D
GE ZO CH T
TE ST ER S
SS
PC-ACTIVE AUG/SEPT 2015
Het antwoord op al je digitale vragen
WINDOWS 10
EDITIE 283 EDITIE 283 AUG/SEPT 2015 € 4,95
Installeren en optimaliseren 12 10 meestgestelde vragen 10 Alle Windows-versies gratis? 90
WORDPRESS AANPASSEN 8 Handige tweaks 74
WINDOWS 10 I VIDEOBEWERKINGSCOMPUTERS I DOMOTICA I GOOGLE FIT
BETERE WIFI Usb-adapters getest
21
OFFICE-APPS Voor Android en iOS
58
FOTOGRAFIE Creatief met zwart-wit
42
MICROSOFT OFFICE 2016 De hoogtepunten 80 RADIO OP JE PC Software Defined Radio 30 HAPERENDE STREAMS Unicast vs multicast
84
IOS 9 Maakt je iDevice slimmer 78 INTERVIEW ROB IDINK HP opnieuw uitgevonden 36
6 computers getest VIDEOBEWERKING
50
Slim en handiger huis DOMOTICA
HCC
Vlieg mee met HCC!flightsimulator 24
Cover_001_PCA283.indd 1
68
Sportief aan de slag GOOGLE FIT
40
BP 17-07-15 11:16
HCC
Voorwoord
Kennis Beste en leukste lezerstips
Met betrekking tot Windows 10 heeft Microsoft
start gaat. Hierbij worden digitale toepassingen
velen verrast. Ten eerste vanwege het feit dat
op het gebied van persoonlijke gezondheidszorg
gebruikers van Windows 7 en Windows 8.1
behandeld, waarover je in de komende PC-Active
gratis kunnen upgraden naar Windows 10. Of
ook kunt lezen.
daarmee het besturingssysteem nu gratis is en of besturingssystemen gratis zouden moeten
Stuur je tips in!
zijn, is een interessante discussie die in de
Daarnaast gaan we in het volgende nummer
Stelling op pagina 90 en 91 aan bod komt. Ten
lezerstips introduceren. Binnen HCC en onder
tweede is de lanceerdatum van Windows 10
de lezers van PC-Active is namelijk veel kennis
opmerkelijk. Werd er eerst gedacht aan het
aanwezig op het gebied van computers en over
najaar van 2015, bij het verschijnen van deze PC-
alle raakvlakken hiervan. Ik zie graag dat deze
Active is de nieuwste Windows-versie inmiddels
kennis gedeeld wordt! Bij deze roep ik jullie als
al beschikbaar. In voorgaande edities hebben
lezers op om een tip naar
[email protected]
we een aantal artikelen gewijd aan Windows 10.
te sturen. De beste, interessantste en/of leukste
Ditmaal besteden we onder andere aandacht
tips worden geplaatst in de volgende PC-Active.
aan het installeren en optimaliseren van dit
Bovendien wordt er elk nummer een ‘Beste
besturingssysteem.
Lezerstip’ gekozen, die beloond wordt met een mooie prijs. Dat zal voor het komende nummer
Daarnaast hebben we volop andere
de Amazon Kindle Paperwhite zijn, waarvan je
interessante artikelen, zoals een test van
de review op pagina 35 vindt. Schroom niet
videobewerkingscomputers, een mooie
om meerdere tips op te sturen! Zet Tip in de
fotografieworkshop en een artikel over
onderwerpregel van je e-mail en wie weet win jij
huisautomatisering. Verder hebben we een
die mooie e-reader.
artikel over Google Fit, het nieuwe fitnessplatform van Google. Inderdaad, nu nog vooral gericht
Veel leesplezier toegewenst!
op fitness maar op termijn moet Google Fit een goed beeld (kunnen) geven van je gezondheid. We publiceren hier mede nu over, omdat e-health
Rob Coenraads - hoofdredacteur PC-Active
in september als kwartaalthema binnen HCC van
[email protected]
PC-Active is een uitgave van HCC en een vast onderdeel van het HCC-lidmaatschap Voor informatie over het lidmaatschap en het doorvoeren van wijzigingen: www.hcc.nl/info Wil je lid worden? Ga dan naar: www.hcc.nl/lidworden
003_PCA283.indd 3
PC-ACTIVE
3
17-07-15 11:18
MELD JE AAN
Test ‘m zelf!
WINDOWS 10 Het is zover, Windows 10 is beschikbaar. Waar moet je op letten bij een overstap en hoe stel je het systeem optimaal in? We doorlopen een aantal stappen, zodat je Windows 10 snel up & running hebt. 12 Ook geven we je heldere antwoorden op de meestgestelde vragen 10 en wakkeren we de discussie aan: zou ieder besturingssysteem gratis moeten zijn? 90
4
EXTERNE SSD-TESTERS GEZOCHT Test de Samsung Portable SSD T1 Uit onze test scoorde de SSD T1 van Samsung het maximale aantal sterren. Wil jij zelf de draagbare SSD T1 van 500 GB testen? Meld je dan nu aan!
47
EDITIE 283
004_005_PCA283.indd 4
17-07-15 11:19
INHOUD
VIDEOBEWERKING
PC-Active 283
UPDATE
6 computers getest
06 Inbox
Op elke computer kun je
12 Windows 10: installatie en optimalisatie
10 Windows 10: meestgestelde vragen
internetten en e-mailen, maar
18 Handige nieuwe apps
voor videobewerking is het ander
28 Handige pc-tools
verhaal. Met welke computer kun je
40 Google Fit
hiermee goed uit de voeten? Drie
56 Veiliger mailen
laptops en drie desktops zijn getest
58 Office-apps voor Android & iOS
voor het bewerken van full hd en ultra hd-beeldmateriaal.
50
62 Smartwatch-apps 68 Slimmer en handiger huis 78 iOS 9 zorgt voor slimmer iDevice 80 Microsoft Office 2016
74
WORDPRESS 8 handige tweaks
90 Besturingssystemen horen gratis te zijn 98 Next en Colofon
Als WordPress niet precies doet wat
TEST
je wilt, is het met een aantal slimme
21 Getest: usb-wifi-adapters 34 Hardware: handige apparaten
trucs in de code makkelijk aan te
46 Review: Samsung SSD T1
passen. In dit artikel komen de acht
47 Testers gezocht Samsung SSD T1
belangrijkste zaken aan bod. Vergeet
50 Getest: videobewerkingscomputers
geen back-up te maken, zodat je wijzigingen die verkeerd uitpakken
WORKSHOP
meteen kunt herstellen.
42 Creatief met zwart-wit fotografie 74 Wordpress: 8 handige tweaks
DOMOTICA
Slimmer en handiger huis
68
TECH 30 SDR: radio-ontvangst met een programma 84 Multicast: einde haperende videostreams?
Huisautomatisering, oftewel domotica,
92 Het Lab: Freetz vs OpenWRT
lijkt bijna een toverwoord te zijn. Veel fabrikanten bieden allerlei ‘slimme’
REPORTAGE
apparaten voor in huis aan, waarbij je
24 Vlieg mee met HCC!flightsimulator
je kunt afvragen: heb je dat allemaal
36 Interview met Rob Idink (HP)
wel nodig? Het antwoord is nee, maar
HCC
het maakt het leven wel een stuk
17 Kwartaalthema: lezingen Windows 10
makkelijker.
48 Testpanel-verslag: Canon all-in-one 66 Dit is HCC: onze Interessegroepen
GOOGLE FIT
73 Word lid van HCC! 88 Het digitale leven van Bert
Sportief aan de slag
89 Drone-piloot worden?
Kennis is macht. Of in het geval van
96 HCC!deals
Google Fit: kennis is gezondheid.
97 Lezersaanbiedingen
Met Google’s nieuwe fitnessplatform
COLUMN
bundel je al je gezonde activiteiten
20 Herbert Blankesteijn
in één overzicht. Google Fit is het antwoord op het soortgelijke Apple Health, maar is meer gericht op fitness en minder op algehele gezondheid.
95 Brenno de Winter
40 PC-ACTIVE
004_005_PCA283.indd 5
5
17-07-15 11:19
Mijn projecten
Mijn documenten
Mijn muziek
Mijn video’s
Mijn mobiele portfolio Mijn foto’s
Je hele digitale leven in de palm van je hand. Ongekende prestaties vanbinnen, stijlvol vanbuiten. Ga voor de nieuwe, snelle en veilige draagbare SSD van Samsung. Verkrijgbaar in verschillende capaciteiten: 1TB, 500GB en 250GB. Meer weten? Ga dan naar samsung.com
NLP01629005_SSDT1_Adv_210x297_Dr05da.indd 1 adv_PCA283.indd 2
26-01-15 17-07-15 10:40 12:04
INBOX Vragen van lezers
6
EDITIE 283
006_009_PCA283.indd 6
17-07-15 11:19
UPDATE
DOOR: HENK VAN DE KAMER & HCC!HULP
SSD WISSEN
buiten in gaat. Op dit kastje zit de bekende
Een halfjaar geleden heb ik mijn laptop
netwerkaansluiting. Die sluit je aan op de WAN-
verkocht. Uiteraard na het wissen van de
poort van een gewone router, waarna de rest
harde schijf met speciale software, zodat de
van de bekabeling in huis gewoon hergebruikt
nieuwe eigenaar mijn bestanden niet meer kan
kan worden. De router moet wel overweg kunnen
terughalen. Mijn nieuwe laptop heeft een SSD.
met de veel hogere snelheden die met glasvezel
Hoe kan ik hierop bestanden wissen zonder
mogelijk zijn. Vaak wordt bij een abonnement
sporen achter te laten?
een dergelijke router meegeleverd.
Jeroen Tieleman
Inbox
GELUIDSPROBLEMEN IPAD
Om te zorgen dat alle cellen in een SSD even
Als ik via de iPad naar de radio luister met
vaak beschreven worden, is er geen directe
een app en ik wil tegelijkertijd iets op Spotify
koppeling tussen wat een besturingssysteem
opzoeken, dan stopt de radio ermee. Dit gebeurt
ziet en de fysieke locatie. Het wissen van alle
ook als ik tegelijkertijd iets wil opzoeken met
sectoren kan in de praktijk bepaalde cellen
Safari en er staat een video op die webpagina.
met rust laten. De vraag is of daar vervolgens
De video begint dan automatisch af te spelen
zinnige informatie mee is te herstellen. Gelukkig
en de radio houdt er meteen mee op. Is hier een
is het probleem bekend en is er een ATA Secure
oplossing voor?
Erase-commando. De meeste fabrikanten bieden
Nico Bierman
voor hun SSD software aan die deze instructie gebruikt voor het volledig wissen van de SSD.
Nee, dit is standaard gedrag van de iPad.
Een andere optie is de Parted Magic-software.
Een app met muziek kan op de achtergrond
GLASVEZEL
doorspelen, totdat je iets anders gaat doen dat naar alle waarschijnlijkheid een ‘claim’ gaat
In ons dorp wordt glasvezel uitgerold. In de
leggen op je audio-output. Zoals een nummer op
meterkast komt een kastje met daarin de oranje
Spotify of een video via internet of Facebook. In
glasvezelkabel. Maar dan? Ik en nog velen met
99% van de gevallen is dit ook uitermate handig,
mij hebben geen idee. Ik zie mij niet allerlei
plus je hebt minder kans op vastlopers in je
kabels door het huis trekken.
audio-codec of zelfs schade aan je speakers.
Henk Bijnevelt
COMMANDO’S RUNMENU WIN+R
Netwerkbekabeling gebruikt ethernetsignalen.
Waar kan ik een overzicht vinden van alle
Zodra deze het internet op moeten via een
commando’s voor het runmenu Win+R in
telefoonlijn, kabel- of glasvezelaansluiting,
Windows?
is er een modem nodig. Deze vertaalt de
Victor van Aken
ethernetsignalen naar het andere medium. Bij ADSL (telefoonlijn) zit het modem vaak in de
Op de TechNet-website van Microsoft is
router ingebouwd. Bij glasvezel wordt het modem
een overzicht te vinden van de beschikbare
geplaatst in het kastje waar de glasvezel van
commando’s: www.hcc.nl/microsoft-technet
PC-ACTIVE
006_009_PCA283.indd 7
7
17-07-15 11:19
Ook een vraag? Vragen kun je sturen naar
[email protected]. Je krijgt alleen een antwoord als je vraag voor deze rubriek wordt geselecteerd. Voor een grotere kans op antwoord raadpleeg je het vernieuwde forum: www.hccforums.nl Gegarandeerd een antwoord? www.hcc.nl/helpdesk. Bij de HCC!hulp supportlijn wordt je probleem geanalyseerd en samen opgelost. HCC-leden vinden het telefoonnummer van de helpdesk op de achterzijde van de HCC-ledenpas (60 ct per min). De helpdesk voor niet-HCC-leden is te bereiken via 0900-4224857 (80 ct per min.).
EINDELIJK VIRUSSCANNER
SNELKOPPELING INTERNET UIT/AAN
Al een tijd werk ik op mijn pc zonder
Bij vorige versies van Windows had ik een
antivirusscanner, maar nu denk ik dat ik last heb
snelkoppeling op het bureaublad om internet
van malware en/of virussen. Nu ben ik dus op
aan en uit te kunnen zetten. Is dat ook mogelijk
zoek naar een virusscanner die zoveel mogelijk
bij Windows 8?
vindt. Is er een gratis versie die goed werkt?
Alfred van Dam
Martine de Boer Ook in Windows 8 kan zo’n snelkoppeling Om malware van je pc te verwijderen, raden
worden aangemaakt. Ga daarvoor naar het
we je aan om Malwarebytes te downloaden. Als
Configuratiescherm | Netwerkcentrum |
virusscanner zou je bijvoorbeeld het gratis AVG
Adapterinstellingen wijzigen en sleep het
of Avast kunnen gebruiken. Maar vaak is een
icoontje van de netwerkverbinding naar het
betaalde antivirusoplossing gebruiksvriendelijker
bureaublad om een snelkoppeling te maken.
dan een gratis variant.
De netwerkverbinding kan nu worden uit- en
WORDPERFECT-WACHTWOORD
ingeschakeld door met de rechtermuisknop op deze snelkoppeling te klikken en in het
Na mijn verhuizing vond ik een diskette met mijn
getoonde contextmenu te kiezen voor de optie
dagboek. Mijn pc had geen diskette-ingang dus
Uitschakelen of Inschakelen.
iemand heeft het voor mij overgezet. Helaas heb ik het document met een wachtwoord beveiligd
HARDE SCHIJF RUIMTE VERDWENEN
en die ben ik vergeten. Kan HCC mij helpen?
Ik heb een herstelpartitie gemaakt van 128 GB
Amy Benjaminsz
op mijn HDD. Deze heb ik verwijderd, zodat ik weer mijn volledige partitie terug zou krijgen van
De wachtwoordbeveiliging van de eerste
500 GB. Maar in schijfbeheer zie ik nog maar 465
WordPerfect-versies is gemakkelijk te kraken.
GB. Hoe krijg ik de overige GB’s weer zichtbaar?
Wij hebben een eerste poging gedaan, maar
Frida Bruintjes
het lijkt erop dat het document is beschadigd
8
of niet goed is ingelezen. De verwachte bytes in
Wat je ziet, is het GB/GiB verschil. Een bedrijf
de header zijn afwezig of staan op de verkeerde
adverteert nog met het ‘oudere’ gigabyte, terwijl
plaats. Indien de diskette nog beschikbaar
computers in gibibytes rekenen.
is, kan het beste een nieuwe overzet-actie
1 GB = 1.000 MB, 1 GiB = 1024 MB.
geprobeerd worden. Als de kop daarbij continu
Dus 500 gigabytes (GB) = 465 gibibytes (GiB).
heen en weer gaat, duidt dat op leesproblemen.
Het klopt dus, maar is wel verwarrend.
EDITIE 283
006_009_PCA283.indd 8
17-07-15 11:19
UPDATE
VERKEERD GEBRUIKERSACCOUNT
Met het handige en standaard in Windows
Op mijn Windows 8.1-computer heb ik het aan
geïnstalleerde Knipprogramma (Snipping Tool)
mijn gebruikersaccount gekoppelde e-mailadres
kun je het gewenste deel van de gescande
gewijzigd in een nieuw Microsoft-account.
pagina eruit knippen en als apart bestand
Het inloggen met mijn nieuwe e-mailadres en
opslaan. Voor Surface-gebruikers is gemakkelijk
wachtwoord lukt, maar als ik mijn pc opstart, zie
het gewenste gedeelte te selecteren met behulp
ik nog steeds mijn oude e-mailadres. Hoe kan ik
van de pen.
deze ook veranderen? Daan Mulder
Inbox
VERVELENDE POP-UPS Regelmatig als ik op het internet aan het
Omdat het gebruikersaccount tijdens het
surfen ben, krijg ik verschillende pop-ups met
aanmaken aan het Microsoft-account is
vervelende advertenties en dergelijke. Wat kan ik
gekoppeld, is het bijbehorende e-mailadres in
hieraan doen?
de naam van het gebruikersaccount verwerkt.
Wouter Hendriks
Dat heeft verstrekkende gevolgen. De naam kan namelijk achteraf nog wel worden gewijzigd via
Om deze advertenties te blokkeren, zijn er goede
Configuratiescherm | Gebruikersaccounts | Uw
plug-ins beschikbaar voor de webbrowser. Deze
accountnaam wijzigen. Achter de schermen zal
plug-ins maken gebruik van een vertrouwde
echter altijd de eerst opgegeven naam worden
database om ongewenste advertenties en pop-
gebruikt. De beste oplossing is om een geheel
ups tegen te gaan. Voor Google Chrome en
nieuw, bij voorkeur lokaal, gebruikersaccount aan
Firefox raden we Adblock Plus aan, voor Internet
te maken en deze te koppelen aan het nieuwe
Explorer Simple Adblock. Eenmaal geïnstalleerd,
Microsoft-account.
ben je direct beschermd tegen ongewenste pop-
PAGINA UIT SCAN VERWIJDEREN Ik scan nogal eens een artikeltje in, bijvoorbeeld
ups en reclame. Wel is het zo dat banners en pop-ups vaak de enige inkomstenbron zijn van websites.
uit een tijdschrift, om dit naar vrienden en kennissen te sturen. Meestal bestaat een dergelijk artikel uit twee kolommen en vult dan een heel A4’tje. Maar ik wil een deel (ongeveer een kwart) verwijderen, omdat het niet relevant is. Hoe doe ik dit? Ik gebruik Windows.
Voor de bronnen bij dit artikel:
WWW.HCC.NL/283-09
Nico van der Vlist
PC-ACTIVE
006_009_PCA283.indd 9
9
17-07-15 11:19
WINDOWS 10:
MEESTGESTELDE VRAGEN Met Windows 10 wil Microsoft ons de eerdere Windows-versies snel doen vergeten. Maar zo’n nieuw besturingssysteem roept veel vragen op. We zetten de tien meestgestelde voor je op een rij en geven je de antwoorden.
VRAAG 1: WANNEER VERSCHIJNT W10?
Microsoft biedt Windows 10 nu gratis, omdat dit
Op 29 juli 2015 is Windows 10 Home en Windows
een platform is waarop alle nieuwe programma’s
10 Pro gelanceerd. Windows 10 Mobile, geschikt
gaan lopen. Daarnaast willen ze ervoor zorgen dat
voor smartphones, verschijnt waarschijnlijk
dit besturingssysteem altijd up-to-date is, zodat
oktober 2015.
gebruikers zich geen zorgen hoeven te maken
VRAAG 2: IS W10 ECHT GRATIS?
over de veiligheid.
Ja, Windows 10 is gratis en komt beschikbaar voor
VRAAG 3: WAT KOST EEN NIEUWE AANSCHAF?
alle apparaten die voldoen aan de hardware en
Als je geen gratis upgrade kan doen, maar
software-eisen. Dit geldt een jaar: tot 29 juli 2016.
Windows 10 nieuw moet aanschaffen, dan kost dit
Let op: na dit jaar is de upgrade naar Windows 10
in de VS $119 (Home) of $199 (Pro). Prijzen in euro’s
niet meer gratis. Heb je de upgrade voor die tijd
zijn nog niet bekend.
gedaan, dan blijft Windows 10 voor altijd van jou, je hoeft er niet ineens voor te betalen. Heb je de
VRAAG 4: HOE KRIJG IK DE UPGRADE?
upgrade in deze periode niet gedaan, dan moet
Gebruikers die al hun updates gedraaid hebben
je ervoor betalen.
en een pc/laptop bezitten die aan de eisen
10 EDITIE 283
010_011_PCA283.indd 10
17-07-15 11:20
UPDATE
DOOR: MARTIN BEKELAAR
Windows 10: meestgestelde vragen
?
voldoet, zien rechtsonder in de taakbalk een Windows-logo verschijnen vanuit een speciale app. Klik hierop en vervolgens kun je de update reserveren door je e-mailadres op te geven. Zodra de upgrade beschikbaar is, krijg je een melding van de app. Daarnaast controleert de app ook of je computer geschikt is voor Windows 10 en kun je allerlei aanvullende informatie opvragen.
VRAAG 5: WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN
!
W10 HOME EN W10 PRO? Windows 10 Home is voor normaal dagelijks gebruik, Windows 10 Pro is bedoeld voor meer zakelijk omgevingen en heeft extra functies.
worden vanuit een legale Windows-versie die
De Pro-versie kan bijvoorbeeld in een domein
voldoet aan de eisen van de upgrade. Je kan dan
geplaatst worden en heeft Hyper-V aan boord om
tijdens de installatie kiezen voor niets behouden
virtuele machines aan te maken.
en krijgt dan een kale Windows 10. Let op: maak
VRAAG 6: MINIMALE SOFTWARE-EISEN? Windows 7 met Servicepack 1 of de Windows 8.1-
van tevoren wel een back-up van je bestanden.
VRAAG 9: KOMT CORTANA BESCHIKBAAR IN
update zijn vereist om de upgrade te kunnen
IEDERE TAAL?
uitvoeren. Het beste is om alle updates te
Ja, maar omdat Nederlands een klein taalgebied
installeren voor Windows 7 (SP1) en Windows 8.1.
is, kan dit nog wel even duren. De talen die wel
VRAAG 7: WAT VERDWIJNT ER?
op 29 juli 2015 beschikbaar zijn: Engels, Chinees, Frans, Italiaans, Duits en Spaans. Je kan Cortana
– Windows Media Center.
wel gebruiken, maar dan moet je je systeem
– Dvd-afspeelmogelijkheid.
volledig instellen op één van deze talen.
– Windows 7 Desktop Gadgets. – Windows 10 Home heeft een verplichting om
VRAAG 10: MINIMALE HARDWARE-EISEN?
updates meteen te installeren, in Windows 10
Hieronder vind je zowel de minimale als door
Pro is er een mogelijkheid om deze voor korte
PC-Active geadviseerde hardware-eisen.
tijd uit te stellen. – Solitaire, Minesweeper, en Heartsgame uit Windows 7 worden verwijderd, maar er
Processor
Minimaal
Geadviseerd
Tablet:
1 Ghz
1.6 Ghz 3 Ghz
zijn gelijkwaardige nieuwe versies gratis
Computer:
1 Ghz
beschikbaar in de Microsoft Store: Microsoft
Schermgrootte
Minimaal
Solitaire collection en Microsoft Minesweeper.
Tablet:
800x600
Computer/tablet:
1024x600
Geheugen
Minimaal
Geadviseerd
64-bit:
2 GB
8 GB
– Usb-floppydrivers, dus indien nodig driver downloaden bij fabrikant. – Windows Live Essentials en de One-Driveapp worden verwijderd en vervangen door de
32-bit:
1 GB
4 GB (max 3.2 wordt ondersteund)
nieuwe One-Drive-applicatie.
Harde schijf ruimte
Minimaal
Geadviseerd
64-bit:
16 GB
64 GB
32-bit:
20 GB
64 GB
Grafische kaart
Minimaal
Geadviseerd
DirectX 9
Losse kaart
VRAAG 8: KAN JE EEN SCHONE INSTALLATIE DOEN MET DE GRATIS UPGRADE? Ja dat kan, maar de installatie moet gestart
PC-ACTIVE 11
010_011_PCA283.indd 11
17-07-15 11:20
DOOR: DENNIS GANDASOEBRATA
AAN DE SLAG MET WINDOWS 10 Het is zover, Windows 10 is beschikbaar. Waar moet je op letten bij een overstap en hoe stel je het systeem optimaal in? We nemen je mee door alle relevante stappen, zodat je Windows 10 snel up & running hebt.
VOOR DE INSTALLATIE
D
e upgrade naar Windows 10 heeft weinig
je nu gebruik van Windows 7 Starter, Home Basic
om het lijf. De installatie verloopt via
of Home Premium, dan wordt Windows 10 Home
Windows Update, een usb-stick of een
geïnstalleerd. Gebruik je Windows 7 Professional
ISO-download. Maak je gebruik van Windows 7
of Ultimate, dan wordt de Pro-versie geïnstalleerd.
of Windows 8.1, dan is de upgrade gratis.
In geval van Windows 8.1, wordt Windows 10
Bestaande instellingen, persoonlijke bestanden
Home standaard geïnstalleerd. Bij Windows 8.1
en apps worden bij de overstap behouden. Maak
Pro, Pro Student en Pro Windows Media Center,
12 EDITIE 283
012_016_PCA283.indd 12
17-07-15 11:21
UPDATE
wordt Windows 10 Pro geïnstalleerd. Let op:
1
Aan de slag met Windows 10
2
maak je nog gebruik van Media Center, dan raak je deze functie in alle gevallen kwijt bij een upgrade. Media Center wordt niet meer ontwikkeld.
Er verschijnt een notificatie in
Microsoft maakt voor de upgrade naar
het systeemvak
Windows 10 gebruik van een reserverings-
rechtsonder
systeem. In het systeemvak wordt een melding
Windows 10 wordt binnengehaald zodra de versie
getoond, herkenbaar aan de Windows-vlag
beschikbaar is
(afbeelding 1). Geef je e-mailadres op en het systeem wordt klaargemaakt voor de upgrade
3
zodra Windows 10 beschikbaar is. Je ziet dit terug in Windows Update (afbeelding 2). De uiteindelijke downloadgrootte bedraagt ongeveer 3 GB.
BESTAANDE LICENTIES Bij een eventuele herinstallatie van software, is het handig om een overzicht van licentiesleutels te hebben, maar in de praktijk blijkt deze administratie vaak niet helemaal compleet meer te zijn. Met een programma zoals Belarc Advisor (www.belarc.com/free_download) maak je snel een overzicht van je licentiesleutels.
ROLLBACK De vorige installatie van Windows wordt 31 dagen
Belangrijk om te weten: de vorige Windows-installatie wordt 31 dagen bewaard
bewaard. Na deze periode zorgt een ingeplande systeemtaak ervoor dat de oude bestanden
handmatig verwijderen en schijfruimte winnen.
worden verwijderd en deze schijfruimte weer
Gebruik het zoekvak en typ ‘Schijfopruiming’.
vrijkomt. Besluit je na een overstap naar
Kies voor Systeembestanden opschonen. Een
Windows 10 toch terug te keren naar de vorige
nieuw venster wordt geopend, waarin je kiest
installatie, dan is het zaak om deze ‘rollback’ dus
voor Vorige Windows-installatie en Tijdelijke
voor die deadline uit te voeren (afbeelding 3).
Windows-installatiebestanden. Klik op OK.
Typ in het zoekvak van de taakbalk ‘Instellingen’ om het gelijknamige venster te openen. Nu kies je voor Bijwerken en beveiliging | Systeemherstel
Systeemeisen
| Aan de slag, in de sectie Teruggaan naar een
Windows 10 heeft een computer nodig met een processor op minimaal
vorige versie.
2 GHz, 1 GB RAM (32-bit) of 2 GB RAM (64-bit), een videokaart met DirectX9-ondersteuning, en een schermresolutie van minimaal
Dat de map automatisch wordt verwijderd, is
1024x600 pixels. De minimale schijfruimte voor de 32-bit-editie
geen overbodige luxe. Deze Windows.old-map
bedraagt 16 GB. Voor de 64-bit-versie is dit 20 GB. Twijfel je aan
kan gemakkelijk 15 GB in beslag nemen. Je
de compatibiliteit van een onderdeel, controleer dit dan in het
bent niet afhankelijk van Windows voor het
Compatibiliteitscentrum
verwijderen van de map, maar kunt deze ook
via: www.hcc.nl/windows-compabibel
PC-ACTIVE 13
012_016_PCA283.indd 13
17-07-15 11:21
NA DE INSTALLATIE
HET SYSTEEM CONFIGUREREN
vingerafdruk, oog of gezicht. Deze techniek
Windows 10 maakt af waar Windows 8 mee is
wordt aangeduid met Windows Hello en
begonnen: de meeste configuratieopties zijn
moet het wachtwoord vervangen. Je vindt de
verhuisd van het klassieke Configuratiescherm
configuratieopties in het eerdergenoemde
naar het opgefriste onderdeel Instellingen
onderdeel Accounts. Op het moment van
(afbeelding 4). Je roept het op door in het
schrijven hebben wij Windows Hello helaas nog
zoekvak ‘Instellingen’ te typen. In het hoofdvenster
niet in de praktijk kunnen testen, bij gebrek aan
vind je negen hoofdonderdelen, waaronder
beschikbare hardware. Zodra dit beschikbaar is,
Systeem, Persoonlijke instellingen en Privacy.
lees je hier uiteraard als eerste over in PC-Active.
PINCODE KIEZEN
SYNCHRONISATIE-INSTELLINGEN
Windows 10 ondersteunt meerdere
Met de komst van Windows 10 moeten
aanmeldingsmogelijkheden. Het wachtwoord
verschillende apparaten, zoals de laptop,
heeft concurrentie gekregen van het
tablet, smartphone en Xbox, verder worden
afbeeldingswachtwoord, waarmee je je
gesynchroniseerd. Denk hierbij aan onschuldige
aanmeldt met behulp van gebaren en een foto
zaken, zoals Windows-thema en taalvoorkeuren,
(geïntroduceerd in Windows 8) en de pincode.
maar ook aan serieuzere onderdelen zoals
Die laatste methode geniet volgens Microsoft
wachtwoorden. Je kunt zelf bepalen welke
de voorkeur, en toegegeven: in de praktijk
onderdelen mogen worden gesynchroniseerd. In
werkt dit prettig. In het instellingenvenster kies
het onderdeel Instellingen kies je voor Accounts |
je voor Accounts | Aanmeldingsopties. Klik op
Uw instellingen synchroniseren. Met de schuifjes
Toevoegen, bij de sectie PIN. Geef je ‘traditionele’
geef je op welke componenten gesynchroniseerd
wachtwoord op ter verificatie en stel een
moeten worden (afbeelding 6). Helemaal geen
viercijferige pincode in (afbeelding 5). Bij het
synchronisatie gebruiken? Zet de schuif op Uit bij
aanmelden bij Windows kun je overigens blijven
de optie Instellingen synchroniseren.
kiezen tussen het wachtwoord en een pincode.
STANDAARDLOCATIES WINDOWS HELLO
Het Startmenu kan een aantal veelgebruikte
Als het apparaat dit ondersteunt, kan je je in
mappen standaard weergeven, zodat je er snel
Windows 10 aanmelden met behulp van je
toegang toe hebt. In het onderdeel Persoonlijke
4
5
6
Het instellingenvenster van Windows 10, waarin de
De pincode is een alternatief
Bepaal welke onderdelen worden
meeste configuratieopties zijn ondergebracht
voor het vertrouwde wachtwoord
gesynchroniseerd
14 EDITIE 283
012_016_PCA283.indd 14
17-07-15 11:21
UPDATE
Aan de slag met Windows 10
instellingen, sectie Start, klik je op de koppeling
alleen afkomstig uit het Startmenu, maar ook uit
Lijst aanpassen. Zet de schuiven op Aan bij de
recent geopende items op de taakbalk. Ga naar
mappen die je wilt weergeven, zoals Documenten
Instellingen | Persoonlijke instellingen. Zet het
en Netwerk. De mappen worden vervolgens
vinkje op Uit bij de optie Recent geopende items
linksonder in het Startmenu getoond.
in Start en op de taakbalk opslaan en weergeven. Deze optie is ondergebracht in de sectie Start.
