Wegwijzer voor een bezield leven. Mira Opdam

Wegwijzer voor een bezield leven

Mira Opdam

Colofon: ‘Wegwijzer voor een bezield leven’ is geschreven door Mira Opdam Eigenaar, levens- en loopbaancoach NummerTien eerste uitgave april 2016

vormgeving | www.lisdesign.nl

VOORWOORD “If you think you are too small to make a difference, try sleeping with a mosquito.” De Dalai Lama Hoe dit e-book tot stand is gekomen? In de afgelopen jaren heb ik verschillende mensen begeleid in hun weg naar een bezielend, gelukkig en zingevend (werkend) leven. Vaak blijkt dat dezelfde thema’s telkens weer opnieuw een rol spelen. En dat de oplossing veel dichterbij is dan je denkt, namelijk bij jou. De weg vinden van je ego naar je ziel, van hoofd naar hart, vergt tijd en energie. Als je eenmaal ervaart wat bezieling voor jou kan betekenen, stroomt de levensenergie vrij door jou heen. Dan volg je vol overgave en vertrouwen de impulsen van je hart en ziel. Als je echt leeft vanuit je ziel, dan is je hart open en vrij. Je voelt je verbonden met jezelf en al dat is. Maar de zoektocht vergt ook lef en discipline. Lef om bij jezelf naar binnen te gaan en je eigen pijn en kracht te ontdekken. Lef om kwetsbaar te zijn. Lef om vanuit je hart keuzes te maken. En discipline om te volharden in alles wat je doet om bij jouw meest bezielende ik te komen en te blijven. Zodat je kunt ervaren dat de wereld verandert, als jij verandert. Dat je daarmee echt het verschil kunt maken in leven en werk en intens geluk kunt ervaren. Dat gun ik iedereen. Daarom heb ik een klein deel van alles wat er is gebundeld, zodat de weg naar een bezielend leven voor iedereen vrij is en je vandaag nog een start kunt maken op jouw pad naar bezielend leven en werken! Mira Opdam Eigenaar, levens- en loopbaancoach NummerTien

Bij het schrijven van de stappen van deze artikelen ben ik geïnspireerd door het boek De kracht van kwetsbaarheid Brené Brown.

Met deze 10 stappen beschik je over alle ingrediënten voor een lang, gelukkig en bezielend leven. Dus toon lef en discipline om iedere dag te volharden in je diepste wensen en dromen en ga ervoor! Mira Opdam

INHOUDSOPGAVE Stap 1 Durf echt jezelf te zijn

-

pagina 6

Stap 2 Ontwikkel je veerkracht

-

pagina 8

Stap 3 Neem de tijd om te spelen en te ontspannen: laat prestatie los

-

pagina 12

Stap 4 Koester gevoelens van dankbaarheid en geluk

-

pagina 14

Stap 5

Geef creativiteit de ruimte

-

pagina 16

Stap 6

Breng kalmte en stilte in je leven en breng je stressniveau omlaag -

pagina 20

Stap 7 Haal het kind in je naar boven - Lach, zing en dans!

-

pagina 24

Stap 8

Vertrouw op je intuïtie!

-

pagina 26

Stap 9

Streef naar zinvol werk

-

pagina 30

Stap 10

Wees liefdevol naar jezelf

-

pagina 34

stap naar bezielend leven en werk

1

Durf echt jezelf te zijn

“Vulnerabilitiy is not weakness. And that myth is profoundly dangerous. Vulnerability is the birthsplace of innovation, creativity and change.” Brené Brown Als kind hebben we allemaal geleerd om onszelf te beschermen tegen pijn, tegen kwetsende woorden en verdriet. Onzichtbaarheid en afgeschermd zijn werd fijn, want daardoor voorkwam je pijn en was je veilig. Als jong volwassene hebben we geleerd, dat onbeantwoorde liefde heel pijnlijk kan zijn. Iedereen is hier voorzichtiger door geworden. Liefde werd een proces van aftasten. Aftasten, eerst kleine signalen van liefde geven en dan afwachten of deze beantwoord werden. Je beschermt jezelf, sluit de weg naar je hart af totdat je je veilig genoeg voelt om weer lief te hebben, je hart te openen en kwetsbaar te zijn. Wanneer sommigen tegenwoordig zelf geconfronteerd worden met iemand die zich verbergt of afschermt, voelen we ons juist buitengesloten. We willen allemaal graag verbinden, echt contact maken. Kwetsbaarheid is wat je graag in de ander wilt zien. Pas dan durf jij het ook. Dan durf je echt verbinding te maken. Langzamerhand gaan we gelukkig inzien dat anderen dit ook eerst in ons willen zien. Ook zij hebben het nodig, jou zien in het goede en in het kwetsbare. Dit schept ruimte voor ware verbinding van hart tot hart.

6

Als volwassene kunnen we leren om alle opgebouwde laagjes weer te verwijderen. Dat het goed is zoals we zijn. En dat we ongekende mogelijkheden hebben als we vanuit onze ware ik, van binnenuit handelen. We hebben geleerd dat onszelf laten zien en kwetsbaar opstellen juist heel verbindend kan werken. Kwetsbaarheid schept verbinding van hart tot hart, van ziel tot ziel. De volgende vragen helpen je een beetje op weg: 1. Durf jij je emoties te tonen? 2. Durf je voor je mening op te komen? 3. Durf je hulp te vragen? Juist als je het ECHT nodig hebt? 4. Durf jij te kiezen voor wat belangrijk is voor jou? 5. Herken en erken jij waar je goed in bent? 6. Herken en erken jij waar je minder goed in bent? 7. Weten mensen hoe het echt met je gaat? 8. Kun je nee zeggen? 9. Kun je oprecht sorry zeggen? Deze vragen kunnen je vandaag al op weg helpen naar een mooier en bezielend leven en helpen je om echt jezelf te zijn. Zo zul je ervaren welke enorme kracht kwetsbaarheid heeft. En welke wegen het opent. Dus open je hart en kies voor kwetsbaarheid en verbondenheid. Dat maakt je zielsgelukkig!

