Workshop-overzicht Woensdag 22 januari
Donderdag 23 januari
HANZEZAAL
pag
HANZEZAAL
pag
10.30 Biohuis bijeenkomst (besloten)
29
10.30
33
12.00 Lezing prof.dr.ir. Pablo Tittonell: Extensivering of intensivering van de biologische landbouw?
29
Studieochtend bodemschatten: Zo haalt u meer uit uw bodem
15.30 Seminar Centrum Biologische Landbouw - Flevoland
29
Boekbespreking: Weten van (h)eerlijk eten
33
17.30 Bijeenkomst Hellas Bionet Griekenland
29
18.30 Vertoning documentaire ‘Dansen met gehoornde dames’
29
horecaplein 20.00 Feestelijke uitreiking Ekoland Innovatieprijs biologische landbouw 21.00 Feestelijke uitreiking Bio winkelprijs Meerhal 1
pag
14.30 Milieuwinst op het menu: concrete handvatten voor een duurzamere catering
29
15.30 Opvolging: vermogensoverdracht in de actualiteit
29
16.30 Biologische boerenmarkt: klantenbinding
29
17.30 Doorschakelen naar Demeter
30
18.30 Haal het maximale uit grasklaver
12.30 14.00 15.00
Meerhal 1
pag
11.00
Locafora: eigen webwinkel voor producten en pakketten
33
12.00
Proeven van persoonlijke ontwikkeling
33
13.00
Boergondisch, culinaire activiteiten op de biologische boerderij
33
14.00
Boerderijeducatie met mes en vork: koken van & op het land
33
15.00
Crowdfunding, nieuwe financieringsvorm
33
16.00
Doorschakelen naar Demeter
34
17.00
Bedrijfsindividualiteit
34
Meerhal 2
pag
11.00
Haal het maximale uit grasklaver
34
30
12.00
Boer zoekt boer: pitch je vraag
34
13.00
Europees verkiezingsdebat
35
Meerhal 2
pag
14.30
35
14.30 Genomineerden Ekoland Innovatieprijs: de drie kandidaten houden een presentatie
30
Social media voor je biologische boerderij: Let’s talk bio!
15.30
35
15.30 Dierenarts en bio: meet & greet op de BioVak
30
Kansen en bedreigingen voor de biologische winkeliers
17.00 Bijen in nood, hoe kunt u de bijen helpen
30
17.00
Kennismaken met EKO
35
18.00 Inspirerende voorbeelden van vergroening
30
19.00 Bloemen voor bijen
30
Meerhal 3
pag
11.00
Bomen over en voor het Klimaat.
35
13.00
Energiebesparing op het bedrijf
35
14.00
Biologisch risico management tool
35
15.30
De + van Bio-melk
35
16.30
Doorgroeien in de biologische sector
35
17.30
Biologische melkveefokkerij, waar we staan, waar we gaan
37
Meerhal 3
pag
10.30 Telersbijeenkomst
30
14.30 Mestverwerking
30
16.00 Nieuwerwets etiketteren
30
17.00 Vergelijking kringloopprestaties biologisch-gangbare veehouderij
31
18.00 Boekbespreking: Bodemvruchtbaarheid, een studie van biologisch denken
31
19.00 Dier en kruid over varkens
31
Meerhal 4
pag
14.30 Dynamiek in de biologische melkveehouderij na 2015
31
15.30 Omschakelen naar biologische akkerbouw
31
15.00
16.30 Leren van positieve voorbeelden in de biologische melkveehouderij
31
16.00
17.30 Mooie Maaltijd - kwestie van de juiste instelling
31
18.30 Innovatieve biowijnbouw in Nedeland
31
Ijsselbar 17.00 Bioverkoop door reguliere groentespecialisten @vakbladekoland
29
Meerhal 4
pag
11.00
Hoe onderscheid ik mij met natuur en Ekoland biodiversiteit in de markt?
12.00
Lanceren biokennis.org
13.00@vakbladekoland Kringloop actueel 14.00
17.00
37
is er altijd, overal, 37 al 33 jaar! 37
Innovatieve biowijnbouw in Nedeland
37
Onafhankelijk, Regels voor biologische productie, 37 herkomst en trends kritisch en Tekenen voor Solidair met soja 37 betrokken. Biohuis jongeren-ontmoetingsplek 37 € 84,99 - Tijdschrift abonn. € 49,99 - iPad abonnement
www.ekoland.nl
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar!
| Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 EKOLAND Onafhankelijk, kritisch en betrokken.
€ 84,99 - Tijdschrift abonn.
