WE L ZIJNS 15 JAAR VERBONDEN

WE L ZIJN S 15 JAAR VERBOND EN

We(l)zijn(s)talent! 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond vzw PROGRAMMABROCHURE

Hartelijk welkom op de viering van 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond vzw! Deze viering staat in het teken van ‘talent’. De talenten van medewerkers, verantwoordelijken en vrijwilligers, én van gasten. Het talent van medewerkers om de talenten van gasten naar boven te halen. De vaak niet-vermoede talenten van gasten die tot uitdrukking en bloei kunnen en mogen komen. We willen alle talenten stimuleren en zoveel mogelijk aan bod laten komen. In deze viering, én in deze brochure.

Naast enkele belangrijke momenten in de geschiedenis van het Vlaams Welzijnsverbond, stellen we in deze brochure ook enkele van de ‘talenten’ voor, die deze dag mee kleuren.

We wensen jullie een aangename namiddag toe.

Frank Cuyt, algemeen directeur Jan Renders, algemeen voorzitter

3

15 jaar

4

Een nieuw Vlaams Welzijnsverbond

1999

“Met de stichtingsvergadering van de nieuwe vzw “Vlaams Welzijnsverbond” te Elewijt op 15 juni 1999 werd een periode van overleg tussen het VVJG (Verbond van Voorzieningen voor Jeugd- en Gehandicaptenzorg), het VMSI (Verbond der Medisch-Sociale Instellingen) en het VIW (Verbond van Instellingen voor Welzijnswerk) afgerond. Nu kon versneld werk gemaakt worden van de integratie van de middelen en het personeel van de drie voormalige Caritas-verbonden. De vakantieperiode werd nuttig gebruikt en vanaf 1 september 1999 is het Vlaams Welzijnsverbond operationeel. De nieuwe vzw groepeert voorzieningen uit vijf grote sectoren in het welzijnswerk: de bijzondere jeugdbijstand, gehandicaptenzorg, gezinsondersteuning, kinderdagopvang en vrijwilligerswerk. Samen gaat het om zo’n 700 instellingen of afdelingen, samen goed voor een capaciteit van ongeveer 27.000 plaatsen en een tewerkstelling van 24.000 werknemers. Het Vlaams Welzijnsverbond wil vooral actief zijn op het vlak van belangenverdediging, ondersteuning en advies aan de leden, promotie van nieuwe ontwikkelingen in de sectoren, ethiek en zingeving, enz. Het Vlaams Welzijnsverbond is niet enkel een koepelorganisatie voor aangesloten leden, maar ook een overleg- en samenwerkingsforum in de bredere welzijnssector. Daarnaast is het uitgever van “de facto”, een tijdschrift met nieuwtjes en standpunten over de eigen sectoren, en van het “Tijdschrift voor Welzijnswerk”, een vakblad met oog voor het ruimere welzijnswerk.” (Uit het Jaarverslag 1999)

En waar waren we in 1999 nog zoal mee bezig? l l l l l l l l l l l l l l l l l l

de Vlaamse welzijnsbegroting 2000; het federale startbanenplan; de ontwerpnota “Werkgevers voor Welzijn”; integrale jeugdzorg begeleiding en opvang van de +6-jarigen de plaats van de revalidatiecentra binnen het zorglandschap netwerkvorming en flexibilisering op 26 november 1999 sloten de vrije kinderdagverblijven hun deuren om aandacht te vragen voor de erbarmelijke loonsvoorwaarden in de sector verfijning van de regelgeving voor het autonoom georganiseerd vrijwilligerswerk een gemeenschappelijk protocol van werkgevers en vakbonden met gemeenschappelijke vragen aan de Vlaamse regering onderzoek bij de leden naar problemen met de uitvoering van de wet rond de jongerentewerkstelling de ‘kampvergoeding’ voor personeelsleden die gehandicapte personen en jongeren bij vakanties begeleiden ondersteuning bij de implementatie van het kwaliteitsdecreet zorgethiek en vrijheidsbeperking gezins- en opvoedingsondersteuning overleg schuldoverlast ledenblad ‘de facto’ en vakblad ‘Tijdschrift voor Welzijnswerk’ een eigen website

5

2000

2000 was het jaar van het VIA…

“In het Vlaams Intersectoraal Voorakkoord voor de social-profit 2000-2005, onderhandeld tussen werkgevers-, werknemersorganisaties en de Vlaamse Regering op 29 maart 2000, vonden wij de grote lijnen van onze voorstellen terug. Welbekende begrippen als harmonisatie, kwaliteit van leven, landingsbanen, arbeidsduurvermindering eindeloopbaan, aanvullende vakantiedagen, regularisatie DAC, jobcreatie, inclusief managementondersteuning, en een aantal begeleidende maatregelen, zoals de volledige koppeling aan de index van de werkingskosten en de permanente vorming op het niveau van de voorzieningen lezen wij in het Vlaamse akkoord.” (Uit het Jaarverslag 2000) Naar aanleiding van het Vlaams Intersectoraal voorakkoord hield het Vlaams Welzijnsverbond een enquête bij haar leden om na de gaan wat de leeftijdsstructuur is van alle personeelsleden die werkzaam zijn in de aangesloten instellingen en hoe zich dit verhoudt met de jobtime. De voorloper van onze erg gewaardeerde ‘personeelskengetallen’…

Managementondersteuning gezocht

Sectorale aandachtspunten l

6

De sector gehandicaptenzorg was in 2000 onder meer bezig met zorgconsulentschap, PAB (Persoonlijk Assistentie Budget) en PGB (Persoonsgebonden Budget), arbeidszorg, versterking van de ambulante diensten, individuele materiële bijstand, zorg voor volwassenen met gedrags- en emotionele stoornissen, zorgtrajectbegeleiding, enz. Er werd een ‘Zorginnovatiebeurs’ georganiseerd, waarop bezoekers konden kennismaken met allerlei vernieuwingen binnen de sector.

De sector vrijwilligerswerk was vooral actief rond ondersteuning van het autonoom vrijwilligerswerk, en startte een overlegstructuur voor het ingebouwd vrijwilligerswerk. Op 28 november namen meer dan 100 vrijwilligers en vrijwilligersverantwoordelijken deel aan de studiedag over empowerment, of ‘De kracht van het vrijwilligerswerk’. l De sector kinderdagopvang is de meest expansieve in het Vlaamse welzijnslandschap en zet volop in op een kwalitatieve uitbouw van de kinderdagopvang. In 2000 werd onder meer een specifieke dienstverlening voor de buitenschoolse opvang opgestart vanuit het Verbond. Het VIA voorziet voor het eerste een budget voor de invoering van een directiefunctie in kinderdagverblijven. l In 2000 werkte de sector gezinsondersteuning onder meer aan de profilering van de CKG en CIG binnen de welzijnssector. De thematiek van de ‘gezins- en opvoedingsondersteuning’ was een belangrijk inhoudelijk aandachtspunt, net als de integrale jeugdhulpverlening. l Dit laatste was ook in de sector bijzondere jeugdbijstand een ‘hot item’. De sector spreekt van “een historische kans”. In 2000 werd een eerste studie gemaakt over de infrastructuur- en de werkingskosten. l

Project “Geboeide hulpverlening” De resultaten van een onderzoek door LUCAS naar vrijheidsbeperking in gehandicaptenzorg en bijzondere jeugdbijstand werden voorgesteld op een studiedag te Leuven op 23 mei 2000. Deze dag resulteerde in een video met getuigenissen en een boek “De regels van het huis” (Uitgeverij Acco, 2001) en werd in sectorale blikopeners besproken.

In de steigers “Waar het Vlaams Welzijnsverbond in 2000 zelf nog in de figuurlijke steigers stond, was de nieuwe constructie in 2001 reeds zover met de integratie gevorderd, dat men ook de letterlijke steigers aandurfde: in het eerste deel van het jaar werden er plannen getekend en in het tweede deel van het jaar werd de achtste verdieping van de Guimardstraat grondig verbouwd tot lichte en luchtige kantoorruimte... Ondertussen was het voor de medewerkers even behelpen in tijdelijke ruimtes, maar we maken ons sterk dat de buitenwereld hier niets van gemerkt heeft. Hopelijk slaat het lichte en luchtige van de kantoren ook over op een frisse en transparante dienstverlening aan de leden...” (Uit het Jaarverslag 2001)

Enkele thema’s waarmee we in 2001 bezig waren l

opvolging van het VIA (“Witte werkgevers lopen rood aan”, in De standaard van 2 april 2001) l startbanenplan l een opleiding succesvol onderhandelen voor directies ging twee maal door l samenwerking met Bacob voor de financiële sectoranalyse

7

l l l l l l

l l l l l

overheveling van de middelen van de Nationale Loterij decreet gebruikersrechten stroomlijning van de werking via een nieuw Huishoudelijk Reglement 2001 was ook het Internationaal Jaar van de vrijwilliger én het jaar van de enveloppefinanciering in de kinderopvang en ook toen al waren we in de gehandicaptensector bezig rond persoonlijk assistentiebudget, persoonsgebonden budget, zorgbemiddeling én de wachtlijsten (“Er zijn nog 1177 wachtenden voor u…”) in de bijzondere jeugdbijstand bezonnen we ons over de niet-begeleide minderjarigen de gezinsondersteuning werkt verder aan zijn profilering en had aandacht voor tienerzwangerschappen op 8 juni 2001 manifesteerden ruim 3000 onthaalouders voor een betere sociale bescherming de ethische commissie van het Vlaams Welzijnsverbond werd opgericht in 2001 op 7 december ging een studiedag door over ‘zorgethiek’: “Met regels en wetten alleen valt niet te leven… Op zoek naar een nieuwe ethische verankering van zorg en welzijn”.