PRIVACY-INSTELLINGEN Sommige opties van Windows geven redelijk
SNELLE TOEGANG UITBREIDEN
wat informatie prijs over het gebruik van
Een belangrijke vernieuwing van Verkenner is
bestanden. Goed voorbeeld hiervan is Snelle
Snelle toegang, dat recent gebruikte bestanden
toegang: dit onderdeel geeft de tien meest
en mappen gemakkelijk toegankelijk maakt. Zelf
gebruikte mappen en twintig onlangs geopende
een map koppelen aan Snelle toegang? Klik
bestanden weer in Verkenner (afbeelding 7).
erop met de rechtermuisknop en kies voor Aan
Hieraan geen behoefte in het kader van privacy?
snelle toegang vastmaken. Eenmaal gekoppelde
In Verkenner kies je voor de tab Beeld | Opties.
mappen kun je ook weer losmaken: klik erop
Op het tabblad Algemeen verwijder je het vinkje
met de rechtermuisknop en kies voor Van Snelle
bij Recentelijk gebruikte bestanden weergeven in
toegang losmaken.
Snelle toegang en Recentelijk gebruikte mappen weergeven in snelle toegang. Wil je de nieuwe
BIBLIOTHEKEN
feature tóch gebruiken, maar een specifieke
De uit eerdere Windows-versies bekende
map of bestand uit het overzicht verwijderen?
Bibliotheken zijn in Windows 10 weliswaar
Klik erop met de rechtermuisknop en kies Uit
niet zichtbaar, maar dit betekent niet dat de
snelle toegang verwijderen. Het is ook mogelijk
functie niet meer beschikbaar is. In Verkenner
om de geschiedenis te wissen, vergelijkbaar met
klik je op de knop Opties onder de tab Beeld.
bezochte pagina’s in een browser. Klik op de
Op het tabblad Algemeen zet je een vinkje
knop Wissen.
bij Bibliotheken weergeven (je vindt deze optie in het vak Navigatiedeelvenster). De
PRIVACY-INSTELLINGEN (2)
bibliotheken worden weer getoond. Klik met
Ook het Startmenu geeft recent geopende
de rechtermuisknop op een bibliotheek en
items weer. De informatie is overigens niet
kies Eigenschappen om de instellingen aan te
7
Altijd bureaubladmodus Niet tevreden met het Startmenu? Dat kan lastig zijn, omdat Windows zelf de modus selecteert op basis van de grootte van het scherm. Je kunt echter ‘afdwingen’ dat altijd het schermvullende Startscherm wordt getoond. In het onderdeel Instellingen kies je voor Persoonlijke instellingen. Zet de schuif op Aan bij de optie Start op volledig scherm weergeven in bureaubladmodus. Snelle toegang laat zien met welke items je onlangs hebt gewerkt
PC-ACTIVE 15
012_016_PCA283.indd 15
17-07-15 11:21
8
Geavanceerd Startmenu Gelukkig is de toetsencombinatie Windows-toets+X nog steeds actief in Windows 10. Hiermee open je een geavanceerd menu dat toegang geeft tot de meeste systeemonderdelen van Windows.
Via Windows-toets+X roep je een menu met geavanceerde opties op Het gedrag van de virtuele bureaubladen aanpassen
9
passen en bijvoorbeeld nieuwe mappen toe te
ZOEKVAK
kennen aan de bibliotheek.
Het nieuwe zoekvak op de taakbalk, voorzien van Cortana, heeft in Nederland minder waarde
EXTRA BUREAUBLADEN
dan in landen waarin Cortana volledig wordt
Windows ondersteunt meerdere virtuele
ondersteund. Je kunt het zoekvak naast de
bureaubladen. Om een nieuw bureaublad te
Startknop uitschakelen. Klik met rechts op
maken, klik je op de knop Taakweergave. Deze
de taakbalk en kies Eigenschappen. Op het
vind je rechts van het zoekvak op de taakbalk.
tabblad Werkbalken kies je bij de optie Zoeken
Een overzicht van geopende programma’s
op de taakbalk, voor Uitgeschakeld. Wil je nog
verschijnt. Rechtsonder in het beeld vind je een
wel toegang tot de zoekfunctie, maar minder
plusteken. Klik hierop om een nieuw virtueel
prominent, dan kies je voor Zoekpictogram
bureaublad te maken. Klik op Taakweergave
weergeven.
om alle bureaubladen te zien. Je vindt ze als miniatuurweergave onderin beeld. Klik op een
SNELLE ACTIES AANPASSEN
bureaublad om het te tonen.
Het nieuwe meldingenvenster, dat je oproept door in het systeemvak te klikken op het
Bepaal welke meldingen
Normaal gesproken moet je schakelen naar
pictogram Nieuwe meldingen, geeft een
via het meldingen-
het andere bureaublad om daarop de andere
overzicht van meldingen afkomstig van het
venster toegankelijk zijn
vensters te zien. Met een aanpassing kun je dit
systeem en programma’s (afbeelding 9).
gedrag veranderen (afbeelding 8). Bij Instellingen kies je voor Systeem | Multitasking. Bij Virtuele
Onderin het nieuwe meldingenvenster vind je een
bureaubladen kies je voor Alle bureaubladen, bij
aantal knoppen, die Windows zelf aanduidt als
de optie Geef op de taakbalk venster weer die
Snelle acties. Denk hierbij aan schermhelderheid,
zijn geopend. Dezelfde aanpassing kun je doen
wifi-instellingen en de vliegtuigstand. Je kunt zelf
voor het gebruik van Alt+Tab: normaal gesproken
bepalen welke snelle acties worden getoond.
worden met deze toetsencombinatie alleen de
Via Instellingen kies je voor Systeem | Meldingen
vensters van het actieve bureaublad getoond.
en acties. Klik op een knop waarvan je de actie
Kies voor Alle bureaubladen, bij de optie Door op
wilt vervangen. Een lijst met beschikbare opties
Alt+Tab te drukken worden vensters weergegeven
verschijnt. Kies hieruit de gewenste actie. Je kunt
die zijn geopend.
vier knoppen aanpassen.
16 EDITIE 283
012_016_PCA283.indd 16
17-07-15 11:21
www.hcc.nl/windows10
n
e Lezing
Starten met Windows 10? Windows 10 is er! Wat is er veranderd? Waar moet je op letten? Bezoek één van de lezingen voor leuke en handige tips! Hulp nodig bij installatie? Kom dan langs tijdens een installatiehulpdag! Lezingen vinden plaats in: Alkmaar
Groningen
Stadskanaal
Vleuten
Amersfoort
Haarlem
Steenwijk
Zoetermeer
Apeldoorn
Heerenveen
Tilburg
Zwijndrecht
Capelle ad IJssel Helmond
Urmond
Zwolle
Eindhoven
Nuland
Veenendaal
Emmen
Raalte
Venlo
Gouda
Rotterdam
.hcc w w w op: t h c i z ver o n e g n lezi t e h k j Beki
d ow .nl/win
s10
Het antwoord is Advertentie_windows10.indd 1 adv_PCA283.indd 17
16-7-2015 14:11:22 17-07-15 12:04
DOOR: MAIKEL DIJKHUIZEN
APPS
Leuke software voor smartphone en tablet
au
g/s
ept 201
5
Automatische acties Bieden maar
Voetbalhumor
Op basis van allerlei gebeurtenissen, is
Via de website Catawiki.nl vinden
Wie voetbalnieuws met een flinke
Atooma in staat om handelingen op je
wekelijks meer dan 80 veilingen plaats
dosis humor wel kan waarderen, doet
smartphone automatisch uit te voeren.
in verschillende categorieën, zoals
er verstandig aan om Voetbalflitsen te
Tijdens het hardlopen geeft deze slimme
postzegels, modeltreinen, sieraden,
installeren. In deze app vind je allerlei
app je bijvoorbeeld een waarschuwing
boeken, computer- en videogames
leuke weetjes, filmpjes en cartoons. Je
zodra er slecht weer op komst is. Of je
en er is zelfs een speciale Nintendo-
bekijkt onder meer video’s van fraaie
ontvangt gesproken e-mailberichten
veiling. Dit online Europese veilinghuis
doelpunten, blunders en voetbaltrucjes.
als je onderweg bent met de auto. En
heeft nu ook een app gemaakt, zodat
Daarnaast brengt Voetbalflitsen
wanneer de gps-verbinding wegvalt,
je altijd en overal kan meebieden.
opvallend sterrengedrag van spelers
onthoudt Atooma automatisch de laatste
Via meldingen blijf je op de hoogte
buiten het veld in beeld. Interessante
locatie. Handig voor het geval dat je de
van je biedingen en nieuwe veilingen
berichten deel je eventueel rechtstreeks
parkeerplek niet meer exact weet. Deze
binnen je interessegebied. Bieden kan
via Twitter, Facebook of WhatsApp. Als
app werkt op beide platformen perfect,
al vanaf één euro. Op zoek naar een
je meer behoefte hebt aan een app met
al is de Android-versie wel een stuk
uniek verzamelobject of wil je zelf iets
serieus voetbalnieuws, kun je beter even
uitgebreider.
aanbieden? Registreer je dan snel!
verder kijken.
Atooma
Catawiki
Voetbalflitsen
Systeemeisen: Android, iOS 7.0+
Systeemeisen: Android 4.0+, iOS 7.0+
Systeemeisen: Android 4.0+, iOS 7.0+
Taal: Engels
Taal: Nederlands
Taal: Nederlands
Prijs: gratis
Prijs: gratis
Prijs: gratis
18 EDITIE 283
018_019_PCA283.indd 18
17-07-15 11:22
UPDATE
Apps
Milieubewust
Aardbevingen
Apps ontdekken
De NPO is een campagne gestart om
Zeker voor inwoners van het
Met AppHunt achterhaal je eenvoudig
mensen bewuster te maken van het
aardbevingsgebied in Groningen, is de
welke apps er momenteel populair
milieu. Dat heeft onder meer geleid
app Bevingmeter geen overbodige luxe.
zijn. Hiervoor doen de makers een
tot een nieuwe app: NPO Groen. Je
Zoals de naam al doet vermoeden, kun
beroep op andere gebruikers. Iedere
hebt de keuze uit diverse uitdagingen
je hiermee aardbevingen registreren.
dag schotelt de app een lading met
om groener te leven. Denk hierbij
Dit gebeurt door middel van de
nieuwe toepassingen voor. Onder iedere
aan gewassen kleding drogen aan
bewegingssensoren van de smartphone.
suggestie vind je een korte Engelstalige
de waslijn en korter dan drie minuten
Na een aardschok geef je schade
beschrijving van de app. Je kunt ook
douchen. Daarnaast is er ook aandacht
eventueel direct aan de juiste instanties
zelf apps als favoriet markeren. Op die
voor minder voor de hand liggende
door, zoals het CVW of de verzekeraar.
manier lever je een bijdrage aan de
besparingen, zoals het vermijden
Voor de werking van de app is er
community. Jammer is dat AppHunt niet
van grofvuil en het beperken van
overigens wel een registratie vereist.
is afgestemd op de Nederlandse markt,
plastic tasjes. Zodra je de gewenste
Daarnaast is het noodzakelijk dat de
want de suggesties bevatten vooral
uitdagingen hebt gekozen, zie je na
smartphone op een vlakke ondergrond
internationale apps. Wie het leuk vindt
een week hoeveel elektriciteit, water
ligt en is verbonden met de oplader. Met
om nieuwe toepassingen te ontdekken,
en CO2-uitstoot je hebt bespaard. De
name wanneer je ergens nog een oude,
beleeft zonder twijfel veel plezier aan
app bevat ook allerlei tipvideo’s van
ongebruikte smartphone hebt liggen,
AppHunt. Voor het gebruik van alle
bekende Nederlanders om beter met
is Bevingmeter een handig hulpje voor
functies is wel een Twitter-account
het milieu om te gaan.
gedupeerden.
noodzakelijk.
NPO Groen
Bevingmeter
AppHunt
Systeemeisen: Android 4.0+, iOS 7.0+
Systeemeisen: Android 4.0+, iOS 7.0+
Systeemeisen: Android 4.0.3+
Taal: Nederlands
Taal: Nederlands
Taal: Engels
Prijs: gratis
Prijs: gratis
Prijs: gratis
PC-ACTIVE 19
018_019_PCA283.indd 19
17-07-15 11:22
COLUMN
Herbert Blankesteijn
Windows 10: ja,mits Houd de nooduitgang open
Windows 10 is de eerste versie van Windows
En bijvoorbeeld met talloze uitvoeringen van één
sinds XP waar ik echt zin in heb. Ik ga upgraden,
versie van Windows. Starter, Home, Pro, Ultimate...
maar houd wel (via een image) de mogelijkheid
Daarbij doet Microsoft extra werk om onderdelen
achter de hand om de upgrade terug te draaien.
uit te schakelen die er eigenlijk gewoon zijn, om
Historisch heeft Microsoft vaak andere belangen
daarmee een goedkopere variant te creëren.
op het oog gehad dan die van zijn klanten.
En dat dan weer om hogere prijzen te kunnen
Windows 95 was de laatste versie waarvoor
vragen voor het niet-gehandicapte product.
mensen in de rij stonden. Windows op je pc was daarna een voldongen feit en de kosten ervoor
En natuurlijk heeft Microsoft veel Windows-
vormden een soort computerbelasting. Microsoft
versies uitgebracht die er nooit hadden moeten
kon het zich permitteren zijn eigen product
zijn. Windows Me (2000) verscheen onnodig
opzettelijk slechter te maken.
snel na Windows 98, bevatte geen interessante nieuwtjes en was zo mogelijk nog instabieler.
Bijvoorbeeld door eind jaren ‘90 eigen audio- en
Vista kwam vooral uit omdat er al veel te lang
videoformaten te introduceren (wma en wmv).
(naar Microsofts idee) geen nieuwe versie was
Dat leidde tot zeker tien jaar verwarring op
gepresenteerd. Het had een overbodig nieuw
audio- en videogebied. Mensen ripten hun cd’s
jasje en zat barstensvol bugs. Windows 8 stortte
met de mediaspeler van Windows en dachten
je pc in een identiteitscrisis: tablet of pc? Het
dat ze mp3’s hadden. Maar omdat het wma’s
was een poging van Microsoft om het publiek
waren, waren ze niet afspeelbaar op hun mp3-
klaar te stomen voor hún tablets. Jammer dat het
speler. Het diende Microsofts eigen audio- en
een véél slechter besturingssysteem opleverde.
videoambities. Windows 10 moet het puin van Windows 8 Bijvoorbeeld met de ‘activatie’ die het eerst werd
gaan ruimen. Nu een gratis upgrade en daarna
gebruikt bij Windows XP. Een maatregel bedoeld
automatisch, net als bij Android bijvoorbeeld.
om illegaal kopiëren van Windows tegen te gaan.
Wel zo makkelijk, maar de grote vraag is: gaan
Voor de betalende klant was het een zinloos
latere upgrades geld kosten? Software is immers
hoepeltje om doorheen te springen en een extra
Microsofts core business. Mijn twijfels: upgraden
argument om een illegaal product te kiezen.
nu maakt je weerloos voor rekeningen in de
Sindsdien gebruikt een keur van bedrijven
toekomst. En Microsoft zal op eigen gezag
procedures die ze ‘activatie’ noemen, tot en
features kunnen verwijderen die ik goed vind,
met de NS met de OV-chipkaart. Het is altijd
en kan andere toevoegen die ik niet wil hebben.
een consumentvijandige maatregel: extra werk
Vandaar dat ik de nooduitgang open houd.
voor de klant, uitsluitend in het voordeel van de fabrikant of leverancier.
Herbert Blankesteijn - tech-journalist
20 EDITIE 283
020_PCA283.indd 20
17-07-15 11:22
UPGRADEN NAAR NIEUWE WIFI-STANDAARD
Als je recent een nieuwe router hebt aangeschaft, dan ondersteunt die hoogstwaarschijnlijk de snelle 802.11ac wifi-standaard. Wij hebben drie usb-wifiadapters getest, die ervoor zorgen dat je computer hiermee overweg kan.
PC-ACTIVE 21
021_023_PCA283.indd 21
17-07-15 11:24
DOOR: SANDER ALMEKINDERS
E
en sneller draadloos thuisnetwerk is altijd
Apple-computer, verifieer dit dan even op de
welkom, toch? Vandaar dat je af en toe
website van de fabrikant. De adapters werken
eens goed moet kijken naar de staat
overigens ook met 802.11n-netwerken, maar dan
van je router. Is die nog wel van deze tijd? Zo
uiteraard op die snelheid.
niet, dan kan een nieuwe al een merkbaar sneller draadloos netwerk opleveren. De
GROOT EN KLEIN
afgelopen drie jaar heeft de nieuwe 802.11ac
802.11ac-adapters zijn er globaal in twee maten.
wifi-standaard de routerwereld vrijwel volledig
Het is zonder uitzondering zo dat de grotere
overgenomen. Deze technologie biedt op de
adapters hogere snelheden mogelijk maken.
5GHz-frequentieband van dual-band-routers een
Dat heeft te maken met het aantal antennes
forse snelheidsverbetering. Zoals wel vaker het
dat wordt gebruikt. Meer antennes betekent
geval is, lopen routers voor op de rest van het
een hogere bandbreedte, maar de antennes
thuisnetwerk. Om computers die nog volgens
moeten ook op een bepaalde afstand van elkaar
de vorige standaard werken (802.11n) een
geplaatst worden om goed te functioneren.
snelheidsboost te geven, kun je een usb-adapter
Meer antennes betekent dus automatisch dat
kopen met daarin een 802.11ac-netwerkkaart.
de adapter groter wordt. De grootste adapters
Daarmee upgrade je een computer dus naar de
hebben het formaat van een forse usb-stick.
nieuwste standaard.
Welk formaat het best is, hangt af van het specifieke gebruik. Als je de adapter in je laptop
UNIVERSEEL
wil laten zitten, ook als je hem in een tas opbergt,
Qua hardware is een usb-802.11ac-adapter
dan is een kleine adapter het overwegen waard.
geschikt voor alle computers waarop je minimaal
In alle andere gevallen zouden we een grotere
één usb-poort vrij hebt. Die poort moet wel altijd
en dus snellere adviseren.
vrij zijn, want de adapter moet continu in de computer blijven zitten. Verder zijn alle adapters
USB 2.0 OF 3.0
die wij hebben getest geschikt voor Windows 7
Is er een usb 3.0-poort vrij op je computer, dan
en hoger. De werking in combinatie met OS X is
raden we zeker aan om een adapter te kopen
niet in alle gevallen gegarandeerd. Zoek je een
met een dergelijke aansluiting. In de praktijk haal
adapter voor gebruik in combinatie met een
je via usb 2.0 niet veel meer dan 30 MB/s (oftewel 240 Mbps). Eigenlijk zouden dus alle adapters
Begrippenlijst
voorzien moeten worden van usb 3.0, omdat zelfs de eenvoudigste versie van 802.11ac in theorie
802.11ac: de nieuwste wifi-standaard en opvolger van 802.11n. Waar
433 Mbps aan bandbreedte biedt. In de praktijk
802.11n maximaal 600 Mbps kan leveren, is dat bij 802.11ac 1750 Mbps.
loop je pas bij de grotere en snellere adapters
Mbps: Megabits per seconde, de gangbare indicatie van
tegen het limiet van 240 Mbps aan. Dat type
netwerksnelheden. 8 bits is een byte, dus het aantal Megabits per
is met een usb 3.0-aansluiting duidelijk sneller
seconde gedeeld door 8 geeft het aantal Megabytes per seconde.
dan met een usb 2.0-variant. Althans, bij tests
Dual-band router: een router die zowel op 2,4 als 5 GHz een draadloos
die wij gedaan hebben op drie en tien meter in
netwerk kan opzetten.
combinatie met twee high-end 802.11ac-routers: een ASUS RT-AC68U en een Linksys WRT1900AC.
22 EDITIE 283
021_023_PCA283.indd 22
17-07-15 11:24
TEST
au
g/s
ept 201
Upgraden naar nieuwe wifi-standaard
5
LINKSYS WUSB6300
SITECOM WLA-3001
TP-LINK ARCHER T4U
Deze adapter combineert zeer hoge
Ben je tevreden met de verbinding
Aan deze adapter doe je op dit moment
doorvoersnelheden met een prettig
op 2,4 GHz van je laptop en wil je
een goede koop, met een gemiddelde
lage prijs van ca. 54 euro. Hij is
het liefst een zo klein mogelijke
prijs van nog geen 40 euro. Je verbindt
voorzien van een usb 3.0-aansluiting
adapter, dan is de Sitecom WLA-
hem via usb 3.0 met je computer en
en kan een maximale bandbreedte
3001 een interessant product. Hij
hij levert een maximale bandbreedte
leveren op 5 GHz van 867 Mbps. In
kost gemiddeld nog geen 30 euro
van 867 Mbps op 5 GHz, terwijl hij ook
de praktijk is die snelheid een stuk
en heeft het formaat van een usb-
gewoon te gebruiken is op 2,4 GHz. In
lager, zoals gebruikelijk bij draadloze
ontvanger zoals je die tegenkomt bij
de praktijk levert hij op 802.11ac goede
verbindingen, maar een maximale
draadloze toetsenborden en muizen.
tot zeer goede prestaties, met scores
doorvoersnelheid van bijna 450 Mbps
Deze adapter valt dus vrijwel niet
die soms de 400 Mbps voorbij gaan.
is zeer goed. Net als de andere dual-
op. Hij biedt alleen ondersteuning
De adapter is wel erg groot: 7,7 x 2,8 x
band-adapters in deze test, is hij ook
voor 5 GHz en heeft een maximale
1,4 cm. Daarmee voelt hij zich wellicht
te gebruiken in combinatie met
bandbreedte van 433 Mbps. Daarop
meer thuis in een desktop dan een
2,4 GHz en 5 GHz 802.11n-netwerken.
zet hij geen topscores neer, maar
laptop. Daar wijst de meegeleverde
Je hoeft dus niet per se verbinding te
snelheden van rond de 200 Mbps
verlengkabel ook op. De achterkant
maken met een 802.11ac-router.
zijn mogelijk.
van een pc is namelijk verre van een optimale plaats voor en wifi-adapter.
Gemiddelde prijs € 54,-
Gemiddelde prijs € 29,-
Gemiddelde prijs € 39,-
+ Zeer snel
+ Extreem klein
+ Goed geprijsd, snel incl. verlengkabel
- Vrij groot
- Alleen 5 GHz
- Zeer groot
CONCLUSIE Er zijn zeer veel usb-adapters op de markt
betekent ook altijd lagere snelheden, maar wel
waarmee je 802.11ac kunt toevoegen aan je
meer gemak; je kunt hem bijvoorbeeld in je
laptop of desktop. Behalve de prijs zijn er drie
laptop laten zitten als je die opbergt. Een grote
zaken waar je op moet letten: heeft de adapter
adapter met een usb 2.0-aansluiting kun je
een usb 3.0-aansluiting (en heb je er ook eentje
beter links laten liggen. Als we het formaat even
op je laptop vrij)? Past het formaat bij het
niet meenemen in de overweging, is de Linksys
gebruiksdoel dat je voor ogen hebt? En is de
WUSB6300 de beste adapter in de test en doe je
prijs een beetje redelijk? Een kleine adapter
aan de TP-Link Archer T4U de beste koop.
PC-ACTIVE 23
021_023_PCA283.indd 23
17-07-15 11:24
FLIGHTSIMULATING “Alsof je echt in de cockpit zit” De eerste flight simulators werden gebouwd voor militairen en training van piloten. Sinds de eerste pc-versie, rond 1980, telt de wereld ook vele particuliere ‘flightsimmers’. Waarschuwing: deze hobby kan een hoge vlucht nemen!
Testopstelling met meerdere schermen
W
ie zelf graag wil vliegen maar het geld
een complete vlucht van een verkeersvliegtuig
niet heeft om een eigen vliegtuig
nabootsen. Je begint dan al een halfuur voor
te kopen, kan met flightsimulating
de start het vliegtuig voor te bereiden en de
z’n vliegeniershart ophalen. De eerste flight
vlucht te plannen in de virtuele boordcomputer.
simulators zagen er op het computerscherm
Behalve verkeersvliegtuigen kun je vliegen
primitief uit. Een landschap was een paar
in sportvliegtuigen, zweefvliegtuigen of
streepjes, een berg was een driehoekje. Ook het
jachtvliegtuigen. Je kunt zelf instellen of een
instrumentarium was simpel. Met de ontwikkeling
vliegtuig onderweg storingen krijgt, zoals uitval
van de computer, werden ook simulaties steeds
van de motor of van het hydraulisch systeem,
beter. Het principe bleef hetzelfde: zittend achter
zodat je aanpassingen moet doen om in de lucht
je computer nabootsen dat je in de cockpit van
te blijven.
een vliegtuig zit en dat bestuurt.
READY FOR TAKE OFF EEN RONDJE VLIEGEN
Voor deze tot de verbeelding sprekende hobby
Hobbypiloten kunnen eenvoudig ‘een rondje
zijn geen grote investeringen nodig. Een gewone
vliegen’ of kiezen voor het andere uiterste:
pc is prima, mits niet de aller lichtste variant. Maar
24 EDITIE 283
024_027_PCA283.indd 24
17-07-15 11:25
DOOR: WALTER WIJNHOVEN
HCC
Flightsimulating: alsof je echt in de cockpit zit
Air Manager, instrumenten naar keuze
een zware grafische kaart is niet nodig, evenmin
van buiten naar het vliegtuig kijken; vanaf de
als kennis van programmeren. Software is voor
verkeerstoren, van achteren of van opzij. Andere
zo’n 30 euro te vinden op internet. Met een
toevoegingen zijn sceneries zoals vliegvelden
toetsenbord vliegen werkt niet, je moet wel een
en landschappen. Er is fraaie 3D-scenery
stuurknuppel oftewel een joystick aanschaffen voor een paar tientjes. Later kun je indien gewenst een voetenstuur kopen. Uitgebreider of duurder hoeft het niet te zijn. Hiermee ben je ready for take off.
“De lol is het vliegen zelf”
WELKE SOFTWARE? FSX is de tiende variant van de Microsoft
van grote steden, zoals New York en Londen.
Flight Simulator, die het vliegen met diverse
Vanwege de grote hoeveelheid data wordt deze
soorten vliegtuigen simuleert. Door de jaren
vaak geleverd op meerdere dvd’s. Sommige
heen ontsteeg het pakket het niveau van
sceneries zijn gratis, zoals NL2000, gebaseerd
computerspel en ontwikkelde het zich tot
op luchtfoto’s die zijn bewerkt tot data. Hiermee
een natuurgetrouwe simulatie van werkelijke
vlieg je over een luchtfoto van Nederland.
vluchten. Microsoft verkocht de professionele tak inmiddels aan Lockheed Martin, die Prepar3D
GRATIS DOWNLOADS
uitbrengt. De spelletjestak werd verkocht aan
Veel toevoegingen zijn gratis te downloaden
Dovetail dat het programma FSX Steam op de
via websites als Avsim.com of Flightsim.com,
markt bracht. X-Plane is een andere populaire
beiden Engelstalig. Dutch Flight Simulator is
simulator. Verder wordt ook nog gebruik gemaakt
de grootste en oudste in Nederland, met meer
van FS2004 (eigenlijk FS9, de voorganger van
dan 1.500 gratis downloads en een forum. Add
FSX).
ons om thermiek te maken, zorgen ervoor dat er kolommen stijgende lucht in het programma
VOLOP ADD-ONS
aanwezig zijn via bepaalde parameters, om het
Eenmaal aan de slag kunnen add-ons
zo levensecht mogelijk te maken. Ook kun je
(uitbreidingen) worden toegevoegd. Vaak
motoren of navigatiesystemen toevoegen, zoals
zijn dit vliegtuigen, want het oog wil ook wat.
Plan-G, Aivlasoft en FlightSim Commander, en
Tijdens de simulatie kun je via beeldwissel ook
instrumentenpanelen.
PC-ACTIVE 25
024_027_PCA283.indd 25
17-07-15 11:25
filmpjes zijn te vinden. Er wordt nu hard gewerkt aan een nieuwe versie, waarin het mogelijk is om dezelfde instrumenten te draaien op de iPad, Android en de Raspberry Pi. Ook zal een touchfunctionaliteit worden toegevoegd.
ONLINE FLYING NETWORKS Vliegen hoef je dankzij online flying networks niet alleen te doen. Netwerken zoals IVAO bieden routes en scenery. Ook voor air traffic control wordt gezorgd: een verkeersleider geeft toestemming voor starten, landen en taxiën naar de startbaan. In tegenstelling tot het alleen vliegen, waarbij andere vliegtuigen door de computer worden gesimuleerd, kom je hier je collega-vliegers tegen in de lucht. Virtual Air Traffic Simulator Network (VATSIM) heeft meer dan 75.000 leden wereldwijd. Je kunt ook lid Air Manager in actie
AIR MANAGER
worden van een virtual airline zoals V-Bird VA of
Software-ontwikkelaars Ralph Rietveld
KLM VA. ‘This is your captain speaking: ik wens u
(commercieel helikopterpiloot) en Corjan
een aangename vlucht!’
van Hamersveld (programmeur) waren niet tevreden met de bestaande software voor
HCC!FLIGHTSIMULATOR
instrumentenpanelen. Zij besloten deze zelf te
HCC!flightsimulator is de Interessegroep van
gaan maken. Het resultaat, Air Manager, mag
HCC waar je alles te weten komt over het vliegen
er zijn en werd recentelijk gedemonstreerd
op de computer. Deze Interessegroep is al
op de maandelijkse bijeenkomst van
vijftien jaar ‘in de lucht’. Begonnen in Gouda, waar
HCC!flightsimulator in Almere. Met Air Manager
Henk Schäperkötter en Jan Willem Knoppers
kan het vliegtuigpanel aan de eigen wensen
tijdens de regiobijeenkomsten velen enthousiast
worden aangepast met instrumenten naar keuze.
maakten. Na een periode in het toenmalige
Die zijn ook te vertonen op extra schermen, zo
clubhuis aan het Nonnenwater, brak het moment
kun je een complete cockpit naar wens bouwen
aan om een speciale FS-Interessegroep (toen
met op het hoofdscherm landschap en luchtruim.
nog gebruikersgroep) binnen HCC op te richten.
Versie 2.0.1 is voor 25 euro te downloaden via
Op 1 januari 2000 was het zover.
http://airrietveld.nl waar meer informatie en
PRACHTIGE HOBBY Verspreid door het land zijn diverse FS-groepen
Agenda
actief. De Interessegroep in Almere bedient het centrum van het land. Voorzitter Fred van
Komende bijeenkomsten in Almere (onder voorbehoud):
der Horst vertelt: “Elke derde zaterdag van
Zaterdag 19 september 2015 - Totstandkoming Schiphol in NL2000
de maand organiseren we een bijeenkomst
Zaterdag 17 oktober 2015 - Prepar3D
in Almere-Buiten. Er wordt een interessante
Zaterdag 21 november 2015 - ProATC
lezing of presentatie gegeven, men kan vragen
Zaterdag 19 december 2015 - DCS-groep (Digital Combat Simulator)
stellen (want bijna iedereen is ‘helpdesk’),
www.hccflightsimulator.nl
oplossingen aandragen, achter een pc gaan zitten, meevliegen bij wie je dat interessant vindt,
26 EDITIE 283
024_027_PCA283.indd 26
17-07-15 11:25
HCC
Flightsimulating: alsof je echt in de cockpit zit
óf je eigen fs-pc/laptop meenemen. Er is ruimte
alles van een vliegtuig weten. De lol is het vliegen
Vanaf een remote
voor leden die zomaar een rondje vliegen, die zo
zelf. Als een simulatie simpel is, dan is het een
computer
precies mogelijk een passagierskist van A naar
spel waarin je niks verkeerd kunt doen. Maar
B vliegen, en alles daartussenin. Extra aandacht
als je een viermotorig vliegtuig vliegt met een
gaat uit naar beginners om hen op weg te
goede simulatie, dan moet je ervoor zorgen dat
helpen bij deze prachtige hobby. Niet-leden zijn hartelijk welkom om sfeer te proeven.”
HCC-ROOD HCC!flightsimulator is ook jaarlijks (het eerste weekend van november) aanwezig tijdens het
Ready for take off? Go!
