Wijkagent Chris Hofman. En verder: Interview Jos de Haas Wethouder Bert Frings Bert Delmaar van de wijkwebsite

De Partituur

Wijkblad voor Neerbosch-Oost - jaargang 16 - nummer 5 - november 2011

Wijkagent Chris Hofman

En verder: Interview Jos de Haas Wethouder Bert Frings Bert Delmaar van de wijkwebsite

Colofon

COMMENTAAR

De Partituur is een onafhankelijk magazine voor Neerbosch-Oost. Het verschijnt zes keer per jaar en wordt gratis verspreid. De Partituur is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Nijmegen. Er is een bijdrage verkregen uit het budget wijkactiviteiten/ bewonersinitiatieven van de gemeente Nijmegen Adres Tubastraat 43 6544 NH Nijmegen Telefoon: 06 36 56 11 05 E-mail: [email protected] Redactie René van Berlo (hoofdredacteur) Leo Aelberts Hatice Bölek-Tokgöz Niel van Daal Nico van Dam Leonie Hendriks Gerrit Verbeek Foto’s Ron Disveld (www.fotoxtra.nl) Jacqueline van den Boom (www.jvandenboom.com) Leonie Hendriks en anderen (zie bij de artikelen) Vormgeving René van Berlo Ton van der Wielen Medewerkers Aan dit nummer werkten mee: Susan Boonman-Berson, Gerard van Bruggen, Bart Budel, Bert Delmaar, Catie te Dorsthorst, Els Harwijne, Marlies Heijbers, Anne-Marie Jansen, Elly Janssen, Rien van Kesteren, Karin Kuipers, Karen Lieskamp, Igor Osorio Cornejo, mevrouw Den Otter, Gineke Schamp, Marjan Schamp, Michèle van der Steenstraten, Marijke Swinkels, Han van Tuijn, Jeroen Verstappen, Gerrie van den Wollenberg, Peter Wouters

Iedereen die Neerbosch-Oost op meer dan twee wielen inrijdt, komt dit bord tegen. Het is het enige welkomstbord, want er is maar één hoofdingang/-uitgang in de wijk. Voor tweewielers en voetgangers zijn er nog een aantal andere opties, evenals een drietal calamiteitenroutes voor de diverse hulpdiensten. Daar word je echter niet welkom geheten. Als je het aan geautomobiliseerde bewoners vraagt, zou er best een tweede welkomstbord bij een tweede ontsluitingsroute mogen komen, want nu lijkt Neerbosch-Oost wel een soort camping of bungalowpark: het enige wat ontbreekt is de slagboom met receptie. De gemeente is hier echter mordicus op tegen en waarschijnlijk niet onterecht. Als je kritisch kijkt naar de locatie van een tweede in- en uitgang voor vierwielers, dan moet je je afvragen waar die dan zou moeten komen. De buurt komt met het idee deze te laten aansluiten op de nieuwe rotonde die in de plaats komt van

de huidige T-splitsing Neerbosscheweg en Energieweg. Deze rotonde komt er als direct gevolg van de stadsbrug die Nijmegen-Noord met west en zuid moet verbinden, ook om de verkeersdruk op de Waalbrug en het centrum te verminderen. Dit zal nadrukkelijk gaan leiden tot een toenemende verkeersdruk op de Neerbosscheweg, met name tijdens de spitsuren. Dit heeft weer direct gevolgen voor het in- en uitgaande verkeer in de wijk. Het is echter om diezelfde reden niet logisch om een nooduitgang te maken die op dezelfde flessenhals uitkomt. Sterker nog, de kans bestaat dat sluipverkeer bij filevorming de wijk gaat gebruiken zoals een vluchtstrook of tankstation langs de snelweg. Datzelfde probleem, maar dan nog groter, ga je krijgen als je er in slaagt een tweede ontsluiting te creëren die aansluit op een andere grote stadsweg. De vraag die je je moet stellen als wijkbewoner is dan ook eigenlijk simpel. Wil je welkom geheten worden op de camping met alleen wat drukte bij de receptie of ben je liever welkom langs de snelweg met overal drukte? De gemeente rest alleen de schone taak te voorkomen dat Neerbosch-Oost slachtoffer wordt van een naderend verkeersinfarct. Tekst en foto: Nico van Dam

Klaroen

Drukwerk Senefelder Misset Doetinchem Oplage: 4000 stuks Bezorging Coördinatie: Gerrit Verbeek Volgend nummer Kopijsluiting: 27 november 2011 Verspreiding: vanaf 16 december 2011 Foto voorpagina Wijkagent Chris Hofman (Foto: Ron Disveld)

2

Herkent u uw eigen straat in de orkestbak? Veel van de straten in onze wijk zijn genoemd naar instrumenten. In De Partituur belichten we voortaan een instrument. We beginnen met de Klaroenstraat. Deze ligt tussen de Rapsodie- en de Symfoniestraat. De klaroen is een eenvoudig blaasinstrument dat te vergelijken is met de reguliere

trompet, waarvan de blaastechniek het geluid bepaalt. Zij is gemaakt van koper en heeft een doordringende en scherpe toon. De klaroen wordt ook wel gebruikt in het leger. Bij de dodenherdenking wordt de Laatste Groet geblazen. De klaroen lijkt op een oude posthoorn. Tekst en foto: Leonie Hendriks

De Partituur - november 2011

In dit nummer

Wethouder Bert Frings

16 Wijkagent Chris Hofman Jos de Haas

6

Richard Uijen

Bert Delmaar

15 10

9 En verder:

Viva Symfonica

4 De Partituur - november 2011

Van ’t Lindenhoutmuseum 8 Column Hatice Bölek-Tokgöz 9 Column Sofie 12 Herfst- en winterfeesten 12 Het Tubaplein: werk in uitvoering 13 Toekomst van het witte kerkje 13 Column Nijdas 14 Brandveiligheid in eigen omgeving 14 Maand van de Mantelzorg 18 Opening en open dag Honinghoeve 18 Een warme winter met SJANO 19 De bewoners van Honinghutje 20 De verrassingen van het najaar 21 Brede school Neerbosch-Oost 22 Verder met het centrum 23 Korte berichten 24 Nijmegen heeft musicalvereniging 27 Verhaal Catie te Dorsthorst 27 Recept kruidenvrouwtje 29 Verhaal Gerrie van den Wollenberg 29 Agenda De Goede Herder 30 [Knetter] 31 Belangrijke nummers 31 Nacht van de ommetjes 32 3

Viva Symfonica

4

De Partituur - november 2011

Winkelcentrum De Notenhout, zaterdag 17 september 2011. Foto’s: Ron Disveld en Bert Delmaar De Partituur - november 2011

5

Wijkagent Chris Hofman

‘De overlastmeldingen zijn afgenomen’ ‘De open dagen als de Dag van het Park en Viva Symfonica laten zien dat er samenhang is in Neerbosch-Oost. Er is veel bereidwilligheid om dingen samen te doen.’ Dat zegt Chris Hofman, wijkagent in NeerboschOost. ‘Ik ben in februari 2010 begonnen in Neerbosch-Oost. Daarvoor had ik de specialisatie orde en veiligheid in team West. Heel veel daarvan komt terug in mijn huidige werk. Alleen de problematiek achter de voordeur was

6

nieuw voor me. De wijkagent doet de watvraag: wat speelt er in de wijk? Dat is alle overlast in de breedste zin van het woord. De hoe-vraag is: wat gaan we ermee doen? Dat doet de werkverdeler. Die zorgt ervoor dat het op de juiste plek komt. Er is bijvoorbeeld een vermoeden van een hennepkwekerij in de wijk. Ik krijg de melding. Alle vervolgstappen doet de werkverdeler. Ik ben de eerste filter. Ik kan ook dingen zelf doen, zonder vervolgstappen bij de politie, bijvoorbeeld een ervaren onveiligheidgevoel. Met een klein pakket aan

maatregelen kan dat verholpen zijn, bijvoorbeeld inbraak in een kelderbox. Ik waarschuw dan de woningbouwvereniging, die de sloten vervangt. Een deel van de jeugd maakt er een sport van om zonder kentekenplaat of helm te rijden. Er was een pleisterplaats in een kelderbox, waar ze sleutelden. In dat geval was de oplossing: wij controleren de brommers en de woningbouwvereniging spreekt de huurder van de box aan.’ Steeds beter ‘65 procent van de inwoners van NeerboschOost is autochtoon, 35 procent allochtoon. Mensen krijgen soms de indruk dat het andersom is, vooral door overlast van jeugdigen. Maar het gaat steeds beter samen. Dat komt door inzet van straatcoaches, jongerenwerkers, bureau Toezicht, politie, bewoners, winkeliers en de jongeren zelf. Tevens verdient de eigenaar van cafetaria Yeliz een bijzonder compliment. Door gezamenlijke stappen verbetert het. Waar liggen de mogelijkheden? Niet alleen repressie. Waar vallen dingen te verdienen? We belonen positief gedrag. In NeerboschOost geven we ze verantwoordelijkheid in het beheer van de Jukebox. We geven ze ondersteuning bij een opleiding. Om ze het idee te De Partituur - november 2011

‘Mensen moeten altijd melden, zodat we weten wat er speelt’ geven dat goed gedrag loont. Je moet dit heel goed begeleiden. We doen dit in goed overleg met jongerenwerk, straatcoaches, sportservice en Futsal Chabbab.’ Spanningsveld ‘Er is altijd een spanningsveld met repressief optreden. Je moet kijken naar de mogelijkheden van de jongeren. De mogelijkheden zitten in de 14- tot 18-jarigen. Denk aan overlast van bromfietsen. We laten zien wat voor consequenties dat kan hebben, bijvoorbeeld letsel van anderen. Maar ook indirect: als ze geen bewijs van goed gedrag kunnen laten zien, worden ze geweerd bij opleidingen. Ze hebben dan geen perspectief. Als dat werkt, gaan we ze ook belonen met gezamenlijke activiteiten, misschien een dagje met de ME mee. Hiermee laten ze ook hun jongere broertjes zien dat het anders kan. De voormalige harde kerners zie je nauwelijks meer in Neerbosch-Oost. Die zitten in het Kronenburgerpark en op het Joris Ivensplein. Die zijn hard aangepakt door acties van het politieteam Stadscentrum. We maken ons zorgen over de 12-minners vanwege het kopieergedrag. We scheiden ze nu fysiek: 12-plus op het Cruyff Court, 12-min op het schoolplein van Het Octaaf. Essentieel is kennen en gekend worden. Je moet weten met wie je van doen hebt. Je moet als wijkagent veel investeren. Het staat of valt met er heel vaak zijn, heel veel met ze praten.’ Stoplichtmodel ‘We werken met een stoplichtenmodel. In Neerbosch-Oost is het altijd groen, met uitzondering van Yeliz en de vijver. Die zijn oranje. Daar verwijzen we de jongeren naar het Cruyff Court en de Jukebox. Als we ze niet kennen, vragen we de jongens die we bij de vijver en Yeliz aantreffen om legitimatie. Dat doen we om ze uit de anonimiteit te halen. Als ze zich niet kunnen legitimeren, krijgen ze een bekeuring. De ondernemer is ook verantwoordelijk gemaakt. Dat heeft hij opgepakt. Zo is de sluitingstijd van twee naar twaalf uur gegaan. We willen rood voorkomen. Dat is alleen repressief optreden: bekeuren als ze daar staan en onthouden van diensten zoals sportservice en de Jukebox.’ Demografie ‘Wat je ook moet doen, is naar demografische aspecten kijken. Je hebt in Neerbosch-Oost grote woningen. Je komt daar veel gezinnen met veel kinderen tegen. Omdat de huizen groot zijn, trek je die aan. Je moet goed naar een evenwichtige verdeling van gezinnen kijDe Partituur - november 2011

ken. Hebben we niet veel te veel jongeren in Neerbosch-Oost? Ik pleit voor maatwerk.’ ‘Mensen moeten altijd melden, zodat we weten wat er speelt. Maar we kunnen niet altijd de politie sturen. Er waren vorig jaar drie grote incidenten met jeugd. Door optreden van straatcoaches, politie en anderen is het terug naar het normale niveau. Bij een incident bij de Atlas corrigeerde de oudere jeugd de jongere jeugd. Het had bijna een zelfsturende werking. Grote incidenten worden mede daardoor naar een normaal niveau getild.’ Motivatie ‘De overlastmeldingen zijn afgenomen, zowel subjectief als objectief. Daar haal ik ook mijn motivatie uit. Ik zie veel dingen. Ik kom bij de mensen thuis. Ik zie de resultaten van mijn werk. Dat is het mooie van wijkagent. Ik zie de vervolgstappen, dat ze met het probleem aan de slag gaan. Daar haal ik heel veel motivatie uit. Je krijgt zicht op hoe zaken lopen.’ Achter de voordeur ‘Wat ook heel erg speelt, is problematiek achter de voordeur. Er is een wijkteam. Hierin zitten de woningbouwverenigingen, Meldpunt Bijzondere Zorg, Bureau Jeugdzorg, de NIM en ik. De leiding berust bij een wijkteamregisseur van de gemeente. Daar gaat veel tijd aan op, maar het werkt heel efficiënt. Uit diverse invalshoeken wordt zo’n gezin bekeken. Wat achter de voordeur ligt, is vaak heel schrijnend.’ Wijkpanel ‘Er zijn nog meer overleggen waar ik aan deelneem, bijvoorbeeld het wijkoverleg met bewonersgroepen, winkeliers en de wijkmanager. We werken aan een wijkpanel van de politie. Hierin komt een mix van bewoners, winkeliers en jeugdigen. Laat die maar duiden wat er speelt. Laat die maar de thermometer van de wijk zijn.’ Benaderbaar ‘Ik wil benaderbaar zijn, dus echt in de wijk zijn. Dat lukt me dertig tot veertig procent van de tijd. Ik ben twee avonden per week in de wijk. Ik ben vooral op de plekken waar iets aan de hand is of kan zijn: Tubaplein, Cruyff Court, Yeliz, de eindhalte van de bus en de Balladeflat. De mensen die ergens anders wonen, zien me inderdaad weinig.’ Tekst: René van Berlo Foto’s: Ron Disveld

7

Van ’t Lindenhoutmuseum Een museum over de historie van een dorp voor wezen Neerbosch heeft een verleden met wezen. Er was een speciaal kinderdorp. Daar is tegenwoordig een museum waar de geschiedenis van de wezen en hun opvang te zien is: het Van ’t Lindenhoutmuseum. De historie van de Weezeninrichting Neerbosch is grotendeels bewaard gebleven. Deze is te vinden in het Van ’t Lindenhoutmuseum in de Beth-el-kerk op het terrein van het voormalige Kinderdorp Neerbosch. Johannes van ’t Lindenhout en zijn vrouw begonnen in 1863 met de eerste wezenopvang in de benedenstad van Nijmegen. In 1867 was het eerste gebouw op Neerbosch klaar. In het Van ‘t Lindenhoutmuseum krijgt men een indruk hoe in de vorige eeuw in Nederland wezen werden opgevangen. Naast een historisch overzicht vindt men gereedschappen uit de werkplaatsen, uitgaven van de drukkerij, meubels, prenten, schilderijen, foto’s enzovoort. Via een maquette kan men ‘een wandeling’ over het oude Neerbosch maken. Zelfvoorzienend dorp Het weeshuis groeide uit tot een compleet dorp waar aan het eind van de negentiende eeuw zo’n elfhonderd kinderen woonden. Elk nieuw huis, ook de kerk, werd door de jongens onder leiding van hun leermeesters gebouwd. Er kwamen werkplaatsen waar jongens en meisjes een vak konden leren. Ze timmerden meubilair, dat ook buiten de weesinrichting werd verkocht. Op de boerderij en tuinderij werden gewassen geteeld voor de voeding van de kinderen. In de werkplaatsen werden kleding, klompen en schoeisel gemaakt. Ook was er een drukkerij van tijdschriften, boeken, almanakken en kranten. Van ’t Lindenhout schreef hiervoor veel artikelen en verhalen over de Weezeninrichting, waardoor deze een landelijke bekendheid kreeg, maar waardoor hij ook inkomsten vergaarde, onder andere via sponsoren en liefdadigheidsinstellingen.

