Maatschappelijke ondersteuning (AWBZ/Wmo) Het kabinet wil dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Daarvoor is het belangrijk dat zorg en maatschappelijke ondersteuning zo dicht mogelijk bij de inwoners wordt georganiseerd. Om dit mogelijk te maken past het kabinet het stelsel van langdurige zorg aan. De gemeenten moeten ervoor zorgen dat inwoners kunnen blijven meedoen en passende ondersteuning krijgen als het niet lukt om op eigen kracht deel te nemen aan de samenleving. Dit wordt geregeld in de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015). Professionele zorg en ondersteuning die u momenteel nog via de AWBZ (Wet Algemene Bijzondere Ziektekosten) ontvangt, wordt in de toekomst toegewezen via de nieuwe Wmo. (1) Waarvoor wordt de gemeente verantwoordelijk? Maatwerk, welke voorziening past bij u, is leidend voor de gemeente Bergen. Hierbij gaan wij uit van uw eigen behoeften en uw eigen mogelijkheden. Ook de hulp van familie, vrienden, buren en bekenden wordt hierbij betrokken. Zo zorgen we er samen voor dat iedereen kan blijven meedoen. Waar mogelijk, vragen wij u om zelf de benodigde ondersteuningsproducten en –diensten te regelen en te kopen. Lukt dat niet, dan leveren wij de benodigde ondersteuning en brengen hiervoor een inkomensafhankelijke eigen bijdrage in rekening. Uitgangspunt is dat wij alleen inwoners ondersteunen die echt niet zelf kunnen regelen en betalen. Voorbeelden van maatwerkvoorzieningen zijn hulpmiddelen in de vorm van… -
…een rolstoel of scootmobiel …woningaanpassingen …schoonmaakondersteuning …individuele of collectieve begeleiding …vervoer naar dagbesteding en collectief vervoer in de vorm van de Regiotaxi.
Op regionaal niveau organiseren we in samenwerking met de gemeente Venlo meer specifieke/ specialistische maatwerkvoorzieningen. Hier gaat het om: -
Maatschappelijke opvang Dit betreft het bieden van tijdelijk onderdak, begeleiding, informatie en advies. Veilig thuis Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Beschermd wonen. Dit betreft het bieden van onderdak en begeleiding aan personen met een psychische aandoening.
(2) Gaat de gemeente in 2015 indiceren met betrekking tot Wmo? Het Centrum Indicatiestelling Zorg zal vanaf 2015 geen indicaties meer verstrekken voor inwoners die thuis wonen en zorg en ondersteuning nodig hebben. De gemeente kiest ervoor de toegang tot de zorg en ondersteuning zoveel mogelijk te regelen via het sociaal team. Een professional uit het sociaal team bekijkt samen met de zorgvrager welke zorg nodig is, hoe lang en waarom dat nodig is. Daarnaast kan de huisarts doorverwijzen naar vormen van ondersteuning. (3) Wat bedoelen we met formele en informele zorg? Informele zorg is zorg en ondersteuning die vanuit het sociale netwerk wordt georganiseerd. Steeds vaker wordt eerst gekeken of het eigen sociale netwerk kan bijspringen. Wat kunt u zelf, wat kunnen uw familie, vrienden, buren doen? Pas daarna komt de professionele zorg of ondersteuning in beeld
(formele zorg). De informele en formele zorg moeten goed op elkaar aansluiten. Natuurlijk kunnen deze vormen van zorg ook naast elkaar plaatsvinden. (4) Is er straks nog ruimte voor formele/professionele zorg? Formele zorg blijft ook in de nieuwe wetgeving bestaan. Welke vormen van formele zorg u krijgt aangeboden, is afhankelijk van de persoonlijke behoefte. Het aanbieden van formele zorg zal meer dan voorheen maatwerk zijn. Er zal meer oog zijn voor de persoonlijke behoefte en eigen mogelijkheden. Voor mensen die dat nodig hebben, blijft deze formele zorg beschikbaar. (5) Wie signaleert dat informele zorg tekortschiet en formele zorg nodig is? Het sociale netwerk rondom de zorgvrager heeft een belangrijke taak bij het signaleren van toenemende zorgbehoefte. Indien u vermoedt dat de zorgvrager meer zorg nodig heeft, kunt u dit melden bij het sociaal team. Zij kunnen de hulpvraag beoordelen en indien nodig de zorg opschalen naar het gewenste niveau. (6) Wanneer wordt informele zorg formele zorg? Informele zorg wordt formele zorg wanneer de zorgvraag niet meer door het eigen netwerk kan worden ingevuld. Professionele, formele, zorg is dan noodzakelijk. Natuurlijk is een combinatie van beide ook mogelijk.