Samen werken aan kwaliteitsnetwerken In 2001 breidde het kwaliteitsnetwerk zich over de welzijnsvoorzieningen van de diverse sectoren en over gans Vlaanderen uit. Een dynamisch gebeuren waarin ‘samen-werken aan’ hoog in het vaandel staat. Terwijl in 2000 de focus lag op het uitbouwen en implementeren van regionale kwaliteitsnetwerken tussen de voorzieningen, waarrond een ondersteuningsstructuur geweven zit, kwam de klemtoon in 2001 te liggen op het versterken van het kwaliteitsnetwerk via methodische vorming. De stuurgroepen waakten over het functioneren in de intervisiegroepen en stuurden rode en groene signalen door naar de commissie ‘kwaliteit’. Ook de gestructureerde 6-maandelijkse evaluatie van het kwaliteitsgebeuren stuurde het uitgetekend ondersteuningsplan bij. Er werden in 2001 maar eventjes 43 regionale en werkvormsoortelijke intervisiegroepen opgezet, er gingen 8 regionale startdagen door, naast ad hoc vormingen en sectorale studiedagen over ‘kwaliteit’.

8

“De dienstverlening van het Vlaams Welzijnsverbond wordt voor de leden wellicht nog het meest concreet via de ‘informatieven’, die wekelijks vanuit het secretariaat vertrekken. Dat gebeurt steeds minder per gewone post en meer en meer via e-mail. Een lijst van de 177 in 2002 verschenen informatieven vindt u op de website. Om de teksten zelf te kunnen raadplegen moet u wel lid zijn.” (Uit het Jaarverslag 2002) Het Jaarverslag 2002 verschijnt als een themanummer van ‘de facto’ én voor het eerst op de website, waardoor er heel wat ‘doorklikmogelijkheden’ zijn naar bijkomende en originele documenten.

2002 was een heel actie(f) jaar! l

“Het Vlaams Welzijnsverbond kan dan ook niet anders dan vaststellen dat de Vlaamse Overheid dringend werk moet maken van een kostendekkende financiering. Gebeurt dit niet, dan kan het huidige kwaliteitsniveau niet langer gegarandeerd worden. (…) Voor het Vlaams Welzijnsverbond betekent dit minimaal: subsidie voor bijkomende verplichtingen inzake kwaliteit, milieu, preventie, …; verhoging van de subsidiebedragen evenredig met de evolutie van de kosten; hogere investeringssubsidie; en behoud van de toelage vanuit de Nationale Loterij in de sector.” (Firmin Aerts en Frank Cuyt, in: de facto nr. 19 van juni 2002)

l

Er waren wel drie (!) persconferenties over de ontoereikende werkingsmiddelen in de bijzondere jeugdbijstand.

l

“Op 18 juni jl. brachten het Vlaams Welzijnsverbond en het Verbond Sociale Ondernemingen een honderdvijftigtal actievoerders uit de gehandicaptenzorg en de bijzondere jeugdzorg samen om actie te voeren rond de problemen die ontstonden bij de overheveling van de middelen van de Nationale Loterij naar de gemeenschappen.” (de facto nr. 20 van juli 2002, onder de titel “Weer een reden om lotto te spelen”)

l

Eenzelfde verhaal uit de kinderopvang: op 24 oktober 2002 organiseerde het Vlaams Welzijnsverbond een protestactie voor het kabinet van minister Vogels om de aandacht te vestigen op de onderfinanciering van de sector. De actie werd ondersteund met een mediacampagne, onder het motto van ‘ZWARTE SNEEUW’. De ‘zwarte sneeuw’-affiche bloklettert: “KIJK MAMA, ZONDER CENTEN”, en vermeldt verder in niet mis te verstane bewoordingen:

ZWARTE SNEEUW

9



“Goede kinderopvang, is er iets wat ouders nauwer aan het hart ligt? Nochtans vraagt de sector al jaren tevergeefs meer middelen om behoorlijk te kunnen werken. En voor wie dacht (zoals wij) dat het zou beteren na het Vlaams Intersectoraal Akkoord: niks daarvan. Mooie maatregelen, dat wel, maar te weinig centen om ze uit te voeren. Na de witte woede: de zwarte sneeuw. Het water staat ons aan de lippen. Het is genoeg geweest. De hele sector staat op springen. We eisen een financiering die de reële kosten dekt. De rek is er uit, maar de fut niet. Want wij geloven in de toekomst van de Kinderopvang in Vlaanderen. De ouders ook. Nu nog de overheid.”

l

In het paritair comité 319.01 werd op 11 maart een cao over tijdskrediet afgesloten. Verder was er in het sociaal overleg aandacht voor mobiliteit, arbeidsduur en sociale maribel.

l

Inhoudelijk werd er gewerkt rond gebruikersrechten in het welzijnswerk, opnamevrijheid en opnameplicht, de wet op de privacy…

2003 was geen rustig jaar… “Met acties in de verschillende sectoren hadden we de handen vol. En het draaide daarbij steeds om geld dat er tekort was!” (Uit het voorwoord van Theo Rombouts en Frank Cuyt voor het Jaarverslag 2003) Zo organiseerde de sector bijzondere jeugdzorg op 20 juni op het Martelaarsplein in Brussel een ‘Vlaamse Kermis’ ten voordele van de 7.000 kinderen van de bijzondere jeugdzorg. 4 op de 5 instellingen hebben een negatief bedrijfsresultaat. Voor de totale sector loopt het tekort van de subsidies ten overstaan van de reële kosten op tot 5 miljoen euro. Dit betekent dat er per jongere per dag 2 euro door de voorziening zelf moet bijeen gesprokkeld worden om de werking te financieren. Maar ook in de gehandicaptenzorg was het niet bepaald rustig: “In september 2003 bleek dat het Vlaams Fonds onvoldoende budgetten had om de voorschotten van de maand december aan de voorzieningen te betalen. (…) In november en december 2003 stond de sector (personeel, gebruikers én initiatiefnemers) dan ook in rep en roer.” (Uit het Jaarverslag 2003) Het plan van de regering om in de kinderopvang 10.000 extra plaatsen te scheppen, werd vertraagd. Er komt geen extra budget voor uitbreiding in de kinderdagverblijven, wel 1400 plaatsen extra in de buitenschoolse opvang en een stimulans voor onthaalouders in de vorm van een (begin van) statuut.

Voorzitterswissel Op de Algemene Vergadering werd afscheid genomen van verbondsvoorzitter Firmin Aerts. Zeven trouwe jaren dienstbaarheid aan de Vlaamse welzijnssector heeft hij er op zitten. Eerst als VVJG-voorzitter, waar hij de besprekingen mee maakte (in de twee betekenissen) rond de herstructurering, die geleid hebben tot de oprichting van het Vlaams Welzijnsverbond. Daarna heeft hij met kundige hand de eerste jaren van het nieuwe verbond - met alle groeipijnen én -vreugdes - in goede banen geleid. Firmin

10

Firmin Aerts & Theo Rombouts

Aerts was een ‘betrokken’ voorzitter, niet alleen voor de sector, maar ook voor het personeel, die gepast zijn woordje wist te placeren, tussenkwam als het nodig was en van op afstand de ontwikkelingen volgde, wanneer geen tussenkomst nodig was. Hiervoor werd hij, samen met zijn echtgenote, gepast in de bloemetjes gezet. Tegelijkertijd werd Theo Rombouts verwelkomd als nieuwe voorzitter.

Eind 2003 was er nog geen oplossing in zicht … getuige daarvan de titels van ‘de facto’ nr. 31 van december 2003: l

Financiële evolutie instellingen gehandicaptenzorg is alarmerend! Wordt het een hete herfst in de bijzondere jeugdzorg? l Besparingen in de revalidatiesector l

Ons manifest: Wij zijn werkgevers voor welzijn Wij zijn werkgevers in de social profit sector. Onze VZW’s, die vanuit het particulier initiatief dienstverlening aanbieden in de welzijnssector, stellen medewerkers te werk.

We zijn waardegeoriënteerde werkgevers. Centraal hierbij staan de personalistische levensvisie en waarden als solidariteit, verbondenheid, aandacht voor de persoon van elke medewerker, en een voorkeursaandacht voor de zwakkeren en armen uit onze samenleving.