Internationale FlightSimulator-weekend, het
je motoren draaien en je snelheid in de gaten
grootste FS-event ter wereld, in het Aviodrome
houden. Je raakt steeds meer gedwongen om
op vliegveld Lelystad. Fred: “Samen met flight
te vliegen zoals een echte piloot, compleet met
simulator-groepen uit diverse regio’s kleuren we
checklist.”
dan de hele foyer HCC-rood. Ook op andere locaties zijn we te vinden. Verder onderhouden
MEERWAARDE
we een website met up-to-date informatie en
Flight simulator is geschikt voor iedereen, van elk
leden ontvangen een maandelijkse nieuwsbrief
niveau. Het installeren van software of bepaalde
met aankondigingen van presentaties, andere
add-ons kan echter vragen oproepen. Dan is
bijeenkomsten in het land en mededelingen”.
het fijn dat de Interessegroep er is. Fred: “De meerwaarde van onze bijeenkomsten is dat er
‘FREAKS’ OF NIET?
altijd wel iemand is die iets weet, wat anderen
“Of flightsimmers ‘freaks’ zijn? Je kunt het zo
niet weten.”
gek maken als je wilt”, weet Fred. “We zijn geen eenlingen, wel mensen die veel tijd aan hun hobby besteden en daarin helemaal kunnen opgaan. En die nieuwsgierig zijn hoe iets precies werkt. Je bereikt op een gegeven moment een
Dit artikel is geschreven in samenwerking met
niveau van complexiteit dat voor jou genoeg is,
HCC!flightsimulator, één van de Interessegroepen
anderen gaan door tot een niveau dat ze echt
van HCC. www.hccflightsimulator.nl
PC-ACTIVE 27
024_027_PCA283.indd 27
17-07-15 11:26
DOOR: ROBBIN OOIJEVAAR
TOOLS
Gratis programma’s voor je pc
SLAAPMUTSJE Laat je je computer weleens ‘s nachts aan staan om een download af te ronden? Zonde van de energie! Met Power Kit voorkom je deze verspilling en kun je toch je download binnenhalen zonder dat je tijd verspilt. Je stelt links in beeld een tijd in of gebruikt hier de ‘eierwekker’. Rechts in beeld geef je aan wat Windows moet doen, bijvoorbeeld afsluiten (shut down) of de slaapstand activeren (hibernate of sleep). Dit laatste heeft de voorkeur. Je programma’s worden
REUSACHTIGE DOOS VOOR AL JE FOTO’S Sinds enige tijd kun je bij Google je foto’s kosteloos veiligstellen via Google
niet afgesloten en je kunt ook weer snel verder werken. Bevestig met de knop Start en de energiebesparing wordt actief op de ingestelde tijd of als de digitale ‘eierwekker’ afloopt.
Photos. De gratis dienst biedt onbeperkte opslag voor al je afbeeldingen. Het enige dat je nodig hebt, is een Google-account, zoals een Gmail-adres. Voor Windows is er een speciale ‘uploader’ beschikbaar om je foto’s toe te voegen. Bij installatie op je tablet of smartphone geef je aan waar je foto’s te vinden zijn, alle bekende mappen zijn al voorgeselecteerd. De rest gaat automatisch. Je afbeeldingen zijn standaard privé en afgeschermd met je Google-account. Je bekijkt al je foto’s eenvoudig online via https://photos.google.com. Vanaf nu is er geen excuus meer om foto’s te verliezen na een computercrash of verloren smartphone.
Google Photos www.google.com/photos
Power Kit www.xisoftware.org
+ gratis onbeperkte foto-opslag + één keer instellen
+ energiebesparend + snel in te stellen
- onduidelijke samenwerking Google Picasa - geen bladerprogramma voor Windows
- niet Nederlandstalig
28 EDITIE 283
028_029_PCA283.indd 28
17-07-15 11:28
UPDATE
Tools
BEELDSCHERM, TOETSENBORD EN MUIS OVERNEMEN
EXTRA VOOR JE RECHTERMUISKNOP
KOPIE NAAR PDF
Als computerexpert krijg je regelmatig
Met de rechtermuisknop kun je in de
eindresultaat op als pdf-bestand
vragen van kennissen en vrienden.
Windows Verkenner allerlei speciale
of afbeelding. NAPS staat voor ‘Not
Soms is het dan handig om de pc op
handelingen uitvoeren met bestanden,
Another PDF Scanner’, maar is dat
afstand over te nemen via internet.
bijvoorbeeld een snelkoppeling maken
stiekem toch. NAPS bewijst wel dat
Met AnyDesk is dit snel geregeld. Het
of een bestand laten controleren op
scannen naar pdf niet moeilijk hoeft
programma is gratis voor persoonlijk
virussen. Met Right Click Enhancer
te zijn. Klik op Scannen of Snelle scan
gebruik. Download en start AnyDesk
geef je het rechtermuisknopmenu
om de scanner direct aan het werk
op je eigen computer. Laat diegene
nog meer mogelijkheden. Kijk in het
te zetten. Bewaar je document met
die hulp nodig heeft hetzelfde
programma bij Right Click Tweaker
PDF Opslaan. De knop PDF mailen
doen, waarna er een code in zijn
en plaats vinkjes bij de functies
opent je e-mailprogramma en voegt
beeldscherm verschijnt. Typ deze in
die je wilt gebruiken. Handig zijn
je scan toe als bijlage. Je kunt de
op jouw computer en klik vervolgens
Open opdrachtprompt, Verplaatsen
scan ook opslaan als jpg-foto via de
op Verbinden om beeldscherm, muis
naar en Bewerken met notepad. Bij
knop Afbeelding opslaan. NAPS werkt
en toetsenbord over te nemen. De
elk onderdeel staat een duidelijke
merkonafhankelijk en kan overweg met
bediening van de andere pc werkt snel
omschrijving wat je ermee kunt. Door
(bijna) alle usb- en netwerkscanners.
en soepel, zelfs met een langzamere
een vinkje te verwijderen, maak je de
Als je het programma vaker gebruikt,
internetverbinding. Het is mogelijk om
aanpassing weer ongedaan. Soms is
is het de moeite waard om meerdere
tijdens je sessie te communiceren via
een herstart van je computer nodig.
profielen aan te maken. Maak
webcam en geluid, een voordeel ten
De meeste functies werken ook onder
bijvoorbeeld een profiel aan met
opzichte van concurrent TeamViewer.
Windows 8.1 en Windows 10, maar niet
fotokwaliteit en een ander profiel voor
AnyDesk vaker gebruiken? Klik dan op
allemaal.
de snelle zwart/wit-scan.
AnyDesk www.anydesk.com
Right Click Enhancer www.rbsoft.org
NAPS2 (Not Another PDF Scanner) http://sourceforge.net/
+ gebruiksvriendelijk en snel + geen installatie of registratie nodig
+ overzichtelijk + krachtige functies
+ werkt met (bijna) alle scanners + direct mailen
- minder functies dan TeamViewer - niet beschikbaar als app
- geen back-up-functie - niet voor beginners
- OCR-functie werkt niet goed
Soms is het handig om een papieren document te mailen. Met NAPS maak je snel een scan en sla je het
AnyDesk op deze computer installeren.
PC-ACTIVE 29
028_029_PCA283.indd 29
17-07-15 11:28
DOOR: RONALD SMIT
TECH
SDR RADIO-ONTVANGST MET EEN PROGRAMMA
SDR, oftewel: Software Defined Radio breekt volledig met het traditionele analoge verleden. In plaats van een berg aan gecompliceerde analoge elektronica, wordt alles afgehandeld door software op je pc. En dat biedt leuke mogelijkheden.
D
e aloude analoge radio-ontvanger is een
onderdelen, goede filters om te voorkomen
gecompliceerd stuk elektronica. Daar zie
dat naastgelegen zenders ‘doorlekken’ en
je in moderne toestellen weinig meer van,
een exact afgeregelde stereo-decoder voor
omdat vrijwel alle elektronica is samengevoegd
FM-stereo-ontvangst. Ook is het geheel
in een chip. Het inwendige van deze chip
temperatuurafhankelijk, waarvoor compensatie
bevat echter flink wat onderdelen, waaronder
ingebouwd moet worden. Software Defined
transistors en weerstanden. Om de chip heen
Radio (SDR) pakt het radicaal anders aan,
tref je vaak nog wat spoelen en dergelijke
feitelijk wordt radio hierdoor een app. Belangrijke
aan. Een digitaal afstembare ontvanger voegt
voordelen van SDR zijn de haarscherpe filtering
nog meer onderdelen toe, wat de complexiteit
en slimme ruisonderdrukking. Daarnaast kun
alleen maar vergroot. Deze complexiteit van
je functionaliteit toevoegen aan een ontvanger
analoge radio zorgt ook voor een aantal
middels een software-update. Ook ben je niet
nadelen. Ten eerste is de kwaliteit afhankelijk
meer afhankelijk van onnauwkeurige ‘traditionele’
van een scala aan factoren, waaronder ruisvrije
analoge onderdelen. Redenen genoeg om in dit
30 EDITIE 283
030_033_PCA283.indd 30
17-07-15 11:29
TECH
SDR: radio-ontvangst met een programma
eerste deel van een serie artikelen in de wereld
realiseren. Kwestie van software updaten of een
van SDR te duiken. Al was het maar omdat je
ander programma gebruiken en je hebt ineens
radio-uitzendingen oppikt die je nergens online
weer heel andere opties voorhanden.
in de vorm van een internetstream terugvindt. Je kunt zelf vrij makkelijk en goedkoop
IDEAAL EN PRAKTIJK
kennismaken met Software Defined Radio. In
De ideale SDR bestaat qua analoge elektronica
heel veel usb-tv-sticks zit namelijk precies zo’n
alleen nog uit een antenne. Het antenne-
ontvanger; de hele demodulatie en decodering
signaal wordt direct gedigitaliseerd middels
vindt plaats in software. Het nadeel is dat de
een Analoog-Digitaal Converter (ADC). Daarna
standaard met zulke sticks meegeleverde drivers
handelt de processor alles verder af. Momenteel
volledig zijn dichtgetimmerd. Je kunt er dus
is het overgrote deel van de processoren nog
geen andere zaken mee ontvangen dan wat de
lang niet snel genoeg om dat te realiseren (op
meegeleverde software mogelijk maakt.
heel lage frequenties na). Daarom wordt er nu nog een kleine concessie gedaan: er blijft
Er is echter hoop, want sticks die zijn voorzien
een analoog stukje aanwezig in de SDR. Dit
van een Realtek RTL2832U-tunerchip zijn door
analoge deel zorgt ervoor dat frequenties fors
enthousiastelingen volledig uitgezocht. Deze
verlaagd worden voordat ze de ADC in gaan.
RTL2832U blijkt bijvoorbeeld prima inzetbaar als
Het voordeel hiervan is dat er gewone (vaak
complete SDR-breedbandontvanger. Zo’n stick
zelfs audio) ADC’s gebruikt kunnen worden, wat
koop je via eBay in China voor tussen de 10 en
enorm kostenbesparend werkt. Daarnaast hoeft
25 euro, meestal inclusief een verloopkabeltje om
de processor in een SDR (vaak een pc) niet met
standaard antennes mee aan te sluiten. In een
vervelend hoge frequenties te rekenen, waardoor
enkel geval is de stick zelf al geoptimaliseerd
real-time werking mogelijk is.
voor breedband-ontvangst. Een standaard stick met de RTL2832U werkt overigens ook, maar
OUD EN NIEUW
vaak zijn dan bepaalde frequentiegebieden veel
Dat verlagen van frequenties is overigens al een
beter te ontvangen dan anderen. Lees voor een
oud trucje, wat de gemiddelde standaard analoge
aankoop de omschrijving van de verkoper dus
radio ook toepast. Met een zogeheten mixer wordt
goed door. Wij kochten een vrijwel standaard
de afgestemde frequentie naar een lagere vaste
usb-stick met daarin een RTL2832U.
frequentie omgezet. Dit is de middenfrequentie. Omdat deze vast is (bijvoorbeeld 10,7 MHz
STAP 1: DOWNLOADEN
voor FM-ontvangst en 455 kHz voor midden-
Om de stick als SDR-ontvanger te kunnen
golfontvangst), kunnen filters ervoor zorgen dat
gebruiken, moet er het een en ander aan de pc-
je echt alleen de gewenste zender ontvangt en
kant gebeuren. Allereerst moet de SDR-software
niet ook naastgelegen zenders. Dat bespaart
geïnstalleerd worden. Dit is het programma
niet alleen kosten, maar geeft ook een veel
dat straks als uiteindelijke software-ontvanger
nauwkeurigere ontvangst.
fungeert. In dit geval is gekozen voor het gratis SDR# (SDRSharp), te downloaden vanaf
DOE-HET-ZELF SDR
www.hcc.nl/sharp. Feitelijk is deze software
SDR bevat dus een minimale hoeveelheid
ontworpen voor een andere, veel geavanceerder
analoge elektronica. Juist omdat de basisopzet
SDR-ontvanger: de Airspy. Deze kost echter
van een SDR zo simpel is (antenne, mixer, ADC
199 dollar (ca. 180 euro), flink meer dan een
en software), zijn de kosten ook laag te houden.
standaard stick. Uiteraard biedt de Airspy een
Omdat de hele ontvanger verder uit software
veel betere kwaliteit dan een kale stick, dus als
bestaat, is het toevoegen van nieuwe features
je echt serieus aan de slag wilt met SDR, is deze
bovendien geheel zonder soldeerbout te
stick zeker aan te bevelen.
PC-ACTIVE 31
030_033_PCA283.indd 31
17-07-15 11:29
1
meldden, zijn dat precies de drivers waar we voor ons doel niet op zitten te wachten. Kortom: de standaard Windows-drivers moeten vervangen worden door een speciale ‘open’ driver met meer mogelijkheden. Hiervoor vind je in de SDR#-map het bestand zadig.exe; dubbelklik hierop. Klik in het Tijdens de installatie wordt een aantal componenten gedownload
hoofdvenster van Zadig in het menu Options op List All Devices. Selecteer dan via het selectiemenu bij (afbeelding 3A) de nog altijd
2
aangesloten tuner. Dat ís soms even zoeken, in ons geval was de naamgeving redelijk duidelijk: RTL2832UHIDIR. Soms is het ook een meer cryptische omschrijving in de vorm van Bulk-In, Interface (Interface 0). Als je dus niets ziet waarin de RTL-chip qua typenummer in voorkomt, dan selecteer je deze optie. Het is extra opletten als je al een ‘gewone’ tvstick in gebruik hebt, waar toevallig óók een
Laat eerst Windows de standaarddriver installeren
RTL2832U zit. Check goed of je de juiste stick selecteert; in het ergste geval verwijder je straks de driver voor je normale tv-stick. Installeer in
3
dat geval opnieuw de software voor je tv-stick, dat werkt het snelst. Klik na het maken van de selectie op Replace Driver (afbeelding 3B). Wacht even en als het goed is, zie je dan een venster met de melding The driver was installed successfully.
STAP 4: TESTEN Koppel een antenne aan de SDR-stick, dat kan Vervang de standaarddriver door de aangepaste SDR-driver
voor een eerste test de korte meegeleverde zijn. Beter is het om bij een elektronicazaak een
STAP 2: UNZIPPEN EN INSTALLEREN
fatsoenlijke sprietantenne aan te schaffen. Start vervolgens SDR# door op het bestand
Unzip het gedownloade bestand naar een map
SDRSharp.exe te dubbelklikken, in de SDR#-
op je harde schijf (bijvoorbeeld c:\sdrsharp). Klik
installatiemap. Maak bij voorkeur ook een
op het bestand install.bat (afbeelding 1), maar
snelkoppeling op het bureaublad naar dit
open het programma nog niet.
bestand. Selecteer in het hoofdvenster van
STAP 3: DRIVER VERVANGEN
SDR# in het selectiemenu onder Source de optie RTL-SDR/USB (afbeelding 4A). Om te controleren
Prik de tv-stick in een vrije usb-poort en laat
of alles naar behoren werkt, kun je het beste
Windows de standaarddrivers voor de RTL-chip
gebruikmaken van de FM-omroepband. Daar zijn
installeren (afbeelding 2). Zoals we eerder
genoeg stations te vinden. Als dit niet werkt, is er
32 EDITIE 283
030_033_PCA283.indd 32
17-07-15 11:29
TECH
ergens iets misgegaan. Selecteer de optie WFM
5
SDR: radio-ontvangst met een programma
AGC regelt de versterking volautomatisch voor je
(wideband FM: modulatietechniek die gebruikt wordt bij reguliere FM-radiostations) (afbeelding 4B). Eventueel kun je ook al de optie FM Stereo (afbeelding 4C) inschakelen door deze aan te vinken, maar als je zo’n mini-tv-antenne gebruikt, levert dat hoogstwaarschijnlijk veel ruis op. Onder Audio selecteer je achter Output de uitgang waarop je pc-speakers of koptelefoon zijn aangesloten (afbeelding 4D). Klik dan op de play-knop bij (afbeelding 4E), waarna de ontvangst van start gaat. Klik op de frequentie en tik hier bijvoorbeeld 100 MHz (000.103.000.000)
4
(afbeelding 4F) en druk op Enter. In het watervaldisplay is nu al een aantal zenders zien; deze worden weergegeven door een rode ‘band’. Klik hierop en je hoort een zender.
STAP 5: VERSTERKING EN AGC Hoor je niks of heel in de verte wat gemompel? Dan kunnen er meerdere dingen aan de hand zijn. Ten eerste natuurlijk de antenne: als je bij een korte antenne in ieder geval íets hoort, werkt het geheel wel qua hard- en software. Klik verder ook even op het knopje met het tandwiel (naast de afspeelknop waarmee je net de ontvangst activeerde). Stel dan in het venster RTL-SDR Controller als eerste de optie RTL AGC in, dit zorgt voor een automatische (HF-)versterking van het signaal (afbeelding 5). Dat moet al een
Ontvang een ‘gewoon’ radiostation in de FM-omroepband
hoorbare verbetering opleveren. Schakel in het paneel links onder het kopje Ook kun je gebruikmaken van de handmatige
Digital Noise Reduction de optie IF enabled
versterkingsregeling onder RF Gain. Voor FM-
in; de schuifregelaar bepaalt de mate van
omroepuitzendingen is dit echter vaak niet nodig
ruisonderdrukking. De (virtuele) middenfrequent-
en soms zelf onpraktisch, omdat je het risico
ruisonderdrukking is subtiel, maar effectief bij
loopt de ingangsversterker te oversturen met
wat minder gestoorde zenders. Meer effect haal
een beroerdere in plaats van betere ontvangst.
je bij Audio-gebaseerde ruisonderdrukking; stel
Heel soms (bij tragere pc’s) helpt het om de
deze niet te sterk in om vervorming van het
Sample Rate te verlagen, standaard is een
geluid te voorkomen. Als het om puur spraak
waarde van 2,4 Megasamples/s ingesteld.
gaat, kan er voor sterkere ruisonderdrukking
STAP 6: DIGITALE RUISONDERDRUKKING
gekozen worden: verstaanbaarheid is dan belangrijker dan hifi-geluidskwaliteit. Ideaal
Je kunt direct profiteren van SDR-extraatjes. Zo is
ook voor bijvoorbeeld kortegolfontvangst, één
het mogelijk ruis digitaal te onderdrukken, ideaal
van de dingen waar we de volgende keer op
voor zwakke zenders die met ruis doorkomen.
terugkomen.
PC-ACTIVE 33
030_033_PCA283.indd 33
17-07-15 11:29
DOOR: ROB DEKKERS
HARDWARE Elke dag komen er nieuwe apparaten op de markt die ons digitale leven makkelijker moeten maken. We hebben een aantal handige apparaten voor je geselecteerd.
LICHT AAN, GELUID AAN
Win!
Je moet er maar op komen: een lamp voorzien van een luidspreker! De Sengled Pulse Solo LED (adviesprijs 59 euro) heeft daardoor een hoog gadget-gehalte en blijkt in de praktijk goed te werken. Wil je namelijk
COMPACTE SONY-POWER
thuis ergens muziek hebben maar geen luidsprekers in het zicht, dan verbind je bijvoorbeeld je
Bluetooth-speakers zijn in allerlei soorten en maten te koop,
smartphone via bluetooth met
maar welke zijn echt goed? Ben je op zoek naar kleine
de Pulse Solo. Zo kun je in je
speakers en behoorlijk geluid, dan doe je een goede koop
badkamer op een veilige manier
met de Sony SRS-X11. Ondanks het formaat van 6 x 6 x 6
muziek luisteren, waarbij de lamp
cm. levert dit luidsprekertje van 10 W een mooi en krachtig
natuurlijk niet nat mag worden. Maar
geluid. Koop je er twee, dan kun je je muziek bovendien in
tegen een beetje condens kan hij wel. Het volume van de
stereo afspelen. Met de oplaadbare batterij met een duur
prima JBL-luidspreker is via de app vanzelfsprekend in te
van bijna 12 uur zit je ook goed, alleen is de adviesprijs van
stellen.
85 euro wel aan de hoge kant.
plus: overal muziek, goed geluid |
plus: heel compact, goed geluid | min: prijzig | prijs: € 85,-
min: prijzig, beetje groot en zwaar | prijs: € 59,-
DRAADLOOS GEMAK De Logitech Wireless Touch Keyboard K400 Plus is bedoeld om
au
gemakkelijk je computer te bedienen op je tv. Het is een verbeterde
g/s
ept 201
5
versie van de K400, dankzij het tien meter draadloze bereik en de langere levensduur van de oplaadbare accu tot 18 maanden. Met het touchpad kun je makkelijk navigeren. Het toetsenbord functioneert prima, heeft een mooi design en kun je met zes apparaten verbinden. plus: gemakkelijke bediening | min: geen OS X | prijs: € 44,99
Win!
34 EDITIE 283
034_035_PCA283.indd 34
17-07-15 11:30
TEST
Hardware
GOEDKOOP VIRTUAL REALITY Virtual reality ervaren? Dat kan met VR-brillen zoals de Oculus Rift en de Samsung Gear VR, maar die zijn ruim boven de 100 euro. Google biedt een goedkope oplossing met de Google Cardboard: een uit karton te vouwen bril, waar je een smartphone met een scherm tussen de 3,5 en 6 inch in kan zetten. Tijdens onze test bleek het geheel verassend goed te werken. Je vouwt het karton, downloadt wat (gratis) VR-apps uit de appstore en zet de smartphone in het bouwwerk. Deze plaats je dan voor je hoofd, net als een bril. Lees de uitgebreide review op www.hcc.nl/vrbril plus: eenvoudig en goedkoop VR ervaren, genoeg leuke apps verkrijgbaar | min: niet zo uitgebreid als Oculus Rift, mogelijk snel misselijk | prijs: € 10,-
Win! OORDOPJES DIE BLIJVEN ZITTEN Wie herkent het niet tijdens het sporten: je oordopjes zitten niet lekker of zelfs een beetje pijnlijk en vallen soms uit. Dat zal je niet gebeuren met de Yurbuds Inspire 300. Als je deze in-ears in doet en daarna een beetje draait, vallen ze echt niet uit, zo bleek bij een vijfkilometerloop. De Inspire 300 zit au
ook nog eens comfortabel en beschikt over g/s
ept 201
5
LEESPLEZIER
een microfoon met track/muziekbediening. Met een adviesprijs van 39,99 euro hoef je geen hifi-geluid verwachten, maar het geluid voldoet. Aangezien vrouwen vaker kleinere
De 2015-versie van de Amazon Kindle Paperwhite heeft het beste scherm
oren hebben dan mannen, is er bovendien
wat we tot nu toe bij e-readers hebben gezien. Tel daar de aanpasbare
een speciale vrouwenversie.
achtergrondverlichting bij op waardoor het contrast nog beter wordt, en je
plus: blijven goed zitten |
hebt een uitstekende e-reader in handen. Hij weegt maar 206 gram en de vrije-opslagruimte van 3 GB biedt ruimte aan meer dan 1.000 boeken. Hij
min: geluid kan beter | prijs: € 39,99
heeft alleen één groot nadeel: geen ondersteuning voor het veelgebruikte epub-formaat. Via het programma Calibre kun je een epub-bestand wel omzetten naar een ander formaat dat de Kindle wel kan lezen. plus: geweldig scherm, achtergrondverlichting | min: geen epub, geen sd-slot | prijs: wifi € 139,99, wifi + 3G € 199,99
Winactie! Kansmaken op de Logitech K400 Plus, Sengled Pulse starterskit of Yurbuds Inspire 300 zoals hier besproken? Ga naar www.hcc.nl/win en doe mee!
PC-ACTIVE 35
034_035_PCA283.indd 35
17-07-15 11:30
HP
“WE HEBBEN ONSZELF OPNIEUW UITGEVONDEN” 036_038_PCA283.indd 36
17-07-15 11:33
DOOR: JEROEN HORLINGS
REPORTAGE
HP: we hebben onszelf opnieuw uitgevonden
HP staat aan de vooravond van grote veranderingen: het gaat zich opsplitsen in HP Enterprise (HPE) en HP Inc. (HPI). PC-Active sprak met Rob Idink (45), die straks de directeur wordt van HP Inc Nederland, over de motivatie van deze beslissing. Wat gaat de consument hiervan merken en welke innovatieve producten kunnen we verwachten? EEN ROERIGE TIJD ACHTER DE RUG MET REORGANISATIES, WIJZIGINGEN AAN DE TOP EN WERELDWIJD MEER DAN 55.000 ONTSLAGEN.
WAAROM WORDT HP OPGESPLITST IN TWEE BEDRIJVEN?
“We komen inderdaad van ver. Er waren veel
onze klanten. We willen een flexibelere en
overnames gedaan, waardoor de schulden
slagvaardigere organisatie worden met minder
opliepen en we hebben de afgelopen vijf jaar
managementlagen, waardoor je sneller knopen
drie CEO’s gehad. Er was te weinig focus op de
kunt doorhakken. In tegenstelling tot vijf jaar
juiste producten en diensten. Dat veranderde
geleden zijn we nu een heel gezond bedrijf,
toen de huidige CEO Meg Withman aantrad. Zij
ook in Nederland. Door deze stap kunnen we
bedacht een omslag-plan, waarbij we er binnen
vernieuwing en innovatie meer handen en
vijf jaar veel beter voor moesten staan. Dat heeft
voeten geven.
“Als twee aparte bedrijven kunnen we nog beter focussen op de behoefte van
gewerkt. Ik werk nu bijna 20 jaar bij HP en ik heb de toekomst nog nooit zo positief gezien.”
We gaan dus een fase van verandering in, in een tijd dat het juist goed gaat. Als zelfstandige
VIJF JAAR GELEDEN GING HET OOK MIS. DE SMARTPHONE-BOOT IS COMPLEET GEMIST. EN HP TABLETS ZIJN OOK NIET ECHT VAN DE GROND GEKOMEN. HOE KAN DIT?
organisaties, beide straks beursgenoteerde
“We waren destijds onvoldoende strategisch
samenwerken. We hebben nog gezamenlijke
toegewijd om een succes te maken van
contracten bij klanten en daarnaast blijven
smartphones. We mistten focus en een lange
we samen onze grondstoffen inkopen, om de
termijn-visie. Toen Meg kwam, leidde dit tot
schaalvoordelen op dat vlak te behouden.”
Fortune top 50 bedrijven, denken we sneller te kunnen groeien en meer te innoveren. We zullen overigens wel als goede partners blijven
een strategische heroverweging, waarbij we gericht, zoals de cloud, big data, security en
EN WAT GAAT DE CONSUMENT HIERVAN MERKEN?
mobility. Dat was zeer succesvol, maar heeft er
“HP Inc heeft een consumententak en een zakelijk
wel toe geleid dat we hebben afgezien van de
deel, voor het MKB en de grootzakelijke markt. We
ontwikkeling van bijvoorbeeld smartphones. We
richten ons op de personalisering van producten
hebben ons verlies daar genomen. Overigens
en een diverser aanbod, waarbij er voor iedereen
hebben we inmiddels wel een belangrijke positie
wat wils is. Dat zie je terug in meer eigen design
opgebouwd in het hybride en tablet-segment.”
in nieuwe generatie producten en een verbreding
ons vooral op zakelijke groeigebieden hebben
PC-ACTIVE 37
036_038_PCA283.indd 37
17-07-15 11:33
van het aanbod. En denk ook aan hybride producten, zoals een laptop met een afneembaar scherm dat ook als tablet gebruikt kan worden. Deze elementen zullen we verder versterken, wat zal leiden tot meer keuze voor de consument.“
HP STAAT BEKEND ALS PRINTERFABRIKANT, MAAR IS OOK ACTIEF MET 3D-PRINTING. STAAT ER BINNEN TIEN JAAR EEN 3D-PRINTER IN IEDER HUISHOUDEN? EN KOMT HP MET EEN 3D-PRINTER VOOR THUISGEBRUIK? “Op dit moment profiteert de consument vooral
ER ZIJN 14% MINDER DESKTOPS VERKOCHT DAN VORIG JAAR. HP HEEFT OOIT OVERWOGEN DE PC-DIVISIE TE VERKOPEN. HEEFT DE DESKTOP NOG WEL TOEKOMST?
indirect van de 3D-print-revolutie. Het bestellen
“De overweging om de pc-divisie te verkopen,
copyshops waar je 3D-objecten kan laten
was slechts kortstondig en was snel weer
printen. Een eigen printer in huis is daardoor
van de baan. De pc is zeker niet dood, we
geen noodzaak. Zover ik weet, hebben we op dit
zien voldoende potentie. Maar is er wel
moment geen plannen voor een 3D-printer voor
een herdefiniëring geweest van de pc,
thuisgebruik.”
van bepaalde onderdelen is niet meer nodig omdat ze direct geprint kunnen worden, wat kosten scheelt en sneller is. En er zijn overal
met veel verschillende vormen, kleuren en besturingssystemen. Zo was HP de eerste
WAT VOOR REVOLUTIE STAAT ONS TE WACHTEN MET 3D-PRINTING? “3D-printing zal een enorme impact hebben op de maatschappij. Denk aan de gezondheidszorg, logistiek en de auto-industrie. Een bakker kan de meest fantastische koekjes en chocolade maken met behulp van een voedselprinter, chirurgen kunnen een 3D-print maken van het orgaan van een patiënt en daar voorafgaand aan een operatie nauwkeurig op oefenen, en botten en huidcellen kunnen geheel op maat geprint worden.”
EN WAT DOET HP OP DIT VLAK? “Voor het bedrijfsleven hebben we een nieuw type 3D-printer ontwikkeld op basis van Multi Jet Fusion-technologie, die tien keer zo snel én tien keer zo accuraat is als bestaande 3D-printers. Bovendien veel lagere kosten. Een heel ander nieuw computing-platform is de HP Sprout: een met een Chromebook en een op Android-
innovatieve desktopcomputer met ingebouwde
gebaseerde computer. We denken dat er naast
3D-scanner. Deze kan objecten scannen in 2D
klassieke desktops meer vraag is naar mini-
en 3D, die vervolgens makkelijk bewerkt kunnen
pc’s, all-in-ones en hybride producten. HP staat
worden. Er is een ingebouwde projector om
bekend om kwaliteit, maar we willen ook de
3D-producten te tonen op een magnetische
fun-factor benadrukken. De pc krijgt steeds meer
mat, waarmee de computer tevens bediend
een plaats in de huiskamer, daarom werken we
kan worden. Deze combinatie van fysieke en
bijvoorbeeld samen met Bang & Olufsen voor
digitale beleving noemt men ook wel immersive
de geluidsbeleving van pc’s, laptops, tablets en
computing. Een zeer belangrijke trend. Dat is een
accessoires. We gaan ons dus meer richten op
mooi voorbeeld van het nieuwe HP – we hebben
beleving, innovatie en vernieuwing.”
onszelf opnieuw uitgevonden.”
38 EDITIE 283
036_038_PCA283.indd 38
17-07-15 11:33
Wanneer is schade aan je laptop, tablet of smartphone verzekerd?
Gebruik jij jouw smartphone of tablet ook dagelijks en
optioneel afsluiten. Met een buiten het huis dekking ben
overal? Appen op de bank, filmpje kijken in de tuin,
je in ieder geval in Nederland verzekerd. Maar er zijn ook
spelletje spelen in de trein of praktische informatie zoeken
verzekeraars die wereldwijde dekking bieden. Handig voor
tijdens een vakantie? Dan moet je er niet aan denken
als je op vakantie gaat.
dat jouw kostbare bezit beschadigd of gestolen wordt. Je apparatuur verzekeren is dan een optie. Maar welke
Je tablet gestolen op vakantie?
verzekering heb je in welke situatie precies nodig?
Is je buiten het huis dekking alleen geldig in Nederland? Of wil je je spullen alleen extra verzekeren als je op vakan-
Schade aan tablet, smartphone of laptop
tie bent? Kies dan een reisverzekering met bagagedekking.
opgelopen in huis
Zodra je in het buitenland bent zijn je spullen verzekerd.
Zo lang je binnenshuis blijft met je tablet, smartphone of
Binnen Nederland is een reisverzekering pas geldig vanaf
laptop heb je aan een inboedelverzekering genoeg. Met
één overnachting.
een inboedelverzekering zijn de spullen in je woning verzekerd tegen diefstal en schade.
Waar moet je nog meer op letten? Er zijn veel verschillende mogelijkheden om je elektronische
Schade opgelopen buiten het huis
apparatuur te verzekeren. Let bij het vergelijken, naast het
“Er zijn zakkenrollers actief”. Je hebt deze waarschuwing
dekkingsgebied, ook goed op de maximum vergoeding.
vast weleens gehoord op een station of in een grote stad.
