Commentaar op de fiscale bepalingen van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 30/12/2011 Inhoudstabel Inleiding ................................................................................................................................................... 5 I.
Strijd tegen de fiscale fraude en maatregelen voor een betere inning van de belastingen ........... 6 1.
Gebruik rijksregisternummer ...................................................................................................... 6
2.
Bewijskracht elektronische documenten .................................................................................... 6 a)
Inzake directe belastingen....................................................................................................... 6
b)
Inzake btw ............................................................................................................................... 6
3.
Processen-verbaal inzake directe belastingen krijgen bewijskracht ........................................... 7
4.
Verjaringstermijn ten onrechte gestorte bedrijfs- en roerende voorheffing ............................. 7
5.
Voorrecht van intresten op bedrijfs- en roerende voorheffing .................................................. 8
6.
Geldboete op bedrijfs- en roerende voorheffing ........................................................................ 8
II.
Wijzigingen aan de roerende inkomsten ........................................................................................ 9 1.
Algemene principes ..................................................................................................................... 9
2.
Wijzigingen aan de tarieven van de roerende voorheffing ......................................................... 9
3.
Bijkomende heffing van 4 % ...................................................................................................... 12 a)
Principe van de heffing van 4 % ............................................................................................ 12
b)
Bepaling van de grens van 13 675 €: ..................................................................................... 13
c)
Aangifte aan centraal aanspreekpunt ................................................................................... 14
d)
Mededeling aan fiscale administratie ................................................................................... 15
e)
Regels van toepassing op inhoudingen, vestiging en invordering ........................................ 15
4.
III.
Aangifte in de personenbelasting ............................................................................................. 16 a)
Aanpassing tarieven in de personenbelasting ...................................................................... 16
b)
Bevrijdend wordt in de meeste gevallen verplichtend ......................................................... 16
c)
Verrekening bijkomende heffing van 4 % met personenbelasting ....................................... 16
d)
Aanvullende gemeentebelasting ........................................................................................... 16
e)
Probleem met 0 %-tarief ....................................................................................................... 17
f)
Innings- en bewaringskosten i.v.m. bijkomende heffing ...................................................... 17
g)
Geen verrekening met forfaitair deel buitenlandse belasting .............................................. 17
h)
Roerende inkomsten als bedrijfsinkomsten.......................................................................... 17 Voordelen van alle aard voor personenwagens........................................................................ 19
1.
Algemeen................................................................................................................................... 19
2.
Cataloguswaarde ....................................................................................................................... 19
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 1
3.
Percentage per CO2-gram.......................................................................................................... 21
4.
Weerslag op de fiches 281.10 en 281.20 .................................................................................. 21 a)
Voor de werknemers ............................................................................................................. 22
b)
Voor de bedrijfsleiders .......................................................................................................... 22
5.
Weerslag op de bedrijfsvoorheffing .......................................................................................... 23
6.
Voorbeelden .............................................................................................................................. 23 a)
Prorata temporis berekening ................................................................................................ 23
b)
Berekening “cataloguswaarde” ............................................................................................. 25
c)
Berekening van het voordeel voor nieuwe wagens voor het eerste jaar ............................. 27
d)
Vergelijking van eenzelfde wagen nieuw, dan wel aangekocht tweedehands ..................... 28
7.
Conclusies .................................................................................................................................. 29
8.
Ontwijkingmogelijkheden ......................................................................................................... 29 a)
Boeking via de lopende rekening in de vennootschap.......................................................... 29
b)
Wagen onttrekken aan vennootschap ten gunste van de bedrijfsleider .............................. 29
c)
Wagen verkopen aan de bedrijfsleider ................................................................................. 30
d)
Verplaatsingskosten per km aanrekenen aan de vennootschap .......................................... 30
e)
Wagen verhuren .................................................................................................................... 31
IV. Regeling woon-werkverkeer voor personenwagens, auto’s voor dubbel gebruik, “valse” lichte vracht en minibussen ............................................................................................................................ 32 1.
Bestaande regeling .................................................................................................................... 32 a)
Gewone regeling ................................................................................................................... 32
b)
Alternatieve regeling ............................................................................................................. 32
c)
Fietsverkeer ........................................................................................................................... 32
2.
V.
Nieuwe regeling......................................................................................................................... 32 a)
Gewone regeling ................................................................................................................... 32
b)
Alternatieve regeling en fietsverkeer .................................................................................... 33
Energiebesparende maatregelen .................................................................................................. 34 1.
Algemeen................................................................................................................................... 34
2.
Premies van de Vlaamse overheid en gemeenten .................................................................... 34
3. Van toepassing op de energiebesparende uitgaven voor 2011 en betaald ten laatste op 31 december 2011 ................................................................................................................................. 34 a)
Uitgaven voor woningen van minder dan 5 jaar in gebruik .................................................. 34
b)
Uitgaven voor woningen van ten minste 5 jaar in gebruik ................................................... 35
4.
Van toepassing op de energiebesparende uitgaven gedaan in 2012 ....................................... 35 a)
Uitgaven voor woningen van minder dan 5 jaar in gebruik .................................................. 35
b)
Uitgaven voor woningen van ten minste 5 jaar in gebruik ................................................... 36
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 2
c)
Uitgaven voor woningen van meer dan 5 jaar ...................................................................... 36
5.
Uitgaven gedaan vanaf 01/01/13 voor isolatie van daken ....................................................... 36
6.
Andere uitgaven voor 2013 voor energiebesparende investeringen ....................................... 37
7.
Belastingkrediet voor bepaalde energiebesparende maatregelen........................................... 37
8. Belastingvermindering voor het bouwen van of verwerven in nieuwe staat van of de volledige vernieuwing of gedeeltelijke vernieuwing van een onroerend goed om het te verbouwen tot een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning ................................................. 37 a)
Voor inkomsten 2011 ............................................................................................................ 37
b)
Voor inkomsten 2012 ............................................................................................................ 37
9.
Groene leningen ........................................................................................................................ 38 a)
Voor inkomsten 2011 ............................................................................................................ 38
b)
Voor inkomsten 2012 en later............................................................................................... 38
VI.
Wijziging aftrek voor risicokapitaal ........................................................................................... 39
VII.
Voordelen auto bij de rechtspersoon........................................................................................ 40
1.
In de vennootschapsbelasting ................................................................................................... 40 a)
Algemeen............................................................................................................................... 40
b)
Geen aftrekken mogelijk op deze verworpen uitgave .......................................................... 40
2.
In de rechtspersonenbelasting .................................................................................................. 40 a)
Algemeen............................................................................................................................... 40
b)
Tarief...................................................................................................................................... 40
3.
In de belasting van rechtspersonen van niet-inwoners ............................................................ 41 a)
Algemeen............................................................................................................................... 41
b)
Tarief...................................................................................................................................... 41
VIII.
Wijzigingen aan de btw ............................................................................................................. 42
1.
Btw-regime van notarissen en gerechtsdeurwaarders ............................................................. 42
2. IX.
a)
Algemeen............................................................................................................................... 42
b)
Maatstaf van heffing ............................................................................................................. 42
c)
Tijdstip van opeisbaarheid .................................................................................................... 43
d)
Herziening van de btw op historische investeringen en goederen en diensten ................... 44 Betaaltelevisie ........................................................................................................................... 46 Wijzigingen aan de accijnzen..................................................................................................... 47
1.
Tabak ......................................................................................................................................... 47
2.
Afschaffing cliquetsysteem voor brandstof .............................................................................. 47
X.
Wijzigingen aan het wetboek diverse rechten en taksen ............................................................. 48 1.
Taksen op beursverrichtingen ................................................................................................... 48
2.
Taks op de omzetting van aandelen aan toonder ..................................................................... 48
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 3
XI.
Opheffing maatregel voor milieuvriendelijke wagens .............................................................. 51
XII.
Wijzigingen aandelenopties ...................................................................................................... 53
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 4
Inleiding Deze bespreking is gebaseerd op: • • •
de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en verschenen in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011; de op heden beschikbare commentaar; een voorontwerp van wet tot wijziging van een aantal modaliteiten. De publicatie van deze wetswijziging wordt verwacht eind februari, begin maart 2012. In dit artikel werden deze wijzigingen duidelijk aangegeven.
Deze bespreking is afgesloten op 6 februari 2012. Met latere wijzigingen die zouden worden aangebracht tussen het schrijven van dit artikel en de publicatie ervan wordt geen rekening gehouden. Ik meen echter dat aan de besproken punten in dit artikel geen of weinig wijzigingen zullen aangebracht worden. Luc Ceulemans Raadslid IAB
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 5
I.
Strijd tegen de fiscale fraude en maatregelen voor een betere inning van de belastingen
1. Gebruik rijksregisternummer Artikel 314 Wib’92 bevat in de paragrafen 2 en 3 al de nodige regels die de Federale Overheidsdienst Financiën toelaten van het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen gebruik te maken, onder meer om het centraal aanspreekpunt dat door de Nationale Bank van België wordt gehouden te raadplegen. Ingevolge de wijziging door de wet van 14 april 2011 (B.S. 06/05/11) aan art. 322, § 3 Wib’92 moeten de bank-, wissel-, krediet- en spaarinstellingen aan het centraal aanspreekpunt bij de Nationale Bank van België de identiteit van hun cliënten, de nummers van hun rekeningen en contracten meedelen. Voortaan krijgen zij de toelating om dit identificatienummer eveneens te gebruiken enkel bij bovenvermelde mededeling. Op deze manier zal er voor de natuurlijke personen die in België verblijven een eenduidige identificatie mogelijk zijn.
2. Bewijskracht elektronische documenten a) Inzake directe belastingen De elektronische aangiften inzake personenbelasting, vennootschapsbelasting, rechtspersonenbelasting, belasting van niet-inwoners, roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing alsook de daarbij gevoegde documenten en verantwoordingsstukken hadden door art. 314bis, ingevoegd bij wet van 8 juni 2009 (B.S. 18/06/09), met ingang van aanslagjaar 2009 bewijskracht. Vanaf 01/01/2012 hebben de elektronische gegevens en documenten inzake onroerende voorheffing ook bewijskracht. Aangezien het logisch is dat eenzelfde bepaling bestaat voor gelijkaardige documenten inzake inkomstenbelastingen, wordt een artikel 339/1 in het Wib’92 ingevoegd dat dezelfde uitwerking heeft als het artikel inzake btw. In het kader van de toepassing van voornoemde belasting, ongeacht in welke fase, of het nu de vestiging van de belasting, de controle, het onderzoek van de bezwaarschriften, de behandeling van administratieve of gerechtelijke beroepen, dan wel de inning of de invordering ervan betreft, heeft de voornoemde administratie de mogelijkheid om de meest diverse gegevens en stukken te eisen, door te sturen, te ontvangen, op te stellen of uit te wisselen. Daarom beoogt de gebruikte formulering “in het kader van de toepassing van de wetgeving inzake inkomstenbelastingen” alle gegevens en stukken die bedoeld zijn in het Wib’92 of in de uitvoeringsbesluiten ervan, in de federale wetten die niet in het Wib’92 zijn opgenomen alsook in de supranationale rechtsregels zoals de Europese regelgeving of de internationale verdragen of rechtsregels die tussenkomen in of voortvloeien uit de uitvoering van de fiscale opdracht. Er dient nog opgemerkt te worden dat in geval van betwisting van de elektronische of optische stukken door de belastingplichtige dezelfde regels van toepassing zijn als deze die gelden voor de papieren stukken. Bovendien biedt deze wijziging nieuwe mogelijkheden voor de belastingplichtige om zijn persoonlijke fiscale gegevens te raadplegen en te beheren in het kader van het project “My Minfin”.
b) Inzake btw Eenzelfde regeling als deze voor de directe belastingen wordt ingevoerd voor de btw, door aanvulling van paragraaf 4 van art. 53octies W. btw voor de bewijskracht van de elektronische documenten.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 6
3. Processen-verbaal inzake directe belastingen krijgen bewijskracht Ingevolge de wijziging aan art. 340 Wib’92 kan de administratie alle door het gemeen recht toegelaten bewijsmiddelen, met inbegrip van de processen-verbaal opgesteld door de ambtenaren van de Federale Overheidsdienst, maar met uitzondering van de eed aanvoeren om het bestaan en het bedrag van de belastingschuld te bepalen. De aanpassing van artikel 340 Wib’ 92 heeft tot doel te verduidelijken dat er ook processen-verbaal kunnen worden opgesteld ter vaststelling van een overtreding van de bepalingen van dit Wetboek of van de ter uitvoering ervan genomen besluiten. Deze verduidelijking is gebaseerd op artikel 59 van het Btw-Wetboek, dat expliciet bepaalt dat iedere overtreding of elk misbruik van de bepalingen van het Wetboek of van de ter uitvoering ervan gegeven uitvoeringsmaatregelen door de administratie kunnen worden bewezen door de processenverbaal opgesteld door de ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën. Met het oog op de harmonisatie van de bewijsmiddelen waarover de belastingambtenaren beschikken, werd ook het artikel 340 Wib’92 gewijzigd.
4. Verjaringstermijn ten onrechte gestorte bedrijfs- en roerende voorheffing Volgens artikel 2262bis, § 1, 1ste lid, B.W. is de aanvraag tot terugbetaling van ten onrechte gestorte voorheffing als een persoonlijk vorderingsrecht te beschouwen. Vanaf 1 januari 2011 is de gemeenrechtelijke verjaringstermijn voor zulke vorderingen van tien jaar van toepassing geworden. Concreet betekent dit dat de mogelijkheid om een aanvraag tot terugbetaling van een voorheffing in te dienen door de schuldenaar gedurende tien jaar bestaat. Het Hof van Cassatie 1 en het Grondwettelijk Hof 2hebben echter duidelijk gesteld dat de verjaringstermijn van vijf jaar in de regel geldt voor alle schuldvorderingen ten laste van de Staat, behoudens andersluidende wettelijke bepaling3. Het nieuwe artikel 368 Wib’92 bepaalt nu de verjaringstermijn op 5 jaar voor de aanvragen tot terugbetaling van ten onrechte in de schatkist gestorte bedrijfsvoorheffing en roerende voorheffing, wanneer deze voorheffing niet werd ingekohierd en er geen enkele kennisgeving van de inning door de administratie werd gestuurd. Deze nieuwe verjaringstermijn wordt met terugwerkende kracht van toepassing verklaard op de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing die zijn gestort vanaf 1 januari 2011. De Raad van State formuleerde hier volgende opmerking op: “Volgens een vaste rechtspraak van het Grondwettelijk Hof kan de terugwerkende kracht van wetten enkel worden
verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang. Bovendien mag de terugwerkende kracht niet tot doel hebben in te grijpen in hangende gedingen, tenzij uitzonderlijke omstandigheden of dwingende motieven van algemeen belang een verantwoording bieden voor het optreden van de wetgever, dat ten nadele van een categorie van burgers afbreuk doet aan de jurisdictionele waarborgen die aan allen 4 worden geboden . In dit geval is onduidelijk of de maatregel aan de gestelde voorwaarden beantwoordt. De 5 verantwoording bevat alvast geen toelichting in die zin .”.
1
Cass. 14 april 2003. Grondwettelijk Hof 32/96, 75/97, 5/99, 85/2001, 42/2002, 64/2002, 37/2003, 1/2004, 86/2004, 127/2004, 165/2004, 170/2004, 153/2006, 90/2007, 122/2007, 124/2007 en 17/2008. 3 Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 7. 4 Zie bv. GwH 13 januari 2011, nr. 3/2011, B.7. 5 Advies Raad van State, Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/013, blz. 11. 2
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 7
5. Voorrecht van intresten op bedrijfs- en roerende voorheffing Het arrest van het Hof van beroep te Antwerpen 6 stelde dat het voorrecht van de interesten, verschuldigd op de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing, een andere rang inneemt dan de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing zelf: “Vermits het tweede lid van artikel 423 Wib’92 alleen betrekking heeft op het voorrecht van de bedrijfsvoorheffing en van de roerende voorheffing en daarbij uitdrukkelijk bepaald is dat de indeling van deze voorrechten in een hogere rang dan deze van het eerste lid van artikel 423, WIB 92 een “afwijking” betekent, kan niet besloten worden dat het voorrecht van de intresten, verschuldigd op deze voorheffingen, dezelfde rang neemt als het voorrecht van de 7 voorheffingen zelf. Dergelijke afwijking is niet wettelijk voorzien voor de intresten.” Aangezien het de bedoeling van de wetgever was dat het voorrecht van de interesten, verschuldigd op de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing, en de kosten, verband houdende met deze voorheffingen, dezelfde rang nemen als het voorrecht van de voorheffingen zelf, wordt artikel 423, Wib’92 aangepast. Een zelfde regel blijkt eveneens uit de artikelen 86 en 87 van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde, waarin zowel het voorrecht inzake de belasting als het voorrecht inzake de interesten en kosten dezelfde rang innemen als het voorrecht bedoeld in artikel 19, 4°ter, van de wet van 16 december 1851.
