;xo 11 l

Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 499 88 99 Fax 038 425 48 88 overijssel.nl [email protected]

PR0VINC1ALE STATEN VAN OVERUSSEL Provlnciale Staten van OverijssblReg n r " p ^ ? / ; X O 11 l
RABOZwolle 39 73 41 121 Inlichtingen bij a.d.

Dat. ontv.:

J.C. Walman-Mostert telefoon 038 499 75 4 1

2 3 HE! 2011

[email protected]

Bijl.:

Routing

aanbieding jaarstukken, grondexploitatie en begroting XL Businesspark

Datum

23.05.2011

Toezending aan Provinciale Staten met oogmerk: [ ] ter informatie [X] anders, en wel: PSgelegenheid te geven haar gevoelen en bezwaren omtrent de stukken kenbaar te maken, conform de Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Bedrijventerrein Twente.

Kenmerk

2011/0087945 Pagina

1

Bijlagen I. Jaarstukken, grondexploitatie en begroting XL Businesspark (te raadplegen via www.overijssel.nl/sis en ligt ter inzage bij de griffie) Op 22 april 2011 hebben wij per post ontvangen de Jaarstukken 2010 (het jaarverslag en de jaarrekening), de geactualiseerde grondexploitatie per 1januari 2011 (inclusief de bijbehorende risicoanalyse), de herziene Begroting 2011,de Begroting 2012 en de Meerjarenraming 2013-2015 van het Regionale Bedrijventerrein Twente (RBT). Het dagelijks bestuur van het RBT verzoekt ons om de genoemde stukken op 27juni 2011 te behandelen in de vergadering van het Algemeen Bestuur en daarbij rekening te houden met de gevoelen en bezwaren van de Staten omtrent deze stukken. Vanuit dit oogpunt sturen wij u deze stukken toe. Context Regionaal Bedrijventerrein Twente Het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente is een samenwerkingsverband (sinds 18 april 2005) van de gemeenten Enschede, Hengelo, Borne en Almelo en de provincie Overijssel. Doel is om samen het XL Businesspark Twente te ontwikkelen, exploiteren en beheren. Het wordt een grootschalig terrein van ongeveer 180 ha (netto uitgeefbaar terrein 120 tot 130 ha) in de buurt van Almelo. XL Businesspark Twente is bedoeld voor bedrijven in de logistiek, transport, distribute en industrie. Met dit terrein willen de gemeenten en de provincie een impuls geven aan de werkgelegenheid in Twente. Al deze bedrijven leveren ook indirecte werkgelegenheid op, zoals bij toeleveranciers elders in de regio. Het terrein biedtde mogelijkheid om grote ruimtevragers (>2 ha) in Twente te houden of naar deze omgeving te halen. Daarnaast versterkt het de concurrentiepositie van de regio. Het terrein is nog in opbouw. Inmiddels is per 31 december 2010 70% van de gronden binnen het projectgebied in bezit van het RBT. In 2010 is 2,5 ha grand verkocht (NB. in 2011 is inmiddels nog eens 5,7 ha verkocht).

Datum vercending

i 0.

2011

provincie

aanbiedingjaarstukken, grondexploitatie en begroting XL Businesspark

Bestuurlijk juridische context De provincie heeft een belang van 23% in het RBT, evenals de gemeenten Almelo, Hengelo en Enschede. De gemeente Borne heeft een belang van 8%. De gemeenten hebben conform de Gemeenschappelijke Regeling (GR) (artikel 4.B, lid 15) "de verplichting om bedrijven die voldoen aan het RBT-profiel en die zich binnen het rechtsgebied willen vestigen danwel verplaatsen, naar het regionaal bedrijventerrein te verwijzen". De provincie heeft een inspanningsverplichting (GR artikel 4.A, lid 4) om "de vestiging van nieuwe bedrijven die voldoen aan het RBT-proflel op bedrijventerreinen in andere Twentse gemeenten te ontmoedigen en waar mogelijk tegen te gaan, een en ander in samenhang met het te ontwikkelen regionaal grond(prijs)beleid". Onder RBT-profiel wordt verstaan: bedrijven uit de sector grootschalige industriele productie en de sector transport en distributie; terreinquotient van 20-50 arbeidsplaatsen per ha en een terreinbehoefte vanaf 2 ha.

Datum

23.05.2011 Kenmerk

2011/0087945

Het RBT kent een Algemeen Bestuur en een Dagelijks Bestuur. De provincie heeft met 2 leden zitting in het Algemeen Bestuur en met 1 lid zitting in het Dagelijks Bestuur. Conform de GR benoemen Provinciale Staten twee leden van het Algemeen Bestuur, inclusief de plaatsvervangers. Gedeputeerde Staten dragen een van de twee benoemde leden voor als lid van het Dagelijks Bestuur.

Pagina

2

Dejaarstukken over 2010 Dejaarrekening van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT) sluit met een tekort van € 19,1 miljoen. Begroot was een tekort van € 9,5 miljoen. Het hogere tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door achterblijvende grondverkopen en een snellere grondverwerving dan verwacht. De grondaankopen zijn weliswaar sneller gerealiseerd dan verwacht, maar passen binnen het kader van de meerjarige grondexploitatie. Voor de achterblijvende grondverkopen geldt dat deze aanleiding hebben gegeven tot het verlengen van de looptijd van de grondexploitatie met vier jaar. Onder meer als gevolg van deze ontwikkelingen verslechtert het resultaat van de grondexploitatie van het RBTfors. Onder het kopje grondexploitatie wordt hierop nader ingegaan. Er is een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven voor dejaarstukken over 2010. De grondexploitatie geeft een reeel beeld De geactualiseerde grondexploitatie sluit met een negatieve netto contante waarde van € 8,5 miljoen. In 2010 werd nog uitgegaan van een negatieve netto contante waarde van € 2,4 miljoen. Voornaams'ce oorzaak van de verslechterde uitkomst van de grondexploitatie is een neerwaartse bijstelling van het uitgiftetempo. Het lagere uitgiftetempo leidt tot latere inkomsten, hogere rentekosten, hogere planontwikkelingskosten en hogere beheerskosten. Tegenover deze nadelige ontwikkelingen staat een verhoging van de gemiddelde uitgifteprijs in 2013 van € 112,- per m 2 tot € 125,- per m 2 . Deze verhoging wordt onderbouwd met de resultaten van onderzoeken van de STEC groep en DZT Zadelhoff. Het aandeel van de provincie in het berekende tekort op de grondexploitatie is 23%: € 1.954.000,-. Conform de BBV-voorschriften (Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten) dient voor dit berekende tekort een voorziening te worden gevormd op de provinciale balans. De huidige voorziening op de provinciale balans kent op basis van het tekort van € 2,4 miljoen, zoals berekend in 2010, een stand van € 552.000,-. Dat betekent dat na vaststelling in het Algemeen Bestuur van de grondexploitatie een aanvullende storting van € 1.402.000,- benodigd is aan de voorziening Resultaten gebiedsexploitaties.

aanbledingjaarstukken, grondexploitatie enbegroting XL Businesspark

Deze dotatie zal afkomstig pjrt uit de algemene middelen daarom aan u ter besluitvorming voorgelegd via de IMajaarsnota2011. Naar aanleiding van de negatieve contante waarde van het XL Businesspark Twente heeft GS afgesproken om zich op korte termijn fundamenteel te beraden op de toekomstige strategie t.a.v. XL Businesspark Twente. De Begroting 2011 (herzien), Begroting 2012 en de Meerjarenraming 2013-2015 zijn in lijn met de geactualiseerde grondexploitatie per 1januari 2011.

Datum 23.05.2011 SCenmerk

2011/0087945 i>agina

3

Kenbaar maken gevoelen PS In de GRvan het RBT (artikelen 20 en 21) is vastgelegd dat de deelnemende partijen jaarlijks de begroting voor het volgende kalenderjaar en dejaarrekening van het voorgaande jaar voorleggen aan de Raden en Staten zodat deze hun gevoelen over de begroting en hun bezwaren tegen dejaarrekening hierover kenbaar kunnen maken aan het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur zal deze gevoelen en bezwaren mee laten wegen in hun besluit tot vaststelling van de begroting en jaarrekening, hetgeen voor 1juli 2011 dient te geschieden (in verband met aanleveren van de stukken aan Binnenlandse Zaken). Wij stellen u voor in te stemmen met de Jaarstukken 2010 (het jaarverslag en de jaarrekening), de geactualiseerde grondexploitatie per 1januari 2011 (inclusief de bijbehorende risicoanalyse), de herziene Begroting 2011,de Begroting 2012 en de Meerjarenraming 2013-2015. Zonder uw tegenbericht, uiterlijk op 15juni 2011,zullen wij het Algemeen Bestuur RBT in kennis stellen van uw instemming. Gedeputeerde Staten van Overijssel,

voorzitter,

secretary f *

prowin

BUSINESSPARK ^ TWENTE

Provincie Overijssel College van Gedeputeerde Staten Postbus 10078 8000GB ZWOLLE

30£KADRES POSTADRES

TELEFOON FAX E*MIL INTERNET

Projectbureau Wierdensestraat 25B Postbus 67 7600 AB Almelo 0546 85 18 88 0546 85 19 12 [email protected] www.xlpark.nl

2

I I 8

O

1 DATUM

15-4-2011

BETKEFT Jaarstukken, grondexploitatie en begroting XL Businesspark

KENMERK X L - 1 1 - 0 0 1 3 8 UW KENMERK

Geacht College, In artikel 20 en 21 van de gemeenschappelijke regeling Regionaal Bedrijventerrein Twente wordt verwoord dat het dagelijks bestuur jaarlijks de jaarstukken, de grondexploitatie en de begroting toezendt aan provinciale staten van Overijssel en aan de raden van de deelnemende gemeenten. Om die reden ontvangt u hierbij: 1. De jaarstukken 2011 en de accountantsverklaring; 2. De grondexploitatie per 1-1-2011 en bijbehorende risicoanalyse; 3. De herziene begroting 2011, de begroting 2012 en de meerjarenraming 2013 2015 Wij vragen u om deze notities door te geleiden aan uw raad. De accountant heeft de jaarstukken over 2010 goedgekeurd. De verklaring van de accountant is als bijlage aan de jaarstukken toegevoegd. De raad kan, ten aanzien van de jaarstukken, binnen acht weken na ontvangst schriftelijk bezwaren kenbaar maken aan het algemeen bestuur. Daarnaast dient de raad binnen acht weken na ontvangst van de begroting en de grondexploitatie, haar gevoelen met betrekking tot de begroting te doen blijken (artikelen 20 en 21 van de gemeenschappelijke regeling). Doel van de documenten Via de jaarstukken, bestaande uit het jaarverslag en de jaarrekening, legt ons bestuur verantwoording af over de realisatie van de (vorig jaar) vastgestelde beleidsvoornemens (begroting 2010). Hierdoor kan het algemeen bestuur beoordelen of ons bestuur in overeenstemming met de in de begroting gestelde kaders heeft geopereerd. Door middel van de grondexploitatie wordt inzage gegeven in het (begrote) resultaat van het XL Businesspark Twente. De grondexploitatiebegroting bevat onder andere een raming van nog te realiseren grondaankopen, civieltechnische investeringen, plankosten en rentekosten alsmede een begroting van nog te realiseren

l

BMJI?JK=M@IBNO@I &@O @DI?M@NPGO<CD@ Q@M?@@G? "@ =@BMJODIB RJM?O BMJO@I?@@GN D@@G @I DICJP?@GDEF FCO@MDIB QDM>< c HDGEJ@I ,!4 O@I JKUD>CO@ QCO@MDIB RJM?O CJJA?UO OJO GN B@QJGB CD@MQO@I Q@NND@ UDEI JJF DI ?@ BMJI?@SKGJDOC@ BMJI?@I FPII@I BJ@?FJK@M RJM?@I DIB@FJ>CO ?DQD@GO@>CIDN>C@ R@MF@I #@I Q@@G B@=MPDFO@ HJB@GDEFC@D? JH C@O M@NPGO<OJM@I ?D@ B@G?@I QJJM C@O 5* PNDI@NNK<MF 1R@IO@ RJM?@I CD@M @>CO@M =@K@MFDIB@I <D@O <C@ JI?@MI@H@MN ?D@I@I U@F@MC@D? O@ Q@MFMDEB@I =DE C@O HCO B@H@@IO@I 4QB *JK@I?@ JI?@MC@IO@ EPMDNKMP?@IOD@ 4CO@M B@?RJIB@I FC HJH@IO@@G OJO ?@ : OMC@ R<<MDI C< BMJI? =JPRMDEK DN B@H<C@ RJM?@I B@?<CO@M M@GJDYG@ MDND>JJOD@A B@KG<CO@M M@NPGO<CO@ PDOBDAO@O@HKJ JIJHDN>C@ M@>@NND@ FJ @I DN Q@MO<J &@O ADIDYG@ @AA@>O QCO@M QJJM @@I

