Wijkwerkplan Mariahoeve

Dienst Stadsbeheer Gemeente Den Haag Stadsdeel Haagse Hout

Wijkwerkplan Mariahoeve


2


Inhoudsopgave: 1

2

3

4

5

pagina

Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Geschiedenis 1.3 Doelstelling en uitgangspunten 1.4 Leeswijzer Beleidskader 2.1 Kadernota openbare ruimte 2.2 Nota samen spelen 2.3 Ontwikkelvisie: Stedelijke ecologische verbindingszones 2.4 Groen kleurt de stad: Groenbeleidsplan 2005-2015 2.5 Stadsdeelplan 2007 Gebiedsomschrijving 3.1 Sociale omgeving en sport 3.2 Bebouwde omgeving 3.3 Werk en inkomen 3.4 Veiligheid 3.5 Openbare ruimte leefbaarheid en handhaving Gebiedsanalyse 4.1 Stedenbouw 4.2 Groen 4.2.1 Groenkernen 4.2.2 Wijkpark “de Horst” 4.3 Ecologie 4.3.1 Isabellaland 4.3.2 De Schenkstrook 4.4 Verharde ruimte 4.5 Spelen / recreatie 4.6 Leefbaarheidaspecten Knelpunten openbare ruimte 5.1 Kneplunten gebruikskwaliteit 5.2 Knelpunten inrichtingskwaliteit 5.3 Knelpunten onderhoudskwlaiteit 4.6 Conclusie residentiekwaliteit

5 5 5 5 5 7 7 7 7 8 8 9 9 9 10 10 10 11 11 12 12 12 13 13 13 13 13 14 15 15 17 18 29

6

7

8

9

Gebiedsvisie 6.1 Algemeen 6.2 Groen 6.2.1 Groenkernen 6.2.2 Wijkpark “de Horst” 6.3 Ecologie 6.3.1 Isabellaland 6.3.2 De schenkstrook 6.4 Verharde ruimte 6.5 Spelen / recreatie 6.6 Leefbaarheidaspecten 6.7 Onderhoud 6.8 Kwaliteitswaarborg Prioriteiten Mariahoeve 7.1 Prioriteiten 7.2 Financieel Uitwerking projecten 8.1 Vergroenen tramlijn 6 8.2 Vergroenen Bezuidenhoutse weg 8.3 Dunnen randen sportparken 8.4 Opwaarderen wijkpark “de Horst” 8.5 Opwaarderen groenkernen 8.5.1 Roggekamp 8.5.2 Elviraland 8.5.3 Denenburg 8.5.4 Catharinaland 8.6 Ecologische oever Vlaskamp 8.7 Ecologische oever Bezuidenhoutseweg 8.8 Eco-duikers 8.9 Isabellaland 8.10 Schenkstrook 8.11 Trottoirs Landen- en Burgen-/ Horstenbuurt 8.12 Verwijderen speelvoorzieningen Financiële paragraaf 9.1 Budget Stadsbeheer 9.2 Overzicht maatregelen 9.3 Overzicht kosten in tijd Bronvermelding

31 31 31 31 31 32 32 32 33 33 34 34 34 35 35 35 37 38 40 42 44 46 46 48 50 52 54 56 57 58 59 60 61 63 63 64 65 67

3


4


1

Inleiding:

1.1

Aanleiding:

Mariahoeve is een naoorlogse wederopbouwwijk die volgens Zweeds stedenbouwkundig concept gebouwd is. De opzet van Mariahoeve was destijds om een woonwijk te creëren die voor alle bevolkingsgroepen geschikt was om zo de sociale integratie te bevorderen. Dit concept werkte. Nu is een neerwaartse spiraal waar te nemen. De woningen in Mariahoeve voldoen gedeeltelijk niet aan de hedendaagse eisen. De woningvoorraad bestaat voor een aanzienlijk deel uit goedkopere huurwoningen. Vanuit herstructureringsgebieden elders in de Den Haag vindt instroom plaats. De oorspronkelijke, oudere bewoners verlaten de buurt en jongere bewoners met kinderen komen ervoor in de plaats. De nieuwe bewoners zijn vaak van een andere etnische afkomst dan de originele bewoners van Mariahoeve. Dit zorgt voor conflicten op sociaal vlak, maar ook voor een verlies aan betrokkenheid met de wijk. Deze ontwikkelingen, samen met de versleten openbare ruimte en bezuinigingen op onderhoudsbudgetten zorgen ervoor dat er een teruggang is waar te nemen in de kwaliteit van de openbare ruimte. Om deze neerwaartse spiraal te doorbreken en een positieve ontwikkeling op gang te helpen heeft DSB gekozen voor Mariahoeve als pilotwijk voor het wijkgericht werken. In het kader van het wijkgericht werken lag er de opdracht voor DSBHaagse Hout om tot een wijkwerkplan te komen dat betrekking heeft tot het beheer van de openbare ruimte. Waarbij samen met bewoners en andere betrokken partijen naar de beste oplossing gezocht wordt.

1.2

Doelstelling en uitgangspunten:

Het doel van dit beheerplan is om een omschrijving te geven van de beheer- en onderhoudsmaatregelen die nodig zijn om het residentiekwaliteitsniveau van de openbare ruimte van Mariahoeve te kunnen bereiken en handhaven, binnen de invloedssfeer van DSB Haagse Hout. Dit in samenwerking met bewoners en andere betrokken partijen uit Mariahoeve. Het wijkwerkplan dient aan te sluiten bij aan de toekomstvisie zoals deze geschetst is vanuit het identiteit en branding project en de gemeentelijke gebiedsvisie. Tevens zullen de financiële gevolgen van dit beheerplan inzichtelijk gemaakt worden. De looptijd van het wijkwerkplan bedraagt 5 jaar.

1.3

Leeswijzer:

Allereerst zal in hoofdstuk 2 het beleidskader voor het wijkwerkplan gepresenteerd worden. In hoofdstuk 3 volgt een globale gebiedsomschrijving waarna in hoofdstuk 4 een gebiedsanalyse volgt. Aansluitend op de gebiedsanalyse zullen in hoofdstuk 5 de knelpunten in de openbare ruimte t.o.v. residentiekwaliteit beschreven staan. Na aanleiding van deze knelpunten staat in hoofdstuk 6 de gebiedsvisie Mariahoeve beschreven. Deze visie leidt tot de acties en maatregelen die in hoofdstuk 7 geprioriteerd zijn en in hoofdstuk 8 beschreven staan. Uiteindelijk staan de financiële consequenties beschreven in hoofdstuk 9.

Tegelijkertijd met het wijkwerkplan loopt het identiteit- en branding project dat vanuit de in Mariahoeve aanwezige woningbouwcorporaties is opgezet. Het doel van het identiteit- en branding project is in te springen op de positie van Mariahoeve in de huidige (woning)markt, welke zoals al gezegd, aan het verslechteren is. Door Mariahoeve als een merk te bestempelen met bepaalde kernwaarden tracht men een kader te schetsen waarbinnen gestreefd dient te worden naar vernieuwing en vitalisering.

5


6


2

Beleidskader

2.1

Kadernota Openbare Ruimte

In 2004 verscheen de kadernota openbare ruimte Den Haag. In deze nota werd uitgebreid de kwaliteitsniveaus beschreven waaraan de openbare ruimte zou moeten voldoen. Voor een woon / werkomgeving zoals Mariahoeve geldt het residentieniveau, dit is het basis inrichtings- en onderhoudsniveau (voor onderhoudsniveau zie Bijlage I). Plaatselijk kan hier een extra accent aan toegevoegd worden op pleinen, plaatsen en lange lijnen, maar ook op plaatsen waar raakvlakken met de stedelijke ecologische hoofdstructuur zich voordoen. Naast het residentie niveau bestaan er ook nog het Hofstadniveau, een hoger inrichtings- en onderhoudsniveau dan het residentieniveau, maar komt in Mariahoeve niet voor. Op het Aegonplein en de Bordewijklaan is er sprake van maatwerk, waarbij er een hogere inrichtings- en onderhoudskwaliteit is gerealiseerd door een particulier initiatief. In dit geval de bedrijven gevestigd aan deze locaties. Residentiekwaliteit is opgebouwd uit de subkwaliteiten gebruikskwaliteit, inrichtingskwaliteit en onderhoudskwaliteit. Onder gebruikskwaliteit op residentieniveau wordt verstaan een openbare ruimte die op functioneel gebied voldoende parkeergelegenheden biedt, waarin voor alle verkeersdeelnemers voldoende ruimte is en waar voldoende gebruiksmogelijkheden en speelvoorzieningen zijn. Daarnaast speelt veiligheid een belangrijke rol in de gebruikswaarde. Hieronder wordt verstaan een openbare ruimte die in grote lijnen een goede verkeersveiligheid garandeert, maar ook als sociaal veilig ervaren wordt. De technische veiligheid, bijvoorbeeld veilige speeltoestellen moet ook gegarandeerd zijn. Residentieniveau betekend voor inrichtingskwaliteit dat de openbare ruimte ingericht is met standaard materialen, dat het aanwezige groen in harmonie met de omgeving is en de gebruiksfunctie herkenbaar is, maar ook dat de openbare ruimte makkelijk te onderhouden is met weinig obstakels en waarin geparkeerde auto’s geen dominante positie innemen. Tenslotte geldt voor de onderhoudskwaliteit dat de openbare ruimte heel is. Dit geldt voor de bomen en het groen, maar ook voor verharding en watergangen. De subkwaliteit schoon valt ook onder de onderhoudskwaliteit en houdt in dat in de openbare ruimte slechts in beperkte mate zwerfvuil, hondenpoep, onkruid in verharding graffiti en

overige vervuiling voor mag kamen. Voor een gedetailleerdere beschrijving van de residentiekwaliteit zie Bijlage I.

2.2

Nota Samen spelen:

In 2001 is de Nota Samen Spelen opgesteld. Deze nota geeft onder andere een inventarisatie van speelvoorzieningen in Den Haag. Daarnaast wordt in deze nota gedetailleerder pet stadsdeel een beleidsstrategie uiteengezet. Voor de beleidsstrategie voor stadsdeel Haagse hout zie Bijlage III.

2.3

Ontwikkelvisie: Stedelijke ecologische verbindingszones:

De ontwikkelingsvisie; Stedelijke ecologische verbindingszones is opgesteld in 1999. Deze ontwikkelingsvisie geeft de hoofdlijnen voor inrichting en beheer voor de stedelijke ecologische hoofdstructuren. De stedelijke ecologische hoofdstructuren sluiten aan op de provinciale en nationale ecologische hoofdstructuur. Mariahoeve valt onder het deelgebied Schenkstrook wat opgenomen is in de stedelijke ecologische hoofdstructuur. In de ontwikkelingsvisie is er voor deze zone een ambitieniveau met streefbeelden en doelsoorten opgesteld. Voor een uitgebreidere beschrijving van de Schenkstrook zie Bijlage IV.