Van ’t Lindenhoutmuseum is gevestigd in de oude kerk van Kinderdorp Neerbosch

Bezoek aan het museum Het van ’t Lindenhoutmuseum is elke eerste zondag van de maand geopend van 12.00 tot 16.00 uur. Het museum is ook elke woensdag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. Op andere dagen, behalve op zon- en feestdagen is het museum te bezoeken na telefonische afspraak met de conservator/archivaris. Het museum is gratis toegankelijk.

Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. Dit geldt ook voor groepen die een rondleiding en de inleiding over de historie aanvragen. Het Van ’t Lindenhoutmuseum ligt op het terrein van Kinderdorp Neerbosch, Scherpenkampweg 58, telefoon (024) 379 03 29 of 06 30 84 82 38, e-mail [email protected]. Website Kinderdorp Neerbosch Op internet is een website te vinden die gemaakt is door een oud-bewoonster van Kinderdorp Neerbosch en haar partner. Deze website bevat veel informatie en foto’s uit de verschillende periodes vanaf de Weezeninrichting, Kinderdorp Neerbosch tot het Behandelcentrum Neerbosch van de laatste jaren. Zie www. kinderdorpneerbosch.nl. Tekst: Anne-Marie Jansen Foto’s: Van ’t Lindenhoutmuseum

8

De Partituur - november 2011

Bert Delmaar van website neerbosch-oost.info

‘Ik hoop bij te dragen aan het saamhorigheidsgevoel in de wijk’ Sinds 2005 heeft Neerbosch-Oost een eigen website: www.neerbosch-oost.info. Webmaster Bert Delmaar vertelt. Waarom ben je gestart met een wijkwebsite? ‘Omdat ik vind dat informatie bereikbaar moet zijn voor bewoners in de wijk. De meeste mensen komen met computers in aanraking. Ze willen surfen op internet. Als ze dat doen, is de informatie zo verspreid dat ze het moeilijk kunnen vinden. Daarom is het logisch specifieke informatie over hun wijk op één website te zetten, zodat ze daar alles kunnen vinden.’ ‘Ooit bestond het plan om één website voor alle wijken in Nijmegen te beginnen: www. wijkinfonijmegen.nl. Dat idee is helaas verwaterd doordat mensen andere prioriteiten hadden. Er was een ontwerp gemaakt, maar de zaak viel uit elkaar. Ik dacht: er moet toch iets voor de wijk komen. Daarom ben ik de site voor Neerbosch-Oost begonnen. Nu heb ik er ook de tijd voor. Ik ben er een paar uur per week mee bezig.’ ‘Er zijn soms meer dan vierhonderd bezoekers per dag. De meeste komen uit de wijk. Er googlen veel mensen op Neerbosch of kinderdorp Neerbosch. Dan komen ze bij de wijkwebsite uit. De mensen bladeren dan door de site, blijven even “hangen”.’ De Partituur - november 2011

Wat wordt veel gelezen? ‘Het is eigenlijk niet te voorspellen. De aankondiging van een modeshow van Jos de Haas of een busreisje van de huiskamer scoren hoog. Maar ook het juridisch loket of een expositie bij galerie Wit Licht. Men kijkt bij verenigingen. Natuurlijk de link naar SJANO als er een bouwdorp is. Het kan van alles zijn.’ Interactief ‘De website van Neerbosch-Oost is interactief: mensen kunnen zelf dingen op de site zetten. Soms redigeer ik een beetje om het te kunnen plaatsen. Ik krijg regelmatig informatie uit de wijk. Af en toe moet ik mensen eraan herinneren dat er een wijkwebsite is. Er gebeurt veel. Onze wijk is heel gevarieerd. Zaken als Viva Symfonica wakkeren het saamhorigheidsgevoel aan. Daar hoop ik wat aan bij te dragen.’ Wensen? ‘Wat ik graag zie, is dat op de site ook documentatie staat: actueel naslagwerk over procedures. Wat je bijvoorbeeld moet doen als je ontslagen wordt. En dan specifieke zaken voor deze buurt. Ik wil ook graag Het Nijmegenaartje, de kinderkrant van de Brede school, op de site zetten.’ Tekst: René van Berlo Foto: Ron Disveld

Warme kleuren in de kou Ik heb het altijd koud als ik terug kom van mijn vakantie naar Turkije. Vakantie is een groot woord voor al datgene wat ik daar doe: familie, vrienden bezoeken en naar hun verhalen luisteren, veel praatjes maken op straat met jan en alleman (het zal wel door de temperatuur komen, maar mensen in Turkije prater makkelijker met vreemden dan hier in Nederland), gerechten eten die ik een jaar lang heb gemist en als het lukt, de momenten met mezelf en mijn gezin koesteren. Dat laatste doe ik dan door minstens een week weg te gaan naar een plaats waar geen familie, vrienden, kennissen wonen, waardoor je de toerist kan uithangen. Terug in Nederland heb ik het dan koud. Niet alleen mijn lijf moet opeens wennen aan het temperatuurverschil van soms 18 graden, ook in mijn hart is het koud. Is het heimwee naar een land waar het leven zich op straat afspeelt, de tomaten net iets lekkerder smaken en waar zon, zee, bergen in overvloed zijn? Of ben ik gewoon nukkig omdat het dagelijks leven weer gaat beginnen? Of heeft het toch te maken met leven in een samenleving die soms hard kan zijn met mensen met een kleur? Een oudere migrant heeft ooit tegen mij gezegd, moge zijn aarde rijk zijn: ‘Kijk naar je omgeving en zoek de schoonheid. En na twee weken is de kou in je hart weg.’ Ik merk echter dat het zoeken naar schoonheid nog lang niet makkelijk gaat in Neerbosch-Oost. Juist na de vakantie, zie ik de wijk zoals meerdere mensen het zien. Namelijk: een lelijke wijk! Een voorbeeld van lelijkheid: wat doet dat groene, wandelende mensbeeld bij de ingang van de wijk. Dat beeld is lelijk en als hij nou eens was behangen met mooie lichtjes in de avond of was getooid met bloempotten, dan was het nog om aan te zien. En wat te zeggen van al die tuinen die niet onderhouden worden? Waarom kan mijn wijk niet één groot bloembollenveld worden? Moet ik voor zoiets echt per se naar Lisse? En ja, het winkelcentrum is inderdaad wel kneuterig en erg jaren zestig. Niet een plek om lang rond te hangen. Dat doen namelijk al die jongeren, waardoor er geen ruimte is voor andere ‘hangers’. In een mopperstemming wandel ik dan door de wijk op zoek naar schoonheid. Pas bij het kanaal aangekomen, slaat mijn stemming langzaam om. Zittend langs het water kijk ik naar de bomen die langzaam afscheid nemen van hun zomerkleur. Ik laat de zon, als die het spel van de schaduw wint van de wolken, op mijn gezicht dansen en mijn handen maken contact met het gras. En opeens is het daar: een warmte in mijn hart. Ik ben weer thuis en klaar voor een jaar waarin ik mij, met mijn eigenaardigheden, cultuur en afkomst, weer één voel met mijn wijk en mijn land Nederland. Hatice Bölek-Tokgöz

9

‘Mensen aankleden is het mooiste dat er is’ Jos de Haas is nog lang niet uitgekeken op zijn vak Zijn moeder is een geboren Drutense en zijn vader komt uit Puiflijk, maar zelf is hij in Nijmegen geboren als laatste van zes kinderen. Wij spreken met Jos de Haas, dé man achter de modeshows in het winkelcentrum De Notenhout en de stuwende kracht achter de winkeliersvereniging. Bescheiden als hij is, wil hij zeker niet op de voorgrond treden. Maar nieuwsgierig naar hem aarzelen Leo en Hatice niet om hem te interviewen.

bosch-Oost. We runnen de winkel met een team van vier mensen en wij allen werken met hart en ziel in de zaak. Wie onze doelgroep is qua kleding? Dat is heel breed. Niet alleen de ouderen, maar ook de dertig plussers behoren tot de doelgroep. Dat zie je ook terug in de collectie, er hangt voor elk wat wils aan de rekken. Het is natuurlijk geen winkel voor tieners, maar dat was ook niet onze opzet.’

‘Het ondernemerschap zit niet in onze familie. Mijn moeder was huisvrouw en mijn vader was administrateur. Ook mijn broers en zussen hebben geen eigen zaak, maar hebben beroepen zoals dierenarts, of zitten in de psychotherapie, verpleging of ambtenarij. Wat echter wel een overeenkomst is: we werken allemaal met mensen.’ Contact met mensen ‘Ik moet dat ook hebben, dat contact met mensen. Ik heb na de vwo gekozen voor de studie psychologie omdat ik het idee had dat ik mensen kon helpen. Maar de studie viel tegen. Ik ben iemand die meteen contact wil maken met mensen en dat kan niet als je met je neus in de boeken zit.’ ‘Het ondernemerschap heb ik ontdekt in mijn bijbaantje als student bij het bowlingcentrum. Ik deed er allerlei soorten werk: van drank verkopen tot en met wc’s schoonmaken. En ik vond het zo leuk! Toen ik daar een baan aangeboden kreeg, ben ik met mijn studie gestopt

en daar heb ik nooit spijt van gehad. Ik ben een doener en wil meteen aan de slag. Bij een nieuw apparaat ga ik aan de slag en probeer zelf uit te vogelen hoe het werkt. Pas als het echt niet lukt, pak ik de gebruiksaanwijzing. Zo ben ik in alle dingen: hop, erop af en gewoon doen!’ ‘Na mijn baan bij het bowlingcentrum, ging ik werken bij de herenmodezaak Hoogenboom. Dat heb ik tien jaar gedaan en inmiddels heb ik nu al zestien jaar de kledingzaak in Neer-

Klanten ‘Waar de klanten vandaan komen, loopt erg uiteen. Wij krijgen mensen uit Druten, Wijchen, Groesbeek, Millingen aan de Rijn en uit de andere wijken van Nijmegen. We hebben ook klanten, bijvoorbeeld diegene die begeleid wonen, die wij thuis bezoeken met verschillende soorten kleding. Als ondernemer is het natuurlijk wel fijn als je rond kunt komen van datgene dat je verkoopt, maar nog belangrijker is dat ik nuttig werk doe en mensen echt help. Ik zal nooit, maar dan ook nooit, kleren verkopen aan een klant als ik vind dat het niet staat. Vraagt een klant mijn mening, dan zal ik er ook altijd eerlijk in zijn. Ik geloof namelijk dat eerlijkheid altijd wordt gewaardeerd en klanten voelen heus wel als je hen iets wilt aansmeren.’ ‘Nee, belangrijker dan kleren verkopen, vind ik het maken van een praatje met klanten en echt naar hen luisteren. Waarom denk je dat in de winkel een koffieapparaat staat met vier verschillende smaken koffie? Het idee van een modeshow is ook begonnen aan deze koffietafel. Ik zat te kletsen met een paar klanten en voordat we het wisten bedachten we de eerste modeshow. Die was, ik moet er nog steeds een beetje om lachen, in de etalage van de winkel en vier klanten liepen heen en weer. Van buiten zag je geen donder, vanwege het licht dat op het glas viel. Maar het idee was geboren. Inmiddels heb ik nu diverse klanten, uit verschillende leeftijdsgroepen, die de modeshow lopen. En elke keer is het weer een feest, dat ik samen met de klanten vier.’ Mode ‘Wat ik persoonlijk met mode heb? Mode is een prachtig instituut, maar je moet het niet overschatten. Ik lees de modebladen wel om de trends bij te houden, maar de kleding die je in de bladen ziet, zijn vaak niet draagbaar of betaalbaar. Het is ook vaak voor jonge meiden, terwijl je na een bepaalde leeftijd toch echt niet

10

De Partituur - november 2011

moet rondlopen met kleren die plakken aan het lijf of jurken die te kort zijn. Maar wat ik de afgelopen jaren wel heb gemerkt, is dat de smaak van de klanten steeds jonger wordt. Vroeger verkocht ik veel jurken, maar die kan ik nu aan de straatstenen niet meer kwijt. Ik verkoop nu veel meer tunieks, pantalons en rokken. Ik let er daarbij op dat ik merken verkoop die kleine hoeveelheden kleding aanleveren, want ik wil niet dat klanten andere mensen tegenkomen die dezelfde kleren dragen. En natuurlijk staat bij alle kleding de kwaliteit en draagbaarheid voorop.’ Ervaring ‘Vanwege mijn 26-jaar ervaring in de kledingbranche zie ik meteen welke kleren bij een klant wel staat en welke niet. Modeflaters? Nou, als je perse een strakke legging aan wilt trekken bij een stevig figuur, zorg dan voor een mooie, lange tuniek er boven. En bij de heren zou ik zeggen, zorg dat je een broek koopt die echt past. Ik zie hoe teveel mannen rondlopen die een broek aan hebben, waarvan het kruis tussen de knieën hangt. Een andere tip voor hoofddoekdraagsters: een rustige hoofddoek qua print en kleur kan je gezicht erg mooi laten uitkomen. Maar voor alles geldt: trek de kleren aan die bij je persoonlijkheid passen en waarin je je gelukkig voelt.’

