wel! magazine IN DIT NUMMER Mensen met een verstandelijke beperking komen zelf op voor wat zij belangrijk

g

wel!

• juni 2011

magazine Eerst zelf proberen. Je kunt meer dan je denkt!

wel

1

mag jaargang 1 juni 2011 nummer1

IN DIT NUMMER Mensen met een verstandelijke beperking komen zelf op voor wat zij belangrijk vinden • Zorg is mensenwerk, undercover in de ouderenzorg • Ouderenzorg in de toekomst • Huisartsen telefonisch slecht bereikbaar • reactie Wmo-raden op bezuinigingen in gemeente • Crisiskaart komt uit het dal • Is de familie in zicht? • Woningmarkt loopt vast

magazine

wel!

Cliëntenperspectief in zorg en welzijn kwartaalblad van Zorgbelang Zuid-Holland

COLOFON Dit kwartaalblad is een uitgave van Zorgbelang ZuidHolland. Zorgbelang Zuid-Holland behartigt de belangen van gebruikers van zorg en welzijn en hun mantelzorgers en werkt samen met vele belangenorganisaties en vrijwilligers. De afdeling Informatie en Klachtopvang geeft informatie en biedt hulp bij het indienen van een klacht.

2

mag

Aan de toezending van dit blad zijn geen kosten verbonden. Als u het blad ook wilt ontvangen of uw abonnement wilt opzeggen kunt u contact opnemen met de redactie.

magazine

Aan dit nummer werkten mee: Robert Boersma, Jesse Budding, Stasja Cornelissen, Dawn Henderson, Huib Hoogendijk, Brigit Kaarls, Stans Kroon, Goris van de Langenberg, Gré Leutscher, Hannie Schelling, Karien Schilders, Kees van ’t Spijker, Marjan van de Ven, Alie Visscher, Dorine Vijfvinkel en Ivo van Woerden.

wel

wel!

• juni 2011

Kopij is van harte welkom. Deadline kopij 2011 nr. 2: 15 augustus 2011. De redactie kan besluiten ingezonden bijdragen in te korten, taalkundig te bewerken of niet te plaatsen. Een bijdrage kan op verzoek anoniem worden geplaatst; naam en adres dienen bij de redactie bekend te zijn. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die desondanks onvolledig of onjuist is opgenomen aanvaardt de redactie geen aansprakelijkheid. Artikelen uit dit blad mogen alleen worden overgenomen na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

Redactie: Bas van Bellen, Ester van de Berg, Aart Burger (voorzitter redactieraad), Sylvia Hageman, René Korse, Ingrid Lips, Herman Meinhardt, Nel van Roon, Ria Samsom (eindredactie). Postbus 2148 2800 BG Gouda T (088) 929 4010 E [email protected] www.zorgbelang-zuidholland.nl Vormgeving: IDD concept communicatie creatie | idd.nu Drukwerk: De Hoop Grafisch Design

Van de directie Voor u ligt het eerste nummer van het nieuwe kwartaalblad van Zorgbelang Zuid-Holland. Met dit blad willen we iedereen die betrokken is bij het werk van Zorgbelang uitgebreider informeren over wat we doen, over achtergronden en met een verdieping op thema’s. We zien veel op ons afkomen als het gaat om zorg en welzijn. Na alle veranderingen waar we al mee te maken hebben, zien we de plannen voor verdere overheveling van taken naar de gemeente en plannen om de uitvoering van de AWBZ helemaal bij de verzekeraars neer te leggen. Begeleiding die uit de AWBZ wegvalt, bezuinigingen in de zorg en toename van marktwerking. Het zijn allemaal ontwikkelingen waar we ook in Zuid-Holland de gevolgen van zullen ondervinden. Op de ontwikkelingen zelf hebben we maar weinig invloed. We steunen natuurlijk de lobby vanuit de landelijke koepels en organisaties, maar bepaalde ontwikkelingen moeten we als een gegeven beschouwen. En met dat gegeven gaan we actief aan de slag. Samen met onze achterban zullen we kijken naar de mogelijke effecten en wat we kunnen doen om te zorgen dat de geplande veranderingen leiden tot een zo positief mogelijk resultaat. Positief voor de mensen die zorg en/of maatschappelijke ondersteuning nodig hebben en positief voor de mantelzorgers, een groep die steeds zwaarder belast dreigt te worden. Zorgbelang Zuid-Holland werkt samen met tal van organisaties en vrijwilligers. Gezamenlijk zetten we ons in om te zorgen dat veranderingen in de praktijk tot positieve effecten leiden. Het belangrijkste aandachtspunt blijft dat we breed aandacht vragen voor het perspectief van de cliënt. Als overheid, zorgverzekeraars en aanbieders leren kijken vanuit dat perspectief, komt dat de kwaliteit van beleid en uivoering ten goede. Met elkaar kunnen we bijdragen aan goede zorg en voorzieningen voor wie dat nodig heeft.

Robert Boersma • Directeur Zorgbelang Zuid-Holland

Van de redactie Beste lezer, Zo wel! Een kwartaalblad over het cliëntenperspectief in zorg en welzijn. Met informatie over beleid en regelgeving, onderzoeken, projecten, werkgroepen, etc. Met interviews en goede voorbeelden. Zo wel! gaat over zorg en welzijn: over de visie van de cliënt en inspraak bij beleid en uitvoering. Over de vraag: wat kan beter en hoe kan het beter? Zo, zo kan het wel! Het is een blad voor u, maar we hopen dat het ook een blad wordt door u. We hopen op bijdragen vanuit de achterban in de vorm van artikelen of ingezonden brieven. Een aantal artikelen is bedoeld om met elkaar in discussie te gaan over onderwerpen die ons raken. Bijvoorbeeld een interview over de zorg voor ouderen in verpleeghuizen. En een column met de vraag of je mantelzorgers moet ondersteunen of beter kunt stimuleren om voor zichzelf op te komen. U kunt reageren via de mail, twitter of per brief.

• juni 2011

Namens de redactie,

wel!

Aart Burger • voorzitter redactieraad, tevens lid van de redactie Ria Samsom • hoofd- en eindredactie

3

➔

Artikelen

Zorg is mensenwerk - undercover in de ouderenzorg Beginselenwet zorginstellingen en rechtspositie cliënten Ouderenzorg in de toekomst Nooit vragen en alles alleen dragen Eerst zelf proberen. Je kunt meer dan je denkt! Huisartsen telefonisch slecht bereikbaar Zorgbelang adviseert over inkoop AWBZ-zorg Reactie Wmo-raden op bezuinigingen in gemeente Wat nou beperkt? Crisiskaart komt uit het dal Doorbraak huisartsentekort Barendrecht Is de familie in zicht? Ouderenberaden Woningmarkt loopt vast

4 6 8 10 12 15 16 20 22 23 23 24 26 27

magazine

Het gaat om de inhoud, niet om de verpakking. Maar we hebben wel ons best gedaan om er iets moois van te maken. We hebben gekozen voor een handzaam formaat. Dat past prima in de vakantiebagage! We wensen u een mooie zomer en wie weggaat een fijne vakantie. In september verschijnt het volgende nummer. We zijn benieuwd naar uw reacties.

Actueel

Foto: lvy Njiokiktjien

Zorg is mensenwerk

4

mag

“Vroeger was het beter! Toen kon je nog echt voor iemand zorgen.” Het personeel in verzorgings- en verpleeghuizen vindt dat het werk zwaarder is geworden en dat er onvoldoende tijd is om mensen aandacht te geven. Journalist Ivo van Woerden heeft vroeger in de zorg gewerkt en is benieuwd naar de dagelijkse praktijk. Volgens een enquête van verzekeraar menzis overweegt meer dan de helft van de werknemers in de zorg ander werk te gaan zoeken. En dat, terwijl het aantal ouderen toeneemt en er dus juist heel veel mensen nodig zijn in deze sector. Als mensen niet meer met plezier in de zorg werken, wie wast dan straks uw billen? wel

magazine

wel!

• juni 2011

undercover in de ouderenzorg

undercover Ivo wilde aan den lijve ondervinden hoe het is om vandaag de dag in de ouderenzorg te

Meer samen doen met de familie

werken. Gedurende enkele maanden werkte hij als flexwerker in verschillende verzorgings- en verpleeghuizen. Over zijn ervaringen schreef hij een boek: Undercover in de ouderenzorg, dagboek van een bejaardenbroeder. Waarom undercover? “Ik heb verschillende instellingen benaderd met de vraag of ik een tijdje kon meelopen. Dat kon wel, maar dan wilde men controle houden op wat ik te zien zou krijgen. Ik was niet vrij om zelf plaats en tijd te kiezen. Ik wilde een realistisch beeld krijgen. Daarom besloot ik undercover mijn oude beroep te gaan uitoefenen.” Werkdruk ‘Meer handen aan het bed’ is een veel gehoorde wens. Is dat nodig of valt het best mee met de werkdruk? Ivo viel het werk zwaar, zowel lichamelijk als psychisch. Er moet heel veel werk worden verzet met weinig mensen. “Dat de nachtdienst soms al om 5 uur ’s ochtends begint met wassen is voor de bewoners niet prettig, maar anders redt de dagdienst het niet.” In zijn boek beschrijft Ivo hoe hij een bewoner helpt met eten. Het kost hem drie kwartier. Gelukkig kun je een aantal bewoners tegelijk helpen. Na deze lunch volgt de toiletronde. Een voor een worden de bewoners naar het toilet gebracht, zo nodig met de tillift. Ook dat kost veel tijd. “Nu begrijp ik waarom bijna iedereen die hulp nodig heeft een flinke luier draagt. Het risico op ongelukjes tussen de toiletron-

el

Kwaliteitssystemen

Familie Gelukkig is er af en toe extra hulp in de vorm van familie aanwezig. Maar een aantal personeelsleden ervaart de omgang met familie als een belasting. Ze vinden dat familieleden veeleisend kunnen zijn. “Maar”, zegt Ivo, “deze familieleden zijn er tenminste.” Het valt hem op dat er maar zo weinig bezoek komt. De familie ziet wel dat de personele bezetting vaak krap is. Maar niet alle tekortkomingen zijn toe te schrijven aan personeelsgebrek. Het is goed dat ze opkomen voor hun familie. Jammer genoeg wordt een opmerking vaak als een aanval beschouwd. “Men zou meer gebruik kunnen maken van het sociale netwerk van de bewoners. Veel is er meestal niet van over, dus benut wat er nog wel is. We moeten het in de zorg meer samen met de familie doen.” Toekomst Hoe kunnen we de ouderenzorg verder verbeteren? Ivo is voorstander van een minder ingewikkeld systeem van zorgtoewijzing. Er zijn teveel lagen nu. En de klant zou werkelijk centraal kunnen staan als hij zelf de portemonnee zou beheren. Dan hebben slechte prestaties financiële gevolgen. Nu zijn zorgvraag en geld van elkaar gescheiden. Kwaliteitssystemen zijn vooral gericht op het papierwerk. Goede prestaties zouden moeten worden uitgerold;

