwit, donkere urine en stopverfkleurige ontlasting op. Bij kinderen verloopt de infectie meestal zonder directe verschijnselen van geelzucht. Incubatietijd 15 tot 50 dagen, gemiddeld 28-30 dagen. Besmettelijkheid Tamelijk besmettelijk, vanaf een week vóór tot een week na het verschijnen van de eerste symptomen. De besmetting verloopt via ontlasting, hand-mond-contact, of besmet water /voedsel. Besmettelijk gedurende de tweede helft van de incubatietijd tot enkele dagen na het optreden van geelzucht. Immuniteit Na doormaken van de ziekte waarschijnlijk levenslang. Beleid kinderopvang Mits uw kind zich fit voelt, mag het naar de opvang komen. Wanneer uw kind hepatitis oploopt tijdens een vakantie, mag het pas na 7 dagen dat oogwit en huid geel zijn geworden, terugkomen. Als er zich een geval in het kinderopvang voordoet, worden de GGD en de ouders ingelicht. De andere kinderen moeten dan eventueel naar de arts voor een preventieve gammaglobuline injectie. Advies ouders Zeer zorgvuldige hand -en toilethygiëne.
Griep (veroorzaakt door influenzavirus) Symptomen: Hoesten, hoofdpijn, spierpijn, koorts en soms misselijkheid. Incubatietijd 1-4 dagen. Besmettelijkheid Vermoedelijk al vóór het uitbreken van de ziekte tot zolang de ziekteverschijnselen bestaan. Besmetting verloopt via aanhoesten (druppelinfectie). Immuniteit Het doormaken van een infectie geeft slechts immuniteit voor een specifiek virus. Wanneer het virus in een andere vorm verschijnt, is het mogelijk opnieuw griep te krijgen. Kinderen met bepaalde chronische aandoeningen worden in de regel hiertegen gevaccineerd. Advies kinderopvang Zieke en /of hangerige kinderen thuis houden. Advies ouders Hoest –en handhygiëne aanleren. Hersenvliesontsteking of nekkramp Hersenvliesontsteking (meningitis) kan worden veroorzaakt door bacteriën of virussen. De virale meningitis heeft een milder verloop dan de bacteriële vorm. Symptomen: Hoge koorts, hoofdpijn, braken, sufheid en nekstijfheid. Soms zijn er kleine puntbloedinkjes op de huid zichtbaar (t.g.v. bloedvergiftiging). Dit laatste is een zeer ernstig symptoom. Incubatietijd 3-4dagen Besmettelijkheid Meestal via aanhoesten (druppelinfectie). Besmettelijkheid is groter in ruimtes waar veel mensen dicht bij elkaar zijn. De bacterie overleeft kort in de buitenlucht. Immuniteit Het doormaken van de ziekte geeft immuniteit, de duur hiervan is echter onbekend. Kinderen worden via het rijksvaccinatieprogramma ingeënt met een vaccin tegen de meningokok type C. Er zijn echter nog andere typen veroorzakers waar niet voor gevaccineerd wordt (o.a.pneumococ). Beleid kinderopvang Er wordt melding gemaakt bij de GGD. Eventueel vindt er voorlichting plaats aan ouders en pedagogische medewerkers. Advies ouders Direct naar de huisarts. Behandeling met antibiotica is van zeer groot belang.
