Zestiende jaargang nummer : 06 : Juni. 2015
Stichting
De COMPUTERCLUB
UPD@TE
WWW.CCUPDATE.NL te Spijkenisse
Colofon Dagelijks bestuur Voorzitter: Penningmeester: Secretariaat:
K. Kleijn B.W. Tijl T. Vernie
Tel. 0181-616693 Tel. 0181-630859 Tel. 0181-641381 Of Tel. 06-51933037
Vrijwillige medewerkers ccupd@te Boekje : Sander van Trigt Materiaalman: Kees v/d Waal Lesgevende: Bart Tijl Lesgevende: Hans Kubbinga Lesgevende: Karel Kleijn Lesgevende:I-Pad/Samsung Kees v/d Waal Netwerkbeheerder: Peter Mout Betalingen via de bank is mogelijk. Rekening nummerIBAN: NL44ABNA0506627470 Onder vermelding van Penningmeester van CCUPDATE. Correspondentieadres van de stichting is:
[email protected] tel 06-51933037 Internet: http://www.ccupdate.nl
Stichting UPD@TE is voort gekomen uit, de computerclub UPD@TE en als zodanig ingeschreven bij de K.v.K te Rotterdam onder nr. 24297898
2
Bestuursmededeling Juni 2015
Beste leden, De laatste ccupdate avond voor de grote vakantie is op
woensdag 24 juni 2015 Het nieuwe seizoen begint op
woensdag 29 september 2015. Ik hoop in september/oktober weer een aantal nieuwe leden welkom te mogen heten. Van u verwacht ik dat u door mond op mond reclame uw vrienden en kennissen informeert over onze stichting ccupdate. Het is uiteindelijk toch zo dat wij de enige computerclub zijn waar de cursussen in uw eigen tempo doorlopen kunnen worden en waar u door meerdere vrijwilligers met uw computer problemen geholpen wordt , ook op hardware gebied. Wellicht heeft u vrienden of familie die ook wat opweg moeten worden geholpen op computer gebied. Ook voor tablets en binnenkort Windows 10 kunnen we u verder op weg helpen. Verder wens ik iedereen een hele fijne vakantie toe met vooral heel veel zonnige dagen en gezond weer terug.
Groeten van uw voorzitter Karel Kleijn Bezoek ook onze website eens www.ccupdate.nl
3
W
Wat is het moederboord
BIOS Op een aparte chip van het moederbord bevindt zich het BIOS. Dit staat voor Basic Input-Output System. Het BIOS is de schakel tussen de software en de hardware. De drie belangrijkste taken van het BIOS zijn: 1. Het controleren van de aanwezigheid en werking van de systeemonderdelen bij het starten van de computer. 2. Het instellen van de startwaarden van de randapparatuur 3. Het zoeken van het besturingssysteem. Het Master Boot Record (MBR) laadt vervolgens het besturingssysteem in het interne geheugen, waarna het besturingssysteem het stokje overneemt van het BIOS. De verschillende fabrikanten van moederborden brengen regelmatig updates uit voor het BIOS, meestal binnen het eerste jaar van introductie. Fabrikanten raden gebruikers aan een update uit te voeren op het moment dat belangrijke verbeteringen zijn doorgevoerd, bijvoorbeeld in de stabiliteit van het moederbord. Een BIOS-update is soms ook noodzakelijk om bepaalde hardware goed te laten werken, denk bijvoorbeeld aan een nieuwe generatie Intel processor of bepaalde soorten randapparatuur. We raden aan dit altijd direct vanuit het BIOS te doen, het proces uitvoeren vanuit Windows achten we minder verstandig. Bedenk altijd dat wanneer je moederbord goed werkt, een BIOS-update niet noodzakelijk is. If it ain’t broke, don’t fix it.
4
Onderdelen van een moederbord Het moederbord bestaat uit verschillende onderdelen waar je de overige componenten op kunt aansluiten. 1. Processorsocket 2. AMD- of Intel-chipsets 3. Geheugensloten 4. PCI-express sloten 5. SATA-aansluitingen 6. Geïntegreerde geluidskaart 7. Headers 8. I/O Paneel
Processorsocket De socket is een houder op het moederbord waar de processor in geplaatst wordt. Het type socket is bepalend voor de processor die je kunt plaatsen op het moederbord.
5
De huidige sockets zijn voor Intel processoren: Intel 1150, 2011 en 2011-v3. De sockets voor AMD processoren zijn momenteel: AM3+ en FM2. De socket op het moederbord dient altijd overeen te komen met de processor, het getal staat namelijk voor het aantal pinnen die het moederbord of de processor bevatten.
Chipset De chipset is het belangrijkste onderdeel van het moederbord. Deze stuurt met een software het moederbord aan. De verschillende onderdelen op het moederbord communiceren via zogenaamde lanes. De PCI-express sloten en het werkgeheugen communiceren direct met de processor. De USB-controller, SATA-controller, Gigabit-LAN en HD-audio zijn aangesloten op de chipset. Eventuele extra chips die zorgen voor extra USB 3.0 poorten of SATAaansluitingen, zijn ook verbonden met de chipset. De chipset kan beschouwd worden als een belangrijke hub, die communiceert met de processor.
Geheugensloten In de geheugensloten wordt het geheugen geplaatst op het moederbord. In een laptop of compact systeem wordt vaak kleiner formaat geheugen
6
geplaatst: SODIMM. Voor desktops geldt het DIMM-formaat. Wanneer het moederbord meerdere geheugensloten heeft, kun je meer geheugen plaatsen of in de toekomst je computer upgraden. Iedere generatie DIMM-werkgeheugen heeft dezelfde grootte, het verschil bestaat in de pinnen die schuiven in het geheugenslot. DDR2 is daardoor niet geschikt om gebruikt te worden op DDR3moederborden en andersom. Enige waakzaamheid is daarom aanbevolen.
PCI-express sloten Op de PCI-express sloten wordt onder andere de videokaart aangesloten. Een moederbord bevat veelal minstens één PCI-express slot, de luxere moederborden hebben er vaak meerdere. De sloten bestaan in verschillende lengtes en snelheden. De 16x sloten worden gebruikt om videokaarten aan te sluiten. De 4x en 1x sloten kunnen voor allerlei andere componenten gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld geluidskaarten en netwerkkaarten of PCI-e SSD’s.
SATA aansluiting De SATA aansluiting wordt gebruikt om een opslagapparaat aan te sluiten op het moederbord, zoals een harde schijf, SSD of optische drive/dvd brander. De aansluiting bestaat uit verschillende snelheden, namelijk SATA I (1.5 Gbps) , SATA II (3 Gbps) en SATA III (6 Gbps). De maximumsnelheid van SATA II is 300 MB/s, SATA III tot 600 MB/s. Voor de meeste opslagapparaten is SATA II genoeg, maar snelle harde schijven en SSD’s werken pas optimaal met SATA III. Tegenwoordig heeft ieder moederbord SATA III-aansluitingen, veelal met een aantal SATA II-aansluitingen extra.
7
Geïntegreerde geluidskaart Ieder moederbord heeft een geïntegreerde geluidskaart. De geluidskaart zorgt ervoor dat de computer geluid kan produceren. Bij gebruik van een hoofdtelefoon is een losse geluidskaart aanbevolen, omdat op losse geluidskaarten veelal een versterker aanwezig is, waardoor het geluid beter klinkt. Daarnaast heeft het meer aansluitingen, bijvoorbeeld voor een 5.1 luidsprekersysteem of zelfs 7.1. De Gaming moederborden van MSI hebben vaak een extra on-board audio.