nu is iedereen bezig het wiel uit te vinden. En er zou meer aandacht en geld moeten zijn voor preventie. De mensen komen nu zelden of nooit buiten, bewegen te weinig en hebben onvoldoende bezigheden. “Zorg kan beter, goedkoper en leuker”, stelt De Drie Notebomen. Deze organisatie is bekend geworden met de Thomashuizen, een vorm van kleinschalig wonen voor mensen met een verstandelijke handicap. De huizen worden geleid door een inwonend echtpaar. De kosten zijn laag, wat ruimte geeft voor andere zaken. Er wordt veel met elkaar gepraat en weinig geschreven en vergaderd. Voor ouderen is nu De Herbergier in het leven geroepen. Dit franchisemodel wordt landelijk uitgerold. Er zijn wachtlijsten, zowel voor bewoners als voor personeel. Personeel Zorg is mensenwerk. Het gaat om de cliënten, maar ook om de mensen die in de zorg werken. Zij moeten met plezier naar hun werk kunnen gaan. Het is jammer dat mensen zich soms schamen om in de ouderenzorg te werken. Er wordt veel geklaagd over het gebrek aan tijd en aandacht. Het beroep heeft geen goed imago: slecht betaald, technisch niet uitdagend en weinig doorstroommogelijkheden. Hoe kunnen we het beroep aantrekkelijker maken? Op dat gebied valt bij De Herbergier het een en ander te leren, denkt Ivo. Tijd, aandacht en kwaliteit van leven staan daar centraal. Het personeel verdient niet meer dan elders, maar krijgt wel de ruimte om het leuk te maken. Zorg is mensenwerk. De mensen die je hebt, moet je koesteren. Ik hoop dat dat besef bij werkgevers in de zorg zal toenemen. Er is weinig of geen tijd om nieuwe mensen in te werken. Het personeel klaagt over de grote hoeveelheid administratie. Een leidinggevende moet soms meerdere afdelingen tegelijk runnen. Ivo zag een vergaderschema van een afdelingsmanager met vijftien verschillende overlegstructuren. En deze manager probeerde ook nog goed zichtbaar te zijn op de afdeling en deed haar best om elke dag een paar uur mee te werken, al was dat moeilijk. “Ik heb bewondering voor de mensen die in de zorg werken. Met mijn boek wil ik hen een hart onder de riem steken. Ik hoop daarmee een bijdrage te kunnen leveren aan verbetering van de zorg en betere werkomstandigheden.”

5

magazine

op papierwerk

• juni 2011

Kleinschalig wonen Fluitend gaat Ivo op een dag naar een afdeling voor kleinschalig wonen. Dat klinkt goed: zes tot acht bewoners die samen koken, de was doen en tv kijken. Voormalig staatssecretaris Bussemakers beschrijft in een brief aan de Tweede Kamer de ‘rustige huislijke sfeer’. Zij stelde 65 miljoen euro beschikbaar om omschakeling naar kleinschalig wonen mogelijk te maken. Inmiddels is een kwart van de ouderenzorg kleinschalig georganiseerd. Maar de praktijk draait uit op een teleurstelling. Ivo blijkt die avond alleen op de afdeling te staan voor negen bewoners. Hij kent de mensen niet en leest de wasetiketjes in de kraag om te zien wie wie is. Dan weet hij wie welke medicijnen moet krijgen. De gemeenschappelijke activiteiten blijken afgeschaft. Het eten komt in plastic bakjes en de was gaat de deur uit.

zijn gericht

wel!

des in is groot.” Maar dat soms tegen mensen wordt gezegd dat ze het rustig kunnen laten lopen omdat ze een luier dragen, getuigt van onbegrip en weinig respect. Onderzoek heeft aangetoond dat ook wie goed zijn urine en ontlasting kan ophouden een grote kans heeft om incontinent te raken na opname in een verpleeghuis.

Zorg

mag wel

magazine

wel!

• juni 2011

Beginselenwet zorginstellingen en rechtspositie van cliënten

Begin 2011 heeft de staatssecretaris de ‘houtskoolschets Beginselenwet zorginstellingen’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Deze beginselenwet benoemt de basisrechten van mensen die afhankelijk zijn van AWBZ-zorg in instellingen. Het basisprincipe van de wet is dat de wens van de cliënt het uitgangspunt moet zijn bij de verzorging. In dit artikel leest u over de achtergrond en de inhoud van de wet en de visie van Zorgbelang Zuid-Holland.

6 Achtergrond Beginselenwet Achtergrond van de Beginselenwet is het uitgangspunt in het regeer- en het gedoogakkoord dat de zorg voor mensen die daarvan afhankelijk zijn goed is gewaarborgd. Een dialoog tussen cliënt en zorginstelling waarin wensen en behoeften centraal staan, is een belangrijke voorwaarde voor zo’n waarborg. Zo’n gesprek moet volgens het kabinet beginnen met de vraag: “Hoe wilt u uw leven inrich-

Helaas is het blijkbaar nodig vanzelfsprekende basisrechten wettelijk te verankeren

ten, nu u bij ons woont?” In het gesprek wordt vervolgens bezien hoe de wensen van de cliënt zo goed mogelijk kunnen worden gehonoreerd binnen de mogelijkheden van de instelling. De gemaakte afspraken moeten daarna worden vastgelegd in een zorgplan. Waarom het kabinet de wet wil invoeren In veel instellingen vindt die dialoog al plaats en zijn de wensen van cliënten het uitgangspunt voor de zorgverlening. Ook het zorgplan zelf is niet nieuw: in het besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg staat dat zorgaanbieders samen met de cliënt een zorgplan (ook wel zorgleefplan of ondersteuningsplan genoemd) moeten opstellen. De gewenste dialoog vindt echter nog niet overal plaats. Ook worden op dit moment nog weinig inhoudelijke eisen aan het zorgplan gesteld. Daardoor komt het zorgplan niet altijd in overleg met de cliënt tot stand, worden bepaalde belangrijke thema’s niet besproken of worden de afspraken maar heel summier op papier gezet. Ook weten veel cliënten niet dat zij een zorgplan hebben of wordt het zorgplan niet nageleefd door de instelling. Met de Beginselenwet wil het kabinet deze problemen oplossen door de bespreking van de wensen van de cliënt en de rechten die

in dit gesprek aan bod moeten komen wettelijk te verankeren. De wet heeft dus tot doel om een extra stimulans te vormen voor de dialoog tussen de cliënt en zorgaanbieder om te komen tot een goed zorgplan dat aansluit bij de wensen van de cliënt. Ook krijgt de Inspectie voor de Gezondheidszorg een grotere bevoegdheid en extra middelen voor het toezicht als gevolg van de Beginselenwet. Het wetsvoorstel is in het voorjaar voor advies aangeboden aan de Raad van State.

Visie Zorgbelang Zuid-Holland Zorgbelang Zuid-Holland is blij dat het Kabinet onderschrijft dat de wens van de cliënt het uitgangspunt dient te zijn bij het verlenen van zorg, en dat zij zich inspant om dit te realiseren. Tegelijkertijd betreurt Zorgbelang Zuid-Holland

cliëntgericht werken Recht op regie over het eigen

dat het blijkbaar nodig is om vanzelfsprekende basisrechten van mensen wettelijk te verankeren zodra zij in een instelling terechtkomen. Zeker omdat er een wettelijk recht bestaat op de zorg die je daar krijgt en we hiervoor allemaal premie afdragen. Het wetsvoorstel onderstreept daarmee ook de ernst van de huidige problematiek in de instellingszorg. Zo lang deze problematiek voortduurt en de oorzaak niet wordt aangepakt, zorgt de Beginselenwet er voor dat de rechtspositie van de cliënten in de instelling wordt versterkt en er meer wettelijke gronden zijn om misstanden aan te kunnen pakken. Ook scherpt de wet het belang aan van een dialoog tussen cliënt en zorgaanbieder over de in de wet genoemde rechten. Kwaliteitsverbetering binnen de zorgverlening gaat in de praktijk gelijk op met de ontwikkeling van een sterke cliëntoriëntatie. De omslag naar ‘cliëntgericht werken’ vergt nog veel inspanningen. Wetgeving alleen kan niet leiden tot een cultuuromslag. Daarom benadrukt Zorgbelang Zuid-Holland dat er parallel aan het wetsvoorstel ook geïnvesteerd moet blijven worden in programma’s zoals ‘In voor Zorg’, waarmee zorgaanbieders worden ondersteund bij de cultuuromslag naar het cliëntgericht werken. Daarnaast vindt Zorgbelang Zuid-Holland het heel belangrijk dat er veel meer aandacht komt voor positieve voorbeelden, die anderen kunnen inspireren om te volgen en in samenspraak met cliënten tot een goede invulling van kwaliteitszorg te komen.

7

magazine

leven

• juni 2011

1. Recht op regie over het eigen leven, zodat de cliënt zelf invloed heeft op de kwaliteit van leven. De cliënt oefent de regie uit in contact met familie en vrienden. Waarden en normen waaraan de cliënt hecht zijn het uitgangspunt. Alle andere rechten staan in het teken hiervan. 2. Recht op dagelijkse lichamelijke hygiëne, bijvoorbeeld door een dagelijkse douchebeurt, snelle hulp bij de toiletgang (geen toiletrondes) en het tijdig wisselen van incontinentiemateriaal. 3. Recht op gezonde en voldoende voeding en drinken. Uitdroging en ondervoeding moeten worden voorkomen. 4. Recht op een eigen kamer (of een kamer met een partner, als dat de wens is). Een huiselijke, schone en verzorgde leefruimte is belangrijk. 5. Recht op een respectvolle bejegening, passend bij de eigenheid van de cliënt (bijvoorbeeld de seksuele geaardheid ) en een veilige en prettige sfeer. 6. Recht op de mogelijkheid tot het beleven van godsdienst of levensovertuiging. 7. Recht op een zinvolle daginvulling, beweging en dagelijkse buitenlucht. 8. Recht op aandacht voor ontwikkeling en ontplooiing.

nodig naar

wel!