X

O I

CQ eF :

1

BUSINESSPARK ^ TWENTE

2 1

i

belangrijk deel worden "opgevangen" door de aanwezige potentie om, zoals in de marktonderzoeken wordt geadviseerd, (gefaseerd) prijsverhogingen door te voeren. In de nu voorliggende grondexploitatie is een prijsverhoging per 1-1-2013 (tot gemiddeld € 125, -) verdisconteerd. Deze prijsverhoging wordt onderbouwd in het uitgevoerde marktonderzoek. Daarnaast is het zeker niet ondenkbaar, dat bij een verbetering van de economische omstandigheden en een krachtige gezamenlijke acquisitie-inspanning het resultaat van de grondexploitatie substantieel kan worden verbeterd. Het afsluiten van de grondexploitatie met een positief resultaat blijft in dat geval dan ook een haalbare optie. Marktonderzoek 2008 en 2010.

S § / 'Q '^1' ^^ A -i 0

Door de Stee Groep (advies grondprijzen XL Businesspark Twente 2008 en Marktscan bedrijventerreinen en grondprijzen Netwerkstad 2009) en DTZ Zadelhoff (Grondwaardebepaling 1* tranche XL Businesspark Twente, sept. 2009) is marktonderzoek uitgevoerd. De Stec Groep

kwam op basis van trendextrapolatie op een indicatieve vraag van 6 tot 7 ha per jaar. Het geprognosticeerde aanbod was daarbij echter louter gebaseerd op de logistieke bedrijven, terv^jl er zich ook productiebedrijven op het XL Businesspark Twente mogen vestigen. Beide onderzoekers waardeerden de beschikbaarheid van grote flexibele kavels als zeer positief. Dit mede gezien het feit, dat deze kavels in Nederland slechts in beperkte mate voorradig zijn. DTZ Zadelhoff waarschuwde al in 2009 met vooruitziende blik, dat recessiejaren tot zeer matige ( zelfs O m^ ) gronduitgifte kan leiden. Het gemiddelde gronduitgifte tempo van 6-7 ha gronduitgifte per jaar over de totale exploitatieperiode wordt echter ook door DTZ Zadelhoff onderschreven. Uit het onderzoek van de Stee-Groep (2008 en 2009) blijkt ook de verwachting, dat er ruimte is voor prijsverhogingen. DTZ Zadelhoff gebruikt voor haar marktonderzoek een systeem (REN-methodiek) waarbij bedrijventerreinen onderling worden vergeleken. Hieruit blijkt, dat op basis van de aanv/ezige kwaliteit van het XL Businesspark Twente er een substantiële prijsverhoging mogelijk is. De locatie moet zich, naar de mening van DTZ Zadelhoff echter eerst bewijzen door het aantrekken van een toonaangevend logistiek bedrijf. Het onderzoek dat Ecorys heeft uitgevoerd in opdracht van de Netwerkstad Twente in het kader van de Bedrijventerreinenvisie, voorziet voor het XL Businesspark Twente een aanbod ter grootte van 85 ha voor de periode 2011 tot en met 2021. Daarvan is 49 ha aangemerkt om te voldoen aan de autonome vraag van de Netwerkstadgemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal. Dat betekent, dat de gemiddelde uitgifte ten behoeve van de Netwerkstad Twente wordt ingeschat op 4,9 ha per jaar. Het overige deel, ter grootte van 36 ha, is bestemd voor het accommoderen van de vraag uit overig Twente en van buiten de regio. Voor de periode 2021-2030 voorziet XL Businesspark Twente nog in een aanbod van in totaal 40 ha. Dit aanbod is in de bedrijventerreinenvisie nog niet nader toegedeeld naar de netwerkstad en overig regio Twente. De provincie Overijssel overlegt ook met de omliggende gemeenten over de door hen, op verzoek van de provincie, opgestelde Bedrijventerreinenvisie. Overeenkomstig de afspraken in de gemeenschappelijke regeling (artikel 4.A lid 2) zal de provincie de vestiging van nieuwe bedrijven die voldoen aan het RBT-profiel op bedrijventerreinen in andere Twentse gemeenten ontmoedigen en waar mogelijk

XL Busln«spark TWer^ van het Openbaar h'

X "^

BUSINESSPARK "» TWENTE

g i

tegengaan (maar kan dit niet afdwingen). Op dit moment kan echter nog niet worden vastgesteld in hoeverre de door de provincie te maken- en gemaakte afspraken met de omliggende gemeenten een positieve invloed hebben op het aanbod voor het XL Businesspark Twente.

B ^ J :> |j

Gronduitgifte in de periode 2006-2010 Het uitgifte tempo zoals opgenomen in de Financiële haalbaarheidsanalyse is in de periode 2006-2010 nooit gehaald. Daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. Als gevolg van langdurige beroepsprocedures rond het bestemmingsplan RBT (drie keer Raad van State) kon pas medio 2008 daadwerkelijk begonnen worden met de gronduitgifte, in plaats van in 2006. Daarnaast diende er meermalen de gang naar de rechter te worden gemaakt i.v.m. het kappen van bomen voor het bouwrijp maken. Uiteindelijk konden verdere gedingen worden afgewend, doordat een convenant is gesloten met natuurbehoud instanties en de Stichting Dorpsbelangen Bornerbroek. Een Japans bedrijf (Sekisui), met een ruimtevraag van 2 ha, kon als gevolg van het uitblijven van de goedkeuring van het bestemmingsplan RBT niet tijdig worden voorzien van bouwrijpe grond. Eind 2008 is uiteindelijk 2 ha grond uitgegeven aan het metaal- en machinebouwbedrijf Buiting.

if P S ^ j| (J 1 "'»

De wereldwijde recessie ging vervolgens ook niet aan het XL Businesspark Twente voorbij. Voor 2009 stond de uitgifte op de rol voor drie bedrijven met een gezamenlijke oppervlakte van ruim 6 ha. Hiervoor waren Ontwikkelingsovereenkomsten opgesteld en twee bedrijven betaalden al rente voor het vrijhouden van de grond. Als gevolg van de recessie werden de Ontwikkelingsovereenkomsten echter ontbonden (feitelijk werd de aanvraag bouv/vergunning niet doorgezet). Ondanks de recessie meldden zich in 2010 bedrijven die grond af wilden nemen. Het betrof een totale oppervlakte van ruim 10 ha. Van deze bedrijven heeft zich uiteindelijk alleen Vivochem gevestigd op een kavel van 2,5 ha. Eén bedrijf kreeg problemen met trage besluitvorming rond de afzet van hun (duurzame)product en bij het logistieke centrum heeft de besluitvorming over de definitieve vestigingsplaats wel in 2010 plaatsgevonden, maar vindt de afname van de grond plaats in 2011. De vestiging van bedrijven op het XL Businesspark Twente zal niet gepaard gaan met spectaculaire aantallen, aangezien het per bedrijf direct een groot oppervlak betreft (minimaal 2 ha). Het wegvallen van één of meerdere bedrijven heeft daarom direct vergaande financiële consequenties en leidde er toe dat het voor 2010 vastgestelde begrotingskader fors wordt overschreden. Inmiddels is het een feit, dat een logistiek centrum (logistiek en leasure) zich definitief zal vestigen op het XL Businesspark Twente op een kavel van 5,7 ha. Daarnaast heeft het bedrijf nog een optie bedongen van 1 ha die men binnen 5 jaar wil lichten. Oorspronkelijk was het bedrijf op zoek naar een tijdelijke vervangende locatie in Twente. Toen deze locatie niet voorhanden bleek heeft men zich serieus georiënteerd op vestiging in Brabant. Mede door het feit, dat er op het XL Businesspark Twente een Centraal Bluswater Voorziening wordt gerealiseerd, de locatie veel duurzame aspecten heeft (imago) en de CTT (Container Terminal Twente) op korte afstand ligt van het bedrijvenpark, heeft men uiteindelijk weer

BUSINESSPARK"» TWENTE

i1 1

gekozen voor Twente. De noodzaak van het XL Businesspark Twente is derhalve nog steeds actueel en aangetoond. Prognose gronduitgifte 2011-2013 In het verlengde van de voorzichtige scenario's van het CPB, m.b.t. de economische groei en demografische ontwikkelingen, is thans in de grondexploitatie voor het uitgiftetempo de onderkant van de bandbreedte van 6 ha per jaar aangehouden. We komen hiermee feitelijk terug op het uitgiftetempo, dat werd geadviseerd door Buck Consultants in het kader van de totstandkoming van de Financiële haalbaarheidsanalyse van 2004/2005. De totale looptijd wordt hierdoor echter, in vergelijking met 2010, 4 jaar langer. Acquisitie is een belangrijke pijler voor de gronduitgifte van het XL Businesspark Tv^ente. In 2010 is het XL Businesspark Twente er in geslaagd om de jaarlijkse vergadering voor Logistiek Nederland voor het eerst naar Twente te krijgen. De inmiddels ingezette initiatieven om Twente draaischijf te maken voor de logistiek en een intensieve gezamenlijke acquisitie moeten bijdragen aan een verhoogde gronduitgifte. Het aantal aanmeldingen voor een kavel op het XL Businesspark Twente loopt thans ook weer op door het toegenomen vertrouwen van het bedrijfsleven. De verwachting is daarom, dat de komende jaren de geprognosticeerde gronduitgifte van 6 ha gerealiseerd moet kunnen worden. Om het resultaat van de grondexploitatie te verbeteren zal er echter bovengemiddeld grond moeten worden uitgegeven. Herijking marktonderzoek in 2012 Ons bestuur heeft aangegeven, dat er in het tweede kwartaal van 2012, een herijking zal plaatsvinden van het marktonderzoek waarbij de uitgiftefasering en de prijsontwikkeling opnieuw onder de loep wordt genomen. Voorstel aan het algemeen bestuur Wij stellen het algemeen bestuur voor om op 27 juni 2011 bijgevoegde jaarstukken, grondexploitatie en begroting, daarbij rekening houdende met de gevoelen van Raden en Staten, vast te stellen. Wij vragen uw College om bijgevoegde stukken door te geleiden aan uw raad. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet. Dagelijks Bestuur van het Regionaal, cretans, / Bolhaar

van Marie (RA)

