Whistling while he works

TUDELTA.05

DELTA. 05 16-02-2012 weekblad van de technische universiteit Delft

Deze week week Deze in Delta Delta in

Imaging to the limits

Youp van ’t Hek: Cultural professor

SCIENCE: 04

NIEUWS: 03

01

INTERVIEW: 10 INTERNATIONAL: 07

Studievereniging duikt in de misdaad

REPORTAGE: 12

Whistling while he works

Rijden op batterijen

Opnieuw discussie over bsa van 45 De studentenraad wil dat de TU Delft de verhoging van de bindend-studieadviesnorm naar 45 ECTS, een jaar uitstelt. Het college van bestuur piekert er niet over. SASKIA BONGER De studentenraad (sr) vindt dat de TU niet klaar is voor de verhoging van de norm van 30 ECTS naar 45 ECTS met ingang van komend studiejaar. De communicatie naar de aankomende eerstejaars, die al vanaf september 2012 te maken krijgen met de nieuwe voortgangseis, is volgens de sr ‘over de hele linie onvolledig en in veel gevallen zelfs foutief gebleken’. In een brief aan het college van bestuur (cvb) geven de studenten verschillende voorbeelden van onjuiste informatie op internet, tijdens open dagen en in folders en brochures. De sr gaf in juni 2011 nog een positief advies over de verhoging van het bindend studieadvies (bsa). De studenten

‘Een jaar uitstel is onwenselijk en onnodig’ stelden toen als randvoorwaarde dat er minimaal een jaar van tevoren een heldere voorlichting zou zijn over het bsa. Nu aan die voorwaarde in hun ogen niet is voldaan en de opleidingen er volgens hen niet klaar voor zijn, trekken ze dat advies in en geven ze alsnog een negatief advies. De communicatie moet eerst op orde zijn en dat een jaar voor aanvang. Verder moet volgens de studenten eerst het curriculum vergaand worden aangepast en daarvoor vinden zij het te kort dag. Jeroen Röhner, secretaris van de sr: “Met de huidige koers zijn er maar twee opties: of er worden volgend jaar gigantisch veel studenten weggestuurd – op sommige faculteiten wordt dat op zeventig procent geschat – of de opleidingen besluiten

onderdelen te vergemakkelijken of studeren met extra opdrachten hun studiepunten te laten halen.” Maar veel kunnen studenten er volgens de sr niet meer bij hebben, omdat ze al 35 tot 40 uur per week aan hun studie kwijt zijn. Dat blijkt volgens de sr uit verschillende tijdlijnonderzoeken. Cvb-lid Paul Rullmann denkt dat het allemaal zo’n vaart niet loopt. “Het geluid dat er zoveel studenten zouden afvallen klonk ook toen we het bsa van 30 ECTS invoerden. Het bleek niet waar. Maar dertig procent viel af: mensen die anders later zouden zijn gestopt met hun studie.” Hij geeft toe dat de universiteit ‘steken heeft laten vallen’ in de voorlichting. Alles is inmiddels aangepast, stelt hij. Rullmann vindt dat aankomende studenten nog tijd genoeg hebben om goed voorgelicht te worden. Ook zegt hij dat het voor hem nooit een ontbindende voorwaarde was dat de voorlichting een jaar vóór invoering helemaal op orde zou zijn. Daar komt volgens hem bij dat aankomende studenten er allemaal vanuit gaan dat zij het eerste jaar in één keer halen. Ook wijst hij op onderzoek onder studenten die hun bsa vorig jaar niet haalden. “Als reden waarom zeggen ze vooral dat ze niet genoeg hebben gedaan aan hun studie of te laat zijn begonnen.” De sr hoopt nu dat medewerkers zich in de discussie mengen, omdat veel van hen ook tegen een snelle bsa-verhoging zouden zijn. Volgens Rullmann zijn er echter vooral veel medewerkers die vinden dat de verhoging erg nodig is. “Een jaar uitstel is onwenselijk en onnodig. Er is nog genoeg tijd om de studielast goed tegen het licht te houden en de studiebegeleiding te intensiveren.” Naschrift: Na lezing van de reactie van Rullmann in dit artikel, constateert de sr dat op de websites van zeven opleidingen nog steeds geen informatie staat over een verhoogd bsa.

In dresscode rood fietsen op Valentijnsdag vijftig studenten zich suf bij het Spinning Event in de sporthal bij Sport & Cultuur. Door vier uur lang fanatiek te spinnen, sponsorden de spinners student Wim Verhagen voor deelname aan de Alpe d’Huzes. De opbrengsten komen ten bate van KWF Kankerbestrijding. (Foto: Hans Stakelbeek)

Vermeeren weg bij L&R Na alle commotie over zijn omstreden opvattingen over onder meer ufo’s, complottheorieën en graancirkels, is de functie van Coen Vermeeren als docent bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) opgeheven. In een gesprek op 1 februari hebben rector Luyben en Vermeeren samen besloten dat Vermeeren zich voltijds op zijn taken als hoofd van Studium Generale gaat richten, zo laat de TU weten. De wijziging in zijn dienstverband ging per direct in. Vermeeren besteedde dertig procent van zijn werktijd bij de composietengroep binnen L&R en de rest van de tijd bij Studium Generale. “Vermeeren en de TU willen hiermee duidelijkheid scheppen over de positie van Vermeeren”, zegt TU-woordvoerder Michel van Baal. “Ze constateerden dat het voor de buitenwereld niet goed duidelijk was vanuit welke

functie hij bepaalde uitspraken – zoals zijn zienswijze over ufo’s - deed. Die verwarring wil de universiteit wegnemen door Vermeeren de gelegenheid te geven zich volledig op zijn taak als hoofd Studium Generale te richten.” Vermeeren beaamt dat. “Het is in goed overleg gegaan. Het was mijn voorstel om weg te gaan bij L&R.” Gevraagd of hij het niet betreurt dat hij nu niet meer doceert, antwoordt

‘Voor de buitenwereld was niet goed duidelijk vanuit welke functie hij bepaalde uitspraken deed’ hij dat hij al twee jaar geen les meer geeft. “Mijn rang was docent. Maar in feite deed ik ondersteund werk voor de leerstoel.” De discussie omtrent Vermeeren loopt al een tijdje. Eind 2010 besloot de rector een commissie in te stellen die toezicht moest houden op Vermeeren. Aan de voorzitter van stichting Skepsis, Frans Sluijter, schreef

hij toen dat hij tot de conclusie was gekomen ‘dat Coen zich met Studium Generale (doelbewust) begeeft op het grensvlak van wetenschap en fictie. […] hij loopt het risico de TU Delft en zijn wetenschappelijke activiteiten in een verkeerd daglicht te stellen. […] Om dit risico te minimaliseren heb ik besloten een toezichthoudende commissie onder mijn leiding in te stellen.’ Sluijter had in juni 2010 in een brief aan Luyben zijn zorgen geuit over ‘het verspreiden van onzin’ door Studium Generale. Volgens Vermeerens grootste criticaster binnen de universiteit Dap Hartmann wordt het probleem met deze maatregel verschoven. “Het is wel minder erg nu Vermeeren zijn autoriteit niet meer kan ontlenen aan L&R, maar tot en met de viering van het 65-jarig bestaan van Studium Generale bleef hij daar een platform bieden aan malloten.”(TvD)

DELTA. 05 16-02-2012 www.delta.tudelft.nl @tudelta [email protected] www.facebook.com/ tudelta

nieuws/column Shell scriptieprijs

Wetenschapsfraude

Masterstudent Maarten de Nier (chemical engineering, TNW) heeft dinsdag de Shell masterscriptieprijs gewonnen met zijn afstudeerwerk ‘Capturing Solar Energy as Hydrogen using Bismuth Ferrite’. “Mijn technologische innovatie is een apparaat waarmee ik vanuit water en zonnecellen watergas kan creëren”, legt De Nier uit. Hij won er vijfduizend euro mee. Iris Smal van de Universiteit Twente won de bachelorscriptieprijs en 2.500 euro met haar studie naar pyrolyse van biomassa.

NRC Handelsblad publiceerde afgelopen weekend in de wetenschapsbijlage een reconstructie van een geval van wetenschapsfraude aan de TU. De affaire uit 2008 is actueel door een overzicht van gevallen van wetenschapsfraude dat de universiteiten onder de vlag van de VNSU onlangs publiceerden naar aanleiding van de affaire Stapel. Er bleken vanaf 1 januari 2005 112 onderzoeken geweest te zijn, die 27 gegronde gevallen hebben aangetoond. Het AMC en de Radbouduniversiteit voeren de lijst aan met respectievelijk acht en vijf gegronde gevallen van

www.shell.nl/bachelormasterprijs

delta online Parijs

Verlaag alvast uw salaris. Die oproep verstuurden de minister en staatssecretaris van Onderwijs per brief aan bestuurders van scholen, hogescholen en universiteiten. www.delta.tudelft.nl/24602

Instroom gehalveerd

Tomas van Dijk

Salaris omlaag

Universitaire deeltijdopleidingen zien hun studentenaantallen fors teruglopen. In Utrecht en Groningen is de instroom dit jaar bij sommige opleidingen gehalveerd. De langstudeerboete zou wel eens de doodsteek kunnen betekenen. www.delta.tudelft.nl/24600

Bijverdiengrens De overheid krijgt 33,5 miljoen euro van studenten die in 2008 te veel hebben bijverdiend en een deel van hun basisbeurs moesten terugbetalen. Dat is veel meer dan in andere jaren. www.delta.tudelft.nl/24599

Metamorfose fraude. Tilburg, de universiteit van Stapel, meldt er nul. De TU had er één: het proefschrift van dr. Tatyana Budantseva die in 2007 bij Bouwkunde promoveerde. Haar landgenoot en voormalig TU-medewerker dr. Ivan Newzgodin maakte bezwaar tegen citaten zonder bronvermelding uit Russische publicaties. Nadat de Staatsacademie te Jekaterinenburg de klachten ondersteunde, zag de TU zich genoodzaakt een onderzoekscommissie in te stellen die rectificaties zonder sancties adviseerde. www.delta.tudelft.nl/17664

De Rotterdamseweg wordt in 2013 tussen de Julianalaan en de Balthasar van der Polweg opgeknapt. Dankzij een subsidie van de provincie ZuidHolland zijn naast rioleringswerkzaamheden en een ophoging van de weg ook kwaliteitsverbeteringen mogelijk. Dit betekent dat extra bomen zullen worden geplant en de waterkwaliteit wordt verbeterd. Verder wordt het asfalt vernieuwd en krijgen de voet- en fietspaden een opknapbeurt. Een vernieuwde, veilige weg is belangrijk vanwege de vele fietsende studenten die dagelijks intensief gebruik maken van de weg.

‘Kruip uit je technische cocon’ Topman of -vrouw worden van een groot bedrijf, dat wil iedere student wel. Maar hoe word je dat? In een lezingenreeks van ingenieursvereniging Kivi Niria leggen ceo’s uit hoe ze het zo ver hebben geschopt. Oud-topman van Siemens, Martin van Pernis, bijt donderdagmiddag het spits af.

Amsterdam staat op plaats 36 van de beste studentensteden ter wereld. Parijs zou de beste studentenstad ter wereld zijn, gevolgd door Londen, Boston, Melbourne en Wenen. www.delta.tudelft.nl/24607

02

Hoe werd u topman van Siemens, met veel ellenbogenwerk? “Nee, mensen die hun ellenbogen gebruiken halen de top niet. Zij hebben de verkeerde mentaliteit.” Hoe hebt u het dan gedaan? “Het ging vanzelf.” Dat kan toch niet. “Jawel. Je moet enorm veel plezier hebben in wat je doet, alles zo goed mogelijk doen en continu blijven innoveren. Je mag overigens wel fouten maken. Dat moet zelfs, want daar leer je van. Maar je mag nooit twee keer dezelfde fout maken.”

leren netwerken en dat ze bestuurservaring opdoen. Ik vind dat studenten wat meer tijd moeten krijgen voor hun studie. Ik heb het daar ook met de minister over gehad.” Wat wilt u de studenten nog meer meegeven? “Dat het mogelijk is om als technicus aan de top te komen. Dat is niet alleen weggelegd voor mensen uit de financiële wereld. Maar je moet wel uit je technische cocon kruipen en wat bijleren. Zo heb ik zelf later rechten gestudeerd.” Martin van Pernis: “Ik wilde niet weer met eerstejaars in de collegebanken zitten.” (Foto: Tomas van Dijk)

U zit in het old boys netwerk, lijkt me. Helpt dat ook om ceo te worden? “Ik zit inderdaad in het old boys network. Na mijn werk bij Siemens vervul ik nu een flink aantal commissariaten. Zo ben ik nu ook president van Kivi Niria. Maar dit netwerk helpt niet om ceo te worden. Binnen Siemens zijn er elk jaar gesprekken waarbij met de werknemer diens carrièremogelijkheden binnen het bedrijf worden besproken. Of je dan carrière maakt, staat los van het old boys network.” Hoe was uw studententijd? “Ik heb even elektrotechniek gestudeerd in Delft. Ik liep echter de ziekte van Pfeiffer op waardoor ik een paar examens miste. In het tweede jaar moest ik

daarom weer met eerstejaars in de collegebanken zitten. Ik ben met de studie gestopt en heb een HTS-opleiding gedaan. Na mijn studie belde Siemens mij. Ik had daar stage gelopen. Ze vroegen of ik voor ze kwam werken. Ik zei dat ik eerst verder wilde studeren aan de TU. Later belden ze terug. ‘Ligt het aan het salaris misschien?’, vroegen ze.” U koos voor het grote geld. “Ik realiseerde me toen dat ze me erg graag wilden hebben. En ze wilden me ook intern een opleiding bezorgen. Maar ik wilde ook trouwen en een huisje kopen, dus had ik ook geld nodig.” Raadt u studenten aan lid te worden van studentenverenigingen? “Ja, het is heel belangrijk dat studenten

Kunnen vrouwen de top halen? “Er is geen glazen plafond. Vrouwen hebben zelfs een streepje voor als ze voor als ze solliciteren. Maar het probleem is dat het aanbod aan vrouwen beperkt is. Tussen hun 32ste en 38ste stappen ze eruit om een gezin te stichten. De techniek davert intussen voort. Als ze dan weer willen gaan werken, lopen ze achter. Onderwijsinstellingen zouden daar wat aan moeten doen door vrouwen bij te scholen.” Ceo-lezing door Martin van Pernis, 16 februari, 16.00-18.00, faculteit CiTG, Zaal A. Volgende ceo’s in deze reeks zijn Bert Meerstadt van de NS (20 maart), Jan Pieter Klaver van Heerema Marine Contractors (24 april) en Karl Ulrich Köhler van Tata Steel (30 mei). Voor aanmelding en meer informatie: www. kns-delft.nl

Meer buitenlanders Meer buitenlandse studenten dan hbo’ers zijn in 2011 aan een universitaire opleiding begonnen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van universiteitenvereniging VSNU. www.delta.tudelft.nl/24596

‘Geen kwaliteitsverlaging’ Van kwaliteitsverlaging van het onderwijs aan de TU Delft is geen sprake, laat staatssecretaris Halbe Zijlstra weten in antwoord op Kamervragen van SP, PvdA en D66. www.delta.tudelft.nl/24560

Geen kenniscrisis Van een kenniscrisis is helemaal geen sprake, stelt minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Er zijn inderdaad nogal weinig technici en bèta’s in Nederland, maar daar valt iets aan te doen. www.delta.tudelft.nl/24604

Geld zoek Een Oegandese rector magnificus heeft mogelijk 160 duizend euro van de Nederlandse overheid verduisterd. Hij zou de Oegandese premier hebben gevraagd om politieonderzoek te verhinderen. www.delta.tudelft.nl/24603

van der Duin

Toren Mij is ooit verteld dat in de wet staat dat wetenschappers naast hun wetenschappelijke verantwoordelijkheden en onderwijskundige verplichtingen ook een maatschappelijke taak hebben. Ik ben te lui om te checken of dit klopt maar ik ben voldoende goedgelovig om het als waarheid te accepteren. Rest nog wel de vraag waaruit deze maatschappelijke taak bestaat. In eerste instantie klinkt het als een soort corvee, een taakstraf voor onschuldigen. Het doet me ook denken aan dat als wetenschappers gevraagd worden om een lezing te geven of en project te doen buiten de universiteit men niet rekent op een factuur. “Ik betaal toch belasting?!”, zei een ondernemer tegen me die mij gevraagd had een klusje te doen. Hij had misschien een punt. Ik vermoed dat de maatschappelijke taak vooral bedoeld is om er voor te zorgen dat wetenschappers niet te veel binnen hun eigen kringen blijven verkeren maar wetenschappelijke arbeid verrichten die ook ergens op slaat. Het moet maatschappelijke impact hebben. Het hoeft niet gevalideerd te worden maar het moet wel gevaloriseerd kunnen worden. Oftewel: er moet geld mee verdiend kunnen worden. Wetenschappers die zich niets van de maatschappij aantrekken, die theorie boven de alledaagse werkelijkheid stellen, zijn tegenwoordig out-ofbusiness. De onderzoeksagenda komt niet meer tot stand op basis van de productieve uitkomsten van academische vrijheid maar is inmiddels vastgesteld door VNO-NCW. Het ‘invisible college’ van de wetenschap heeft een gezicht gekregen en dat gezicht vertoont niet de trekken van een nerd maar van een babyboomer met een foute stropdas. Inderdaad, wie betaalt, bepaalt. Ook al wordt dat budget ondanks al dat geblaat over de kenniseconomie drastisch minder.