Input/Output paneel Het I/O paneel bevindt zich op de achterkant van het moederbord. Hier bevindt zich de USB-aansluiting, LAN-aansluiting, HD-audio aansluiting en VGA-, DVI, HDMI-aansluiting.
Headers Headers zijn andere aansluitingen op het moederbord. Het varieert per moederbord welke aansluitingen erop zitten en per aansluiting wat je ermee kunt. Afhankelijk van het gebruik kun je kiezen welke aansluitingen belangrijk zijn voor jouw moederbord.
USB 2.0 of 3.0 Het is belangrijk om te kijken of het moederbord dezelfde USB header heeft als de behuizing. Met deze header sluit je de USB poorten aan. De front audio wordt ook aangesloten op deze headers.
8
De startknop van de computer wordt aangesloten op het Front panel.
Waar moet je op letten bij de aanschaf? Als je al andere componenten hebt is het belangrijk om te zorgen dat deze passen op het aan te schaffen moederbord. Daarnaast is het van belang dat het moederbord past in de computerkast, hiervoor moet je dus rekening houden met het formaat van de kast en het moederbord. Indien je alle componenten nog aan moet schaffen is het goed om te kijken wat je graag wil met je computer. Zorg dat je de juiste aansluitingen hebt voor de gewenste componenten. De Form factor is bepalend voor de schroefgaten.
De form factor Voor moederborden gelden grofweg vier maten: EATX, ATX, Micro-ATX en Mini-ITX. De namen kunnen verwarrend overkomen, omdat ‘micro’ niet kleiner is dan ‘mini’. Mini-ITX is de allerkleinste maat, te gebruiken voor een zeer kleine computer. Micro-ATX is geschikt voor kleinere computers, doordat de moederborden minder hoog zijn. ATX is tegenwoordig het meest gebruikte formaat. Dit formaat vinden we terug in de meeste computers. EATX is een vergrote versie van ATX, veelal gebruikt in krachtige computers.
9
Wees voorzichtig! Wanneer je aan de slag gaat met het inbouwen en installeren van het moederbord en de overige componenten is het zeer belangrijk dat je voorzichtig bent. Slordigheid bij inbouw kan kortsluiting veroorzaken en zo kunnen componenten stuk gaan. De Technische Dienst van MyCom kan iedere computer op maat bouwen. Samen met een medewerker worden de juiste onderdelen gekozen die bovendien goed samenwerken, een computer geheel naar eigen wens. Daarnaast kan je altijd vrijblijvend advies ontvangen over de aankoop van verschillende componenten. Op systemen die door MyCom worden geassembleerd, geldt een garantieperiode van 3 jaar. Daarnaast kun je het geassembleerde systeem ook verzekeren bij MyCom, zodat je geen risico loopt. Bezoek een van de winkels van MyCom voor meer informatie. Of kijk op:www.mycom.nl
10
Opslagruimte in je pc, hoe en wat Opslagruimte is een essentieel onderdeel van iedere computer. In een desktop is daarvoor letterlijk meer ruimte aanwezig en zo hoef je niet te kiezen tussen capaciteit en snelheid. Met een SSD en een HDD kun je alle kanten op.
HDD Lange tijd was de harde schijf (HDD), de enige keuze voor vaste opslag. Betrouwbaar en niet duur, maar helaas ook langzaam. Dat komt door de manier waarop deze werkt. De interne magnetische schijven (‘platters’) waarop de data wordt weggeschreven en uitgelezen draaien snel rond, maar de lees/schrijfkop moet wel steeds het juiste stukje van het oppervlak vinden. Vervolgens kan hij een beperkte hoeveelheid data uitlezen.
Dat zorgt ervoor dat een moderne harde schijf tegenwoordig zo’n 100 à 150 megabyte per seconde aan data kan lezen of schrijven, maar het vinden van het juiste stukje data kan zo 15 of 20 milliseconden duren. Als veel verschillende data op verschillende plekken gelokaliseerd moeten worden zoals bij het opstarten van een computer of een programma, of het laden van een groot bestand of game zit je soms toch even te wachten. Weliswaar zijn harde schijven met een hogere rotatiesnelheid van 7200 toeren per minuut (tpm) wat sneller dan modellen die met 5400 tpm
11
draaien, maar tegenwoordig zijn SSD’s een betere keuze voor snelle opslag. Door de lage prijs per gigabyte zijn harde schijven wel nog altijd de beste keuze als je gewoon veel opslagruimte wilt, voor foto’s, video’s, programma’s en games.
SSD Moderne oplossing voor snelle opslag is de (SSD) solid state Opslag op basis van flashgeheugen, aangestuurd door een controller. Dat is feitelijk een microprocessor die zelfstandig zorgt voor het parallel uitlezen en wegschrijven van meerdere tegelijk, het opruimen van oude data en het zo efficiënt mogelijk benutten van elke geheugencel. Dat zorgt weer voor een verrassend lange levensduur. Een SSD bevat geen bewegende onderdelen en kan dus uitstekend tegen schokken, maar de slimme controller draagt ook bij aan een levensduur die fors hoger is dan van harde schijven.
Een SSD heeft vaak binnen 1 milliseconde zijn data al gevonden. Die tientallen milliseconden snelheidswinst maakt de SSD razendsnel. Door de hoge snelheid zijn SSD’s bij uitstek geschikt om te gebruiken als primaire opslag voor het besturingssysteem en veelgebruikte programma’s. Ook games met lange laadtijden hebben veel profijt van installatie op een SSD.
12
SSHD Nadeel van SSD’s is dat ze duurder zijn dan (HDD) harde schijven. Het compromis tussen de twee is de SSHD ofwel solid state hard disk. Dat is een harde schijf met een ingebouwde kleine SSD. De controller zorgt ervoor dat de meest gebruikte data in het snelle flashgeheugen staan en kopieert op de achtergrond data tussen de magnetische harde schijf en de SSD. Deze oplossing is iets duurder dan een gewone harde schijf, met name bij veel gebruikte toepassingen, bijv. het opstarten van de pc, een stuk sneller. De SSHD is de voordelige keuze voor eenvoudiger pc’s en voor wie relatief weinig verschillende toepassingen gebruikt. Van een SSHD bestaan verschillende variaties in de grootte van de interne SSD. Dit kan bijvoorbeeld 8 GB of zelfs 24 GB zijn. Hoe groter de ingebouwde SSD, des te meer aan data het kwijt kan en daarmee de prestaties verder verhoogt.
Formaat Harde schijven zijn er in twee formaten: 2,5” en 3,5”. Eerstgenoemde is met name bestemd voor gebruik in laptops, al zijn er ook uitvoeringen die daar te dik voor zijn en vooral in compacte desktops nuttig werk kunnen doen. Diktes van 7 en 9,5 mm zijn voor laptops, 12,5 mm is voor desktops. De tweede categorie is bestemd voor desktops en varieert in capaciteit van circa 250 GB tot inmiddels meer dan 6 TB. Modellen van 8 TB zijn al gesignaleerd. SSD’s zijn er ook in meerdere formaten. Vooralsnog komen modellen van 2,5” – hetzelfde als harde schijven voor laptops– het meeste voor. Er zijn echter ook printplaatjes die in een speciaal slot in een moederbord gestoken moeten worden. Deze zijn er in de mSATA- en de modernere M.2-varianten.