11

Wij zijn werkgevers voor welzijn. Wij scheppen de voorwaarden tot welzijn voor cliënten uit verschillende doelgroepen en creëren als zodanig welzijn. Dat welzijn zien wij in een ruimer maatschappelijk en lange termijn perspectief. Ons werken aan een optimaal voorwaardenscheppend klimaat impliceert eigen wetmatigheden en voorwaarden: een open en respectvolle relatie tot onze cliënten; binnen een goed sociaal klimaat; met een aangepaste regelgeving en voldoende middelen.

Wij zijn werkgevers die streven naar samenwerking. Wij kiezen voor een structureel overleg op alle niveau’s, met gelijkwaardige actoren: gebruikers, medewerkers, overheid en initiatiefnemers, om evenwichtige kaderakkoorden met lange termijn perspectief af te sluiten, die de basis vormen voor een constructief paritair overleg. Binnen de eigen organisatie zijn werknemers persoonlijk betrokken medewerkers en extern streven we naar netwerkvorming: lokaal, regionaal, federaal en Europees.

Wij kiezen voor een sterk georganiseerd werkgeversverbond. Wij zijn werkgevers die onze verantwoordelijkheid nemen voor een kwalitatief hoogstaande dienstverlening voor iedereen; voor het opnemen van een signaalfunctie voor de behoeften van de samenleving, als een volwaardige partner van de overheid; voor professionele ontplooiing en welzijn van onze medewerkers; voor een verantwoorde aanwending van de ter beschikking gestelde middelen. Wij wensen op een transparante wijze te werken, en dat ten aanzien van alle belanghebbenden. Raad van Bestuur van het Vlaams Welzijnsverbond

Zorg is niet te koop … was het thema van de Algemene Vergadering van 25 mei 2004, met een debat over ‘vermarkting’ in de zorg, met onder meer aandacht voor het gebruik van dienstencheques, en waarbij tot slot een affiche met bovenstaande manifesttekst uitgedeeld werd.

Horen, zien en… spreken! … was de titel van de studiedag waarop Advies nr. 2 over ‘Omgaan met vermoedens van seksueel grensoverschrijdend gedrag’ van de Ethische Commissie voorgesteld werd. Een advies dat erg gewaardeerd werd in de sector én erbuiten.

studiedag ‘Horen, zien en… spreken!’

12

Het tweede VIA-akkoord

2005

Op 6 juni 2005 werd na lang onderhandelen tussen de Vlaamse regering, de werknemersen de werkgeversorganisaties, waaronder het Vlaams Welzijnsverbond, het Vlaams Akkoord voor de non profit/social profit ondertekend. “Het werd een evenwichtig akkoord met drie luiken en middelen voor uitbreiding, koopkracht en kwaliteitsverbetering. In dit derde luik vinden we onder meer 32 miljoen euro voor de versterking van het management en voor werkdruk. In totaal wordt over vijf jaar 189 miljoen euro vrijgemaakt!” (Uit het Jaarverslag 2005) In ‘de facto’ nr. 46 van november 2005 konden we stellen dat “de uitvoering goed opschiet”… Op de agenda van het sociaal overleg stond onder meer de oprichting van een pensioenfonds, omschakeling van het arbeiders- naar het bediendestatuut, loonharmonisatie, een wettelijke oplossing voor de slapende nachten, veralgemening van het systeem van de vrijstelling van prestaties voor 45-plussers, enz. Inhoudelijk was de Raad van Bestuur onder meer bezig met een verkenning rond actief pluralisme, opvoedingsondersteuning, juridisering van welzijn en diversiteit.

Naar een globaal plan voor de jeugdzorg Begin juli schreven we in het editoriaal van de facto: “Er is dringend nood aan een impulsprogramma dat gesitueerd wordt in een meerjarenprogramma. Een krachtdadig antwoord van de maatschappij en de politiek is op korte termijn erg belangrijk. Men moet investeren in een duurzame jeugdzorg. Deze investering is noodzakelijk in het preventief en curatief aanbod en zoals de rapporten (verslag van het Rekenhof en nota van de administratie BJB over de hulpvraag en het aanbod) aantonen, in zowel het ambulant als het residentieel aanbod.” Op 22 juli 2005 gaf de Vlaamse regering minister Vervotte de opdracht een globaal plan voor de jeugdzorg uit te werken tegen januari 2006. De minister moest hierbij ook de budgettaire consequenties opnemen. Dit had erg ingrijpende gevolgen op onze agenda. De minister ontwikkelde dit plan in overleg en na een grondige consultatie van de sector. De minister werkte zelf een eerste voorstel uit dat de basis vormde van de besprekingen. In voorbereiding op dit overleg organiseerden we op 13 oktober 2005 een sectorale ledenvergadering bijzondere jeugdbijstand. Hier werden de uitgangspunten die voor ons belangrijk waren vastgelegd in 26 goedgekeurde stellingen over visie en uitgangspunten, over POS en MOF, enz. Het zijn ook deze stellingen die we als basis namen voor de evaluatie van het globaal plan door de sector BJB.

Zorgen van de revalidatiecentra De sector kreeg dit jaar nog maar eens besparingen te verwerken, ondanks het feit dat de revalidatiecentra niet verantwoordelijk waren voor het tekort in de gezondheidszorg. Ondanks al onze protesten heeft de sector moeten aanvaarden dat de maximale facturatiecapaciteit structureel verminderd werd met 1 procent. Daarnaast is hard gewerkt aan een voorstel van heroriëntering voor de sector. Cruciaal in deze heroriëntering is de bepaling van de doelgroepen waartoe de centra zich in de toekomst zullen richten. Er is een wetenschappelijk gefundeerd voorstel uitgewerkt. Begin januari zullen de onderhandelingen hierover met het RIZIV starten.

13

In het Jaarverslag werd 2006 onomwonden een “Grand Cru”jaar genoemd l

2006 startte beloftevol met de goedkeuring door de Vlaamse regering van het “Globaal Plan Jeugdzorg” met 39 maatregelen voor preventie, extra capaciteit, crisishulp en multifunctionele centra. Het plan zet ook hoog in op deskundigheidsbevordering, op herstelgerichte afhandeling en op meer werkingsmiddelen… Het plan krijgt dan ook goede punten van onze vereniging: we vinden er veel van onze prioriteiten in terug. de sector kinderopvang is volop in beweging: er is de vraag naar meer en flexibele opvang, naar professionalisering en naar een statuut voor onthaalouders. Via pilootprojecten “Centra voor Kinderopvang” wordt een en ander op lokaal of regionaal niveau uitgetest.

l Ook

l

Eind 2006 zetten 200 vooral kleine organisaties die werken met en voor vrijwilligers in welzijn en gezondheid de verdiensten van de meer dan 100.000 vrijwilligers in de verf en vragen een betere omkadering voor de (vaak kleine) vrijwilligersverenigingen. Een gebroken reddingsboei wordt het symbool van de actie! 2006 was ook het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Het Vlaams Welzijnsverbond verdedigt het privaat initiatief op lokaal vlak en moedigt de leden aan om mee te werken met de lokale overheden. Het is hierbij belangrijk dat ieder zijn rol kent: gemeenten, OCMW’s en (meer nog) provincies laten het werkveld beter over aan de private initiatiefnemers, zo kunnen zij zich concentreren op ambitieuze opdrachten!

l

l

In 2006 werd de subsidieachterstand van de voorzieningen gehandicaptenzorg verder afgebouwd. De voorschotten werden terug opgetrokken naar 95% en achterstallen worden sneller uitbetaald. Een evolutie die we met genoegen vaststellen!

l



De nieuwe aanpak van de infrastructuursubsidie (de zgn. ‘alternatieve VIPA’) laat toe sneller meer dossiers op te starten, en was dringend nodig voor de uitbreiding én voor de noodzakelijke vervanging van verouderde gebouwen. (Uit het Jaarverslag 2006)

Actief pluralisme De algemene vergadering van 16 mei 2006 stond in het teken van actief pluralisme. De ontwerpnota “Samenwerken in dialoog” en de werktekst ‘Opdrachtsverklaring Vlaams Welzijnsverbond’ werd er voorgesteld en professor Leo De Cruyenaere bracht een filoso-

14

fische reflectie op het thema. De Algemene Vergadering bood heel wat stof tot nadenken en discussie rond het herdenken van de uitgangspunten van onze vereniging in een verander(en)de omgeving en vormde een eerste aanzet tot de reflectie die volgde in de diverse verbondsgeledingen, sectorale directiecomités, provinciale coördinatiecomités en voorzieningen. De consultatieronde werd eind 2006 afgerond en op de algemene vergadering van 2007 zal de standpuntennota, aangevuld met de opmerkingen vanuit de consultatiefase, voorgelegd worden ter goedkeuring.

