Workshop V.S.Z.
28.11.2013
AANDACHTSPUNTEN BIJ DE REINIGING VAN MEDISCHE MATERIALEN
© Dr. Weigert Version 2.1
Invloedsparameters „Cirkel van Sinner“
Mechanische kracht
Chemie
Tijd Temperatuur
© Dr. Weigert Version 2.1
Invloed parameters Mechanische kracht door sproeiarmen, sproeikoppen, sproeihulzen, enz… Controleren of de wasvloeistof voldoende in contact komt met (smalle) voorwerpen Chemie Ondersteunt door het oplossen, dispergeren en emulgeren de reinigende werking en zorgt voor de bescherming van het materiaal Temperatuur Belangrijke reinigings- en desinfectieparameter. Naargelang de vuilresten de optimale wastemperatuur kiezen, denaturering en fixatie van proteïne Inwerktijd In functie van de soort vervuiling, materiaal, temperatuur en gebruikte chemie © Dr. Weigert Version 2.1
Manuele reiniging en desinfectie Rekening houden met : - Voorschriften van de fabrikant ivm concentratie - Temperatuur - Inwerktijd in elk geval respecteren Bij instrumenten welke niet uit RVS zijn moet speciale aandacht gaan naar de voorschriften van de fabrikant in verband met materiaalbescherming Dagelijks verse product-oplossingen gebruiken, bij ernstige vuilbelasting vaker verversen.
Bij langdurig gebruik kunnen de volgende problemen voorkomen : • Corrosiegevaar door vuilbelasting • Corrosiegevaar door overconcentratie bij verdampen • Verminderen van het desinfecterend vermogen door vuilbelasting (eiwitten) © Dr. Weigert Version 2.1
Manuele reiniging en desinfectie • Lumen-instrumenten, zoals slangen en canulles evenals instumenten met holle ruimten zijn steeds moeilijk te reinigen, daarom moet er op gelet worden dat de binnenzijde volledig en voldoende lang met de reinigingsvloeistof in contact komt. • Poedervormige producten het poeder eerst volledig oplossen en pas daarna de instrumenten of voorwerpen indompelen! Onopgeloste deeltjes kunnen immers corrosie veroorzaken en lumen-instrumenten verstoppen. • De hoofdoorzaken voor mechanische beschadigingen bij de manuele behandeling zijn stalen borstels, grove schuurmiddelen of het gebruik van teveel kracht (vallen, tegen elkaar stoten).
© Dr. Weigert Version 2.1
Een grondige sterilisatie is enkel mogelijk bij absoluut propere medische materialen.
Aan de reiniging moet dus bijzonder veel aandacht besteed worden tijdens het hele behandelingsproces. Bij de reiniging, desinfectie, spoeling en droging
is er een groot verschil tussen een manule of machinale behandeling waarbij machinale behandelingsmethoden de voorkeur genieten omdat ze beter standaardiseerbaar zijn en veiliger zijn voor de behandelaar. Na de reiniging/desinfectie mogen op de medische materialen geen zichtbare vervuilingen, verkleuringen of afzettingen aanwezig zijn. © Dr. Weigert Version 2.1
Waarom een machinale behandeling?
© Dr. Weigert Version 2.1
Voordelen van de machinale behandeling :
• • • •
• • •
standaardiseerbaarheid hoge betrouwbaarheid van de behandeling aanzienlijke verlichting van de werkomstandigheden duidelijk minder belasting van de medewerkers (dampen van desinfectiemiddelen, allergiën, verwondingen) minder gevaar op beschadigingen van instrumenten minder gevaar op contaminatie registratie van de verschillende procesparameters
© Dr. Weigert Version 2.1
Machinale decontaminatie
• Invloedparameters : chemie, mechanische kracht, temperatuur, tijd • Proceschemicaliën (reinigingsmiddel, reinigingsversterker, neutralisator, desinfectiemiddel) • Water • Machineprogramma‘s (BGA, RKI of „Vario“)
• Type van machine • Praktische aanbevelingen
© Dr. Weigert Version 2.1
Een betrouwbare sterilisatie is enkel mogelijk bij propere medische materialen! (RKI aanbevelingen)
Het effect van de reiniging moet continu gecontroleerd worden.
Na de reiniging/desinfectie mogen op de medische materialen geen zichtbare vervuilingen of verkleuringen of afzettingen aanwezig zijn.