Elektronische apparatuur is erg kwetsbaar en gewild bij
Om je spullen buitenshuis te verzekeren tegen diefstal
dieven dus verzekeraars geven vaak een maximum
en schade is “buiten het huis dekking” nodig. Sommige
vergoeding. Bekijk ook goed wat het eigen risico is. Al
verzekeraars bieden dit standaard aan bij hun inboedel-
deze zaken verschillen per verzekeraar. Benieuwd welke
verzekering. Bij andere verzekeraars kan je deze dekking
verzekeringen je met korting kunt afsluiten via HCC?
Kijk voor meer informatie op www.ohracollectief.nl/hcc
OHRA_AdvertorialA4_HCC.indd 1 adv_PCA283.indd 39
08-05-15 12:06 17-07-15 12:06
DOOR: ALEX WIT
GOOGLE FIT Kennis is macht. Of in het geval van Google Fit: kennis is gezondheid. Met Google’s nieuwe fitnessplatform bundel je al je gezonde activiteiten in één overzicht.
De eerste keer
Het doel van
Google Fit app
vandaag is gehaald
Je instellingen opgeven in Google Fit
Z
elfs voor niet-sportievelingen is er niet
gebruikt kan worden. Lastig als je voor jezelf
aan te ontkomen: de opkomst van
een totaaloverzicht van je fitnessactiviteiten en
fitnessapps en -devices. Het meest in
doelstellingen wilt bijhouden.
het oog springend zijn natuurlijk de wearables: armbandjes en horloges voor het bijhouden
INFORMATIE VERZAMELEN
van je vorderingen, terwijl je (al dan niet
Google kwam eind 2014 met een oplossing in
hijgend) je loop- of fietsrondje aflegt. Ook de
de vorm van Google Fit, waarvan in mei 2015 de
appstores staan inmiddels vol met apps voor
eerste stabiele versie verscheen. Google Fit kun
het vastleggen van je sportieve activiteiten,
je zien als het antwoord op het soortgelijke Apple
eetgewoonten of andere gezondheidsdata.
Health, maar is meer gericht op fitness en minder op algehele gezondheid.
Alles bij elkaar handig maar beperkt, omdat alle opgeslagen informatie alleen binnen het
De basis van Google Fit is de app met dezelfde
gebruikte apparaat en bijbehorende app
naam, geschikt voor Android 4.0 en hoger,
40 EDITIE 283
040_041_PCA283.indd 40
17-07-15 11:33
UPDATE
Google Fit
die je installeert op je smartphone of tablet. Op wearables is de app vaak al geïnstalleerd. Daarnaast kun je Google Fit, na inloggen met je Google-account, ook gebruiken via de website https://fit.google.com. De site is voornamelijk bedoeld voor het bijhouden en bewerken van je mobiel verzamelde fitness-info. De Google Fit website Voor het goed vastleggen van je activiteiten moet je een app gebruiken die door Google Fit
Voor uitwisseling van data tussen de apps en
wordt ondersteund of de Google Fit-app zelf.
Google Fit is daarna alleen nog de toestemming
Ieder apparaat dat voorzien is van Google Fit,
van de gebruiker nodig.
synchroniseert automatisch zijn net opgeslagen data met andere devices in de buurt. Als je dus
Voor sporten waarbij je inspanningen niet
een eind gefietst hebt met een smartwatch om
zo eenvoudig zijn vast te leggen, zoals
je pols en die bij thuiskomst naast je smartphone
gewichtheffen of curling, kun je handmatig
legt, gaat de dataoverdracht vanzelf. Heb je er
activiteiten in Google Fit invoeren. Je kiest
geen behoefte aan dat je gegevens worden
simpelweg je sport en geeft aan hoelang je
opgeslagen tijdens een fitness-sessie? Dan zet
bezig bent geweest. Makkelijk mee te sjoemelen
je simpelweg het tracken daarvoor uit via de
natuurlijk, maar met niet-accurate cijfers
instellingen. Data van een sessie of zelfs al je
invoeren, heb je toch vooral jezelf.
fitnessgegevens, kun je ook achteraf wissen.
TOEKOMST INSTELLEN
Nu staat Google Fit eigenlijk nog in de
De Google Fit-app werkt nu nog erg basic.
kinderschoenen. De app is erg minimaal en
Na installeren vanuit de Play Store geef je
wil nog weleens crashen. Bovendien worden
toestemming om je locatie- en sensorgegevens te
gegevens niet altijd goed doorgegeven. Met
gebruiken. Die locatiedata gebruikt de app onder
informatie als activiteitduur en verbruikte
andere voor het bijhouden van je activiteiten,
calorieën kun je wel iets op het gebied van
zoals afgelegde afstanden. Fit worden en blijven,
fitness, maar de bedoeling is dat je uiteindelijk
werkt het beste als je een doel stelt. In Google
nog veel meer data kunt bijhouden. Denk aan de
Fit is dit standaard een uur beweging per dag.
kwaliteit van je slaap, je stressniveau en andere
Op zich een prima begin, maar nogal afhankelijk
gezondheidsaspecten. Voeg alles samen en je
van de gebruiker en zijn fitnessniveau. Daarom is
kunt in de toekomst een steeds beter beeld van
Google Fit onder andere wat betreft activiteitduur
je fitnessniveau en gezondheid vormen.
op je persoonlijke situatie in te stellen. Google timmert hard aan de weg om Google
INFO UIT ANDERE BRONNEN
Fit ook bij zoveel mogelijk derde partijen
Naast Google Fit zelf zijn er nog een aantal
onder te brengen. Daarvoor worden niet
andere apps voor mobiele apparaten en
alleen producenten over de streep getrokken
wearables die informatie vastleggen over je
om hun apps en devices aan Google Fitness
gezonde activiteiten, zoals de populaire fiets-
te koppelen. Ook wordt er gewerkt aan
en hardloop-app Strava. Google maakt het
ondersteuning voor niet-Android-wearables en
eenvoudig om die data te koppelen aan Google
een Google Fitness-versie voor iOS. Verwacht
Fit, door het beschikbaar stellen van API’s:
dan ook snelle verbeteringen en uitbreidingen
software voor het toevoegen van een interface.
van Google Fit in de toekomst.
PC-ACTIVE 41
040_041_PCA283.indd 41
17-07-15 11:33
DOOR: JOHAN ELZENGA
CREATIEF MET ZWART-WIT
Hoewel vrijwel iedere camera tegenwoordig in kleur fotografeert, blijft zwart-wit altijd iets magisch houden. Kleur is voor ‘gewone’ foto’s, zwart-wit is voor creatieve beelden. Daarom gaan we in deze workshop eens creatief aan de slag met zwart-wit.
B
ijna iedere digitale camera fotografeert
handig zijn, maar er kleeft ook een nadeel aan.
in kleur. Nu denk je misschien “Nee hoor,
Omdat die omzetting gebeurt via een vaste,
mijn camera kan ik ook op zwart-wit
door jou niet te beïnvloeden routine, is het
instellen”, maar daar zit een addertje onder het
resultaat vaak veel minder mooi dan verwacht.
gras. Ja, je kunt een camera wel op zwart-wit
De zwart-witfoto’s zijn vaak flets en missen
zetten, maar dan wordt er nog steeds eerst
daardoor de ‘kracht’ die zwart-wit juist zo mooi
een kleurenfoto gemaakt. Die kleurenfoto wordt
kan maken. Je kunt daarom beter gewoon in
vervolgens door de camera omgezet naar zwart-
kleur fotograferen en de omzetting naar zwart-wit
wit en alleen dat zwart-wit resultaat wordt op het
zelf achteraf in een programma als Photoshop
geheugenkaartje bewaard. Dat kan misschien
Elements uitvoeren. Dan kan je die omzetting zelf
42 EDITIE 283
042_045_PCA283.indd 42
17-07-15 11:41
WORKSHOP
Creatief met zwart-wit
1
De originele kleurenfoto werd niet mooi omgezet bij de standaard voorinstelling voor landschapsfoto’s
2
Een eigen aangepaste instelling geeft een beter resultaat
groene struiken, maar in de zwart-witfoto worden beide kleuren naar vrijwel dezelfde grijstint omgezet (afbeelding 1). Dit is één van de redenen waarom zwart-wit uit de camera vaak tegenvalt, maar dit probleem aanpassen en er leuke en onverwachte grapjes
valt op te lossen door de schuifjes aan te
mee uithalen.
passen. Je kunt eerst een andere voorinstelling proberen, maar dan zie je soms weer een ander
VAN KLEUREN NAAR GRIJSTINTEN
probleem optreden. Kies je bijvoorbeeld voor
We beginnen met een kleurenfoto van de ruige
Infraroodeffect, dan wordt het verschil tussen
westkust van het eiland Gran Canaria. We
zand en struiken wel flink groot, maar worden
openen die in Photoshop Elements en kiezen
de struiken bijna té wit en de lucht erg donker.
Verbeteren | Omzetten in zwart-wit. Er verschijnt
Als je naar het verschil kijkt tussen de schuifjes
nu een dialoogvenster met daarin de originele
in beide voorinstellingen, krijg je echter wel een
foto en de zwart-witfoto naast elkaar, een aantal
idee van wat je zou kunnen doen om een mooi
voorinstellingen en vier schuifjes. Als je de
compromis te bereiken. We kozen uiteindelijk
standaard voorinstelling Landschapsfoto’s kiest,
voor een aangepaste instelling, waarbij groene
krijg je zo ongeveer wat de camera ook zou
kleuren iets lichter grijs worden en rode kleuren
hebben gedaan. We zien meteen een probleem:
iets donkerder grijs. Om te voorkomen dat de
in de kleurenfoto is linksonder een duidelijk
lucht en de zee te donker worden, zet je ook het
verschil te zien tussen het rode zand en de
blauwe schuifje wat hoger (afbeelding 2).
PC-ACTIVE 43
042_045_PCA283.indd 43
17-07-15 11:41
WERKEN MET LAGEN
om altijd zo veel mogelijk met zogenaamde
Als je de omzetting naar zwart-wit op
‘lagen’ te werken. Een laag is vergelijkbaar met
bovenstaande manier doet, krijg je wel een alles-
twee foto’s die op elkaar gestapeld liggen. Je
of-niets-resultaat. Je kunt de foto in kleur laten,
ziet normaal gesproken alleen de bovenste foto,
naar zwart-wit omzetten, maar niets daartussen.
degene daaronder blijft onzichtbaar. Maar stel
Dat is jammer, want een (bijna) zwart-witfoto kan
dat je die bovenste foto een beetje doorzichtig
ook heel mooi zijn. Daarom is het verstandiger
maakt, dan schijnt de onderste foto er doorheen. Of knip een stuk van de bovenste foto weg, zodat die plek op de onderste foto zichtbaar
3
wordt. Dit biedt bijzondere mogelijkheden. We nemen een foto van een boom in bloei tegen een blauwe lucht. Eerst kopiëren we die foto in een nieuwe laag, zodat we twee dezelfde foto’s boven elkaar hebben liggen. Klik op Laag | Nieuw | Laag via kopiëren. Als je rechts het Lagenpalet niet ziet, maak dit dan zichtbaar via het Venster menu (of druk op F11). Je ziet nu Laag 1 staan en die is geselecteerd. Als we nu weer Omzetten naar zwart-wit kiezen, zal alleen deze laag naar zwart-wit worden
De kleurenfoto werd niet direct omgezet in zwart-wit, maar er werd
omgezet, de laag eronder (Achtergrond) blijft in
eerst een nieuwe laag gemaakt
kleur (afbeelding 3). Dat geeft de mogelijkheid om na de omzetting te gaan spelen met de
4
doorzichtigheid van de zwart-witte laag, zodat de kleurenfoto daaronder weer deels zichtbaar wordt. Dat doe je met de Dekking van de laag. Standaard is de dekking 100%, dat betekent dat de laag volledig ondoorzichtig is en de laag eronder volledig afdekt. Een dekking van 0% betekent dat de laag volledig doorzichtig is en dat je hem dus helemaal niet ziet. Zet de dekking eens op 80%. Een klein beetje kleur van de onderliggende foto schijnt door (afbeelding 4).
Door die laag zwart-wit te maken en de dekking op 80% te zetten, krijg je een beetje kleur terug
RODE LIPPEN Als je de dekking van de zwart-witlaag niet verandert maar er een ‘gat’ in maakt, dan komt alleen op die plek de volledige kleur terug. Dat gaan we doen met een portretfoto met
Geschikt voor zwart-wit?
vuurrode lippen. We maken eerst een nieuwe laag aan, net zoals bij de vorige foto. Die laag
Iedere kleurenfoto is technisch wel om te zetten naar
wordt weer omgezet naar zwart-wit, waarbij
zwart-wit, maar toch is niet iedere foto even geschikt.
we dit keer de voorinstelling voor portretten
Je kunt het beste kiezen voor foto’s die duidelijke vormen
nemen (afbeelding 5). Nu moeten we een gat
en/of lijnen hebben, die ook in zwart-wit blijven opvallen.
in die laag maken, precies in de vorm van
44 EDITIE 283
042_045_PCA283.indd 44
17-07-15 11:41
de lippen. Dat zou je kunnen doen door het
5
Met een zogenaamd
gummetje te selecteren en hiermee de lippen
‘masker’ kan je een
in de zwart-witlaag weg te gummen. Maar het
deel van een laag
gaat mooier met een zogenaamd masker,
doorzichtig maken
omdat je daarmee ook een uitschieter kunt herstellen. Kies Laag | Laagmasker | Alles tonen of druk op het Laagmasker-icoontje bovenin het lagenpalet. Je ziet nu een wit vakje verschijnen naast het laag-miniatuur. Dat is het masker en is nu geselecteerd. Met een zwart penseel kun
6
je een ‘gat’ schilderen, want voor een masker geldt: wit = dekkend, zwart = doorzichtig. Je kunt hiermee dus de dekking van de laag plaatselijk veranderen. Schilder netjes over de lippen, zodat die nu weer rood worden, omdat je de zwart-witlaag ter plekke doorzichtig maakt (afbeelding 6).
PC-ACTIVE 45
042_045_PCA283.indd 45
17-07-15 11:41
TEST
DOOR: KOEN CRIJNS
Samsung T1
BLOEDSNELLE EXTERNE SSD Met de T1 introduceert Samsung een serie bloedsnelle externe SSD’s. Maakt dit product de externe harde schijf en de usb-stick overbodig?
V
eel mensen gebruiken een externe harde schijf om data veilig op te slaan buiten de pc of
om data over te brengen tussen verschillende machines. Samsung heeft nu als alternatief de T1, verkrijgbaar in een uitvoering van 250 GB, 500 GB en 1 TB. De T1 is gebaseerd op SSDtechnologie, ofwel geheugenchips, in plaats van
au
g/s
ept 201
5
Samsung T1 250 GB / 500 GB / 1 TB Adviesprijs ca. € 150,- / € 240,- / € 475,+ Veel sneller dan externe HDD’s en usb-stick + Licht en klein
ouderwetse magnetische schijven. En dat biedt
de SSD-technologie maakt het ook echt niet uit
veel voordelen.
als je hem een keer laat vallen.
SNELLER, LICHTER, DEGELIJKER
ENCRYPTIE
Het belangrijkste voordeel is wellicht de
Een mooie extra feature van de Samsung T1
prestaties. Wij testten het 1 TB-exemplaar en
is de geïntegreerde encryptiemogelijkheid.
daarmee behalen we lees- en schrijfsnelheden
Je hoeft daar geen extra software voor te
tot boven de 400 MB/s, waar voor usb 3.0
installeren: zodra je de drive in een Windows- of
externe harde schijven zo’n 100 à 150 MB/s
Apple-computer stopt, kun je direct encryptie
gebruikelijk is en voor usb 2.0-exemplaren
configureren. Op die manier kun je de data
zelfs slechts 30 MB/s. Om dat in perspectief te
versleutelen met een wachtwoord en dankzij
zetten: wanneer je 200 GB aan vakantievideo’s
AES 256-bit-encryptie hoef je niet bang te zijn
vanaf de externe disk op je pc wilt zetten,
dat hackers de encryptie makkelijk kunnen
duurt dat met de T1 zo’n acht minuten. Met
ontsleutelen.
een usb 3.0-harde schijf wacht je al snel meer dan een halfuur en met usb 2.0-schijf bijna
CONCLUSIE
+ Betrouwbaarder dan harde schijf
een uur. Tweede voordeel: het gewicht en de
De Samsung T1 is veel sneller, lichter, kleiner én
afmetingen. De T1 weegt zo’n 30 gram en is
betrouwbaarder dan een conventionele externe
- Prijs per GB veel hoger dan externe harde schijven
7 x 5 x 1 centimeter, véél lichter en kleiner dan
harde schijf. Daar staat natuurlijk een hogere
welke externe harde schijf dan ook. En dankzij
prijs per GB tegenover.
46 EDITIE 283
046_47_PCA283.indd 46
17-07-15 11:42
HCC
Testers gezocht!
TESTERS GEZOCHT! Test zelf de Samsung Portable SSD T1 Wij zijn op zoek naar lezers die het leuk vinden om producten te testen en hierover te schrijven. Je hoeft geen expert te zijn, het gaat er uiteindelijk om wat je er van vindt: voldoen bijvoorbeeld het gebruiksgemak en het product aan je wensen?
MELD JE AAN!
N
adat we in PC-Active al eerder een interne SSD door een panel hebben laten testen, is het nu de beurt aan een draagbare SSD van 500 GB. Wil jij ook weten of een externe SSD handig en snel is?
Meld je dan nu aan als tester! Drie lezers van PC-Active krijgen de kans om de Samsung Portable SSD T1 te testen en te houden!
HOE WERKT HET? Vul voor 16 september 2015 het aanmeldformulier in op www.hcc.nl/testpanel. Vertel waarom jij de aangewezen persoon bent om deze externe SSD te testen. Vervolgens worden er drie lezers gekozen, die de Samsung Portable SSD T1 opgestuurd krijgen. Zij testen deze en schrijven hun bevindingen op in circa 200 woorden. PC-Active maakt daar vervolgens een artikel van. Als tester mag je het product na afloop houden, als je aan de Algemene voorwaarden hebt voldaan (www.hcc.nl/testpanel-voorwaarden).
PC-ACTIVE 47
046_47_PCA283.indd 47
17-07-15 11:42
DOOR: REDACTIE
TESTPANEL
TESTPANEL CANON PIXMA MG5650 In PC-Active 281 kon je je aanmelden voor het testen van de Canon PIXMA MG5650. Hier vind je de verslagen van vier geselecteerde testers.
Leuke crea-bea-mogelijkheiden Een nieuwe printer van een ander merk, altijd even
een fotocollage van de diploma-uitreiking van
spannend: kan ik hem gemakkelijk aansluiten? Bij
één van de kinderen gemaakt. Het wisselen van
de Canon PIXMA MG5650 was dit geen probleem.
sjabloon is eenvoudig evenals het uploaden van
Alle stappen worden netjes via het venster van de
de foto’s. Ook nog even op onderzoek geweest
printer uitgelegd. Lukte dat niet, dan was er nog de
en een account aangemaakt voor gebruik als
fysieke en duidelijke gebruikershandleiding.
Cloud printer. En weer kwam ik nieuwe crea-beamogelijkheden tegen: driedimensionale figuren
Het verbinden van de computer met de printer
en pop-up-kaarten: superleuk!
via wifi was erg simpel. Daarna op mijn mobiel de HTC-mini via Play store de app PIXMA
Mijn conclusie is dan ook dat deze mooi
MAXIFY van Canon geïnstalleerd. De foto’s vanaf
gevormde printer ontzettend veel mogelijkheden
de smartphone waren ook direct beschikbaar
biedt voor ons gezin. De printkwaliteit is goed
voor printen. De Canon-app werkte ook zonder
wanneer je het juiste papier gebruikt. De foto’s
problemen op de Samsung-tablet en de iPhone 6.
op fotopapier worden helder en scherp geprint. Op normaal papier zou de kleur iets helderder
De eerste printermogelijkheid die ik tegenkwam,
kunnen, maar zwarte tekst komt er mooi
waren de sjablonen die je vanuit het venster kunt
geprint uit. Ik heb al veel in kleur geprint en de
oproepen en printen. Onze dochter was helemaal
inktpatronen zijn nog zeker halfvol. Moet ik toch
verrukt van de planningslijst. Daarna kwam ik bij
een minpuntje noemen, dan is het dat de printer
de mogelijkheden om je eigen foto’s te uploaden.
regelmatig veel herrie maakt bij de verwerking
Kalenders, uitnodigingskaarten, fotocollages,
van een opdracht en bij het reinigen van de
etc. Ik wist even niet waar te beginnen. Een
printkop. Verhouding prijs versus mogelijkheden/
heleboel sjablonen gecheckt en uiteindelijk
resultaat voor ons een dikke 10! Saskia Wielers
48 EDITIE 283
048_049_PCA283.indd 48
17-07-15 11:42
TEST
Canon PIXMA MG5650 testpanel
Uitstekende prijs/prestatie De eerste kennismaking met de Canon-printer
uit de printer gerold. De kwaliteit van de scanner
verloopt goed door de eenvoud van de installatie.
is ruim voldoende voor documenten, maar komt
De instructies zijn over het algemeen helder en
wat detail tekort voor het scannen van foto’s.
verduidelijkt met afbeeldingen op het scherm. Een
De hoeveelheid functionaliteiten valt in positieve
kleine ergernis kwam naar voren toen de printer
zin op, voornamelijk op gebied van connectiviteit.
uit zichzelf via wps met een niet-nader genoemd
Rechtstreeks printen vanaf smartphone of tablet
accespoint wilde verbinden. Het was in ieder
is bijzonder handig en bespaart de tussenkomst
geval niet mijn accespoint. Via de geavanceerde
van een computer. Eventueel kan dit zelfs buiten
instellingen was dit gelukkig te omzeilen.
het eigen netwerk door via de webinterface een
Bij het gebruiksklaar maken van de printer
clouddienst zoals Google Cloud Print te activeren.
valt op dat de bouwkwaliteit niet heel hoog is. Met name de constructie van de papierlade
Concluderend is deze all-in-one een volwassen
is wat onhandig en fragiel. Dit wordt gelukkig
en gebruiksvriendelijk product dat, zeker gezien
ruimschoots goedgemaakt door de printkwaliteit.
de prijs, uitstekende prestaties levert.
Zowel foto’s als tekstdocumenten komen scherp
Paul Schrijver
Aan te bevelen De installatie van de PIXMA MG5650 verloopt vrij
en foto’s: een document op een A4-tje is zeer
gemakkelijk mede dankzij de gebruiksvriendelijke
scherp, duidelijk en de opdracht wordt snel
handleiding. Na het plaatsen van de cartridges
uitgevoerd via wifi. De foto’s op Glossy 10 x15
(pluspunt: met led-indicatie) worden de
papier zijn van een dusdanige perfecte kwaliteit,
printkoppen gereinigd en uitgelijnd, wat nog
dat wij hier zeer verrukt over zijn. Conclusie: deze
steeds met een zeker geluidsniveau gepaard
printer is voor iedereen aan te bevelen, lage
gaat. Instructies worden steeds ingegeven op
prijs, snelle installatie, mooie visuele vormgeving,
het display van de printer, wat zeer duidelijk en
gebruiksvriendelijke bediening en software, zeer
effectief is. Het installeren kost me uiteindelijk
hoge kwaliteit van documenten en foto's.
zo’n half uur. Dan het printen van documenten
Robbie van Overmeeren
Vergeet het plug-and-play-principe Printen doe ik steeds minder. En als ik iets wil
handleiding is het uiteindelijk gelukt. Het resultaat
printen, dan graag zo gemakkelijk mogelijk en
is dat ik één beheerder en drie gebruikers heb
vanaf al mijn apparaten. Toen ik de specificaties
aangemaakt voor deze printer, waarmee vanaf
van CANON MG 5650 gelezen had, werd ik toch
twee smartphones, één iPad, één Chromebook en
wel nieuwsgierig.
Google Chrome-accounts kan worden geprint.
De handleiding loodst je stap voor stap door de
Handig: als het papier vastgelopen is, zit er
installatie heen. De aansturing vanuit de laptop
aan de achterzijde een mogelijkheid om het
was goed uit te voeren. Nadat de basis is gelegd,
papiertransport met een handeling te openen.
moet je alle andere apparaten verbinding laten
Hierdoor is het papier goed te verwijderen.
maken met de printer. Dat is een avondvullend
Vergeet het plug and play-principe, maar als je
programma. In feite ben je allerlei wandelpaden
de stappen goed doorloopt, krijg je een goed
aan het bewegwijzeren. Met behulp van de online
werkende printer en scanner. Jeroen Simons
PC-ACTIVE 49
048_049_PCA283.indd 49
17-07-15 11:42
de test
VIDEOBEWERKINGSCOMPUTERS
50 EDITIE 283
050_055_PCA283.indd 50
17-07-15 11:44
TEST
DOOR: ERIC VAN BALLEGOIE
Videobewerkingscomputers
Op elke computer kun je internetten en e-mailen, maar voor videobewerking geldt een ander verhaal. Wij zochten uit met welke computer je hiermee goed uit de voeten kunt.
V
rijwel alle moderne camcorders, action
hoe deze presteren bij het bewerken van full hd
cams en zelfs smartphones nemen
én ultra hd-videomateriaal.
beelden op in full hd-formaat, met
een resolutie van 1920 bij 1080 beeldpunten.
SYSTEEMEISEN
Voor het knippen en plakken van die beelden
Zelfs moderne systemen kunnen zich verslikken
kun je met de meeste moderne computers
in ultra hd-video en dat komt door meerdere
prima uit de voeten. Wil je ook kleurcorrectie
factoren. Zo is niet alleen het aantal pixels
of andere effecten toepassen, dan nemen de
van invloed op de belasting die een systeem
systeemeisen al direct toe. Een nieuwe trend
te verwerken krijgt, maar ook het gebruikte
is bovendien de opkomst van 4k of ultra hd.
videocodec en de bitrate spelen een rol. Ultra
Hierbij worden beelden in nóg eens viermaal
hd-video vergt bovendien niet alleen meer van
hogere resolutie opgenomen: 3840 bij 2160
de processor, omdat er meer pixels berekend
beeldpunten. Fabrikanten als Sony en Panasonic
moeten worden, maar ook van de harddisk
hebben inmiddels redelijk betaalbare ultra
en het geheugen van de computer, die veel
hd-camcorders in hun assortiment, terwijl ook
meer data moeten verwerken. Daarnaast geldt
de nieuwste generatie action cams, zoals de
dat processors weliswaar véél sneller zijn dan
GoPro Hero 4 Black, in ultra hd-resolutie kunnen
pakweg tien jaar geleden, maar dit is grotendeels
opnemen. En zelfs de nieuwste generatie
te danken aan het toevoegen van extra
smartphones, zoals de Galaxy S6 en Sony Xperia
processorkernen. Lang niet alle berekeningen
Z3+, kunnen video’s in ultra hd-formaat opnemen. Ultra hd-camera’s leveren ongekend scherpe beelden, maar zodra je die wilt gaan bewerken,
Downscaling: verkleinen van videobestanden van
gelden er véél zwaardere systeemeisen. De
bijvoorbeeld ultra hd naar full hd-formaat.
prijzen van ultra hd-camera’s dalen zo snel, dat
Multi-threaded: berekeningen die parallel door meerdere
als je nu een nieuw systeem zoekt om video mee
processors of GPU-kernen uitgevoerd worden.
te bewerken, het sowieso aan te raden is om
Single threaded: berekeningen die van één processor
ultra hd daarbij in het achterhoofd te houden.
of GPU-kern gebruikmaken.
Voor zes verschillende systemen zochten we uit
PC-ACTIVE 51
050_055_PCA283.indd 51
17-07-15 11:44
kunnen efficiënt over meerdere cores (kernen)
TESTOPZET EN SOFTWARE
verdeeld worden. Een processor die in theorie
Met betrekking tot de test beginnen we met
nog bergen rekenkracht over heeft, kan toch
een kleine kanttekening: de prestaties bij
tegen beperkingen aanlopen bij zogenaamde
videobewerking zijn van vele factoren afhankelijk,
single-threaded-berekeningen. Daar komt bij
waardoor het onmogelijk is adviezen te geven
dat moderne videobewerkingssoftware de
die in álle omstandigheden gelden. Wij gaan
beschikbare multi-threaded-taken bij voorkeur
aan de slag met normale AVCHD full hd-
naar de GPU, de chip van de videokaart, stuurt.
bestanden zoals die door gangbare camcorders
Relatief veel single-threaded-taken komen
worden geproduceerd, maar ook met ultra
hierdoor op het bordje van de processor te
hd-bestanden zoals van een Sony FDR-AX33
liggen, zodat de prestaties per core in de
consumentencamera. We maken gebruik van
praktijk vaak belangrijker zijn dan de totale
Adobe Premiere Pro CC, één van de meest
prestaties van alle cores bij elkaar. Dat de GPU
populaire video editing-pakketten, dat goede
tegenwoordig bij videobewerking wordt ingezet,
ondersteuning biedt voor GPU-acceleratie met
is overigens alleen maar positief. Videokaarten
zowel Nvidia als AMD-kaarten én geschikt is
hebben immers héél veel cores, die zeer efficiënt
voor ultra hd-video. Nadeel van Premiere is dat
parallelle berekeningen kunnen uitvoeren. De
het in abonnementsvorm wordt verkocht voor
overgang naar GPU-acceleratie heeft ervoor
maar liefst 24,19 euro per maand. Goedkopere
gezorgd dat je veel nuttige effecten, zoals
alternatieven zijn Adobe’s eigen Premiere
kleurcorrectie, tegenwoordig real-time kan
Elements dat helaas nog geen ondersteuning
uitvoeren. Een gemiddelde videokaart heeft
voor ultra hd biedt, maar andere betaalbare
voldoende rekenkracht om gangbare effecten
pakketten van circa 100 euro zoals MAGIX Movie
probleemloos uit te voeren in 1080p, maar of dat
Edit Pro 2015 en Pinnacle Studio 18 Ultimate
ook geldt voor ultra hd zoeken we in dit artikel uit.
bieden die optie wel.
Filmen en monteren in ultra hd? Waarom zou je nu al willen filmen en monteren in ultra hdresolutie, terwijl ultra hd-televisies en monitoren nog niet zijn ingeburgerd? Buiten het feit dat daar snel verandering in komt, biedt de hogere resolutie van ultra hd je ook voordelen wanneer je de uiteindelijke video in ‘normaal’ 1080p full hd exporteert. Ten eerste is gedownscaled ultra hd-beeld vrijwel altijd zichtbaar scherper dan een standaard full hd-beeld. Dat komt doordat het bronmateriaal een hogere bitrate heeft en behalve meer detaillering ook meer kleurinformatie bevat. Werk je met ultra hd-bronmateriaal, dan zal ook een uiteindelijk gerenderde full hdvideo dus meer details bevatten dan wanneer het bronmateriaal gewoon full hd is. Daarnaast biedt de hogere resolutie je extra mogelijkheden bij het bewerken. Zo houd je bij het toepassen van beeldstabilisatie (waarbij het beeld altijd iets wordt ingezoomd) een scherper beeld over. In combinatie met action cams die in ultra hd kunnen opnemen, is dat een groot voordeel, omdat deze soms onstabiele videobeelden produceren.
52 EDITIE 283
050_055_PCA283.indd 52
17-07-15 11:44
TEST
Videobewerkingscomputers
au
g/s
ept 201
5
HP PAVILION 15-P277ND
ASUS N550JX-CN066H
APPLE MACBOOK PRO 15,4 RETINA
De HP Pavilion 15-p277nd is een
De tweede laptop is een Asus-laptop.
