Foodswitch De een leeft op een dieet van kant-en-klaar maaltijden, chocoladevlokken en cola light. De ander zweert bij biologische groentes, goji-bessen en speltbrood met humus. Journalisten Nienke Pleysier en Fleur Baxmeier ruilen een week lang van voedingsregime. Hoe pakt dat uit? April 2014 | Health
‘Doe mij maar een koffie verkeerd en appeltaart,’ hoor ik mezelf zeggen als ik na een boswandeling met de hond in een cafeetje neerplof. Totdat ik me ineens mijn zelfopgelegde missie herinner en begin te twijfelen. ‘Eh… is jullie koffie van fair trade gemalen bonen? En is de appeltaart wel biologisch, zelfgemaakt en zonder E-nummers?’’ Vijf minuten later zitten de hond en ik met een watertje voor onze neus, terwijl mijn vriend zich stort op een chocomel-met-slagroom en een immense punt taart. De serveerster werpt me een blik toe alsof ze denkt: mens, wat ben jij een zeur. En ik kan haar niet eens ongelijk geven. Ik ben geen bewuste eter, eerder een gemakseter. Niet eentje die elke avond voor de televisie grote hoeveelheden diepvriespizza’s en snacks wegstouwt, wel iemand die kiest voor de snelheid en efficientie van voorverpakt, pakjes en zakjes. En tuurlijk, dat is minder gezond dan alles wat vers van het land komt. Maar ik gedij er al decennia wel bij, dus het zal ook niet zo levensbedreigend zijn als de laatste tijd door de voedselmedia wordt gepropageerd. Dat ik mezelf een week lang zal laten meevoeren door de hypes op het gebied van voeding – wel superfoods en geen tarwebrood, dat werk – voelt een beetje als een farce, want ik ben juist degene die altijd roept dat de werking van dure goji-bessen uit Tibet nooit is bewezen, E-nummers onschadelijk zijn en gluten gewoon eiwitten zijn die niks geen kwaad kunnen tenzij je coeliakie hebt. Maar goed, de deal met collega Nienke is beklonken en in het kader van afspraak is afspraak maak ik een pitstop bij de biologische supermarkt. Off we go!
Whatsapp Fleur Zeg, ik bestelde net na een boswandeling bijna appeltaart, maar dat doe jij vast niet? En ik at net per ongeluk zo’n voorverpakt koekje. Mag dat? Whatsapp Nienke Koekjes eet ik ook weleens, bij de koffie. Liefst zelfgemaakt though. En niet als ze in zo’n folietje zitten. Zwaar begin van de dag ‘Wat is quinoa eigenlijk?’ vraagt mijn vriend – die net als ik niet vooraan heeft gestaan toen God de kookkwaliteiten uitdeelde – verontrust als hij op ons boodschappenbriefje kijkt. En als ik ongebrande en ongezouten noten in het mandje leg: ‘Hebben ze hier eigenlijk geen gewone chips? Of iets van koekjes?’ Diepe zucht: ‘Ik ga zo nog wel even langs de Albert Hein.’ Dit kon nog wel eens een lange week worden, vermoed ik. Een gevoel dat wordt bevestigd als ik de eerste hap van mijn ontbijt neem. De havermoutpap met rijstemelk smaakt vreemd zoet en heeft qua structuur nog het meest weg van behangplaksel, althans: voor zo ver ik kan inschatten hoe behangplaksel smaakt. De pap valt zo zwaar op mijn maag dat het voelt alsof al mijn energie naar het verteren van mijn ontbijt gaat, maar de koffie van echte bonen biedt soelaas. Ik ben gewend aan slappe
oploskoffie, dus het eerste cafeïneshot komt qua oppeppend effect al flink binnen, na de derde ben ik hyper en bij de vijfde krijg ik trillende handen. Mijn lunch – zuurdesembrood met humus en avocado en een handje ongebrande noten – brengt de boel enigszins in balans, maar daarna voel ik me net als na het ontbijt weer een beetje zwaar en moe. Ik verlang naar mijn persoonlijke verslaving – cola light! – maar beperk me braaf tot kruidenthee en dat blijkt een stuk minder akelig te smaken dan ik altijd dacht. Sterker nog: het is best lekker. En de hongerklop die ik normaal rond vier uur ’s middags heb, die blijft vandaag weg.