1
workshops woensdag 22 januari Hanzezaal 10.30 Ledenvergadering Biohuis (besloten) Sprekers: Biohuis bestuurders Biohuis bijeenkomst voor alle bij het Biohuis aangesloten boeren en tuinders! Besloten bijeenkomst, graag vooraf aanmelden via
[email protected]. Meer informatie, op www.biohuis.org
12.00 Lezing Pablo Tittonell: Extensivering of intensivering van de biologische landbouw? Spreker: Pablo Tittonell, hoogleraar Farming Systems Ecology De Wageningse hoogleraar Farming Systems Ecology geeft zijn visie op biologische landbouw. Zijn motto: “Voor extensivering van de landbouw in Europa en de VS, maar voor intensivering van de landbouw in opkomende economieën in Afrika en Azië. De groei van de voedselproductie moet vooral komen van de kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden, die nu al het leeuwendeel van het voedsel in de wereld produceren. Die moeten geen monoculturen gaan verbouwen, maar via gewasrotatie en andere ecologische principes de landbouw en veeteelt ontwikkelen.”
Meerhal 1 14.30 Milieuwinst op het menu: concrete handvatten voor een duurzamere catering Sprekers: Kees Gerritsen, eigenaar Pronto bedrijfscatering en Lex van Teeffelen, restaurant manager Vitam catering Een belangrijke food-trend is natuurlijk lokaal eten en drinken. Maar staat lekker dichtbij ook voor prettig zaken doen? Bedrijfscateraars van Giant Europe en stadhuis Almere vertellen hoe zij dit hebben aangepakt. Hoe betrek je de regio? Je catering profileren met duurzaam en gezond. Een rendabel stappenplan naar een duurzaam inkoopbeleid.
15.30 Seminar Centrum Biologische Landbouw - Flevoland S prekers: Douwe Monsma, biologische akkerbouwer in Zeewolde; Joris Lohman, directeur Youth Food Movement; Machteld Huber, arts en onderzoekster Louis Bolk Instituut; Wijnand Sukkel, onderzoeker duurzame voedselsystemen PPO Wageningen UR. Mmv Linda Graanoogst Centrum Biologische Landbouw viert haar 25 jarig jubileum! Om dit te vieren werpen we een blik op de toekomst. Waar gaat de sector op inzetten de komende periode? Tijdens dit seminar wordt een gezamenlijke biologische toekomstvisie gepresenteerd.
17.30 Bijeenkomst Hellas Bionet Griekenland 18.30 Vertoning documentaire ‘Dansen met gehoornde dames’ S prekers: Onno Gerritse, filmmaker en Jan Dirk en Irene van der Voort, veehouders Remeker Wat gebeurt er als je stopt met antibiotica? Als je zelfs de koeien helemaal niet meer vaccineert? En wat gebeurt er als je van rauwe melk kaas maakt zoals vrijwel nergens in Nederland meer voorkomt? Veehouders Jan Dirk en Irene van de Voort gaan op zoek naar de oorspronkelijke kringloop van hun bedrijf. Nieuwe vragen: hoe krijg je de grond, het gras en de koe weer gezond? Antwoorden vinden ze volgens de stelregel dat alles in de natuur zit en daar dus de oplossingen gevonden moeten worden. Een indringende documentaire en die een schitterend portret biedt van een boerenstel dat het verschil maakt.
Lezing Pablo Tittonel
15.30 Opvolging: vermogensoverdracht in de actualiteit S prekers: André Olden, Makelaar & Taxatie en Helmer Wieringa, Land & Co Bedrijfsopvolging: vooral een kwestie van slimme vermogensoverdracht. Agrarische bedrijven hebben de mogelijkheid vermogen tegen de lagere agrarische waarde over te dragen en kunnen gebruik maken van de BedrijfsOvernameFaciliteit. Wat zijn hier de actuele mogelijkheden? Regel je overdracht tegen verkeerswaarde of tegen agrarische waarde? Makelaar, taxateur en zoon van biologische boer André Olden licht de actualiteit toe. Met voorbeeld van externe investeerder.
16.30 Biologische boerenmarkt: klantenbinding Sprekers: Magda Scholte, geitenboerderij de Groote Stroe & Biologische Boerenmarkt Utrecht en mmv Maria van Boxtel, Land & Co Slim verkopen op de biologische boerenmarkt? Dan aansluiten bij de wensen van de moderne klant – gemak voor de klant, gevoel bij de boerderij, goed in de pers. Ondernemers van de boerenmarkt Utrecht delen hun ervaringen met communicatie-activiteiten aansluitend op het seizoen. Hoe zet je slim Social Media in? Magda Scholte van geitenboerderij de Groote Stroe geeft praktische voorbeelden hoe de boerenmarkt Utrecht meer klanten trekt. @vakbladekoland
2
Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 | EKOLAND
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar! Onafhankelijk, kritisch en betrokken. € 84,99 - Tijdschrift abonn.