De derde geteste laptop is de
15 inch-laptop van 660 euro en is
Dit is een écht high-end-model met
MacBook Pro 15.4” Retina (MJLT2N/A)
voorzien van een dual-core Intel Core
een stevig prijskaartje van ruim 1.200
van Apple. Dit model is voorzien
i5 processor. We kozen voor deze
euro. Voor dat geld krijg je echter
van een 2,5 GHz quad-core Intel
laptop, omdat hij een relatief lage prijs
wel een snelle Core i7 quad-core-
Core i7 processor, AMD Radeon R9
heeft, maar toch beschikt over een
processor en een snelle GeForce
M370X videokaart en een high-res
vrij krachtige processor én een losse
GTX 950M grafische kaart. Beiden zijn
beeldscherm met een resolutie van
GeForce GTX 830M GPU. Dat laatste
aanzienlijk krachteriger dan die van
maar liefst 2880 x 1800 beeldpunten.
geeft een voordeel bij het toepassen
de HP Pavilion, en dat zien we ook
Daarmee is het systeem in het
van bijvoorbeeld kleurcorrectie,
in de testresultaten terug. Onze full
voordeel ten opzichte van de andere
aangezien de GPU dit doorgaans real-
hd-tests zijn geen enkel probleem
twee laptops, die het ‘slechts’ met een
time kan doen. Direct bij het monteren
voor deze machine, en ook het real-
full hd-scherm moeten doen. Voordeel
is het effect van kleurcorrectie dus
time toepassen van kleurcorrectie
van de extra resolutie is dat je meer
zichtbaar, zonder dat er eerst beelden
op één ultra hd-videostream blijkt
video- en effectenvensters kwijt kunt,
gerenderd dienen te worden. Het
geen enkel probleem. Proberen we
en videopreviews beter op scherpte
bewerken van full hd-materiaal
hetzelfde met vijf ultra hd-streams,
te beoordelen zijn. Deze Macbook
verloopt probleemloos, maar dat is
dan zien we dat dit een brug te ver
is met een prijs van bijna 2.800 euro
anders bij ultra hd-videobeelden.
is: de videoweergave is dan niet
twee keer zo duur als het Asus-model.
Zelfs bij één stream verloopt real-
vloeiend meer. Het toepassen van
Kijken we naar de prestaties (getest
time kleurcorrectie niet vloeiend. De
beeldstabilisatie, lenscorrectie en het
met Premiere CC voor OS X), dan
dual-core-processor blijkt geen groot
exporteren van videobestanden doet
zien we dat deze nét onder die van
nadeel: bij de tests die specifiek
het systeem relatief vlot. Omdat deze
de ASUS liggen. Ook de Macbook
gebruikmaken van de processor, komt
taken echter voornamelijk van één
Pro heeft geen probleem met
de laptop weliswaar als langzaamste
processorkern gebruikmaken, wordt
kleurcorrectie op één ultra hd-stream,
uit de bus, maar de verschillen met
de kracht van de Core i7-processor
terwijl vijf videostreams duidelijk teveel
de op papier veel snellere quad-core-
hierbij niet ten volle benut.
van het goede is.
Gemiddelde prijs € 660,-
Gemiddelde prijs € 1.230,-
Gemiddelde prijs € 2.750,-
+ Prima voor full hd-videobewerken
+ Zeer snel, ook geschikt voor ultra hd
+ Zeer snel, geschikt voor ultra hd
+ Gunstige prijs
+ Redelijke kleurweergave
+ Beeldscherm extra hoge resolutie
modellen zijn in de praktijk beperkt.
- Minder geschikt voor ultra hd - Scherm niet geschikt voor kleurkritisch werk
beeldscherm - Slechts 256 GB opslagruimte
+ Uitstekende kleurweergave - Slechts 512 GB opslagruimte - Hoge prijs
PC-ACTIVE 53
050_055_PCA283.indd 53
17-07-15 11:44
au
g/s
ept 201
5
MSI NIGHTBLADE B85C-036EU
4LAUNCH DEVASTATOR I7 4790
IMAC 27” RETINA 5K
Bij onze selectie van
De tweede desktop die wij testen,
Het ‘instapmodel’ van de nieuwe Apple
desktopcomputers hebben we drie
is de Devastator i7 4790 van
iMac 27 inch met 5K-display kost liefst
compleet verschillende systemen
computerwinkel 4Launch. Dit is een
2.300 euro, maar in tegenstelling tot
gekozen. De eerste is de MSI
échte high-end computer waarbij
de twee andere desktops krijg je
Nightblade B85C-036EU, een zeer
kosten noch moeite gespaard zijn.
daarvoor wél een 5K-beeldscherm
compacte machine die eigenlijk
Het systeem is gebouwd in een stille
meegeleverd. Het scherm is
bedoeld is voor gaming. Dankzij
behuizing van Cooler Master met
bovendien een echt juweeltje: naast
zijn quad-core Core i5 processor
prima uitbreidingsmogelijkheden. De
de uitstekende beeldkwaliteit, valt
en GeForce GTX 960 videokaart,
Devastator beschikt over een zeer
vooral de extreem hoge resolutie van
is hij ook uitermate geschikt voor
snelle Intel Core i7 4790 quad-core-
5120 x 2880 beeldpunten op. Hierdoor
videobewerking. Deze videokaart is
processor en een rappe GeForce GTX
komen de extra beeldpunten goed
sneller dan de modellen die we in de
970-videokaart. Samen met 16 GB
uit bij het bewerken van video, zeker
notebooks tegenkwamen, en vooral
werkgeheugen zorgt dat voor prima
bij ultra hd-bestanden. Qua prestaties
hieraan dankt hij zijn goede prestatie
prestaties waarbij het systeem niet
moet de iMac zijn meerdere erkennen
bij het toepassen van real-time
alleen voor videobewerking, maar
in het systeem van 4Launch. De Core
kleurcorrectie. Ook de Nightblade
ook voor gaming prima geschikt is.
i5 quad-core-processor is minder
verslikt zich in vijf ultra hd-streams
Voor onze full hd-videotestjes draait
snel en ook de AMD Radeon R9 M290
tegelijkertijd, maar basisbewerkingen
het systeem zijn hand niet om, en
videokaart is geen partij voor de GPU
van ultra hd-materiaal zijn prima uit te
als enige in de test lukt het deze
uit de Devastator van 4Launch. In de
voeren. Kijken we naar de taken die
computer om ook in ultra hd-resolutie
praktijk blijkt het real-time toepassen
meer op de processor gericht zijn,
zowel één als vijf videostreams
van kleurcorrectie bij ultra hd-beelden
dan moet de Nightblade wat veren
realtime van kleurcorrectie te voorzien.
nét niet lekker te gaan op de iMac.
laten ten opzichte van de twee snelste
Het systeem is naast een 250 GB SSD
Hoewel de weergave doorgaans
laptops en de andere twee desktops
bovendien voorzien van een extra 2 TB
vloeiend is, zien we wel regelmatig
in deze test. De Core i5-processor
harddisk, ideaal om een collectie
haperingen, ook bij één stream. Voor
heeft weliswaar vier rekenkernen, maar
videobestanden op te slaan.
ultra hd is de iMac eigenlijk nét iets te
per stuk zijn deze minder krachtig dan
licht.
die van de genoemde machines.
Gemiddelde prijs € 1.050,-
Gemiddelde prijs € 1.900,-
Gemiddelde prijs € 2.300,-
+ Relatief snel systeem, geschikt voor
+ Zeer snel systeem, uitermate
+ Extra hoge schermresolutie
ultra hd - CPU-prestaties vormen bottleneck
geschikt voor ultra hd
+ Uitstekende kleurweergave
+ Zowel SSD als harddisk
- Net niet snel genoeg voor ultra hd
- Relatief hoge prijs
- Prijs
54 EDITIE 283
050_055_PCA283.indd 54
17-07-15 11:44
TEST
Videobewerkingscomputers
CONCLUSIE Het bewerken van full hd-video is op mid-range
mixen en real-time voorzien van effecten, dan
laptops en moderne pc’s geen probleem,
is een écht snel systeem nodig. Alleen het
zolang je kiest voor een systeem met een Core
4Launch-model bleek in staat om vijf ultra
i5 of vergelijkbare processor en een losse GPU
hd-streams tegelijktijdig van kleurcorrecties
van nVidia of AMD. Voor ultra hd ligt dat anders:
te voorzien. Ook met een iets minder krachtig
vooral aan de GPU worden zwaardere eisen
systeem kun je echter prima uit te voeten
gesteld als je bijvoorbeeld kleurcorrectie wilt
met ultra hd-video, houd er alleen rekening
toepassen zonder eerst previews te renderen.
mee dat niet alle effecten zonder rendering
Wil je meerdere ultra hd-bestanden kunnen
weergegeven kunnen worden.
SPECIFICATIES & TESTRESULTATEN Laptops
Desktops
HP
ASUS
Apple
MSI
4Launch
Apple
Winkelprijs
€ 660,-
€ 1.230,-
€ 2.750,-
€ 1.050,-
€ 1.900,-
€ 2.300,-
Processor
Intel Core i5 5200U
Intel Core i7 4720HQ
Intel Core i7 4870HQ
Intel Core i5 4460
Intel Core i7 4790
Intel Core i5 4590
Processorfrequentie
2,2 GHz
2,6 GHz
2,5 GHz
3,2 GHz
3,6 GHz
3,3 GHz
Aantal processorcores
2
4
4
4
4
4
Geheugencapaciteit
8 GB
8 GB
16 GB
8 GB
16 GB
8 GB
Schermdiagonaal
15,6 inch
15,6 inch
15,4 inch
-
-
27 inch
Resolutie
1920x1080
1920x1080
2880x1800
-
-
5120x2880
GPU-type
Nvidia GeForce 830M
Nvidia GeForce GTX 950M
AMD Radeon R9 M370X
MSI GeForce GTX 960 2GB
MSI GeForce GTX 970 Gaming 4GB
AMD Radeon R9 M290
Videogeheugen
2 GB
2 GB
2 GB
2 GB
4 GB
2 GB
SSD
-
256 GB
512 GB
-
250 GB
-
Harddisk
500 GB
-
-
-
2 TB
1 TB
Helderheid
7
10
10
-
-
10
Contrast
6
10
9
-
-
9
Grijsweergave
5
7
9
-
-
10
Kleurweergave
6
7
9
-
-
9
Beeldstabilisatie
194 sec
147 sec
164 sec
203 sec
130 sec
185 sec
Lens-correctie
573 sec
407 sec
421 sec
480 sec
328 sec
356 sec
30 seconden video exporteren
30 sec
23 sec
26 sec
45 sec
20 sec
33 sec
1 stream kleurcorrectie ultra hd
haperend
vloeiend
vloeiend
vloeiend
vloeiend
haperend
5 streams kleurcorrectie ultra hd
haperend
haperend
haperend
haperend
vloeiend
haperend
Pavilion 15-p277nd
N550JX-CN066H
MacBook Pro 15.4” Retina (MJLT2N/A)
Nightblade B85C-036EU
Devastator i7 4790
iMac 27” Retina 5K (MF885N/A)
BEELDSCHERM
OPSLAGCAPACITEIT
BEELDSCHERM (SCORES)
RENDERING - CPU TAKEN
REALTIME TAKEN
PC-ACTIVE 55
050_055_PCA283.indd 55
17-07-15 11:44
VEILIGER MAILEN Mail verzenden en ontvangen levert veiligheidsrisico’s op, zeker via een openbare hotspot. De meeste mailproviders versleutelen het verkeer namelijk niet, wat meelezen door cybercriminelen mogelijk maakt. Dat kan veiliger.
E
igenlijk is het vreemd dat we ons hele
is in theorie heel simpel: maak gebruik van
hebben en houden via e-mail afhandelen.
versleutelde e-mail. Dat kan vrij eenvoudig door
Of het nou gaat om een onschuldig
bijvoorbeeld via www.hcc.nl/comodo een gratis
mailtje vanaf het vakantieadres of een compleet
mailcertificaat aan te maken en dit vervolgens
koopcontract van een vakantiehuis: we mailen
in je mailprogramma te importeren. Hier komen
wat af. Kwaadwillenden kunnen zowel wat met
we binnenkort in PC-Active nog op terug.
het ‘onschuldige’ mailtje als het contract. Uit het
Heb je eenmaal een certificaat, dan kun je in
eerste valt op te maken dat je niet thuis bent
principe versleutelde mailberichten verzenden
en het tweede spreekt voor zich: niet alleen zijn
en ontvangen. De grote máár is dat ook de
hierin al je privacygevoelige gegevens te vinden,
ontvangende partij over zo’n certificaat moet
maar zegt het ook wat over je actuele financiële
beschikken. Alleen als beide partijen een eigen
situatie. De oplossing voor dit soort problemen
mailcertificaat hebben, werkt het trucje.
56 EDITIE 283
056-057_PCA283.indd 56
17-07-15 11:45
UPDATE
DOOR: RONALD SMIT
DUITSE GRÜNDLICHKEIT
EXTRA SLEUTELVEILIGHEID: PFS
De van origine Duitse hostingprovider STRATO
Versleuteling wordt continu verbeterd als er
(www.strato.nl) levert daarom een extra
programmeerfouten of zwakke plekken ontdekt
beveiligingsmogelijkheid: het versleutelen van
worden. Regelmatig worden nieuwe opties aan
de communicatieverbinding. Dat is dus nog
TLS toegevoegd. Bijvoorbeeld PFS: Perfect
geen mailversleuteling, maar zorgt er wel voor
Forward Secrecy. Hiermee wordt misbruik maken
dat een meeluisterende tussenpersoon, de
van de sleutels, zoals gebruikt voor encryptie van
met de mailserver uitgewisselde gegevens
dataverkeer, onmogelijk gemaakt. Het probleem
niet mee kan lezen. We melden overigens niet
van veel sleutels is namelijk dat ze voor gebruik
voor niets dat STRATO Duitse roots heeft, want
op langere termijn worden uitgegeven.
Veiliger mailen
de privacywetgeving bij onze oosterburen is behoorlijk streng. Feitelijk gaat STRATO zelfs nog
Dit klinkt allemaal erg theoretisch, vandaar een
een stapje verder dan standaardversleuteling van
voorbeeld. Stel je woont in een studentenflat.
het dataverkeer tussen server en mailsoftware.
Daar zit een hoofdingang in en geheel volgens studentenlogica hangt de sleutel daarvan aan
DATAVERSLEUTELING
een touwtje naast de deur. Handig, want zo kan
Op zich is versleutelen van internet-dataverkeer
iedereen naar binnen. Zo werkt de publieke
natuurlijk niets nieuws. Als je bijvoorbeeld
sleutel van een (mail)server ook: iedereen is
een bezoekje brengt aan de website van je
welkom! Vervolgens is er de tweede sleutel,
bank, dan levert dit (hopelijk) standaard een
waarmee je toegang krijgt tot de verdieping
versleutelde verbinding op. Kijk maar eens in
waarop je kamer zich bevindt. Die sleutel is
de adresbalk van je browser: ten eerste begint
uniek, wat betekent dat nieuwsgierige aagjes
de url met https in plaats van het standaard
met alléén een publieke sleutel niet verder
http. Tegelijkertijd verschijnt er een slot in beeld
komen dan de hal van de flat en jij de gang
als de webserver een ‘certificaat van echtheid’
met je kamer in kan. Vervolgens wandel je zo je
aanbiedt. Deze zaken samen geven aan dat het
kamer binnen, waar in het geval van TLS geen
dataverkeer tussen je computer en de website
extra slot op zit. PFS zorgt met een ‘session key’
veilig versleuteld verloopt. De versleutelmethode
voor een slot op je kamer: dus zélfs als iemand
waarmee dit gebeurt, is bekend onder de naam
je verdiepingsleutel steelt, kan hij of zij nog altijd
TLS, de opvolger van het verouderde SSL, wat
je kamer niet binnen. Bovendien is die Session
staat voor Transport Layer Security. Voor de
Key tijdelijk, ofwel: je hebt elke keer dat je de
daadwerkelijke versleuteling kan TLS uit een hele
kamer binnen wilt een andere sleutel nodig.
serie mogelijkheden kiezen.
STRATO EN PFS Heb je een website binnen een STRATOhostingpakket draaien, dan kun je deze ook versleuteld aanbieden. Voor site-PFS (domein en subdomein) betaal je 2,99 euro per maand. In tijden waar digitale inbrekers dag en nacht op pad zijn, beslist geen overbodige luxe. Voor thuisgebruikers is vooral de versleuteling met de mailserver ideaal: zo hoef je niet bang te zijn voor meelezers onderweg. In combinatie met Https geeft aan dat er een veilige versleuteling is van
mailversleuteling ontstaat er een ijzersterk duo
al het dataverkeer tussen webserver en je computer
waar geen cybercrimineel tegenop kan.
PC-ACTIVE 57
056-057_PCA283.indd 57
17-07-15 11:45
DOOR: DENNIS GANDASOEBRATA
OFFICE VOOR IOS EN ANDROID De tabletversies onder de loep De tijd dat Microsoft Office alleen voor Windows – en in beperktere vorm voor Mac OS X – beschikbaar was, ligt achter ons. Inmiddels zijn de belangrijkste Officeonderdelen ook beschikbaar als app voor iOS en Android. Wij onderzochten de tabletvarianten op hun bruikbaarheid.
S
inds de komst van topman Satya Nadella
1
in februari 2014, hanteert Microsoft een duidelijk andere strategie op het gebied
van concurrerende platformen. In plaats van te doen alsof andere werelden niet bestaan, wordt er juist actief voor ontwikkeld. Vooral het afgelopen jaar volgt Microsoft een doortastend ontwikkelschema voor apps voor niet-Windowsplatformen. Bovendien wordt de software niet meer alleen in huis ontwikkeld, maar wordt technologie waar nodig aangekocht. Goed voorbeeld hiervan is de acquisitie van Acompli eind vorig jaar. Binnen twee maanden na de overname bracht Microsoft de app onder het Outlook-label uit voor zowel iOS als Android (afbeelding 1). Opvallend is de korte tijd tussen het moment van overname en de beschikbaarheid onder de Microsoft-vlag. Dit brengt tegelijkertijd een opmerkelijke situatie met zich mee: de Outlook-app voor iOS en Android is op het moment van schrijven geavanceerder dan de mailfunctionaliteit in het eigen Windows Phone. Verwacht wordt dat zulke verschillen met de
De Outlook-app is gebaseerd op de aangekochte
komst van Windows 10 worden ingelopen, maar
Acompli-techologie
58 EDITIE 283
058_061_PCA283.indd 58
17-07-15 11:47
UPDATE
feit blijft dat Windows Phone-gebruikers op dit
Microsoft Office voor iOS en Android
vlak nu ‘achterlopen’. Zo’n situatie was voorheen
Office 365 niet meer verplicht
nauwelijks denkbaar en laat zien hoe serieus
Het volledig gebruik van Office voor iOS en Android was oorspronkelijk
Microsoft de nieuwe strategie neemt.
voorbehouden aan gebruikers met een Office 365-abonnement. Voor niet-abonnees was Office in beperkte vorm beschikbaar, waarbij
OFFICE-FAMILIE
documenten alleen konden worden bekeken. Eind vorig jaar is Microsoft
Tijd om een blik te werpen op de Office-apps.
van dit model afgestapt en zijn alle onderdelen toegankelijk voor
Voor iOS en Android zijn de bekende onderdelen
consumenten. Bedrijven die de apps willen gebruiken, moeten nog wel
Outlook, PowerPoint, Word en Excel beschikbaar.
een Office 365-abonnement afnemen.
Naast deze ‘kern-apps’ zijn er nog andere apps die officieel tot de Office-familie behoren: OneNote, Skype, Lync (afbeelding 2), Yammer en OneDrive.
WORD Elke Office-app opent met een scherm waarin
De gebruikersomgevingen van Office voor iOS en
je een documentsjabloon kunt openen, dit
Android vertonen grote gelijkenis met die van de
geldt ook voor Word (afbeelding 3). In Word
Windows-variant. Zo heb je bij Word, PowerPoint
heb je de beschikking over achttien sjablonen,
en Excel de beschikking over de ribbon, waar de
waarbij je uiteraard ook kunt kiezen voor een
meeste opties zijn ondergebracht. Ten opzichte
leeg document. In tegenstelling tot de Windows-
van Office voor Windows is het lint wel flink
editie van Office, kun je geen online sjablonen
afgeslankt en kent het een fractie van de opties
downloaden. Een gemis, omdat juist online
die je gewend bent.
de meest interessante sjablonen beschikbaar zijn. Handig is de tab Recent, die een overzicht
MICROSOFT-ACCOUNT
van onlangs geopende documenten toont.
De Office-apps maken gebruik van een
Deze documenten kunnen geopend zijn op
Microsoft-account, waarmee je je aanmeldt.
uiteenlopende apparaten. Enige voorwaarde is
Hierdoor zijn documenten waaraan je werkt ook
dat hetzelfde Microsoft-account is gebruikt.
beschikbaar op andere apparaten met Office. Maak je al gebruik van een adres van Hotmail.
Met de iOS-versie van Office kun je ook
com of Outlook.com, dan beschik je automatisch
gebruikmaken van Apple AirPrint, de draadloze
al over een account. In andere gevallen kun je via
afdruktechniek van Apple. In combinatie met een
https://signup.live.com eenvoudig een account
ondersteunde printer kun je documenten dan
aanmaken met elk gewenst e-mailadres.
direct vanuit Office afdrukken. Is het document gereed en klaar om te bewaren,
2
dan toont Office de beschikbare locaties. De clouddiensten hebben hierbij een prominente plek (zie verderop de alinea Clouddiensten). Handig is de sectie Recente mappen, die een overzicht geeft van mappen waarmee je onlangs hebt gewerkt. Dit hoeft niet per se op het mobiele apparaat te zijn, maar kan ook een map zijn die op een laptop is geopend. Veelgebruikte mappen kunnen worden vastgepind. COMPATIBILITEIT
Lync is één van de andere programma’s, die officieel
Office is goed in staat Word-documenten te
tot de Office-familie behoren
openen die in de ‘volwaardige’ Windows-versie
PC-ACTIVE 59
058_061_PCA283.indd 59
17-07-15 11:47
3
Word opent – net als de andere Office-apps – met
Op extern scherm
een sjablonenoverzicht
Wie PowerPoint op een iPad gebruikt, kan slim gebruikmaken van Apple’s AirPlayfunctionaliteit om de presentatie op een groot scherm te tonen. Wordt de presentatie getoond, dan schuif je het iOSinstellingenmenu van onderin in beeld en kies je voor AirPlay. Selecteer het apparaat waarop de presentatie moet worden getoond.
zijn gemaakt. Ook documenten gebaseerd op
EXCEL
een sjabloon worden correct getoond. Andersom
De makers van Excel voor iOS en Android
ging het niet altijd even goed. Documenten
hebben vooral veel aandacht besteed aan
gemaakt in de mobiele versie van Office krijgen
de ondersteuning van formules. Op dat vlak
soms een vervangend lettertype wanneer ze
stelt de app dan ook niet teleur. Het aantal
worden geopend in Office voor Windows.
beschikbare formules is hoog. Je kiest ze uit een lijst waarin de formules op categorie zijn
POWERPOINT
geordend. Een aparte knop biedt toegang tot
Van de Office-onderdelen valt PowerPoint op.
recent gebruikte opties. Eerlijk is eerlijk: het
Het aantal beschikbare documentsjablonen
aantal formules haalt nog niet de hoeveelheid
is groot en in onze test werden bestaande
van het volledige Excel voor Windows. Meer
PowerPoint-presentaties correct gerenderd.
geavanceerde functies, zoals draaitabellen
Vooral de hoeveelheid beschikbare overgangen
en pivottabellen zijn niet beschikbaar. Deze
is groot: een kleine 50. Minpunt is de beperkte
gegevens kunnen overigens wél worden
ondersteuning bij het invoegen van media: je
gelezen in bestaande werkbladen.
kunt foto’s van je lokale tablet invoegen of direct een foto maken, maar materiaal van externe
OUTLOOK
bronnen (zoals het internet of OneDrive) is niet
Zoals eerder genoemd, is Outlook een
beschikbaar. Zeker gezien de nauwe integratie
heruitgave van de Acompli-app. De app heeft
met de cloud op andere vlakken, verwachten we
een slimme interface, die qua werking en uiterlijk
deze functionaliteit wel.
met gemak Apple’s Mail-app voorbijstreeft. Ook op het Android-platform gooit de app hoge ogen
De van Windows bekende presentator-
ten opzichte van wat er beschikbaar is. Prettig
weergave, waarin in één overzicht de notities,
aan Outlook is de planner, waarbij je e-mail op
diaset en volgende dia wordt getoond, kan ook
een later moment kunt opvolgen. De berichten
worden geactiveerd. Standaard wordt bij de
komen terecht in de map Gepland, nadat je
presentatiemodus de actuele dia schermvullend
hebt opgegeven wanneer je ze wilt opvolgen
getoond. Met de touch-functionaliteit kun je
(afbeelding 4). De tab Bestanden is ook
aantekeningen maken op de dia’s. Hoewel
opvallend: hier zijn recent gebruikte bestanden
de app dus op functioneel gebied aardig
zichtbaar. De werking ontging ons in eerste
volwassen is, is het maken van een goede
instantie, maar de functie blijkt in de praktijk
presentatie via de app omslachtig en loop je
goed te werken: het voorkomt dat je hoeft te
alsnog snel tegen beperkingen aan op het
zoeken in ontvangen en verzonden e-mail.
gebied van vormgeving. Dit maakt de app dan ook vooral interessant om bestaande
DELEN
presentaties eenvoudig te bewerken, aan te
Aan het delen van de Office-documenten is veel
passen en te tonen, maar minder om een
aandacht besteed. In elke Office-app vinden we
verhaal vanaf de basis op te bouwen.
de knop Delen. Eenmaal aangetikt, kun je het
60 EDITIE 283
058_061_PCA283.indd 60
17-07-15 11:47
UPDATE 4
Microsoft Office voor iOS en Android
6
De integratie met clouddiensten is in elke Office-app doorgevoerd
Outlook maakt gebruik van de map Gepland, waarin mail wordt ondergebracht om later op te volgen
document als koppeling via e-mail verzenden, als
Office-bestanden zijn opgeslagen. De integratie
bijlage aan een e-mail hechten of een koppeling
is niet alleen zichtbaar vanuit Office zelf, maar
genereren om te verspreiden (afbeelding 5).
ook vanuit de Dropbox-app. Zo kun je een Office-
Bij die laatste mogelijkheid biedt Office twee
document selecteren en kiezen voor Bewerken,
opties aan: een koppeling waarmee anderen
waarna de bijbehorende app wordt geopend.
het document alleen kunnen bekijken of een koppeling die volledige lees- en schrijfrechten
Voor gebruikers van een iOS-apparaat is er ook
aan het document geeft.
ondersteuning van iCloud Drive beschikbaar, maar deze integratie is een stuk eenvoudiger
CLOUDDIENSTEN
uitgevoerd dan bij OneDrive en Dropbox. De
De Office-apps kennen een nauwe integratie met
optie is verscholen achter een menu Meer
clouddiensten. Dit betekent dat alle documenten
en er wordt een apart venster voor geopend.
SYSTEEMEISEN
standaard online worden opgeslagen. Office
De documenten zijn toegankelijk via de tab
iPad: minimaal iOS 7.0;
beperkt zich niet alleen tot de OneDrive-dienst
Openen. Overigens ben je niet gebonden aan
iPhone: minimaal iOS 6.0
van Microsoft zelf, maar biedt ook ondersteuning
online opslag, maar kun je bestanden ook lokaal
Android-tablet:
voor Dropbox (afbeelding 6). De integratie kwam
bewaren en openen op de tablet.
minimaal Android KitKat 4.4 of Android Lollipop
overigens niet als verrassing. Bij de aankondiging hiervan eind vorig jaar, maakte beide partijen
CONCLUSIE
5.x; minimaal 7 inch-
bekend dat in Dropbox ongeveer 35 miljard
Office voor iOS en Android is een volwassen suite
scherm; ARM- of Intel
van mobiele apps, met goede ondersteuning
x86-processor.
voor de Office-bestandsformaten. Voor het vanaf
Android-telefoon:
de basis creëren van documenten is echter
minimaal Android 4.0
5
meer nodig op het gebied van functionaliteit en
Office-documenten op verschillende manieren delen
gebruiksvriendelijkheid. Het is daarbij de vraag
Office is als download
of dat ligt aan Office voor iOS en Android of
beschikbaar in de App
aan de algemene geschiktheid van een tablet
Store voor iOS en Google
voor het soort werk. Voor de bruikbare workflow
Play voor Android. In
waarbij je een Office-document eerst aanmaakt
tegenstelling tot bij de
via de desktopversie van Office, de tablet-
desktopversie, download
versie gebruikt voor het verder bewerken en
je de verschillende
aanpassen, en tot slot eventueel de smartphone-
onderdelen (zoals Word
versie voor laatste correcties, mag Office op je
en Excel) afzonderlijk en
iOS of Android-apparaat niet ontbreken.
niet in één pakket.
PC-ACTIVE 61
058_061_PCA283.indd 61
17-07-15 11:47
SMARTWATCH-APPS Sinds de komst van het Android Wear-platform en de Apple Watch, verschijnen er steeds meer soorten slimme horloges. We bekijken zes handige apps, waarmee je volop profiteert van je smartwatch. 62 EDITIE 283
062_065_PCA283.indd 62
17-07-15 11:50
UPDATE
DOOR: MAIKEL DIJKHUIZEN
Smartwatch-apps
Sporten
E-mail
Strava is een populaire app onder
Wanneer er een Gmail-account op je
hardlopers, mountainbikers en wielrenners.
smartphone actief is, verschijnen nieuwe
Hiermee kun je namelijk je route en
berichten automatisch op je Android Wear-
allerlei sportieve prestaties vastleggen.
horloge. De afzender en het bericht staan in
Zo zie je na afloop precies welke afstand
beeld. Indien de afzender ook een Gmail-
je hebt afgelegd en hoeveel calorieën je
account gebruikt, is op de achtergrond een
hebt verbrand. Tijdens het sporten is het
profielfoto te zien. Deze afbeelding oogt
bijzonder lastig om op je smartphone te
om een onduidelijke reden wel erg korrelig.
kijken. Jammer, want daardoor zie je niet
Voor het lezen van lange e-mails is een
hoe hard je fietst of hoeveel kilometer
smartwatch vanwege het kleine scherm niet
je hebt gelopen. Een smartwatch biedt
zo geschikt, maar voor korte berichten werkt
uitkomst. Vanaf een Apple Watch of Android
het prima. Je maakt op de smartwatch korte
Wear-horloge start je direct een hardloop-
veegbewegingen om de volledige tekst te
of fietssessie. Vervolgens is een blik op je
lezen. Een minpunt is dat je geen hyperlinks
pols voldoende om de afgelegde afstand
kunt openen voor het bekijken van websites.
en actuele snelheid te bekijken.
Je stuurt een antwoord terug door een tekst te dicteren, waarna Gmail de woorden omzet naar tekst.
Strava
au
g/s
ept 201
5
Gmail
Systeemeisen: Android 4.3+, iOS 8.2+
Systeemeisen: Android 4.3+
Taal: Engels
Taal: Nederlands
Prijs: gratis
Prijs: gratis
PC-ACTIVE 63
062_065_PCA283.indd 63
17-07-15 11:50
Snelle chats
Muziek bedienen
Als je dagelijks tientallen of misschien wel
De app Google Play Music werkt naadloos
honderden WhatsApp-berichten ontvangt,
met je smartwatch samen. Liedjes die
haal je je smartphone talloze keren uit je
je bij deze online muziekdienst hebt
broekzak. Dankzij het gebruik van een
ondergebracht, bedien je eenvoudig
smartwatch is dat niet meer nodig. Bij een
vanaf je Android Wear-horloge. Je bladert
ontvangen bericht verschijnt de profielfoto
door de muziekcatalogus en selecteert
van de contactpersoon in beeld, zodat je
een liedje, afspeelleest of mix. Het
meteen ziet wie er iets verstuurt. Net zoals
volumeniveau en het skippen van nummers
we eerder bij Gmail zagen, is de profielfoto
op een muziekalbum regel je met de
op de smartwatch erg korrelig. Verder
bedieningstoetsen op de smartwatch.
verschijnt de afbeelding slechts half in
Je geeft zelf aan of je de muziek op de
beeld, omdat de tekst de overige ruimte
smartphone of smartwatch wilt afspelen. In
opeist. Een transparant venster oogt naar
dat laatste geval is het noodzakelijk dat je
onze mening een stuk fraaier. Je antwoordt
audiobestanden downloadt naar het slimme
rechtstreeks door een tekst met je stem te
horloge, want anders verschijnt er een
dicteren. Dit werkt in de praktijk vlekkeloos.
foutmelding op het horloge. Je regelt de
Een minpunt is dat er vooralsnog geen
samenwerking met een smartwatch vanuit
mogelijkheid bestaat om vanaf een
de instellingen binnen de Google Play
smartwatch een nieuw bericht op te stellen
Music-app op het mobiele toestel.
in WhatsApp.