Ik zit er wel eens aan te denken om van baan te veranderen. Immers, ik werk nu al meer dan tien jaar bij de TU Delft en voor het geld hoef je het niet te doen. Mijn moraal is sterker dan mijn declaratiedrang zodat gelukkig slecht voorbeeld niet doet volgen. Leadership by example is voor het hoger management van de TU Delft blijkbaar nog een onontgonnen gebied. Maar één van de vele dingen die mij hier houden is de onafhankelijkheid van de wetenschapper. Hoeveel beroepen zijn er die gegrond zijn in een onafhankelijke beroepsopvatting en dito mening? Bij hoeveel beroepen mag je zeggen wat je wilt, mits gebaseerd op een wetenschappelijke argumentatie? Misschien dat journalisten deze kwaliteiten ook claimen maar toch is het principe van hoor en wederhoor te weinig om een significante maatschappelijke toegevoegde waarde te hebben. Het is juist de maatschappelijke taak van de wetenschapper om zich op gezette tijden niets aan te trekken van gangbare maatschappelijke opvattingen. Met de wetenschap heeft de maatschappij zijn eigen protest georganiseerd en gefinancierd. De onafhankelijkheid van de wetenschapper is een noodzakelijke luxe. Het is eenzaam aan de top van de ivoren toren maar je hebt in ieder geval wel een mooi uitzicht. En dat uitzicht leert ons ook dat de aarde niet plat is en dat Nederland mooier en leger is dan ooit voor waar werd aangenomen. Juist onderaan de vuurtoren is het altijd donker. Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 05 16-02-2012

nieuws

Debat

Stukafest

De fusie tussen de universiteiten Delft, Rotterdam en Leiden roept vragen op, ondervindt de VSSD. Daarom organiseert de vereniging het debat ‘Samen staan we sterk’. Sprekers zijn onder anderen rector magnificus Karel Luyben en Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing van de PvdA. Het debat vindt plaats op 23 februari om 16.00 uur in de Berlagezaal van de faculteit Bouwkunde. De toegang is gratis.

Dit jaar vindt voor de derde keer Stukafest plaats in Delft. Op donderdag 23 februari worden dertien studentenkamers in Delft omgetoverd tot minipodia met muziek, dans, cabaret, theater, literatuur en poëzie. Het festival, dat jaarlijks in twaalf steden in studentenkamers georganiseerd wordt, begint met een StukaHap in eetcafé de Ruif. Dan volgen drie rondes met optredens en wordt het festival afgesloten met het Stukafeest. Eén van de grote namen is mr. a balladeer, een singer-songwriter die onder andere op Lowlands heeft gestaan. Kaarten zijn te koop bij het

Lallende types cultuurcentrum. Met je Stukafestkaartje krijg je tot 23 februari korting bij Filmhuis Lumen.

www.stukafest.nl

Moord en doodslag bij studievereniging De studievereniging voor technische natuurkunde (VvTP) duikt maandag in de wereld van de misdaad. “Er zit een boel natuurkunde in de forensische wetenschappen.” Jos Wassink Het idee om forensische wetenschappen als thema te nemen voor het jaarlijkse symposium komt van emeritus hoogleraar prof.dr. Ted Young. Hij wees de symposiumcommissie erop dat er veel natuurkunde komt kijken bij het vastleggen van misdaadsporen, maar dat er bij technische natuurkunde nog nauwelijks iets aan gedaan wordt. Dat zette natuurkundestudent Kian van der Enden als commissaris sprekers op het spoor van de Universiteit van Amsterdam waar een masterstudie forensic science bestaat. Ook nam hij contact op met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), dat een gesloten bastion bleek, en niet geïnteresseerd om sprekers te leveren. Toch circuleerde er in het NFI op gegeven moment een oproep voor sprekers die via een achterdeur was binnengekomen. Dr.ir. Peter Zoon reageerde en bood aan om te vertellen over hoe hij bij het NFI elektronenmicroscopie en röntgenspectroscopie gebruikt om metaaldeeltjes in schot- en steekwonden te identificeren. Ook dr.ir. Maurice Aalders is een man uit de praktijk. Als onderzoeker bij het AMC werkt hij aan spectrale beeldvorming. In de misdaad betekent dat bij-

voorbeeld dat hij kan bepalen hoe oud blauwe plekken en bloedsporen zijn. Van der Enden’s favoriet is dr.ir. Robert Kaarls, een Delfts alumnus die president is geworden van de wetenschappelijke adviescommissie CCQM van het internationale standaardbureau CIPM op gebied van maten en gewichten. Kaarls betoogt dat metrologie (de studie van maten, meetprocessen en meetfouten) aan de basis staat van betrouwbare metingen van de hoeveelheid alcohol in de adem of drugssporen in het bloed. Het verwondert hem dat het vak metrologie van de universiteit is verdwenen. Voor wie dit te fundamenteel lijkt, komen ook klassieke deskundigen op het gebied van bloedsporen en vingerafdrukken aan het woord. Zo werkt

Niemand heeft tot nu toe kunnen bewijzen dat vingerafdrukken daadwerkelijk uniek zijn dr.ir. Huub Hardy, voorheen bij het NFI, nu bij de UvA, aan een fysisch model van bloedspetters dat het mogelijk moet maken uit het patroon van de bloedspatten op vloer en wand af te kunnen leiden wat er gebeurd is. Ook is hij expert op het gebied van handschriften. Vingerafdrukken mogen dan deel uitmaken van het standaardrepertoire bij het onderzoek, niemand heeft tot nu toe kunnen bewijzen dat ze daadwerkelijk uniek zijn. Dr. Michael Kuecken, opgeleid in Dresden en Arizona, heeft als postdoc onderzoek gedaan naar het wiskundig modelleren van

03

het ontstaan van vingerafdrukken bij embryo’s. Of hij ook de uniciteit bewezen heeft is niet bekend. Tot slot: ook aan de TU vindt forensisch onderzoek plaats. De TU neemt, naast een aantal andere instanties, deel aan onderzoeksprojecten met het NFI onder de noemer CSI The Hague. Voorbeelden daarvan zijn afstudeerprojecten bij EWI en de virtuele plaats delict van 3mE en TBM waarbij augmented reality wordt gebruikt om snel een misdaadlocatie in alle details vast te kunnen leggen.

Maandag 20 februari, Aula, Collegezaal B, 9.00-17.00 uur www.forensicphysics.nl www.csithehague.com

Terwijl studentenvakbond VSSD en bewonersorganisatie Wippolder Zuid elkaar in de haren vliegen over het al dan niet stigmatiseren van studenten, heeft de gemeenteraadsfractie van Leefbaar Delft een meldpunt geopend voor het melden van overlast van studenten. Op www.leefbaardelft.nl staat dat het kan gaan om ‘overlast, vervuiling, dronkenschap of verdringing van onze jeugd op de woning- en arbeidsmarkt’. Delftenaren kunnen klachten anoniem versturen. Vorige week publiceerde het AD een artikel waarin bewonersorganisatie Wippolder Zuid zich beklaagde

over het ombouwen van woningen in hun buurt voor studenten, ook wel omschreven als ‘lallende types’. De VSSD reageerde met een persbericht waarin zij schreef deze ‘stigmatisering’ te betreuren. Volgens de VSSD kunnen studenten juist goede buren zijn, omdat zij ‘door hun algemene en specifieke kennis inspirerende voorbeelden kunnen zijn voor kinderen die zonder studenten niet in aanraking zouden komen met moderne ontwikkelingen op het gebied van wetenschap en onderzoek’. www.delta.tudelft.nl/ 24608

‘Kritiek op Health Coach teleurstellend’ “Een teleurstellend artikel dat geen recht doet aan de bevindingen van de deelnemers.” Zo reageert Kees Schotsman op een column van Hans van Maanen in de Volkskrant van 4 februari over het Health Coachprogramma van de TU. “Van de tachtig mensen die het programma hebben afgerond is 98 procent enthousiast met de bereikte resultaten en de aanzet tot meer bewegen, gezonder eten en het voorkomen van stress”, zegt Kees Schotsman van HR (universiteitsdienst). Van Maanen haalt in zijn artikel het Health Coach programma van dr.ir. Luuk Simons door de mangel. Aan de pilot deden vorig jaar 101 TU-werknemers deel. Voor dit jaar is de doelstelling tweehonderd. Van Maanen vindt de claim ‘grote gezondheidswinst voor vrijwel alle deelnemers’ slecht gefundeerd omdat deze slechts gebaseerd is op een artikel van de Amerikaan Dean Ornish uit 1990 over leef- en voedingsvoorschriften voor personen na een hartinfarct. Van Maanen: ‘Er is geen enkel onderzoek dat aantoont dat het dieet onder gezonde vrijwilligers “gezondheidsvoordelen op lange termijn biedt”.’ Hij hekelt ook de verbanden die worden gelegd bij de voedingsinformatie, onder meer tussen melk en multiple sclerose. ‘Prietpraat (…) en het programma helpt uiteraard tegen chronische vermoeidheid (…) en ziekteverzuim en zorggebruik gaan erg omlaag.’ Schotsman: “Ik heb Van Maanen drie keer gesproken en hem erop gewezen

dat meerdere onderzoeken het programma ondersteunen. We gaan op de TU nog onderzoeken of het programma inderdaad leidt tot minder ziekteverzuim en -uitval en hogere productiviteit.” Schotsman stelt vanwege afspraken met verzekeraar Ohra/ CZ niet verder op de onderbouwing te kunnen ingaan. Hij bestrijdt dat bij de voedingsvoorlichting direct oorzaak en gevolg worden aangegeven. “Het is een verhaal van ‘wat meer dit, wat minder dat en vind een weg die jou past’.” Dat Van Maanen zegt dat de instructies over bewegen en de meditatieoefeningen ‘compleet en zonder bron-

Schotsman bestrijdt dat ‘schimmig’ is wat er met de gegevens gebeurt vermelding’ komen uit een brochure van Edufit en van nu-meditatie.nl, noemt Schotsman ‘pertinent onjuist’. “Simons pretendeert niet die zelf te hebben bedacht en hij vermeldt de bronnen in het materiaal.” Schotsman bestrijdt dat ‘schimmig’ is wat er met de gegevens gebeurt die de deelnemers online bijhouden over bloedwaarden. Van Maanen vreest voor privacyschending. Bedrijfsartsen zouden kunnen meekijken en (meet) gegevens worden later waarschijnlijk door Simons gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Schotsman: “De bedrijfsartsen hebben geen toegang. De gegevens worden geanonimiseerd drie jaar bewaard. Daarvoor hebben de deelnemers getekend.” (EH)

Dikke wangen onder de wol “Jeetje, heeft iedereen hier de bof?” roept een medewerkster van sociëteit Phoenix twee jaar geleden uit als ze het sociëteitsgebouw betreedt. Twee collega’s hebben de ziekte, net als een aantal leden van het bestuur en de senaat van het Delftsch Studenten Corps, herinnert ze zich. Ook een aantal DSC-leden liggen met dikke wangen onder de wol. Dat was niet toevallig. ‘De epidemie begon waarschijnlijk in Delft’ stond onlangs in het Tijdschrift voor Infectieziekten. De bof is een ziekte die normaal gesproken alleen bij kleine kinderen voorkomt. Maar eind 2009, begin 2010 lopen dus ook veel Delftse studenten met dikke bofwangen rond.

Hoe de bofuitbraak kon plaatsvinden, is lastig te achterhalen. Waarschijnlijk ontstond de uitbraak toen zieke Delftse studenten naar een vierdaags feest bij de Leidse studentenvereniging Minerva gingen. Daar kwamen ook veel leden van andere verenigingen in Nederland op af. Na het feest waren plots 110 studenten besmet. De ziekte greep daarna razendsnel om zich heen onder studenten. Met bofinfecties in Utrecht, Leiden, Den Haag, Rotterdam en Groningen. Nog weer later kwamen daar gevallen uit Amsterdam en Maastricht bij. In het voorjaar van 2010 bleek na een onderzoek onder 5.500 studenten in Delft, Leiden en Utrecht dat 98

procent van de studenten ten minste eenmaal is gevaccineerd. Het Leidse studentenfeest was door 29 procent van de studenten die aan het onderzoek mee deden bezocht, van wie 23 procent de bof kreeg. De mogelijke reden van besmetting is de afnemende immuniteit voor het virus tien jaar na vaccinatie. Ook zwaarwegend is dat studenten ‘intensieve sociale interacties’ hebben, benadrukt het Tijdschrift voor Infectieziekten. ‘Eerdere (inter-)nationale uitbraken hadden ook al laten zien dat bof epidemisch kan voorkomen onder studenten omdat deze setting blijkbaar gepaard gaat met omstandigheden die gunstig zijn voor verspreiding.’

Een druk feest dat meerdere dagen duurt met veel drank en studenten uit verschillende studentensteden, lijkt dus de ideale broeiplek voor het bofvirus. En wie vermoeid en beschonken een studentenfeest verlaat loopt daardoor de kans op te staan met meer dan een kater. Samenwonen met veel studenten levert ook een verhoogd risico op. In 2011 kregen studenten van de Nijmeegse studentenvereniging Carolus Magnus die in hetzelfde huis wonen de bof. Ook is het dat jaar weer raak in Den Haag, Utrecht, Breda en Tilburg. In februari 2011 waren er 653 bofgevallen, onder wie een groot deel studenten.

