12-11-2015
Programma 13.10 In het Deltaprogramma zijn voorstellen opgenomen om de ruimtelijke inrichting va n Nederland kl i maatbestendig en waterrobuust te maken. Daar maakt de particuliere tuin ook een belangrijk onderdeel vanuit. Garmt Arbouw van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie licht dit toe. 13.40 Wethouder Tigelaar va n de gemeente Amersfoort over nut en noodzaak van Operatie Steenbreek. 13.50 Wout Veldstra, voorzitter va n Operatie Steenbreek, over de huidige stand van zaken.
Welkom door Joop Spijker dagvoorzitter, werkzaam bij Alterra, Wageningen UR, als senior-onderzoeker
14.10 Pa uze 14.30 Jeroen Soontiëns, eigenaar va n Soontiëns Tuincentrum en Hoveniers in Ei ndhoven, gaat i n op de pra ktijk. Hij laat zien hoe zij de consument informeren over het belang va n een groene tuin versus een versteende tuin. 14.50 Joep Houterman-Timmers over de in ontwikkeling zijnde CouldBee app. Deze a pp heeft als doel de bi odiversiteit (in s teden) te verbeteren. 15.00 Gemeenten Den Haag, Groningen, Maastricht, Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden en Leiden pres enteren hun a ctivi teiten. 15.30 Pa nel / discussie 16.00 Netwerkborrel 17.00 Ei nde
Deltaprogramma
Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie
• Deltacommissie 2008 (Cie Veerman) • Deltaprogramma: 2010-2014 / 2015-2017 • 9 deelprogramma’s
Garmt Arbouw
– 3 generieke, 6 (7) gebiedsprogramma’s – Interbestuurlijk: gem/ws/prov/Rijk
• Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (nu: Ruimtelijke Adaptatie)
Kennis- en netwerkbijeenkomst
– Focus op stedelijk gebied
Operatie Steenbreek 4 november 2015 4
5
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Aanpak in de tijd • 2010-2012: – Knelpuntenanalyse, Omgevingsanalyse – Kennisdeling met voorlopers • 2013-2014: – In gesprek met ‘de’ stedelijke actoren (ook met niet-overheden) – ‘Eind’punt: Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie
(2014)
Bestuursakkoord DP (2014) Rijk, provincies en gemeenten spreken af dat zij waterveiligheid en klimaatbestendigheid zorgvuldig meewegen bij alle ruimtelijke (her)ontwikkelingen en investeringen in beheer en onderhoud
Doel: • In 2050 is de gebouwde omgeving zo goed mogelijk waterrobuust en klimaatbestendig ingericht ↓ • In 2020 handelen we waterrobuust en klimaatbestendig bij het (her)ontwikkelen van gebouwde omgeving
7
6
Rijk, provincies en gemeenten doorlopen samen met de waterschappen de stappen ‘weten’ (analyse) ’willen’ (doelen en strategie) ‘werken’ (borging en realisatie) Waar nodig worden ondersteunende instrumenten ingezet: Stimuleringsprogramma ruimtelijke adaptatie, handreiking, watertoets
8
9
1
12-11-2015
Opgave verbeeld
Opgave: vier dreigingen Waterveiligheid
Overstroming Maaskade Rotterdam 6 december 2013
Droogte
Hitte
Wateroverlast
Opgave als transitie
Klimaatbestendige stad
Overstromingsgevaar 2050 2015 Overstromingsgevaar
10
Overheden en niet-overheden per 2020: • Bewustwording • Lokale/regionale kennis over kansen, bedreigingen, maatregelen, uitvoering, beheer • Lokale/regionale doelen en maatregelen • Vaardigheid op het gebied van financieren • Gezonde markt • Succesvolle uitvoering van projecten • Goed beheer 11