Bijlagen 1. Jaarstukken 2010 (jaarverslag, jaarrekening en de accountantsverklaring) 2. Grondexploitatie en risicoanalyse per 1-1-2011 3. Herziene begroting 2011, begroting 2012 en meerjarenbegroting (2013 - 2015)

s s

7 S *3 «il 1 0 1 5

2 2 4

XL Businesspark Twente

a

Jaarstukken 2010 jaarverslag jaarrekening

BUSINESSPARK TWENTE

2 O 1 6

1 S 9 i)

1 1 6

Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT) 15 april 2011

-K@I=<<M *D>C<
(<<MNOPFF@I

X 3JJMRJJM? QOD@

V

"@ R@M@G?RDE?@ M@>@NND@ B<
0

ADIDYG@ >MDNDN NO<
M e:

CPI =@NGPDO JQ@M ?@ ?@ADIDOD@Q@ BMJI?JIJHDN>C@ JHNOO<M@ BMJI?PDOBDAO@ R<<MJK R@M? B@CJJKO DN

@M DI PDO@DI?@GDEF OR@@ @I @@I CO<M@ PDOB@B@Q@I "DO C@@AO Q@MB<DYG@

DEED

>JIN@LP@IOD@N &@O IJJ?U

=@CJ@?U@I<MDJ G@D?O OJO @@I Q@MNG@>CO@MDIB Q

HDGEJ@I ,!4 &D@MDI UDEI JJF ?@ KJNDOD@Q@ @AA@>O@I Q@NND@ Q@MR@MFO BM<MDN>C@

DG

BMJI?@I FPII@I BJ@?FJK@M RJM?@I DIB@FJ>CO @I <

BPINODB ?JJM ?@ CPD?DB@ QM<DQD@GO@>CIDN>C@ R@MF@I -I?JIJHDN>C@ QJJMPDOUD>CO@I @I ?@ B@NKM@FF@I H@O C HJ@O =@RDEU@I ?JJM?C Q@NODBO 'IHD??@GN DN @M @@I >JIOM<>O B@O@F@I? H@O -3% .MJE@>OJIORDFF@GDIB G@D?@I? OJO ?@ Q@NODBDIB QO?DM@>O@PM

2 2 Openbaar Lichaam RBT

Jaarstukken 2010

Inhoudsopgave

pagina

1. Inleiding

4

2. Voorstel aan het Algemeen Bestuur en Ontwerp Besluit

5

4

2 .t 'i S

f

Jaarverslag 3. Programmaverantwoording

%

3.1 Bouwgrondproductie 3.1.1 Baten en Lasten

7

3.1.2 Toelichting

7

3.2 Parkmanagement 3.2.1 Baten en Lasten

9

3.2.2 Toelichting

9

3.3 Erfpacht 3.3.1 Baten en Lasten

10

3.3.2 Toelichting

10

3.4 Haalbaarheidstudies 3.4.1 Baten en Lasten

10

3.4.2 Toelichting

10

4. De paragrafen 4.1 Lokale heffingen

13

4.2 Weerstandsvermogen

13

4.3 Onderhoud kapitaalgoederen

13

4.4 Financiering 4.4.1 Risicobeheer

14

4.4.2 Renterisico

14

4.4.3 Kasgeldbeheer

15

4.5 Bedrijfsvoering

15

4.6 Verbonden partijen

16

4.7 Grondbeleid 4.7.1 Het gevoerde grondbeleid

16

4.7.2 Reserves en voorzieningen

16

Jaarrekening 5. De programmarekening en de toelichting

19

6. De balans en de toelichting 6.1 De balans

20

6.2 Toelichting op de balans

21

6.3 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

22

6.4 Passiva

23

«3> il i i?

1 8»


Jaarstukken 2010

4

1. Inleiding

1 0

Voor u liggen de jaarstukken van het Openbaar Lichaam RBT, waarin teruggeblikt wordt op

f

het jaar 2010. De jaarstukken bestaan uit:

i-

-

het jaarverslag over 2010

P

-

de jaarrekening 2010

S

De jaarstukken zijn qua opbouw gebaseerd op het Besluit Begroting en Verantwoording en de Financiële Verordening Regionaal Bedrijventerrein Twente, vastgesteld door het Algemeen Bestuur in augustus 2005. De jaarstukken zijn behandeld door het Dagelijks Bestuur en (na instemming) toegezonden aan Provinciale Staten van Overijssel en aan de Raden van de deelnemende gemeenten, waarop deze (binnen acht weken) hun bezwaren schriftelijk kenbaar kunnen maken bij het Algemeen Bestuur. De jaarstukken worden in juni ter vaststelling aangeboden aan het Algemeen Bestuur. Via de jaarstukken, bestaande uit het jaarverslag en de jaarrekening, legt het Dagelijks Bestuur verantwoording af over de realisatie van de (vorig jaar) vastgestelde beleidsvoornemens (begroting 2010). Op basis hiervan kan het Algemeen Bestuur beoordelen of het Dagelijks Bestuur in overeenstemming met de in de begroting gestelde kaders heeft geopereerd. De jaarrekening wordt hiertoe ook ter goedkeuring voorgelegd aan de accountant. Zijn goedkeuringsverklaring is bijgevoegd.

Het Algemeen Bestuur stelt de jaarstukken voor 1 juli vast. Hierna zendt het Dagelijks Bestuur de jaarstukken aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De jaarstukken zijn, evenals de begroting, gebaseerd op de vier activiteiten (programma's) waar het RBT zich mee bezig houdt. Het betreft hier bouwgrondproductie (1), parkmanagement (2), erfpacht (3) en haalbaarheidsstudies (4). De productie van bouwrijpe grond is de hoofdactiviteit van het RBT. De grondexploitatiebegroting, die gelijktijdig met de begroting en de jaarstukken wordt behandeld, is de basis voor de waardering van het onderhanden werk. Voor een toelichting op de grondexploitatiebegroting en bijbehorende risicoanalyse, wordt vergeleken naar de notitie "grondexploitatie en risicoanalyse per 1-1-2011". Het eindresultaat wordt verdeeld over deelnemende gemeenten en de provincie.

J^ \') ^ n

l

1,


Jaarstukken 2010

2. Voorstel aan het Algemeen Bestuur en Ontwerp Besluit

«

é

1 Almelo, 15 april 2011

;{|

S Vergadering Algemeen Bestuur d.d 27 juni 2011

6

S Ondenverp:

Jaarstukken 2010

7

Nr.:

'B

Wij stellen u hierbij voor:

B ^

B

0 1. Kennis te nemen van de accountantsverklaring;

é2

2. De jaarstukken 2010 vast te stellen overeenkomstig het ontwerp;

'

3. Het Dagelijks Bestuur voor het dienstjaar 2010, voor zover het de daarin opgenomen baten en lasten betreft, décharge te verlenen, behoudens later in rechte gebleken onregelmatigheden; Overwegingen Hierbij bieden wij u de jaarstukken over 2010 aan, ter besluitvorming. De accountant heeft de jaarrekening goedgekeurd. Zijn verklaring treft u bijgaand aan. Met de vaststelling van de jaarstukken 2010 verleent u ons décharge voor het dienstjaar 2010, voor zover het de in het jaarstukken opgenomen baten en lasten betreft. De opzet van het jaarstukken is gebaseerd op de Financiële Verordening van het RBT en het daarin aangegeven Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (B.B.V.). In de verschillenanalyse wordt een vergelijking gemaakt tussen enerzijds de "Jaarstukken 2010" en anderzijds de herziene begroting 2010. Daarmee wordt duidelijk in hoeverre ons bestuur binnen de vastgestelde kaders heeft geopereerd. Het Dagelijks Bestuur

De secretaris

De voorzitter


Jaarstukken 2010

Nr

1 1 S

Het Algemeen bestuur van het RBT

2

f>

Gelezen het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 15 april 2011 Gelet op artikel 58, lid 3 van de Wet gemeenschappelijke regelingen;

9 II

IH %

B BESLUIT

2

1. Kennis te nemen van de accountantsverklaring; 2. Het Jaarstukken 2010 vast te stellen overeenkomstig het ontwerp; 3. Het Dagelijks Bestuur voor het dienstjaar 2010, voor zover het de daarin opgenomen baten en lasten betreft, décharge te verlenen, behoudens later in rechte gebleken onregelmatigheden;

Aldus gedaan door het Algemeen Bestuur in haar openbare vergadering van 27 juni 2011

Voorzitter

Secretaris


Jaarstukken 2010

4

3. Programmaverantwoording

'J

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de activiteiten van het RBT (de

%

programma's). Per programma wordt een toelichting gegeven op de doelstelling zoals

j-

verwoord in de begroting voor 2010 en de wijze waarop ernaar gestreefd is om het doel te

Jj

bereiken.

'>

3.1 Bouwgrondproductie

k

Hoofddoel van het Openbaar Lichaam RBT is het voorzien in de behoefte aan bouwrijpe

s

1

grond met bed rijfsbestemming, toegespitst op grote ruimtevragers. Om te voorzien in deze behoefte wordt bouwgrond geproduceerd. Het gaat hierbij om de transformatie van

è

agrarische gronden naar bedrijfskavels en openbare ruimte, waartoe de volgende activiteiten

O 4

worden verricht:

2

het verwerven van ruwe bouwgrond -

het slopen van opstallen en het saneren van de ondergrond bouw- en woonrijp maken (aanleg van civieltechnische voorzieningen) planontwikkeling het tijdelijk beheer van gronden, opstallen en bouwrijp opgeleverde gronden

-

verkoop van bouwrijpe grond met bedrijfsbestemming

Om deze transformatie tot stand te brengen voerde het RBT een actief grondbeleid. Hierop wordt een nadere toelichting gegeven in paragraaf 4.7.1 3.1.1

Baten en lasten

In onderstaande tabel (tabel 1) wordt een overzicht gegeven van de baten- en lasten die binnen het programma zijn gerealiseerd en de verschillen ten opzichte van de begroting. programmal ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^ ^fiwgrondproductie ^ ^ ^ ^ ^ ^ | ^ ( (A) Inkomsten Opbrengst gronduitgifte -10.693.728 Inkomsten overig -4.505.575 lotaal Inkomsten |

Uitgaven Verwerving Sloop Milieuonderzoek & sanering Bouw- en woonrijp maken Plankosten en VTU Fonds bovenwijks Overige kosten Rente leningen o/g iQiaai uiigavtsn

^^^'^ (A-B)]

-2.667.500 -8.026.228 -4.043.452 -462.123 -6.710.95^

^^^^H

Saldo inkomsten en uitgaven

^^^^ (B)

^

15.136.258 19.488.280 -4.352.022 350 152.686 153.036 186.187 244.193 58.006 414.060 2.066.853 2.480.913 1.097.320 961.483 135.837 150.000 524.100 674.100 264.548 -2.520 262.028 2.036.016 2.225.243 -189.227 22.083.864 23.561.970^ 6.884.561 16.851.018 -9.966.457

Tabel 1: overzicht van baten en lasten (opbrengsten negatief; Investeringen positief)

Openbaar Lichaam RBT 3.1.2

Jaarstukken 2010

Toelichting

2 2 4 2

01

1 De wereldwijde recessie heeft de gronduitgifte beïnvloed. Van de ruim 10 ha. gronduitgifte

j[

die op de rol stond, is uiteindelijk 2,5 ha daadwerkelijk uitgegeven (aan het bedrijf

j-

Vivochem). Drie potentiële gegadigden^ hebben hun besluit over de definitieve grondafname,

€»

als gevolg van de onzekere economische omstandigheden uitgesteld.