13
De capaciteit voor 2,5” modellen loopt op moment van schrijven tot 1 terabyte (1000 gigabyte), de meeste mSATA SSD’s zijn beperkt tot 500 GB, al zijn er ook steeds meer 1TB-uitvoeringen.
mSATA
M.2
RAID RAID ofwel Redundant Array of Inexpensive Disks is een manier om meerdere harde schijven samen te laten werken. Dat kun je (laten) instellen in het BIOS van een desktop pc. Er zijn diverse RAID-varianten, maar dit zijn de belangrijkste: RAID-0:ook wel striping genoemd, hierbij wordt data verdeeld over de harde schijven (twee of zelfs vier). Hierdoor gaat wegschrijven en uitlezen veel sneller. Werk je veel met grote bestanden (bijvoorbeeld ongecomprimeerde video in hoge resolutie) dan is een RAID0-opstelling een voordelig alternatief voor meerdere SSD’s. De beschikbare capaciteit is gelijk aan het totaal van het aantal schijven in de opstelling. Het grote nadeel bij RAID-0 is de betrouwbaarheid. Bij uitval van één schijf is alle data verloren, aangezien alle data is verdeeld tussen schijf A en schijf B.
14
RAID-1:ook wel mirroring; hierbij wordt data gelijktijdig weggeschreven naar twee aparte harde schijven. Daardoor heb je altijd een kopie van je gegevens. Mocht een schijf stuk gaan, dan heb je nog een werkend exemplaar. Let op, dit is geen bescherming tegen virussen. Beschikbare capaciteit is gelijk aan de helft vande schijven in de opstelling. RAID-5/6 – ook wel parity; dit combineert de voordelen van RAID-0 en -1, dus snelheid en veiligheid. Hiervoor zijn minimaal drie (RAID-5) of vier (RAID-6) harde schijven nodig. De capaciteit is gelijk aan het totaal van het aantal schijven in de opstelling, minus één, respectievelijk twee schijven. Wat heb je nodig? Uiteraard hangt het van je gebruiksdoel af, maar voor de meeste toepassingen is een SSD gecombineerd met een HDD ideaal. Gebruiksdoel Internet browsen, e-mail, chat, social media Eenvoudige games Eenvoudige office-taken (tekstverwerken, eenvoudige presentaties) Complexe office-taken (spreadsheets, databases, grote presentaties) Intensieve multitasking Complexe, moderne games Fotobewerking Videobewerking en 3D modelleren
Opslagmedium 120GB SSD of 500GB SSHD 250GB SSD of 500GB SSHD 120GB SSD of 500GB SSHD 250GB SSD en 2TB HDD 500GB SSD en 3TB HDD 500GB SSD en 4TB HDD 500GB SSD en 4TB HDD 500GB SSD en 2x4TB HDD
15
GB en GiB De capaciteit van harde schijven wordt altijd genoteerd in machten van tien. Een gigabyte is dus 1000.000.000 bytes. Dat is de ongeformatteerde ruimte. Geformatteerd, dus klaar voor gebruik, wordt de capaciteit genoteerd in machten van twee. Eigenlijk noemen we een gigabyte dan een gibibyte, maar die term gebruikt bijna niemand. Een schijf van een terabyte biedt voor gebruik zo’n 933 ‘gibibyte’ aan daadwerkelijke capaciteit. Videokaarten, wat zijn het en welke moet je hebben? Zonder videokaart geen beeld, waar vroeger een losse videokaart noodzakelijk was om dat beeld te krijgen, zijn de meeste processoren tegenwoordig voorzien van een geïntegreerde videokaart. Wil je echter ook snel beeld in de laatste games of bepaalde berekeningen versnellen, dan is een aparte videokaart geen overbodige luxe. Als de videokaart in de processor niet snel genoeg is, heb je twee merken om uit te kiezen: Nvidia met zijn GeForcereeks modellen en AMD met zijn Radeon-serie. In beide gevallen geldt dat het merk van de videokaart altijd van weer een andere fabrikant zal zijn: ASUS, MSI, Sapphire en Zotac zijn voorbeelden van zulke fabrikanten, die eigen versies maken van de ontwerpen van AMD en Nvidia. De verschillen tussen die fabrikanten zitten in de gemonteerde koeler, soms het ontwerp van de printplaat van de videokaart en in de meegeleverde games. Heb je dus eenmaal gekozen voor een bepaald model grafische kaart, dan kun je vervolgens kijken welke fabrikanten die leveren en welke uitvoering zij ervan hebben gemaakt. Op basis van je gebruiksdoel kun je goed bepalen welke videokaart voor jou geschikt is.
16
De goedkoopste modellen staan hieronder niet genoemd: die zijn prima voor het upgraden van een ouder systeem of om oudere games te spelen, maar voor een kleine meerprijs heb je duidelijk betere modellen die je hieronder bij ‘Goed’ terugvindt. Bij AMD is nog vermeldenswaardig dat je de Radeon R7 240 en 250 kunt gebruiken in combinatie met de A10- en A8-processors; de aparte videokaart werkt dan samen met de in de processor ingebouwde videokaart voor een aardige snelheidstoename. Wil je gamen in full hd met medium kwaliteitsinstellingen? Of juist grafische berekeningen in bijvoorbeeld Adobe Photoshop en Premiere versnellen? Dan zit je goed met deze videokaarten!
AMD AMD heeft in deze klasse de Radeon R7 260, 260X en 265 modellen. De laatste is hiervan de snelste. AMD biedt TrueAudio geluidsversnelling als belangrijke meerwaarde in de 260 en 260X, al ondersteunen niet veel games deze functie. De 265 mist TrueAudio, maar is wel duidelijk sneller.
Nvidia Nvidia zet hier tegenover de GeForce GTX 750 en 750 Ti, waarvan met name de laatste een zeer goede prijsprestatieverhouding biedt. Bovendien werkt deze Maxwell-generatie erg zuinig en stil. Gamen in full hd is mogelijk met deze videokaart. Ook in Photoshop en Premiere doet de GTX 750 het goed bij het versnellen van grafische effecten. BeterBen je een meer veeleisende gamer die wil gamen in full hd met hoge tot ultra-instellingen of zelfs in WQHD met medium tot hoge instellingen? Of ga je aan de slag met intensieve GPGPU-toepassingen zoals bijvoorbeeld crypto coin-mining en 3D-modelleren? Dan moet je het in deze klasse zoeken!
17
AMD De middenklassers van AMD zijn de Radeon R9 270, 280, 280X en 285. Met een 256-bit of zelfs 384bit geheugenbus bieden ze veel bandbreedte en 2 of 3 GB videogeheugen, ideaal voor hoge kwaliteit texturen in games en intensief rekenwerk in andere toepassingen.
Nvidia Nvidia houdt het lekker overzichtelijk, met één courante videokaart: de GeForce GTX 960 is gebaseerd op een splinternieuwe architectuur die uitblinkt door efficiëntie. Qua stroomverbruik, maar ook qua technische trucs. Nvidia past bijvoorbeeld een slimme compressietechniek toe, waardoor met hetzelfde geheugen een hogere bandbreedte wordt bereikt. Om die reden hebben deze videokaarten standaard ‘maar’ 2 GB ultrasnel geheugen. Er zijn echter ook modellen met 4 GB. Best gamen in WQHD (1440p) met ultra-instellingen en ultra hd met medium tot hoge instellingen; versnelling van zeer rekenintensieve GPGPUtoepassingen.