mij dat er een tweede modezaak is in het winkelcentrum. Maar ik zie dat juist als een verrijking. Als een klant bij ons niets kan vinden, dan loopt hij of zij door naar de andere winkel. En dat is alleen maar goed, want dan is er immers meer keuze voor de klant. Als voorzitter van de winkeliersvereniging ben ik best tevreden over de soorten winkels die we hebben in Neerbosch-Oost. Ook de komst van Lidl heeft een positieve invloed gehad: je krijgt nu ook vaker mensen uit andere wijken en dat is voor

alle ondernemers goed. Maar ik denk wel dat we als winkeliers zelf ook actief moeten blijven om het winkelcentrum aantrekkelijker te maken. Wat we kunnen doen is bijvoorbeeld meer plantjes en bloemen in het winkelcentrum neerzetten om de uitstraling mooier te maken. Ook een duidelijk ANWB-bord waarop De Notenhout staat, zou helpen om meer mensen naar het winkelcentrum te krijgen. En zo heb ik wel meer ideeën voor de wijk.’ Prachtig dorp ‘Ik heb geen enkele moeite met NeerboschOost. Het is een prachtig dorp, waar de interactie tussen mensen echt hartelijk is. In de afgelopen jaren heb ik de wijk zien veranderen in de goede richting. Ik ben natuurlijk bekend met het overlastprobleem door sommige jongeren. Maar ik weiger om mensen in hokjes te stoppen en een vooroordeel te hebben. Pas als ik dingen zie die niet door de beugel kunnen, vorm ik een oordeel. Maar dat oordeel kun je zeker niet de eerste keer al hebben.’ ‘Hoe lang ik nog mijn winkel ga runnen? Ik ga zeker door tot mijn 65ste jaar. Ik vind het zo leuk! Ik ben geen verkoper, maar een gastheer voor mijn klanten. En dat contact met de klanten wil ik voor geen goud missen!’ Tekst: Hatice Bölek-Tokgöz en Leo Aelberts

‘Vaak krijg ik de vraag of het niet lastig is voor De Partituur - november 2011

Foto’s: Jacqueline van den Boom

11

Het buitenleven Al wandelend met mijn zwerfteamzak en de grijper kom ik ook werkelijk van alles tegen. Het is 30 augustus en tot mijn grote verbazing zie ik een opstelling van een stoel en een bankje in het groen achter een maisonnette. Als ik mijn fantasie laat gaan, dan zie ik me hier al liggend naar de sterren kijken als het donker is. Maar ja, donker wordt het hier niet met al die verlichting op straat. Wat ik wel weer jammer vind, is dat deze opstelling van meubels in het groen ten koste gaat van het kwetsbare groen. Wordt hier wel aan gedacht? Bij dezelfde maisonnette staat aan de voorkant een eethoek. Dit voelt heel gastvrij aan. Er hangt geen belletje en als ik er een tijdje zit, komt er niemand, maar er ligt ook geen briefje op tafel. Ik ga dan maar weer verder. Dan kom ik bij een flat aan waar Heijmans, van de groenvoorziening, bezig is met het weghalen van lege drankblikjes uit de struiken. Ik kan het niet geloven maar het zijn er zeker meer dan vijftig. Ik hoor dat dit hier regelmatig voorkomt. Ook aan de voorkant van deze zelfde flat liggen ze tussen de struiken. Dit gaat wel heel ver. Dit heet zwerfvuil, maar het is gewoon uit het raam of balkon weggegooid afval. Dan vraag ik me af: ‘Waar zijn we mee bezig?’ Sofie

Herfst- en winterfeesten

Chanoeka

1 november: Allerheiligen

5 december: Asjoera/St. Nicolaas

Het feest van Allerheiligen is een christelijke feestdag. De heiligen, ook zij die niet heilig zijn verklaard door de r.k. Kerk, kunnen worden herdacht, zoals mensen die veel voor ons betekend hebben. In de Goede Herderkerk is er een eucharistieviering om 19.00 uur.

Soenitische moslims herdenken op Asjoera de uittocht van Mozes uit Egypte, en de laatste maaltijd van Noach op de ark. Sjiieten herdenken de dood van Imam Hoessein. Zowel Turken als Marokkanen houden een feestmaal. Het is vooral een kinderfeest. Het volgende kinderfeest is St. Nicolaas, een heilige die veel betekende voor kooplieden, Maar vooral voor kinderen. Ieder jaar komt hij weer terug.

2 november: Allerzielen

Met Allerzielen gedenkt de r.k, Kerk alle overledenen. De protestante Kerk doet dit op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Onze dierbare overledenen worden herdacht met kaarsjes, en bloemen op de graven. In de Goede Herderkerk is er een viering om 19.30 u. 6 november: Offerfeest, Ied al Adha

Moslims offeren op deze dag een schaap of een geit aan Allah. Dit herinnert hen aan Ibrahim, die zijn enige zoon Ismaël aan Allah moest offeren. Omdat Ibrahim bereid was dit te doen, zond Allah hem een schaap dat de plaats van zijn zoon op het altaar in mocht nemen. Na het feestgebed in de moskee wordt het offerdier ritueel geslacht en in drieën gedeeld. Voor het gezin, familie en vrienden. Men gaat bij elkaar op bezoek. 11 november: St. Maarten

St. Maarten hielp een arme bedelaar aan kleding, door hem de helft van zijn soldatenmantel te geven. Hij was bisschop van Tours. Kinderen trekken ’s avonds met lampionnen langs de huizen en zingen liedjes over hem. De mensen geven hen dan snoep. 26 november: Islamitisch nieuwjaar, Al Hidzjra (1433)

Moslims herdenken dat de profeet Mohammed en zijn volgelingen in 622 n. Chr. van Mekka naar Medina verhuisden. Het is vooral een herdenkingsdag waarop moskeebezoek centraal staat. 12

Van 21 tot 29 december: Chanoeka, inwijdingsfeest

Chanoeka is het lichtfeest van de joden. Zij herdenken de overwinning op de Syriërs. Bij de inwijdingsplechtigheid in de tempel kon men met één fles olie, o wonder, acht dagen de chanoekakandelaar laten branden. Er is synagogebezoek en ’s avonds wordt er iedere dag één kaars aangestoken aan de achtarmige kandelaar. 25/26 december: Kerstmis

Christenen vieren met Kerstmis de geboorte van Jezus in Betlehem. Het is behalve een kerkelijk feest, hét familiefeest. In de nacht en vroege ochtend zijn er eucharistievieringen in de kerk. Daar staan een kerststal en kerstboom, zoals in de meeste huizen. Er wordt lekker gegeten! 31 december: Oudjaar

Het oude jaar gaat al knallend met vuurwerk over in het nieuwe jaar. Een heidens gebruik om de boze geesten te verjagen. Heeft u interesse in de Oase, het contactblad parochieverband? Info hierover kunt u krijgen in het Parochiecentrum, Fanfarestraat 57, telefoon (024) 373 26 46, maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur. Tekst: Marlies Heijbers De Partituur - november 2011

Het Tubaplein Werk in uitvoering In het derde nummer van De Partituur is de ontstaansgeschiedenis van het Tubaplein beschreven. Daaronder stond: ‘In het volgend nummer: De toekomst van het Tubaplein.’ Vanwege de vakantie lukte het niet om voldoende informatie bij elkaar te krijgen. Maar ook nu is er nog maar weinig bekend. Het Tubaplein is werk in uitvoering. In het voorjaar zijn alle bewoners rond het Tubaplein uitgebreid ondervraagd door een medewerker van onderzoeksbureau Leijten en Van Hoek. Dit onderzoek vond plaats in opdracht van Portaal. Op basis van de resultaten kijken Portaal, gemeente en politie hoe de toekomst van het Tubaplein het beste kan worden vormgegeven. De bedoeling is om deze plannen in het najaar rond te krijgen. Niet meer dit jaar Wat houdt dit nu precies in? In het wijkbeheerplan van aanpak voor Neerbosch-Oost, 2009-2011, staat aangegeven dat het Tubaplein in 2011 een opknapbeurt zal krijgen. Dit zal waarschijnlijk dit jaar echter niet meer gebeuren. Wijkbeheer wacht het resultaat van de besprekingen af voordat er actie wordt ondernomen. Wel is in 2010 het speeltuintje ver-

Speeltuintje op het Tubaplein

vangen. En natuurlijk blijft het reguliere onderhoud gewoon doorgaan. Veranderd Is er dan niets veranderd? Toch wel. Volgens wijkmanager Michiel ten Dolle wordt er op dit moment veel tijd geïnvesteerd in één-opééncontact met buurtbewoners, zowel door Portaal als door de politie. Dit alles op vriendschappelijke, informele basis.

er met oud en nieuw een groot vreugdevuur op de hoek Bugelstraat-Jachthoornstraat. Vreugdevuren zijn in Nijmegen tijdens de jaarwisseling echter verboden. De onrust die het vuur geeft, brengt de wijk negatief in het nieuws. De inzet van alle partijen is erop gericht om de aanloop naar oudejaarsnacht rustig te houden en ook oudejaarsnacht zelf rustig te laten verlopen. Dit kan echter niet zonder medewerking van de bewoners.

Oud en nieuw Rest op korte termijn nog één ding: elk jaar is

Tekst: Niel van Daal Foto: Jacqueline van den Boom

Toekomst van het witte kerkje St. Antonius Abt Neerbosch te koop of te huur Heeft u, ondanks de economische crisis, nog ergens een bom duiten liggen? Wilt u eigenlijk altijd al de trotse eigenaar zijn van een heuse middeleeuwse kerk? Dan ligt hier uw kans! Iedereen die in Neerbosch-Oost woont of de afgelopen zeshonderd jaar gewoond heeft, kent of kende waarschijnlijk wel het witte kerkje aan de Dorpsstraat. Deze voormalig Nederlands Hervormde Kerk was tot begin dit jaar het vestigingsadres van de firma Stadelmaier BV, wereldberoemd als de kleermaker van de Paus. Na het faillisement van afgelopen januari staat het rijksmonument echter op de markt en is Stadelmaier op zoek naar een nieuwe eigenaar/huurder. Voor het luttele bedrag van 450 duizend euro De Partituur - november 2011

koop of 32 duizend euro huur per jaar kunt u zich de trotse eigenaar of huurder van dit fraaie historische pand noemen. Dit is dan wel zonder toren, want deze is eigendom van de gemeente en staat voor 25 duizend euro in de boeken. Verder is het pand van alle gemakken voorzien, zoals elektra, water, riolering en verwarming. Er als een kauwkleumende monnik wonen en leven bij kaarslicht zit er niet in. Ook al niet vanwege het bestemmingsplan dat rept over gemengde bestemming en/of bijzondere doeleinden. Heeft u de poen en de interesse, dan moet u er overigens wel snel bij wezen want er schijnen al meerdere kapers op de kust te zijn. Voor de minder draagkrachtigen onder ons die gewoon benieuwd zijn naar de toekomst van het witte kerkje, rest alleen maar het wachten op de witte rook. Tekst en foto: Nico van Dam

13

De Honinghoeve Het was broeierig warm weer die dag. Op zaterdag 10 september jongstleden hield de Honinghoeve haar open dag. Ondanks de temperatuur was er veel belangstelling. Na afloop was men zeker niet teleurgesteld. Integendeel! Over de woon- en slaapkamer, beide met vrij uitzicht, en zeker over het sanitaire gedeelte was men vol lof. Je zult thuis in je uppie of samen dit comfort hebben! ’n Cijfer hiervoor? Nou, daar zou ik vroeger op school alleen maar van hebben kunnen dromen. Wat ik aan apparatuur en installaties gezien heb tijdens de rondleiding die met de gezondheid van de bewoners te maken kunnen hebben, overtrof mijn stoutste verwachtingen. Zelf ben ik nog niet zo ver, maar wat een veilig gevoel moet dat de bewoners van de Honinghoeve niet geven, dat je de zekerheid hebt à la minute geholpen te kunnen worden, wat er ook gebeurt! Van de zorg wil ik dus graag zeggen: maak je vooral geen zorgen. Alles is in goeie handen! Zolang daar natuurlijk niet op bezuinigd gaat worden! Bij leven en welzijn is de uitdrukking. Wanneer het dan ook nog goed zit tussen de oortjes, zoals dat in de volksmond heet, dan hebben die bewoners ook nog het idee, dat ze in het tweede kasteel van NeerboschOost hun stekkie hebben gevonden. Nog één stapje verder en je bent baron of barones, waarom ook niet? De echte Baron leefde wel in een echt kasteel, maar ik denk dat hij toch graag had willen ruilen. Andere tijden. Maar… Wat ja maar! Waarom moeten inwoners van Neerbosch-Oost, die graag naar de Honinghoeve willen, eerst naar een tussenstation verhuizen, naar het oude gedeelte van Nijeveld? Waarom eerst vanuit je eigen woning naar één kamer in Nijeveld en daarna weer verkassen naar een tweekamerflat in de Honinghoeve? Twee maal verhuizen dus. Is dat normaal? Gebeurt dat nog steeds? Moet Nijeveld kostendekkend gemaakt worden over de ruggen (vaak rugjes) van ouderen? En waar zijn de topkamers gebleven in de Albanystraat? Nog één vraag aan de managers, die dat bedacht en bepaald hebben: Heeft u weleens van humanisme gehoord, of zat dat niet in uw pakket? Nijdas

14

Brandveiligheid in de eigen leefomgeving Als bewoners van de flats in de Rapsodiestraat en de Klaroenstraat hebben we in een rooktent een demonstratie gehad van Anne-Pauline Jacobs van de brandweer Nijmegen, afdeling preventie, en ’s avonds een voorlichtingsbijeenkomst in de Schalmei. In deze en de volgende Partituur willen wij de belangrijkste punten met u delen. Breekt er brand uit, probeer dan kalm te blijven, maar dit is juist in die situatie zo moeilijk. Je kunt in paniek namelijk niet helder meer denken, maar als je weet wat je moet doen bij brand zorgt dit wel voor rust. Wat is brand? Je hebt voor een brand brandstof, zuurstof en de ontbrandingstemperatuur nodig, ook wel de branddriehoek genoemd. Voorbeelden van brandstoffen zijn (hete) olie, gas(vlam), hout, papier en stof. Zuurstof is er altijd. Dat is een gassoort dat zich in de lucht bevindt. Bij blussen neem je één van de drie zijden van de driehoek weg. Een voorbeeld: als je de deksel op de pan legt bij een vlam in de pan, dan haal je de zuurstof weg in de pan en dan dooft de vlam. Vergeet niet om het gas uit te doen om de situatie op te lossen. Doe je dit niet dan blijft het gevaarlijk, daar op het moment dat je de deksel van de pan haalt de vlam er weer in slaat. Een brandtemperatuur is minstens 600 tot 800 graden Celsius. Je kunt in veel gevallen brandgevaar voorkomen: • Bij het gebruik van een elektrische deken deze alleen gebruiken om het bed voor te ver-

warmen en hem hierna meteen uit te schakelen; er dus niet mee te gaan slapen. • Ook kaarsen niet laten branden als je de kamer voor een poosje uitgaat. • Bij het opladen van apparatuur de stekker niet langer in het stopcontact laten zitten dan nodig is en ook niet opladen als je niet thuis bent. • Niet meer dan één verdeeldoos gebruiken en er niet een paar bij elkaar aansluiten, want dan ontstaat er oververhitting. • De wasdroger regelmatig stofvrij maken. Want stof brandt makkelijk bij oververhitting. • Ook het stand-by laten staan van apparatuur is af te raden in verband met kans op oververhitting. Wat doe je bij een vlam in de pan en een pan met hete olie? • Een pan met kokendhete olie op de plaats laten staan en er niet mee schuiven of lopen. Want je kunt jezelf goed verbranden als je gaat morsen of struikelen. • Ook bij een vlam in de pan: laat de pan staan, maar leg op de pan vanuit de zijkant een deksel en zet de afzuigkap en het vuur meteen uit. Gebruik nooit water; dat heeft als gevolg dat de hete olie al brandend gaat spetteren. • Sta je te koken of te frituren, laat je niet wegroepen zonder het vuur uit te doen. Daarmee voorkom je ongelukken. In de volgende partituur vertellen we u over het belang van een rookmelder in uw woning. En wat u zelf kunt doen als u of een ander in brand komt te staan. Tekst: bewonersgroep Klaroen- en Rapsodiestraat. Foto: Danny Kruythoff De Partituur - november 2011