Nog in 2006 … werd vooruitgang geboekt in het dossier van de slapende nachten en van het statuut van de vrijwilliger, de jeugdzorg leert werken met ‘typemodules’, de professionele integratie van personen met een handicap wordt overgeheveld naar de VDAB, maar van een erkenning van de gezinsondersteunende pleegzorg is nog steeds geen sprake… Een Staten Generaal van de Kinderopvang pleitte voor 15.000 bijkomende opvangplaatsen.

Zorginnovatie in welzijn Het Vlaams Welzijnsverbond startte in 2007 in samenwerking met het VVI, Lucas en Cera een driejarig project op rond “zorg­ innovatie in welzijn”. Lucas staat in voor het wetenschappelijk onderzoek, Cera stuurt het project mee aan en ondersteunt het financieel. Het project wil een actief innovatiebeleid ontwikkelen voor welzijnsvoorzieningen. Er worden drie onderzoeksfases onderscheiden. Eerst wordt een definitie van zorginnovatie ontwikkeld, die gebaseerd is op een literatuurstudie en getoetst wordt bij praktijkwerkers en beleidsverantwoordelijken uit de betrokken sectoren. Daarna ontwikkelt men een diagnose-instrument om zicht te krijgen op knelpunten die innovatie tegenhouden in de eigen voorziening en in de context van de voorziening en op hefbomen om te innoveren. Tenslotte wil men methodieken die de voorzieningen op weg helpen om te innoveren, ontwikkelen en evalueren. Het project hanteert een actiegerichte aanpak, waarbij de kennis en inzichten uit de praktijk van de verschillende zorgsectoren enerzijds en een wetenschappelijke benadering anderzijds de drijvende kracht vormen. Het project wordt opgevolgd door een reflectiegroep van deskundigen uit de bijzondere jeugdbijstand, gehandicaptenzorg, gezinsondersteuning, kinderopvang, ouderenzorg en vrijwilligerswerk. Dit moet het project dicht bij het werkveld houden. Daarnaast zitten ook kenniscentra en studiediensten in de reflectiegroep. Denkdagen worden georganiseerd, zodat het werkveld, beleid, de koepels en gebruikers mee kunnen denken en het project inhoudelijk verrijken. De dialoog met het brede werkveld zal gebeuren via de website: www.zorginnovatie.be.

15

Andere thema’s l De toegangspoort Integrale Jeugdhulp was het thema van het colloquium ‘Open-

deur of Checkpoint Charlie?’ op 30 januari 2007 én van de sectorale ledenvergadering Bijzondere Jeugdbijstand van 16 maart 2007. Ook samenwerking met jeugdpsychiatrie, drughulpverlening en onderwijs kwam in de sector BJB aan bod. l

De vrijetijdsinitiatieven voor personen met een handicap kregen in 2007 een definitieve regelgeving; er werd gewerkt rond zorgtrajectbegeleiding en persoonlijke toekomstplanning, maar ook rond ‘urgentiecodering’ binnen de zorgregie en de invoering van een persoonsgebonden financiering. De discussie over ‘leerzorg’ ging ook in 2007 verder.

l

De sectorale ledenvergadering van 9 januari 2007 van de sector gezinsondersteuning was gewijd aan opvoedingsondersteuning en het Verbond bracht op 19 juni haar standpunt in op de hoorzitting in het Vlaams Parlement.

l

In de kinderopvang werkten zestien proefprojecten het CKO-concept in de praktijk uit, het actieplan flexibele en occasionele opvang kende een moeizame start en de nieuwe regelgeving voor de diensten voor onthaalouders werd van kracht.

l

De eind 2006 opgestarte campagne voor een betere ondersteuning van het vrijwilligerswerk, werd op 4 mei op een ludieke manier afgesloten met een actie op het Martelarenplein. Minister Vervotte beloofde 250.000 euro bijkomende middelen voor het autonoom vrijwilligerswerk.

l

In april 2007 bracht het Verbond haar visie op de gerechtelijke jeugdhulp in tijdens de gedachtewisseling van de Commissie Welzijn van het Vlaams parlement. 8 november namen meer dan 350 geïnteresseerden deel aan de pastorale infobeurs: “Pastorale Zorg tussen Traditie en Creativiteit”, die georganiseerd werd in samenwerking met het Vlaams Verbond voor Katholiek Buitengewoon Onderwijs.

l Op

l

In het Belgisch Staatsblad van 22 januari 2007 verscheen het KB dat een wettelijke basis biedt voor de slapende nachtdiensten in voorzieningen die ressorteren onder het PC 319.01. Het tijdskrediet werd aantrekkelijker gemaakt voor de oudere werknemers en de leeftijds- en de loopbaanvereisten voor brugpensioen worden verhoogd.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Op onze algemene ledenvergadering in mei 2008 gaven we het startsein voor een campagne rond maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Onder de slogan ‘Zorg voor kleurrijk welzijn’ daagden wij onze leden uit om na te denken over MVO binnen de eigen voorziening. Bert Boone van het Vlaams ESF-agentschap (Europees Sociaal Fonds) schetste het kader en legde de link naar de dagelijkse praktijk in de voorzieningen. Welzijnsvoorzieningen moeten bij de realisatie van hun kern­ opdracht (welzijn) ook oog hebben voor het milieu, de medewerkers en hun omgeving. De opvolging verloopt via drie eenmalige intersectoraal samengestelde netwerktafels.

16

Eind oktober ging de eerste door over het thema competentiemanagement. Competenties vormen de link tussen het personeel (met ‘goesting’ om te ontwikkelen) en de organisatie (met ‘ambitie’ voor resultaten) en dienen als voertaal tussen beide. Met deze netwerktafel wilden we nagaan hoe voorzieningen omgaan met het beheer van competenties. In december was er de bijeenkomst rond energie. Het gaat daarbij niet alleen over het realiseren van kostenbesparingen op het vlak van energie, maar ook over het opnemen van een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het milieu en de leefomgeving. In 2009 wordt een derde netwerktafel georganiseerd rond diversiteit en op de algemene ledenvergadering in juni 2009 formuleren we ter afronding een standpunt over MVO.

Te veel om op te noemen… Alles oplijsten, waarmee we in 2008 bezig waren, zou ons te ver leiden. We halen er twee aspecten uit. Het Vlaams Welzijnsverbond werkte mee aan de voorbereiding van een nieuw uitvoeringsbesluit voor het autonoom vrijwilligerswerk, dat op 30 mei 2008 door de Vlaamse regering goedgekeurd werd. De erkenning van de organisaties is nu van onbepaalde duur en wordt aan de subsidie gekoppeld, wat een lagere administratieve last voor de organisaties betekent. Het subsidiebedrag wordt gekoppeld aan de index en de berekening gebeurt op basis van het aantal vrijwilligers. Ondertussen startten ook de gesprekken met de sector over een nieuw kaderdecreet voor het vrijwilligerswerk in welzijn en gezondheid. Doel is een duidelijke profilering van het vrijwilligerswerk binnen deze sectoren, met een erkenning van het ingebouwde vrijwilligerswerk, en gelijke kwaliteitseisen. Begin september 2008 werd het ontwerpdecreet voorgesteld. Om de voorzieningen te ondersteunen lanceerde het Vlaams Welzijnsverbond in 2008 het project personeelskengetallen. Begin 2008 werden de personeelsgegevens van het jaar 2007 opgevraagd. 185 voorzieningen uit 5 sectoren namen deel aan de bevraging: meer dan 40% van de sector voor ondersteuning van personen met een handicap, 37% van de sector bijzondere jeugdbijstand, de helft van de CIG’s, een vierde van de CKG’s en 9% van de private capaciteit in de sector kinderopvang. Daarnaast namen er ook enkele revalidatiecentra deel. Samen vertegenwoordigen deze 185 voorzieningen 16.941 contractuele personeelsleden of 13.803 voltijds equivalenten. Met trots konden wij tijdens de studienamiddag van 16 september 2008 de eerste resultaten van deze bevraging voorstellen. Het begin van een mooie traditie!

17

2009

10 jaar Vlaams Welzijnsverbond Op 2 juni 2009 was er niet alleen de gewone Statutaire Algemene Vergadering, maar ook een feestzitting om het tienjarig bestaan van het Vlaams Welzijnsverbond te vieren. Hierop werd voor het eerst het beeld van de scoebidoe gebruikt: Net zoals in de scoebidoe veelkleurige draden samengevlochten worden tot een sterker geheel, komen in het Vlaams Welzijnsverbond initiatiefnemers, voorzieningen en sectoren samen om zo met meer kracht te ‘werken aan welzijn’. Ieder behoudt zijn kleur en eigenheid, maar het geheel is duidelijk meer dan de som van de delen. Verbondenheid geeft kracht. Samenwerking leidt tot meer welzijn…

Vier aanbevelingen voor een nieuw VIA In 2009 formuleerde het Verbond vier aanbevelingen voor het komende non-profit akkoord: 1. Het akkoord moet een antwoord geven op de vraag: hoe en waar vinden we de nodige personeelsleden voor de zorg? 2. Maak een performant management mogelijk via een verhoging van het managementbudget! 3. Jobcreatie voor een aangepaste personeelsomkadering. 4. Marktconforme lonen voor verantwoordelijke functies.