Whatsapp Fleur Vanavond ga ik naar de bios. Normaal kijk ik de film in gezelschap van een halve liter Grolsch en een zak gele M&M’s. Wat doe ik vanavond?’ Whatsapp Nienke In de bioscoop neem ik zoute popcorn. En Grolsch mag: ‘t Is weekend! Mijn imago vaart er wel bij Nienke kookt elke dag warm. Ik warm elke dag kippensoep uit blik op. In de magnetron. Bij de gedachte dat ik daadwerkelijk dingen op het gasfornuis moet zetten, raak ik lichtelijk in paniek. Maar ik krijg het voor elkaar om een maaltijd in elkaar te flansen waar de schijf van vijf nog een puntje aan kan zuigen: speltpasta, verse groentes en stukjes kip van de bioslager. En het is nog hartstikke lekker ook. Datzelfde geldt voor de avondmaaltijden die volgen: de stamppotjes, de salades met linzen en zelfs de vooraf sceptisch bekeken quinoa. De havermout begint me na een paar dagen wel flink de keel uit te hangen, vooral het feit dat ik een half uur eerder moet opstaan om het klaar te maken terwijl mijn vriend zich geriefelijk nog een keer omdraait. En die bomvolle maag daarna – ik kan er maar moeilijk aan wennen. Ter motivatie is het fijn dat mijn nieuwe eetpatroon op mijn werk door mijn collega’s wordt toegejuicht. Gemoedelijk delen we onze van huis meegebrachte tupperwarebakjes met quinoa, speltboterhammetjes, gegrilde groentes en handjes rauwe noten. ‘Jij bent goed bezig,’ aldus een stagiair die mij nooit iets anders heeft zien eten dan cracottes met filet américan of rosbief. Ofwel: mijn imago vaart wel bij deze queeste. En mijn gewicht ook, want het is nogal zware kost voor een lichaam dat gewend is aan een dieet van lichtgewicht crackers. Maar honger heb ik niet en het blijkt bovendien best leuk om eens bewust inkopen te doen in plaats van gedachteloos altijd hetzelfde in mijn boodschappenmandje te droppen. Het koken blijft een kleine opgave, maar ik merk wel dat ik mijn eten na al die moeite minder op de automatische piloot naar binnen schuif en er dus méér van geniet.
Whatsapp Fleur Ik heb trillende handen. Hoeveel cafeïne moet ik tot me nemen voordat ik aan jouw taks zit? Whatsapp Nienke Veel! Een koffie of vijf. Ik neem nog een cola light, cheers! Een nieuw leven met kruidenthee Aan het einde van de week heb ik een dipje, want ik moet als een malle werken en heb tussen alle interviews en deadlines door echt-echt-echt geen tijd voor uitgebreide shop- en kooksessies. Normaal gesproken werk ik op zulke dagen een pak cracottes of sixpack cola light weg als maagvulling, maar dat kan niet en in koffie van bonen heb ik ook al geen zin. ‘Ik wil oploskoffie uit een zakje,’ mok ik als mijn moeder belt. ‘En een cracker met chocoladevlokken.’