Het valt op dat er veel bofuitbraken zijn na verenigingsfeesten. Delftse en Leidse studenten blijft dit jaar de bof vooralsnog bespaard. “Het heerst nu gelukkig helemaal niet meer”, zegt een bestuurslid van Minerva. “Maar er zijn dit jaar ook nog geen grote gezamenlijke feesten geweest. Maar in februari wel. En dan gebeurt het misschien wel weer.” Martine Zeijlstra

Hoe krijg je de bof? bit.ly/zr8GQn

DELTA. 05 16-02-2012

science

opinion please

04

Osmotic power plans scrutinised

The world’s first osmotic power plant in the Oslofjord in Norway. (Photo’s: Koos Termorshuizen)

‘Blue energy’ from mixing salt and fresh water is said to have a great potential. A young civil engineer however has recently voiced his doubts, stating that the power cost needed will be four times higher than claimed. Tomas van Dijk

‘Hacks are inevitable’ After being hacked, internet service provider KPN shut down email services to all of its two million customers last Friday, to prevent usernames and passwords from being disclosed on the internet. Hackers posted usernames and passwords from more than 500 KPN customers on the internet. Or so it first seemed. In fact, the jokers had put data online that had earlier been stolen from web shop baby-dump.nl, and then feigned that it originated from KPN. So it was all a joke. KPN had been hacked however, but it was few weeks prior to the above incident. For internet security expert, Dr. Michel van Eeten (TPM faculty), it came as no surprise therefore that the company took the alleged disclosure of personal data very seriously: “If I were a customer, I’d have been happy to see that they take the protection of my personal data very seriously.” But if KPN takes protection so seriously, how then is it possible that they were hacked in the first place? Shouldn’t they improve their website security? “Huge internet infrastructures like KPN’s contain holes - that is inevitable,” Van Eeten says. “The fact that KPN blocked two million email accounts shows that it is proactive and serious about protection. Believe me, happenings like these are costly to them, since a lot of customers will be angry.” On a broader level, Van Eeten believes that there is a more serious problem. “More and more companies are collecting personal data for marketing and other purposes,” he says. “Many of the systems used for these goals are amateurish and ramshackle and do not keep pace with the increasing cleverness of hackers. And the problem is that when things do turn bad and data are stolen, well, very often - in contrast to KPN - it doesn’t really affect the company economically. So there is a failure of the market here.” New laws are currently being worked out that would oblige companies to officially report hacks. Van Eeten doubts whether these laws will also entail harsh punishments for the companies at stake. Harsh punishments, he believes, would undermine innovation: “Companies like to try new things on the internet. Sometimes that means that there are security issues. We have to accept that. But as it stands now, the balance is not right. There’s no accountability at all. We should pay more attention to protecting user data.” ICT expert Dr. Jan van den Berg, an ICT expert and head of a cybersecurity research group at the TPM faculty, agrees that hacks are in some way inevitable. “The network protocols TCP-IP were never designed for the safe transfer of information,” he says. “The idea behind it is that they form a web, and that if some information centres were to be destroyed, that information could still be transferred.” At the same time, Van Den Berg also condemns the laissez faire attitude of many internet companies. “But,” he adds, “consumers should also take their responsibility. They shouldn’t use the same passwords for all the sites they visit. And they should install security software on their computer. It would be a good idea if people would need a license before being allowed on the internet, just like you need a license to go on the road.” (TvD)

Following up on the Norwegians, who in 2007 made the world’s first osmotic power plant, the Dutch are now also planning to build a pilot-scale osmotic power plant and generate electricity by mixing freshwater and seawater. A company called Redstack has received subsidies to build a pilot plant on the Afsluitdijk, which separates the fresh water lake IJsselmeer from the salty Waddenzee. The potential of osmotic energy – also called blue energy – could be phenomenal. The state-owned Norwegian energy company Statkraft – whose pilot plant currently produces only just enough energy for one person to do some ironing (about 2 to 4 kilowatt) - calculated that osmotic power has a global potential of 1600 to 1700 terawatt hours annually, which equates to 50 percent of current power production in the EU. With the help of special ion membranes, blue energy can basically be harvested anywhere where clean freshwater runs into the sea. As a rule of thumb, a continuous flow of 1000 liters of freshwater per second mixed with an equal amount of seawa-

ter represents a capacity of approximately 1 megawatt. With an average flow of freshwater from the IJsselmeer to Waddenzee measuring 200,000 liters per second, an osmotic power plant on the Afsluitdijk could produce 200 megawatt. “A 200 megawatt plant is what we’re ultimately aiming at,” says Simon Grasman, project leader of Redstack. “With that amount of energy we could provide the energy demand for all the households in the three northern provinces of the Netherlands.” Redstack will start with a much smaller plant however, one which the company hopes, after four years of research and fine tuning, will produce 50 kilowatts. The price of the energy, Redstack

The potential of osmotic energy could be phenomenal believes, will amount to as little as 8 cents per kilowatt hour only. That is cheaper than energy produced by conventional power plants that use oil, coal or gas, with this energy costing around 10 cents per kilowatt hour. However, according to civil engineer Rick Kleiterp, the price of blue energy comes nowhere near the one calculated by Redstack. As it turns out, Kleiterp defended his Master’s thesis last month on the economic viability of osmotic power plants. The young engineer believes Redstack’s energy will be four times more expensive. What’s more, by scaling up the plant to 200 megawatts, the price will even rise further, to more than 1 euro per kilowatt hour.

Numerous cylinders contain rolled-up osmotic membranes.

“The oil price will have to rise significantly for blue energy to become interesting,” says Wilfred Molenaar, one of Kleiterp’s supervisors, understatedly. One of the major issues with blue energy is brackish water. The power plant’s effluent is a brackish solution that should be discharged away from the power plant in such a way that it doesn’t contaminate the supplies of fresh water and salt water, since this would decrease the salinity difference between the two types of water and thus decrease the energy output. This problem increases exponentially with the size of the power plant. In other words, one would need a lot of infrastructure, with pipes or long groins, if one were to make a large osmotic power plant. Grasman believes the costs have been grossly overestimated in Kleiterp’s report, yet he also admits that the brackish water can be a tough problem to deal with and that Redstack has not taken into account the costs of constructions, like large groins to separate brackish and salt water over great distances. However, Grasman envisions other solutions. He believes tides might solve the discharge problem. “If we discharge the brackish water at the western end of the Afsluitdijk while the tide is going out, currents will take the brackish water out into the open sea. The salt water intake will then occur at the eastern end of the Afsluitdijk. And during high tide we turn this process around. I’m not sure it will work. But the principle is worth studying. At TU Delft a lot of people could help us with this, which would be nice, instead of only criticizing.”

DELTA. 05 16-02-2012

science

05

short news science Russian grant

Poe’s science

Professor Kemo Hanjalic, emeritus professor at the Faculty of Applied Sciences, was recently awarded a grant worth 3.6 million euros from the Russian government. He is one of the 40 scientists to win a Lead Scientist award in a competition in which 517 applications were submitted. The programme aims to attract leading scientists to Russian educational institutions in order to improve the standards and focus of research. Prof. Hanjalic will lead the ‘Laboratory for simulation of energy processes’ at Novosibirsk State University.

Edgar Allan Poe is not only the godfather of horror, fantasy and detective stories, he also published revolutionary ideas on cosmology, the Big Bang and evolution before scientists did so. Rene van Slooten translated Poe’s last book, Eureka, into Dutch and is known as a ‘Poe expert’. On Thursday evening (18:00 – 20:00), Van Slooten will deliver a lecture on Poe’s ideas on science and the Quran for the Islamic student association, Ibn Firnas. www.ibnfirnaslectures.tk

Rail crisis The Dutch Parliament wants to know what went wrong with the trains on Friday, 3 February, when thousands of passengers were stranded. Dr Wijnand Veeneman (TPM) argued in De Volkskrant that instead of playing the blame game, NS, (trains) and ProRail (rails) should get together and build trust to face crisis situations. Veeneman: “They’re like a couple with relational troubles. The last thing they’re waiting for is a quarrelling mother in law.”

Lake Vostok

After decennia of attempts and misfortunes, a Russian team in the Antarctic has finally reached its largest underground lake, Lake Vostok. The 350 meter deep water reservoir is covered with 3.769 meters of ice and it has been closed off from the rest of the world for 15 to 25 million years. Scientists are very curious to know if life exists in the lake and what it might look like. They will have to wait another year, it seems, because the lake’s water rose by 30 to 40 meters (due to the pressure of the ice), froze immediately and

fixed the drill. With the end of the summer in sight, Russians are now packing up. (Image: Zina Deretsky/NSF)

Theuwissen takes imaging to the limits

Standard detectors become ever more sensitive. (Photo: Hans Stakelbeek)

Professor Albert Theuwissen (EEMCS) was elected Electronic Imaging Scientist of 2011 last January. What are the latest trends in his field of research?

proposition

Sure, the Fuji Gold Medal Award in 2008 was prestigious, but to be selected ‘primus inter pares’ by one’s colleagues makes this award even more interesting, says Professor Albert Theuwissen, who couldn’t attend the ceremony in San Francisco due to a PhD defence in Delft. Last year Theuwissen co-authored the

book ‘Single-photon Imaging’ (Springer Verlag, 2011), which is about the holy grail of imaging: imaging with the absolute minimum of light - one photon. Until recently, single photon imaging could only be done with vacuum tubes called photo multipliers. High voltages between a series of cathodes turn a single electron, kicked free by a photon, into an avalanche of electrons and hence into a detectable current peak. The first solid-state devices that applied the same trick where called EM-CCDs and EM-CMOS, where ‘EM’ stands for electron multiplication. They first hit the market some ten

years ago, but they’re still very expensive. The applications are mostly restricted to medical research, says Theuwissen, for example for the detection of fluorescent molecules. Another solid-state single-photon detector is the SPAD (single photon avalanche diode), which acts as an all-or nothing detector. One photon is enough to trigger a pulse of millions of electrons, after which the device needs to be reset. Its response is very non-linear, as the surface is very small and needs a relatively high voltage to function. These issues make SPADs difficult to work with. However, what they can do very precisely is timing the exact moment at which the (first) photon hits. This quality makes SPADs suitable to measure distances by determining the photon’s exact time-of-flight. This kind of imaging, which is the expertise of Professor Edoardo Charbon (EEMCS), can acquire 3D images of a scene in millimetre resolution in real time. Theuwissen adds that ongoing research keeps reducing noise levels in CMOS detectors, so that eventually also these ‘standard’ imaging chips will approach single photon sensitivity. (JW)

The argument that human beings are so complex that a higher power must have created them reveals the level of arrogance that human beings can portray. ‘Typically the best?’, PhD-thesis by Janneke Blijlevens ( Faculty of Industrial Design Engineering) (Illustration: Auke Herrema)

bit.ly/ns-crisis

halfway

Cloud computing

Steven Jonathan Böing with his virtual clouds in de background. (Photo: Tomas van Dijk)

Name: Nationality: Supervisors: Subject:

Steven Jonathan Böing (27) Dutch Prof. Harm Jonker, Prof. Pier Siebesma (TU Delft/KNMI) High Resolution Modeling of Deep Cumulus Convection

“My research is about deep convection. You can think of the tallest and widest clouds that occur in the atmosphere - say several kilometres wide and 10 kilometres high. What we are trying to investigate involves two issues that have a large effect on the formation and the development of these clouds. The first half of my PhD has been about the influence of the layer below the cloud. The results were surprising! What we discovered is that it is not so much the magnitude of the extremes that determines whether a cloud will rise and become a very tall cloud, rather it is mainly the fact that the bigger clouds are already wider at cloud base. Implementing this in a weather model is a process that takes quite some time. This work is in a very early stage. One of the things that have happened is that people just put in one very simple model for the organization of clouds in a weather model. Weather models typically look at a scale of ten kilometres or more, which is coarser than individual clouds. We run computer simulations with a resolution of about 100 meters, and time steps of a few seconds, wherein you can actually see the individual clouds develop. Our simulations can also be thought of as a virtual laboratory for clouds. Deep convective clouds are the clouds that occur in the tropics, also referred to as ‘cloud number 9’; the cumulonimbus cloud. This cloud is associated with heavy rainfall and wind gusts, so it’s very important to have the behaviour of these clouds modelled accurately in a weather model. One of the funny things is that this often goes wrong in weather models. Weather models typically have a bias, a tendency to give this type of convection too early in the day. We’re trying to see if we can develop a model with which we can actually account for the gradual development of the clouds. The second thing I’m looking at is the influence of the atmosphere above this layer, wherein the clouds form. For example, when the atmosphere is relatively dry around the cloud, it cannot become very tall, because it loses its moisture very rapidly. The influence of the air surrounding the cloud is much easier to implement than that of the air below. This makes it exciting, because sometimes with a very small tweak in defining the parameters, you can really improve the performance of a weather model.” (DV)

DELTA. 05 16-02-2012

international students

06

Marcushof will be missed In recent years the Marcushof has emerged as the ‘international party joint’ for Delft’s international students. Its recent closure has left internationals scrambling to find a new place to hang out. HARISH RAMAKRISHNAN Marcushof, the popular student housing, has been closed, with the last set of students moving out last week, to be accommodated in other student blocks managed by Duwo. For many students, especially international MSc and Erasmus exchange students, Marcushof was the place to be on weekends. The Marcushof used to be a home for the elderly, before being converted into student housing, something that’s visible in the spacious and luxurious shared facilities, such as the shared baths and communal kitchens, on each of the five floors. There was real concern among internationals recently when the building was being emptied. “I was told that everyone living there would have to move out after the six month period, because they were going to demolish the building,” says Alan, an architecture exchange student from the US,

whose term ended last semester. Not surprisingly, the students even organized a ‘last party at Marcushof’! Duwo, however, says the move is temporary. “We’re closing Marcushof, somewhere in late February, but for a short period. We’ll be doing maintenance work till the end of July. After this period, international students are welcome again. We’ll rent it on the same terms as before, probably for a longer period,” a Duwo spokesperson explained. So why was Marcushof so popular? “The people!” Alan says. “It was a group of international students who lived there, and there was pretty much

It’s the kind of place where you’d find people playing ‘beer-pong’ in the corridors a random mix of people from all over the globe, which added to the Marcushof experience. Everyone shared they’re cultural differences, people learned each other’s languages and the world became very small, in a good way.” From a lifestyle perspective, the way Marcushof was designed changed how residents lived as well, with the need to come together and cook together being forced upon the residents. “The shared facilities definitely made a dif-

Foreign Eye

It’s all gone now, but that first snowfall a couple weeks ago was magical! Emerging from the Sports Centre after lunch on a seeming normal Monday afternoon, suddenly the air was full of snow flakes! The Dutch might call it just a sneeuwvlaag or flurry, for all that was on the ground were tiny flakes that quickly turned to puddles. But for a person from the tropics, that was snow, just the way it should be! It was quite different to seeing it on television or reading about it in a book, and it was absolutely amazing. Alas, the snow is gone now, but let’s keep our fingers crossed for some more before winter ends. Who knows, perhaps one day I’ll even achieve my dream of snowboarding on the library’s roof! (HR)

ference,” Alan confirms. “People had to interact with and meet each other, and as a result there were life-long friendships made.” “Nobody’s complaining, even if facilities are shared!” adds Stavros, who lives alone in the city but is jealous of such a socializing space. Stavros however has seen lots of Marcushof, thanks to its parties and his friends who live there. “It’s the kind of place where you’d find people playing ‘beer‐ pong’ in the corridors ‐ legendary!”, he adds. “Since most house parties organized by the Dutch are semiclosed events, almost all the parties I’ve attended in the last six months have been at Marcushof, thanks to an international crowd and a friendly community.” So, will Marcushof be missed? “Of course, it already is!” Stavros exclaims. “With the Marcushof empty and the exchange students also dispersed, I don’t see any other student housing rising up to take the responsibility of being the international party joint for Delft!” While Duwo has responded by saying that an international student house is being built in the Kanaalweg, it’s going to be a long while before it’s ready and functional - a few years at least. Until then, creating socializing spaces is the responsibility of the students. “We’d be lucky to find another place like Marcushof”, Stavros says.

what’s cooking

(Photo: Tina Amirtha)

Cherry clafoutis ”I think there are two types of people in the world: those who like to eat salty foods for breakfast and those who like to eat sweet foods for breakfast. I am a person that falls firmly in the latter category: pancakes, waffles, French toast and tartines are my mainstays, and I stay loyal to these tried-and-true treats every morning. And no hour is too early for me to get up and whip up a batch of pancakes or to carefully choose toppings for my tartines. What’s more, I will go to such great lengths for my saccharine indulgence in the morning that I will sometimes just eat a dessert in lieu of a traditional waffle. This week’s recipe however offers hungry readers the best of both worlds – salty and sweet. Cherry clafoutis is one part pie and two parts pancake. It reminds me a little bit of a German pancake, which is traditionally made with apples and cooked on the stovetop. My friends and I used to wait for 45 minutes in line at a locally famous pancake house and then another half hour for our specially prepared, piping hot German pancakes. This cherry clafoutis is the French version of the German classic and can be made with any types of pitted, summer fruits. At this time of the year, you can find these fruits in the canned section of your local grocery store. When the cherry clafoutis is ready, make sure you enjoy it with a large cup of Columbian coffee. (TA)

Now that you also can’t wait to taste a delicious homemade cherry clafoutis, just go to www.delta.tudelft.nl for an online version of this article and an easy step-by-step recipe.

