Hoe en wat met Windows 10 Vanaf 29-7-2015 is Microsoft begonnen met het gratis vrijgeven van Windows 10 voor bestaande gebruikers van Windows 7 en Windows 8.1. Deze nieuwe versie van Windows wordt als een standaard update beschikbaar gesteld, en daardoor is het ons heel gemakkelijk gemaakt om de installatie uit te voeren. Niet iedereen krijgt Windows 10 direct, maar de komende weken of maanden zal iedereen Windows 10 aangeboden krijgen. Nu heeft Microsoft, net als vele andere leveranciers van computer- en softwaresystemen, belang bij gegevens, heel veel gegevens. Dit gaat dan over ons ‘surfgedrag’ (welke websites bezoek ik en wat doe ik daar?), contactgegevens (van familie/vrienden/etc.), de computer (merk/type/configuratie/etc.) en nog heel veel meer. Men heeft deze informatie nodig om ‘het product nog meer op de gebruiker af te kunnen stemmen’, wat natuurlijk waar is. Maar er is ook een commercieel belang. En nu is het maar de vraag of wij het goed vinden dat al deze gegevens, zonder dat we dat merken, naar Microsoft worden gestuurd. Gelukkig is er wetgeving op dit gebied. En die wetgeving verplicht bedrijven als Microsoft, Google, Facebook, Twitter etc. om zich aan privacyregels te houden. Nu zijn deze privacyregels in elk land verschillend, maar ze zijn er wel! En daarom hebben we tot op zekere hoogte invloed op wat er op de achtergrond aan gegevens wordt verzonden. Dit document geeft een kijkje in de keuken van ‘de configuratie van Windows 10’. Het document is niet compleet, daarvoor is Windows 10 veel te omvangrijk, maar behandelt wel een aantal in het oog springende onderwerpen qua gebruik en inrichting. Goed om alvast te weten: programma’s worden tegenwoordig ‘Apps’ genoemd!
De basis van het ‘navigeren’ We beginnen even bij het begin. Als we de computer gebruiken, en her en der rondklikken om zaken te vinden, noemen we dat navigeren. “Hoe vind ik nou die instelling voor…. ook alweer?” is een veelgehoorde vraag.
Het begint allemaal links-onderin met het Windows icoontje Als u hier op klikt wordt het programmavenster geopend, waarbinnen alle Apps (programma’s dus) worden gevonden:
Dit document is gemaakt op de laptop van het beamteam van de Stinskerk, en je ziet daarom de meest gebruikte App die wordt gebruikt voor het beamen tijdens de kerkdiensten bovenaan staan: EasyWorship 2009.
Rechts naast het tekstuele overzicht staat een overzicht met plaatjes, zogenaamde ‘tegels’. Ook met deze tegels kunt u Apps opstarten. U kunt naar beneden scrollen met de balk naast de tegels (zie rode pijl rechtsboven). Hier wordt op een andere manier een overzicht gegeven van aanwezige Apps, en dit lijkt erg op de manier van werken op bijvoorbeeld een Smartphone of Tablet. En dat is waar Microsoft graag naar toe wil: één omgeving voor de bediening van alle digitale apparaten. Maar er zijn nog veel meer Apps aanwezig, en die vind je door te klikken op het icoontje. Alle aanwezige Apps worden op alfabetische volgorde getoond. Met behulp van de scrollbalk kan je naar beneden scrollen, en zo het hele alfabet aflopen. Het is mogelijk om veelgebruikte Apps aan de onderste balk op het scherm te koppelen (de “taakbalk”), zodat je de App altijd gemakkelijk kunt opstarten. Zoek daarvoor de betreffende App op, en klik dan op de rechter muisknop zodat een context-menu tevoorschijn komt. Klik nu op “Aan taakbalk vastmaken”. Voila.
Hoeveel Apps er op een bepaald moment ook open staan, u kunt altijd met één muisklik weer terug naar het bureaublad door helemaal rechts onderaan, naast de tijdsweergave, te klikken.
1000-en-1 instellingen / privacy Windows 10 kent een schier eindeloze hoeveelheid mogelijkheden om het systeem naar eigen wensen aan te passen. Van de meest in het oog springende instellingen wordt hieronder beschreven hoe ze aan- of uitgezet kunnen worden. Iedereen moet echter voor zich zelf de afweging maken hoe hiermee om te gaan. De meeste instellingen zijn te vinden in, hoe kan het anders, het instellingen-menu:
De belangrijkste opties vindt u vervolgens onder de optie “Privacy”, klik op deze tegel:
Het aan- of uitzetten van instellingen gebeurd bijna overal door te schuiven met een knop:
PRIVACY - ALGEMEEN Reclame-ID Net als op Smartphones krijgt een gebruiker van Windows 10 een zogenaamde reclame-ID (soms ook wel advertentie-ID genoemd) toegewezen. Apps kunnen dit ID gebruiken om uw ‘gedrag’ vast te leggen. Als u bijvoorbeeld op internet hebt gezocht naar een bepaald onderwerp, worden vervolgens allerlei aanbiedingen en advertenties over dat onderwerp getoond. De relatie wordt door de leveranciers gelegd op basis van het reclame-ID. Door deze instelling op ‘uit’ te zetten worden geen gegevens gedeeld. SmartScreen filter Schadelijke websites, zoals phishing websites of websites waarop malware wordt aangeboden, kunnen worden gerapporteerd. Microsoft gebruikt deze rapportage om te voorkomen dat u tijdens het internetten per ongeluk op dergelijke sites terechtkomt. Door deze instelling op ‘uit’ te zetten wordt geen controle meer uitgevoerd op onveilige websites. Meer gegevens beheren Onderaan de pagina staat nog een link. Als u daar op klikt wordt een internetpagina geopend waarbinnen nog meer privacy-instellingen kunnen worden beheerd:
PRIVACY - LOCATIE Er is commerciële partijen veel aan gelegen om zoveel mogelijk informatie te ontvangen. De locatie waar u zich bevindt is daarbij erg belangrijk, omdat het aanbod dan nog specifieker op uw situatie kan worden afgestemd. U kunt het delen van uw locatie wijzigen door te klikken op de [Wijzigen] knop:
Onderaan de pagina staat nog een link. Als u daar op klikt wordt een internetpagina geopend waarbinnen nog meer informatie over locatie-instellingen worden aangeboden:
Op dezelfde wijze als hierboven kunt u alle instellingen doorlopen, en de door u gewenste instellingen selecteren.