Inhoud Beginselenwet Het belangrijkste recht in de wet is het recht op de regie over het eigen leven. Dit betekent dat de cliënt zelf invloed heeft op de kwaliteit van zijn/haar leven. Alle andere rechten staan in het teken hiervan. Er is helder aangegeven welke onderwerpen in ieder geval in de zorgplanbespreking aan de orde moeten komen. Het gaat om zaken die heel dicht bij de woon- en leefwereld van de cliënten staan en voor de meeste mensen van groot belang zijn.

Cultuuromslag

Ge

Ouderenzorg in de toekomst Zorgbelang Nederland hield een kleine enquête. Wat verwachten mensen van de ouderenzorg in de toekomst? De vragenlijst is ingevuld door 1541 mensen. Deelnemers gaven hun reactie op een aantal stellingen.

stelling

grote/zeer grote kans

kleine/zeer kleine kans

geen mening

• In 2025 zijn bejaardentehuizen afgeschaft.

39%

58%

3%

• In 2025 blijven ouderen veel langer gezond.

61%

36%

3%

• In 2025 is sprake van een tweedeling tussen rijk en arm in de zorg voor ouderen.

86%

12%

2%

• In 2025 zijn ouderen sterk georganiseerd en laten zich niet betuttelen.

63%

34%

3%

• In 2025 ligt de zorg voor ouderen grotendeels in handen van mantelzorgers en andere zorgvrijwilligers.

77%

21%

3%

mag

wel

Als belangrijkste knelpunt voor de zorg in de komende 15 jaar zien de deelnemers de betaalbaarheid van de zorg. Ook maken ze zich zorgen om beschikbaarheid en kwaliteit en om de toenemende druk op de mantelzorg. Voor zichzelf maken mensen zich vooral zorgen over vereenzaming, dat ze afhankelijk zullen worden van hun kinderen en hun vertrouwde woonomgeving moeten verlaten. magazine

wel!

• juni 2011



8

Support Award Reumafonds In november 2011 reikt het Reumafonds voor de achtste keer de Support Award uit. Dit is een prijs voor werknemers en/of werkgevers die hun collega met reuma zodanig ondersteunen dat hij of zij kan blijven werken. Ruim 2 miljoen mensen in Nederland hebben een reumatische aandoening. Het grootste deel van deze mensen is in de arbeidsproductieve leeftijd. Uit onderzoek is gebleken dat slechts 9% van de werknemers weet dat zij een collega met reuma hebben. Dat komt omdat veel mensen met reuma het er liever niet over hebben. Vaak omdat ze bang zijn hun baan te verliezen. Of omdat ze hun collega er niet mee

willen belasten. Terwijl 90% van de werknemers juist graag een collega met reuma zou willen helpen. Vroeger was iemand met reuma vaak herkenbaar door vergroeiingen aan handen of het gebruik van een rolstoel. Tegenwoordig is reuma door de ontwikkeling van betere medicijnen en andere behandelmethoden veel minder zichtbaar. Iemand met reuma zal het dan ook zelf goed moeten aangeven als hij of zij hulp nodig heeft. Volgens het Reumafonds zijn veel mensen met reuma goed in staat om te blijven werken, mits ze op steun en begrip uit hun werkomgeving kun-

nen blijven rekenen. Met de Support Award wordt het belang van deze steun onderstreept en beloond. Het Reumafonds benadrukt dat het behoud van werk belangrijk is voor de eigenwaarde, het sociale netwerk en de economische situatie van mensen met reuma. Bovendien wordt voorkomen dat ervaring en werkkracht voor de maatschappij verloren gaat. Aannmelden kan voor 15 augustus via www.reumafonds.nl/supportaward. De uitreiking van de Support Award zal plaatsvinden op 18 november 2011 tijdens een jubileumbijeenkomst ter ere van het 85-jarig bestaan van het Reumafonds.

Gevraagd

Vacatures

Fotograaf/Illustrator Een mooie foto bij een interview of een leuke illustratie bij een minder gemakkelijk onderwerp. Een plaatje zegt soms meer dan een lang artikel. Fotografeert u graag en goed? Tekent of schildert u niet onverdienstelijk? Hier is uw kans om met uw werk een groter publiek te bereiken.

Sollicitaties kunt u sturen naar de redactie: [email protected]. Voor de eerste drie functie is het fijn als u wat voorbeelden kunt laten zien van uw werk. U kunt ook contact opnemen met Ria Samsom, hoofdredacteur: [email protected] M 06-29048195 of met Aart Burger, voorzitter redactieraad: [email protected]

9

magazine

Columnisten Schrijft u graag en heeft u een uitgesproken mening over zaken in de zorg? Dan wilt u misschien als columnist een bijdrage leveren, incidenteel of structureel.

Leden voor de redactieraad Wij zoeken mensen die met ons willen nadenken over de kwaliteit van dit blad. Om aansluiting te houden met de mensen voor wie het blad is bedoeld stellen wij een redactieraad in. De redactieraad adviseert de redactie, draagt onderwerpen aan en beoordeelt de verschenen uitgaven zowel tekstueel als inhoudelijk. We streven naar een evenredige vertegenwoordiging van de verschillende doelgroepen. Een goed netwerk binnen de groep die u vertegenwoordigt is dan ook van belang.

wel!

Journalisten Schrijft u graag en heeft u interesse in zorg en welzijn? Dan vindt u het misschien leuk om (ook) voor ons blad artikelen aan te leveren. Dat kan per nummer, maar ook incidenteel.

• juni 2011

Zo wel! is een uitgave van Zorgbelang Zuid-Holland. Het blad wordt verspreid onder mensen en organisaties die actief zijn in de belangenbehartiging. De redactie wordt gevormd door werknemers van Zorgbelang Zuid-Holland. Per kantoor is er een redactielid en een vaste vervanger. De achterban van Zorgbelang Zuid-Holland wordt vertegenwoordigd door de redactieraad. Voor Zo wel! zijn wij op zoek naar vrijwilligers voor de volgende functies.

Mijn mening

10

mag

“Eigenlijk heb ik een hekel aan dit soort festiviteiten.” Anja kijkt me aan en ik zie de emoties voorbijtrekken op haar gezicht. “Weet je,” zegt ze, “het is heel dubbel, zo’n dag als vandaag. Zo’n verwendag heb ik hard nodig om er morgen weer tegenaan te gaan, maar eigenlijk zou ik met andere dingen bezig moeten zijn.” We kijken om ons heen en zien een zaal vol opgewekte mensen, die allemaal leuke dingen doen. Vandaag is een verwendag voor mantelzorgers georganiseerd. Er is een kapper, een manicure en je kunt je opgeven voor een gezichtsmassage. Anja is mantelzorger voor haar man Thijs. Dag in, dag uit. Driemaal per week wordt hij opgehaald met een busje dat hem naar de dagopvang brengt. Dan heeft ze even een paar uur voor zichzelf. Thijs heeft enkele jaren geleden een hersenbloeding gekregen. Hij heeft veel hulp nodig en van een actieve en opgewekte man is hij veranderd in een argwanende mopperkont. wel

magazine

wel!

• juni 2011

nooit vragen en alles alleen dragen.

“Eigenlijk heb ik de pé in”, zegt Anja. “Ik laat me hier nu leuk verwennen, maar dat verandert niets aan de situatie. Ik kan er soms niet meer tegen. En dan word ik boos op Thijs, die er ook niets aan kan doen dat hij ziek is. Ik kan hem soms wel achter het behang plakken. Maar als iemand me vraagt of ik hulp nodig heb, zeg ik meestal dat het niet nodig is. Het liefst doe ik alles zelf. Ik vind het moeilijk om andere mensen te vragen me te helpen. Eigenlijk ben ik er nog wel trots op als mensen zeggen: ”Ik snap niet hoe je het allemaal voor elkaar krijgt.” Nooit gedacht dat dat eigenlijk een teken aan de wand is. Pas nu het water me soms tot aan de lippen staat, komt dat besef in me op. Waarom vraag ik niet om meer hulp bij de verzorging van Thijs? Soms moet ik denken aan een gesprek met mijn zus. Dat was jaren geleden en Thijs had die beroerte toen nog niet gehad. “Anja,”

zei m’n zus, “als jij jezelf als een poppetje in het midden zet, kun jij dan vijf mensen om je heen zetten die je dag en nacht kunt bellen als er iets is?” “Ja,” zei ik, ”dat denk ik wel.” Maar nu ik die mensen hard nodig heb om overeind te blijven, merk ik dat ik niet om hulp kan vragen. Ik stond altijd klaar om anderen te helpen. Ik gaf veel. Nodigde mensen uit, verwende ze. Maar zelf ergens om vragen? Ik zou niet weten hoe ik dat zou moeten doen.” “Wat bedoel je, Anja?” vraag ik. “Durf je niet of wil je niet? Wat houdt je tegen?” Eén op de tien mensen in Nederland zorgt voor een langdurig ziek of hulpbehoevend familielid. Dat is veel. Iedereen kent dus wel iemand die mantelzorger is. Hoe komt het dan toch dat we de zorgverlening aan een dierbare soms lastig kunnen (ver)delen? Is het schaamte, trots, regie willen houden? Wat de redenen ook zijn, één ding is meestal zeker: wie niet vraagt, krijgt niet wat hij wil. Nooit vragen betekent dat je alles alleen moet dragen. Dus, mantelzorgers: kom op voor jezelf en zeg wat je nodig hebt! Want mantelzorgers die niets vragen, worden overgeslagen! Alie

Wie niet vraagt, wordt overgeslagen

uw mening telt! Zorgbelang Zuid-Holland vindt het belangrijk dat gemeenten bij de

vormgeving van dit traject rekening houden met de wensen, ideeën en behoeften van burgers en cliënten. Via de digitale enquête Integrale indicatiestelling op onze website www. zorgbelang-zuidholland.nl kunt u ons - geheel anoniem - uw mening of ervaring laten weten. Doet u mee? Met uw mening kunnen wij het cliëntenperspectief met betrekking tot deze integrale indicatiestelling beter op de kaart zetten. De resultaten worden gepubliceerd in de volgende editie van dit blad. Alvast bedankt voor uw medewerking!

