Zichtbaar vóór de patiënt

Strategische nota Rijnstate 2014 – 2016 Conceptversie d.d. 18 september 2013

Zichtbaar vóór de patiënt “Deze bus is een rijdend ziekenhuis. Hij rijdt om het uur door de straten. Als je ziek bent kun je naar de bus toe gaan. Daar kijken ze of ze je gelijk kunnen helpen of dat je nog een paar dagen moet blijven. Er is een operatiekamer. Als er iemand wordt geopereerd, stopt de bus. Operaties gebeuren vaak ‘s nachts. Het dak is doorzichtig. Mensen kunnen dan ‘s nachts naar de sterren kijken. Als je ziek bent kun je altijd de lucht zien. Elke kamer heeft een eigen sfeer. Er is bijvoorbeeld een palmboom. Zo is er toch nog een beetje natuur in de bus. Ook het behang is kleurrijk zodat de zieken zich vrolijk voelen. Dat helpt om beter te worden. “ Raad van Stuur, kinderen van Montessorischool Heerhugowaard, in een advies aan de Raad van Bestuur Rijnstate

1

Strategische nota Rijnstate 2014 - 2016

Inhoudsopgave 1.

Aanleiding

2.

Wie zijn wij?

3.

De wereld om ons heen 3.1. Demografische ontwikkelingen 3.2. Sociaal-culturele ontwikkelingen 3.3. Politieke en economische ontwikkelingen 3.4. Ontwikkelingen in technologie en wetenschap 3.5. Eisen van toezichthouders 3.6. Verwachtingen van onze stakeholders 3.7. Interne ontwikkelingen

4.

Visie op 2014-2016 4.1. Handelen vanuit patiëntperspectief: ontzorgen en invloed geven 4.2. Zinvolle indicatoren van kwaliteit 4.3. Warm, vernieuwend en samen 4.4. Keuzes maken

5.

Wat nemen we mee van Gezonde Instelling 2010 – 2013?

6.

Ambities 2014 – 2016 6.1. Wij zijn een betrokken en zichtbare partner voor onze omgeving. 6.2. Wij ontzorgen de patiënt door onze zorg optimaal te organiseren. 6.3. Wij zijn een financieel gezonde organisatie. 6.4. Wij hebben gekwalificeerde medewerkers en breiden onze expertise uit door opleiden, onderzoek en innovatie. 6.5. Wij zijn een werkgever van betrokken en gemotiveerde medewerkers.

2


Een woord van dank Deze strategische nota is tot stand gekomen na uitgebreid overleg met vertegenwoordigers van alle specialismen en aandachtsgebieden binnen Rijnstate. Ook het overleg met verschillende externe belanghebbenden heeft wezenlijk bijgedragen aan de invulling van onze strategische koers voor de komende jaren. Graag danken wij de Cliëntenraad van Rijnstate, de gemeenten van Arnhem en De Liemers, de huisartsenverenigingen HVA en CHRA, de verloskundige kring Arnhem en De Liemers, de Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen, zorgverzekeraar Menzis, Rabobank en ING bank voor de constructieve samenwerking hierbij. De nota wordt geïllustreerd door de visie van de Raad van Stuur, gevormd door kinderen van Montessorischool Heerhugowaard, op de rol en toegevoegde waarde van het ziekenhuis. In het kader van ‘leren filosoferen’ hebben de kinderen van de Raad van Stuur zich gedurende drie maanden verdiept in actuele beleidsthema’s van Rijnstate. Zij presenteerden hun bevindingen aan de Raad van Bestuur van Rijnstate. Deze bevindingen vonden wij zo treffend en inspirerend, dat wij besloten ze op te nemen in deze nota, ervan overtuigd dat ze de lezers van deze nota zullen plezieren en inspireren. Gert de Bey en Jankees Cappon Raad van Bestuur Rijnstate

3


1. Aanleiding De wereld om ons heen verandert in een rap tempo. Overheid en zorgverzekeraars bepalen in steeds grotere mate hoe de zorg moet worden verleend, aan wie, door wie, wat deze zorg mag kosten en wie dit gaat betalen. Patiënten worden meer en meer gestuurd door zorgverzekeraars, en door de overheid gedwongen goed na te denken voordat men zorg afneemt, door het instellen van een hoog eigen risico en bepaalde zorg niet meer te vergoeden. En ook al neemt het aantal chronisch zieken en ouderen toe, we zien de productie in de Nederlandse ziekenhuizen dalen. De patiënt bepaalt, geadviseerd door zijn huisarts, zorgverzekeraar, internet en kennissen, waar hij zich laat behandelen. Hij kiest voor deskundigheid en kwaliteit, maar ook voor snelheid en gemak. De expertise hebben we zonder meer in huis. Op snelheid en gemak kunnen we nog meer bieden wat de patiënt eist. En dat vraagt om een volgende stap van onze organisatie. We hebben de patiënt nodig om ons te laten zien wat hij van ons verwacht. De patiënt is leidend, en wij volgen. Onze medewerkers en zorgprofessionals moeten in staat worden gesteld om op de wensen van de patiënt te kunnen inspelen. Voor hen willen en moeten we een inspirerende en plezierige werkomgeving blijven bieden. Dit betekent dat we hen op een juiste manier moeten inzetten en toerusten, zodat zij hun bijdrage aan het gewenste resultaat kunnen leveren. Inspirerend leiderschap van onze leidinggevenden is hierbij essentieel. De aanhoudende financiële crisis biedt ons een extra uitdaging. Banken blijven terughoudend in het verlenen van krediet en eisen een stevig financieel resultaat. Het investeringskader van Rijnstate is dan ook zeer beperkt voor de komende jaren. In deze veranderende omgeving moeten we de ingeslagen strategische weg heroverwegen. Om onze vernieuwde koers vast te stellen, zijn we in gesprek gegaan met al onze stakeholders: hoe zien zij de veranderingen tegemoet, wat verwachten ze van ons en hoe kunnen we samen optrekken om het welzijn van de inwoners van onze regio veilig te stellen en te verhogen? Want dat is waarvoor wij ons optimaal inzetten: het verbeteren van kwaliteit van leven voor de inwoners van ons verzorgingsgebied. Niemand kan dat beter dan Rijnstate als topklinisch ziekenhuis. En dat moeten we laten zien!

4


2. Wie zijn wij? Rijnstate is een topklinisch ziekenhuis met meerdere locaties in de gemeenten Arnhem, Rheden en De Liemers. Jaarlijks ontvangen wij ruim een half miljoen patiënten op onze poliklinieken en nemen wij ruim 75.000 patiënten op voor diagnostiek of een behandeling. Dit doen wij met 5.200 medewerkers, 270 specialisten en 300 vrijwilligers, vanuit vier verschillende locaties: Arnhem, Zevenaar, Velp en Arnhem-Zuid. Ons ziekenhuis in Arnhem is ingericht voor alle vormen van zorg, van basiszorg tot hooggespecialiseerde zorg en acute opvang. Het Zevenaarse ziekenhuis is een belangrijke poort voor alle specialismen door het ruime aanbod aan poliklinieken. Bovendien bieden zij hier de ideale omgeving voor de minder complexe ingrepen en behandelingen. In Velp zijn de expertisecentra gevestigd die hun behandeling vooral bieden in poliklinische consulten of dagbehandeling. Onze polikliniek in Arnhem-Zuid biedt een extra en snelle toegang tot onze topklinische zorg voor inwoners van de gemeenten Arnhem en Overbetuwe door verschillende spreekuren van onze specialisten.

Missie: wat is onze bestaansgrond? • •

Vanuit onze gezonde instelling bieden wij patiënten hoogwaardige diagnostiek, behandeling en zorg. Met onze gezonde instelling verhogen wij het niveau van de gezondheidszorg en daarmee het welzijn van de inwoners van onze regio.

Visie: wat streven wij na? • • • • • •

Wij Wij Wij Wij Wij Wij

bieden uitstekende ziekenhuiszorg van topklinische kwaliteit. bieden onze patiënten snel en gemakkelijk toegang tot onze expertise. zijn voortdurend gericht op het ontzorgen van de patiënt. werken op basis van een gezonde bedrijfsvoering. bieden een aantrekkelijke en inspirerende werkomgeving. vervullen een voorbeeldfunctie met onze opleidingen en onderzoek.

Kernwaarden • • •

5

Warm: wij stralen warmte en betrokkenheid uit. Vernieuwend: wij leveren vernieuwende zorg. Samen: wij werken in uitstekende samenhang en afstemming met patiënten, verwijzers, verzekeraars, elkaar en andere partijen.


3. De wereld om ons heen 3.1 Demografische ontwikkelingen Bevolkingsgroei neemt iets af In Nederland neemt de bevolkingsgroei af. In de grote steden groeit de bevolking nog, maar wel in geringere mate dan voorheen. In de periferie ontstaat een krimp in de bevolking, die zich de komende jaren doorzet. In totaal groeit de bevolking in Nederland tot 2040 met 6,62%, in het verzorgingsgebied van Rijnstate is dit slechts 3,34%. De gemeenten Lingewaard, Overbetuwe en Arnhem kennen een sterk verminderde groei, en Doesburg, Duiven, Montferland, Renkum, Rijnwaarden, Rozendaal en Westervoort laten de laatste jaren al een afname van de bevolking zien. De andere gemeenten blijven nagenoeg gelijk in bevolkingsaantal. Vergrijzing neemt toe In Nederland stijgt het aantal 65-plussers tot een hoogtepunt van 4,7 miljoen in 2041 (2012: 2,7 miljoen). In 2012 is 16.2% van de bevolking 65+, in 2040 is dit 25,93%. Ook in ons verzorgingsgebied verdubbelt het aantal 65-plussers in de periode tot 2040, van 16,6% tot 28,3% van de bevolking. De grootste vergrijzing vindt plaats in Doesburg, Duiven, Montferland, Renkum, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar. De levensverwachting neemt nog steeds toe, en mensen leven ook langer kwalitatief goed. Aantal chronisch zieken neemt toe We hebben nu 4,5 miljoen chronisch zieken in Nederland. Van de 65-plussers heeft meer dan de helft een chronische ziekte. Bijna een derde van de chronisch zieken heeft meer dan één chronische ziekte. Complexiteit van aandoeningen neemt toe We zien steeds meer patiënten met verschillende aandoeningen tegelijkertijd (multi-problematiek). Dit maakt de zorg complexer. Behoefte aan zorg en noodzaak tot preventie nemen toe Op basis van bovenstaande ontwikkelingen kunnen we concluderen dat de behoefte aan zorg toeneemt, evenals de noodzaak tot preventie van gezondheidsproblemen. 3.2 Sociaal-culturele ontwikkelingen Jongere generatie patiënten maakt meer gebruik van zijn keuzevrijheid De patiënt heeft de vrijheid van keuze voor het ziekenhuis waar hij behandeld wil worden. De afstand en het advies van de verwijzer speelt nog steeds een grote rol in de keuze die de patiënt maakt, maar de verwachting is dat de jongere generatie zich steeds meer zelf zal oriënteren op het specialisme dat hij nodig heeft en op basis van de informatie die hij vindt of hoort, zijn keuze voor een ziekenhuis zal bepalen (binnen de vrijheid die zorgverzekeraars bieden). Behoefte aan eigen regie van de patiënt, zelfmanagement van ziekte en patiëntparticipatie groeit De verhouding tussen arts en patiënt verschuift steeds meer naar een van shared decision making, waarin zorgverlener en patiënt samen beslissen. Vooral chronische patiënten krijgen steeds meer behoefte aan eigen regie en verantwoordelijkheid. Ziekenhuizen kunnen deze patiënten ondersteunen in het voeren van eigen regie door het begeleiden van zelfmanagement en de inzet van nieuwe technologie en e-health, zodat zoveel mogelijk zorg in of nabij thuissituatie gegeven kan worden, op de plaats en het tijdstip dat de patiënt dit zelf wil.