6. Geldboete op bedrijfs- en roerende voorheffing In het kader van het begrotingsconclaaf 2010-2011 werd beslist om in het systeem van de geautomatiseerde inning opnieuw de mogelijkheid van aanrekening van fiscale boeten voor de laattijdige betaling van de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing in te voeren teneinde de belastingschuldigen er toe aan te zetten om binnen de voorziene termijnen te betalen en zodoende een verhoging van de verschuldigde sommen te vermijden 8. Ter uitvoering van deze beslissing zal dus automatisch een administratieve boete op de laattijdige betaling van de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing worden toegepast. De wijziging aan art. 445 Wib’92 heeft als doel de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing samen met de administratieve boete gelijktijdig te kunnen invorderen. Op die manier verdwijnt tevens het verschil van twee maanden in de opeisbaarheid voor beide bedragen.
6
Hof van Beroep Antwerpen, 2 december 2010. Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 9. 8 Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 10. 7
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 8
II.
Wijzigingen aan de roerende inkomsten
1. Algemene principes •
Deze wijzigingen zijn van toepassing op de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1 januari 2012;
•
Het tarief van de roerende voorheffing van 10 % blijft behouden voor de: o liquidatieboni; o verdelingsboni o.a. bij uittreding uit een coöperatieve vennootschap;
•
Het tarief van de roerende voorheffing wordt 21 % voor: o intresten; o bepaalde dividenden (VV-aandelen); o inkoopbonus bij inkoop eigen aandelen;
•
Het huidige tarief van de roerende voorheffing van 25 % blijft behouden voor de: o dividenden; o intresten uit bepaalde gemeenschappelijke beleggingsfondsen;
•
Het tarief van de roerende voorheffing van 15 % blijft van toepassing op de: o spaardeposito’s boven de vrijstelling van 1 830,00 € o staatsbons (niet alleen Belgische) uitgegeven tijdens de periode van 24 november 2011 tot 2 december 2011 en waarop tijdens diezelfde periode is ingeschreven; o andere inkomsten uit kapitalen en roerende goederen; o bepaalde diverse inkomsten van roerende aard (beroepsmatige onderverhuur onroerende goederen, verhuring jacht-, vis- en vogelvangstrechten, …);
•
Een bijkomende heffing van 4 % in de personenbelasting op de netto: o intresten; o dividenden indien deze hoger zijn dan 13 675 € (of geïndexeerd nu 20 020,00 €);
•
Verdwijning van het bevrijdend karakter van de aangifte in de personenbelasting voor de meeste roerende inkomsten.
2. Wijzigingen aan de tarieven van de roerende voorheffing Zijn geen roerende inkomsten de “niet als inkomsten van roerende goederen en kapitalen belastbare inkomsten”, zoals vermeld in art. 21 Wib’92. Aan dit principe wordt dan ook niet geraakt door de wet van 28 december 2011. Het betreft o.a. inkomsten uit: • • • • • • • •
preferente aandelen NMBS; liquidatieboni; bepaalde Belgische overheidsfondsen en leningen Belgisch Kongo; loten van effecten van leningen; eerste schijf van 1 250 € (momenteel geïndexeerd 1 830 €) op spaardeposito’s; eerste schijf van 125 € van dividenden van erkende C.V. en van bepaalde vennootschappen met sociaal oogmerk (momenteel geïndexeerd 180 €); herfinancieringen Nationale Maatschappij Huisvesting, … bepaalde inkomsten in kader van pensioensparen en levensverzekeringen.
De tarieven van de roerende voorheffing voor de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 01 januari 2012 worden ingevolge de wijziging aan art. 269 Wib’92 als volgt vastgesteld: • 0 %: blijft ongewijzigd.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011
Pagina 9
• 10 %: o blijft behouden voor: de liquidatieboni (art. 269, 1ste lid, 1°bis Wib’92); de verdelingsboni bij o.a. de uittreding uit een coöperatieve vennootschap (art. 269, 1ste lid, 1°bis Wib’92); bepaalde vergoedingen voor ontbrekende coupon (art. 269, 1ste lid, 3° Wib’92); o wordt geschrapt voor: de verkrijging van eigen aandelen door een binnenlandse of buitenlandse vennootschap (wordt nu 21 %) (art. 269, 1ste lid, 2°ter Wib’92); • 15 %: o blijft behouden voor 9: de inkomsten van roerende goederen en kapitalen die geen intresten of dividenden zijn (bvb. auteursrechten) (art. 269, 1ste lid, 1° Wib’92); de diverse inkomsten van roerende aard die verkregen zijn buiten het uitoefenen van de beroepswerkzaamheden uit onderverhuur, huuroverdracht van al dan niet gemeubileerde onroerende goederen of uit de concessie van het recht om een plaats die van nature onroerend is en niet is gelegen binnen de omheining van een sportinrichting te gebruiken om er plakbrieven of andere reclamedragers te plaatsen (art. 269, 1ste lid, 1° Wib’92); loten en effecten van leningen, met uitzondering van de loten die van elke Belgische zakelijke of personele belasting of van elke belasting zijn vrijgesteld (art. 269, 1ste lid, 1° Wib’92); opbrengsten uit de verhuring van jacht-, vis- en vogelvangst (art. 269, 1ste lid, 1° Wib’92); de inkomsten uit spaardeposito’s in zover zij meer bedragen dan de vrijstelling op spaardeposito’s van 1 250 € (momenteel geïndexeerd bedrag = 1 830 €) (art. 269, 1ste lid, 5° Wib’92); bepaalde vergoedingen voor ontbrekende coupon (art. 269, 1ste lid, 3° Wib’92); o wordt ingevoerd voor: inkomsten uit binnenlandse en buitenlandse staatsbons uitgegeven tijdens de periode van 24 november 2011 tot 2 december 2011 en waarop tijdens diezelfde periode is ingeschreven. Een nieuw artikel 534 Wib’92 voert de overgangsmaatregel in die erin voorziet dat het tarief van de personenbelasting en van de roerende voorheffing wordt vastgesteld op 15 pct. voor de inkomsten van de Belgische en buitenlandse Staatsbons uitgegeven tijdens de periode van 24 november 2011 tot 2 december 2011 en waarop tijdens diezelfde periode is ingeschreven. Op de inkomsten uit die Staatsbons wordt evenmin de bijkomende heffing op roerende inkomsten toegepast, noch komen ze in aanmerking om te beoordelen of de grens van 13 675 EUR bedoeld in artikel 174/1 Wib’92 is overschreden.
9
Tenzij voor de contracten aangegaan vóór 1 maart 1990 of hernieuwd, waar het tarief ingevolge art. 519 Wib’92 bepaald is aan 25 %.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 10
De parlementaire werken over dit artikel geven volgende uitgebreide verantwoording: Deze uitzonderlijke maatregel is verantwoord omwille van de zeer uitzonderlijke situatie waarin België zich op dat ogenblik bevond. Mede omwille van de crisis rond de Euro liep de rente op de Belgische schuld enorm op. De rente van de 5-jarige OLO met vervaldag 28 september 2016 bedroeg op 16 november 2011 bij het vastleggen van de coupon van de Staatsbon 4,32 %. Bij de start van de inschrijvingsperiode was die rente al opgelopen tot 5,41 % om zijn top te bereiken op 5,52 %. Ander staatspapier flirtte toen al met de 6 %-grens. Op dat ogenblik stonden we op de rand van een vernietigende speculatie tegen de Belgische overheidsschuld. De sterk toegenomen rente zou ook een budgettaire ontsporing in gang zetten die, gelet op de al moeilijke economische en budgettaire toestand, ten stelligste moest worden vermeden. Daarbovenop kwam de onzekerheid over het fiscaal regime van de uitgifte aangezien bij de regeringsonderhandeling de plannen voor een tariefverhoging van de roerende voorheffing duidelijk werden. Om die redenen was het van uitzonderlijk belang voor het land om de ontsporende situatie een halt toe te roepen, terug vertrouwen te scheppen en financiële stabiliteit te brengen. Dit kon door een duidelijke oproep van de toenmalige ontslagnemende eerste minister aan de bevolking om het land te ondersteunen door massaal in te tekenen op de gelanceerde staatsbon en door een duidelijk engagement van de onderhandelende partijen om de uitgiftevoorwaarden, inclusief het fiscaal stelsel, van de gelanceerde staatsbon te honoreren. Deze uitzonderlijke maatregel heeft zijn doel effectief bereikt. Bij het einde van de inschrijvingsperiode, op 2 december 2011, was de rente van de voormelde OLO 10 gezakt tot 4,01 % en op 5 december 2011 stond die nog 3,71 % .
o wordt geschrapt voor: intresten, met uitzondering van: de inkomsten uit spaardeposito’s in zover zij meer bedragen dan de vrijstelling op spaardeposito’s van 1 250 € (momenteel geïndexeerd bedrag = 1 830 €) (art. 269, 1ste lid, 5° Wib’92); bepaalde dividenden van beursgenoteerde bedrijven voor VV-aandelen (art. 269, 2de lid Wib’92); bepaalde dividenden van aandelen, ingeschreven in geld, uitgegeven na 01/01/1994 (art. 269, 2de lid Wib’92); • 20 %: o Dit tarief wordt volledig geschrapt. Het betrof: dividenden van AFV-aandelen (inbrengen in geld in 1982 of 1983, …) (art. 269, 2de lid Wib’92); bepaalde vergoedingen voor ontbrekende coupon (art. 269, 1ste lid, 3° Wib’92); • 21 %: o Dit nieuwe tarief wordt ingevoerd voor: alle intresten met uitzondering van: de inkomsten uit spaardeposito’s in zover zij meer bedragen dan de vrijstelling op spaardeposito’s van 1 250 € (momenteel geïndexeerd bedrag = 1 830 €) (15 %) (art. 269, 1ste lid, 1°bis Wib’92); de in art. 19ter Wib’92 vermelde intresten (intresten toegekend aan leden door gemeenschappelijke beleggingsfondsen als dit fonds niet voldoet aan art. 321bis Wib’92) (25 %) (art. 269, 1ste lid, 1°bis Wib’92); De spaarder die indertijd een kapitalisatiebon aankocht, waarbij de intresten niet jaarlijks worden uitbetaald, maar gekapitaliseerd worden en op zijn beurt intresten opbrengen, betaalt nu plots bij de uitkering met terugwerkende kracht 21 %! 10
Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 23 e.v.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 11
uitkeringen die aangemerkt worden als dividenden in geval van verkrijging eigen aandelen door een binnenlandse of buitenlandse vennootschap (art. 269, 1ste lid, 2°ter Wib’92); bepaalde dividenden van beursgenoteerde bedrijven voor VV-aandelen (inbrengen in geld in 1982 of 1983 – KB 15) (art. 269, 2de lid Wib’92). Aan de vormvoorwaarden voor een VV-aandeel van beursgenoteerde bedrijven wordt niets gewijzigd, zodat het verlaagd tarief (nu 21 %) kan toegepast worden als: VV-strips: het aandeel wordt dan vertegenwoordigd door een mantel met: - couponblad, gehecht aan betreffend aandeel; - afzonderlijk couponblad (de VV-strip) dat recht geeft op het verlaagd tarief; gelijktijdige afgifte van beide couponbladen; binnen de drie jaar die aanvangen op 1 januari waarin dividend wordt toegekend. bepaalde dividenden van AFV-aandelen, aandelen uitgegeven na 01/01/94 en andere bedoeld in art. 269, 3de lid Wib’92 (art. 269, 3de lid Wib’92); bepaalde vergoedingen voor ontbrekende coupon (art. 269, 1ste lid, 3° Wib’92); • 25 %: o Blijft ongewijzigd. Dit is van toepassing voor: de andere (normale) dividenden (art. 269, 1ste lid, 2° Wib’92); de in art. 19ter Wib’92 vermelde intresten (intresten toegekend aan leden door gemeenschappelijke beleggingsfondsen als dit fonds niet voldoet aan art. 321bis Wib’92) (25 %) (art. 269, 1ste lid, 4° Wib’92); de inkomsten van gelddeposito’s met aanduiding van termijn of een opzeggingstermijn van minder dan 6 maanden die zijn gedaan of hernieuwd vóór 1 maart 1990 (art. 519 Wib’92); de andere inkomsten van roerende goederen en kapitalen en de andere diverse inkomsten als vermeld in artikel 90, 5° tot 7°, die zijn toegekend ter uitvoering van overeenkomsten gesloten vóór 1 maart 1990 (art. 519 Wib’92); de strips-VV die niet binnen de 15 dagen na 3 jaar worden aangeboden (vroeger 15 % + 10 % = 25 %, nu 21 % + 4 % = 25 %) (art. 412, 7de lid Wib’92); bepaalde vergoedingen voor ontbrekende coupon (art. 269, 1ste lid, 3° Wib’92);
3. Bijkomende heffing van 4 % a) Principe van de heffing van 4 % Ingevolge het nieuwe art. 174/1 Wib’92 wordt er een bijkomende heffing ingevoerd van 4 % op het deel van de dividenden en interesten die aan een tarief van 21 % worden onderworpen (roerende voorheffing of personenbelasting) en dat het totaal netto bedrag van 13 675 € (momenteel geïndexeerd bedrag = 20 020 € 11) overschrijdt per natuurlijke persoon en niet per gezin. Dit nettobedrag is, overeenkomstig art. 22 § 1, 1° en 2° Wib’92, het bedrag vóór aftrek van de inningsen bewaringskosten en van andere soortgelijke kosten, en verhoogd met werkelijke en fictieve
11
Zie Belgisch Staatsblad van 18/01/2012, blz. 3198.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 12
roerende voorheffing en eventueel de woonstaatheffing en eventueel de heffing bedoeld in artikel 174/1 Wib’92. Behalve indien dat inkomen afzonderlijk wordt belast, of indien het wordt onderworpen aan de heffing bedoeld in artikel 174/1 Wib’92, wordt het verminderd met de desbetreffende innings- en bewaringskosten en andere soortgelijke kosten. De dividenden en intresten die aan een tarief van 10 of 25 % en de inkomsten uit spaardeposito’s in zover zij meer bedragen dan de vrijstelling op spaardeposito’s van 1 250 € (momenteel geïndexeerd bedrag = 1 830 €) worden niet onderworpen aan deze bijkomende heffing van 4 %.
b) Bepaling van de grens van 13 675 €: 1.
Tellen nooit mee: a.
2.
de “niet als inkomsten van roerende goederen en kapitalen belastbare inkomsten”, vermeld in art. 21 Wib’92. Zij tellen evenmin mee voor de beoordeling of het grensbedrag al dan niet overschreden is, noch inzake de verplichting om de roerende inkomsten mede te delen aan het centraal aanspreekpunt. Het betreft o.a. inkomsten uit: • preferente aandelen NMBS; • liquidatieboni; • bepaalde Belgische overheidsfondsen en leningen Belgisch Kongo; • loten van effecten van leningen; • eerste schijf van 1 250 € (momenteel geïndexeerd 1 830 €) op spaardeposito’s; • eerste schijf van 125 € van dividenden van erkende C.V. en van bepaalde vennootschappen met sociaal oogmerk (momenteel geïndexeerd 180 €); • herfinancieringen Nationale Maatschappij Huisvesting, … • bepaalde inkomsten in kader van pensioensparen en levensverzekeringen.
Tellen wel mee voor bepaling van de grens, maar geen heffing van 4 %: a.
de dividenden en intresten die aan 10 of 25 % worden belast, uitgezonderd: • liquidatieboni;
b.
de inkomsten uit staatbons uitgegeven tijdens de periode van 24 november 2011 tot 2 december 2011 en waarop tijdens diezelfde periode is ingeschreven;
c.
de inkomsten uit spaardeposito’s in zover zij meer bedragen dan 1 250 € (momenteel geïndexeerd 1 830 €).
Voorbeeld 1 12 Een belastingplichtige heeft in 2012 interesten ontvangen die een roerende voorheffing hebben ondergaan van 21 % en dividenden die een roerende voorheffing hebben ondergaan van 25 %. Hij heeft geopteerd voor een inhouding van 21 % op de intresten. Bij de vestiging van de aanslag in de personenbelasting zal een heffing van 4 % moeten worden geheven op het deel van de roerende inkomsten aan 21 % die 20 000 EUR 13 (geïndexeerd bedrag) overschrijden. De korf van 20 020,00 € wordt bij voorrang gebruikt voor de dividenden aan 25 %. De volgende gevallen kunnen zich voordoen (er is rekening gehouden met geïndexeerde bedragen): totaal
à 25 %
à 21 %
4 % op
4 % op
12
Dit voorbeeld komt letterlijk uit de parlementaire werken: Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 16. Ondertussen verscheen in het Belgisch Staatsblad van 18/01/2012 het nieuw geïndexeerd bedrag en werd dit bepaald op 20 020,00 € i.p.v. 20 000,00 €.