11

uw mening Wat is uw mening hierover? Wilt u reageren? Dat kan op verschillende manieren. U kunt een brief sturen naar de redactie. U kunt ook reageren per e-mail: [email protected] Ook reacties op andere artikelen in dit blad zijn van harte welkom. In het volgende nummer vindt u in deze rubriek een deel van de ingekomen reacties. Volg ons op www.twitter.com/Zo_Wel

magazine

Daarnaast zijn gemeenten verantwoordelijk voor een goede inrichting van het loket waar burgers terecht kunnen met vragen over zorg en welzijn. Het ideaalbeeld is dat burgers met alle zorg- en ondersteuningsbehoeften (wonen, zorg, werk, inkomen, onderwijs, ondersteuning) terecht kunnen bij dit lokale loket. Zo’n gebundelde toegang tot voorzieningen wordt ook wel ‘integrale indicatiestelling’ genoemd.

wel!

Veel gemeenten gaan actief aan de slag met het vormgeven van De Kanteling. De Kanteling is een manier van denken en doen waarin de vraag van de burger centraal staat in plaats van het aanbod van het Wmo-loket. In de gekantelde dienstverlening staat vraagverheldering (een open gesprek) centraal, terwijl in de oude werkwijze de aanvraag voor een specifieke voorziening en de indicatiestelling centraal stonden. Door De Kanteling komen deze twee werelden (dicht) bij elkaar en is het de vraag hoe gemeenten hieraan lokaal vorm gaan geven.

• juni 2011

Enquête integrale indicatiestelling

Interview

Eerst zelf proberen. Je kunt meer dan je denkt! De coach

12

mag

goed rolmodel

wel

magazine

wel!

• juni 2011

over Stans: Ze is een

Stans Kroon is ervaringsdeskundige en als belangenbehartiger in dienst bij Zorgbelang Zuid Holland. met Stans Kroon heb ik een interview over haar functie en haar ervaringen met het werk. Ook haar coach Dawn Henderson is bij dit gesprek aanwezig.

Stans werkt voor het provinciale steunpunt van de LFB, een belangenorganisatie door en voor mensen met een verstandelijke beperking. Mensen met een verstandelijke beperking komen zelf op voor wat zij belangrijk vinden. Dat doen ze in de regio, op provinciaal en op landelijk niveau. Bij de LFB helpen mensen elkaar vanuit hun eigen ervaring. Daarmee willen ze bereiken, dat mensen ondanks hun beperking zelf zeggen hoe zij willen leven. De LFB geeft ook voorlichting aan zorgverleners, gemeenten, politiek en burgers over wat mensen met een verstandelijke beperking willen. “Ik ben Stans Kroon en woon in Spijkenisse. Ik woon, zoals ze dat noemen, begeleid zelfstandig. Mij hobby’s zijn 3-d kaarten maken, lekker lezen, TV-kijken en spelletjes doen op de computer. Dawn Henderson is mijn coach. Ze probeert eigenlijk niets voor mij te doen. Dat wil zeggen, ze probeert mij het werk zo zelfstandig mogelijk te laten doen. En dat lukt best aardig. Als ik het niet weet dan vraag ik het aan haar.“ Wat doe je voor werk? “Samen met Dawn bereid ik de themacafés voor. Wat dat is, een themacafé? Met een

groep samen zijn en over een bepaald thema praten. Er zijn nu twee themacafés geweest over vriendschap en er komt er nog één aan. De themacafés zijn bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking. Iedereen mag komen, bijvoorbeeld ook mensen met autisme of lichamelijk gehandicapten, maar dat is niet de doelgroep. Ouders mogen ook komen om hun zoon of dochter met een beperking te ondersteunen.” Stans benadert mensen om naar de themacafés te komen. Ze legt contacten met een bewoners- of een cliëntenraad van de instelling voor het organiseren van het themacafé en het uitnodigen van mensen uit de doelgroep. Er is meestal een opkomst van 20 à 25 deelnemers. Aan het eind van het themacafé wordt een lijst neergelegd, waarop deelnemers in kunnen vullen welke thema’s ze interessant vinden voor een volgende keer. We proberen een volgende bijeenkomst binnen een jaar te organiseren. “Het themacafé organiseer ik zelf met hulp van Dawn. Posters, folders en spelletjes ontwikkelen we ook zelf. We vragen altijd hulp van mensen met een beperking voor het verspreiden van folders en posters en voor het organiseren van de catering. De instellingen

Mensen, die belangstelling hebben voor een themacafé of voorlichting over mensen met een verstandelijke beperking kunnen contact opnemen met Stans Kroon, 088 – 929 4020 op dinsdag en woensdag of via [email protected]

Elke keer leer ik er iets van.

13

Stans over haar coach: Ze probeert eigenlijk niets te doen

magazine

Wat betekent dit werk voor jou? Stans vindt het vooral belangrijk, dat ze door iedereen wordt geaccepteerd. Ze heeft het gevoel, dat ze gelijkwaardig is en er helemaal bij hoort. Bij de sociale werkplaats was dat niet zo. Stans is ook meer gemotiveerd voor dit werk. Ze doet het met plezier. Hoe ben je bij Zorgbelang Zuid Holland gekomen? “Het is begonnen toen ik mee ging doen aan een proefproject ROEL van de Pameijerstichting. ROEL staat voor “Regie Over Eigen Leven”. Daar zijn heel veel dingen uitgekomen. Ik heb mezelf leren accepteren, zoals ik ben en ben erachter gekomen wat ik allemaal wel kan. Ik ontdekte, dat ik humor heb en creatief en zorgzaam ben. Daarna heb ik mee gewerkt aan het project ‘Zeg ’t ons’, een kwaliteitsonderzoek voor instellingen. Ik heb voor dit onderzoek interviews afgenomen bij cliënten van instellingen. Ik vond dat erg leuk. Ik kwam in veel instellingen door het hele land en heb daardoor veel gezien van hoe het er in instellingen toegaat. Via de organisatie van

Je reist hiervoor twee dagen in de week met de auto van Spijkenisse naar Rijswijk. Hoe heb je je rijbewijs gehaald? Stans heeft haar rijbewijs al vanaf 1997. “Ik reed eerst op een scooter en wilde graag autorijden. Toen heb ik eerst tien lessen geprobeerd om te zien of het ging. Mijn rij-instructrice heeft zelf een broer met een verstandelijke beperking dus, die wist er wel mee om te gaan. Het ging goed. Ik ben in één keer geslaagd. Voor mijn theorie heb ik lessen gevolgd en ben ik na twee keer geslaagd. Tot slot, wat wil je zelf nog kwijt? “Ik word regelmatig gevraagd om een presentatie te houden bij instellingen, gemeenten, politici en burgers. Dan hoor ik er bij en voel ik me geaccepteerd.” Dat is belangrijk voor Stans. • juni 2011

Wat zijn je ervaringen met de themacafés? Stans vertelt, dat mensen vaak stil binnenkomen bij een themacafé. Maar op het eind komen ze helemaal los. Tijdens het themacafé houdt Stans een presentatie over het onderwerp. Daarna wordt er in groepjes uiteengegaan om met elkaar over het thema te praten. Ze schrijven hier iets over op. Vervolgens komt elk groepje naar voren om samen te presenteren wat er uit hun groepje is gekomen. Mensen vinden dit in eerste instantie soms spannend, maar uiteindelijk wordt er enthousiast gereageerd. Je ziet dat mensen steeds meer zelfvertrouwen krijgen, als ze iets voor een groep presenteren. In Spijkenisse waren 50 deelnemers aanwezig en iedereen was enthousiast. Stans vindt het ook leuk om haar ervaringen met anderen te delen. “Ze is een goed rolmodel”, vult Dawn aan. “En elke keer leer ik er ook weer iets van”, zegt Stans.

dit project werd ik gewezen op de vacature van belangenbehartiger bij Zorgbelang voor het steunpunt Zuid Holland van de LFB. Zodoende werk ik nu al twee jaar bij Zorgbelang ZuidHolland”, vertelt Stans trots.

wel!

stellen vaak gratis een zaal ter beschikking.” Voor het Steunpunt organiseert Stans themacafés in heel Zuid Holland.

Zorgbelang helpt met vragen of klachten over de zorg kunt u terecht bij de afdeling Informatie en Klachtopvang. In deze rubriek beschrijft een medewerker een voorbeeld uit de praktijk. In verband met de privacy zijn namen en details gewijzigd.

14

mag

Mevrouw Bloem moest een zware operatie ondergaan. Helaas was er een wachtlijst van drie maanden. De specialist raadde haar echter beslist af om naar een ander ziekenhuis te gaan. Het was een riskante ingreep en ze deed er beter aan te wachten. Mevrouw Bloem schonk hem haar vertrouwen. Ze was er stellig van overtuigd dat deze arts haar zelf zou opereren. Maar vlak voor de operatie kwam een veel jongere arts kennismaken. Mevrouw Bloem was te verbluft om te protesteren. Ze had zo lang gewacht en was nu al helemaal voorbereid. Helaas blijkt ze na de operatie veel zieker dan daarvoor. Ze neemt het de eerste arts eeuwig kwalijk dat hij haar in de steek heeft gelaten. De afdeling informatie en Klachtopvang krijgt vaker klachten, dat men door een andere arts wel

magazine

wel!

• juni 2011

ONBEKENDE CHIRURG werd geopereerd dan verwacht. De patiënt heeft het recht om zelf zijn of haar behandelend arts te kiezen. Dit blijkt in de praktijk echter niet altijd gemakkelijk. Bespreek met uw behandelaar wie een bepaalde ingreep gaat verrichten. Doet deze dokter dat zelf, of kan het zijn dat u door een collega wordt geopereerd? Bedenk wat u zou willen als er iemand anders komt die de behandeling overneemt. Zeg dat ook tegen mensen in uw omgeving, zodat zij zo nodig voor u kunnen opkomen. Ook een vraag of klacht over de zorg? Bel dan naar 0900 243 70 70 of mail naar [email protected]

Telefoon: 4 op de 10 nemen niet op

1 op de 4 neemt niet op tijd op

wel!