WhatsApp Messenger
Google Play Music
Systeemeisen: Android 4.3+
Systeemeisen: Android 4.3+
Taal: Engels
Taal: Engels
Prijs: gratis
Prijs: gratis
64 EDITIE 283
062_065_PCA283.indd 64
17-07-15 11:50
UPDATE
Smartwatch-apps
Bewegen! Zowel de Apple Watch als smartwatches met Android Wear
Notities maken
Navigeren
zijn standaard
Evernote is een ideaal hulpmiddel indien je
Google Maps is uitermate nuttig wanneer
bewegings-apps.
snel notities wilt opslaan en takenlijsten wilt
je de juiste route naar een onbekend adres
De Activiteit-app
creëren. Zeker tijdens surfsessies maak je
wilt vinden. Via een gekoppelde Android
op de Apple Watch
met deze app gemakkelijk aantekeningen
Wear-smartwatch, vraag je op ieder moment
bestaat uit drie
voor bijvoorbeeld de voorbereiding van
een plattegrond van de huidige locatie
cirkels waarmee
een vakantie of zakelijke bijeenkomst.
op, waarbij de rode markering de actuele
het verschillende
Op je smartwatch bekijk je de laatste
positie markeert. Prettig is dat het kaartje
bewegingen
aantekeningen vanuit de cloud en doorzoek
met je meebeweegt in de juiste richting.
visualiseert. Je
je middels gesproken opdrachten het
Zeker wanneer je lopend de juiste route
stelt persoonlijke
archief. Handig is dat deze app het instellen
wilt afleggen, is de smartwatch-versie van
doelen in en
van herinneringen ondersteunt. Je ontvangt
Google Maps de moeite waard. Je houdt
Apple moedigt je
bijvoorbeeld een melding op je horloge
immers je handen vrij. Deze smartwatch-app
vervolgens aan om
zodra het tijd is om een taak uit te voeren.
is erg compleet. Zo kun je een overzicht
deze te bereiken.
Hoewel Evernote op de smartwatch goed
opvragen van nabijgelegen plekken,
Android Wear
functioneert, is het soms wel lastig om
waarna je een navigatie-opdracht met
heeft met Google
bepaalde opties terug te vinden. Nieuwe
richtingaanwijzingen start. Dit werkt in de
Fit eveneens
aantekeningen kun je bijvoorbeeld alleen
praktijk zonder problemen. Je gebruikt het
een uitgebreide
openen door een spraakopdracht uit te
plus- en minteken om in en uit te zoomen
gezondheids-
voeren. Kortom, neem even de tijd om aan
op het kaartje.
app ontwikkeld.
uitgerust met
deze smartwatch-app te wennen.
Hiermee kun je onder meer het aantal verbrande
Evernote
Google Maps
Systeemeisen: Android 4.3+, iOS 8.2+
Systeemeisen: Android 4.3+
gezette stappen
Taal: Engels
Taal: Engels
bijhouden. Verder
Prijs: gratis
Prijs: gratis
meet deze app ook
au
g/s
ept 201
5
calorieën en
je hartslag.
PC-ACTIVE 65
062_065_PCA283.indd 65
17-07-15 11:50
DIT IS HCC HCC is dé ontmoetingsplaats voor iedereen met interesse in de digitale wereld. Als lid word je automatisch ingedeeld bij een Regio en kun je je aanmelden bij één van de vele Interessegroepen. Elk van deze groepen houdt zich bezig met een specifiek onderwerp, zoals Apple, open source, games of online beleggen. Er worden regelmatig bijeenkomsten en cursussen georganiseerd en daarnaast wordt er online informatie aangeboden via websites en nieuwsbrieven. Meld je aan door in te loggen via mijnhcc.nl APPLE
wordt een elektronisch tijdschrift
alleen actief met retrogamen, maar
Haal meer uit je iPad, iPhone en
uitgegeven met interessante artikelen
ook met hardware-innovatie.
Mac met de tiplijsten van HCC!apple.
over programmeren in BASIC.
COMPUSERS
Tevens gratis ondersteuning voor HCC!leden via hccforums.nl en op de
BELEGGEN
HCC!compusers helpt gebruikers
inloopavonden.
Juist kopen of verkopen? Aandelen
van computers in de thuissituatie.
of obligaties? HCC!beleggen
De meeste aandacht gaat uit naar
ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE
wisselt kennis en ervaring uit op het
programmatuur voor toepassingen en
Wil je weten wat een computer ‘slim’
gebied van software, elektronische
besturingssystemen.
maakt? Worden robots in de toekomst
koersvoorziening en andere diensten
echt intelligenter dan de mens? HCC!ai
voor het beleggen met de computer.
DIGIMEDIA Graag weten hoe je meer uit je
fungeert als een platform voor het uitwisselen van kennis en ervaring op
C
pc kunt halen? Ben je creatief,
het gebied van artificiële intelligentie.
HCC!c helpt de beginnende en
houd je van fotografie, muziek,
gevorderde gebruiker van de
video(bewerking) en internet?
ASTROLOGIE
programmeertaal C en afgeleide
Dan is HCC!digimedia iets voor jou!
Astrologie is ook voor jou bereikbaar,
programmeertalen zoals C++, Python,
met behulp van de computer.
Perl, PHP, Java, C# en Ruby.
over en helpt je op weg.
ECS HCC!ecs ondersteunt HCC-leden
HCC!astrologie geeft hier voorlichting
COMMODORE
die het besturingssysteem eCS
Vroeger ook een Commodore, Amiga,
(eComStation) of OS/2 gebruiken.
BASIC
MSX of Atari gehad? Het doel van
HCC!basic ondersteunt haar leden
HCC!commodore is om gebruikers,
FLIGHT SIMULATOR
met het programmeren in BASIC.
liefhebbers en verzamelaars met
Mensen die zich bezighouden met
Er zijn vraagbaken en elk kwartaal
elkaar in contact te brengen. Niet
de uiteenlopende facetten van het
66 EDITIE 283
066_067_PCA283.indd 66
17-07-15 11:49
HCC
simulatorvliegen op de computer, komen samen bij HCC!flightsimulator. Nu maar hopen dat je goed kunt
HET ANTWOORD IS HCC!
Interessegroepen
RETRO HCC!retro richt zich op het gebruik van retro-hardware, met name NewBrain, Amstrad, Schneider en
landen.
Sinclair. Daarbij komt zowel de
FORTH
bij. HCC biedt ook leuke kortingen
software als de hardware aan bod. De
HCC!forth houdt zich bezig met de
om je modelbaanactiviteiten uit
Interessegroep kent leden die zich op
programmeeromgeving Forth, in de
te breiden.
alle mogelijke niveaus met retro-
breedste zin. Leden stellen zich de
computers bezighouden. Er zijn
taak om de Forth-taal te onderzoeken
MSX
meerdere bijeenkomsten per jaar,
en verder uit te breiden.
De activiteiten van HCC!msx richten
waar iedereen elkaar kan ontmoeten.
zich naast het werken met de MSX-
GAMES
computer, ook op ondersteuning bij
ROBOTICA
HCC!games is een Interessegroep
het oplossen van hardware-
Weet jij hoe de Marsrover over Mars
die je op de hoogte houdt van alle
problemen en het programmeren van
kan bewegen of wat de toekomst is
ontwikkelingen op het gebied van
software voor de MSX. Ook worden
van stofzuigerrobots? Zelf je eigen
gaming. Doe mee met een potje Call
er elk jaar een aantal bijeenkomsten
robot bouwen en programmeren?
of Duty of Starcraft II. Voor elke gamer
georganiseerd.
Word dan lid van HCC!robotica.
wat wils!
OPENSOURCE
SENIORENACADEMIE
GENEALOGIE
De Opensource Interessegroep is er
HCC!seniorenacademie biedt
Wil je erachter komen wie jouw
voor mensen die ‘onder de motorkap’
voorlichting en ondersteuning
voorouders zijn, waar ze vandaan
van hun open source-software of
in de digitale wereld. Deze
kwamen en wat ze deden? Word lid
besturingssysteem knutselen, of
Interessegroep richt zich met name
van HCC!genealogie. Wie weet kom je
willen leren hoe dat moet. Deze
op computergebruikers die zichzelf
erachter dat je eigenlijk een afstam-
Interessegroep beperkt zich niet tot
als een beginner zien en nog jong
meling bent van een beroemdheid!
een bepaald operating system of een
van geest zijn. Ook voor iedereen die
bepaalde processor. Ook Embedded
zijn kennis wil uitbreiden.
HOBBYNET
Systems gaan zij niet uit de weg.
TRAINSIMULATOR
Hobbynet biedt e-mail en webdiensten aan alle HCC-groeperingen
PASCAL
Zelf met moderne of nostalgische
en de landelijke vereniging. Tevens
HCC!pascal richt zich op Pascal-,
treinen rijden en prachtige trajecten
onderhouden zij Kadernet, de website
Delphi-en Lazarus-programmeurs
bouwen? HCC!trainsimulator biedt
voor de besturen van de Regio’s en
en biedt ondersteuning door middel
je de ervaring en hulp om achter je
Interessegroepen.
van workshops, cursussen en
computer, met moderne software,
bijeenkomsten.
een virtuele trein te besturen. Komt
MODELBAANAUTOMATISERING
jouw trein dan wel op tijd?
Al sinds 1978 houdt HCC!model-
POSTZEGEL
baanautomatisering zich bezig met
Ben je een liefhebber van filatelie
WINDOWS
het besturen van (treinen, seinen en
en kan je die ene blauwe Mauritius-
Alles over het meest gebruikte
wissels op) modelbanen met behulp
postzegel niet vinden? Wellicht heb
besturingssysteem Windows
van de computer. Naast het eigen
je meer kans bij HCC!postzegel!
van Microsoft. Eerste hulp bij
HCC!m-systeem ondersteunen ze
Hier word je ook geholpen bij het
ongelukken, maar ook onder-
ook andere digitale systemen en
geautomatiseerd bijhouden van je
steuning om het meeste uit je
staan gebruikers met raad en daad
verzameling, middels eigen software.
Windows-pc te halen.
PC-ACTIVE 67
066_067_PCA283.indd 67
17-07-15 11:49
SLIMMER EN HANDIGER HUIS
68 EDITIE 283
068_072_PCA283.indd 68
17-07-15 11:51
DOOR: JEROEN HORLINGS
UPDATE
Slimmer en handiger huis
Huisautomatisering lijkt op het punt van een grote doorbraak te staan. Wat is dit, wat kun je ermee en wat heb je er feitelijk aan?
H
uisautomatisering, oftewel domotica,
het internet, weet hij hoe laat de zon ondergaat
lijkt bijna een toverwoord te zijn. Veel
en wanneer het donker wordt. Dat betekent dat
fabrikanten bieden allerlei ‘slimme’
je voor het programmeren van de lampen geen
apparaten voor in huis aan, waarbij je je kunt
tijd hoeft in te stellen, maar dit kunt koppelen
afvragen: heb je dat allemaal wel nodig? Het
aan de zonsopkomst en -ondergang. Dat
antwoord is nee, maar het maakt het leven
scheelt het handmatig aanpassen van klassieke
wel een stuk makkelijker. Domotica is als een
tijdschakelaars, die al snel niet meer gelijklopen
afstandsbediening voor je tv: je hebt het niet per
doordat het iedere dag iets eerder of later
se nodig, maar als je eraan gewend bent, kun je
donker wordt. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat
niet meer zonder.
de lampen altijd een halfuur voor zonsondergang aan gaan. Uiteraard wordt er automatisch
INTERNET-OF-THINGS
rekening gehouden met de zomer- en wintertijd.
Domotica sluit direct aan op ‘Internet-of-things’, waarbij domme, passieve elektrische apparaten
SLIMME APPARATUUR
slim worden en onderling communiceren via
Het slimmer maken van de verlichting is
wifi of een andere draadloze standaard. Neem
slechts één voorbeeld van huisautomatisering.
bijvoorbeeld een lamp. In een klassieke situatie
Vrijwel alle elektrische apparatuur kan
gaat deze simpelweg aan en uit wanneer er
op een vergelijkbare manier bediend
een knop wordt ingedrukt. Wanneer je de lamp
en geprogrammeerd worden. Zo zijn er
voorziet van een wifi-antenne, kan hij draadloos
stopcontacten die je automatisch kunt in- en
bestuurd worden. Dat maakt het ook mogelijk
uitschakelen en via een app kan programmeren.
om hem via een app te programmeren, zodat
Ook gordijnen kunnen automatisch gesloten en
hij om een bepaalde tijd aan- en uitgaat. Je
geopend worden op basis van de zonsopkomst
kunt dit vervolgens koppelen aan een actie van
en -ondergang. Het enige wat je daarvoor
een ander onderdeel in het thuisnetwerk, zoals
nodig hebt, is een ‘slimme’ gordijnrail met een
een (beweging)sensor: zodra deze beweging
motortje. Hetzelfde geldt voor de zonwering,
waarneemt, gaat de lamp aan. Niet alleen
die bovendien gekoppeld kan worden aan de
handig als je in het donker thuiskomt of om
temperatuur buiten. Deze wordt bijvoorbeeld
inbrekers af te schrikken, maar je kunt het ook
alleen ingeschakeld op het moment dat de zon
in de badkamer of inloopkast gebruiken. Zo kun
schijnt en het buiten warmer is dan 22 graden.
je bijvoorbeeld je handen wassen zonder dat
De deurbel kan ook worden gekoppeld aan het
je eerst de lichtschakelaar hoeft aan te raken.
netwerk, zodat de bel via draadloze speakers
Een tweede handigheid aan domotica is dat je
door het hele huis te horen is.
meerdere apparaten tegelijkertijd kunt bedienen. Zo kun je met één klik alle lampen uitdoen als je
ZELF ACTIES BEDENKEN
gaat slapen. Bovendien kun je alles op afstand
In bepaald opzicht werkt huisautomatisering
aansturen, ook als je niet thuis bent.
net als een moderne fotocamera. Er is een automatische stand waarbij alles zonder enige
INTELLIGENTE VERLICHTING
moeite werkt, maar je kunt alles ook tot in
Het automatiseringsproces kan nog een stapje
de puntjes zelf regelen. Je kunt zelf acties
verdergaan. Doordat de lamp aangesloten is op
programmeren: zodra er iets gebeurt, treedt er
PC-ACTIVE 69
068_072_PCA283.indd 69
17-07-15 11:51
automatisch een actie in werking (of meerdere
zoals Z-Wave, X10 of KNX. Dat betekent dat
acties), zoals een bewerkingssensor die het
wanneer je kiest voor een bepaald systeem, je
licht triggert. Dit heet ‘If This Then That’ en er zijn
ook vastzit aan dat specifieke productaanbod
apps die je daarvoor kunt gebruiken. Alles valt
voor uitbreidingen en de daaraan gekoppelde
te combineren: zo kun je het licht automatisch
prijzen. De hobbyist kan ook aan de slag
laten aangaan, zodra iemand op de deurbel
met de betaalbare Raspberry Pi. Deze kun je
drukt. Ook kun je je koffiezetapparaat via een
uitbreiden met modules, zodat je meerdere
slim stopcontact automatisch om zeven uur laten
domoticastandaarden tegelijk kunt gebruiken. Er
aangaan, zodat je wakker wordt met het aroma.
zijn zelfs kant-en-klare besturingssystemen voor
Verder kun je push-berichten laten versturen
beschikbaar gebaseerd op Linux, zoals Pimatic.
naar je smartphone als een bepaalde actie
Dat scheelt flink wat geld, maar vereist wel meer
zich voordoet, zoals een waarneming van een
tijd en kennis.
bewegingssensor.
KOSTEN BESPAREN BETAALBAAR
Het gebruik van huisautomatisering kent met
Tegenwoordig zijn veel domoticaproducten
name voordelen en maar weinig nadelen. Toch
behoorlijk betaalbaar. Zo kost een slim
wordt het nut ervan soms een beetje overdreven,
stopcontact of lampfitting ongeveer een tientje
vooral bij thermostaten waarbij geclaimd wordt
en zijn bewegingssensoren en deurbellen onder
dat je zomaar de helft van je energiekosten kunt
de twintig euro verkrijgbaar. De grootste horde
besparen. Dat is gebaseerd op ideaal scenario: in
is het kiezen voor een bepaalde standaard. Er
een huishouden waarbij overdag de verwarming
zijn verschillende domoticastandaarden, zoals
altijd aanstaat en vaak vergeten wordt uit te
HomeWizard, KlikAanKlikUit, Philips Hue, Fibaro
zetten, is het goedkoper als een thermostaat
en eDomotica, met elk een eigen aanbod aan
dit automatisch regelt. Maar veel domme
producten. Helaas zijn ze zijn meestal niet
thermostaten zijn al relatief slim: je kunt ze
onderling compatibel. Dat komt doordat ze
programmeren en instellen zodat de verwarming
een andere communicatievorm gebruiken,
automatisch aan- en uitgaat. Als je handmatig de temperatuur verlaagt of verhoogt, schakelen ze na verloop van tijd zelf weer terug naar een bestaand
Een slim stopcontact is
schema; een slimme thermostaat zal dan geen
op afstand aan te sturen
extra besparing opleveren.
en programmeren
STARTERSETS Fabrikanten van domotica bieden allemaal een instapset aan met een basisstation en een aantal losse onderdelen. Zo’n instapset kost al snel een paar honderd euro. Voordat je iets aanschaft, is het handig om te bepalen wat je zou willen doen en de uitbreidingen daarop af te stemmen. Soms is een eenvoudig basisstation voldoende en kun je er zelf uitbreidingen bij kopen. Of je gaat alsnog fanatiek aan de slag met de Raspberry Pi die al voor 36 euro te koop is. Het huis van de toekomst is dichterbij dan ooit. Op de volgende pagina’s zie je een aantal voorbeelden van huisautomatisering.
70 EDITIE 283
068_072_PCA283.indd 70
17-07-15 11:51
UPDATE
Slimmer en handiger huis
LOGITECH HARMONY ULTIMATE
PHILIPS HUE
De Harmony is in de basis een universele
een drietal ledlampen die zeer energiezuinig
afstandsbediening, die heel veel apparaten
zijn en zestien miljoen kleuren kunnen
kan aansturen. De installatie is zeer
weergeven. Het is daarmee mogelijk om
eenvoudig: je voert handmatig het merk en
de sfeer te veranderen, van helder wit tot
typenummer van het betreffende apparaat in,
sfeervol oranje, blauw of geel, wat maar bij
via speciale Logitech-software. De database
de sfeer of stemming past. Ook zijn alle
is enorm uitgebreid. De kans is heel groot dat
lampen via een app dimbaar en in één keer
je tv, dvd-speler of hifi-set erbij zit. Ook kan
aan of uit te schakelen. De Philips Hue-
hij overweg met spelcomputers zoals de Wii,
app is standaard voorzien van een aantal
Xbox en Playstation en settopboxen zoals
voorgeprogrammeerde scenes, maar die
de Apple TV. Er zijn twee grote voordelen
kun je uiteraard naar wens aanpassen. Erg
van een universele afstandsbediening als
leuk is de geofencing-mogelijkheid. Hierdoor
de Harmony. Ten eerste maakt het andere
weet de app wanneer je bijna thuis bent en
afstandsbedieningen grotendeels overbodig:
zet dan de lichten alvast aan. De Hue is met
dat scheelt zoekwerk, gedoe en veel ruimte.
name populair omdat hij gemakkelijk aan
Ten tweede kun je tegelijkertijd meerdere
andere producten of diensten gekoppeld
apparaten bedienen: met één druk op
kan worden. Door de ondersteuning van
de knop zet je je tv, hifi-set en settopbox
IFTTT (if this than that) heb je eindeloze
aan of uit. Verder kan hij ook overweg met
mogelijkheden om de lampen in te stellen.
andere domotica, zoals de Philips Hue en
Denk bijvoorbeeld aan een koppeling
Google Nest. De Ultimate-versie is voorzien
met Buienradar: je huis kleurt blauw een
van wifi, waardoor je apparaten via een
paar minuten voordat het gaat regenen. Er
app kunt aansturen en toevoegen. De
word standaard geen afstandsbediening
afstandsbediening zelf bevat alleen de meest
meegeleverd, de bediening gaat via je
noodzakelijke knoppen en wordt voor een
smartphone of tablet. Wil je een fysieke
groot deel bestuurd via een aanraakgevoelig
afstandsbediening, dan kun je deze tegen
kleurenscherm. Dat werkt prettig, maar het
meerprijs aanschaffen.
De basisset van de Hue wordt geleverd met
scherm is wel wat klein en soms werkt een fysieke knop fijner. Prijs: € 219,- (startersset)
Prijs: € 199,- (startersset)
+ Vervangt vrijwel alle afstandsbedieningen
+ Eenvoudige installatie
+ Eenvoudige installatie
+ Sfeerlicht in oneindige variaties
- Touchscreen aan de kleine kant
+ Hue-app
- Niet veel fysieke knoppen
- Prijs
PC-ACTIVE 71
068_072_PCA283.indd 71
17-07-15 11:51
SOMFY BOX
NEST THERMOSTAAT
De Somfy Box is een basissysteem voor
Als je het hebt over huisautomatisering, kun
verschillende domoticatoepassingen. De
je bijna niet meer om de producten van Nest
installatie gaat redelijk makkelijk: verbind de
heen. Deze Google-dochter heeft, naast de
box met de router via een ethernetkabel en
onlangs verbeterde versie van de rook- en
doorloop een achttal stappen. Eén daarvan
koolmonoxidemelder Protect en de recent
klopte niet: de handleiding verwijst naar
verschenen Cam, als blikvanger de Nest
de Somfy-website en Myspace, wat niet
Thermostaat. Dit slimme apparaat is een
(meer) bestaat. Via www.somfy.nl/inloggen
mooi uitziende en handige thermostaat, die
kom je wel op de juiste plek. Vervolgens
op heel veel cv’s werkt en voor een lagere
kun je via de TaHoMa-app of webpagina
energierekening moet zorgen. Je kunt van
apparaten toevoegen, zoals sensoren, een
alles programmeren, maar hij leert ook
alarmsysteem of gordijnen. Via slimme
van je gedrag en gewoontes, zodat er zo
stopcontacten kun je ieder willekeurig
efficiënt en effectief mogelijk met energie
apparaat op afstand bedienen. De box
wordt omgegaan. De installatie kun je beter
werkt ook samen met andere domotica,
overlaten aan een monteur, tenzij je heel
zoals Philips Hue en Axis-camera’s. Het
handig bent. Na de ‘leertijd’ van de Nest kent
aanmaken van scenario’s, oftewel wat en
hij je schema. En ben je bijvoorbeeld van huis
wanneer bepaalde apparatuur moet doen,
en vergeten de temperatuur naar beneden
werkt erg prettig. Wel is 399 euro voor een
te zetten, dan detecteert Nest je afwezigheid
basisset erg prijzig. Daar komen immers
en brengt hij de temperatuur naar beneden.
nog stopcontacten, sensoren en verlichting
Je kunt de temperatuur ook via de app lager
bovenop. Ook spreekt het ontwerp van de
zetten. Dat instellen via de app is natuurlijk
Somfy Box ons niet aan: de basisuitvoering
ook handig als je op weg bent naar huis en
is zwart en relatief groot. De meterkast is de
graag in een warme woning thuiskomt. In de
enige logische plaats, ook omdat de box een
praktijk werkt het ook echt goed en is Nest
permanente verbinding met de router via
een aanwinst voor je huis.
ethernet vereist. Andere systemen bieden de keuze: ethernet of wifi.
Prijs: € 399,- (startersset)
Prijs: € 219,-
+ Eenvoudig scenario’s aanmaken
+ Design
+ Kan andere domotica aansturen
+ Gebruiksgemak
- Relatief groot
- Prijzig
- Vereist permanente ethernetkabel
- Installatie door monteur
72 EDITIE 283
068_072_PCA283.indd 72
17-07-15 11:51
ww
w. h
cc.
nl/
lid
wo
rde
n
6x
+
=
HCC-lidmaatschap Word lid voor € 37,50 € 27,50 www.hcc.nl/lidmaatschap
Word_lid_advertentie_2015.indd 1 adv_PCA283.indd 73
€ 10 k orting
6-7-2015 14:15:34 17-07-15 12:03
DOOR: HENK VAN DE KAMER
TECH
WORDPRESS TWEAKEN HET IS NIET MOEILIJK... Als WordPress niet precies doet wat je wilt, is het met een aantal slimme trucs in de code makkelijk aan te passen. In dit artikel komen de acht belangrijkste zaken aan bod.
I
n de afgelopen nummers zijn we aan de slag
plug-ins en thema’s. Als WordPress iets niet kan,
gegaan met de basis van WordPress. Je kan
is dat vaak al op te lossen door de juiste plug-
al veel met de standaardinstallatie. De meeste
ins te installeren. Plug-ins zijn uitbreidingen in de
mensen zullen alleen het uiterlijk aanpassen en
vorm van php-code. Neem ruim de tijd om deze
dat wordt geregeld door het thema. Dit kun je
uit te zoeken, ook dit bespaart achteraf veel tijd.
zelf maken, maar handiger is op zoek te gaan
De thema directory bevat alle geïnstalleerde
naar een versie die al bijna alles doet. Let niet
keuzes, elk in een eigen subdirectory. De naam
op afbeeldingen, kleuren of andere opmaak.
zal lijken op de naam van het thema. Mocht het
Dit is veel eenvoudiger aan te passen dan de
niet duidelijk zijn, klik dan op Thema Details en
programmering. Kijk dus vooral naar de opzet
kijk in de adresbalk. De tekst achter thema= komt
van de pagina. Waar staan de menu’s? Is het
overeen met de naam van de directory.
gewenste aantal kolommen aanwezig? En wie een responsive website (voor meerdere apparaten
Afhankelijk van de bestandsrechten kan
een optimale weergave) wilt, kiest natuurlijk een
WordPress de meeste bestanden rechtstreeks
thema dat dit al bevat. Het uitkiezen van een
aanpassen. Dat is meteen een zwakke plek
goed thema mag de nodige uren kosten. Elk uur
in de beveiliging. Theoretisch betekent dit
zal zich dubbel en dwars terugbetalen.
namelijk dat ook elke bezoeker bestanden kan veranderen. Of dat in de praktijk kan, hangt van
AANPASSEN
andere instellingen af. Het is veel veiliger als
Als je een thema gekozen hebt, ga je in een
bestanden niet aanpasbaar zijn via WordPress
zogenaamde subdirectory zaken aanpassen.
of dat dit tijdelijk wordt toegestaan. Bestanden
De belangrijkste subdirectory van WordPress
kunnen altijd lokaal worden gedownload en na de
heet wp-content en aanpassingen kunnen het
aanpassingen weer worden geüpload.
beste beperkt blijven tot deze subdirectory. Bij het upgraden naar een nieuwere versie, blijven
Maak ook meteen een back-up, zodat verkeerd
de bestanden hierin onaangepast. Standaard
uitvallende wijzigingen meteen hersteld kunnen
zijn hierin weer twee subdirectories aanwezig:
worden.
74 EDITIE 283
074_077_PCA283.indd 74
17-07-15 11:52
WORKSHOP
WordPress tweaken
WordPress kan compleet aangepast
Plaats deze code na de get_header-regel die
worden. De volgende acht bestanden
hierna wordt uitgelegd. Uiteraard kan het getal in
omvatten de belangrijkste mogelijkheden,
een zin voorkomen en worden opgemaakt met
beginnend bij eenvoudig en dan oplopend in
html-code en informatie uit de stijlsheet.
moeilijkheidsgraad:
1. STYLE.CSS
3. FOOTER.PHP De index.php regelt alleen de body van de
Tegenwoordig wordt de opmaak gescheiden van
pagina. Via een get_header en get_footer
de html-code, door deze te beschrijven in een
worden respectievelijk header.php en footer.php
stijlsheet. In elke thema directory is minimaal
uitgevoerd. De footer.php is het meest interessant.
een style.css-bestand aanwezig. Deze kan zeer
Hier kan bijvoorbeeld een copyright-mededeling
uitgebreid zijn, waardoor niet altijd duidelijk is
geplaatst worden. Om deze niet elk jaar zelf
waar wat aangepast moet worden. Browsers
aan te moeten passen, kan dit geautomatiseerd
als Firefox en Chrome kunnen hierbij helpen.
worden:
Selecteer bijvoorbeeld een kop en kies via de rechtermuistoets de optie Inspect Element.
© 1998- by Henk van de Kamer
Blijkbaar wordt de kop geregeld door de h1-tag en erft deze eigenschappen van een div-tag met
Aan beide get-functies kan een parameter
de naam article (afbeelding 1). Via de Inspector
worden meegegeven. Standaard is deze leeg,
kunnen wijzigingen worden uitgeprobeerd. Deze
maar een get_footer(‘vakantie’) zal footer-
worden niet opgeslagen, maar alleen in de lokale
vakantie.php in plaats van footer.php gebruiken.
browser getoond. Tevreden met het resultaat?
Door deze aanroep weer te programmeren,
Open dan de style.css, zoek de juiste regels
kunnen bepaalde pagina’s een afwijkende
en voer de gemaakte aanpassingen door. Na
opbouw krijgen. De mogelijkheden zijn
opslaan en eventueel uploaden is het resultaat
eindeloos.
voor de hele wereld zichtbaar.
2. INDEX.PHP Het tonen van de berichten en (meeste) pagina’s,
4. TEMPLATE Hierboven werd een aparte header of footer gebruikt. Dat kan ook voor de inhoud van de
wordt geregeld door index.php. Hierin worden vaste teksten en de opbouw van een pagina geregeld. Vroeger werden daarvoor vaak tabellen
1
misbruikt, maar tegenwoordig gebeurt dit via div-tags. De teksten zijn vaak in het Engels en hard gecodeerd. Aanpassen is simpel: open het bestand en voer de gewenste wijzigingen door. De extensie geeft aan dat php de intelligentie regelt. Met wat programmeerkennis kunnen leuke dingen worden toegevoegd, zoals het aantal berichten [1]. Dit is een standaard WordPressobject dat als volgt kan worden gebruikt: publish; ?>
Makkelijk, dankzij de Inspector
PC-ACTIVE 75
074_077_PCA283.indd 75
17-07-15 11:52
pagina. Bij het aanmaken van een pagina is onder
2
De aangevraagde url wordt via deze reguliere
Page Attributes de optie Template (afbeelding 2)
expressies omgezet naar de nieuwe locatie. Als
te vinden. De Default Template is index.php en
dat lukt, wordt een afwijkende tekst getoond
de ander is te vinden in test.php. In deze staat
met daarin de juiste link. In alle andere gevallen
minimaal de volgende php-commentaarregel [2]:
wordt de oorspronkelijke WordPress-pagina getoond.
Het nieuwe
6. FUNCTIONS.PHP
template is herkend De keuzelijst wordt automatisch gebaseerd
WordPress gebruikt een aantal technieken
op de gevonden Template Name-regels in de
om de standaardcode uit te breiden of aan
aanwezige php-bestanden. Ververs eventueel
te passen. Dit klinkt complex, maar valt in de
de pagina. Uiteraard moet in test.php ook een
praktijk reuze mee, mits de juiste toegang in de
get_header en get_footer worden opgenomen.
code is gevonden. In de nieuwste versie van
En die kunnen weer afwijkend zijn zoals hierboven
WordPress, worden de berichten die voldoen
is uitgelegd.
aan een zoekopdracht getoond in volgorde van relevantie. Persoonlijk zie ik liever de oude sorteervolgorde op datum. Dat herstellen is
"WordPress is zeer modulair opgezet"
mogelijk via functions.php. Voeg aan het begin de volgende regel toe: add_action(‘pre_get_posts’, ‘restore_old_search’); Dit vertelt de standaard pre_get_posts-functie [4] dat voortaan eerst de restore_old_searchfunctie moet worden uitgevoerd. Zoals de naam
5. 404.PHP
al aangeeft, wordt pre_get_posts aangeroepen
Een oude website omzetten naar WordPress is
voordat de berichten die voldoen aan een
te doen. Alleen zullen sommige url’s niet werken
zoekactie worden opgehaald. De volgende code
en dat geeft dan de beruchte 404-pagina.
herstelt de oude werkwijze:
WordPress vangt deze af, maar de boodschap is nog steeds standaard. Door een 404.php-
function restore_old_search($query) {
bestand aan te maken, kan meer hulp worden
if (!is_admin() && $query->is_main_query()) {
geboden. Het Lab (rubriek uit PC-Active) is
if (is_search()) $query->set(‘orderby’, ‘date’);
ontstaan in 1998 en is via een aantal stappen uiteindelijk in WordPress terechtgekomen. De
} }
oude links worden echter op de nodige sites nog
De eerste if voert te ver voor dit artikel en de
steeds gebruikt. In de 404.php is het volgende
uitleg waarom is te vinden in de WordPress
opgenomen:
Codex van pre_get_posts. Het komt erop neer dat alleen de zoekopdracht via het formulier
$error404_regex = array( ‘/^\/(forum|gametalk).*$/’ => ‘/mededelingen/verdwenen-fora’, ‘/^\/artikelen\/HetLab([0-9]{6}).*$/’ => ‘/afleveringen/hetlab-\1’, ‘/^\/labjournaal\/([0-9]{4})([0-9]{2})\.php$/’ => ‘/\1/\2’, ‘/^\/artikelen\/wikka\.php\?wakka=(.*)$/’ => ‘/artikelen/\1’ );
wordt aangepast en niet de zoekopdracht in bijvoorbeeld het admin-deel. De tweede if is waar het om gaat. Daar wordt het query-object aangepast naar de oude situatie. Vanaf versie 3.7 is de orderby standaard relevance in plaatse van date.