13
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 13
Geval 1
19 000
6 000
13 000
0
Geval 2
21 000
6 000
15 000
1 000
(980)
Geval 3
23 000
1 000
22 000
3 000
(2 980)
Geval 4
24 000
21 000
3 000
3 000
(3 000)
De bedragen tussen haakjes in de laatste kolom houden rekening met het nieuw geïndexeerd bedrag van 20 020,00 € en komen niet voor in de parlementaire werken. Voorbeeld 2 14 Een belastingplichtige heeft in 2012 interesten ontvangen die een roerende voorheffing hebben ondergaan van 21 % en intresten uit spaardeposito’s. Hij heeft geopteerd voor een inhouding van 21 % op de interesten. Bij de vestiging van de aanslag in de personenbelasting zal een heffing van 4 % moeten worden geheven op het deel van de roerende inkomsten aan 21 % die 20 000 EUR 15(geïndexeerd bedrag) overschrijden. De volgende gevallen kunnen zich voordoen: Totaal
vrijgesteld
à 15 %
à 21 %
4 % op
1
15 830
1 830
1 000
13 000
0
2
22 830
1 830
6 000
15 000
1 000
3
20 830
1 830
1 000
18 000
0
4
25 830
1 830
21 000
3 000
3 000
4 % op (980) (3 000)
In geval 1 is het totaal van de roerende inkomsten 15 830 EUR, en dus lager dan 20 000 EUR. Er is geen bijkomende heffing van 4 %. In geval 2 is het totaal van de roerende inkomsten 22 830 EUR, en dus hoger dan 20 000 EUR. Evenwel moet met de vrijgestelde inkomsten geen rekening worden gehouden om te beoordelen of het grensbedrag is overschreden waardoor het in aanmerking te nemen totaal 21 000 EUR is, dat ook hoger is dan 20 000 EUR. Er is een bijkomende heffing van 4 % op 1 000 EUR. In geval 3 is het totaal van de roerende inkomsten 20 830 EUR, en dus hoger dan 20 000 EUR. Evenwel moet met de vrijgestelde inkomsten geen rekening worden gehouden om te beoordelen of het grensbedrag is overschreden waardoor het in aanmerking te nemen totaal 19 000 EUR is, en dus lager dan 20 000 EUR. Er is geen bijkomende heffing van 4 %. In geval 4 is het totaal van de roerende inkomsten 25 830 EUR, en dus hoger dan 20 000 EUR. Evenwel moet met de vrijgestelde inkomsten geen rekening worden gehouden om te beoordelen of het grensbedrag is overschreden waardoor het in aanmerking te nemen totaal 24 000 EUR is, dat ook hoger is dan 20 000 EUR. Er is een bijkomende heffing van 4 % op 3 000 EUR. De bedragen tussen haakjes in de laatste kolom houden rekening met het nieuw geïndexeerd bedrag van 20 020,00 € en komen niet voor in de parlementaire werken.
c) Aangifte aan centraal aanspreekpunt Dit centraal aanspreekpunt zou opgericht worden bij de Nationale Bank. Die liet echter weten dat ze voor dit werk niet staat te springen. Daarom wordt bij de Federale Overheidsdienst Financiën een afdeling opgericht, afgescheiden van de fiscale administraties . De toegang tot de gegevens zou 14
Dit voorbeeld komt letterlijk uit de parlementaire werken: Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 16. Ondertussen verscheen in het Belgisch Staatsblad van 18/01/2012 het nieuw geïndexeerd bedrag en werd dit bepaald op 20 020,00 € i.p.v. 20 000,00 €.
15
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 14
beperkt blijven tot enkele ambtenaren van de informaticacel die uitsluitend instaan voor de technische aspecten van de databanken en die zich niet bezighouden met het vestigen noch met het invorderen van de belastingen. De heffing wordt vastgesteld en ingevorderd volgens verschillende modaliteiten in functie van de keuze van de belastingplichtige om de schuldenaar van de desbetreffende inkomsten al dan niet toestemming te geven om de 4 % bijzondere heffing in te houden. Aan het centraal aanspreekpunt zullen de schuldenaars van de roerende voorheffing m.b.t. intresten en dividenden gehouden zijn jaarlijks de noodzakelijke gegevens toe te zenden om die heffing te vestigen. Bijgevolg zijn niet alleen de banken en andere financiële instellingen verplicht deze inkomsten mee te delen, maar ook elke vennootschap die een dividend uitkeert of een intrest toekent met inhouding van roerende voorheffing…. De vraag dient gesteld dat de vennootschap al dan niet melding mag (moet) maken van het rijksregisternummer van de begunstigde om deze mededeling te doen aan het centraal aanspreekpunt. Ingevolge de geplande wetswijziging zullen alle rijksinwoners ten laatste bij de indiening van hun aangiften de nummers van hun buitenlandse rekeningen en de inlichtingen betreffende deze roerende inkomsten, verkregen in die lidstaten, aan dit centraal aanspreekpunt moeten melden (wijziging art. 307, § 1, 2de lid Wib’92). Eveneens volgens de geplande wetswijziging zal de Koning verdere modaliteiten bepalen inzake de werking van dit centraal aanspreekpunt (wijziging art. 322, § 3, 3de lid Wib’92). Volgende gevallen kunnen zich voordoen: 1. Bijkomende inhouding van 4 % en geen mededeling: Als de belastingplichtige zijn schuldenaar van de inkomsten verzoekt een inhouding aan de bron aan een tarief van 4 % toe te passen tezelfdertijd met de roerende voorheffing en dit vanaf de eerste euro, zal het bedrag van de inkomsten die hij heeft geïnd, niet worden medegedeeld aan het centraal aanspreekpunt. In dit geval blijft de volledige anonimiteit behouden. 2. Geen bijkomende inhouding en wel melding Indien de belastingplichtige de schuldenaar van de roerende voorheffing toelaat de 21 % in te houden, zal het bedrag van de roerende inkomsten dat hij heeft geïnd, aan het centraal aanspreekpunt worden medegedeeld en zal de heffing niet worden ingehouden aan de bron maar ter gelegenheid van de inkohiering van de personenbelasting n.a.v. de aangegeven inkomsten en de inkomsten meegedeeld door het centraal aanspreekpunt.
d) Mededeling aan fiscale administratie Het centraal aanspreekpunt zal op verzoek van de operationele fiscale administraties de gegevens mededelen die het heeft ontvangen van de schuldenaars van de roerende voorheffing, met inbegrip van de inlichtingen betreffende de dividenden en interesten die worden belast aan 10 of 25 % en de inkomsten uit spaardeposito’s, hoger dan 1 250 € (momenteel geïndexeerd 1 830 €). In het dossier van de betrokken belastingplichtige zullen de nodige elementen moeten opgenomen zijn die verantwoorden waarom inlichtingen zijn gevraagd aan het genoemd aanspreekpunt. Wanneer echter deze inkomsten het totaal bedrag van 13 675 €, momenteel geïndexeerd 20 020 €, overschrijden, zal deze mededeling automatisch gebeuren. De Koning bepaalt verdere modaliteiten qua mededeling door de schuldenaars aan het centraal aanspreekpunt en door dit centraal aanspreekpunt aan de operationele administraties.
e) Regels van toepassing op inhoudingen, vestiging en invordering Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 15
De wettelijke bepalingen inzake roerende voorheffing zullen, behalve indien er wordt van afgeweken, ook van toepassing zijn op de inhoudingen aan de bron van de bijkomende heffing. De koning kan verdere regels bepalen i.v.m. deze inhouding aan de bron 16. De wettelijke regels inzake vestiging en invordering van de personenbelasting zullen ook van toepassing zijn op deze heffing.
4. Aangifte in de personenbelasting a) Aanpassing tarieven in de personenbelasting Artikel 171 Wib’92, dat de afzonderlijke tarieven regelt in de personenbelasting, wordt aangepast aan de in art. 269 Wib’92 gewijzigde tarieven van de roerende voorheffing.
b)
Bevrijdend wordt in de meeste gevallen verplichtend
Ingevolge de wijziging aan art. 313 Wib’92 moeten alle inkomsten uit roerende goederen en kapitalen alsmede van de diverse inkomsten met roerend karakter ( dus ook de inkomsten uit auteursrechten) met uitzondering van de inkomsten die zijn onderworpen aan de inhouding aan de bron van de bijkomende heffing van 4 % vanaf het aanslagjaar 2013 worden aangegeven. Op die wijze zal de bijkomende heffing van 4 % worden gevestigd op grond van de aangifte van de belastingplichtige en de inlichtingen ontvangen vanwege het centraal aanspreekpunt. Bovendien voorziet de aangekondigde wetswijziging dat de gegevens die tijdens het onderzoek van een aangifte aan het licht komen eveneens in aanmerking komen om de juiste vaststelling van de bijkomende heffing op roerende inkomsten te verzekeren. Facultatief kunnen de belastingplichtigen de inkomsten die ze hebben geïnd met een inhouding van 4 % aan de bron deze roerend inkomsten aangeven om een eventueel teveel geïnde inhouding aan de bron te recupereren. Doen zij dit niet, dan zal de inhouding aan de bron van de heffing een bevrijdend karakter hebben en zullen zij de anonimiteit van hun roerende inkomsten behouden.
c)
Verrekening bijkomende heffing van 4 % met personenbelasting
Het nieuwe artikel 284/1 Wib’92 en de wijziging aan art. 276 Wib’92 bepalen en organiseren de mogelijkheid voor de belastingplichtige bij wie een te hoog bedrag van de bijkomende heffing op de roerende inkomsten aan de bron is ingehouden om dit overschot te verrekenen met de verschuldigde personenbelasting en eventueel een terugbetaling ervan te verkrijgen.
d) Aanvullende gemeentebelasting Artikel 465 Wib’92 wordt aangevuld om te verduidelijken dat de gemeenten en agglomeraties geen aanvullende belasting kunnen vestigen op de bijkomende heffing op de roerende inkomsten. Dus enkel de bijkomende heffing van 4 % wordt uitgesloten van de aanvullende gemeentebelasting. Er is wel een probleem met de facultatief aangegeven intresten. Bij aangifte worden deze normaal onderworpen aan de aanvullende gemeentebelasting aangezien art. 466 Wib’92 niet werd aangepast. Dit stelt in haar 2de lid (aldus gewijzigd door art. 39 en art 43, Wet 14.4.2011 - BS 06.05.2011), dat er geen aanvullende gemeentebelasting verschuldigd is op de intresten en dividenden die: • voorkomen uit beleggingen en investeringen gedaan in een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte; • worden geïnd of ontvangen in het buitenland zonder de tussenkomst van een in België gevestigde tussenpersoon; • geen beroepskarakter hebben; 16
Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 18.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 16
•
ingevolge artikel 171 werkelijk afzonderlijk worden belast.
Het is ondenkbaar dat er wel gemeentebelasting zou zijn op deze intresten en dividenden van Belgische oorsprong, maar niet op intresten uit landen buiten de EER-staten, die in het buitenland geïnd zijn en niet onderworpen geweest zijn aan roerende voorheffing. Dit is louter discriminatie! In de Kamercommissie heeft de minister van Financiën echter verklaard dat de veralgemeende aangifteplicht niet tot gevolg zal hebben dat aanvullende gemeentebelasting verschuldigd wordt: “ook vandaag kunnen de gemeentes sowieso geen belasting heffen op intresten en dividenden” 17. Dit werd nogmaals bevestigd in een persbericht van 23 december 2011. De wet dient in casu aangepast te worden om te voldoen aan de intenties van de minister. Dit wordt echter niet gewijzigd in de aangekondigde wetswijziging, besproken in de ministerraad van 24 januari 2012.
e) Probleem met 0 %-tarief Een aantal roerende inkomsten wordt vrijgesteld van roerende voorheffing. Het betreft o.m. 18: • • • • • • •
dividenden bij een fiscaal neutrale herstructurering, waarbij de inbreng niet volledig wordt vergoed wegens voorafgaand aandelenbezit (art. 264, 2° Wib’92); inkoopboni bij verkrijging eigen aandelen via Euronext of analoge markt (art. 264, 2°bis Wib’92); inkoopboni van een door Nationale Raad voor de Coöperatie erkende Coöperatieve Vennootschap (art. 264; 2°ter Wib’92); dividenden woning-vastgoedbevaks (art. 106, § 8 KB/Wib’92); dividenden privaks en private privaks (art. 106, § 9 KB/Wib’92); inkomsten van lijfrenten ten laste van een rechtspersoon (art. 112 KB/Wib’92); inkomsten van bepaalde pensioenspaarrekeningen (art. 115 KB/Wib’92).
Door de aangifteplicht zullen zij in de huidige stand van de wetgeving belast worden aan 21 % of 25 % of in voorkomend geval aan 4 %. De wetgever heeft immers nagelaten dit ook in te voeren in de personenbelasting. Meer dan waarschijnlijk volgt hier een reparatiewetgeving. Dit wordt echter niet gewijzigd in de aangekondigde wetswijziging, besproken in de ministerraad van 24 januari 2012.
f)
Innings- en bewaringskosten i.v.m. bijkomende heffing
Het eerste en tweede lid van artikel 22, § 1 Wib’92 worden aangevuld ten einde rekening te houden met de invoering van de bijkomende heffing van 4 % op roerende inkomsten ter gelegenheid van de vaststelling van de roerende inkomsten. In navolging van wat nu reeds is bepaald voor de roerende inkomsten die afzonderlijk worden belast, zullen de innings- en bewaringskosten niet aftrekbaar zijn van de inkomsten die aan de bedoelde heffing worden onderworpen.
g) Geen verrekening met forfaitair deel buitenlandse belasting Artikel 286 Wib’92 wordt aangepast om te bepalen dat er met de inhouding aan de bron van de bijkomende heffing op de roerende inkomsten geen rekening mee wordt gehouden bij de berekening van het forfaitair gedeelte van de buitenlandse belasting.
h) Roerende inkomsten als bedrijfsinkomsten
17 18
Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/010, blz. 28. Fisc. 1280 van 25/01/2012, blz. 1.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 17
Artikel 37, 3de lid Wib’92 wordt aangevuld om rekening te houden met de inhouding aan de bron van de bijkomende heffing op roerende inkomsten bij de vaststelling van de roerende inkomsten indien die inkomsten worden gekwalificeerd als beroepsinkomsten.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 18
III.
Voordelen van alle aard voor personenwagens
1. Algemeen Artikel 36 Wib’92 wordt volledig herschreven en voegt de regels in inzake de vaststelling van het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig, die tot nu in het KB/Wib’92 waren opgenomen, omwille van het feit dat deze voordelen als grondslag zullen dienen voor de berekening van een verworpen uitgave in de vennootschapsbelasting. Aangezien op die manier een element van de belastbare basis wordt bepaald, kan dit enkel bij wet gebeuren overeenkomstig artikel 170 van de Grondwet. Deze nieuwe regeling viseert enkel de wagens bedoeld in art. 65 Wib’92, namelijk de personenwagens, de auto’s voor dubbel gebruik, de minibussen en de zogenaamde ‘valse’ lichte vrachtauto’s. Tot deze laatste categorie behoren de bij DIV als “lichte vrachtwagens” gehomologeerde voertuigen, maar die voor de verkeersbelasting worden aangemerkt als personenauto, auto voor dubbel gebruik of minibus (dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op sommige monovolumes en luxueuze terreinvoertuigen). Volgens de wet van 28 december 2011 wordt het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van zulk kosteloos ter beschikking gesteld voertuig berekend door een CO2-percentage toe te passen op zes zevenden van de “cataloguswaarde” van het kosteloos ter beschikking gestelde voertuig. Volgens de geplande wetswijziging zal er bovendien met de leeftijd van het voertuig rekening worden gehouden, zoals nader bepaald. De breuk zes zevenden is gekozen omdat wordt geoordeeld dat de last moet worden gespreid over zowel de gebruiker, de werknemer, als degene die het voertuig ter beschikking stelt, de vennootschap. Wanneer een werknemer of een bedrijfsleider tezelfdertijd over meerdere wagens kan beschikken, moet voor elk van die wagens een afzonderlijk belastbaar voordeel van alle aard worden berekend. Wanneer er een in tijd beperkte terbeschikkingstelling is kan het voordeel van alle aard pro rata temporis worden berekend en dit op basis van het aantal kalenderdagen, waarbij de eerste dag van de terbeschikkingstelling wel, maar niet de laatste dag waarop het voertuig wordt ingeleverd, wordt meegeteld. Dit voordeel mag uiteraard verminderd worden met de eigen bijdrage van de verkrijger van het voordeel, dat bijvoorbeeld wordt ingehouden van het nettoloon van de werknemer (FAQ 8) Het voordeel mag nooit minder bedragen dan 820 EUR per jaar. Dit bedrag wordt overeenkomstig art. 178 Wib’92 geïndexeerd. Voor aanslagjaar 2013 is dit geïndexeerd bedrag 1 200 €. Het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een voertuig dat voldoet aan de definitie van een lichte vrachtwagen (vb. een bestelwagen) valt dus niet onder deze berekening, maar moet bij de verkrijger zoals voorheen worden aangerekend voor de werkelijke waarde. De notie waarmee hier dient rekening te worden gehouden is: “Welk is het bedrag dat de verkrijger in normale omstandigheden zou moeten besteden om een dergelijk voordeel te verkrijgen” (FAQ 16).