• juni 2011

Spoed:

15

Huisartsen telefonisch slecht bereikbaar Het is slecht gesteld met de telefonische bereikbaarheid van de huisarts. De Inspectie voor de volksgezondheid heeft alle huisartsen op hun spoedlijn laten bellen en constateerde dat 1 op de 4 huisartspraktijken de telefoon in geval van spoed niet op tijd opneemt. Ook de gewone bereikbaarheid is zwaar onder de maat: 4 van de 10 praktijken nemen de telefoon niet op tijd op. Op zich is dit geen nieuws, want de bereikbaarheid van huisartsen is al jaren een probleem. Een van de argumenten die huisartsen hierin noemen is de steeds verdergaande belasting van de assistenten met andere taken. Extra geld om assistenten aan te nemen is

daarop dan het antwoord. De zorgverzekeraars weigeren om hiervoor de beurs te trekken. Er zijn immers ook heel veel huisartsen die hun bereikbaarheid met hetzelfde budget wel op orde hebben. Het lijkt dus meer een kwestie van organisatie dan van geld. Zorgbelang gaat samen met een aantal huisartsenpraktijken een methode ontwikkelen om knelpunten die patiënten en huisartsen ervaren in de bereikbaarheid in kaart te brengen en zal samen met de huisartsen een verbeterplan opstellen en uitvoeren. Concrete oplossingen die werken in de praktijk!

magazine

tijd op.

Zorg

16

mag

Zorgbelang Zuid-Holland heeft in april samen met de Zorgbelangorganisaties in Brabant, limburg en Zeeland een advies gegeven aan de zorgkantoren van CZ voor de inkoop AWBZ-zorg 2012. Speerpunten in dit advies zijn het zorgleefplan, samenwerking met gemeenten, mensgerichte zorg en samenwerking met cliëntenraden. wel

magazine

wel!

• juni 2011

Zorgbelang adviseert zorgkantoren over inkoop AWBZ-zorg

Ieder jaar krijgen de zorgkantoren geld van de rijksoverheid om AWBZ-zorg in te kopen. De zorgkantoren stellen ieder jaar een kwaliteitskader zorginkoop op met daarin de eisen die zij aan zorgaanbieders stellen. Zorgbelang wil vanuit cliëntperspectief de zorgkantoren adviseren over het zorginkoopbeleid. Met de zorgkantoren van CZ bestaat sinds 2006 een samenwerkingsverband waarin de Zorgbelangorganisaties vanuit cliëntperspectief advies geven over speerpunten in de zorginkoop. Zo is vorig jaar geadviseerd om meer aandacht te besteden aan de door de cliënt ervaren kwaliteit. Dit heeft ertoe geleid dat deze zorgkantoren het afgelopen jaar veel inzet hebben gepleegd op het verkrijgen van een beter beeld van de kwaliteit vanuit cliëntperspectief. We constateren een toenemende aandacht voor de kwaliteit van de zorgleefplannen en merken dat de zorgkantoren investeren in regionaal overleg. Voor de advisering voor het zorginkoopbeleid van 2012 hebben we voortgebouwd op de onderdelen die we voor 2011 hebben aangedragen. Het zorgleefplan Nog steeds bereiken ons signalen dat het zorgleefplan niet individueel wordt uitgewerkt op basis van het geïndiceerde zorgzwaartepak-

Aandacht voor mensgerichte zorg

ket. Op onderdelen maken zorgaanbieders zich er ons inziens makkelijk vanaf, bijvoorbeeld door een standaard zorgleefplan te hanteren. De Zorgbelangorganisaties willen dat het zorgkantoor stimuleert dat zorgleefplannen altijd in overleg met de cliënt (en/of vertegenwoordigers van de cliënt) worden opgesteld. Daarom hebben we het Zorgkantoor geadviseerd om het zorgleefplan en de uitvoering daarvan fasegewijs te koppelen aan de financiering van geleverde zorg. Voor 2012 heeft dit punt prioriteit. Daarbij hebben we vier aandachtspunten met name benoemd:

Mensgerichte zorg Zorgbelangorganisaties constateren dat er momenteel veel aandacht is voor misstanden in de instellingszorg. De cliëntervaringen die in de media worden uitgelicht, liegen er niet om. In de schaduw van deze problematiek zijn er echter ook veel zorgaanbieders die actief werken aan mensgerichte zorg als belangrijke voorwaarde voor kwalitatief goede zorg. Wij vinden het belangrijk om deze positieve ontwikkeling te benadrukken en te versterken. Daarom hebben Zorgbelangorganisaties de zorgkantoren van CZ het volgende geadviseerd om deze cultuuromslag te realiseren: • Waardeer en honoreer programma’s van zorginstellingen, gericht op het stimuleren van een mensgerichte zorg. • Stimuleer de zorginstellingen die geen plan-

de door de cliënt ervaren kwaliteit

Samenwerking met cliëntenraden Zorgkantoren en Zorgbelangorganisaties maken afspraken over de manier waarop cliëntenraden worden betrokken bij opzet en uitvoering van het inkoopbeleid. Inzet van de Zorgbelangorganisaties is dat cliëntenraden voor het inkoopbeleid input leveren op wensen ten aanzien van cliëntenparticipatie en beleid rondom kwaliteitsindicatoren. Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg Tot slot wordt ook verwezen naar het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg. Hiermee worden bedoeld het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg voor de verpleging, verzorging en thuiszorg, het kwaliteitskader Gehandicaptenzorg en de Basisset Prestatie-indicatoren voor de GGz/ verslavingszorg. Voorwaarde voor het aangaan van een contract moet zijn dat een zorginstelling het relevante landelijke kwaliteitskader¹ toepast. De kwaliteitsnormen en de erbij horende indicatoren gelden voor Zorgbelangorganisaties als uitgangspunt en dus als basaal toetsingskader voor de zorginkoop. Ook vinden we de openbaarheid van gegevens rondom cliënttevredenheid van groot belang.

Aandacht voor goede voorbeelden

17

magazine

nen hebben op dit punt, om hier expliciet aandacht aan te besteden. • Geef bekendheid aan goede voorbeelden, bijvoorbeeld door deze apart te vermelden op de website van CZ. Ook de Zorgbelangorganisaties willen hieraan bijdragen.

• juni 2011

Samenwerking met gemeenten Door ontwikkelingen in de zorg, zoals de toenemende aandacht voor preventie en de overheveling van onderdelen van de AWBZ en de jeugdzorg, wordt een goede samenwerking met gemeenten steeds belangrijker. Dit is nodig om ervoor te zorgen dat zorg en ondersteuning goed op elkaar aansluiten en dat er geen cliënten tussen wal en schip vallen. In verschillende regio’s is de samenwerking met gemeenten inmiddels goed opgepakt. De Zorgbelangorganisaties hebben de volgende aandachtspunten meegegeven aan het Zorgkantoor om deze samenwerking verder te optimaliseren: • Samenwerking met gemeenten in het kader van overheveling van taken uit de AWBZ naar de Wmo. Deze samenwerking zien Zorgbelangorganisaties graag vertaald naar concrete afspraken met gemeenten en zorgaanbieders over projecten op het snijvlak tussen AWBZ en Wmo. • Daarnaast verwachten de Zorgbelangorganisaties een adviserende rol van de zorgkantoren bij gemeenten als gaat om overdracht van taken.

Aandacht voor

wel!

• Benoem het als verplichting van zorgaanbieders dat zij de cliënt (en/of vertegenwoordiger van de cliënt) altijd betrekken bij het maken van een persoonlijk zorgleefplan. • Verplicht de zorgaanbieders om dit zorgleefplan altijd door de cliënt (en/of vertegenwoordigers van de cliënt) te laten ondertekenen. • Verplicht de zorgaanbieder om een het plan periodiek en op vaste momenten bij te werken, waarbij aantoonbaar moet zijn dat dit is gebeurd. • Verplicht de zorgaanbieder om de cliënt bij het actualiseren van het plan om advies te vragen.

Zorgbelang helpt met vragen of klachten over de zorg kunt u terecht bij de afdeling Informatie en Klachtopvang. In deze rubriek beschrijft een medewerker een voorbeeld uit de praktijk. In verband met de privacy zijn namen en details gewijzigd.

18

mag

Zo heb je een tandarts, zo heb je er geen. Dat overkwam vorige maand Kees Janssen, 50 jaar en vader van twee kinderen. Via via is hij aan ons telefoonnummer gekomen en hij klinkt zowel ongerust als boos. Per brief heeft de tandarts hem uit de praktijk gezet, omdat bekend is dat hij schulden heeft. En dat terwijl hij de rekeningen van de tandarts altijd keurig betaalt! Zijn oudste zoon was nog met hem meegegaan naar de praktijk om te verklaren, dat hij garant stond. Kees had ook aangeboden alles direct cash af te rekenen. De tandarts hoefde alleen na een korte inspectie aan te geven hoeveel het zou kosten. Maar neen, er was geen doorkomen aan. Het financiële administratiekantoor dat de tandarts in de arm had genomen, weigerde nota’s te innen bij mensen in de schuldsanering. wel

magazine

wel!

• juni 2011

ZO HEB JE EEN TANDARTS, ZO HEB JE ER GÉÉN En daarom besloot de tandarts al deze patiënten uit zijn praktijk te zetten. Maar hiermee begaat de tandarts een fout. Dit is geen geldig argument om iemand als patiënt te weigeren. Kees zou een officiële klacht kunnen indienen, maar we proberen het eerst met een vriendelijke brief. Dat leidt tot een positief resultaat. Kees heeft nog steeds zijn tandarts. Hij betaalt cash en declareert de rekening zelf bij de zorgverzekering. Ook een vraag of klacht over de zorg? Bel dan naar 0900 243 70 70 of mail naar [email protected]

Per jaar krijgt de afdeling Informatie en Klachtopvang ongeveer 3000 klachten en vragen van burgers in Zuid-Holland. Ongeveer 20% van die vragen en klachten gaan over huisartsen. Vaak zijn mensen dan niet tevreden over de behandeling, diagnose of doorverwijzing. Maar ook klachten over het niet kunnen vinden van een (andere) huisarts komen vaak voor. Over de telefonische bereikbaarheid

GGZ, verpleging-en verzorgingstehuizen, apothekers en zorgverzekeraars. Een belangrijke trend in de klachten is dat de dossiers ingewikkelder worden. De zorg wordt steeds complexer en in bijvoorbeeld ziekenhuizen zijn steeds meer mensen betrokken bij een behandeling. Dit maakt het moeilijker om de juiste weg te vinden als het gaat om het indienen van een klacht. Wanneer klachten vaker voorkomen bij bepaalde zorgverleners gaat Zorgbelang daarover in gesprek met de zorgverlener om oplossingen te zoeken voor de problemen. Over ernstige kwesties wordt de Inspectie voor de Gezondheidszorg geïnformeerd. Langs deze weg zorgt Zorgbelang ervoor dat de klachten van mensen over de zorg ook bijdragen een het verbeteren van de zorg.