AMD Krachtigste videokaarten van AMD zijn de Radeon R9 290 en 290X . Hiermee kun je gamen in de hoogste resoluties en beeldinstellingen. Ze zijn er in uitvoeringen met 4, maar ook met 8 GB geheugen.
Nvidia Nvidia’s opties op dit gebied zijn de GeForce GTX 970, die een
18
zeer gunstige prijs-prestatieverhouding biedt, en de GTX 980, die meer kost, maar dan ook uitzonderlijke prestaties weet neer te zetten. Dit zijn de kaarten die je moet hebben om in ultra hd te gamen. Beide hebben 4 GB geheugen, waarvan bij de GTX 970 3,5 GB op volle snelheid werkt en bij de GTX 980 de volledige 4 GB op volle toeren draait.
Extreem Het kan nóg sneller, maar dan moet je wel diep in de buidel tasten. AMD biedt de Radeon R9 295X2, een videokaart met twee grafische processors. Dekaart is voorzien van eigen waterkoeling een van de snelste ooit gemaakt. Nvidia heeft als snelste optie de GeForce GTX Titan X. Met 12 GB videogeheugen een beestachtig snelle kaart. Moderne videokaarten leveren hoge prestaties, maar ze hebben daarvoor wel genoeg stroom nodig. Een goede, stabiele voeding is een vereiste. Denk daar dus aan bij het kiezen van je videokaart: reserveer budget voor de voeding!
19
Een SSD. Wat is dat? De afkorting SSD staat voor Solid State Drive. Deze schijf wordt steeds meer gebruikt in laptops en desktops. De SSD is een opslagmedium zonder bewegende delen. De SSD geen platters, maar geheugenchips. Hierdoor werken SSD’s sneller, zuiniger, stiller en zijn ze beter bestand tegen schokken dan HDD’s .
Voordelen SSD Snel. Een SSD is al snel vier keer sneller dan een traditionele harde schijf. Zuinig. Een SSD verbruikt minder energie dan een traditionele harde schijf. Schokbestendig. Geen bewegende onderdelen, beter bestand tegen schokken. Stil. Geen bewegende onderdelen, daardoor volledig geluidloos/stil in gebruik.
Wanneer kies je voor een SSD? Een SSD is aan te raden als je de computer wil versnellen. Laptops en PC’s worden sneller wanneer deze worden uitgerust met een SSD. De computer start sneller op en programma’s werken ook sneller.
Opslagcapaciteit Afhankelijk van waar je de schijf voor gaat gebruiken bepaal je de opslagcapaciteit van de SSD. In laptops wordt de traditionele harde schijf vaak vervangen door een SSD. In dit geval is het aan te raden om een SSD te nemen met genoeg opslagcapaciteit zodat je naast het besturingssysteem ook nog voldoende ruimte hebt om programma te installeren en je documenten op te slaan.
20
Er bestaat een mogelijkheid om je huidige HDD naast je nieuwe SSD te gebruiken, dit door middel van een caddy, in plaats van de dvd-drive komt. Mocht dit niet wenselijk zijn, kan een externe HDD ook een oplossing zijn. Bij desktops is het vaak mogelijk om de SSD naast de HDD te plaatsen. In dit geval kun je kiezen voor een wat lagere opslagcapaciteit. Je kan dan je besturingssysteem en zware programma’s/spellen op de SSD installeren en alle overige documenten op de HDD. Een SSD is qua opslagcapaciteit in verhouding duurder dan een HDD. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij de aanschaf van je SSD. Wil je weten welke SSD het beste bij jou past, vraag het een van onze medewerkers in de winkel of technische dienst.
IOPS IOPS staat voor Internal Operations Per Second. Dit is een prestatie indicator die aangeeft hoeveel opdrachten het opslagmedium per seconde verwerkt. Hoe hoger de IOPS, hoe sneller je SSD is in gebruik. De hoogte van de IOPS heeft invloed op de snelheid van programma’s. Wanneer je het belangrijk vindt dat programma’s snel werken, kies dan voor een SSD met hoge IOPS.
Schrijf/leessnelheid De schijf/leessnelheid zegt iets over de snelheid waarmee het opslagmedium bestanden aanmaakt, verplaatst en leest. Hierbij geldt ook: hoe hoger de schrijf/leessnelheid, hoe sneller. De schrijf/leessnelheid is vooral van invloed bij het opstarten van de computer en het opstarten en installeren van programma’s. Wanneer je het belangrijk vindt dat je computer en programma’s snel opstarten let dan op een hoge schrijf/leessnelheid.
Flashgeheugen Er zijn SSD’s met een SLC geheugen en met een MLC flashgeheugen. Dit staat voor Single-Level-Cell en Multi-Level-Cell. SSD’s bestaat uit verschillende cellen.
21
Elke cel heeft een analoge waarde. Dit is een spanning, lading of weerstand. Deze analoge waarde wordt onderverdeeld in verschillende bereiken om tot een digitale waarde te komen. SSD’s met een SLC flashgeheugen verdelen de analoge waarde in twee. Hierdoor wordt elke bit effectief opgeslagen door een cel. SSD’s met een MLC geheugen verdelen de analoge waarde over meerdere bereiken. Hierdoor worden effectief meer bits per cel opgeslagen. SLC is betrouwbaarder, duurzamer, sneller dan een MLC geheugen. Daarentegen kan een MLC flashgeheugen data veel compacter opslaan. Hierdoor is een MLC geheugen vaak goedkoper dan een SLC flashgeheugen. MLC kom je het meeste tegen in bij geheugenkaartjes en USB-sticks. Samsung heeft onlangs het 3D V-NAND flashgeheugen gelanceerd. Dit flashgeheugen zorgt ervoor dat cellen hun capaciteit behouden. De verbeterde cellen maakt 3D V-NAND hogere opslagcapaciteiten mogelijk. Dit is waar de V in V-NAND voor staat: de cellen worden verticaal gestapeld.
Geheugencontroller De geheugencontroller is een belangrijk onderdeel van de SSD. Deze controller zorgt ervoor dat de SSD gegevens kan wegschrijven of kan verwijderen van het flashgeheugen. Wanneer SSD’s veel gebruikt worden, wordt de geheugencontroller trager. Voordat er nieuwe gegevens geschreven kunnen worden in gebruikte ruimte moet dit gebied eerst gewist worden. TRIM is een nieuwe technologie die dit tegengaat. TRIM zorgt ervoor dat het besturingssysteem eerst naar ruimte op de SSD zoekt die nog niet gebruikt is, ierdoor blijft de SSD snel werken.
22
Patch My PC Updater Patch My PC Updater is een klein, licht programmaatje dat controleert of de software op uw pc up-to-date is. Na een scan kunt u direct alle benodigde updates automatisch laten downloaden en installeren. Verder kunt u met Patch My PC opstartende software uitschakelen, programma's de-installeren en checken op Windows Updates. Patch My PC controleert zo'n honderd veelgebruikte programma's en plugins op updates. Dit zijn browsers zoals Firefox en Chrome, plugins als Java, Flash, Silverlight en Adobe Reader, mediaspelers als QuickTime, iTunes, PotPlayer, VLC en Media Player Classic, fotobewerkers als Picasa en IrfanView Kantoorpakketten als OpenOffice en LibreOffice en bijvoorbeeld Skype, CCleaner, Steam, HotSpot Shield en veel meer.