(Photo: Harish Ramakrishnan)

news below sea level This week’s roundup of what’s been making news in the Netherlands begins with a Green Party proposal to not sign the AntiCounterfeiting Trade Agreement (Acta), aimed at combating internet piracy, which has garnered the support of the Dutch Lower House of Parliament. Acta is treaty between all EU countries and the US, Canada and Japan. Acta’s opponents say it will curtail freedom on the internet. A special commission set up to investigate sexual abuse of young boys in the Dutch Roman Catholic church will now initiate a second investigation to determine the extent to which women and girls were also abused by priests in the past. The Deetman Commission estimates that some 20,000 children were sexually abused in Dutch Catholic institutions. Dutch astronaut André Kuipers won’t be returning to earth anytime soon. He’s currently aboard the International Space Station, but announced he’ll prolong his stay for another six weeks. A special crime hotline named ‘M’, set up to receive anonymous tips about crimes, received 13,350 tips in 2011, or 13 percent more than in 2010. The hotline received 7600 tips involving drug trafficking, 2500 involving violent crimes, like assaults and murder, and some 1600 people were arrested following tips from M, which stands for misdaad (or ‘crime’ in English). The website set up by Geert Wilders’ Freedom Party (PVV) asking for citizens to submit stories about any Central and Eastern European migrants causing problems in the Netherlands continues to stir

controversy. Ten ambassadors from European countries submitted a protest letter to the Dutch Parliament and there are also calls for Dutch Prime Minister Mark Rutte to denounce the PVV site, which he thus far refused to do. Schiphol airport was closed and sealed off by armed police when a man locked himself in a toilet and claimed to have a bomb. The man was eventually arrested and no bomb was found, although numerous flights were cancelled or delayed. The Netherlands has more expensive speeding tickets than most other EU countries, including Spain, France, Germany, Belgium and Luxemburg. A speeding ticket for going 15 kph over the speed limit in the Netherlands results in a 110 euros ticket, compared to 45 euros in France and 20 euros in Germany. Statistics Netherlands reports that the Netherlands was officially in recession in the fourth quarter of 2011, when gross domestic product shrunk by 0.7 percent, following an 0.4 decrease in the third quarter of 2011. However, on average the Dutch economy grew by 1.2 percent in 2011. An association called Right to Die NL has a formed a traveling team to help people die. If a person’s personal doctor refuses him/her euthanasia, the person can now call in the Right to Die NL traveling team, consisting of a doctor and a nurse, which will travel around the country helping people die. The criterion for euthanasia remains that a person must be suffering unbearably with no hope of recovery. A majority of Dutch MPS have called for Saudi-born Islamic scholar,

Haitham al-Haddad, to be prevented from entering the Netherlands. Al-Haddad now lives in London and was invited to attend a symposium held at Amsterdam’s Free University this weekend. Al-Haddad is infamous for making anti-Semitic statements, such as “‘Jews are one of the Devil’s armies”, according to Dutch MP Joel Voordewind, of the Christian Union opposition party, who’s leading the charge to bar Al-Haddad. Some 1500 angry workers from the NedCar Mitsubishi plant in the southern Dutch town of Born will descend on Den Haag in a fleet of 120 Mitsubishi cars and 25 buses, in order to protest the closure of the plant. NedCar was the last car manufacturing plant in the Netherlands. Some 400 stolen artworks by Dutch artist Karel Appel were discovered in crates in a warehouse in England. The artworks, which include paintings and drawings, were stolen in 2002 while being transported to the Karel Appel Foundation in Amsterdam. And finally, the world’s most expensive pigeon is Dutch. A Chinese pigeon lover paid 250,400 euros at auction for a Dutch racing pigeon. Demand for raising pigeons comes primarily from Asia, and the seller of the world’s now most expensive pigeon also sold the rest of his flock of 245 racing pigeons for a total of 2 million euros. (DM)

DELTA. 05 16-02-2012

international students

07

Whistling while he works Vasudevan Lakshiminarayanan, a twenty-two year old chemical engineering MSc student from Chennai, India, is a recipient of the Delft Research Health Initiative scholarship, for researching better ways to treat cancer using nanoparticles. He spoke with Delta about cancer treatment, life in Delft and his whistling hobby.

Postponement The Student Council wants TU Delft to postpone the increase of the binding recommendation on continuation of studies (BSA) to 45 ECTS. The Student Council thinks TU Delft is not yet ready for the increase, because the information for prospective students is ‘incomplete and often even erroneous’. In a letter to the Executive Board, the Student Council describes several examples of erroneous information on the internet during open days and in folders and brochures. The students think the information should be accurate at least one year before the BSA increase goes into effect. Another problem is that study programs cannot be changed in time, says the Student Council. The Executive Board says BSA information is now correct. The Board also thinks there is enough time to critically look at study programs and to intensify study support. The Board says the introduction of an increased BSA can proceed as planned in September 2012.

CEOs How do you become a CEO? In a lecture series organized by engineering association Kivi Niria, CEOs of big companies will tell students how they made it to the top. The first speaker is the former head of Siemens, Martin van Pernis, who tell his story this afternoon at 16:00 in the faculty building of Civil Engineering & Geosciences. More info on the website. www.kns-delft.nl

OLGA MOTSYK How did you first become interested in chemical engineering? “I was introduced to chemistry in 9th grade, and the way my teacher taught the subject really inspired me. I used to take out food packets, look at the ingredients and ask her, ‘What does this chemical do?’ She’d only encourage me to enquire further, which promoted me to go out of my way to learn more about chemistry and natural sciences generally. That got me thinking: how can chemistry be applied in a practical sense? When I did the All India Engineering Entrance Examination, I got a state rank of 139 out of nearly 250,000 people. That was the passport to my B.Tech at the National Institute of Technology in Tiruchirappalli (Nitt), one India’s elite institutions.” Why did you decide to specialize in molecular engineering? “Between the 3rd and 4th years of my Bachelor’s study, I did a summer research internship at the University of Münster, through Daad, the German Academic Exchange Service. My scholarship was part of the Wise (Working Internship in Science and Engineering) program, which aims to promote knowledge and cultural exchange through research internships. I worked at the Institute for Material Physics, in association with the Center for Nanotechnology, which influenced my thinking on how nanotechnology would impact the world. It also opened my mind to obtaining an education in Europe, as up to that point I was only considering universities in the US.” Why the US? “Back home, it’s the general perspective that the US is where the most advanced research is conducted. In reality, Europe is at the forefront of nanotechnology research, but they don’t advertise themselves as such in the same way that the US does. Also, I have family and friends in the US who urged me to come study there. However, during my internship in Germany I did quite a lot of traveling, and also visited the Netherlands, and I really liked it here. Through a bit of research I discovered that TU Delft has amazing research going on in the field of chemical engineering, particularly in nanochemical engineering. It was a connecting moment for me. I was excited at the opportunities to expand the field of nanotechology this university had to offer. Nanotechnology is in its infancy stages; it’s some 20 to 25 years old. As Richard Feynman used to say in his famous lectures, ‘There’s plenty of room at the bottom.’”

news in brief

UFOs Coen Vermeeren, the head of Studium Generale and part-time teacher at the faculty of Aerospace Engineering, will stop his positions at the faculty 1 February. He will now spend all of his contract hours at Studium Generale. The reason for this move was that there were concerns about whether Vermeeren’s controversial views about UFOs could be satisfactorily separated from his responsibilities at TU Delft.

Vasudevan Lakshiminarayanan: “I was surprised at how laid-back the professors are here, and how there’s no strict hierarchy here. The way they teach is also really nice. I’m really loving it here.” (Photo: Hans Stakelbeek)

So you then decided to study at TU Delft? “I decided to apply, yes. But besides Delft, I was also offered admission to several universities in the US, so I was hesitating about where to go. However, in March I got an email from the university saying that I was selected for the TU Delft research initiative scholarship (DRI), which was started to improve the TU’s research and attract foreign talent, enabling foreign students to live and study abroad. Once I received the scholarship, it was very easy to make the decision to come to Delft.” What’s the theme of your research? “The usage of nanoparticles as sites or carriers for administering medication. My idea was to use nanoparticles for cancer treatment. This type of research is very new, which is probably why the TU was interested in it. The current way of treating cancer through chemotherapy leads to lots of radiation and destroys healthy living cells surrounding the cancerous cell. My idea is to inject nanoparticles into the bloodstream, from where they’ll be carried to the particular malignant cells and used as targets. It’s kind of a signal saying, this particular region must be attacked. It’s quite specific, so no non-cancerous cells are killed in the process. Consequently, the therapy is more effective and less harmful.” How are you finding life in the Netherlands so far? “I quite like it! The Dutch seem to be very nice and helpful people. I’ve also met a lot of Indians here through the Delft Association of Indian students, and of course lots of international students as well. The climate’s pretty cold for me: I’m from southern India, where temperatures are between 25-35 ºC, so I had to get used to that. But of course I saw snow for the first time here! It never snows back home.” What about the academic side of life?

“I was surprised at how laid-back the professors are here, and how there’s a flat hierarchy here. Back home, I’d address my professor as ‘Sir’, while here I can just call a professor by his first name. You don’t feel really threatened by a professor, you can openly talk about any subject, discuss your doubts, etc. Also, they’ll be honest if they don’t know something. You can discuss the issue via email, and in the next class he or she will actually get back to you on the subject. The way they teach is also really nice. I’m really loving it here.” Is there something you dislike about living here? “One major difference between the Dutch people and the rest of the world is that they’re very direct. I was told so before I came here, so it wasn’t something I had to experience to understand. It’s not really difficult to adjust to though, because once they’re being direct, you can also be direct with them. Other people can misinterpret that as being rude, but I like it. Everyone’s open and honest.” How do you spend your free time? “I’m an aspiring professional singer. I do lots of singing at home. I got new recording equipment from home during winter vacation. I have a channel in soundcloud where I upload my music: people can download it and use in their mixes. Apart from that, I also whistle. I’ve been practicing whistling since I was 6 years old, and can whistle the tune of any song.” What’s your ultimate ambition in life? “It’s always been my dream to run my own company. At some point in time, after getting enough experience and working in industry and doing research, I want to start my own company and run it, because nothing gives more satisfaction than earning from your own work.” www.soundcloud.com/vasu_whistler

‘Cool’ symposium On Friday 23 March 2012, TU Delft will host a symposium called, ‘The Essence of Cool’, which will explore the phenomenon of ‘coolness’. When it comes to people, products or buildings, some are cool, some not, and yet the success of products – like cars, clothing, furniture - can largely depend on their coolness. The symposium will address how designers should deal with the degrees of built-in coolness or cultural relevance that products should have for users. Renowned speakers attending will include Satoshi Okada (architect, Japan), Giovanni Pagnotta (industrial designer, USA) and cultural anthropologist Grant McCracken (USA, author of ‘Culture and Consumption’ and ’Chief Culture Officer’). The Renault ‘Dezir’ concept sports car will also be exhibited. Tickets for students cost 15 euros. More info on the site. essenceofcool.org

TEDxDelft salons The first TEDxDelft event was held on 7 November 2011, in the Aula Congress Centre, with some 900 people enjoying a wide variety of speakers. As a follow up, there will now be salon-type events, called TEDxDelftSalon, held in TU Delft Library’s HIVE room. These monthly small-scale events will feature one TED.com talk, one live speaker and a discussion during lunchtime. The first TEDxDelftSalon will be held on Wednesday, 22 February 2012. To attend, register via the TEDxDelft Facebook page. facebook.com/TEDxDelft

3TU concert On Thursday 1 March 2012, the student music associations of the Netherlands’ three universities of technology (3TUs - Delft, Eindhoven, Twente) will join forces to stage a special concert marking the fifth anniversary of the 3TU. Federation. The orchestras of Shot, DSMG Krashna Musika and ESMG Quadrivium will preform well-known works at the Concertgebouw in Amsterdam. TU Delft’s orchestra and choir Krashna Musika will perform L’Apprenti Sorcier (Paul Dukas) and Frühlingsbegräbnis (Alexander von Zemlinsky). Tickets, available through the Concertgebouw website, cost €15 (regular) and €10 (students). The concert starts at 20:15. www.3tuconcert.nl

Paris best The British university ranking agency, QS, published its first-ever ‘Best Student Cities’ ranking. Based on complex sets of measures taken from public information, population sizes, number of educational establishments and their quality, Paris was ranked as the best student city in the world, followed in the top 10 by London, Boston, Melbourne, Vienna Sydney, Zurich, Berlin, Dublin and Montreal. Amsterdam was the highest ranked Dutch city, in 36th place, one spot behind Manchester and just ahead of Moscow and Brussels. Amsterdam scored the lowest on affordability (44 points out of 100) and the highest for ‘quality of living’ (96.5 points).

DELTA. 05 16-02-2012

lifestyle

08

Chaotische all-inclusive Chaos aan de Schie. Klinkt als stakende schippers, ís een prachtig cultureel culinair evenement bij Lijm&Cultuur. Was het in de voorgaande jaren nog vooral een culinaire happening, dit jaar maken theater- en muziekvoorstellingen het festival tot een letterlijk lekker, chaotisch totaalplaatje.

louter culinair evenement, toen het drie jaar geleden voor het eerst werd gehouden bij Lijm&Cultuur. Chef-kok Jannie Munk, 23 jaar lang eigenaar van restaurant L’Orage aan de Oude Delft, was toe aan een nieuwe uitdaging toen ze haar restaurant in 2008 verkocht. Ze liep Antoinette Wijffels van Lijm&Cultuur tegen het lijf, en even later was een maand lang culinair

De ‘culturele hoofdgerechten’ doen niets af aan de culinaire hoogstandjes

Jorinde Hanse Uit eten gaan, dat was vroeger iets wat alleen je ouders deden. Maar met programma’s als ‘Topchef’ en ‘Herrie in de Keuken’ is eten tegenwoordig iets wat bijna iedereen belangrijk én leuk vindt. Hoe fijn is het dan als al dat lekkers ook nog eens gepaard gaat met mooie voorstellingen en goeie muziek? Eigenlijk was Chaos aan de Schie een

entertainment onder de naam Chaos aan de Schie een feit. Gewoon culinair genieten met eerlijke producten, en af en toe een ‘cultureel bijgerecht’. Maar tijden veranderen en het succes van de voorgaande jaren smaakte naar meer. Dus is Chaos aan de Schie behalve culinair, dit jaar vooral ook cultureel verantwoord, met een Keltische en Scandinavische twist. Een intiem concert van De Andersons

Net zo belangrijk als de gerechten van chef-kok Jannie Munk zijn de voorstellingen en muziek tijdens Chaos aan de Schie. (Foto: Lijm&Cultuur)

bijvoorbeeld, die het repertoire van Cornelis Vreeswijk zingen met eigen, Zweedse invloeden. Grote publiekstrekker is de voorstelling ‘Adel Blank’ van Alex van Warmerdam, uitgevoerd door Dario Fo, ondernemers in de kunst. Daarin brengt Blank haar laatste dagen door in haar grote huis, samen met haar ‘personeel’: een hulp in de huishouding, hulp in de keuken, een dienstmeid en een butler. Walter de hond is zijn eigen, behagende ik. De sfeer wordt steeds grimmiger, het personeel ongeduriger, waardoor hun ware aard naar boven komt. Genieten voor iedereen die van de absurdistische humor van Van Warmerdam houdt. Niet dat het eten te lijden heeft onder de nieuwe koers van het festival vol ‘culturele hoofdgerechten’; dat gaat precies zo door als in voorgaande jaren. Proeverijen met pure smaken en mooie wijnen. Maar heb je helemaal geen zin in die culinaire hoogstandjes en wil je gewoon even genieten van een fijne voorstelling? Prima! Je kunt losse kaartjes kopen voor alleen voorstellingen of juist alleen eten. Gewoon een wijntje drinken bij mooie muziek is net zo makkelijk als een gezellig diner met je vrienden terwijl je de optredens laat voor wat ze zijn. Al zou dat laatste wel een beetje zonde zijn, want dan mis je ook het optreden van La Troba Kung-Fú, dat speciaal uit Spanje wordt overgevlogen voor het festival. Ze spelen met een mix van ‘rumba, cumbia, dub and kitchen sink; accordion-led mestizo music’. De folkmuziek van Finvarra past al even goed in het plaatje. En het mooiste: het ligt op een steenworp afstand van de TU, je rolt zo door vanuit de collegezaal. Al doet een echte Delftse student het natuurlijk volgens de nummer-één studentensport, en komt lekker in een bootje. Chaos aan de Schie, tot en met zaterdag 10 maart op het terrein van Lijm&Cultuur. Restaurant open van woensdag t/m zaterdag van 16.00 tot 23.00 uur. Losse kaarten € 20,- /CJP € 15,-. Chaosarrangement met diner € 45,(aanvang diner uiterlijk 19.00 uur). Voor het programma: www.chaosaandeschie.nl. Reserveringen restaurant: [email protected]/(015)2629400.

