Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Edwin Foekema Themadag werkgroep exoten NecoV Wageningen, 13 december 2007

Project-team

IMARES Yerseke: Jeroen Wijsman, Aad Smaal TNO-IMARES Den Helder: Jacqueline Tamis, Klaas Kaag, Chris Karman, Edwin Foekema

Institute of Marine Research Norway Göteborg University Sweden University of Wales Marine Institute Galway, Ireland

Aanleiding en doel onderzoek

Onregelmatige zaadval Waddenzee en Oosterschelde Conflicten zaadvisserij ↔ natuurwaarden Import consumptiemosselen om aan vraag markt te voldoen Import mosselzaad (Ierland en Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Zweden) → Risico op introductie van exoten

PRIMUS projecten PRIMUS: Project RIsk analysis MUSsel transfer

Kwantitatieve inschatting risico op import van ongewenste organismen in Waddenzee Literatuuronderzoek en consultatie experts Passende beoordeling vergunningaanvraag

Ierse en Keltische zee (2006) Zweden (2007) Noorwegen (2007)

Deze presentatie: •gevolgde procedure, •voorbeelden Noorwegen

Noordoost Atlantische Continentaal plat Biogeografische regio: Noordoost Atlantisch continentaal plat z z z

Van Noord-Spanje tot Noorwegen Geen fysieke barrière voor transport Soorten kunnen “vrij” migreren

Noordoost Atlantische niet-inheemse soorten

In Waddenzee: z Afkomstig uit ander deel regio z Via natuurlijke dispersie z Omgevingscondities ongeschikt z Zullen zich in toekomst ook niet permanent vestigen

Exotische niet-inheemse soorten

z z z z z

Afkomstig uit andere regio Via menselijk handelen Via secundaire vector naar Waddenzee Kunnen zich mogelijk vestigen Leiden mogelijk tot problemen

Import exoten via schelpdiertransporten Noordoost Atlantisch continentaal plat

Exoot Schelpdier transport Noorwegen

Impact Waddenzee

Natuurlijke dispersie

Omgevings condities

Omgevings condities

Risico analyse Species specific Exoten Noorwegen

Kans op succesvolle introductie

x

Effect op het ecosysteem

Exoten Waddenzee

Stap 1. Selectie doelsoorten

Stap 2. Kans op introductie

Stap 3. Inschatten effect

=

Risico

Mosselkweek in Noorwegen

Totale productie 4 miljoen kg (40 000 ton) Hangcultuur, smart farms Invangen april – juni (oktober) Versokken augustus oktober (10-30 mm) Overproductie

Exoten in Noorwegen

52 exoten z z z z z z z z z

23 algen 3 wormen 8 kreeftachtigen 3 holtedieren 6 tweekleppigen 2 slakken 1 zakpijp 1 vis 5 overig

Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic group Algae

Polychaeta Cirrepedia Malacostraca

Bivalva Platyhelminthes

Species name

Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Fucus evanescens Verrucophora farcimen Karlodinium micrum Olisthodiscus luteus Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Paralithodes camtschaticus Chionoecetes opilio Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini

Bruinwier




Species name


Groenwier




Species name


Bruinwier




Species name


dinoflagellaat




Species name


Kiezelwier




Species name


Flagellaat




Species name





Species name


Eendemossel




Species name


Amerikaanse kreeft




Species name


Koningskrab




Species name


Queen crab / snow crab




Species name


Japanse tapijtschelp




Species name


Parasitische platworm aal

Score: Literatuur en 8 internationale experts

Kans op succesvolle introductie (1-5) z z z

Vangen in hangcultuur Overleven transport Overleven Waddenzee

Effect op ecosysteem (1-5)

Risico = (kans × effect) / 5

Voorzorgsprincipe: bij twijfel, score 5=worst case

Risico score doelsoorten Noorwegen Target species

Algae

Literature

Experts

Aglaothamnion halliae

2.0

1.2

Codium fragile

3.0

1.3

Fucus evanescens

0.8

1.5

Verrucophora farcimen

4.0

4.0

Karlodinium micrum

2.4

2.2

Olisthodiscus luteus

4.0

2.4

Polychaeta

Scolelepis korsuni

5.0

5.0

Cirrepedia

Lepas anatifera

0.8

1.5

Risk-score 2.0

5

3.0 4

Experts

Taxon. Group

1.5 4.0

3

2.4 2

4.0 5.0

1

1.5

0 0

1

Homarus americanus

3.2

1.7

Paralithodes camtschaticus

0.8

1.3

1.3

Chionoecetes opilio

0.6

1.1

1.1

Bivalva

Ruditapes philippinarum

3.2

2.3

3.2

Platyhelminthes

Pseudodactylogyrus bini

0.4

1.8

1.8

Malacostraca

3.2

2

3

Literatuur

4

5

Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic group Algae

Species name

Aglaothamnion halliae Codium fragile Fucus evanescens Verrucophora farcimen Karlodinium micrum Olisthodiscus luteus Polychaeta Scolelepis korsuni Cirrepedia Lepas anatifera Malacostraca Homarus americanus Paralithodes camtschaticus Chionoecetes opilio Bivalva Ruditapes philippinarum Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini

Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.3 1.1 3.2 1.8


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Beperkte informatie •Worst case •Geen overlast bekend


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Toxische alg •Probleemalg in VK •In 2006 omvangrijke bloei ten Noorden van Texel


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Synoniem Heterosigma

akashiwo •Toxische alg •1992 in Waddenzee waargenomen


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Transport pelagische larven (boot) •Geen voortplanting bekend in Noorwegen •Transport volwassen exemplaren niet aannemelijk


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Larven transport met boot •Transport adulten onwaarschijnlijk •Geen bewijzen voor voortplanting


Species name


Score 2.0 3.0 1.5 4.0 2.4 4.0 5.0 1.5 3.2 1.4 1.1 3.2 1.8

•Opportunistisch •Overwoekering schelpdierbanken

Conclusies: Risico Noorse mosselen

1. 2. 3. 4.

51 exoten in Noorwegen waarvan 14 doelsoorten Waaronder 6 potentiële risicosoorten Geschat risico verminderd door detailonderzoek Risico reductie mogelijk

Conclusies: gevolgde methodiek • Bruikbare methodiek voor het inschatten van risico’s • Goede correlatie tussen expert judgement and literatuur • Experst scoren minder worst case • Maar (1), het betreft slechts een momentopname • Maar (2), de exoten zijn reeds ‘binnen’, dus mosseltransport zal slechts verspreiding versnellen

Wageningen IMARES Dank voor uw aandacht

© Wageningen UR

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten

Recommend Documents