Wat verandert er voor mij? (1) Mag ik zelf kiezen van welke aanbieder ik zorg wil? Ja, dat mag u zelf kiezen. We vinden het belangrijk dat u keuzemogelijkheid heeft. Met de regio Noord-Limburg gaan we de Wmo-maatwerkvoorzieningen via raamovereenkomsten inkopen. Dit betekent dat we afspraken maken met meerdere aanbieders waar u uit kunt kiezen. (2) Kan ik mijn huidige hulp behouden? Het wettelijke overgangsrecht geeft niet aan dat u recht heeft op ondersteuning geleverd door dezelfde zorgverlener. Ons streven is echter dat u als overgangscliënt uw huidige zorgaanbieder kunt houden, tenzij u dit zelf niet wilt. Bij afloop van het overgangsrecht wordt in een gesprek met u onderzocht of en welke ondersteuning verder nodig is. Samen zoeken we dan naar een passende oplossing. Afhankelijk van de uitkomsten van het gesprek en uw eigen keuze bepalen wij dan of u uw huidige zorgverlener kunt houden. (3) Als de gemeente mijn hulpvraag afwijst, kan ik het dan in een andere gemeente proberen? Nee, u kunt geen beroep doen op de faciliteiten van andere gemeenten, tenzij u verhuist. De uitvoering van de Wmo is gemeentegebonden. (4) Ik heb nu een indicatie AWBZ, wat verandert er voor mij in 2015? De gemeente gaat in 2015 in gesprek met mensen die nu een bestaande indicatie hebben voor intensieve thuiszorg, individuele begeleiding, groepsbegeleiding en kortdurend verblijf. Tijdens dat gesprek bespreekt de zorgvrager zijn situatie met een professional van het sociaal team. Samen stellen ze vast welke hulp en ondersteuning de zorgvrager nodig heeft. Dat kan betekenen dat u een nieuw leefplan krijgt, waarin passende hulp geboden. (5) Mijn indicatie voor huishoudelijke hulp loopt 31 december 2014 af. Wat moet ik nu doen? U hoeft zelf niets te doen. De gemeente gaat met alle cliënten die nu hulp bij het huishouden ontvangen in de loop van dit jaar een gesprek voeren. In dit gesprek wordt niet alleen gekeken naar de
hulp bij het huishouden, maar ook naar andere huidige en nieuwe Wmo-voorzieningen die u eventueel ontvangt. U krijgt hierover vanzelf bericht. (6) Mijn moeder is 89 en krijgt al jaren hulp bij het huishouden via de Wmo. Wordt nu van ons verwacht dat ik dat samen met mijn zus ga overnemen? We hebben het al druk genoeg. De gemeente gaat met alle cliënten die nu hulp bij het huishouden ontvangen in de loop van dit jaar een gesprek voeren. Uw moeder krijgt hier tijdig een uitnodiging voor. U kunt dan bij dat gesprek aanwezig zijn. In alle redelijkheid zal worden besproken wat uw moeder nodig heeft aan schoonmaakwerk en welke rol haar sociaal netwerk hierbij kan spelen. (7) Ik heb geen kinderen en geen familie, wie moet er dan voor me zorgen? Als u ondersteuning nodig hebt, kijkt het sociaal team naar wat u zelf kunt, van welke algemene voorzieningen u gebruik kunt maken (zoals een Huiskamer) en wat bestaande (zorg)netwerken in de buurt kunnen bieden aan ondersteuning. Als dat niet voldoende is en er is geen mantelzorg, dan stelt de gemeente een leefplan op met waar nodig professionele ondersteuning op maat. (8) Moet ik meer gaan betalen voor de zorg? Vanaf volgend jaar moeten meer mensen zelf hun hulp regelen. Dit betekent dat u iemand in uw omgeving vraagt het te doen of dat u het (deels) zelf moet betalen. Als u wel in aanmerking komt voor hulp van de gemeente, dan zal er waarschijnlijk ook een eigen bijdrage zijn. Op dit moment wordt al een eigen bijdrage gevraagd voor hulp bij het huishouden, begeleiding en persoonlijke verzorging. Vanaf 1 januari 2015 verdwijnt de korting Wtcg op de eigen bijdrage voor de hulp bij huishoudelijk werk. Dit betekent dat de eigen bijdrage voor u dus hoger zal uitvallen. Ook wordt per 1 januari 2015 een eigen bijdrage gevraagd voor een rolstoel.