Hoofdluis Symptomen: Jeuk op het hoofd, die leidt tot krabben. Nader onderzoek op het hoofd zal de aanwezigheid van neten (eitjes) laten zien: deze zijn grijs/wit tot geelbruin van kleur en druppelvormig. Ze zitten vast aan de haren (niet te verwarren met roos dat zich
gemakkelijk laat wegvegen). Een hoofdluis is zo groot als een sesamzaadje en grauwgrijs van kleur. Incubatietijd Geen. Een eitje ontwikkelt zich in 7 tot 10 dagen tot een volwassen luis die ook weer eitjes legt. Besmettelijkheid Besmettelijk. Een luis kan overal naar toe kruipen (bijv. personen, kleding, meubels). Het gezamenlijk gebruik van besmette kleding en haarborstels maakt het risico op besmetting erg groot. Immuniteit Geen. Beleid kinderopvang Wanneer er bij uw kind hoofdluis wordt gesignaleerd, verzoeken wij u uw kind direct te komen halen en een behandeling met een middel tegen hoofdluis te starten. T.a.v. alle betrokkenen (pedagogische medewerkers, andere ouders en kinderen) vinden we het niet acceptabel hen bewust bloot te stellen aan een mogelijke besmetting. Wanneer uw kind behandeld is, kan het weer komen. Na de behandeling mogen er geen luizen of neten dichtbij de hoofdhuid te zien zijn (neten halverwege of onderin het haar zijn dood, komen niet meer tot ontwikkeling)! Advies aan ouders Direct melden bij de pedagogische medewerkers en direct behandelen. Behandelen houdt tevens in dat u de situatie thuis ook grondig aanpakt! (zorgvuldig stofzuigen – auto ook-, kleding, knuffels, beddengoed, etc. in de was). Kinderverlamming /polio (Door DTP vaccin is men beschermd) Symptomen: Spierziekte, hoofdpijn, nekstijfheid, koorts, misselijkheid, diarree, keelpijn, later soms gevolgd door spierpijn. Bij 1% van de besmette kinderen treden verlammingsverschijnselen op. Incubatietijd 5-35 dagen, meestal 7-14 dagen. Besmettelijkheid Meestal via aanhoesten (druppelinfectie) of via de ontlasting. Het besmettingsgevaar is het grootst gedurende de eerste ziekteweek. Het virus kan wekenlang met de ontlasting uitgescheiden worden. Immuniteit Na het doormaken van de ziekte levenslang. Advies kinderopvang Kinderen te laten vaccineren vanaf 2 maanden Advies ouders Er dient gelet te worden op hoest –en toilethygiëne. Krentenbaard (kinderzeer/ impetigo) Symptomen Deze huidinfectie beperkt zich meestal tot het gebied rond de neus en de mond. Deze begint met een blaasje dat openbarst: de inhoud hiervan is zeer besmettelijk.
Krentenbaard komt meestal voor bij kleine kinderen. Incubatietijd Direct besmettelijk. Besmettelijkheid Besmetting vindt plaats via geïnfecteerde handen. Door krabben kan uw kind zichzelf ook (blijven) besmetten. De verspreiding van de bacterie kan ook gebeuren via de lucht (kleine zwevende vochtdruppeltjes uit de neus en de mond). De besmettelijkheid is voorbij wanneer de blaasjes zijn ingedroogd. Zolang dit niet het geval is, blijft het risico van besmetting. Immuniteit Het doormaken van de infectie geeft immuniteit. Er zijn echter verschillende bacterietypen die de infectie kunnen veroorzaken. Het is daarom mogelijk opnieuw krentenbaard te krijgen. Beleid kinderopvang Het kind naar de huisarts sturen voor behandeling. De wondjes - indien mogelijkafdekken. Advies ouders: Extra letten op handhygiëne, laat het kind niet krabben aan de wondjes. Kinkhoest Kinkhoest is een acute, bacteriële infectie van de luchtwegen. Vooral bij zuigelingen en jonge kinderen kan de ziekte ernstig verlopen. Bij oudere kinderen is het een lastige ziekte vanwege de langdurige, vervelende hoest. De totale ziekteduur kan drie maanden in beslag nemen. Symptomen: Loopneus, plotseling opkomende hoestbuien (soms droog en soms met dik slijm). Lichte koorts, benauwdheid en soms stokt de ademhaling bij zuigelingen. De hoest gaat gepaard met een gierend geluid tijdens het in of uitademen. Incubatietijd: 7-14 dagen Besmettelijkheid De besmettelijkheid is het grootst voordat de typische hoestbuien beginnen (ong. 2 weken van tevoren). Vanaf het stadium van de typische hoest neemt de besmettelijkheid gedurende 2 weken af. De periode waarin het kind besmettelijk is, duurt ong. 4 weken. Via aanhoesten wordt de besmetting overgedragen. Immuniteit Het doormaken van kinkhoest biedt geen levenslange immuniteit. Vaccinatie geeft vermoedelijk een immuniteit van 4 á 5 jaar. Beleid kinderopvang Mits uw kind zich goed voelt mag het naar de opvang komen.