7

Wijkwerkplan Mariahoeve 2.4

Groen kleurt de stad; Beleidsplan voor het Haagse groen 2005-2015:

Het beleidsplan voor het Haagse groen 2005-2015 werd in 2005 opgesteld om in de komende jaren op verantwoorde wijze keuzes te kunnen maken met betrekking tot een groene inrichting en beheer van de stad. Het beleidsplan leidt tot de volgende doelstellingen: Doelstellingen: • Het beleidsplan biedt een kader voor duurzaamheid bij inrichting, beheer en gebruik van groen, waarbij meer en meer sprake zal zijn van de gezamenlijke verantwoordelijkheid van beheerder en gebruiker. • Het beleidsplan biedt een raamwerk waarbinnen keuzes kunnen worden gemaakt bij ruimtelijke ingrepen die van invloed zijn op het groen in de stad en bij veranderende maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de functies van het groen. De doelstellingen laten zich vertalen in ambities voor het groen in Den Haag. Deze ambities zijn: Ambities: • Ruimte voor groen in en om de stad • Aandacht voor toegankelijkheid, gebruik en beleving van het groen • Duurzaamheid in inrichting, beheer en onderhoud van het groen • Samen het groen beheren Voor een uitgebreidere beschrijving van deze ambities zie Bijlage V.

2.5

Stadsdeelplan 2007

Het stadsdeelplan 2007 is in de loop van 2006 tot stand gekomen en behandelt per wijk de problemen die daar spelen en hoe deze door de verschillende gemeentelijke diensten aangepakt worden. Voor de maatregelen van de gemeentelijke diensten in Mariahoeve voor het jaar 2007 zie Bijlage VI.

8


3

Gebiedsomschrijving:

3.1

Kerngegevens Mariahoeve vanuit I&B:

Omvang

216 ha

Aantal inwoners

13.654

Bevolkingssamenstelling

62% Nederlandse afkomst 38% van buiten Nederland

Aantal woningen

7.911

Gemiddelde woningbezetting

1,72 personen/woning (Den Haag 2,15)

Leeftijd

16% jonger dan 20 28% ouder dan 65

Gezinssamenstelling

47% alleenstaanden 10 % echtparen zonder kinderen 5% echtparen met kinderen 5,5% alleenstaanden met kinderen.

Gem. besteedbaar inkomen/hh/jr € 22.300,- (gem. Den Haag € 25.400,-) Woningvoorraad

Eigenaar bewoner: 27% particuliere verhuur: 23% corporaties: 47% (niet bekend 3%)

Woningtype

10% eengezinswoning 90% meergezinswoning

Werkloosheid (nww)

9,6%

3.2

Sociale omgeving en sport:

Van de inwoners van Mariahoeve is 28 % ouder dan 65 jaar (Burgen en Horsten 33,3%). 15,3% van de inwoners is jonger dan 20 jaar. Circa 40% is van niet-westerse afkomst en dit aantal neemt toe. Verder kent Mariahoeve opvallen veel éénoudergezinnen. De wijk Mariahoeve is achteruitgegaan van een 4-wijk naar een 3-wijk o.b.v. o.a. inkomen, huurpunten en percentage langdurig werklozen. Uit de Branding blijkt dat 70% van de bewoners tevreden is met hun wijk. Het groene karakter van de wijk scoort hoog.

Ook geeft ongeveer de helft van de bewoners de laatste jaren negatieve ontwikkelingen waargenomen te hebben. Deze ontwikkelingen hebben vooral betrekking op sociale aspecten zoals veiligheid en leefbaarheid. De veiligheid in de wijk scoort lager dan het stedelijke gemiddelde, dit komt mede door het groen, dat plaatselijk leidt tot onoverzichtelijke situaties. Uit onderzoek van het project Identiteit en branding blijkt dat 40% van de huidige bewoners/ respondenten achteruitgang ervaren door de komst van de nieuwe bewoners. De verschillende groepen mengen zich nauwelijks. Het maatschappelijke werk merkt een stijgende complexe problematiek bij de klanten. De wijk vergrijst in hoog tempo. Participatie van bewoners van niet-westerse afkomst en jeugd is punt van aandacht, ook op scholen. Mariahoeve heeft redelijk veel sportvoorzieningen.

9


Bebouwde omgeving:

De corporaties Staedion, Vestia en Haag Wonen bezitten een groot deel van de woningen (zie bijlage III), voornamelijk hoog- en half-hoogbouw. De kwaliteit van deze woningen voldoet over het algemeen niet meer aan de huidige woonwensen. De wijk vergrijst in hoog tempo en genereert de instroom van nieuwe bewoners andere afwijkende woonwensen. Er zijn plannen voor vervangende nieuwbouw voor 2 scholen. The British School in The Netherlands is met 3 locaties nadrukkelijk aanwezig in de wijk. Brengen en halen van kinderen geeft veel verkeer / parkeeroverlast.

3.4

Werk en inkomen:

Het winkelcentrum Het Kleine Loo heeft voor een deel een bovenwijkse functie. Het winkelbestand vraagt de aandacht, mede door dalende koopkracht van de wijk en door instroom van nieuwe inwoners met andere bestedingspatronen. Bewoners zouden meer horecavoorzieningen willen hebben. In Mariahoeve ligt het gemiddelde inkomen onder het Haagse gemiddelde. Aantal werkzoekende onder 40 plussers is hoger dan het Haagse gemiddelde.

3.5

Veiligheid:

Diefstal uit auto, straatroof, woninginbraak fietsendiefstal komen het meest voor. Aangiften voor geweld in het privé-domein stijgen (geweld binnenshuis). Zij voelen zich het meest onveilig door rondhangende jongeren rond de scholen. Bezoekers en winkeliers van het winkelcentrum Mariahoeve ervaren ook overlast van jeugd. Daarnaast vraagt de jeugd aandacht in het openbaar vervoer.

3.6

Openbare Ruimte, leefbaarheid en handhaving:

In Mariahoeve is de onderhouds- en gebruikskwaliteit van het vele openbaar groen beperkt. Door vergrijzing wordt de matige kwaliteit trottoirs als knelpunt ervaren. Op verschillende locaties ervaren bewoners verloedering door vervuilingoverlast door hondenpoep, zwerfvuil, huisvuil en grofvuil bij cocons en winkelwagentjes. Door verdwijnen van het merendeel van de middenstand aan de Denenburg, Haverkamp en Gerstkamp liggen daar enkele loze winkelpleinen. Deze pleinen leiden tot verpaupering.

10

De speelvoorzieningen zijn van redelijke kwaliteit, maar de borden, afvalbakken en banken hierbij kunnen beter. Het profiel van een aantal wegen komt niet overeen met de verkeersfunctie.


4

Gebiedsanalyse:

4.1

Stedenbouwkundig:

Mariahoeve is een naoorlogse wederopbouwwijk welke tussen de periode van 1950 en 1960 gebouwd is. De bijna 8000 woningen bieden een grote variatie in het woningaanbod, variërend in hoog- en laagbouw, goedkope en duurdere woningen. Oorspronkelijk was de wijk bestemd voor alle bevolkingsgroepen in Den Haag met als doel de sociale intergratie te bevorderen. Mariahoeve is ruim opgezet, heeft veel groen en een afwisselende bebouwing. Binnen Mariahoeve zijn vier buurten te onderscheiden te weten, de Landenbuurt met ruim 5000 inwoners, de Kampenbuurt met ruim 2400 inwoners en de Burgen en Horstenbuurt met gezamenlijk bijna 6000 inwoners. Mariahoeve wordt begrensd door de noordelijke randweg in het noordoosten, de schenkstrook in het zuid oosten, de Carel Reiniersz kade in het zuidwesten en de Bezuidenhoutseweg in het noordwesten. Mariahoeve is gebouwd als parkstad-concept naar Zweeds model. Een ruim opgezette wijk met veel uniform openbaar groen waarin plaatselijk hoogbouw te vinden is. In Mariahoeve zijn veel groene zicht-assen aanwezig, waarbij het waternetwerk in de wijk ook een belangrijke rol speelt. De wijk is opgebouwd middels een grid van hoofdwegen waaraan volgens een bepaalde rechtmatigheid de buurten zijn opgehangen. Aan de randen van de wijk vindt je hoogbouw, haaks op de wegrichting. Binnen de hoofdontsluitingswegen vindt je de verschillende buurten. Deze buurtjes hebben allen een min of meer gelijkwaardige indeling / opbouw. Globaal ziet een buurt in Mariahoeve er alsvolgt uit; hoogbouw, haaks op een wijkontsluitingsweg aan de rand van de buurt, vervolgens midden – hoogbouw min of meer parallel aan die wijkontsluitingsweg. Daarbinnen midden – hoogbouw haaks op de buurtontsluitingsweg. Aan de westrand van een buurtje is vaak laagbouw toegepast en in het zuiden is vaak midden – hoogbouw toegepast in een in elkaar geschakeld lint. In het midden van iedere buurt bevindt zich een centrale groenvoorziening met daarin centraal staande hoogbouw en aan de rand van de groenvoorziening vaak een buurtwinkelcentrum. Deze centrale groenvoorzieningen zijn vaak in zichzelf gekeerd vanwege de toegepaste randbeplanting. Centraal in de wijk ligt het winkelcentrum Mariahoeve met daar achter het wijkpark “de Horst”.

11


Groen:

Mariahoeve is een zeer groene wijk met veel Openbaar groen. De hoofdgroenstructuur kenmerkt zicht door groene kernen rond om de hoge flats, de sportvelden en de doorgaande assen in het groen (Reigersbergenweg, Bezuidenhoutseweg). Groot groen begrenst de wijk (Marlot, Reigersbergen, Schenkstrook en Norah)

De hoofdboomstructuur bestaat uit raster van eerste grootte lanen langs de doorgaande wegen. Binnen dit raster in de buurten is een losse boomstructuur aanwezig. Ook deze bomen zijn overwegend van de eerste grootte. In de buurten zijn tevens enkele losse lanen aanwezig. Bij de grondgebonden woningen staan, niet geheel consequent, kleine straatbomen. 4.2.1 Groenkernen: De groene kernen zijn de dragende groenelementen binnen de afzonderlijke buurtjes. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is de groene kern bedoeld als centrale groenvoorziening van een buurtje. 4.2.2 Wijkpark “de Horst”: Centraal in de wijk ligt het park “de Horst”. Dit park heeft een functie op wijkniveau en is een aangename verblijfsruimte met veel voorzieningen voor een breed publiek.

Groen rond om bebouwing is collectief / corporatiegroen, openbaar en draagt bij aan groene beleving. Daar waar het groen van corporatie en gemeente qua inrichting op elkaar aansluit, geeft dit een gevoel van ruimtelijkheid. Gebouwen staan in het groen en nooit direct aan het trottoir. Uitzondering hierop vormen winkelpleinen en andere markante stedenbouwkundige locaties. Deze winkelpleinen zijn voorzien van kleine boomsoorten.

12


Ecologie:

Grote ecologische verbindingszones bevinden zich in de randen van de wijk. Marlot, Reigersbergen en het Haagse Bos zijn ecologische kerngebieden. De ecologische verbindingen door de wijk zijn gekoppeld aan de waterlopen en de buurtontsluitingswegen.

De profielen van de Boekweitkamp en Finnenburg zijn niet in overeenstemming met de toegekende verkeersfunctie van hoofdroute. De Vlaskamp en Diamanthorst hebben juist een te breed profiel in verhouding tot hun verkeersfunctie buurtontsluitingsweg. Door het brede profiel ligt de snelheid van het verkeer hoger dan gewenst, waardoor de oversteekbaarheid afneemt. De weg wordt door kinderen als een barrière ervaren.

4.5

Spelen/recreatie:

In de buurten zijn veel kleine speelvoorzieningen of zelfs losse speeltoestellen aanwezig. De tuinen van corporaties dragen hier in belangrijke mate aan bij.

4.3.1 Isabellaland: De robuuste ecologische verbindingszone tussen de Isabellaland en de noordelijke randweg is van groot belang voor het ecologische netwerk van Den Haag en zorgt voor een noord – zuidverbinding. 4.3.2 Schenkstrook: De Schenkstrook is een belangrijke oost – westverbinding in het ecologische netwerk van Den Haag.