De zorg wordt complexer

Er zijn steeds meer mensen betrokken bij een behandeling

Wat vindt u van onze dienstverlening? Zorgbelang Zuid-Holland streeft voortdurend naar kwaliteitsverbetering van haar dienstverlening. Uw oordeel is daarbij voor ons essentieel. Daarom vragen wij hierbij uw medewerking aan ons eerste klanttevredenheidsonderzoek. Graag horen wij wat ú vindt van onze dienstverlening. U kunt het ons laten weten door het

invullen van een vragenlijst. Deze doelgroepspecifieke vragenlijst vindt u op onze website www.zorgbelangzuidholland.nl - onder het kopje Tevredenheidsonderzoek (linksbovenaan). Vult u de vragenlijst liever op papier in? U kunt deze opvragen bij ons secretariaat, tel. (088) 929 40 10. Het onderzoek wordt uitgevoerd

in samenwerking met het VerweyJonker Instituut, dat onderzoek verricht voor tal van opdrachtgevers. Wij stellen het bijzonder op prijs als u aan dit onderzoek wilt meewerken, zodat wij met uw hulp onze dienstverlening optimaal kunnen laten aansluiten bij uw wensen. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking!

19

magazine

wordt wel structureel geklaagd, maar niet zoveel als je zou verwachten op grond van allerlei onderzoeken. Wellicht zien mensen er geen heil in om daarover een klacht in te dienen. Ongeveer 15% van de klachten heeft betrekking op ziekenhuizen. Ook hier zijn mensen vaak niet tevreden over de diagnose of een niet goed uitgevoerde behandeling. Verder komen klachten over bejegening relatief veel voor. 10% van de klachten heeft betrekking op de tandarts, meestal op de behandeling. Soms moet een behandeling opnieuw worden uitgevoerd en dan moet de patiënt opnieuw te portemonnee trekken. In een volgende editie gaan we hier dieper op in. De overige 55% is verdeeld over allerlei zaken in de zorg met nog enkele uitschieters in de thuiszorg,

wel!

Iedereen die gebruik maakt van gezondheidszorg of welzijnsvoorzieningen kan bij de afdeling Informatie en Klachtopvang terecht voor: • Informatie over patiëntenrechten, adressen van patiëntenverenigingen en zorgvoorzieningen. • Advies over de manier waarop u een klacht kunt indienen, waarbij rekening wordt gehouden met uw situatie en uw voorkeur. • Ondersteuning, bijvoorbeeld bij het opstellen van een klachtbrief of door een gesprek met een zorgverlener of een klachtencommissie voor te bereiden. De afdeling Informatie en Klachtopvang kan niet altijd een pasklare oplossing bieden. De medewerkers kunnen bijvoorbeeld geen medische vragen beantwoorden. Ook doen zij geen uitspraak of uw klacht in hun ogen terecht is.

• juni 2011

Informatie en Klachtopvang

Wmo

Reactief of proactief?

mag

gemeenten in Nederland zien zich genoodzaakt om bezuinigingen door te voeren. Zorgbelang Zuid-Holland deed onderzoek naar hoe Wmo-raden zichzelf positioneren in de lokale discussie en besluitvorming over de bezuinigingen op zorg en welzijn. Hoe zien zij hun rol, welke maatregelen bepleiten zij en hoe beoordelen zij de plannen van de gemeente? En op welk moment en hoe worden Wmo-raden door de gemeente betrokken bij de besluitvorming?

Bezuinigen moet, maar waarop is een politieke keuze

wel

magazine

wel!

• juni 2011

de reAcTie vAn WMo-rAden oP de Bezuinigingen in Hun geMeenTe

20 Planvorming en besluitvorming Van de 32 Wmo-raden, die aan het onderzoek hebben meegewerkt zeggen 27 raden (85%), dat er in hun gemeente de komende twee jaar bezuinigd gaat worden op de Wmo. Aan hen is gevraagd om ook de overige vragen in te vullen. 3 Wmo-raden geven aan dat er geen voornemens zijn om te gaan bezuinigen op de Wmo, en 2 weten het niet. Deze 5 Wmo-raden hebben de overige vragen niet ingevuld. In 80% van de gemeenten bevindt de besluitvorming zich nog in het stadium van agendavorming of beleidsvorming. Hier hebben Wmo-raden dus nog de mogelijkheid om het beleid te beïnvloeden. In de overige gemeenten is men inmiddels bezig met de vaststelling of uitvoering van de bezuinigingsplannen. Betrokkenheid en positie van Wmo-raden Bijna alle Wmo-raden in Zuid-Holland zijn betrokken bij de besluitvorming. Ongeveer de helft van de Wmo-raden participeert op het niveau van adviseur, op eigen initiatief dan wel op verzoek van de gemeente. Ongeveer een kwart van de Wmo-raden fungeert als geraadpleegde: de gemeente vraagt hen om hun mening, hun opvattingen over of visie op

bepaalde bezuinigingsvoorstellen. Het initiatief hiervoor ligt bij de gemeente. Er is maar één Wmo-raad die deelneemt aan de planvorming en bezuinigingsvoorstellen uitwerkt (coproductie). Opvallend is dat deze raad als meest wenselijke positie het niveau van adviseren ziet. Twee Wmo-raden zouden graag willen adviseren, maar worden nu alleen geraadpleegd. Over het algemeen echter zijn Wmo-raden tevreden met hun positie. Een kwart van de Wmo-raden zegt niet te weten welke andere partijen bij de besluitvorming betrokken zijn. Daardoor missen zij de kans om bij gedeelde standpunten gezamenlijk advies uit te brengen en zo meer gewicht in de schaal te leggen. Aandachtspunten in het beoordelen van plannen In het beoordelen van gemeentelijke bezuinigingsplannen letten Wmo-raden op bepaalde aspecten. In de tabel ziet u welke aspecten door veel Wmo-raden als belangrijk worden aangemerkt. Opvallend is dat slechts een minderheid van de Wmo-raden kijkt naar de mate waarin de gemeente bezuinigingsmogelijkheden buiten de Wmo heeft bekeken. Blijkbaar beschouwen veel Wmo-raden de bezuinigingsopgave bin-

Wie lang wacht,

Rol en activiteiten van de Wmo-raad Gevraagd naar hoe Wmo-raden hun eigen rol zien in het besluitvormingstraject, geeft 42% aan dat zij belangenbehartiger van burgers zijn. 29% ziet zichzelf als integraal beoordelaar van de gemeentelijke plannen. Slechts 12% ziet zichzelf in een meer onafhankelijke rol als denktank of agendabepaler. Eén Wmo-raad karakteriseert zijn rol als die van buitenstaander. Zij hadden graag advies willen uitbrengen aan de gemeente over de vraag of er überhaupt wel bezuinigd moet worden op de Wmo. De meeste Wmo-raden geven advies over de conceptplannen voordat zij naar de gemeenteraad gaan. Zo zegt één raad: “Op dit moment willen we nog geen eigen suggesties doen. We wachten de voorstellen van de gemeente af.” Veel raden denken mee over mogelijke bezuinigingen en besparingen door suggesties te

uit twee kwaden

Positie Wmo-raden versterken In veel gemeenten is de besluitvorming rondom de bezuinigingen nog in volle gang. Een deel van de Wmo-raden heeft een duidelijk beeld van de rol die zij willen vervullen in dit traject, een eigen visie op de bezuinigingen en een plan van actie. Hoewel dit geen garantie is voor succes, is het wel een belangrijke voorwaarde om gehoord en erkend te worden als een partij van wie de inbreng een meerwaarde heeft in het besluitvormingsproces. Er zijn ook veel Wmo-raden die een meer afwachtende houding aannemen. Ze willen graag adviseren over de conceptplannen of hierover geraadpleegd worden, maar willen of kunnen geen eigen visie of agenda neerleggen. Door lang te wachten met het advies, loopt de Wmo-raad het risico dat er alleen nog gekozen kan worden tussen twee kwaden. Het is dan vaak te laat voor het opperen van alternatieve maatregelen, andere budgettaire keuzes of strategische lange termijn afwegingen. Zorgbelang Zuid-Holland biedt inhoudelijke ondersteuning aan een aantal Wmo-raden. Er komt een handreiking die helpt om een sterke positie in te nemen in deze en toekomstige bezuinigingsdiscussies. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw regioconsulent.

Top 5 van belangrijke aspecten bij het beoordelen van bezuinigingsplannen • gevolgen voor de zelfredzaamheid van burgers • gevolgen voor de zelfredzaamheid van één of meer specifieke doelgroepen • langetermijneffecten van de maatregelen • mate waarin de gemeente zoekt naar nieuwe mogelijkheden en innovatieve oplossingen • onderlinge samenhang in het pakket van bezuinigingsmaatregelen

71% 67% 50% 42% 38%

21

magazine

geven. Eén raad zegt hierover: “We hebben een visie (ongevraagd advies) uitgebracht over de doorontwikkeling van de Wmo in relatie tot de gemeentelijke bezuinigingen.” Een andere raad zegt een kader te benoemen ‘op basis waarvan wij uitwerkingen van maatregelen beoordelen’. Eén platform voert op ludieke wijze actie tegen de voorgenomen bezuinigingen. Zij doen ‘alles wat helpt’ om de gemeente op andere gedachten te brengen.