Behalve een update checker is Patch My PC ook een programmaatje waarmee je opstartende items in Windows kunt uitschakelen en software kunt de-installeren. Bovendien kun je er Windows Updates mee binnenhalen.
23
Service pagina Deze pagina is een vast onderwerp in het boekje en geeft u informatie over het doen en laten van onze stichting. Donateurschap kost u maandelijks € 12.50 U betaalt eenmalig € 2.50 inschrijfgeld / administratiekosten. Betaalt u in eens voor een heel jaar, betaalt u maar € 112,50 U kunt bij ons een cursus volgen vanaf € 55.00 Wilt U zomaar een avondje doorbrengen bij ons dan kan dat ook U betaald dan een bijdrage van € 5.00 per avond Vraag aan de penningmeester naar de diverse mogelijkheden, of kijk op onze website. www.ccupdate.nl Bij het beëindigen van het donateurschap, dient u een opzeggingstermijn van èèn maand in acht te nemen en dit schriftelijk te melden aan de secretaris. Het adres is: T.W. Vernie. Banjopad 3 3208 SK Spijkenisse. Tel : 0651933037 of 0181-641381 Hebt u vragen en of opmerkingen, mail ons uw probleem en dan kunnen wij er samen wel uit komen. Voorzitter / Karel Kleijn E-mailadres :
[email protected] Penningmeester / Bart Tijl E-mailadres:
[email protected] Secretariaat: Tom Vernie E-mail:
[email protected] Stichting de Computerclub: http://www.ccupdate.nl De gezelligste computerclub van Spijkenisse.Bij ons krijgt u meer voor minder, vertel dit verder.
24
Hoe formatteer ik mijn pc De vraag "Hoe formatteer ik mijn pc? Het zou om verschillende redenen bij u op kunnen komen. Bijvoorbeeld wanneer Windows zoveel fouten bevat, dat opnieuw installeren de enige optie is om de pc weer goed werkend te krijgen. Maar het zou ook heel goed kunnen zijn dat u uw pc wilt verkopen, en zeker wilt zijn dat er geen persoonlijke bestanden en gevoelige gegevens achterblijven op de pc. Voor beiden is de pc, ofwel de harde schijf, formatteren waar Windows op staat, de perfecte manier om dat voor elkaar te krijgen. Wat is formatteren We spreken dan wel over het formatteren van een pc of laptop. Maar eigenlijk is dat niet correct. Want wat we werkelijk gaan doen, als we gaan formatteren is: de harde schijf van de computer geschikt maken voor het besturingssysteem en de software die we op de computer willen gaan gebruiken. Tijdens het formatteren wordt de harde schijf tevens voorzien van een bestandssysteem. Een systeem waarmee het besturingssysteem, de op de pc opgeslagen bestanden snel kan terugvinden, zodra deze nodig zijn. Het besturingssysteem waar we doorgaans onze computer geschikt voor willen maken is Windows. Een ding moeten we ons wel bedenken, als we een harde schijf gaan formatteren, en dat is dat werkelijk alles wat erop staat wordt gewist. Er zijn herstelprocedures, welke vaak op cd-rom geleverd worden bij een laptop of pc, waar formatteren een onderdeel is van deze herstelprocedure. Maar dat moet u zeker niet verwarren met alleen formatteren. Echter, om een pc te formatteren hebt u wel een herstel cd-rom of installatie cd-rom of installatie dvd nodig. Omdat u de pc of laptop hiermee op moet starten. Want om de harde schijf te kunnen formatteren waar Windows op staat, mag deze niet in gebruik zijn.
25
Iets wat wel het geval zou zijn wanneer u de pc op de gebruikelijke wijze opstart.
Opstartvolgorde schijfstations veranderen Om uw pc vanaf een installatie-dvd of herstel-dvd op te kunnen starten, moet u wellicht eerst de opstartvolgorde van de schijfstations in de pc veranderen. Dat klinkt misschien erg ingewikkeld, maar het valt allemaal reuze mee wanneer we bekijken wat er gebeurt in uw computer, zodra u de computer aanzet. Voordat Windows op uw beeldscherm staat en u met de computer aan het werk kunt, is er in uw computer al een hoop gebeurt. Wat er precies gebeurt en waarom de computer nu even niet doet wat u graag zou willen, namelijk opstarten vanaf de installatie-dvd van Windows, gaan we nu eens even gedeeltelijk van dichterbij bekijken. Zodra u uw computer aanschakelt doorloopt de computer een ingebouwd programma dat controleert wat voor een onderdelen er in de computer aanwezig zijn en of ze goed functioneren. Pas daarna wordt de besturing van de computer overgedragen aan Windows. Dat ingebouwde programma bekijkt na het aanzetten van de computer onder andere in welke volgorde de apparaten, van waar af opgestart kan worden, aangesproken moeten worden. Vaak heeft de fabrikant of leverancier van uw computer dat programma zo ingesteld dat deze eerst bekijkt of er van harde schijf opgestart kan worden. En dat kan in ons geval, want daar staat Windows op. We willen hem alleen vervangen. Uiteraard wordt de dvd-speler, waarin uw installatie-dvd van Windows zit, dan niet bekeken als opstartmogelijkheid. De opstartvolgorde moet dan ook dusdanig veranderd worden, dat de computer als eerste kijkt of er vanaf de dvd-speler in uw computer opgestart kan worden. Daar dan ook inderdaad vanaf opstart en zo het installatieprogramma van Windows start dat op de installatie-dvd staat.
26
De opstartvolgorde kunt u zelf veranderen en gaat als volgt: Schakel de computer aan en druk direct na het aanzetten op de DEL(ete) toets. Na enige ogenblikken verschijnt het instellingenvenster van de BIOS van uw computer op uw beeldscherm. Op onderstaande afbeelding ziet u een voorbeeld van het instellingenvenster van de BIOS. De afbeelding kan in detail afwijken, maar de overeenkomsten zullen voldoende zijn om zelf de opstartvolgorde in het BIOS aan te kunnen passen.
Ook in het instellingenvenster van het BIOS van uw computer zal de optie Advanced BIOS Features voorkomen.
27
Loop met de pijltjestoeten op uw toetsenbord naar deze optie en druk vervolgens op Enter. Binnen Advanced BIOS Features zult u de optie Boot Sequence ontdekken. Kies deze optie door middel van de pijltjestoetsen en druk wederom op Enter. U zult nu iets in beeld krijgen dat lijkt op onderstaande afbeelding. Namelijk de apparaten waar de computer van op kan starten en de volgorde waarin de computer ze zal benaderen.
In de afbeelding ziet u dat de apparaten waar vanaf de computer kan opstarten genummerd zijn als: 1st Boot Device, 2nd Boot Device, enzovoort. In het geval van de bovenstaande afbeelding zal de computer als eerste proberen te starten vanaf diskette(floppy). Als het geen diskette vindt, zal geprobeerd worden te starten vanaf de harde schijf.