^

d In 2010 is voor de EFRO-subsidie (EEG en Europaloket Provincie Overijssel) ad € 4 miljoen

0

een definitieve beschikking ontvangen en is de subsidie volledig uitgekeerd. De TIPP-

§

é subsidie (Provincie Overijssel en Min. EZ) was reeds grotendeels uitgekeerd (voorschot). In

Ji

2010 is de definitieve beschikking ontvangen.

0

Bij overige inkomsten waspas (onterecht) de bijdrage aan hetde Parkmanagement begroot. Omdat de overdracht van activa later zal plaatsvinden, vindt afrekening ook later plaats. Voor

32

meer informatie hierover wordt verwezen naar paragraaf 3.2. In 2009 zijn de onderhandelingen gestart voor de aankoop van meerdere agrarische bedrijven plus opstallen. In 2010 heeft dit geresulteerd in de minnelijke verwerving van vijf bedrijven en twee particulieren met een totale oppervlakte van 51,5 ha en (inclusief bijkomende vergoedingen) een aankoopsom van € 19,5 min. De aankoopprijzen werden vastgesteld door de Taxatiecommissie van het Openbaar Lichaam RBT. Ruwe bouwgrond is aangekocht voor € 16,- m^. De aankoopprijs voor ruwe bouwgrond ligt daarmee € 2,- m^ lager dan historische aankopen. Ook dit is een gevolg van de recessie. Omdat grondeigenaren sneller bereid waren om zaken te doen, is er in 2010 meer aangekocht dan voorzien. Bij het nemen van het besluit van de Raad van State, dat heeft geleid tot de onherroepelijke goedkeuring van het bestemmingsplan RBT, is toegezegd dat binnen 10 jaar alle particuliere eigendommen binnen het projectgebied van het XL Businesspark Twente worden verworven (zie tekst Besluit Raad van State). Achtergrond van deze toezegging is, dat de "wijkers" uit het gebied zekerheid dienden te krijgen over de aankoop van hun bezit, in verband met de toekomstplannen voor hun bedrijf. Om onzekerheden bij de "wijkers" te voorkomen, is overgaan tot een voortvarende verwerving. In 2010 is, net als in 2009, terughoudendheid betracht bij het doen van uitgaven in het kader van het bouw- en woonrijp maken. Dit ook gelet op artikel 14 van de gemeenschappelijke regeling, waarin wordt geformuleerd dat het bouwrijp maken van het terrein wordt afgestemd op de gronduitgifte. ' TKPS, Jalo en Obimex -8


Jaarstukken 2010

Dankzij deze terughoudendheid bleven ook de plankosten achter op de begroting. In totaal is er in 2010 voor circa € 0,4 miljoen geïnvesteerd in bouw- en woonrijp maken (begroot: € 2,0 miljoen). Deze investering heeft voor een belangrijk deel betrekking op de calamiteitenroute bij de Bolcherlanden, welke (alleen) toegankelijk is voor hulpdiensten en bewoners van het

4 2 1 5 6 7

Maatveld.

S

3.2 Parkmanagement

ïji

Het Dagelijks Bestuur heeft op 31 oktober 2006 besloten tot oprichting van een coöperatief

l

parkmanagement. Vervolgens is op 28 oktober 2008 besloten tot oprichting van de parkmanagement organisatie: "Coöperatieve Vereniging Parkmanagement". Deze vereniging

4

zal de volgende diensten c q . voorzieningen aanbieden: -

de beveiliging van het XL Businesspark Twente; een bewegwijzeringsysteem;

-

het beheer en onderhoud van (bouwrijp opgeleverde) wegen, riolering, waterlopen en groenvoorzieningen;

-

een gezamenlijk afvalmanagement; een centrale bluswatervoorziening; een glasvezelnet

3.2.1

Baten en lasten

In tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de voor 2010 begrote lasten en de daadwerkelijk gerealiseerde lasten. Voor een uitgebreidere weergave wordt verwezen naar de jaarrekening (pagina 20) 'Lesten & Baten ajio Programma 2 Parkmanagement Centraal bluswater/beveiliging Totaal uitg

cfegroTing WërKënpr 2010 2010 (A) (B) 2.585.000

2.209.645

vè^nii 2010 375.355

Tabel 2: overzicht van baten en lasten 3.2.2

Toelichting

In 2010 is getracht om de centrale bluswatervoorziening (CBV) via een concessie op de markt te zetten. Omdat marktpartijen de risico's te groot achten is de CBV, onder leiding van het projectbureau, door bureau Deerns ontworpen. Daarbij werd het ontwerp voor het pomphuis door Witteveen & Bos verzorgd en het leidingenwerk door het intergemeentelijk ingenieursbureau (IIB). Het resultaat van de aanbesteding bleef binnen het beschikbare

-9-

-K@I=<<M *D>C<
(<<MNOPFF@I

=P?B@O @I H@?DJ DN B@NO<MO H@O ?@ PDOQJ@MDIB &@O ! 3 RJM?O DI C@O @@MNO@ FR<MO<

JKB@G@Q@M? 'I DN JJF Q@M?@M B@ZIQ@NO@@M? DI ?@ =@Q@DGDBDIB Q
X

"@ FJNO@I Q
M

/ 1 QJJMB@ADID@M? "@U@ FJNO@I C@==@I B@@I =@OM@FFDIB JK ?@ KMJ?P>OD@ Q

@I H
)

JQ@M?M<>CO Q
e

Q

M@F@IDIB K@M H PDOB@@A=<<M O@MM@DI "@U@ =DE?MCO JQ@MB@C@Q@G? I<<M

[ ?@ K<MFHDYG@ Q@MF@IIDIB@I ?D@ B@G@D?

:

C@==@I OJO B@IJ@H?@ =DE?M
0

@NOPPM #MAK<>CO GG@ FCO GCO>

'I O<=@G RJM?O @@I JQ@MUD>CO B@B@Q@I QCDGE& .MJBMC
-

1JO<

1<=@G JQ@MUD>CO Q
1J@GD>CODIB

'I DN c B@ZIQ@NO@@M? DI >JIOM<>OQJMHDIB !PHPGCOA<>DGDO@DO@I @I FD@U@I QJJM =@O

Openbaar Lichaam RBT

Jaarstukken 2010

2 '2 4

zogenaamd "erfpachtbedrijf" worden opgericht. De investering in contractvorming wordt, na

.^

uitgiften in erfpacht, gedekt uit de rente/risico opslag op de jaarlijks te betalen erfpachtcanon.

fj

3.4 Haalbaarheidstudies

5' G

7 Haalbaarheidstudies hebben betrekking op uitbreidingen van het exploitatiegebied, die niet zijn voorzien in de grondexploitatiebegroting. Het RBT heeft in 2010 onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om een laad- en loskade te

K q '/ 131

realiseren. Dit heeft geleid tot een subsidiebeschikking van het Ministerie van Infrastructuur

J3< O Ji

en Milieu. Hieruit blijkt dat ook van rijkswege wordt erkent dat de realisatie van een laad- en

j|

losfaciliteit van groot belang is voor de regionale economie. De aanwezigheid van een

2

(openbare) havenfaciliteit verhoogd de aantrekkingskracht van het XL Businesspark voor (potentiële) gegadigden. Er is nog geen besluit genomen of de haven wel of niet wordt gerealiseerd. Om die reden maakt zowel de subsidie als de investering in de haven (nog) geen deel uit van de grondexploitatie. Wel is (vanaf de oprichting van het RBT) rekening gehouden met een bijdrage aan het havenproject (ter hoogte van € 1.080.000,-). Deze bijdrage dient, in combinatie met de infrastructurele werken die onderdeel uitmaken van de grondexploitatiebegroting, als cofinanciering voor het havenproject ("werk met werk maken").

Het dagelijks bestuur heeft tijdens haar vergadering op 18 oktober 2010 aangegeven dat de realisatie van een laad- en losfaciliteit niet mag leiden tot een deficit in de grondexploitatie. Omdat bleek dat bij de aanleg van twee ligplaatsen onvoldoende cofinanciering aanwezig is, is derhalve besloten om onderzoek te doen naar de mogelijkheid om één ligplaats te realiseren. Daarbij is vastgesteld dat pas tot nadere uitwerking wordt overgegaan nadat zekerheid is verkregen over de subsidievoorwaarden. Derhalve wordt intensief overleg gevoerd met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (subsidieverstrekker). 3.4.1

Baten en lasten

In tabel 4 wordt een overzicht gegeven van de voor 2010 begrote lasten en de daadwerkelijk gerealiseerde lasten. ^Kten & Baten . ' ( I I ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ M ll('t|i(>liii(| Wogramma 4 ^^^^J^^^K ^^^^ Voorbereidingsksten

O

Werkelijk ^^^^ 42.233

Totaal u i t g a v e ^ ^ ^ ^ ^ ^ H B H ^ ^ ^ V 2 - 2 3 3 Tabel 4: overzicht van baten en lasten

-11

VerscNH 20l" -42.233

-A'2.'m


3.4.2

Jaarstukken 2010

4

2

Toelichting

O

l

Het programma haalbaarheidstudies is in 2010 nieuw opgenomen in de jaarrekening. In

,-

2010 is € 42.233,- geïnvesteerd. Deze investering wordt uiteindelijk gedekt uit de

6

grondexploitatie. Bij doorgang van het project wordt de haven onderdeel van de grondexploitatie (inclusief voorbereidingskosten).

91

Indien het havenproject geen doorgang vindt, dan wordt de bijdrage aan de laad- en loskade

(|

uit de grondexploitatie gehaald (na aftrek van de gerealiseerde voorbereidingskosten). Dit

C

heeft een positief effect op de grondexploitatie van € 1.045.000, - (netto contant per 1 -1 2011. Wel komt dan de door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu toegekende subsidie (ad. € 4,5 miljoen) te vervallen, omdat dan niet langer in cofinanciering kan worden voorzien.

12

i 2

7 '


Jaarstukken 2010

4. De paragrafen Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat in het jaarverslag in afzonderlijke paragrafen wordt toegelicht in hoeverre h is gehandeld overeenkomstig de beleidslijnen die

|-

zijn vastgelegd in de begroting. 4.1 Lokale heffingen

9

Van lokale heffingen is geen sprake.