Koortsuitslag (Herpes Simplex) Koortsuitslag wordt veroorzaakt door het herpes simplexvirus. Eenmaal besmet met dit virus, blijft het levenslang aanwezig. Bij een lage weerstand of onder invloed van zonlicht kunnen de klachten terugkeren. Besmettelijkheid Het vocht in de blaasjes is zeer besmettelijk. Als zich een korstje heeft gevormd, is
de besmettelijkheid voorbij. Beleid kinderopvang Het kind mag komen; wel wordt hand/mondcontact vermeden (geen kusjes geven, handen wassen). Advies ouders: Dek indien mogelijk, open plekjes af.
Loopoor Bij een loopoor zit er meestal een klein gaatje in het trommelvlies. Dit kan over het algemeen geen kwaad omdat het vanzelf weer dichtgroeit. Symptomen In gehoorgang van één of beide oren is wit-gelig vocht (pus) te zien en/ of loopt eruit. Besmettelijkheid De pus is besmettelijk – gelijk snot-, en kan tot verkoudheid leiden (niet tot een oorontsteking). Advies ouders Raadpleeg de huisarts. Regelmatig de oorschelp schoonhouden (nooit met een wattenstokje in het oor!).
Mazelen Mazelen is een zeer besmettelijke virusziekte. Deze treedt meestal op in de kindertijd. Mazelen is een infectieziekte die voornamelijk bij kinderen voorkomt en zich manifesteert door vlekjes in de mond en op de huid. Symptomen: Plotseling begint men zich niet lekker te voelen, koorts en hoesten. Vaak ziet men op het mondslijmvlies rode vlekjes verschijnen met een klein wit centrum; ook raakt het bindvlies van het oog meestal ontstoken. De huiduitslag bestaat uit roodachtige vlekken die het eerst op het voorhoofd verschijnen en zich vervolgens in ongeveer drie dagen uitbreiden over het gehele gezicht, de romp en uiteindelijk naar de voeten. Incubatietijd 12 tot 23 dagen. Besmettelijkheid Het kind dat met mazelen is geïnfecteerd, kan het virus overdragen vanaf vijf dagen na de besmetting tot vijf dagen na het verschijnen van de karakteristieke huiduitslag. Het virus is zeer besmettelijk. Overdracht vindt plaats via vochtdruppeltjes uit de neus en keel (niezen, hoesten) rechtstreeks óf via druppeltjes in de lucht. Immuniteit Het doormaken van mazelen geeft meestal een levenslange immuniteit. Het vaccin tegen de mazelen behoort tot het rijksvaccinatieprogramma. Beleid kinderopvang Mits uw kind fit, is het welkom. Advies ouders Aandacht voor hoesthygiëne.
Neusamandelen Beleid kinderopvang Wanneer het kind aan de neusamandelen is geholpen, is dit in principe geen beletsel voor kinderopvang. Wel moet uw kind zich fit voelen. Ontstoken ogen Symptomen: Dikke, rode, waterige ogen waar vuil (gele of groene) pus uit komt. Kan voorkomen a.g.v. verkoudheden. Advies ouders Goede handhygiëne. Bij reinigen van de ogen voor ieder oog apart gaasje –met gekookt water- gebruiken. Raadpleeg evt. de huisarts. Handen na de behandeling van de ogen goed wassen; de pus is besmettelijk en kan tot verkoudheid leiden.
Rode Hond (rubella) Rode hond is een besmettelijke vlekjesziekte, maar komt vanwege het vaccinatieprogramma bijna niet meer voor. Symptomen: Plotseling opkomende rode vlekken op het gezicht en romp, daarna armen en benen, gezwollen hals- en nekklieren en zich niet lekker voelen. Koorts. Incubatietijd 16 tot 18 dagen. Besmettelijkheid Via druppelinfectie (hoesten, niezen, praten). De besmettelijkheid is het grootst vanaf 10 dagen vóór het uitbreken van de uitslag tot 7 dagen daarna. Een zuigeling met aangeboren rode hond kan vele maanden besmettelijk zijn. Immuniteit Het doormaken van rode hond geeft langdurige, mogelijk levenslange immuniteit. Beleid kinderopvang Uw kind is welkom als het zich goed genoeg voelt. Rode hond moet altijd worden gemeld i.v.m. zwangere vrouwen! Advies ouders Zwangere vrouwen die geen rode hond hebben gehad en er ook niet voor zijn ingeënt dienen contact met rode hond te vermijden.