12
Realiserende partijen Aanpak (overheden) Architect Ingenieur bureaus
Hoofdaannemer
Makelaars Notariaat Beheerders Beleggers
Financiers
Banken
Verzekeraars
Aanpak (niet-overheden)
Opdracht gever Afnemer
Grondexploitant Eigenaren grond
Deltabeslissing
Vastgoed-investeerders Gebruikers/eigenaren vastgoed
Analyse
4 Coalities
Overheden
Adviesbureau’s
Uitvoering DBRA
Del tabeslissing
Manifest KBS
Analyse
4 Coalities
2013
2014
2015
Ui tvoering DBRA
Intentieverklaring
Manifest KBS
Uitvoeringsafspraken overheden en marktpartijen
Andere partijen
Onderaannemers
Overheden
Gespecial iseerde bedrijven
Andere partijen
Toeleverancier
2013
2014
14
Sturingsfilosofie Elementen: • Verbinden van water en ruimte ; goed ontwerp • Zoeken naar kosteneffectiviteit en voorkomen afwenteling • Gebruikmaken van dynamiek van de stedelijke omgeving en verbinden met andere lokale agenda’s (publiek en privaat) • Meekoppelen met geplande ruimtelijke investeringen • Verantwoordelijkheid primair bij lokale partijen • Goed opdrachtgeverschap
16
Uitvoering projecten
2015 15
DPRA in 2015/2016 (1)
DPRA in 2015/2016 (2)
• Stimuleren stresstesten • Organiseren van themabijeenkomsten • 2e terugkombijeenkomst ondertekenaars intentieverklaring • Activeren sleutelnetwerken, die de communicatie naar individuele organisaties van DPRA kunnen overnemen • Stimuleringsprogramma wil flexibel zijn en vraaggestuurd, dus suggesties welkom.
Doorlopend: • Actueel kennisportaal met hulpmiddelen, voorbeelden, documenten, nieuws en nieuwsbrief www.ruimtelijkeadaptatie.nl • Ondersteuning van de 4 leergemeenschappen Water en Ruimte (noord, oost, zuid, west) • Tekenen Intentieverklaring RA blijft mogelijk (interessant netwerk)
17
18
2
12-11-2015
Oproep
Operatie Steenbreek Amersfoort
Dank voor uw aandacht!
Operatie Steenbreek: ga zo door! Daarbij: 1. Vaardig zijn met framing: vele redenen voor vergroenen van tuin/openbare ruimte; ook klimaatadaptatie, maar hoeft niet voorop 2. Neem deel aan of initieer een lokale coalitie met ook private partijen 3. Volg in 2016 lokale stresstests en follow up
Vragen?
19
Wethouder Menno Tigelaar (milieu, stedelijk beheer)
20
Amersfoort Ü > 750 jaar oud Voorde = doorwaadbare plaats door de “Amer” (Eem) Ü 3 (nationale) landschappen + stad Ü 150.000 inwoners Ü Zand, klei en veen
Klimaatbestendig
3
12-11-2015
• Klimaatadaptief › Functies hoger dan 2,5 m - NAP › Groen dak › Herstel oude Eemarm, extra waterberging › WKO, warmtepompen, BKA • Verbeteren recreatie mogelijkhelangs de Eem/Park Schothorstden naar buitengebied • Toekomst: energievoorziening aansluiten op warmtenetten, oppervlaktewater
Bewustwording Citizen Science
Kracht van de stad Buurttuin Liendert
Basiscursus onderhoudsvriendelijk tuinieren
Onderzoek door en voor bewoners zorgt voor betrokkenheid bij klimaat in de eigen leefomgeving Het Groene Huis
Ü Live meten harde data Ü Beleving/verhalen van inwoners training werken met netwerken
Ü Volgen flora en fauna
32/12 titel van de presentaties
Hoe verder? Met regelmaat komt ‘huisstijl’ terug op de agenda, In november weer. Ondertussen: bewaken en uitdragen van de correcte huisstijltoepassing is aan ons allemaal.
Bedankt voor uw aandacht.