7

Ontwikkel je veerkracht

stap 2 naar bezielend leven en werk

“Success is how high you bounce when you hit the bottom.” George Patton

Veerkracht is niets anders dan de kracht om terug te veren na tegenslag of teleurstellingen in je leven. Laat ik over één ding duidelijk zijn: veerkracht kun je ontwikkelen en heeft niets met aanleg te maken. Het is namelijk niet iets dat je HEBT, maar iets dat je DOET. Dus goed nieuws: we kunnen het allemaal leren! Als je meer veerkracht hebt, kun je veel sneller je eigen kracht en vertrouwen terugwinnen na tegenslag. Een gezonde dosis veerkracht is essentieel in je zoektocht naar een bezielend bestaan. Waarom? Vergelijk het met een trampoline: de ene is de andere niet. Op de ene spring je kwalitatief beter en hoger dan op de andere, dus bij een goede veerkracht spring je hoger en zul je meer geluk en bezieling ervaren. Daarom is een goede veerkracht de basis voor een bezielend bestaan. Maar 1. 2. 3. 4.

hoe herken je veerkracht? Grofweg zijn er vier soorten veerkracht te onderscheiden: Fysieke veerkracht Mentale veerkracht Emotionele veerkracht Sociale veerkracht

8

Fysieke veerkracht is de veerkracht van je lichaam. Hoe goed zorg je voor jezelf? Hoe sterk en fit ben je? Hoe zorg je voor ontspanning? Mentale veerkracht gaat over wilskracht. Hoe wilskrachtig ben je? Hoeveel doorzettingsvermogen toon je? Hoeveel discipline heb je? Emotionele veerkracht gaat over je veerkracht ten aanzien van emoties. Hoe ga je om met (negatieve) emoties? Sociale veerkracht gaat over veerkracht in relatie tot anderen. Hoe werk je aan je verbondenheid met anderen? Hoe investeer je in vriendschap en het opbouwen van relaties? Veerkracht gaat over loslaten en acceptatie. Over loslaten van angsten, loslaten van het oude maar ook over accepteren van wat er nu is. Hoe kijk jij naar het verleden? Blijf je hangen in wat je overkomen is? Of richt je je op dingen waar je wèl invloed op hebt? Veerkracht gaat ook over het ontwikkelen van zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld. Hoe kijk jij naar jezelf? Weet je wat je talenten zijn? Kun je jezelf waarderen om wie je bent? Leef je en handel je naar de voor jou belangrijke waarden? Hoeveel hou je van jezelf? Weet jij wat je gelukkig maakt? Denk eens goed na over de volgende vragen: 1. Hoe ga jij om met verandering? Kun je er met nieuwsgierigheid en een gezond optimisme naar kijken? 2. Kun je naar het leven kijken als leerproces? Wat heb je geleerd van jouw tegenslagen? Wat hebben ze je opgeleverd? 3. Kun je jezelf accepteren zoals je bent? Met al je fouten, tekortkomingen en emoties? 4. Kun je naar anderen kijken en ze accepteren zoals ze zijn? 5. Wat maakt jou gelukkig? Wat zijn voor jou belangrijke waarden in het leven? 6. Welke complimenten geef jij jezelf?

9

7. 8. 9. 10.

Kun je je verbinden met je eigen talent, kracht, energie en hulpbronnen om weer overeind te komen na tegenslag? Hoe oprecht ben je? Doe je wat je hart je ingeeft? Hoe geaard ben je? Ben je in contact met jezelf? Ga eens bewust met blote voeten in het gras staan of zelfs liggen. Voel waar je contact maakt met de grond. Laat je zorgen, verdriet in de aarde verdwijnen. Ervaar de kracht van loslaten. Je zult verbaasd zijn hoe bevrijdend dat kan werken. Hoe probleemoplossend ben je? Kun je de praktische kant van je problemen bekijken, afstand nemen en dan in beweging komen om het te lossen? Of blijf je wijzen naar je omgeving en hangen in eigen emoties zoals boosheid en frustratie?

Kortom: kun je loslaten en accepteren in het leven? Kun je je daarna verbinden met je innerlijke kracht en ook ècht in beweging komen om te gaan voor wat jou gelukkig maakt? Dan heb je stap 2 naar een bezielend bestaan helemaal te pakken!

10

stap 3

naar bezielend leven en werk

Neem de tijd om te spelen en te ontspannen: laat prestaties los

“We stoppen niet met spelen omdat we ouder worden, maar we worden ouder omdat we stoppen met spelen.” George Bernhard Shaw Spelen is voor veel mensen lang geleden. Gebonden aan de kindertijd. Tikkertje, verstoppertje of samen voetballen waren de momenten waarop niets moest en verbinding vanzelf ging. Maar met het volwassen worden is het voor veel mensen gedaan met spelen. Spelen heeft plaatsgemaakt voor serieus zijn en met het leveren van prestaties. Voldoen aan de norm en verwachtingen van anderen en van die van jezelf. En dat is jammer. Want vanuit het niet presteren, het geen doel hebben, ontstaan de mooiste creaties en ideeën. En kom je in contact met je ware ik. Stel jezelf bijvoorbeeld eens de volgende vragen? Kun jij sport als een spel zien? Of gaat het vooral om winnen? Wil je de beste zijn? Heb jij van het leven een wedstrijd gemaakt? Vergelijk jij jezelf steeds met anderen? Als op een van deze vragen voor jou het antwoord JA is, wordt het tijd om weer te spelen. Want als je geen prestaties zou leveren, mag jij er dan zijn van jezelf? Ben je dan nog steeds goed genoeg? Of heb je je eigen identiteit aan je prestaties opgehangen? Gaat het ineens over wat je doet en niet meer over wie je bent? Het wordt tijd om jezelf uit te dagen. Want deze prestatieschil om je ziel, ook wel ego genoemd, weerhoudt je ervan om bij je meest bezielende ik te komen. Ergens in je leven heb je jezelf wijsgemaakt dat je door prestaties te leveren er pas echt mag zijn. En dat is klinkklare onzin. Dus ervaar de magie van het spelen, en maak van iedere sport een spel!