Jl

n 4.2 Weerstandsvermogen Het RBT stelt jaarlijks het risicoprofiel vast, op basis van een uitgebreide risicoanalyse. Voor een toelichting op de risicoanalyse per 1-1-2011 wordt verwezen naar de notitie "grondexploitatie en risicoanalyse per 1-1-2011" die gelijktijdig ter vaststelling wordt aangeboden aan het Algemeen Bestuur. Het RBT beschikt zelf niet over reserves of voorzieningen. Zowel het verlies als eventuele tegenvallers worden (op einddatum) gedekt door de deelnemende Gemeenten en de Provincie. Voor een nadere toelichting op de verdeling van het resultaat wordt verwezen naar paragraaf 4.7.2 van dit jaarverslag. 4.3 Onderhoud kapitaalgoederen De bestaande (agrarische) openbare wegen, riolering, water en groen zijn door de Gemeente Almelo aan het RBT overgedragen ten behoeve van de transformatie tot bedrijventerrein. De openbare ruimte is derhalve voor het RBT geen kapitaalgoed. De kosten van tijdelijk beheer (in de bouwrijpfase) worden gedekt uit de grondexploitatie (onderhanden werk). In artikel 21 van de gemeenschappelijke regeling wordt verwoord dat het Dagelijks Bestuur jaarlijks in overleg met de Gemeente Almelo een overzicht vaststelt van kosten en inkomsten van onderhoud en OZB. Nu de eerste tranche bouwrijp is opgeleverd en de eerste ondernemers zich hebben gevestigd kan gekomen worden tot het bedoelde overzicht. 4.4 Financiering De beleidsvoornemens van het treasurybeleid zijn vastgelegd in het Treasurystatuut, welke door het Algemeen bestuur is vastgesteld. Er is een werkgroep ingesteld, bestaande uit de deskundigen op het gebied van Treasury van de deelnemende gemeenten en de Provincie. Deze werkgroep adviseert over de aan te trekken leningen en de renterisico's. Ook voor (bijvoorbeeld) de te hanteren disconteringsvoet in de grondexploitatie, is advies ingewonnen bij de werkgroep Treasury.

-13-

jT i

(I

i Jaarstukken 2010

Openbaar Lichaam RBT 4.4.1

Risicobeheer

Het RBT verleent geen krediet. Derhalve beperkt het risico zich tot het renterisico

4.4.2

ï

Renterisico

S Renterisii Werkelijk 2010 Nieuw aangetrokken vaste schuld Betaalde aflossingen Renterisico op vaste schuld

SI O O O

Renterisiconorm Stand vaste schuld per 1 januari Ministerieel vastgesteld % Renterisiconorm

54.430 20% 10.886

Toets Renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld

10.886 O

Rüimte(+)/Overschrijding(-)

10.886

Gemiddeld rente% 2010;;, Gemiddelde investering 2010 Rente jaar 2010

62.144 2.225 3,58%

Rente% jaar 2010 Tabel 5: renterisico's

Gemiddeld betaalde het RBT in 2010 3,58% rente.

14

é 1

-K@I=<<M *D>C<
(<<MNOPFF@I

)
&@O F
GDB+0BO:::::+111

H JQ>

?::FD

=@?:<:M1 IOZ-- FR<MO<
<>ODQ< FJMO QJJMPDO JIOQOPM@I ?@=DO@PM@I QJM?@MDIB %@H@@IO@ GH@GJ JHU@O=@G

::&

e:&G

>M@?DO@PM@I FJMOGJK@I?@ G@IDIB@I JQ@MGJK@I?@ KCPG?

1JO<CPG? )

@?MDEANQJ@MDIB

'I ?@ B@H@@IN>CCMDEQDIB B@B@Q@I QDYG@ JMBCM@Q@I DI ?@ ADIDYG@ Q@MJM?@IDIB R@GF@ DN QO=PM@CO ?JJM >JIOM<>O@?PM@ DIB@CPPM?@ KGJIJJH Q@MQJIJJH QC@MDIB "@ =@U@OODIB QO=PM@

KMJE@>O?DM@>O@PM #PMJK@@N <

>

KGJIJJH B@?@O<>C@@M? ?JJM ?@ %@H@@IO@ GH@GJ 'IB@ID@PMN=PM@CO <M@O<M@NN@ QD< PDOU@I?=PM@

& 0

'


Jaarstukken 2010

4.6 Verbonden partijen Het RBT neemt geen deel in andere rechtsvormen.

i:

4.7 Grondbeleid

i

Grondbeleid is geen doel maar een middel dat wordt ingezet als instrument om andere beleidsdoelen te realiseren. Daarmee heeft grondbeleid een faciliterend karakter.

lb

4.7.1

J|

Het gevoerde grondbeleid

Doel van het RBT is het voorzien in behoefte aan bedrijvigheid voor grote ruimtevragers. Het RBT voert hiertoe een actief grondbeleid en venwerft de benodigde agrarische gronden om

§

9 0

0\ 0

uit te geven aan eindgebruikers.

iSP^W^^Bl^^^t^fc^

^ ^ r '

Dankzij dit actieve grondbeleid is per 21-12-2010 circa 70% van de gronden binnen het projectgebied in bezit van het RBT, zoals wordt geïllustreerd in figuur 1.

Figuur 1: eigendomspositie RBT per 31-12-2010

Het geïnvesteerd vermogen (boekwaarde, programma bouwgrondexploitatie) bedraagt circa € 70 miljoen per 31-12-2010. De grondexploitatie per 1-1-2011 sluit op een tekort van circa € 19 miljoen op eindwaarde (31-12-2030). Dit tekort is berekend op basis van een begroting van € 125 miljoen aan nog te maken kosten en € 176 miljoen aan te realiseren opbrengsten (inclusief kostenen opbrengstenstijging en rente). Netto contant (teruggerekend naar) 1-12011 bedraagt het tekort € 8,5 miljoen (op basis van gemiddeld 4,13% rente). Ten opzichte van de grondexploitatie per 1-1-2010 is het resultaat verslechterd met een bedrag van € 6 miljoen (netto contant per 1-1-2011). Deze verslechtering wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door tegenvallende gronduitgifte en het noodzakelijkenwijs moeten bijstellen van het uitgiftetempo. Hierdoor nemen de rentekosten toe. Omdat de looptijd van het project wordt verlengd (tot 2030), heeft de bijstelling van het uitgiftetempo ook effecten op de kosten van planontwikkeling en tijdelijk beheer. In de notitie "grondexploitatie en risicoanalyse per 1 1-2011" wordt een uitgebreide toelichting gegeven op de grondexploitatie. Daarbij is ook een verklaring van verschillen ten opzichte van de grondexploitatie per 1-1-2010 opgenomen. 4.7.2

Reserves en voorzieningen

Het resultaat van de grondexploitatie wordt genomen als het project is afgewikkeld. In de gemeenschappelijke regeling hebben de deelnemers van het openbaar lichaam vastgelegd

-16

^


Jaarstukken 2010

hoe het resultaat wordt verdeeld (artikel 22). Conform de hierbij vastgestelde verdeelsleutel

^| j

(de steden en de provincie voor ieders 23% en Borne voor 8%) staan deelnemers (minimaal)

0

borg voor het (destijds) netto contant berekende tekort (€ 1,3 miljoen per 1 -1 -2004) en de (in

%

2004) berekende risico's, ter hoogte van +1- € 9 miljoen. Het betreft een 'bestuurlijke'

r^

bandbreedte. Bij overschrijding van de bandbreedte (tekort -i- risico's) wordt het tekort

G

(logischerwijs) op dezelfde wijze over de deelnemende gemeenten en de provincie verdeeld. In dit kader is ook artikel 27 van de gemeenschappelijke regeling relevant, waarin wordt geformuleerd dat bij opheffing van het RBT de resultaten worden verdeeld over de

9

deelnemende partijen.

0 0 B

Het RBT berekent het uiteindelijke resultaat door aan deelnemende partijen, conform de

% j| Ijl

vastgestelde verdeelsleutel. In onderstaande tabel (tabel 7) wordt het per 1 -1 -2011 berekende tekort per deelnemer weergegeven.

Deelnemer Gemeente Almelo Gemeente Borne Gemeente Enschede Gemeente Hengelo Provincie Overijssel

Aandeel 23% 8% 23% 23% 23% _

Tekort 1.953.954 679.636 1.953.954 1.953.954 1.953.954 8.495.452

Tabel 7: tekort per deelnemer

17

3

2


Jaarstukken 2010

Jaarrekening

i 2 0

I 13»

0

3

18


Jaarstukken 2010

5. De Programmarekening en de toelichting In onderstaande tabel wordt een weergave gegeven van de programmarekeningen over 2010. Daarbij wordt, per programma, het saldo van baten en lasten vergeleken met de herziene begroting (saldo).

mmmmmfHSRm ^"'Bëtirottng 201tJ'fSatdo)

RéaBsat1e2010

Bouwgrondproductie (1)

-3i

1.270.993

6.884.561

-6.710.952 23.561.970

16.851.018

-9.966.457 0

307.929

2.585.000

O 2.209.645

2.209.645

375.355 1

Erfpacht (3)

O

0

0

13.713

13.713

-13.713 %

Haalbaarheidsstudies (4)

O

0

0

42.233

42.233

-42.233 '4

-6.710.952 25.827.561

19.116.609

Parkmanagement (2)

Totaal R B l t ^ ^ ^ B B ^ 5 7 8 . 9 2 2

9.469.561

-9.647.0

tt» (A) (B%aHB(A-B Tabel 8: Programmarekeningen over 2010 (begrotingssaldo, herziene begrotingssaldo en gerealiseerde baten en lasten) De jaarrekening sluit met een tekort van € 19.116.609,-, ten opzichte van een begroot tekort van € 9.469.561,-. Per saldo wordt de begroting 2010 (na wijziging) overschreden met een bedrag van € 9.647.048,-. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de eerder benoemde tegenvallende gronduitgifte. Tenwijl in de begroting werd uitgegaan van de uitgifte van ruim 10 hectare, is slechts 2,5 hectare uitgegeven. Daarnaast werd er in 2010 meer verwon/en dan bij vaststelling van de herziene begroting werd beoogd. Als gevolg van de recessie hebben grondeigenaren het, in vergelijking met het verleden, lagere bod sneller geaccepteerd. Een nadere toelichting hierop wordt gegeven in paragraaf 3.1.2.

19-


Jaarstukken 2010

6. De balans en de toelichting

2 0

6.1 De Balans

l

Debet Immateriële vaste activa

ïi b 7 S 8» jl«Ü

Vooruitbetaalde financieringskosten

226.205

263.897

Totaal vaste activa

226.205

263.897

70.132.382 3.072.998 51.849 42.233 73.299.462

53.281.359 863.354 38.136

310.080

67.089

9.229

6.007

727.900

910.900

472

472

74.347.143

55.167.317

Vlottende activa Onderhanden werk bouwgrondproductie Onderhanden werk Parkmanagement Erfpacht Haalbaarheidsstudies sub-totaal onderhanden werken Te vorderen omzetbelasting Kortlopende vorderingen Vooruit gefactureerd Gemeente Almelo Liquide middelen Totaal vlottende activa

54.182.849

Sfidai 9 1 ^

Credit Vaste passiva Langlopende schulden

60.000.000

54.429.994

Totaal vaste passiva

60.000.000

54.429.994

848.745

286.380

Bankschuld kort

11.041.824

0

Te betalen rente

378.120

373.644

0

96.910

Restant verwervingen

1.914.650

78.000

Overlopende passiva

230.967

103.749

Bijdragen Parkmanagement

159.042

62.537

14.573.348

1.001.220

E74.573.348

55.431.2141

Vlottende passiva Crediteuren

Ontv. voorsch. subsidie

Totaal vlottende passiva

Totaal generaal Tabel 9: balans

-20

0 1 0 0 3 G


Jaarstukken 2010

2 2

6.2 Toelichting op de balans

2

9

Grondslagen voor de waardering

J

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Alle vermelde bedragen zijn nominaal. Het resultaat op de grondexploitatie wordt pas genomen nadat het project is afgewikkeld.