• juni 2011

Bezuinigingsmaatregelen Veel gemeenten én Wmo-raden vinden het een goed idee om eigen bijdragen in te voeren of te verhogen, te investeren in het ‘gesprek aan de keukentafel’ en scherpere prijsafspraken te maken met aanbieders. Maar waar gemeenten vervolgens ook meer eigen inzet willen vragen van de burger zelf en strenger willen indiceren, zetten Wmo-raden liever in op voorzieningen in bruikleen en een uitgebreider aanbod aan algemene en collectieve voorzieningen. Wmoraden bepleiten over het geheel genomen overigens minder bezuinigingsmaatregelen dan de gemeenten. De gemeenten overwegen gemiddeld 7 maatregelen, de Wmo-raden bepleiten er gemiddeld 4. Dit roept de vraag op in hoeverre de (tegen)voorstellen van de Wmo-raad voldoen aan de bezuinigingsopgave in de betreffende gemeenten. 40% van de ondervraagde Wmo-raden krijgt ook zelf te maken met de bezuinigingen. Bij een aantal is dit in de vorm van een fusie tussen de Wmoraad en andere adviesorganen. Andere Wmoraden worden door de gemeente gekort op hun budget.

kan alleen nog kiezen

wel!

nen de Wmo als een gegeven realiteit, terwijl ook dit een politieke keuze is.

Regio Noord Midden

Wat nou beperkt?

wel

mag

Ton Kalkman van het Platform VG-belang Zuid-Holland Noord was de initiatiefnemer. In samenwerking met een groot aantal organisaties, waaronder Zorgbelang, zijn er in de maand april in de bibliotheek van Hillegom allerlei activiteiten georganiseerd. De bedoeling van dit project was om kwetsbare groepen als verstandelijk gehandicapten of mensen in de psychiatrie ook eens op de voorgrond te laten treden. Om deze mensen erbij te laten horen, contact te laten maken en elkaar te ontmoeten. magazine

wel!

• juni 2011

Vanuit de regie Noord/midden willen we graag aandacht besteden aan een inspirerend voorbeeld vanuit het project “Kwetsbare groepen op de kaart”: de informatie- en activiteitenmarkt “Wat nou beperkt?” in de gemeente Hillegom.

Naast de informatiemarkt waar veel informatie over de VG, de GGz en de

deelnemende instellingen te vinden was, vonden er ook allerlei activiteiten plaats voor en door mensen met een verstandelijke beperking of een psychiatrische achtergrond. Er waren inloopavonden waar mensen met een verstandelijke beperking kennis konden maken met de bibliotheek. De oudervereniging KansPlus, een vereniging van ouders en verwanten van mensen met een verstandelijke beperking, organiseerde inloopspreekuren om vragen te beantwoorden en mensen op weg te helpen. Een ervaringsdeskundige vertelde tijdens een informatiebijeenkomst over de psychiatrie het verhaal ‘Ziekzijn en weer opklauteren’. Gedurende de hele maand april en ook nog in mei was er in de bibliotheek een doorlopende expositie van creatieve werkateliers, met o.a. schilderwerken, vitrines met serviesgoed, vogelhuisjes, kleine kastjes etc. Verder waren er diverse optredens, zoals van

Ratjetoe, een groep musici met psychiatrische achtergrond. Mensen met een verstandelijke beperking gaven keramiekles aan kinderen. Ook waren er voorstellingen van de Toneelgroep Geen Idee, bestaande uit clienten van het dagactiviteitencentrum GGz Duin- en Bollenstreek,. Het was al met al een bruisende maand in de bibliotheek van Hillegom. Twee andere gemeenten in de Duin- en Bollenstreek hebben al aangegeven belangstelling te hebben voor dit project. Ook het grootste deel van de samenwerkingspartners heeft laten weten graag mee te doen aan een vervolg. Dit initiatief verdient zeker navolging in vele andere gemeenten!

22

Zorgbelang Zuid-Holland feliciteert Ton Kalkman van harte met zijn Koninklijke onderscheiding, ontvangen op 29 april jl. Ton Kalkman is op grond van zijn ruim 35 jarige verdiensten en inzet voor mensen met een verstandelijke beperking op lokaal, regionaal, provinciaal en landelijk niveau benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

R Rij

Regio Rijnmond

Crisiskaart komt uit het dal werkt de crisiskaart juist kostenbesparend. Een Brits onderzoek heeft aangetoond dat mensen minder snel en minder vaak worden opgenomen. Dat leidt tot een kostenbesparing. In Nederland zijn we bezig met een onderzoek; de resultaten presenteren we op ons congres in november. Het is al wel duidelijk dat de kwaliteit van het crisisplan mede afhangt van wie de crisiskaart invult. Invulling door een crisiskaartconsulent geeft betere resultaten dan wanneer het plan is opgemaakt door de eigen behandelaar.” Voor informatie over de crisiskaart kunt u contact opnemen met Zorgbelang Zuid-Holland, afdeling Basisberaad, T 010-4665962

23

Doorbraak huisartsentekort Barendrecht Vanaf 1 september 2010 hebben ruim 300 inwoners uit Barendrecht gemeld bij het meldpunt Huisartsentekort van Zorgbelang ZuidHolland. Zij gaven aan dat zij geen beschikbare huisarts bij hen in de buurt konden vinden. Inmiddels is een deel van het probleem opgelost. De inspanningen van Zorgbelang hebben ertoe geleid dat er beweging is ontstaan in het probleem van het huisartsentekort in Carnisselande, een relatief nieuwe wijk in Barendrecht. Met de bouw van deze Vinexwijk is in 1997 begonnen. De wijk wordt door de A29 gescheiden van het oudere deel van Barendrecht. Vanaf eind 2009 kwamen er klachten binnen bij de afdeling Informatie en Klachtopvang van mensen die geen

huisarts in de buurt konden vinden. Voor een deel van de 325 mensen die zich de afgelopen tijd bij het meldpunt Huisartsentekort hebben gemeld is een oplossing gevonden. Een huisartspraktijk uit RotterdamZuid, die meldde nog patiënten op te kunnen nemen, zat binnen enkele weken vol. Onlangs heeft een bestaande praktijk in Carnisselande een extra huisarts aangetrokken. Vanwege tekort aan ruimte op de huidige locatie kan deze nieuwe huisarts echter slechts één dag per week nieuwe patiënten ontvangen. Daarom zoeken de huisartsen momenteel hard naar nieuwe huisvesting om meer patiënten te kunnen aannemen en de praktijk structureel verder uit te bouwen. Hoewel dit een bijzonder positieve ontwikkeling is, is hiermee het tekort

aan huisartsenzorg nog niet geheel opgelost. Voor de bewoners van het oude gedeelte van Barendrecht is helaas nog geen structurele oplossing gevonden. Daarom blijft Zorgbelang Zuid-Holland druk uitoefenen op de zorgverzekeraars totdat iedereen in deze regio een huisarts in de buurt heeft. Meldt u! Om uw belangen te behartigen kunnen we niet zonder u. Woont u in Carnisselande of Oud-Barendrecht en heeft u geen huisarts? Meldt u zich dan bij het meldpunt. Ttelefoon: (0900) 243 70 70 (werkdagen 9.00-17.00 uur) E-mail: [email protected]

magazine

de landelijke patiëntenorganisatie VO!CE. “Ik ken het project heel goed. Rotterdam was altijd trots op zijn crisiskaart; er zijn veel en professionele kaarten gemaakt. Naar mijn idee was het altijd een van de paradepaardjes van de cliëntenbeweging in Rotterdam.” Het LCIO heeft geprobeerd financiering te krijgen bij de gemeente Rotterdam en aanbieders van zorg. “Maar helaas zonder resultaat. Nu zijn we bezig om met Zorgverzekeraars Nederland te kijken of we de crisiskaart onder de verzekerde zorg kunnen krijgen. Dan zou er geen probleem meer zijn, maar dat is een lange weg, misschien wel drie jaar. Voorlopig is de financiering door het land heen heel verschillend geregeld. Eigenlijk is het onbegrijpelijk: de crisiskaart is niet duur. Naar mijn idee

• juni 2011

Goed nieuws voor crisiskaarthouders in Rijnmond: de crisiskaartconsulent komt terug. Acht uur in de week is niet veel, maar genoeg om mensen die al een crisiskaart hebben te helpen met updaten van hun gegevens. De crisiskaart is bedoeld voor mensen die weten dat ze in een psychische crisis kunnen komen. Op de kaart staat wat er kan gebeuren, hoe iemand het beste opgevangen kan worden, welke afspraken er zijn en wie contactpersonen zijn. Nieuwe kaarten kunnen helaas nog niet worden gemaakt. “Heel ernstig”, vindt Renée Smulders, “dat andere cliënten in Rijnmond voorlopig geen crisiskaart kunnen krijgen.” Smulders is projectleider van het Landelijk Crisiskaart Informatieen Ondersteuningspunt (LCIO) bij

wel!

o d en

Regio Zuid

24

mag

Kees van ’t Spijker zet zich al ruim tien jaar in voor de belangen van familieleden in de psychiatrie. Zijn dochter lijdt aan schizofrenie. Nu deed hij samen met Zorgbelang Zuid-Holland Zuid onderzoek naar wat familieleden verwachten van de psychiatrische zorg. Ruim negentig familieleden vulden de onderzoeksenquête in. wel

magazine

wel!

• juni 2011

Is de familie in zicht?

Waarom wilde je dit onderzoek doen? Ik ben lid van de familievereniging Ypsilon en heb veel gesprekken gevoerd met anderen die in dezelfde situatie zitten. Toch blijft de vraag of andere familieleden ook onze ervaringen delen. Een stokpaardje van mij is de woonsituatie van cliënten. Die kan volgens mij veel beter afgestemd worden op de vraag en beperkingen van de cliënt. Maar ik weet niet of anderen dezelfde tekortkomingen zien. Misschien vinden zij andere zaken veel belangrijker. Het onderzoek zal ook helpen bij het stellen van prioriteiten: waar ga je het eerst werk van maken? Wat vind je dat er misgaat met de familiebetrokkenheid? In de gesprekken met de zorginstellingen wordt wel geluisterd naar de familie, maar in de praktijk verandert er vaak niets. Dit gebeurt op het niveau van de familieraad, maar het overkomt ook mensen die over de zorg voor hun zieke familielid praten met hulpverleners. Als de familie concrete oplossingen voor problemen ziet, dan neemt de instelling die vaak niet over. Bijkomend probleem is dat de instelling voortdurend aan het reorganiseren is. Beloofde verbeteringen worden daardoor uitgesteld.