Workshop-overzicht Sprekers: Leen Janmaat, Louis Bolk Instituut en Petra Derkzen, St. Demeter “Nu zie ik hoe de samenhangen werken in de landbouw”, is de reactie van een biologische boer op de Demetercursus. Biologisch Dynamische landbouw gaat namelijk over samenhangen, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Vanuit samenhang ontstaat samenwerking. In deze workshop krijg je een voorproefje van de Demetercursus. Maar ook hoe Demeter werkt aan vernieuwing van certificering, niet alleen bestraffend, maar vooral stimulerend in bedrijfsontwikkeling. Wilt u een stap verder met uw bedrijf, stap dan in deze workshop. De rest volgt vanzelf.
18.30 Haal het maximale uit grasklaver Spreker: Sander Bernaerts, zaadhandel Neutkens Grasklaver is de groene motor voor vee en bodemleven. Hoe haal je een maximaal rendement uit deze groene motor? Er valt zoveel meer te kiezen dan Engels raaigras en wanneer is dat zinvol? Waar let je op bij de keuze van de klaversoorten? Hoe werk je kostenefficiënt bij onderhoud en zaai?
Meerhal 2 14.30 Genomineerden Ekoland Innovatieprijs Sprekers: Kees van Veluw en genomineerde ondernemers Maak kennis met de genomineerden voor de Ekoland Innovatieprijs 2014. De genomineerde bedrijven stellen zichzelf en de innovaties kort voor. Stel uw vragen!
15.30 Dierenarts en bio: meet & greet op de BioVak S prekers: Gerdien Kleijer, dierenarts en Harrie Janssen, bio melkveehouder en Sabine Tijs, Gezondheidsdienst voor dieren Dierenartsen en biologische boeren gaan met elkaar in gesprek tijdens de workshop over samenwerken aan diergezondheid op het biologisch bedrijf. Aansluitend een rondleiding over de beursvloer en drankje in de stand van Bionext.
17.00 Bijen in nood, hoe kunt u de bijen helpen Sprekers: Merijn Bos en Koos Bakker Naast de bekende honingbijen komen er nog 357 andere bijensoorten voor in Nederland. Ook is bekend dat de bijen in gevaar zijn door verschillende oorzaken. In deze workshop laten we zien hoe u als landbouwer, als afnemer, als winkelier of als burger kunt helpen. U wordt bijgepraat over het actieplan bijen en goede voorbeelden uit de praktijk. Naast achtergronden en kennis wordt u geïnspireerd door bedrijven en mensen die bevlogen met bijen begaan zijn.
@vakbladekoland
Foto Anna de Weerd
17.30 Doorschakelen naar Demeter
18.00 Inspirerende voorbeelden van vergroening I nleidingen door John Arink (deelnemer), Henk Kloen (CLM) en Anton Stortelder (Alterra-Wageningen UR) Deelnemers en begeleiders uit de pilot Natuur- en Landschapsnorm laten zien dat vergroening eenvoudig en leuk kan zijn. Vanhieruit gaan we discussie aan: hoe kan biologische landbouw meer aan natuur kan doen, welke kansen biedt het nieuwe GLB-beleid en het nieuwe agrarische natuurbeheer?
19.00 Bloemen voor bijen Sprekers: Jeroen Vorstman, Nederlandse Bijenhouders Vereniging en Sonja Copijn, Bijen & Bedrijf Bloemen voor Bijen, want kunt u doen? In deze workshop gaan we in op: Het belang van bijen. Waarom is de aanwezigheid van ‘jaarrond’ stuifmeel zo belangrijk voor bijen? En elke deelnemer ontwerpt zijn ‘bijen-erf’.
Meerhal 3 10.30 Telersbijeenkomst Telersbijeenkomst Green Organics
14.30 Mestverwerking Spreker: Klaas J. de Vries, VT product Tijdens deze workshop komt de nieuwste ontwikkeling op het gebied van mestverwerking aan de orde: De Beddingmaster.De Beddingmaster verwerkt de mest binnen 24 uur tot een gepasteuriseerd product. Een veilig een steriel strooisel voor uw stal. De geproduceerde warmte kan gebruikt worden om energie op te wekken. Kortom een hygienische en duurzame kringloop.