2. Cataloguswaarde De wet van 28 december 2011 definieert de “cataloguswaarde”als volgt: “de gefactureerde waarde inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno”. Nog volgens dezelfde wet is deze definitie zowel van toepassing op nieuwe wagens, als op tweedehands wagens of wagens in leasing. Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 19
M.b.t. de “catalogusprijs” van tweedehandse wagens kan werkelijk de toets van het ”gelijkheidsbeginsel” in vraag worden gesteld. De minister heeft duidelijk in de parlementaire werken gesteld dat de “catalogusprijs” van tweedehandse wagens de gefactureerde waarde, met inbegrip van de opties, zonder eventuele kortingen, rabats of restorno’s, is 19. Neem nu een vennootschap die drie jaar geleden een wagen aankocht voor 100 000,00 €, deze heeft afgeschreven voor 60 000,00 €, zodat de boekwaarde 40 000,00 € bedraagt. Een andere vennootschap koopt dezelfde wagen vandaag tweedehands aan voor 40 000,00 €. Hoewel beide bedrijfsleiders met dezelfde wagen rijden die even oud is, heeft de eerste een merkelijk groter voordeel als belastbare basis dan de tweede… De regering besliste echter op 24 januari 2012 om daar een stokje voor te steken. De definitie van de waarde van de niet in nieuwe staat verkregen wagens, zoals hoger omschreven, zou herschreven worden. Voor alle andere dan in nieuwe staat verworven auto’s zou de definitie luiden: “de catalogusprijs van het voertuig in nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno.” De parlementaire werken stellen: “Bij aankoop van een tweedehandse voertuig zal bovendien sneller een catalogus met de oorspronkelijke prijs bij verkoop in nieuwe staat worden teruggevonden dan een kopie van de oorspronkelijke factuur van verkoop in nieuwe staat”. Momenteel is nergens de oorspronkelijke cataloguswaarde van deze tweedehandse wagens gepubliceerd. Blijkbaar heeft FOD Financiën de opdracht gegeven aan de constructeurs om deze cataloguswaarde op hun respectievelijke sites zo vlug mogelijk te publiceren. Ondertussen is dit nog nergens opgevolgd, zodat op dit moment elke accountant en/of belastingconsulent met grote vraagtekens zit. De tweedehandse wagen zou dus worden belast als een nieuwe wagen, evenwel rekening houdend met een jaarlijkse vermindering zoals hieronder bepaald! Elk jaar, en dit gedurende 5 jaar, zou, zowel voor nieuwe wagens als tweedehandse wagens 6 % kunnen afgetrokken worden van deze prijs. Na deze 5 jaar zou geen aftrek van 5 % meer mogelijk zijn, waardoor de minimumwaarde van elke wagen op 70 % van de catalogusprijs zou worden vastgepind. Concreet betekent dit dat de cataloguswaarde wordt vermenigvuldigd met een percentage dat recht evenredig is met de periode die verstreken is vanaf de datum van 1ste inschrijving van het voertuig bij de Directie voor de Inschrijving van de Voertuigen, waarbij elke begonnen maand voor een volledige maand telt. Dit percentage bedraagt: Periode verstreken sinds de 1ste inschrijving
Percentage cataloguswaarde
Van 0 tot 12 maanden
100 %
Van 13 tot 24 maanden
94 %
Van 25 tot 36 maanden
88 %
Van 37 tot 48 maanden
82 %
Van 49 tot 60 maanden
76 %
Vanaf 61 maanden
70 %
19
Parl. St. Kamer 2011-2012, Doc. Nr. 53-1952/10, blz. 31.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 20
Onder druk van de liberalen werd overeengekomen dat dezelfde vermindering mag worden toegepast op de nieuwe wagens. Deze regeling is zo overeengekomen in de ministerraad van 24 januari 2012 en moet nog de toets van de Kamer van Volksvertegenwoordigers ondergaan. Het probleem van de leasingwagens wordt hierdoor ook opgelost. Deze leasingwagens behoren nu tot de categorie van de “andere gevallen dan het verwerven in nieuwe staat van een auto”, zodat ook hier moet worden uitgegaan van de “catalogusprijs” van het voertuig “in nieuwe staat”. En dan de laatste (?) wijziging. Op 6 februari 2012 werd beslist ook de definitie voor de nieuwe wagens aan te passen en af te stappen van de notie “gefactureerde waarde”. Deze zou nu luiden: “de cataloguswaarde inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno”. Hierdoor komt de formule voor de berekening van het voordeel van alle aard voor bedrijfswagens op: VAA = cataloguswaarde x % (CO2-coëfficiënt) x 6/7 x percentage i.f.v. leeftijd voertuig
3. Percentage per CO2-gram Het CO2-basispercentage bedraagt 5,5 % voor een referentie-CO2-uitstoot: • •
voor voertuigen met een benzine-, LPG- of aardgasmotor: voor voertuigen met dieselmotor:
115 g/Km 95 g/Km.
De Koning bepaalt jaarlijks deze referentie-CO2-uitstoten op basis van de CO2-uitstoot van de in het voorgaand jaar nieuw ingeschreven voertuigen. Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig hoger ligt dan de voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct. per CO2-gram vermeerderd, tot maximum 18 %. Wanneer de uitstoot van het betrokken voertuig lager ligt dan de voormelde referentie-uitstoot wordt het basispercentage met 0,1 pct. per CO2-gram verminderd, tot minimum 4 %. Dit minimum zal steeds van toepassing zijn op de voertuigen met een uitstoot van 0 gram CO2 per kilometer, zoals de elektrisch aangedreven voertuigen. De voertuigen waarvoor geen gegevens met betrekking tot de CO2-uitstootgehaltes beschikbaar zijn bij de dienst voor inschrijving van de voertuigen, worden, indien ze worden aangedreven door een benzine-, LPG- of aardgasmotor, gelijkgesteld met de voertuigen met een CO2-uitstootgehalte van 205 g/km, en, indien ze worden aangedreven door een dieselmotor, met de voertuigen met een CO2uitstootgehalte van 195 g/km. Hoewel de informatie over de CO2-uitstoot vermeld is op het gelijkvormigheidsattest van het voertuig, is de informatie vermeld op het inschrijvingsbewijs bepalend voor de berekening van het voordeel van alle aard. Daaruit volgt dat wanneer het inschrijvingsbewijs het CO2-uitstootgehalte niet vermeldt en de DIV over geen informatie beschikt, er steeds moet van uit gegaan worden dat de in vorig alinea bepaalde gegevens dienen gebruikt te worden voor de berekening van het voordeel, ook al is er een vermelding van dit gehalte op het gelijkvormigheidsattest. Dit blijkt uit de FAQ 23, gepubliceerd op de site van FOD Financiën.
4. Weerslag op de fiches 281.10 en 281.20 Onderstaande redenering blijkt uit FAQ 9 en 10, gepubliceerd op de site van FOD Financiën.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 21
Op de fiches dient enkel het bedrag van het voordeel te worden vermeld, en niet meer het aantal kilometers.
a) Voor de werknemers Volgend onderscheid dient er te worden gemaakt: • Voertuig uitsluitend gebruikt voor eigenlijke privéverplaatsingen Van zodra er een ter beschikkingstelling is kan het voordeel niet meer worden vermeld in het vak 17 “Bijdragen in de reiskosten”, rubriek c) “Ander vervoermiddel”, maar moet dit voordeel steeds worden vermeld in het vak 9, rubriek c) “Voordelen van alle aard”. • Voertuig uitsluitend gebruikt voor individuele woon-werkverplaatsingen Het voordeel van alle aard moet voor het volledige bedrag, zoals vroeger, worden vermeld in het vak 17 “Bijdragen in de reiskosten”, rubriek c) “Ander vervoermiddel” als: o vaststaat dat dit vervoermiddel effectief en uitsluitend voor zulke verplaatsingen wordt gebruikt; o de werknemer aan zijn werkgever bevestigt dat hij zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst. Concreet betekent dit dat in dit geval de vrijstelling van 370,00 € voor het aanslagjaar 2013 behouden blijft. • Voertuig gemengd gebruik voor eigenlijke privéverplaatsingen en woon-werkverkeer Aangezien de nieuwe berekening van het voordeel geen rekening meer houdt met het aantal kilometers (5 000 en 7 500 km) en volledig losstaat van de intensiteit of de frequentie en de wijze van het daadwerkelijk gebruik van het voertuig is er geen criterium meer om dit voordeel om te slaan over de eigenlijke privéverplaatsingen en het woon-werkverkeer. Bovendien was het blijkbaar niet de bedoeling bovenvermelde vrijstelling van 370,00 € af te schaffen. Daarom mag in dit geval het voordeel worden omgeslagen als volgt: o 370,00 € mag vermeld voor aanslagjaar 2013 in het vak 17 “Bijdragen in de reiskosten”, rubriek c) “Ander vervoermiddel”; o het verschil tussen het voordeel en deze 370,00 € in het vak 9, rubriek c) “Voordelen van alle aard”. Dezelfde voorwaarden worden opgelegd: o er moet vaststaan dat dit vervoermiddel effectief en uitsluitend voor zulke verplaatsingen wordt gebruikt; o de werknemer dient aan zijn werkgever te bevestigen dat hij zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst. Voor de regeling indien de werknemer gebruikt maakt van zijn bewijs van de werkelijke kosten in dit verband, wordt verwezen naar hoofdstuk IV.
b) Voor de bedrijfsleiders Het voordeel van alle aard betreffende de ter beschikkingstelling van een bedrijfswagen moet worden vermeld in vak 9, rubriek c) “Voordelen van alle aard”.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 22
5. Weerslag op de bedrijfsvoorheffing Voor de berekening van de bedrijfsvoorheffing op de voordelen voor de ter beschikkingstelling van de bedrijfswagens die vanaf 1 januari 2012 worden toegekend dient rekening te worden gehouden met de nieuwe waarderingsregels. Mocht het voordeel niet correct zijn berekend, dan dient een rechtzetting te gebeuren. Mocht de bewuste werknemer ondertussen ontslagen zijn dan laat de administratie toe, bij wijze van administratieve tolerantie, dat geen rechtzetting dient te gebeuren en dat enkel op de fiches 281 het correct bedrag dient te worden vermeld. Dit blijkt uit de FAQ 24, gepubliceerd op de site van Financiën. Er zal dus in dit geval een verschil zijn tussen de loonstaten en de ingediende fiches. Wat betreft de nieuwe berekening, zoals voorzien in de geplande wetswijziging wordt voorzien dat deze berekening in de bedrijfsvoorheffing slechts zal worden toegepast op de voordelen van alle aard die worden toegekend vanaf 1 mei 2012…
6. Voorbeelden a) Prorata temporis berekening Onderstaande voorbeelden zijn gebaseerd op de FAQ’s gepubliceerd op de website van FOD Financiën. Gegeven
Commentaar
Breuk voordeel
Enkele normale gevallen (FAQ 3) Een werknemer krijgt een wagen ter beschikking vanaf 15/09/12 (schrikkeljaar)
(FAQ 3) Ontslag van een werknemer op 02/02/13 en inlevering van zijn firmawagen op dezelfde datum
In bezit 15/09 t/m 31/12/12, dus: september: 16 dagen oktober: 31 dagen november: 30 dagen december: 31 dagen totaal: 108 dagen Terbeschikkingstelling van 01/01 t/m 01/02/13, dus: januari: 31 dagen februari: 1 dag totaal: 32 dagen
108/366
32/365
Dag van 2 februari telt niet mee (dag inlevering wagen) Uitzonderlijke gebeurtenissen (FAQ 3) Wegens uitzonderlijke gebeurtenis krijgt een werknemer een wagen ter beschikking van 01/03/13 tot 31/03/13
Dagen ter beschikking: 01/03 tot 30/03: 30 dagen
(FA 22) Een werknemer mag uitzonderlijk en louter toevallig een poolwagen gebruiken voor een dringende verplaatsing naar zijn woning
Enkel in zeer uitzonderlijke omstandigheden, en louter toevallig, waarin het gebruik van een poolwagen door de werkgever wordt toegestaan dient er geen voordeel
Dag inlevering telt niet mee
30/365
0/365
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 23
aangerekend te worden. In dit geval is er sprake van een niet belastbaar sociaal voordeel. Wisseling wagen tijdens het jaar (FAQ 4) Een bedrijfsleider rijdt met firmawagen A tot 10/07/13, levert die wagen op die datum in en krijgt op die datum wagen B ter beschikking
Wagen A: ter beschikking van 1/1 t/m 9/7/13
190/365
Wagen B: ter beschikking van 10/7 t/m 31/12
175/365
(FAQ 6) Een bedrijfsleider bestelt een wagen A die pas geleverd wordt op 01/06/13. In afwachting krijgt hij een aanloopwagen ter beschikking vanaf 01/03/13, die hij inlevert op 01/06/13.
Voordeel aanloopwagen: ter beschikking van 1/3 t/m 31/05/13
92/365
Voordeel wagen A: ter beschikking van 1/6 t/m 31/12/13
214/365
Onderhoud en herstelling van de bedrijfswagen (FAQ 5) Bedrijfsleider heeft een wagen het ganse jaar ter beschikking.
Wagen is het ganse jaar door de vennootschap ter beschikking gesteld.
Onderhoud of herstelling wagen in garage gedurende 5 dagen.
Het tijdelijk niet gebruik van deze wagen heeft geen invloed op de berekening van de voordelen.
(FAQ 5) Bedrijfsleider heeft een wagen het ganse jaar ter beschikking.
Wagen is het ganse jaar door de vennootschap ter beschikking gesteld.
Ingevolge een ongeval mist de bedrijfsleider een ganse maand zijn wagen en stelt de garage een vervangwagen ter beschikking.
Het tijdelijk niet gebruik van deze wagen en de beschikking over een vervangwagen heeft geen invloed op de berekening van de voordelen.
365/365
365/365
Afwezigheden (FAQ 18) Een vertegenwoordiger die een bedrijfswagen ter beschikking heeft,is afwezig wegens vakantiedagen, compensatiedagen, recuperatiedagen, omstandigheidsverlof, ziekteverlof, …
De forfaitaire berekening van het voordeel staat volledig los van de intensiteit of de frequentie van het daadwerkelijk gebruik van de wagen.
365/365
(FAQ 19) Een werknemer is langdurig afwezig gedurende 120 dagen ten gevolge van ernstige ziekte of zwangerschapsverlof. In het ter beschikkingscontract is opgenomen: - dat zij de wagen moet inleveren --------------------------------------------------- dat zij de wagen niet moet inleveren of niets opgenomen in
Voordeel mag prorata verminderd worden ----------------------------------------------Geen prorata vermindering van het voordeel
245/365 ----------------365/365
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 24
dit verband --------------------------------------------------Bewuste werknemer levert het voertuig vrijwillig in en er is niets in het contract voorzien qua verplichte inlevering
---------------------------------------------Geen prorata vermindering van het voordeel. De ter beschikkingstelling van het voertuig is immers niet geschorst gedurende betreffende periode
-------------------365/365
(FAQ 20) In een contract tussen werkgever en werknemer wordt een wagen ter beschikkinggesteld en hierin wordt bepaald dat de werknemer: - de wagen enkel mag gebruiken voor dienstverplaatsingen en ’s avonds moet inleveren
Geen voordeel , vermits er geen sprake is van privégebruik
0/365
- de wagen mag gebruiken voor dienstverplaatsingen en voor het woon-werkverkeer en niet tijdens de weekends (104 dagen) en de vakantieperiode (25 dagen)
Wel volledig voordeel te berekenen vermits er sprake is van een persoonlijk gebruik.
365/365
- de wagen ook mag gebruiken tijdens de weekends en de vakantieperiode
Wel voordeel te berekenen vermits er duidelijk sprake is van een persoonlijk gebruik
Mag niet beperkt tot 365-129 = 236. 365/365
b) Berekening “cataloguswaarde” Onderstaande voorbeelden zijn eveneens gebaseerd op de FAQ’s gepubliceerd op de website van FOD Financiën. Gegeven
Commentaar
Cataloguswaarde
“Catalogusprijs” is prijs zonder rekening te houden met kortingen (FAQ 12) Aankoop wagen voor: -
Catalogusprijs excl. btw: 12 000,00 € Korting: - 2 000,00 € Factuurprijs: 10 000,00 € Btw: 2 100,00 € Factuurprijs 12 100,00 €
In aanmerking te nemen catalogusprijs: - Catalogusprijs excl. btw: 12 000,00 € - Btw: 2 520,00 € 14 520,00 € - Totaal: 14 520,00 € Er mag immers geen rekening gehouden worden met de korting. Dit geldt eveneens voor alle fleetkortingen of kortingen gegeven in het kader van speciale acties (FAQ 13).