© Dr. Weigert Version 2.1
De invloedsfactoren CHEMIE bij de machinale behandeling van instumentarium Behandelingsmiddelen of proceschemicaliën (CE gekeurd) •
• • • • •
Reinigingsmiddel moet voldoen aan de geldende criteria Reinigingsversterkende componenten Zure neutralisatiemiddelen Desinfectiemiddelen Smeermiddelen Naspoelmiddelen (droogmiddel)
Water © Dr. Weigert Version 2.1
Vereisten van een machinaal reinigingsmiddel • Afbreken van bloed, serum, etter, sputum, enz…, ook in aangedroogde toestand • Goed emulgerend en dispergerend vermogen • Werkt schuimarm (eiwit, sterke mechaniek) • Materiaalbeschermend door aangepaste productsamenstelling en aanwezigheid van corrosie-inhibitoren • Bevochtigen van alle oppervlakken ook bij hydrofobe materialen • Complexeren resthardheid en metaalverbindingen • Goede afspoelbaarheid • Kleine of zo gering mogelijke belasting voor personeel, wasmateriaal, lucht en afvalwater
© Dr. Weigert Version 2.1
Inhoudsstoffen voor reiniginsmiddelen Inhoudsstof
Effect
Ets-alkaliën
Verwijdering van hardnekkige, aangedroogde resten van organische bestanddelen zoals bijvoorbeeld eiwitten ; werkzaam tegen prionen. Aluminium is gevoelig voor ets-alkaliën.
Silicaten
Zijn milder voor het materiaal dan ets-alkaliën Versterken het reinigingsproces Corrosiebescherming voor het wasgoed
Fosfaten
Complexeren de waterhardheid Ondersteunen het reinigingsproces door hun emulgerende en dispergerende werking, vuildragend vermogen.
NTA, EDTA, Polycarboxilaten, Fosfonaten
Zijn vervangende stoffen voor fosfaten. Zorgen enkel voor het binden van waterhardheid en dragen niet wezelijk bij aan de reinigingskracht. © Dr. Weigert Version 2.1
Actieve stoffen in reinigingsmiddelen Inhoudsstof
Effect
Actief chloor
Reinigingsondersteunend bij eiwitten en zetmeelresten Desinfecterende werking
Actief zuurstof
Gelijkaardig aan actief chloor Geurarm en geen vorming van AOX Reinigingsversterker op basis van waterstofperoxide
Tensiden, bevochtigers
Emulgerende reinigingswerking
Emulgatoren
Verminderen de oppervlaktespanning, verbeteren de bevochtiging en werken schuimdempend
Enzymen
Afbreken van organische resten zoals zetmeel, eiwitten en vetten
© Dr. Weigert Version 2.1
Actieve stoffen van neutralisatiemiddelen Fosforzuur
Verwijdering en voorkomen van verkleuringen en roestvorming.
Citroenzuur
Neutralisatie van alkalische reinigingsmiddelresten op instrumentarium
Actieve stoffen van smeermiddelen Paraffineoliën Emulgatoren
Smeerolie voor scharnierende instumenten Emulgerend effect
Actieve stoffen van naspoelmiddelen Tensiden
Verminderen van oppervlaktespanning van het water © Dr. Weigert Version 2.1
Water in de CSA • Leidingwater • Onthard water • Gedemineraliseerd water • RO-water
© Dr. Weigert Version 2.1
Water • Lost vele vuilresten op en heeft een opzwellend effect • Lost de actieve stoffen van reinigings, desinfectie en andere behandelingsmiddelen op
• Draagt temperatuur en mechanische kracht over op het spoelgoed • Spoelt resten van reinigings, desinfectie en andere behandelingsmiddelen af © Dr. Weigert Version 2.1
Inhoudsstoffen in leidingwater welke problemen in de wasautomaat kunnen veroorzaken Waterhardheid kan verkalking en afzettingen veroorzaken
© Dr. Weigert Version 2.1
Inhoudsstoffen in leidingwater welke problemen in de wasautomaat kunnen veroorzaken Zware metaalverbindingen (ijzer, mangaan, koper) veroorzaken : Donkere verkleuringen en afzettingen
© Dr. Weigert Version 2.1
Inhoudsstoffen in leidingwater welke problemen in de wasautomaat kunnen veroorzaken Kiezelzuur / silicaten veroorzaken hardnekkige geel/bruine of blauw/paarse glazuurachtige verkleuringen
© Dr. Weigert Version 2.1
Inhoudsstoffen in leidingwater welke problemen in de wasautomaat kunnen veroorzaken Chloriden veroorzaken :
gaatjescorrosie in chroomstaal
© Dr. Weigert Version 2.1
Corrosie bij instrumenten uit RVS Gaatjescorrosie Oorzaak : Te hoge chloride gehalte in vloeistoffen welke met instrumenten in contact komen, respectievelijk er op aandrogen: Fysiologische zoutoplossing