12

Waarom? 1. Spelen creëert verbinding. Echt spelen gaat over verbondenheid. Verbondenheid met jezelf en anderen. 2. Spelen is procesgericht. Het allermooiste aan spelen is dat het geen extern doel dient, maar dat het gaat om het proces van spelen. Het is niet gericht op prestatie. Het gaat om plezier hebben en samen zijn. 3. Spelen geeft plezier. 4. Spelen creëert dromen. 5. Spelen creëert ontspanning. Wat als je in je werk meer spelelementen brengt? Zou er dan niet veel meer plezier ontstaan? Zou je het leven als spel kunnen zien? Een spel waarin geen verliezers zijn, je geen controle hoeft te houden en niet de beste hoeft te zijn. Waar je gewoon in het moment mag zijn en niets hoeft. Hieronder vind je een aantal tips die daaraan bijdragen: 1. Vergelijk jezelf niet met anderen. Laat je niet verleiden tot haantjesgedrag. 2. Kijk naar wie je bent en wat jou uniek maakt. Kijk ook zo naar anderen. 3. Zoek de plek op waar je als kind rust vond en ga eens een uurtje NIETS doen. 4. Geniet met sporten bv. hardlopen niet alleen van het eindresultaat, maar van het proces: de natuur om je heen, de cadans van je voeten op de grond, de regen in je gezicht. ERVAAR! 5. Waak voor een te materialistische inslag. 6. Ervaar de magie van het dagdromen. Vanuit die dromen ontstaan de mooiste ideeën. 7. Zie het leven niet als wedstrijd maar als een speeltuin waarin lol hebben en in verbinding zijn met anderen en de wereld het allerbelangrijkst is.

13

stap

4


Koester gevoelens van dankbaarheid en geluk

“It is not happiness that makes us grateful, it is gratefulness that make us happy.” David Steindl-Rast Lees bovenstaande quote nog eens goed. Echt goed. Want daarin staat ALLES dat je moet weten over dankbaarheid en de grootse effecten daarvan. Want het is waar: gelukkig zijn maakt ons niet dankbaar, maar dankbaar zijn maakt ons gelukkig. Moeilijk te geloven? Snap ik. Ben je wel nieuwsgierig? Lees dan verder. Dr. Amid Sood, een bekende professor in de medicijnen, heeft in zijn leven veel van zijn werk gewijd aan het najagen van geluk en verminderen van het menselijk lijden. Het filmpje bij dit artikel legt in 4 minuten uit waarom je gelukkiger wordt van het leven in dankbaarheid dan van het najagen van geluk. Om in een gelukkige en bezielende staat van zijn te komen stelt Dr. Sood de volgende positieve elementen centraal: • Compassie • Dankbaarheid • Vergeving • Heling • Vriendelijkheid En dat is geweldig! Want alle bovenstaande kreten zijn geen dingen die je HEBT, maar dingen die je DOET.

14

Maar hoe kun je dankbaarheid trainen? 1. Realiseer je dat -oprecht dankbaar zijn voor al dat is- de meest natuurlijke en bezielende staat van de mens is. 2. Ontdek de schoonheid in de kleine dingen: een zachte kinderhand die jouw hand pakt, de ogen van een oude vrouw waarin je het leven leest, het roodborstje op de vensterbank of de zon en de wind in je gezicht. 3. Wie goed doet, goed ontmoet: als jij verandert, verandert je omgeving. Zeg eens als eerste de ander gedag, in plaats van te wachten tot iemand jou gedag zegt. Doe spontaan iets aardigs voor anderen of laat je blijdschap zien! 4. Zie een ander als jouw leermeester: besef dat er in iedere relatie en contact een levensles voor jezelf schuilt. Besef dat iedere ‘vijand’ jouw grootste spiegel is die je schaduwkant weerspiegelt. 5. Probeer je in alle moeilijke situaties toch dankbaar te voelen: juist in deze situaties maak je de grootste spirituele en emotionele ontwikkeling door. 6. Maak een dankbaarheidslijst: maak een lijst met alle dingen uit heden of verleden waar je op dit moment dankbaar voor bent (of zou kunnen zijn). Dat kunnen zowel kleine als grote dingen zijn: de lieve vrienden die je hebt, het huis waar je in mag wonen, het relatief veilige land waarin je woont, het compliment dat je hebt gekregen maar ook dat je mag leren van het leven. 7. Spreek je dankbaarheid uit! Vertel mensen dat je van ze houdt en waarom, ook al voelt dat kwetsbaar. Als je structureel gaat oefenen met al deze elementen en oefeningen maken negatieve emoties en gevoelens als bv. angst en gebrek aan zelfvertrouwen plaats voor een positief gevoel: geluk en bezieling!

15

5

stap

Geef creativiteit de ruimte

“The desire to create is one of the deepest yearnings of the human soul.” Dieter F. Uchtdorf


Volgens de definitie is creativiteit het vermogen iets nieuws te bedenken of te ontwikkelen. Schilderen en schrijven, maar ook zeker het bedenken en vormgeven van nieuwe concepten of ideeën en het oplossen van problemen zijn uitingen van creativiteit. Eén ding kenmerkt ze: ze komen allemaal voort uit een verlangen naar iets nieuws. Wij zijn als mens gemaakt om te creëren, kunstenaar te zijn van ons eigen leven. Iets te maken, iets neer zetten in deze wereld en daarmee iets na te laten aan de generaties na ons. Stel jezelf eens de vraag: als ik er morgen niet meer ben, wat is dan mijn levenswerk geweest? Creativiteit groeit en bloeit als je leert leven vanuit je diepste ZIJN. Het is een innerlijke scheppende energiestroom, die kan stromen of stagneren. Creativiteit komt tot je in beelden, woorden en gevoelens. Maar hoe kom je dan bij die beelden, woorden of gevoelens die horen bij jouw ZIJN? Meer dan eens laten we ons leiden door negatieve gedachten, overtuigingen en emoties, die ons belemmeren in het maken van fundamentele keuzes. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: • Ik ben bang om …

16

• • • • • • •

Wat als ze me niet aardig vinden? Wat zullen anderen ervan denken? Wat als ik faal? “Ik moet perfect zijn of perfect werk leveren” “Niemand begrijpt me” “Ik moet sterk zijn” “Ik moet controle houden”

Al deze voorbeelden hebben één ding gemeen: ze komen voort uit angst. En zoals je weet: angst is een slechte raadgever! Deze gedachten en overtuigingen zijn slechts spinsels in jouw hoofd die je ergens in de loop van je leven voor waarheid bent gaan zien. Niemand wordt ermee geboren. Realiseer je dat je niet je gedachten of overtuigingen BENT maar ze HEBT. Dat wetende schept het de eerste ruimte voor nieuw denken en kijken. En dus ruimte voor creativiteit. Hoe kun je dan nu die innerlijke energiestroom, ook wel creativiteit genoemd, opwekken en richten? Allereerst door antwoord te geven op de volgende vragen: 1. Wat is creativiteit voor mij? 2. Welke creativiteit wil ik ontwikkelen? 3. Wat zijn mijn diepste verlangens en wensen ten aanzien van leven en werk? Welke keuzes wil ik maken? 4. Ben ik bereid om afstand te doen van oude belemmerende patronen, gedachten en overtuigingen? 5. Wat zijn mijn beperkende overtuigingen en gedachten?