28
Wanneer het ook niet mogelijk is van harde schijf te starten, dan pas wordt de cd-rom geprobeerd, in dit geval uw installatie-dvd. En dat wilden we nu precies niet. We willen dat de computer eerst probeert van cd-rom op te starten. De cd-rom moet dan ook de 1st Boot Device worden. De volgorde van apparaten van waaraf opgestart kan worden is heel eenvoudig aan te passen. Selecteer doormiddel van de pijtjestoetsen de 1st Boot Device. Vervolgens kunt u doormiddel van de knoppen Page Up(PG UP) en Page Down(PG DN) op het toetsenbord het apparaat kiezen dat de 1st Boot Device moet worden, in ons geval wordt dat de cd-rom. Voorts willen we dat de harde schijf de 2nd Boot Device wordt. Druk, zodra u de 1st Boot Device veranderd hebt in cd-rom en de harde schijf als 2nd Boot Device hebt ingesteld, op de knop F10 om de nieuwe instellingen op te slaan. De computer zal u nu vragen of u de instellingen wilt opslaan en het instellingenvenster van het BIOS wilt verlaten. Druk op de letter Y (Yes) en vervolgens op Enter. De computer zal het instellingenvenster verlaten en de computer opnieuw opstarten. Wanneer u het stappenplan op de juiste manier doorlopen hebt, zal de computer nu opstarten vanaf de installatie-dvd. Het zojuist gegeven stappenplan om de opstartvolgorde van de opstartapparaten in de computer te veranderen is een stappenplan voor het Phoenix-Award BIOS, veruit het meest gebruikte BIOS in computers. Hetgeen betekent dat dit BIOS niet altijd gebruikt wordt. Dit maakt het zojuist besproken stappenplan niet onbruikbaar, maar u kunt bijvoorbeeld een andere toets nodig hebben om in het instellingenvenster van het BIOS te komen. Voor het Phoenix-Award BIOS gebruiken we de toets DEL(ete). Andere toetsen die toegang kunnen bieden tot het instellingenvenster van het BIOS zijn: F1,F2 of ESC. Met welke toets u toegang krijgt tot het instellingenvenster wordt meestal kort weergegeven vlak nadat u de computer aanzet of is te vinden in het boekje over het moederbord, een
29
boekje dat vaak meegeleverd wordt bij een computer.
Opstarten en harde schijf formatteren Als de installatieschijf of herstelschijf in de dvd-speler zit en de BIOS is correct ingesteld, dan verschijnt na enkele momenten het bericht: "Press any key to boot from CD…". Druk op een willekeurige toets op uw toetsenbord om de computer daadwerkelijk op te starten met de installatieschijf of herstelschijf. Windows zal vervolgens de installatieprocedure starten, waar het formatteren van de harde schijf onderdeel van is. Maar eerst zal begonnen worden met het laden van Windows bestanden zoals u op het scherm zult kunnen zien. Waarna het logo van Windows verschijnt. Kies vervolgens de taal van uw voorkeur, tijdzone, valuta en stel Verenigde Staten (Internationaal) als gewenst toetsenbord in. Klik vervolgens op de knop Volgende. Klik in het volgen de scherm op de optie "Nu installeren". Want zoals gezegd, de computer, ofwel de harde schijf, formatteren is onderdeel van de installatieprocedure van Windows. Klik vervolgens op "Ik ga akkoord met de licentievoorwaarden" en op de knop Volgende. Windows vraagt u in het volgende scherm welk type installatie u wilt uitvoeren. Klik hier de optie Aangepast. Verwijder alle aanwezige partities. Dit doet u op de pagina waar Windows u vraagt waar u Windows wilt installeren. Selecteer de te verwijderen partities en klik op "Wissen". Selecteer vervolgens, in hetzelfde venster waar de partities voorheen stonden, de vrijgekomen ruimte op de schijf en klik op "Volgende". Windows zal nu beginnen met het formatteren van de harde schijf, waarna de installatieprocedure zal vervolgen met het opnieuw installeren van
30
Windows. U ziet, op de vraag "Hoe formatteer ik mijn pc"? is een kort antwoord niet mogelijk. Want het is een procedure die best wat aandacht en tijd vraagt. Tevens is het formatteren van uw pc, ofwel de harde schijf waar Windows op staat, iets wat u terdege voor moet bereiden. Want niet alleen Windows zal opnieuw geïnstalleerd moeten worden, maar tevens alle andere software die u op uw pc gebruikt. En niet te vergeten alle bestanden die u op de pc had opgeslagen. Zoals gezegd, met het formatteren van de harde schijf worden alle bestanden en gegevens van de harde schijf gewist. Het is dan ook zaak van alle software, bestanden en gegevens te bekijken of u ergens een reservekopie hebt. Of in het geval van software, een installatieschijf of installatiebestand hebt. Nogmaals, het formatteren van uw pc is even werk. Maar samen met het opnieuw installeren van Windows absoluut de moeite waard. Omdat dit de enige echte manier is om uw pc of laptop zijn oorspronkelijke snelheid terug te geven.
31
Gratis muziek downloaden van YouTube Leuk op YouTube is onder andere, het bekijken van de meest uiteenlopende videoclips en het beluisteren van alle mogelijke muziek. Want wanneer we geen behoefte hebben aan videoclips bij de muziek, dan kunnen we tevens overal waar we maar willen gratis muziek luisteren via muziekdiensten zoals Spotify of Grooveshark. Tenslotte hebben we tegenwoordig bijna overal verbinding met internet. Dus waarom zou u nog muziek willen downloaden en opslaan op uw eigen pc, smartphone, tablet of mp3-speler als u YouTube en muziekdiensten eigenlijk altijd en overal beschikbaar hebt?
Waarom toch muziek willen downloaden en als mp3 opslaan? Een hele goede reden om zelf muziekbestanden of mp3's op uw pc, tablet of smartphone te hebben is, dat u de muziek dan ook tot uw beschikking hebt wanneer u geen internetverbinding hebt. Bovendien genereert het streamen van muziek veel dataverkeer. Wat betekent dat wanneer u vaak muziek luistert via bijvoorbeeld YouTube of Spotify op uw smartphone, u een abonnement nodig hebt waarbij u aardig wat gigabytes aan dataverkeer mag genereren. Een laatste voordeel dat het hebben van muziek in mp3-bestanden heeft is, dat u nooit last zult hebben van haperingen of het wegvallen van muziek, wanneer de internetverbinding even niet optimaal of langzaam is. Het bestandsformaat mp3 wordt door elke speler die digitale muziekbestanden kan afspelen ondersteund. Muziek downloaden en opslaan op de pc hoeft u dan ook maar één keer te doen. Daarna kunt u de gedownloade mp3's naar hartenlust kopiëren naar ieder apparaat waarop u muziek wilt kunnen afspelen. Tevens kunt u mp3-muziek branden op cd of dvd. Zodat u deze kunt afspelen op iedere muziekinstallatie, waarop een cd -of dvd-speler is aangesloten. Bovendien zijn muziekbestanden in mp3-formaat in verhouding klein. Waardoor u zelfs op een smartphone of tablet-pc die over slechts 16GB aan geheugen beschikt, toch al snel meer dan 1000 mp3-bestanden kunt opslaan. Wat kortweg betekent: 2 dagen onafgebroken muziek zonder dat een nummer ook maar één keer herhaald wordt. Dat zou toch meer dan voldoende muziek moeten zijn.