16.00 Nieuwerwets etiketteren Spreker: Ellis van Diermen, Precon Op 14 december 2014 heeft verordening ‘Verstrekking van voedselinformatie’ (VO nr. 1169/2011) kracht van wet. Vanaf die datum kunnen controles verwacht worden op de naleving van deze verordening en gelden er sancties als niet aan de verordening is voldaan. De
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar!
| Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 EKOLAND Onafhankelijk, kritisch en betrokken.
€ 84,99 - Tijdschrift abonn.
3
workshops woensdag 22 januari
verordening heeft aanzienlijke gevolgen voor specificatiebeheersystemen, verpakkingen en etiketten. Door de nieuwe verordening zal ruim 95% van de bestaande verpakkingen, folies en etiketten aangepast moeten worden. Tijdens de presentatie komen de belangrijkste wijzigingen en praktische gevolgen aan bod.
17.00 Vergelijking kringloopprestaties biologisch-gangbare veehouderij Spreker: Teunis Jacob Slob, Natuurweide Er zijn interessante verschillen in efficiëntie tussen biologische en gangbare veehouderij, maar de maatschappelijke relevantie ervan voor grondwater en natuur is nog niet helemaal duidelijk. Beide vormen van bedrijfsvoering hebben een duidelijke ontwikkel opdracht. Wat kunnen we van elkaar leren? De kringloopaanpak biedt daarvoor een prima basis.
18.00 Boekbespreking ‘Bodemvruchtbaarheid, een studie van biologisch denken’ S preker: Peter Vanhoof Dhr. Peter Vanhoof, heeft het basis werk van de Duitse dr. Hans Peter Rusch (1906 - 1977) vertaald. Rusch was arts en bacterioloog en destijds een grote pionier in de biologische landbouw. Het boek gaat grotendeels over de voedselkringloop en de invloed van landbouwkundige ingrepen op de kwaliteit van het bodemleven. Het beschrijft ook de ‘Rusch test’, een eenvoudige test die de kwaliteit en het aantal bepaalt van de microflora in de bodem. Nu voor het eerst hiervan een Nederlandse vertaling.
19.00 Dier en kruid over varkens S prekers: Sam Desnoeck en Eric van de Heuvel Naar aanleiding van de presentatie van het vernieuwde stalboekje voor varkens is er een presentatie van een dierenarts die kruidenextracten gebruikt bij biggen met diarree en een varkenshouder die effectieve micro-organismen gebruikt als hygiene concept en zo zijn stal MRSA vrij heeft gekregen.
Meerhal 4 14.30 Dynamiek in de biologische melkveehouderij na 2015 Sprekers: Kees Water en Edith Finke In 2015 krijgt de melkveehouderij te maken met sterk veranderende uitgangspunten. Vooral het wegvallen van het melkquotum leidt bij de gangbare sector tot een te verwachten productiegroei. Wat kan de biologische sector verwachten? De markt van melk en vlees is goed. Hoe kan de sector zich sterk blijven onderscheiden? Welke mogelijkheden geeft dit voor bestaande biologische bedrijven en voor gangbare bedrijven, die een alternatief voor het groeiscenario zoeken.
15.30 Omschakelen naar biologische akkerbouw Spreker: Christoffel den Herder De omschakeling naar biologische landbouw is een grote verandering voor het bedrijf. Er wordt anders geteeld, er worden andere gewassen geteeld waarbij diverse bedrijfsaanpassingen erg belangrijk zijn voor het uiteindelijke succes. Laat u informeren over de aandachtpunten van omschakelen naar biologische akkerbouw.
16.30 Leren van positieve voorbeelden in de biologische melkveehouderij S prekers: Jeroen Groot, Wageningen UR en een biologisch melkveehouder Kent u een biologisch melkveebedrijf dat er voor u uit springt? Waarom is dat zo? Deze vragen stelden twee studenten van Wageningen Universiteit aan biologische melkveehouders om zo te ontdekken hoe de sector zichzelf beoordeelt en wat er te leren is van positieve uitschieters. In de workshop worden de resultaten gepresenteerd, geeft een melkveehouder zijn visie en gaan we na wat we ermee kunnen als sector.
17.30 Mooie Maaltijd - kwestie van de juiste instelling S preker: Daan van den Bosch, chef-kok Facilitair Dimence Regionale levering aan de zorg blijft een ‘hot topic’. Dat het kan bewees een kleine pilot afgelopen december opnieuw: Dimence en Deventer Ziekenhuis serveerden stamppotten - in het kader van ‘Zorg voor BIOverijssel op de kaart!’ - op basis van puur biologisch-regionale producten. De bio-teler, slager, agf-groothandelaar en chef-kok delen hun ervaringen. Wat weerhoudt ons van structurele invoering, is de hamvraag.
18.30 Innovatieve biowijnbouw in Nederland Spreker: Jan Oude Voshaar Sinds 15 jaar is wijnbouw in heel Nederland mogelijk geworden door de vroegrijpe druivenrassen Regent, Johanniter en nog nieuwere rassen als Cabernet Cantor en Souvignier Gris. Deze zijn veel minder gevoelig voor meeldauw dan de klassieke rassen die in het buitenland gebruikt worden. Nederlandse wijnbouw is innovatief omdat ze veel minder bespuitingen nodig heeft en streekproducten levert met nieuwe, verrassende smaken. Wijnproeverij tijdens de workshop.
ijsselbar 17.00 Bioverkoop door reguliere groentespecialisten Sprekers: Paul Fischer, Andre Paap Ruud de Kreek Informatie vanuit de Biokweker over de mogelijkheden voor reguliere AGF specialisten om (meer) biologische producten te gaan verkopen @vakbladekoland
4
Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 | EKOLAND
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar! Onafhankelijk, kritisch en betrokken. € 84,99 - Tijdschrift abonn.
workshops donderdag 23 januari
Hanzezaal 10.00 Studieochtend bodemschatten: Zo haalt u meer uit uw bodem S prekers: Jos Langhout Beemer, Harrie van Kreij, Henk den Hartog, Sybrand Bouma en Jan van Dorp Het thema van deze studieochtend is: bodemschatten, zo haalt u meer uit uw bodem. Uw bodem op waarde schatten en de mogelijkheden ten volle benutten, u hoort er meer over tijdens deze ochtend. Vanuit de praktijk worden verschillende voorbeelden van verhoging van opbrengst en kwaliteit belicht. Aanmelden via www.agrifirm.com/studiedagbiologisch, of Tel 088 488 10 15.
Aanvang 12.30,14.00 en15.30 Lezing ‘Weten van (h)eerlijk eten’ Spreker: Rineke Dijkinga, auteur Weten van (h)eerlijk eten’ 1&2 Stel dat we op school les zouden krijgen in ‘de gebruiksaanwijzing’ van ons lichaam. Dat we zouden leren dat volwaardige, biologische voeding een belangrijke voorwaarde is voor onze gezondheid. De lezing geeft u een kijkje achter de schermen van ons lichaam en legt de meerwaarde van biologisch uit.
Meerhal 1 11.00 Locafora: je eigen webwinkel voor producten en pakketten S prekers: Jan Belon, Afdeling Buitengewone Zaken en Michiel de Kinkelder, biologistiek & ‘t Helder en Harry van Wenum, geitenhouderij de Groote Stroe & Biologische Boerenmarkt Utrecht. Mmv Iris van de Graaf, Van Eigen Erf. Verkoop via een webwinkel: een essentiële, aanvullende manier van verkopen. Maak kennis met Locafora, een geheel nieuw internetplatform. Speciaal ontwikkeld voor lokale producenten, zodat je makkelijk jouw biolo-
gische producten kan verkopen via een webshop dicht bij je doelgroep. In deze workshop ook een presentatie van een nieuw systeem voor verkoop van pakketten, zoals groentepakketten of vleespakketten, gebaseerd op het Fleurop systeem van centraal bestellen en lokaal leveren. Het Locafora pakket wordt centraal besteld en lokaal geleverd door de boer in de buurt.
12.00 Proeven aan persoonlijke ontwikkeling S preker: Joke Bloksma, BD beroepsontwikkeling Een uitgangspunt van Biologisch Dynamische landbouw is dat de mens zich aan de landbouw ontwikkelt. En dat jouw bedrijf zich verder ontwikkelt als jij je als boer of tuinder ontwikkelt. Persoonlijke ontwikkeling en bedrijfsontwikkeling gaan hand in hand. In de BD-beroepsontwikkeling sta je samen met een coach of samen met collega’s even stil bij de vragen in jouw dagelijkse boerenwerk. Maak in deze workshop kennis met deze manier van werken.