17

Als je daar antwoord op hebt, kun je voor jezelf de volgende vragen beantwoorden: 1. Zijn deze gedachten feitelijk waar/ kan ik 100% zeker weten dat ze waar zijn? 2. Zouden ze net zo goed niet waar kunnen zijn? 3. Welke positieve gedachte die mij meer zou helpen, zou ik er tegenover kunnen zetten? Het in kaart brengen en veranderen van dit soort patronen vraagt lef, tijd, oefening en energie. Heb niet de illusie dit binnen een paar weken te realiseren …….. het heeft je tenslotte je hele leven gekost om het aan te leren. Geef het tijd! Als je bovenstaand in kaart hebt gebracht, creëer dan vervolgens de tijd en ruimte om jouw creativiteit te ontplooien: Beheers de kunst van het niets doen! Zet alles uit (3-6 keer per week 1 uur): zorg dat je niet gestoord wordt. Zet de radio, tv, computer en telefoon uit. Zorg dat je pen en papier bij de hand hebt (om alle klussen die je nog MOET doen in gedachten op te kunnen schrijven en los te kunnen laten). Zo maak je ruimte en tijd om een gesprek met jezelf te voeren. Helemaal terug in je eigen cocon, zodat je leert luisteren naar de beelden, gevoelens en ideeën die dan opkomen. Dat kunnen namelijk de vernieuwende ideeën en inzichten zijn die je helpen naar je meer bezielende ik. Streef naar de 8-8-8 regel Deze staat voor 8 uur inspanning (werken), 8 uur rust (slapen) en 8 uur ontspanning (gezin, vrienden, sport en tijd voor jezelf). Denk hierbij aan: wandelen in de natuur, sporten, mediteren, tekenen of kleuren of muziek luisteren. Alles wat nodig is om jouw hoofd leeg te maken! Deze stappen zorgen ervoor dat je jouw creativiteit, wensen en verlangens kunt laten ontstaan. Maar hoe dan verder? Hoe zet je wensen om in realiteit?

18

Ontspannen

Wensen

Waarderen

Verbeelden

Geloven

Ontvangen

Uiten

Volharden

Onderzoeken

Handelen

Plannen Beslissen

In de Creatiespiraal van Marinus Knoope wordt praktisch uitgelegd hoe je dit kunt doen Wensen: maak voor jezelf concreet wat je precies wilt. Verbeelden: visualiseer wat je wilt alsof je het al hebt bereikt. Geloven: vul het beeld aan totdat je zelf echt gelooft dat je dit kunt bereiken. Uiten: zodra je echt gelooft, kan je je wens gaat uiten zodat je omgeving je kan helpen. Onderzoeken: onderzoek wie en wat je nodig hebt om je wens te verwezenlijken. Plannen: stel doelen en bedenk hoe je het gaat aanpakken. Beslissen: besluit of je het gaat doen en wat je gaat doen. Handelen: nu is het een kwestie van doen. Handel naar je plan en voer het uit. Volharden: blijf volhouden en doorzetten, ook als het even tegen zit. Ontvangen: vier je succes en geniet ervan. Waarderen: dit is de evaluatie: wie hebben je geholpen, wat ging er goed? Ontspannen: tijd voor rust, stilte en bezinning. (Bron: De creatiespiraal van Marinus Knoope)

Dus begin vandaag nog met het ontwikkelen van jouw creativiteit en ga voor bezielend leven en werk!

19

6

stap


Breng kalmte en stilte in je leven en breng je stressniveau omlaag

“Stress is not caused by your busy life or challenging circumstances, it's simply the result of an imbalance between silence and activity.” Jerry Thomas Stress, iets waar we allemaal mee te maken hebben. Zeker in deze tijd, zoveel prikkels, zoveel verplichtingen. Stress betekent voor ieder mens iets anders: een lastig gesprek, angst voor spinnen, een conflict of rouw: allemaal situaties waarin stress een grote rol speelt. Stress is één van de grootste oorzaken van ziekte vandaag de dag. Het heeft direct invloed op je organen, je brein en de rest van je lijf. Een bonzend hart, spierspanning, trillende en zwetende handen zijn directe uitingen van deze boosdoener. Maar ook darmproblemen, ontstekingen en bv. rugpijn zijn manieren van je lijf om te laten merken dat de druk echt te hoog is geworden. Is stress alleen maar slecht voor je? Nee zeker niet. Positieve stress zorgt voor verhoogde waakzaamheid, focus en concentratievermogen. Een gezonde portie stress zorgt ook voor optimale prestaties. Maar hoe werkt stress? Stress heeft ons vroeger geholpen om te overleven in gevaarlijke fysieke situaties waarin het ging om vechten of vluchten, als we oog in oog stonden met een ware leeuw. Stress zet in onze hersenen twee systemen in werking. Het eerste systeem zorgt voor een vecht- of vlucht reactie. Daarmee wordt adrenaline vrijgemaakt en je hele lijf in de ACTIEstand gebracht:

20

aangespannen spieren, verwijde pupillen en je hartslag en bloeddruk gaan omhoog. Maar ook je spijsvertering gaat omlaag en we beginnen te zweten om ons lichaam te kunnen afkoelen. Vreselijk handig als je oog in oog staat met die ene leeuw …. Het tweede systeem wordt een aantal minuten later in werking gezet: onze hypofysen beginnen met het produceren van cortisol, het stresshormoon. Cortisol zorgt er uiteindelijk voor dat er meer energie vrijkomt zodat we al die energie kunnen gebruiken als we ten strijde moeten trekken. Maar ja ... er zijn GEEN leeuwen in het dagelijks leven! Althans geen letterlijke levensgevaarlijke loslopende leeuwen. Maar ons bewustzijn kan helaas geen scheiding maken tussen fysiek gevaar van vroeger (leeuw) en de psychische gevaren die passen bij ons huidige leven: het houden van een spannende presentatie, een heftig conflict, die nieuwe spannende baan, een lange file waardoor je te laat komt of die leidinggevende die weer eens op je omzet zit te hameren. Ons lichaam reageert hetzelfde: het is vechten of vluchten met alle gevolgen van dien. Langdurig stress zorgt voor een sterk verminderde weerstand en dus ben je meer vatbaar voor ziektes. Griep, ontstekingen, rugpijn maar ook vage klachten als moeheid, eczeem, voedselovergevoeligheid liggen op de loer. En langdurige stress (chronisch verhoogde hartslag en bloeddruk) is DE voedingsbodem voor hart- en vaatziekten. Maar hevige stress kan ook voor psychische klachten als een angststoornis of depressie zorgen. Het lichaam staat dan eigenlijk constant in de stand van gevaar en dreiging. Nu je dit weet, kun je je waarschijnlijk goed voorstellen dat stress funest is voor een bezielend, energiek en zingevend leven. Stress haalt je uit je krachtige kwetsbare kern. Stress creëert een schil om die kern. Stress drijft je weg bij je meest authentieke, bezielende ik. Weet jij wat je kunt doen om jouw stressniveau omlaag te brengen? Het allerbelangrijkste is dat je balans aanbrengt tussen activiteit en stilte. Tijd en stilte inruimen om te kunnen ontspannen. Je lijf en geest uit die waakstand halen. Dus breng kalmte en stilte terug in je leven.

21

Dan kom je terug bij zaken die voor jou belangrijk zijn. Hoe doe je dat dan? Zo dus: 1. Doe ademhalingsoefeningen 2. Doe aan yoga of mindfulness 3. Zoek de stilte in jezelf, kies voor een stilte dag of weekend 4. Zet na 20.30 uur alle mobiele apparatuur uit inclusief … TV! 5. Ieder mens heeft een aantal automatische, onbewuste gedragspatronen die bloeien bij stress. Deze patronen heb je je in de loop van je leven (onbewust) aangeleerd als strategie om te kunnen dealen met die stress. Alleen helpen ze je niet om te kunnen ontspannen. Sterker nog; ze versterken het stressgevoel en drijven je verder weg bij jezelf, je ware IK. Het begint met het herkennen van die patronen. Onderstaande lijst geeft een aantal van deze patronen weer. Welke herken jij? De perfectionist: ziet onder druk alles wat nog moet gebeuren en alles wat beter kan, overkritisch en mag geen fouten maken. Tips om te ontstressen: • Blijf het goede zien in jezelf en anderen en sta erbij stil • Zorg dat je plezier hebt • Geef complimenten en waardering aan jezelf en anderen • Stel jezelf de vraag: wil ik dit of moet ik dit? De zorger: voelt onder druk dat de hele wereld op zijn schouders leunt en biedt hulp en zorg, maar heeft nog steeds het gevoel dat hij er niet voldoende voor anderen kan zijn. Tips om te ontstressen: • Bewaak je eigen grenzen • De zorg voor jezelf komt eerst De presteerder: de workaholic, ervaart onder druk veel te weinig tijd om alles te doen, is ongeduldig en wedijvert met anderen, voelt enorme druk op prestaties. Tips om te ontstressen: • Stap uit de modus van blijven doen en doe niets • Ervaar de kunst van verveling • Leer jezelf lief te hebben

22

De loyalist: is onder druk onzeker, besluiteloos, star, doorgeslagen plichtsgetrouw en dienstbaar ten koste van zichzelf. Tips om te ontstressen: • Blijf vooral loyaal naar jezelf • Ontdek je eigen waarden en wensen De optimist: ervaart onder druk weerstand op routinematige, ondankbare taken, heeft moeite met klagers en negativiteit, gaat leuke dingen doen als hij zich rot voelt. Tips om te ontstressen: • Sta stil bij onleuke emoties. Wat betekenen ze? Wat leer je ervan? • Disciplineer jezelf • Stel niet uit De leider: moet onder druk sterk blijven en toont geen kwetsbaarheid, kan dominant zijn en zoekt de confrontatie op. Tips om te ontstressen: • Zie kwetsbaarheid als kracht • Laat zien hoe het echt met je gaat • Leer hulp vragen De bemiddelaar: is onder druk conflictvermijdend, besluiteloos en snel afgeleid. Tips om te ontstressen: • Zie een conflict eens als ruimte voor persoonlijke groei • Neem tijd en rust op je eigen levensvisie te ontwikkelen Het allerbelangrijkste: vecht niet tegen het gevoel van stress, maar onderzoek het met gepaste nieuwsgierigheid. Richt je op de stilte en het heden: het proces van de oplossing. Dus begin vandaag nog met het omlaag brengen van jouw stressniveau en het verhogen van jouw geluk en bezieling!

23

stap 7


Haal het kind in je naar boven - Lach, zing en dans! -

“If my heart can become pure and simple, like that of a child, I think there probably can be no greater happiness than this.” Kitaro Nishida

Kinderen leven vanuit hun hart. Ze zijn echt, autonoom, onbevangen en puur. Ze mogen zijn wie ze zijn. Leeftijd, opvoeding en ervaringen veranderen dat. We gaan langzamerhand een schild ontwikkelen rondom die echte ware kern. We leren ons wapenen tegen verdriet en andere (negatieve) ervaringen. We leren ons te conformeren aan wat gevraagd wordt: stil zijn in de klas, niet voor onze beurt praten en vooral niets doen dat afwijkt van de rest. “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.” We zorgen vooral dat we in de bestaande structuur passen. Als we volwassen zijn, zijn die bestaande structuren voor een aantal mensen heel normaal en veilig geworden. We gaan de structuren en context beschouwen als gegeven. En dat nodigt niet uit tot verandering, creativiteit en autonomie. Maar wat als je die autonomie, puurheid en onbevangenheid zou kunnen ervaren als volwassene? Wat zou dat betekenen voor je leven, zelfbeeld en voor de keuzes die je te maken hebt? Kun jij het kind in jezelf naar boven halen? Durf jij weer uit de band te springen? Te doen wat je hart je ingeeft?