Gratis opties of opties aangeboden tegen verminderde prijs (FAQ 14) Aankoop wagen voor: - Catalogusprijs excl. btw: 12 000,00 € - Opties: 4 000,00 €
In aanmerking te nemen catalogusprijs: - Catalogusprijs excl. btw: 12 000,00 € - Opties (incl. gratis): 4 000,00 €
19 360,00 €
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 25
-
Korting op opties: Factuurprijs: Btw: Factuurprijs:
- 2 000,00 € 14 000,00 € 2 940,00 € 16 940,00 €
- Totaal excl. btw: - Btw: - Totaal:
16 000,00 € 3 360,00 € 19 360,00 €
Werknemer gebruikt verschillende poolwagens (FAQ 21) Een werknemer gebruikt verschillende poolwagens die hij mag gebruiken voor woon-werkverkeer en/of eigenlijke privéverplaatsingen tijdens weekends, vakanties of vrije tijd. Hij gebruikt gedurende 25 dagen een poolwagen 1 met een cataloguswaarde van 20 000,00 € en gedurende 6 dagen een poolwagen 2 met een cataloguswaarde van 25 000,00 €
In aanmerking te nemen catalogusprijs: poolwagen 1, vermits hij die het meest 20 000,00 € gebruikt in die maand. U dient derhalve een berekening te maken per maand en niet per jaar. (de bedrijfsvoorheffing wordt ook per maand berekend)
Werknemer betaalt zelf gratis opties (FAQ 7) Een werkgever koopt een bedrijfswagen met een “cataloguswaarde” van 30 000,00 €, inclusief btw. De werknemer betaalt zelf bijkomende opties voor 2 000,00 €, inclusief btw.
De “cataloguswaarde blijft 30 000,00 €, ongeacht of de werknemer de opties 30 000,00 € betaalt aan: - de garage of leasingmaatschappij - zijn werkgever integraal - zijn werkgever door periodieke of eenmalige inhouding op zijn loon
Verkrijger van het voordeel betaalt schade aan wagen terug (FAQ 15) Een werknemer rijdt met een firmawagen waarvan de cataloguswaarde 19 360,00 € bedraagt en betaalt ingevolge een ongeval met de wagen een bijdrage van 1 500,00 € (voorbeeld de franchise van de verzekering) naar aanleiding van een ongeval. ----------------------------------------------Een bedrijfsleider rijdt met een firmawagen waarvan de cataloguswaarde 19 360,00 € bedraagt en betaalt op het einde van een leasingcontract het bedrag dat de leasingmaatschappij factureert voor schade aan het voertuig (2 000,00 €).
Kan niet in mindering gebracht worden van het voordeel.
-------------------------------------------Kan niet in mindering gebracht worden van het voordeel.
19 360,00 €
-----------------19 360,00 €
“6-wielen” leasingcontract (naast firmawagen een scooter of een fiets) (FAQ 17) Een leasinggever stelt ter beschikking: - wagen met een cataloguswaarde
Voordeel voor de wagen blijft
19 360,00 €
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 26
van 19 360,00 €
ongewijzigd;
-----------------------------------------------
-----------------------------------------------
- een scooter (waarde 10 000,00 €)
Voordeel voor de scooter wordt berekend op werkelijke waarde voor de verkrijger, berekend volgens het adagio: “welk is het bedrag dat de verkrijger in normale omstandigheden zou moeten besteden om een dergelijk voordeel te verkrijgen?”
-------------------------------------------------Een leasinggever stelt ter beschikking:
-----------------
-----------------------------------------------
??
--------------------
Voordeel voor de wagen blijft ongewijzigd;
19 360,00 €
- wagen met een cataloguswaarde van 19 360,00 € -------------------------------------------- een fiets (waarde 5 000,00 €)
---------------
Voordeel voor de fiets: - indien die fiets daadwerkelijk wordt gebruikt voor de verplaatsingen woon-werkverkeer dan dient voor de fiets geen voordeel aangerekend te worden (ook niet voor de eigenlijke privéverplaatsingen) ------------------------------------------- Indien de fiets uitsluitend voor eigenlijke privéverplaatsingen (andere dus dan woonwerkverkeer) wordt gebruikt, zelfde regeling als voor de scooter
Gratis
-----------------??
c) Berekening van het voordeel voor nieuwe wagens voor het eerste jaar Brandstof CO2-uitstoot Aankoopprijs excl. btw Opties Btw over Btw Gratis opties (btw incl.) Catalogusprijs Referentie CO2-uitstoot Basispercentage CO2-uitstoot Verhoogd/verlaagd % CO2-uitstoot Beperking tot 4 of 18 Voordeel( cat.prijs x % CO2 x 6/7)
Wagen 1 benzine 230
Wagen 2 diesel 300
Wagen 3 LPG 85
Wagen 4 diesel 200
90.000,00 10.000,00 100.000,00 21.000,00 5.000,00 126.000,00
45.000,00 5.000,00 50.000,00 10.500,00 1.000,00 61.500,00
20.000,00 2.000,00 22.000,00 4.620,00 1.000,00 27.620,00
20.000,00 2.000,00 22.000,00 4.620,00 1.000,00 27.620,00
115 5,50 17,00 17,00
95 5,50 26,00 18,00
115 5,50 2,50 4,00
95 5,50 16,00 16,00
18.360,00
9.488,57
946,97
3.787,89
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 27
Minimum van 1 200
18.360,00
9.488,57
1.200,00
3.787,89
Dagen in bezit Proportioneel voordeel
365 18.360,00
200 5.199,22
31 101,92
365 3.787,89
Bijdrage verkrijger* Uiteindelijk voordeel
1.200,00 17.160,00
700,00 4.499,22
100,00 1,92
1.200,00 2.587,89
2.917,20
764,87
0,33
439,94
V.U. in vennootschap: 17 %
*: De verworpen uitgaven mogen worden berekend op het voordeel na aftrek van de persoonlijke bijdrage 20.
d) Vergelijking van eenzelfde wagen nieuw, dan wel aangekocht tweedehands Onderstaande berekening is geschied volgens de geplande wetswijziging die waarschijnlijk eind februari of begin maart 2012 zal worden opgenomen in een programmawet.
Aangekocht ste 1 inschrijving bij DIV Brandstof CO2-uitstoot
Wagen 1 Nieuw 10/02/2012 15/02/2012 benzine 250
Wagen 1 Occasie 10/02/2015 15/02/2012 benzine 250
Aankoopprijs excl. btw Opties Btw over Btw Gratis opties (btw incl.) Kostprijs
90.000,00 10.000,00 100.000,00 21.000,00 5.000,00 126.000,00
45.000,00 0,00 45.000,00 9.450,00 0,00 54.450,00
Catalogusprijs ste - 1 jaar (t/m 14/01/2013) de - 2 jaar (t/m 14/01/2014) de - 3 jaar (t/m 14/01/2015) de - 4 jaar (t/m 14/01/2016) de - 5 jaar (t/m 14/01/2017) de - vanaf 6 jaar (vanaf 15/01/2017)
126.000,00 118.440,00 110.880,00 103.320,00 95.760,00 88.200,00
126.000,00 118.440,00 110.880,00 103.320,00 95.760,00 88.200,00
18,00
18,00
Verhoogd % CO2-uitstoot beperkt tot Voordeel ( cat.prijs x % CO2 x 6/7) - 2012 ste - 1 jaar (321/366 dagen) - 2013 ste - 1 jaar (1 maand) de - 2 jaar (11 maanden)
- 2014 de - 2 jaar (1 maand) de - 3 jaar (11 maanden) 20
17.049,84
1.620,00 16.750,80 18.370,80
1.522,80 15.681,60
Fisc. 1277, blz. 9.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 28
17.204,40 - 2015 de - 3 jaar (1 maand) de - 4 jaar (11 maanden) de - 4 jaar (321/365 dagen)
1.425,60 14.612,40 16.038,00
14.019,17 14.019,17
1.328,40 13.543,20 14.871,60
1.328,40 13.543,20 14.871,60
1.231,20 12.474,00 13.705,20
1.231,20 12.474,00 13.705,20
- 2018 en later de - 6 jaar (12 maanden)
13.608,00
13.608,00
V.U. in vennootschap: 17 % - 2012 - 2013 - 2014 - 2015 - 2016 - 2017 - 2018 en later
2.898,47 3.123,04 2.924,75 2.726,46 2.528,17 2.329,88 2.313,36
2.383,26 2.528,17 2.329,88 2.313,36
- 2016 de - 4 jaar (1 maand) de - 5 jaar (11 maanden)
- 2017 de - 5 jaar (1 maand) de - 6 jaar (11 maanden)
7. Conclusies Ten opzichte van de eerste regeling voorzien in de wet van 28 december 2011 is er volgens de geplande wetswijziging een: 1. 2.
merkelijke winst voor de voertuigen in nieuwe staat verkregen; fel nadeel voor de tweedehandse voertuigen.
Kleinere en groene bedrijfswagens doen soms voordeel door dit nieuwe systeem van berekening van de voordelen van alle aard. Anders is het gesteld met de grote luxewagens die een vrij hoog voordeel van alle aard zullen genereren. Bovendien zal de markt van de tweedehandse luxewagens een felle deuk krijgen en zal een bedrijfsleider die zulke wagen aanschaft eerst de voordelen en nadelen ervan dienen te becijferen.
8. Ontwijkingmogelijkheden a) Boeking via de lopende rekening in de vennootschap Door de voordelen te boeken op het debet van de lopende rekening, in zover deze crediteur staat – anders betaalt u debetintresten -, en via het credit van een 74-rekening vermijdt u het (meestal) hogere tarief in de personenbelasting. Het spreekt voor zich dat deze boeking uiterlijk dient te gebeuren op het einde van het boekjaar.
b) Wagen onttrekken aan vennootschap ten gunste van de bedrijfsleider Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 29
Onttrekken gaat enkel als de vijfjarige termijn nog niet verstreken is na de aankoop. Per nog niet verstreken jaar kan de wagen onttrokken worden met betaling van de helft van de btw. Voorbeeld: Wagen 1 21.000,00 80% 10.500,00
Wagen 2 10.500,00 50% 5.250,00
Wagen 3 4.620,00 40% 1.848,00
Wagen 4 4.620,00 30% 1.386,00
30/06/2006 0 50% op waarde
30/06/2007 1 1.050,00
30/06/2008 2 739,20
30/06/2009 3 831,60
Totale btw op factuur Bedrijfsmatig gebruikt voor Afgetrokken btw Aankoopdatum Jaren te herzien Btw op onttrekking
c) Wagen verkopen aan de bedrijfsleider Noteer dat de btw op de verkoopfactuur ook beperkt wordt tot het bedrijfsmatig gebruik, met maximum van 50 %. Voorbeeld: Verkoopprijs excl. btw btw van 21 %
Wagen 1 25.000,00 5.250,00
Wagen 2 20.000,00 4.200,00
Wagen 3 15.000,00 3.150,00
Wagen 4 10.000,00 2.100,00
Bedrijfsmatig gebruik Btw te betalen
80% 2.625,00
50% 2.100,00
40% 1.260,00
30% 630,00
d) Verplaatsingskosten per km aanrekenen aan de vennootschap Voor de bedrijfsleider is deze aanrekening belastingvrij in zover de jaarlijks bedrijfsmatig afgelegde en aangerekende km jaarlijks lager is dan 24 000 km (Comib 31/36). Het tarief per km dat u mag aanrekenen is de kilometervergoeding van de ambtenaren voor hun dienstverplaatsingen. Dit tarief bedraagt: • vanaf 01/07/08 t/m 30/06/09: • vanaf 01/07/09 t/m 30/06/10: • vanaf 01/07/10 t/m 30/06/11: • vanaf 01/07/11 t/m 30/06/12:
0,3169 0,3026 0,3178 0,3352
per km per km per km per km
Van dit tarief kan afgeweken worden als u dit kunt staven door ernstige normen. Volgens Comib 66/51 dient deze kilometervergoeding omgedeeld in: • •
30 % voor de brandstof; 70 % voor de andere kosten.
Voorbeeld: Totaal gereden km Woon- werkverkeer Andere privéverplaatsingen Bedrijfsmatig gereden km
Wagen 1 50.000 10.000 5.000 35.000
Wagen 2 40.000 5.000 3.000 32.000
Wagen 3 30.000 5.000 3.000 22.000
Wagen 4 20.000 5.000 3.000 12.000
Maximum aan te rekenen Tarief sinds 01/07/11 Totaal aan te rekenen
24.000 0,3352 8.044,80
24.000 0,3352 8.044,80
22.000 0,3352 7.374,40
12.000 0,3352 4.022,40
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 30
Waarvan voor benzine (30%) Waarvan aftrekbaar in vennootschap
2.413,44 1.810,08
2.413,44 1.810,08
2.212,32 1.659,24
1.206,72 905,04
Waarvan voor andere kosten (70%) Soort brandstof CO2-uitstoot Beperking via VU Waarvan aftrekbaar in vennootschap
5.631,36 benzine 230 50% 2.815,68
5.631,36 diesel 300 50% 2.815,68
5.162,08 LPG 85 10% 4.645,87
2.815,68 diesel 200 40% 1.689,41
Totaal belastingvrij bedrijfsleider
8.044,80
8.044,80
7.374,40
4.022,40
Totaal aftrekbaar in vennootschap
4.625,76
4.625,76
6.305,11
2.594,45
e) Wagen verhuren De bedrijfsleider kan zijn wagen verhuren aan de vennootschap. Het is aan te raden in het verhuurcontract te bepalen dat deze wagen enkel bedrijfsmatig mag gebruikt worden. Indien er toch privéverplaatsingen (woon-werkverkeer, andere privéverplaatsingen tijdens weekends, vrije tijd of vakanties) met deze wagen zouden gebeuren, dan moet er inderdaad wel een voordeel bepaald worden en dit volgens dezelfde regels! Op te merken valt dat de verhuur van een wagen niet valt onder het btw-statuut, omdat maar één roerend goed wordt verhuurd 21. Het is wel, op basis van art. 17, § 1, 3° Wib’92, een in de personenbelasting aan te geven roerend inkomen. Van dit roerend inkomen kan u de werkelijke kosten aftrekken of een forfait van 15 %. Dit roerend inkomen is niet onderworpen aan een roerende voorheffing als de begunstigde een rijksinwoner is, onderworpen aan de personenbelasting of een binnenlandse vennootschap (art. 111 K.B. Wib’92). Ik zou echter oppassen en niet overdrijven met de verhuring, zeker als het bedrag ervan niet in verhouding staat met de opnames van de bedrijfsleider. De fiscus zou in dat geval art. 344, § 2 (antimisbruikbepaling i.v.m. economische werkelijkheid) kunnen inroepen en dit roerend inkomen trachten te herkwalificeren als een bedrijfsinkomen voor de bedrijfsleider. Dit risico is verhoogd door de geplande wijziging aan artikel 344, § 2 Wib’92.
21
Rb. Antwerpen, 02/06/08.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 31
IV.
Regeling woon-werkverkeer voor personenwagens, auto’s voor dubbel gebruik, “valse” lichte vracht en minibussen
1. Bestaande regeling a) Gewone regeling Belastingplichtigen die over zulke bedrijfswagen beschikken kunnen momenteel hun beroepskosten voor het woon-werkverkeer inbrengen tegen 0,15 € per kilometer (art. 66, § 4 Wib’92). Naarmate ze meer kilometers inbrengen als beroepskost voor woon-werkverkeer, stijgt ook het aantal kilometer waarmee rekening wordt gehouden om het belastbaar voordeel van alle aard te bepalen dat resulteert uit het gratis beschikken over een bedrijfswagen. Voorwaarden voor deze forfaitaire aftrek is dat het betrokken voertuig hetzij (art. 66, § 5, 1ste lid Wib’92): a) b) c) d)
zijn eigendom is; op zijn naam bij de DIV ingeschreven is; door een huur- of leasingoverkomst bestendig of gewoonlijk te zijner beschikking heeft; aan zijn werkgever of vennootschap toebehoort en het eventueel voordeel op zijn naam wordt belast.
b) Alternatieve regeling Bovendien kunnen de echtenoot of hun kinderen voor hun woon-werkverkeer eveneens genieten van deze aftrek van 0,15 € per km in de gevallen bedoeld in 1. a), b) en c). Voor gezamenlijk afgelegde trajecten wordt de forfait slechts éénmaal toegekend (art. 66, § 5, 2de lid Wib’92). Woon-werkverkeer met andere voertuigen dan bedoeld in 1. a), b), c) en d) kan ook afgetrokken worden aan 0,15 € per km als deze afstand (enkele rit) minder is dan 100 km (art. 66bis, 1ste lid Wib’92 – art. 43/1 KB/Wib’92).
c)
Fietsverkeer
Woon-werkverkeer per fiets mag forfaitair worden afgetrokken aan 0,145 € (geïndexeerd voor Aj. 2012: 0,21 €) voor een onbeperkt aantal km (art. 66bis, 2de lid Wib’92).