Richard Uijen heeft energiezuinig gebouwd

Hart voor het milieu In de vorige Partituur stond een interview met wethouder Jan van der Meer, waarin hij meldde dat er een premieregeling komt voor mensen die hun (koop)woning gaan isoleren. Deze regeling komt helaas te laat voor Richard Uijen. Hij heeft zijn woning onlangs laten uitbouwen op een zo energiezuinig mogelijke manier. Dit houdt in dat er meer moet gebeuren dan alleen isolatie aanbrengen. Richard, waarom heb je gekozen voor een energiezuinige uitbouw? ‘In eerste instantie lijkt een uitbouw niet energiezuinig. Het huis wordt groter, dus moet je meer stoken om het warm te houden. Ik wilde dat juist niet, dus moest de uitbouw energiezuinig zijn. De muren van de uitbouw zijn 40 centimeter dik, in plaats van de standaard 30 centimeter, en twee keer zo isolerend dan normaal. Dit is overigens nu de norm bij nieuwbouw. Naast de extra isolatie heb ik vloerverwarming aan laten leggen. Ik heb overal nieuwe kozijnen met daarin driedubbel glas en ik heb een energiezuinige ketel genomen. En vooral: ik heb nu een parketvloer in plaats van een tegelvloer.’ ‘Sommige van die stappen stonden beschreven in het energieprestatieadvies dat ik heb laten maken. Dit had nog wel wat voeten in de aarde. Iemand kwam bij mij thuis de boel helemaal opmeten, maar na een tijdje kreeg ik een rapport over een heel ander huis dan het mijne. En toen ik na een half jaar het juiste kreeg, stond daar precies hetzelfde in, dus ik vraag me af waar dat opmeten nu goed voor was.’ Waarom is het zo belangrijk voor jou om energiezuinig te bouwen? ‘Ik haat verspilling. Ook vóór de verbouwing stond de thermosstaat nooit hoger dan 21 graden. Maar omdat het op behoorlijk veel plekken tochtte en omdat we die koude tegelvloer hadden, was het hier nooit behaaglijk. Dit vond ik ook belangrijk: dat het een warm huis werd, zonder dat ik extra zou moeten stoken. Ik heb daarom ook infraroodfoto’s laten maken. Daarop kon ik goed zien waar de kieren zaten.’ En nu zit je huis dus potdicht. Hoe zorg je dan voor frisse lucht? ‘Daar hebben we aan gedacht. Ik heb dan ook balansventilatie laten aanleggen. Hierdoor komt er altijd gefilterde lucht van buiten naar De Partituur - november 2011

Richard Uijen

binnen en wordt de vervuilde binnenlucht afgevoerd. De plek waar de lucht naar binnen wordt gezogen, zit op het dak achter het huis, waardoor ik het wel altijd goed merk als de buren hun tuinhaard aanhebben.’ (Richard lacht. Beide buren, waaronder de interviewster, houden van een vuurtje in de achtertuin...) ‘Ik heb nu een parketvloer in plaats van een tegelvloer’ Maar balansventilatie kan ook voor gezondheidsklachten zorgen, heb ik gelezen. In de Amerfoortse wijk Vathorst hebben veel mensen chronische problemen gekregen door dit type ventilatie. ‘Dat klopt. Maar die waren niet goed aangelegd. Ik heb ook meters in huis die de luchtkwaliteit meten. Die sturen de balansventilatie aan en bepalen hoe hard die blaast. Op dit moment geeft hij aan dat het in de woonkamer 1045 ppm (delen per miljoen, NvD) kooldioxide is. Dit is vrij veel, maar dat komt ook omdat we op de meter staan te ademen. Ideaal is 700 ppm. Veel lager kan niet, want je hebt natuurlijk altijd te maken met stadslucht.’ ‘Naast de balansventilatie kunnen de ramen

ook gewoon open. Dat kunnen ze geloof ik in Vathorst niet. Maar dat vind ik misplaatste zuinigheid. Een raam moet open kunnen.’ Nu een echt Nederlandse vraag: haal je de investeringen eruit? ‘Ik denk het niet. Niet in de energierekening tenminste, wel in comfort. Het zal hier deze winter een stuk aangenamer zijn dan vorig jaar. Ik heb overigens geen hoge maandelijkse lasten, omdat ik altijd al zuinig ben geweest.’ Als laatste dit: woningeigenaren, zoals jijzelf, kunnen ervoor kiezen hun woning energiezuinig te maken. Woningcoörporaties besteden steeds meer aandacht aan energiezuinige nieuwbouw. Maar wat zou een bewoner van een bestaande huurwoning kunnen doen om zijn huis energiezuiniger te maken, volgens jou? ‘Eén van de minst ingrijpende acties die je kunt ondernemen is het plaatsen van zonnepanelen, als dat tenminste mag van de verhuurder. Truien en pantoffels houden óók warm. En vooral: neem géén onverwarmde tegelvoer.’ Tekst: Niel van Daal Foto: Jacqueline van den Boom

15

Wethouder Bert Frings

‘Wijkbewoners moeten veel meer invloed krijgen in wat er nodig is’ ‘We gaan de wijkverpleegkundige weer terug brengen.’ Dat zegt wethouder Bert Frings. Sinds eind april is hij verantwoordelijk voor zorg, welzijn en sport. Frings is lid van GroenLinks. Hij heeft ongeveer zes jaar in de Nijmeegse gemeenteraad gezeten. In 2010 werd hij wethouder in Lingewaard (Bemmel, Gendt, Huissen en omgeving). Na het vertrek van wethouder Floris Tas deed zijn partij een dringend beroep op hem om Tas op te volgen. Frings: ‘Ik ben terug op het oude nest. Veel dingen zijn niet veranderd. Ik kom veel bekende gezichten tegen. Lingewaard was de ideale baan. Nijmegen is toch mijn droom.’ Bert Frings is in 1955 geboren in Geleen. Begin jaren ’70 verhuisde hij naar Nijmegen om er sociale geografie te studeren. Hij werd leraar aardrijkskunde en was docent aan de lerarenopleiding van de HAN. Zijn hart lag bij natuur- en milieueducatie. Hij werkte bij een landelijke lesmaterialenstichting en daarna als directeur van het Milieu Educatie Centrum Nijmegen. In 1999 startte hij een adviesbureau, dat zich tot 2006 bezighield met interim-management, begeleiding van scholen in het voortgezet onderwijs en natuur- en milieueducatie. Van 2006 tot 2010 was Frings directeur van de Praktijkschool Joannes voor moeilijk lerende kinderen van 16

Sinds 2007 woont Frings in het Limburgse Arcen. Hij wil naar Nijmegen verhuizen, maar wel eerst zijn huis verkopen. Daar zit nog geen schot in. ‘Ik heb een overnachtingsadres in Lindenholt,’ zegt hij. ‘Daar slaap ik van maandag tot en met vrijdag.’ Wmo Frings’ grootste klus is de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) waarvan de uitvoering flink verandert: ‘Het moet anders. We kunnen het niet meer betalen. Vorig jaar is 2,7 miljoen euro meer uitgegeven aan individuele voorzieningen dan voorzien. Dat is 11 procent meer. De uitdaging is dat we van standaardoplossingen voor maatwerk naar maatwerk voor 12 tot 18 jaar, die ook een vestiging in Nijmegen heeft. Tevens was hij in 2010 interim-directeur van Het Inter-lokaal. Frings is niet nieuw in de politiek. Van 2002 tot 2007 was hij voor GroenLinks lid van de Nijmeegse gemeenteraad (waarvan vanaf 2006 fractievoorzitter). In 2008 nam hij tijdens het zwangerschapsverlof van een GroenLinks-raadslid waar. In 2010 werd hij wethouder in de gemeente Lingewaard met de portefeuille sociale zaken, zorg & welzijn, natuur, milieu, landschap en duurzaamheid. Sinds 27 april 2011 is hij Nijmeegs wethouder voor zorg & welzijn en sport.

maatwerk gaan. Er is nu een enorm circus opgetuigd. Als je een voorziening nodig hebt, ga je naar de gemeente. Het circus kent alleen standaardoplossingen. Een voorbeeld: iemand is slecht ter been. Hij krijgt een scootmobiel. Hij moet vaak van Neerbosch-Oost naar Beek en terug. Hij heeft dan niets aan de scootmobiel omdat de afstand te groot is. Dan mag hij met de regiotaxi. Dat wil hij niet, omdat de reis door het oppikken van andere passagiers veel te lang duurt. Hij wil graag een brommertje in plaats van de regiotaxi en de scootmobiel. Dat is ook veel goedkoper. Maar dat mag niet, omdat het niet in de verordening staat. Ander voorbeeld: binnen de huishoudelijke hulp kennen we het onderdeel gemaksdiensten: boodschappen doen, wassen en strijken. Dat kost ons volgend jaar 23 euro per uur. Als je het collectief aanbiedt, bijvoorbeeld door een klussendienst, kan dat goedkoper, terwijl het serviceniveau hetzelfde blijft.’ Geen recht ‘We moeten af van de opvatting dat de Wmo een recht is. Het is geen recht maar een voorziening die helpt waar dat nodig is. Als je nu een formulier invult en aan de criteria voldoet, krijg je automatisch een voorziening. We gaan voortaan eerst kijken of er iemand in de omgeving is die kan helpen. Als die er niet is, lossen wij het probleem op.’ Hoe stelt u dat vast? ‘Er komt iemand bij je thuis om een keukenDe Partituur - november 2011

Frings over Neerbosch-Oost ‘Mijn beeld van Neerbosch-Oost is misschien wel verouderd. Ik kende het uit de raad als een probleemgebied. Daar ga ik wat aan doen. Ik ga met de werkvloer de wijk in om hem opnieuw te leren kennen.’ Frings over OpMaat ‘OpMaat vind ik een prachtig voorbeeld van samenwerken en hoe je dingen toegankelijk kunt maken voor bewoners.’ Frings over jongeren ‘85 procent van de jongeren heeft geen enkel probleem. 5 procent heeft veel problemen en kost het meeste geld. Geven we dat geld niet uit, dan garandeer ik je dat er veel meer rotzooi in de straat komt.’ tafelgesprek te voeren. Daar komen alle problemen aan de orde en zoeken we naar oplossingen. Er zijn bijvoorbeeld vrijwilligers die zich aanbieden. Daar kunnen we gebruik van maken. We gaan de wijkverpleegkundige weer terug brengen. We willen in kleine groepjes wijkgericht werken. Er komt dan één persoon bij de mensen thuis. We doen dat samen met de zorgverzekeraars. De wijkverpleegkundige is de centrale schakel. We gaan van georganiseerd wantrouwen naar gekend vertrouwen.’ Wijkteams ‘We gaan aanbesteden per wijk. Er komen wijkteams met daarin onder andere huisarts, verpleging, jongerenwerker en woningbouwvereniging. De samenstelling is afhankelijk van het profiel van de wijk: de ene wijk heeft bijvoorbeeld veel jonge gezinnen, terwijl een andere wijk veel ouderen en/of allochtonen heeft. Wijkbewoners moeten veel meer invloed krijgen in wat er nodig is, ook in de budgetten. We gaan dagbesteding wijkgericht aanbieden. Het kan in een wijkcentrum. Dan komt daar ook reuring in.’ Sociaal ‘Het moet zo sociaal mogelijk, met oog voor de meest kwetsbaren. En met rechtvaardigheid, dus inkomensafhankelijk. We starten het verhaal per 1 januari 2012 in enkele wijken. Binnen twee tot drie jaar rollen we het uit over de hele stad. Het vraagt ook hier in huis een andere manier van opdracht geven.’ Tekst: René van Berlo en Gerard van Bruggen Foto’s: Ron Disveld De Partituur - november 2011

17

November is Maand van de Mantelzorg in Nijmegen Mantelzorgers ontmoeten elkaar Donderdag 10 november is de jaarlijkse Dag van de Mantelzorg. Net als vorig jaar organiseert het Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning die dag een ontspannend programma voor Nijmeegse mantelzorgers, deze keer bij NEC in het Goffertstadion. Voor het eerst is er deze maand ook een programma specifiek voor jongere mantelzorgers met nieuwe, speciale activiteiten: de Nacht van de Mantelzorg/Samen Film op 28 november én de Mantelzorgwens. Voor alle activiteiten in de Maand van de Mantelzorg is aanmelding vooraf noodzakelijk. Dat kan via www. mantelzorg-nijmegen.nl of telelefoonnummer (024) 382 24 46. Mantelzorger ben je als je langdurig zorgt voor een ziek familielid of een andere naaste. De Maand van de Mantelzorg wil mensen even los laten zijn van die zorg en biedt de gelegenheid om andere mantelzorgers te ontmoeten.

Gedicht Als ik een week iemand mocht wezen dan zou ik alle mensen van kanker genezen. De softenonkindertjes waren weer normaal en heel de wereld sprak één taal. De taal van liefde en geluk, er vallen nog vele dromen stuk. Dan waren we allen blank of zwart, wat deert er de huiskleur, ’t gaat om het hart. De blinden zouden weer rozen zien bloeien, de landen met zichzelf bemoeien. Geen weerloze zeehond wordt meer gedood, hoezeer dat de handelaar ook verdroot. Dan hadden de rozen geen doornen, de lamme zijn krukken niet meer. Dan was er geen kaf tussen het koren, geen rampen in het verkeer. Geen moeder verloor meer een dierbaar kind en iedere eenzame werd bemind. Dan liet ik de stomme weer zingen en veranderde vele dingen. Er zouden geen schepen meer vergaan en nooit liet een vissersvrouw meer een traan. Maar helaas ben ik geen week iemand, dus berusten we maar in ons lot. Dus doe je ogen open en kijk om je heen. Als iedereen dit nou eens begrijpen wou dan stond geen mens ooit in de kou. Tot besluit met z’n allen hieraan werken dan was dat fijn voor alle mensen en de kerken.