24

Zou jij de puurheid en autonomie weer willen ervaren? Lees dan onderstaande vragen die je uitnodigen tot vrijer denken en dromen: 1. Wat deed je graag als kind? Waar kon je helemaal in opgaan? Waar kon je uren mee bezig zijn en deed voor jou de tijd vergeten? Waar was je toen? En met wie? Vind je het lastig om dat terug te halen? Vraag het dan eens aan één van je dierbaren. 2. Wat doe je daar nu nog mee? Geef je voldoende aandacht aan de dingen die toen belangrijk voor je waren? 3. Wat houdt je tegen? Is die passie weg of ben je ermee gestopt? Hoe komt dat? Welke factoren spelen daarin een rol? Wat zit je in de weg? Je opvoeding? Zijn het normen en overtuigingen van vroeger? Welke zijn dat? 4. Zijn deze overtuigingen en normen ook vandaag nog op jou van toepassing? Of zou je ze liever achter je laten? 5. Welke nieuwe normen en waarden zou je daarvoor in de plaats willen zetten?

En als laatste nog 5 doe-tips ……. Just do it! 1. Maak een lijstje met de vijf gekste dingen die je als kind altijd al hebt willen doen en voer ze uit! 2. Luister naar muziek! Zing en geef je ziel een stem. 3. Dans vanuit je hart! 4. Ga van die glijbaan! Ga op die schommel! Geniet van het moment. 5. Ga toneelspelen! Het spelen van een rol dwingt je uit je schulp te kruipen. 6. Lach! Wist je dat je als je iedere dag je mondhoeken 10 seconden omhoog krult je al een beetje endorfine aanmaakt?

25

8

stap

Vertrouw op je intuïtie! “The intuitive mind is a sacred gift and the rational mind a faithful servant.” Albert Einstein


In je hele leven ben je continu beslissingen aan het nemen, over grote maar ook kleine dingen. Ben jij je bewust hoe jij je beslissingen neemt? Wanneer beslis je vanuit je hoofd en wanneer vanuit je hart? Ben je rationeel of meer een gevoelsmens? Luister jij naar je onderbuikgevoel? In hoeverre laat jij je leiden door je innerlijke wijsheid? Laat ik voorop stellen: intuïtie is niets zweverigs. Intuïtie is de kracht van het oppikken van signalen en is een wezenlijk item in het nemen van veel beslissingen. Intuïtie betekent letterlijk ‘innerlijk zien’. Leren vertrouwen op de wijsheid in je hart, jouw innerlijke kompas: dat is waar het om gaat. Soms kun je het niet verklaren, maar WEET je het gewoon: iets klopt of klopt niet. Eén ding is wel duidelijk: hoe beter je dit scherpe inzicht ontwikkelt, hoe krachtiger je bent in je besluitvorming vanuit je meest bezielende ik! Zo creëer je voor jezelf een wereld die zin geeft en er toe doet. Een grote bijdrage dus aan een meer bezielend bestaan. Eenvoudig? Nee. Ontwikkelbaar: JA!

26

In grote lijnen kunnen we twee soorten intuïtie onderscheiden: je lagere en hogere intuïtie. Je lagere intuïtie wordt ook wel je onderbuikgevoel genoemd. “Iets voelt goed of het voelt niet goed”, wordt er dan gezegd. Alle ervaring en kennis die jij in je onbewuste ergens hebt opgeslagen, dat is de wijsheid die zich aandient als intuïtie. Deze lagere intuïtie beschermt je persoonlijkheid als het ware tegen invloeden van buitenaf: baan, relatie, wonen, werken etc. Je hogere intuïtie uit zich op een heel andere manier en wordt ook wel je innerlijke of derde oog genoemd. Hogere intuïtie gaat over het weten dat NIET persoonsgebonden is, over ALLE informatie die er is over tijd en ruimte heen. Voor sommigen misschien wat zweverig, maar het gaat dan over: • Hoe iemand zich voelt op afstand • Weten wanneer iemand gaat opbellen • Gedachten en overtuigingen opvangen • Plotselinge invallen • Bewustzijn van vorige levens • Visioenen en vooruitziende gedachten Maar hoe ontwikkel je dan je intuïtie? 1. Alles begint met aandacht voor je eigen signalen: hoe je denkt, voelt en doet. Pas dan kun je signalen van anderen oppikken. Hoe handel jij als je boos bent of verdrietig? Wat voel je in je lijf? Waar voel je het? Wat doe je? Loop je weg als je boos bent? Zou je iets anders kunnen proberen? Wat levert dat op? Herkennen van je eigen patronen helpt je patronen van anderen te herkennen. 2. Ontwikkel je mensenkennis. Bestudeer anderen: hoe zouden ze zich voelen, wat denken ze? 3. Vind je eigen waarheid: luister aandachtig naar andere meningen maar ga daarna terug naar jezelf en je eigen basis. 4. Realiseer je dat emoties en vooroordelen je intuïtie verstoren. Door emoties als angst, boosheid verstar en verkramp je en sluit je jezelf op in je eigen proces.

27

5. 6. 7. 8. 9. 10.

Word je gedreven door angst of intuïtie? Verwar deze twee nooit. Wees je bij iedere belangrijke beslissing bewust van deze vraag, want angst is een slechte raadgever! Zoek regelmatig de stilte op. Daar ontstaan de meeste intuïtieve momenten en ingevingen! Leer mediteren! Meditatie traint je hoger bewustzijn en je brengt je naar je eigen essentie (ziel). Zo kom je los van emoties en gedachten en train je je hogere intuïtie. Vermijd verslavende middelen als alcohol, drugs en roken. Ze belemmeren je signalen uit je lichaam op te vangen en houden je weg bij je echte kern. Schrijf je dromen op! Dromen zijn DE ingang tot je onderbewuste verlangens en gedachten. Zorg altijd voor een moment tussen je ingeving en daadwerkelijke actie. Zo kom je erachter waar je door gedreven wordt: ongeduld, angst of toch intuïtie?