Hoe gaat dat dan vanaf 2015? 2015 zal een overgangsjaar zijn. In dat jaar houdt u in principe de zorg die u nu gewend bent, zolang u nog geen keukentafelgesprek en een aanbod voor zorg of ondersteuning heeft gehad. U valt dan zolang in het overgangsrecht 2015. (1) Wordt mijn indicatie/CIZ verlengd? Indicaties die zijn afgegeven voor individuele begeleiding, groepsbegeleiding of kortdurend verblijf, lopen door tot uiterlijk 1 januari 2016. De herziening van de bestaande indicatie vindt plaats in de loop van 2015. Heeft u vanaf 1 januari 2015 een hulpvraag, dan valt u onder de nieuwe wetten. Het sociaal team voert dan een keukentafelgesprek met u, om uw situatie en vraag in kaart te brengen. (2) Mijn indicatie huishoudelijke hulp die ik al jaren heb loopt maar tot 31 december 2014, krijg ik na die tijd nog zorg? In de nieuwe Wmo staat het resultaat voorop. Wat is ervoor nodig om uw probleem op te lossen? Daar heeft u zelf ook een rol in. Het sociaal team gaat in gesprek met u. Er wordt opnieuw gekeken naar uw behoeften en eigen mogelijkheden, samen met uw omgeving. Op basis daarvan wordt besloten of en hoeveel huishoudelijke hulp u ontvangt. (3) Wordt van mij verwacht dat ik straks voor mijn ouders ga zorgen? Mensen willen graag zo lang mogelijk in hun eigen omgeving blijven wonen. Daarvoor wordt ook een beroep gedaan op het sociale netwerk en mogelijk dus ook op u (ervan uitgaande dat het voor u ook praktisch mogelijk is). Woont u in Groningen en uw ouders in Bergen, dan is het niet reëel dat u dagelijks de was komt doen bij uw ouders. Er zal dan gekeken worden naar een andere oplossing die past bij uw situatie.
(4) Hoe kan ik iemand helpen bij het vergroten van zijn of haar netwerk? Signaleert u dat iemand een klein of misschien zelfs nagenoeg geen sociaal netwerk heeft, dan horen wij dat graag. Indien de persoon behoefte heeft aan een gesprek, dan bieden wij een keukentafelgesprek. Tijdens het gesprek kijken we naar de vraag achter de vraag. We gaan dan ook aan de slag met het sociaal netwerk. De zorgvrager krijgt bijvoorbeeld de vraag om zijn of haar sociale netwerk in kaart te brengen. Letterlijk. Teken de mensen die om u heen staan. Dat verheldert een hoop. Met de mensen uit het netwerk voeren we een tweede gesprek. Samen gaan we dan kijken wat het netwerk voor de zorgvrager kan betekenen. Ook kijken we of en hoe we het netwerk kunnen uitbreiden. Natuurlijk zou u zelf wat voor deze persoon kunnen doen. Kijk waar u kunt helpen, kunt steunen of een luisterend oor kunt bieden. (5) Wat moet ik doen als ik zie dat iemand de deur niet (meer) uitkomt? Als u ziet dat iemand de deur niet (meer) uit komt, kunt u dit signaal melden bij het sociaal team. Mensen met geen of een heel klein sociaal netwerk komen niet snel in beeld. De gemeente wil dicht bij de inwoner staan, dat doen we onder meer door de inzet van het sociaal team. In het sociaal team werken organisaties als Alexander Calder, De Zorggroep/Groene Kruis Thuiszorg en de gemeente Bergen samen om zorg en ondersteuning dichtbij de inwoners beter te organiseren. Het team heeft hierbij ook de taak om te signaleren, en is tevens een mogelijk meldpunt. Let wel: ook al krijgen we een signaal, de zorgvrager moet altijd vrijwillig meewerken. (6) Als ouderen langer thuis moeten blijven wonen, komt mijn vader van 85 dan automatisch in aanmerking voor een traplift en huishoudelijke zorg? U komt nergens automatisch voor in