Oplossing op basis van aluminiumchloride basis © Dr. Weigert Version 2.1
Corrosie bij instrumenten uit RVS Gaatjescorrosie Oorzaak : Te hoge chloride gehalte in vloeistoffen welke met instrumenten in contact komen, respectievelijk er op aandrogen Te hoog gehalte regeneratiezout in wasautomaat
© Dr. Weigert Version 2.1
Aanbevolen waterkwaliteiten voor de machinale instrumentenreiniging • Voorspoeling :
onthard of gedemineraliseerd water
• Reiniging :
onthard of gedemineraliseerd water
• Tussenspoeling :
onthard of gedemineraliseerd water
• Laatste spoeling of thermische desinfectie :
gedemineraliseerd water
© Dr. Weigert Version 2.1
Oppervlaktespanning
Leidingwater : Onthard water : Gedemineraliseerd water :
73,8 mN/m 73,6 mN/m 73,3 mN/m
Gedeminderaliseerd water met 0,5 ml/l naspoelmiddel :
32,0 mN/m
© Dr. Weigert Version 2.1
© Dr. Weigert Version 2.1
Praktische aanbevelingen voor de behandeling van instrumenten Voorbereiding :
Contaminatie met fysiologisch zout bloed
• Instrumenten zo vlug mogelijk na gebuik behandelen • Contact met fysiologische zoutoplossingen
vermijden © Dr. Weigert Version 2.1
Praktische aanbevelingen voor de behandeling van instrumenten Voorbereiding : • Geen resten van desinfectie middelen voor de huid of slijmhuid (op basis van jodium) over gebruikte instrumenten schudden of laten druppelen • Desinfectie middelen voor de natte behandeling bemoeilijken de aansluitende machinale reiniging • Vuile instrumenten niet voor het starten van het wasprogramma in de nog warme machine bewaren
• Alle scharnierende instrumenten voor de behandeling openen © Dr. Weigert Version 2.1
Praktische aanbevelingen voor de behandeling van instrumenten Tips voor de behandeling in de wasmachine • Micro-instrumenten in de korf vastzetten • Instrumentenkorf en instrumentenwagen niet overladen • Geen uitstekende spitse delen van instrumenten uit de instrumentenkorf laten steken © Dr. Weigert Version 2.1
Praktische aanbevelingen voor de behandeling van instrumenten Tips voor de behandeling in de wasmachine •
Spoelschaduwen vermijden, instrumenten niet met schalen of kommen afdekken, geen ponsschalen als instrumentenkorf gebruiken
•
Machinale behandeling met thermische desinfectie is te verkiezen
•
Zichtcontrole van de wasmachine : Draaien de wasarmen? Zijn de sproeikoppen vrij? Sproeibeeld?
•
Zijn de zeven in de machine vrij van neerslag en vestoppingen? © Dr. Weigert Version 2.1
Praktische aanbevelingen voor de behandeling van instrumenten Tips voor de controle en behandeling voor de sterilisatie •
Fabrieksnieuwe instrumenten voor de eerste sterilisatie machinaal reinigen
•
Geen metaalborstels of stalen sponzen voor de manuele reiniging gebruiken
•
Versleten, gecorrodeerde, vervormde, poreuze of beschadigde instrumenten verwijderen en vervangen
•
Scharnierende instrumenten smeren
•
Instrumenten met een rastersluiting in het
eerste raster sluiten
© Dr. Weigert Version 2.1
Corrosie van OP-instrumenten Schuurcorrosie door het gebruik van staalborstel
© Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van medische materialen • Metalen : - Roestvrij staal volgens DIN EN ISO 7153-1 van de materiaalnummers 1.4021 (voor niet-snijdende instrumenten), 1.4117 (scharen en andere snijdende instrumenten), 1.4301 (containers, schalen, …) - inleg uit hardmetaal uit bijvoorbeeld Wolframcambridge/cobalt, of nikkel-legeringen - vergulde materialen - verchroomde of vernikkelde messinginstrumenten - aluminium of natuurkleurig of gekleurd geëloxeerd - titanium © Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van medische materialen • -
Kunststoffen PEEK Polyether-etherketonen PTFE Polytetrafluorethyleen PPSU Polyphenylensulfon POM Polyoxymethylen PVC Polyvinylchloride PEI Polyetherimide
- SI
-
PUR PSU PA PUR PC
Polyurethaan Polysulfon Polyamide Polyurethan Polycarbonaat
Silicone Siliconelasthomeren Siliconenrubber
• „voorhistorische materialen“ uit latex en natuurlijk rubber • Kleefstoffen, optische glasmaterialen, harde en zachte solderingen © Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van chirurgische instrumenten Materiaal/grondstof