Dus leer vertrouwen op de wijsheid in je hart en versterk jouw pad naar een bezielend leven, privé en op het werk!

28

stap

9

Streef naar zinvol werk


“The only way to do great work is to love what you do.” Steve Jobs Steve Jobs maakte van werk een levenswerk. Maar zo zijn er meer, zoals Nelson Mandela en Mahatma Gandhi. Allemaal bezielde grootheden die echt het verschil hebben gemaakt voor de wereld. Ze hebben één ding gemeen: ze hadden een levensmissie. Welke plaats neemt werk in jouw leven in? In de loopbaancoaching worden daar vaak twee piramides voor gebruikt: de piramide van Maslow en die van Robert Dilts en Bateson. Volgens de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow (1908-1970) wordt gedrag en persoonlijkheid bepaald door vervulling van bepaalde behoeftes. In de hiernaaststaande piramide kun je lezen welke behoeftes dat zijn.

Behoefte aan zelfactualisatie Behoefte aan aanzien en waardering Behoefte aan sociaal contact en liefde Behoefte aan veiligheid en zekerheid Fysiologishe behoeften (eten/drinken/slaap/adem/seks)

30

Volgens de theorie van Maslow moet eerst de laagste behoefte vervuld worden, voordat je doorgaat kunt naar een hogere behoefte. Als alle andere behoeften vervuld zijn, dan kun je werken aan de behoefte aan zelfrealisatie of zelfontplooiing. Het gaat dan om het optimaal ontwikkelen van je talenten en kwaliteiten. Ga voor jezelf eens na: waar zit jij in deze piramide? Voordat je de stap kunt maken naar bezieling in werk, moet je dus eerst de eerste vier behoeften vervullen en daar vrede in vinden. Dan kun je de volgende stap maken naar bezielend en zinvol werk. Zinvol werk is werk dat jou zin geeft. Werk dat ertoe doet. Werk waarin jij het verschil maakt. Werk waarin jij je talenten en kwaliteiten tot bloei kan brengen. Robert Dilts heeft het model van de ‘Logische niveaus’ ontwikkeld op grond van Gregory Bateson’s boek Steps to an Ecology of Mind (zie de afbeelding hiernaast).

Wat is mijn levensdoel/ innerlijke drijfveer/impact? Wie ben ik écht? Waar geloof ik wel/niet in? Wat zijn mijn normen en waarden?

Het model geeft weer hoe verandering en op welke niveaus verandering kan plaatsvinden. Elk hoger niveau, psychologisch gezien, omvat een lager niveau.

Welke skills heb ik, wat kan ik? Wat doe ik, wat laat ik zien? Acties Waar ben ik (geografie, milieu, organisatie, gezelschap)?

31

Bateson beschrijft de logische niveaus als volgt: • Een hoger niveau organiseert de informatie op onderliggende niveaus. • Verandering op een lager niveau kan verandering op een hoger niveau bewerkstelligen. • Verandering op een hoger niveau zal verandering op alle lagere niveaus bewerkstelligen. • De oplossing van een probleem ligt bijna nooit op het niveau waar het probleem wordt geconstateerd, bijna altijd op een ander (hoger) niveau. Dus zijn je vaardigheden en je gedrag/functie (in de omgeving die je kiest) congruent met wat je op de hoogste niveaus nastreeft; jouw identiteit en missie? Dan kun je het niveau van bezieling bereiken. Alle niveaus werken dan samen en ondersteunen elkaar. Om erachter te komen wat zinvol werk en bezieling voor jou betekent, is het belangrijk dat je je (in denken) losmaakt van je huidige context (werk). Dat je antwoord gaat geven op vragen als: 1. Wat is mijn levensmissie? 2. Wat zijn jouw talenten en kwaliteiten? 3. Wat zijn mijn meest kenmerkende karaktereigenschappen? 4. Welke waarden zijn voor mij belangrijk? 5. Wat zijn mijn drijfveren? Allemaal vragen die antwoord vinden op het niveau van jouw identiteit, jouw unieke ik. Dit zijn ook de vragen die in een loopbaantraject aan de orde komen.

32

Als je antwoord hebt op deze vragen wordt het tijd om te reflecteren en te dromen over jouw diepste wensen: 1. Wanneer was je voor het laatst echt in je element? 2. Wat gaf je energie en wat kostte je energie in je loopbaan tot nu toe? 3. Wat zou je doen als je 5 miljoen zou winnen? 4. Hoe ziet je ideale dag eruit? 5. Wat wil je leren, waar zou je graag heel goed in willen zijn? 6. Wat ga je doen als je nog maar een jaar te leven hebt? 7. Wat zou je willen doorgeven aan anderen, willen betekenen voor anderen? 8. Vraag aan verschillende vertrouwelingen om je heen (privé en professioneel) in welke drie beroepen zij jou het meest succesvol en enthousiast zien functioneren. 9. Wat is de meeste uitdagende en enthousiasmerende opdracht die je kunt krijgen? (Bron: Adriaan Hoogendijk)

Als je bovenstaande in beeld hebt gebracht, heb je al een goede basis gelegd. Met een goede loopbaancoach kun je vervolgens de andere stappen in beeld brengen en zorgen dat je vol passie en zingeving je (huidige) werk kunt doen!