1000-en-1 instellingen / WiFi WiFi-wachtwoorden delen Windows 10 heeft een nieuwe instelling toegevoegd aan de internetopties. De feature heet WiFi Sense, en is bedoeld om je WiFi-verbinding te kunnen delen met je vrienden. Dat kan best handig zijn - als je vrienden op bezoek komen hoef je ze niet meer je WiFi-wachtwoord te geven, want dat is al met hen gedeeld als ze een contact zijn bij je Outlook-account. Dat betekent echter ook dat alle WiFi-wachtwoorden die je hebt opgeslagen op je Windows 10apparaat meteen worden doorgesluisd naar de servers van Microsoft. Niet alleen dat, maar de WiFiwachtwoorden komen ook op de systemen van je vrienden te staan. Zo komt gevoelige informatie wel op veel plekken terecht. Maar ook hier val het één en ander aan in te stellen.
Om te beginnen kies je binnen het Instellingen-menu voor Er wordt nu eerst een overzicht van WiFi netwerken getoond. Daaronder staat de link die we moeten gaan gebruiken:
Verbinden met voorgestelde open hotspots Open WiFi-hotspots zijn bijvoorbeeld het gratis WiFi dat je favoriete vereniging aanbiedt. Dat mag dan wel een fijne dienst zijn, maar zulke hotspots zijn ook notoir onveilig en een goudmijn voor hackers. Zorg daarom dat je niet automatisch verbindt met zulke netwerken, door het schuifje uit te zetten. Verbinden met netwerken die worden gedeeld door mijn contactpersonen Stel dat je een vriend hebt die je ook als contactpersoon hebt in je Microsoft-account (of als Facebook- of Skype-contact), en hij heeft deze optie ook aan staan, dan verbind je automatisch met zijn WiFi-netwerken als je bij hem thuis komt. Als je deze optie aan hebt staan, deel je echter je eigen wachtwoorden ook met je contacten - en met Microsoft. Zet ook dit schuifje dus uit als je dit niet wilt.
1000-en-1 instellingen / Edge “Edge” is de nieuwe browser van Microsoft, als tegenhanger van Internet Explorer. Je vindt de instellingen rechts bovenin onder het kopje 'Instellingen', maar de échte privacyfeatures zitten verborgen onder het submenu 'Geavanceerde instellingen', een speciale knop onderaan het menu. Je start Edge op via het startmenu:
Je kunt de instellingen van Edge nu wijzigen door op de drie puntjes te klikken:
En vervolgens onderaan op de functie [Instellingen]. Maar de échte instellingen zitten nog een stapje dieper verborgen onder het submenu 'Geavanceerde instellingen', helemaal onderaan het menu. Daar zie je in het midden al het kopje 'Privacy en services', maar ook daarboven staan nog interessante opties waar je naar kunt kijken. Zo is er het schuifje 'Pop-ups blokkeren', dat je het beste uit kunt zetten. Niet dat pop-ups standaard slecht zijn, maar ze verschijnen vaak op dubieuze websites of downloadsites en kunnen in sommige gevallen malware met zich meebrengen. Als je deze functie uit zet, wordt je nog steeds gewaarschuwd wanneer een website je een pop-up wil laten zien, waardoor je er alsnog voor kunt kiezen die te bekijken. Nu we toch bezig zijn met opties uitschakelen, doe je jezelf een lol door 'Adobe Flash Player gebruiken' uit te zetten. Hoewel de plugin inmiddels (weer) is gerepareerd door Adobe is Flash nog steeds een verouderde technologie die constant vol gaten blijkt te zitten. Je doet er goed aan die uit te schakelen.
Als je geen Edge gebruikt maar bijvoorbeeld Firefox of Chrome, dan is het nog steeds een goed idee om Flash uit te schakelen. Instructies daarvoor vind je hier. Onder het kopje 'Privacy en services' is vooral de optie 'Do Not Track-aanvragen verzenden' interessant. Zet die aan, want daarmee laat Edge aan websites weten dat je niet gevolgd wil worden door advertentienetwerken. Het is hier ook mogelijk cookies te blokkeren. Je kunt álle cookies automatisch blokkeren, of alleen 'cookies van derden'.
Afsluitend Het is met Windows net als veel andere zaken: een zaak is goed of slecht door wat je er mee doet. Door bewust te zijn van de keuzes die je maakt kan veel ellende worden voorkomen. Hieronder vallen ook zaken als ‘een bank zal u nooit bellen om een wachtwoord op te vragen’ en ‘klik niet op een buitenlands emailbericht waarin u ineens $ 1 miljoen hebt gewonnen’ of ‘u erft een fortuin van uw overleden oom in Ethiopië’. Het lijkt te mooi om waar te zijn, en dat is het ook. Ik wens iedereen heel veel plezier met het gebruik van Windows 10. Rypke A. Paulusma Zwolle, 1-8-2015