Wat heeft het onderzoek opgeleverd? We hebben nu voor het eerst harde cijfers over verschillende aspecten van de zorg. Over zeven thema’s hebben we vragen gesteld. Deze werden allemaal belangrijk gevonden, maar enkele thema’s springen eruit: de mogelijkheden en onmogelijkheden van hulpverlening, die voor familieleden vaak niet duidelijk zijn en het belang van driehoeksgesprekken met patiënt, hulpverlener en familielid. Sommige schizofreniepatiënten zijn wantrouwend en vertrouwen ook hun eigen familie niet. Hulpverleners beroepen zich op privacyregels en zo blijft de familie in het ongewisse. Die communicatie moet veel beter tot stand komen. Een driehoeksgesprek kan daarbij veel helpen.

De familie als bondgenoot

En wanneer ben je dan echt tevreden? De GGz-instellingen zouden familie als bond-

geluisterd, maar er

genoot moeten zien. Als je bezorgd bent over je zieke familielid, dan is dat volstrekt normaal, maar de hulpverlening vat dat nogal eens op als kritiek. Veel beter is het om samen tot oplossingen te komen en te voorkomen dat de familie geen stem meer heeft. In de praktijk is de afstand nog erg groot. Je ziet bijvoorbeeld in de resultaten dat slechts een derde van de familieleden een telefoonnummer heeft van de behandelaar. De rest mag het bij het algemene nummer proberen, maar daar gaat het regelmatig mis. Soms is er over de patiënt nauwelijks iets bekend, terwijl de cliënt al jaren in zorg is. Het rapport Familie in Zicht is te downloaden via www.zorgbelang-zuidholland.nl Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Zorgbelang Zuid-Holland, regio Zuid. T: 0889294030 E: [email protected]

25

Thema’s die zijn onderzocht: • • • • • • •

het driehoeksgesprek informatie over (on)mogelijkheden hulpverlening crisissituaties en respijtzorg woonsituatie verhouding tussen patiënt en familie familievertrouwenspersoon afspraken maken

Aanbevelingen voor zorginstellingen:

• Beschouw de familie als bondgenoot in de zorg. • Maak gebruik van driehoeksgesprekken (triademodel). • Maak beleid dat is gericht op de behoefte van familieleden, zoals het verstrekken van informatie, aandacht voor (het herstel van) familieverhoudingen en het helder vastleggen van afspraken. • Bespreek consequenties van het zorgplan met de naastbetrokkenen, zoals de persoonlijke verzorging en de consequenties van de behandeling. • Creëer duidelijkheid voor familieleden over de hulp die de instelling biedt op alle relevante levensterreinen. • Betrek naastbetrokkenen ook op beleidsmatig niveau bij het maken van beleid op relevante levensterreinen, bijvoorbeeld via een familieraad. • Biedt ruimte voor een familievertrouwenspersoon.

magazine

verandert niets

• juni 2011

Wat gaat er nu gebeuren met het onderzoek? Samen met Zorgbelang ga ik de resultaten bespreken met de GGz-instellingen in de regio. Te beginnen bij Yulius, want dat is de grootste. We hopen dat zij werk gaan maken van alle aanbevelingen.

Er wordt wel

wel!

Verder hebben we gevraagd of de familieleden die zeven aspecten van de zorg ook terugzien in de dagelijkse praktijk. Helaas bleek dat niet altijd het geval te zijn. Een voorbeeld: slechts in een derde van de gevallen komt de hygiene aan de orde in een gesprek. Als je kind er onverzorgd bijloopt, doet dat pijn. Maar het druist ook in tegen de gedachte van vermaatschappelijking. Dit is voor veel familieleden een precair onderwerp om te bespreken met hun zieke naaste en daarom is de hulpverlener vaak de enige die er iets aan kan doen. Juist in een driehoeksgesprek is het een goed moment om hierover afspraken te maken. Ik was ook een keer positief verrast door de resultaten. Zo blijkt er wel vaak aan familieleden gevraagd te worden of zij de zorg voor hun naaste nog wel aankunnen.

26

mag

Ouderenberaden Het doel van het instellen van regionale ouderenberaden is: • Toetsen van projecten in het kader van het Nationaal Programma Ouderen. • Signaleren en benoemen van verbeterpunten in de ouderenzorg. • Ontwikkelen van ideeën ter verbetering van de ouderenzorg (proactief ). Het instellen van een ouderenberaad in regio Noord is succesvol verlopen Een ouderenberaad bestaat uit maximaal 15 personen, inclusief voorzitter en secretaris. Zij behoren tot de groep (gezonde) ouderen, zijn actief zijn in een netwerk en weten wat kwetsbare ouderen nodig hebben. Het ouderenberaad wordt samengesteld uit een zo divers mogelijke achterban, inclusief allochtone ouderen en oudere mantelzorgers wel

magazine

wel!

• juni 2011

Regio West

De taken van een ouderenberaad zijn: • Signaleren van knelpunten in de zorg voor (kwetsbare) ouderen. • Bepalen welke knelpunten prioriteit hebben om te worden aangepakt. • Aangeven hoe het beraad aan de gesignaleerde knelpunten aandacht zal schenken. • Participeren in onderzoek door bij te dragen aan verheldering van de vraagstelling, het benaderen van de achterban en het helpen vertalen van de resultaten naar de doelgroep. • Mogelijkheden zoeken en stimuleren dat er met de resultaten iets wordt gedaan ter verbetering van de situatie van (kwetsbare) ouderen.

Ook regio West start nu met drie ouderenberaden: het Geriatrisch Netwerk Delft Westland Oostland, het Netwerk Ouderenzorg Haaglanden en de Kerngroepketen Kwetsbare Ouderen in Zoetermeer. Ze worden opgezet met ondersteuning van Zorgbelang Zuid-Holland. Zorgbelang stelt vergaderruimte beschikbaar met de daarbij behorende faciliteiten en geeft secretariële ondersteuning. Inhoudelijk ondersteuning wordt gegeven door mevr. SchellingVink, regioconsulent in regio West. Zij is secretaris van het ouderenberaad en onderhoudt het contact met de geriatrische netwerken en RNO West. RNO West is direct betrokken bij de opzet van de drie ouderenberaden. De afstemming met een bestaande werkgroep van het RNO wordt nog uitgewerkt. Het Nationaal Programma Ouderenzorg is eindig, de zorg voor (kwetsbare) ouderen echter niet. Daarom wil het ouderenberaad onderzoeken hoe ouderen betrokken kunnen blijven bij: • Participeren en toetsen van (al) goedgekeurde projecten. • Toezien dat knelpunten in de zorg voor (kwetsbare) ouderen worden geïdentificeerd. • Deze knelpunten bij de juiste instanties bekendmaken met verbetersuggesties. Dit met als einddoel verbetering van kwaliteit van de zorg voor (kwetsbare) ouderen.

THeMABiJeenKoMST PPW

Woningmarkt loopt vast Het Provinciaal Platform Wonen kijkt terug op een succesvolle bijeenkomst. De €33.000 maatregel heeft gevolgen voor de woningmarkt. Veel woningcorporaties hebben de maatregel ingevoerd, maar andere weigeren. Wat zijn de argumenten en hoe kijkt de Woonbond hiernaar? Wat merkt de burger van deze maatregel? En hoe groot is de macht van Brussel?

De gevolgen Vanwege de economische crisis en de huidige bezuinigingen is er meer vraag naar betaalbare woningen. Maar corporaties en gemeenten hebben minder geld en grond om te bouwen. Het gevolg is dat de woningmarkt vastloopt: koopwoningen worden slecht verkocht en huurwoningen komen niet meer vrij. Gezinnen met een inkomen tussen €33.000 en €44.000 dreigen tussen wal en schip te vallen: het inkomen is te hoog voor een sociale huurwoning en te laag om te kopen of te huren in de vrije sector. Er is onvoldoende aanbod voor senioren en gehandicapten met een inkomen tot €33.000. Woningcorporaties Woningcorporatie Vidomes heeft als kritiek op de maatregel dat er geen integrale aanpak is voor de totale woningmarkt, dat een bezuiniging op de huurtoeslag een extra last legt op de zwakste schouders en dat hantering van het kooprecht door corpo-

Belangenbehartiging Nederland heeft zelf de inkomensgrenzen bepaald. Helaas zijn maatschappelijke organisaties niet betrokken bij de besluitvorming. De informatie werd door de deelnemers als zeer nuttig ervaren. Zij gaan hiermee aan de slag binnen hun gemeente en regionale netwerken. Het PPW kan daarbij ondersteunen door het geven van voorlichting en een pro-actieve belangenbehartiging bij gemeenten, provincie en woningcorporaties. Geert Boevink

27

magazine

De Woonbond De Woonbond heeft voor mensen die in problemen komen een meldpunt ingesteld. Inmiddels zijn er 2500 meldingen geregistreerd, vooral uit Noord- en Zuid-Holland. De bond voert een lobby bij de rijksoverheid om de inkomensgrens op te trekken naar minimaal €43.000. Het blijkt dat woningcorporaties verschillend met de maatregel omgaan. In Noord-Bra

bant en Gelderland is de grens opgetrokken naar €43.000. Men wacht af of dit leidt tot sancties. Onlangs is een motie in de Tweede Kamer aangenomen om de grens te verhogen naar €38.000 voor ouderen en mensen met een beperking. Meer informatie vindt u op www.ikwilookwonen.nl • juni 2011

raties onvoldoende is doordacht. Een positief element is de disciplinering binnen de corporatiesector. Marktactiviteiten moeten beter worden overwogen en interne financiële scherpte is een must. Het seniorenbeleid van deze corporatie is gericht op het kennen van de woonwensen voor de realisatie van een persoonlijk arrangement. Zoals Langer in eigen woning en ‘opplussen op maat’ of verleiden tot verhuizen met een verhuispakket en/of individuele bemiddeling.

wel!

De rol van Europa Volgens de beschikking van de Europese commissie over het staatssteundossier moeten woningcorporaties 90% van met staatssteun gebouwde huurwoningen (de ‘sociale sector’ met een huur onder de €647,50) toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot €33.000. Zij mogen maximaal 10% toewijzen aan mensen met hogere inkomens. Deze inkomensgrens is niet Europees vastgesteld, maar Nederland heeft zelf de kaders bepaald. De maatregel is per 1 januari 2011 ingevoerd. Er zijn bezwaarschriften ingediend bij de Europese rechter. Een uitspraak wordt rond de jaarwisseling verwacht, maar er lijkt weinig kans op succes.

Postadres: Postbus 2148 2800 BG Gouda

Bezoekadres: Stavorenweg 6 2803 PT Gouda

telefoon: (088) 929 40 10 fax: (0182) 524 214 e-mail: [email protected]