32
YouTube video converteren en gratis downloaden als mp3 muziek Een simpele truc om gratis muziek te downloaden is een YouTube video laten converteren door een Video naar mp3 converteren en dit mp3bestand vervolgens te downloaden naar onze pc. Video naar mp3 converteren zijn ook online en in het Nederlands. Videobestanden van YouTube omzetten naar muziekbestanden in mp3. Als voorbeeld gaan we het nummer Sweet Child of Mine van Guns n' Roses. Deze gaan we vervolgens via de Video naar mp3 converteren op de website youtube-mp3.org omzetten naar een mp3-muziekbestand. We gaan het muziekbestand vanaf de website downloaden naar onze PC Hierbij maken we gebruik van een Windows 7 computer, met daarop de meest recente versie van de webbrowser Google Chrome. Een videobestand van YouTube zetten we als volgt om naar een mp3muziekbestand: Surf naar YouTube. Voer in het zoekvak het volgende:guns n'roses sweet child of mine. Klik vervolgens in de weergegeven zoekresultaten op een video die de beschrijving 'Guns n'Roses - Sweet Child of Mine heeft,de muziekvideo zal vervolgens in beeld verschijnen, vergelijkbaar met afbeelding.
33
In de adresbalk, rood omkaderd op de bovenstaande afbeelding, van Google Chrome wordt de URL van het muziekbestand weergegeven. Deze URL dient u te kopiëren. Dit doet u als volgt: Klik met de muis in de adresbalk en druk vervolgens Toetscombin: CTRL-A op uw toetsenbord. De URL van het videobestand zal nu blauw omkaderd worden weergegeven. Druk vervolgens de toetscombinatie CTRL-C. Hiermee hebt u de URL gekopieerd. Surf nu naar de website: youtube-mp3.org. Op de website ziet u direct het grijs omkaderde invoervak, waarin u de URL van het te converteren YouTube videobestand kunt plakken. Dit doet u door met uw muis in het invoervak te klikken en vervolgens op de toetscombinatie CTRL-V te drukken. De zojuist uit YouTube gekopieerde URL wordt nu zichtbaar in het invoervak.
34
Klik na het kopiëren van de URL in het invoervak de knop 'Video Converteren' om het converteren van videobestand naar mp3-bestand te starten. ogenblik later zal boven het invoervak van de URL een nieuw kader verschijnen Met melding: Video succesvol geconverteerd naar mp3. Onder de gegevens van het muziekbestand treft u de link 'Downloaden' aan,klikken op deze link zal het downloaden van het mp3muziekbestand starten. Tegelijkertijd zal onderin het browservenster weergeven worden hoe ver het downloaden is
35
Zodra het downloaden is voltooid,is er rechts naast het gedownloade bestand een knopje met een naar beneden wijzend pijltje,klik op dit knopje Er toont een menu. De optie Openen zal het zojuist gedownloade muziekbestand direct afspelen.
De menuoptie Weergeven in map, zal de map openen en tonen waarin het mp3-bestand is opgeslagen. Doorgaans zal het gedownloade bestand zijn opgeslagen in de map Downloads. Waarbij het zojuist gedownloade mp3bestand blauw omkaderd zal worden weergegeven.
36
Zelden zal het uw bedoelin g zijn dat een gedownl oad muziekbe stand in de map Downloa ds zal moeten blijven staan. Doorgaa ns zult ook u het prettiger vinden wanneer alle mp3's netjes bij elkaar in één map staan. Bijvoorbeeld in de map Muziek. Uiteraard is het mogelijk om alle muziek die u op deze manier gaat downloaden, te verplaatsen of te kopiëren naar de locatie waar u uw muziek het liefst bij elkaar verzamelt. Op deze manier is het in 10 redelijk eenvoudige stappen mogelijk om gratis muziek te downloaden van YouTube, ofwel een videobestand om te zetten naar een muziekbestand in mp3-formaat. Muziek die u vervolgens op elk apparaat en met elke software die mp3 ondersteunt kunt afspelen.
37
Waaraan kan ik een computervirus herkennen? Hoe zou u zich voelen als u zo direct ontdekt dat uw bankrekening is leeggestolen door internetcriminelen? Internetcriminelen maken tegenwoordig namelijk aan de lopende band virussen waarmee ze precies dat kunnen: uw bankrekening leegstelen via uw eigen computer. Het kunnen herkennen van een computervirus wordt daarom dan ook steeds belangrijker. Temeer omdat er meer kans is dan ooit, dat uw pc aangevallen wordt door virussen en andere kwaadaardige software.
Wat doen om virussen geen kans te geven Wat wij in de volksmond computervirus noemen, heet tegenwoordig met een mooi woord: Malware. Malware is een verzamelnaam voor alles wat probeert rottigheid uit te halen met uw computer. Daaronder vallen uiteraard virussen, maar ook: wormen, Trojans (Trojaanse paarden), backdoor virussen, rootkits, spyware, adware, ransomware en veel ander weinig fraais dat doorgaans een mix betreft van voorgenoemde kwaadaardige software. Een bedrijf dat de effectiviteit van antivirussoftware onderzoekt, heeft vastgesteld dat er in de afgelopen 2 jaar meer virussen zijn gevonden, dan in de afgelopen 10 jaar bij elkaar. Dit komt onder andere omdat het tegenwoordig steeds makkelijker wordt om via internet een kit te kopen om zelf een virus te maken. Daarmee is de kans enorm toegenomen, dat ook uw pc slachtoffer wordt van een computervirus. Het minste wat u dan ook kan doen, is ervoor zorgen dat u uw computer afdoende beschermt tegen virussen. Waarom een trage computer bij u alarmbellen moet laten rinkelen Wat alle malware die op het internet circuleert met elkaar gemeen heeft is: dat het zo lang mogelijk onopgemerkt wil blijven. Om op die manier zoveel mogelijk rottigheid uit te kunnen halen op uw pc. Dat betekent overigens niet, dat een computervirus herkennen daarmee tot de onmogelijkheden behoort. Iets wat overigens begint met het nooit blindelings vertrouwen op uw antivirussoftware.
38
Want met het tempo waarmee nieuwe virussen en andere malware ontwikkeld wordt, kan het heel goed zijn dat uw antivirussoftware bepaalde malware simpelweg nog niet kan herkennen. Waardoor er wel degelijk een virus op uw computer kan staan, zonder dat uw antivirussoftware alarm slaat. Een eerste indicatie die aangeeft dat uw computer wel eens besmet zou kunnen zijn met malware is: Wanneer uw computer vrij plotseling aanzienlijk trager is dan voorheen. Uw computer er ineens langer over doet om op te starten. Uw computer geregeld trager reageert dan voorheen. Programma's vrij plotseling langer bezig zijn met opstarten. Dat de opdrachten die u de computer geeft, geregeld langzamer worden uitvoerd. Wanneer een van de bovenstaande dingen u opvallen aan uw computer, dan is het raadzaam in ieder geval even de volgende simpele controle uit te voeren met behulp van Windows Taakbeheer. Sluit alle programma's op uw computer af, waardoor alleen Windows nog actief blijft op uw computer. Druk de toetscombinatie Ctrl-Alt-Del en klik vervolgens op de optie Taakbeheer starten. Klik, zodra Windows Taakbeheer geopend is, op het tabblad Prestaties. Bekijk het processorverbruik in de linkerbovenhoek van het tabblad. Bij een computer waarop geen enkel progamma actief is, schommelt het processorgebruik tussen de 0% en de 2%. Bij alles daarboven, en zeker wanneer het processorgebruik geregeld boven de 10% uitkomt, is de kans groot dat uw computer is besmet met malware. Wanneer het processorgebruik aanzienlijk is, dan is ook vaak de nodige activiteit van de harde schijf waar te nemen. Deze hoort u dan draaien, en het lampje in de behuizing van de computer dat de activiteit van de harde schijf aangeeft, licht geregeld op. Is dit bij uw computer ook het geval? Controleer uw computer dan direct op de aanwezigheid van virussen. Als u vermoedt dat malware uw computer is binnengeslopen, terwijl u wel een virusscanner op uw pc hebt, dan is het beter deze nu niet te gebruiken om uw computer op virussen te controleren.