aanmerking. Afhankelijk van uw exacte zorgvraag kijken we welke behoeften en mogelijkheden u heeft. Uiteraard behoort een traplift wel tot de mogelijkheden, maar de noodzaak bekijken we per situatie en aan de hand van een keukentafelgesprek. (7) Heb ik straks nog wel recht op dezelfde voorzieningen? In 2015 bieden we als gemeente zoveel mogelijk continuïteit van zorg en ondersteuning. Dit betekent dat lopende indicaties worden voortgezet. In 2015 beoordelen we opnieuw of voortzetting van de voorziening noodzakelijk is. Het zou kunnen dat u dan een alternatieve vorm van zorg/ondersteuning aangeboden krijgt, die past bij wat u nodig heeft. In overleg met u worden hier nieuwe afspraken over gemaakt. Zelf een bijdrage leveren (1) Ik heb tijd over en wil zo nu en dan best iets voor een ander doen. Bij wie kan ik dat melden? U kunt verschillende paden bewandelen. U kunt direct naar een zorginstelling of vereniging in uw eigen buurt stappen met de vraag of u als vrijwilliger iets voor hen kunt betekenen. Meldt u aan bij de Zorgondersteuner, actief op het gebied van mantelzorgondersteuning, vrijwilligerswerk en initiatieven van burgers in wijken en buurten, tel. 0475 – 453 033, of kijk voor meer informatie op de website www.proteionwelzijn.nl.
Persoonsgebonden budget (1) Wat gebeurt er met het Persoonsgebonden (PGB) budget? Het Persoonsgebonden budget (PGB) blijft bestaan. De gemeente biedt de mogelijkheid voor een PGB, wanneer:
• De inwoner die keuze bewust maakt, • De inwoner in staat is zijn budget te beheren • En er geen passende maatwerkvoorziening voorhanden is. De gemeente verstrekt geen PGB aan personen uit het sociaal netwerk van de cliënt. De PGB-regeling verandert komend jaar wel wat. De overheid introduceert het ’trekkingsrecht’ in het PGB. Dat betekent dat inwoners het geld niet meer direct op hun eigen rekening overgemaakt krijgen. Het budget gaat naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB) die ook verantwoordelijk is voor de betaling van de rekeningen. De hoogte van het budget wordt vooraf bepaald. (2) Kunnen we straks nog zelf ondersteuning inkopen met een PGB? Gaat er iets veranderen in de administratieve procedure rondom het PGB? De uitbetaling van het Persoonsgeboden budget voor Wmo-voorzieningen gaat per 1 januari 2015 veranderen. U krijgt het geld niet meer op uw eigen rekening. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) gaat het PGB beheren en voert de betalingen aan de zorgverleners uit. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) vraagt PGB-houders binnenkort per brief om hun zorgcontracten op te sturen. Daarmee kan de SVB alle voorbereidingen treffen om deze verandering per 1 januari in te laten gaan. De SVB gaat per 1 januari 2015 ook aan de Belastingdienst doorgeven wie betalingen vanuit het PGB ontvangt. (3) Ik heb nu een Persoonsgebonden budget (PGB) voor hulp bij het huishouden. Heb ik daar straks nog recht op? Vanaf 1 januari 2015 zal de gemeente nog wel PGB’s verstrekken voor hulp bij het huishouden, maar de voorwaarden gaan wel veranderen. De definitieve regels moeten nog worden vastgesteld. Het is al wel bekend dat de gemeente het bedrag voor uw PGB vanaf 1 januari 2015 niet meer op de rekening van de cliënt stort. In plaats daarvan gaat dit via de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Alle cliënten die een PGB voor hulp bij het huishouden ontvangen, worden op tijd geïnformeerd over deze veranderingen.