2. Nieuwe regeling a) Gewone regeling Vanaf inkomstenjaar 2012 wordt het voordeel van alle aard voor een bedrijfswagen echter louter berekend op basis van de cataloguswaarde van het voertuig en de CO2-uitstoot. Het aantal privé kilometers dat met het voertuig wordt afgelegd, heeft dus geen invloed meer op de berekening van het voordeel. Om te beletten dat een belastingplichtige die over een bedrijfswagen beschikt, op grond van artikel 66, §§ 4 en 5 Wib’92 een hoger bedrag aan beroepskosten kan inbrengen dan het bedrag aan voordeel van alle aard dat voor die bedrijfswagen wordt belast, wordt in artikel 66, § 5, Wib’92 een bepaling opgenomen die stelt dat de beroepskosten voor de verplaatsingen woon-werkverkeer met een bedrijfswagen nooit hoger kunnen zijn dan het bedrag van het voordeel van alle aard dat in zijn hoofde wordt belast. Wanneer de belastingplichtige een persoonlijke bijdrage betaalt voor zijn bedrijfswagen, wordt deze bijdrage in mindering gebracht om het belastbaar voordeel alle aard te bepalen. Voorbeeld: Verkoopprijs incl. btw Brandstof
Wagen 1 15.000 diesel
Wagen 2 15.000 diesel
Wagen 3 15.000 diesel
Wagen 4 15.000 diesel
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 32
CO2-uitstoot % CO2-uitstoot Voordeel
200 16 2.057,14
200 16 2.057,14
200 16 2.057,14
200 16 2.057,14
Woon-werkverkeer enkel km 220 werkdagen aantal km 0,15 / km Beperkt tot voordeel
10,00 4.400,00 660,00 660,00
20,00 8.800,00 1.320,00 1.320,00
30,00 13.200,00 1.980,00 1.980,00
40,00 17.600,00 2.640,00 2.057,14
Verschil voordeel en km-vergoeding
1.397,14
737,14
77,14
0,00
Het voordeel wordt meer geneutraliseerd naarmate de afstand woon-werkverkeer groter is. M.a.w. hoe meer men de wagen voor het woon-werkverkeer gebruikt, hoe minder men betaalt!!
b) Alternatieve regeling en fietsverkeer Aan deze regelingen wordt niet geraakt. Dit wil zeggen dat er voor deze regeling geen beperking is voor de aftrek van 0,15 €/km (dan tenzij deze van de afstand voor een enkele rit van 100 km) in functie van het voordeel van alle aard. Iemand die zijn echtgenoot gratis vergezelt in diens personenwagen (en geen eigen verplaatsingskosten heeft), heeft in deze alternatieve regeling ook recht op een onbeperkte kostenaftrek van 0,15 €/km – evenwel beperkt tot 100 km enkel -, ook al is deze hoger dan het voordeel dat de echtgenoot heeft voor het gebruik van deze wagen.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 33
V.
Energiebesparende maatregelen
1. Algemeen Wat de federale belastingverminderingen voor energiebesparende uitgaven in een woning betreft, wordt voorgesteld om deze vanaf 2012 te verminderen wat de uitgaven voor dakisolatie betreft en af te schaffen voor de rest. Rationeel energiegebruik behoort overeenkomstig de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen tot de materies waarvoor de Gewesten bevoegd zijn. In het akkoord inzake de zesde Staatshervorming is overeengekomen een aantal fiscale uitgaven over te dragen naar de Gewesten. Nog volgens dit akkoord kan de federale overheid om inmenging in de materies die onder de bevoegdheid van de Gewesten vallen, vanaf het budget 2012 een einde maken aan de fiscale stimuli die ze in die materies verleent. Derhalve wordt voorgesteld om vanaf 2012 enkel nog een belastingvoordeel te verlenen voor het isoleren van daken van bestaande woningen. Dakisolatie wordt immers beschouwd als de meest kostenefficiënte investering op het vlak van energiebesparing. Art. 14524 Wib’92 wordt aangepast.
2. Premies van de Vlaamse overheid en gemeenten De Vlaamse overheid geeft samen met de netbeheerders volgende premies: • •
• •
er zijn premies voor dak-, muur- en vloerisolatie. Nieuw is dat ook daken die kleiner zijn dan 40m² in aanmerking kunnen komen voor een premie. eigenaars van zonnepanelen krijgen van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) een groenestroomcertificaat per 1.000 kWh opgewekte elektriciteit tijdens een bepaalde periode. er worden premies gegeven voor het plaatsen van hoogrendementsbeglazing, een zonneboiler of warmtepomp. mensen die genieten van de sociale maximumprijs voor elektriciteit en aardgas (beschermde afnemers) krijgen bovendien een premie wanneer zij hun oude stookketel vervangen door een condensatieketel.
Sommige gemeenten en provincies geven ook vaak premies voor energiebesparende maatregelen. Via de premiezoeker op de website energiesparen komt u te weten welke premies er in uw gemeente gegeven worden. Deze premies kunnen gecumuleerd worden met de federale aftrekken. Een overzicht van de mogelijke federale aftrekken:
3. Van toepassing op de energiebesparende uitgaven voor 2011 en betaald ten laatste op 31 december 2011 a) Uitgaven voor woningen van minder dan 5 jaar in gebruik In zover ze niet in aanmerking komen voor werkelijke beroepskosten en recht geven op investeringsaftrek komen volgende uitgaven in aanmerking: • installatie van een systeem van waterverwarming door middel van zonne-energie; • zonnepanelen voor omzetting van zonne-energie in elektrische energie; • plaatsing van alle andere uitrustingen voor geometrische energieopwekking. Belastingvermindering bedraagt 40 % en mag per belastbaar tijdperk en per woning niet meer bedragen dan 2 830,00 € (verhoogd met 850,00 € voor zonnepanelen). Bij gemeenschappelijke aanslag wordt deze belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het belastbaar inkomen van elk der echtgenoten. Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 34
Geen overdracht mogelijk.
b) Uitgaven voor woningen van ten minste 5 jaar in gebruik 22 In zover ze niet in aanmerking komen voor werkelijke beroepskosten en recht geven op investeringsaftrek komen volgende uitgaven in aanmerking: • • • • • • •
dakisolatie; vervanging van oude stookketels of onderhoud van een stookketel; installatie systeem van waterverwarming door middel van zonne-energie; zonnecelpanelen voor omzetting zonne-energie in elektrische energie; plaatsen van alle andere uitrustingen voor geothermische energieopwekking; dubbele beglazing; warmteregeling met centrale verwarming d.m.v. thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijdschakeling; • energie-audit van een woning.
De uitgaven voor vloer- en muurisolatie zijn in 2011 niet meer aftrekbaar. De aftrek van deze uitgaven werd ingevoerd door de wet van 27 maart 2009 (B.S. 07/04/09) en was een tijdelijke maatregel voor inkomsten 2009 en 2010. Deze maatregel wordt niet meer verlengd. Belastingvermindering bedraagt 40 % en mag per belastbaar tijdperk en per woning niet meer bedragen dan 2 830,00 €. Dit bedrag wordt verhoogd met 850,00 € voor zonnecelpanelen. Bij gemeenschappelijke aanslag wordt deze belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het belastbaar inkomen van elk der echtgenoten. Overdracht mogelijk voor drie belastbare tijdperken, zonder dat de aftrek per belastbaar tijdperk hoger mag zijn dan voormelde 2 830,00 € (+ 850,00 € voor zonnecelpanelen) per woning, uitgaven van het belastbaar tijdperk meegerekend.
4. Van toepassing op de energiebesparende uitgaven gedaan in 2012 Bepaalde belastingplichtigen hadden zich op 28 november 2011, het moment waarop de regering haar voornemen bekend maakte om de belastingverminderingen voor de meeste uitgaven te schrappen, echter reeds contractueel verbonden om volgend jaar bepaalde energiebesparende investeringen te laten uitvoeren in hun woning. Om te vermijden dat de financiële planning van deze belastingplichtigen in gevaar wordt gebracht, is het gerechtvaardigd om de belastingvermindering nog te verlenen voor andere uitgaven dan uitgaven voor dakisolatie die in 2012 worden gedaan, op voorwaarde dat ze kaderen binnen een overeenkomst die voor 28 november 2011 is ondertekend.
a) Uitgaven voor woningen van minder dan 5 jaar in gebruik In zover ze niet in aanmerking komen voor werkelijke beroepskosten en recht geven op investeringsaftrek en die betrekking hebben op contracten gesloten vóór 28 november 2011 komen volgende uitgaven in aanmerking : • installatie van een systeem van waterverwarming door middel van zonne-energie; • zonnepanelen voor omzetting van zonne-energie in elektrische energie; • plaatsing van alle andere uitrustingen voor geometrische energieopwekking. Belastingvermindering bedraagt 40 % en mag per belastbaar tijdperk en per woning niet meer bedragen dan het voor aanslagjaar 2013 nieuw geïndexeerd bedrag van 2 930,00 € (verhoogd met ongeveer 880,00 € voor zonnepanelen). Bij gemeenschappelijke aanslag wordt deze 22
De termijn van 5 jaar moet niet van dag tot dag worden berekend, maar het volstaat dat de woning voor het eerst in gebruik werd genomen in de loop van het vijfde kalenderjaar dat voorafgaat aan de aanvang van de werken die verband houden met de energiebesparende investeringen (Fisc. 1275, blz. 6).
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 35
belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het belastbaar inkomen van elk der echtgenoten. Geen overdracht mogelijk.
b) Uitgaven voor woningen van ten minste 5 jaar in gebruik In zover ze niet in aanmerking komen voor werkelijke beroepskosten en recht geven op investeringsaftrek en die betrekking hebben op contracten gesloten vóór 28 november 2011 komen volgende uitgaven in aanmerking: • • • • • • •
dakisolatie; vervanging van oude stookketels of onderhoud van een stookketel; installatie systeem van waterverwarming door middel van zonne-energie; zonnecelpanelen voor omzetting zonne-energie in elektrische energie; plaatsen van alle andere uitrustingen voor geothermische energieopwekking; dubbele beglazing; warmteregeling met centrale verwarming d.m.v. thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijdschakeling; • energie-audit van een woning.
c)
Uitgaven voor woningen van meer dan 5 jaar
In zover ze niet in aanmerking komen voor werkelijke beroepskosten en recht geven op investeringsaftrek en die betrekking hebben op contracten gesloten na 27 november 2011 komen volgende uitgaven in aanmerking: • dakisolatie. De belastingvermindering voor woningen van ten minste 5 jaar in gebruik (b + c) bedraagt: • 30 % voor de uitgaven van dakisolatie die betrekking hebben op een overeenkomst gesloten na 27 november 2011; • 40 % op de andere uitgaven. Deze belastingvermindering mag per belastbaar tijdperk en per woning niet meer bedragen dan het voor aanslagjaar 2013 nieuw geïndexeerd bedrag van 2 930,00 €. Dit bedrag wordt verhoogd met het voor aanslagjaar 2013 nieuw geïndexeerd bedrag van ongeveer 880,00 € voor zonnecelpanelen. Bij gemeenschappelijke aanslag wordt deze belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het belastbaar inkomen van elk der echtgenoten. Overdracht mogelijk voor de hier bovenvermelde energiebesparende uitgaven aan woningen die minsten vijf jaar in gebruik zijn - met uitzondering van de uitgaven voor dakisolatie die kaderen binnen een overeenkomst die na 27 november 2011 is afgesloten die niet in aanmerking komen voor de overdracht 23- voor drie belastbare tijdperken, zonder dat de aftrek per belastbaar tijdperk hoger mag zijn dan voormelde voor aanslagjaar 2013 geïndexeerde bedragen van 2 930,00 € (en + ongeveer 880,00 € voor zonnecelpanelen), uitgaven van het belastbaar tijdperk meegerekend.
5. Uitgaven gedaan vanaf 01/01/13 voor isolatie van daken Er wordt een belastingvermindering verleend voor de uitgaven die tijdens het belastbaar tijdperk werkelijk zijn betaald voor de isolatie van het dak van een woning waarvan de belastingplichtige eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder, vruchtgebruiker of huurder is. De belastingvermindering is niet van toepassing op uitgaven die : a) in aanmerking genomen zijn als werkelijke beroepskosten; 23
Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 30.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 36
b) recht geven op de in artikel 69 bedoelde investeringsaftrek; c) betrekking hebben op werken die worden verricht aan een woning waarvan de ingebruikneming minder dan vijf jaar voorafgaat aan de aanvang van die werken. De belastingvermindering is gelijk aan 30 % van de werkelijk betaalde uitgaven bedoeld in het eerste lid. Het totaal van de belastingvermindering mag per belastbaar tijdperk en per woning niet meer bedragen dan 2 000 € (te indexeren!). Dit bedrag wordt echter verhoogd met 600 € (te indexeren!) voor zover deze verhoging uitsluitend betrekking heeft op een overgedragen vermindering voor uitgaven voor de plaatsing van zonnecelpanelen voor het omzetten van zonne-energie in elektrische energie. Wanneer het totaal van de belastingvermindering en de overgedragen belastingverminderingen het in het vierde lid beoogde grensbedrag overschrijdt, kan het overschot dat betrekking heeft op het nog overdraagbaar gedeelte van de overgedragen verminderingen, worden overgedragen (zonder beperking van jaren). Het is evenwel niet meer terugbetaalbaar. Wie dus nog van dit terugbetaalbaar belastingkrediet voor dakisolatie wil genieten, moet zijn dak laten isoleren vóór 31 december 2012.
6. Andere uitgaven voor 2013 voor energiebesparende investeringen Worden allemaal geschrapt, ook deze waarvan het contract gesloten werd vóór 27 november 2011. Enkel de overdrachten blijven bestaan.
7. Belastingkrediet voor bepaalde energiebesparende maatregelen Art. 156bis, 1ste lid Wib’92 wordt gewijzigd. Naast het voordeel van de dienstencheques worden voor woningen die al 5 jaar in gebruik zijn de uitgaven voor energiebesparende maatregelen, behalve voor zonneboilers, fotovoltaïsche zonnepanelen en geothermische warmtepompen, automatisch omgezet in een belastingkrediet voor wie onvoldoende belastingen betaalt. Het belastingkrediet voor vervanging oude stookketels of onderhoud stookketel, dubbele beglazing, dakisolatie, warmteregeling met thermostatische kranen of tijdschakeling en energie-audit werd in 2009 ingevoerd als een tijdelijke maatregel, van toepassing op de uitgaven gedaan tot in 2012. Deze tijdelijke maatregel wordt behouden, ook voor de overdrachten. Dit gewijzigd artikel is van toepassing vanaf aanslagjaar 2014, vermits het oude artikel reeds van toepassing was voor inkomsten 2010 tot 2012.
8. Belastingvermindering voor het bouwen van of verwerven in nieuwe staat van of de volledige vernieuwing of gedeeltelijke vernieuwing van een onroerend goed om het te verbouwen tot een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning a) Voor inkomsten 2011 Regeling blijft behouden. De geïndexeerde belastingverminderingen bedragen per woning: • voor een lage energiewoning: • voor een passiefwoning: • voor een nul energiewoning:
420,00 €; 850,00 €; 1 200,00 €.
b) Voor inkomsten 2012 Regeling wordt afgeschaft vanaf aanslagjaar 2013. Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 37
De belastingvermindering zal evenwel verder worden verleend voor de woningen waarvoor uiterlijk op 31 december 2011 een certificaat werd uitgereikt. Er wordt een overgangsregeling ingevoerd ingevolge het nieuwe art. 535 Wib’92. De belastingvermindering voor lage energiewoningen, passiefwoningen en nul energiewoningen (artikel 14524, § 2 Wib’92) wordt opgeheven. Woningen waarvoor op uiterlijk 31 december 2011 een certificaat lage energiewoning, passiefwoning of nul energiewoning werd aangevraagd en ten laatste op 29 februari 2012 werd uitgereikt, komen nog in aanmerking voor de belastingvermindering. Voor de in 2011 of vroeger gecertificeerde woningen zal de belastingvermindering wel verder worden verleend op grond van deze overgangsbepaling. De parlementaire werken geven volgende uitleg: Men moet er zich van bewust zijn dat de administratieve afhandeling van de certificering van lage energiewoningen, passiefwoningen en nul energiewoningen, wat tijd in beslag kan nemen. Daarom wordt voorgesteld om aan de gewestelijke administraties en aan de instellingen die voor 2011 zijn erkend, nog tot 29 februari 2012 de tijd te geven om de aanvraagdossiers die uiterlijk op 31 december werden ingediend te behandelen en desgevallend een certificaat lage energiewoning, passiefwoning of nul energiewoning uit te reiken. Voor de toepassing van de belastingvermindering zullen deze certificaten worden beschouwd als certificaten uitgereikt op 31 december 2011, 24 waardoor de betrokken belastingplichtigen nog aanspraak zullen kunnen maken op de belastingvermindering .
9. Groene leningen a) Voor inkomsten 2011 Regeling blijft behouden. Belastingvermindering van 40 % op deze intresten die werkelijk werden gedragen tijdens het belastbaar tijdperk, na aftrek van de Staatstussenkomst van 1,5 %.
b) Voor inkomsten 2012 en later Regeling blijft behouden. Belastingvermindering van 30 % in de plaats van 40 % op deze intresten die werkelijk werden gedragen tijdens het belastbaar tijdperk, na aftrek van de Staatstussenkomst van 1,5 %. In lijn met het akkoord inzake de zesde Staatshervorming om vanaf aanslagjaar 2013 nog slechts twee tarieven te behouden voor de belastingvermindering, met name 30 en 45 %, wordt het voordeel voor de intresten betaald op groene leningen vanaf dat aanslagjaar teruggebracht tot 30 %.
24
Parl. St. Kamer, 2011-2012, Doc 53-1952/004, blz. 38.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 38
VI.