18

Tevredenheidsonderzoek bij de leden In de loop van februari en maart 2009 peilde Bing Research, een onderzoeksbureau gespecialiseerd in perceptiemetingen in de welzijnssector, naar de tevredenheid van de leden over de dienstverlening van het Vlaams Welzijnsverbond. Onderzochte thema’s zijn: overleg, individuele ledenondersteuning, collectieve infoverstrekking, werknemerschap en collectieve belangenbehartiging. De resultaten werden geanalyseerd naar sector, grootte van de voorziening, provincie en een aantal andere criteria. 91% van de leden blijkt tevreden tot zeer tevreden. Slechts 2% uitte ongenoegen over de dienstverlening. De deskundigheid van de medewerkers wordt hoog gewaardeerd. De meeste leden blijken vrij goed geïnformeerd over het dienstenpakket van het Vlaams Welzijnsverbond. De collectieve informatieverstrekking, en vooral de Informatieven, scoort voortreffelijk. 98% van de respondenten bezoekt vaak tot regelmatig de website. De website voldoet voor 90% aan de verwachting. De collectieve belangenbehartiging scoort met een gemiddelde tevredenheidsscore van 7,6 iets lager dan de andere peilers. Aan de transparantie van de dossiers waaraan gewerkt wordt, kan nog gesleuteld worden. Het overleg in het kader van het Vlaams Welzijnsverbond wordt ervaren als een belangrijk forum om zijn stem te laten horen, maar kan nog efficiënter (lees: meer aangepast aan de doelgroep). Een overgrote meerderheid vindt dat het Vlaams Welzijnsverbond goed omgaat met het mandaat als werkgever, haar standpunten goed onderbouwt en zich voldoende inspant om resultaat te behalen. Via het stappenplan ‘sterk in welzijn’ werken we aan de verbeterpunten en we willen er vooral voor zorgen dat de zaken die we goed doen, minstens op hetzelfde niveau behouden blijven. Op deze manier hopen we onze dienstverlening nog te verbeteren en het vertrouwen van onze leden verder te verdienen.

19

2010

324 x overleg!

Op de activiteitenkalender 2010 van het Vlaams Welzijnsverbond stonden 324 vergaderingen, overleg- en vormingsactiviteiten ingeschreven. Elke werkdag was er ergens in Vlaanderen of Brussel minstens één meeting van leden van onze vereniging. Een opmerkelijk nieuw initiatief waren de provinciale ontmoetingsavonden voor leden van de raden van bestuur van de aangesloten voorzieningen, de zgn. ‘bestuurdersavonden’. In de vijf provincies en Brussel bereikten we ongeveer 250 geïnteresseerde bestuurders met een programma over de rol van het bestuur en de bestuurder en de uitdagingen voor de organisatie, het personeel en de overheid in functie van een goede ondersteuning voor de cliënten. (Uit voorwoord Jaarverslag 2010)

Enkele highlights… l

Het ganse jaar door werd in de Raad van Bestuur aandacht besteed aan de voorbereiding van de VIA-onderhandelingen: van de eerste toelichting van Marc Thijssen op 19 januari tot het verslag van het tripartiete overleg op 17 december 2010. de Algemene Vergadering van 18 mei 2010 hield professor Frans Lammertyn een fel gesmaakte toespraak over de impact van recente maatschappelijke veranderingen op de vraag naar en het aanbod van de zorg. Zijn referaat met als titel ‘Laatmoderniteit en de zorg voor welzijn’ werd gepubliceerd in het Tijdschrift voor Welzijnswerk (jg. 34, nr. 307, april-mei 2010).

l Op

ethisch advies over ‘Zorgzame ondernemers in de zorg. Over management­ aspecten en leiderschapsstijl in welzijnsorganisaties’ werd voorgesteld door Commissievoorzitter Stefaan Baeten en goedgekeurd op de vergadering van 23 februari 2010.

l Het

l

2010 was voor de sector Gezinsondersteuning een jaar van intensieve voorbereiding op nieuwe regelgeving voor de centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning (CKG), een decretale verankering voor de centra voor integrale gezinszorg (CIG), een intersectoraal decreet pleegzorg, de gemandateerde voorzieningen en de vertrouwenscentra kindermishandeling, en de evaluatie van het decreet opvoedingsondersteuning.

l

In de loop van 2010 werden bepalende stappen gezet naar een decreet op de voorschoolse kinderopvang. Het Verbond kon wegen op de besluitvorming, maar de belangrijkste knelpunten blijven: het lokaal loket, de ratio (aantal kinderen versus aantal kinderverzorg(st)ers) en de groepsgrootte, het betalen volgens opvangplan en de bijkomende administratieve lasten voor de voorzieningen.

l

De sector personen met een handicap zal 2010 herinneren als het jaar van ‘Perspectief 2020’, de langverwachte nota waarin de overheid een lange termijn perspectief voor de sector biedt, geflankeerd met een meerjarenbegroting. Op 1 januari 2010 startte het pilootproject Diensten Inclusieve Ondersteuning en de nieuwe RIZIV-conventie voor de Centra voor Ambulante Revalidatie.

l Op

7 mei 2010 organiseerden we een studiedag ‘Loopbaanbegeleiding in welzijnsvoorzieningen’ (Commissie personeelsmanagement), op 27 oktober 2010 een over ‘Zorgzame ondernemers in de zorg’ (Ethische Commissie), op 5 provinciale zorginnovatiedagen bereikten we 345 medewerkers van voorzieningen e.a. geïnteresseerden.

20

Samen ondernemer in welzijn

2011

Op de Algemene Vergadering van 17 mei 2011 werd afscheid genomen van Theo Rombouts na acht jaar voorzitterschap en werd het startschot gegeven van de campagne “Samen ondernemer in welzijn”, met onder meer een toespraak door premier Yves Leterme en een videoboodschap van Europees President Herman Van Rompuy, die vanuit Europees perspectief een visie op het thema ondernemen in de zorg schetste. Op 7 juni 2011 organiseerden we een eerste studiedag over de mogelijkheden van coöperatieve vennootschappen in de zorg. Op 30 november 2011 ging onder het motto ‘Samen staan we sterker!’ de tweede studiedag van de campagne door. Een derde over ‘efficiëntie en effectiviteit’ zou nog volgen in 2012.

Yves Leterme & Theo Rombouts

Cursus nieuwe directies We organiseerden in het voorjaar van 2011 voor het eerst een cursus voor nieuwe directies. In een vierdaagse gaven we een initiatie over een aantal grote bestuursdomeinen waarmee leidinggevenden binnen de welzijnssector in contact komen. Er namen een 50-tal leidinggevenden deel. Thema’s waren: besturen, een vak apart; de sectoren, nu en later; financieel beleid; en personeel: een uitdaging.

Vrijwilligers maken het verschil! Dat was het motto van het Europees Jaar van de Vrijwilliger 2011. Minister Vandeurzen stelde dit jaar extra middelen ter beschikking van de autonome vrijwilligersorganisaties in zorg en welzijn. Hiervoor was wel een aanpassing van de regelgeving nodig. Onze commissie vrijwilligerswerk werkte eerder reeds een voorstel uit, dat nu de basis vormde voor het overleg met de overheid. En eind 2011 werd de nieuwe financieringswijze door de Vlaamse Regering goedgekeurd: vanaf nu wordt de subsidie berekend aan de hand van twee parameters: een bedrag per vrijwilliger en daar bovenop een gelijk bedrag voor elke organisatie. Hierdoor is het voor grote organisaties, die soms meer dan 3000 vrijwilligers ondersteunen, mogelijk een deel van die subsidie in personeel om te zetten. Een grote stap voorwaarts!

21

Het VIA-akkoord Na een lange voorbereidingsperiode kon in 2011 een nieuw VIA-akkoord afgesloten worden tussen de organisatoren in de non-profitsector, de werknemers en de overheid. Het gaat over een totaal budget van 210 miljoen euro, en is van toepassing op ongeveer 150.000 personeelsleden. Met dit akkoord werden heel belangrijke maatregelen in het vooruitzicht gesteld, die betrekking hebben op de werkdruk en het verbeteren van de kwaliteit; een managementbudget dat met een kwart toeneemt; het aantrekkelijker maken van het beroep in de sector via onder meer de verbetering van de arbeidsvoorwaarden; de vorming, instroom en doorstroom van het personeel; en het versterken van het arbeidsvolume: tegen 2015 zullen volgens dit akkoord 2500 extra voltijdse werkplaatsen gecreëerd worden. Het afsluiten van zo’n akkoord is mogelijk dankzij bekwame onderhandelaars, een goede verstandhouding tussen werkgevers- en werknemersorganisaties en een constructieve dialoog met de overheid. Het Verbond organiseerde op 27 september een bijzondere algemene vergadering over het nieuwe VIA-akkoord.