4.4

Verharde ruimte:

Doorgaande asfaltwegen leggen een raster over de wijk. In de buurten bestaat de rijbaan uit afwisselend beton en gebakken klinkers. In het openbare groen liggen teerpaden.

In Mariahoeve bevinden zich een aantal speeltoestellen die geen eigendom zijn van DSB en geen eigendom zijn van een corporatie, maar van VVE’s. Deze speeltoestellen voldoen niet meer aan het attractiebesluit.

13


Leefbaarheidaspecten:

Bewoners ervaren plaatselijk overlast door honden. In de wijk zijn echter relatief veel voorzieningen zoals uitlaatveldjes en hondenpoepbakken aanwezig, de spreiding hiervan kan beter. In Mariahoeve vind je ook veel vuilcocons op straat, welke overlast veroorzaken doordat er regelmatig vuil naast de cocons wordt aangetroffen. De openbare ruimte is plaatselijk vervuild, in het bijzonder rondom tramhaltes waar de schoolgaande jeugd de voornaamste veroorzaker van de vervuiling is. De hoge beplanting in het openbare groen wordt als sociaal onveilig ervaren.

14


5

Knelpunten openbare ruimte:

5.1

Gebruikskwaliteit:

De woongebieden worden beheerd volgens het standaard beheerniveau met de standaard middelen en zijn op standaard niveau ingericht (residentiekwaliteit; kadernota openbare ruimte Den Haag ‘2003’). De Bordewijklaan en het Aegonplein bezitten een hoger onderhouds- en inrichtingsniveau wat in samenspraak tussen de daar gevestigde commerciële partijen en de gemeente is vastgesteld (maatwerk; kadernota openbare ruimte Den Haag ‘2003’).

Parkeergelegenheid: In Mariahoeve is parkeergelegenheid geen structureel probleem. Rondom scholen speelt er i.v.m. halen en brengen van kinderen tijdsgebonden parkeerproblematiek. (Zie foto links, school Saffierhorst)

In Bijlage I wordt uiteengezet wat residentiekwaliteit inhoud voor het standaard beheerniveau inhoud en wordt aan de hand van kwaliteitsbeelden het ambitieniveau gepresenteerd.

In de omgeving van het Aegonplein en de Bordewijklaan wordt langdurig geparkeerd i.v.m. Schiphollangparkeerders.

In juni / juli 2006 is er een nulmeting openbare ruimte uitgevoerd aan de hand van de quickscan methodiek. Bij deze nulmeting is de openbare ruimte uitvoerig op straatniveau bekeken. Uit deze meting volgt een aan residentiekwaliteit gerelateerd beeld van de openbare ruimte waarbij duidelijk de afwijkingen t.o.v. de residentiekwaliteit aangewezen kunnen worden. Op het gebied van onderhoudskwaliteit zijn deze afwijkingen t.o.v. de residentiekwaliteit beschreven m.b.v. kwaliteitsbeelden (zie Bijlage II). In de komende paragraven zullen eerst de knelpunten voor de gebruikskwaliteit van de openbare ruimte van Mariahoeve behandeld worden. Vervolgens zullen de knelpunten op het gebied van inrichtingskwaliteit behandeld worden om tenslotte uitgebreid de knelpunten op onderhoudskwaliteit te behandelen.

Ruimte voor diverse verkeersdeelnemers: Binnen Mariahoeve doen zich nauwelijks problemen voor in deze categorie. Op sommige locaties zijn geen trottoirs aanwezig maar uitstapstroken. Aan de Opaalhorst (zie foto links) zijn er helemaal geen trottoirs en zijn de uitstapstroken moeilijk begaanbaar door overhangende beplanting. Overhangende beplanting en hinderlijk geplaatste obstakels (lantaarnpalen) zijn vaker voorkomende problemen in Mariahoeve.

15

Wijkwerkplan Mariahoeve Gebruiksmogelijkheden pleinen en groen: In Mariahoeve zijn veel winkelpleintjes die vanwege het teruggelopen winkelaanbod een zeer matige gebruikskwaliteit bezitten. Op deze pleintjes vindt geen sociaal leven plaats. Daarnaast vind je in Mariahoeve veel onaantrekkelijke speelvoorzieningen. Deze voorzieningen zijn onaantrekkelijk omdat ze bestaan uit een oninteressant speeltoestellensortiment (een los toestel of een combinatie van 2 of 3 toestellen) of omdat de voorziening zo verwaarloosd is dat deze nauwelijks nog aantrekkelijk is om te gebruiken (Roggekamp). Verkeersveiligheid: Uit politiecijfers blijkt dat er geen blackspots aanwezig zijn in Mariahoeve. Aandachtspunt vanuit verkeersveiligheid is de oversteekbaarheid van de Vlaskamp en Diamanthorst. Deze wegen hebben een te breed profiel en er wordt te hard gereden. Park “de Vlaskamp” is hierdoor lastig te bereiken door met name kinderen. (Zie foto boven, profiel Vlaskamp / Diamanthorst)

16

Sociale veiligheid: In Mariahoeve zijn er sociaal onveilige situaties. Met name in de omgeving van hoogbouw in de groenkernen is te hoge, dichte beplanting de oorzaak van deze sociaal onveilige situaties. Vanaf de doorgaande wegen is er geen zicht op deze groenkernen. Technische veiligheid: Jaarlijks worden de speeltoestellen getoetst op veiligheidsnormen aan het attractiebesluit. In grote lijnen voldoen de speelvoorzieningen in Mariahoeve aan het attractiebesluit. Er zijn echter een aantal locaties waar de speelvoorzieningen niet voldoen aan het attractiebesluit. Op de speellocatie aan de Roggekamp ligt dit aan de technische staat van speelondergrond. Het ontwerp van de speellocatie is aan de Hongarenburg (foto) de oorzaak dat deze niet aan het attractiebesluit voldoet. (valafstanden).


Inrichtingskwaliteit:

Materiaalgebruik: In Mariahoeve vind je asfalt op de hoofden buurtontsluitingsweg en en teerpaden in de groenkernen. Residentiekwaliteit schrijft voor dat er in woonstraten een verharding toegepast is van gebakken klinkers. Op veel locaties zijn i.p.v. gebakken klinkers betonstraatstenen toegepast. (foto Zwedenburg) Meubilair en verlichting: Het meubilair en verlichting in Mariahoeve zijn allemaal conform het Haagse handboek openbare ruimte

Onderhoudsgemak: Met name in de Landenbuurt bevinden zich een aantal locaties die doordat de openbare ruimte daar wat ongelukkig is ingericht, moeilijk te onderhouden zijn. Deze locaties zijn het Ir. V.d. Sluijs plantsoen en Gradaland. (zie foto) Hoeveelheid geparkeerde auto’s: Hoewel er van parkeerproblematiek niet echt sprake is in Mariahoeve, zijn auto’s wel degelijk dominant aanwezig in het straatbeeld.

Gebruiksfunctie openbare ruimte herkenbaar: Qua materiaalgebruik en profiel opbouw is de gebruiksfunctie van de openbare ruimte in Mariahoeve duidelijk en herkenbaar. Obstakels: In Mariahoeve komen geen situaties voor waarbij de openbare ruimte er onoverzichtelijk uitziet door toedoen van een wildgroei aan bebording en meubilair.

17


Onderhoudskwaliteit:

De subkwaliteiten schoon en heel maken samen de onderhoudskwaliteit. Voor straatmeubilair, speeltoestellen en verhardingen gelden zowel schoon en heel. Voor bomen, plantsoenen en gazonnen gelden de vitaliteit en schoon. De residentieniveaus die met deze elementen corresponderen, staan beschreven in Bijlage II. Allereerst zal in deze paragraaf de onderhoudskwaliteit van de groenkernen worden toegelicht. Vervolgens het onderhoudskwaliteit van wijkpark “de Horst”. Ten slotte zal de openbare ruimte in algemene zin behandeld worden.

18

Wijkwerkplan Mariahoeve 5.3.1 Groenkernen: De groenkernen ten noorden van ‘t kleine Loo bezitten een slechtere kwaliteit dan de groenkernen ten zuiden van ’t kleine Loo. Dit omdat er aan deze groenkernen in een recenter verleden onderhoud is gepleegd. Er is nauwelijks sprake van beschadigingen, scheefstand of onvolledigheid van meubilair, verlichting of speeltoestellen. Deze voldoen, een kleine uitzondering daar gelaten aan het residentieniveau. Onderhoudstoestand verharding: De teerpaden in de groenkernen vertonen grote verschillen in kwaliteit. De paden in de groenkernen ten noorden van ’t kleine Loo en een gedeelte van de groenkern aan het Catharinaland bezitten een slechtere kwaliteit. Er is sinds ruim 10 jaar geen onderhoud gepleegd aan deze paden waardoor zij een beeldkwaliteit niveau 4 vertonen in plaats van niveau 2

Over het algemeen bezitten de speelondergronden in de groenkernen een goede beeldkwaliteit die minimaal voldoet aan het residentieniveau (niveau 2), met uitzondering van de speelondergronden in de groenkern Roggekamp / Haverkamp. Deze speelondergronden bij deze speelondergronden zie je veel onkruid in verharding en scheef liggende tegels / bestrating. De beeldkwaliteit die op deze locatie behaald wordt is niveau 5.

wat residentiekwaliteit zou zijn. Ten zuiden van ’t kleine Loo zijn de paden de afgelopen jaren opgeknapt en bezitten zij een beeldkwaliteit niveau 1.

19

Wijkwerkplan Mariahoeve Vitaliteit bomen: De groenkernen zijn goed voorzien in boomvegetatie. De aanwezige bomen zien er goed uit en bezitten minimaal de beeldkwaliteit van residentieniveau. Omdat de bomen al op leeftijd zijn (ca. 40 / 50 jaar) en niet uit het meest duurzame sortiment bestaan zullen deze binnen afzienbare tijd niet meer aan de residentiekwaliteit voldoen. De groeiplaats omstandigheden van de bomen bevinden zich ruim boven residentieniveau.

20

Wijkwerkplan Mariahoeve Onderhoudstoestand plantsoenen: In de randen van de groenkernen is vaak gebruik gemaakt van een beplanting die bestaat uit ruige heesters of bosplantsoen (foto). Deze beplanting is door een te lage snoeifrequentie te hoog en dicht geworden. Qua kale plekken voldoen de plantsoenen aan het residentieniveau. Ditzelfde geldt voor de onkruidgroei. Dit heeft mede te maken met het dichte karakter van de plantsoenen. Er is wel een snoeiachterstand waar te nemen. Meer dan 20% van het areaal bezit storende overhangende takken. De mate waarin de plantsoenen gesnoeid zijn bevindt zich op niveau 5.

Onderhoudstoestand grasmatten: Over het algemeen voldoen voldoen de grasmatten van de groenkernen aan het residentieniveau. Op plaatsen waar het bomenbestand dicht op elkaar staat en er minder licht doordringt tot de bodem, voldoet de grasmat niet aan het residentieniveau (foto boven). Op deze plaatsen bezit de grasmat qua geslotenheid een niveau 5. Ook qua vlakheid van de grasmat voldoen de groenkernen aan het residentieniveau. De groenkernen ten noorden van t’ kleine Loo bezitten op dit punt echter een mindere beeldkwaliteit. Door lage onderhoudsfrequenti e, boomnollen en mollenoverlast (foto onder) is op deze locaties een beeldkwaliteit 4 of 5 waarneembaar in plaats van residentieniveau (niveau 3).