Aangesloten gemeenten • • • • • • • •
Amersfoort Den Haag Eindhoven Groningen Leiden Leiderdorp Leeuwarden Maastricht
Wout Veldstra Voorzitter van Operatie Steenbreek Over de huidige stand van zaken
Werkgroep • • • • • • • • • • •
Entente Florale / Vitale Groene Stad Van Hall Larenstein Rijksuniversiteit Groningen Maastricht University Alterra /Wageningen UR Haags Milieucentrum Tuinbranche Nederland Klimaatverbond KNNV IVN Groei&Bloei / Nationale Tuinweek
Pauze
4
12-11-2015
Welkom
Wat ga ik u vertellen
1.
Soontiëns voorstellen
2.
Trends en historie
3.
Waarom een stenen tuin?
4.
Consequentie
5.
Onze werkwijze
6.
Welke partijen houden zich bezig met tuininrichting?
7.
Tips voor gemeentes
TUINCENTRUM
Steenbreken = informeren, inspireren en activeren
HOVENIERS
STADSNATUUR
STADSNATUUR
BOOMVERZORGING
BOOMVERZORGING
ECOLOGY
5
12-11-2015
Tuin vanaf jaren ‘60
Bedrijfsbreed doel
Trend in de tuin: > Betegelde tuinen > Kunstgras > De woonkamer buiten
Tuin vanaf jaren ‘60
Vanaf 2000: de verharde tuin
Vanaf 2000: de verharde tuin
De stenen ‘tuin’
De opgave: omkeren van verstening
Waarom een ‘stenen’ tuin?
6
12-11-2015
Individuele consequentie
Geen verharde tuin
Werkwijze bij tuinaanleg
Maatschappelijke consequentie
Onze visie en werkwijze: Wat doen wij om klanten te overtuigen van een groene tuininrichting?
De wens voor een onderhoudsarme tuin
Kunt u mijn tuin bestraten?
Informeren, inspireren en activeren
Uitvoering: bodem
Ombuigen naar een onderhoudsvriendelijke tuin met: -Groenbeleving -Natuurbeleving -Klimaat -Water
7
12-11-2015
Functionele bestrating
Halfverharding en stapstenen
Informeren en inspireren
Informeren en inspireren
Inspireren en activeren
Vergroening bedrijventerrein
Informeren en inspireren
Wilde speelplek basisschool Eindhoven
Informeren en inspireren
De groene missionaris: Informeren, Inspireren en Activeren over GROENBELEVING EN NATUURBELEVING
Pluktuin voor de buurt, Eindhoven
Informeren en activeren
Moestuinworkshops, tuincentrum, najaar 2014
8
12-11-2015
Activeren
Moestuinworkshops, tuincentrum, voorjaar 2015
Inspireren en activeren
Inspireren en activeren
Inspireren en activeren
Insectenhotels maken, voorjaar 2012
Aanleg buurttuin de Doorntuin, Eindhoven
Informeren, inspireren
Welke partijen spelen een rol in de tuin? -
De Doorntuin, Eindhoven
Tips voor gemeentes
media tuincentra hoveniersbedrijven (tuin)architecten stratenmakers groenaannemers klusjesmannen steenhandel bouwmarkten gemeente
Veel
Weinig
Wilde weelde wereld, Appeltern
Dank voor uw aandacht
• Reguleren - Belonen van groen - De vervuiler betaalt
• Informeren en inspireren: -
Voorbeelden groene tuininrichting Scholen betrekken bij boodschap Steenbreek Zelf het goede voorbeeld geven in de openbare ruimte Media herhaaldelijk voeden met nieuws
Joep Houterman-Timmers over de in ontwikkeling zijnde CouldBee app. App heeft als doel de biodiversiteit (in steden) te verbeteren door tuinbezitters te stimuleren tegels in hun tuin te vervangen door planten.
• Samenwerken met marktpartijen - Belonen koppelen aan acties tuincentra/bouwmarkten - Voorlichting door groendeskundigen - Informeren van vakmensen over do’s en don’ts
9
12-11-2015
10
12-11-2015
11