6


Er ontstaat dan ook steeds meer een tendens patiënten te betrekken in de vormgeving van de zorg (patiëntenparticipatie). Verbeteringen in de zorg worden dan niet alleen vóór de patiënt gedaan, maar in samenwerking met de patiënt. Vraag naar transparantie van kwaliteit Omdat patiënten zich goed willen laten informeren over mogelijkheden en kwaliteit van zorg, voordat zij een keuze voor een specialist of ziekenhuis maken, neemt de vraag naar transparantie toe. Patiënten willen inzicht in de prestaties van ziekenhuizen. Deze informatie vinden ze vooral op internet. We zien steeds meer online initiatieven ontstaan waarin behandelaars en zorginstellingen beoordeeld of met elkaar vergeleken worden, in veel gevallen door de patiënten zelf op social platforms. Ook de zorgverzekeraars spelen hierop in en vragen ziekenhuizen steeds meer inzicht in hun prestaties te geven, zodat zij hun verzekerden kunnen helpen een goede keuze te maken voor een behandelaar of behandeling. Aandacht voor maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen ziekenhuizen stijgt Steeds meer ziekenhuizen geven bewust invulling aan het begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ziekenhuizen zetten al sinds jaar en dag met inzet van beschikbare capaciteit de zorg voor de mens (patiënt) centraal, maar maatschappelijke verantwoordelijkheid gaat verder. Het betreft People (mensen hebben recht op een rechtvaardig, veilig en gezond leven), Planet (de aarde mag niet worden uitgeput) en Prosperity (welvaart moet voor toekomstige generaties beschikbaar blijven). 3.3 Politieke en economische ontwikkelingen Maatregelen om stijgende uitgaven aan zorg tegen te gaan De zorguitgaven stijgen naar 19 tot 31% van het bruto binnenlands product in 2040, door meer en betere, maar ook duurdere zorg. De overheid neemt verschillende maatregelen om de kosten van de zorg terug te brengen. 1. Nieuwe bekostiging en financiering van de zorg De overheid wil de medische zorg gaan belonen op uitkomsten van de zorg in plaats van handelingen en verrichtingen (volumeprikkel wegnemen). Het specialistenhonorarium wordt per 2015 onderdeel van het integraal ziekenhuisbudget. Het doel is om de belangen van ziekenhuizen en specialisten nog meer parallel te laten lopen. Hierdoor zullen nieuwe organisatie- en/of samenwerkingsvormen ontstaan met een herpositionering van de medisch specialist, gericht op verdere ontwikkeling van een geïntegreerd medisch specialistisch bedrijf. Uitgaven aan zorg worden steeds meer de verantwoordelijkheid van de hulpvrager. Waar mogelijk moeten burgers de zorg voor hun gezondheid zelf regelen en daarvoor sparen. De hulpvraag zal mogelijk afnemen, zeker zolang de financiële crisis doorzet. We zien nu al het aantal eenvoudige, electieve ingrepen teruglopen. 2. Herinrichting van het Nederlandse zorglandschap ten behoeve van een betere kwaliteit en doelmatigheid: Basiszorg, langdurige en chronische zorg moet zoveel mogelijk dicht bij huis worden geleverd. Er zal een verschuiving plaatsvinden van 2e lijnszorg naar 1e lijnszorg. De dure, complexe en acute zorg moet verder geconcentreerd worden. Er zal steeds meer samenwerking tussen zorgaanbieders plaatsvinden om bovenstaande te realiseren, zoals samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen, allerlei vormen van 1,5e lijnszorg, integratie van SEH’s en HAP’s.

7


Landelijk is een discussie ontstaan over de inrichting van de acute zorg in Nederland. Er wordt gestreefd naar een onderscheid tussen basis-seh’s. profiel-seh’s en complete seh’s en tussen basis-ic’s en kernic’s.

3. Toenemende nadruk op gezondheid, gedrag en kwaliteit van leven Vanuit overheid en verzekeraars komt er een toenemende druk op zorginstellingen en patiënten om gezond gedrag te stimuleren. Van ziekenhuizen wordt verwacht dat zij samen met onderwijs, werk, welzijn, wonen, ruimtelijke ordening en veiligheid inzetten op goede gezondheid. De zorg dichtbij huis wordt steeds meer geleverd als maatwerk aan specifieke doelgroepen (doelgroepenbeleid). Er ontstaat een behoefte aan een geïntegreerde zorgketen voor een specifieke populatie, denk hierbij aan chronisch zieken, kwetsbare ouderen, kankerpatiënten etc. Ook komt er steeds meer aandacht voor het inzetten van zinnige zorg en wordt gevraagd niet vast te houden aan diagnostiek en behandeling die geen waarde toevoegen aan de kwaliteit van het leven. Concurrentie neemt toe Vooral op electieve ingrepen ervaren we veel concurrentie van landelijke ketens van zelfstandige behandelcentra. Zij winnen het van ons op snelheid en gemak. Ook komt de concurrentie tussen ziekenhuizen op de volumegebonden ingrepen op gang. Nieuwe vormen van financiering ontstaan De rente is in 2013 extreem laag. Over een aantal jaar zal deze weer oplopen. Rijnstate is voor een belangrijk deel gefinancierd met vreemd vermogen waarop renteafdracht en aflossing plaatsvinden. Dit betekent dat we nu heel voorzichtig moeten financieren en rekening moeten houden met een toekomstige verhoging van de rente op de leningen die we nu afsluiten. Het blijft de komende jaren erg moeilijk om financiering te krijgen, in verband met de lang aanhoudende economische crisis. We zien langzaam een verschuiving van de klassieke financieringsmodellen (bank leent ziekenhuis geld) naar publiekprivate initiatieven. Financiering wordt aangetrokken door fondsen, waarin publieke maar ook private partijen deelnemen. Ook financieringsvormen waarin medisch specialisten participeren kunnen ontstaan. Invloed van verzekeraars blijft toenemen Zorgverzekeraars krijgen steeds meer inspraak en hoeven straks niet langer een redelijke vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg te leveren. De keuzevrijheid van de patiënt voor een arts wordt hiermee sterk beperkt. Zorgverzekeraars zullen steeds strengere eisen stellen aan kwaliteit van zorg en volledige transparantie eisen over wat we aan zorg leveren en hoe doelmatig we deze aanbieden. Vanuit deze gegevens worden ziekenhuizen met elkaar vergeleken en wordt gestuurd op ‘best practices’. Verwacht tekort aan personeel in de zorg Door de vergrijzing daalt de beroepsbevolking die de zorg moet betalen en leveren tot 58% in 2025. Voor zorginstellingen worden het behoud van medewerkers en medewerkertevredenheid nog belangrijker: opleiding, motivatie en doorgroeimogelijkheden worden de sleutel tot succes. Verwachte bezuinigingen in het opleidingsfonds Als gevolg van de te verwachten bezuinigingen in het opleidingsfonds, zullen veranderingen plaatsvinden in de medische vervolgopleidingen. Het laatste jaar van de coschappen zal anders

8


ingericht worden, de duur van de medische vervolgopleidingen zal verkort worden en het aantal opleidingsplaatsen voor artsen in opleiding zal afnemen. Nieuwe beroepen in de zorg Naast de steeds verder doorontwikkelde specialisatie van medisch specialisten binnen hun vakgebied, zien we landelijk, door de stijgende multi-problematiek bij patiënten, een behoefte ontstaan aan meer generalistische specialisten, die de kennis en kunde hebben om de patiënt in totaal te kunnen beoordelen. De functie van breed opgeleide ziekenhuisarts is in opkomst. In de gezondheidszorg is technologie van toenemend belang en vinden veel veranderingen plaats op het snijvlak van techniek en zorg. In 2003 is een nieuwe opleiding gestart aan de Universiteit Twente: Technische Geneeskunde. De afgestudeerde technisch geneeskundige levert een bijdrage aan het gebruik van de kracht en effectiviteit van technologie in het proces van medisch probleem oplossen. Daarnaast is er toenemende vraag vanuit de overheid en zorgverzekeringen naar een grotere efficiëntie en doelmatigheid van medische zorg. De technisch geneeskundige gebruikt medische technologie als middel om tot nieuwe oplossingen te komen voor diagnostiek en therapie. In 2020 komt er een nieuw beroepenhuis voor verpleegkundigen en verzorgenden. De verschillende typen verpleegkundige functies worden onderverdeeld in drie groepen: verpleegkundig specialist: gespecialiseerd in een zorgvorm met een individuele behandelrelatie met de patiënt verpleegkundige: allround inzetbaar en HBO-geschoold zorgkundige: voor een specifieke patiëntengroep en MBO-geschoold. 3.4 Ontwikkelingen in technologie en wetenschap Eisen vanuit wetenschappelijke verenigingen nemen toe Vanuit de wetenschappelijke verenigingen van de medische specialismen worden steeds meer normen (minimum kwaliteitseisen) opgelegd aan de medische specialisten. Deze normen schrijven voor hoe en hoe vaak medische behandelingen moeten worden uitgevoerd om kwalitatief aanvaardbaar te zijn. De normen worden gebaseerd op evidence based medicine, dat wil zeggen dat ze gebaseerd zijn op de best beschikbare en wetenschappelijk onderbouwde informatie over doelmatigheid en doeltreffendheid. Technologie verlengt (kwaliteit van) leven Er zijn tal van technologische ontwikkelingen op het gebied van medische apparatuur en beeldvorming en behandelmethoden, die meer en uitgebreidere diagnostische en therapeutische mogelijkheden bieden. Hierdoor blijft de (kwalitatief goede) levensverwachting toenemen. Digitalisering van het zorgproces De mogelijkheden voor digitale informatie-uitwisseling groeien: online spreekuren, emailcorrespondentie, diagnostiek door middel van digitale informatie-uitwisseling, inzicht geven in eigen patiëntendossier etc. De digitalisering van de organisatie biedt aanzienlijke verbetering in kwaliteit en efficiency. Ook maakt digitalisering van de werkplek het mogelijk om steeds meer plaatsen tijdonafhankelijk te werken (waarbij gelijktijdig in hetzelfde dossier kan worden gewerkt) en te leren (e-learning). Technologie zorgt voor altijd en overal communicatie Mensen zijn altijd en overal in verbinding met elkaar: ervaringen worden direct met de buitenwereld gedeeld. Organisaties moeten hier rekening mee houden, en op inspelen.

9


3.5 Eisen van toezichthouders De Inspectie voor de Gezondheidszorg ziet toe op de kwaliteit van zorg, preventie en medische producten van zorginstellingen. De Inspectie vraagt van ons een integraal veiligheids- en risicomanagementsysteem en toetst ons op verschillende kwaliteitsindicatoren. De resultaten van ziekenhuizen op de verschillende indicatoren worden gepubliceerd en door de IGZ maar ook door andere instanties gebruikt om ziekenhuizen met elkaar te vergelijken en te beoordelen op kwaliteit en veiligheid van zorg. Ook in de komende jaren zal het aantal indicatoren fors zijn en van ziekenhuizen veel investering in administratie en transparantie vragen. Naast het toezicht vanuit de IGZ is er toezicht op het ziekenhuis vanuit verschillende andere instanties, bijvoorbeeld de Autoriteit Consument & Markt (ACM), voedsel- en warenautoriteit, de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Belastingdienst en het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Ook deze instanties stellen eisen aan het ziekenhuis, met betrekking tot concurrentie in de zorgmarkt, voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, handhaving van belastingwetten en de financiële gezondheid van de organisatie. 3.6 Verwachtingen van onze stakeholders Cliëntenraad Volgens de Cliëntenraad spelen korte wachten toegangstijden en vertrouwen in een specifieke arts een belangrijke rol in de keuze van een ziekenhuis. De Cliëntenraad vraagt Rijnstate vooral te investeren in een verbeterde toegang van de zorg. Ook vraagt zij ons e-health te implementeren en aandacht te hebben voor een goede medicatieoverdracht. Ook vraagt de Cliëntenraad extra aandacht voor een geïntegreerde aanpak van de multi-problematiek van de oudere patiënt en voor transparantie over de uitkomsten van zorg. Huisartsen De druk op huisartsen is groot. Enerzijds vanwege de toenemende inhoudelijke zorg waarvoor zij verantwoordelijk zijn, anderzijds vanwege organisatorische vraagstukken. De huisartsen vragen van Rijnstate hen te ondersteunen bij de complexer wordende ouderenzorg, zorg voor psychiatrische patiënten en gehandicapte patiënten en vragen van Rijnstate een actieve rol in het samen optrekken in de veranderingen in de spoedeisende zorg. Ook zien zij graag meer regie op patiënten met multi-problematiek en aandacht voor een goede medicatieoverdracht. Verloskundigen De eerstelijnsverloskundigen zijn onlangs samen gaan werken in één verloskundig samenwerkingsverband voor de regio’s Arnhem en De Liemers. Zij willen integrale zorgpaden en daarmee ook integrale bekostiging realiseren. Zij zien graag een digitale informatie-uitwisseling met Rijnstate. Arnhems Radiotherapeutisch Instituut (Arti) Arti ziet graag één oncologisch centrum van Rijnstate, Gelderse Vallei en Slingeland, zodat zij de radiotherapeuten met tumorspecifieke specialisaties efficiënter in kan zetten. Arti wil graag een integraal oncologisch dossier. Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR) De GHOR wil graag samen met Rijnstate optrekken in de toekomstige veranderingen in de spoedeisende zorg. Ook benadrukt zij het belang van duidelijke informatie over welke zorg nog in welk ziekenhuis geboden wordt. Gemeenten Preventie van gezondheidsproblemen en het stimuleren van een gezonde leefstijl worden steeds belangrijkere taken voor de gemeenten. Hierin vinden de gemeenten samenwerking met de eerste en tweede lijnszorg van groot belang. De gemeenten krijgen een grote verantwoordelijkheid op het

10 Strategische nota Rijnstate 2014 - 2016

gebied van de jeugdzorg en AWBZ. Om deze nieuwe rol goed in de kunnen vullen, willen zij een nauwe samenwerking met zorginstellingen in de regio, waaronder Rijnstate. De gemeenten maken zich zorgen over de gevolgen van de ontwikkelingen op het gebied van concentratie en spreiding voor de toegankelijkheid en bereikbaarheid van ziekenhuiszorg voor de burger en vraagt hiervoor de aandacht van Rijnstate. Verzekeraars Verzekeraars vinden dat ziekenhuizen een verantwoordelijkheid hebben voor de betaalbaarheid van zorg op de lange termijn. De behoefte aan zorg groeit, maar het beschikbare budget groeit niet mee. Ziekenhuizen moeten goed afwegen wat noodzakelijke zorg is en wat niet, maar ook wat in de eerste lijn kan worden verleend en wat per se in de tweede lijn. Ook vragen de verzekeraars transparantie over de zorgresultaten die het ziekenhuis behaalt, en vinden zij dat patiënten moeten worden betrokken in beleidsontwikkeling. Verzekeraars vinden dat Rijnstate zich duidelijker mag positioneren als groot ziekenhuis met veel expertise en moet zorgen voor een aanhoudend sterke positie in De Liemers en Rheden. 3.7 Interne ontwikkelingen Productieontwikkeling In de afgelopen jaren zien we een verschuiving plaatsvinden van klinische behandelingen naar dagbehandelingen. Het aantal klinische opnamen is gedaald van 40.000 naar 35.000, het aantal dagopnamen is gestegen van 30.000 naar 45.000. De gemiddelde ligduur van een klinische patiënt is ook afgenomen. Het aantal eerste polikliniekbezoeken is iets gestegen. Hoewel de behoefte aan zorg stijgt, is de verwachting dat de daadwerkelijke hulpvraag in Nederland in zijn geheel gaat afnemen door de hogere eigen bijdrage. Binnen Rijnstate verwachten we dan ook dat onze productie een daling laat zien de komende jaren. Sinds eind 2012 zien we al een kleine daling. In de eerste vier maanden van 2013 is de productie 5% lager dan in deze maanden van 2012. Verwijzingen uit verzorgingsgebied zijn stabiel Ongeveer 95% van onze patiënten komt uit ons verzorgingsgebied. Dit percentage is stabiel sinds 2005. 40% komt uit de gemeente Arnhem, 8% uit Duiven, 8% uit Zevenaar, 2,5% uit Rijnwaarden en 0,75% uit Renkum. Verwijzingen uit Doesburg dalen sinds 2005 van 2 naar 1,5%, uit Montferland van 4,5 naar 3,5% en uit Rheden van 12 naar 11%. Daarentegen nemen de verwijzingen uit Lingewaard toe van 6 naar 7%, uit Overbetuwe van 5,5 naar 6,5% en uit Westervoort van 4 naar 4,5%. Werkdruk stijgt als gevolg van registratie Binnen ziekenhuizen moeten steeds meer gegevens worden vastgelegd voor de kwaliteitsindicatoren van de overheid, van zorgverzekeraars en ten behoeve van keurmerken. Dit leidt tot een stijgende werkdruk bij specialisten, management en ondersteuning, zolang gegevens niet geautomatiseerd kunnen worden verkregen. De financiële druk blijft groot De financiële druk op de ziekenhuizen blijft groot de komende jaren. We zullen complete openheid moeten geven over onze prijsstellingen en zorguitgaven en worden hierop afgerekend. Een omzetplafond blijft van kracht, waarmee de overheid een maximum stelt aan de groei van de omzet van ziekenhuizen. Van ziekenhuizen wordt onverminderd gevraagd bij te dragen aan een verlaging van de kosten van zorg.


4. Visie op 2014 - 2016 4.1 Handelen vanuit patiëntperspectief: ontzorgen en invloed geven De inwoners van het verzorgingsgebied van Rijnstate zo maximaal mogelijk betrekken bij het beleid van het ziekenhuis is een vanzelfsprekende opdracht voor de komende jaren. We spreken soms gemakkelijk over het centraal stellen van de patiënt, over het voeren van de regie door de patiënt, over zelfmanagement door de patiënt enzovoort. De afgelopen jaren zijn we er beperkt in geslaagd om deze termen beleidsmatig inhoud te geven. Het is nu de tijd om hiermee echt aan de gang te gaan. Wanneer je zelf patiënt bent, of wanneer iemand die je lief is of iemand die dichtbij je staat patiënt is, dan weet je precies wat er bedoeld wordt met het patiëntperspectief. Dan weet je wat wachten, of te laat of gebrekkig informatie krijgen, of verplaatst worden naar een andere datum betekent. Terwijl je als patiënt in die situatie al genoeg te verwerken hebt met bijvoorbeeld een levensbedreigende aandoening. De wereld om je heen kan ineen storten op zo’n moment. Van alles gaat er door je heen en je kunt je dan slecht concentreren, laat staan gestructureerd vragen stellen over hoe nu verder. Op zo’n moment kun je als ziekenhuis excelleren door te “ontzorgen”. Zaken regelen, obstakels wegnemen, de juiste informatie geven en vooral de patiënt de tijd geven om te wennen aan de situatie waar hij of zij in terecht gekomen is. Ontzorgen betekent niet dat je alles overneemt, in tegendeel. Ontzorgen betekent dat je die zaken oplost en wegneemt waardoor de patiënt toekomt aan het begrijpen van de situatie waarin hij zich bevindt. “Ontzorgen” is eigenlijk een begrip dat “per definitie” niet bij de zorg past. Vanuit het perspectief van de patiënt zullen we aan dit begrip moeten wennen. De patiënt heeft zorgen over zijn of haar toekomst, over wat hem of haar te wachten staat. Het ontzorgen leidt er uiteindelijk toe dat de patiënt in staat gesteld wordt om zelf weer de draad op te pakken. Uiteindelijk is dit ook de doelstelling van onderzoek en behandeling in het proces van de patiëntenzorg: de patiënt wordt in staat gesteld om weer zelf de draad op te pakken. Dé patiënt als rolmodel bestaat niet. In het verzorgingsgebied van de ziekenhuizen in Arnhem, Ede en Doetinchem wonen bijna 1 miljoen inwoners. Niet iedereen is patiënt en zeker niet op hetzelfde moment. Onder deze 1 miljoen inwoners zijn er velen die niet ziek zijn, maar er wel een mening over hebben. We willen ook deze meningen verzamelen en gebruiken. Wij zijn gewend aan begrippen zoals “de patiënt centraal stellen”. Zoals eerder gezegd stellen wij de patiënt dan centraal ten opzichte van de “omgeving” van het medisch specialistisch bedrijf. Die omgeving zijn wij met zijn allen. Wij Rijnstate. Wij richten die omgeving in. Dat doen we heel professioneel. Wij bieden diagnostiek en behandeling in zorgstraten, in de vorm van snelle trajecten, multidisciplinair. De inzet is nu om onze zorg aan te bieden in een netwerk door samenwerking van alle bij de patiënt betrokken zorgen welzijnpartijen, gericht op gezondheidsbevordering, en om de patiënt invloed te geven op deze omgeving. Dit kan door middel van informatie-uitwisseling, het hebben van meer regie door bijvoorbeeld online afspraken, het 7 x 24 contact kunnen leggen met een case manager, etc. Digitale communicatie kan hieraan uitstekend ondersteunend zijn. 4.2 Zinvolle indicatoren van kwaliteit In ons ziekenhuis wordt een grote administratieve last ervaren als gevolg van de in te vullen vragenlijsten en het bijhouden van indicatoren, die vervolgens verzameld moeten worden op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, in het kader van de onderhandelingen met de


zorgverzekeraars en op verzoek van de wetenschappelijke verenigingen van medisch specialismen. Daarnaast is er de afgelopen jaren veel verzameld ten behoeve van het landelijke VMS-project. De meningen binnen Rijnstate zijn verdeeld over nut en noodzaak van dit soort vragenlijsten. Soms is het noodzakelijk in het kader van goede en veilige patiëntenzorg. Of een patiënt voldoende voeding krijgt, wel of geen pijn heeft zijn noodzakelijke gegevens in het kader van de zorg. Daar kan geen discussie over zijn vanuit patiëntperspectief. Wat we wel zien is dat de geautomatiseerde administratieve verwerking van dit soort informatie verbeterd kan en moet worden. Wij willen proactief omgaan met dit soort gegevensverzameling. We willen “nee” kunnen zeggen tegen de verzekeraar of IGZ omdat we zelf een beter alternatief hebben, of omdat de indicator aantoonbaar niet representatief is en daarmee dus overbodig. Een prima alternatief zou PROM’s kunnen zijn, dat we zullen moeten onderzoeken. De uitkomst van de zorg, inclusief het medisch specialistische traject, beoordeeld vanuit het perspectief van de patiënt, worden PROM’ s genoemd. PROM’s staat voor Patiënt Reported Outcome Measures, waarin patiënten aangeven hoe zij hun klachten ervaren voorafgaand en na afloop van de behandeling. De uitkomsten vormen een indicatie voor de kwaliteit van de geleverde zorg en kunnen gebruikt worden om de zorg verder te verbeteren. Inmiddels is in Nederland naar buitenlands voorbeeld een Stichting actief die zich met het ontwikkelen van PROM’s in de Nederlandse situatie bezig houdt. Voor ons een uitgelezen kans om onze goede uitkomsten van zorg inzichtelijk maken aan de wereld om ons heen. 4.3 Warm, vernieuwend en samen Rijnstate wil door haar stakeholders (vooral door medewerkers, patiënten en verwijzers) gezien worden als een topklinische organisatie die warm, vernieuwend en samen werkt. De drie kernwaarden (warm, vernieuwend en samen) zijn naar aanleiding van de Meerjarenstrategie 2010 - 2013 ‘Gezonde Instelling’ opgesteld door een grote groep medewerkers en vervolgens getoetst aan externe stakeholders. Deze kernwaarden zijn benoemd om de medewerkers van Rijnstate met elkaar te verbinden, maar ook om een duidelijk, voorspelbaar en betrouwbaar gezicht voor de buitenwereld te zijn. In de jaren 2014 – 2016 willen we gezamenlijk invulling gaan geven aan deze kernwaarden: wat betekenen deze kernwaarden nu voor mijn dagelijks werk? In welke opzichten zijn wij warm, vernieuwend en samen en welke opzichte (nog) niet? 4.4 Keuzes maken In het veranderende zorglandschap en met de verantwoordelijkheid die wij enerzijds hebben de landelijke kosten van zorg terug te dringen en anderzijds een sterke financiële positie te realiseren, moeten wij keuzes maken. Een eerste keuze is dat wij ons focussen op échte ziekenhuiszorg: zorg die nergens anders gegeven kan worden dan in de veilige omgeving van het ziekenhuis. Dit leidt tot keuzes in het zorgaanbod, omdat bepaalde zorg niet per se binnen het ziekenhuis hoeft plaats te vinden en naar de 1e of 3e lijn verschoven kan worden. Hierbij moeten we ons uiteraard wel steeds vergewissen dat we niet juist die zorg uit huis plaatsen die onze financiële positie versterkt en de continuïteit van onze organisatie waarborgt. Dit vergt een omslag in ons denken: we moeten niet krampachtig blijven vasthouden aan onze huidige inrichting en gewoontes, maar ons openstellen voor nieuwe vormen van zorg met bewezen meerwaarde voor de patiënt. Een tweede keuze wordt gemaakt binnen deze ziekenhuiszorg. Wij willen alle vormen van ziekenhuiszorg behouden voor onze regio. Dat wil niet zeggen dat wij dan ook alle vormen van ziekenhuiszorg dan ook daadwerkelijk binnen onze muren moeten aanbieden. Op basis van (verwachte) volume-eisen, kwaliteiten efficiencyoverwegingen bekijken we welke zorg we in Arnhem doen en welke zorg we, wel onder de vlag van Rijnstate, in samenwerking met voornamelijk Ede of Doetinchem aanbieden. Een derde keuze in het terugdringen van de kosten is dat wij onze beschikbare capaciteit verder gaan benutten. Enerzijds zullen we zo min mogelijk dubbele voorzieningen bieden. Van alle


dubbele of zelfs driedubbele voorzieningen die we op meerdere locaties aanbieden, moeten we onderzoeken: wat zijn de gevolgen als we deze voorzieningen concentreren op één locatie van Rijnstate in productie, kosten maar ook patiënttevredenheid? Anderzijds zullen we intensiever gebruik gaan maken van onze ruimten en apparatuur, onder andere door deze meer uren open te stellen. Ontwerp voor het nieuwe ziekenhuis ‘Er is een ziekenhuis voor volwassenen en een ziekenhuis voor kinderen’ In de tekeningen van de kinderen over het ziekenhuis zien we de volgende aspecten terugkomen: In het ziekenhuis is aandacht voor verschillende doelgroepen. In het voorbeeld van de kinderen: volwassenen, tieners en kinderen. Het ziekenhuis is ook een plek om gezond te leven. Er is een groentetuin, een zwembad en een sportzaal. Het ziekenhuis is duurzaam. Ook hier kunnen we de groentetuin weer bij betrekken, maar ook de aandacht voor bijvoorbeeld zonnepanelen. Het ziekenhuis geeft je een goed gevoel. Er is een glijbaan naast de trappen, een vrolijke lift, een speeltuin, vrolijk behang. Het ziekenhuis is een ruimte voor zelfontplooiing, studie en zelfexpressie. Er is een studiezaal, huiswerkbegeleiding en een graffitimuur die je kunt bespuiten. Over de omvang van het ideale ziekenhuis Het ziekenhuis hoeft in de beleving van de kinderen niet zozeer groot te zijn, als het maar ruim is. ‘Je moet je er thuis kunnen voelen’. ‘Ik denk dat een ziekenhuis niet heel groot wordt. Niet iedereen wordt in zijn leven ziek, dus je hoeft niet voor iedereen een kamer te hebben. Ook niet iedereen is tegelijkertijd ziek’. Bovendien hebben we volgens de kinderen de omvang van ziekenhuizen voor een deel zelf in de hand. Mensen blijven korter als we sneller een oplossing vinden voor hun ziekte. Aandacht voor verschillende doelgroepen Uiteraard benadrukken de kinderen de aandacht voor tieners en kinderen in het ziekenhuis. En natuurlijk hoort daar dan ook een speeltuin, een glijbaan en bijvoorbeeld een graffitimuur bij. Maar de achterliggende boodschap blijft helder doorklinken: als er aandacht is voor ieders eigenheid, heeft dat effect op je gezondheid en het herstelproces. Een plek voor gezond leven Er is een zwembad, een sportzaal, maar ook een groentetuin. ‘Daar kun je zelf groente en fruit verbouwen en lekker eten’. Belangrijk is volgens de kinderen de aandacht voor verse groenten en fruit. Laat mensen zelf meedoen met de zorg. In dit geval zorg voor de moestuin als dat mogelijk is. Toen de kinderen het ziekenhuis binnenkwamen voor de presentatie, keken ze hun ogen uit in de grote lichte en levendige hal. ‘Heb je gezien dat ze hier ook kroketten en saucijzenbroodjes verkopen en cola? Dat is toch heel slecht, waarom mag dat zomaar?’


5. Wat nemen we mee van Gezonde Instelling 2010 – 2013? In de vorige strategienota, Gezonde Instelling 2010 – 2013, hebben we een aantal ambities beschreven. Veel daarvan hebben we ook kunnen verwezenlijken. In een aantal ambities zijn we in beperkte mate geslaagd. De onderdelen hiervan die wij, vanuit patiëntperspectief, nog altijd nastreven, hebben we opnieuw opgenomen in de ambities voor de jaren 2014 – 2016: 1) Verbinding met de omgeving Met de invulling van onze zorg willen we aansluiten op de vraag van de omgeving. Dit betreft zowel de inhoud van de zorg, als de wijze waarop deze wordt aangeboden, maar ook de manier waarop hierover met de omgeving wordt gecommuniceerd. De afgelopen jaren zijn belangrijke stappen gezet in de samenwerking tussen zorgverleners en patiënten. We kunnen en willen de patiënt nog veel meer ontzorgen, onder andere door een open, respectvolle en warme bejegening en met de inzet van online toepassingen. Ook de samenwerking met verwijzers is intensiever geworden en willen we graag verder intensiveren. Via het Rijnstate Vriendenfonds willen we een duidelijke verbinding met onze omgeving aangaan: een initiatief dat eraan bijdraagt dat Rijnstate het ziekenhuis ‘van’ haar omgeving is. 2) Multidisciplinaire samenwerking Met de toenemende complexiteit van zorg en comorbiditeit (het vóórkomen van meerdere aandoeningen tegelijk) is een geïntegreerde aanpak van de zorgvraag van groot belang. We hebben belangrijke stappen gezet in de optimalisatie van de zorg voor moeder en kind. Ook zijn de plannen gereed voor het scheiden van de patiëntenstroom met een acute aandoening van andere patiëntenstromen. In de komende jaren ronden we deze trajecten af in de vorm van een fysiek Vrouw-kindcentrum en een Acute Opname Afdeling. Ook zorg voor de doelgroep kwetsbare ouderen blijft hoog op de agenda staan. 3) Gezonde bedrijfsvoering Om de service aan onze patiënten te verbeteren en tijd en middelen efficiënter in te zetten, moet de bedrijfsvoering gezond zijn. Er moet samenhang in processen zijn, met een optimale kwaliteit & veiligheid, gezonde financiën en aandacht voor duurzaamheid. De afgelopen jaren hebben in het teken gestaan van forse financiële ombuigingen. Een groot deel van de resultaten zijn behaald door een verhoging van de arbeidsproductiviteit en het optimaliseren van processen met o.a. behulp van de lean-methodiek en tactisch plannen. Gezien de aanhoudende financiële crisis en blijvende druk vanuit de overheid op kosten, zullen we ons hierin moeten blijven ontwikkelen. Op kwaliteit en veiligheid hebben we onze sterke positie bevestigd gekregen door NIAZ en zijn we uitgeroepen tot ‘best practice’ in Nederland en België. Een positie die we natuurlijk willen vasthouden! 4) Opleiden, onderzoek en innovatie Binnen onze organisatie zijn opleiding, onderzoek en innovatie van groot belang. Als lid van STZ streven wij een voorbeeldfunctie na met de kwaliteit en het onderscheidende karakter van onze opleidingen. Daarnaast streven wij naar een stimulerende en laagdrempelige omgeving voor toegepast wetenschappelijk onderzoek. In 2013 is de Rijnstate de STZ- accreditatie wederom toegekend. Ook heeft (wetenschappelijk) onderzoek een nadrukkelijke plek in onze zorgverlening gekregen. Deze resultaten willen we


blijven behouden en uitbouwen, waarbij we de focus leggen op verbetering van de zorg vanuit patiëntperspectief. 5) Goed werkgeverschap Rijnstate biedt een aantrekkelijke en inspirerende werkplek. Het opleiden en behouden van gekwalificeerd en gemotiveerd personeel blijft ook in de toekomst een kernthema. Onze ambitie een goede werkgever te zijn, is ook blijvend. Onze mensen maken onze organisatie en zijn degenen die uiteindelijk invulling geven aan wat de patiënt wenst.

6) Regionalisatie Nu in de afgelopen jaren een structuur is gerealiseerd voor een regionale organisatie, moet de concrete invulling voor de diverse locaties plaatsvinden. Uitgangspunt is dat we zorg van topklinische kwaliteit voor het hele verzorgingsgebied van Rijnstate. In de afgelopen jaren hebben we de zorg optimaal verdeeld over onze verschillende locaties. Nu, met de steeds strenger wordende (volume)eisen van overheid en zorgverzekeraars, gaan we ons samen met Ziekenhuis De Gelderse Vallei en Slingeland Ziekenhuis sterk maken voor behoud van alle zorg voor de grote regio. In deze samenwerking bieden we zorg dichtbij huis waar mogelijk, en concentreren we waar het moet.


6. Onze ambities voor 2014 - 2016 6.1

Wij zijn een betrokken en zichtbare partner voor onze omgeving.

Onze omgeving wordt gevormd door veel verschillende stakeholders. In de eerste plaats natuurlijk de bewoners van ons verzorgingsgebied, onze (toekomstige) patiënten. Onze patiënten zijn ons bestaansrecht, en de spil van onze omgeving. Wij werken nauw samen met andere partijen, alleen maar met het doel onze patiënten hiervan te laten profiteren. Deze andere stakeholders zijn verwijzers, gemeenten, andere zorginstellingen met wie we samenwerken om onze zorg steeds verder op elkaar af te stemmen en te verbeteren, ten behoeve van onze patiënten. Onze omgeving wordt verder gevormd door zorgverzekeraars, banken en andere financiële instellingen en de overheid. Samen zijn wij verantwoordelijk voor het welzijn van de mensen in ons verzorgingsgebied. In de komende jaren wordt van ons verwacht dat wij, in de wereld van steeds hoger wordende kosten van de zorg, onze verantwoordelijkheid nemen en tonen. En onze verantwoordelijkheid is natuurlijk het verzorgen van uitstekende noodzakelijke medischspecialistische zorg, maar de komende jaren ook: het bewijzen dat we uitstekende zorg bieden, het bijdragen aan een verlaging van de zorgkosten door concentratie en spreiding en de inzet van onze expertise om andere zorgverlenende instanties te helpen, het actief bijdragen aan preventie van gezondheidsproblemen en het actief bijdragen aan een betere leefomgeving. Deze verantwoordelijkheid nemen we graag en dat betekent dat we de komende jaren vooral inzetten op: Zorg mét de patiënt Wij willen de inwoners van het verzorgingsgebied van Rijnstate zo maximaal mogelijk betrekken bij het beleid en de inrichting van het ziekenhuis. Dit betekent dat we meer manieren moeten vinden om met onze patiënten in gesprek te gaan en naar hen te luisteren, zodat we hun perspectief kunnen meenemen in de beslissingen die we maken. We willen patiëntengroepen en/of patiëntenverenigingen betrekken bij de organisatie van de zorg voor deze patiëntengroepen. De patiënt bepaalt uiteindelijk welke zorg hij of zij wil hebben en hoe hij of zij deze wenst te ontvangen. Deze regie van de patiënt moeten we faciliteren. Hierbij hoort dat we de zin van zorg en het levenseinde ook bespreekbaar maken. Moreel beraad over ethische dilemma’s blijft hierbij een belangrijk in te zetten instrument. Om optimaal invulling te geven aan de kernwaarde ‘warm’, zullen we extra aandacht hebben voor de gastvrije bejegening van de patiënt. Niet iedere patiënt is hetzelfde en wenst dus dezelfde bejegening. Het kunnen ‘lezen’ van onze patiënten is van essentieel belang om zorg op maat te kunnen leveren.


De Thuisvoel-box De kinderen hebben een box gevuld met producten die een ‘thuisgevoel’ opleveren. Dat kan volgens hen op twee manieren: 1. Met op jezelf gerichte producten zoals muziek en een dvd speler om je eigen muziek en films ook in het ziekenhuis te beleven. 2. Met op anderen gerichte producten zoals een fotolijst-service waar je de toegestuurde foto’s van je familie en vrienden al aantreft op het moment dat je ‘op zaal’ komt te liggen. -

Muziek: box met iPhone zodat iedereen een dag zijn eigen muziek kan horen Viskom: in iedere kamer mag een viskom staan, zodat je toch een huisdier bij je hebt. DVD speler: alleen als de anderen ook willen kijken. Spelletjes zoals mens-erger-je-niet en monopoly om samen dingen te doen. Ballenbak: voor kinderen die goed willen spelen. Tijdschriften: worden iedere week nieuw bezorgd en mag je zelf kiezen Afstandsbediening: daarmee kun je alles besturen in je kamer Laptop: om contact te hebben met familie en spelletjes te doen Fotolijst; boven ieders bed. Iedereen gezond of ziek, moet foto’s sturen naar ziekenhuis. Als je daar naar toe moet, dat je foto’s dan automatisch daar zijn.

Een thuisgevoel voor jezelf Volgens de kinderen is muziek belangrijk; ‘Als je luistert naar je favoriete muziek, word je weer blij’. Daarnaast tijdschriften. ‘Je kunt je hoofd leegmaken’ en ‘het helpt je met goede moed weer in het leven te staan’. Of de viskom, waardoor je afleiding vindt in het verzorgen van en bezig zijn met een dier. De afstandsbediening tenslotte: een metafoor voor de behoefte om een beetje controle te hebben over je situatie. Het thuisgevoel met anderen samen ‘Ik vind de computer wel belangrijk. Niet omdat je er spelletjes op kunt doen, maar omdat je met de webcam naar je familie kunt kijken. Dan kunnen ze je misschien wel wat meer moed geven. Bijvoorbeeld voordat je geopereerd wordt.’ Het thuisgevoel kun je ook verkrijgen met op anderen gerichte producten. Zoals een ballenbak. Of een laptop waarop je niet alleen maar spelletjes kunt doen, maar ook contact kunt hebben met je familie en vrienden. Er is ook een fotolijst-service, waarmee je je familie en vrienden om je heen verzamelt dankzij de foto’s die je voor je ziekenhuisopname toe kunt sturen. Of spelletjes die je samen met anderen kunt spelen: in het ziekenhuis of de mensen die bij je op bezoek komen. Waarom is het thuisgevoel belangrijk? ‘Je voelt je rustiger als je aan je familie denkt. Want dan weet je ook dat zij aan jou denken’. ‘Een boze zuster bijvoorbeeld is niet leuk, maar als de zuster blij is en heel vrolijk is dan voel je jezelf ook weer een beetje vrolijk. Dat je omgeving dan ook wel een beetje meer vrolijker is’. ‘Als je een hele saaie kamer hebt, ga je jezelf ook saai voelen en soms ook wel nog zieker. Terwijl als het hier gezellig is, dan denk je er eigenlijk niet meer zo aan dat je ziek bent’.


Zichtbaarheid Onze omgeving vraagt om transparantie: steeds meer patiënten willen weten wat ze precies van ons ziekenhuis en van onze resultaten kunnen verwachten en vragen hierover informatie op. We willen hierover open zijn en deze informatie helder en begrijpelijk kunnen aanbieden. Ook willen wij onze omgeving vertellen in welke zorg wij beter zijn dan wie ook. Onze bijzondere expertise (de STZ-expertisecentra en de multidisciplinaire centra Oncologisch Centrum, Vrouwkindcentrum, Vasculair Centrum en Acuut Centrum) moeten we meer in ‘de etalage’ zetten, om onze sterke marktpositie te behouden in de concurrerende wereld. Partner in de herinrichting van de zorg in de regio De overheid maar ook onze patiënten willen zorg het liefst thuis of zo dicht mogelijk bij huis. Door de herinrichting van het zorglandschap zal een deel van de ziekenhuisactiviteiten verschuiven naar de 1e lijn. Wij zullen ons steeds meer focussen op zorg die in het ziekenhuis móet. In de verschuiving van zorg naar de 1e lijn zullen wij de regie nemen, door actief met de 1e lijn en patiënten af te stemmen wat de behoeften en mogelijkheden zijn. De verschuiving van de zorg kan plaatsvinden door onze expertise aan te bieden aan de 1e lijn in makkelijk toegankelijk telefonische of elektronische consulten of in medisch specialistische spreekuren op de verwijzerslocatie (zogenoemde 1,5e lijns zorg, waarbij ziekenhuiszorg naar de 1e lijn wordt gebracht en het ziekenhuis blijft participeren). Ook kunnen we ervoor kiezen bepaalde expertise volledig aan de 1e lijn over te dragen door kennisoverdracht en instructies, waarbij we heldere afspraken maken over het adequaat doorverwijzen naar de medisch specialistische zorg als dit nodig is. Een verdere investering in de relatie met huisartsen in de regio is essentieel om dit te kunnen realiseren. De financiering van diagnostiek ten behoeve van de 1e lijnszorg gaat veranderen. Dit is aanleiding voor Rijnstate om te onderzoeken of zij ook deze zorg anders kan organiseren, al dan niet in samenwerking met andere partijen. Het doel van al deze initiatieven moet zijn om de zorg voor onze gezamenlijke patiënten te verbeteren.


Het lespakket: hoe leef ik gezond? ‘Wij willen dat alle volwassenen een basiskennis van geneeskunde hebben. Daarom hebben we een studiepakket gemaakt. De bedoeling is dat kinderen op de middelbare school al een studiepakket krijgen en dat pakket moet je mee naar school nemen om te oefenen en naar huis nemen om de oefening te proberen. In het pakket zit een boek met daarin pillen informatie en wat je bijvoorbeeld moet doen bij een gebroken been en wat te doen bij stikken. Er zitten ook spuugzakjes, pillen, pleisters en verband in. Er zit natuurlijk ook een kalender in met daarop de datum wanneer je iets moet doen: een oefening, een studiedag of een examen.’

We kunnen het lespakket zien als een metafoor voor de functie van het ziekenhuis. Het ziekenhuis is meer dan alleen een centrum waar specialisten mensen beter maken. In de visie van de kinderen deelt het ziekenhuis ook actief kennis en leert mensen actief om aan hun eigen gezondheid te werken. Hoe meer mensen zelf hun situatie kunnen oplossen en voorkomen, hoe minder vaak zij de zorg van een ziekenhuis nodig zullen hebben. Kennis en vaardigheden Het lespakket van de kinderen bevat een lesboek met beschrijvingen van ziektebeelden, een medisch woordenboek en tips en adviezen over hoe te handelen bij ongevallen. De kalender geeft het lesrooster aan. Maar we kunnen het ook zien als een overzicht van situaties die per seizoen meer ongevallen kunnen veroorzaken. Zoals gladheid in de winter, hooikoorts in de lente en en zonnesteek in de zomer. Daarnaast bevat het lespakket een soort EHBO-kit waarmee situaties kunnen worden geoefend. Met gezond leven kun je volgens de kinderen niet vroeg genoeg beginnen. Daarom stellen zij ook voor om dit ook als vak op school in te voeren. Kun je gezond zijn leren? ‘Ik denk het wel’, vat één van de kinderen samen. ‘Als het een lespakket is, kun je het in de klas leren. Dan kun je met anderen samenwerken en vragen stellen: ‘wat vindt jij er van, wat is jouw oplossing?’. Juist door samen te werken leer je beter wat nou gezond is, volgens de kinderen. Help jezelf, help de ander Wat is belangrijker, anderen helpen of jezelf? ‘Ik vind het wel belangrijk dat iemand voor zichzelf kan zorgen. Want als iedereen voor zichzelf kan zorgen is er niemand meer nodig om diegene te helpen. Iedereen is dan gezond als je jezelf kunt helpen’. Mensen die geleerd hebben goed voor zichzelf te zorgen, zijn niet alleen gezonder. Zij zijn ook in staat om anderen te helpen. En, hoe meer mensen goed voor zichzelf kunnen zorgen, hoe minder hulp er nodig is. Dit levert een bijzondere invalshoek op voor de functie van het ziekenhuis. Niet alleen zieke mensen beter maken, maar ook gezonde mensen ‘zelfredzaam’ maken.


Actief bijdragen aan een betere leefomgeving Rijnstate wil een zichtbare bijdrage leveren aan de omgeving en bekend staan als een maatschappelijk verantwoorde organisatie. Wij vinden het vanzelfsprekend om onze zorg te verlenen in samenwerking met alle betrokken zorgen welzijnspartijen, vanuit de optiek kwaliteit van leven te bevorderen, met efficiënte besteding van de beschikbare gelden en met zorg voor het milieu. Wij hebben een verantwoordelijkheid voor de toekomstige generaties. In onze bijdrage in vraagstukken rond kwaliteit van leven in de keten van preventie tot nazorg, is het van belang dat we onze doelen blijven zien in samenhang met verantwoord gebruik van energie en grondstoffen. We hebben dit geconcretiseerd in betekenisvolle doelstellingen. Maatschappelijk verantwoord werken vormt een noodzakelijke bijdrage voor het betaalbaar houden van zorg op zowel korte als lange termijn. Per 1 januari 2016 wil Rijnstate beschikken over Milieuthermometer Zilver, om vervolgens door te groeien naar Goud. Ook besteden we in het personeelsbeleid van Rijnstate aandacht aan sociale innovatie en duurzaam personeelsbeleid. Denk hierbij aan maatschappelijk betrokken medewerkers, leeftijdsfase bewust personeelsbeleid, voorkomen verspilling talent en tevreden medewerkers. 6.2

Wij ontzorgen de patiënt door onze zorg optimaal te organiseren.

Wij willen onze patiënten maximaal ontzorgen. We bieden de beste medisch specialistische zorg, daar mag geen twijfel over bestaan en dit moeten we ook kunnen aantonen. Vooral in de organisatie van de zorg zijn nog verbeteringen mogelijk, die we graag willen realiseren door de patiënt erbij te betrekken. Het creëren van een optimale organisatie van de zorg is ons doel voor de komende jaren, waarbij ons zullen laten leiden door het patiëntperspectief. Ondersteuning van de zorgprofessional: snelle en goede informatievoorziening Om onze zorg zo snel en gemakkelijk mogelijk bereikbaar te maken voor onze patiënten, moeten we eerst onze interne processen optimaliseren. De komende jaren blijft verdergaande digitalisering van informatie een belangrijk speerpunt voor Rijnstate om de patiëntveiligheid nog meer te bevorderen, flexibiliteit in processen te verhogen en samenwerkingsverbanden in de zorgketen adequaat en veilig mogelijk te maken. Alle informatie die het zorgproces ondersteunt wordt in samenhang vastgelegd, zonder onderbreking van de keten. Nu het Elektronisch Patiëntendossier grotendeels geïmplementeerd is in het ziekenhuis, staan de komende jaren in het teken van het optimaliseren van de informatievoorziening voor de zorgverleners. De informatie- en communicatietechnologie worden verder ingericht om het zorgproces optimaal te ondersteunen, in lijn met onze ambities. Dit betekent dat we snel en gemakkelijk moeten kunnen beschikken over kwalitatief goede en betrouwbare gegevens, en dat we deze gegevens kunnen raadplegen op de verschillende plaatsen waar we ze nodig hebben. Handelen vanuit patiëntperspectief krijgt ook zijn weerslag in de informatievoorziening; net als het zorgen logistieke proces moeten ook patiëntgegevens georganiseerd worden rondom de patiënt. Het vastleggen van medische informatie gebeurt adequaat eenmalig zo dicht mogelijk bij het ontstaan van de informatie en geschikt voor meervoudig gebruik. Ook moet deze informatie goed uitwisselbaar zijn binnen het ziekenhuishuis en in de zorgketen. Omdat de zorgprocessen zich concentreren rondom de patiënt moet dat ook het geval zijn voor de medische systemen, deze moeten beschikbaar zijn bij de behandelde patiënt. Medische systemen moeten daarbij flexibel worden ingezet. Het selecteren van systemen op functionaliteit bevordert flexibiliteit, standaardisatie en verlaging van aantallen en kosten.


Het is op landelijk niveau nog onvoldoende gelukt om een goed systeem te realiseren voor een veilige medicatieoverdracht tussen zorgverleners binnen het ziekenhuis en tussen het ziekenhuis en andere externe zorgverleners. Rijnstate wil hierin haar verantwoordelijkheid nemen en actief naar een oplossing zoeken voor een koppeling van de gegevens uit verschillende ICT-systemen. De informatie-intensiteit en behoefte aan informatie in management-, zorgen bedrijfsprocessen neemt toe. Het borgen van een gezonde bedrijfsvoering en optimale zorg, daarover in control zijn en er adequaat op reageren vraagt om integrale en betrouwbare managementinformatie op bedrijfskundig- en zorgvlak. Het beschikken over kwalitatief goede, eenvoudig te ontsluiten, toegankelijke, begrijpelijke en betrouwbare informatie is daarom van groot belang en dient verder ontwikkeld te worden. Verbeterde toegang en bereikbaarheid van de zorg Een optimale organisatie van zorg in geïntegreerde zorgpaden helpt ons patiënten zoveel mogelijk te ontzorgen. De zorgpaden worden ingericht vanuit patiëntperspectief, waarbij patiënten(verenigingen) een actieve inspraak hebben. Een speerpunt wordt om de wachttijden voor patiënten te minimaliseren, zodat zij zo kort mogelijk in onzekerheid leven. De wachttijden in de wachtkamers moeten omlaag, maar ook de te wachten periode voor een onderzoek of een operatie. In de tussentijd (gedurende het wachten) is informeren van de patiënt een vanzelfsprekendheid. Ook de telefonische bereikbaarheid moet geoptimaliseerd worden uit patiëntperspectief, in een Klant Contactcentrum voor alle vragen die een patiënt kan hebben. Bij de ontvangst van onze patiënten in het ziekenhuis, willen we ze al direct een gevoel van vertrouwen en zekerheid bieden. Een warme omgeving en vriendelijke ontvangst zijn hierbij van essentieel belang. We moeten inspelen op de behoefte van onze patiënten, waar en wanneer zij deze ook hebben. Het zorgproces begint steeds vaker thuis (een afspraak plannen, een consult voorbereiden, eigen gegevens inzien) en eindigt thuis (controle via een online consult, labuitslagen bekijken, meetgegevens doorgeven). Door middel van online (sociale) media kunnen we dit ondersteunen en voor onze patiënten altijd en overal bereikbaar zijn. We starten daarom met het inrichten van een online zorgportaal, dat patiënten toegang geeft tot het eigen dossier, maar ook de mogelijkheid om 24/7 geïndividualiseerde informatie op te vragen, afspraken te plannen en actief mee te werken aan de eigen behandeling. We gaan online consulten introduceren, waardoor niet meer iedere patiënt voor elke afspraak naar het ziekenhuis hoeft te komen. Zo kunnen wij de binding met patiënten verhogen en het zorgproces tot buiten onze muren laten reiken. Hierbij moeten we niet uit het oog verliezen dat onze patiëntengroep voor een groot deel uit kwetsbare ouderen met multi-problematiek bestaat, die lang niet allemaal behoefte hebben aan de online zorgmogelijkheden.


Het mobiele ziekenhuis ‘Deze bus is een rijdend ziekenhuis. Hij rijdt om het uur door de straten. Als je ziek bent kun je naar de bus toe gaan. Daar kijken ze of ze je gelijk kunnen helpen of dat je nog een paar dagen moet blijven. Er zijn verschillende kamers. Elke kamer heeft een eigen sfeer. Er is bijvoorbeeld een palmboom. Zo is er toch nog een beetje natuur in de bus. Ook het behang is kleurrijk zodat de zieken zich vrolijk voelen. Dat helpt om beter te worden. Ook de buitenkant is erg kleurrijk. De bus heeft slaapkamers en een wc. En een afhaalloket waar de zieke mensen en de zusters wat te eten en drinken kunnen halen. Er is een operatiekamer. Als er iemand wordt geopereerd, stopt de bus. Operaties gebeuren vaak ‘s nachts. Het dak is doorzichtig. Mensen kunnen dan ‘s nachts naar de sterren kijken. Als je ziek bent kun je altijd de lucht zien’ We kunnen de bus zien als een metafoor voor de veranderende functie van het ziekenhuis. De bus brengt de expertise en zorg in de wereld van zieke en gezonde mensen. De bus heeft goed uitgeruste operatiekamers en mensen kunnen instappen in de bus voor advies en zorg. Wat de kinderen betreft past de zorg zich aan bij de verschillende omgevingen en behoeften: ‘in grote steden rijden veel bussen, in kleinere plaatsen kun je minder vaak rijden en met minder bussen’. Breng de natuur naar binnen In de bus plaatsen de kinderen een palmboom. Zo breng je de natuur in de wereld van de patiënt. Natuur staat in hun beleving voor ‘gezond leven’. Bovendien benadrukken ze de transparantie in het doorzichtige dak waardoor je altijd naar buiten kunt kijken. Ook al ga je met het ziekenhuis naar mensen toe, kennelijk is het belangrijk om verbinding te houden met de wereld om je heen. Benadruk de positieve sfeer Vrolijke kleuren aan de buitenkant, vrolijk behang aan de binnenkant. Belangrijk is volgens de kinderen dat je als patiënt een positief gevoel krijgt. ‘Als mensen gezond zijn worden ze er vrolijk van. Als mensen ziek zijn worden ze er gezond van’.


Geïntegreerde zorg voor patiëntgroepen In de komende jaren organiseren we onze zorg steeds meer voor en met patiëntgroepen en minder rondom diagnoses. Omdat dit de expertise vergt van meerdere specialismen en soorten zorgverleners, doen we dit in multidisciplinaire centra waarin nauw wordt samengewerkt. We kennen dit al van bijvoorbeeld het Oncologisch Centrum, waarin het zorgtraject volledig wordt afgestemd op de behoeften van de patiënt. Voor de volgende patiëntgroepen worden multidisciplinaire centra verder ontwikkeld: - Patiënten met kanker Oncologisch Centrum met zorgpaden per kankersoort - Patiënten met hart- en vaatziekten Vasculair Centrum - Moeder en kind Vrouw-kindcentrum - Acute patiënten Acuut Centrum. In de komende periode willen we de toegang en zorg voor acute patiënten optimaliseren door een sterke inzet van SEH-artsen, de introductie van een Acute Opname Afdeling, de Interdisciplinaire Afdeling in Zevenaar, een nauwe samenwerking met de HuisartsenPost inclusief gezamenlijke triage en een goede samenwerking met de acute zorgpartners. Een optimale inrichting van de Intensive Care voorziening maakt hiervan ook onderdeel uit. Onze ambitie is om een sterke, passende positie te claimen in de landelijke verdeling in categorieën seh’s en ic’s. Naast deze multidisciplinaire centra blijven we onverminderd doorgaan met het aanpassen van onze zorg op de steeds groter wordende patiëntgroep kwetsbare ouderen en hun speciale behoeften. Samenwerking met andere ziekenhuizen om zorg in de regio te behouden Anticiperend op de toename van volume-eisen en de eisen om verdere concentratie van dure en/of complexe zorg en doelmatiger werken, slaan wij de handen ineen met de ziekenhuizen Gelderse Vallei in Ede en Slingeland in Doetinchem. Het doel van onze samenwerking is om alle medisch specialistische zorg in de regio te behouden voor de inwoners van onze verzorgingsgebieden en te voorkomen dat zij voor complexere ingrepen naar de andere kant van het land moeten reizen. De eis voor onze samenwerkingsvormen is dan ook om kwalitatief de allerbeste zorg te leveren, waarbij het in bepaalde gevallen betekent dat onze patiënten naar Ede of Doetinchem moeten reizen om daar een ingreep te ondergaan, waarbij ze wel onder begeleiding blijven van hun ‘eigen’ specialist uit Rijnstate. Uitgangspunt is: in het eigen ziekenhuis waar het kan, concentratie in een van de ziekenhuizen als het moet. Voor zeer complexe chirurgische ingrepen hebben we deze samenwerking al vormgegeven in heldere zorgpaden. Gedreven door kwaliteitsverbetering en/of verwachte externe kwaliteitseisen vullen we deze samenwerking ook in voor andere patiëntgroepen. Hiermee starten we voor de patiënten met kanker een regionaal Oncologisch Centrum. Wanneer een samenwerking met de ziekenhuizen in Ede en Doetinchem niet leidt tot een kwaliteitsverbetering of een toereikend volume, worden samenwerkingsverbanden gezocht met andere ziekenhuizen, zo dicht mogelijk bij onze patiënten. Zo zijn er al succesvolle verbanden met de academische ziekenhuizen in Nijmegen en Utrecht. Bij al deze samenwerkingsvormen willen we de digitale informatie-uitwisseling op een gestructureerde wijze te laten plaatsvinden.


6.3

Wij zijn een financieel gezonde organisatie.

Ook de komende jaren blijft er een financiële druk op de Nederlandse ziekenhuizen: de overheid en zorgverzekeraars vragen van ons een actieve bijdrage aan een verlaging van de zorgkosten en banken en andere financiers eisen een zekere financiële situatie onder andere door een hoog eigen vermogen en rendement. Onze opdracht voor de komende jaren is het creëren van voldoende werkkapitaal, voldoende eigen vermogen en een beperkte financiering met vreemd vermogen. Dit betekent voor Rijnstate dat de komende jaren het beleid gericht is op het behalen van omzetratio (EV/omzet) van meer dan 15% in 2016 (is nu 12%) bij een gemiddeld jaarlijks rendement van + € 5,3 miljoen. Ratio’s

2014

2015

2016

Solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen)

12,3%

13,5%

15,6%

Omzetratio (eigen vermogen/omzet)

13,8%

15,1%

16,4%

Rentabiliteit (netto resultaat/eigen vermogen)

8,8%

10,2%

9,4%

Resultaat (netto resultaat/omzet)

1,2%

1,5%

1,5%

1,49

1,42

1,36

€ 4.285.359

€ 5.485.213

€ 5.636.716

DSCR (debt service coverage ratio = mate waarin Rijnstate voldoende middelen heeft om aan de aflossing- en renteverplichtingen te voldoen) Resultaat

Kostenreductie We blijven onverminderd inzetten op efficiëntere werkprocessen om kosten te besparen. De methode van Lean wordt hierbij ingezet. Ook blijven we scherp inkopen en wordt de verhoging van de arbeidsproductiviteit doorgezet, onder andere door efficiënter te werken en verdere ligduurverkorting. Zorgvuldig investeren De investeringsruimte is krap. De investeringen die we doen moeten goed onderbouwd zijn. Veiligheid, gezondheidsresultaat, bijdrage aan de maatschappij en netto contante waarde zijn leidend bij de beoordeling van Business Cases. Selectieve krimp in productie De groei van de productie van Rijnstate is voor de komende jaren berekend op 0 tot 1% per jaar. Veel zorg groeit mee met de demografische ontwikkelingen; zoals oncologische zorg en chronische zorg. Dit betekent dat we op andere zorg selectief zullen krimpen in productie. Deze krimp wordt voor een groot deel gedicteerd door onze omgeving: door de scherpere indicatiestellingen voor electieve ingrepen, verschuiving van zorg naar de 1e lijn en het toenemend zorgmijdend gedrag van patiënten bij planbare ingrepen. Anderzijds kunnen we er zelf ook op sturen de productie op een stabiel niveau te houden door toepassingen van e-health, waardoor patiënten minder vaak naar het ziekenhuis hoeven te komen. Rijnstate wil hierin een goede balans te vinden tussen haar verantwoordelijkheid de kosten van zorg omlaag te brengen en haar verantwoordelijkheid werkgelegenheid te blijven bieden voor haar medewerkers.


Op zoek naar andere vormen van financiering Tot nu toe heeft Rijnstate haar financiering geregeld via banken en haar inkoop via zorgverzekeraars. In deze tijd van financiële crisis zijn er ook andere financieringsvormen die we kunnen onderzoeken. Zo zijn er mogelijkheden voor publiekprivate samenwerkingsverbanden die financiering van zorgonderdelen kunnen organiseren, en er zijn mogelijkheden van leasing van roerende zaken. Transparantie in financiën ten behoeve van patiënten Het DOT-financieringssysteem levert veel onduidelijkheden in kosten van de zorg op. Patiënten ontvangen een factuur waarop het gemiddelde bedrag voor zorg bij een bepaalde ingreep of aandoening wordt gefactureerd. Dit bedrag is gebaseerd op het gemiddelde aantal en soort verrichtingen dat bij deze ingreep of aandoening hoort, ongeacht of de patiënt ook daadwerkelijk al deze verrichtingen heeft doorlopen. Voor patiënten is dit moeilijk te begrijpen en erg ondoorzichtig. Rijnstate maakt zich hard om, in samenwerking met de zorgverzekeraar, te komen tot een systeem van duidelijke facturatie, en is zo transparant als mogelijk over haar eigen financiën en de berekening van kosten. Integrale bekostiging per 2015 In 2015 gaan we over op integrale bekostiging van ziekenhuiszorg. Dit betekent dat waar nu de zorgverzekeraar voor de geleverde zorg een bedrag aan het ziekenhuis betaalt en een bedrag aan de medisch specialist, we vanaf 2015 te maken krijgen met een totaalbetaling aan het ziekenhuis. Het ziekenhuis is dan verantwoordelijk voor de betaling van de medisch specialist. Er is door de overheid gekozen voor deze integrale bekostiging, om de belangen van medisch specialisten meer parallel te laten lopen met die van het ziekenhuis. De positie van de medisch specialist binnen het ziekenhuis zal veranderen, gericht op verdere ontwikkeling van een geïntegreerd medisch specialistisch bedrijf. De Raad van Bestuur en de medische staf zullen gezamenlijk tot een goede invulling van deze nieuwe situatie komen. 6.4

Wij hebben gekwalificeerde medewerkers en breiden onze expertise uit door opleiden, onderzoek en innovatie.

Als topklinisch ziekenhuis hecht Rijnstate grote waarde aan leren, opleiden en onderzoek. Door middel van leren, opleiden en onderzoeken verhogen wij het niveau van de gezondheidszorg. Opleiden De opleidingen van Rijnstate zijn van hoge kwaliteit, mede door de vele gezamenlijke en multidisciplinaire onderwijsactiviteiten. De inhoud van het werk en complexiteit van zorg veranderen voortdurend. Onze medewerkers moeten zich blijven ontwikkelen. Belangrijk vinden we dat in alle opleidingsactiviteiten het perspectief van de patiënt en de kernwaarden van Rijnstate als uitgangspunten worden meegenomen. In de komende jaren investeren we in een klimaat waar laagdrempelig ruimte is voor leren op de werkplek. Per zorgeenheid wordt een verantwoordelijke benoemd en geschoold, die specifieke aandacht heeft voor leerklimaat en alle leeractiviteiten van de medewerkers van de eenheid coördineert. We zorgen er zo voor dat zo goed mogelijk gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden voor leren die er op werkplek zijn, waarbij medewerkers al werkende zich verder ontwikkelen. Externe instanties vragen om de bekwaamheid van medewerkers aantoonbaar te maken. Hiervoor richten we voor alle medewerkers een eigen (digitaal) portfolio in met de vereiste kwaliteiten. Op deze manier kunnen medewerkers zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteiten die zij kunnen of moeten ontwikkelen en onderhouden. We streven ernaar een goede balans te vinden


tussen verplichte kwaliteiten en de eigen ontwikkelbehoeften. Mogelijkheden voor opleiden en ontwikkeling zullen zoveel mogelijk worden aangeboden in een combinatie van ervaringsleren op de werkplek en tijd- en plaatsonafhankelijk (digitaal) leren. Om ondanks de verwachte bezuinigingen in het opleidingsfonds een zo groot mogelijk aantal opleidingsplaatsen voor artsen in opleiding te behouden, is het van belang onze kwaliteit van opleidingen te profileren. We zullen ons oriënteren op de opleiding en positie van de ziekenhuisarts en hoe we nieuwe functie optimaal kunnen inzetten binnen Rijnstate. Vanaf 2020 wordt er naar verwachting een nieuw onderscheid gemaakt tussen verpleegkundige, verpleegkundig specialistische en zorgkundige functies. Deze ontwikkeling, in antwoord op de toenemende complexiteit van zorg, vraagt ons een nieuwe visie te vormen op de functies van verpleegkundige binnen Rijnstate, waarbij we het perspectief van onze patiënten en de ambities van onze verpleegkundigen nadrukkelijk betrekken. Met het opleiden van verpleegkundigen en met de bij- en nascholing van onze huidige verpleegkundigen maken wij onze verpleegkundigen klaar voor de zorg van de toekomst: zij leveren ondersteuning aan zelfmanagement van de patiënt, zij handelen op basis van een continu cyclisch proces van klinisch redeneren (evidence based practice) en dragen bij aan betere kwaliteit en coördinatie van zorg. Onderzoek en innovatie Het doen van onderzoek en ontwikkelen van innovaties sluit aan op onze behoefte bij te dragen aan verhoging van de kwaliteit van de gezondheidszorg. De komende jaren focussen we ons hierbij op onderzoek en innovatie om het zorgproces te verbeteren en om bij te dragen aan het excelleren op de benoemde speerpunten van Rijnstate, de multidisciplinaire centra. We willen eigen geïnitieerd onderzoek meer in multidisciplinaire samenwerking gaan doen binnen Rijnstate. We willen medisch onderzoekers uit verschillende specialismen verbinden, maar ook onderzoek verbreden met onderzoek uit andere disciplines zoals verpleegkundig onderzoek, zorgonderzoek en onderzoek naar kosteneffectiviteit en doelmatigheid. Hiervoor hebben we een beter zicht op onze patiëntpopulatie en de zorgproblematiek nodig door middel van patiëntregistraties. Ook een gezonde kritische blik van onze verpleegkundigen is nodig, die we willen versterken door hen competenties te leren op het gebied van Evidence Based Practice. We zoeken daarnaast naar onderzoeksfondsen door een nauwere aansluiting bij kosteneffectiviteit- en doelmatigheidthema's. Door middel van innovaties willen wij een antwoord vinden op de vraagstukken die op ons afkomen door de steeds duurder wordende gezondheidszorg en de vergrijzing. Medewerkers worden in ons laagdrempelig leerklimaat gestimuleerd om bij het signaleren van knelpunten te zoeken naar innovatieve oplossingen. Bij kansrijke ideeën kiezen we voor een benadering waarin de juiste belanghebbenden en deskundigen bij elkaar gebracht worden waaronder in ieder geval de patiënt. We betrekken hierbij niet alleen interne partijen, maar ook externe partners als midden- en kleinbedrijven, kennisinstellingen, gemeenten en zorgverzekeraars. Om blijvend aandacht te kunnen besteden aan onderzoek en innovatie is het werven van nieuwe financieringsvormen van belang.


6.5

Wij zijn een werkgever van gemotiveerde en betrokken medewerkers.

Als organisatie streven wij ernaar om voor onze medewerkers en specialisten een geweldige plek om te werken te zijn. Om loyaliteit bij patiënten te realiseren, moeten wij enthousiaste, tevreden, productieve, kundige en loyale medewerkers zijn. Belangrijk hierbij is de balans tussen plezier en prestatie. Om deze enthousiaste, productieve, kundige en loyale medewerkers te zijn, moeten we een aantrekkelijke, inspirerende en stimulerende werkomgeving bieden. Optimale inzetbaarheid van medewerkers Rijnstate wil haar medewerkers faciliteren om zoveel mogelijk uit zichzelf te halen. Het is voor medewerkers maar ook voor de organisatie van belang dat medewerkers op de juiste, passende plek in de organisatie op de door hun gewenste manier hun bijdrage kunnen leveren aan het zorgproces. Onze leidinggevenden geven medewerkers zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid en stellen hen in staat zich voortdurend te ontwikkelen. Zo kunnen wij en onze patiënten profiteren van de kracht, kennis en kunde van de medewerkers. We besteden vanuit onze gezonde instelling veel aandacht aan de vitaliteit van onze medewerkers en spelen in op de levensfase van medewerkers, om zo een gezonde arbeidsproductiviteit te realiseren. Leiders die inspireren en motiveren Van groot belang in het realiseren van onze ambities als organisatie en het invullen van goed werkgeverschap en onze kernwaarden, zijn goede leiderschapscapaciteiten bij onze (toekomstige) managers essentieel. Het management motiveert medewerkers te werken aan ontwikkeling en creëert de randvoorwaarden voor hen om zich met eigen verantwoordelijkheid te kunnen ontwikkelen. Leiders zijn een inspirerend voorbeeld voor wat betreft persoonlijk en warm gedrag, openheid en patiëntgerichtheid. Onze leidinggevenden helpen we zich op deze competenties verder te ontwikkelen. Een organisatiecultuur waarin warm, vernieuwend en samen wordt gewerkt Rijnstate wil een organisatie zijn waarin medewerkers vanuit hun eigen verantwoordelijkheid en passie voor hun vak hun bijdrage kunnen leveren aan goede zorg voor onze patiënten. Wij willen een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven van onze patiënten door: onze patiënten warmte, vertrouwen, veiligheid en zekerheid te laten ervaren (warm); continu de zorg aan patiënten te verbeteren, door onderzoek, samenwerking en nieuwe behandelingsmethoden (vernieuwend); nauw samen te werken met de patiënt zelf, verwijzers, andere zorgverleners, verzekeraars en elkaar (samen). In de komende jaren willen we medewerkers faciliteren zelf verder invulling te geven aan deze drie kernwaarden, passend bij de behoeften van de patiënten aan wie zij zorg verlenen.


De pillendoos: gezond zijn als mindset De kinderen zijn ervan overtuigd dat emotionele en sociale aspecten van grote invloed zijn op de gezondheid van mensen. Niet alleen de mensen zelf, ook het ziekenhuis kan volgens hen een wezenlijke bijdrage leveren aan deze emotionele en sociale gezondheid. Ze bedachten een pillendoos, met allerlei pillen: voor zelfvertrouwen, voor een geluksgevoel, voor vriendschap en energie, voor liefde en om niet gepest te worden. De pillendoos kunnen we zien als metafoor voor de emotionele kwaliteiten en aspecten die mensen zichzelf kunnen geven om gezond te blijven of die hun genezingsproces bevorderen als ze ziek zijn. Of die het ziekenhuis hen kan geven naast de medische zorg. Wat kun je zelf doen als patiënt? En wat kunnen we als ziekenhuis patiënten nog meer geven naast een medicijn? Waarom zijn deze pillen belangrijk? ‘Omdat je dan niet alleen maar aan hetzelfde denkt. Als je ziek bent, kun je met deze pillen toch nog aan leuke dingen denken. Aan blij zijn bijvoorbeeld. De pillen kunnen je ook net die extra kracht geven die je nodig hebt. ‘Ook als je geen zelfvertrouwen hebt, kun je toch zelfvertrouwen krijgen’. Het goed kunnen omgaan met emoties is volgens de kinderen belangrijk. ‘Eigenlijk moet je ook blij zijn om gezond te zijn. Maar het is ook goed om mee te maken wat ongeluk is. Je hoeft niet altijd geluk te hebben. Want niemand heeft altijd geluk’. Van de hiervoor genoemde pillen vinden de kinderen vriendschap en zelfvertrouwen het belangrijkste. ‘Ik vind de zelfvertrouwenpil het allerbelangrijkste want zelfvertrouwen is wel heel goed in je leven’. ‘Ik denk de vriendschapspil, want als je bang bent voor het ziekenhuis en bang bent voor de verpleegkundigen, dan kun je daar vrienden maken’.


30 Strategische nota Rijnstate 2014 - 2016 September 2013

Zichtbaar vóór de patiënt

Recommend Documents