13.00 Boergondisch, culinaire activiteiten op de biologische boerderij S prekers: Joset Vermeer, Sprankenhof. Mmv Maria van Boxtel, Land & Co en Iris van de Graaf, Van Eigen Erf Boergondisch feestmaal, kookworkshop, zelf kruiden plukken: er zijn allerlei manieren om klanten te vinden en binden met culinaire activiteiten op de boerderij. Doe je het zelf of werk je samen met chef-koks? Wat biedt je aan? Wat zijn de kosten aan materialen en arbeid? Hoe werk je slim samen in werving en boeking van gasten? Joset Vermeer, Sprankenhof, deelt haar ervaringen.
14.00 Boerderijeducatie met mes en vork: koken van & op het land Sprekers: Tineke van den Berg, de Stadsboerderij Almere. Mmv Ingrid Cremer, Centrum Biologische Landbouw Boerderijeducatie en –beleving voor jongeren en ouderen krijgt meerwaarde met een kookactiviteit. Welke activiteiten biedt je aan? Welke kook- en educatiemogelijkheden met én zonder keuken zijn er op de boerderij? Wat zijn de investeringen en opbrengsten en hoe werf je je gasten? Stadsboerin Tineke van den Berg uit Almere ontvangt jaarlijks honderden kinderen en ouderen en wisselt graag praktische ervaringen uit.
15.00 Crowdfunding, nieuwe financieringsvorm
@vakbladekoland
Locafora: je eigen webwinkel voor producten en pakketten
S prekers: Willem Rienks, Buitengewone Varkens. Mmv Maria van Boxtel, Land & Co Crowdfunding, een nieuwe manier van financieren? Willem Rienks van Buitengewone Varkens zette een varkenskudde op met vooruitbetaling van klanten. Kun je zo je bedrijf financieren, mede betaald door burgers? Andere biologische ondernemers ontvingen van klanten een lening of vooruitfinanciering van
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar!
| Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 EKOLAND Onafhankelijk, kritisch en betrokken.
€ 84,99 - Tijdschrift abonn.
5
Workshop-overzicht hun producten. Met Maria van Boxtel, Land & Co over achtergestelde lening voor een nieuwe schuur, of maakten via een vriendenstichting hun grond ‘vrij’. Laat je inspireren door voorbeelden van alternatieve financiering, met of zonder de bank.
dingen mogelijk. Daarom is elk landbouwbedrijf uniek. In de biologisch-dynamische landbouw streeft de boer er naar het beste, het mooiste uit zijn of haar bedrijf te halen. Het begrip bedrijfsindividualiteit vormt een toegang tot die mogelijkheden. De inleiders zetten u aan het werk om de potentie van uw bedrijf te leren kennen.
16.00 Doorschakelen naar Demeter S prekers: Leen Janmaat, Louis Bolk Instituut en Petra Derkzen, St. Demeter “Nu zie ik hoe de samenhangen werken in de landbouw” is de reactie van een biologische boer op de Demetercursus. Biologisch Dynamische landbouw gaat namelijk over samenhangen, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Vanuit samenhang ontstaat samenwerking. In deze workshop krijg je een voorproefje van de Demetercursus. Maar ook hoe Demeter werkt aan vernieuwing van certificering, niet alleen bestraffend, maar vooral stimulerend in bedrijfsontwikkeling. Wilt u een stap verder met uw bedrijf, stap dan in deze workshop. De rest volgt vanzelf.
Meerhal 2
17.00 Bedrijfsindividualiteit
11.00 Haal het maximale uit grasklaver Spreker: Sander Bernaerts, zaadhandel Neutkens Gras/ klaver is de groene motor voor vee en bodemleven. Hoe haal je een maximaal rendement uit deze groene motor? Er valt zoveel meer te kiezen dan Engels raaigras en wanneer is dat zinvol? Waar let je op bij de keuze van de klaversoorten? Hoe werk je kostenefficiënt bij onderhoud en zaai?
12.00 Boer zoekt boer: pitch je vraag
S prekers: Annette Harberink, boerin Keizersrande, BD-beleidsmedewerker Luc Ambagts Op elke plek, in elke situatie, maakt het leven nieuwe
S prekers: Zoek je opvolger, vind je bedrijf! Mmv Maria van Boxtel en Helmer Wieringa, Land & Co Jonge boeren zoeken bedrijven, oudere boeren zoeken
Advertentie
@vakbladekoland
6
Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 | EKOLAND
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar! Onafhankelijk, kritisch en betrokken. € 84,99 - Tijdschrift abonn.
workshops donderdag 23 januari 17.00 Kennismaken met EKO Sprekers: Ronald van Marlen en Rene Heusschen, stichting EKO-keurmerk In dit uur kunt u in gesprek gaan met medewerkers van EKO. Kom vooral binnenlopen tussen 5 en 6, schuif aan bij de koffietafel en vertel wat uw wensen zijn voor EKO in 2014.