33

stap 10

Wees liefdevol naar jezelf


“Als je gelukkig wilt zijn, ontwikkel dan compassie; als je wilt dat anderen gelukkig zijn, ontwikkel dan compassie. Als de geest wordt overheerst door haat kan het beste onderdeel van de hersenen, waarmee we onderscheid maken tussen goed en kwaad, niet goed meer functioneren.” De Dalai Lama Het begrip zelfcompassie komt uit het Boeddhisme. Oordelen (bepalen of iets goed of fout is) over anderen of over jezelf is in het Boeddhisme geen onderdeel. Acceptatie is de houding waarmee naar dingen gekeken wordt: dingen zijn zoals ze zijn, niet goed of slecht. Om meer bezieling te kunnen ervaren zul je eerst op een meer liefdevolle manier naar jezelf moeten kunnen kijken. Ontwikkelen van zelfcompassie noemen we dat. Bij zelfcompassie is geen sprake van oordelen of een standaard waar je al dan niet aan voldoet. Je bent wie je bent. Zelfcompassie betekent dat je compassie (mededogen, wat iets anders is dan medelijden) voelt met jezelf zoals je dat ook kunt voelen voor anderen. Bij zelfcompassie kun je met dezelfde milde, zachte blik kijken naar je eigen gebreken, fouten en je leed, en dit zien als deel van een groter verhaal: het menselijk bestaan. Zelfcompassie toelaten in je leven betekent dat je iets anders loslaat in je leven: de perfectionist in je. En dat is lastig. De stem die altijd zegt: “Het is niet goed genoeg. Anderen doen het beter. Het had nog beter gekund. Het lukt je nooit”. Herkenbaar?

34

De perfectionist laten bepalen wat in jouw leven allemaal beter kan, kan uiteindelijk leiden tot overspannenheid, een burn-out of zelfs een depressie. Je overlaadt jezelf met negatieve gevoelens en oordelen over jezelf. Iedere dag opnieuw. Je bent dan niet meer in verbinding met anderen en zeker niet met jezelf. Uiteindelijk voel je dan nog maar één ding: leegte. Die leegte in jezelf vraagt dan juist om gevuld te worden. Met dingen die jouw ziel(s) gelukkig maken. Vanuit positiviteit, zelfcompassie en liefde. Onvolmaaktheden zijn juist wezenlijk onderdeel van jouw ZIJN. Ze maken je tot wie je bent. Probeer vanaf vandaag eens naar jezelf te kijken vanuit liefde. Open je hart, juist voor jezelf. Iedereen is gemaakt om een unieke plek in te nemen in deze wereld: Wat wordt jouw plek? Als je met bezieling een plek in wilt nemen in de wereld van leven en werk zijn hier een paar tips om een goede start te maken: 1. Wees warm en begripvol naar jezelf bij fouten of als je je tekort voelt schieten. 2. Beschouw onvolmaaktheid en leed als gewoon onderdeel van het menselijk leven. 3. Geef jezelf de zorg en troost die je nodig hebt in moeilijke tijden, wees niet hard voor jezelf. 4. Laat vergeving toe in je leven, voor anderen maar vooral voor jezelf. 5. Realiseer je dat jij niet je gevoelens en gedachten BENT, maar ze HEBT. 6. Wees mild als het leven niet loopt zoals je zou willen. 7. Verander en ontwikkel jezelf omdat je om jezelf geeft, niet omdat je jezelf waardeloos en onacceptabel vindt. 8. Benader negatieve emoties op een objectieve manier: onderdruk ze niet maar vergroot ze ook niet. 9. Geniet in al wat je doet van de weg en niet alleen van het resultaat!

35

EGO

ZIEL

Schermt zich af • wil alles zelf kunnen • moet overal goed in zijn, toont geen zwakte • toont weinig/geen gevoel • wil gelijk hebben • moet sterk zijn

Toont kwetsbaarheid • vraagt hulp • weet wat hij kan en niet kan • toont emoties • kan sorry zeggen • laat zien hoe het echt gaat

Hard voor zichzelf (of anderen) • veroordeelt zichzelf, is niet tolerant • ervaart veel negatieve emoties als boosheid, schuld, jaloezie, frustratie en spijt • zorgt niet voor zichzelf • moet perfect zijn • kan niet/moeilijk vergeven • ontwikkelt en verandert als wens omgeving

(Zelf)compassie • liefdevol • niet oordelend

•

focus op het doel

• • • •

zorgt en troost zichzelf onvolmaaktheid als onderdeel van het leven laat vergeving toe ontwikkelt en verandert zichzelf vanuit liefde voor zichzelf • focus op het proces

Ziet het leven als een strijd

Ziet het leven als een leerproces

Focus op aandachtspunten/valkuilen

Verbindt met eigen kracht en talent

Houdt vast aan het oude

Omarmt veranderingen

Geen zelfacceptatie

Accepteert zichzelf zoals ie is

Maakt anderen gelukkig ten koste van zichzelf

Weet wat gelukkig maakt

Heeft de neiging (te) kritisch te zijn

Geeft zichzelf en anderen complimenten

Is niet in verbinding met zichzelf

Is in contact met zichzelf, geaard

EGO

ZIEL

Focus op al dat (nog) niet is • neiging tot klagen • is kritisch

Is • • • •

dankbaar voor al dat is ziet schoonheid in kleine dingen wie goed doet, goed ontmoet ziet de ander als leermeester is dankbaar ook in moeilijke tijden

Volgt verstand

Volgt zijn hart

Is rationeel

Is intuïtief

Voelt zich slachtoffer en zoekt de oorzaak van problemen bij anderen/situatie

Zoekt oplossingen voor problemen in zichzelf

Is onrustig

Ervaart innerlijke rust

Zoekt uiterlijke erkenning

Zoekt innerlijke authenticiteit

Dient zichzelf

Dient anderen

Ziet leven als een (wed)strijd

Ziet het leven als een cadeau

IS in het verleden/toekomst

Is in het NU

Gericht op prestatie/winnen

Gericht op proces en spel

Handelt vanuit angst/zekerheid

Kan eigen leven creëren

Wil controle

Laat los en accepteert het leven

Moet volwassen zijn

Mag kind zijn

Kan niet omgaan met stilte, wil bezig blijven

Heeft stilte nodig

DOEN

ZIJN

Leven is wat je toe-valt

Gelooft niet in toeval

“Zodra alles op zijn plek valt word ik gelukkig”

EGO

“Vind vrede en geluk en alles valt op z’n plek”

ZIEL

Mira Opdam

www.nummertien.com

Met de “Wegwijzer voor een bezield leven” beschik je in 10 stappen over alle ingrediënten voor een lang, gelukkig en bezielend leven. Dus toon lef en discipline om iedere dag te volharden in je diepste wensen en dromen en ga ervoor!

vormgeving | www.lisdesign.nl

Wegwijzer voor een bezield leven. Mira Opdam

Recommend Documents