76 EDITIE 283
074_077_PCA283.indd 76
17-07-15 11:52
WORKSHOP
WordPress tweaken
7. PLUG-IN
aangemaakt om berichten te rubriceren. Soms
Wie meerdere websites bijhoudt of de
zijn deze niet meer relevant en zouden eigenlijk
aanpassingen in functions.php aan andere
niet in het menu getoond moeten worden. Maak
gebruikers wilt geven, ontkomt niet aan het
een nieuwe optie met de naam category_include
schrijven van een plug-in [5]. De meest simpele:
of category_exclude en gebruik als waarde de nummers (zie de wp_terms tabel) van de
categorieën die wel of niet getoond moeten
# Plugin Name: Test
worden. Deze nieuwe optie kan als volgt gebruikt
echo “Testje...”;
worden op de plaats waar het menu wordt
?>
samengesteld:
De tweede regel is vergelijkbaar met de
$catinc = get_option(‘category_include’, ‘’);
commentaarregel in de template stap. Om
if ($catinc != ‘’) $catinc = ‘&include=’ . $catinc;
zichtbaar te worden in het plug-in-overzicht, moet
wp_list_categories(‘title_li=0&show_count=1’ . $catinc);
er minimaal een regel echte php-code aanwezig zijn. Het resultaat is te zien in afbeelding 3.
In de eerste regel wordt de optie gezocht. Als
Het werkt, maar kan veel duidelijker zoals de
deze niet bestaat, zorgt de ‘’ ervoor dat de catinc-
eerste plug-in laat zien. Daarvoor zijn wat meer
variabele een lege string wordt. De tweede en
commentaarregels nodig [6]. In plaats van de
derde regel hebben dan geen effect. En als de
echo kan de code uit stap 6 worden gebruikt.
optie bestaat, worden de gevonden getallen op
Daarmee doet de plug-in meteen iets nuttigs. Met
de juiste manier doorgegeven. Bij een exclude
als extra voordeel dat via de beheerinterface de
uiteraard even de code aanpassen.
oude zoekvolgorde aan- of uitgezet kan worden.
TOT SLOT 3
WordPress is zeer modulair opgezet en daarmee gemakkelijk aanpasbaar. Het enige probleem is het vinden van de juiste ingang tot de code. Deze zijn allemaal te vinden in de beschrijving van de API [7]. Omdat de functies over het algemeen logische namen hebben, gaat zoeken op Engelse termen vaak verrassend goed. Een gevonden functie is in alle genoemde php-bestanden te gebruiken. Persoonlijk begin ik meestal met een
De nieuwe plug-in kan gebruikt worden
8. DATABASE
nieuw template en wijs deze toe aan een nieuwe pagina. Daarmee kan dan live geëxperimenteerd worden, zonder dat bezoekers er iets van merken.
Met behulp van phpMyAmin [8] is de WordPress-
Zodra de code werkt, kan het geheel naar een
database te bestuderen. Dat geeft inzicht hoe
logischere plaats worden verhuisd.
informatie is opgeslagen en daarmee is vaak weer de juiste functie te vinden. Een interessante tabel is wp_options. De wp_ is de gekozen prefix tijdens de installatie en kan dus afwijkend zijn. Het handmatig aanpassen van de andere tabellen is niet aan te raden, maar deze is simpel.
Voor de bronnen bij dit artikel:
WWW.HCC.NL/283-77
In de loop der jaren worden vaak categorieën
PC-ACTIVE 77
074_077_PCA283.indd 77
17-07-15 11:52
DOOR: SANNE COUPERUS
iOS 9 ZORGT VOOR SLIMMER iDEVICE Deze herfst verschijnt de nieuwste versie van Apple’s mobiele besturingssysteem: iOS 9. Deze versie richt zich vooral op het verbeteren van het systeem. De proactieve samenwerking tussen Siri en Spotlight maakt je apparaat ook gelijk een stuk slimmer. 1
geplaatst. Daarnaast is Siri slimmer en proactief geworden. De assistent probeert je te helpen door te voorspellen wat je nodig hebt. Zo doet Siri suggesties op basis van dagelijks gedrag, veelgebruikte apps en het tijdstip. Bijvoorbeeld je favoriete nieuws-app voorstellen als je elke ochtend het nieuws leest, automatisch de contactgegevens laten zien van iemand met wie je een afspraak hebt staan in je agenda, gegevens uit een e-mail omzetten naar een evenement in je agenda of een suggestie doen van wie het onbekende nummer kan zijn dat belt.
SPOTLIGHT Siri werkt ook goed samen met het vernieuwde
Siri is slimmer en proactief geworden
O
Spotlight. De zoekfunctie Spotlight is weer links
p het eerste gezicht zijn er geen grote
van je startscherm te vinden. Hier vind je naast
wijzigingen in iOS 9. Toch heeft Apple veel
de zoekbalk van Spotlight ook de Siri-suggesties.
verbeteringen doorgevoerd. Veel van deze
Zoek je naar bepaalde informatie in Spotlight,
aanpassingen zijn gericht op stabiliteit en snelheid,
dan brengt Siri dat vervolgens in beeld. De
maar er zijn ook een aantal opvallende introducties.
zoekmogelijkheden gaan in iOS 9 nog een stapje verder: je kunt voortaan in apps zoeken. Bleef
SIRI
het voorheen beperkt tot het vinden van de
De met spraak bestuurbare assistent Siri is flink
gewenste app, nu wordt ook de inhoud van app
onder handen genomen (afbeelding 1). Sinds
geïndexeerd.
de laatste update van iOS is het al mogelijk om Siri in het Nederlands opdrachten te geven,
BATTERIJ
maar gebruikers kunnen voortaan ook natuurlijk
De accuduur is voor gebruikers van mobiele
taalgebruik gebruiken. Hierdoor begrijpt Siri
apparaten erg belangrijk. Apple ging hiermee
je beter en worden commando’s in de context
aan de slag. Met iOS 9 heb je standaard een
78 EDITIE 283
078_079_PCA283.indd 78
17-07-15 11:53
UPDATE
langere accuduur. Waardoor je bijvoorbeeld de
iOS 9 zorgt voor slimmer iDevice
iPhone 6 een uur langer kan gebruiken. Apple
Meer Apple-nieuws
introduceert ook de energiebesparingsmodus.
Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van Apple, WWDC 2015, presenteerde
Met deze modus wordt automatisch een aantal
Apple nog veel meer. Naast iOS 9 kondigde Apple voor het najaar ook
instellingen aangepast. De helderheid van het
een nieuwe versie van het besturingssysteem Max OS X aan; El Capitan.
scherm wordt verlaagd, apps verversen niet en
Deze versie
e-mails worden niet automatisch opgehaald.
biedt een aantal
Door een hele reeks van zulke aanpassingen
vernieuwingen in
gaat de accu drie uur langer mee. Erg handig als
de browser Safari,
je niet in de buurt van een stopcontact bent.
waardoor deze sneller en handiger
VEILIGHEID
is. Net als in iOS 9 is
iOS 9 zorgt er ook voor dat je je apparaat beter
Spotlight verbeterd
kan beveiligen. Apple introduceert een pincode
met de toevoeging
met zes cijfers om het toestel te ontgrendelen.
van veel nieuwe
Het bedrijf kiest voor de toevoeging van de
functies, zoals de mogelijkheid om natuurlijke zinnen te typen. Ook
twee cijfers om het moeilijker te maken de
het beheren van vensters is in El Capitan makkelijker. Er zijn ook vele
toegangscode te kraken. De zescijferige code
andere (kleinere) aanpassingen, zoals het nieuwe lettertype.
geldt echter alleen voor apparaten met een Touch ID-vingerafdrukscanner. Dus om het jezelf
Tijdens WWDC 2015 presenteerde Apple ook watchOS 2, een update
makkelijk te maken, kun je ook gebruikmaken
van het besturingssysteem van de Apple Watch. En de dienst Apple
van je vingerafdruk om in te loggen.
Music kwam aan bod. Deze muziekdienst waarmee je voor een vast bedrag per maand muziek kunt luisteren, is sinds 30 juni 2015 online.
MULTITASKEN OP IPAD
Naast het beluisteren van jouw favoriete muziek, kun je ook inspiratie
De komst van iOS 9 zorgt voor de langverwachte
opdoen met het ingebouwde radiostation Beats 1. Apple Music maakt
mogelijkheid om te multitasken op de iPad. Je
deel uit van de Muziek-app die al op alle iDevices staat.
kunt twee apps op drie manieren naast elkaar openen; slide over, split view en picture-inpicture. Met slide over voeg je een kolom toe
nieuw lettertype. De app Passbook heet voortaan
waarin in een andere app wordt getoond. Een
Wallet, een nieuws-app vervangt Kiosk, de Notitie-
video of FaceTime-gesprek verklein je met de
app is uitgebreid, apps zijn compacter en het
optie picture-in-picture en plaats je vervolgens
toetsenbord heeft meer functies.
op een handige plek op het scherm. Tot slot kun
au
je op de iPad Air 2 volledig multitasken met split
UPDATEN
view. Twee apps werken volledig naast elkaar, elk
De komst van iOS 9 staat gepland voor de herfst
in een helft van het scherm.
van 2015. Een groot voordeel van iOS 9 is dat het
g/s
ept 201
5
besturingssysteem kleiner is. Er is dus minder
iOS 9
KLEINE VERBETERINGEN
vrije ruimte nodig om de nieuwste versie van
+ Langere accuduur
Naast deze aanpassingen zijn er ook tal van kleine
iOS te installeren. De update is geschikt voor de
aanpassingen. Een opvallende toevoeging is de
volgende apparaten:
+ Multitasken op de iPad
aparte app voor iCloud Drive. Daarmee beheer je
- iPhone 4s, 5, 5c, 5s, 6 en 6 Plus
bestanden die je in de online opslagdienst hebt
- iPad 2, iPad 3, iPad 4, iPad Air en iPad Air 2
staan. Het uiterlijk van het besturingssysteem
- iPad mini 1, 2 en 3
verandert een beetje door het gebruik van een
- iPod touch (vijfde generatie)
+ Slimme Siri + Meer opslagruimte over - Kans op traagheid oudere modellen
PC-ACTIVE 79
078_079_PCA283.indd 79
17-07-15 11:53
DOOR: DENNIS GANDASOEBRATA
OFFICE 2016 VOOR WINDOWS Windows 10 is inmiddels beschikbaar, maar ondertussen wordt er hard doorgewerkt aan het andere paradepaardje van Microsoft: Office 2016. Een tocht langs de voorlopige hoogtepunten van Office 2016.
O
p het moment van schrijven is de
1
Office 2016 Preview beschikbaar. Deze proefversie biedt een blik in de toekomst
en laat duidelijk zien welke richting Office 2016 inslaat. Microsoft heeft gewerkt aan een uniforme Office-uitstraling, ongeacht welk apparaat en platform je gebruikt. Zo deelt Office 2016 het uiterlijk grotendeels met de Office-apps voor Windows 10 (zie kader Office Universal Apps). Ook de apps voor andere platformen, zoals iOS en Android, hebben een vergelijkbare look & feel. De makers hebben elk onderdeel uit de Office-
De Office-onderdelen hebben elk een eigen kleur
familie een eigen kleur gegeven (afbeelding 1). De kleuren zijn duidelijk zichtbaar in de titelbalk.
ontstaat de smalle versie. Vooral op kleinere schermgrootten is dat een verbetering. Bovendien
KLEINE VERBETERINGEN
is het meer in lijn met de mobiele versies van
Op het gebied van de gebruikersinterface zijn
Office, waarin ook de meeste ruimte voor de
we snel klaar: het aantal visuele aanpassingen is
documenten zelf wordt gereserveerd.
beperkt en valt nauwelijks op. De makers hebben zich duidelijk gericht op een verfijning van wat er
SAMENWERKING
al is. Het aantal kleurenschema’s voor de interface
Op het gebied van samenwerking heeft Office
is wel uitgebreid. Er zijn een paar grijze thema’s
2016 straks ook een aantal nieuwigheden
bijgekomen, maar ingrijpende aanpassingen
in huis. De belangrijkste hiervan is realtime-
blijven achterwege. Het lint neemt nu nog minder
samenwerking in Word. Dit betekent dat je
ruimte in beslag. Door dit dicht te klappen,
tegelijkertijd met een andere gebruiker aan een document kunt werken, en de wijzigingen aan
Office Universal Apps Naast het ‘volwaardige’ Office 2016 zijn er Universal Apps beschikbaar.
beide kanten direct te zien krijgt. Na verloop van tijd komt deze functionaliteit ook beschikbaar voor de andere Office-onderdelen.
Dit type apps stelt ontwikkelaars in staat om slechts één app te ontwikkelen voor zowel Windows, Windows Phone en Xbox. Je vindt de
CLOUDONDERSTEUNING
Universal Apps van Office in de Windows Store en kunt ze los downloaden.
De ondersteuning voor clouddiensten is in Office
Het gaat om Word, PowerPoint Preview en Excel Preview.
2016 verder uitgebreid (afbeelding 2). Het gaat
80 EDITIE 283
080_082_PCA283.indd 80
17-07-15 11:53
UPDATE
hierbij niet alleen om ingrijpende aanpassingen,
Office 2016 voor Windows
2
maar ook verbeteringen op het gebied van gebruiksvriendelijkheid. Wil je een bestand openen, dan toont Office direct alle cloudlocaties met daaronder je accountgegevens, zodat je snel onderscheid kunt maken tussen zakelijke en privé-accounts. De lijst met recente bestanden laat ook de onderliggende bestandslocatie zien,
De cloud is verder geïntegreerd in Office 2016
zodat je eenvoudig bestanden kunt vergelijken. Bij het toevoegen van een e-mailbijlage in Outlook, zie je voortaan ook een overzicht van
3
cloudlocaties van waaruit je bestanden kunt toevoegen.
HULP Prettig is de nieuwe mogelijkheid om in eigen bewoordingen hulp te vragen aan Office. De
Direct toegang tot concrete opties via een zoekvak
meeste Office-onderdelen zijn daarvoor uitgerust met een zoekvak, waarin je de vraag kunt stellen (afbeelding 3). Ergens doet de assistent ons denken aan paperclip ‘Clippy’ uit een ver
4
verleden. In tegenstelling tot Clippy, is het huidige zoekvak wél bruikbaar. Het toont direct de functies die je nodig hebt, die je vervolgens kunt aanklikken. Helemaal nieuw is het zoekvak niet: gebruikers van Office Online en Office voor de iPad kennen de functie al. Over Office Online gesproken: de hieruit bekende functie Insights komt ook terug in Office 2016. Hierbij kun je bijvoorbeeld een stuk tekst in een Word-
Office 2016 ondersteunt het delen van documenten via social media, zoals
document selecteren, waarna in een vak aan de
Facebook, Twitter en LinkedIn
rechterkant van het scherm extra informatie wordt gegeven over de selectie. De informatie wordt via bronnen als Wikipedia en Bing binnengehaald.
een opgeruimdere omgeving. Minder relevante berichten worden ondergebracht in een aparte
Hoewel het delen van Office-bestanden niet is
map. Qua overzicht zijn nog meer aanpassingen
veranderd ten opzichte van de 2013-versie, is
gemaakt. Zo houdt Outlook beter rekening met de
het nu wel mogelijk om het document te posten
schermgrootte (afbeelding 5). Als je het Outlook-
op sociale netwerken (afbeelding 4). Eenmaal
venster verkleint, wordt de indeling van het
aangeklikt, kun je ervoor kiezen om het document
programma aangepast en eindig je in de meest
te delen via Facebook, Twitter en LinkedIn.
extreme vorm met een uiterlijk dat veel weg heeft van een e-mail-app op je smartphone, waarbij je
OUTLOOK
alleen de geselecteerde e-mail ziet.
Om het overzicht te behouden in de alsmaar groeiende inbox, maakt Outlook 2016 gebruik van
Zodra je in Outlook een bijlage toevoegt,
een mechanisme dat het e-mailgedrag analyseert
verschijnt er een overzicht van recente bijlagen.
en op basis hiervan e-mail sorteert. Resultaat is
Zowel lokale als online bestanden.
PC-ACTIVE 81
080_082_PCA283.indd 81
17-07-15 11:53
Outlook houdt beter
5
rekening met kleinere
PRIJS EN BESCHIKBAARHEID
schermgrootten en
Op het moment van schrijven is nog geen
gedraagt zich dan meer
officiële datum bekend waarop Office 2016
als een mobiele app
wordt uitgebracht. Ook over prijsinformatie heeft Microsoft nog niets naar buiten gelaten. Wij verwachten dat het pakket nog voor einde van dit jaar beschikbaar is.
AAN DE SLAG Wie een Office 365 voor Bedrijven-abonnement heeft, kan de proefversie downloaden via het Op het gebied van e-mailsynchronisatie zien
persoonlijke dashboard. Je kunt de preview-
we ook een aantal veranderingen. Waar je in de
versie ook zonder Office 365 los installeren
huidige versie van Outlook alleen één maand
(afbeelding 6). Je vindt Office 2016 via
e-mail lokaal kan synchroniseren, is dit in de
www.hcc.nl/office2016. Helaas kun je Office 2016
toekomstige Outlook-versie uitgebreid naar 1, 3,
niet naast Office 2013 installeren. Voordat Setup
7 of 14 dagen.
van Office 2016 wordt gestart, moet Office 2013 verwijderd zijn. De Preview-versie functioneert tot
CONTROLE OVER INFORMATIE
Office 2016 officieel is uitgebracht en werkt op
Office 2016 moet het bedrijfsleven helpen meer
computers met Windows 7 of hoger.
controle uit te oefenen op de verspreiding van informatie. Zo wordt er door Word, Excel
6
en PowerPoint gebruikgemaakt van Data Loss Protection. Systeembeheerders kunnen spelregels opstellen, bijvoorbeeld dat e-mail met gevoelige informatie (zoals financiële gegevens) niet zomaar naar buiten de organisatie mag worden verstuurd. Helemaal nieuw is deze bescherming niet: in de huidige Office-versie vinden we vergelijkbare functionaliteit voor onder meer Outlook en Exchange. Nu er steeds vaker documenten worden gebruikt op smartphones en mobiele apparaten, is het begrijpelijk dat de makers zich ook hierop richten. Je kunt Office 2016 helaas niet naast Office 2013
Protocolverbeteringen
installeren
Onder de motorkap heeft het ontwikkelteam ook de nodige
CONCLUSIE
veranderingen doorgevoerd, bijvoorbeeld op het gebied van trage of
Office 2016 kent vooral verfijningen ten opzichte
minder betrouwbare netwerkverbindingen. Waar Outlook voorheen wel
van Office 2013. Echt ingrijpende vernieuwingen
eens tijdelijk vastliep met een slechte verbinding, moet dit nu minder
toont het pakket vooralsnog niet. De makers
gebeuren. Bovendien hebben de ontwikkelaars alle netwerk gerelateerde
borduren voort op het bestaande fundament
taken verhuisd naar achtergrondtaken, waardoor het programma moet
van het kantoorpakket. Zoals we van Office
blijven reageren tijdens netwerkopstoppingen.
gewend zijn, zullen ook na de introductie nog verbeteringen worden geïntroduceerd.
82 EDITIE 283
080_082_PCA283.indd 82
17-07-15 11:53
DE GAMINGTOTAAL SYSTEMEN WORDEN MET ZORG SAMENGESTELD EN GEBOUWD, GESCHIKT VOOR CASUAL GAMING TOT DE MEEST VEELEISENDE GAMES.
ACTIE
KIJK OP
Kom met deze advertentie naar één van de 25 GamingTotaal winkels en krijgt 40 euro Steam tegoed bij aanschaf van een game systeem van 500 euro of meer.
WWW.GAMINGTOTAAL.NL VOOR DEZE EN ANDERE GAMING PC'S
Make your system go Ballistix. Ballistix laat je systeem sneller reageren wanneer je onder druk presteert in je favoriete game. Gemaakt voor snelheid en kortere laadtijden.
Digitotaal Detec Almelo, Almelo • Digitotaal De Computerboer, Bathmen • Digitotaal Technofarm, Bodegraven • Digitotaal Velmar, Boekel • Digitotaal PC Snelservice, De Lier • Digitotaal Detec Denekamp, Denekamp • Digitotaal Aragorn, Eindhoven • Digitotaal Aragorn High Tech Campus, Eindhoven • Digitotaal CareSys, Geldermalsen • Digitotaal VWC Genemuiden, Genemuiden • Digitotaal Reggestad Automatisering, Goor • Digitotaal Intercom, Groenlo • Digitotaal Adfranse Automatisering, Heinkenszand • Digitotaal VWC Kampen, Kampen • Digitotaal Technofarm, Leimuiden • Digitotaal Softstar, Malden • Digitotaal Leenders.it, Panningen • Digitotaal Final, Sint Jansteen • Digitotaal Technofarm, Ter Aar • Digitotaal CSU, Uithoorn • Digitotaal De Boer Kantoorcentrum, Urk • Digitotaal Hedo Valkenswaard, Valkenswaard • Digitotaal Hedo Veldhoven, Veldhoven • Digitotaal Smile Computers, Volendam • Digitotaal VelzArt, Waardenburg
adv-PCActive-03.indd 1 adv_PCA283.indd 83
10-07-15 09:01 17-07-15 12:03
DOOR: KOEN VERVLOESEM
TECH
MULTICAST: REMEDIE TEGEN HAPERENDE VIDEOSTREAMS?
Internet is geweldig, maar op het moment dat we allemaal dezelfde livestream willen bekijken, bijvoorbeeld een keynote van Apple, dan wordt er heel wat bandbreedte verspild. Ooit werd multicast-technologie als dé oplossing voorgesteld, maar dat blijkt toch niet het geval te zijn.
O
p internet maken we doorgaans
videostreams kan het ook tot storingen leiden
gebruik van het unicast-principe:
als de servers die de videostreams hosten niet
netwerkpakketjes gaan van één
zwaar genoeg zijn. Presentatoren van populaire
bron naar één bestemming. Als we allemaal
videostreams worden daarom getraind om zo
dezelfde videostream bekijken, wordt er voor
weinig mogelijk tegelijkertijd te praten en te
elke gebruiker een verbinding met de server
bewegen. Zo vereisen nooit zowel het audio- als
opgezet en krijgen we allemaal dezelfde
het videokanaal tegelijk een hoge capaciteit,
gegevensstroom doorgestuurd. Dat verspilt niet
zodat de stream zo compact mogelijk blijft en de
alleen veel bandbreedte, maar bij populaire
kans op storingen wordt verminderd.
84 EDITIE 283
084_087_PCA283.indd 84
17-07-15 11:54
TECH
Multicast: remedie tegen haperende videostreams?
Niels den Otter De aloude ether- en kabeltelevisie kennen dit
Technisch productmanager SURFnet
probleem niet. Daar wordt namelijk gebruik
“We zien de interesse in multicast afnemen,
gemaakt van het multicast-principe: een
we zijn al over de piek heen.”
transmissie van één bron (een tv-zender) wordt aan alle bestemmingen tegelijkertijd
Alexander van den Hil
aangeboden. Iedereen kan op die transmissie
Productmanager SURFnet
inhaken, door zijn televisietoestel op het juiste
“Televisieaanbieders kennen graag hun kijkers, maar
kanaal in te stellen. Kunnen we ditzelfde principe
deze informatie missen ze bij multicast.”
ook niet op internet toepassen?
Jeroen Roos
LOKALE NETWERKEN
Principal Consultant NiVo network architects
Om deze vraag te beantwoorden, moeten
“Ongunstige plaatsing van het rendezvous-point kan
we lokaal beginnen. Zolang IP-multicast (het
prestatieproblemen veroorzaken.”
zenden van IP-pakketten (Internet Protocol) naar een groep ontvangers) alleen op het lokale netwerksegment gebruikt wordt, is er niet veel configuratie nodig. “Binnen onderwijsinstellingen
Daarnaast moeten ook de routers in het
wordt IP-multicast weleens gebruikt om pc-
netwerk onderling informatie over multicast
zalen van images te voorzien,” legt Alexander
gaan uitwisselen. Dat gebeurt doorgaans
van den Hil uit, productmanager bij SURFnet.
met het PIM-protocol (Protocol-Independent
“Je hoeft dan maar één keer het image van een
Multicast). Jeroen onderscheidt drie varianten
besturingssysteem op het netwerk te versturen
van PIM: “PIM Dense Mode (PIM-DM) is de
en alle pc’s pikken die gegevensstroom op.”
eenvoudigste variant en is alleen bruikbaar in heel kleinschalige implementaties. Dan is er PIM
Een andere toepassing is het simultaan of
Sparse Mode (PIM-SM), dat er in tegenstelling
afwisselend versturen van een videostream
tot PIM-DM van uitgaat dat niemand een
van bijvoorbeeld een beveiligingscamera, naar
multicast-groep wil ontvangen, tenzij dat expliciet
meerdere schermen in hetzelfde netwerk. Jeroen
aangegeven is. Bij PIM-SM moet je één of
Roos, Principal Consultant bij NiVo network
meerdere rendezvouspoints (RPs) configureren.
architects, legt uit hoe dat werkt: “De bron, zoals
Een derde variant is PIM Source-Specific
een camera, encoder of videoserver, stuurt zijn
Multicast (PIM-SSM), waarbij de ontvanger
gegevens dan naar een multicast-groep. Elke
expliciet aangeeft van welke bron de betreffende
ontvanger, zoals een beeldscherm of recorder,
multicaststream moet komen. Hierdoor heb je
abonneert zich dan op die groep.”
geen rendezvouspoint meer nodig, maar niet alle ontvangers ondersteunen deze variant.”
BUITEN HET LOKALE NETWERK Zodra je buiten het lokale netwerksegment met
Bij PIM-SM is de locatie van de rendezvouspoints
multicast wilt communiceren, is de configuratie
in het netwerk van groot belang, benadrukt
wat complexer. Jeroen legt uit: “Je zult de
Jeroen: “Het rendezvouspoint vormt tijdens
lokale router moeten instrueren om te luisteren
het opzetten van de multicast-stroom een
naar verzoeken van clients om een bepaalde
‘ankerpunt’ voor zowel de bron als de ontvanger.
multicast-groep te ontvangen. In IPv4 gebeuren
Op dat moment weet de ontvanger immers nog
die verzoeken met IGMP (Internet Group
niet waar de bron zich in het netwerk bevindt.
Management Protocol).”
Het rendezvouspoint brengt ze als het ware
PC-ACTIVE 85
084_087_PCA283.indd 85
17-07-15 11:54
bij elkaar. Een ongunstige plaatsing kan dan
heeft SURFnet enkele pilots uitgevoerd samen
ook prestatieproblemen veroorzaken.” In de
met de NPO (Nederlandse Publieke Omroep):
praktijk zet je in grotere omgevingen meerdere
“We hebben toen met succes Nederland 1, 2 en 3
rendezvouspoints in. “Die worden dankzij anycast
via multicast naar SURFnet gestreamd.” SURFnet
door de buitenwereld als één rendezvouspoint
heeft ook al een tijdje al zijn koppelingen met
gezien,” legt Niels den Otter uit, technisch
de Nederlandse internetproviders multicast-
productmanager bij SURFnet. “Dat zorgt gelijk
compatibel gemaakt, maar het werd gewoon
voor load balancing en redundantie, zodat een
niet internetbreed gebruikt. “We zien de
rendezvouspoint niet overbelast raakt als het
interesse in IP-multicast afnemen, we zijn al over de piek heen,” aldus Niels. Doordat er
“Kosten zitten niet in apparatuur, maar tijd en expertise”
weinig gebruik van wordt gemaakt, wisselen internetproviders over het algemeen onderling geen multicast-informatie uit. Hierdoor is het meestal niet mogelijk om een bron en ontvanger bij verschillende internetproviders met elkaar via multicast te laten communiceren. “Een omroep die een televisie-uitzending over internet wil versturen, zal dus unicast gebruiken,”
teveel aanvragen tegelijk moet verwerken.”
zegt Jeroen. “En ook websites zoals YouTube
Ook in de backbone van het netwerk zijn er
gebruiken voor livestreaming gewoon unicast.”
volgens Jeroen mogelijk aanpassingen nodig om multicast te ondersteunen. “Indien de
IPTV
backbone gebruikmaakt van MPLS (Multiprotocol
Een ander geval zijn IPTV-uitzendingen. Wie
Label Switching), kun je bijvoorbeeld Multicast
via ADSL of glasvezel televisie kijkt, gebruikt
Distribution Trees (MDT) toepassen.”
daar in de meeste gevallen IP-televisie voor. “De bron van de streaming is in dat geval
IP-multicast is volgens Niels redelijk
niet de uitzendende omroep,” legt Jeroen uit.
goedkoop te implementeren met standaard
“De videostream wordt verzonden door een
netwerkapparatuur. “De kosten zitten niet zozeer
apparaat in het netwerk van de internetprovider
in de apparatuur, maar meer in de tijd die je erin
zelf, vaak overigens een heruitzending van de
moet steken. Het vergt namelijk nog wel wat
videostream van de omroep. In dat geval is er
expertise om alles correct te configureren.”
geen uitwisseling van multicast-informatie tussen providers nodig, dus is multicast perfect te
LASTIG OP INTERNET
gebruiken.
Overstijg je de lokale en bedrijfsbrede netwerken en wil je IP-multicast op internet
KPN zet al sinds 2006 multicast in voor IPTV over
implementeren, dan blijkt dat knap lastig te
glasvezel en koper, om zijn netwerkcapaciteit
zijn. Volgens Alexander van den Hil ligt het
efficiënt te gebruiken. De grootste uitdaging
probleem niet zozeer op technisch vlak, maar
is volgens de perswoordvoerder de quality
heeft het vooral te maken met uitzendrechten:
of service: “Een nadeel van het send once
“Televisieaanbieders kennen graag hun kijkers.
receive many-concept bij multicast, is dat er
Met unicast datastreams kennen ze elke
geen mogelijkheid is voor herstel. Als een
individuele kijker, terwijl ze die informatie met
netwerkpakketje niet aankomt, wordt het bij
multicast missen.” Ook volgens Niels den Otter is
gebruik van TCP opnieuw verzonden. Multicast
het technisch allemaal wel te implementeren. Zo
kent niet zo’n retransmissietechniek. Voor herstel
86 EDITIE 283
084_087_PCA283.indd 86
17-07-15 11:54
TECH
Multicast: remedie tegen haperende videostreams?
Multicast verdrijft broadcast van netwerkpakketjes moeten we op een andere
Bij broadcast worden gegevens naar alle computers in hetzelfde subnet
oplossing vertrouwen.”
verstuurd. Zo gebruikt ARP (Address Resolution Protocol) in IPv4 broadcast om het MAC-adres (Media Access Control) te bepalen dat bij
In multicast voor populaire videostreams op
een IP-adres hoort. Multicast, waarbij computers zich ‘abonneren’ op
internet ziet KPN geen heil: “Op dit moment
een multicastgroep om de gegevens te ontvangen, is vaak efficiënter
is dat niet efficiënt. De consument heeft maar
en is niet beperkt tot het subnet. Daarom zijn volgens Jeroen Roos heel
op beperkte momenten kijkgedrag waarvoor
wat broadcastprotocollen uit IPv4 in IPv6 vervangen door multicast.
multicast interessant is. De overige tijd is de
Zo is ARP vervangen door NDP (Neighbor Discovery Protocol), dat
consument op een unieke wijze content aan het
multicast gebruikt. Multicast is overigens een verplichte feature van
consumeren, die met multicast niet efficiënter te
IPv6, terwijl het bij IPv4 optioneel is.
versturen is.”
NICHETOEPASSINGEN Hoewel het grote publiek dus niet onmiddellijk
hebben allemaal een eigen cachingnetwerk dat
met IP-multicast te maken krijgt, heeft
over de hele wereld verspreid is of ze maken
de technologie wel zijn toepassingen in
gebruik van een content delivery network (CDN)
bepaalde niches. Zo heeft EUMETSAT
zoals Akamai. Daardoor behouden ze zelf de
(European Organisation for the Exploitation
controle over wat er met hun content gebeurt.”
of Meteorological Satellites) [1] een netwerk waarbij meteorologische gegevens van het
De contentleverancier plaatst dan bij diverse
hoofdkwartier in Darmstadt (Duitsland) naar alle
internetproviders een cachingserver. Als
Europese meteorologische instituten gestreamd
meerdere personen bij dezelfde internetprovider
worden [2]. Ook het KNMI (Koninklijk Nederlands
dezelfde videostream gelijktijdig bekijken,
Meteorologisch Instituut) maakt hier gebruik van.
wordt die stream na de eerste verbinding in het netwerk van de internetprovider gecachet,
“De gegevens van EUMETSAT vereisen per
zodat ze bij de andere kijkers bij dezelfde
gegevensstroom een capaciteit van tientallen
internetprovider niet meer opnieuw van de
megabits per seconde,” legt Niels uit. “Als je die
contentleverancier gedownload wordt. Het
gegevens naar de meteorologische instituten
resultaat is hetzelfde als bij IP-multicast: er wordt
van 30 landen moet sturen, loopt dat aardig op.
minder bandbreedte verspild.