Meerhal 3 11.00 Bomen over en voor het Klimaat Crowdfunding, nieuwe financiering
opvolging. Heb jij ook zo’n vraag? Want bedrijfs opvolging gaat niet altijd vanzelf, vooral niet ‘buiten de familie’. In deze workshop ontmoet je boeren die opvolging zoeken of een plek op een bedrijf. En krijg je slimme tips om het gesprek met een handig uitgangsdocument goed aan te gaan. Stel jouw vraag en meld je aan via
[email protected]
13.00 Europees verkiezingsdebat S prekers: Bas Eickhout, Europese lijsttrekker GroenLinks, Kees van Zelderen ea Debat over het landbouwbeleid, voedselveiligheid en onder leiding van Kees van Zelderen over gemeenschappelijk Landbouwbeleid (wat is het effect voor Nederlandse biologische boer en tuinder), over voedselveiligheid en fraude (Hoe controleer je streng en laat je toch ruimte voor vernieuwing) en over kennisontwikkeling en toegang tot kennis (Hoe betrek je vanuit Europa het MKB bij innovaties).
14.30 Social media voor je biologische boerderij: Let’s talk bio! S prekers: Boerderij ‘t Schop Klanten bereiken, binden en werven. Beleef de biologische boerderij! Biologisch is hip en ‘in’: met weinig financiële middelen effectief communiceren? De kracht van het web? Social media, interactieve website(s), blogs, games, video, webcam als schoolbord. Hoe doe ik dat als kleine ondernemer? Meer in minder tijd! Wat past bij mij? Hoe doen anderen dit en waarom? Leer van ‘tips and tricks’ van ervaren ondernemers die het biologische verhaal vertellen via het web en laat je ‘volgen’.
15.30 Kansen en bedreigingen voor de biologische winkeliers
@vakbladekoland
S prekers: Projectgroep Hogeschool Zuyd Presentatie van afstudeeropdracht van de Hogeschool Zuyd met als vragen: 1. Gaat u het met productkennis redden in te toekomst? 2. Spiegelt u de supermarkt of spiegelt de supermarkt u? 3. Het geitenwollen sokken imago is verleden tijd, wat nu? 4. Wil de consument de Ekoland is er tijd besteden, aan de tijd die u de consument wil geven? altijd, overal,
Sprekers: Mark Vonk, Duinboer & Bosbouwer en Bert Reubens, onderzoeker Agro-forestry (Boslandbouw) bij het ILVO in Vlaanderen Wat kunnen bomen op het landbouwbedrijf bijdragen aan verduurzaming en verminderen van broeikasgasemissie? Bert Reubens doet verslag van (praktijk)onderzoek in Vlaanderen naar de impact van agro-forestry systemen (rijen bomen op de akker en in de weide) op de opbrengst van het gewas en op de duurzaamheid van het bedrijf. Mark Vonk zal deze onderzoekskennis vertalen naar praktische toepasbaarheid.
13.00 Energiebesparing op het bedrijf S preker: Rob Jacobs, L’oreal advies Rob Jacobs heeft veel ervaring met energiemetingen op melkveehouderijen. Menig veehouderij heeft hij geholpen om het bedrijf energiezuiniger te maken, ook bij nieuwbouw. Deze workshop geeft hij een uitleg over de relevante energiebesparingstips en hoe je ze implementeert.
14.00 Biologisch risico management tool S prekers: Ronald van Marlen en Ester Boone en Paulien Veerman Presenteren van risicomodel voor biologische sector, dat als management tool gebruikt kan worden.
15.30 De + van Bio-melk S preker: Bert Leffers, Bio + Bert Leffers, mede-initiatiefnemer van het merk Bio+, zal zijn visie presenteren op ‘Verbondenheid’ en ‘Transparantie in de keten’. Bio boeren moeten veel meer laten zien dat zij goed omgaan met dieren, bodem en natuur. Dat geeft het product een meerwaarde! Ook zal hij ingaan waarom de boerenprijs niet op het melkpak vermeld moet worden en waarom Bio+ yoghurt geen schroefdop heeft.
16.30 Doorgroeien in de biologische sector S prekers: Niels Bak en Jurrien Appers, Triodos Hoe financier je de verdere doorontwikkeling van je biologisch bedrijf?
al 33 jaar!
| Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 EKOLAND Onafhankelijk, kritisch en betrokken.
€ 84,99 - Tijdschrift abonn.