21

Wijkwerkplan Mariahoeve Zwerfvuil: In de groenkernen is zwerfvuil niet een structureel probleem. Op locaties waar zitgelegenheden verborgen in het groen (hoekjes met hoge ondoorzichtige plantsoenen) vindt je meer zwerfvuil. Niveau 4. Dit is lager dan het residentieniveau (niveau 2)

Hondenpoep: Hondenpoep wordt zo nu en dan wel aangetroffen in de groenkernen. Dit omdat de groenkernen in het hondenbeleid aangewezen zijn als losloopgebied (m.u.v. Roggekamp / Haverkamp) voor honden en de opruimplicht niet voldoende wordt nageleefd / gehandhaafd. Er worden echter geen ernstige afwijkingen t.o.v. de residentiekwaliteit geconstateerd. Onkruid in verharding: Omdat de onderhoudstoestand van de teerpaden plaatselijk slecht is, zijn er gaten gevallen in de paden waar onkruid groeit. Dit levert een beeldkwaliteit op van niveau 3. Dit valt echter nog binnen de marges van residentiekwaliteit.

22

Graffiti: In de groenkernen is er nauwelijks sprake van graffiti. Wanneer er graffiti wordt aangetroffen is deze zelden racistisch of aanstootgevend. Als er al graffiti aangetroffen wordt vindt je deze meestal net als zwerfvuil in de groene hoekjes, uit het zicht.

Wijkwerkplan Mariahoeve 5.3.2 Wijkpark “de Horst”: Onderhoudstoestand meubilair en speeltoestellen: Straatmeubilair: In park “de Horst” staan bakjes en afvalbakken. In de regel zijn deze onbeschadigd en zitten zij goed in de verf. Al het meubilair staat recht of slechts marginaal scheef. Dit zorgt ervoor dat het straatmeubilair in park “de Horst” een goede beeldkwaliteit bezit en minimaal residentiekwaliteit (niveau 3) heeft. Speeltoestellen: Park “de Horst”herbergt een grote speelvoorziening waarvan gezegd kan worden dat alle speeltoestellen goed in de verf zitten en niet tot nauwelijks beschadigt zijn. De beeldkwaliteit die dit oplevert is goed te noemen. Ook op dit punt wordt ruimschoots aan de residentiekwaliteit voldaan.

Een probleem wat zich manifesteert in park “de Horst” en wat een negatief effect heeft op de beeldkwaliteit is wortelopdruk van de teerpaden. Dit zorgt er plaatselijk voor dat de paden in onacceptabele staat verkeren.

Onderhoudstoestand verharding: Voor de teerpaden in park “de Horst” geldt hetzelfde als voor de teerpaden in de meeste groenkernen. Het laatste onderhoud dateert al weer van ruim 10 jaar geleden. Hierdoor zijn de verhardingen versleten en geven zij slecht een beeldkwaliteit van niveau 5

23

Wijkwerkplan Mariahoeve Vitaliteit bomen: In park “de Horst” staan veel oudere bomen. Het aanwezige bomenbestand is qua leeftijdsopbouw en sortiment gevarieerder dan het bomenbestand in de groenkernen. De beeldkwaliteit van de bomen in het park voldoet aan het residentieniveau. Onderhoud plantsoenen: De plantsoenen zijn een aantal jaren geleden aangepakt. Desalniettemin is er al een daling in beeldkwaliteit waarneembaar. De beplanting is vanwege een lage snoeifrequentie doorgeschoten waardoor deze te hoog en ondoorzichtig is. Doordat er weinig gesnoeid is, zijn er her en der kale plekken ontstaan, de mate waarin er kale plekken aanwezig zijn, voldoet echter nog ruimschoots aan de residentiekwaliteit (niv. 4 tegenover een geconstateerd niv. 3). Ditzelfde geldt voor de mate waarin er storende overhangende takken zijn. Doordat er te weinig gesnoeid wordt, hangen er vaak takken over de paden. Dit voldoet echter nog ruimschoots aan residentiekwaliteit (niv 4. geconstateerd niv. is 3). Onkruidgroei is nauwelijks waarneembaar.

24

Onderhoud grasmat: Over het algemeen is er niet veel onkruid aanwezig in de grasmat. Opvallend is dat aan de randen van paden (ca. de eerste meter vanuit het pad) de onkruid dichtheid erg hoog is. De mate waarin er onkruid aanwezig is overschrijd op deze locatie het residentieniveau (residentieniveau = 3, geconstateerd niveau = 4) De grasmat in park “de Horst” vodloet qua bedekkingsgraad en geslotenheid ruimschoots aan residentiekwaliteit. Op gebeid van vlakheid voldoet de grasmat aan residentiekwaliteit niveau 3.

Wijkwerkplan Mariahoeve Leefbaarheid: In park ”de Horst” zijn weinig afwijkingen ten opzichte van de residentiekwaliteit wat betreft leefbaarheids / milieuaspecten. Her en der is incidenteel wat zwerfvuil waarneembaar. Van hondenpoep is nauwelijks sprake. Vanwege de matige technische staat van de teerpaden, groeit hier wel eens wat onkruid op. Graffiti komt zeer zelden voor en is te verwaarlozen (foto).

25

Wijkwerkplan Mariahoeve 5.3.3 Algemeen straatbeeld: Groen: Over het algemeen is het groen in Mariahoeve van redelijke staat. Het bevindt zich in grote lijnen op residentieniveau. De straatboombeplanting bevindt zich qua vitaliteit / groeikracht op residentieniveau. De groeiruimte van de straatbomen laat echter vaak te wensen over (foto). De boomspiegels zijn in veel gevallen te klein. (in relatie tot omgevingsfactoren) Grasmatten bevinden zich in hoofdlijnen op residentieniveau. Ditzelfde geldt voor de plantsoenen.

26

Wijkwerkplan Mariahoeve Verharding Asfaltverhardingen: In Mariahoeve vind je asfalt op de hoofden buurtontsluitingswegen. De asfaltverhardingen op deze locaties bevinden zich in de regel minimaal op residentieniveau.

In Mariahoeve zijn er geen locaties waar het straatmeubilair niet aan het residentieniveau voldoet. Incidenteel tref je wel eens een versleten bankje of afvalbak aan. Verkeersborden en straatnaamborden Wat geldt voor straatmeubilair geldt ook voor verkeers- en straatnaamborden. Deze bevinden zich minimaal op residentieniveau.

Zoals al behandelt is bij groenkernen en park “de Horst” voldoen de teerpaden in het groen niet aan het residentieniveau. Dit geldt voor alle teerpaden in het groen.

Naast de teerpaden is het opvallend dat de technische staat van verharding / trottoirs in de Landenbuurt beneden de maat is. Dit is niet wenselijk omdat juist in de Landenbuurt een bejaardenhuis gevestigd is. Ouderen zijn gebaat bij goede trottoirs. Ook de trottoirs aan de Finnenburg bezitten een slechte technische staat.

Over het algemeen is de technische staat en de daarbij horende beeldkwaliteit van de verharding in de woonstraten van Mariahoeve goed te noemen. Deze bevindt zich minimaal op residentieniveau.

Straatmeubilair

27

Wijkwerkplan Mariahoeve Leefbaarheidaspecten Zwerfvuil: Zwerfvuil is geen structureel probleem in Mariahoeve. Grootte afwijking t.o.v. het residentieniveau zijn dan niet of nauwelijks waar te nemen. Incidenteel is de openbare ruimte wel eens vervuild. Dit vindt vaak plaat sop “probleem”-locaties. Deze locaties zijn, onoverzichtelijke hoekjes in groenkernen, Hongarenburg, Finnenburg (foto) of Isabellaland.

Hondenpoep: De groenkernen zijn in de regel aangegeven als losloopgebied voor honden. Soms wordt er in deze gebieden wel een hondenpoep aangetroffen. Ook in de overige openbare ruimte wordt wel een hondenpoep aangetroffen. Over het algemeen voldoet de openbare ruimte van Mariahoeve wat betreft de vervuilingsgraad door hondenpoep aan het residentieniveau.

28

Onkruidbestrijding in Verharding: In Mariahoeve zie je regelmatig onkruid in verharding. Opvallend is dat in de Kampen- en Landenbuurt vaker onkruid in verharding geconstateerd wordt. Het residentieniveau voor onkruid in verharding is gesteld op niveau 3 terwijl in de Kampen- en Landenbuurt niveau 4 gescoord werd. Graffiti: In Mariahoeve komt nauwelijks graffiti voor. Wanneer er graffiti voorkomt is dit zelden racistisch of aanstootgevend.


Conclusie residentiekwaliteit:

Gebruikskwaliteit: Op het gebeid van gebruikskwaliteit schiet de openbare ruimte van Mariahoeve op een aantal punten te kort. Met name wat betreft gebruiksmogelijkheden van pleinen en groen. De in onbruik geraakte winkelpleintjes zorgen ervoor dat zich in de wijk “doodse” pleintjes liggen waar niets gebeurd of kan gebeuren, het is aan DSO om hierover een standpunt in te nemen. De groenkernen bezitten over het algemeen een lage gebruikswaarde vanwege de matige sociale veiligheid en de mate waarin de openbare ruimte op deze plek ruimte biedt voor diverse activiteiten (onaantrekkelijke speelvoorzieningen, slechte wandelpaden) Daarnaast komen in de openbare ruimte van Mariahoeve incidenteel zaken voor die de gebruikskwaliteit in negatieve zin beïnvloeden. Rondom scholen is er i.v.m. halen en brengen tijdsgebonden parkeeroverlast waarneembaar.

Onderhoudskwaliteit: De openbare ruimte van Mariahoeve voldoet plaatselijk niet aan het residentie onderhoudsniveau. Het gaat hier met name om de technische staat van de verhardingen in de groenkernen en paden in het groen. Opvallend is dat de trottoirs in de Landenbuurt vaker van een mindere technische kwaliteit zijn dan elders in de wijk. Onkruid in verharding is een probleem dat in de hele wijk voor komt in de Kampenbuurt is dit echter op 90% van de locaties geconstateerd. Met name in de burgen en horstenbuurt en de Landenbuurt laat de vitaliteit van straatbomen (vooral groeiplaatsomstandigheden te kleine boomspiegels) te wensen over. Andere afwijkingen op onderhoudsniveau ten opzichte van de residentiekwaliteit kwamen nauwelijks voor.

Inrichtingskwaliteit: In de meeste gevallen waarin de openbare ruimte van Mariahoeve niet voldoet aan de residentiekwaliteit, komt dit doordat er gebruik is gemaakt van betonstraatstenen i.p.v. gebakken klinkers. Deze afwijking is echter niet ernstig maar bij eventuele herinrichtingmaatregelen zou er gekozen moeten worden voor een nieuwe gebakken klinker. De mate waarin de openbare ruimte onderhouden kan worden is redelijk te noemen. Op enkele locaties wordt het onderhoud bemoeilijkt door de inrichting. In de meeste gevallen veroorzaken geparkeerde auto’s voor onderhoudsproblemen.

29


30


6

Gebiedsvisie:

6.1

Algemeen:

De openbare ruimte van Mariahoeve draagt in belangrijke mate bij aan het wooncomfort van de wijk. Kernwaarden in de wijk zijn groen, ruim, rustig en veilig. De openbare ruimte is op punten verouderd en behoeft gezien de veranderde bevolkingssamenstelling, aansluiting op de hedendaagse behoeftes. Gezien de bijzondere stedenbouwkundige opbouw van de wijk is een respectvolle aanpak noodzakelijk. De kwaliteit, structuur en identiteit van de woonomgeving dient hierbij te behouden. De groene ruimte is de drager van een aantrekkelijke parkwijk met ruimte voor rust en recreatie. Inrichting en beheer op residentie niveau zijn hierbij het streven.