Dag van de Mantelzorg: 10 november

Mantelzorger zijn voelt soms als topsport. Het kan veel voldoening geven, maar het langdurig zorgen kan ook best zwaar zijn. Daarom biedt het Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning in samenwerking met het ROC Nijmegen en de stichting Wij staan voor de Wijk Nijmeegse mantelzorgers een gezellig en ontspannend programma aan bij NEC in het Goffertstadion. Wethouder Bert Frings is bij de opening aanwezig. Er zijn interessante en ontspannende workshops, een heerlijke lunch, een informatiemarkt en een afsluitende borrel. Deelname is gratis. Alle Nijmeegse mantelzorgers zijn van harte welkom! Meldt u zich zo snel mogelijk aan bij het Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning. Donderdag 10 november, 10.00-16.00 uur, Goffertstadion, Stadionplein 1. Aanmelden via www.mantelzorg-nijmegen.nl of via telefoonnummer (024) 382 24 46 (werkdagen 10.0012.00 uur). Nacht van de Mantelzorg/SamenFilm: 28 november

Ben je een mantelzorger tussen de 18 en 40 jaar? Kom dan op maandag 28 november naar de Nacht van de Mantelzorg/SamenFilm in VillaLUX. Voor een ontmoeting met andere mantelzorgers en een gezellige avond met diner en verrassingsfilm. Dit alles onder de bezielende begeleiding van Miss Match Dõro, tevens nachtburgemeester van Nijmegen. Maandag 28 november, 18.30-24.00 uur, VillaLUX, Oranjesingel 42. Entree: als je je aanmeldt via het Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning betaal je 21 euro (voor film en diner) in plaats van het normale tarief van 26 euro). Aanmelden: www.mantelzorg-nijmegen. nl.

Geslaagde opening en open dag van De Honinghoeve Op donderdag 8 september 2011 werd het woonzorgcentrum De Honinghoeve officieel geopend. De feestdag begon om 10.30 uur voor bewoners en het personeel van De Honinghoeve. Na het zingen van het speciaal geschreven Honinghoevelied kregen alle bewoners een cadeau, namelijk een persoonlijke foto die was gemaakt tijdens de verhuizing naar het nieuwe pand. ’s Middags kwamen de genodigden voor het officiële gedeelte van de dag. De opening stond in het teken van de toekomst en speciaal daarvoor uigenodigde mannen in ‘toekomstkostuum’ zorgen voor beleving. De openingsceremonie werd verricht door mevrouw drs. E. Janssen-Sengers, bestuurder De Waalboog, mevrouw A. Smits, hoofd Wonen & Zorg (tot september 2011) en bewoonster van De Honinghoeve mevrouw Kop. Door het indrukken van de speciale knop werd een deken van ballonnen naar boven geblazen en werden op symbolische wijze de deuren geopend. De dag was zeer geslaagd. Open dag Op zaterdag 10 september werden wijkbewoners van harte uitgenodigd voor de open dag in De Honinghoeve. Om half 2 stonden vele geïnteresseerde wijkbewoners klaar voor een rondleiding. De vele facetten van het nieuwe woonzorgcentrum, waaronder de kapsalon,

Doe een Mantelzorgwens

Als klap op de vuurpijl laten nachtburgemeester Dõro Krol en het Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning óók nog een aantal wensen van jonge mantelzorgers in vervulling gaan. Ken je of ben je een mantelzorger tussen de 12 en 40 jaar uit Nijmegen die er heel graag eens tussenuit wil, maar het komt er gewoon niet van? Kijk dan snel op www.mantelzorg-nijmegen.nl of Hyves http://mantelzorg024.hyves.nl en dien je wens in vóór 21 oktober. In een tvuitzending van Nijmegen1 op 28 oktober trekt nachtburgemeester Dõro Krol uit de inzendingen een aantal wensen. De winnaars hebben de hele maand november en december de tijd om hun wens in vervulling te laten gaan.

Mevrouw Den Otter Tekst: Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning

18

De Partituur - november 2011

fysiotherapieruimte, restaurant De Brasserie, kleinschalig wonen, aan- en inleunwoningen en de kapel werden bezocht. Naast de rondleidingen werden de informatiestands van De Waalboog, Swon en OpMaat druk bezocht. In de middag konden de bewoners en bezoekers van de open dag genieten van verschillende optredens: live saxofoonmuziek, het dameskoor, het gemengd koor en de country line dancers. Het was een zeer drukbezochte maar bovenal geslaagde dag, waarin we onze dienstverlening, gastvrijheid, deskundigheid en betrokkenheid aan de wijk hebben laten zien. Vragen Mocht u nog vragen hebben, kunt u contact opnemen via [email protected] of telefoon (024) 322 82 64. Mocht u interesse hebben in het activiteitenaanbod in De Honinghoeve, dan kunt u contact opnemen via [email protected]. Tekst en foto’s: stichting De Waalboog

Een warme winter met SJANO Schilderen op woensdagmiddag, poffertjes en pannenkoeken bakken, knutselen en schminken bij de open dag van De Honinghoeve en een hele dag knutselen en schminken bij het wijkfeest in het winkelcentrum: SJANO is superactief geweest in september. En omdat het kermis in de stad was maakte SJANO een kermis in De Schalmei: behalve ring werpen, balletjes vissen, clownskoppen gooien, grabbelen en touwtje trekken kon je ook popcorn maken en een oliebol bakken (en opeten natuurlijk). Dertien ouderen van de dagopvang kwamen op bezoek en gooiden ook ballen en smulden van de oliebollen. Het was supergezellig. De kinderen wilden echt alle spelpunten gedaan hebben en lieten hun ouders dus mooi wachten! Activiteiten in het najaar Het wordt kouder en kouder, maar met SJANO maak je zoveel leuke dingen mee, dat je het er warm van krijgt. Allereerst is er de Halloween. Altijd spannend en niet geschikt voor de allerjongsten. Tsja, want dat wordt weer griezelen. Daarna de Afterparty: verkleed komen, elkaar eng schminken en dan langzaamaan chillen. Daarna het grootse moment: de intocht van de Sint in onze wijk. Sinterklaas komt weer per boot aan en zet op 26 november om half twaalf voet aan wal tussen de brug over het kanaal en de kinderboerderij. Het blijft een groot spektakel om de boot onze wijk te zien binnenvaren, dus kom vooral kijken! Wethouder Tankir komt de goedheiligman persoonlijk begroeten. Via een korte route (O.C. Huismanstraat, Cantatestraat, Paukenstraat, Symfoniestraat) arriveert hij in het winkelcentrum De Notenhout, waar om 12.30 uur de peuterreceptie start (kinderen tot en met 3 jaar mogen Sint een handje geven en krijgen een presentje). Om 13.45 uur start de verkoop van kaartjes voor de feestmiddag in de Brede (was ‘Openwijk-’) school.

De Partituur - november 2011

Entree: € 1,50. Leeftijd: 4 tot en met 9 jaar. Tussen twee uur en half vier is het groot feest met Sinterklaas en zijn Pieten met veel spelletjes en pepernoten. Het wordt vast weer een geweldig gebeuren! En als de dagen bijna op zijn kortst zijn, op 21 december, gaan we kerststukjes maken in het winkelcentrum tussen twee en vier uur. Genoeg hartverwarmende activiteiten dus! Tekst: Michèle van der Steenstraten Foto: Karin Kuipers

SJANO jaaractiviteiten Hierbij ons jaarprogramma: bewaar het goed of kijk op www.sjano.nl. Activiteiten met een ster worden in wijkcentrum De Schalmei gehouden. Leeftijd: 4-12 jaar. Entree: € 1,50. Tijd: 14.30-16.00 uur. Kijk voor de andere activiteiten op de posters en website. • 31 oktober 2011: Halloween (vanuit de Brede school = Openwijkschool). • 2 november 2011*: Afterparty Halloween (disco). • 26 november 2011: Intocht Sint, peuterreceptie en feestmiddag. • 21 december 2011: Kerststukjes maken (in winkelcentrum). • 11 januari 2012*: WinterWereld. • 1 februari 2012*: Disco. • 15 februari 2012*: Kicken op Carnaval (knutselen en…). • 7 maart 2012*: Lente, dus …. • 4 april 2012*: Paasactiviteit. • 9 mei 2012*: Van Alles met Klei. • 13 juni 2012: Buitenspeeldag/Straatspeeldag (in de Harpstraat). • 13 t/m 18 augustus 2012: Zomer Bouwweek SJANO (op het Banjoveld). 19

De bewoners van Honinghutje In het vorige nummer stond een artikel over het Honinghutje en zijn rol in de oorlog. Voor Elly Janssen reden een artikel te schrijven, want haar voorouders hebben hier gewoond. Grappig is dat het Honinghutje weer eens ergens als naam opduikt. En ja, de geallieerden kenden dit arbeidershuisje bij de naam Honinghutje. En nee, het is echt niet de kinderboerderij. Het Honinghutje lag meer richting brug waar nu de Nocturneflat staat. Waarom kreeg het de naam Honinghutje? Wel, er woonden imkers. Jan Janβsen woonde hier van ongeveer 1923 tot 1930. Hij was naast arbeider ook imker en had een speciaal ras bijen naar Nederland gehaald. Hij bouwde aan de zuidkant van het huis (kanaalkant) een bijenstal. Dit was om de bijen de meeste warmte te geven, ook in de winter, maar ook om het huisje te ‘isoleren’ tegen de winterkou. Daarnaast bracht de opbrengst van de honing en de was wat extra’s op. Hij werkte als hovenier bij tuin- en kweekcentrum Vermeulen. Later begon hij als corveër bij Willem Smit, waar hij zich opwerkte tot eerste lasser. Deze familie Janβsen huurde deze woning van de familie Van Zandwijk, die in 1931 eigenaar werd van wat nu de kinderboerderij is. Families Goed, verder over de honinghut en de familie Janβsen. Jan Janβsen stond bekend als Jan de Hut, een bijnaam die hij vanuit Hatert meenam. Bij Willem Smit werd hij zwarte Jan genoemd, wegens zijn donkere uiterlijk. Het gezin bestond uit pa en ma Janβsen, twee dochters en vier zonen. En ja, de achternaam is zo juist geschreven. Dit is na het afschaffen van de β in de Nederlandse taal veranderd in Janssen. Pa Janβsen kwam van oorsprong uit Hatert, trouwde in 1922 met Lies Klaasen (lees Nicolasen) en betrokken een inwoonwoning in Neerbosch. Hier hebben ze maar kort gewoond en

Honinghutje

al spoedig verhuisden ze naar het Honinghutje. Hier hebben ze tot ongeveer 1930 gewoond. Hierna kwam de familie van Hent Albers er te wonen tot ongeveer 1960. Hij bouwde de bijenstal verder uit. Tot 1965 woonde er de familie Beumer en was de gemeente Nijmegen de eigenaar van deze woning. Hierna is de woning afgebroken. Graafseweg De familie Janβsen was inmiddels verhuisd naar hun nieuwe woning aan de Graafseweg 494. Hier woonde ze tot ongeveer 1970. De grootste vooruitgang van Het honinghutje naar de Bezige bij was wel dat het toilet (via een gang) zowaar binnen was en niet te vergeten, de waterpomp was ook binnen, in de keuken! Wel handbediening hoor. In de winter geen weg banen in de sneeuw naar de wc. Wat een luxe. Jan heeft, tot ze het huis uit moesten, zijn bijen met liefde gehouden. Hij had zijn speciale ras bijen en was daarnaast ook een depothouder van de Nederlandse Bijenbond.

Graafseweg 494

Oorlog Er zijn hele verhalen over de oorlog te schrijven: hoe ze de Duitsers te slim afwaren door een varken te verstoppen onder de grond met daarboven de bijenkasten. Geen mens die daar in de buurt durfde te komen. Hoe ze aan kolen kwamen en de mooie kersenboom achter in de tuin. Neerbosch-Oost Helaas moest ook de Bezige bij plaatsmaken. Dit keer voor de aanleg van de nieuwe Graafseweg. Inmiddels was Neerbosch-Oost al flink uitgebouwd en de keus voor een andere woning viel op een huis dichtbij de Bezige bij. Met pijn in zijn hart moest Jan zijn bijen opgeven. Deze zijn aan hem vertrouwde imkers overgedragen. Tja, midden in een woonwijk kun je echt geen bijen houden. Jan en Lies heb-

Jan Janβsen in de bijenschuur achter de woning de Bezige bij aan de Graafseweg.

ben hier tot hun overlijden in 1985 gewoond. Een kleindochter heeft het huis gekocht en woont er nog steeds. Wie van deze familie Janssen woont hier nog in Neerbosch? De oudste zoon is na Hees en Grootstal weer terug in Neerbosch-Oost! Een dochter en een zoon wonen in Hees. De rest heeft Nijmegen verlaten. Verder wonen in Neerbosch-Oost nog vier kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen, dus ja wij hebben echt onze roots hier. Verantwoording Een deel van deze geschiedenis (namen en data) heb ik uit het boekje Neerbosch tussen Dorpsstraat en Graafseweg, Dennenstraat en Maas-Waalkanaal geschreven door Ton Pauls. Het hele verhaal over de familie Janβsen heb ik van mijn vader en oom. Ja, ik ben een van de vier kleinkinderen die nog in Neerbosch wonen. En zoals mijn oom zegt: ‘Je bent echt een van de Hut.’

Kaart uit 1905, nog geen Maas-Waalkanaal.

20

Kaart uit 1931.

Tekst: Elly Janssen De Partituur - november 2011

De verrassingen van het najaar Het najaar gaat vaak gepaard met veel nattigheid, wind en frisse dagen. Dit kan tot de nodige ongemakken leiden, zoals de natte bladeren waar je over uit kunt glijden. Maar ook de wind die de bladeren tot in huis laat waaien wanneer je de deur opent of die takken van de bomen scheurt. Het kan er soms onheilspellend aan toe gaan op donkere, stormachtige avonden en nachten. In Nederland is de zorg rondom bomen best goed geregeld. Zo ook in onze wijk. Iedere eigenaar, waaronder ook de gemeente, heeft een zogenaamde zorgplicht ten aanzien van zijn of haar bomen. Dit betekent dat de bomen zodanig beheerd en onderhouden moeten worden dat geen nalatigheid kan worden verweten bij het ontstaan van schade. De eigenaar is immers aansprakelijk voor schade door bomen indien hij (verwijtbaar) onvoldoende zorg heeft besteed. Binnen de zorgplicht zijn drie delen te onderscheiden. Allereerst de algemene zorgplicht waaronder het reguliere onderhoud en de periodieke boomcontrole op zichtbare gebreken. Dan is er nog de verhoogde zorgplicht. Dit betekent dat bomen op locaties waar een verhoogd risico bestaat, bijvoorbeeld op zeer drukke plekken, extra aandacht vragen. Zij moeten minimaal een keer per jaar visueel worden gecontroleerd. De laatste is de verplichting tot nader onderzoek, indien er reden is om aan de stabiliteit van een boom te twijfelen. Zo nodig moeten maatregelen meteen uitgevoerd worden. Iedere boomeigenaar, dus mogelijk ook u, is verantwoordelijk voor zijn/ haar bomen en eventuele gevaren. Het verzorgen van bomen is echter een vak apart. Wij kunnen niet zonder meer in de boom kijken of deze hol is van binnen. Of onder de grond kijken of de wortels aangevreten zijn wat de stabiliteit in gevaar brengt. Een boomverzorgingsbedrijf kan dat wel. Zij beschikken over diverse apparatuur om alles grondig te onderzoeken. Maar bovenal valt er ook veel af te lezen aan de groei en bloei van de boom zelf van buiten af. Winterkost voor regenwormen De bladval is in volle gang. En dat betekent voedsel voor de regenwormen. Regenwormen (Lumbricus terrestris) eten met name bladeren van loofbomen, maar ook zaden en allerlei dood plantenmateriaal dat ze voor handen krijgen. Als u goed zoekt in uw tuin of op het grasveld, kunt u soms een gevallen blad rechtop in de grond zien staan. Aan de andere kant van het blad is waarschijnlijk een regenworm druk bezig het blad de grond in te trekken. Als De Partituur - november 2011

Een uitgeholde boomstronk in het Bosje van de Baron

het blad eenmaal onder de grond getrokken is, begint de afbraak door bijvoorbeeld schimmels die van nature in de bodem voorkomen. Hierdoor valt het blad uiteen in kleine stukjes. De worm kan deze stukjes opeten en neemt daarbij happen zand om het spul verder fijn te malen. Met die happen zand komen bacteriën in zijn maag om het blad daar te verteren. Het is wel een hele klus om voedingsstoffen uit een droog blad te halen; wie wel eens een herfstblad heeft proberen te eten zal gemerkt hebben dat het een karig maaltje is. Gelukkig is daar dus de regenworm, zonder de regenworm en zijn darmflora zouden we tot onze oren in de bladeren zitten. Vallende bladeren Berken behoren tot de eerste bomen die hun bladeren laten vallen. Gemiddeld beginnen ze vanaf de tweede helft van september. Begin november zijn de meeste berken kaal. Zomereiken beginnen meestal pas een paar weken later hun bladeren te verliezen. Gemiddeld vallen de eerste bladeren van de zomereik half oktober en ongeveer een maand later (half no-

Nattigheid in de herfst

vember) zijn de meeste zomereiken kaal. Vorig jaar was dat met de komst van de vroege winter ook het geval. Het jaar daarvoor (2009) verloren de laatste zomereiken pas begin december hun bladeren. Wellicht hielden de bomen hun bladeren toen wat langer vast door de zeer zachte novembermaand van dat jaar. Andere soorten die hun bladeren relatief lang houden zijn beuk en gouden regen. Zij worden normaal gesproken begin of half november kaal. Snoeien voor of na de winter Een altijd weer terugkerende vraag in de tuinwereld is: Wanneer kan ik het beste snoeien? Helaas is daar geen pasklaar antwoord op te geven. De basisgedachte bij snoeien is dat de snoeiwond geen infecties gaat oplopen. In de wintermaanden, wanneer de meeste planten en bomen een zogenaamde winterstop hebben, reageert het afweermechanisme niet of nauwelijks op snoeiwonden. Infecties kunnen zo op de loer liggen. In het voorjaar komen alle sapstromen weer op gang, waardoor dit over het algemeen ook een risicovolle periode is om te snoeien. Met name voor bomen die gemakkelijk bloeden (vocht verliezen) na het snoeien, zoals walnoot, esdoorn, tulpenboom, vleugelnoot en berk. In de (late) zomer, ongeveer een maand voor de bladval begint, is veelal de beste tijd om bomen zoals laatsgenoemden te snoeien. Dan zijn alle functies weer volop actief, dus ook het afweermechanisme om de snoeiwond snel te herstellen. Tekst en foto’s: Susan Boonman-Berson

21

Taal en Cultuur (onze manier van werken in de Brede school) ‘Kinderen ontwikkelen hun creatieve talenten met als doel hun belevingswereld en woordenschat te vergroten. Deze talenten kunnen zich ontwikkelen in de kunstvakken muziek, beeldende vorming, dans, toneel, literair, digitale media.’ De visie van het profiel Taal en Cultuur: • Alle partners in de Brede school werken vanuit het profiel Taal en Cultuur. • Op de peuterspeelzaal is al jarenlang aandacht voor taal en in de voorschoolse periode wordt dit op een speelse manier aangeboden. De officiële koppeling aan een creatief aanbod vindt pas plaats op de basisschool. • Op de basisschool is niet alleen het leren in de klassen van belang, maar door het samen aan te bieden met cultuureducatie ontstaan doorlopende leerlijnen en vindt er verdieping plaats. • Hiervoor is het nodig om af te stemmen met lessen onder schooltijd. Het beste werkt het als er een directe verbinding is met de naschoolse activiteiten, zoals de verlengde schooldag. • De betrokkenheid van ouders is van groot belang, zowel bij de peuters als bij de basisschoolleeftijd. Ouders motiveren de kinderen door aanwezigheid bij vieringen en presentaties. • Met culturele activiteiten creëer je kansenvoor alle inwoners van de wijk Neerbosch-Oost. Met het profiel taal en cultuur willen wij in de eerste plaats leerlingen aanzetten tot activiteiten, waarbij zij beleven, produceren en presenteren. In de praktijk betekent het dat wij een rijke leeromgeving scheppen waarbij gebruik wordt gemaakt van diverse leerstijlen. Beleven is het ervaren van kunst en cultuur en daarvan genieten (voelen, kijken, luisteren). Produceren is het zelf maken, experimenteren, onderzoeken en vormgeven van kunstzinnig werk (denken en doen). Presenteren is het aan derden laten zien van kunstzinnig werk (denken en doen). Nieuwe muurschildering Onlangs is onze school verblijd met een nieuwe muurschildering. Het is een eindproduct van het project MensenWensen van Hobbycentrum Nijmegen-West. Vanaf september 2010 zijn op diverse plekken in Nijmegen-West schrijfworkshops georganiseerd. Onze school deed daar volop aan mee. Onder leiding van ervaren schrijvers schreven kinderen en ouders soms verrassende teksten. Er zijn ook honderden foto’s gemaakt en ingezonden voor MensenWensen. Uit de meest geschikte foto’s en teksten heeft kunstenaar Jac Splinter 42 posters gecomponeerd. Je kunt ze allemaal bekijken op www.kijkopwest.nl. Vijf van deze posters zijn door kunstenaar Michel Alders omgezet in grote schilderingen. Eén van die schilderingen is aangebracht op een muur van onze school. Kinderboekenweek op Het Octaaf Woensdag 5 oktober was er groot feest op Het Octaaf bij de start van de Kinderboekenweek. Het thema ging over Superhelden, over dapper durven zijn. De bibliotheek heeft een belangrijke rol in de organisatie van de Kinderboekenweek. In de bibliotheek is een tentoonstelling van alle boeken die een gouden of zilveren griffel, een gouden of zilveren penseel of een vlag en wimpel gewonnen hebben. Voor het eerst in de bibliotheek: Spaaractie superheldenplaatjes. Speciaal voor kinderen die lid zijn van de bibliotheek is gestart met een Superheldenspaaractie van plaatjes van vijftig boekenhelden. De actie loopt tot en met 31 december 2011 of zolang de voorraad strekt. Vraag in de bibliotheek hoe je de plaatjes kunt verdienen! 22

Instapcursus Nederlands van Stichting Vluchtelingenwerk zoekt leerlingen Wil je je Nederlands verbeteren? En heb je nog géén Inburgeringscursus gedaan? Dan ben je van harte welkom bij de Instapcursus van Stichting VluchtelingenWerk. Deze gratis Instapcursus wordt twee keer per week gegeven door een ervaren docent. De lessen zijn in wijkschool Het Octaaf aan de Fanfarestraat 51-53. In de lessen bespreken we onderwerpen van alledag. Dus wat komen we tegen op de markt, wat zeg je als je iets wilt ruilen in een winkel, wat vertel je tegen de buurman als hij teveel lawaai maakt en wat zeg je als iemand ziek is? Handige en duidelijke praktijkvoorbeelden. We oefenen woorden en zinnen die je meteen kan gebruiken in de praktijk. Meer willen weten? Bel naar (024) 322 11 77 of stuur een mail naar [email protected]. De open dag van 6 september Wat een groot spetterend feest buiten had moeten worden, werd een klein feestje in de school omdat door het weeralarm de kramen waren afgezegd. Kinderen hebben onder schooltijd meegedaan aan workshops en ouders hebben de klassen bezocht. De zeshonderd heerlijke hapjes werden uitgedeeld in de klassen. Na schooltijd kwamen vele ouders en kinderen nog lekkere hapjes eten op het Ouder-Kind-Centrum. Volgend jaar beter. Er ligt in ieder geval een prima draaiboek. Bent u geïnteresseerd in de ontwikkelingen van de Brede School in NeerboschOost? U kunt het werkplan digitaal ontvangen door uw mailadres aan mij door te geven. U kunt mij bereiken middels mijn e-mailadres m.swinkels@tandemwelzijn. nl of telefonisch op nummer (024) 377 85 93.

Tekst en foto: Marijke Swinkels De Partituur - november 2011

Willy Arts, Chris Veldhuizen en Sarah de Jong

Verder met het centrum Op zaterdag 1 oktober vond de tweede bewonersolympiade plaats in de Schalmei. Niet iedereen die er de eerste keer bij was, was nu aanwezig, maar ondanks het mooie weer waren er toch ongeveer twintig personen, die graag wilden weten hoe het nu verder zou gaan met het centrum van onze wijk. Op de vorige bewonersolympiade, op 18 juni, werd in werkgroepjes nagedacht over hoe we het centrum van Neerbosch-Oost meer aanzien konden geven. Er werden collages gemaakt om deze gedachten vorm te geven. Het was een leuke middag, maar de vraag was wel: hoe nu verder? Hoe zorgen we ervoor dat deze middag meer is dan een middagje samen knippen en plakken? Radia Eigarbi en Henk van de Woude van architectenbureau Remake leidden de bijeenkomst. Ook Chris Veldhuizen van Movisie, het landelijk adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling, was aanwezig, en natuurlijk zagen we Sarah de Jong en Willy Arts van Tandem. Doelen Allereerst bespraken de architecten de doelen van de dag: het bevorderen van contacten tussen wijkbewoners, concrete plannen maken voor 2011 en activiteiten bedenken voor de langere termijn. Ook vermeldden ze dat voor 2011 nog een subsidie beschikbaar was van 15 De Partituur - november 2011

duizend euro. Dit geld moet dit jaar nog worden opgemaakt. Radia Eigarbi en Henk van de Woude hadden de ideeën van de vorige bijeenkomst vertaald naar werkbare oplossingen. Zo werd geopperd om reclame te hangen op de blinde muur van de Vocasa-hal. Dit zou geld kunnen opleveren dat weer voor verbeteringen in de wijk gebruikt zou kunnen worden, én het zou de omgeving opfleuren. Ook werden de glasbakken genoemd, het Atlas/Jukebox-gebouw, een buurttuin bij de Schalmei en nog meer. Op een kaart lieten ze het gebied zien waarover we spraken: van Atlas/Jukebox, achter langs de Vocasa-hal, de parkeerplaats van het winkelcentrum, het gebiedje van de projectontwikkelaar oftewel de oude bieb en tuintje, en natuurlijk de sloot. Enkele aanwezigen, rechts Niel van Daal

Voorbeelden Verder lieten ze voorbeelden zien van projecten in andere steden en andere landen; projecten die niet alleen tot stand waren gekomen naar aanleiding van suggesties van bewoners, maar die deze bewoners in eigen beheer hadden genomen. Deze mentaliteitsverandering bleek het uiteindelijke doel van de bijeenkomst. Niet afwachten of de ideeën van bewoners werden uitgevoerd door gemeente en andere instanties, maar als bewoners zelf het heft in handen nemen. Een voorbeeld hiervan zou Atlas/Jukebox kunnen zijn. Atlas huurt het gebouw van de gemeente inclusief onderhoud, maar is niet in staat het gebouw bij te houden. Bewoners zouden het gebouw van de gemeente kunnen huren voor een symbolisch bedrag, de huur van Atlas opstrijken en zelf voor het onderhoud zorgen. Een ander voorbeeld van een gezamenlijk project was een buurtrestaurant. Een restaurant waar buurtbewoners voor een schappelijke prijs een maaltijd konden krijgen. Hier liepen veel mensen warm voor. Ter plekke werd bedacht dat dit in de Schalmei zou kunnen, eventueel met een tijdelijke inrichting. In ieder geval werd duidelijk dat er veel behoefte is aan een dergelijke ontmoetingsplek in de wijk. Enthousiasme Niet iedereen was even enthousiast. Sommigen vreesden dat het wel erg veel (vrijwilligers)werk zou kosten. De meesten waren echter matig tot zeer enthousiast. Een groep mensen besloot om aan de slag te gaan met het Atlas-idee. Er was immers haast bij, want het subsidiepotje van 15 duizend euro zou verdampen als er niets met dit geld gedaan was op 1 januari. Deze groep zou zich verder ook gaan bezig houden met de presentatie van alle plannen op de grote Olympiade in november, waarbij ook vertegenwoordigers van gemeente en woningcoörportaties worden uitgenodigd. Vervolg Ondertussen is de groep bij elkaar geweest. Op deze bijeenkomst vertelden Willy en Sarah dat er al een subsidie-aanvraag de deur uit is voor het onderhoud van Atlas. Dit project laten we dus rusten. De aandacht gaat nu uit naar het pad achter Vocasa. De gemeente heeft gezegd dat hier niets aan gedaan wordt, ook al omdat het geen officieel pad is, maar de doorgang die in de loop van de tijd door de bewoners zelf is gemaakt. Er wordt veel gebruik van gemaakt, maar het zou een stuk mooier en veiliger kunnen. Is dit wellicht de oplossing voor de 15 duizend euro? Tekst: Niel van Daal Foto’s: Leonie Hendriks

23

Nijmegen opent deuren met dialoog door hele stad op 9 november

Nijmegen voor de derde keer in dialoog Op 9 november 2011 vindt de derde editie van Nijmegen in Dialoog plaats. Het thema voor dit jaar is Nijmegen opent deuren. Rondom dit thema gaan deelnemers met elkaar in dialoog.

aan het vergroten van kennis over elkaar en wederzijds respect. Dialoogbeleiders begeleiden deze gesprekken, die plaatsvinden aan tafels met zes tot acht deelnemers, zowel in de middag als in de avond.

Men is op zoek naar zoveel mogelijk Nijmegenaren die aan een tafel willen komen zitten waar ruimte is voor een gelijkwaardig gesprek, inspiratie en nieuwe inzichten. Mensen en organisaties kunnen ook meedoen als tafelorganisator of partner. Opgeven en meer informatie aanvragen kan via de site www.nijmegenindialoog.nl.

Verschillende locaties De dialoogtafels zijn verspreid over bijzondere locaties in de hele stad. Zo stonden er vorig jaar tafels in de Stevenskerk, Skatepark Waalhalla en de Sint Maartenskliniek. Ook dit jaar vinden de gesprekken plaats op typisch Nijmeegse plekken, zoals het NECstadion, het politiebureau Gelderland Zuid en in Dukenburg. Inmiddels hebben veel organisaties, waaronder woningcorporaties, zorginstellingen en ook nieuwe Nijmegenaren toegezegd een bijdrage te leveren. Dit doen zij allemaal op hun eigen manier.

Nederland Nijmegen in Dialoog is onderdeel van Nederland in Dialoog. Tijdens deze week in november doen hier 67 steden en dorpen aan mee. Dit landelijke initiatief wordt sinds 2002 georganiseerd. Inmiddels nemen er jaarlijks tienduizenden Nederlanders plaats aan een dialoogtafel. Lokale thema’s Deelnemers gaan met elkaar in gesprek over lokale thema's. De uiteenlopende achtergronden van de deelnemers dragen bij

Informatie Meedoen? Kijk dan voor meer informatie op www.nijmegenindialoog.nl. Via deze website kunt u zich ook aanmelden als deelnemer, dialoogbegeleider, tafelorganisator of partner. Tekst en foto: Nijmegen in Dialoog

Wandelen in Neerbosch Loop met het Struinbulletin door het groen van Neerbosch, Nijmegen en het Rijk van Nijmegen. Onderzoek heeft het aangetoond: enkele uren per week buiten (in het groen) laat je beter voelen. Ook je gezondheid knapt ervan op. Daarom het advies: zoek een, twee of enkele uurtjes per week het groen op. Fietsen kan heerlijk zijn. Wandel je: dan beleef je de natuur intensief omdat wandelen zo rustig gaat. Zoek het groen op Wandel en zoek het groen op. Dat is een gezond motto. Neerbosch biedt genoeg groen daarvoor. Nijmegen is haast volledig omgeven door natuurlijk groen. Nog meer groen ervaren: dat kan in het Rijk van Nijmegen. Het gezonde groen: waar? Website het Struinbulletin heeft wandelroutes door het groen: zowel in Neerbosch, rondom Nijmegen als in het Rijk van Nijmegen. De site is ruim vijf jaar uw natuurgids. Gratis downloadt u de wandelroutes. Er zijn drie smaken: wijkommetjes (maximaal een uur); korte struinroutes (tussen 6 en 13 kilometer) of lange struinroutes (tussen 13 en 20 kilometer). Het struinbulletin heeft ook een agenda met het aanbod van publiekswandelingen van groenorganisaties: wandelingen onder leiding van een natuurgids. Waar vindt u het Struinbulletin? • Type in uw internetprogramma het webadres in: http://home.kpn.nl/ms30ms10/index.html. • Of google naar Struinbulletin.

De flyerbrigade van Nijmegen in Dialoog rust even uit voor een heerlijk zelfgebakken broodje en vers sapje.

Tekst: Struinbulletin Foto: Marcel van Oosterhout

24

De Partituur - november 2011

Het koor Quintessens bestaat al 35 jaar

De feestviering van het 35-jarig bestaan van Quintessens was op 9 oktober. Er werd gestart met een jubileumlied en afgesloten met de gedachten: Wereld in verbondenheid. Je fluistert letters tot een woord. Schildert wolken in de lucht als zinnen. Groeit bomen tot een strofenbos. Van pril tot donkergroen komen gedichten los. Jij schept de ongeziene wereld van verbondenheid. Wij waren die heel even kwijt. Dank je wel koorleden van Quintessens voor jullie enthousiaste inzet. Tekst: parochie De Goede Herder Foto: Gineke Schamp

Judovereniging Neerbosch-Oost zoekt nieuwe leden

Verkoop zelfgemaakte artikelen voor Peru

Judovereniging Neerbosch-Oost is een van de oudste verenigingen van de wijk, opgericht op 21 februari 1971. We bestaan dus al veertig jaar.

Op 26 en 27 november is er een verkoop van zelfgemaakte artikelen uit Peru en Nederland voor projecten van gehandicapte jongeren in Peru.

Er wordt les gegeven in judo, zowel voor kinderen vanaf 5 jaar als voor senioren. Ook jiujitsu is mogelijk vanaf de leeftijd van 14 jaar.

Stichting Wayquis wil gehandicapte jongeren vanaf 16 jaar vaardigheden bijbrengen waardoor zijzelf voor hun eigen inkomsten kunnen zorgen. De gehandicapte jongeren

De lestijden zijn als volgt:

Tekst: Marjan Schamp en Igor Osorio Cornejo van stichting Wayquis Foto: Leonie Hendriks

Donderdag 19.30 – 21.00 uur: jiu-jitsu

Tekst en foto: Judovereniging Neerbosch-Oost

De Partituur - november 2011

De verkoop vindt plaats in de Goede Herderkerk in het weekend van 26 en 27 november, voor en na de vieringen. De totale opbrengst gaat naar het project van Wayquis in Peru. Het zijn leuke cadeautjes voor Sinterklaas en Kerst. U bent van harte welkom op zaterdag van 18.00 tot 20.00 uur en zondag van 10.00 tot 10.30 uur en van 11.30 tot 12.00 uur.

Maandag 17.00 – 18.00 uur: kata training jiu-jitsu 18.00 – 19.00 uur: judo junioren 1 19.00 – 20.00 uur: judo junioren 2 20.00 – 21.30 uur: judo senioren

De lessen worden gegeven in de grote zaal van wijkcentrum De Schalmei in de Symfoniestraat. Er is nog plaats voor nieuwe leden. Kom gerust eens kijken tijdens de lessen of bel Henk Vos, (024) 377 78 91, of Peter de Croon, (024) 377 05 46,

hebben in Peru weinig of geen kans om te bestaan. En de ouders weten hier vaak ook geen raad mee.

Swon-kennismakingscursus Ontdek yoga Met lichte oefeningen soepel en ontspannen worden in lichaam en geest! Bij Swon het seniorennetwerk is het mogelijk een kennismakingscursus Yoga van tien lessen te volgen. Deze cursus start op donderdag 3 november in wijkcentrum De Schalmei aan de Symfoniestraat 204. De lessen zijn op donderdag van 10.30 tot 11.30 uur en kosten in totaal 39 euro. De laatste les is op 26 januari. U kunt ook één proefles doen. Die kost 5 euro. Inschrijven vooraf is ook voor de proefles noodzakelijk in verband met een maximum aantal deelnemers.

Yoga voor senioren bestaat uit lichte oefeningen, waarbij u iedere beweging rustig en doordacht uitvoert. Hierbij richt u uw aandacht op uw houding, strekking en ademhaling. Yoga kan ertoe bijdragen dat u zich beter leert te ontspannen. U doet de oefeningen op basis van wat u zelf aanvoelt en prettig vindt, want yoga is zeker niet prestatiegericht. Voor meer informatie of een inschrijfformulier: Swon-informatiecentrum, telefoon (024) 365 01 90. Tekst: Swon het seniorennetwerk

25

Badmintonclub DETO B.C. DETO is een badmintonclub die reeds 43 jaar bestaat en opgericht is door Indische Nederlanders, die eind jaren ’60 in Neerbosch-Oost kwamen wonen. De oprichters waren de sporters van het eerste uur in de toen nieuwe sporthal aan de Symfoniestraat. De club speelt nog steeds in dezelfde sporthal, nu Vocasa geheten. De afkorting DETO (Door Eendracht Tot Overwinning) heeft door de tijd heen een belangrijke rol gespeeld. Als club hebben we regelmatig hoog weten te scoren, maar onze club heeft een plaats voor iedereen: jong/oud, beginners/gevorderden van diverse culturen.

Kerkcafé in het parochiecentrum van de Goede Herderkerk Wilt u niet altijd alleen zijn op een zondagmiddag? Dan is er voor u een keer per maand van 14.00 uur tot 16.30 uur de mogelijkheid om met andere mensen gezellig samen te zijn. Er worden kaarten gelegd en/of andere spellen gedaan, maar ook gewoon gezellig gebabbeld

onder het genot van kopjes thee en of koffie. Iedereen is welkom op 13 november en 11 december. Mevrouw Trees Pastoors is de gastvrouw. Het adres van het parochiecentrum De Goede Herder is Fanfarestraat 57. Tekst en foto: parochie De Goede Herder

Country Line Dancers De Schalmei Iedereen in Neerbosch-Oost kent de line dancers wel. Bij ons optreden in De Honinghoeve tijdens de open dag stond er veel publiek langs de kant. Zelfs bij de workshop deden de mensen mee. Bij de opening van OpMaat in ons winkelcentrum De Notenhout hebben we ook een demo gegeven. Maar nog veel leuker is om het zelf te leren. Dat kan in ons wijkcentrum De Schalmei. Zowel mannen als vrouwen zijn welkom. Op maandag 19 september zijn we gestart met een hele nieuwe beginnersgroep. Mensen die nog nooit aan line dansen gedaan hebben, waren heel erg enthousiast. Het leren viel allemaal nogal mee. Zo moeilijk is het echt niet. Instromen kan gewoon en is helemaal geen probleem. De lessen zijn 2 euro per keer. De eerste kennismakingsles is gratis. 26

De ultieme boodschap die wij van onze oprichters hebben meegekregen is om de eendracht in de multiculturele samenleving tot uiting te brengen! Twee van de oprichters, de heer Chr. Simon en mevrouw. V.W. Croes wonen nog steeds in de wijk. Dit seizoen spelen we iedere vrijdagavond vanaf 19.00 uur met een grote jeugdgroep in de sporthal. Om 20.30 uur starten de seniorenleden. Interesse? Bekijk onze website: www.bcdeto.nl. U kunt contact met ons opnemen via emailadres [email protected] en telefonisch via (024) 378 28 11. Tekst: Karen Lieskamp, voorzitter

Het is niet alleen dansen bij ons, maar er worden ook leuke activiteiten eromheen gedaan. Iedereen kan country line dansen leren. De lessen zijn op maandag van 11.00 tot 12.00 uur. Gewoon doen en komen. Informatie: Tiny Venrooy, (024) 377 19 16, Els Harwijne, (024) 377 88 15, wijkcentrum De Schalmei, (024) 377 24 60. Tekst en foto: Coutry Line Dancers

De Partituur - november 2011

Het verhaal van de maan

Repetitie van Musicalvereniging Nijmegen

Nijmegen heeft eindelijk een musicalvereniging Sinds januari van dit jaar is er in Nijmegen eindelijk een musicalvereniging. Drie musicalliefhebbers kwamen om diverse redenen naar Nijmegen, maar tot hun verbazing vonden ze in deze culturele studentenstad geen musicalvereniging. Gelukkig vonden ze wel elkaar via het internet, en na een eerste ontmoeting was het idee voor een nieuwe vereniging dan ook snel geboren. Na een korte periode van de noodzakelijke voorbereidingen werd een artikel in de Gelderlander geplaatst, waarin we geïnteresseerden opriepen contact op te nemen voor een eerste bijeenkomst. Het aantal reacties overtrof alle verwachtingen: er waren ruim vijftig geïnteresseerden. Ook meldde zich een dirigent aan waar we ons prima mee konden identificeren, en samen met een enthousiaste choreografe waren we startklaar. Zo zijn we in januari met een club van 35 personen begonnen aan de eerste repetities voor onze promotie productie, die in december in het LUX-theater gepresenteerd zal worden. Van Hamelen tot Amsterdam Afgelopen maand hebben we tijdens een gratis toegankelijk mini-optreden in De Schalmei het publiek vast een voorproefje gegeven van de show Van Hamelen tot Amsterdam. Het aanwezige publiek was al even enthousiast als de spelers zelf. ‘De uitstraling is er een van puur plezier,’ hoorde ik iemand zeggen. En ja, eigenlijk kan het ook niet anders, want het is gelijk vanaf het begin een heel homogene groep. Het lijkt wel alsof we al jarenlang met elkaar zingen en dansen. Onze eerste productie, die nu al voor twee De Partituur - november 2011

avonden volledig uitverkocht is, is opgebouwd uit liedjes van de Nederlandse componist Joop Stokkermans. Hij is onder andere verantwoordelijk voor de musicals Fien, Hamelen, De Engel van Amsterdam en de televisie series Citroentje met Suiker en Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? Verder schreef hij onvergetelijke successen voor onder andere Jasperina de Jong, zoals De Non en Dobbe, Dobbe, Dobbe. Wat onze productie extra bijzonder maakt, is het feit dat onze dirigent Stanley Stokkermans de zoon is van Joop. Hij weet daarom ook als geen ander hoe je het werk van zijn vader moet presenteren. Samen met choreografe Barbara Hutchinson en onze kersverse regisseur Karine Crajé wordt de groep klaargestoomd voor de première. Nog zes weken en dan is het zover, in aanwezigheid van Joop Stokkermans zelf - wat de avond natuurlijk heel bijzonder maakt - mogen we onszelf dan eindelijk presenteren aan het Nijmeegse publiek. Vanaf januari volgend jaar gaan we beginnen met de voorbereidingen voor onze volgende musical, en daarvoor zijn we nog op zoek naar een aantal enthousiaste mannen in de leeftijd van 18 tot 45 jaar die onze groep willen versterken. Lijkt het je leuk, en houd je van zingen en dansen, kom dan gerust een keertje kijken bij een van onze repetities, elke woensdagavond van 20.00 tot 22.00 uur in De Schalmei, of meld je aan via onze website www.musicalvereniging-nijmegen.nl of via ons e-mailadres [email protected]. Tekst: Peter Wouters Foto: Musicalvereniging Nijmegen

Er is een verhaal dat ik laatst las, dat boeddhistische Zen monniken graag onder elkaar vertellen. Heel lang geleden, zo zeggen ze, was er iemand, die ontzettend gefascineerd was door de schoonheid van de maan. En hoe langer ze ernaar keek, hoe dieper ontroerd ze werd. In haar enthousiasme wees ze met haar vinger naar dat hemellichaam, zodat ook anderen zouden zien, wat zij zag en wat zij beleefde. Inderdaad, voorbijgangers stonden stil en volgden de richting van de hand en de uitgestrekte vinger, en werden gegrepen door wat zij zagen. Maar naarmate er meer mensen zich bij hun clubje aansloten, verlegde de aandacht zich allengs meer en meer van de maan, naar de vinger die naar de maan wees. Tenslotte was men de hele maan vergeten. En de menigte begon luid en druk de wijsvinger te bediscussiëren. Wat mocht die wijsvinger wel betekenen? Iedereen hield er een eigen interpretatie op na: de een nog mooier en diepzinniger dan de ander. De monniken besluiten hun verhaal met de verzuchting: zo gaat het nou ook altijd met de godsdienst. Iemand wijst naar een mysterie, naar de diepte van het bestaan, schrijft er een boek over, bezingt haar ervaring in een lied. En op den duur gaan volgelingen dan bekvechten over de woorden, die rite, die leer, dat heilige boek, de koran, die bijbel en we vergeten dat die alleen maar bedoeld waren als een verwijzing, een vinger die wees naar een innerlijke ervaring of naar een geleefde werkelijkheid. Het is die geleefde werkelijkheid die mensen van welk geloof, ‘vingerwijzing’ dan ook, bindt in plaats van verdeelt. Die ervaring had de dominee die in zijn fanatisme meende een Koran te moeten verbranden kennelijk niet. Een geleefde ervaring maakt mensen mild en verdraagzaam, fanatisme is altijd lelijk. Zeker in deze wijk met veel verschillende nationaliteiten en wellicht ook geloofsopvattingen, is het misschien goed bovenstaand verhaal in gedachten te houden. Catie te Dorsthorst

27

Paardenbloem of pisbloem: wieden of oogsten?