Het recalcitrante kind in me komt naar boven en rond een uur of 17 houd ik het niet meer. Ik trek een blikje cola light open, neem een enórme slok en denk: gatver, was dit nou waar ik zo naar verlangde? Een mok kruidenthee blijkt ineens heel zo’n slecht idee niet. Echt moeilijke momenten heb ik verder niet gehad, zo kan ik na een week volgens het voedingspatroon van Nienke vaststellen. Afgezien van de havermoutpap smaakte alles prima, meestal eigenlijk beter dan mijn eten uit pakjes en zakjes. Het voelde ook lekker gezond, al dat verse voedsel, en ik had minder last van inkakmomenten gedurende de dag. Ik vond het een verrijking om rond te neuzen in de biologische schappen en me eens écht te verdiepen in wat ik nu eigenlijk allemaal in mijn mond stop. En – grappig – mijn huid is stralender dan ooit. Nadelen waren er ook: het zware gevoel in m’n maag en vooral de tijd die het allemaal kostte. Tijd die ik vaak gewoon niet heb. En daarom vermoed ik dat ik mijn eetpatroon na deze week niet radicaal zal omgooien. Maar iets minder cola light en iets meer kruidenthee, dat moet lukken. En die goji-bessen zijn dus eigenlijk best lekker.
Dagelijkse brood Ontbijt: cracottes met vlokken (altijd van die bruin/witte) en/of ontbijtkoek-met-boter-en-suiker Tussendoor: een koffie verkeerd (oploskoffie met drie zoetjes) Lunch: cracottes met filet américain, rosbief of garnalensalade en daarbij wat komkommer. En een cola light. Tussendoor: nog wat blikjes cola light, iets van een krentenbol, plak cake of ontbijtkoek en een paar mandarijnen. Avond eten: een maaltijdsalade of de combinatie kippensoep uit blik met stokbrood en filet américain, rosbief, brie, garnalensalade. Een paar keer per week eet ik aardappelpuree (uit de magnetron), groentes (vaak uit blik) en biefstuk/tartaar met pepersaus. Daarbij een komkommersalade en een biertje. Ik eet weinig snoep, maar snack ’s avonds vaak zoute sticks of naturel chips met ribbels.
Voorkeurslijst van Nienke Speltbrood, humus, volle fruitschaal en groentela, geitenyoghurt, rijstemelk, havermout
Verboden waren van Nienke Alles van witmeel (koekjes, brood, pasta, cake en cracottes), vlees uit de supermarkt, borrelnootjes, pre-fab salades (eigenlijk alles waar meer dan drie ingredienten in zitten die niet natuurlijk te herleiden zijn), cola of eigenlijk alles met prik, behalve een incidenteel biertje Laat ik beginnen met een bekentenis. Toen ik voor het eerst het dieetlijstje van mijn zeer gewaardeerde collega Fleur onder ogen kreeg, wilde ik eigenlijk dit hele experiment afblazen. Tevens vroeg ik me ook direct af hoe het in godesnaam mogelijk is dat zij met zo’n voedingspatroon niet ofwel obese is, of er uitziet alsof ze ieder moment ter aarde kan storten wegens een chronisch gebrek aan bouwstoffen. Maar niks van dat; kijk die vrouw shinen. Het zal wel iets met goeie genen te maken hebben. Hoe dan ook. Voor iemand die wekelijks zakken geld naar de biologische winkel brengt, is het verplicht eten van fabrieksfilet americain, ontbijtkoek met extra suiker erop gestrooid en groenten uit blik toch een beetje alsof je expres op de tocht gaat staan: je weet dat je lichaam hier niet blij mee gaat zijn. Maar goed, alles voor het verhaal. Bovendien, van zo af en toe je comfort zone uit worden getrapt is nog nooit iemand slechter geworden. So here we go. Het begint natuurlijk allemaal in de supermarkt. Samen met mijn kroost, een meisje van vier en jongen van twee, ga ik inkopen doen. Mijn boodschappenlijstje leidt me naar schappen waar ik nooit eerder kwam. Zoals wand met de kant-en klare ‘salades’. Waarom deze smeersels zonder een spoortje van groenten in hemelsnaam deze naam dragen is me overigens een raadsel, maar dat terzijde. Ik ga voor de garnalensalade en iets met kip en kerrie en een bakje van de door Fleur zo ge-
waardeerde filet americain. Verder in mijn wagen: kant en klare cake, twee pakken cracottes, ontbijtkoek, oploskoffie, sperziebonen, wortels en doperwten uit blik, biefstukken en pepersaus, uiteraard uit een pakje. Het geheel dient weggespoeld te worden met cola light, dus ik laad, onder luid gejoel van mijn dochter ‘Mama, mogen we prik?!’ twee sixpakken in de kar. Op naar de kassa. Eet smakelijk.