6.2

Groen:

De hoofdgroenstructuur evenals de typerende kenmerken zoals in hoofdstuk 4 omschreven zijn dragers van de kwaliteit van Mariahoeve. Deze dienen daarom behouden dan wel versterkt te worden. Het versterken van de groenstructuur is mogelijk door het vergroenen van doorgaande assen zoals tramlijn 6 en de Bezuidenhoutseweg. De groene ruimte van Sportpark Vlamenburg kan meer bijdragen aan de groene beleving. Door de rand langs de Vlamenburg transparanter te maken, ontstaan doorzichten op de aanwezige groene ruimte. Ook park de Horst kan beter aansluiten op de omgeving. Het aanwezige openbare groen is plaatselijk toe aan een modernisering. Door het groen een opener en overzichtelijker te maken kan de sociale veiligheid worden verbeterd. De aanwezige beplantingsvakken kunnen kleiner, lager en uitbundiger. Door meer bloeiende heesters toe te passen wordt het aantrekkelijker in het groen te verpozen. Het openbare en collectieve openbare groen dient qua inrichting op elkaar aan te sluiten. Dit versterkt het “parkwijk” karakter van wonen in het groen. Het nu veel voorkomende bosplantsoen, dat bestaat uit hoge inheemse heestersoorten, wordt voortaan alleen toegepast in de ecologische verbindingen, langs waterlopen en rondom sportvelden. 6.2.1 Groenkernen: Het moderniseren van het groen heeft een van de hoogste prioriteiten in de groenkernen. De rol van de groenkernen als centraal verblijfspunt in de

buurten behoeft verbetering. Momenteel hebben een aantal van deze groenvoorzieningen weinig recreatieve waarde. Afhankelijk van de behoeftes van de bewoners/gebruikers kunnen voorzieningen respectvol worden ingepast. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld parkbankjes, bloemenperken, speel- , sport- of honden uitlaatvoorzieningen. De groene ruimtes moeten weer de dragers van rust en recreatie worden voor een brede doelgroep en weer een centrale rol gaan verrichten op buurtniveau. Het scheiden van de verschillende delen door groen of andere erfafscheidingen dient te worden vermeden. Hierdoor ontstaan er weer ruimtelijke zichten op de groenkernen en gaan zij weer een belangrijkere rol spelen op buurtniveau. De boombeplanting kan gedund worden. Enerzijds krijgen de overgebleven bomen hierdoor de ruimte om uit te groeien. Anderzijds maakt dit de groenvoorzieningen lichter, opener en aantrekkelijker. Bij vervanging van bomen dient de variatie in grootte en bloei te worden vergroot. 6.2.2 Wijkpark “de Horst”: Wijkpark “de Horst” bezit plaatselijk een mindere kwaliteit. Met name de heestervakken (snoeiachterstand) en teerpaden (versleten) vertonen symptomen van achterstallig onderhoud. Door de heesterbeplanting te snoeien of plaatselijk te dunnen, ontstaat er een prettiger beeld. De heesters worden gevitaliseert en er ontstaan meer zichtlijnen in het park, wat de situatie overzichtelijker en sociaal veiliger maakt. Het bomenbestand zal volgens een inboetplan onderhouden moeten worden. De huidige staat van de bomen vereist geen direct ingrijpen, maar bij uitval door ziekte, leeftijd of technisch mankement zal er gekozen moeten worden voor inboet met een andere boomsoort zodat er in het park een grotere variatie in sortiment, vorm en kleur ontstaat. De teerpaden zullen vernieuwd worden zodat het park goed toegankelijk blijft voor senioren. Het huidige (recreatieve) voorzieningenniveau zal gehandhaafd blijven, waarbij gestreefd wordt naar het behoudt van de kinderboerderij en er wellicht een voorziening voor senioren gerealiseerd kan worden.

31


Ecologie:

De ecologische structuur dient te worden behouden en versterkt. In park de Vlaskamp is vanuit ecologisch oogpunt het realiseren van een natuurvriendelijke oever wenselijk. Door een laagblijvende vegetatie toe te passen kan aan stedenbouwkundige bezwaren (behouden zichtlijnen) tegemoet worden gekomen. Een nieuwe verbinding langs de Bezuidenhoutseweg waarbij de Carel Reinierzs kade gekoppeld wordt aan het “kerngebied” Reigersbergen zal het isolement van de Carel Reinierzs kade in het ecologische netwerk van Mariahoeve oplossen. (Een ecoduiker ter hoogte van de Carel Reinierzs kade biedt geen uitkomst i.v.m. uitrit Huis ten Bosch)

Bij de natte verbindingen door de wijk dienen bij de hoofdverkeerswegen een aantal knelpunten te worden opgelost. Hierbij kan ook gedacht worden aan het aanleggen van veilige oversteken zoals eco-duikers. Rondom de sportvelden en langs de watergangen kan natuurvriendelijk beheer worden toegepast. Hierbij wordt er naar gestreefd deze eenheden te laten aansluiten op de ecologische structuur en als stepping stones gaan fungeren voor Aqua-flora floats bijvoorbeeld vogels. Middels kleinschalige aanpassingen kan de biodiversiteit en daarmee de ecologische waarde worden verbeterd. Het zogenaamde lithoraal in Marlot is hiervan een goed voorbeeld. 6.3.1 Isabellaland: Door pleksgewijs de dichte, hoge beplanting tussen de hoogbouw aan de Isabellaland te verwijderen ontstaat er enerzijds meer zicht op de ecologische verbindingszone, wat de relatie van de zone met de wijk versterkt. Anderzijds ontstaan er door deze maatregel zonnige en schaduwrijke plekken in de ecologische verbindingszone, wat de biodiversiteit van de zone ten goede komt.

Door ruimtegebrek vallen er op de locatie Ivoorhorst / Kleine Loo geen natuurlijke oever te realiseren. Als mogelijke oplossing kan gedacht worden aan 'aqua-flora floats', drijvende oevers (zie afbeelding rechts), de haalbaarheid hiervan dient wel eerst onderzocht te worden. Ambitie is het knelpunt Schenkstrook Hofzichtlaan op te lossen. Dit kan door een eco-duiker te plaatsen die zowel zorgt voor een continuering van de droge als natte verbinding.

32

6.3.2 Schenkstrook: Momenteel voldoet de schenkstrook aan het beoogde beeld wat opgesteld is in de ontwikkelingsvisie “Stedelijke ecologische verbindingszones” en wat bij een veenweidegebied hoort. De ecologische, esthetische en recreatieve waarde van de zone zou echter verhoogd kunnen worden door een inrichting na te streven met meer variatie zonder daarbij het veenweidenbeeld grote schade aan te doen. Deze variatie is te zoeken in de toepassing van beplanting (elzen bosages) zodat er zonnige en schaduwrijke plekken ontstaan aan de waterkant, maar ook in spannendere wandelroutes door de zone. In de huidige situatie kun je vanaf vrijwel ieder punt de volledige schenkzone overzien. Door herinrichtingmaatregelen kunnen er interessante zichten ontstaan.


Verharde ruimte:

De opbouw van de wegenstructuur dient te worden behouden. Doorgaande asfaltwegen en in de buurten rijbanen van elementenverharding. Uit oogpunt van uniformiteit is het wenselijk een keuze in bestratingmateriaal voor de rijbaan te maken. Het uniformeren van de bestrating kan worden meegenomen bij onderhoud of herinrichting. Vanwege de slechte oversteekbaarheid van de Vlaskam en Diamanthorst (ook om de bereikbaarheid van park “de Vlaskamp” te verbeteren) zullen hier een aantal goede oversteekmogelijkheden gerealiseerd moeten worden middels bijvoorbeeld VRI’s. Gezien de hoeveelheid ouderen in de buurt is het verbeteren van de kwaliteit van de trottoirs (met de Landenbuurt als hoogste prioriteit) en de teerpaden in het groen een aandachtspunt.

6.5

Spelen en recreatie:

Op buurtniveau dient te worden gezorgd voor voldoende recreatieve goed gebruikte voorzieningen. De voorzieningen dienen aan te sluiten op bevolkingssamenstelling en wensen. Uitgaande van de prognose van de leeftijdsopbouw is behoudt van het voorzieningen niveau wenselijk. In de Kampenbuurt waar verhoudingsgewijs meer jongeren wonen dan in de rest van Mariahoeve is behoefte aan een speelvoorziening voor jongeren (14 tot 19 jaar). Over het algemeen wonen er veel ouderen in Mariahoeve, echter in de Landenbuurt wonen verhoudingsgewijs de meeste ouderen. Voor deze doelgroep zijn in de wijk weinig voorzieningen. Onderzocht dient te worden in hoeverre er een vraag is naar extra voorzieningen wat voor voorzieningen en waar deze gewenst zijn. Gedacht kan worden aan jeux des boules veldjes en strategisch geplaatste bankjes langs looproutes naar bijvoorbeeld winkelcentra.

De waarde van de speelvoorzieningen kan versterkt worden door de losse voorzieningen te clusteren in de centraal gelegen groenkernen. Hierdoor kunnen grotere en aantrekkelijkere voorzieningen worden gerealiseerd. Aandachtspunt hierbij is, dat deze locaties ook geschikt zijn als aantrekkelijke verblijfs- en ontmoetingsplek voor bewoners. Buiten speelvoorzieningen kan het niveau van de voorzieningen voor ouderen en hondenbezitters tevens worden verbeterd. Door voorzieningen te clusteren in de groenkernen krijgen deze een sociale functie en wordt tevens de sociale controle verbeterd. De speeltoestellen van VVE’s die niet meer aan het attractiebesluit voldoen, niet tot nauwelijk gebruikt worden en waar achterstallig onderhoud aantoonbaar is, zullen worden verwijderd. Onder voorwaarde dat er in de buurt een of meerdere aantrekkelijke speelvoorzieningen zijn ter compensatie.

33


Leefbaarheidaspecten:

Zelfwerkzaamheid vergroot de sociale controle en gaat verloedering tegen. Uitgaande van de branding van de wijk, past zelfwerkzaamheid hier goed in. Dienst stadsbeheer blijft er daarom op inzetten. Gestreefd wordt naar duurzame afspraken in de vorm van convenanten. Maar ook andere vormen van betrokkenheid zoals adoptieafvalbakken worden gestimuleerd. De hondenoverlast kan verminderd worden door goede voorzieningen, maar ook door gerichte handhaving op dit thema. Door het aanleggen van herkenbare, begrensde, verlichte, sociaal veilige, bereikbare en gefaciliteerde honden uitlaatveldjes kan goed gebruik worden gestimuleerd. Daarnaast blijft voorlichting en handhaving noodzakelijk. Naast inzetten op zelfwerkzaamheid van de burger zal de zwerfvuil / illegale stort problematiek aangepakt worden door ook hier gerichter op te handhaven en zal het handhavingteam frequenter de bekende probleemlocaties. Tevens zal samenwerking met bureau HALT en de in het gebied aanwezige scholen gezocht worden ter bestrijding van de zwerfvuil overlast nabij tramhaltes en scholen.