“2012 werd een kanteljaar met de start van mooie realisaties in het brede welzijnsveld. Hiervoor is de volgehouden inspanning nodig van de politiek, de overheid en het terrein. Nog veel hindernissen zullen moeten genomen worden. Veel overleg tussen beleid en werkveld is nog nodig.” (Jan Renders en Frank Cuyt in het voorwoord van het Jaarverslag 2012)

Welzijn@work Op de algemene vergadering startte het debat over tewerkstelling in welzijn onder het motto ‘Welzijn@work’. Eerst waren er getuigenissen van mensen uit de sector en werden de resultaten van onze bevraging over de tewerkstelling in de voorzieningen voorgesteld. Daarna werd gedebatteerd met Lon Holtzer, ambassadeur zorgberoepen, Fons Leroy, administrateur-generaal VDAB, Jan Smets, directeur Nationale Bank, en Paul Windey, voorzitter Nationale Arbeidsraad. Bruno Aerts, directeur Verso, modereerde. Het debat bracht heel wat inspirerende en interessante inzichten. Tenslotte ondertekenden de leden een petitie tegen de niet-indexering van de werkingsmiddelen, die later afgegeven werd aan minister Vandeurzen.

22

Decreet houdende organisatie van kinderopvang voor baby’s en peuters Na jarenlange voorbereiding en ettelijke overlegmomenten, zowel op beleidsniveau als in politieke middens, kreeg het decreet over de voorschoolse kinderopvang in het najaar van 2011 eindelijk vorm. Met de hoorzitting in de Commissie Welzijn in januari 2012 kwam het dossier in een stroomversnelling. Het Verbond heeft zijn visie duidelijk ingebracht en zijn standpunt ruim verspreid. Op 20 april 2012 keurde het Vlaams Parlement het decreet goed. En niet onbelangrijk: verschillende verbondsstandpunten, onder meer over het lokaal loket werden ingeschreven. Het duurde echter nog tot het najaar voor er een ontwerptekst van het uitvoeringsbesluit beschikbaar was. En ondertussen wordt er ook gewerkt aan een nieuw concept voor vrijetijdsbesteding van kinderen.

Een nieuwe website en twee publicaties 9 november 2012 ging de nieuwe website www.vlaamswelzijnsverbond.be online. Naast bruikbare en gemakkelijk te vinden informatie, zetten we ook in op een professionele communicatie naar buiten. Naar de leden toe wil de website communicatie op maat realiseren en het zelfstandig werken verbeteren door in te zetten op interactiviteit: inschrijven voor studiedagen en vergaderingen, abonneren, lidmaatschap, enz.

l Op

l

In de periode december 2011 tot juni 2012 organiseerde de sector ondersteuning van personen met een handicap vier druk bijgewoonde studiedagen rond sleutelthema’s uit de perspectiefnota 2020 van minister Vandeurzen. De informatie uit deze studiedagen werd samengebracht in de publicatie: “Perspectief 2020: we werken eraan!” (eigen uitgave, 20 euro)

l

In opdracht van het Verbond werd een onderzoek uitbesteed aan het Instituut voor Sociaal Recht van de KU Leuven, dat resulteerde in het boek “Professioneel omgaan met risico’s. Juridisch onderzoek naar de aansprakelijkheid van private non-profit voorzieningen met de focus op jeugdhulp en kinderopvang” van Katrien Herbots, Eveline Ankaert , Ellen Van Grunderbeek en Johan Put. (een uitgave van Politeia en het Vlaams Welzijnsverbond, 17,95 euro)

23

Samen ondernemer in welzijn Vanuit ons charter ‘Samen ondernemer in welzijn’ lieten we een aantal bevoorrechte getuigen aan het woord en bundelden hun reacties in het boek ‘Samen ondernemer in welzijn’ (Frank Cuyt en Fons Geerts (red.), Uitgeverij LannooCampus, 24,99 euro). Meer info via: www.lannoo.be/samen-ondernemer-welzijn.

2013 in de vier sectoren

24

l

We kunnen gerust stellen dat 2013 een historische kentering betekent voor de bijzondere jeugdzorg: niet alleen de rechtsgrond (decreet integrale jeugdhulp en decreet pleegzorg), maar ook de financiering, erkenning, kwaliteitsbepalingen… veranderde! Een nieuw landschap ontstond. Veel werk, maar leuk om samen met onze leden geschiedenis te schrijven.

l

In de loop van 2013 werd grondig gesleuteld aan de sector gezinsondersteuning. Op 1 januari ging de nieuwe modulaire erkenning en financiering voor de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning van start, maar ook voor de andere werkvormen werden historische stappen voorbereid. Vanaf 1 januari 2014 werd de gezinsondersteunende pleegzorg geïntegreerd in de provinciale diensten voor pleegzorg, de Centra voor Integrale Gezinszorg vallen voortaan onder het Agentschap Jongerenwelzijn en krijgen een totaal nieuwe erkennings- en financieringsregelgeving en op 29 november 2013 werd het decreet preventieve gezinsondersteuning goedgekeurd.

l

Waar vorig jaar al enkele grote lijnen duidelijk werden voor de toekomst van de kinderopvang, werden er in 2013 opnieuw enkele belangrijke stappen gezet. Zo werd

het vergunningsbesluit en het subsidiebesluit goedgekeurd op 22 november 2013. Ook de ideeën voor vernieuwde buitenschoolse opvang beginnen vorm te krijgen. De poolwerking gezinsopvang werkte onder meer rond de sociale functie en het kwaliteitsbeleid. En zelfs het statuut voor de onthaalouder stak weer de kop op… l

De sector personen met een handicap vernieuwt tot in zijn diepste vezels. Perspectief 2020 is daarbij de gids. De uitwerking van de persoonsvolgende financiering (PVF) is daarin hét meest cruciale element. Na het het Multifunctioneel Centrum voor minderjarigen (MFC), komt er ook een Flexibel Aanbod Meerderjarigen (FAM). Andere aandachtspunten: bepaling van de zorgzwaarte, inschrijvingsprocedure, enz.

Speerpunt ‘financieel’ l Op 26 april 2013 voerden wij samen met 200 directies van voorzieningen op ludieke

wijze actie op het Brusselse Martelaarsplein tegen het drie maal niet indexeren van de werkingssubsidies. l

Uit onze jaarlijkse financiële analyses (bij ruim 260 voorzieningen!) blijkt dat het werkingsresultaat van de voorzieningen meer onder druk komt, omdat het aandeel van de bezoldigingen in de opbrengsten stijgt. Daardoor blijft er slechts een beperkte ruimte over voor de werking. In enkele enveloppegesubsidieerde sectoren bedraagt het tekort per VTE meer dan 10.000 euro. Voorzieningen besparen op investeringen, wat op termijn de continuïteit in het gedrang kan brengen.

l Om de overgang naar een nieuwe manier van subsidiëren te ondersteunen, hebben

we in 2013 een aantal beleidsinstrumenten ontwikkeld: voor de sector bijzondere jeugdbijstand ontwikkelden we een rekenmodule om een gedetailleerde personeelsbegroting op te maken en om tijdens het jaar de besteding van de enveloppe nauwgezet te kunnen opvolgen. Voor de sector kinderopvang maakten we simulaties voor de nieuwe enveloppe en ontwikkelden we een instrument waarmee elke voorziening het effect van deze wijzigingen voor zichzelf kan berekenen.

25

welzijns talent feestzitting Presentatie: Cath Luyten en Jos Mariën

26

13.30 uur Deuren theaterzaal gaan open muziek van ‘Leftbank Legend’

Taiko door Els Vervaeke en Bert Leers INFO: www.averegina.be en www.huizelevensruimte.be.

14.00 uur Verwelkoming en interview: Wat is, waarvoor staat het Vlaams Welzijnsverbond?

‘Bloemen en Zonneschijn’ door Jessie Van Bogaert Dienst ambulante begeleiding Limburg is een thuisbegeleidingsdienst voor gezinnen met kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. We begeleiden de persoon met een beperking, in en met het gezin of het netwerk. We zoeken samen naar gepaste oplossingen voor het leven met hun beperkingen. Hun vragen gaan over de verschillende levensdomeinen, waarbij het stimuleren van de zelfredzaamheid, sociale vaardigheden, relaties, eigen belevingen, wonen, samenwonen, vrije tijd, werk, dagbesteding, inzicht in de ontwikkelingsproblematiek, ondersteuning bij gedragsaanpak, enz. thema’s zijn die aan bod kunnen komen. We moedigen de persoon met een beperking aan om zijn of haar mogelijkheden te ontdekken en te ontplooien. Zelfvertrouwen en zelfontplooiing kan hierdoor groeien. Talenten proberen we extra in de verf te zetten. Het vormt een aparte rubriek in onze driemaandelijkse nieuwsbrief, namelijk “talenten in de kijker”. Dit sluit mooi aan bij de viering van het Vlaams Welzijnsverbond: “Wij zijn talent”. Samen met Jessy zijn we blij om deze bijdrage te mogen leveren. INFO: tel. 011 55 99 60, www.stijn.be.