Whatsapp Nienke Ik sta op het punt om mijn ontbijtkoek met boter af te toppen met suiker, maar ik twijfel. Doe je dat echt? Ofwel: moet ik dat ook? Whatsapp Fleur As we speak sta ik te roeren in die plakkerige havermoutsubstantie, dus ja, jij moet dat. En sterkte! ;) Alle begin is moeilijk Van mijn moeder leerde ik ooit dat je ontbijt je kickstart voor de dag is, de brandstof die je motortje aanjaagt. Fleur is niet zo van het ontbijten, dus terwijl ik muesli klaar maak voor de rest van de familie, onthoud ik me, met grote moeite, van enige voeding. Als ik het rondje school en crèche heb gedaan en om 9.15 achter mijn bureau op kantoor aanschuif, ga ik bijna van mijn stokje. De ‘Een uur of elf’ van Fleur is nog heel ver weg dus ik neem twee cracottes met chocoladevlokken. Het voelt een beetje vies dat deze niksige suikerbommen het eerste zijn dat ik in mijn mond stop vandaag. Maar eerlijk is eerlijk; lekker is het wel. Alleen voelt mijn maag na twee crackers nog steeds als een holle ton. Ik besluit een plak ontbijtkoek, opgetuigd met boter en suiker te nemen, samen met een kop café au lait uit een zakje. En dan voel ik eindelijk iets van verzadiging. Alleen tegen een uur of twaalf ben ik compleet ingekakt. Mijn ogen kan ik met moeite openhouden en ik zit non stop te gapen. Maar dan bedenk ik ineens dat dit natuurlijk een uitgelezen moment is voor een blikje cola light! Die gaat me uit mijn dip trekken. Die gaat me redden.
Whatsapp Nienke Ik ga vanavond naar een feestje. Waarmee ontbijt jij na een avond doorzakken? Whatsapp Fleur In de snackbar kom ik zelden, want ik hou niet van frituur (ja echt). Maar als ik er per ongeluk toch kom, dan neem ik altijd een stokbrood met brie. Of kaas. Sugarrush De hele week heb ik honger. Ik voel me een bodemloze put. Terwijl ik normaalgesproken ’s ochtends een flinke bak havermoutpap eet, en dan tot 13.00 helemaal gebakken zit, heb ik nu om 10.00 alweer zin in iets. Dan gooi ik er maar zo’n café au lait in. Die me ook een fijne sugarrush bezorgd, waarna ik weer instort. Het voelt alsof ik de hele dag mijn bloedsuikerspiegel aan het managen ben. Tijdens de avondmaaltijden experimenteer ik ook. Een van de dingen op het lijstje is ‘aardappelpuree die je in de magnetron kunt zetten’. Nu ben ik niet in het bezit van zo’n ding, en laten we eerlijk zijn, een magnetron is ook wel heel erg jaren negentig, maar ik neem aan dat je dit ook wel in de oven kunt zetten. Dus schep ik een bakje ‘magnetron aardappelpuree’ over in een stenen schaal, dek het geheel af met een folietje en zet het op honderdtachtig graden in de oven. Een grote inschattingsfout. Eenmaal warm serveer ik de puree, die zich maar moeilijk wil losmaken van de lepel, met boontjes uit blik en een tartaar met saus uit een pakje. Mijn kroost smult ervan en dat snap ik. Dit smaakt naar Olvarit. Laffe slappe sperziebonen, plakkerige zalf die smaakt naar zout en niks. Dit is puur functioneel eten: het vult je maag en is niet vies. Maar mijn ambities op het gebied van voeding geloof ik toch iets groter. Mijn eten moet iets geven en niet nemen. Het moet lekker zijn en als het even kan
niet al te belastend voor de wereld. En ja ik weet, de gojibessen uit mijn ontbijt zijn de halve wereld over gevlogen voor ze in mijn pap belandde. Maar als er goijbessen uit de Betuwe zouden bestaan, zou ik ze kopen.