6.7

Onderhoud:

In de toekomst streven naar een woonomgeving die zich op standaard beheerniveau bevindt, dus het achterstallig onderhoud wegwerken. Dit lukt niet met het huidige onderhoudsbudget dus zal er adequaat omgesprongen moeten worden met de kansen die zich aandienen. Het allerbeste, bedrijventerrein aan de Bordewijklaan en het Aegonplein zal een hoger onderhouds- en beheerniveau behouden.

6.8

Kwaliteitswaarborg:

Om de residentiekwaliteit van Mariahoeve voor een lange termijn te waarborgen moet bij inboet of herstel gebruik gemaakt worden van de originele materialen en onderdelen. Dit geldt ook bij werkzaamheden door derden, nutsbedrijven e.d. Bij aanpassingen en wijzigingen in het gebied die van wezenlijke invloed zijn op het aanzien, de kwaliteit en het ontwerp van de openbare ruimte moeten de plannen te allen tijde voorgelegd worden aan de Adviescommissie Openbare Ruimte (ACOR).

34


7

Prioriteiten Mariahoeve

7.1

Prioriteiten:

Maatregel Vergroenen tramlijn 6 Vergroenen Bezuidenhoutseweg

Nr. 1 2

Dunnen randen sportparken Groot onderhoud park de Horst

3 4

Opwaardering groenkernen Natuurvriendelijke oevers Carel Rieniersz kade Eco-duikers (knelpunten ecologie) Groot onderhoud Isabellaland Schenkstrook Ecologische verbinding Carel Reinierszkade – Reigersbergen Speelvoorzieningen clusteren Trottoirs landenbuurt Verwijderen speeltoestellen

5 6

Budget GSB Stedelijke structuren / MOP 2006 Groenbeheer Groenbeheer Wegbeheer GSB RW

7 8 9 10

RW Groenbeheer Groenbeheer RW

11 12 13

Speelbeheer / Corporaties Wegbeheer Speelbeheer

7.2

Financieel:

Het huidige onderhoudsbudget is niet voldoende om deze maatregelen uit te voeren. Er dient derhalve dus ingesprongen te worden op kansen die zich aandienen om tot een uitvoering van deze maatregelen te komen. (Rioolvervanging, wegkopbrekingen, initiatieven derden, enz.) Ook dient er de samenwerking gezocht te worden met overige beheerders (zie bijlage III) in het gebied zoals de woningbouwcorporaties en het hoogheemraadschap. Voor een aantal projecten dienen budgetten aangevraagd te worden. Zij het via GSB-subsidies, zij het via gemeentelijke gelden.

35


36


8

Uitwerking projecten:

Om de toekomstvisie te realiseren laat deze zich vertalen in concrete maatregelen en projecten. Het initiatief voor deze projecten zal niet altijd bij Stadsbeheer liggen. Kleinschalige ingrepen vallen binnen de reikwijdte van Stadsbeheer, andere projecten zijn of te grootschalig waardoor ze door budgettaire redenen niet in te plannen zijn, of vallen onder de verantwoordelijkheid een andere beherende instantie. Dienst stadsbeheer zal in zijn streven de toekomstvisie te realiseren zich concreet richten op de onderstaande maatregelen. Deze maatregelen zijn per project beschreven. Naast deze maatregelen, die voor een kwaliteitsverhoging in de openbare ruimte moeten zorgen, zal het standaard / resdientieniveau beheer voor alle andere gebieden blijven gelden. Ook na grote ingrepen, zij het beheersmatige, zij het op inrichtingsvlak zal het beheerniveau op residentieniveau blijven.

37

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.1 Vergoenen tramlijn 6 Het groene karakter van Mariahoeve versterken door tramlijn 6 te vergroenen. Dit door in plaats van stenen en grind de ruimte tussen de rails te vullen met grond en dit in te zaaien met graszaad. HTM is beheerder van de ruimte tussen de rails. Wanneer HTM de rails wil renoveren zal DSB hier op in te haken door mee te betalen aan de “groene” oplossing. Op plekken waar tramlijn 6 een te plaatsen ecoduiker kruist dient hier op ingesprongen te worden door voorzieningen te treffen in de middenberm en de eco-duiker te plaatsen.

Huidige situatie tramlijn 6 met hagen aan weerszijde van de trambaan. De trambaan bestaat uit grind.

38


Het vergroenen van tramlijn 1 houdt in het vervangen van het grind door gras.

Op plekken waar tramlijn 6 een natte ecologische verbindingszone kruist, zijn ecologische duikers met vaste loopplanken gewenst. In de trambaan komen beluchtings- en belichtingsgaten met daarover een rooster waarover de tramrails liggen.

Geschatte kosten project: Budget: Planning:


€245.000,Grote Steden Beleid 2007

€235.000,Riolering en waterbeheersing 2007

39

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.2 Vergroenen Bezuidenhoutseweg Het versterken van de groene lijn Bezuidenhoutseweg door middel van het vergroenen en verbreden van de middenberm zal plaatsvinden over een grote lengte van de Bezuidenhoutseweg. Het grootste gedeeld van het werk zal plaatsvinden lang Bezuidenhout-oost. Het plangebied in Mariahoeve ligt tussen de Carel Reinierszkade en de Reigersbergenweg. De middenberm (huidige situatie minder dan 1m breed) verbreden met de pechstrook en omvormen tot grasberm met bomen. Ter hoogte van de parelmoerhorst dient in de middenberm een lucht en licht gat te komen t.b.v. de eco-duiker.

Huidige situatie van de Bezuidenhoutse weg, aan beide rijrichtingen 2 baans wegstroken plus een vluchtstrook. Aan de Mariahoevezijde een watergang met grasberm en aan de Huis ten Bosch zijde bosplantsoen. De middenberm bestaat uit een rij 30x30 tegels plus trottoirbanden.

40


In de nieuwe situatie zijn de vluchtstroken komen te vervallen en zijn deze bij de middenberm gevoegd. Deze middenberm is veranderd van een rij 30x30 tegels in een riante grasberm met bomen. Het gehele project zal rondt de € 14.000.000,- gaan kosten, waarvan € 180.000,- door DSB voor bomen. Het gedeelte Bezuidenhoutseweg wat langs Mariahoeve ligt vertegenwoordigt een bedrag van € 6.500.000,- in het gehele project.

Ter hoogte van ecologisch knelpunt Reigersbergen zal een eco-duiker gerealiseerd worden. In de middenberm zal een lucht / licht gat komen ter bevordering van de eco-duiker. Dezelfde maatregelen zullen getroffen moeten worden waar de Bezuidenhoutseweg de watergang van de ecologische verbindingszone aan het Isabellaland kruist.

Geschatte kosten project: Budget:

€ 14.000.000,Stedelijke structuren



€ 180.000,MOP 2006 2007

€ 203.000,Riolering en waterbeheersing 2007

41

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.3 Dunnen rand sportparken VUC en Haagse Hout Om de ruimtelijke beleving van de sportparken te versterken is het wenselijk om zichten te realiseren vanaf de openbare weg over deze sportvelden. Het sportveld van Haagse Hout is omgeven door een dunne rand beplanting door her en der beplanting te verwijderen, ontstaan er doorzichten. Ditzelfde geld voor de rand van de sportvelden van VUC aan het kleine Loo. Deze rand is echter wat zwaarder beplant. Rand VUC Huidige situatie:

Rand VUC Nieuwe situatie:

Vanaf het kleine Loo ervaar je de sportvelden van VUC als een massieve groene massa. Door her en der doorzichten te creëren zorg je voor een meer ruimtelijke beleving van de sportvelden. Met name de hoeken zouden opener moeten worden.

Door de hoeken opener te maken kan je vanaf het kleine Loo over de voetbalvelden heenkijken.

42


€ 70.000,Groenbeheer 2007


Rand Haagse hout Huidige situatie:

Rand Haagse Hout Nieuwe situatie:

De rand beplanting langs de sportvelden van Haagse Hout zijn weliswaar minder massief dan de randen langs de sportvelden van VUC, maar belemmeren toch de ruimtelijke beleving van de sportvelden langs de Vlamenburg.

Door de beplanting te rooien ontstaat er vanaf de Vlamenburg vrij zicht over de sportvelden. Geschatte kosten project: Budget: Planning:


43


Opwaarderen wijkpark “de Horst”

Sfeerimpressie: siertuin huidige situatie Huidige situatie wijkpark “de Horst”: In wijkpark “de Horst” zijn een paar verbeterpunten aan te wijzen. Zo zijn siertuinen erg in zichzelf gekeerd en hebben zij geen ruimtelijke relatie met de rest van het park. Daarnaast zijn de entrees niet herkenbaar als entrees van een wijkpark en zijn de paden plaatselijk van een mindere kwaliteit.

44

Wijkwerkplan Mariahoeve Beoogde toekomstsituatie wijkpark “de Horst”:

Sfeerimpressie: siertuin beoogde toekomstige situatie Wijkpark “de Horst” zijn wijkfunctie versterken door betere herkenbaardere entrees. De herkenbaarheid van entrees zal enerzijds verbeterd worden doordat deze opener worden gemaakt door middel van het verwijderen van enkele bomen. Daarnaast zullen de entrees voorzien worden van accenten zoals sierbeplantingen en poorten. De rommelige onoverzichtelijke siertuinen / bloementuinen zullen aangepast worden. Er zullen meer doorzichten vanuit de bloementuinen op de rest van het park, en vanuit het park op de bloementuinen gerealiseerd worden. Ook de teerpaden in het park zullen opgeknapt worden. Geschatte kosten project: Planning:

€ 85.000,- Groenbeheer € 130.000,- Wegbeheer 2008

45

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.5 Opwaarderen groenkernen De groenkernen aan de Roggekamp, Elviraland, Denenburg en een gedeelte van de groenkern aan de Catharinaland bezitten een mindere kwaliteit. Middels grootschalig onderhoud zal hier een kwaliteitsslag gemaakt worden. De groenkern aan de Roggekamp heeft de hoogste prioriteit.

7.5.1

Roggekamp:

Huidige situatie Roggekamp: veel bomen dicht op elkaar, veel bosplantsoen. Slechte staat van de teerpaden en onaantrekkelijke speelvoorziening.

46

Wijkwerkplan Mariahoeve ontstaat er meer variatie in kleur, geur en ontstaat er een situatie die vanuit sociaalveilig oogpunt een hogere kwaliteit heeft. Rondom parkeerplaatsen zullen bescheiden haagjes (c.a. 1 m) geplant worden. Het gazon zal geëgaliseerd worden en op plekken waar dit nodig is, opnieuw ingezaaid met gras. De huidige speelvoorziening zal opgeknapt worden zodat deze meer een functie op buurtniveau zal gaan spelen. De huidige technische staat van de (teer)paden in het gebied is zeer matig. Deze zullen bij het opwaarderen van het gebied vervangen worden door een nieuw pad. Geschatte kosten project: Budget: Planning:

€ 335.000,Grote steden Beleid 2007

Beoogde toekomst situatie: Om de groenkern aan de Roggekamp / Haverkamp op te knappen zullen er op deze locatie bomen verwijderd gaan worden (tevens ook wegfrezen boomnollen) zodat de bomen die overblijven uit kunnen groeien tot mooie volwassen bomen. Doordat er minder bomen zullen staan in dit gebied, zal er meer variatie ontstaan in zonnige en schaduwrijke plekken. Er zal een toekomstbomenplan komen waarin gestreefd zal worden naar een omgeving die naasts variatie in zon / schaduw, ook variatie in sortiment / kleur / geur en formaat bevat. Dit toekomstplan zal de basis vormen waarop inboet plaats zal gaan vinden. Naast het verwijderen van bomen zal ook het bosplantsoen aan de randen van de groenvoorziening en rondom de bebouwing verwijdert en vervangen worden door laagblijvende sierheesters (max. 1 m). Hierdoor

47

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.5.2

Elviraland:

Huidige situatie Elviraland: Zeer veel bosplantsoen wat voor in een besloten karakter zorgt. Daarnaast pleksgewijs veel bomen dicht op elkaar wat donkere schaduwrijke plekken geeft waar de kwaliteit van het gras slecht is. De centrale speelvoorziening is goed, maar er is ruimte voor verbetering. Daarnaast verkeren de teerpaden in een slechte staat.

