Wondbehandeling
Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 0324
Inleiding De wond die u opliep werd verzorgd en meestal gesloten (gehecht of geplakt). In deze folder geven wij u een algemene informatie over wondbehandeling en adviezen over de nabehandeling.
Wondbehandeling De wondbehandeling kan bestaan uit: Een open wondbehandeling: de wond wordt dan niet gehecht of geplakt. In de loop van de tijd zal de wond uit zichzelf dichtgaan.
Een gesloten wondbehandeling: de wond is gesloten met hechtingen of is geplakt. De wond kan op verschillende manieren zijn gesloten: - hechtingen met niet oplosbaar hechtdraad (die later verwijderd moeten worden). - hechtingen met oplosbaar hechtdraad, waarmee de wond onderhuids gesloten wordt. Deze hechtingen hoeven niet meer verwijderd te worden. - steristrips, dit zijn speciale pleisters die de wondranden tegen elkaar plakken. - histoacryl, dit is plakvloeistof die tussen de huidranden wordt gedaan.
De manier waarop wonden worden verzorgd, hangt af van: 1. De plaats op het lichaam van de wond. 2. Hoelang geleden de wond werd opgelopen. Als een wond te lang geleden is ontstaan, is hechten onverstandig omdat de kans op een infectie dan te groot is geworden. Indien mogelijk moet de behandeling binnen zes uur plaatsvinden.
1 van 5
3. De mate van vervuiling van de wond (bijv. door straatvuil). Het hangt af van de soort vervuiling van een wond, welke methode van wondverzorging de beste is. Alles is erop gericht ervoor te zorgen dat er geen infectie optreedt. 4. Het soort wond: snijwond, kneuswond, bijtwond. Een snijwond is in het algemeen mooi te hechten. Als er sprake was van een vies mes (bv. een mes waarmee kippenvlees werd gesneden) dan is het beter de wond geheel of gedeeltelijk open te laten. Bij een kneuswond is het niet altijd mogelijk de wond mooi te hechten, de huidranden zijn dan te veel beschadigd. Bijtwonden zijn berucht om de infecties die erin ontstaan. Meestal worden deze wonden geheel of gedeeltelijk open gelaten, zodat vuil kan afvloeien. De verdoving Voordat de behandeling begint, wordt u een plaatselijke verdoving gegeven. Meestal krijgt u een injectie met een verdovingsvloeistof, die rond de wond wordt ingespoten. Na enkele minuten voelt u geen pijn meer. Deze verdoving werkt één tot twee uur. Hoelang moeten hechtingen of hechtpleisters (steristrips) blijven zitten? In het algemeen geldt: hoofd en hals: 4 tot 6 dagen rug en nek: 10 dagen onderbeen: 12 tot 14 dagen overige plaatsen: 6 tot 10 dagen Uitzondering: als u corticosteroïden (cortison) gebruikt, moeten de hechtingen tweemaal zo lang blijven zitten.
2 van 5
Wondverband Het is afhankelijk van de plaats en de soort wond of een verband is aangelegd. Als een wond gesloten is, kunnen bacteriën de wond niet meer binnendringen. Een verband is daarom vooral bedoeld voor uw comfort en om de wond te beschermen tegen beschadigingen. Tenzij de arts anders voorschrijft mag u het verband zelf verwijderen en/of vernieuwen, bijvoorbeeld als het nat of vies geworden is. U mag zich de volgende dag wassen en/of douchen, waarbij u het verband van tevoren verwijdert. Iedere zeep of shampoo is toegestaan. Het is niet verstandig in bad te gaan of te zwemmen omdat de wond dan teveel verweekt. Als de wond met pleisters (steristrips) is gesloten, mag u deze niet verwijderen! De steristrips dienen als hechting en mogen dus pas na de voorgeschreven periode worden verwijderd. Na het douchen of wassen kunt u het wondgebied droog deppen en eventueel weer een beschermend verband aanleggen. Bij de open wondbehandeling wordt u uitgelegd hoe en wat u zelf kunt doen.