Caféhumor time out

Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd. Dus op naar café De Sjees, voor een Stand-up Comedy Night met wat levenswater. Dat Speakers een andere koers vaart en niet langer de leukste comedians programmeert, heeft zo zijn voordelen. Voor grand café De Sjees bijvoorbeeld, dat maandag Chris Silos, Tom Sligting én Jim Speelmans op de planken heeft staan. Samen met een verrassingsact trouwens; een beginnende comedian die vlieguren mag maken. Combineer het met het speciale comedy-menu van de kroeg en je zit gebeiteld voor de avond. Sligting – die al vijftien jaar meedraait in de comedywereld - is eigenlijk verbonden aan het Comedy Café Amsterdam, en iedereen die op Lowlands is geweest kent hem. Silos is één van de oprichters van het late-night-programma ‘6Pack! (SBS6/ MTV)’, en presenteerde bij onder andere Veronica, BNN en 3FM. Nu schrijft hij vooral teksten voor programma’s als ‘So You Think You Can Dance’ en ‘TopChef’. Dat inspireert hem bovenal voor zijn shows als stand-up comedian bij de Comedy Explosion (en solo, want hij staat nu in de theaters met

sport

FC Tutor (in het geel) passeerde het Goudse Watergras op de ranglijst door in het onderlinge zaalvoetbalduel met 6-3 te zegevieren. (Foto: Hans Stakelbeek)

Zaalvoetbalclub FC Tutor vergrootte vrijdagavond zijn kansen op een plaats in de play-offs door de nummer twee van de hoofdklasse, Watergras, met 6-3 te verslaan en daarmee brutaalweg te passeren op de ranglijst. Tot de 3-3 ging de strijd gelijk op. “Daarna scoorden we tweemaal binnen drie minuten en was de wedstrijd beslist”, aldus Leon Hietbrink, die als aanvaller zelf niet tot scoren kwam. Weinig scoren deed ook tennisser Lennert van der Linden. Maar de civiele-techniekstudent beleefde wel een zeer bijzondere ervaring. Vrijdag in de vooravond hoorde hij ineens dat hij de volgende dag mee kon doen aan het kwalificatietoernooi van het prestigieuze ABN/AMRO World Tennis Tournament in het Rotterdamse Ahoy. Leuke verrassing, maar geen ideale voorbereiding: “Ik ging een beetje gestrest de baan op, maar was mijn zenuwen gelukkig snel de baas.” Dat voorkwam niet dat de Tsjech Jan Hajek (nummer 145 op de wereldrankinglijst) de net buiten de internationale top-1000 vallende TU-student met tweemaal 6-1 van de baan sloeg. “Ik speelde niet goed genoeg om het hem lastig te maken.” Van der Linden was onder de indruk van de algehele ambiance. “Het was mijn eerste wedstrijd op zo’n niveau, het hoogste niveau dat je kunt bereiken onder de grand slams. Een hele eer om daar te spelen. Van kinds af aan ben ik daar wezen kijken. Dan is het heel apart als je daar ineens op de baan loopt en ook nog mag spelen. Er was best veel publiek. Achter de schermen zit je ineens met topspelers te lunchen.” Een bijzondere ervaring had ook de deelname aan de Elfstedentocht voor de Delftse student Janbert Aarnink moeten worden. Als ingelotene stortte hij zich vorige week enthousiast op een degelijke voorbereiding. “Ik zat woensdag bij mijn tante in Groningen, toen ik hoorde dat het niet doorging. Ik wilde van daaruit donderdag het elfstedenparkoers gaan verkennen. Ik baalde natuurlijk, maar ik heb nog wat mooie tochten kunnen rijden. Het echte balen kwam pas toen ik zondagavond thuiskwam.” Verschillende leden van studentenschaatsclub ELS namen vrijdagavond de trein naar Amsterdam om zich op het ijs van de Prinsengracht te mengen in de strijd om het in alle haast georganiseerde NSK kortebaan. Tussen de ruim tachtig deelnemers wist Tjerk Bakker zich als enige Delftse afgevaardigde te plaatsen voor de laatste zestien. In de afvalraces lag hij er na één ronde alsnog uit. (JT) Tips? [email protected]

Stephan zijn programma ‘Pierewaaien’), want daarin komen regelmatig typetjes uit de media voor. Ben je niet zo’n fanatieke volger als het om comedy gaat? Geeft niks, Speelmans kun je bijna niet gemist hebben. Ook hij stond op de grote festivals, en zijn solovoorstellingen werden uitgezonden bij BNN en Veronica. Verder was hij te zien bij The Comedyfactory (NPS), De Nacht van de Lach (KRO) en Laughing Matters (BNN). Deze maand vindt de registratie plaats van zijn meest recente solovoorstelling. Dus drink een biertje bij zijn optreden maandag, en bij de tv-uitzending van zijn show kun jíj zeggen: ja joh, daar ben ik máánden geleden al geweest. Topentertainment voor een prikkie dus, zoals we het niet vaak meer meemaken in Delft. Neem het ervan, enne, zorg dat je niet vooraan staat. (JH)

Comedy night in Grand Café De Sjees (Markt 5), maandag 20 februari om 21.30 uur. Toegang: € 7,50. www.de-sjees.nl

DELTA. 05 16-02-2012

lifestyle

09

Aan de breinaald

apps

Leen de breinaalden van je oma, want breien is dé trend van 2012. In Delft zijn inwoners massaal aan het breien geslagen voor de nieuwe loop- en fietsroute naar het station en Delftse studenten doen fanatiek mee.

Een beetje anders dan Grey Voorjaar in zicht! Uitgeschaatst en uitgeslapen; dus gauw aan de studie en aan de slag met je gezondheid.

Carlijn Remmelzwaal Breien heeft altijd een stoffig imago gehad, maar sinds deze winter is dat anders. Breien is een ware hype en iedereen steekt elkaar aan. Dorine van Schaik, student IO en fanatiek breister, weet niet precies waar de trend vandaan komt. Wel weet ze te vertellen dat wildbreien heeft meegeholpen aan de hernieuwde opkomst van het breien. Het fenomeen wildbreien is in 2005 in Houston, Texas ontstaan. Inwoners begonnen hun breiwerk door de stad op te hangen omdat ze weggooien zonde vonden. Op het station in Delft zijn de hekwerken en een aantal fietsen versierd met breisels. Doel van het wildbreien bij de Spoorzone is om de reizigers warm de winter door te leiden op de nieuwe loop- en fietsroute naar het station, staat op de website van Delft Bouwt. “Het vrolijkt de route op en is een warme wintergroet”, zegt Van Schaik. Bovendien is wildbreien een moderne

Breien is gezellig en je maakt iets exclusiefs dat niemand anders heeft, vinden Dorine van Schaik en Inge van der Burg. (Foto’s: Carlijn Remmelzwaal)

vorm van straatkunst waar geen boetes op staan, zoals wel het geval is bij graffiti. Zelf doet Van Schaik niet aan wildbreien. Ze vindt het leuk dat er op een artistieke manier een bijdrage wordt geleverd aan de Spoorzone, maar zelf houdt ze het bij traditioneel breien, zoals mutsen, sjaals en binnenkort ook truien. Van Schaik werkt samen met Inge van der Burg bij Knotten, een hippe wolwinkel aan de Voldersgracht. Beiden begonnen met breien bij een studentenworkshop colsjaal breien in Knotten. “Een vriendinnetje had me overgehaald om mee te gaan en sindsdien vind ik het heel leuk”, aldus Van Schaik. Ook Van der Burg, student bewegingstechnologie, breit sinds de workshop fanatiek. “Breien is lekker rustgevend en een gezellige bezigheid ’s avonds op de bank voor de televisie met huis-

Wildbreien in de spoorzone.

genootjes.” De studentes merken dat breien aanstekelijk werkt. Na verbaasde blikken en opmerkingen, raakt ook hun omgeving geïnteresseerd. De reacties op hun breiactiviteiten zijn altijd positief. “In de trein krijg ik vaak nieuwsgierige blikken van andere reizigers. Je staat dan enorm in de spotlights, maar uiteindelijk begint iedereen een praatje met me te maken en willen ze ook leren breien”, ervaart Van Schaik. Toch breit ze liever niet in de trein. “Ik moet me niks aantrekken van al die aandacht, maar ik brei liever niet in het openbaar.” Inmiddels is de temperatuur weer boven het nulpunt gestegen en komt de lente er aan, dus afgelopen met het breien zou je denken. Maar niks is minder waar, want in het voorjaar is er volop nieuw, dunner garen te krijgen om zomerse tassen en vestjes mee te breien in plaats van winterse mutsen. En mannen die denken dat breien alleen voor vrouwen is, hebben het mis. “Er komen steeds meer mannelijke studenten de winkel in om aan de slag te gaan met breien. Het is de perfecte methode om iets exclusiefs te maken wat niemand anders heeft”, vinden Van Schaik en Van der Burg. En denk jij dat breien te ingewikkeld is? “Iedereen kan het onder de knie krijgen.” Wolwinkel Knotten houdt op dinsdag 21 februari van 19.00 tot 21.00 uur de studentenworkshop breien voor beginners. Je leert een colsjaal breien voor 15 euro, inclusief wol en de naalden zijn in bruikleen. Inschrijven kan op www. knottenwol.nl

Alles valt of staat met een goede planning, ook als het gaat om je studie. Staart die eindeloze stapel boeken jou ook al weken aan? Krijg je maar geen gaatje in je agenda voor een serieuze biebsessie? Installeer nu Student Life op je telefoon of iPad. De app geeft je een overzicht van je colleges, plant je thuisstudie, en geeft meteen aan wanneer de vakanties, feestdagen en je sociale verplichtingen zijn. Je kunt hem synchroniseren met je vrienden, dus zo stem je echt alle belangrijke afspraken op elkaar af. Op zich niet heel vernieuwend ten opzichte van andere agenda’s en organizers, maar

het feit dat hij speciaal voor studenten is en er zo gezellig uit ziet (niet in de minste plaats omdat je hem kunt pimpen met je eigen foto’s), maakt hem wel weer geinig – en voor een gratis app is dat natuurlijk alles wat nodig is. Hoewel, gratis: als je hem echt serieus wilt gebruiken is een upgrade van een kleine euro wel nodig. En als je dan toch met frisse moed begint, doe dan meteen iets aan je gezondheid. Of wacht, dat kan volgende week ook nog: lees er eerst eens over. Gray’s Anatomy is gewoon de digitale versie van de medische klassieker van Henry Gray uit 1858. Hartstikke interessant, hoewel een tikkeltje zwaar en daardoor langzaam. Kleín naschrift van de ontwikkelaar: ‘This application was not written by McDreamy and the illustrations in no way resemble any characters from the television show Grey’s Anatomy.’ (JH)

Gray’s Anatomy Leuk ***** Handig ***** Bediening ****** Prijs gratis

Student Life Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs  € 1,59

Platform: Android, iPhone, iPod Touch, Tablet en iPad Ontwikkelaar: Luke Allen

Platform: iPhone, iPod Touch en iPad Ontwikkelaar: OvalKey Ltd.

london calling

‘Het zal niet simpel zijn’ Topsportende TU-studenten proberen zich te kwalificeren voor de Olympische Spelen deze zomer in Londen. In deze eerste aflevering: roeiers. Twee weken geleden hoorde roeitalent Ellen Hogerwerf van Proteus dat ze geen kans meer maakt op een plaats in de vrouwenacht voor Londen. Hetzelfde gebeurde Inge Janssen uit Utrecht. “We waren de jongsten in de selectie, met de minste ervaring. Voor ons zouden de Spelen nog te vroeg komen”, aldus de begripvolle Hogerwerf die desondanks nog kansen ziet in de dubbeltwee of de twee-zonder. “Inge en ik gaan kijken waar we het hardst in gaan en waarin we de meeste mogelijkheden hebben.” Om te slagen moet het duo zich eerst plaatsen voor het Olympisch kwalificatietoernooi (OKT) in Luzern, in mei. Daar krijgen ze naast de internationale concurrentie te maken met twee van de drie laatste afvallers uit de nu tot elf vrouwen uitgedunde bondsselectie. Tot die elf behoren Hogerwerfs verenigings-

Ellen Hogerwerf. (Foto’s: Sam Rentmeester)

Arnoud Greidanus.

genoten Chantal Achterberg en Sytske de Groot. Hoop? “Er is zeker hoop, maar het zal niet simpel zijn.” Arnoud Greidanus (ook Proteus) hoorde tijdens een trainingskamp in Portugal dat zijn bondscoach geen aanleiding zag om de huidige bezetting van de lichte vier, zonder onder anderen Greidanus, te veranderen. “De selectieprocedure was nog volop bezig”, aldus de TU-promovendus. “Zonder echte testmomenten af te wachten werd een keus

gemaakt op grond van trainingsprestaties. Dat vind ik topsport onwaardig.” De bondscoach wilde de vier afvalligen laten testen om daaruit een tweetje te destilleren. “Joris Pijs (uit Groningen) en ik accepteerden dat niet.” De twee verlieten het trainingskamp en organiseerden hun eigen kamp in Sevilla. Eind februari zou het duo tijdens trials een herkansing krijgen. “Als je een van de twee tweetjes uit de vier die dag verslaat wordt er gekeken of er verder gese-

lecteerd moet worden. Een schijnvertoning, voor de bondscoach staat de keuze eigenlijk al vast.” Greidanus laat zich niet uit het veld slaan. “Als je nog één minieme kans krijgt moet je er vol voor gaan. Ik zit pas sinds vier weken met Joris in de boot, een vrij jonge combinatie. Het klikt heel goed. We willen ons in elk geval richten op de wereldbekerwedstrijden. Dan is er ook een heel klein kansje om via een achterdeur de Spelen te halen. Mits we zelf goed presteren en de vier het daar laat afweten.” De eerste wereldbeker is zestien dagen voor de OKT in Luzern, waar de Nederlandse vier een van de twee resterende Olympische toegangsbewijzen moet halen. “Als Nederland bij de wereldbeker achter de drie andere grote kanshebbers eindigt, zal de coach wel ingrijpen. Dat heb je niet zelf in de hand. Het enige dat je zelf in de hand hebt is goed trainen.” Hoe hij het kan opbrengen met al die onzekere factoren? “Het mooiste doel om naar te streven zijn de Olympische Spelen. Ik geniet van het proces daarnaartoe. Daar doe je het toch voor.” (JT)

DELTA. 05 16-02-2012

interview

10

DELTA. 05 16-02-2012

interview

11

‘Durf je eigen keuzes te maken’ Cabaretier Youp van ’t Hek is de komende maanden cultural professor aan de TU Delft. Samen met twintig studenten wil hij ‘iets’ bouwen dat de kijker buiten zinnen brengt. Mocht het ter sprake komen, levenslessen kan hij zijn studenten best meegeven: “Durf je eigen keuzes te maken, tegen je ouders in. Die moet je als kind een beetje opvoeden.” SASKIA BONGER Afgezakte spijkerbroek, warrig haar, los openhangende jas en in de hand een plastic tasje met een paar pakken melk. “Ik dacht: misschien lust je wel melk in je koffie”, zegt cabaretier Youp van ’t Hek als hij zijn Amsterdamse herenhuis van het slot haalt en naar binnen gaat na een snel bezoekje aan de buurtsuper. In zijn woonkeuken met uitzicht op een wit bevroren park ligt een beer van de stichting Kika op tafel. Voor zijn kleinzoon van twee. “Die had het lef om in Amerika te gaan wonen”, vertelt Van ‘t Hek, terwijl hij de melk klopt en de Nespresso-machine laat lopen. Hij was twee jaar geleden al gevraagd om cultural professor te worden aan de TU Delft, vertelt hij. “Toen had ik geen tijd. Nu ben ik, zoals altijd, bezig met schrijven aan een nieuwe voorstelling. Hartstikke leuk om dit erbij te doen.” Om mee te doen aan uw masterclass moesten studenten ‘een onmogelijk idee, een op hol geslagen fantasie, een toekomstdroom of iets wat je altijd al hebt willen maken maar niet kunt’ beschrijven in driehonderd woorden. U hebt inmiddels een selectie gemaakt. Was het wat u ervan had verwacht? Wat schreven ze zoal? “Die studenten hebben zeker fantasie, maar wat ze schreven is heel anders dan ik had gedacht. Wat dat was, houd ik voor me. Als ik een voorbeeld geef, trek ik er eentje naar voren en dat wil ik niet.” Het thema van uw masterclass is ‘Los van alles!’. U wilt het onmogelijke mogelijk maken, ‘iets tastbaars’ bouwen, los van beperkingen. Iets dat de kijker buiten zinnen brengt. Wat moet ik me daarbij voorstellen? “Dat wil ik pas op 8 maart onthullen, als ik mijn intreerede houd. Ik heb er zeker een beeld bij, maar misschien komen de studenten met iets veel beters. Zij weten wat technisch mogelijk is. Ik vind het prima als ze zeggen: ‘zo kan het niet, maar zo wel’.” Ik las op internet dat het een decor wordt. “Ik zeg er niks over. Behalve dan dat het ergens kan staan waar iedereen het kan zien. Op de campus? Ja bijvoorbeeld, het is van de TU. Misschien mislukt het wel, dat we niks kunnen laten zien bij mijn uittreerede begin mei. Dan ligt het waarschijnlijk aan mij. Ja, of aan de studenten. Maar ik denk dat we iets heel moois kunnen maken. Alles is mogelijk: bouwen, schrijven, dichten, filmen.” Cabaret? “Ja, waarom niet? Of er iemand bij zit die dat wil, weet ik niet. Ik ken de studenten nog niet. Ik heb alleen hun brieven gelezen. Samen met de rector en nog drie anderen heb ik twintig studenten uitgekozen. Moeilijk vind ik dat, mensen afwijzen.” Wat mogen we verwachten van uw intreerede? Een collegepraatje of een cabaretvoorstelling? “Er zal heus wel wat te lachen zijn. Het is toch een professorschap met een knipoog.” U hebt zelf niet gestudeerd, kwam nooit verder dan de mavo en dat met vele omwegen. Kunt u zich inleven in studenten? “Dat denk ik wel. Toen ik achttien was, ben ik op kamers gaan wonen. Al mijn vrienden studeerden. Ik leefde zoals zij leefden. Alleen maakte ik geen tentamens, maar cabaretvoorstellingen.” U stond er in Groningen om bekend dat u na de voorstelling naar studentendiscotheek De Blauwe Engel ging. Doet u dat nog wel eens? “Dat was leuk. Dan belandde ik uiteindelijk op de bar bij Albertus (zustervereniging van Virgiel, red.). Ik doe dat jammer genoeg niet meer. De lol is eraf door Youtube en Facebook. Toen was het leuk als je er toevallig bij was. Dat had je dan meegemaakt. Nu kijken driehonderdduizend mensen het terug op internet.” Eén van onze lezers wilde weten: welke uitvinding had u zelf willen doen? “Zoveel. De paperclip. Dat vind ik mooi: die man die aan dat ijzerdraadje heeft zitten draaien: prachtig. Of het wiel. Maar de grootste verandering van de laatste jaren heeft de computer gebracht, denk ik. Zelf ben ik totaal niet technisch. Ja, ik kan een fietsband plakken en een plankje ophangen. Maar als ik mijn computer wil aanzetten en hij doet het niet, dan bel ik meteen iemand om hem te komen maken. Mijn vader zou deze maand honderd zijn geworden. God hebbe zijn ziel, als God bestaat. Wat hij allemaal heeft zien veranderen in de samenleving, ongelooflijk. De wereld is totaal veranderd.”