Wijziging aftrek voor risicokapitaal
Artikel 205quater, § 5 Wib’92 wordt gewijzigd en past het maximale tarief gebruikt voor de berekening van de aftrek voor risicokapitaal aan tot een maximale vermindering tot 3 %. De mogelijkheid gegeven aan de Koning om van dit maximale tarief bij een na overleg in de Ministerraad vastgesteld besluit af te wijken, wordt terzelfder tijd opgeheven zodat dit maximale tarief alleen bij wet kan worden gewijzigd.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 39
VII.
Voordelen auto bij de rechtspersoon
1. In de vennootschapsbelasting a) Algemeen Artikel 198, 1ste lid, 9° Wib’92 wijzigt de verworpen uitgaven met betrekking tot de vennootschapsbelasting. De nieuwe bepaling herstelt artikel 198, 1ste lid, 9° Wib’92, om te voorzien in een verworpen uitgave die bestaat uit de kosten van in artikel 65 Wib’92 bedoelde voertuigen (de personenwagens, de auto’s voor dubbel gebruik, de minibussen en de zogenaamde ‘valse’ lichte vrachtauto’s) ten belope van 17 pct. van het bedrag van de het voordeel alle aard verbonden aan het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig als bedoeld in artikel 65 Wib’92 door de vennootschap. Het percentage van 17 pct. voor de vaststelling van de verworpen uitgave wordt toegepast op het bedrag van het voordeel berekend volgens de wettelijke en reglementaire bepalingen die hiervoor van toepassing zijn. De nieuwe bepaling is van toepassing naast de al toegepaste beperking op de met de voertuigen verbonden kosten (artikelen 66 en 198bis Wib’92). Enkele voorbeelden werden hoger becijferd.
b) Geen aftrekken mogelijk op deze verworpen uitgave Artikel 207, tweede lid, Wib’92 wordt gewijzigd om in zijn toepassingsveld de verworpen uitgaven vermeld in artikel 198, eerste lid, 9°, Wib’92, in te voegen. Deze verworpen uitgave wordt dus in elk geval in de belastbare basis van het tijdperk vermeld en kan in geen enkel geval het bedrag aan eventueel over te dragen verliezen verhogen. M.a.w. deze nieuwe verworpen uitgaven van 17 %, evenwel verminderd met de persoonlijke bijdrage van de genieter, wordt toegevoegd aan het lijstje onderdelen van het fiscaal resultaat waarop geen aftrekken bedoeld in de art. 199 tot 206 Wib’92 mogen worden toegepast en waarop ook geen compensatie met het verlies van het belastbaar tijdperk mag gebeuren.
2. In de rechtspersonenbelasting a) Algemeen Artikel 223, 1ste lid Wib’92 wordt aangevuld. Het bedoelde voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig, bedoeld in art. 36, § 2 van 17 %, wordt toegevoegd aan de elementen waarop de rechtspersonen belastbaar zijn. Enkel de rechtspersonen bedoeld in art. 220, 1° Wib’92 (Staat, Gewesten, provincies, gemeenten, O.C.M.W., openbare kerkelijke instellingen en de polders en wateringen) ontsnappen aan deze regeling.
b) Tarief Art. 225, 1ste lid, 5° Wib’92 wordt aangepast, zodat in de rechtspersonenbelasting voor de hierboven vermelde rechtspersonen de aanslagvoet van de vennootschapsbelasting bedoeld in art. 215, 1ste lid Wib’92 wordt vastgesteld betreffende de 17 % voordelen van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig .
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 40
3. In de belasting van rechtspersonen van niet-inwoners a) Algemeen Art. 234, 1ste lid Wib’92 wordt aangevuld met een nieuwe bepaling onder 6°. Worden bedoeld alle rechtspersonen die hun maatschappelijke zetel, hun voornaamste inrichting of hun zetel van bestuur of beheer niet in België hebben en geen onderneming exploiteren of zich niet met verrichtingen van winstgevende aard bezighouden of zich zonder winstoogmerk uitsluitend bezighouden met: • • •
alleenstaande of uitzonderlijke verrichtingen; verrichtingen die bestaan in het beleggen van fondsen ingezameld in het kader van de statutaire opdracht; verrichtingen die bestaan in een bedrijvigheid die slechts bijkomstig op nijverheids-, handelsof landbouwverrichtingen betrekking heeft of niet volgens nijverheids- of handelsmethoden wordt uitgevoerd.
Bedoelde rechtspersonen niet-inwoners worden belastbaar voor het in artikel 36, § 2, bedoelde voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig van 17 %.
b) Tarief Art. 247, 2° Wib’92 wordt vervangen, zodat in de belasting voor niet-inwoners voor de hierboven vermelde rechtspersonen de aanslagvoet van de vennootschapsbelasting bedoeld in art. 215, 1ste lid Wib’92 wordt vastgesteld betreffende de 17 % voordelen van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig .
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 41
VIII.
Wijzigingen aan de btw
1. Btw-regime van notarissen en gerechtsdeurwaarders a) Algemeen De diensten van notarissen, advocaten en gerechtsdeurwaarders zijn aan de belasting over de toegevoegde waarde (btw) onderworpen volgens de normale regels van de richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde. Overeenkomstig artikel 371 van voornoemde richtlijn mogen evenwel de lidstaten die op 1 januari 1978 vrijstelling verleenden voor de in de lijst van bijlage X, deel B, van voormelde richtlijn genoemde handelingen, deze onder de in iedere betrokken lidstaat op die datum bestaande voorwaarden, blijven vrijstellen van de belasting. Deze afwijking blijft van toepassing tot de invoering van de definitieve regeling. België heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De diensten verricht door notarissen, advocaten en gerechtsdeurwaarders in de uitoefening van hun geregelde werkzaamheid zijn sinds 1 januari 1978 van de belasting vrijgesteld gebleven overeenkomstig artikel 44, § 1, 1°, van het Btw-Wetboek. De notarissen en gerechtsdeurwaarders verliezen m.a.w. hun vrijstelling van artikel 44 W. Btw op 1 januari 2012. De advocaten blijven, m.i. volledig onterecht, voorlopig gevrijwaard van deze regeling. Ondertussen heeft de btw-administratie volgende nadere onderrichtingen opgesteld. Er wordt een overgangsregeling ingevoerd. Zij dienden uiterlijk op 20 januari 2012 een btw-nummer aan te vagen.
b) Maatstaf van heffing Over de vraag wat juist in de maatstaf van heffing valt, heeft de btw-administratie volgende verduidelijkingen gegeven. 1. De btw dient berekend over: • de vergoeding die de notaris of de gerechtsdeurwaarder voor zijn diensten verkrijgt, hetzij van de opdrachtgever, hetzij van een derde; • de doorgerekende kosten die de gerechtsdeurwaarder voor eigen rekening betaalt. Hier horen in elk geval de kosten bij waarvoor de notaris of de gerechtsdeurwaarder een factuur op zijn naam ontvangt; • de doorgerekende belastingen waarvan de gerechtsdeurwaarder de schuldenaar is. Volgende kosten worden geacht door de notaris of de gerechtsdeurwaarder zelf te hebben ontvangen (en kan de aangerekende btw worden afgetrokken in zover er btw werd aangerekend) en zelf te hebben verstrekt (met aanrekening van btw, ook al is er geen btw aan hem aangerekend, omdat de diensten van het kadaster, OVAM/BIM en de gemeenten immers niet btw-plichtig zijn): • het recht op geschriften; • het gebruik van de applicatie sociale en fiscale berichten voor aflevering van dito notificaties; • het gebruik van de applicatie e-depot; • de opzoekingen bij het kadaster voor de aflevering van het kadastraal uittreksel; • de aflevering van het OVAM-attest of het BIM-attest; • de aflevering van stedenbouwkundige inlichtingen; • de aanvraag registratie voor dertigjarige oorsprong van eigendom; • de aanvraag van de hypothecaire staat; • de kosten voor opzoekingen in het rijksregister; Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 42
• de kosten met betrekking tot de inschrijving in de centrale registers van testamenten en huwelijksovereenkomsten; • … 2. Er is geen btw verschuldigd over de voorgeschoten kosten. Voorwaarde is wel dat deze sommen worden gefactureerd op naam en voor rekening van de medecontractant (met uitzondering van de kosten die voorvloeien uit een reglementering van de overheid waarvoor geen factuur wordt afgeleverd). Bovendien dient de notaris of de gerechtsdeurwaarder hetzelfde bedrag van de cliënt terug te vorderen, waardoor er dus eigenlijk geen sprake is van doorfacturering, maar eerder van recuperatie van een kost die door hem werd voorgeschoten. Het kan concreet gaan over volgende voorgeschoten kosten: • de registratierechten; • het hypotheekrecht en ereloon van hypotheekbewaarder bij hypothecaire inschrijving; • de kosten van hypothecaire inschrijving, overschrijving en doorhaling (zowel het hypotheekrecht, het ereloon van de hypotheekbewaarder als de kosten verbonden aan de hypothecaire verrichting); • het rolrecht; • de kosten van publicatie in Belgisch Staatsblad (als Belgisch Staatsblad niet factureert aan notaris); • de belastingen die de notaris of de gerechtsdeurwaarder wel dient te betalen maar waarvan zijn opdrachtgever wettelijk de schuldenaar is; • ... In afwijking van bovenstaande regels is er voor de gerechtsdeurwaarders, wat hun zogenaamde Bdossiers betreft (= dossiers waarvan de kosten niet betaald worden door de opdrachtgever, maar waarvan degene ten laste van wie de uitvoering gebeurt door het gerechtelijk wetboek als de debiteur wordt aangemerkt). Hierbij wordt de factuur uitgereikt aan de opdrachtgever, niet aan de debiteur die betaalt. Het opstellen van een factuur door de gerechtsdeurwaarder is niet verplicht, tenzij de opdrachtgever hierom verzoekt.
c) Tijdstip van opeisbaarheid Deze valt op het ogenblik van het verlijden van de akte, ongeacht of de cliënt al dan niet op dat moment betaalt. De provisie die door de cliënt wordt betaald vóór het verlijden van de akte wordt niet beschouwd als een “incassering van de prijs”, waardoor de btw dus ook niet opeisbaar wordt bij de betaling van de provisie. Dit heeft voor gevolg dat provisies betaald in 2011 en waarbij de akte wordt verleden in 2012 toch volledig aan de btw onderworpen zijn. Bewuste provisies dienen dan ook in 2011 niet in op een 7-rekening geboekt te worden, maar op een 4-rekening, anders is er een dubbele belastbaarheid. Teneinde tegemoet te komen aan de praktische uitwerking – notarissen en gerechtsdeurwaarders dienen allen hun programma’s voor de boekhouding aan te laten passen -, mogen zij – bij wijze van administratieve tolerantie - tijdens het eerste kwartaal “nihil-aangiften ” indienen, op voorwaarde dat er geen facturen worden uitgereikt, waarbij de cliënt een recht op aftrek geniet. De omzet en de aftrek voor het eerste kwartaal dient verwerkt in de aangifte voor de maand april (maandaangevers omzet boven de 1 000 000,00 €) of voor het tweede kwartaal (kwartaalindieners).
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 43
Er is weer een afwijking voor de zogenaamde B-dossiers voor de gerechtsdeurwaarders. Hier is de btw slechts verschuldigd bij de incassering van de btw, ook wanneer er op verzoek van de opdrachtgever een factuur wordt uitgereikt.
d) Herziening van de btw op historische investeringen en goederen en diensten Het nieuwe Koninklijke besluit van 9 januari 2012 tot wijziging van het Koninklijk besluit nr. 3 van 10 december 1969 met betrekking tot de aftrekregeling voor de toepassing van de btw, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 23 januari 2012, regelt de herzieningsaftrek voor belastingplichtigen die op grond van artikel 44 van het Btw-wetboek vrijgestelde leveringen van goederen of diensten hebben verricht die geen recht op aftrek gaven, voor dezelfde handelingen belastingplichtige worden met recht op aftrek. Vanaf 1 januari 2011 is de aftrek van de voorbelasting beperkt tot het deel van de investering dat betrekking heeft op zijn gebruik voor de economische activiteit. M.a.w. de btw op een investering dat bijvoorbeeld voor 40 % wordt gebruikt voor privé en 60 % voor zijn beroep is slechts voor 60 % aftrekbaar vanaf 1 januari 2011. Indien het een personenwagen betreft wordt deze 60 % beperkt tot maximaal 50 %, ingevolge artikel 45, § 2 W. Btw. Deze regeling komt op het volgende neer. 1.
Voor de goederen en diensten andere dan bedrijfsmiddelen, die nog niet werden verbruikt op het tijdstip van de wijziging van de belastingregeling: De btw is aftrekbaar op de niet verbruikte goederen en diensten. Als voorbeeld kan aangehaald worden: de aankoop en levering op 31 december van een pallet papier dat uiteraard op 31 december nog in voorraad is.
2.
Voor de bedrijfsmiddelen die bij de wijziging van btw-regime nog bestaan, voor zover die goederen nog bruikbaar zijn en de herzieningstermijn nog niet is verstreken: Alleen de btw i.v.m. de aankoop, de totstandkoming, de omvorming of de verbetering van bedrijfsmiddelen kan worden herzien. Het betreft dus niet de btw over de herstelling, het onderhoud van een bedrijfsmiddel, noch het materiaal , onderdelen of de wisselstukken voor deze bedrijfsmiddelen. Het spreekt voor zich dat er geen herziening kan gebeuren indien het goed verkocht, onttrokken, verdwenen is door vernietiging, ontvreemding of overdracht. Voor de toepassing van de btw wordt onder bedrijfsmiddel verstaan: “enerzijds de verkrijging van gebouwen en bouw- en verbouwingswerken in onroerende staat aan gebouwen, en anderzijds de lichamelijke roerende goederen die een eenheidswaarde hebben van meer dan 250,00 €, btw exclusief, en een normale gebruiksduur van meer dan een jaar hebben”. Met ingang van 7 januari 2007 worden tevens als bedrijfsmiddel beschouwd de “onlichamelijke goederen die worden afgeschreven gedurende tenminste vijf jaren of in waarde verminderen en dus op een duurzame wijze worden gebruikt binnen de onderneming” (licenties, handelsmerken, auteursrechten, intellectuele eigendomsrechten, cliënteel, octrooien, …) a) Gewone bedrijfsmiddelen Deze bedraagt vijf jaar (art. 48, § 2 W. Btw). Meer bepaald bedraagt de herziening van de btw: zoveel vijfden als er nog jaren te lopen zijn van termijn van 5 jaar die start op 1 januari van de aankoop. Als voorbeelden kunnen worden aangehaald: een bedrijfswagen, een computer, meubilair, enz., maar ook de omvorming en de verbetering van gebouwen, tenminste als deze werken niet zo ingrijpend zijn dat er een nieuw gebouw ontstaat. Dit geldt dus eveneens voor goederen die onroerend door bestemming worden in een gebouw (bijvoorbeeld: een notaris laat in een gehuurd gebouw ingemaakte kasten plaatsen).
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 44
Voorbeelden: • Aankoop hardware op 10 november 2009: o herzieningstermijn: 1 januari 2009 – 31 december 2013; o aftrekbaar: 2/5 van de btw (voor de jaren 2012 en 2013). • Aankoop bedrijfswagen op 10 november 2009 (beroepsgebruik groter dan 50%): o herzieningstermijn: 1 januari 2009 – 31 december 2013; o aftrekbaar: 50% van 2/5 van de btw (voor de jaren 2012 en 2013). b) Onroerende bedrijfsmiddelen Onder onroerende bedrijfsmiddelen wordt verstaan (art. 9, § 1, 3de lid W. Btw): 1°
de handelingen die strekken of bijdragen tot de oprichting van een gebouw of een gedeelte van een gebouw dat vast met de grond is verbonden;
2°
de verkrijging van deze goederen;
3°
de verkrijging van andere zakelijke rechten dan het eigendomsrecht die aan de rechthebbend de bevoegdheid verschaffen om een onroerend goed te gebruiken (o.a. erfpacht in het kader van financieringshuur is expliciet uitgesloten).