Pijn In het algemeen zal de ergste pijn na vier tot zes uur zijn verdwenen. U kunt een pijnstiller gebruiken, bijvoorbeeld Paracetamol® (500 mg. tot maximaal 6 tabletten per 24 uur). Soms krijgt u andere pijnstillers voorgeschreven. In de dagen hierna moet de pijn minder te worden. Als u meer pijn krijgt, kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp, de polikliniek Chirurgie of uw huisarts. Pijn is dan meestal een teken van problemen, zoals een infectie. Hoe eerder u een arts raadpleegt, hoe beter u kan worden behandeld: aarzel dan ook niet om contact op te nemen.
3 van 5
De wondgenezing verloopt beter als een wond rust heeft. Vaak zal u daarom bij een wond aan een hand of arm een draagdoek (mitella) meekrijgen. Bij een wond aan het been is het verstandig niet te veel te lopen en het been hoog te leggen als u zit. Dat wil zeggen: het been ligt ongeveer even hoog als uw zitvlak.
Tetanus Tetanus (verlamming met krampen) wordt veroorzaakt door de tetanus-bacterie. De tetanus- bacterie komt het lichaam in via een verwonding, met name als er sprake is van aarde of straatvuil. De meeste mensen zijn op de kinderleeftijd gevaccineerd tegen tetanus (DTP en DKTP injecties). Deze vaccinaties geven echter geen levenslange bescherming. Een regelmatige herhalingsdosis (boostervaccinatie) wordt daarom aanbevolen, vooral voor beroepen waarbij men veel met aarde etc. in aanraking komt. Eens in de vijftien jaar is voldoende. Als u in het ziekenhuis een wondbehandeling ondergaat, krijgt u de noodzakelijke bescherming als de kans bestaat dat u besmet bent geraakt met tetanusbacteriën. Dit betekent: 1. U bent ooit volledig gevaccineerd en heeft wel/geen herhalingsvaccinatie gehad. - De laatste tetanusinjectie is 5 tot 10 jaar geleden: u krijgt 1 injectie met het vaccin. - De laatste tetanusinjectie is meer dan 10 jaar geleden: u krijgt 1 injectie met het vaccin en 1 injectie met antistoffen. 2. U bent nooit gevaccineerd. Dan krijgt u: - 1 injectie met vaccin en 1 injectie met antistoffen. - na 1 maand een tweede injectie met vaccin - na 6 maanden een derde injectie met vaccin. U krijgt een recept mee voor injectie 2 en 3. Voor het toedienen van de injecties kunt u terecht bij uw huisarts.
4 van 5
3. Uw kind heeft een wond en is nog niet volledig gevaccineerd, de laatste vaccinatie is meer dan een jaar geleden gegeven. Uw kind krijgt dan de laatste vaccinatie dan vervroegd toegediend.
Vervolgafspraken Het is afhankelijk van de soort wond en de behandeling welke afspraken worden gemaakt. Meestal kan de nabehandeling (en verwijdering van de hechtingen) door uw huisarts worden gedaan. Als het wenselijk is dat u op de polikliniek Chirurgie wordt gecontroleerd krijgt u hiervoor een afspraak.
Tot slot Als een wond geneest ontstaat er altijd een litteken en dit zal ook altijd zichtbaar blijven. Dit valt op geen enkele manier te voorkomen. Het duurt enkele maanden voordat een litteken niet meer stug en verdikt aanvoelt. Pas na één of twee jaar is een eindresultaat bereikt. Eventuele klachten zijn meestal veel eerder verdwenen. Bovenstaande informatie geeft u slechts een algemeen overzicht van de meest voorkomende mogelijkheden. De behandelend arts vertelt u de bijzonderheden. Als u vragen hebt, stel deze dan gerust en als u al thuis bent, neem contact op met de Spoedeisende Hulp, de polikliniek Chirurgie of uw huisarts. Polikliniek Chirurgie De polikliniek is bereikbaar op werkdagen van 08.00 - 17.00 uur. Ook voor het maken of verzetten van een afspraak bij de polikliniek Chirurgie belt u voor alle locaties naar tel. (078) 652 32 50. Spoedeisende Hulp De Spoedeisende Hulp van locatie Dordwijk, tel. (078) 652 32 10. Deze afdeling is 24 uur per dag bereikbaar.
5 van 5