ï B

Immateriële vaste activa

jjl

Bij de vooruitbetaalde financieringskosten gaat het om de eenmalige kosten voor de cap/Floor overeenkomst met de Rabobank voor de periode 1-1-2007 t/m 31 -12-2017. Vanaf 1 april 2007 (start gebruik kredietruimte) wordt maandelijks € 3.141,- onttrokken, ten laste

1 0 ^j

van de rentekosten. Voorraden onderhanden werk Alle uitgaven en ontvangsten met betrekking tot het onderhanden werk worden ten gunste / ten laste geboekt van de post voorraad onderhanden werk. De uiteindelijke resultaten van het project komen ten gunste cq. ten laste van de deelnemende partijen, naar verhouding van hun deelnemingspercentage. Het RBT heeft om die reden geen reserves dan wel voorzieningen. Het tekort (programma bouwgrondproductie) bedraagt circa € 19 miljoen op eindwaarde (per 31-12-2030) en is berekend op basis van een begroting van circa € 125 miljoen aan nog te realiseren kosten en circa € 176 miljoen aan nog te realiseren opbrengsten (inclusief kostenen opbrengstenstijging en rente). Netto contant per (teruggerekend naar) 1-1-2011 bedraagt het tekort € 8,5 miljoen (op basis van gemiddeld 4,13% rente; 3,64% tot 2014 en 4,25% daarna). In de berekening wordt uitgegaan van een uitgifte van gemiddeld 6,2 hectare per jaar tegen verkoopprijzen zoals geadviseerd door deskundigen. De voor de berekening gehanteerde verwachte verkoopprijs en het uitgiftetempo van de gronden is gezien de economische situatie onzeker maar past binnen de door externe deskundigen aangegeven bandbreedte. De waardering van het onderhanden werk per 31 december 2010 is gebaseerd op de inzichten van begin 2011 zoals verwerkt in de aangepaste grondexploitatie 2010 en de uitkomsten van de bijbehorende risicoanalyse. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is door de nodige risico's die periodiek moeten worden herzien en waarbij de hoogte van het verwachte exploitatietekort zowel positief dan wel negatief kan moeten worden bijgesteld. Het tekort ligt binnen de in de gemeenschappelijke regeling (artikel 22 en 27) vastgestelde bestuurlijke kaders.

21

n X

Jaarstukken 2010


2 2 4

6.3 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Onderstaande tabel omvat de per 31-12-2010 openstaande contractverplichtingen. uit de balans blijkende verplichting ^Mpg lopende contracten per ultimo 2010|

0

1 1 $

Bedragen * € 1,000 Aqua Sprinkler Systemen Aanleg en beheer bluswatervoorziening 1.382 KWS Infra ten behoeve centraal bluswatervoorziening

7 0 0

232

Projectbureau Medewerkers en huur kantoor

566

Totaa^

2.180%

Tabel 10: niet uit de balans blijkende verplichtingen

22

0 3


Jaarstukken 2010

6.4 Passiva

2 0

a) Lening van de BNG ad. € 32 min. tegen een vast rente % van 3,595 %. Op 2 november 2020 moet de lening ineens worden afgelost. b) Kredietruimte van de Rabobank ad. € 23 min., tot 1 januari 2020 , hiervan draagt € 18 min. een maximale rente van 4,75% .Daarboven geldt de gemiddelde maand euribor. plus een opslag van 0,85%

9

c) Vijfjarige lening van de BNG ad. € 10 min. tegen een vast rentepercentage van 3,41 % d) Per 3 januari 2011 is de kasgeldlening van de BNG ad. € 6,5 min. omgezet in een 4-jarige lening tegen 2,75%

bedragen * € 1 a) Te betalen rente: BNG langlopend Rabobank 0 4 2010 BNG kasgeldlening december 2010 Rabobank floor december 2010

248.500 88.328 5.124 36.168

sub totaal te betalen rente

378.120

b) Overlopende passiva Nog te boeken facturen Diversen

230.848 115

sub totaal overlopende passiva

230.967

c) Waarborgsommen

1.914.650

d) Crediteuren; Aqua Sprinklerinstall. KWS Infra Siers Vitens GMB Westpoort Hoogenberg Advies Diversen

692.981 21.705 20.952 15.178 23.715 9.094 13.328 51.792 848.745

f) Ontvangen bijdragen Parkmanagement

159.042 13.531.524

-23

0 1

2 2

h 9

0 0

t1 0 0 4 0

Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT) Uitkomsten controle jaarrekening 2010 Verslag van bevindingen voor het Algemeen Bestuur

=!l ERNST &YOUNG Quality In Everything We Do

Ernst & Young Accountants LLP

IIII'

=!l ERNST &YOUNG

2 2 4

2 0 5 Het Algemeen Bestuur van Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente d.t.v. de heer L. Hoogenberg Wierdensestraat 258 7607 GE ALMELO

0 0

l Arnhem, 13 april 2011

RGo/AV/mm

4 1

Geachte leden van het Algemeen Bestuur, In aansluiting op onze werkzaamheden in het kader van de controle van de jaarrekening 2010 van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente, presenteren wij u hierbij de resultaten van onze controle. Dit verslag sluit aan op de afspraken die wij met de projectdirecteur hebben gemaakt inzake de controle van de jaarrekening 2010. Onze bevindingen en aanbevelingen hebben wij in concept met u afgestemd. De onderwerpen die in dit verslag aan de orde komen hebben onderdeel uitgemaakt van onze overwegingen bij de bepaling van de aard, het tijdstip van uitvoering en de diepgang van de controlemaatregelen die zijn toegepast bij de uitvoering van de controle van de jaarrekening. De in dit verslag opgenomen bevindingen doen geen afbreuk aan ons oordeel over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening 2010. Wij stellen het op prijs deze brief persoonlijk aan u toe te lichten of eventuele vragen van u te beantwoorden. Wij danken u en uw organisatie voor de prettige samenwerking. Hoogachtend, Ernst & Young Accountants LLP

R.H. Gosselink RA

Bijlagen

Ernst & 'Voung Accountants LLP Is een llmited liability partnership gevestigd in Engeland en Wales met registratienummer OC335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1. London SEl 7EU. Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258. 3011 X2 Rotterdam. Nederland en Is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen. Deze algemene voorwaarden zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam en zijn in te zien op www.ey.nl.

'GGGG

dG #0,12 7-3,%

Z

',&-3"1-.%4#

"@ >JINLJG@ DI C@N FJLN 3Q JK?L<>CN <JINLJG@<CN@ H@?@?@GDIB@I P>JOIN

"@ ADIDYG@ L@MOGNND@A "@ ADIDYG@ L@MOGN

"@ ODNFJHMN@I PJINLJG@ 4>JOINJINLJG@P@LFGJINLJG@P@LFGJIJHDM>C@ >LDMDM >NOCNHLDN@LDOH "@ =@BLJNDIBML@>CNHLDN@LDOH +-

((

0

1

.1 1.11 E1

(

''''

G #0,12 7-3,%

1

E

B C

A

"@ > J I N L J G @ < < I K < F FJLN

DI

C@N

2

sü ERNST &YOUNG

4

l ï De controle in het kort 1.1

\Jvt opdractit aan ons

U heeft ons de opdracht gegeven tot controle van de jaarrekening. Wij hebben de afspraken met u voor de controle van het boekjaar 2010 vastgelegd in onze opdrachtbevestiging. In deze opdrachtbevestiging hebben wij u geïnformeerd over: - de reikwijdte van de controle en de toleranties; - de controleaanpak; - de specifieke wensen van en afspraken met het Algemeen Bestuur; - de wederzijdse verantwoordelijkheden; - communicatie en rapportering; - team en onafhankelijkheid; - het honorarium. Hierna gaan wij nog afzonderlijk in op de controleaanpak en uw specifieke wensen en afspraken.

1.2

Onze controleaanpak

Onze controle is verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten (BAPG). Onze controleaanpak is onder andere gericht op het in kaart brengen van de voor de jaarrekening van belang zijnde risico's. Voorts beoordelen wij of de jaarrekening voldoet aan de eisen gesteld in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Het jaarverslag toetsen wij marginaal op tegenstrijdigheden met de jaarrekening. De planning en uitvoering van onze controle en de daaraan gerelateerde advieswerkzaamheden zijn voornamelijk gericht op: - Het geven van feedback aan het Dagelijks Bestuur over onze bevindingen betreffende de interne beheersing van de bedrijfsprocessen; - Beoordeling van het jaarverslag; - Controle van de jaarrekening; - Het afgeven van een controleverklaring bij de jaarrekening; - Ondersteunen van de controlerende rol van het Algemeen Bestuur door het uitbrengen van een verslag van bevindingen. In deze rapportage geven wij invulling aan de bovenstaande onderwerpen.

'4

0 4

II 4

sU ERNST &YOUNG

!

1.3

De goedkeurings- en rapporteringstoleranties

Op grond van het BAPG stelt de u de goedkeuringstolerantie vast die wij bij de jaarrekeningcontrole hanteren. Het normenkader en de goedkeurings- en rapporteringstoleranties zijn door u vastgesteld . U heeft ons voor het boekjaar 2010 opgedragen om bij onze oordeelsvorming uit te gaan van de hierna vermelde goedkeuringstoleranties: Goedkeuringstoleranties

Éöedkeurend

Beperking

Fouten in de jaarrekening (% lasten)

< 1%

> 1% < 3%

\ i 3%

, > 3% < 10%

Onzekerheden in de controle (% lasten)

Oórdeelonthouding

Jfkllplin^. |

' -

' J 3%

, 2 10%

,-

Op grond van de jaarrekening 2010 bedraagt de goedkeuringstolerantie voor fouten afgerond € 258.000 (1%) en voor onzekerheden € 774.000 (3%). Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden, kan een goedkeurende controleverklaring worden afgegeven. Deze goedkeuringstolerantie is een kwantitatief criterium. De uiteindelijke oordeelsvorming is echter altijd een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve afwegingen. Voor het al dan niet opnemen van bevindingen in het verslag van bevindingen zijn wij met u een rapporteringstolerantie overeengekomen van € 20.000. Dit betekent dat, uitgaande bij de controle van de jaarrekening 2010 van een goedkeuringstolerantie van € 258.000, u ons heeft gevraagd alle hierbij door ons geconstateerde en niet gecorrigeerde fouten of zekerheden groter of gelijk aan € 20.000 in dit verslag op te nemen.

1.4

0 0

Verplichte mededelingen van uw accountant

In de bijlage bij deze brief hebben wij een aantal (verplichte) mededelingen opgenomen betreffende de inrichting en uitvoering van onze controle.

0 j

S

2 II

=!I ERNST &YOUNG

4 1 1 !?