Gelukkig zijn veel van die instituten aangesloten op research-netwerken. We hebben twee jaar
De conclusie is duidelijk. IP-multicast blijkt niet
geleden dan ook aan EUMETSAT meegewerkt.
hét protocol voor videostreams te zijn. “Voor
Op SURFinternet aangesloten instellingen
grootschalige internettoepassingen zie ik IP-
kunnen immers IP-multicast gebruiken [3].
multicast echt niet meer doorbreken,” meent
Daardoor hoeft men die gegevens nu in
Alexander. “Maar het principe van één keer
Darmstadt maar één keer te streamen.” Ook
gegevens versturen naar meerdere ontvangers
het Amerikaanse NOAA (National Oceanic and
is zeer efficiënt en heeft heel wat andere
Atmospheric Administration) werkt volgens Niels
toepassingen.”
met IP-multicast.
ALTERNATIEVEN OP INTERNET Uiteindelijk is het volgens Niels niet echt een probleem dat IP-multicast op internet niet
Voor de bronnen bij dit artikel:
WWW.HCC.NL/283-87
doorbreekt. “De grote contentleveranciers
PC-ACTIVE 87
084_087_PCA283.indd 87
17-07-15 11:54
HCC
DOOR: ROB DEKKERS
Het digitale leven van Bert
“ALS ER WORDT GEPROGRAMMEERD, BEN IK ERBIJ!” VANWAAR DE INTERESSE IN ROBOTICA? Ik vind robotica een fascinerend onderwerp,
ROBOTS DOEN STEEDS MEER HUN INTREDE DOEN IN DE ZORG. JUICH JE DIT TOE?
omdat hier een heleboel verschillende
Ja, ik vind dit een goede ontwikkeling. Door de
disciplines bij elkaar komen: elektronica,
vergrijzing wordt het steeds zwaarder in de zorg,
mechanica, informatica enz. Er is voor iedereen
vooral door personeelsgebrek. Door de hulp van
wel wat leuks in te vinden.
robots kan het personeel zich meer op de mens
Robots doen het zwaardere werk. Mooi toch?
gaan richten en de robots doen het zwaardere werk. Mooi toch?
WAT VERWACHT JE DE KOMENDE JAREN OP ROBOTICA-GEBIED? Ik verwacht dat er de komen jaren steeds meer geautomatiseerd wordt m.b.v. robots. Niet alleen in fabrieken aan de lopende band, maar ook bij
Naam: Bert Berrevoets Leeftijd: 47
HEB JE ZELF OOK ROBOTS?
bijvoorbeeld grote postorderbedrijven. Kijk maar
Ja, ik heb verschillende robotjes! Maar omdat
naar Amazon, die pakketjes wil gaan afleveren
mijn interessegebied vrij breed is, werken ze
met drones. Ik denk dat de toepassingen
eigenlijk allemaal maar half. Dit komt omdat ik
erg breed zijn en daar liggen nog steeds
me na het uitzoekwerk en het uitproberen van
uitdagingen, want alles moet wel veilig natuurlijk.
bijvoorbeeld een nieuwe techniek of sensor,
eigenlijk meteen weer stort op iets anders. Beroep: Militair Koninklijke Marine Dus dan blijft het andere project weer liggen. Eigenlijk wel een slechte eigenschap, ik probeer HCC-lid sinds: het te veranderen! 21-11-2001 Functie: Voorzitter HCC!robotica Website: www.hccrobotica.nl
Ik ben ook lid van de C-Interessegroep. Helaas heb ik niet altijd tijd om daar naartoe te gaan. Ook programmeer ik apps voor Windows en probeer ik altijd de nieuwste
JE BENT DUS MEER BEZIG MET DE SOFTWARE DAN HARDWARE?
Microsoft-technieken uit, zoals Windows 10.
Klopt, ik houd me vooral bezig met het
geprogrammeerd wordt, ben ik erbij!
Zelfs op de Raspberry Pi! Kortom: als er ergens
ontwikkelen en ontwerpen van de software het bouwen, maar langzaamaan gaat het beter.
VAN WELKE DIGITALE ONTWIKKELING KEEK JE HET MEESTE OP?
Eigenlijk sinds ik een 3D-printer heb aangeschaft
De holo-lens van Microsoft. Die richting had ik van
en daar mijn robot mee probeer te bouwen.
Microsoft niet verwacht, maar ontzettend leuk.
voor de robot. Helaas ben ik niet zo goed in Kan niet zonder: Mijn computers en robotjes
VERDER NOG DIGITALE HOBBY’S?
88 EDITIE 283
088_PCA283.indd 88
17-07-15 11:55
DRONE-PILOOT WORDEN?
MELD JE AAN b ij H C C !d r o n e s
Voor je met een drone gaat vliegen: sluit je aan bij HCC!drones! Je hoeft dan zelf geen dure drone te kopen en vliegles volg je bij ons! Gezellig samen vliegen en van elkaar leren? Ook blijf je met onze nieuwsbrief uitgebreid op de hoogte van de huidige wet- en regelgeving, die voor hobbyisten flink aangescherpt wordt. Tijd voor HCC om hierop in te haken! Veilig, leuk & leerzaam. www.hcc.nl/drones
089_PCA283.indd 89
17-07-15 11:56
DOOR: MARTIJN VET
De stelling
EEN BESTURINGSSYSTEEM HOORT GRATIS TE ZIJN Apple geeft al twee jaar lang updates van zijn besturingssysteem weg en nu komt Microsoft met een gratis upgrade naar Windows 10. Goed nieuws voor computergebruikers. Hoort een besturingssysteem gratis te zijn? En betekent een gratis besturingssysteem niet dat de kwaliteit te wensen overlaat?
ed et.
H
et nieuws dat Microsoft Windows 10
Apple besloot twee jaar geleden voor het eerst
gratis gaat weggeven aan gebruikers
een upgrade van zijn besturingssysteem Mac
van Windows 7 en 8 kwam nogal als een
OS X voor niets aan te bieden. Tot die tijd moest
verrassing. Windows was, samen met Office,
je er een paar tientjes voor afrekenen. Nu zelfs
toch tientallen jaren de grootste melkkoe van het
Microsoft over de brug komt met een gratis (grote)
softwarebedrijf. De licenties op computers waarop
upgrade, is de vraag gerechtvaardigd waarom
het besturingssysteem al is geïnstalleerd, leveren
fabrikanten die belangrijke software zomaar
Microsoft bijzonder veel geld op. Wilde je Windows
weggeven. Moeten ze wel omdat de concurrent
als los softwarepakket in de winkels kopen, dan
het ook doet? Of willen ze voorkomen dat ze tot
betaalde je daar tot nu toe een flink bedrag voor.
in lengte van dagen oude besturingssystemen moeten ondersteunen, zoals bij Windows XP het
Natuurlijk zijn er al jarenlang gratis versies van
geval was? Hoort een besturingssysteem sowieso
het open-sourcesysteem Linux verkrijgbaar.
eigenlijk niet gratis te zijn?
90 EDITIE 283
090_091_PCA283.indd 90
17-07-15 11:57
UPDATE
BAS VAN DEN DIKKENBERG (33)
Een besturingssysteem hoort gratis te zijn
JORIS JAN GOOS (37) Marketing Manager
Voorzitter
Windows Microsoft
HCC!opensource
Nederland
Ja, ik vind dat ieder besturingssysteem gratis
Nee, Microsoft vindt niet dat een
zou moeten zijn. Je zou dan alleen moeten
besturingssysteem per se gratis moet zijn.
betalen voor productondersteuning. Zo werkt
Het verrassende nieuws dat de upgrade voor
dat bijvoorbeeld bij Ubuntu en dat is een prima
Windows 10 gratis beschikbaar komt, maakte bij
product. Dat gratis en goede kwaliteit prima
de aankondiging behoorlijk wat los. En hoewel
samengaan, blijkt uit het succes van Linux
de reacties overwegend positief zijn, zorgt dit
en Unix. Wat veel mensen niet weten, is dat
soms ook voor verwarring. Consumenten die
Apples Mac OS gebaseerd is op een gratis
momenteel Windows 7 en 8.1 gebruiken, kunnen
"Maak Windows écht gratis en open source"
"Windows 10 gratis voor levensduur apparaat"
open source-besturingssysteem. Windows
gedurende een jaar lang gratis upgraden.
10 is natuurlijk niet echt gratis, het heeft de
Hun apparaat blijft dan gratis van Windows
gebruiker toch zeker 100 of 200 euro gekost.
updates voorzien zolang deze werkt. Voor
Je hebt betaald voor je oude versie, die je nu
nieuwe gebruikers is nog steeds een licentie
mag upgraden, of je betaalt er indirect voor
benodigd, die los kan worden aangeschaft of
als je een nieuwe pc met Windows 10 koopt. Ik
verwerkt zit in de aanschaf van een Windows 10
denk dat Microsoft een gratis upgrade aanbiedt,
apparaat. Ook voor deze gebruikers betekent
omdat ze toch steeds meer de druk voelen.
dit dat ze Windows 10, inclusief de updates,
Het is ook echt niet meer van deze tijd om een
voor de levensduur van het apparaat hebben.
nieuwe versie van je besturingssysteem niet
Dat Windows 10 minder waardevol zou zijn
gratis aan te bieden. Trouwens, het is ook geen
doordat het gratis beschikbaar is, onderstrepen
product dat tien jaar meegaat. Sterker nog:
we niet. Ook een product dat gratis is, moet
wat nieuwe functies betreft is Windows 10 ook
naar tevredenheid van klanten werken. Anders
niet bepaald opzienbarend. Ik zou het mooi
zullen ze het nooit gebruiken. Juist door de
vinden als Microsoft een stap verder ging door
upgrade van Windows 10 gratis beschikbaar te
Windows écht gratis en open source te maken.
stellen, willen we een groot aantal gebruikers
Het grote voordeel van open source-software
aan ons verbinden die daardoor klaar zijn voor
is dat iedereen verbeteringen kan aanbrengen,
de toekomst. Dat is niet alleen veiliger, immers
waardoor bijvoorbeeld beveiligingsproblemen
worden gebruikers met Windows 10 voortdurend
direct worden opgelost. Als Microsoft nu zegt dat
voorzien van updates, we verwachten ook dat dit
Windows veilig is, moeten we dat maar geloven.
leidt tot meer creativiteit en innovatie.
PC-ACTIVE 91
090_091_PCA283.indd 91
17-07-15 11:57
DOOR: HENK VAN DE KAMER
Het
LAB
FREETZ VS OPENWRT Waarom genoegen nemen met wat een routerfabrikant als interface aanbiedt? Dankzij OpenWRT kan dezelfde hardware opeens veel meer. En met de juiste router is het zelfs makkelijker dan Windows installeren.
D
e vorige keer is het gelukt om een
gebruikte instellingen voor het compileren.
Fritz!Box 7490 te voorzien van Freetz, met
Ergens is dit fout gegaan en zit de 6.20-firmware
als doel een fatsoenlijke firewall op te
anders in elkaar dan de vrijgegeven bestanden
zetten. Tevreden? Niet echt. Ten eerste moest er
doen vermoeden. Omdat Freetz voortbouwt op
verouderde firmware van AVM gebruikt worden en
de AVM-firmware, is het echter essentieel dat alle
daarnaast is de webinterface gescheiden, omdat
gebruikte patches en compileeropties correct zijn.
Freetz wordt toegevoegd. Tot slot zorgt de dsld (DSL daemon) ervoor dat de firewall informatie lekt.
Het is lastig om bij te houden wat waar gedaan wordt om de firmware te bouwen. En dat ook
GEVONDEN!
nog eens voor elke (bèta)versie die wordt
Na het verschijnen van de vorige PC-Active,
vrijgegeven. Dat dit soms misgaat is bijna een
hebben de Freetz-ontwikkelaars ontdekt [1]
zekerheid, zelfs zonder kwade bedoelingen.
waarom versie 6.20 van de firmware instabiel
Het is bekend dat AVM niet gelukkig is met
was. Een speurtocht van ruim negen maanden.
mensen die graag experimenteren, maar dat
Voor zover ik begrijp, is het probleem als
is juist de charme van Linux. Dankzij de GPL
volgt. Bij het compileren maken ontwikkelaars
(copyleft-licentie voor software) zijn de broncode,
keuzes wat wel en niet nodig is. Soms wordt
patches en gebruikte compileeropties in theorie
de broncode aangepast en officieel moet zo’n
beschikbaar. Dus waarom genoegen nemen met
wijziging worden vrijgegeven. Net zoals de
wat de fabrikant aanbiedt?
92 EDITIE 283
092_094_PCA283.indd 92
17-07-15 11:58
TECH
Freetz versus OpenWRT
OPENWRT
supported devices [3]. Deze is in 2011 opgestuurd
Ik heb jaren meerdere modellen van de Fritz!Box
door SamKnows [4]. Zij vragen gebruikers om
met veel plezier gebruikt. De hardware zit
dit apparaat tussen de aansluiting van de
slim in elkaar. Bij de overstap van ADSL naar
provider en de eigen router te plaatsen, zodat ze
glasvezel dacht ik een nieuwe router nodig te
kunnen meten hoe goed de internetverbinding
hebben. Onjuist, want LAN1 kan via de software
is. Omdat al het verkeer door deze router gaat
als WAN-poort ingesteld worden. Tel daar de
en onduidelijk is wat er aan gegevens wordt
mogelijkheden van gewone telefoons, voip en
verzameld, heeft de toenmalige redactie contact
SIP-accounts bij op. Deze functionaliteit is in veel
gezocht. SamKnows wilde ons graag meer
routers niet aanwezig en zou ik graag behouden,
vertellen, maar uiteindelijk is daar nooit wat van
maar qua gewone routerfunctionaliteit wil ik meer
gekomen.
dan AVM kan bieden. De router is een TP-Link WR741ND [5] die voor Zoals gezegd wil ik een fatsoenlijke firewall. Om
circa vijftien euro nog steeds wordt verkocht.
die reden heb ik OpenWRT [2] bestudeerd. Dit is
SamKnows heeft voor deze router gekozen omdat
een open source-firmware, ter vervanging van de
hierop OpenWRT gemakkelijk te installeren is.
versie die de fabrikant aanbiedt. De problemen die de Freetz-ontwikkelaars hebben, zijn dus niet aan de orde. De OpenWRT-ontwikkelaars bepalen zelf de compileeropties en patches. Helaas heeft deze route ook zijn beperkingen. Ten eerste is het niet altijd duidelijk welke hardware de fabrikant gebruikt. Omdat een router meerdere jaren op de markt is, kan de
In principe is elke router van OpenWRT te voorzien
hardware gedurende de productie ook (licht) veranderen. En alhoewel de meeste routers Linux
De metingen worden verricht via een aantal extra
gebruiken en de fabrikant aanpassingen van de
scripts. Uiteraard is de OpenWRT-versie zwaar
broncode vrij moet geven, gebeurt dat niet altijd,
verouderd, maar al snel draaide de nieuwste versie:
waardoor patches voor bijzondere hardware
Chaos Calmer [6]. Dit is de ontwikkelversie, oftewel:
ontbreken. Tot slot moet er een manier gevonden
gloednieuw. Nu kan OpenWRT zonder webinterface
worden om de firmware te vervangen en ook dat
ingeregeld worden via de commandline. Het is
wordt door fabrikanten wel eens tegengewerkt.
makkelijker om een webinterface te installeren, maar dat ging mis door te weinig schijfruimte.
SAMKNOWS Met de nodige kennis van hardware en schrijven
SCHIJFRUIMTE
van code, is in principe elke router van OpenWRT
De meeste routers gebruiken voor de opslag van
te voorzien, ook de Fritz!Box. Mij ontbreekt een
het besturingssysteem flash-geheugen en dat is
deel van die kennis. Er is dus een router nodig
in deze router slechts vier megabyte groot. Om
waarbij anderen met succes de firmware hebben
daar het meeste uit te halen, wordt het SquashFS
vervangen. Als technisch redacteur krijg je de
bestandssysteem [7] ingepakt. SquashFS is
nodige spullen die niet terug hoeven. Eén van de
sowieso al read-only, maar door het inpakken
bewaarde routers was te vinden is in de lijst met
wordt het zeer lastig om bestanden toe te
PC-ACTIVE 93
092_094_PCA283.indd 93
17-07-15 11:58
voegen. Hoe kan dan een webinterface worden
VERVANGEN
toegevoegd? Simpel: van de vier megabyte is
Het vervangen van de standaard firmware door
700 kilobyte niet nodig. OpenWRT maakt op dit
OpenWRT is eenvoudig. In de interface van TP-Link
stukje een JFFS2-bestandssysteem [8] (speciaal
zit een optie om nieuwe firmware te installeren.
gemaakt voor flash-geheugen) en combineert
Gemaakt om updates van TP-Link te installeren,
deze met de SquashFS. Nieuwe of aangepaste
maar het werkt ook met die van OpenWRT [9].
bestanden worden bewaard op de JFFS2-
Dit keer koos ik voor de stabiele versie Barrier
partitie. Als een bestand wordt aangevraagd,
Breaker waarin de webinterface is opgenomen
kijkt de kernel eerst in deze en als het daar niet
in de firmware, ofwel de uiteindelijke SquashFS-
gevonden wordt in de SquashFS-partitie. De
partitie. De webinterface (afbeelding 1) ziet er
technische term hiervoor is overlay. Een fraai
spartaans uit, maar persoonlijk vind ik dat juist een
systeem, behalve dat de beschikbare ruimte in
voordeel. Standaard ontbreekt IPv6, maar dat is
de JFFS2-partitie zeer beperkt is.
toe te voegen. Als eerste is echter de zogenaamde extroot-truc doorgevoerd [10], die als overlay een
In plaats van het laatste stukje flash-geheugen
usb-stick gebruikt. Op IPv6 na heb ik qua router
kan ook een usb-stick genomen worden. De
hierdoor dezelfde functionaliteit als in de Fritz!Box.
kleinste die ik had liggen, was één gigabyte groot, oftewel meer dan duizend keer zoveel.
Zoals gezegd is het telefoongedeelte in de
Genoeg voor de nodige leuke experimenten,
Fritz!Box zeer handig. De volgende stap is dan
alleen heeft de WR741ND geen usb-aansluiting.
ook het verwijderen van Freetz en terugkeren
Ondanks het vastlopen op te weinig ruimte, was
naar versie 6.20 van de firmware. Dat gaat
één ding al snel duidelijk: OpenWRT gebruikt
het makkelijkst via een recovery. In het flash-
als firewall gewoon iptables. Dat is de standaard
geheugen is een kleine recovery-partitie aanwezig
in Linux en perfect voor mijn plannen. Verder
[11], in feite een zeer uitgeklede firmware met een
spitten in de lijst met ondersteunde TP-Link-
TFTP-server. De T staat voor Tiny en de andere
modellen gaf een zeer moderne WDR4300, die
drie letters moeten bekend zijn. Tijdens het
voor zo’n zestig euro over de toonbank gaat. Het
booten wordt een paar seconden geluisterd naar
interne flash-geheugen is acht megabyte groot,
een inkomende FTP-verbinding. Voor de recovery
voldoende om wat onderdelen te installeren om
wordt een Windows-programma verspreid waarin
een externe usb-stick te kunnen gebruiken.
een FTP-cliënt is verstopt. Door de aanwijzingen op te volgen, is even later het geheel alsof het zojuist de fabriek heeft verlaten.
1
De Fritz!Box is vervolgens ontdaan van alle routerfunctionaliteit. Het standaard IP-adres 192.168.178.1 is aangepast naar een vast IP-adres in de OpenWRT-reeks. Waarmee de Fritz!Box nu gewoon een telefooncentrale op het netwerk is geworden. Volgende keer komt IPv6 en de firewall aan de orde. Het is een fikse klus, maar de moeite meer dan waard.
Voor de bronnen bij dit artikel:
WWW.HCC.NL/283-94 De OpenWRT-webinterface
94 EDITIE 283
092_094_PCA283.indd 94
17-07-15 11:58
COLUMN
Brenno de Winter
Geen interesse Nachtje doorprutsen helpt
Als iets PC-Active-lezers bindt, dan is het wel
beveiligingsprobleem niet onder controle krijgen.
de liefde voor technologie en het benutten
De overheid roept te hebben geleerd van de
van mogelijkheden. Je leest erover, speelt met
hack op DigiNotar, maar het wordt steeds
techniek, doet ervaring op en bovenal probeer je
duidelijker dat we onze beveiliging nog lang
de werking van alles en nog wat te doorgronden.
niet op orde hebben. En terwijl KPN de hack op
Die interesse helpt je een ‘power user’ te worden,
hun bedrijf aangreep om beveiligingsevangelist
in een wereld waar bijna niets meer zonder ICT
te worden en er ook geld mee te verdienen,
functioneert.
hebben het Verenigd Koninkrijk en Zweden op ons beveiligingsgebied ingehaald. We dreigen
En onze beleidsmakers die onze maatschappij in
dus weer bij een mooie kans de boot te missen.
goede banen moeten leiden? Zij delen die liefde niet. Het kan ze onvoldoende schelen. Of zoals ze
Voor mij zit de echte pijn niet in de miljarden die
het zelf zeggen in het parlementaire onderzoek
we weggooien. Het is de onzichtbare schade
ICT: “De Kamer maakt haar controlerende taak niet
die ontstaat. Een mislukt softwareproject voor
waar, door een gebrek aan interesse voor ICT en
slimmere inkoop bij Defensie, betekent dat inkoop
een gebrek aan deskundigheid op ICT-gebied.”
nog steeds duur is. Dat onze overheidsarchieven nog steeds niet goed gedigitaliseerd zijn kost
Tja... wie zich er niet voor interesseert, zal
geld en maakt ons land geen mooi toonbeeld van
inderdaad geen expertise opbouwen en dus
een effectieve overheid. Wat de NSA-spionage
mag je van de meeste heren en dames politici
ons jaarlijks kost? Joost mag het weten. Waar blijft
niet teveel verwachten. Dat hetzelfde onderzoek
het beleid om Nederland weer op de kaart als
concludeert dat ook de ambtelijke top zich niet
internetland te zetten?
in ICT interesseerde, kan onmogelijk verbazing wekken. Waarom zou je je druk maken over een
Het zomerreces breekt aan. Een mooi moment
onderwerp dat toch niet politiek gevoelig is?
voor politici om te gaan pielen met techniek. Laat ze PC-Active lezen, domotica, e-health, Windows
Het is die houding waardoor we veel mooie
10 en Linux uitproberen, tegen problemen
kansen missen. Terwijl wij een parlementaire
aanlopen en kansen zien. Hopelijk prutsen ze
enquête houden over de aankoop van een
een nachtje door als iets niet werkt. Interesse
trein, gebruiken de Duitsers dat middel om uit
is het begin van expertise opbouwen. Dan
te zoeken wat er met de massale spionage aan
gaan we het volgende parlementaire jaar de
de hand is die Snowden heeft blootgelegd. Zij
bewindvoerders stevig en aanhoudend bevragen
ontdekten dat er jaarlijks meer dan honderd
op ICT. Wedden dat de topambtenaren er
miljard dollar wordt ingezet om beveiliging
opeens enorm veel interesse in krijgen?
stuk te maken en dat dit ons kwetsbaar maakt. Zonder een wezenlijke verandering gaan we het
Brenno de Winter - tech-journalist
PC-ACTIVE 95
095_PCA283.indd 95
17-07-15 11:58
HCC!deals
STIJLVOL MOBIELE APPARATEN OPLADEN Van € 39,- voor € 23,40
RUIM
40%
KORTING
(excl. € 2,95 verzendkosten)
Als HCC-lid kun je exclusief gebruikmaken van spetterende wisselende aanbiedingen op www.hccdeals.nl Elke maand profiteer je van exclusieve superdeals en aantrekkelijke kortingen. Op deze pagina alvast een voorproefje.
Met de Vectr USB Power Hub kun je zes apparaten eenvoudig tegelijkertijd opladen, via één van de zes usb-uitgangen met totaal 8A output. Ideaal om een smartphone, tablet, camera, headset of muziekspeler op te laden. Eenvoudig in gebruik, ruimte besparend en modern design. Let op: deze actie is geldig t/m 31 augustus 2015 Gebruik de actiecode XTAU15 om gebruik te maken van de HCC!deal www.hcc.nl/powerhub
30% KORTING OP ALLE BOEKINGEN BEACH RESORT MAKKUM Beach Resort Makkum is een uniek bungalowpark aan het Friese IJsselmeerstrand in een prachtig natuurgebied. Appartementen, luxe villa’s en bungalows van twee tot twaalf personen. Stel je
40%
KORTING
PHILIPS TAFELGRILL Van € 129,99 voor € 77,99
vakantiewoning helemaal naar eigen wens samen. In de omgeving kun je fantastisch fietsen, wandelen, surfen en tennissen. Ook zijn de Friese Elf Steden zeker de moeite waard om te bezoeken! Deze HCC!deal is héél 2015 geldig www.hcc.nl/beachresort
Met de Philips tafelgrill haal je de smaak van barbecue naar de keuken. Met de veelzijdige grillplaat kun je voedsel bereiden op zowel een geribbeld als glad grilloppervlak. De gladde zijde is geschikt voor
EXCLUSIEVE KORTING OP ALL-IN-ONE FIBER-ABONNEMENTEN
roerbakken en grillen. Met de geribbelde zijde krijg je die onweerstaanbare grillsmaak.
Met een All-in-one van Fiber Nederland, heb je supersnel internet, goedkoper bellen en haarscherpe interactieve televisie. En als lid
Met de Aroma Infuser wordt gegrild eten verrijkt met
van HCC krijg je op alle All-in-One abonnementen het eerste jaar
de natuurlijke smaak van kruiden, specerijen of wijn. De
exclusief € 17,50 korting per maand. Dit is in totaal € 210,- korting.
Philips tafelgril is geschikt voor het bereiden van een
Daarnaast krijg je van Fiber een wifi-router en settopbox HD. Neem je
groot aantal verschillende gerechten. Bovendien helpt de
een tweejarig abonnement, dan zijn ook de aansluitkosten nog eens
instelbare thermostaat (70 tot 230 °C) je om gerechten
gratis en met de installatiegarantie ben je altijd verzekerd dat de
perfect te bereiden.
overstap zonder gedoe verloopt.
Deze HCC!deal is geldig t/m 31 augustus 2015
Deze HCC!deal is geldig t/m 31 augustus 2015
www.hcc.nl/tafelgrill
www.hcc.nl/fiber
96 EDITIE 283
096_PCA283.indd 96
17-07-15 11:59
HCC
Aanbiedingen
Aanbiedingen FOCUS OP FOTOGRAFIE: DRONEFOTOGRAFIE
25%
Van € 24,95 voor € 17,95
KORTIN G
In dit eerste Nederlandstalige boek over dronefotografie van Wiebe de Jager, vind je veel informatie over drones en leuke tips en trucs Je leest alles over de aankoop, voorbereiding, regelgeving en camera-instellingen. Als HCC-lid krijg je een flinke korting op dit leuke en interessante boek, waarbij de focus op fotografie ligt. Gebruik de actiecode 02042002HCC om van de aanbieding gebruik te maken: www.hcc.nl/droneboek Let op: deze actie is geldig t/m 28 oktober 2015 Geïnteresseerd in drones? Word zelf drone-piloot en sluit je aan bij HCC!drones via www.hcc.nl/drones
5%
KORTING vast voordeel
BTO laptop op maat Stel je eigen systeem samen Ben je toe aan een nieuwe laptop? Stel hem dan zelf samen bij het Nederlandse laptopmerk BTO! Zo weet je precies wat je krijgt en betaal je enkel voor wat je echt nodig hebt. Kies zelf eenvoudig de configuratie en bestel direct op BTO.eu. De gemiddelde levertijd is 2 tot 4 dagen. Je kunt terecht voor office-systemen met een full hd ips-scherm en een snelle SSD. Of kies voor de meest krachtige gaming & performance laptops. De systemen kunnen worden geleverd met Windows 7 of 8. Het assortiment is altijd up-to-date, waardoor je een ruime keuze hebt in de laatste technologie. Als HCC-lid ontvang je 5% korting op de aankoopprijs van laptops en accessoires. Ga naar www.hcc.nl/bto voor de korting.
PC-ACTIVE 97
097_PCA283.indd 97
17-07-15 11:59
Next
PC-Active 284 verschijnt rond 25 september 2015 (onderwerpen onder voorbehoud)
voor
na
LINUX MINT
RASPBERRY PI GAME MAKEN
VERBETER JE VAKANTIEFOTO’S
Steeds meer mensen ontdekken of werken met Linux Mint. Daarom starten we met een aantal artikelen hierover: in deel 1 komt onder andere de installatieprocedure aan bod.
Spelletjes maken is niet alleen leuk, maar je leert ook het nodige van de gebruikte computer. Na de Arduino is nu de Raspberry Pi aan de beurt.
Terug van vakantie blijken niet alle foto’s mooi te zijn. Die hoef je echter niet weg te gooien: fris je foto’s op en verander onder meer die witte lucht in een blauwe lucht.
Beoordeling testresultaten De scores van de geteste producten en diensten worden uitgedrukt in onderstaande symbolen: Absolute aanrader
++
Uitstekend
De producten en diensten in
Prima
+
Goed
PC-Active worden uitvoerig
Voldoende maar houdt niet over
+-
Kan beter
getest door onze redacteuren.
Teleurstellend
-
Slecht
Al deze testen zijn redactioneel
Miskoop
--
Heel slecht
onafhankelijk.
Colofon Hoofdredactie: Rob Coenraads Eindredactie: Larissa van Putten Technische redactie: Henk van de Kamer Bladadvies: Joris Hoogland Vormgeving: Joachim Mahn Uitgever/marketing: Esther Rijbroek Redactie PC-Active:
[email protected] www.hcc.nl/pc-active www.twitter.com/HCCconnect www.facebook.com/HCCconnect
Medewerkers: Sander Almekinders, Eric van Ballegoie, Martin Bekelaar, Herbert Blankesteijn, Sanne Couperus, Rob Dekkers, Freek Derks, Maikel Dijkhuizen, Johan Elzenga, Dennis Gandasoebrata, Daan Hermsen, Robbin Ooijevaar, Ronald Smit, Ger Stok, Koen Vervloesem, Martijn Vet, Walter Wijnhoven, Brenno de Winter, Alex Wit Advertenties BVDO Media Exploitatie, Jeroen Bloemberg,
[email protected], 06-53614020 Contact HCC-ledenadministratie: www.hcc.nl/contact of 085-0130124 PC-Active verschijnt zes keer per jaar en is vast onderdeel van het HCC-lidmaatschap. Voor het HCC-lidmaatschap betaal je € 37,50 per jaar, inclusief 6x PC-Active. Voor beëindigen van je HCC-lidmaatschap dien je 2 maanden voor afloop van je lidmaatschapsjaar op te zeggen via 085-0130124 (bereikbaar op werkdagen tussen 13:00 en 17:00 uur), het contactformulier op www.hcc.nl/ledenadministratie of per post naar HCC-ledenadministratie, Postbus 6340, 2001 HH Haarlem. Drukwerk Senefelder Misset B.V., Doetinchem Distributie Nederland: Betapress B.V., Gilze / België: Imapress N.V., Turnhout | ISSN 0925-5745 PEFC gecertificeerd Dit hout komt uit duurzaam beheerd bos en gecontroleerde bronnen
PC-ACTIVE IS EEN UITGAVE VAN HCC © 2015 Uiterste zorg wordt besteed aan het vervaardigen van PC-Active.
Desondanks zijn fouten niet uit te sluiten. HCC kan derhalve niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten in artikelen, programma’s of advertenties. Overname van artikelen of andere redactionele bijdragen is slechts toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van HCC. Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen, heeft de redactie het recht om vrijelijk te beschikken over alle haar toegezonden materiaal.
PEFC/30-31-151
www.pefcnederland.nl
98 EDITIE 283
098_PCA283.indd 98
17-07-15 12:00
adv_PCA283.indd 99
17-07-15 12:02
adv_PCA283.indd 100
17-07-15 12:01