7
workshops donderdag 23 januari 13.00 Kringloop actueel
17.30 Biologische melkveefokkerij, waar we staan, waar we gaan S prekers: Wytze Nauta, Stichting Biologische Veeverbetering/Bio-KI en enkele veehouders Stichting Biologische Veeverbetering houdt zich bezig met het opzetten en uitvoeren van biologische fokprogramma’s met behulp van kunstmatige inseminatie (KI). In de workshop wordt gekeken hoe ver het staat met de fokprogramma’s en een blik geworpen in de toekomst.
S prekers: Wim de Vries, Wageningen UR en Henk Kieft, ETC en Frank Verhoeven, BV Boerenverstand In drie korte updates worden aanwezigen bijgepraat over de meest actuele ontwikkelingen. Recente ontwikkelingen door Frank Verhoeven (BV Boerenverstand), Van bedrijfskringloop naar gebiedskringloop door Wim de Vries (Wageningen UR) en de kansen in EIP en ook breder in POP3 door Henk Kieft (ETC). Daarna officiele presentatie en aanbieding van het nieuw verschenen Kringloopboek. Tot slot de vraag aan de aanwezigen welke stappen gezet moeten worden om de kringloopaanpak te versterken en te verbreden.
14.00 Innovatieve biowijnbouw in Nedeland S preker: Jan Oude Voshaar Sinds 15 jaar is wijnbouw in heel Nederland mogelijk geworden door de vroegrijpe druivenrassen Regent, Johanniter en nog nieuwere rassen als Cabernet Cantor en Souvignier Gris. Deze zijn veel minder gevoelig voor meeldauw dan de klassieke rassen die in het buitenland gebruikt worden. Nederlandse wijnbouw is innovatief omdat ze veel minder bespuitingen nodig heeft en streekproducten levert met nieuwe, verrassende smaken. Wijnproeverij tijdens de workshop.
15.00 Regels voor biologische productie, herkomst en trends
Meerhal 4 11.00 Hoe onderscheid ik mij met natuur en biodiversiteit in de markt? S prekers: Marieke Meeusen, LEI (over resultaten consumentenonderzoek) en Gerrit Gerritse, Vogelbescher ming (over het belang van vogelvriendelijke zuivel) en Teunis Jacob Slob, Natuurweide (‘Met dieren en planten voor consumenten en boeren meer kansen’) Biologische boeren leveren een bijdrage aan natuur en biodiversiteit. Niet alleen door hun biologische bedrijfsvoering maar ook steeds meer door het uitvoeren van extra maatregelen zoals weidevogelbeheer. Hoe kun je als ondernemer deze inspanningen het beste vermarkten? Die vraag wordt onderzocht in het project Marktontwikkeling Natuur en Biodiversiteit. Tijdens de workshop worden onder andere de resultaten van het consumenten onderzoek gepresenteerd. Daarnaast willen we graag met u in gesprek over de mogelijkheden om natuurvriendelijke zuivel in de markt te zetten.
12.00 Lanceren biokennis.org S prekers: Nog niet bekend Biokennis heeft een nieuwe website: www.biokennis. org. Nu met alle kennisdocumenten van het Nederlandse taalgebied. Vandaag wordt de site officieel geopend en toegelicht wat de site u allemaal te bieden heeft. Xxx
S preker: Marian Blom, Bionext Regels voor de biologische landbouw en verwerking; wie maakt ze en wie kan ze veranderen? Wat staat ons de komende jaren te wachten in bioregelgeving en wat zou je zelf als eerste willen verbeteren?
16.00 Tekenen voor Solidair met soja S preker: Heleen Klinkert, Bionext Verschillende schakels uit de biologische pluimvee keten hebben precies 1 jaar geleden op de BioVak het convenant Solidair met soja ondertekend. Wat is er gebeurd in het afgelopen jaar en wie sluit zich op deze BioVak aan bij het convenant?
17.00 Biohuis jongeren-ontmoetingsplek S preker: Kees van Zelderen Een start en netwerkbijeenkomst voor jongeren.Kennismaking met jongeren uit het hele land en organiseren van een landelijk netwerk van jongeren. Jongeren hebben de toekomst en dat moet een plek krijgen in het Biohuis.
@vakbladekoland
Ekoland is altijd, over al 33 jaa
Onafhanke kritisch e betrokke @vakbladekoland
8
Workshopprogramma BioVak ‘14 – Januari 2014 | EKOLAND
Ekoland is er altijd, overal, al 33 jaar!
Onafhankelijk, kritisch en betrokken.
€ 84,99 - Tijdschrift € 84,99 - Tijdschrift abonn.