S 9

0 0 0

f

s 0 4

De f i n a n c i ë l e r e s u l t a t e n perspectief

in

NG #/,01 6-2,%

&

"@ ADIDYG@ M@NPGOOD@A

"@ ADIDYG@ M@NPGO
&@O Q@MR<>CO@ O@FJMO =@?M<DM>< c HDGEJ@I JK @DI?R<<M?@ K@M @I DN =@M@F@I? JK =DM>< c HDGEJ@I <DM>< c HDGEJ@I <GPND@A FJNO@I @I JK=M@IBNO@INODEBDIB @I M@IO@ ,@OOJ >JIOO DN CC<JIOJN O@M CJJBO@ QCMDE?DIB QJN RJM?O C@O O@FJMO JK ?@U@GA?@ RDEU@ JQ@M ?@ ?@@GI@H@I?@ B@H@@IO@I @I ?@ KMJQDI>D@ Q@M?@@G? 'I ?DO FCJIAJMH ?@ QCODIB E<<MGDEFN @@I @SKGJDOCGPND@A HPOCO@ QGPND@A HPOCO@ QCO@ =@?MDEANO@MM@DI@I *JIJHDN>C@ JHNO@IOM
0 E VD e K DG :

GDG

h

G #0,12 7-3,%

5@@LMN
'I C@N E<JM @I Q@@LMNDN@DN ?@ LDMD>JM @I C@N =@G@D? ?C<

'IAJLH
5DE TDEI PCNDIB PCN B@P@I DI C@N B@L@DYG@ KJMDND@ K@L ?@>@H=@L "<CN B@B@P@I DI ?@ JP@L @I JI?@LM>CLDE?DIB@I ?D@ N@I JKTD>CN@ P

1 2

>'

2 Illlll'

sU ERNST &YOUNG

4 2 0 1 1 6 7 S 9 0 0 0 0 4

De u i t k o m s t e n v a n controle

onze

2'1

III

sü ERNST &YOUNG 2

De uitkomsten van onze controle 3.1

Van accountantsverklaring naar controleverklaring

Per 15 december 2010 zijn de standaardteksten voor accountantsverklaringen aangepast. De meest in het oog springende aanpassing is de wijziging van de benaming van de verklaring: controleverklaring in plaats van accountantsverklaring. Daarmee wordt een duidelijker relatie gelegd met de opdracht van de accountant. Een controleopdracht leidt tot een controleverklaring, een beoordelingsopdracht tot een beoordelingsverklaring en een samenstellingsopdracht tot een samenstellingsverklaring.

3.2

Een goedkeurende controleverklaring

Wij zullen het Dagelijks Bestuur van RBT machtigen onze controleverklaring bij de jaarrekening 2010 van RBT op te nemen. Wij zijn voornemens een controleverklaring te verstrekken met de volgende oordelen: Oordeel over de getrouwheid Oordeel over de rechtmatigheid

Goedkeurend Goedkeurend

In de controleverklaring hebben wij een toelichtende paragraaf opgenomen. Wij verwijzen in deze toelichtende paragraaf naar de jaarrekening 2010 waarin de onzekerheden zijn aangegeven met betrekking tot toekomstige marktontwikkelingen. Hierbij zijn wij er overigens van uitgegaan dat het Algemeen Bestuur de nu overlegde jaarrekening ongewijzigd vaststelt. Indien er nog wijzigingen worden aangebracht in de definitieve vorm van de jaarrekening dienen wij deze te beoordelen alvorens onze controleverklaring hierbij mag worden opgenomen. Uit hoofde van onze controletaak hebben wij de financiële gegevens zoals opgenomen in de jaarrekening gecontroleerd. De in het jaarverslag opgenomen beleidsgegevens, prestatiegegevens en de toelichtingen daarop, hebben wij niet gecontroleerd.

3.3

Evaluatie van fouten en onzekerheden

Ons voornemen een controleverklaring met een goedkeurende strekking voor zowel het getrouwheids- als het rechtmatigheidsoordeel af te geven betekent dat de jaarrekening met een redelijke mate van zekerheid geen fouten en/of onzekerheden bevat die in totaliteit de voor de jaarrekeningcontrole gehanteerde goedkeuringstoleranties overschrijden. Tijdens de controle hebben wij geen fouten en onzekerheden geconstateerd die groter zijn dan de rapporteringtolerantie van € 20.000.

3.4

Belangrijkste bevindingen in het kader van het getrouwheidsonderzoek '

3.4.1 De gevolgen en onzekerheden van de economische crisis De huidige economische situatie heeft gevolgen voor de uitgifte van het bedrijventerrein en voor de prijsstelling. Deze gevolgen waren vorig jaar reeds zichtbaar en in 2010 heeft zich deze ontwikkeling verder voortgezet. Het verwachte eindresultaat van het RBT heeft zich negatief ontwikkeld en wordt ultimo 2010 geschat op een netto contante waarde van € 8,5 miljoen negatief ten opzichte van € 2,4 negatief ultimo 2009.

0

i

0 0

s

0

II

sü ERNST &YOUNG

4

ï De termijn van uitgifte is lang en de onzekerheden zijn momenteel groot. Het is onzeker hoe snel de economie zich zal en kan herstellen. De voor de berekening van het verwachte exploitatieresultaat gehanteerde belangrijke uitgangspunten zijn de rente, het uitgiftetempo en de verkoopprijzen. De voor de berekening gehanteerde uitgangspunten zijn gezien de economische situatie onzeker. De waardering van het onderhanden werk per 31 december 2010 en het berekende tekort van € 8,5 miljoen is gebaseerd op de inzichten van begin 2011 zoals verwerkt in de aangepaste grondexploitatie 2010 en de uitkomsten van de bijbehorende risicoanalyse. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is door de nodige risico's die periodiek moeten worden herzien en waarbij de hoogte van het verwachte exploitatietekort zowel positief dan wel negatief kan moeten worden bijgesteld. 3.4.2 Actualisatie grondexploitatieberekening In 2010 heeft het Dagelijks Bestuur besloten tot een integrale actualisatie van de grondexploitatieberekening. De gehanteerde uitgangspunten - zoals rente, uitgiftetempo, prijsstelling te verkopen kavels - zijn heroverwogen. Tevens zijn de kosteninschattingen integraal geactualiseerd met behulp van onder andere taxaties en offertes. Deze actualisatie heeft geleid tot aanpassing van het verwachte resultaat naar € 8,5 miljoen negatief (tegen netto contante waarde). Deze ontwikkeling in het resultaat wordt met name veroorzaakt door een lager uitgiftetempo (oftewel een langere looptijd van het project) met toenemende kosten (rentekosten, plankosten en kosten van voorbereiding, toezicht en uitvoering) als gevolg. De toename in verwachte kosten worden gedeeltelijk gedekt door hogere verwachte verkoopprijzen van gronden. De directie heeft de gehanteerde uitgangspunten en de onzekerheden bij de waardering van het onderhanden werk op pagina 20 van de jaarrekening nader toegelicht. 3.4.3

Uitgiftetempo

Het gehanteerde uitgiftetempo bedraagt circa 6,2 ha per jaar ten opzichte van 6,9 ha in de berekening ultimo 2009. Wij hebben aan de hand van de marktontwikkelingen en referentiegegevens beoordeeld of deze veronderstelling realistisch is. Op 17 maart 2011 hebben wij gesproken met de directeur. Hij heeft aangegeven dat er diverse ontwikkelingen gaande zijn die deze veronderstelling rechtvaardigen, namelijk: - Momenteel worden met potentiële kopers gesprekken gevoerd over 20 hectare grond. Op basis hiervan is het realistisch te veronderstellen dat jaarlijks circa 6 hectare kan worden verkocht; - Begin 2011 is de optie tot koop van circa 6 hectare grond door Timberland omgezet in een formeel koopcontract. Hiermee is de verkoop van 6 hectare grond voor 2011 gerealiseerd. De verwachting is dat de vestiging van Timberland een positief effect heeft op het aantrekken van nieuwe bedrijven; - Een extern deskundigenrapport onderschrijft de aannemelijkheid van het uitgiftetempo. 3.4.4 Verkoopprijzen De verwachte gemiddelde verkoopprijs van de te verkopen grond liggen hoger dan de huidige gerealiseerde verkoopprijzen. De lagere daadwerkelijke verkoopprijzen zijn met name het gevolg van commerciële overwegingen. De in de toekomstberekening gehanteerde verkoopprijzen bedragen voor 2011 en 2012 gemiddeld € 110/m2 en vanaf 2013 € 125/m2. Deskundigenrapporten geven een bandbreedte aan van de verkoopprijzen die liggen tussen de € 106/m2ende€ 130/m2.

0 0

ll

0 0

I

Illll

9

2 2

sü ERNST &YOUNG

De directeur geeft aan dat met name de unieke kenmerken van het bedrijventerrein flexibiliteit en ruimte - en de ontwikkeling en stimulering door de omliggende gemeenten de gehanteerde verkoopprijzen in de berekening rechtvaardigen. De onzekerheid die de hoogte van de verkoopprijzen kenmerkt komt tot uitdrukking in de ruime bandbreedte zoals aangegeven door de deskundigen. Wij zijn van mening dat de uiterste bandbreedte van €130/m2 een optimistische inschatting is. De onzekerheid in de inschatting van de verkoopprijzen en de impact hiervan op het verwachte verlies van de grondexploitatie hebben wij tot uitdrukking gebracht in onze controleverklaring met de volgende bewoording: "Wij vestigen de aandacht op de toelichting betreffende de balanspost voorraden onderhanden werk per 31 december 2010, zoals opgenomen op bladzijde 20 van de jaarrekening. Hierin heeft de directie de uitgangspunten en de onzekerheden bij de waardering van het onderhanden werk nader toegelicht. De voor de berekening gehanteerde verwachte verkoopprijs voor de gronden is gezien de economische situatie onzeker maar past binnen de door externe deskundigen aangegeven bandbreedte. De waardering van het onderhanden werk per 31 december 2010 is gebaseerd op de inzichten van begin 2011 zoals verwerkt in de herziene grondexploitatie 2010 en de uitkomsten van de bijbehorende risicoanalyse. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is door de nodige risico's die periodiek moeten worden herzien en waarbij de hoogte van het verwachte exploitatietekort zowel positief dan wel negatief kan moeten worden bijgesteld. Deze onzekerheid doet geen afbreuk aan ons oordeel".

3.5

Beoordeling van de rechtmatigheid

Wij hebben bij de controle over 2010 de rechtmatigheid getoetst conform de bepalingen van het BAPG en de controleverordening/controleprotocol 2010 van het RBT. Bij onze controle hebben wij aandacht gegeven aan de volgende onderwerpen: - Het voorwaardencriterium; - De begrotingsrechtmatigheid; - Het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium. 3.5.1 Het voorwaardencriterium Op basis van het voorwaardencriterium hebben wij voor 2010 gecontroleerd of de inkopen/aanbestedingen verricht door het RBT voldoen aan de voorwaarden volgens de Europese richtlijnen voor aanbestedingen. Verder hebben wij de naleving van overige interne regelgeving - voor zover wij dat in het kader van de rechtmatigheidscontrole noodzakelijk achten - beoordeeld op formele punten. Voorgaand jaar hebben wij opgemerkt dat voorafgaand aan opdrachten inzake leveringen en diensten veelal geen - structurele - toets plaatsvindt op de naleving van de vigerende aanbestedingsregels. De directeur heeft aangegeven dat toetsing aan het vigerende aanbestedingsbeleid consequent plaatsvindt, zowel door de initiator van de opdracht, als door verschillende medewerkers van het projectbureau. Wij adviseren u opdrachten voor leveringen en diensten die jaarlijks aanbesteed en/of niet stilzwijgend - verlengd worden te toetsen op naleving van aanbestedingsregels. Wij denken hierbij aan een toets - bij voorkeur vooraf - vanuit de begrotingen voor de komende jaren.