WIE IS YOUP VAN ’T HEK?

Als Joep van ’t Hek (Naarden, 1954) van de lagere school komt, weet hij wat hij worden wil: priester. Hij vertrekt naar het seminarie, maar maakt het eerste jaar niet af. Daarna doet hij negen jaar over de mavo, op verschillende scholen. Op school gaat hij bij het cabaret. In 1973 verandert Joep zijn naam in Youp, nadat een vriendin de ‘P’ schrijft op zijn shirt met de tekst: ‘We help you’. Sinds die tijd maakt Van ’t Hek theaterprogramma’s. Zijn doorbraak komt in 1983 als hij optreedt in het tv-programma De Alles is Anders-show. In december 2011 maakt Van ’t Hek voor de zevende keer de oudejaarsconference. Hij schrijft columns voor NRC Handelsblad en de Vara Gids en brengt boeken uit. Youp van ’t Hek is getrouwd, heeft drie kinderen en één kleinkind. (Foto’s: Sam Rentmeester)

Veranderd ten goede of ten slechte? “Beide. Als je nu verhuist, klap je je laptop open en kun je verder met je leven. Alles wordt zoveel sneller van computers en mobiele telefoons, terwijl langzaam soms juist mooi is. Vroeger als je verliefd was, schreef je een brief. Die stopte je in een envelop. Je schreef de naam erop en plakte er een postzegel naast. Dan ging je naar de brievenbus, waar je besliste om hem toch maar niet te posten. Nu is dat sms’je allang verstuurd. Ik denk dat er door sms en e-mail veel meer ruzies ontstaan, doordat mensen zo snel op elkaar reageren.” U zet zich in uw shows af tegen het burgerlijk bestaan, tegen sleur en het verliezen van jeugdidealen. Gaat u uw studenten daarvoor waarschuwen? “Studenten zijn vaak heel burgerlijk. Vooral als ze lid zijn van een studentenvereniging, met die stokoude tradities. Alles is van tevoren bedacht, eerder gedaan. Zonen doen wat hun vaders deden. En die vinden het natuurlijk geweldig dat hun zoon nu ook in zo’n gekke broek loopt. Daarom vind ik studenten die geen lid zijn vaak leuker. Wees origineel. Na je studie rondtrekken door Australië. Waarom doen mensen allemaal hetzelfde?” Hoe kijkt u naar mensen die aan uw schrikbeeld voldoen? “Ik vind mensen grappig, juist omdat ze zo voorspelbaar zijn. Ik ga ’s avonds bijna nooit meer naar de kroeg. Omdat er dan altijd iemand op me af komt die tegen me aan gaat praten. En altijd, altijd, is het oninteressant. Of kijk naar het Gooi, waar ik vandaan kom. Al die mannen gaan golfen. Omdat golfen zo leuk is? Ik denk het niet. Ze doen het omdat iedereen het doet. Omdat ze dan niet echt met elkaar hoeven te praten, omdat het goed is voor zakenrelaties. Of al die mensen die een baby krijgen en een bakfiets kopen. Of begrafenissen. Ik zie telkens weer hetzelfde. Waarom nooit eens een verhaal over waarom diegene zo leuk was, met goeie anekdotes? Mensen blijven hangen in clichés, dat is veilig.” Kunt u ze veranderen met uw optredens? “Mijn preek duurt maar twee uur. Mensen lachen en gaan weer

naar huis. Ik hoop natuurlijk wel dat er iets blijft hangen. Een psycholoog zei laatst tegen me dat ik Nederland meer heb veranderd dan ik denk. Dat er mensen zijn die eerder stoppen met die drukke baan, om met pensioen te gaan en te gaan reizen. Ik weet niet of het waar is, het is maar de mening van één iemand.” U hebt altijd uw eigen plan getrokken? “Ja. Dat vinden mensen niet altijd leuk. Dat ik niet naar dat feestje ga, omdat ik er niks aan vind. Dat ik met de kerst niet verplicht bij mijn schoonfamilie ga zitten. Ik snap niet dat mensen dat ieder jaar weer doen. ‘Anders kwets ik mijn schoonouders’, zeggen ze dan. Durf je eigen keuzes te maken, tegen je ouders in. Die moet je als kind ook een beetje opvoeden. Mijn kinderen hoeven voor mij echt niet verplicht langs te komen. Misschien dat ze daarom zo vaak binnen komen lopen. Mijn ouders hebben mij nooit iets opgelegd en ik heb mijn kinderen ook nooit verteld hoe ze het moesten doen. Als ze maar gelukkig worden. Dat is al moeilijk genoeg. Om je relatie leuk te houden als je het druk hebt met werk en kinderen. Dan helpt het om te doen wat je echt wilt. Durf je eigen keuzes te maken.” U hebt gemakkelijk praten. U hebt een talent en het geld om uw vrijheid te kopen. “De eerste tien jaar verdiende ik heel weinig, hoor. Het is me nooit om geld te doen geweest. Daarom is het een succes geworden, denk ik. Privé ben ik vaak genoeg mislukt. Veel mensen durven het niet aan, dat mislukken. Ze blijven daar waar het veilig is. Miljoenen kijken iedere vrijdagavond naar The Voice of Holland en zoeken daarvoor een excuus: ze kijken met de kinderen mee, zeggen ze dan. Dat programma, ik heb er een klein stukje van gezien en veel over gelezen in de krant. Het is zo voorgeproduceerd. En dat sms’jes uit mensen trekken, nee.” Een paar weken geleden haalde u in uw NRC-column de declaraties van Marco Waas aan. Hoe kijkt u naar zulk nieuws? “Dertienduizend euro voor de huur van een vakantiehuis? Dat kan natuurlijk echt niet. Maar verrassend is het niet. Overal waar mensen zijn, gebeuren deze dingen.” Dan is het dus geen nieuws en hoeft het niet in de krant. “Dat wel. Het is goed als het af en toe aan de kaak wordt gesteld met een goed voorbeeld.”

Youp van ’t Hek houdt zijn intreerede als cultural professor op 8 maart om 20.00 uur in de aula. Kaarten zijn verkrijgbaar in de aula en in de TU Delft Library. Meer informatie op www.tudelft.nl/cp2012

DELTA. 05 16-02-2012

reportage

12

Rijden op batterijen De elektrificatie van de auto is begonnen, maar een doorbraak vereist een lithiumionaccu met een hogere energiedichtheid. Een lithiumaccu voor een volledig elektrische auto moet twee keer zoveel elektriciteit kunnen opslaan dan nu mogelijk is. Toepassing van nieuwe materialen zal die verdubbeling tot stand moeten brengen. Broer Scholtens “Met nieuwe materialen gaan we oplaadbare lithiumaccu’s bouwen waarin tientallen procenten meer stroom is op te slaan”, zegt elektrochemicus dr.ir. Erik Kelder (Technische Natuurwetenschappen). Enthousiast haalt hij achter een archiefkast in zijn werkkamer een dunne doos tevoorschijn ter grootte van een televisiescherm. “Zo groot worden de drie prototypen die we de komende jaren zullen maken.’ Kelder is projectleider van het Europese project EuroLiion, waaraan vijftien onderzoeksinstituten in zeven landen, universitaire laboratoria en bedrijfslabs van onder meer Volvo en Renault meewerken. Het project moet over vier jaar veiligere en goedkopere lithiumbatterijen met een

grotere opslagcapaciteit opleveren. Elk instituut pakt een onderdeel van de lithiumbatterij aan; onderzoekers van de TU Delft nemen de koolstofanode onder handen. De eerste lithiumbatterijen, die dateren van veertig jaar geleden, waren dure en niet-oplaadbare exemplaren. Sindsdien is de technologie enorm verbeterd. Er zijn nieuwe, lichtere materialen gevonden die bovendien duizenden malen oplaadbaar zijn. In twintig tot dertig jaar tijd is de opslagcapaciteit van lithiumionbatterijen in elektronische apparatuur vervijfvoudigd. Omdat in lithiumbatterijen steeds meer stroom kan worden opgeslagen, zijn apparaten niet alleen lichter geworden, maar kunnen ze ook steeds meer en doen dat steeds langer. Hoe meer stroom er in een bat-

Montage van de batterijcomponenten in de SB LiMotive-fabriek van Samsung en Bosch. (Foto: Samsung/Bosch)

terij kan worden opgeslagen, des te grootschaligere toepassingen er binnen bereik komen. Energiedichtheid is dan ook de belangrijkste maat in de batterijwereld. Het gebruik van lithiumbatterijen is de afgelopen twintig jaar explosief gestegen in vooral elektronische apparatuur als mobiele telefoons, laptops en fotocamera’s. Inmiddels komen ook energievretende toepassingen als elektrische fietsen en auto’s in beeld. Van de Nederlanders rijdt inmiddels tien procent op een elektrische fiets met een lithiumaccu van enkele kilo’s onder de bagagedrager. De volgende slag bestaat uit hybrideauto’s en kleine stadsauto’s met een lithiumaccu van tientallen tot honderd kilo’s, constateert Kelder. Een accu in een hybrideauto hoeft niet zo groot te zijn, want het belangrijkste doel is niet hard en lang op de snelweg rijden, maar energiebesparing. In een hybride zit een accudoos waarmee in de stad een kleine elektromotor is aan te drijven die de verbrandingsmotor vervangt. Tijdens het rijden wordt de accu opgeladen met remenergie en met laadstroom uit de motor. Een hybrideauto gaat tien tot twintig procent zuiniger met brandstof om en produceert bovendien minder schadelijke uitlaatgassen, juist in de stad een groot voordeel. Ook elektrochemicus dr. James Akridge, een van belangrijkste lithiumexperts in de Verenigde Staten, verwacht dat hybrideauto’s de volgende lithiumslag vormen. Akridge heeft de afgelopen twintig jaar bij verschillende Amerikaanse batterijproducenten, zoals Energizer, gewerkt aan lithiumbatterijen; de afgelopen vier jaar leidde hij batterijproducent Valence Technology in Austin (Texas). Akridge werkt nu als bedrijfsadviseur aan verschillende batterijprojecten van de overheid. “Hybrideauto’s rijden prima; ze zijn hier in de VS volledig geaccepteerd. De groei ervan zal geleidelijk gaan, want de levensduur van een auto is lang. Vergeet niet dat de hybrideautotechnologie er in de VS meer dan tien jaar over heeft gedaan om geaccepteerd te worden.”

Explosiegevaar

Opengewerkte batterij-unit uit de LiMotive-fabriek van Samsung en Bosch. (Foto: Samsung/Bosch)

Productie van batterijtrein voor de Chevy Volt in de fabriek van LG Chem. (Foto: Chevrolet/LG Chem)

Een belangrijke remmende factor is de veiligheid, waarschuwt Akridge. In lithiumbatterijen zit veel energie per kubieke meter, waardoor ook het risico op brand- en explosiegevaar toeneemt naarmate er in een apparaat of auto meer kilo’s aan lithiumbatterijen zitten. Het is een beetje vergelijkbaar met de warmtediscussie die tien jaar geleden ontstond rond laptops en mobiele telefoons gevuld met lithiumbatterijen, toen de nieuwe, innovatieve vervanger van de tot dan toe gebruikte nikkel-metaalhydridebatterijen. Laptops met een lithiumaccu werden na een tijdje zo warm dat ze bijna niet op schoot te gebruiken waren. Dat leidde onder meer tot onzinnige, onbewezen verhalen over mogelijke spermaschade bij mannelijke schootcomputergebruikers. Ook zijn er de afgelopen jaren mobiele telefoons uit elkaar geklapt als gevolg van explosieve warmteontwikkeling in de lithiumaccu en chemische nevenreacties in meestal het elektrolytmateriaal met ophoping van gassen

Opbouw en werking van een Liion batterijpakket. (Illustratie: De Ingenieur)

tot gevolg. De kans op zo’n extreme situatie is echter ontzettend klein. Er zijn honderden miljoenen batterijen geproduceerd en in gebruik geweest, terwijl het aantal ontplofte mobieltjes op twee handen is te tellen. In de loop der jaren zijn de ontwerpen verder verbeterd, zowel in de ontlaadelektronica als bij de koeling, wat tot verdere risicoreductie heeft geleid. Dezelfde stappen worden nu gezet bij de ontwikkeling van lithiumaccu’s voor auto’s. Bescherming vraagt om extra materiaal rondom de accu en om betere koeling en extra ontluchting. Daardoor gaat het gewichtsvoordeel van nieuwe, efficiëntere materialen deels verloren. “In een autoaccu is de

Een accu in een hybrideauto hoeft niet zo groot te zijn, want het belangrijkste doel is energiebesparing helft van het gewicht ingegeven door veiligheid, de andere helft is stroom”, stelt Kelder. “We boeken materiaalwinst waardoor er meer stroom in een accu is op te slaan, maar omdat we ervoor moeten zorgen dat de opgepakte stroom nog veiliger wordt opgeslagen, is een extra omhulling nodig die weer gewicht kost.” Er is bij autofabrikanten inderdaad enige huiver om lithiumaccu’s te gaan gebruiken vanwege het veiligheidsrisico, erkent Kelder. “Laptops en mobiele telefoons hebben veel veiligheidsexpertise opgeleverd die ook is te gebruiken in auto’s. Ik denk dat ook voor auto’s veilige lithiumaccu’s zijn te maken, net zo veilig als het gebruik van een benzinetank.” Autofabrikanten hebben dat de afgelopen jaren bij talloze accuproeven in het laboratorium en in auto’s bewezen: er is nog nooit een elektrische auto ontploft. Geen autoproducent wil echter de eerste zijn die met een ongeluk te maken

krijgt. “Vandaar die voorzichtige en geleidelijke introductie van lithiumaccu’s in auto’s”, legt Kelder uit. In de eerste hybrideauto, de Toyota Prius, zit een accu van ongeveer honderd kilo met nikkel-hydridebatterijen. Inmiddels heeft Toyota in Japan exemplaren van de Prius met een lithiumionaccu rijden als proef, laat batterijexpert Akridge weten. Het bedrijf lijkt echter nog geen haast te hebben met massa-introductie. Akridge geeft ze geen ongelijk. “Nikkel-metaalhydrideaccu’s hebben hun succes per slot van rekening ruimschoots bewezen.” De concurrentie maakt die overstap wel. De Civic is al een paar jaar op de markt met een nikkel-metaalhydrideaccu, maar met de Civic Hybrid heeft Honda als eerste autoproducent een lithiumaccu in een serieauto gepresenteerd. Ook andere fabrikanten hebben hybrideauto’s met een lithiumionaccu aangekondigd: Peugeot de 3008 HYbrid, Opel de Ampera, BMW de ActiveHybrid en Volvo de V60 Plug-in Hybrid. Volkswagen komt dit jaar met een hybride Jetta en heeft voor 2013 een hybrideversie van de Golf gepland. Voor de levering van accu’s heeft de Duitse autofabrikant een contract gesloten met het Chinese BYD, momenteel de grootste producent van lithiumbatterijen. Ook de eerste volledig elektrische stadsauto’s zijn beschikbaar. Het meest offensief is Renault met vier modellen: Kangoo, Fluence, Twizy en Zoe. Daarnaast is er de Nissan Leaf, de Mitsubishi iMiEV, de Peugeot iOn en de Citroën C-Zero. Bij zijn fabriekcomplex in het Zuid-Engelse Sunderland bouwt Nissan een speciale fabriek voor de productie van vijftigduizend elektrische auto’s per jaar; de productie moet in 2013 van start gaan. Daar komt ook een productielijn voor lithiumaccu’s, die nog dit jaar operationeel zal zijn. De meeste elektrische auto’s zijn nog wel twee- tot driemaal duurder dan een vergelijkbare benzineauto vanwege het dure accusysteem. Boven-