Eigenschappen
•
Chroom nikkel staal
weinig gevoelig voor chloriden
•
Gehard chroomstaal
gevoelig voor chloriden
•
Ongehard chroomstaal
zeer gevoelig voor chloriden, niet geschikt voor machinale reiniging
•
Instrumenten uit zeer hard
niet resistent tegen water
„werktuigstaal“
© Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van chirurgische instrumenten Materiaal/grondstof
Eigenschappen
•
Verkleuren zwart door de
Vernikkelde ijzeren instrumenten
vorming van nikkelsulfiet •
Vernikkelde messing instrumenten
tijdens de stoomsterilisatie en door de vorming van
nikkeloxide in demi-water bij 93 °C •
Verchroomde messing instrumenten Gevoelig voor zuren
© Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van chirurgische instrumenten Materiaal/grondstof Eigenschappen •
Verguldingen
Niet zuurbestendig bij hoge temperaturen Matte verguldigen zijn gevoelig voor chloriden en versleepte reinigingsmiddelen
•
Hardmetaal
Gevoelig voor sterke zuren en zure desinfectiemiddelen
© Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van chirurgische instrumenten • •
Materiaal/grondstof Titanium
Eigenschappen corrosionsbestendig maar verkleurd door verschillende diktes van de oxidatielaag
© Dr. Weigert Version 2.1
Implantaten voor Ostheosynthese
© Dr. Weigert Version 2.1
Titanium implantaten: De laagdikte van titaniumoxide tussen 70 - 250 nm.
70 nm
blauw goud paars
250 nm
groen © Dr. Weigert Version 2.1
Titanium :
© Dr. Weigert Version 2.1
Materialen van chirurgische instrumenten •
Materiaal/Grondstof
Eigenschappen
•
Aluminium
Gevoelig voor sterke zuren en hydroxides
•
Gekleurd geëloxeerd aluminium
Gevoeliger dan natuurkleurig geëloxeerd a
aluminium
© Dr. Weigert Version 2.1
MIC Instrumenten - Demonteerbare MIC instrumentenen HF
(high frequence) instrumenten moeten voor de behandeling gedemonteerd worden volgens de instructies van de fabrikant. Hierbij moeten ook de dichtingen verwijdert worden en de kraantjes geopend.
- Onderdelen welk voor eenmalig gebruik bedoeld zijn moeten verwijderd worden volgens de voorschriften. - Bij HF instrumenten is voor het verwijderen van gecoaguleerde resten een voorbehandeling aangeraden met 3% ige waterstofperoxide oplossing. - Aangedroogde resten zijn bij instrumenten voor de operatieve endoscopie bijzonder kritisch, vermits vuilresten uit de lumina zeer moeilijk verwijderbaar zijn. Daarom moeten instrumenten direct na het gebruik behandeld worden. © Dr. Weigert Version 2.1
MIC Instrumenten - Handvatten en kabels voor de hoogfrequentie chirurgie kunnen zoals andere chirurgische instrumenten behandeld worden. - Enkel die onderdelen welke door de fabrikant als dusdanig vrijgegeven werden kunnen machinaal behandeld worden. - Om beschadigingen te voorkomen moeten de onderdelen correct gefixeerd worden.
- De machine en instrumentenwagens moeten garanderen dat ook de holle instrumenten aan de binnenzijde door het gebruik van aangepaste koppelingen grondig gereinigd en gespoeld worden.
© Dr. Weigert Version 2.1
Anesthesie materialen : - Dikwijls een combinatie van verschillende materialen - Ruber en latex op basis van natuurlijk rubber - Diverse synthetische materialen, voornamelijk siliconen elastomeren (siliconen rubber) Bewaring : - In originele verpakking, donker, koel en droog - Zijn ook zonder het gebruik tijdens het stockeren voor veroudering gevoelig - Ventielen of membranen kunnen bij langdurige bewaring kleverig worden en moeten voor het gebruik gecontroleerd worden
© Dr. Weigert Version 2.1
Anesthesie materialen Voorbereiding : - Elastische instrumenten en ademsystemen moeten volgens de instructies van de fabrikant gedemonteerd worden om een grondige behandeling mogelijk te maken.
- Flensen, dichtingen, draadaansluitingen en ventielen moeten voorzichtig behandeld worden en tegen mechanische beschadigingen beschermd worden.
© Dr. Weigert Version 2.1
Anesthesie materialen
© Dr. Weigert Version 2.1
Anesthesie materialen
© Dr. Weigert Version 2.1
© Dr. Weigert Version 2.1
Hartelijk dank voor Uw aandacht!
www.veruchemie.be
© Dr. Weigert Version 2.1