Film ‘Les amoureux de Saint Gilles’ INFO: www.vzwdelork.org

Djembe en breakdance Wij zijn een groepje jonge mensen, tussen de 12 en 21 jaar, met een visuele beperking. We gaan naar school in Ganspoel in Huldenberg, maar wij verblijven in een nieuwe woning “De Pit” in Tervuren. Daar hebben we elk onze kamer, een gemeenschappelijke leefen ontspanningsruimte, …

27

Samen met onze begeleiders en leerkrachten leren wij winkelen, koken, nemen we deel aan activiteiten zoals muziek, zumba, breakdance en nog veel meer. Het is de bedoeling dat we zoveel mogelijk vaardigheden leren om in ons volwassen leven te kunnen gebruiken. INFO: Tinne Terclavers, 0497 91 87 23, www.ganspoel.be.

14.30 uur 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond deel 1

Belevingstheater in Centrum Ganspoel Centrum Ganspoel is gespecialiseerd in de begeleiding van kinderen, jongeren en volwassenen met een visueel en visueel meervoudige beperking. Mensen met een beperking zijn gewone mensen met gewoon dezelfde gevoelens en behoeften als iedereen. Zij zijn zoals iedere mens op zoek naar ervaringen die kwaliteit, zin en inhoud geven aan hun leven. We willen in de eerste plaats dat ze zich goed voelen en stimuleren hen om al hun mogelijkheden zo goed mogelijk te ontwikkelen en om zichzelf te ontplooien. Een van de werkvormen die we daarvoor gebruiken is het belevingstheater. Het is een vorm van theater waarbij we hen via sensomotorische prikkels hun belevingswereld laten ontdekken, verkennen en vergroten. De lichaamsgebonden ervaringen en de totale beleving staan centraal. Op geregelde tijdstippen brainstormen we met collega’s met diverse talenten om nieuwe theaterstukken te ontwikkelen. Zowel kinderen, jongeren als volwassenen kunnen reeds verschillende jaren wekelijks genieten van het belevingstheater. INFO: www.ganspoel.be.

Golden stars … is een muziekgroep die zijn oorsprong vindt in het bezigheidstehuis “Ter Muiden” in Oedelem bij Brugge. In een variabele samenstelling en afhankelijk van het programma zijn ze reeds meer dan 30 jaar muzikaal bezig en evolueerden zowel op vlak van instrumentarium als in het repertoire. De eigen nummers van de Golden Stars komen tot stand via het samen zoeken en experimenteren. Ze brachten in het verleden al een verscheidenheid aan muzikale programma’s, gaande van experimentele muziek tot melodische en sfeervolle nummers, en waren al op heel veel podia te gast. Voor ieder optreden wordt een programma op maat gemaakt. De Golden Stars hebben niet de ambitie om op een professionele manier met muziek bezig te zijn. Plezier beleven en creatief bezig zijn met deze hobby staan centraal. Dat we via de muziek de leefwereld en de sociale contacten van de muzikanten verruimen, is mooi meegenomen. Folk, skiffel, country en wereldmuziek vormen het hoofdrepertoire. Eigenzinnige bewerkingen van traditionals en eigen nummers wisselen elkaar af. Met eenvoudige muzikale accenten en arrangementen creëert de groep een eigen en herkenbaar concept. De Golden Stars: een plezierige bende... met liefde voor muziek! INFO: Jan De Coensel, tel. 050 78 16 26, [email protected].

28

‘Waer bist du bleven’ Het ortho-agogisch centrum Broeder Ebergiste uit Vurste ondersteunt volwassenen met een verstandelijke beperking bij het uitbouwen van hun levensproject. Daarbij vertrekken we van de mogelijkheden, wensen en noden van iedere cliënt. Hierbij stimuleren we het ontplooien van de talenten van onze bewoners en deelnemers. Verschillende bewoners en deelnemers nemen – met of zonder coach – deel aan externe projecten van dans, kunst, muziek en dergelijke. ‘Waer bist du bleven’ is een expositie / installatie ontwikkeld door Platform-K in coproductie met vzw Wit.h. Twee beeldende kunstenaars gaan in interactie met twee dansers. Samen en elk afzonderlijk duiken ze in een zoektocht naar de link tussen lichaam en beeld, de beweging in dans en penseel, 3D versus 2D. Dit levert een boeiend samenspel op, waarbij de grenzen van zintuigelijke waarneming grondig afgetast worden. Het werk van de twee dansers: Serena Wuytack en Alex De Graef bestaat uit een expo / installatie van stilstaande en bewegende beelden, in combinatie met audio. INFO: tel. 09 389.04.50, www.ebergiste.be.

15.00 uur 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond deel 2

Bobó: waar zijn mijn dagen? INFO: www.minor-ndako.be.

Muziekstuk INFO: www.wissel.be.

De koninklijke wacht uit Sjato de Kikkerdril Tordale, een voorziening voor mensen met een beperking heeft een toneeltraditie. Het was de wens van onze cliënten en medewerkers om ter gelegenheid van ons feestjaar in 2013 een verhaal te brengen met dans, kleuren, duizend en één emoties in een prachtig decor. Ons theaterfragment komt uit Sjato de Kikkerdril, een stuk geschreven door onze huisregisseur, gebaseerd op ‘de Kikkerprins’. Het fragment van de Koninklijke wacht toont de wacht die wordt uitgezonden om het volk een lesje te spellen na geroddel over het drankprobleem van de koning. Cliënten en medewerkers sloegen de handen in elkaar en het totaalspektakel kwam tot stand na maanden repeteren, herhalen, kostuums maken, decorstukken timmeren en schilderen. Alle reacties waren lovend en het applaus beklemtoonde eens te meer de slogan van Tordale: “met oog voor mogelijkheden en respect voor beperkingen.” INFO: www.tordale.be.

29

15.30 uur 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond deel 3

‘Grensoverschrijdend gedrag in beeld’ VZW ‘De Ark te Laken’ is een kleinschalige voorziening in Brussel. In drie afdelingen begeleiden we personen met een verstandelijke beperking: het dagcentrum biedt een twintigtal volwassenen een zinvolle dagbesteding aan; het internaat geeft twaalf kinderen en jongeren een positieve opvoeding; en het tehuis voor niet-werkenden is een thuis voor acht volwassenen. In de voorziening werden we geconfronteerd met gebruikers die grensoverschrijdend gedrag stelden. Om te vermijden dat dit gedrag de werking hypothekeerde en de veiligheid van de gebruikers en het personeel in het gedrang bracht, opteerden we ervoor een agressiebeleid op te stellen. Vorming, visieontwikkeling, ervaringsuitwisseling… resulteerden in een specifieke aanpak per afdeling. Het was een denk- en doeproces van meer dan twee jaar, dat ondersteund werd door Icoba. Sommigen van ons waren creatief in het denk- en schrijfwerk. Anderen hebben workshops georganiseerd. We maakten drie collages om de visie en de afspraken rond omgaan met grensoverschrijdend gedrag visueel voor te stellen. Op basis van deze collages ontwierp de beeldend begeleider van het dagcentrum affiches: een affiche met alles wat kan in het groen en één met wat niet kan in het rood. Visualisatie is een hulpmiddel in de communicatie met personen met een verstandelijk beperking. In de gesprekken met de gebruikers over ‘omgaan met grensoverschrijdend gedrag’ zullen de affiches gebruikt worden. INFO: tel. 02 245 56 12, www.deark.vgc.be.

Rapmuziek INFO: www.dewiekslag.be.

15.45 uur 15 jaar Vlaams Welzijnsverbond deel 4

Djembé met fanfare INFO: www.klim-vzw.be.

30

Feesttaart! Het ortho-agogisch centrum Broeder Ebergiste uit Vurste ondersteunt volwassenen met een verstandelijke beperking bij het uitbouwen van hun levensproject. Daarbij vertrekken we van de mogelijkheden, wensen en noden van iedere cliënt. Hierbij stimuleren we het ontplooien van de talenten van onze bewoners en deelnemers. Verschillende bewoners en deelnemers nemen – met of zonder coach – deel aan externe projecten van dans, kunst, muziek en dergelijke. Ook binnen de voorziening zelf zetten we graag deze artistieke projecten in de verf. Naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van onze hoofdlocatie ‘Borgwal’ in Vurste, werd een wedstrijd georganiseerd, waarbij iedereen uitgenodigd werd om een (niet noodzakelijk eetbare) feesttaart in mekaar te knutselen. De respons was groot en verrassend. De ateliers leverden ware kunstwerkjes in, die wezenlijk bijdroegen tot de feestsfeer en het winnende exemplaar sierde de uitnodigingen voor het feest. Voor het ledenfeest van het Vlaams Welzijnsverbond wilde het centrum voor dagbesteding Ter Linde dit met plezier nog eens over doen. INFO: tel. 09 389.04.50, www.ebergiste.be.