39
Omdat het heel goed kan zijn, dat de antivirussoftware op uw pc het virus niet heeft weten te herkennen. Gebruik in zo'n geval, ondanks dat u antivirussoftware op uw pc geïnstalleerd hebt, altijd een online virusscanner van een andere bekende maker van antivirussoftware, bijvoorbeeld: Norton Security Scan van Symantec. Waarom u een internetverbinding die traag is direct moet onderzoeken Ook uw internetverbinding kan onder de invloed van virussen en andere malware op uw computer aanzienlijk trager worden. Omdat de virussen op uw computer dan via uw internetverbinding contact maken met de maker van de virussen. Bijvoorbeeld: om uw bankgegevens of andere persoonlijke gegevens naar de maker door te zenden. Malware maakt ook actief gebruik van uw internetverbinding, wanneer uw computer via deze malware onderdeel gemaakt wordt van een botnetwerk. Botnetwerken zijn computernetwerken die worden ingezet om grote hoeveelheden spam te versturen. Of om websites van grote bedrijven aan te vallen en onklaar te maken. Dit betekent simpelweg dat, zonder dat u er erg in hebt, uw computer meewerkt aan criminele activiteiten. Uiteraard hoeft een virus of andere malware er niet altijd de oorzaak van te zijn dat uw internet traag is. Maar u begrijpt dat het wel belangrijk is dat u onderzoekt waardoor uw internetverbinding traag is geworden. Waarom u direct actie moet ondernemen wanneer u iets ongewoons ziet aan uw webbrowser Een simpele controle om te kijken of malware uw internetverbinding traag maakt, bestaat uit het gaan gebruiken van een andere webbrowser dan u normaal gesproken gebruikt. Dus wanneer u nu Internet Explorer gebruikt, en uw internet is traag, en het duurt langer voordat een website zichtbaar is op uw beeldscherm, doe dan het volgende: Sluit Internet Explorer af. Installeer een andere webbrowser op uw computer, bijvoorbeeld Google Chrome. Start de zojuist geïnstalleerde nieuwe webbrowser op.
40
Ga internetten op de manier zoals u normaal gesproken doet, en bezoek tevens de websites die u normaal gesproken ook geregeld bezoekt. Gaat het internetten aanzienlijk sneller met de nieuw geïnstalleerde webbrowser? Dan is de kans heel groot, dat malware zich in de webbrowser die u normaal gesproken gebruikt heeft genesteld. Om erger te voorkomen is het zaak direct actie te ondernemen zodra u dat constateert. Want ook via malware dat het gemunt heeft op uw webbrowser, kunnen er veel belangrijke gegevens van u gestolen worden. Waaronder uiteraard ook weer: uw bankgegevens. Uw webbrowser controleren gaat als volgt: Start de webbrowser op - Duurt het opstarten van de webbrowser aanzienlijk langer dan voorheen? En is er ook meer en ook langer harde schijfactiviteit waarneembaar? Ook nog wanneer de webbrowser allang lijkt te zijn opgestart? Bekijk het browservenster - Is de pagina die de webbrowser als eerste toont, nog wel dezelfde als die voorheen werd getoond? Bekijk de werkbalken boven het weergavevenster in de browser - Staan daar plotseling dingen die er voorheen niet stonden, en waarvan u zeker weet dat u dat niet zelf zo hebt ingesteld? Als u de webbrowser gebruikt om te internetten, crasht de webbrowser dan wel eens, of sluit de webbrowser soms zomaar af? Zodra er iets anders is dan voorheen in uw webbrowser, en u hebt dat zelf niet zo ingesteld, wees dan alert. Want dan kan het zogezegd heel goed zijn dat malware zich in uw webbrowser genesteld heeft. Voor het uitschakelen en verwijderen van deze malware, kunt u het beste de anti-malware software Malwarebytes gebruiken. Hoe u handmatig werkbalken verwijdert uit uw webbrowser leest u Waarom u niet zomaar elk gratis programma moet installeren dat zich virusscanner noemt. Ook internetcriminelen maken misbruik van uw angst. In dit geval de angst om een virus op uw computer te hebben. Er is dan ook veel software in omloop dat zich voordoet als antivirussoftware, maar wat malware is. Gelukkig is dergelijke software, ondanks dat het er professioneel uitziet, relatief eenvoudig te herkennen. Omdat doorgaans voldaan wordt aan de volgende kenmerken: De antivirussoftware wordt gratis aangeboden.
41
Zodra de software klaar is met scannen, zijn er altijd zeer ernstige bedreigingen gevonden die direct moeten worden opgelost. Voor het verwijderen van de gevonden bedreigingen moet eerst betaald worden. Uw eigen virusscanner, die u al op uw computer had staan, werkt niet meer. Als u twijfelt of het hier om een echte virusscanner gaat of om een nep virusscanner, dan kunt u ook hier weer de hulp inroepen van een online virusscanner, zoals Norton Security Scan. Want als deze scanner helemaal niets aan malware en andere bedreigingen vindt op uw computer, dan kunt u er gerust vanuit gaan dat de virusscanner die voordien zoveel paniek zaaide, malware is. Wat laatste aanwijzingen waarmee u een computervirus kunt herkennen Inmiddels hebben we al heel wat dingen besproken die op een computervirus kunnen duiden. Maar zoals in het begin van het artikel al gezegd werd: moderne malware blijft het liefst zo lang mogelijk onopgemerkt. Dus misschien is er wel helemaal niets zichtbaar veranderd. Of is de computer helemaal niet veel trager dan voorheen. En doet de internetverbinding het ook prima. Echter, veel malware is bar slecht geprogrammeerd. Wat betekent dat malware een negatieve invloed heeft op de stabiliteit van uw computer. Waardoor uw computer of de programma's die u gebruikt op uw computer ineens geregeld crashen of vastlopen, terwijl dat voorheen nooit gebeurde. Wanneer dat aan de hand is, is het tevens raadzaam uw computer direct te controleren op virussen met uw virusscanner. En tevens direct te controleren op andere malware met het hiervoor genoemde programma: Malwarebytes. Het laatste waar u een mogelijke besmetting met een virus aan kunt herkennen is: wanneer u heel veel ongewenste e-mail ontvangt. Of wanneer mensen uit uw e-mailcontacten, mail ontvangen uit uw naam, die helemaal niet door u gestuurd is. Ook voor computervirussen geldt, dat u beter kunt voorkomen dan genezen. Met name omdat moderne malware zich zo diep in uw computersysteem kan wortelen, en zoveel belangrijke systeembestanden kan beschadigen, dat het volledig verwijderen van een virus of andere malware niet langer mogelijk is. Het enige wat u dan nog rest is het volledig opnieuw installeren van Windows op uw computer. Iets wat eigenlijk sowieso de beste remedie is, wanneer uw computer serieus besmet is met virussen en andere malware.
42
Hier kan uw advertentie komen als U donateur van ons wordt Inlichtingen: tel: 0181-641381 0651933037 Of: 06-54692942
[email protected]
43
MyCom Uitstraat 5 3201EN Spijkenisse Tel: 0181-767287 E-mail:
[email protected]
44