al dan

s

il;)i

0 f'! O

0 «1

2 III

10

'7

sü ERNST &YOUNG 2 0 1 %

3.5.2 De begrotingsrechtmatigheid Wij zijn nagegaan of de financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten alsmede de balansposten tot stand zijn gekomen binnen de grenzen van de begroting. De lasten op programmaniveau overschrijden de begroting. Deze overschrijdingen zijn toereikend toegelicht en tijdig gecommuniceerd met de deelnemende partijen alsmede het bestuur. 3.5.3 Het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium (M&O) Met het vaststellen van de Financiële Verordening heeft het Algemeen Bestuur de spelregels vastgesteld voor het financieel beleid, de financiële organisatie en het financieel beheer. De Financiële Verordening van RBT is grotendeels gebaseerd op de voorbeeldverordening van de VNG en bevat veel voorwaarden waar in de praktijk nog geen (volledige) invulling aan is gegeven. In dit kader kunnen bijvoorbeeld de volgende gestelde voorwaarden worden genoemd: - Het Dagelijks Bestuur biedt tenminste elke vier jaar een specifieke nota aan inzake de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van regelingen van RBT. - Het Dagelijks Bestuur draagt zorg voor de interne toetsing op juistheid, volledigheid en tijdigheid van de bestuurlijke informatievoorziening, de rechtmatigheid van beheershandelingen en op misbruik en oneigenlijk gebruik van regeling van RBT. De projectdirecteur wordt minimaal één keer in de vier jaar getoetst en het Dagelijks Bestuur zorgt op basis van de resultaten van de toets indien nodig voor een plan van verbetering. Op basis van het plan van verbeteringen neemt het Dagelijks Bestuur maatregelen voor herstel van tekortkomingen en de resultaten van de toets en het plan van verbetering worden ter kennisneming aan het Algemeen Bestuur voorgelegd. - Het Dagelijks Bestuur biedt tenminste één keer in de vier jaar aan het Algemeen Bestuur een (bijgestelde) nota reserves en voorzieningen ter vaststelling aan. - Het Dagelijks Bestuur biedt tenminste één keer in de vier jaar aan het Algemeen Bestuur een (bijgestelde) nota weerstandsvermogen en risicomanagement aan. - Het Dagelijks Bestuur biedt tenminste één keer in de vier jaar aan het Algemeen Bestuur een nota onderhoud openbare ruimte aan. Het niet voldoen aan onder meer de hiervoor gestelde voorwaarden is een formele onrechtmatigheid die overigens geen gevolgen heeft voor het rechtmatigheidsoordeel bij de jaarrekening, maar waar wij bij constatering over rapporteren. Evenals voorgaand jaar hebben wij geconstateerd dat op de volgende punten wordt afgeweken van de financiële verordening: 1. Een nota inzake de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van eigendommen en regelingen van het RBT en de controle op de naleving hiervan ontbreekt; 2. De interne toetsing van de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen ten behoeve van het getrouwe beeld en de rechtmatigheid van de jaarrekening is niet vormgegeven binnen uw organisatie. Wij hebben op 17 maart 2011 gesproken met de projectdirecteur en hierbij de volgende afspraken gemaakt: 1. De nota inzake de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van eigendommen zal op korte termijn worden opgesteld;

S

ijji

0 0 1 0 3

2

IIII

11

SÜ ERNST &YOUNG

f 1 2. Gezien de omvang van de organisatie zal geen invulling worden gegeven aan de interne toetsing.

7 S 0 0 0 0 S 4

2

III

12

sü ERNST &YOUNG X

I

Iè 0 0

2010 Bijlage

IIII

sü ERNST &YOUNG

2 7 4 1 1

Verplichte mededelingen van uw accountant In onderstaand schema hebben wij een aantal onderwerpen opgenomen die u als gemeenteraad behulpzaam kunnen zijn bij het invullen van uw controlerende rol. Aandachtsgebied Algemeen aanvaarde controlestandaarden Onze controle is verricht in overeenstemming met Nederlands recht waaronder het BAPG. Dit betekent dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Onderdeel van onze controle is het uitvoeren van een evaluatie van de interne beheersingsmaatregelen teneinde de mate en diepgang van onze testwerkzaamheden te plannen. Onderzoek jaarverslag Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet dienen wij na te gaan of in het jaarverslag het jaarverslag verenigbaar is met de jaarrekening en of overigens het jaarverslag voldoet aan de wettelijke vereisten. Belangrijke verslaggevingsgrondslagen Wij beoordelen de keuze van en de wijzigingen in belangrijke verslaggevingsgrondslagen en controleren de toepassing van het BBV.

Mededeling Bij de jaarrekening 2010 zijn wij voornemens een goedkeurende controleverklaring afgegeven op het gebied van de getrouwheid en voor wat betreft de rechtmatigheid.

In onze controleverklaring is tevens een verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties opgenomen. Van tekortkomingen is ons niets gebleken.

Er hebben zich in 2010 geen belangrijke wijzigingen voorgedaan in de gehanteerde verslaggevingsgrondslagen. De in 2010 doorgevoerde wijzigingen in het BBV zijn, voor zover van toepassing, op toereikende wijze verwerkt.

Onze mening over de gehanteerde waarderingsgrondslagen en naleving van wettelijke bepalingen en rictitlijnen voor de financiële verslaggeving Wij bespreken met het bestuur en het management de kwaliteit en niet alleen de aanvaardbaarheid van de gehanteerde waarderingsgrondslagen, de consistente toepassing daarvan alsmede de duidelijkheid en volledigheid van de jaarverslaggeving. In deze bespreking komen tevens zaken aan de orde die een significante invloed hebben op

De gekozen waarderingsgrondslagen zijn aanvaardbaar en consistent toegepast met betrekking tot de significante jaarrekeningposten en bijzondere transacties. Dit geldt tevens voor het tijdstip waarop die transacties hebben plaatsgevonden, de periode waarin zij zijn verantwoord en de desbetreffende toelichtingen in de

s

f

5 0 0

i\

2 2

IIII

sü ERNST &YOUNG

I1 Aandachtsgebied de kwaliteit van de jaarverslaggeving, zoals: - nieuwe of gewijzigde waarderingsgrondslagen; - schattingen, beoordelingen en onzekerheden; - bijzondere transacties; - waarderingsgrondslagen met betrekking tot significante jaarrekeningposten, inclusief het tijdstip waarop transacties plaatsvinden en de periode waarin die worden verantwoord. Versctiillen van inzict)t met het management over administratieve en verslaggevingskwesties

Mededeling jaarrekening.

Er zijn geen verschillen van inzicht met het bestuur en het management over de waarderingsgrondslagen, de financiële administratie, de verslaggeving of onze controlewerkzaamheden. Beoordelingen en schattingen van het management Voor het opstellen van de jaarrekening moeten vaak schattingen worden gemaakt. Bepaalde schattingen zijn van bijzonder belang door hun invloed op de jaarrekening en de waarschijnlijkheid dat toekomstige gebeurtenissen significant afwijken van de verwachtingen van het bestuur en het management. Wij informeren het Algemeen Bestuur en het Dagelijks Bestuur omtrent de controleverschillen die wij tijdens onze controle hebben vastgesteld en die naar ons oordeel individueel danwei gezamenlijk een belangrijke invloed hebben op de financiële verslaggeving. Volledigheid verplichtingen, claims, risico's en garanties De gemeente gaat gedurende een boekjaar tal van transacties aan. Het overgrote deel van deze transacties hebben hun weerslag in de financiële administratie. Een deel van de door uw gemeente in 2010 aangegane transacties heeft geen weerslag in de financiële administratie over 2010, terwijl hieruit wel financiële consequenties kunnen volgen. Als

Wij onderschrijven de schattingen en de wijze waarop deze worden gemaakt door het management en het bestuur

Er zijn geen controleverschillen geconstateerd tijdens onze controle die de rapporteringstolerantie overschrijden.

Aangezien wij als accountant niet in staat zijn vast te stellen dat alle niet uit de administratie blijkende relevante verplichtingen, risico's en garanties volledig en juist in de jaarrekening zijn verwerkt, hebben wij het bestuur gevraagd schriftelijk te bevestigen dat bij het opmaken van de jaarrekening alle relevante (en bekende)

'

h2G

;

M] #0,12 7-3,%

> CNMB@=D@? PJJL=@@G? DI ?DN FJINL<>N@I @I <JINDIOZN@DN @I =@NLJOQ=<JINLJG@ P>JOINJINDIOZN@DN @I =@NLJOQ=<JINLJG@ Q<M ID@N KLDH
CN JK C@N ?J@I PJINDIOZN@DN @I =@NLJOQ=<CN P
+@?@?@GDIB A@DN@I @I JHMN
"@ E<JINLJG@ C@@AN B@@I N@FJLNFJHDIB@I DI ?@ >JINDIOZN@DN @I =@NLJOQ=<CN B@=L<>CN

+DAD@F JK B@LD>CN C@==@I JIT@ >JINLJG@Q@LFT<CN B@=L<>CN -IT@ JICN@I <JINDIO B@<>NOCLDAN@I =@JJL?@@G? =DEPJJL=@@G? N@I <JIAGD>N@L@I?@ ?D@IMN@I @I ?@ ADIDYG@ JI
5DE PJG?J@I JK
' [

sü ERNST &YOUNG Quality In Everything We Do

IU.oiP3^-(-^

Illlll"

sü ERNST &YOUNG

Ernst & Young Accountants LLP Meander 861 6825 MH Arnhem Postbus 30116 6803 AC Arnhem Tel.:+31 (0)88-407 9449 Fax:+31 (0)88-407 6005 www.ey.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

2 4

2 0

l §

lb Aan:

Het Algemeen Bestuur van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente

9 0

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2010 van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de exploitatierekening over 2010 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

0 0 0 X 6

Verantwoordelijkheid van het Dagelijks Bestuur Het Dagelijks Bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Tevens is het Dagelijks Bestuur verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het Dagelijks Bestuur is daarnaast verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid, van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten, het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten en het controleprotocol. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Ernst S Young Accountants LLP Is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bli Con\panles House onder registratienummer OC335594. !n relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebrulttt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London SEl 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258. 3011 XZ Rotterdam. Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen.

3 sü ERNST &YOUNG 2

t X Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het Dagelijks Bestuur gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door het Algemeen Bestuur vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van de activa en passiva van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente per 31 december 2010 en van de baten en lasten over 2010 in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder de verordeningen van het openbaar lichaam. Benadrukking van een onzekerheid in de jaarrekening Wij vestigen de aandacht op de toelichting betreffende de balanspost voorraden onderhanden werk per 31 december 2010, zoals opgenomen op bladzijde 20 van de jaarrekening. Hierin heeft de directie de uitgangspunten en de onzekerheden bij de waardering van het onderhanden werk nader toegelicht. De voor de berekening gehanteerde verwachte verkoopprijs voor de gronden is gezien de economische situatie onzeker maar past binnen de door externe deskundigen aangegeven bandbreedte. De waardering van het onderhanden werk per 31 december 2010 is gebaseerd op de inzichten van begin 2011 zoals verwerkt in de herziene grondexploitatie 2010 en de uitkomsten van de bijbehorende risicoanalyse. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is door de nodige risico's die periodiek moeten worden herzien en waarbij de hoogte van het verwachte exploitatietekort zowel positief dan wel negatief kan moeten worden bijgesteld. Deze onzekerheid doet geen afbreuk aan ons oordeel.

7^

0 0 0 B

IIII"""

sü ERNST &YOUNG

2 4 2

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

>

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213, lid 3, onder d. Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

7 S B

Arnhem, 15 april 2011 Ern5t-& YoungAccountants LLP

0 0 0 X 0 0 $ 2

;xo 11 l

Recommend Documents