Roodvonk (scarlatina) Roodvonk komt voor vanaf de leeftijd van drie jaar. Volwassenen kunnen het ook krijgen. Vroeger was roodvonk een veelvoorkomende, ernstige ziekte. De ziekte is tegenwoordig zeldzamer en heeft een minder ernstig beloop. Roodvonk is een bacteriële aandoening.. Verschijnselen Plotseling optredende hoge koorts, ontstoken keelamandelen en pijnlijke klierzwelling in de hals. De tong wordt eerst wit, maar na 3 dagen lijkt deze op een framboos (rood, bobbelig). Na 24 uur ontstaat roodheid van de huid, kleine rode
vlekjes. Deze vlekjes komen over het gehele lichaam voor, met uitzondering van neus-kin-driehoek. Na ongeveer 10 dagen gaat de huid vervellen vooral aan de handpalmen en de voetzolen. Incubatietijd 2-6 dagen. Besmettelijkheid De ziekte is licht besmettelijk. De bacterie wordt vooral bij hoesten of praten via druppeltjes in de lucht overgedragen en via indirect contact (b.v. via speelgoed). Na besmetting met de bacterie duurt het twee tot zeven dagen voordat er ziekteverschijnselen optreden. Roodvonk is de eerste tien dagen besmettelijk. Bij behandeling met antibiotica is de ziekte na twee dagen niet meer besmettelijk. Immuniteit Doormaken van de infectie leidt in principe tot immuniteit. Beleid kinderopvang Behandelde en /of herstelde kinderen kunnen naar de kinderopvang. Advies aan ouders Let op goede algehele hygiëne; m.n. goed schoonhouden van het speelgoed.
RS-virus (RSV) RSV (respiratoir syncytieel virus) kan een ontsteking van de luchtwegen veroorzaken, variërend van een lichte verkoudheid tot een zware longontsteking. Het virus kan met name voor baby’s en jonge kinderen in sommige gevallen ernstige gevolgen hebben. RSV is overigens een veelvoorkomende verwekker van gewone verkoudheid; vrijwel iedereen maakt in zijn leven meerdere RSV infecties door. Het virus komt vooral voor van oktober tot maart. Symptomen: Verstopte neus met afscheiding, soms hoesten met overgeven. Koorts kan voorkomen, evenals benauwdheid of een belemmerde ademhaling. Incubatietijd Enkele dagen Besmettelijkheid Het virus bevindt zich in slijm en vocht uit mond en neus en verspreidt zich met name via de handen Immuniteit Het is goed mogelijk vaker een RSV infectie te krijgen. Beleid kinderopvang Mits uw kind zich fit voelt, kan het komen. Advies ouders Zorg voor een goede handhygiëne. Bij benauwdheid en hoge koorts uw huisarts raadplegen. Schurft Schurft of scabiës is een jeukende huidziekte die wordt veroorzaakt door een mijt die gangetjes graaft in de bovenste lagen van de huid. Schurft is niet altijd door goede hygiëne te voorkomen.
Symptomen: Heftige jeuk - vooral 's nachts - is één van de belangrijkste kenmerken van schurft. Door het vele krabben kunnen huidontsteking ontstaan. Incubatietijd Na besmetting treedt de jeuk op na 4 tot 6 weken. Besmettelijkheid Kans neemt toe naarmate er meer mijten aanwezig zijn. Besmetting vindt plaats via nauw lichamelijk contact of via besmet beddengoed of ondergoed. Immuniteit Doormaken van de infectie geeft geen bescherming voor volgende besmetting. Bij een volgende infectie met de schurftmijt, treedt de jeuk na 1 tot 4 dagen al op. Beleid kinderopvang Kinderen mogen wel kinderopvang komen maar moeten behandeld worden. Kleren en doeken in de groep, moeten gewassen worden. Advies ouders Bij vermoeden van besmetting, neem contact op met de huisarts. Behandeling van het gezin is aangewezen.