48

Wijkwerkplan Mariahoeve Beoogde toekomst situatie: Ook de groenkern aan de Elviraland / Gradaland zal opgeknapt worden. Hier zullen ook bomen verwijderd worden. Er zullen in de groenkern aan de Elviraland / Gradaland minder bomen verwijdert dienen te worden dan in de Roggekamp omdat de bomen hier al verder uit elkaar staan en er al meer variatie is in zonnige en schaduwrijke plekken. Van de bomen die verwijdert zullen worden, zullen de boomnollen weggefreesd worden. Daarnaast zal er nagedacht worden over het sortiment waarmee ingeboet gaat worden. Dit zou hetzelfde inboetplan kunnen zijn als voor de Roggekamp. Aan de randen van de groenkern en rondom de bebouwing staan grote hoeveelheden bosplantsoen. Dit bosplantsoen te zal verwijderd worden en op plaatsen te vervangen door lage sierheesters (max. 1m). Hierdoor zal er een overzichtelijkere situatie ontstaan. De (teer)paden in het gebied zullen vervangen worden. De speeltuin is geschikt voor de doelgroep maar zal wat betreft uitstraling tot een prettigere plek omgevormd worden. Het gazon zal na afloop van de werkzaamheden geëgaliseerd worden, waardoor de kwaliteit hiervan weer naar behoren is. Geschatte kosten project: Budget: Planning:

€ 295.000,Grote Steden Beleid 2008

49


Catharinaland:

Huidige situatie Catharinaland: De problematiek speet zich af in de Dignaland-zijde waar veel bosplantsoen aanwezig is wat het zicht vanaf de buurt in de groenkern ontneemt. In dit gedeelte zijn de teerpaden ook slecht .

50

Wijkwerkplan Mariahoeve Beoogde toekomst situatie: Aan de Dignaland zijde zullen de (teer)paden vervangen worden. Daarnaast staan er in dit gedeelte veel bomen dicht op elkaar. Door een dunning uit te voer in het bomenbestand en daarbij ook de boomnollen weg te frezen ontstaan ook hier meer zonnige plekken en zullen de bomen die blijven staan meer ruimte krijgen om te groeien. Daarnaast zal er met het oog op de toekomst middels inboet meer variatie in het sortiment moeten ontstaan. Aan de rand richting Dignaland staan grote hoeveelheden bosplantsoen. Deze zorgen ervoor dat de ruimtelijke beleving zoals aan de Hendrinaland niet aanwezig is aan deze zijde. Door het bosplantsoen hier te verwijderen ontstaat een veel ruimtelijker effect. Rondom de parkeerplaatsen van de flatgebouwen zou een minimaal haagje geplant worden (max. 1m). In de groenkern zal een grotere speelvoorziening gerealiseerd worden voor kinderen tot 12 jaar. Deze speelvoorziening zal bestaan uit speeltoestellen die momenteel over de buurt verspreid staan. Om deze speelvoorziening intiemer te maken zal er rondom de speeltuin sierheestervakken aangelegd worden van maximaal 1 m. hoog. Ten slotte zal het gazon geëgaliseerd, daar waar mogelijk opnieuw ingezaaid en verbeterd worden. Geschatte kosten project: Budget: Planning:


51


Denenburg:

Huidige situatie Denenburg: De groenkern aan de Denenburg is redelijk tot goed. De paden bezitten een goede kwaliteit. Plaatselijk is wel veel bosplantsoen aanwezig wat een ruimtelijke relatie van de groenkern met de rest van de buurt blokkeert. Ditzelfde bosplantsoen ontneemt ook het zicht vanuit de groenkern op de waterloop. Tevens zijn er in het gebied veel bomen aanwezig die dicht op elkaar staan.

52

Wijkwerkplan Mariahoeve Beoogde toekomst situatie: Om de groenkern aan de Denenburg een betere rol op buurtniveau te laten spelen zal de haag aan de kant van het winkelcentrum verwijderd worden. Ditzelfde geldt voor de beplanting die zich achter die haag bevindt. Aan de randen van de groenkern (Denenburg, Vlamenburg) staan grote hoeveelheden bosplantsoen welke het zicht ontnemen over de groenkern vanaf de doorgaande weg. Door de beplanting hier te verwijderen ontstaat er een meer ruimtelijkere relatie van de groenkern met de buurt. Langs het water worden zonnige plekjes gemaakt waar men aan het water kan zitten. Vervolgens zal er stevig gedund worden in het bomenbestand. De bomen in deze groenkern staan erg dicht op elkaar waardoor zij zich nog in de “stakenfase” bevinden. Door het bomenbestand uit te dunnen en de boomnollen te verwijderen zullen de blijvers meer ruimte hebben om te groeien. Rondom de bebouwing en de nieuw te creëren speelplek voor kinderen tot 12 jaar (bestaande uit her te plaatsen speeltoestellen uit de buurt) zullen sierheestervakken aangelegd worden. Het gazon zal opnieuw ingezaaid worden.



53


Ecologische oever vlaskamp

Huidige situatie: Aan de Carel Reinierszkade zijn ecologische oevers aanwezig. Op het gedeelte Carel Reinierszkade langs park “de Vlaskamp” is momenteel geen ecologische oever aanwezig. Om de ecologische verbindingszone sterker en completer te maken is het wenselijk deze ecologische oever te realiseren.

54

Wijkwerkplan Mariahoeve Nieuwe situatie: De ecologische herinrichting van de Vlaskamp zal gebeuren middels het toepassen van een laag assortiment (gele lis, lisdodde, riet, kattenstaart, geen bomen en beperkt lage struiken) wat het vrije zichtveld over park “de Vlaskamp” niet zal schaden. De ecologische waarden zullen uitsluitend in de oeverzone behaald worden. Bij het realiseren van deze ecologische oever zal het dijkje verplaatst worden zodat er een langer, minder stijl oevertracee ontstaat en er meer ruimte komt voor plas / drassituaties. Tevens dient de aansluiting gerealiseerd te worden van de Carel Reinierszkade via park “de Vlaskamp” naar de nieuw te creëren ecologische verbindingszone langs de Mariahoevezijde van de Bezuidenhoutseweg. Geschatte kosten project: Budget: Planning:


55

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.7 Ecologische oever Bezuidenhoutseweg Ten behoeve van het ecologische netwerk van Mariahoeve dient er langs de Bezuidenhoutseweg langs minimaal één oever (Bezuidenhoutsewegzijde) een ecologische oever gerealiseerd worden. Deze ecologische oever dient vanuit esthetisch oogpunt gerealiseerd te worden met laagblijvende oever vegetatie, geen bomen en struiken. Incidenteel mag er een boom voorkomen. Ter hoogte van de Reigersbergenweg dient een eco-duiker aangelegd te worden waarbij in de middenberm een licht / lucht gat ten behoeve van de eco-duiker gerealiseerd moet worden. Geschatte kosten project: Budget: Planning:


Aansluiting oevers Bezuidenhoutseweg op Carel Reinierszkade: De watergang parallel aan de Carel Reinierszkade (boezem) behoort tot een ander watersysteem dan de watergang parallel aan de Bezuidenhoutseweg (polder). Hierdoor bezitten zij een ander waterpeil. De watergang parallel aan de Carel Reinierszkade bezit ongeveer een 50 cm hogere waterstand. Dit houdt in dat de 2 watergangen niet zondermeer aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Omdat er in park “de Vlaskamp” geen verkeer plaatsvindt, is het voor amfibieën en kleine zoogdieren mogelijk om van de watergang aan de Carel Reinierszkade in de watergang langs de Bezuidenhoutseweg te komen. Dit zal moeten gebeuren via het gazon (omdat het transfomratorhuisje met omliggend bosplantsoen een obstakel vormt) waar door een aanpassing in maairegime rekening mee gehouden kan worden. (2 x maaien i.p.v. 22 x maaien)

56

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.8 Eco-duikers Op een aantal locaties in Mariahoeve vormen kruisende wegen een knelpunt in het ecologische netwerk. Op een groot aantal locaties zou een eco-duiker een oplossing zijn voor het ontsnipperen van de ecologische verbindingen door de wijk. Op een aantal locaties is deze ingreep relatief simpel en kan met een basis eco-duiker oplossing volstaan worden (zie kaart), op andere locaties zullen extra maatregelen getroffen moeten worden om de eco-duiker te doen functioneren. Op deze locaties is de te overbruggen afstand te groot. D.w.z. over een te grote afstand vindt er geen toetreding van daglicht en lucht plaats, waardoor fauna niet geprikkeld wordt deze verbinding te gebruiken. De afstand verkleinen door de duiker later ondergronds te laten gaan en eerder bovengronds te laten komen behoort tot de weliswaar dure, maar realistische oplossingen (zie kaart). Daarnaast zijn er nog knelpunten die opgelost kunnen worden door in de middenberm een lucht / licht gat t.b.v. de ecoduiker te realiseren (zie kaart). Geschatte kosten project: Budget: Planning:

€ 210.000,RW 2007-2011

Voor de oplossing van het kneplunt aan de ivoorhorst kleine Loo, met behulp van “Aqua-flora floats” matten (ca. 120 m) moet gedacht worden aan een kostenraming van € 65.000,-

57

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.9 Isabellaland De ecologische zone aan de Isabellaland heeft nagenoeg geen ruimtelijke relatie met de wijk. Daarnaast is de ecologische waarde beperkt. De ruimtelijke relatie zal verbeterd worden door zichtlijnen te creëren vanaf de Isabellaland op de ecologische zone. Om die zichtlijnen te creëren zullen er bomen gekapt moeten worden en bosplantsoen verwijderd worden. Hierdoor zal er meer zonlicht doordringen tot op het wateroppervlak. De ecologische waarde zal hierdoor stijgen. Ter compensatie van het kappen van bomen zal er op de overzijde van de waterloop ecologisch groen aangelegd worden met kleine bomen en struiken. Huidige situatie Isabellaland:

Toekomstige situatie Isabellaland:


58

€260.000,Groenbeheer 2008

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.10 Schenkstrook Zowel de belevingswaarde als de ecologische waarde van de Schenkstrook kunnen hoger. Dit zal bereikt worden door meer variatie in dichte en open beplanting te realiseren. Hierdoor krijg je meer variatie in zonnige en schaduwrijke oevers, waardoor de biodiversiteit en daarmee de ecologische waarde zal stijgen. Daarnaast zullen er meer interessante zichten ontstaan.