Voor gebouwen of zakelijke rechten op gebouwen bedraagt de herzieningstermijn nu vijftien jaar (art. 48, § 2 W. Btw). Concreet betekent dit dat er een herziening mogelijk is van zoveel vijftienden als er nog jaren te lopen zijn van termijn van 15 jaar die start op 1 januari van de aankoop. Voorbeeld: • Aankoop nieuw gebouw op 10 november 2007 (volledig bestemd voor zijn bedrijfsvermogen): o herzieningstermijn: 1 januari 2007 - 31 december 2021 o aftrekbaar: 10/15de van de btw (voor de jaren 2012 tot en met 2021) De herzieningsmogelijkheid wordt afhankelijk gesteld van het indienen in tweevoud van een inventaris (art. 21bis, § 2 (gewijzigd) Koninklijk besluit nr. 3 van 10/12/1969). Deze moet worden ingediend: • uiterlijk 30 april voor maandindieners; • uiterlijk 30 juni voor kwartaalindieners. Ze vermelden op gedetailleerde wijze de goederen en diensten die in aanmerking komen voor de herziening: • de datum en het nummer van de factuur van de aankoop of het invoerdocument; • de maatstaf van heffing waarover de btw werd berekend; • het te regulariseren bedrag. Als u in de veronderstelling was dat het totale bedrag in éénmaal kan worden teruggevraagd, dan is dit buiten de voorzienigheid van de wetgever gerekend. Louter om budgettaire redenen bepaalt § 3 van het nieuwe artikel 21bis W. Btw dat dit enkel kan toegerekend worden, maar niet teruggevraagd worden! De herziening kan in iedere aangifte (rooster 62) worden uitgeoefend tot maximaal het bedrag dat zonder herziening zou verschuldigd zijn en tot rooster 71. Het saldo dient te worden overgedragen naar de volgende aangifte. Wat er dient te gebeuren na drie jaar (dan is in principe de mogelijkheid van de herziening vervallen) en een notaris of gerechtsdeurwaarder heeft nog een te recupereren saldo, is niet geweten. Volgens de huidige stand van de wetgeving is dit verloren… Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 45
2. Betaaltelevisie Sinds 1 april 1992 zijn de diensten verricht door de organisaties voor betaaltelevisie onderworpen aan het verlaagde btw-tarief van 12 %. De diensten verricht door vennootschappen voor radio- en televisiedistributie via de kabel bleven daarentegen onderworpen aan het normale btw-tarief dat thans 21 % bedraagt. Ingevolge de ontwikkeling van het medialandschap hebben sinds 1 augustus 2005 de radio- en televisie-uitzendingen, verkregen door middel van een in huis geïnstalleerde decoder, op hun beurt het voordeel van het verlaagd btw-tarief van 12 % genoten, steeds met uitzondering van de analoge televisiediensten, internet of de individuele diensten. Dit wordt nu afgeschaft door de opheffing van tabel B van de bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de btw en tot indeling van de goederen en de diensten bij die tarieven.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 46
IX.
Wijzigingen aan de accijnzen
1. Tabak De accijnzen en de bijzondere accijnzen op sigaretten en rooktabak van fijne snede voor het rollen van sigaretten en andere soorten tabak worden opgetrokken met 3 %, ingevolge een opgelegde kalender van de Europese richtlijnen. Deze voorziet dat voor 1 januari 2020 de accijnzen op tabak minstens 50 % moeten zijn. Daardoor stijgt de totale accijns op tabak van 41,233 % naar 42,50 %.
2. Afschaffing cliquetsysteem voor brandstof Begin vorig jaar voerde de overheid een omgekeerde cliquet in om de stijging van de brandstofprijzen af te remmen. Wanneer de dieselprijs boven de 1,50 € per liter klom en de benzine boven de 1,70 € per liter, werden de accijnzen verlaagd met de meerinkomsten uit de btw. Boven dit prijsniveau kreeg de staat dus geen extra inkomsten meer binnen. Die regeling liep vorig jaar af en werd niet meer verlengd. De prijzen van de brandstof kunnen voortaan onbeperkt stijgen…
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 47
X.
Wijzigingen aan het wetboek diverse rechten en taksen
1. Taksen op beursverrichtingen De artikelen 121, 122, 1° en 124 van het Wetboek diverse rechten en taksen wordt gewijzigd. Deze artikelen strekken ertoe de taks op de beursverrichtingen met 30 % te verhogen op alle verrichtingen die vanaf 1 januari 2012 worden gedaan. Dit betekent dat in concreto het tarief van: • • • • •
0,07 % verhoogd wordt tot 0,09 % voor de aan- en verkoop van bepaalde openbare fondsen; 0,17 % verhoogd wordt tot 0,22 % voor de aan- en verkoop van alle andere openbare fondsen; 0,50% verhoogd wordt tot 0,65 % voor de aan- en verkoop van kapitalisatieaandelen of bij de inkoop van kapitalisatieaandelen door een beleggingsvennootschap; maximaal 500 € verhoogd wordt naar 650 €; maximaal 750 € verhoogd wordt naar 975 € (verrichtingen met kapitalisatieaandelen).
2. Taks op de omzetting van aandelen aan toonder In dit wetboek wordt vanaf 1 januari 2012 een nieuwe Titel IV ingevoegd houdende de invoering van een taks op de omzetting van titels aan toonder in gedematerialiseerde effecten of effecten op naam, met art. 167 tot 173. De wet van 14 december 2005 houdende afschaffing van de effecten aan toonder bepaalt dat in de periode tussen 1 januari 2008 en 31 december 2013 alle effecten die nog niet op 1 januari 2008 van rechtswege zijn omgezet in gedematerialiseerde effecten, omgezet dienen te worden in gedematerialiseerde effecten of in effecten op naam. Gezien op dit ogenblik vele vennootschappen de omzetting nog niet gerealiseerd hebben en gevreesd wordt dat zij het allerlaatste ogenblik afwachten om ze uit te voeren heeft de wetgever maatregelen genomen om te vermijden dat eind 2013 de overgrote meerderheid van de vennootschappen overgaat tot de omzetting. De taks beoogt de omzetting van titels aan toonder: 1. in gematerialiseerde effecten door inschrijving op een effectenrekening (dematerialisatie = koppeling van een effectenrekening aan een bankrekening). De vaste datum verkrijgt men hier door de bankverrichting. Het is duidelijk de datum van de inschrijving op de effectenrekening die telt en niet de datum van de neerlegging van de effecten met het oog op de omzetting. Toondereffecten van beursgenoteerde bedrijven en effecten waarin door de spaarders worden belegd, worden van rechtswege gedematerialiseerd op het moment dat ze op een effectenrekening geplaatst worden. De aandelen van KMO’s en van niet beursgenoteerde vennootschappen kunnen echter slechts gedematerialiseerd worden na het doorlopen van een ganse procedure 25. Zij houdt o.m. in dat verschillende formaliteiten en bekendmakingen moeten gebeuren (beraadslaging en beslissing in algemene vergadering, statuten moeten erin voorzien, dus meestal aangepast, …) 2. in effecten op naam door neerlegging bij de uitgever (omzetting in effecten op naam). Overeenkomstig art. 462 W. Venn. kan elke eigenaar van effecten aan toonder of gedematerialiseerde effecten ten allen tijde vragen dat deze effecten op hun kosten worden omgezet in effecten op naam. In concreto betekent dit dat de houder van deze effecten een aangetekende brief aan de vennootschap zendt met bede zijn effecten aan toonder om te zetten in effecten op naam door inschrijving van deze effecten en ondertekening in een 25
Art. 7, § 3 wet 14/12/05, zoals gewijzigd door art. 88 wet 25/04/07, houdende diverse bepalingen.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 48
aandelenboek. Deze omzetting dient binnen de 5 werkdagen te gebeuren. Om een vaste datum van deze transactie te verkrijgen kan bijvoorbeeld het blad van deze aandeelhouder uit het aandelenboek of de bevestiging van de vennootschap dat betrokken aandelen werden vernietigd en ingeschreven in een aandelenregister worden geregistreerd. Door de inschrijving in het aandelenregister dienen deze effecten vernietigd te worden. De keuze voor omzetting in “gedematerialiseerde aandelen” of “aandelen op naam” heeft een weerslag op het tarief van de roerende voorheffing voor de dividenden als het gaat om aandelen die voorheen recht gaven op het verlaagd tarief van de roerende voorheffing. Voor gedematerialiseerde effecten wordt dit tarief nu 21 % (i.p.v. 15%), terwijl dit voor de effecten op naam normaal 25 % wordt. Bovendien kunnen gedematerialiseerde effecten steeds geschonken worden door een bankoverschrijving, aandelen op naam niet. Houders van gedemateriaseerde effecten kunnen tenslotte nog steeds rekenen op een grotere discretie, vermits enkel de erkende rekeninghouder, die de omloop van deze effecten centraliseert, wordt ingeschreven in het aandelenregister en niet de individuele aandeelhouder. De Raad van State stelde in haar bespreking dat deze nieuwe belasting strijdig is met het vertrouwensbeginsel en dat ze bovendien een discriminerend karakter heeft 26. Het belastbaar feit van de taks is dus de omzetting van de titels. Worden dus beoogd de omzettingen die gebeuren vanaf 1 januari 2012. Het tarief van de taks is vastgelegd op 1 % van de waarde van de om te zetten effecten, voor de omzettingen die gerealiseerd worden in 2012. De taks bedraagt 2 % voor de omzettingen die gerealiseerd worden in 2013. Zij wordt geïnd op het ogenblik van de inschrijving van de effecten op een effectenrekening of van de neerlegging bij de uitgevende vennootschap. De taks wordt berekend op de waarde van de effecten op de dag van hun inschrijving op een effectenrekening of de neerlegging bij de uitgever met het oog op hun omzetting. De vorderbare taks wordt berekend op datum van neerlegging: a) voor de roerende waarden opgenomen in de gereglementeerde markt of in een multilaterale handelsfaciliteit, volgens de laatste koers vastgesteld voor de datum van neerlegging; b) voor de effecten van schuldvorderingen die niet zijn toegelaten tot een gereglementeerde markt, op het nominale bedrag van het kapitaal van de schuldvordering; c) voor de rechten van deelneming in beleggingsinstellingen met een veranderlijk aantal rechten, volgens de laatst berekende inventariswaarde vóór de datum van neerlegging; d) in alle andere gevallen, op de boekwaarde van de effecten, de interesten daarin niet begrepen, te ramen op de dag van de neerlegging, door degene die de omzetting heeft bewerkt. Voorbeeld: Een vennootschap heeft een eigen vermogen van 1 000 000,00 €: taks voor 2012:
= 10 000,00 €
Wanneer de waarde van de om te zetten effecten uitgedrukt wordt in vreemde munt, wordt zij omgezet in euro op basis van de verkoopkoers op de datum van neerlegging. De tussenpersonen van beroep of de uitgevende vennootschappen zijn ertoe gehouden de taks te innen voor de omzettingen die met hun tussenkomst worden uitgevoerd.
26
Parl. St. Kamer 2011-2012, nr. 53-1952/13, blz. 15.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 49
De taks is betaalbaar door storting of overschrijving op de postrekening van het bevoegde kantoor uiterlijk de laatste werkdag van de maand die volgt op deze waarop de neerlegging plaatsvond. Op de dag van de betaling wordt door de belastingschuldige op dat kantoor een opgave ingediend die de maatstaf van heffing opgeeft alsmede alle elementen noodzakelijk ter bepaling ervan. Wanneer de taks niet binnen de in § 1 bepaalde termijn werd betaald, is de interest van rechtswege verschuldigd te rekenen van de dag waarop de betaling had moeten geschieden. Wanneer de opgave niet binnen de bepaalde termijn werd ingediend, wordt een boete verbeurd van 12,50 euro per week vertraging. Iedere begonnen week wordt voor een gehele week aangerekend. Iedere onjuistheid of onvolledigheid in de opgave bedoeld in § 1, wordt gestraft met een boete gelijk aan vijfmaal de ontdoken taks zonder dat ze minder dan 250 euro kan bedragen. De Koning zal nog een K.B. uitvaardigen met de modaliteiten van bedoelde opgave, van elk voor te leggen stuk voor controle op de heffing, evenals van het bevoegde kantoor. Op straf van een boete van 250 euro tot 2.500 euro, zijn de tussenpersonen en de uitgevende vennootschappen gehouden op elke vordering der aangestelden van de administratie van de belasting over de toegevoegde waarde, registratie en domeinen die ten minste de graad van adjunctverificateur hebben, zonder verplaatsing inzage te verlenen, van hun boeken, contracten en van alle andere bescheiden in verband met de verrichtingen die over openbare fondsen gaan. Eventuele terugbetalingen zijn mogelijk (met minimum van 5,00 €) als de betaalde taks te hoog was of wanneer een intrekking, wijziging of verbetering van de beurskoersen een wijziging van de belastbare basis heeft teweeggebracht. Ook dit zal de Koning regelen in een K.B.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 50
XI.
Opheffing maatregel voor milieuvriendelijke wagens
De milieuvriendelijke maatregelen betreffende de autovoertuigen als bedoeld in titel VII, hoofdstuk VI, van de programmawet van 27 april 2007 worden om budgettaire redenen opgeheven. Er wordt in een overgangsregeling voorzien voor de bedoelde milieuvriendelijke voertuigen voor zover er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: 1. het voertuig moet vóór 28 november 2011 besteld zijn. Het bewijs van de bestelling wordt geleverd door de indiening van de bestelbon bij de Dienst Terugbetaling Uitgaven Milieuvriendelijke Voertuigen vóór 5 januari 2012; 2. uiterlijk op 31 december 2011 moet een voorschotfactuur zijn uitgereikt ten bedrage van minstens: —
het dubbele van de korting op factuur bij toepassing van artikel 147, derde lid, van de programmawet van 27 april 2007 (korting van 3 % van de aanschaffingswaarde, met maximum van een nog te indexeren bedrag van 615,00 € voor wagens met een CO2uitstoot van 105 tot 115 gr./km);
—
de korting op factuur bij toepassing van artikel 147, tweede lid, van deze programmawet (korting van 15 % van de aanschaffingswaarde, met maximum van een nog te indexeren bedrag van 3 280,00 € voor wagens met een CO2-uitstoot van minder dan 105 gr./km) ;
3. de in punt 1 bedoelde documenten moeten door de in artikel 147, § 1, vierde lid, van dezelfde programmawet bedoelde leverancier bij de bevoegde dienst van de Federale Overheidsdienst Financiën (Dienst Terugbetaling Uitgaven Milieuvriendelijke Voertuigen) worden ingediend. Vóór 5 januari 2012 moeten de in punt 2 bedoelde documenten eveneens door dezelfde personen aan dezelfde dienst worden gezonden. In afwijking van artikel 8 van het koninklijk besluit van 8 juni 2007 tot bepaling van de regels voor de toekenning van een korting voor de verwerving van een voertuig met een maximale uitstoot van 115 gram CO2 per kilometer en van een dieselvoertuig standaard uitgerust met een roetfilter, moeten de in dat artikel vermelde bewijsstukken worden toegevoegd aan de aanvragen tot terugbetaling als bedoeld in artikel 3 van dat besluit die vanaf 1 januari 2012 aan de bevoegde dienst van de Federale Overheidsdienst Financiën (Dienst Terugbetaling Uitgaven Milieuvriendelijke Voertuigen) worden toegezonden. Dit geldt ongeacht of het gaat om uitgaven betaald in 2011 waarvoor de aanvraag maar in 2012 wordt gedaan, of om uitgaven betaald in 2012 binnen de voorwaarden van de overgangsregeling. De voorschotfactuur moeten minstens de overeenkomstig artikel 5, § 1, 7°, van het koninklijk besluit nr. 1 van 29 december 1992met betrekking tot de regeling voor de voldoening van de belasting over de toegevoegde waarde, verplichte vermeldingen bevatten, te weten de in artikel 8bis, § 2, van het btw-Wetboek bedoelde gegevens voor de leveringen van nieuwe vervoermiddelen, evenals het merk, het model, het jaartal, de cilinderinhoud, de motorsterkte, het carrosseriemodel en het chassisnummer in geval van levering van nieuwe personenauto’s of auto’s voor dubbel gebruik. Gezien de wet slechts verscheen in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011 merkte de Raad van State terecht op dat de termijn veel te kort was en dat “niet voldaan werd aan de vereiste inzake redelijke termijn” 27. Daarover ondervraagd in de plenaire vergadering antwoordde de minister van Financiën dat er dagelijks meerdere reclamespots op radio en TV deze regeling duidelijk hebben
27
Parl. St. Kamer 2011-2012, nr. 53-1952/13, blz. 15.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 51
belicht en dat er een bericht verscheen op de website van FOD Financiën, dat door de pers was overgenomen 28.
28
Integraal Verslag. Kamer 22 december 2011, nr. 53 Plen 062, blz. 105.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 52
XII.
Wijzigingen aandelenopties
Inzake aandelenopties zijn de voordelen van alle aard die worden verkregen uit hoofde van een beroepswerkzaamheid van de verkrijger, onder de vorm van een al dan niet kosteloze toekenning van een optie, belastbaar als beroepsinkomen. Aandelenopties die schriftelijk aanvaard worden binnen de 60 dagen volgend op hun aanbod zijn belastbaar bij hun ‘toekenning’. Bij niet-beursgenoteerde bedrijven wordt het belastbaar voordeel op dat ogenblik forfaitair geraamd op een percentage van de waarde van de onderliggende aandelen, dat vastgesteld werd op 15 %. Dit tarief van 15 % wordt, ingevolge een aanpassing van art. 43, § 5, 1ste lid van de wet van 26 maart 1999 betreffende het Belgisch actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen nu opgetrokken tot 18 %, voor de aandelenopties die worden aangeboden vanaf 1 januari 2012, naar analogie met de maatregel die werd genomen voor de belastingplichtigen die hoge roerende inkomsten verkrijgen bedoeld in artikel 17, § 1, 1° en 2° Wib’92 en die aan een bijkomende bijdrage worden onderworpen.
Commentaar op de fiscale bepalingen Wet houdende diverse bepalingen 28/12/2011 Pagina 53