U kent vast wel de gele bloeiende paardenbloem in het voorjaar en in de nazomer. U vindt ze in de bermen en weilanden en misschien ook wel in uw eigen tuintje. Deze bloem heeft een stevige penwortel die wel 30 cm lang kan worden. Hij vormt een rozet van bladeren van waaruit stengels met bloemen verschijnen. De bloemen zaaien zich na de bloei uit en dan begint de groei van de planten opnieuw. Geneeskrachtige werking De paardenbloem wordt ook wel pisbloem genoemd omdat hij het plassen opwekt, de blaas reinigt en de nieren stimuleert. Hij wordt ook gebruikt bij reuma en jicht. Het zet de spijsvertering aan door stimulering van de gal, de lever en de pancreas. Daardoor wordt hij ook gebruikt als voorjaarsreiniger. Zaadje

Het witte melksap uit de stengel kan gebruikt worden op wratten, de huid erom heen wel eerst insmeren met vaseline. De hele bloem bevat veel vitamine A, C, ijzer, magnesium, kalium, calcium, ijzer en mangaan. Zoals je ziet is het een plant met bijzondere kwaliteiten. Het orakel Hiervoor neem je de pluisbol in de hand, je doet een wens en je blaast dan tegen de pluisbol aan. Als je deze pluisjes in één keer hebt weg geblazen, komt je wens uit. Probeer het maar eens. De Partituur - november 2011

Culinair genot Naast de geneeskrachtige kwaliteit kun je delen van de paardenbloem, in kleinere hoeveelheden, ook culinair gebruiken: • In een gemengde salade: het gewassen jonge blad kun je aan een gemengde salade toevoegen. Dit kan tot eind oktober geoogst worden. Eventueel eerst het blad twee uur in koud water leggen als je de licht bittere smaak niet lekker vindt. • Molsla: in uw eigen tuintje kunt u de plant ook afdekken met aarde, nog voor de stengels verschijnen, dan blijft het blad licht van kleur zoals witlof. Dit wordt molsla genoemd omdat mollen dit ook doen. Wortel en blad

• Paardenbloemsiroop: van de bloemen kan paardenbloemsiroop worden gemaakt. Zie recepten op internet. • Kruidenthee: voor kruidenthee gebruik je de gedroogde bloemblaadjes en het jonge blad. • Groentestoofpotje: misschien wat ongewoon, maar de gewassen en fijn gesneden wortel kun je vanaf de herfst toevoegen aan een groentestoofpotje van bijvoorbeeld ui en wortel. Samen gebakken met ui wordt de licht bittere smaak van de wortel zachter en zoeter. U kunt het op smaak brengen met een snufje zout of sojasaus en een beetje gembersap. Veel plezier met het verwerken van de paardenbloem en dan smullen maar. Het kruidenvrouwtje

De merel Ja, ja, daar ben ik dan. Ik ben een merel en woon samen met mijn vrouwtje in een hoge struik bij de sloot. Eerst was ik alleen, maar toen zag ik haar. Mooie bruine veren heeft ze en ze is net zo groot als ik. Zij zag me niet eens staan, maar wat moet je daar aan doen? Opeens wist ik het. Ik ging op de rand van de sloot zitten en begon mijzelf eens lekker te wassen. Ik keek in het water en zag hoe zwart mijn veren zijn en hoe ze glansden. Daarna ging ik op een plekje in de zon zitten met mijn vleugels wijd om ze te laten drogen. Toen voelde ik mij een echte heer en ging eens kijken waar ze was. Daar zat ze boven op die tak. Ik vloog naar haar toe, maar ze keek me nog niet aan. Wat zou ik moeten doen om haar aandacht te trekken? Ik begon heel hard te zingen en liet de klanken rollen. Ondertussen keek ik met een oog naar haar of zij het wel mooi vond. Doodstil zat ze te luisteren. Ik hield op met zingen en vloog een stukje weg. Daar kwam ze achter mij aan. Weer begon ik te zingen en vloog een stukje verder weg. Ik deed toch zo mijn best. Toen vloog ik nog een stukje verder en opeens was het aan. We zochten een plekje om een nest te bouwen en alle twee hebben we erg ons best gedaan. Een nestje bouwen is echt niet zo eenvoudig hoor. Hard werken is het. Dus bracht ik haar halmen en aarde en zij maakte er een groot nest van. Daarna hebben we de binnenkant van het nest met zacht gras bekleed. Tussendoor bracht ik haar af en toe wat te eten, bessen en wormen of wat ik maar voor eetbaars tegen kwam. Toen werd het te donker en we kropen gezellig bij elkaar in ’t halve nest. De volgende morgen, toen de zon opkwam, ben ik eerst voor haar heel hard gaan zingen en daarna hebben wij ons nestje afgemaakt. Daarna legde het vrouwtje vijf mooie lindegroene eieren en bleef daar veertien dagen op broeden. Na veertien dagen kwamen de eitjes uit. Toen kregen we het pas echt druk. Vijf monden die we moesten voeden. Voortdurend zaten ze te piepen met de snaveltjes wijd open. Om de beurt vlogen we weg op zoek naar bessen en wormen. Na veertien dagen probeerden ze te gaan vliegen en we voedden ze nog een weekje extra bij en opeens waren ze verdwenen. Dag man, dag pap, riepen ze, we gaan er op uit hoor. Nou het werd tijd! Doodop zijn we. En nu is het grote nest leeg en de rust is weergekeerd. We gaan lekker wat bijslapen nu het grut hun eigen gang gaat. Van de zomer legt het vrouwtje weer eitjes en beginnen we weer van voren af aan. Gerrie van den Wollenberg

29

Agenda parochie De Goede Herder Het parochiecentrum en de kapel zijn open van maandag tot en met vrijdag van 9.30 uur tot 12.00 uur. U kunt hier terecht met uw vragen of voor een ontmoeting onder het genot van een kopje koffie of thee. De kapel is verder de hele dag te bereiken via de Honinghoeve. De parochie is op werkdagen van 9.30 uur tot 17.30 uur telefonisch bereikbaar onder nummer (024) 373 26 46. Buiten die uren kunt u inspreken via ons antwoordapparaat. In dringende gevallen wordt u verwezen naar pastor Van Gorp, telefoon (024) 355 86 65. Vieringen In de maanden november en december zijn de vieringen op zaterdagavond om 18.30 uur met samenzang. En op zondagmorgen om 10.30 uur onder begeleiding van een koor. Extra vieringen Op 1 november, Allerheiligen, is de eucharistieviering om 19.00 uur. Op 2 november, Allerzielen, is de eucharistieviering om 19.30 uur. U kunt meer informatie vinden op www.goedeherdernijmegen.nl. Tekst en foto: parochie De Goede Herder

KROON KOZIJN NIJMEGEN RAMEN - DEUREN - SCHUIFPUIEN

Actie!

Schuifpui met schuifhor.

e d n i n e r r o h S I GRAT * ! ! kleur van de ramen

Inzethor in kleur van raam.

Openingstijden: ma-za: 10:00-15:00, tevens op afspraak Kerkenbos 13-13, Nijmegen, Tel.: 024-3886282

www.kroonkozijn.nl 30

Een typische herfstfoto, zo lijkt het. Nee, deze paddenstoel is gefotografeerd in juli dit jaar! (Foto: Leonie Hendriks)

Adverteren in De Partituur De Partituur is een fullcolourmagazine dat gemaakt wordt door bewoners van Neerbosch-Oost. Het verschijnt zes keer per jaar. Het wordt in de hele wijk huisaan-huis verspreid. Daarnaast is het blad gratis verkrijgbaar bij publiekstrekkende organisaties, zoals OpMaat, Spar, De Honinghoeve, kinderboerderij, bibliotheek en wijkcentrum De Schalmei. De oplage is 4000 exemplaren. Het is mogelijk om in De Partituur advertenties te plaatsen. Indien u geïnteresseerd bent, kunt u contact opnemen via [email protected] of telefoonnummer 06 54 645 175. De Partituur - november 2011

Advertorial

Belangrijke nummers • Alarmnummer: 112 • Politie: 0900 88 44 • Brandweer: (024) 329 75 99 • GGD: (024) 3 297 297 • Bureau Toezicht: 14 024 • Bel- en Herstellijn: 14 024 [email protected] • Grofvuilservice: (024) 371 60 26

[Knetter]: ‘Op een leuke manier iets leren’ [Knetter] is een organisatie die zich richt op kinderen van 4 tot 15 jaar met een autistische stoornis, AD(H)D, gedragsstoornis of een communicatiebeperking. De begeleiding is bedoeld voor de kinderen die niet goed passen binnen een Buitenschoolse Opvang (BSO), sportvereniging, scouting of andere groepsactiviteit. Dit omdat zij meer begeleiding nodig hebben. Persoonlijke begeleiding Elsmarije de Vries, één van de oprichters van [Knetter] en orthopedagoog van beroep laat weten dat er met kleine groepen gewerkt wordt om maximaal resultaat te behalen. ‘Met maximaal acht kinderen bij elkaar ondernemen we diverse activiteiten. Kinderen leren op een plezierige manier vrienden te maken, zichzelf te ontwikkelen en samen te spelen.’ ‘Wat je vaak ziet is dat deze kinderen bij gewone sportclubs of scoutingverenigingen buiten de boot vallen. De trainers/begeleiders kunnen niet de structuur aanbieden die juist zo belangrijk is,’ legt Han van Tuijn, medeoprich-

ter van [Knetter], uit. ‘We dagen kinderen uit bij het verleggen van grenzen maar we leren ze ook omgaan met emoties en hoe ze voor zichzelf op kunnen komen.’ Voor ieder kind wordt een individueel behandelingsplan opgesteld. Ouders worden continu betrokken bij dit proces en krijgen handvatten en praktische tips aangereikt hoe zij in de thuissituatie met bepaalde problemen om kunnen gaan. Aanbod De begeleiding van [Knetter] is gericht op jonge kinderen en beginnende pubers. Op doordeweekse dagen worden de kinderen van school opgehaald en na het avondeten weer thuisgebracht. Uniek is de Sportgroep: om de week wordt met een klein groepje allerlei activiteiten ondernomen in en rondom de gymzaal. Daarnaast heeft [Knetter] een speciale vakantieplanning in schoolvakanties. Persoongebonden Budget (PGB) en Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Ouders met een indicatie voor hun kind kunnen de begeleiding van [Knetter] financieren vanuit het PGB. Ook in de toekomst blijft de begeleiding van [Knetter] te financieren met een PGB. Deze kan vanuit de gemeente worden aangevraagd. Voor vragen, aanmeldingen of meer informatie over bijvoorbeeld de werkwijze van [Knetter] mail naar [email protected] of zie www.knetter-nijmegen.nl. Tekst en foto: [Knetter]

De Partituur - november 2011

• Meld Misdaad Anoniem: 0800 70 00 • Straatcoaches: 06 29 14 98 95 [email protected] • Meldpunt Kindermishandeling: (026) 442 42 22, 0900 123 123 0 • Slachtofferhulp: (024) 323 33 22, 0900 01 01 • Advies- en Steunpunt huiselijk geweld: 0900 126 26 26 [email protected] • Buurtbemiddeling Nijmegen: (024) 32 32 751 [email protected] • Kindertelefoon: 0800 04 32 • Discriminatie, Ieder1Gelijk: (024) 324 04 00 • Maatschappelijk werk (NIM): (024) 323 27 51, [email protected] • Het Inter-lokaal: (024) 344 85 57 [email protected] • Tandem: (024) 365 01 70 [email protected] • Swon het seniorennetwerk: (024) 365 01 90 [email protected] • Huisartsenpost: 0900 88 80 • CWZ: (024) 3 657 657 • UMC St Radboud: (024) 361 11 11 • Sint Maartenskliniek: (024) 365 99 11 • Dierenambulance: (024) 355 02 22 • De Gemeenschap: (024) 381 78 00 [email protected] • Portaal: 0800 767 82 25, [email protected] • Standvast Wonen: (024) 382 01 00 [email protected] • Talis: (024) 352 39 11, [email protected] • WoonGenoot: (024) 344 06 39 [email protected] • Woonzorg Nederland: 0900 123 49 96 [email protected] • OpMaat: (024) 82 00 353 (in winkelcentrum De Notenhout) • Wijkcentrum De Schalmei: (024) 377 24 60 Symfoniestraat 204 • Jongerencentrum The Juke-Box: 06 23 90 50 43, Bazuinstraat 1 • Basisschool Het Octaaf: (024) 377 12 50 • Openwijkschool: (024) 378 36 64 • Sjano: [email protected] • Sportfondsenbad Nijmegen-West: (024) 372 73 10, Planetenstraat 65 • Parochie De Goede Herder: (024) 373 26 46, Fanfarestraat 57 • Islamitische Moskee: Klimopstraat 15 • Gemeente Nijmegen: 14 024 [email protected]

31

Witte kerkje

Dweilorkest St. Lazerus

De nacht van ‘Ommetje De Groene Ring’ Ommetje De Groene Ring is een verrassende wandeling rond Neerbosch-Oost. Een wandeling vol afwisselend groen, aantrekkelijke watergangen en mooie doorkijkjes. Zaterdagavond 8 oktober om 20.00 uur werd het startsein gegeven voor een spannende wandeltocht. Dweilorkest St. Lazerus stond bij het groene mannetje ter opluistering en zorgde voor een muzikale start. De route leidde de wandelaars eerst door Het Bosje van de Baron. In de twintigste eeuw woonde hier baron Van Rijckevorsel. De paden werden gemarkeerd door heksen die kaarsjes met zich mee droegen. Dit alles zorgde voor een spannend effect. De tocht werd vervolgd door de Dorpsstraat, waar we even stilstonden bij het witte kerkje dat stamt uit de veertiende eeuw. De firma Stadelmaier, die liturgische kleding maakte, was de laatste bewoner van dit kerkje. Het volgende rustpunt was bij het onlangs onthulde kunstwerk van de kunstenaar Rob Sweere, On The Road. Door dit kunstwerk is een visuele verbinding tot stand gekomen tus-

Drankje en hapje in ‘t Boerke

sen de Dorpsstraat en de St. Agnetenweg. Een eindje verderop konden de wandelaars het kunstwerk bewonderen van Carla Dijs, de BlingRing. Dit kunstwerk staat hier sinds 1 mei 2011. Op het kunstwerk is een bijzonder gedicht geplaatst van H.H. (Harry) ter Balkt, winnaar van de P.C. Hooftprijs, genaamd Neerbosch-Oost. In de verte zagen we de prachtig verlichte boerderij ’t Boerke, die speciaal voor deze avond geopend was, en hoorden we de klanken van dweilorkest St. Lazerus. Dit dweilorkest zorgde voor een swingend muzikaal onthaal van de wandelaars. Daarna was er voor de wandelaars en genodigden een drankje en een hapje. Als slot van de avond zorgden Marjolein Pieks en Harry ter Balkt voor een geweldige apotheose van de avond. Zij droegen verhalen en gedichten voor uit eigen werk. Dit alles is mogelijk gemaakt door de financiële bijdragen van de gemeente Nijmegen en woningcorporatie Talis. Tekst: Rien van Kesteren Foto’s: Bart Budel

Harry ter Balkt in het midden