Huidige situatie Schenkstrook:

Toekomstige situatie Schenkstrook:



59


Trottoirs landenbuurt / burgen en horsten

In de Landenbuurt de trottoirs opknappen op de volgende locaties. - Catharinaland - Isabellaland - Elviraland - Gradaland - Ursulaland De locatie Elviraland is opgenomen in het onderhoudsprogramma elementenverhadingen 2005-2015 en zal in 2009 uitgevooerd gaan worden. Geschatte kosten project: € 80.000,Budget: Onderhoudsprogramma elementenverharding 2005-2009 Planning: 2007 De overige locaties die vanuit het Onderhoudsprogramma elementenverharding 2005-2009 worden opgeknapt zijn: Locatie Geschatte Uitvoeringsjaar uitvoeringskosten Robertaland € 130.000,2007 Ursulaland € 225.000,2008 Margarethaland € 40.000,2009 Voor de locaties die buiten het Onderhoudsprogramma elementenverharding 2005-2009 vallen, geldt dat deze vanuit reguliere beheergelden bekostigt moeten worden of dat er tijdig stedelijke budgetten geclaimd moeten worden. Hieronder volgt een overzichtstabel waarbij per locatie de geschatte uitvoeringskosten gegeven zijn en het gewenste uitvoeringsjaar i.r.t. priorotiet. Locatie Geschatte Uitvoeringsjaar Budget uitvoeringskosten Isabellaland € 75.000,2007 Regulier wegbeheer Ursulaland € 60.000,2008 Regulier wegbeheer Catharinaland € 60.000,2009 Regulier wegbeheer Gradaland € 40.000,2010 Regulier wegbeheer

60

Wijkwerkplan Mariahoeve In de Burgen- en Horstenbuurt trottoirs opknappen op de volgende locaties: - Finnenburg - Vlamenburg Deze locaties zijn opgenomen in het onderhoudsprogramma elementenverhadingen 2005-2015 en zullen respectievelijk in 2008 en 2009 uitgevooerd gaan worden. Locatie Geschatte Uitvoeringsjaar uitvoeringskosten Vlamenburg € 245.000,2008 Finnenburg € 235.000,2009

61

Wijkwerkplan Mariahoeve 8.12 Verwijderen speelvoorzieningen De speelvoorzieningen tussen de flats aan de Vlaskamp De speelvoorzieningen zij eigendom van VVE’s, maar omdat de huidige eigenaren niet meer aanwezig zijn is het onderhoud van deze toestellen komen te vervallen. Hierdoor voldoen zij niet meer aan het attractiebesluit. Er zal door DSB nagegaan worden of de eigenaren te achterhalen zijn. Vervolgens zullen de eigenaren gewezen worden op hun zorgplicht. Indien de eigenaren niet te achterhalen zijn of geen gehoor geven aan het bericht van DSB, zal DSB overgaan op het verwijderen van de speeltoestellen. Daarnaast zijn er in Mariahoeve een aantal speeltoestellen die echt versleten zijn en om die reden verwijdert dienen te worden. Geschatte kosten project: Budget: Planning:

62

€ 25.000,Speelbeheer 2007-2011


9

Financiële paragraaf:

9.1 Budget Stadsbeheer: Stadsbeheer heeft een vastgesteld budget om de openbare ruimte mee te onderhouden. Voor Haagse Hout geldt dat er € 2.996.585,29 beschikbaar is voor beheer. Dit bedrag is verdeeld over de verschillende beheerdisciplines. De budgetten van Groen en speelbeheer zijn opgebouwd aan de hand van hoeveelheden uit het geautomatiseerde systeem DG-beheer. Hierbij kan opgemerkt worden dat groenbeheer te maken heeft met het volgende probleem. De inkomsten / budgetten blijven min of meer stabiel terwijl snoeiwerkzaamheden tegenwoordig uit het groenbudget betaald moeten worden, waar dit voorheen niet het geval was. Daarnaast is gebleken dat de gehanteerde eenheidsprijzen bij werkzaamheden gedateerd waren. De nieuwere eenheidsprijzen zijn hoger, maar zorgen niet voor meer budget. Deze problemen veroorzaken een gat van c.a. € 300.000,- tussen budget en benodigde financiële middelen. Voor milieubeheer, speelbeheer en wegbeheer spelen deze problemen niet. Wegbeheer heeft een stedelijk budget van € 13.819.000,- voor onderhoudclaims, waaronder het onderhoudsprogramma elementenverharding 2005 – 2009. Uit dit onderhoudsprogramma zullen vele maatregelen voor wegbeheer in Mariahoeve gefinancierd worden.

Groenbeheer Milieubeheer Speelbeheer Wegbeheer

Haagse Hout Mariahoeve € 1.630.517,29 € 702.177,42 € 496.000,00 € 101.666,67 € 305.851,00 € 91.037,85 € 564.217,00 € 96.405,67

totaal

€ 2.996.585,29

Verdeling beheergelden

€ 991.287,60

€ 2.005.297,69

Mariahoeve Overige gebied Haagse hout

€ 991.287,60

63


Verdeling beheergelden Haagse Hout

€ 564.217,00 Groenbeheer Milieubeheer

€ 305.851,00 € 1.630.517,29

Speelbeheer Wegbeheer

€ 496.000,00

Overzicht maatregelen:

Maatregel Vergroenen tramlijn 6 Ecoduikers tramlijn 6 Vergroenen Bezuidenhoutseweg (wegprofiel) Vergroenen Bezuidenhoutseweg (bomen) Ecoduikers Bezuidenhoutseweg Dunnen rand VUC

€ 96.405,67

€ 203.000,€ 70.000,€ 60.000,-

Groot onderhoud park de Horst

€ 85.000,-

Schenkstrook

€ 91.037,85

€ 180.000,-

Verwijderen beplanting Vlamenburg

Opwaardering groenkern Roggekamp Opwaardering groenkern Elviraland Opwaardering groenkern Catharinaland Opwaardering groenkern Denenburg Natuurvriendelijke oevers Carel Reinierszkade Eco-duikers (knelpunten ecologie) Groot onderhoud Isabellaland

Verdeling beheergelden Mariahoeve

Kosten € 245.000,€ 235.000,€ 12.500.000,-

€ 130.000,€ 335.000,€ 295.000,€ 245.000,€ 170.000,€ 55.000,€ 210.000,€ 260.000,€ 65.000,-

Groenbeheer Milieubeheer

€ 101.666,67

Speelbeheer

Ecologische verbinding Carel Reinierszkade – Reigersbergen Speelvoorzieningen clusteren

€ 130.000,-

Trottoirs Landenbuurt

€ 230.000,-

€ 60.000,-

Wegbeheer € 702.177,42

Trottoirs Burgen- en Horstenbuurt

€ 25.000,-

Verwijderen speeltoestellen

€ 25.000,-

Totaal:

64

€ 15.813.000,-

Budget GSB RW Stedelijke structuren MOP-2006 RW Groen beheer Groen beheer Groen beheer Wegbeheer GSB GSB GSB GSB RW RW Groen beheer Groen beheer RW Speel beheer / Corporaties Weg beheer Weg beheer Speel beheer

Wijkwerkplan Mariahoeve 9.3:

Overzicht kosten in relatie tot jaarplanning: 2006

Stadsbeheer

Regulier onderhoud Investeringen

Regulier groenbeheer

€ 702.177,42

2007 € 711.684,48

Dunnen VUC

€ 75.000,00

Dunnen Haagse Hout

€ 60.000,00

Opknappen "de Horst"

2008 € 722.616,10

2009 € 721.906,72

2010 € 723.667,26

2011 € 723.269,81

€ 85.000,00

Herinrichting Isabellaland

€ 260.000,00

Aanpassing Schenkstrook

€ 65.000,00

Totaal groenbeheer

€ 702.177,42

€ 846.684,48

€ 1.067.616,10

€ 786.906,72

€ 723.667,26

€ 723.269,81

Regulier milieubeheer

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

Totaal m iliebeheer

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

€ 101.666,67

Regulier onderhoud

Regulier speelbeheer

€ 91.037,85

€ 91.037,85

€ 91.037,85

€ 91.037,85

€ 91.037,85

€ 91.037,85

Investeringen

Speelvoorzieningen clusteren

€ 10.000,00

€ 10.000,00

€ 15.000,00

€ 15.000,00

€ 10.000,00

Regulier onderhoud Investeringen

Speelvoorzieningen verw ijderen Regulier onderhoud Investeringen

€ 10.000,00

€ 10.000,00

€ 5.000,00

Totaal speelbeheer

€ 91.037,85

€ 111.037,85

€ 111.037,85

€ 111.037,85

€ 106.037,85

€ 101.037,85

Regulier w egbeheer Onderhoudsprogramma elementenverhardingen 2005-2009

€ 96.405,67

€ 96.405,67

€ 96.405,67

€ 96.405,67

€ 96.405,67

€ 96.405,67

€ 128.084,75

€ 607.840,77

€ 1.375.225,69

Opknappen paden "de Horst"

€ 130.000,00

Trottoirs Landenbuurt Totaal w egbeheer Overig

GSB-investeringen

€ 96.405,67

€ 75.037,12

€ 57.782,59

€ 60.190,20

€ 36.114,12

€ 299.527,53

€ 892.029,03

€ 1.531.821,56

€ 132.519,79

Vergroenen tram 6

€ 245.000,00

Opknappen Roggekamp

€ 335.000,00

Opknappen Elviraland

€ 295.000,00

Opknappen Catharinaland

€ 245.000,00

Opknappen Denenburg

€ 170.000,00

Totaal GSB RW- investeringen

€ 96.405,67

€ 580.000,00

€ 295.000,00

Ecologische oever Vlaskamp

€ 245.000,00

€ 170.000,00

€ 55.000,00

Ecologische oever Bezuidenhoutsew eg

€ 130.000,00

Eco-duikers

€ 203.000,00

€ 110.000,00

€ 235.000,00

€ 50.000,00

€ 50.000,00

Totaal RW

€ 203.000,00

€ 110.000,00

€ 290.000,00

€ 180.000,00

€ 50.000,00

€ 1.012.379,99

Stedelijke structureninvesteringen

Vergroenen Bezuidenhoutsew eg

MOP 2006

Bomen Bezuidenhoutsew eg

€ 1.400.000,00 € 180.000,00

Regulier beheergelden

€ 991.287,60

€ 1.000.794,66

€ 1.011.726,28

€ 1.011.016,90

€ 1.012.777,44

Reguliere beheergelden + investeringen DSB

€ 991.287,60

€ 1.358.916,52

€ 2.172.349,63

€ 2.531.432,79

€ 1.063.891,56

€ 1.022.379,99

Totale gelden inclusief overige investeringen

€ 991.287,60

€ 3.721.916,52

€ 2.577.349,63

€ 2.821.432,79

€ 1.488.891,56

€ 1.242.379,99

65


66


9

Bronvermelding:

Hoofdstuk 1:

Inleiding

Hoofdstuk 2: Gebiedsomschrijving • Rapportage Identiteit & Branding Mariahoeve • Stadsdeelplan 2007 Hoofdstuk 3: Gebiedsanalyse • Schouwrapportage openbare ruimte Mariahoeve Hoofdstuk 4: Kwaliteit openbare ruimte • Kadernota Openbare ruimte • Kwaliteitsbeelden CROW Æ www.CROW.nl Hoofdstuk 5: Gebiedsvisie • Kadernota openbare ruimte • Nota samen spelen • Ontwikkelingsvisie: Stedelijke Ecologische Verbindingszones • Groen kleurt de stad: Beleidsplan voor het Haagse groen 2005-2015 • Stadsdeelplan 2007 Hoofdstuk 6:

Prioriteiten Mariahoeve

Hoofdstuk 7: Uitwerking projecten • Kengetallen Haags ingenieursbureau • Kengetallen Archidat Æ www.gwwkosten-online.nl • Stadsdeelplan 2007 • Meerjaren onderhoudsprogramma elementenverhardingen Hoofdstuk 8:

Financiële paragraaf

67

Wijkwerkplan Mariahoeve

Recommend Documents