Tuberculose Er zijn twee vormen van TBC: gesloten tuberculose (niet besmettelijk) en open tuberculose (wel besmettelijk). Symptomen Langdurige hoest, af en toe koorts en slechte eetlust; hangerig en moe zijn, achterblijvende groei. De ziekte kan alleen worden vastgesteld d.m.v. nader onderzoek door een arts. Beleid kinderopvang Kinderen met open tuberculose mogen pas na 3 weken na de start van de behandeling weer komen (in enkele gevallen langer). Welschap zal altijd overleg zoeken met de afdeling tuberculosebestrijding. Andere ouders worden evt. geïnformeerd over de ziekte en de te volgen stappen.
Verkoudheid Symptomen: Neusklachten, verstopt gevoel, waterige afscheiding, niesbuien, pijnlijke keel, eventueel prikkelhoest, spierpijnen, hoofdpijn en (soms) geringe temperatuurverhoging. Incubatietijd Enkele dagen. Besmettelijkheid Zolang de verkoudheid bestaat via hoesten (druppelinfectie). Immuniteit Doormaken van verkoudheid geeft geen bescherming tegen een volgende infectie. Advies aan ouders Thuis laten blijven als het kind merkbaar ziek is, koorts of spierpijn heeft, hangerig is enz.
Vijfde ziekte De vijfde ziekte is een onschuldige virusziekte (Parvovirus) die begint met uitslag in het gezicht. De ziekte gaat vanzelf over, zonder ernstige ziekteverschijnselen. Komt vooral voor bij kinderen tussen 4-10 jaar. Symptomen: Huiduitslag begint op het gezicht (rode konen) en breidt zich uit naar de romp en strekzijde van armen en benen. Binnen enkele dagen is de uitslag verdwenen. De ziekte lijkt op rode hond. Echter, het kind is meestal niet echt ziek en heeft geen koorts. Besmettelijkheid Licht besmettelijk. Het virus wordt bij hoesten en praten via druppeltjes in de lucht overgedragen. Het kind kan de ziekte op anderen overdragen in de week voordat de vlekjes verschijnen. Zodra de vlekjes zichtbaar worden is het niet meer besmettelijk. Incubatietijd Ongeveer 2 weken Immuniteit Eenmaal besmet geweest, ontstaat immuniteit. Beleid kinderopvang Geen speciale maatregelen.
Waterpokken Waterpokken is een zeer besmettelijke ziekte, veroorzaakt door het varicella- zoster virus. De eerste besmetting geeft meestal waterpokken. Als de weerstand afneemt kan hetzelfde virus gordelroos veroorzaken. Symptomen: Na een "grieperig" beeld ontstaan platte, rode vlekken ter grootte van een muggenbult op het hoofd of de romp. De vlekjes veranderen na enige tijd in blaasjes met heldere inhoud, die opengaan (proces van ong. 1-3 dagen). Kort daarna drogen de blaasjes in, maar ontstaan er weer nieuwe vlekken en blaasjes. Alle verschillende stadia zijn tegelijk op het lijf te zien (vlekken, blaasjes, ingedroogde blaasjes). De korstjes vallen na 1-3 weken af. Incubatietijd 12-21 dagen, gewoonlijk 14-15 dagen. Besmettelijkheid Van maximaal 5 dagen voor het begin van de uitslag totdat alle blaasjes een korstje hebben. Besmetting vindt plaats via direct contact of via aanhoesten (druppelinfectie). Immuniteit Een tweede besmetting met waterpokken is zeldzaam. Beleid kinderopvang Indien waterpokken voorkomen, waarschuwen we hoogzwangere vrouwen. Uw kind kan in principe wel komen, tenzij het zich ziek voelt. Advies ouders Probeer te voorkomen dat uw kind erg krabt, dit kan leiden tot ontstekingen en littekenvorming. Een poeder of lotion kan enige verlichting geven, evenals wassen met lauw of koud (i.p.v. warm water).
Wanneer u zelf geen waterpokken heeft gehad is het van belang om contact op te nemen met de huisarts of GGD.