Cer en Wtcg Mensen die jaarlijks in oktober een uitkering van het Centraal Administratie Kantoor (CAK) ontvangen, hebben in juli een brief van het CAK ontvangen met daarbij een antwoordkaart. Door deze antwoordkaart in te vullen geeft u het CAK toestemming om uw gegevens aan de gemeente door te geven. De gemeente heeft deze gegevens nodig om u te informeren over een nieuwe regeling die in plaats van de Compensatieregeling voor het eigen risico (Cer) komt. Binnenkort ontvangt u hierover meer informatie. (1) Ik ontvang jaarlijks een geldbedrag ter compensatie van het eigen risico van mijn zorgverzekering (Cer). Wat verandert er voor mij? Mensen met hoge zorgkosten betalen vaak het volledig eigen risico van de zorgverzekering. Mensen waarvan verwacht wordt dat zij als gevolg van hun chronische aandoening jaar in jaar uit hun eigen risico vol maken, ontvangen een geldbedrag vanuit de Compensatieregeling Eigen Risico (Cer) ter gedeeltelijke compensatie hiervan. Deze regeling wordt door het Rijk afgeschaft. In plaats van deze vaste tegemoetkoming, gaat de gemeente ondersteuning op maat bieden. Verwachting is dat deze nieuwe compensatieregeling niet voor iedereen zal gelden. Kunt u zelf uw meerkosten betalen, dan komt u niet in aanmerking voor deze compensatieregeling. (2) Ik krijg een tegemoetkoming op basis van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Wat verandert er voor mij? Mensen met een chronische ziekte of handicap krijgen via de Wtcg een algemene tegemoetkoming voor extra kosten als gevolg van de chronische ziekte of handicap. Deze wordt met terugwerkende kracht per 1 januari 2014 door het Rijk afgeschaft. In plaats van deze vaste tegemoetkoming, gaat de
gemeente ondersteuning op maat bieden. Verwachting is dat deze nieuwe compensatieregeling niet voor iedereen zal gelden. Kunt u zelf uw meerkosten betalen, dan komt u niet in aanmerking voor deze compensatieregeling. (3) Als ik tot eind 2013 de Cer-bijdrage krijg, krijg ik dan ook automatisch de gemeentelijke bijdrage? Nee, niet automatisch. Gemeenten krijgen fors minder geld waarmee ze iets kunnen doen voor mensen met hoge zorgkosten. De gemeente werkt aan een nieuwe regeling voor mensen met een laag inkomen, die bovendien op grond van hun chronische ziekte of handicap het volledige eigen risico voor de zorgverzekering moeten betalen. Eind 2014 is de nieuwe regeling bekend en kunt u kijken of u daarvoor in aanmerking komt en een aanvraag indienen. Als u de antwoordkaart terugstuurt naar het CAK ontvangt u de informatie automatisch van de gemeente per post. (4) Als ik de antwoordkaart opstuur, hoef ik dan niets meer te doen? Als u de antwoordkaart opstuurt ontvangt u eind van het jaar informatie van de gemeente over de nieuwe regeling. Het terugsturen van de antwoordkaart wil nog niet zeggen dat u een vervangende uitkering ontvangt. Dat hangt af van uw situatie en de voorwaarden van de nieuwe regeling. (5) Ik heb de antwoordkaart niet op tijd teruggestuurd. Wat nu? Als u de antwoordkaart niet terugstuurt, kunt u altijd later nog de regeling aanvragen als u tot de doelgroep behoort. Houdt u de website van de gemeente en de gemeentepagina in de Maas- en Niersbode in de gaten. Daarin wordt eind van het jaar bekend gemaakt hoe de nieuwe regeling eruit ziet. (6) Waar kan ik de nieuwe regeling aanvragen? U kunt de nieuwe regeling nog niet aanvragen. De nieuwe regeling wordt op dit moment voorbereid. In het najaar van 2014 wordt die bekend gemaakt via de website van de gemeente en de gemeentepagina in de Maas- en Niersbode. Als u aan de voorwaarden voldoet kunt u hem dan aanvragen. Als u een brief van het CAK heeft gehad, kunt u de antwoordkaart terugsturen. U ontvangt dan per post meer informatie. Dat duurt nog wel een tijdje, want het CAK stuurt pas tegen het eind van het jaar alle gegevens aan de gemeente door.