DELTA. 05 16-02-2012

reportage

dien is er niet ver mee te rijden. Kelder: “Er is hooguit 100 tot 150 km mee te rijden, en dan niet harder dan 100 km/h. Voor een stadsauto is dat geen probleem, want een stopcontact is altijd dichtbij.”

elkaar dreigt te vallen. Fabrikanten zoeken daarom naarstig naar stabiele oxidische mengsels die zo veel mogelijk mangaan bevatten om veel lithium te kunnen opslaan en die een zo hoog mogelijk stabiliteit hebben, een eigenschap die juist kobaltoxide heeft. Het is dus zoeken naar een materiaalcompromis en dat gaat met kleine stappen. “Het komt over als hocus pocus met materialen”, zegt Kelder. “Wij kiezen in ons project voor een kathodemengsel met eenderde kobaltoxide voor optimale stabiliteit. De resterende tweederde bestaat dus uit mangaan- en nikkeloxide om een zo hoog mogelijke lithiumopslag te realiseren en dus een optimale energiedichtheid. De mix hebben we gevonden na jarenlang materiaalonderzoek met telkens een iets andere samenstelling – monnikenwerk.” In batterijenlaboratoria wordt ook gesleuteld aan de koolstofanode. Zo probeert de TU Delft in het kader van het EuroLiion-project koolstof te vervangen door silicium. In silicium is meer lithium, en dus stroom, op te slaan: elke set van zes atomen koolstof kan een ion lithium bevatten, terwijl een atoom silicium plek heeft voor vier lithiumionen. “In theorie is dat 24 keer zoveel, vandaar onze keuze voor silicium.” De uiteindelijke winst is beperkt: het gewicht van de anode vormt maar tien procent van de hele batterij. “Omdat silicium een veel slechtere elektrische geleiding heeft dan koolstof, gebruiken we nanodeeltjes om dat te compenseren. Naarmate deeltjes kleiner zijn, kunnen ze dichter bij elkaar komen, wat de elektrische geleiding verhoogt. We maken de komende jaren in onze labfabriek in Delft drie kilo aan siliciumelektrode, wat voldoende is voor de bouw van de

Kanthode

“De elektrificatie van de auto is begonnen”, stelt Kelder, “maar een doorbraak vereist een lithiumaccu met een hogere energiedichtheid, waarin meer stroom is op te slaan. Experts zijn het erover eens dat in een lithiumaccu voor een volledig elektrische auto 200 tot 250 kWh per kilo aan elektriciteit opgeslagen moet kunnen worden. Dat is een verdubbeling van waar wat nu mogelijk is bij autoaccu’s. Het EuroLiion-project is een eerste stap daar naartoe.” Die verdubbeling moet bereikt worden met nieuwe materialen voor met name de metaalkathode. Daar is de meeste gewichtwinst te halen. Bovendien is de kathode het duurste deel van een batterij. Er zijn fabrikanten die goedkoop lithiumijzerfosfaat als kathode gebruiken, waar nog maar weinig aan valt te verbeteren wat energiedichtheid betreft. In de meeste accu’s in mobieltjes, digitale camera’s en laptops zit echter een kathode van kobaltoxide, die zich tijdens een ontlading vult met lithium (zie het kader ‘Bewegingen in een batterij’). Fabrikanten doen verwoede pogingen om kobalt te vervangen, omdat het kankerverwekkend is en duur, een aspect dat zwaarder telt naarmate accu’s voor toepassingen groter worden. De opslag van lithium in metaaloxide heeft zijn grenzen. Naarmate er meer lithium in een metaaloxide wordt gestopt, worden de stof instabieler, waardoor de verbinding chemisch uit

Dr.ir. Erik Kelder leidt het Europese onderzoeksprogramma EuroLiion. (Foto: Tomas van Dijk)

drie prototypen.” Het hele traject van laboratorium naar een zekere marktpenetratie gaat langzaam. Zo duurt het bijvoorbeeld jaren voordat een nieuw materiaal na duizenden op- en ontlaadcycli kan worden getest op effectiviteit en veiligheid, geeft Kelder aan. En is er een nieuw kathodemateriaal ontwikkeld, dan moet er ook een nieuwe elektrolytstof worden gezocht en vervolgens in het laboratorium en in de bedrijfspraktijk worden uitgeprobeerd. Vervolgens is een investering van honderden miljoenen euro’s nodig om bijvoorbeeld productielijnen en een grondstoffabriek te bouwen voor verschillende elektrodematerialen. “Dat geld is alleen terug te verdienen als een nieuw batterijconcept vele jaren als het ware wordt bevroren”, zegt de Amerikaanse batterijadviseur Akridge. Maar tijdens de bevriezing van een productielijn gaat de technologische ontwikkeling in het laboratorium gewoon verder.

Penlites

Nieuwe typen batterijen bevatten per volume en per gewicht steeds meer energie. (Illustratie: De Ingenieur)

13

Voor elektrificatie van de auto zijn niet alleen betere en efficiëntere batterijen nodig, maar ook om grotere. In elektrische apparaten als laptops en camera’s zitten accu’s die zijn opgebouwd uit enkele penlites, die in serie en parallel aan elkaar zijn geschakeld, afhankelijk van het benodigde vermogen. De meeste batterijfabrieken beschikken over productielijnen voor penlites waarin dunne elektrode- en elektrolytlagen op elkaar worden gestapeld en vervolgens opgerold. Deze lithiumpenlites zijn bijna net zo groot als hun technologische voorgangers nikkel-cadmiumbatterijen, nikkel-metaalhydridebatterijen en niet-oplaadbare alkalinebatterijen. Alles is afgesteld op deze originele grootte. De meeste batterijfabrikanten gebruiken hetzelfde stramien en de al draaiende productielijnen voor accu’s in hybrideauto’s zolang de marktpenetratie nog beperkt is. Accuauto’s zijn nu opgebouwd uit honderden tot duizenden aaneengeschakelde penlites. De Amerikaans-Duitse batterijproducent Lithium Technology Corporation (LTC), die is opgegaan in een joint venture met het Duitse Enersys, leverancier van industriële energiediensten, bewandelt als een van de weinige producenten een andere weg. LTC is gespecialiseerd in grote cilindrische cellen, een formaat waarop vermoedelijk alle producenten voor autoaccu’s zullen overstappen als de automarkt aantrekt en die van laptops en mobiele telefoons zal overschaduwen. “Deze cellen zijn veel geschikter

voor grote accupakketten voor bijvoorbeeld auto’s”, zegt directeur ir. Theo Kremers. Hij verwacht dat autofabrikanten voor hybrideautoaccu’s steeds meer zullen overschakelen op grote cilindrische cellen. De productiemachines zullen daarvoor groter worden en grotere vormen afleveren, maar de productieprincipes blijven onveranderd: op een dunne laag geleidend aluminiumfolie wordt een superdunne laag kathodemateriaal gespoten. Na snelle uitdroging komt daar vervolgens een dun laagje poreus filtreerpapier op te liggen, als elektrolytdrager. Daarop

Er is bij autofabrikanten enige huiver om lithiumaccu’s te gaan gebruiken vanwege het veiligheidsrisico wordt de anode gelegd, die bestaat uit een dun koolstoflaagje gespoten op een dunne laag koperfolie. Het geheel wordt vervolgens opgerold tot een ronde vorm. In nichemarkten worden die grote cilindrische cellen al gebruikt. Zo levert LTC levert geassembleerde batterijpakketten voor stadsbussen en militaire toepassingen, een nichemarkt met een hoge winstmarge en relatief lage investeringsrisico’s die dient als opstap naar een uiteindelijke accumarkt voor auto’s. Akridge verwacht dat het gebruik van

Bewegingen in een batterij

lithiumaccu’s in hybrideauto’s en in speciale voertuigen als bussen sterk zal blijven stijgen. Of het ooit tot een grootschalige productie van elektrische auto’s zal komen met tientallen kilo’s aan lithiumaccu’s, betwijfelt hij. Ook al wordt alle materiaaltechnologie uit de kast gehaald, de energiedichtheid van lithiumaccu’s zal veel te duur en ondermaats blijven, denkt hij. Akridge zet voor personenauto’s zijn kaarten op de ontwikkeling van de lithium-luchtbatterij, een volgende technologische stap. In dit type is vijf- tot tienmaal zoveel stroom op te slaan als in een lithiumionaccu. Eigenlijk hoeft dit type geen zware metaalkathode mee te zeulen. De kathode bestaat uit een metaalachtige katalysator die zuurstof uit de lucht kan omzetten. Lucht is overal en hoeft niet meegenomen te worden, wat een hoop gewicht uitspaart. Lithiummetaal in de batterij reageert met zuurstof, langs elektrochemische weg. De energie die bij deze reactie vrijkomt, wordt omgezet in elektriciteit. Er zijn koolstofhoudende kathodematerialen gevonden waardoor dit elektrochemische proces omkeerbaar is. Daardoor is deze innovatieve batterij, een soort heilige graal in batterijland, oplaadbaar. Dit artikel verscheen eerder in De Ingenieur , nummer 2, 3 februari 2012. www.euroliion.eu www.lithiumtech.com www.spijkstaal.nl batteryuniversity.com

In lithiumbatterijen bewegen lithiumionen zich bij het ontladen van de negatieve koolstofanode naar de positieve metaaloxidekathode. In opgeladen toestand is de koolstofanode maximaal gevuld met lithium: één lithiumatoom hecht zich aan zes koolstofatomen, die in een nette laagstructuur zitten. De kathode, aan de andere kant, bestaat uit een oxidepoeder van een overgangsmetaal als kobalt, nikkel, mangaan of ijzer (of een combinatie daarvan). Deze metaaloxides bestaan uit microkristallen van 5 µm, nog kleiner levert niet veel meer voordeel op, en hebben ook een gelaagde structuur of soms een soort driedimensionale tunnelstructuur. Lithiumionen kunnen makkelijk door zo’n laag- of tunnelstructuur heen en weer bewegen. Anode- en kathodepoeders zijn van elkaar gescheiden door een superdun elektrolytlaagje, een soort kunststof filtreerpapiertje waarvan de poriën zijn gevuld met een lithiumzout in een organisch oplosmiddel. Het elektrolytmembraan laat alleen lithiumionen door; elektronen kunnen er niet doorheen en moeten buitenom om een laptop of elektromotor van stroom te voorzien. Bij het laden en ontladen speelt de metaalkathode een beslissende rol. Het metaal van de kathode staat bij het laden een elektron af – chemisch gesproken oxideert het – en er komen positieve lithiumionen vrij die naar de negatieve elektrode migreren. Bij het ontladen is het proces omgekeerd: positieve lithiumionen migreren naar de kathode, waarbij het metaal reduceert en elektronen opneemt.

DELTA. 05 16-02-2012

TUdelta.05 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie. > Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving) > Medewerkers Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Carlijn Remmelzwaal, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Maurits van der Ven, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Daan Vos, Rutger Woolthuis > Foto‘s Sam Rentmeester ([email protected]) Hans Stakelbeek ([email protected])

mededelingen

14

Agenda Donderdag 16 februari Kivi Niria 16.00-18.00 uur – CEO-lezing door Martin van Pernis (voormalig Siemens topman). Locatie: faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, zaal A. Meld je aan via www.kns-delft. nl. Toegang gratis. Studium Generale 16.00 hrs – ‘Earth Ships; Communal Building and Sustainable Living, 21st Century Style’ by Paul Hendriksen. A lecture on the concept of the Earth Ship: an ultramodern architectural design that is in tune with its surroundings. Sustainability at its best. Faculty of Architecture, Julianalaan 134, Delft – free entrance.

Vrijdag 17 februari Wetenschapsagenda • 12.30 uur - Designerly Ways of Sharing. Promotie van drs. A. Neumann. Promotor: prof. dr. P. Badke Schaub. • 15.00 uur – Intreerede prof.dr. A. Neto, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica.

Zondag 19 februari International Student Church

11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 20 februari International Student Church 19.30-21.00 hrs – Interfaith sharing. Different religions believe that the world was created in different ways. Is there any certain underlying truth that is common to all religions about this? Can science give a better explanation? Come and join our discussion. See www. iscnetherlands.nl for more information.

Dinsdag 21 februari Studium Generale 12.45 hrs – ‘Determinism, Chaos and Chance’ by Henk Broer. An important part of the foundation of today’s mathematical and scientific research is based on what is known as Chaos Theory. Faculty Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science, Mekelweg 4, Delft – free entrance.

Woensdag 22 februari Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Controlled-source electromagnetics for reservoir monitoring on land. Promotie van M. Wirianto, Magister Sains. Promotoren: prof.dr. W.A. Mulder. • 12.30 uur - Design and Optimization of Filament Wound Composite Pressure Vessels. Promotie van L. Zu, MEng. Promotor: prof.ir. A. Beukers. TEDxDelft Salon 12.30-13.30 hrs - The first TEDxDelft Salon will take place in the HIVE room of TU Delft Library. We will show one TED video, have one speaker on stage and will end with a discussion. Register through www.facebook.com/ TEDxDelft. We are also looking for speakers for our TEDxDelft Salon podium. Are you a (PhD) student from Delft University of Technology and do you have an idea worth spreading (no products or companies)? Send an e-mail to tedxdelftsalon@ tedxdelft.nl. Studium Generale 20.15 uur – ‘De rol van Nederland in de slavernij’ door Carla Boos. Confronterende kwesties over het verleden van

Nederland in de slavenhandel. DOK, Vesteplein 100, Delft – toegang gratis.

Donderdag 23 februari Studium Generale • 16.00-18.00 uur - Diesdebat: ‘Samen staan we sterk – Fusie Leiden, Erasmus, Delft’. Wat vinden bestuurders en politici van de plannen? En hoe reëel zijn die? Wat kunnen Leiden en Rotterdam bieden wat Delft nog niet heeft? Faculteit Bouwkunde, Julianalaan 134, Delft – toegang gratis. • 19.30 uur - Kritiek op alles 2: De etende mens. Voor deze avond zullen studenten van de Koornbeurs en VOX Delft een gros YouTube filmpjes kiezen die zij het meest belangrijk vinden om met elkaar te delen. De Koornbeurs, Voldersgracht 1, Delft - toegang gratis.

Zondag 26 februari Delftse Schaakclub 10.00-17.00 uur – Open Delfts Meisjeskampioenschap schaken. Locatie: Denksportcentrum Sebastiaansbrug, Zusterlaan 114, Delft. Aanmelden kan via aanmelden@delftseschaaksite. nl. Zie voor meer informatie

www.delftseschaaksite.nl.

Maandag 5 maart TU Delft International Office 9.30-14.30 hrs – Workshop Intercultural Communication. In this workshop the International Office will give you tools to make you feel comfortable among people of other cultures. The workshop is a good preparation for going abroad for study or on an internship. Lunch included. Register by e-mail via m.dotman@tudelft. nl or at the International Office desk, Jaffalaan 9A, Delft.

Vrijdag 16 maart Nederlands Studenten Snow Kampioenschap Dit jaar zal voor de tiende keer het Nederlands Studenten Snow Kampioenschap worden gehouden van 16 - 25 maart in Saint Sorlin D’Arves in Frankijk. Alle Nederlandse snowboarders en freestyle skiërs zijn welkom op dit evenement. Zie www.nssk.nl voor meer informatie.

Zaterdag 24 maart Mannendag Delft ‘Man, leid je nog?’ 16de Mannendag Delft. Thema: Leiderschap & vaderschap.

> Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers ([email protected]) > Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Sprekers: Bert Reinds en Henk Jan Kamsteeg. Voor meer informatie en aanmelding zie www. cmdelfland.nl.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur. Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

brieven

Geacht college van bestuur Vorig jaar hebben jullie samen met de bestuurscolleges van de universiteiten van Leiden en Rotterdam plannen gemaakt om de drie universiteiten eventueel te fuseren. Wij hebben begrepen dat een fusie nog steeds aan de orde is. NRC Handelsblad kwam hier juli vorig jaar achter, waarop alle Delftse studenten een angstig mailtje van het college van bestuur (cvb) kregen. Hierin werd verteld dat er niets aan de hand was en dat ze zich vooral geen zorgen hoefden te maken. Daarna is het vanuit het cvb angstvallig stil geworden. Studenten en medewerkers worden totaal niet betrokken bij het maken van deze plannen. Terwijl voor zo’n grote operatie als bijvoorbeeld een fusie, draagvlak van deze groepen een vereiste is. Maar ook voor het maken van plannen voor intensievere samenwerking is het belangrijk om studenten en medewerkers zo goed mogelijk te betrekken. Eerder bleek al dat een grote meerderheid van de studenten en medewerkers een fusie niet ziet zitten. De voornaamste redenen zijn het verlies van de goede naam van de TU Delft, maar ook meer bureaucratie door een extra bestuurslaag. Daarnaast begrijpen veel studenten en medewerkers niet waarom er gefuseerd zou moeten worden. Alle voordelen die worden genoemd, zijn namelijk ook haalbaar door samenwerking met andere universiteiten. Om dit draagvlak te creëren, hopen wij dat u zo snel mogelijk studenten en medewerkers zal betrekken bij het maken van de plannen. We verwachten voor het einde van deze maand een reactie van het cvb hierover. Tot die tijd zullen we er alles aan doen om studenten en medewerkers een stem te geven en zullen dus blijven vragen om een reactie. Hoogachtend, Tom Zonneveld (Rood Delft), Tim de Jong (CDJA Delft Westland Oostland) en Marleen van de Kerkhof (JOVD Delft e.o)

www.facebook.com/pages/Stop-de-fusie-van-TU-DelftLeiden-Rotterdam/233900573338872

DELTA. 05 16-02-2012

mededelingen

15

Announcements Official Elections to the Student Council and Faculty Student Councils The Executive Board hereby announces that the elections of the members of the Student Council (SR) and the Faculty Student Councils (FSR) will take place via the internet on Wednesday 23 May and Thursday 24 May 2012. The elections begin on Wednesday 23 May 2012 at 9.00 hrs and finish on Thursday 24 May 2012 at 17.00 hrs.

23 and 24 May 2012 elections 25-05-12 provisional results determined 01-06-12 final results determined and announced (4) Objections to be submitted no later than one week after: 1) 16 February 2012 2) 4 April 2012 3) 26 April 2012 4) 1 June 2012

General

The Board has laid down the timetable for organising the elections (see below). The deadline for submitting candidate lists is Wednesday 11 April 2012 at 17.00 hrs. Students who have recently changed address, but who have not yet notified the Central Student Administration, are asked to do so as soon as possible in order that they can receive information relating to the elections.

Generation ‘92 What is your vision for sustainable living in 20 years’ time? Competition ‘Generation ‘92’ offers the opportunity for young Europeans born in 1991, 1992 or 1993 to make a video showing their vision of a sustainable future. The winners will be invited to take part in an event on sustainable development in Copenhagen on 5 June. The best entries will also win a total of 6000 euro in cash prizes. Entries may be submitted between 1 March and 2 April. See www.eea.europa.eu for more information.

Elections to the SR and FSR on 23 and 24 May 2012 - timetable 16-02-12 announcement of election dates in Delta (1) 28-03-12 to 04-04-12 perusal of the list of students entitled to vote, and students entitled to stand (2) 28-03-12 to 11-04-12 submission of candidate lists ers_2x70_zw-w 14-05-2004 26-04-12 publication of candidate lists (3)

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. 14:02 Pagina 1 iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

Student and Career Support The psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A (building 30A). There is some English career information and a vacancy wall in the information centre. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. Students and PhD candidates can make an initial appointment with one of the psychologists at studentenpsychologen.tudelft.nl or by sending an email to [email protected]. You can also come by at the open office hour every Tuesday at 11.30-12.30 hrs. Open office hours of the student counselors are on Tuesdays from 11.3012.30 hrs and the career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www. studentandcareersupport.tudelft.nl or careercentre.tudelft. nl. For a list of workshops and trainings offered by Student & Career Support please visit smartstudie.tudelft.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

nties bel met:

Voor advertenties bel met:

vers

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel

den IJsel

55 10 53 80 juitgevers.nl

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

t op met Hennie de Ruyter of van Ginkel voor nadere informatie

Aankondigingen Officieel Verkiezingen SR en FSR Het College van Bestuur maakt het volgende bekend: De verkiezingen van de leden van de Studentenraad (SR) en de Facultaire Studentenraden (FSR) vinden via het internet plaats op woensdag 23 mei en donderdag 24 mei 2012. De verkiezingen vangen aan op woensdag 23 mei 2012 om 9.00 uur en eindigen op donderdag 24 mei 2012 om 17.00 uur. Het College heeft voor de organisatie van de verkiezingen het onderstaande tijdschema vastgesteld. De deadline voor het indienen van de kandidatenlijsten is woensdag 11 april 2012 om 17.00 uur. In verband met het verzenden van informatie omtrent de verkiezingen wordt aan studenten die recentelijk zijn verhuisd, maar dat nog niet hebben doorgegeven aan de Centrale Studentenadministratie, gevraagd het huidige adres zo spoedig mogelijk door te geven. Tijdschema verkiezingen SR en FSR op 23 en 24 mei 2012 16-02-12 bekendmaking verkiezingsdata in Delta (1) 28-03-12 t/m 04-04-12 inzage lijst met kiesgerechtigde en verkiesbare studenten (2) 28-03-12 t/m 11-04-12 indienen kandidatenlijsten

26-04-12 bekendmaking kandidatenlijsten (3) 23 en 24 mei 2012 verkiezingen 25-05-12 vaststellen voorlopige uitslag 01-06-12 vaststellen en bekendmaking definitieve uitslag (4) Bezwaarschrift binnen één week na: 1) 16 februari 2012 2) 4 april 2012 3) 26 april 2012 4) 1 juni 2012

Vakken Cursussen Spaans Het nieuwe semester voor de cursussen Spaans is gestart op 6 en 7 februari. Twaalf cursusweken, 3 ECTS plus certificaat. Er zijn drie niveaus: Spaans 1 (WM-ITAV-1010), Spaans 2 (WM-ITAV-1011), en Spaans 3 (WM-ITAV-1012). Voor deze cursus wordt een eigen bijdrage van 100 euro van de student verwacht. Meer informatie en inschrijven via Blackboard.

Studenten Afstudeerprijs Offshore Techniek De afdeling Offshore Techniek van Kivi Niria stelt een jaarlijkse prijs in van 2000 euro voor het beste afstudeerwerk in Offshore Techniek. Zie afdelingen.kiviniria.net/offshoretechniek voor meer informatie. De

uiterste datum voor deelname is 31 maart.

Kivi Niria Het tijdschrift De Ingenieur en Kivi Niria schrijven een essaywedstrijd uit. Laat zien hoe de technologie voor defensie en veiligheid er over vijftig jaar uit zal zien in maximaal 3000 woorden eventueel met enkele illustraties. De winnaar ontvangt een prijs van 1000 euro en publicatie in De Ingenieur. Inzenden kan tot 1 maart. Kijk voor meer informatie op www. kiviniria.nl/dv.

Algemeen Forenzen gezocht In het kader van een onderzoek van de TU Delft naar telewerken en het gebruik van reisinformatie door forenzen zijn wij op zoek naar deelnemers aan een wetenschappelijk experiment. Reist u één of meerdere keren per week met de auto naar uw werk? Dan nodigen wij u uit om tegen betaling deel te nemen aan een zogenaamd reis-simulator experiment in onze computerzaal op de campus van de TU Delft. In het onderzoek wordt u gevraagd om achter de computer hypothetische keuzes te maken voor een fictieve reis (woonwerkverkeer). Daarnaast vragen wij u een korte vragenlijst in te vullen. Het onderzoek zal maximaal een uur in beslag

nemen. Door deelname aan het onderzoek ontvangt u een beloning van minimaal 20 euro en mogelijk meer (max. 35 euro). De uiteindelijke beloning hangt af van de keuzes die u maakt in het experiment. Wilt u meedoen met dit onderzoek? Stuur dan een e-mail met uw contactgegevens (naam, emailadres) naar: R.Lu@tudelft. nl (Zack Lu).

Zeilstichting Aeolus Lekker zeilen met een leuke groep vrijwilligers op de mooie Friese wateren om jongeren de week van hun leven te bezorgen. Aeolus is een heel gezellige zeilstichting die zeilkampen in Friesland organiseert voor jongeren die anders niet op vakantie zouden kunnen gaan. Voor deze zeilkampen zijn wij op zoek naar enthousiaste zeilers. Meer informatie op www. meerdanzeilen.nl of mail naar [email protected]. Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar

over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, en promoveren. Ook is er een vacaturewand. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers. Voor de psychologen geldt dat je je als student of promovendus online kunt aanmelden op studentenpsychologen.tudelft. nl. Een eerste contact kan ook via het inloopspreekuur op dinsdagen van 11.30-12.30. De studentendecanen houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur. Zie voor het aanbod aan workshops en trainingen van Student & Career Support zie smartstudie.tudelft.nl. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (gebouw 30A); tel. 015-2788004. E-mail: [email protected]; careercentre@ tudelft.nl; jn studiekeuze@ tudelft.nl. Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; careercentre.tudelft.nl.

Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen

huurder en verhuurder.

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken. Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

DELTA. 05 16-02-2012

lifestyle

heimwee

16

fietsenmakers

Niet voor roze konijntjes Je doet je bachelor-eindproject met je broer, ontdekt het ei van Columbus in de elektrische rallysport en ontvangt er nog de Best Overall Research Prijs voor ook.

Afgelopen zomer kocht Sebnem Cezayirlioglu (24, Turkije) deze set rakiglazen in haar toenmalige woonplaats Istanbul. Ze wist dat ze vanaf september 2011 naar Delft zou gaan om haar master industrieel ontwerpen te doen en zocht naar souvenirs die haar aan Istanbul en haar vrienden zou doen denken. Raki is in Istanbul een typisch drankje dat je in gezelschap van vrienden tijdens een etentje drinkt. En dan het liefst bij gerechten uit de zee of bij mezzes, kleine hapjes bij het aperitief. Op de glazen staat een man met een vis aan zijn hengel. Dit heeft te maken met een lokaal gezegde: ‘I wish I was a fish inside a bottle of raki.’ Dit betekent dat na het drinken van een aantal glazen raki je hoofd helemaal vrijkomt om al je gedachten de vrije loop te laten. (Foto: Hans Stakelbeek)

de Huisjongste

In de rubriek Heimwee portretteert fotograaf Hans Stakelbeek buitenlandse studenten met een object dat hen herinnert aan hun thuisland. Meedoen? Mail naar [email protected]

maurits van der ven

Botte hork Als Delft aanvoelt als een fijne maar iets té krappe dwangbuis, dan is het Enge Buiten een welkome verademing. Die zes miljard mensen die het nét even anders doen dan wij. Die 99 procent mensen die niet weten wat een Elfstedentocht is. Eenmaal aangekomen ontkom je niet aan een herbevestiging van een even generalistische als angstig passende conclusie. Nederlanders zijn assertief! (met als episch centrum sowieso Delft). Wij zijn haantjes, houden van schoppen en ‘je mening laten horen’. Dat alles onder het mom van proactief zijn. Tja, wat meer beleefdheid, bescheidenheid: het zou ons goed staan. Iets meer van de Belgen, zei mijn vader weleens. Het is prettig, interessant en vooral confronterend om te zien dat het anders kan, en gaat. In Londen bijvoorbeeld. Voor als je Amsterdam een smeltkroes vindt. Met vier Chinezen, een Spanjaard en twee Britten staar ik naar een lullig stukje staal, klaar voor een razend spannende civiele buigproef. Verlegenheid alom. Verscholen achter iPhones en iPads wachten mijn buitenlandse vrinden in spanning af. Het is fascinerend om te zien hoe het gros van mijn (let wel: master)studiegenoten zich weinig raad weet met de situatie. Tegen het einde stel ik voor een groepsfoto te maken voor ons verbolgen stukje staal, om ons rapport met enige zelfspot voor de lezer te veraangenamen.

In plaats van met veel bombarie op, onder, en tussen de opstelling te klimmen, kijken mijn mede-wereldburgers me schaapachtig aan. Deze eerste samenwerking zet me aan het denken (sorry, zo laatdunkend). Die jongens en meisjes uit het Oosten zijn hier niet op een Erasmusbeursje. Met hun twintig mille per jaar zouden het toch de Chinese pareltjes moeten zijn. Die generatie die Europa definitief tot het museum van de wereld maakt. En hoewel het ongetwijfeld deel is van Westerse arrogantie: als ik die wereldleiders in spe, die exploitanten van reservaat Europa zie stuntelen met opwarmprakjes in de magnetron, lijkt Het Grote Chinese gevaar een stuk verder weg. Maar daarover hebben we het niet. Het is een misrekening om mensen te onderschatten op basis van hun slechte adem, publieke powernaps en oneindige verlegenheid. In mijn gamende, Chinese huisgenoot Peixi schuilt vast een genie. Maurits van der Ven (24) is masterstudent bij Civiele Techniek en Geowetenschappen. Hij doet tot eind juni een uitwisseling bij UCL in Londen en start in september in Delft met afstuderen. Hij schrijft vanaf deze week per toerbeurt een column voor Delta.

Duracell is er niks bij. Maar de batterij waar Arjan de Wildt (24), Wouter de Wildt (22), Laurens de Prieëlle (23) en Frank van der Zeijden (23) aan rekenden voor hun bachelor-eindproject bij 3mE, moet dan ook iets meer kunnen dan een roze konijntje laten trommelen. “Ons eindproject was aanvankelijk vooral een haalbaarheidsonderzoek”, zegt Arjan de Wildt. “In hoeverre is het mogelijk om een rallyauto voor offroad-races elektrisch te maken?” Het bouwen van zo’n auto op zich is het probleem niet, maar door het ruige rijgedrag – hard optrekken, veel remmen – is de actieradius van een elektrisch model hoogst onbetrouwbaar. “Bij offroad rijden heb je nu eenmaal te maken een sterk wisselend vermogen en veel hoog vermogen”, aldus De Wildt. “Dat vraagt hoge stromen van het accupakket in je auto. Maar in tegenstelling tot een benzinemotor, kan die batterij bij een hoger verbruik relatief minder energie leveren. Alsof je tank opeens kleiner is geworden. Er is nooit sprake van lineair energieverbruik.” Daar is al een rekenmodel voor, Peukerts Wet, die rekening houdt met dat wisselende vermogen. Maar kun je die zomaar loslaten op elk accupakket? Want niet elke accu is geschikt voor een grote, zware offroad-wagen en de meeste accu’s zijn duur en zwaar, weet De Wildt. Dus maakten de studenten een designtool, waarmee je een accupakket helemaal op maat kunt maken voor een offroad-autorace. “Zo’n race wordt eerst proefgereden met een benzineaangedreven rallyauto, waarbij alles wordt gemeten. Door deze meetdata, samen met die empirische wet toe te passen op ons model, is het direct duidelijk wat voor accupakket er zou moeten worden toegepast.” De studenten kochten een paar simpele lithium-ion camerabatterijcellen en sloegen aan het testen op de batterijtestbank bij scheikunde. Milliseconde voor milliseconde maten ze het verbruik van de cellen en zetten die af tegen het vermogen van de batterij. “Hartstikke leuk dat we ons theoretische model toch nog even konden testen”, vindt De Wildt. Al viel dat in de praktijk een beetje tegen, want waar de studenten geen rekening mee hadden gehouden, was dat het dagen duurt om een batterij keer op keer op te laden en weer te ontladen. Een tijdrovend klusje, dus. Het was het meer dan waard, vindt De Wildt. “We hebben de standaardmodellen met zo’n tien tot twintig procent verbeterd.” Daarbij was zijn team een geoliede machine – niet in de minste plaats omdat hij daarin samenwerkte met zijn broer Wouter. Maar de beste beloning was natuurlijk de Best Overall Research Prijs die het viertal ontving voor het onderzoek. “Die erkenning, én de boekenbon van tien euro, zijn natuurlijk het mooiste.” (JH)

Geen offroad-wagen die nog met een lege accu langs het parcours komt te staan, dankzij het rekenmodel van Arjan de Wildt en consorten. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX) Onderzoek: ‘Peukert’s effect when modeling Lithium-Ion batteries for extreme loads’ Eindcijfer: 8,5

kriep