Waterwratten Symptomen: Kleine, maximaal erwtgrote, glanzende, parelmoerachtige bultjes van de huid. Bevinden zich meestal in oksel, knieholten en elleboogplooien, maar soms ook op voorzijde romp en in het gebied van de geslachtsdelen en anus. Bijna nooit op handpalmen of voetzolen. Meestal verdwijnen de bultjes binnen 6 tot 18 maanden. Incubatietijd Variërend van weken tot maanden. Besmettelijkheid Waarschijnlijk zolang het wratje aanwezig is. Via direct contact. Immuniteit Het lichaam maakt antistoffen tegen de wratjes, waarna ze zelden terugkomen. Beleid kinderopvang Geen speciale maatregelen. Advies ouders: Wanneer de wratjes in grote aantallen voorkomen of ontstoken raken (vaak door openkrabben wegens jeuk) wordt geadviseerd contact op te nemen met de huisarts.
Zesde ziekte De zesde ziekte is een licht besmettelijke virale infectieziekte die voorkomt bij kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot ongeveer 3 jaar Verschijnselen Het kind heeft meestal 3 tot 5 dagen hoge koorts (tussen 38,5 ˚C en 40 ˚C ) en op de laatste dag, als de koorts zakt, ontstaan roze vlekjes verspreid over het hele lichaam. Binnen 2 dagen is deze uitslag weer voorbij. Incubatietijd Ongeveer 10 tot 15 dagen. Besmettelijkheid Licht besmettelijk. Het virus wordt bij hoesten en praten via druppeltjes in de lucht overgedragen. Het kind kan de ziekte op anderen overdragen vanaf het moment dat de koorts opkomt, totdat de vlekken zijn verdwenen. Immuniteit Waarschijnlijk levenslange immuniteit. Beleid kinderopvang Geen speciale maatregelen. Wanneer uw kind zich goed voelt, mag het weer komen.
Overig: Allergie Beleid kinderopvang: Wanneer uw kind allergisch is (of blijkt te zijn gedurende de opvangperiode) voor bepaalde voedingsmiddelen, informeert u de pedagogisch medewerkers hierover. Indien uw kind speciale voeding nodig heeft, geeft u dit mee en zorgt tijdig voor de aanvulling hiervan. Anafylaxis Anafylaxis is een levensbedreigende allergie. Het binnenkrijgen van specifieke allergenen kan voor sommigen leiden tot een extreme anti -reactie van het eigen lichaam. Als er in dat geval niet direct een antistof wordt toegediend, kan dit zelfs overlijden tot gevolg hebben Sommige mensen hebben dit bij bepaalde schaal – of schelpdieren, noten, of wanneer ze gestoken worden door een wesp. Verschijnselen (binnen korte tijd): Plotselinge roodheid, opzwellen van de huid en benauwdheid. Ook kan later bewustzijnsverlies optreden. Beleid kinderopvang Mocht uw kind mogelijk extreem allergisch reageren op bepaalde stoffen, dan is het van zeer groot belang dat u ons hierover informeert. In overleg met de pedagogisch medewerkers van de groep en de overige medewerkers van het kindercentrum ontwikkelen we beleid dat speciaal op de situatie van uw kind is toegeschreven. Dit betreft ook de noodzakelijke afstemming & informatie voor andere ouders en medewerkers bij het kindercentrum. Om u – ook als ouder van een kind zonder deze allergie – een idee te geven van de reikwijdte van ons beleid rond anafylaxis, een paar voorbeelden: -
Strikte afspraken bij (bereiding van) de broodmaaltijd (bijv. apart mes voor bepaald beleg of mogelijk beleg zelfs vermijden op de groep ) Toegestane en ‘verboden’ traktaties bij kinderverjaardagen Inkoopbeleid van het kindercentrum m.b.t. voedingsmiddelen Instructie m.b.t. calamiteiten
Versie 7, april 2012 Bronnen: GGD-Net Kind, opvang en gezondheid 0-4 (uitgave door GGD) 2001 Methode Gezondheidsmanagement, uitgave Landelijk Centrum Hygiëne & Veiligheid 2004 Nederlands Anafylaxis Netwerk www.anafylaxis.nl