Whatsapp Nienke Vraagje: drink jij echt cola bij het eten? (en komt dat dan niet gelijk weer omhoog?) Whatsapp Fleur Jep! Maar je mag ook een biertje nemen (alleen zou ik dat niet aan mijn kinderen geven als ik jou was) Eind goed al goed Na een week te hebben geleefd volgens het voedingsregime van Fleur kan ik concluderen: I’m still standing, dus dat valt alleszins mee. Vooral qua smaak is deze switch me mee meegevallen, die magnetron aardappelpuree en supermarkt filet americain daargelaten dan. Je kunt zeggen wat je wil, maar cracottes met vlokken zijn gewoon heel erg lekker. Verder werd het me vooral heel duidelijk wat een impact voeding op je systeem heeft: de sugarrushes, de instortmomenten daarna, het continue hongerige gevoel. Aan de andere kant was ook wel lekker om het even los te laten. Niet na te denken over E-nummers, de herkomst, wel of niet bio. En allemensen nog aan toe: het scheelt tijd. Die havermout ’s ochtends kost me tien minuten, aan de verse ingrediënten halen bij verschillende winkels heb ik soms een halve dagtaak en dan heb ik het nog niet eens over de tijd die ik normaal gesproken aan koken besteed. En toch, in the end sta ik met liefde tien minuten eerder op om mijn papje te fixen, om vervolgens verzadigd en dipvrij door de rest van de dag te stuiteren. Dus hoe lekker al die suiker en dat instant satifaction voer ook was, ik blijf bij mijn eigen leest. Alleen heb ik tijdens mijn volgende bezoek aan de biowinkel wel een missie: op zoek naar biologische dynamische cracottes.
Dagelijkse brood Ontbijt: havermout (met rijstemelk), met gojibessen, chiazaadjes, kokosolie, geraspte gember en honing. Tussendoor: een appel of ander fruit. Nootjes (ongebrand en ongezouten) Wel veel koffie, bij voorkeur van echte bonen en niet uit een machine (ja ik ben een koffiesnob) en thee (kruiden). Ik drink nooit frisdrank. Lunch: brood (spelt en zuurdesem) met humus en avocado of kaas en komkommer. Ook vaak soep of salade. Avond eten: als ik thuis eet, kook ik altijd. Vooral groenten, met vlees of vis (nooit van de supermarkt, altijd van bioslager of visboer). Stampotjes, pasta (spelt), quinoa, salades en curry’s. En ja, ik eet ook weleens friet, maar dan bio, van mijn vriendje Joost die een biologische fietsenzaakje heeft in Haarlem. Met huisgemaakte mayo, zonder E-nummers. Snoepen hou ik niet van, alleen chocola. Wel ben ik een sucker voor chips. En drank, daar hou ik ook van. Wijn, en dan geen troep, maar goeie shizz.
Verboden waren van Fleur water (drink ze nooit), chocolade (houdt ze niet van), vruchtensap (houdt ze ook niet van), toetjes, verse groente (vnl. uit blik of kant-en-klaar maaltijden)
Voorkeurslijst van Fleur Cola light, ontbijtkoek, afbakstokbrood, cracottes, zoute sticks, rosbief, filet americain