16.00 uur

Afsluiting en uitnodiging voor de receptie

Feestnummer INFO: www.devierklaver.zvl.org.

Catering door ‘de branding’ ‘de branding’ is een dienstverleningscentrum voor personen met een handicap. Meer dan 250 medewerkers zetten zich elke dag in om 265 volwassenen met een verstandelijke beperking te ondersteunen. Het gaat zowel om mensen met een diep verstandelijke handicap en al of niet met bijkomende beperkingen, als om mensen met een licht verstandelijke beperking. De dienstverlening is verspreid over meerdere locaties in Kortrijk, Heule en Kuurne. ‘de branding’ werkt actief aan inclusie en zelfstandigheid van de gebruikers, dankzij een uitgebreid aanbod dagbesteding, een modulair systeem van vrije tijd, arbeid en vorming, en woningen middenin de samenleving. En dat onder het motto ‘Samen op weg naar jezelf’. ‘Catering’ is een bedrijf binnen de dagbesteding van de branding. In catering wordt koffie en soep gemaakt voor alle gebruikers en personeel van de dagbesteding. Gebruikers die in catering werken, hebben een takenpakket dat veel afwisseling biedt: afwassen, koffie en soep klaarzetten in de restaurants, soepronde, afruimen, tafels klaarzetten voor het middagmaal, lokalen klaarzetten met koffie voor vergadering of bezoek, … In catering worden ook diensten en/of producten geleverd op bestelling. Zo maken de gebruikers onder begeleiding mini-belegde broodjes en hapjes voor recepties of feestjes. Andere bedrijven of huizen of externe organisaties kunnen op catering beroep doen voor het verzorgen van recepties of een koffietafel met bediening. INFO: www.debranding-waakvzw.be, tel. 056 36 40 30.

31

Het zebrakoor De Triangel ondersteunt kinderen en volwassenen met een matig, ernstig of diep verstandelijke beperking. Velen hebben ook bijkomende ondersteuningsnoden omwille van autisme, medische problematiek, gedrags- en emotionele stoornis, motorische beperkingen. Wanneer je door de gangen van de Triangel loopt, hoor je af en toe iemand zingen, krijg je wel eens een uitnodiging voor een concert of komen bewoners vragen wanneer er nog eens zangers nodig zijn voor een of andere gelegenheid. Zoveel mensen die graag zingen… daar wilden we iets mee doen. Ons eigenste Feest van het Huis was hier een uitstekende gelegenheid voor. Een koor voor en door bewoners en medewerkers, waarom niet. Het feestthema “Dier en plezier” leende er zich makkelijk toe. Er bestaan immers heel veel liederen over dieren. Het was kwestie van ze meerstemmig te herwerken, te repeteren en het geheel in een aantrekkelijk jasje te presenteren. Het Zebrakoor was geboren. Een heel fijne ervaring met een gezellige groep mensen uit verschillende diensten en leefgroepen. Het bewijs dat zingen mensen samen brengt! We hadden de smaak te pakken. Vorige maand ruilden we onze zwart-wit strepen voor kleurrijke kledij met hier en daar een fruitaccent. Het Zebrakoor vervelde tot het ‘mango-tango-strawberry-s(w)ing-koor’. Het idee blijft hetzelfde: een koor dat rondtrekt en op plaatsen waar mensen samen zijn, stopt om enkele liederen te zingen. We zingen dan ook graag een lied voor jullie tijdens de receptie! En wie zin heeft, zingt gerust mee! INFO: www.dvcdetriangel.be.

Doorlopend Schilderijen, kunstwerken, projecties…

Studio Borgerstein … is een artistiek atelier, waar een groep mensen met een verstandelijke beperking kunstenaar zijn. In het atelier ontwikkelen ze elk een eigen beeldtaal en leren ze omgaan met verschillende materialen. De resultaten zijn vaak erg fris en verrassend. Door hun onmiskenbare spontaniteit stralen de werken een ontroerende eerlijkheid uit. Via de werken krijgen wij als toeschouwer een bevoorrechte kijk in de belevingswereld van deze kunstenaars. Studio Borgerstein gelooft in de unieke waarde van zijn kunstenaars en wil hen ondersteunen door hun werk naar buiten te brengen. De kunstenaars krijgen op die manier de erkenning die ze verdienen! Speciaal voor het evenement ‘We zijn talent’ stellen wij dan ook de meest recente werken van onze kunstenaars aan u voor! INFO: tel. 015 56 02 00, www.borgerstein.be, www.facebook.com/studioborgerstein.

32

De kracht van visuele ingesteldheid Als begeleiders van Thuisbegeleidingsdienst Woluwe komen wij in heel diverse gezinnen met een doof of slechthorend kind of jongere, of een kind of jongere met een spraak- en/of taalontwikkelingsstoornis, en bij talrijke unieke dove of slechthorende cliënten. De talenten die wij bij hen dagelijks ontdekken en proberen te ondersteunen zijn één voor één een eervolle vermelding waard. Omdat het voor deze feestelijke inzending ietwat tastbaarder mocht zijn, viel ons oog op de schilderkunst van een van onze dove cliënten. Zijn werk zouden we kunnen interpreteren als kracht van de sterke visuele ingesteldheid van iemand die doof is. De medewerkers van onze dienst beschikken op zich dan weer over de talenten om deze (en nog vele andere) kracht(en) te benutten in de begeleiding. INFO: tel. 02 736 02 75, www.tbd.kiwoluwe.org.

Kunstatelier campus Sterrenhuis Brasschaat Het kunstatelier is een atelier van het dagcentrum in Brasschaat. Een 35-tal gasten komen er naartoe. Al wie graag tekent of schildert is welkom! Creativiteit, de kunstzinnige wilskracht die ieder mens in zich draagt, vormt de basis van de beeldende kunst. In vorm en kleur iets weergeven, weerspiegelt een belangrijk deel van de belevingswereld van de maker. Creativiteit tot ontwikkeling laten komen is een vormgevingsproces. Tijdens dit proces maakt de deelnemer keuzes op basis van eigen behoeften en ervaringen. De ruimte en sfeer in ons atelier zijn niet onbelangrijk, evenals de middelen en materialen die men krijgt, zoals plakkaatverf, aquarelverf, pastelkrijt, inkt en een uitgebreide documentatiehoek. Ons kunstatelier stelt regelmatig tentoon. In onze ‘eigen galerie’ in de gang van het dagcentrum, permanent in Oranjerie De Vlinder – Vordenstein Schoten, Bistro Perron Noord, en op uitnodiging. De werken worden ook verkocht. Regelmatig zetten wij tekeningen op wenskaartjes. In november 2012 werd ons kunstboek “uit m’n eigen” uitgegeven. Deelnemers op deze tentoonstelling zijn: Joris Corluy, Patrick Letchfield, Fien Vansantvliet en Kathleen Engelen. INFO: 03 650 26 00, [email protected].

‘Rode Duivel’ Het ortho-agogisch centrum Broeder Ebergiste uit Vurste ondersteunt volwassenen met een verstandelijke beperking bij het uitbouwen van hun levensproject. Daarbij vertrekken we van de mogelijkheden, wensen en noden van iedere cliënt. Hierbij stimuleren we het ontplooien van de talenten van onze bewoners en deelnemers. Verschillende bewoners en deelnemers nemen – met of zonder coach – deel aan externe projecten van dans, kunst, muziek en dergelijke.

33

Ook binnen de voorziening zelf zetten we graag deze artistieke projecten in de verf, onder andere via “Kunstvlinder”, een organisatie-breed platform dat de cliënten de kans wil geven om hun creativiteit te uiten en te ontplooien en hun unieke kunstwerken ruimer onder de aandacht brengt. We nemen hiervoor deel aan tentoonstellingen en wedstrijden, maar Kunstvlinder organiseert zelf ook tentoonstellingen en creadagen, en verkoopt en verhuurt de kunstwerken. Zo deden we de voorbije jaren onder meer mee aan de tweejaarlijkse wedstrijden ‘51’, toverdoos, kunstroutes, kunst in cirkels, Gaverse bibliotheektentoonstelling, Canvascollectie, Autisme centraal, Bird Art, Beestenboel, de Alechinsky ateliers, de week van de amateurkunsten, met bijvoorbeeld ‘kunst aan de toog’ en nog veel meer. INFO: tel. 09 389.04.50, www.ebergiste.be.

Ook nog kunstwerken vanuit - DOMINIEK SAVIO INSTITUUT vzw, - DE OKKERNOOT vzw, - ZONNESTRAAL vzw - DE LORK vzw - DIENSTENCENTRUM SINT-GERARDUS-STIJN vzw - VERENIGING ONS TEHUIS VOOR ZUID-WEST-VLAANDEREN

34

Samenstelling brochure: Linda Beirens, Kristof Diddens en Fons Geerts Dit event wordt mede mogelijk gemaakt door: